Research Paper: Investigation of Acoustic Characteristics of Speech Motor Control in Children Who Stutter and Children Who Do Not Stutter

Transcript

1 REHABILITATION Autumn Vol 17. Num 3 Research Paper: Investigation of Acoustic Characteristics of Speech Motor Control in Children Who Stutter and Children Who Do Not Stutter *Fatemeh Fakar Gharamaleki 1, Mohammad Rahim Shahbodaghi 1, Ali Jahan 2, Shohre Jalayi 3 1. Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2. Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran. 3. Department of Physiotherapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. Citation: Fakar Gharamaleki F, Shahbodaghi MR, Jahan A, Jalayi Sh. [Investigation of Acoustic Characteristics of Speech Motor Control in Children Who Stutter and Children Who Do Not Stutter (Persian)]. Journal of Rehabilitation. 2016; 17(3): :: Received: 19 Dec Accepted: 02 Apr Keywords: Speech motor control, Stuttering, Acoustic features, Fundamental frequency, Voice onset time A B S T R A C T Objective Stuttering is a developmental disorder of speech fluency with unknown causes. One of the proposed theories in this field is deficits in speech motor control that is associated with damaged control, timing, and coordination of the speech muscles. Fundamental frequency, fundamental frequency range, intensity, intensity range, and voice onset time are the most important acoustic components that are often used for indirect evaluation of physiological functions underlying the mechanisms of speech motor control. The purpose of this investigation was to compare some of the acoustic characteristics of speech motor control in children who stutter and children who do not stutter. Materials & Methods This research is a descriptive-analytic and cross-sectional comparative study. A total of 25 Azari-Persian bilingual boys who stutter (stutters group) and 23 Azari-Persian bilinguals and 21 Persian monolingual boys who do not stutter (non-stutters group) in the age range of 6 to 10 years participated in this study. Children participated in /a/ and /i/ vowels prolongation and carrier phrase repetition tasks for the analysis of some of their acoustic characteristics including fundamental frequency, fundamental frequency range, intensity, intensity range, and voice onset time. The PRAAT software was used for acoustic analysis. SPSS software (version 17), one-way ANOVA, and Kruskal-Wallis test were used for analyzing the data. Results The results indicated that there were no significant differences between the stutters and non-stutters groups (P>0.05) with respect to the acoustic features of speech motor control. Conclusion No significant group differences were observed in all of the dependent variables reported in this study. Thus, the results of this research do not support the notion of aberrant speech motor control in children who stutter. * Corresponding Author: Fatemeh Fakar Gharamaleki, MSc. Address: Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation, North Tavanir St., Vali-Asr St., Tabriz, Iran. Tel: +98 (41) slp.fekar@yahoo.com 232

2 3 شماره. 17 دوره پاییز غیرلکنتی و لکنتی کودکان در گفتار حرکتی کنترل به مربوط آکوستیکی ویژگیهای بررسی 3 جالیی شهره 2 جهان علی 1 شاهبداغی محمدرحیم 1 قراملکی فکار فاطمه * ايران. تهران تهران پزشکی علوم دانشگاه توانبخشی دانشکده گفتاردرمانی گروه 1- ايران. تبریز تبریز پزشکی علوم دانشگاه توانبخشی دانشکده گفتاردرمانی گروه 2- ايران. تهران تهران پزشکی علوم دانشگاه توانبخشی دانشکده فیزیوتراپی گروه آذر 28 دریافت: تاریخ 1395 فروردین 14 پذیرش: تاریخ کلیدواژهها: گفتار حرکتی کنترل ویژگیهای لکنت پایه فرکانس آکوستیکی آواسازی شروع زمان سخن اول بخش در بهویژه صدا بدون گیر و کشیدهگویی غیرارادی تکرارهای توسط که است گفتار روانی در اختاللی رشدی لکنت هدف در نقص فرضیه زمینه این در مطرحشده نظریات از یکی است. نشده مشخص آن بروز قطعی علت تاکنون و میشود داده تشخیص آسیب گفتار صوتی راه و حنجرهای و تنفسی مسیرهای بین عضالت هماهنگی و زمانبندی کنترل آن در که است گفتار حرکتی کنترل مهمترین ازجمله آواسازی شروع زمان و صوت شدت تغییرات دامنه پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس میبیند. گفتار حرکتی کنترل عملکردهای زیربنایی فیزیولوژیکی عملکردهای غیرمستقیم ارزیابی برای معموال که است آکوستیکی مؤلفههای و لکنت به مبتال کودکان در گفتار حرکتی کنترل آکوستیکی ویژگیهای از برخی بررسی مطالعه این انجام از هدف میشوند. استفاده است. فارسی تکزبانه غیرلکنتی و فارسی و آذری دوزبانه غیرلکنتی لاتبم پسر 25 مطالعهشده نمونههای شد. انجام مقطعیمقایسهای بررسی نوع از و توصیفیتحلیلی بهصورت پژوهش این بررسی روش آکوستیکی مؤلفههای بودند. سال 10 تا 6 سنی محدوده در تکزبانه غیرلکنتی پسر 21 و دوزبانه غیرلکنتی پسر 23 و دوزبانه لکنت به واکههای کشیدن تکالیف در آواسازی شروع زمان و پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس جمعآوریشده اطالعات شد. تحلیل و ارزیابی آزمودنیها در PRAAT نرمافزار از استفاده با و حامل عبارات تکرار همچنین و /i/ و /a/ گروههای مقایسه برای بهدستآمده دادههای تجزیهوتحلیل شد. مشخص SPSS نرمافزار 17 نسخه از استفاده با بهدستآمده مقادیر و شد. انجام مطالعه اهداف براساس کروسکالوالیس و یکراهه واریانس تحلیل آزمونهای از استفاده با زبانه تک و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی افراد گروه هرسه در گفتار حرکتی کنترل در مؤثر آکوستیکی ویژگیهای بررسی بهمنظور حاضر مطالعه یافتهها دامنه صوت شدت تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس شامل مطالعهشده آکوستیکی ویژگیهای تجزیهوتحلیل شد. انجام تکزبانه و تفاوت نبود حاکیاز حامل عبارات تکرار همچنین و /i/ و /a/ واکههای کشیدن تکالیف در آواسازی شروع زمان و پایه فرکانس تغییرات )0/05<P(. بود تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و دوزبانه لکنتی گروه بین معنادار تحقیق این در مطالعهشده گفتار حرکتی کنترل ویژگیهای که کرد استنباط چنین میتوان پژوهش این یافتههای به استناد با نتیجهگیری کودکان روان گفتار در آواسازی شروع زمان و صوت شدت تغییرات دامنه پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس شامل نزدیکی ارتباط لکنت که دادهاند نشان متعدی مطالعات تاکنون ندارد. معناداری تفاوت زبانی های گروه بین و غیرلکنتی و لکنت به مبتال عملکردی و ساختاری تفاوتهای عصبی تصویربرداری مطالعات بیشتر در که موضوع این باتوجهبه دارد. گفتار حرکتی کنترل در نقص با رفتاری تفاوتهای این نتوانست حاضر مطالعه نتایج درصورتیکه شدهاست مشاهده لکنتی افراد گفتار حرکتی کنترل به مربوط مغزی کنترل محدودیتهای وجود فرضیه از مطالعهشده متغیرهای در معنادار تفاوت وجودنداشتن مبنیبر پژوهش این یافتههای دهد. نشان را نمیکند. حمایت لکنتی کودکان در گفتار حرکتی مهارتهای مقدمه تکرارهای با که است گفتار روانی در اختاللی رشدی لکنت اول بخش در بهویژه صدا گیربدون و کشیدهگویی و غیرارادی سالگی 6 تا 2 در عمدتا اختالل این میشود. مشخص گفته میدهد رخ دبستانی کودکان از 5 درصد تا 4 در و میشود شروع شده بیان رشدی لکنت بروز برای متعددی علل تاکنون ]1[. کنترل در نقص زمینه این در مطرحشده نظریههای از یکی است. مسئول: نویسنده * قراملکی فکار فاطمه گفتاردرمانی. گروه توانبخشی دانشکده شمالی توانیر ولیعصر خیابان تبریز نشانی: +98 )41( تلفن: هماهنگی و زمانبندی و کنترل آن در که است گفتار حرکتی بیشتر گذشته دهه سه در میشود. آسیب دچار گفتاری عضالت وجود احتمال لکنت علتشناسی درزمینه انجامشده تحقیقات است کرده مطالعه مهم عاملی بهعنوان را حرکتی کنترل اختالل و مطالعاتی روشهای محدودیتهای برخالف همچنین ]2-12[. به مبتال افراد که است شده بیان نکته این آنها ضدونقیض نتایج مشکل دچار غیرگفتاری و گفتاری حرکتی فرایندهای در لکنت گفتاری حرکات کنترل و شروع در را نقایصی و ]13-17[ هستند slp.fekar@yahoo.com رایانامه: 233

3 3 شماره. 17 دوره پاییز لکنت معتقدند همکارانش و وبستر ]3[. میدهند بروز خود از بین هماهنگی و زمانبندی و گفتار حرکتی اختاللی بهعنوان ]8[. میزند بههم را صوتی راه و حنجرهای و تنفسی مسیرهای بسیار گفتار حرکتی کنترل در اختالل دیدگاه از لکنت مطالعه آن درباره گوناگونی علل تاکنون و است چندب عدی و پیچیده 1 مرکزی جنبههای از را آن محققان از هریک و است شده مطرح با تحقیقات راستا این در 7[. ]18-20 کردهاند بررسی 2 محیطی و است: داده نشان را دست این از عالیمی مرکزی جنبههای بررسی 3 قاعدهای هستههای طبیعینبودن نیمکرهای نامتقارنبودن منطقه و 5 مکمل حرکتی منطقه 4 اولیه حرکتی قشر بدعملکردی اپرکلوم 7 قدامی سینگولیت قشر 6 پیشحرکتی کناری فوقانی و 11 بروکا 10 اینسوال 9 چپ روالندیک اپرکلوم 8 راست فرونتال 19[. ] مخچه در ناهماهنگی حین داد نشان لکنت به مبتال افراد مغزی تصویربرداری مقایسه حنجرهای بازنمایی مسئول مناطق و مغزی قدامی نواحی لکنت مناسبی فعالیت چپ حسیحرکتی قشر در واقع حلقی و زبانی و حنجره و صورت به مربوط حركتي مناطق در سفيد ماده و ندارند عصبی تصویربرداریهای نتایج 25[. ]27 است يافته كاهش پردازش به مربوط مناطق بهویژه مغزی متعدد نواحی درگیری مناطق این میدهد. نشان لکنت به مبتال افراد در را حرکتی و پیرامیدال مسیرهای در واقع حرکتی اجرای با بهطورمستقیم کنترل سهگانه مناطق پیامهای و است ارتباط در اکستراپیرامیدال ]21[. میکند صادر را حرکتی کنترل عملکرد عصبشناختی مرکزی مشکالت عالوهبر بهعقیده دارد. تفاوتهایی نیز محیطی دیدگاه از گفتار حرکتی لکنت به مبتال افراد در که سازوکارهایی محققان از برخی انجام را تولیدی و حنجرهای و تنفسی سیستمهای دقیق فعالیت آنها هماهنگی و زمانبندی در یا ندارند را الزم کفایت میدهند تولیدگرها روان عملکرد در سازوکارها این دارد. وجود اختالل عملکرد ناهنجاریهای و نقایص ]28-31[. میکند ایجاد تداخل زمانی واکنش مطالعات بهوسیله عمدتا گفتاری حرکات کنترل ]32[ میشود مشخص حنجرهای مسیر هماهنگی و آکوستیکی عینی و غیرتهاجمی مطالعات بهترین از یکی صوتی آکوستیک و کنترل درزمینه را مهمی اطالعات میتواند که میآید بهشمار ]33[. دهد قرار ما دراختیار گفتار حرکتی دامنه پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس مهمترین 13 )VOT( آواسازی شروع زمان و صوت شدت تغییرات غیرمستقیم ارزیابی برای معموال که است آکوستیکی مؤلفههای حرکتی کنترل سازوکارهای زیربنایی فیزیولوژیکی عملکردهای آواسازی شروع زمان گذشته در ]32[. میشود استفاده گفتار به مبتال افراد حرکتی کنترل درزمینه که بود حوزههایی از یکی ]21[. بود شده اندازهگیری مختلف روشهای از استفاده با لکنت مقایسه و صوتی مسیر حرکتی کنترل مطالعه برای شاخص این در آکوستیک جنبههای توصیف و حنجرهای کنترل سازوکار تعامل و 34[ ]35 میشود بهکارگرفته گفتاری اختالالت از برخی زمان شاخص بر میتواند تنفسی و حنجرهای سیستم فیزیولوژیک ]35[. بگذارد تأثیر آواسازی شروع بیثباتی نتایج آواسازی شروع زمان درباره گذشته مطالعات مرور و داخل در انجامگرفته متعدد پژوهشهای ]34[. میکند گزارش را لکنت به مبتال بزرگساالن و کودکان است داده نشان کشور از خارج ]58 دارند طوالنیتری آواسازی شروع زمان روان گویندگان دربرابر وجود با )2006( 14 ا سترگارد و متز که است حالی در این 36-38[. شاخص در را معنیداری تفاوت هیچ آوایی بافتهای بیشتر بررسی و اردکانی شاکر ]24[. نیافتند گروه دو بین آواسازی شروع زمان هیچیک که رسیدند نتیجه این به مطالعهشان در )2007( همکارانش صوت شدت آشفتگی و بسامد آشفتگی و پایه بسامد متغیرهای از ندارد وجود معناداری تفاوت غیرلکنتی و لکنت به مبتال گروه دو بین زمان میانگین دادند نشان نیز )2013( همکارانش و نیکخواه ]39[. این و غیرلکنتی افراد از بیشتر لکنت به مبتال افراد 15 آواسازی واکنش ]40[. بود بیشتر باالتر و سال 20 سنی گروه در اختالل روششناسی از مطالعات از هریک گذشته سالهای در است کرده استفاده آکوستیکی مؤلفههای ارزیابی برای متفاوتی نیست. امکانپذیر عمال یکدیگر با آنها نتایج مقایسه بنابراین و لکنت به مبتال افراد ناروان و روان گفتار مقایسه عالوهبراین است. افزوده پیچیدگی این بر مختلف لهجههای و زبانها در بزرگساالن روی روان گفتار بر متمرکز مطالعات بیشتر تاکنون ناروان گفتار روی تحقیقات بیشتر کودکان درزمینه و شده انجام تأثیر از حاکی پیشین مطالعات همچنین است. شده انجام آنها مختلف دوزبانههای و است بوده آکوستیک ویژگیهای بر زبان دادهاند نشان را زبان ویژه تفاوتهای مطالعهشده گروه دو بین نوع تأثیر مبنیبر گذشته مطالعات نتایج باتوجهبه ]41-46[. 13. Voice Onset Time (VOT) 14. Metz and Østergaard 15. Reaction time of phonation 1. Central 2. Peripheral 3. Basal gangelia 4. Primary motor cortex 5. Supplementary Motor Area (SMA) 6. Superior lateral premotor area 7. Anterior cingulate cortex 8. Right frontal operculum 9. Left rolandic operculum 10. Insula 11. Broca 12. Cerebellum 234

4 3 شماره. 17 دوره پاییز غیرلکنتی و لکنتی کودکان در گفتار حرکتی کنترل به مربوط آکوستیکی ویژگیهای بررسی کنترل گروه پژوهش این در گفتار آکوستیکی ویژگیهای بر زبان تحلیل مطالعاتی گروه سه هر در فارسی زبان و ارزیابی نیز تکزبانه لکنت به مبتال و کنترل گروههای بین واقعی تفاوتهای تا شد اندازهگیری درباره بسیارغنی تحقیقی پیشینه دنیا در شود. آشکار در دارد. وجود لکنت به مبتال افراد در آکوستیکی ویژگیهای این از برخی اندازهگیری به بیشتر انجامشده پژوهشهای نیز ایران و بوده مربوط صوت اختالالت و طبیعی نمونههای در یا ویژگیها بهدلیل ازاینرو است. نشده انجام دوزبانهها در پژوهش این مشابه برآن حاضر مطالعه پژوهشگران گذشته تحقیقات در متناقض نتایج بین آکوستیکی ویژگیهای»آیا بدهند: پاسخ سؤال این به تا شدند نه «یا دارد تفاوتی تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی گروههای بررسی روش بررسی نوع از و توصیفیتحلیلی بهصورت پژوهش این 25 بررسیشده نمونههای است. شده انجام مقطعیمقایسهای دوزبانه غیرلکنتی پسر 23 و آذریفارسی دوزبانه لکنتی پسر محدوده با فارسی تکزبانه غیرلکنتی پسر 21 و آذریفارسی گروه نمونههای مجرب گفتاردرمانگر بودند. سال 10 تا 6 سنی سپس شود. تأیید رشدی لکنت تشخیص تا کرد ارزیابی را لکنتی نمونه از استفاده با و 16 وینگیت مقیاس بهوسیله لکنت شدت به مبتال آزمودنیهای همه که شد درجهبندی گفتارخودانگیخته گرفتند. قرار شدید و متوسط سطح در لکنت معیارها این شامل لکنتی گروه برای مطالعه به ورود معیارهای آذری مادری )زبان بودن آذریفارسی دوزبانه لکنت تشخیص بود: به مبتالنبودن و داشتن طبیعی هوش بهره فارسی( دوم زبان و مصاحبه از اشارهشده معیارهای گفتاری. و زبانی اختالالت دیگر استخراج کودکان سالمت پرونده از استفاده با و کودکان والدین با گروه با تحصیلی مقطع و جنس و سن نظر از غیرلکنتی افراد شد. تعیین استاندارد آزمون اینکه باتوجهبه شدند. همگن لکنتی افراد بههمین نداشت وجود فارسی و آذری زبان دو برای زبانی تسلط نمرات نظر از آنان همگنسازی و کودکان تحصیلی موفقیت دلیل گرفت. قرار زبانی تسلط مالک امال و فارسی زبان مطالعه به ورود بهمنظور تکزبانه غیرلکنتی گروه کودکان معیارهای نداشتند. لکنت تشخیص فارسیبودن تکزبانه عالوهبر که بود این نیز دوزبانه غیرلکنتی گروه برای پژوهش به ورود را لکنت تشخیص بهجز دوزبانه لکنتی گروه معیارهای همه نیز گروهها همه برای مطالعه از خروج معیارهای و باشند داشته بود. کودک همکارینکردن تا شد خواسته تبریز شهر دبستانهای بهداشت مسئوالن تمامی از تحصیلی سال در عادی مدارس در تحصیل به مشغول کودکان بین از گفتاردرمانی کلینیک به را لکنت عالیم دارای افراد به ورود شرایط که افرادی همه کنند. معرفی توانبخشی دانشکده از انتخابشده افراد به بسته و شدند پژوهش وارد داشتند را مطالعه دوزبانه غیرلکنتی کودک یک لکنتی کودک هر همکالسیهای بین شدند. ارزیابی کنترل گروه آزمودنیهای بهعنوان تکزبانه و /i/ و /a/ واکههای کشیدن تحقیق این در بهکاررفته تکالیف متغیرهای طریق این از که بود حامل عبارات تکرار همچنین و دامنه پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس شد. اندازهگیری آواسازی شروع زمان و صوت شدت تغییرات واکههای آواشناسی تولیدی تفاوتهای واکه دو این انتخاب علت رد و واکه بازترین و خلفیترین /a/ واکه بهعبارتدیگر بود مرتبط بیشتر درضمن بود. واکه قدامیترین و بستهترین /i/ واکه مقابل استفاده واکه دو این از ارزیابی برای قبلی آکوستیکی مطالعات فارسی هدف کلمه 6 از درمجموع حامل عبارات برای بودند. کرده واجهای کلمات اول موقعیت در که شد استفاده CVC ساختار با فارسی زبان واکه 6 همخوانها این بهدنبال و داشتند را /b/ و /p/ 1(. شماره )پیوست داشت وجود کلمه بافت در تحلیلی علت چندین کلمه اول موقعیت در همخوانها این وجود شروع زمان همچون متعددی متغیرهای صداها این با داشت. میکند. پیدا اندازهگیری قابلیت واکههمخوان دیرش و آواسازی دیگر همخوان و واکدار همخوان یک اینکه باتوجهبه همچنین میکرد. فراهم را حالت هردو مقایسه و ارزیابی امکان بود بیواک و آذری زبان به مسلط زبانشناس نفر سه و گفتاردرمانگر نفر سه مطالعه این در کردند. تعیین را حامل عبارات صوری روایی فارسی کردند. تجزیهوتحلیل را کودکان روان گفتار فقط پژوهشگران اتاق در صدا پرسشنامهای اطالعات جمعآوری از پس استفاده با و 40db بهمیزان کنترلشده نویز حداکثر )با آکوستیک اندازه PRAAT نرمافزار بهوسیله و اتاق در محیط صدای ضبط از مارک با الکتریت نوع 17 ا منیدایرکشنال میکروفون با و شد( گرفته با میکروفون شد. ضبط 19 ک ریتیو صوتی کارت و 18 پاناسونیک گرفت. قرار آزمودنی از سانتیمتر 20 بهفاصله و درجه 45 زاویه و بیت 12 رزولوشن و 44100KHz فرمت روی نمونهگیری به تکلیف انجام حین شد. ضبط wav. * بهصورت و تنظیم مونو دست اشاره با بعد و کند سکوت ثانیه دو ابتدا شد گفته آزمودنی کند. بیان کشیده بهصورت ثانیه پنج بهمدت را /a/ واکه محقق دو بهمدت دوباره و قطع را /a/ واکه محقق دست اشاره با سپس کشیده ثانیه پنج بهمدت را /i/ واکه اینبار و میکرد سکوت ثانیه زیروب می و بلندی با حامل عبارات آن از پس میکرد. تولید بیان و بار سه واکهها از هریک کشش شد. تکرار راحت یا عادتی صدای همزمان و شد تکرار بار پنج نیز حامل عبارات از هریک 17. Omnidirectional 18. Panasonic 19. Creative 16. Wingate rate 235

5 3 شماره. 17 دوره پاییز رایانه در PRAAT نرمافزار و میکروفون بهوسیله صوتی محرک همه میانگین و ضبط 20 بالستر ساوند ک ریتیو صوتی کارت با اندازهگیری صدا ضبط از پس شد. محاسبه آکوستیکی متغیرهای و انجام PRAAT نرمافزار از استفاده با آکوستیکی شاخصهای شد. استخراج آنها دادههای شد. تجزیهوتحلیل SPSS آماری نرمافزار 17 نسخه با دادهها صورت در مطالعهشده گروه سه بین متغیرها مقایسه برای همچنین یکراهه واریانس تحلیل از پارامتریک آزمونهای شرایط وجود از پارامتریک آزمونهای شرایط نبود صورت در و گروهها بین استفاده یومانویتنی و توکی تعقیبی و کروسکالوالیس آزمونهای بهمنظور آزمونها تمام برای معنیداری سطح پژوهش این در شد. شد. αدرنظرگرفته 0/05= آکوستیکی متغیرهای مقایسه اصول براساس اخالقی مالحظات مطالعه مراحل تمامی در رعایت تهران پزشکی علوم دانشگاه پژوهش در اخالق کمیته والدین از بررسیشده آماری جامعه به مراجع ورود از قبل و شد گرفته اجازه فردی اطالعات کسب و صدا ضبط برای آزمودنیها به نداشتند تمایل پژوهش در شرکت به که افرادی همچنین شد. این در شرکتکنندگان همه والدین از بهعالوه نشدند. وارد مطالعه داده اطمینان آنها به و دریافت کتبی رضایتنامه فرم پژوهش آزمون انجام برای و ماند خواهد باقی محرمانه اطالعاتشان شد انجام از پس نشد. گرفته شرکتکنندگان از هزینهای هیچ نیز درمان برای تمایل صورت در لکنت به مبتال کودکان نیز آزمون شدند. پذیرش دانشکده کلینیک در یافتهها از برخی مقایسه و بررسی هدف با که حاضر پژوهش در و لکنتی کودکان بین گفتار حرکتی کنترل آکوستیکی مؤلفههای لکنت به مبتال کودک 69 شد انجام تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی مقطع و جنس و سن لحاظ از تکزبانه و دوزبانه بدونلکنت و 1( شماره )جدول داده مطابقت لکنتی گروه کودکان با تحصیلی کودکان شدند. انتخاب مطالعه خروج و ورود معیارهای براساس و پسر 23 و آذریفارسی دوزبانه لکنتی پسر 25 شامل گروه سه در فارسی تکزبانه غیرلکنتی پسر 21 و آذریفارسی دوزبانه غیرلکنتی نشان 1 شماره جدول در تحصیلی پایه تفکیک به که گرفتند قرار SPSS نرمافزار به بهدستآمده مقادیر ورود از پس شدهاند. داده پایه فرکانس شامل آکوستیکی متغیرهای انحرافمعیار و میانگین زمان و پایه فرکانس و صوت شدت تغییرات دامنه صوت شدت 2(. شماره )جدول شد مشخص گروه سه هر در آواسازی شروع گروههای مقایسه از بهدستآمده دادههای آماری تجزیهوتحلیل واریانس تحلیل از استفاده با تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی میانگین که داد نشان توکی تعقیبی آزمون و گروهها بین یکراهه مطالعهشده گروه سه بین آماری نظر از /a/ واکه در پایه فرکانس میانگین بااینحال )0/05>P(. نداشت معنیداری تفاوت معنیداری تفاوت آماری لحاظ به /i/ واکه در پایه فرکانس واکه در پایه فرکانس میانگین بهعبارتدیگر ) P>0/05 ( داشت متفاوت تکزبانه غیرلکنتی و دوزبانه غیرلکنتی گروه بین /i/ با /i/ و /a/ واکههای صوت شدت میانگین مقایسه همچنین بود. اختالف نشانداد گروهها بین یکراهه واریانس تحلیل از استفاده در تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی افراد بین معنیداری )0/05>P(. نداشت وجود واکه کشیدن میانه داد نشان یومانویتنی و کروسکالوالیس آزمونهای گروه سه بین آماری نظر از /i/ واکه در پایه فرکانس تغییرات دامنه تغییرات دامنه میانه اما ) P<0/05 ( نداشت معنیداری تفاوت )0/05<P(. بود متفاوت آماری نظر از /a/ واکه در پایه فرکانس گروه بین /a/ واکه پایه فرکانس تغییرات دامنه میانه بهعبارتدیگر گروه با لکنتی گروه و تکزبانه غیرلکنتی گروه با دوزبانه غیرلکنتی ولی داشت معنیداری تفاوت آماری نظر از تکزبانه غیرلکنتی نبود. معنیدار تفاوت دوزبانه غیرلکنتی گروه و لکنتی گروه بین /i/ و /a/ واکه صوت شدت تغییرات دامنه میانگین مقایسه اختالف که داد نشان گروهها بین یکراهه واریانس تحلیل بهوسیله در تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی افراد بین معنیداری یکراهه واریانس تحلیل )0/05>P(. نداشت وجود واکه کشیدن شروع زمان میانگین در معنیدار نبود تفاوت از نیز گروهها بین حکایت تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی افراد بین آواسازی 2(. شماره )جدول )0/05>P( داشت بحث در مؤثر آکوستیکی ویژگیهای بررسی بهمنظور حاضر مطالعه غیرلکنتی و لکنتی افراد گروه سه هر در گفتار حرکتی کنترل میانگین داد نشان پژوهش یافتههای گرفت. انجام تکزبانه و دوزبانه نداشت معنیداری تفاوت آماری لحاظ به /a/ واکه در پایه فرکانس بهعبارتدیگر بود. متفاوت /i/ واکه در پایه فرکانس میانگین اما و تکزبانه غیرلکنتی گروه بین /i/ واکه در پایه فرکانس میانگین /a/ واکه برای بخش این یافتههای داشت. تفاوت دوزبانه غیرلکنتی 22 راب 21 گاتکین و هیلی یافتههای با متضاد /i/ واکه برای و همسو بود. اردکانی شاکر و 23 متز و ساکو همکارانش و در شدند تولید بهتنهایی واکهها که مطالعه این برخالف همخوان بهدنبال و هجا قالب در واکهها گاتکین و هیلی مطالعه ]47[. نشد مشاهده گروه دو بین تفاوتی و شد تولید انسدادی حاضر مطالعه همانند نیز همکارانش و راب مطالعهشده سنی گروه 21. Healey and Gutkin 22. Robb 23. Sacco and Metz 20. Creative sound blaster 236

6 پاییز دوره. 17 شماره 3 بررسی ویژگیهای آکوستیکی مربوط به کنترل حرکتی گفتار در کودکان لکنتی و غیرلکنتی جدول 1. توصیف نمونههای کودکان لکنتی و غیرلکنتی. گروههای مطالعهشده پایه اول پایه دوم پایه سوم پایه چهارم پایه پنجم کل لکنتی غیرلکنتی دوزبانه غیرلکنتی تکزبانه کل جدول 2. ميانگين و انحرافمعيار و نتایج آزمون آماری متغیرهای آکوستیکی کودکان لکنتی و کودکان غیرلکنتی. متغیر مستقل/گروه انحرافمعیار لکنتی میانگین انحرافمعیار غیرلکنتی دوزبانه میانگین انحرافمعیار لکنتی تکزبانه میانگین مقدار احتمال 0/117 0/039 21/15 25/76 235/44 242/84 25/16 39/27 252/90 267/65 36/95 30/07 249/56 250/88 /a/ /i/ فرکانس پایه در کشیدن واکه 0/74 0/70 3/39 3/09 78/27 77/68 3/27 9/98 78/87 79/45 3/13 3/68 78/19 76/73 /a/ /i/ شدت صوت در کشیدن واکه 0/026 0/34 20/84 30/20 71/98 24/72 52/16 19/60 97/74 23/83 31/97 32/81 87/89 33/55 /a/ /i/ دامنه تغییرات فرکانس پایه در کشیدن واکه 0/18 0/05 1/67 1/89 5/03 5/03 1/34 2/46 5/22 6/09 2/51 2/70 6/02 6/78 /a/ /i/ دامنه تغییرات شدت صوت در کشیدن واکه 0/37 0/018 0/070 0/021 0/074 0/016 0/062 /pak/ 0/12 0/020 0/082 0/018 0/085 0/020 0/094 /puch/ 0/78 0/34 0/019 0/002 0/062 0/014 0/016 0/0123 0/064 0/017 0/022 0/008 0/059 0/015 /pæs/ /beh/ زمان شروع آواسازی در کلمات هدف 0/79 0/003 0/013 0/003 0/014 0/008 0/014 //bam 0/81 0/006 0/022 0/005 0/023 0/006 0/022 /bud/ دانشآموزان پسر بودند. در این گروه سنی نیز تفاوت معنیداری مشاهده نشد ]48[. در مطالعه ساکو و متز فرکانس پایه قبل و بعد از درمان بررسی شد که نتایج حاکی از این بود که درمان تأثیری روی الگوهای منحرف فرکانس پایه نداشت ]49[. در مطالعه شاکر اردکانی واکهها و جمالت و اعداد تولید شد و در نتایج تفاوتی بین دو گروه مشاهده نشد ]39[. یافتههای این بخش برای واکه /a/ متفاوت و برای واکه /i/ با یافتههای فلک 24 و همکارانش و ساکو و متز مشابه بود. در مطالعه فلک و همکارانش از گفتار ناروان افراد لکنتی استفاده و در مطالعه ساکو و متز از افراد لکنتی خواسته شد تا واکهها را چندبار تکرار کنند. آنها فرکانس پایه را در تولیدهای مکرر بررسی کردند ]51-49[. بهنظر میرسید علت تضاد یافتههای تحقیق حاضر با یافتههای فلک و همکارانش در نوع گفتار ارزیابیشده در پژوهش باشد. در این تحقیق از گفتار روان افراد لکنتی استفاده شد درحالیکه در 24. Flack 237

7 3 شماره. 17 دوره پاییز بهکاررفت. آنها ناروان گفتار همکارانش و فلک مطالعه واکهها در صوت شدت میانگین که داد نشان بهدستآمده نتایج توجیه در نداشت. معنیداری تفاوت آماری نظر از هدف کلمات و مسائل از فرد هر صوت بلندی گفت میتوان بهدستآمده نتیجه تأثیر ارتباطی موقعیت و محیطی زبانی ذهنی روانی عاطفی ره در مذکور عوامل باتوجهبه که است طبیعی بنابراین میپذیرد میانگین در تفاوتی و شود دیده یکسانی تقریبا بهمیزان گروه دو باشد. نداشته وجود صوت شدت داد نشان حاضر پژوهش دادههای آماری تجزیهوتحلیل آماری لحاظ از /i/ واکه در پایه فرکانس تغییرات دامنه میانگین فرکانس تغییرات دامنه میانگین اما نداشت معنیداری تفاوت میانگین بهعبارتدیگر بود. متفاوت آماری نظر از /a/ واکه در پایه غیرلکنتی گروههای بین /a/ واکه در پایه فرکانس تغییرات دامنه غیرلکنتی گروههای بین همچنین و دوزبانه غیرلکنتی و تکزبانه به است ممکن تفاوت این داشت. تفاوت لکنتی و تکزبانه این توجیه برای اما باشد مربوط /a/ واکه حرکتیتولیدی خاصیت است. بیشتری مطالعه به نیاز یافته فرکانس تغییرات دامنه میانگین درزمینه انجامشده تحقیقاتی متمرکز هنجار گروه در متغیرها این اندازهگیری بر عمدتا پایه محدودی تحقیقات لکنت به مبتال افراد درزمینه تاکنون و بوده یافتههای با /i/ واکه برای بخش این یافتههای است. شده انجام تفاوت او یافتههای با /a/ واکه برای و بود مطابق اردکانی شاکر تولید اعداد و جمالت و واکهها اردکانی شاکر مطالعه در داشت. بین پایه فرکانس تغییرات دامنه میانگین که داد نشان نتایج و شد ]39[. نداشت معنیداری تفاوت آماری نظر از گروه دو نشان حاضر پژوهش دادههای آماری تجزیهوتحلیل همچنین از /i/ و /a/ واکههای در صوت شدت تغییرات دامنه میانگین که داد درزمینه انجامشده تحقیقاتی نداشت. معنیداری تفاوت آماری نظر بیشتر لکنت به مبتال افراد در صوت شدت تغییرات دامنه میانگین بوده متمرکز لکنتی افراد در صوت شدت آشفتگی اندازهگیری بر داد نشان صوت شدت آشفتگی اندازهگیری درزمینه تحقیق است. آنها بود. مشابه 25 یایری و هال یافتههای با حاضر پژوهش نتایج تنها بودند. کرده بررسی روان گفتار در را واکهها پژوهششان در نیز لکنتی افراد سنی طیف تحقیق این با یایری و هال مطالعه تفاوت پژوهش در و پیشدبستانی لکنتی کودکان آنها پژوهش در که بود اینکه باتوجهبه ]52[. بودند شده ارزیابی دبستانی کودکان حاضر تفاوت غیرلکنتی و لکنتی افراد بین پایه فرکانس آشفتگی میانگین ارتعاشی الگوهای کنترل که گفت میتوان نداشت معنیداری نیست متفاوت غیرلکنتی از لکنتی افراد صوتی تارهای به مربوط وسیعتر نمونههای در زمینه این در بیشتر تحقیقات به بااینحال است. نیاز بین آواسازی زمان شروع میانگین داد نشان بهدستآمده نتایج زا حاصل یافتههای نداشت. معنیداری تفاوت آماری نظر از گروهها واتسون و 26 کاروسو و کانتور و متز پژوهش نتایج با حاضر مطالعه تفاوت یا معنیدار نبود تفاوت مبنیبر 28 زبروسکی و 27 آلفانزو و 33[. 34 ]53 بود مشابه غیرلکنتی و لکنتی کودکان بین بسیارکم و ساکین و هاول مطالعات نتایج با بخش این یافتههای همچنین و یادگاری و 31 گیلبرت و هیلمن 30 وینگیت و آجنلو 29 روستین شده گزارش آنها مطالعات براساس نبود. همسو فروتن و صالحی شروع زمان غیرلکنتی افراد به نسبت لکنتی بالغان و کودکان بود 36-38[. 54 ]55 دارند طوالنیتری آواسازی آواسازی شروع زمان داد نشان نیز 32 زبروسکی و سیم مطالعه مییابد کاهش معنیداری بهطور درمان از پس لکنتی کودکان افراد در را 33 آواسازی واکنش زمان همکارانش و نیکخواه ]56[. نشان آنها مطالعه نتایج بودند. کرده بررسی غیرلکنتی و لکنتی و غیرلکنتی از بیشتر لکنت به مبتال افراد واکنش زمان میانگین داد در این ]40[. بود بیشتر باالتر و سال 20 سنی گروه در اختالل این زمان شروع میانگین داد نشان حاضر پژوهش نتایج که است حالی نداشت. معنیداری تفاوت غیرلکنتی و لکنتی افراد بین آواسازی حرکتی کنترل در که آکوستیکی ویژگیهای تجزیهوتحلیل گروههای بین معنیدار نبود تفاوت از حاکی دارند نقش گفتار این داد نشان نتایج بود. تکزبانه و دوزبانه غیرلکنتی و لکنتی گروه بین بلکه غیرلکنتی و لکنتی گروه بین نهتنها ویژگیها نیا یافتههای بهعبارتدیگر نیست. متفاوت نیز تکزبانه و دوزبانه در گفتار حرکتی مهارتهای کنترل محدودیتهای از پژوهش در میتوان را مختلفی توجیهات که نمیکند حمایت کودکان هب میتواند نتایج این میرسد بهنظر کرد. مطرح موضوع این تبیین زیرا باشد مربوط حامل( عبارات و )کلمه ارائهشده تکالیف سطح ناروانی خفیف شدت با بهویژه لکنت به مبتال افراد در است ممکن گفتاری باالی سطح تکالیف در و نشود مشاهده کلمه سطح در مطالعه ازطرفدیگر شود. آشکار ناروانی پیوسته گفتار همچون سطح تکالیف در بیشتر ناروانی بروز بهعلت آکوستیکی مؤلفههای بود. خواهد دشوار پیوسته گفتار مانند گفتاری باالی رد لحظهای بیثباتی همان لکنت همکارانش و نودلمن بهعقیده لکنت به مبتال افراد است. 34 پیچیده چندشبکهای کنترل سیستم 26. Metz, Conture and Caruso 27. Watson and Alphonso 28. Zebrowski 29. Howell, Sackin and Rustin 30. Agnello and Wingate 31. Hillman and Gilbert 32. Sim and Zebrowski 33. Phonatory reaction time 34. Complex multiloop control system 25. Hall and Yairi 238

8 3 شماره. 17 دوره پاییز غیرلکنتی و لکنتی کودکان در گفتار حرکتی کنترل به مربوط آکوستیکی ویژگیهای بررسی از عالیمی زمانی آنها نمیدهند. نشان را ناروانی شواهد همیشه بهوجود بیثباتی گفتار حرکتی کنترل سیستم در که دارند لکنت نیز لکنت به مبتال افراد روان گفتار از استفاده همچنین ]57[. میآید نیز ناروان گفتار از استفاده ولی بگذارد تأثیر نتایج این بر است ممکن اعتبار ناروان گفتار در آکوستیکی ویژگیهای تفسیر تا میشد سبب پذیرد. تأثیر گفتار ناروانی از الزاما و باشد نداشته را کافی رده به میتوان حاضر پژوهش از بهدستآمده نتایج علل دیگر از داده نشان متعددی مطالعات کرد. اشاره شرکتکنندگان سنی بزرگساالن لکنت اختالل در تولیدی هماهنگی مشکالت است هماهنگی محدودیتهای از برخی اینکه وجود با ولی دارد وجود مبنیبر اندکی شواهد تاکنون شده مشخص کودکان در حرکتی است. رسیده اثبات به کودکان در بزرگساالن مشابه مشکالت نتیجهگیری کرد استنباط چنین میتوان پژوهش این یافتههای به استناد با تحقیق این در مطالعهشده گفتار حرکتی کنترل ویژگیهای که پایه فرکانس تغییرات دامنه صوت شدت پایه فرکانس شامل روان گفتار در آواسازی شروع زمان و صوت شدت تغییرات دامنه تفاوت زبانی گروههای بین و غیرلکنتی و لکنت به مبتال افراد افراد ناروان گفتار درباره نیز تحقیقاتی است بهتر ندارد. معنیداری گفتار بین کارنویل مدل براساس زیرا شود انجام لکنت به مبتال این نظر از غیرلکنتی افراد روان گفتار با لکنت به مبتال افراد ناروان در اینکه به توجه با همچنین دارد. وجود تفاوتهایی خصوصیات PRAAT نرمافزار از استفاده با محدودی مطالعات ایران در گذشته برای خوبی مقدمه میتواند پژوهش این نتایج است گرفته انجام میتواند پژوهش این درواقع باشد. آینده تحقیقات و مطالعات و آکوستیک درزمینه سنجشپذیر و ابزاری تحقیقات راهگشای باشد. لکنت بهویژه گفتاری اختالالت آزمودنیها ناروان گفتار درنظرنگرفتن و جنس یک روی پژوهش آکوستیکی. ویژگیهای در زبان دو از هریک تأثیر بررسینکردن و پیشنهادها میشود پیشنهاد قبلی مطالعات و حاضر مطالعه نتایج باتوجهبه و روان گفتار در آکوستیکی ویژگیهای بررسی برای مطالعهای آنها مقایسه و زبان دو هر در و جنس دو هر روی و ناروان بهمنظور میشود پیشنهاد عالوهبراین شود. انجام یکدیگر با آکوستیک سطح در گفتار حرکتی کنترل نقص روشنشدن شود. انجام بیشتری پژوهشهای قدردانی و تشکر فاطمه خانم کارشناسیارشد پایاننامه از مستخرج مقاله این و بهزیستی علوم دانشگاه گفتاردرمانی گروه در فکارقراملکی است تهران توانبخشی محدودیتها انجام از: بود عبارت حاضر مطالعه محدودیتهای مهمترین حامل. عبارات فهرست. 1 پیوست است. فارسی کلمه یک»پاک«است. فارسی کلمه یک»پوچ«است. فارسی کلمه یک»پس«است. فارسی کلمه یک»به«است. فارسی کلمه یک»بام«است. فارسی کلمه یک»بود«حامل. عبارات واجنگاری. 2 پیوست / beh yek kalameye farsi æst / / bam yek kalameye farsi æst / / bud yek kalameye farsi æst / / pak yek kalameye farsi æst / / puʧ yek kalameye farsi æst / / pæs yek kalameye farsi æst / 239

9 پاییز دوره. 17 شماره 3 References [1] Sato, Y, Mori, K, Koizumi, T, Minagawa-Kawai, Y, Tanaka, A, Ozawa, E, Mazuka, R. Functional lateralization of speech processing in adults and children who stutter. Frontiers in psychology. 2011; 2. doi: /fpsyg [2] Ingham RJ. On learning from speech-motor control research on stuttering. In: Cordes AK, Ingham RJ, editors. Treatment Efficacy for Stuttering: A Search for Empirical Bases. San Diego: Singular Publishing Group; 1998, p [3] Peters HM, Hulstijn W, van Lieshout PH. Recent developments in speech motor research into stuttering. Folia Phoniatrica et Logopaedica. 2000; 52(1-3): doi: / [4] Postma A, Kolk H, Povel DJ. Speech planning and execution in stutterers. Journal of Fluency Disorders. 1990; 15(1): doi: / x(90)90032-n [5] Bloodstein O. A handbook on stuttering. Massachusetts: Cengage Learning; [6] Ludlow C, Siren K, Zikira M. Speech production learning in adults with chronic developmental stuttering. Speech production. In: Hujstijn W, Peters HFM, van Lieshout PH, editors. Speech Production: Motor Control, Brain Research and Fluency Disorders. Amsterdam: Elsevier Science Publishers; 1997, p [7] Jones RD, White AJ, Lawson KH, Anderson TJ. Visuoperceptual and visuomotor deficits in developmental stutterers: an exploratory study. Human Movement Science. 2002; 21(5): doi: /s (02) [8] van Lieshout PH, Hulstijn WO, Peters HF. Searching for the weak link in the speech production chain of people who stutter: a motor skill approach. In: Maassen B, Kent R, Peters HFM, van Lieshout P, Hulstijn W, editors. Speech Motor Control in Normal and Disordered Speech. Oxford: Oxford University Press; 2004, p [9] Duffy JR. Motor speech disorders: substrates, differential diagnosis and management. 2 nd ed. St Louis: Mosby Pub; [10] Smits-Bandstra S, Luc F, Saint-Cyr JA. Speech and nonspeech sequence skill learning in adults who stutter. Journal of Fluency Disorders. 2006; 31(2): doi: /j. jfludis [11] van Lieshout PH, Hulstijn W, Peters HF. From planning to articulation in speech production what differentiates a person who stutters from a person who does not stutter? Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1996; 39(3): doi: /jshr [12] van Lieshout PH, Hulstijn W, Peters HF. Speech production in people who stutter testing the motor plan assembly hypothesis. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1996; 39(1): doi: /jshr [13] Adams MR, Hayden P. The ability of stutterers and nonstutterers to initiate and terminate phonation during production of an isolated vowel. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1976; 19(2): doi: /jshr [14] Maske-Cash WS, Curlee RF. Effect of utterance length and meaningfulness on the speech initiation times of children who stutter and children who do not stutter. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1995; 38(1): doi: /jshr [15] Max L, Caruso AJ, Gracco VL. Kinematic analyses of speech, orofacial nonspeech, and finger movements in stuttering and nonstuttering adults. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 2003; 46(1): doi: / (2003/017) [16] Packman A, Code C, Onslow M. On the cause of stuttering: integrating theory with brain and behavioral research. Journal of Neurolinguistics. 2007; 20(5): doi: /j.jneuroling [17] Smits-Bandstra S, de Nil L, Rochon E. The transition to increased automaticity during finger sequence learning in adult males who stutter. Journal of Fluency Disorders. 2006; 31(1): doi: /j.jfludis [18] Watkins KE, Smith SM, Davis S, Howell P. Structural and functional abnormalities of the motor system in developmental stuttering. Brain. 2008; 131(1):50-9. doi: /brain/ awm241 [19] Alm PA. Stuttering and sensory gating: a study of acoustic startle prepulse inhibition. Brain and Language. 2006; 97(3): doi: /j.bandl [20] Molt LF. The basal ganglia's possible role in stuttering: an examination of similarities between stuttering, Tourette Syndrome, Dystonia, and other neurological-based disorders of movement [Internet]. Proceedings of the 2 nd International Stuttering Awarness Day Available from: mnsu.edu/comdis/isad2/papers/molt2.html [21] Ward D. Stuttering and cluttering: frameworks for understanding and treatment. Routledge: Taylor & Francis; [22] Sommer M, Koch MA, Paulus W, Weiller C, Büchel C. Disconnection of speech-relevant brain areas in persistent developmental stuttering. The Lancet. 2002; 360(9330): doi: /s (02) [23] Chang SE, Kenney MK, Loucks TM, Ludlow CL. Brain activation abnormalities during speech and non-speech in stuttering speakers. Neuroimage. 2009; 46(1): doi: /j. neuroimage [24] Mertz LB, Østergaard JR. Neurological aspects of stuttering. Ugeskrift for Laeger. 2006; 168(37): [25] Braun AR, Varga M, Stager S, Schulz G, Selbie S, Maisog JM, et al. Altered patterns of cerebral activity during speech and language production in developmental stuttering. An H 2 (15)O positron emission tomography study. Brain. 1997; 120(5): doi: /brain/ [26] Craig-McQuaide A, Akram H, Zrinzo L, Tripoliti E. A review of brain circuitries involved in stuttering. Frontiers in Human Neuroscience. 2013; 8: doi: /fnhum [27] Chang SE, Erickson KI, Ambrose NG, Hasegawa-Johnson MA, Ludlow CL. Brain anatomy differences in childhood stut- 240

10 پاییز دوره. 17 شماره 3 بررسی ویژگیهای آکوستیکی مربوط به کنترل حرکتی گفتار در کودکان لکنتی و غیرلکنتی tering. Neuroimage. 2008; 39(3): doi: /j.neuroimage [28] Adams MR. A physiologic and aerodynamic interpretation of fluent and stuttered speech. Journal of Fluency Disorders. 1974; 1(1): doi: /s x(74) [29] Kent, RD. Stuttering as a temporal programming disorder. In: Curlee RF, Perkins WH, editors. Nature and Treatment of Stuttering: New Directions. San Diego: Colledge-Hill Press; 1984, p [30] van Riper C. The nature of stuttering. Illinois: Waveland Pub; [31] Zimmermann G. Stuttering: a disorder of movement. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1980; 23(1): doi: /jshr [32] Peters HF, Hulstijn W, Starkweather CW. Acoustic and physiological reaction times of stutterers and nonstutterers. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1989; 32(3): doi: /jshr [33] Zebrowski PM, Conture EG, Cudahy EA. Acoustic analysis of young stutterers fluency: Preliminary observations. Journal of Fluency Disorders. 1985; 10(3): doi: / x(85) [34] Watson BC, Alfonso PJ. A comparison of LRT and VOT values between stutterers and nonstutterers. Journal of Fluency Disorders. 1982; 7(2): doi: / x(82) [35] Auzou P, Ozsancak C, Morris RJ, Jan M, Eustache F, Hannequin D. Voice onset time in aphasia, apraxia of speech and dysarthria: a review. Clinical Linguistics & Phonetics. 2000; 14(2): doi: / [36] Yadegari F, Salehi A. [Diffevential diagnosis of frimary stuttering and normal nonfluency in children referring to Saba Clinic (Persian)]. Journal of Rehabilitation. 2003; 4(3):45-8. [37] Forutan E. [The comparison of voice onset time (VOT) of stutters and nonstutters (Persian)]. Journal of Audiology. 2001; 9(1):81-7. [38] Hillman RE, Gilbert HR. Voice onset time for voiceless stop consonants in the fluent reading of stutterers and nonstutterers. Journal of the Acoustical Society of America. 1977; 61(2): doi: / [39] Shaker Ardakani M, Soleymani Z, Torabinejad F, Khoddami SM, Alipour Heydari M. [Fundamental frequency, jitter, and shimmer of adult stutters and nonstutters voice (Persian)]. Audiology. 2007; 16(2): [40] Nikkhah S, Shafiei B. [Determination and comparison of reaction time of phonation in stutterers and non-stutterers in two group of age 10-20, (Persian)]. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2013; 9(4): [41] Sundara M, Polka L, Baum S. Production of coronal stops by simultaneous bilingual adults. Bilingualism: Language and Cognition. 2006; 9(1): doi: /s [42] Yang J. Acoustic properties of vowel production in Mandarin-English bilingual and corresponding monolingual children. [PhD dissertation] Columbus: Ohio State University; [43] Kehoe MM, Lleó C, Rakow M. Voice onset time in bilingual German-Spanish children. Bilingualism: Language and Cognition. 2004; 7(1): doi: /s [44] Chionidou A, Nicolaidis K. Voice onset time in bilingual Greek-German children. Paper presented at: The 18 th International Congress of Phonetic Sciences; 2015 Aug 10-14; Glasgow, Scotland. [45] Khattab G. VOT production in English and Arabic bilingual and monolingual children. Amsterdam Studies in the Theory and History of Linguistic Science Series ; doi: /cilt kha [46] Herbst LE. The influence of language dominance on bilingual VOT: A case study. In: 4 th University of Cambridge Postgraduate Conference on Language Research (pp ). Cambridge: Cambridge University Press; [47] Healey EC, Gutkin B. Analysis of stutterers voice onset times and fundamental frequency contours during fluency. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1984; 27(2): doi: /jshr [48] Robb M, Blomgren M, Chen Y. Formant frequency fluctuation in stuttering and nonstuttering adults. Journal of fluency disorders. 1998; 23(1): doi: /s x(97) [49] Sacco PR, Metz DE. Changes in stutterers fundamental frequency contours following therapy. Journal of fluency disorders. 1987; 12(1):1-8. doi: / x(87) [50] Falck FJ, Lawler PS, Yonovitz A. Effects of stuttering on fundamental frequency. Journal of Fluency Disorders. 1985; 10(2): doi: / x(85) [51] Sacco PR, Metz DE. Comparison of period-by-period fundamental frequency of stutterers and nonstutterers over repeated utterances. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1989; 32(2): doi: /jshr [52] Hall KD, Yairi E. Fundamental frequency, jitter, and shimmer in preschoolers who stutter. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1992; 35(5): doi: / jshr [53] Metz DE, Conture EG, Caruso A. Voice onset time, frication, and aspiration during stutterer s fluent speech. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1979; 22(3): doi: /jshr [54] Howell P, Sackin S, Rustin L. Comparison of speech amotor development in stutterers and fluent speakers between 7 and 12 years old. Journal of Fluency Disorders. 1995; 20(3): doi: / x(94)00011-h [55] Agnello J, Wingate ME. Some acoustical and physiological aspects of stuttered speech. Journal of the Acoustical Society of America. 1972; 14:479. doi: / [56] Sim HS, Zebrowski PM. Acoustic analysis of stuttering children s fluent speech pre- and post-therapy. Korean Journal of Communication Disorders. 1997; 2:

11 پاییز دوره. 17 شماره 3 [57] Nudelman HB, Herbrich KE, Hoyt BD, Rosenfield DB. A neuroscience model of stuttering. Journal of Fluency Disorders. 1989; 14(6): doi: / x(89) [58] Basi M, Farazi M, Bakhshi E. Evaluation of Effects of Gradual Increase Length and Complexity of Utterance (GILCU) Treatment Method on the Reduction of Dysfluency in School- Aged Children with Stuttering. Iranian Rehabilitation Journal. 2016; 14(1):

12 پاییز دوره. 17 شماره 3 243