ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ PROJECT - ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ

Transcript

1 ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ PROJECT - ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΡΑΦΗΝΑΣ 2012

2 ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

3 Σκοπός της παρούσας εργασίας αποτέλεσε η καταγραφή της ιστορικής πορείας του χρήματος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στην προσπάθεια μας αυτή εστιάσαμε σε επιμέρους θέματα όπως ο αντιπραγματισμός, οι ιδιότητες & λειτουργίες του χρήματος, τα πρώτα είδη χρήματος, τα πρώτα αρχαία νομίσματα & χαρτονομίσματα, ο κανόνας του χρυσού, οι πιστωτικές κάρτες, οι συναλλαγματικές & επιταγές και τέλος το ηλεκτρονικό χρήμα. Επίσης προσπαθήσαμε να ερμηνεύσουμε τη λειτουργία του σύγχρονου τραπεζικού συστήματος και τη δημιουργία πλασματικού χρήματος. Για την πληρέστερη κατανόηση του θέματος πραγματοποιήσαμε μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο μουσείο της Τραπέζης Ελλάδος ενώ διενεργήσαμε και μια έρευνα με ερωτηματολόγια σχετικά με τη χρήση των πιστωτικών καρτών στην σχολική κοινότητα.

4 ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΒΑΖΟΥΚΗΣ ΠΑΥΛΟΣ ΒΡΕΤΤΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΓΕΡΟΓΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΓΚΟΥΜΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΟΥΜΟΥΛΙΑΚΑΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΖΙΩΓΚΑ ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΣΕΡΙΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΙΝΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΜΕΜΟΛΛΑΡΗ ΤΖΟΥΛΙΟ ΝΤΑΒΕΛΛΑΣ ΦΩΤΗΣΠΑΝΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΤΣΑΡΟΥΧΑ ΕΛΠΙΔΑ, ΤΣΕΛΕΜΕΓΚΟΥ ΜΑΡΘΑ,ΦΙΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΧΑΜΠΕΡΙ ΦΛΟΒΙΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ

5 ΕΝΝΟΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Μέσο που είναι κοινά αποδεκτό στις συναλλαγές.

6 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ μέτρο αξίας των εμπορευμάτων μέσο πληρωμών μέσο αποταμίευσης

7 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Είναι κοινώς αποδεκτό. Έχει ανταλλακτική αξία που εξυπηρετεί τις περισσότερες συναλλαγές. Δεν υπόκειται σε ταχεία φυσική φθορά. Υποδιαιρείται σε μικρότερες μονάδες ώστε να καλύπτει όλες τις πιθανές συναλλαγές.

8 ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Εξαρτάται από : Την οργάνωση της κοινωνίας Τη σημασία των ανταλλακτικών σχέσεων. Το βαθμό καταμερισμού της εργασίας.

9 ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ Έχει αξία ίση με την εμπορευματική του αξία.

10 ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ Η αναγραφόμενη του αξία αντιστοιχεί σε αξία μεγαλύτερη από την αξία του υλικού που αποτελείται.

11 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Πλήρως εμπορευματική οικονομία Μεγάλο αριθμό συναλλαγών Υψηλό καταμερισμό εργασίας Ο εκδότης του παραστατικού χρήματος εγγυάται πλήρως την αναγραφόμενη αξία.

12 ΑΝΤΙΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ-ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Άμεση ανταλλαγή ενός προϊόντος με άλλο προϊόν.

13 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΥ αδιαιρετότητα εμπορευμάτων ύπαρξη πολλών ανταλλακτικών αξιών δυσκολία εξεύρεσης κατάλληλου συναλλασσόμενου προϊόντος δυσκολία μεταφοράς μεγάλη φθορά εμπορευμάτων

14 ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Τα πρώτα μέσα συναλλαγής ήταν ζώα,δέρματα, κοχύλια, μέταλλα, σιδερένια εργαλεία, ράβδοι αλατιού, υφάσματα, γούνες, χάντρες, ανθρώπινα κρανία, ουρές ελεφάντων.

15 Στον Όμηρο συναντάμε τη λέξη Πολυβούτης. Πολυβούτης (ο πλούσιος, αυτός που έχει πολλά βόδια). Αβούτης (ο φτωχός, αυτός που δεν έχει βόδια). Τα όπλα του Διομήδη, λένε, άξιζαν εννέα βόδια.

16 Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα κοχύλια καούρι, τα οποία τα χρησιμοποιούσαν ως χρήμα στην Κίνα, Ινδία Ταϊλάνδη και την Αφρική πριν από 3000 και πλέον χρόνια. Ήταν τόσο διαδεδομένη η χρήση τους που η επιστημονική τους ονομασία είναι cuprea moneta, δηλαδή χρήμα καούρι.

17 Με την ανακάλυψη και τη διάδοση των μετάλλων, ένα νέο μέσο συναλλαγής προστέθηκε παράλληλα με τα ζώα. Η χρήση του μετάλλου στις εμπορικές συναλλαγές μαρτυρείται από τα τέλη της 3ης χιλιετίας π.χ. στη Μεσοποταμία όπου χάλκινα χειροτεχνήματα που παρίσταναν σπαθιά, εργαλεία, αλλά και διάφορα ψάρια, οικόσιτα ζώα, δημητριακά και άλλα είδη που διέθεταν εκείνη την εποχή σημαντική ανταλλακτική αξία.

18 Στον Ελλαδικό χώρο από τη 2η χιλιετία π.χ. χρησιμοποιούνταν ως μέσο συναλλαγής τα τάλαντα, δηλαδή πλάκες μετάλλου που το σχήμα τους, αναπαράγει αυτό του τεντωμένου δέρματος βοδιού και για άλλους ήταν πιο πρακτικό στη μεταφορά.

19 Η χρήση των οβελών ήταν ευρύτατα διαδεδομένη. Χρησίμευαν για το ψήσιμο των ζώων, αλλά και ως νόμισμα, εφόσον αναπλήρωναν με επιτυχία τα προηγούμενα μέσα συναλλαγής. Το πάχος κάθε οβελού ήταν τόσο λεπτό, ώστε στο ένα του χέρι ήταν δυνατό να κρατήσει κανείς 6 οβελούς συγχρόνως.

20 Επιγραφές αναφέρουν νόμους, πληρωμές, συμβόλαια τα οποία πραγματοποιούνταν με βάση ζυγισμένο άργυρο, μερικές φορές σε συνδυασμό με κριθάρι ή άλλα σιτηρά. Αυτό διευκόλυνε και διέδωσε το εμπόριο και αποτέλεσε ουσιαστικά το πρώτο βήμα για την καθιέρωση των νομισμάτων και για τη σταδιακή κατάργηση του ανταλλακτικού εμπορίου.

21 ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ

22 ΝΟΜΙΣΜΑ Νόμισμα ονομάζεται ένα μικρό μεταλλικό δισκόμορφο αντικείμενο, που έχει κοπεί, ζυγισθεί, σφραγισθεί και τίθεται σε κυκλοφορία από μία δημόσια αρχή, σύμφωνα πάντοτε με το νόμο (νόμισμα, «νέμω», νόμος) που εγγυάται την καθορισμένη αξία του.

23 Τα πρώτα νομίσματα κατασκευάστηκαν στη Μ. Ασία από ήλεκτρο, κράμα χρυσού και αργύρου, στα τέλη του 7ου π.χ. αιώνα. Το πολύτιμο μέταλλο έδινε την αξία, το μικρό σχήμα το έκανε εύκολο στη μεταφορά, το σύμβολο της κάθε εκδίδουσας αρχής, που προστέθηκε αργότερα, έδινε την εγγύηση για το βάρος και την αυθεντικότητά του. Η Αίγινα πρώτη, λίγο πριν από τα μέσα του 6ου αι. π.χ., εξέδωσε στατήρες με σταθμημένο ή ζυγισμένο και σταθερό βάρος με παράσταση θαλάσσιας χελώνας στην πρόσθια όψη και έγκοιλο, μοιρασμένο σε ακανόνιστα διάχωρα, στην άλλη.

24 Από τον 6 ο αιώνα π.χ. έως τον 3 ο αιώνα μ.χ. η Αθήνα έκοψε νομίσματα κυρίως σε άργυρο, αργότερα και σε χαλκό, ενώ σε δυο περιστάσεις εκτάκτου ανάγκης εξέδωσε και χρυσά νομίσματα. Το αργυρά αθηναϊκά τετράδραχμα κυκλοφόρησαν από την Ιταλία έως το Αφγανιστάν και ήταν ένα από τα ισχυρότερα και μακροβιότερα νομίσματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

25 Η πλειονότητα των αττικών κοπών φέρει την κεφαλή της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης, και στην άλλη όψη τη γλαύκα, το ιερό σύμβολο της θεάς, με την επιγραφή ΑΘΕ, τα αρχικά γράμματα της λέξης Αθηναίων.

26 Υποδιαιρέσεις νομισμάτων 5 ος -4 ος αιώνας π.χ 1 Τάλαντο (26 χλγρ.) 60 Μνες 1 Μνα (436,6 γρ.) 100 Δραχμές 1 Δίδραχμον ή Στατήρας (8,75 γρ.) 2 Δραχμές 1 Δραχμή (4,37 γρ.) 6 Οβολοί 1 Οβολός (0,72 γρ.) 8 Χαλκοί Το πάχος κάθε οβελού ήταν τέτοιο ώστε το ανθρώπινο χέρι να κρατά έξι συγχρόνως. Από το ρήμα δράττω, που σημαίνει κρατώ, προέρχεται η λέξη "δραχμή" η νομισματική μονάδα της Αθήνας, που υποδιαιρείται σε έξι οβελούς.

27 Εργάτης στην Ακρόπολη ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΟ) (ΕΞΟΔΑ) 1 δραχμή Αθηναϊκά τείχη δραχμές Αρχιτέκτονας 2 δραχμές 5 κιλά οίνος 1 δραχμή Κεραμέας 1 δραχμή Αγελάδα 50 δραχμές Οπλίτης σε πολιορκία 2 δραχμές 25 κιλά αλεύρι 3 δραχμές Οικονόμος 2 οβολοί Τράγος 10 δραχμές Μεταφορέας λάσπης 3 οβολοί Ίππος δραχμές Τεχνικός σε ναυπηγείο 1 δραχμή Οίκος δραχμές Εποχιακός εργάτης 2 οβολοί 1 λίτρο λάδι 3 οβολοί Σκλάβος σε ορυχείο 1 οβολός 5 ος -4 ος αιώνας π.χ 1 παστωμένο ψάρι 2 οβολοί

28 Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία αναδείχθηκε ισχυρή εμπορική δύναμη και αυτό προκύπτει από το κύρος του βυζαντινού νομίσματος.

29 Στους βυζαντινούς χρόνους και μέχρι τον αυτοκράτορα Αναστάσιο Ά( ) τα νομίσματα ήταν χρυσά και ασημένια. Από τότε άρχισαν να κόπτονται και από χαλκό και παρίσταναν τις προτομές αυτοκρατόρων ή χριστιανικά σύμβολα. H σημασία του σταθερού νομίσματος ήταν αναγκαία για τη φορολόγηση του πληθυσμού που θα επέτρεπε την σταθερή μισθοδοσία του στρατού και την απρόσκοπτη λειτουργία της γραφειοκρατικής μηχανής.

30 ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ Αυτοκράτορας Νόμισμα Ιουστίνος Α' ( μ.χ.) Ιουστινιανός Α' ( μ.χ.) Ιουστινιανός Α' ( μ.χ.), Τιβέριος Β' ( μ.χ.) Ηράκλειος Α' ( μ.χ.) Αναστάσιος Β' ( μ.χ.) Βασίλειος Α' ( μ.χ.) Αλέξιος Α' ( μ.χ.) χρυσό σημίσιο αργυρή siliquae χάλκινος φόλλις χρυσός σόλιδος αργυρό εξάγραμμο χρυσό τρημίσιο αργυρό μιλιαρήσιο χρυσό υπέρπυρο

31 Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου μέχρι τα μέσα του 11ου αιώνα το Βυζαντινό κράτος ουδέποτε κήρυξε στάση πληρωμών, κρατώντας σταθερή την αξία του νομίσματος, το οποίο χάρη στη σταθερότητά του κατέστη το επίσημο μέσο συναλλαγών όλου του μεσογειακού κόσμου, και χρησιμοποιείτο σε ολόκληρο τον τότε κόσμο, από της Ινδία μέχρι τον Ατλαντικό.

32

33 ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ Ο Μάρκο Πόλο, επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στη Κίνα (1271 μ.χ) αναφέρει για ένα άλλο είδος χρήματος που χρησιμοποιούταν εκεί: Είναι χάρτινο, έχει πάνω του ζωγραφισμένα τα μεταλλικά νομίσματα στα οποία αντιστοιχεί και λόγω του βάρους του οι Κινέζοι το αποκαλούν «ιπτάμενο χρήμα». Το χάρτινο αυτό χαρτονόμισμα είναι φυσικό να εμφανιστεί πρώτα στην Κίνα, που γνωρίζει από παλιά τη χρήση του χαρτιού. (jiaozi 7 ος αιώνας μ.χ)

34 Στην Ευρώπη τα πρώτα τραπεζογραμμάτια εξεδόθησαν από τη Stockholms Banco το 1661 και χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα με κέρματα.

35 Η ευκολία των συναλλαγών που παρείχε η έκδοση των τραπεζογραμματίων από τις τράπεζες καθιέρωσε τα χαρτονομίσματα σε ευρεία και κοινώς αποδεκτή συναλλακτική πρακτική. Μ αυτό το νομισματικό σύστημα, όπου το μέσο συναλλαγής είναι χαρτιά, τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε προκαθορισμένες, σταθερές ποσότητες χρυσού, αντικαταστάθηκε η χρήση των χρυσών νομισμάτων ως χρήματος μεταξύ του 17ου και 19ου αιώνα στην Ευρώπη.

36 ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ Νομισματικό σύστημα που στηρίζεται στον χρυσό. Τα χαρτονομίσματα μπορούσαν να εξαργυρωθούν από την εκδοτική τράπεζα με χρυσό. Αξία αποθεμάτων χρυσού στο θυσαυροφυλάκιο της τράπεζας = αξία χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία. Το κράτος & η τράπεζα είναι εγγυητές της πλήρους ματατρεψιμότητας των χαρτονομισμάτων σε χρυσό.

37 Μετά τον Β Παγκόσμιο το σύστημα σταδιακά εγκαταλείφθηκε από τις χώρες με τη καθιέρωση του δολαρίου ΗΠΑ ως νομίσματος βάση- του διεθνούς νομισματικού συστήματος. (επέβαλε νομισματικούς περιορισμούς θέτοντας όρια στην εκδοτική δυνατότητα των νομισματικών αρχών). Η κρίση του δολαρίου ΗΠΑ (τέλος δεκαετίας 1960) οδήγησε στην πλήρη επικράτηση του παραστατικού χρήματος

38

39 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο Ιωάννης Καποδίστριας Έκοψε στην Αίγινα(1828) Τον ΦΟΙΝΙΚΑ Χαρτονομίσματα για περιορισμένη χρήση Την εθνική χρηματιστική τράπεζα

40 1818 :βάση νομισματικού συστήματος ισπανικό τάλιρο (κολονάτο) Το διόβολον Ο οβολός 1825 Εισάγεται το αγγελικό νόμισμα Ιούνιος 1831 ο Ιωάννης Καποδίστριας εμφανίζεται στα χαρτονομίσματα Έγινε εκτύπωση 5, 10, 50, 100 φοινίκων PROJECT ΛYKEIO = ΡΑΦΗΝΑΣ φοίνικες

41 Έκδοση τραπεζικών γραμματίων αξίας 25, 50, 100, 500 δραχμών Ίδρυση Εθνικής Τραπέζης Ανάπτυξη γεωργίας 1841

42 1847 ίδρυση Εθνικής Τραπέζης Ελλάδος 9 μήνες μετά Κυκλοφορία πρώτων τραπεζογραμματίων 1868 Ελλάδα Προσχώρησε στη Λατινική Νομισματική Ένωση συμφωνία

43 1928 Ίδρυση Κεντρικής Τραπέζης Ελλάδος Ανέλαβε εκδοτικό προνόμιο από την Εθνική

44 29 Απριλίου 1941 Γερμανικό χαρτονόμισμα δεκτό στην Αθήνα Ιταλικό χαρτονόμισμα δεκτό στην Αθήνα Βουλγαρικές δυνάμεις Γερμανικές δυνάμεις ανακοίνωσαν Ιταλικές δυνάμεις Κατάληψη Μακεδονία - Θράκη Απαγόρευση κυκλοφορίας ελληνικών χαρτονομισμάτων Δεκτά στην Αθήνα τα στρατιωτικά μάρκα Τυπώνουν δικές τους δραχμές (δεκτές) Αντικατάσταση ελληνικών με βουλγαρικών χαρτονομισμάτων

45 Ιούνιος 1941 Τυπώθηκαν κυκλοφόρησαν χάρτινα κερματικά γραμμάτια Αξία : 50 λεπτών και 1, 2, 5 δρχ γερμανοϊταλικές αρχές Αποδοχή τερματισμού της κυκλοφορίας των χαρτονομισμάτων τους ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ : να λάβουν από την Τράπεζα Ελλάδος όποιο ποσό δραχμών ζητούσαν

46 1943 Τρίκαλα Σφραγίστηκαν με γερμανικές και ελληνικές σφραγίδες Τράπεζα Ελλάδος : έκδοση λόγω πληθωρισμού χαρτονομίσματος αξίας δρχ. Ο νομάρχης ζήτησε άδειακυκλοφόρησε χαρτονόμισμα Χρήση από Γερμανούς στρατιώτες για μικροαγορές 1944 έκδοση με νόμο καινούριο χαρτονόμισμα αξίας 50 δις. Δρχ. Αξία : 200 εκατομμυρίων δρχ. τυπωμένο σε πεντοχίλιαρα 1943 Θεσσαλονίκη, κυκλοφορία χάρτινων μαρκών 1954 κόπηκαν 3 μηδενικά

47 1η Ιανουαρίου 2001 Η Ελλάδα εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ ισοτιμία μετατροπής της δραχμής σε ευρώ 1 ευρώ = 340,750 δραχμές. 1η Ιανουαρίου 2002, κυκλοφορία τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ στην Ελλάδα, ταυτόχρονα με τα άλλα κράτημέλη της ευρωζώνης. Μετάβαση στο ευρώ στις 28 Φεβρουαρίου 2002.

48 ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ

49 ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΧΡΗΜΑ αντιπροσωπεύει μεγάλη αξία σε μικρό όγκο & βάρος αναλλοίωτο ομοιογενές διαιρετό

50 ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ (ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ) Αποδείξεις που χορηγούσαν τοπικοί θησαυροφύλακες στους εμπόρους που τους κατέθεταν προσωρινά προς φύλαξη μεταλλικό χρήμα. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ διευκόλυνση συναλλαγών μικρό κόστος κατασκευής μικρός κίνδυνος μεταφοράς πολύτιμων μετάλλων

51 ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ (ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ) Χρησιμοποιούνται από τους καταναλωτές για τις αγορές εμπορευμάτων σε καταστήματα που έχουν συμβληθεί με την τράπεζα και αποδέχονται τη πληρωμή με τη πιστωτική κάρτα.

52 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Είναι εύχρηστες. Απαλλάσσουν τον κάτοχο από το φόρτο & τους κινδύνους των μετρητών. Η εξόφλησή τους γίνεται µετά την πάροδο ενός μήνα περίπου από τη χρησιμοποίηση τους. Διευκολύνουν τις αγορές άμεσων καταναλωτικών αγαθών. Εξυπηρετούν το λιανικό εμπόριο και συμβάλλουν στην αύξηση των πωλήσεών.

53 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Οδηγούν σε υπερκαταναλωτισµό και ωθούν σε σπατάλη γιατί παρασύρουν τους χρήστες σε αγορές πέρα από τις ανάγκες τους και πάνω από τις πραγματικές δυνατότητές τους. Δημιουργούν προβλήματα ασφάλειας σε περιπτώσεις απωλειών και κλοπών. Η απεριόριστη δυνατότητα αγορών στο εξωτερικό είναι πιθανό να προκαλέσει πρόσθετη επιβάρυνση από μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

54 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ

55 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΕΠΙΤΑΓΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ

56 ΕΠΙΤΑΓΗ Αποτελεί εντολή προς την τράπεζα να εξαργυρώσει το αναγραφόμενο ποσό στο δικαιούχο της επιταγής.

57 ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ Αποτελεί υπόσχεση πληρωμής στο μέλλον μεταξύ πωλητή & αγοραστή.

58 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ Κάθε μορφή μεταφοράς κεφαλαίου μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών που γίνεται με ψηφιακό τρόπο και χωρίς την μεσολάβηση υλικού μέσου.

59 Χαρακτηριστικά Ηλεκτρονικού Χρήματος: Ευρεία αποδοχή Ικανοποιητικό επίπεδο ασφαλείας Ανωνυμία & Ευχρηστία Δυνατότητα μεταφοράς (από μια μορφή σε μια άλλη π.χ. από ηλεκτρονικές μονάδες σε μετρητά) Αμφίδρομη κινητικότητα (κάθε κάτοχος μπορεί να αποκτήσει και να δώσει χρήμα με την ίδια ευκολία). Διαιρετότητα (μπορεί να διαιρεθεί σε όσα τμήματα ίσης συνολικής αξίας)

60 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Συναλλαγές μέσω : Διαδικτύου (Internet banking) Τηλεφώνου (Telephone banking) Υπολογιστή (PC banking) Κινητής επικοινωνίας (WAP banking)

61 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Kάθε εμπορική συναλλαγή, η οποία εκτελείται αποκλειστικά σε ηλεκτρονικό επίπεδο, δηλαδή με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών που συνδέονται μέσω τηλεφωνικών γραμμών.

62 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

63 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Εκδίδει χρήμα Εποπτεύει τραπεζικό σύστημα Ασκεί νομισματική πολιτική ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΤΕΣ καταθέσεις ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ δάνεια ΚΡΑΤΟΣ

64 ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΤΕΣ (φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις, οργανισμοί κ.τ.λ.) ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΔΑΝΕΙΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΚΡΑΤΟΣ

65 Οι κεντρικές τράπεζες ασκούν τη νομισματική πολιτική όλων των χωρών και έτσι καθίστανται οι ρυθμιστές της παγκόσμιας οικονομίας. Λόγω του ότι οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να κρατούν ως χρηματικές αποταμιεύσεις μόνο το 10%-20% από τις συνολικές αποταμιεύσεις και το υπόλοιπο 80%-90% να το διαθέτουν για δάνεια ή για επενδύσεις, το καινούριο χρήμα που προκύπτει με αυτή τη μέθοδο είναι εντελώς πλασματικό.

66 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗ 1000 Υποχρεωτικά διαθέσιμα στις εμπορικές τράπεζες το 20% των καταθέσεων. 800 (80%) 200 (20%)

67 800 ΚΑΤΑΘΕΣΗ 640 (80%) 160 (20%)

68 ΚΑΤΑΘΕΣΗ (80%) 128 (20%)

69 ΑΡΧΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ 1000 ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ =2440 ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ= Χ (1+0,8+(0,8) 2 ) =2.440

70 Ο τραπεζικός πολλαπλασιαστής (money multiplier) είναι το ποσό των καταθέσεων (χρημάτων) που δημιουργεί το τραπεζικό σύστημα για κάθε μονάδα χρήματος της αρχικής κατάθεσης. Ο τραπεζικός πολλαπλασιαστής M = 1/R = 1/(1-ω) όπου R= ποσοστό ρευστών διαθεσίμων Όταν το ποσοστό ρευστών διαθεσίμων είναι R = 20% ή 1/5, ο πολλαπλασιαστής καταθέσεων είναι 5.

71 2002 μ.χ 5 ος -4 ος αιώνας π.χ

72 ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ ΑΝΔΡΕΣ 69 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 62 ΣΥΝΟΛΟ 131 Ερωτηματολόγιο για χρήστες πιστωτικών καρτών Ερωτηματολόγιο για μη χρήστες πιστωτικών καρτών

73 ΧΡΗΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ 43% 57% ΝΑΙ ΌΧΙ

74 ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΚΑΡΤΑ ΠΡΟΤΙΜΩ ΤΑ ΜΕΤΡΗΤΑ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΜΑΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ ΔΕΝ ΤΙΣ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΟΛΟΙ 5% 15% 50% 30%

75 ΓΙΑ ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ 18% 28% 11% 43% SUPER MARKET ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ & ΡΟΥΧΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΌΛΑ

76 ΠΩΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΝΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΣΟΥ 29% 43% ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΟΛΟ ΤΟ ΠΟΣΟ ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΟΣΑ ΜΠΟΡΩ 28% ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ

77 ΕΧΕΙΣ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΣΟΥ 47% 53% ΝΑΙ ΌΧΙ

78 Αν όχι, γιατί; ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ 22% 32% ΔΕΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ 9% 37% ΕΊΝΑΙ ΜΙΚΡΑ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΗΠΩΣ ΑΝ ΤΗΝ ΔΙΑΒΑΖΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΚΑΝΩ ΚΑΤΙ

79 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ

80 Τέλος