«Τα βιοκαύσιµα και ο αναπτυξιακός τους ρόλος για τη βιοµηχανία και τον αγροτικό τοµέα» Πρακτικά ιηµερίδας του ΤΕΕ/ΤΚΜ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«Τα βιοκαύσιµα και ο αναπτυξιακός τους ρόλος για τη βιοµηχανία και τον αγροτικό τοµέα» Πρακτικά ιηµερίδας του ΤΕΕ/ΤΚΜ"

Transcript

1 «Τα βιοκαύσιµα και ο αναπτυξιακός τους ρόλος για τη βιοµηχανία και τον αγροτικό τοµέα» Πρακτικά ιηµερίδας του ΤΕΕ/ΤΚΜ 3-4 Νοεµβρίου 2006 Ξενοδοχείο ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ PALACE Θεσσαλονίκη Σύνταξη: Γιώργος Κουφοδήµος και Γιώργος Φονταράς, Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Θερµοδυναµικής, Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Α.Π.Θ. Χαιρετισµοί Σ. Τζακόπουλος, Πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΚΜ Θ. Παναγιωτίδης, Εκπρόσωπος Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης Α. Ξηροτύρη, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Ι. Μπίκος, Αντινοµάρχης Θεσσαλονίκης. Γαλαµάτης, Βουλευτής Β Θεσσαλονίκης, Π. Ράλλη, Μέλος της.ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ Ο σχεδιασµός του ΥΠ.ΑΓΡ.ΑΝ. για τα βιοκαύσιµα και η νέα ΚΑΠ Α. Κοντός, Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προώθηση της παραγωγής και των χρήσεων των βιοκαυσίµων έχει λάβει σειρά µέτρων, τα οποία οµαδοποιούνται στους παρακάτω επτά άξονες πολιτικής: 1. Τόνωση της ζήτησης στα βιοκαύσιµα. 2. Αποκόµιση περιβαλλοντικών ωφεληµάτων. 3. Ανάπτυξη της παραγωγής και διανοµής βιοκαυσίµων. 4. Επέκταση του εφοδιασµού µε πρώτες ύλες. 5. Ενίσχυση των ευκαιριών για εµπορικές συναλλαγές. 6. Υποστήριξη σε αναπτυσσόµενες χώρες. 7. Υποστήριξη στην έρευνα και ανάπτυξη. Το θέµα των ενεργειακών φυτών και η παραγωγή βιοκαυσίµων αποτελεί ένα από τα βασικά θέµατα, στα οποία θα δώσει προτεραιότητα η Φινλανδική Προεδρία, στοχεύοντας στην επιτάχυνση της ενίσχυσης των συγκεκριµένων καλλιεργειών. Στην Ελλάδα η κατάσταση έχει ως εξής: 1- Όσον αφορά το θεσµικό πλαίσιο για τα βιοκαύσιµα έχει ψηφιστεί ο Νόµος 3423/2005, ο οποίος προωθεί την παραγωγή βιοκαυσίµων από ελληνικά ενεργειακά φυτά 2- Με βάση τον Κανονισµό της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 5,75% του συνόλου των καυσίµων µεταφορών που καταναλώνονται στις χώρες της Ε.Ε. µέχρι το 2010 θα είναι βιοκαύσιµα. Αυτό συνεπάγεται ότι η κατανάλωση των βιοκαυσίµων θα ανέρχεται περίπου σε τόνους βιοντήζελ και βιοαιθανόλη. 3- Έχει καθοριστεί ήδη το πρόγραµµα κατανοµής αποφορολογηµένων ποσοτήτων αυτούσιων βιοκαυσίµων για τα έτη 2006 και 2007 από το Υπουργείο Ανάπτυξης και έχει γίνει η κατανοµή αυτή για το έτος 2006 σε 14 εταιρίες. 4- Στην Ελλάδα λειτουργούν ήδη 4 µονάδες παραγωγής βιοντήζελ, ενώ έξι µονάδες βρίσκονται σε στάδιο επενδυτικού σχεδίου. Ήδη, οι εταιρίες αυτές έχουν στείλει χιλιόλιτρα βιοντήζελ στα διυλιστήρια, ποσότητα η οποία διοχετεύτηκε στην αγορά. 5- Όσον αφορά την παραγωγή βιοαιθανόλης, έχει ληφθεί, ήδη, η απόφαση από το ιοικητικό Συµβούλιο της Ελληνικής Βιοµηχανίας Ζάχαρης για την µετατροπή δύο µονάδων, της Ξάνθης και της Λάρισας, σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης. 1

2 6- Με την στήριξη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας, οι ΕΑΣ Κοζάνης και Αµυνταίου και άλλες συνεταιριστικές οργανώσεις της περιοχής θα προχωρήσουν στην υλοποίηση επένδυσης, παραγωγικής δυναµικότητας τόνων βιοντίζελ, µε συνολικό κόστος περίπου 10 εκατ., η οποία θα ενταχθεί και θα χρηµατοδοτηθεί από τον αναπτυξιακό νόµο. Η κατασκευή του εργοστασίου αναµένεται να ολοκληρωθεί σε 18 µήνες, µε χρονοδιάγραµµα έναρξης λειτουργίας του την Άνοιξη του Η παραγωγή βιοντίζελ θα βασιστεί στη καλλιέργεια ηλίανθου, ενώ θα προχωρήσουν και παράλληλες πιλοτικές καλλιέργειες ελαιοκράµβης, η συνολική έκταση των οποίων θα καλύπτει περίπου στρέµµατα, στα οποία σήµερα καλλιεργούνται κυρίως δηµητριακά. Πιλοτικές καλλιέργειες ηλίανθου σε έκταση περίπου στρεµµάτων θα ξεκινήσουν την Άνοιξη του 2007 και θα επιβλέπονται επιστηµονικά από καθηγητές της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ. Προκειµένου να αναπτυχθεί η παραγωγή βιοκαυσίµων από ελληνικά ενεργειακά φυτά και να στηριχθούν οι έλληνες αγρότες, από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης έχουν ληφθεί τα εξής µέτρα: 1. Ο Νόµος 3423/ για «την εισαγωγή στην ελληνική αγορά των βιοκαυσίµων και άλλων ανανεώσιµων καυσίµων», οποίος θέτει το θεσµικό πλαίσιο για την λειτουργία της αγοράς των βιοκαυσίµων στην χώρα µας και συγκεκριµένα αναφέρεται στην κατανοµή των αποφορολογούµενων ποσοτήτων βιοκαυσίµων, στις άδεις διάθεσης βιοκαυσίµων, στους αποθηκευτικές δυνατότητες, στη διάθεση των αποφορολογούµενων ποσοτήτων υγρών βιοκαυσίµων, καθώς και στους στόχους διείσδυσης των βιοκαυσίµων 2. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων έχει προχωρήσει σε σύνταξη Κοινής Υπουργικής Απόφασης, η οποία θα υπογραφεί εντός των εποµένων ηµερών, όπου αναφέρονται οι προϋποθέσεις καταβολής της ενίσχυσης 4,5 ανά στρέµµα, που προβλέπεται από τον Κανονισµό της Ε.Ε. για την στήριξη της παραγωγής ενεργειακών καλλιεργειών. ικαιούχοι της ενίσχυσης των ενεργειακών καλλιεργειών είναι: οι γεωργοί που συνάπτουν συµβάσεις µε πρώτο µεταποιητή ο οποίος εγγυάται τη µεταποίηση της συγκοµιζόµενης πρώτης ύλης σε ενεργειακά προϊόντα και οι γεωργοί που αναλαµβάνουν οι ίδιοι την υποχρέωση να χρησιµοποιήσουν τις δικές τους καλλιέργειες (σιτηρά, ελαιοκράµβη, ηλίανθο, δενδρύλλια περιοδικής υλοτόµησης) είτε σαν καύσιµα για τη θέρµανση της γεωργικής τους εκµετάλλευσης, είτε για την παραγωγή στο χώρο της εκµετάλλευσης ενέργειας, βιοκαυσίµων ή βιοαερίου. ίδεται επίσης η δυνατότητα να καλλιεργηθούν ενεργειακά φυτά και σε εκτάσεις παύσης καλλιέργειας, που ανέρχονται σε περίπου στρέµµατα, χωρίς όµως να δικαιούνται την ενίσχυση των 4,5 /στρέµµα. 3. Κίνητρα για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών, πέραν της κοινοτικής ενίσχυσης, δίδονται και µε την έγκριση σχεδίων βελτίωσης που περιλαµβάνουν συµβολαιοποιηµένες καλλιέργειες ενεργειακών φυτών, µε ευνοϊκότερους όρους έναντι των λοιπών σχεδίων βελτίωσης. Πρέπει να σηµειωθεί ότι στην Προγραµµατική Περίοδο έχει γίνει ειδική πρόβλεψη δέσµευσης πιστώσεων για την κατά προτεραιότητα έγκριση επενδύσεων στον πρωτογενή τοµέα καλλιέργειας ενεργειακών φυτών. 4. Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων συστάθηκε στις οµάδα εργασίας από υπηρεσιακούς παράγοντες, καθηγητές του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου και του ΕΜΠ, από εκπρόσωπο της ΠΑΣΕΓΕΣ, της ΕΒΖ, των ΚΑΠΕ, των ΕΛΠΕ, και της Motor Oil, η οποία λειτουργεί συµβουλευτικά στον καθορισµό των δράσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, όσον αφορά στην ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών στη χώρα µας. 5. Οµάδα από στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και εκπρόσωποι της ΠΑΣΕΓΕΣ πραγµατοποίησε επισκέψεις εργασίας σε χώρες της Ε.Ε., που έχουν εµπειρία παραγωγής βιοκαυσίµων από ενεργειακά φυτά, καταγράφοντας τα δεδοµένα που ισχύουν στις χώρες αυτές, προκειµένου τα δεδοµένα αυτά να εφαρµοστούν όπου είναι δυνατό στη χώρα µας. 6. Στο σύνολο της χώρας καλλιεργούνται πειραµατικά στρέµµατα ενεργειακών φυτών. Οι πειραµατικές αυτές καλλιέργειες, που γίνονται για δεύτερη συνεχή χρονιά, σύντοµα θα µας δώσουν αποτελέσµατα σχετικά µε τις αποδόσεις και την καταλληλότητα της καλλιέργειας νέων ενεργειακών φυτών στη χώρα µας. 7. Η Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης έχει κάνει σηµαντικά βήµατα όσον αφορά την σύνταξη µελετών για την παραγωγή βιοντήζελ και βιοαιθανόλης. Ειδικά για την βιοαιθανόλη, όπου επικεντρώνεται το ενδιαφέρον της, τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη και όσον αφορά την βιωσιµότητα των επενδύσεων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι για παραγωγή

3 τόνων βιοαιθανόλης, θα απαιτηθούν περίπου τόνοι ζαχαρότευτλα, τόνοι µελάσα και τόνοι σιτηρά. Οι ενδεικτικές τιµές παραγωγού για τα ζαχαρότευτλα υπολογίζεται σε 33,5 ανά τόνο και για τα σιτηρά σε 125 ανά τόνο. Πέραν αυτών, είναι σηµαντικό ότι η Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης έχει εγκαταστήσει σε διάφορες περιοχές που δραστηριοποιείται πειραµατικούς αγρούς µε γλυκό σόργο και µε ελαιοκράµβη, προκειµένου να µελετήσει την καλλιεργητική τεχνική και την οικονοµικότητα των καλλιεργειών. 8. Έχει τεθεί ζήτηµα στα Συµβούλια των Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. για αύξηση της επιδότησης των ενεργειακών καλλιεργειών ανά στρέµµα καθώς και αύξηση των επιδοτουµένων εκτάσεων, που είναι σήµερα 15 εκ. στρέµµατα για όλη της Ε.Ε. 9. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, σε συνεργασία µε τη διοίκηση της Ελληνικής Βιοµηχανίας Ζάχαρης, θα υποβάλει µέχρι 31/01/2007 φάκελο στην Ε.Ε. για την µετατροπή των δύο εργοστασίων, της Ξάνθης και της Λάρισας, σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης και την απόσυρση του 51% της ελληνικής ποσόστωσης ζάχαρης. Οι πρώτες ύλες για την ανάπτυξη της αγοράς των βιοκαυσίµων & βιοµάζας. Απαιτήσεις και σχεδιασµός Γ. Αλεξιάδης, Β Αντιπρόεδρος, ΠΑ.Σ.Ε.ΓΕ.Σ Το ενδιαφέρον της ΠΑΣΕΓΕΣ εστιάζεται στη δυνατότητα αξιοποίησης των βιοκαυσίµων από τους Έλληνες αγρότες και ειδικότερα από τους παραγωγούς καπνού, βαµβακιού και σιτηρών, προϊόντων που επηρεάζονται έντονα από την εφαρµογή της νέας ΚΑΠ. Η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί, όπου αυτό είναι εφικτό, σε µικρές αποκεντρωµένες µονάδες βιοενέργειας, επειδή αφενός µεν παρουσιάζουν χαµηλό συνολικά κόστος συλλογής διαχείρισης της πρώτης ύλης (αφού υλοποιούνται πρακτικά σε τοπικό επίπεδο), αφετέρου δε το σχετικά µικρό κεφαλαιουχικό τους κόστος τις καθιστά υλοποιήσιµες, ως επιχειρηµατική δραστηριότητα, από τοπικούς αγροτικούς συνεταιρισµούς, ΟΤΑ, οµάδες αγροτών, κτλ. Η ΠΑΣΕΓΕΣ στα πλαίσια στήριξης των συµφερόντων των αγροτών συµµετείχε ενεργά στη διαµόρφωση του πρόσφατου νόµου για την εισαγωγή των βιοκαυσίµων και των άλλων ανανεώσιµων καυσίµων στην ελληνική αγορά. Πρωταρχικός στόχος είναι η προώθηση της παραγωγής βιοκαυσίµων από εγχώριες ενεργειακές καλλιέργειες. Με βάση τα παραπάνω και προκειµένου να διαµορφωθεί επιστηµονική και τεκµηριωµένη άποψη για τη δυνατότητα αξιοποίησης του νέου για τη χώρα µας τοµέα των βιοκαυσίµων από τους παραγωγούς και τους Φορείς τους, η ΠΑΣΕΓΕΣ προχώρησε στην ανάθεση σύνταξης ολοκληρωµένης µελέτης σκοπιµότητας βιωσιµότητας, επικεντρωµένης στις καλλιέργειες ενεργειακών φυτών και στις τεχνολογίες µετατροπής τους, η οποία θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη όλες τις πτυχές του θέµατος ( Υφιστάµενη κατάσταση, τεχνική αποτίµηση, οικονοµική αποτίµηση, θεσµικές, νοµοθετικές, οργανωτικές και χρηµατοδοτικές πρωτοβουλίες, διαµόρφωση πενταετούς σχεδίου δράσης) και µε βάση τα αποτελέσµατα της οποίας θα είναι δυνατόν να δοθεί αξιόπιστη πληροφόρηση ενηµέρωση προτάσεις στους Έλληνες αγρότες, ώστε να οδηγηθούµε σε συγκεκριµένες αποφάσεις για την ευρείας κλίµακας παραγωγή στερεών και υγρών βιοκαυσίµων στην Ελλάδα. Στρατηγική και δράση της ΕΕ για τη βιοενέργεια Λ. Γούτα, Επιστηµονική σύµβουλος ευρωβουλευτή Ν. Βακάλη & Πρόεδρος Μόνιµης Επιτροπής Βιοµηχανίας, ΤΥ Τ του ΤΕΕ/ΤΚΜ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση µε τίτλο «Πράσινη Βίβλος για ενεργειακή ασφάλεια», µε στόχους την επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας, τη µείωση της ενεργειακής ζήτησης την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, τη διεθνή συνεργασία, την προώθηση νέων καθαρότερων τεχνολογιών ΑΠΕ και τη µείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τα ορυκτά καύσιµα. Σήµερα σε επίπεδο ευρωπαϊκής ένωσης η βιοµάζας καλύπτει το 4% των ενεργειακών αναγκών και ως στόχος για το 2010 έχει τεθεί κάλυψη του 8%. Στα βιοκαύσιµα η παραγωγή το 2004 έφτασε τα 2,3 εκ τόνους, από τα οποία τα 1,9 ήταν βιοντίζελ η παραγωγή του οποίου αναµένεται να υπερδιπλασιαστεί µέχρι το τέλος του Τα βασικά βήµατα στην πολιτική η οποία χαράσσεται για τα βιοκαύσιµα είναι τα εξής: 3

4 2001 ανακοίνωση της κοµισιόν για τα εναλλακτικά καύσιµα για τις οδικές µεταφορές 2003 η οδηγία 2003/30 για τα βιοκαύσιµα 2004 ανακοίνωση της κοµισιόν για το µερίδιο των ΑΠΕ της ΕΕ µε στόχους για το η κοµισιόν εξέδωσε το Σχέδιο ράσης για τη Βιοµάζα 2006 Στρατηγική της ΕΕ για τα βιοκαύσιµα Στόχος Ε.Ε: 25% βιοκαύσιµα έως το 2030, από τα οποία το 50% να είναι ευρωπαϊκής προελεύσεως. 31 µέρα προώθησης βιοµάζας. Το κόστος εφαρµογής θα ανέλθει στ /έτος. Προκλήσεις που πρέπει να απαντηθούν: Οικονοµικά ζητήµατα Αύξηση βιώσιµων ποικιλιών Ουδετερότητα CO2 υπό αµφισβήτηση Επίδραση βιοποικιλότητας Αδράνεια καταναλωτών Στόχος της Ευρωπαϊκής στρατηγικής είναι η συµµετοχή των βιοκαυσίµων σε ποσοστό 5.75% το οποίο απαιτεί χρήση του 4-13% των καλλιεργούµενων εκτάσεων. Σηµαντικά ζητήµατα που συνδέονται µε για την παραγωγή και χρήση των βιοκαυσίµων είναι η ενίσχυση καλλιεργειών στα νέα κράτη οποία θα προκύψει από την ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών, ο περιορισµός εισαγωγών ορυκτών καυσίµων. Βασικός παράγοντας για την επιτυχηµένη διείσδυση των βιοκαυσίµων θα αποτελέσει η προσαρµογή της αυτοκινητοβιοµηχανίας στις ιδιαίτερες απαιτήσεις των βιοκαυσίµων. Ευρωπαϊκή πολιτική και προγράµµατα στον τοµέα των µεταφορών και των βιοκαυσίµων Κ. Κωνσταντίνου, Τεχνικός Υπεύθυνος Περιφερειακού Ενεργειακού Κέντρου Κεντρικής Μακεδονίας, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. Στα πλαίσια της ευρωπαϊκής και εθνικής στρατηγικής για την προώθηση των βιοκαυσίµων στην Ελληνική επικράτεια, η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Αναπτυξιακή Α.Ε. και το Περιφερειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΚΚΜ) συµµετέχουν, µε άλλους δέκα εταίρους από χώρες της Ε.Ε., στο πρόγραµµα Bio-NETT το οποίο εντάσσεται στην πρωτοβουλία Intelligent Energy Europe της Γενικής ιεύθυνσης της Ε.Ε. για την Ενέργεια και Μεταφορές (DG-TREN). Το πρόγραµµα Βio-ΝΕΤΤ στοχεύει στη δηµιουργία ενός δικτύου για την υποβοήθηση της ανάπτυξης των τοπικών αγορών βιοκαυσίµων σαν ένα εναλλακτικό καύσιµο για αρχική χρήση από τις τοπικές αρχές και τις δηµόσιες συγκοινωνίες. Ο σκοπός του προγράµµατος είναι να αυξήσει την προσφορά και ζήτηση των βιοκαυσίµων δηµιουργώντας µια πιο ολοκληρωµένη και συνεκτική διάρθρωση της αγοράς, συνδέοντας προµηθευτές και χρήστες µέσω περιφερειακής δικτύωσης τόσο στο αστικό όσο και στον αγροτικό τοµέα. Για να επιτευχθεί αυτό, το πρόγραµµα θα δηµιουργήσει τοπικά δίκτυα καλύπτοντας όλη την εφοδιαστική αλυσίδα που θα περιλαµβάνει αγρότες, εργοστάσια παραγωγής βιοκαυσίµων, διανοµείς και τελικούς χρήστες. Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. συµµετέχει επίσης στο πρόγραµµα Biofuel chain Enhancement for Territorial development of European Regions BETTER (Ενίσχυση αλυσίδας βιοκαυσίµων για την τοπικήπεριφερειακή ανάπτυξη). Το πρόγραµµα ΒΕΤΤΕR έχει ως κύριο στόχο τη διάδοση των βιοκαυσίµων ως καινοτόµου και ανανεώσιµης µορφής ενέργειας που θα συµβάλει στη βιώσιµη ανάπτυξη αγροτικών περιοχών, ενσωµατώνοντας ενεργειακές, περιβαλλοντικές και αγροτικές πολιτικές σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το ΠΕΚΚΜ θα εργασθεί στην εύρεση και διάδοση νέων επενδυτικών ευκαιριών σχετικών µε τα βιοκαύσιµα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σε συνεργασία µε την τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και τις άλλες συµµετέχουσες Ευρωπαϊκές χώρες. Αποτελέσµατα του προγράµµατος είναι η: ηµιουργία γνώσης πάνω στα βιοκαύσιµα και στην ανάπτυξη της αλυσίδας των βιοκαυσίµων, Ανταλλαγή πληροφοριών και µεθοδολογιών µεταξύ των εταίρων, οµάδων στόχου, µε δυνατότητα ανάπτυξης µέσω διακρατικών συνεργασιών. 4

5 Γνώση στη δηµόσια διοίκηση, ώστε να υποστηριχτούν αποφάσεις σχετικές µε στρατηγικές παρέµβασης στους τοµείς ενέργειας, αγροτικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Επικοινωνία και συνεργασία µεταξύ των δηµοσίων και ιδιωτικών εµπλεκοµένων φορέων Ενέργειες επίδειξης που θα αποτελέσουν τη βάση για πιθανά µελλοντικά επενδυτικά έργα Αύξηση κοινωνικής συνείδησης και πληροφόρηση σχετικά µε τα βιοκαύσιµα ιάδοση των αποτελεσµάτων του έργου Ο ρόλος των ερευνητικών ιδρυµάτων στην επέκταση του τοµέα της βιοενέργειας. Η περίπτωση του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Α. Λεµονίδου, Αν. Καθηγήτρια, Τµήµα Χηµικών Μηχανικών, ίκτυο Ενεργειακής Τεχνολογίας Α.Π.Θ. (ΕΝΤΕΧ/ΑΠΘ) Σηµαντική η συµβολή του δικτύου ενεργειακής τεχνολογίας ΕΝΤΕΧ στη διασύνδεση της επιστηµονικής έρευνας και του στρατηγικού σχεδιασµού, µε τις ανάγκες της αγοράς ενεργειακών επενδύσεων, ιδιαίτερα στον τοµέα ανάπτυξης και προώθησης τεχνολογιών ΑΠΕ στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Το ΑΠΘ, µέσου του ικτύου ΕΝΤΕΧ, µπορεί να συµβάλλει ουσιαστικά µε την εµπειρία, την τεχνογνωσία και την υλικοτεχνική υποδοµή των συµµετεχόντων Εργαστηρίων στην προώθηση των βιοκαυσίµων µέσω της: ανάληψης καινοτόµων ερευνητικών και τεχνολογικών έργων παροχής υπηρεσιών σε ιδιωτικούς και δηµόσιους φορείς τεχνικού συµβούλου στον αγροτικό και βιοµηχανικό τοµέα Ο σχεδιασµός του ΥΠ.ΑΝ. για τα βιοκαύσιµα -Ευρωπαϊκές οδηγίες και η ενσωµάτωσή τους στο ελληνικό θεσµικό πλαίσιο Α. ΝεράντζηςTPT, Υφυπουργός Ανάπτυξης, Υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠ.ΑΝ.) Στο 7 ο πρόγραµµα-πλαίσιο, για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτοµία ( ), παρέχεται προτεραιότητα στην έρευνα για τα βιοκαύσιµα, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της βιοµηχανίας βιοκαυσίµων. Στο ειδικό πρόγραµµα συνεργασίας, οι ερευνητικές δραστηριότητες συγκεντρώνονται γύρω από δύο βασικά θέµατα: Πρώτον το θέµα «Ενέργεια» µε στόχο τη µείωση του µοναδιαίου κόστους καυσίµων, µε τη βελτίωση των συµβατικών τεχνολογιών και την ανάπτυξη των βιοκαυσίµων «δεύτερης γενιάς». εύτερον το θέµα «Τρόφιµα, γεωργία, βιοτεχνολογία», µε στόχο τη βελτίωση των συστηµάτων παραγωγής βιόµαζας. Θεµελιώδους σηµασίας στοιχείο και των δύο θεµάτων, αποτελεί η ιδέα του βιοδιυλιστηρίου και η συνολική χρήση της βιόµαζας, µε τη βελτιστοποίηση της σχέσης κόστους / αποτελεσµατικότητας τω τελικών προϊόντων. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΑΝ. είναι αποφασισµένη να ενισχύσει κάθε προσπάθεια σε αυτό το πλαίσιο και να αναµένει, τόσο από τους ερευνητικούς φορείς όσο και τον ιδιωτικό τοµέα, πρωτοβουλίες και κοινές δράσεις. Η πορεία που δροµολογείται στον τοµέα της ενέργειας και ειδικότερα της βιοενέργειας, ανοίγει ευρύτατο ορίζοντα για την Ελληνική οικονοµία. Αυτή η πορεία συνδυάζει την πολιτική διορατικότητα, την τόλµη και την προοπτική µέσω της αξιοποίησης της γνώσης και της µετουσίωσης της σε τεχνολογική εφαρµογή. Με βήµατα σταθερότητας και αισιοδοξίας, χαράσσεται νέα τροχιά δυναµικής και βιώσιµης ανάπτυξης. Με µεθοδικότητα και αποφασιστικότητα, προωθούνται µεταρρυθµίσεις και αλλαγές που απαιτεί η νέα εποχή. Με τέτοιες καινοτόµες πολιτικές η Ελλάδα µπορεί να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες που έχει, το σηµαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει και να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο για την περιοχή και την Ευρώπη ευρύτερα. Πολιτική και στρατηγική της ευρωπαϊκής πετρελαιοβιοµηχανίας για τα βιοκαύσιµα Μαρκάκης, Executive Officer, EUROPEAN PETROLEUM INDUSTRY ASSOCIATION (EUROPIA) Θέσεις της EUROPIA: η βιοµάζα είναι φυσικός πόρος µε πεπερασµένη διαθεσιµότητα και ανταγωνιστικές χρήσεις. αν χρησιµοποιηθούν όλες οι διαθέσιµες γέες (δεν χρησιµοποιούνται για κάτι άλλο), θα καλύπτουν περίπου το 4% των αναγκαίων καυσίµων. 5

6 Η Ευρώπη έχει ελλείψεις σε diesel, γίνεται εισαγωγή κυρίως από τη Ρωσία. Ορισµένα βιοκαύσιµα για να παραχθούν απαιτούν κατανάλωση ορυκτών καυσίµων. Οι στατικές εφαρµογές αξιοποιούν πολύ καλύτερα τα βιοκαύσιµα. Προτεραιότητα στη χρήση βιοµάζας για παραγωγή ηλ. ενέργειας. Τίθεται βέβαια το θέµα κόστους, αφού η αιθανόλη Βραζιλίας είναι κατά 145% φθηνότερη. Συµπέρασµα: Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να ξεκαθαρίσει µε σαφήνεια ποιος είναι ο στόχος πίσω από τα βιοκαύσιµα, µείωση της παραγωγής CO2, εξασφάλιση αλυσίδας εφοδιασµού, ανάπτυξη αγροτικού τοµέα. Οι οικονοµικές ενισχύσεις των ΟΠΑΑΧ στον τοµέα των βιοκαυσίµων Ελληνικός σχεδιασµός Κ. Μπίζας, Στέλεχος Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρµογής Συγχρηµατοδοτούµενων Ενεργειών από το ΕΓΤΠΕ, ΥΠ.ΑΓΡ. ΑΝ. Μέσα από την πρώτη υλοποίηση των Ολοκληρωµένων Προγραµµάτων Ανάπτυξης του Αγροτικού Χώρου στην τρέχουσα προγραµµατική περίοδο διαπιστώνεται παράλληλα και η αποτελεσµατικότητά τους στην αντιµετώπιση των αδυναµιών και προβληµάτων της ελληνικής υπαίθρου. Τα κίνητρα που δίνονται διαµορφώνουν µιας δυναµική µάζα επενδυτών, που φαίνεται ικανή να οδηγήσει σε ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής στις περιοχές παρέµβασης και διαφοροποίηση της αγροτικής οικονοµίας µε όλα τα ευεργετικά αποτελέσµατα που αυτό συνεπάγεται. Ωστόσο, στο τοµέα των βιοκαυσίµων, τόσο από τα ΟΠΑΑΧ όσο και από τα Σχέδια Βελτίωσης, η ανταπόκριση του αγροτικού πληθυσµού ήταν πολύ µικρή. Το γεγονός αυτό αποδίδεται κυρίως στην έλλειψη ολοκληρωµένου θεσµικού πλαισίου, σε συνδυασµό µε τη µικρή ετοιµότητα της ελληνικής αγοράς στον κύκλο παραγωγής βιοκαυσίµων. εδοµένου ότι η αναγκαιότητα εισαγωγής των βιοκαυσίµων στην ελληνική αγορά είναι επιτακτική και ενόψει της 4ης Προγραµµατικής Περιόδου, η ελληνική πραγµατικότητα θωρακίζεται µε µία σειρά νέων δεδοµένων, τα οποία συνοψίζονται στα ακόλουθα: Η Κοινοτική Οδηγία για τα Βιοκαύσιµα συστήνει ότι, µέχρι το 2010 το ελάχιστο ποσοστό βιοκαυσίµων στο σύνολο των υγρών καυσίµων µεταφορών που καταναλώνονται στη χώρα, θα πρέπει να ανέρχεται στο το 5,75%. 2. Το εκέµβριο του 2005 τέθηκε σε εφαρµογή ο Νόµος 3423/2005 που αφορά στην «Εισαγωγή στην ελληνική αγορά των βιοκαυσίµων και των άλλων ανανεώσιµων καυσίµων», ανοίγοντας έτσι ένα νέο πεδίο επενδυτικών δράσεων. 3. Στη Ελλάδα βρίσκονται ήδη σε λειτουργία τρεις µονάδες παραγωγής βιοντήζελ σε Κιλκίς, Βόλο και Πάτρα. Πρόσφατα ανακοινώθηκε και η δηµιουργία µίας επιπλέον µονάδος στην περιοχή της υτικής Μακεδονίας. Η επένδυση θα υλοποιηθεί από τους ΕΑΣ Κοζάνης, Αµυνταίου και άλλων συνεταιριστικών οργανώσεων και θα χρηµατοδοτηθεί από τον αναπτυξιακό νόµο. 4. Η Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης µέσω το αποφάσεων του ιοικητικού της Συµβουλίου και ενόψει της αλλαγής στο καθεστώς της ΚΟΑ ζάχαρης, σχεδιάζει την µετατροπή δύο µονάδων, της Ξάνθης και της Λάρισας, σε εργοστάσια παραγωγής Βιοαιθανόλης. 5. Η καλλιέργεια των ενεργειακών φυτών και η απορρόφησή τους δροµολογείται ήδη, µε συµβολαιακή γεωργία, µεταξύ Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισµών και εταιρειών παραγωγής βιοντήζελ. Για την Άνοιξη του 2007 σχεδιάζονται οι πρώτες πιλοτικές καλλιέργειες ελαιοκράµβης και ηλίανθου. Στα νέα δεδοµένα έρχεται να προστεθεί και η προοπτική κατάρτισης του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου, καθώς και των Ειδικών Χωροταξικών Σχεδίων για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, τον Τουρισµό και τη Βιοµηχανία. Η θεσµοθέτησή τους θα διαδραµατίσει καθοριστικό ρόλο στην προστασία και αξιοποίηση των φυσικών πόρων και στην προστασία των φυσικών οικοσυστηµάτων ορίζοντας προτεραιότητες και θέτοντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για περιβαλλοντικά βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη. Λαµβάνοντας υπόψη τις παραπάνω εξελίξεις, η εφαρµογή του νέου Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης αναµένεται να παίξει σηµαντικό ρόλο στην προώθηση των καλλιεργειών ενεργειακών 6

7 φυτών και την παραγωγή βιοκαυσίµων. Έχοντας σαν εφόδια την εµπειρία από την πιλοτική εφαρµογή αντίστοιχων δράσεων στο Γ ΚΠΣ και το Ν. 3423/2005 για τα βιοκαύσιµα του Υπουργείου Ανάπτυξης, η ελληνική ύπαιθρος αποκτά µία νέα προοπτική αγροτικής ανάπτυξης µέσα από τη δυνατότητα καλλιέργειας ενεργειακών φυτών. Βασική προϋπόθεση ωστόσο είναι η προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης µέσω της εγκατάστασης µονάδων παραγωγής βιοκαυσίµων µε όσο το δυνατόν µεγαλύτερη εγγύτητα στους χώρους παραγωγής της πρώτης ύλης (ενεργειακά φυτά). Το θεσµικό πλαίσιο χρηµατοδότησης και η επενδυτική δραστηριότητα Κ. Παπαγεωργίου, Προϊστάµενος τµήµατος κινήτρων περιφερειακής ανάπτυξης, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Βάσει του νόµου 3299/04 τα είδη ενισχύσεων παρέχονται εναλλακτικά ως εξής: α) επιχορήγηση ή και επιδότηση χρηµατοδοτικής µίσθωσης. β) φορολογική απαλλαγή. γ) επιδότηση του κόστους της δηµιουργούµενης απασχόλησης. Κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων α) Επενδυτικά σχέδια στον πρωτογενή τοµέα β) Επενδυτικά σχέδια στο δευτερογενή τοµέα v) Επενδυτικά σχέδια παραγωγής βιοκαυσίµων ή στερεών καυσίµων από βιοµάζα, επενδυτικά σχέδια παραγωγής βιοµάζας από φυτά, µε σκοπό τη χρήση της ως πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1. γ) Επενδυτικά σχέδια στον τοµέα του τουρισµού δ) Επενδυτικά σχέδια στον τριτογενή τοµέα ε) Ειδικά επενδυτικά σχέδια Σε όλη τη χώρα 7 σχέδια, 36*106 επιδότηση, 16*106 για παραγωγή 180ktns biodiesel. Έχουν εγκριθεί τα 3 130ktn biodiesel. Μέτρο 6.5 Προώθηση Συστηµάτων ΑΠΕ, Συµπαραγωγής στο ενεργειακό σύστηµα της χώρας Εξοικονόµηση Ενέργεια ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΗΚΟΤΗΤΑ ΥΠ.ΑΝ Κεντρική Μακεδονία: 7 αιτήσεις, 37*106 Παραγωγική ικανότητα: 180ktns 1 εγκρίθηκε: 40 ktns Και άλλες 5 αιτήσεις, περίπου: ktns παραγωγή ΣΥΝΟΛΟ: 350 ktns Biodiesel, (αν δεν απορροφηθούν θα υπάρξει πρόβληµα βιωσιµότητας των επιχειρήσεων). Ενεργειακά φυτά: Ευκαιρία για την ελληνική γεωργία; Γ. Σκαράκης, Καθηγητής, ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τα βιοκαύσιµα αποτελούν επιτακτική ανάγκη αποτελεσµατικής λύσης προβληµάτων σε σχέση µε την εξάρτηση εθνικών οικονοµιών από εξωτερικές πηγές ορυκτών καυσίµων, την προστασία του περιβάλλοντος και τη στήριξη του αγροτικού τοµέα διεύρυνση βιώσιµων επιχειρηµατικών επιλογών. Παρουσιάζεται ευκαιρία για την ελληνική γεωργία λόγω της εισαγωγής νέων καλλιεργειών. Βάσει της οδηγία 2003/1782/ΕΚ η επιδότηση ανέρχεται στα 4.5 / στρέµµα έκτασης ενεργειακών καλλιεργειών. Πιθανές καλλιέργειες είναι ο ηλίανθος, η ελαιοκράµβη, το βαµβάκι και ο ηλίανθος όσον αφορά την παραγωγή βιοντίζελ και το καλαµπόκι, τα τεύτλα, το σόργο όσον αφορά τη βιοαιθανόλη. Η µέση στρεµµατική απόδοση παραγωγής βιοντίζελ είναι για τον ηλίανθο και την ελαιοκράµβη 140 kg ενώ για το βαµβάκι είναι 70kg. υνατότητες βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας ενεργειακών καλλιεργειών για βιοντίζελ για τον ηλίανθο και την ελαιοκράµβη έχουν ως εξής: 7

8 Ηλίανθος Χρήση παραγωγικότερων υβριδίων - ποικιλιών Συµµετοχή σε αµειψισπορά αρδευόµενων εκτάσεων Υψηλότερη τιµή αγοράς από τις µονάδες βιοντίζελ Ελαιοκράµβη Χρήση παραγωγικότερων υβριδίων ποικιλιών Αξιοποίηση σε συνδυασµό µε επίσπορη καλλιέργεια σε αρδευόµενες εκτάσεις Βελτίωση πρωιµότητας ποικιλιών Υψηλότερη τιµή αγοράς από τις µονάδες βιοντίζελ Η κατανοµή του αποφορολογηµένου βιοντίζελ για το 2006 ανέρχεται στα 91,000 m 3. Υπάρχουν σε λειτουργία 3 µονάδες, ενώ 1 µονάδα ακόµα θα λειτουργήσει σύντοµα. Εχουν ανακοινωθεί προθέσεις κατασκευής 2 µονάδων συνολικής δυναµικότητας 200,000 τόνων, ενώ σχεδιάζεται η επένδυση για ακόµα 4 µονάδες. Ενώ έχει εκφραστεί πρόθεση δηµιουργίας 80 µονάδων συνολικής δυναµικότητας 3,000,000 τόνων. Σε αντίθεση µε το βιοντίζελ, δεν έχει υπάρξει µέχρι σήµερα (πλην της ειδικής περίπτωσης της ΕΒΖ) επενδυτικό ενδιαφέρον για εγκαταστάσεις µονάδων παραγωγής βιοαιθανόλης. Βασική αιτία, εκτός από το µεγάλο επενδυτικό κόστος που απαιτείται για βιώσιµες µονάδες, είναι η γενικότερη αντίθεση των εταιρειών πετρελαιοειδών λόγω της υπερεπάρκειας βενζίνης. Η βιωσιµότητα των καλλιεργειών πέραν της συνολικής στρεµµατικής παραγωγής και του κόστους της, συνδέεται στενά µε την οικονοµικότητα της βιοµηχανικής µονάδας που µε τη σειρά της εξαρτάται από το µέγεθος της και την εκάστοτε τιµή πώλησης του βιοκαυσίµου. Η χρησιµοποίηση αραβοσίτου για παραγωγή βιοαιθανόλης απαιτεί τη λειτουργία ιδιαίτερα µεγάλων µονάδων ( >100 εκ. lt ετησίως επενδυτικό κόστος >100 εκατ. ). Προς το παρόν δεν έχει υπάρξει στη χώρα µας απτό επενδυτικό ενδιαφέρον τέτοιας κλίµακας και θεωρείται δύσκολο να συµβεί στο άµεσο µέλλον. Eκφρασµένη πρόθεση από την Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης για 2 µονάδες συνολικής δυναµικότητας περί τα 250,000 m3 µε έναρξη λειτουργίας Άµεση εξάντληση περιθωρίων οικονοµικής αξιοποίησης του ηλίανθου και της ελαιοκράµβης για τροφοδοσία των εγκατεστηµένων µονάδων βιοντίζελ Υιοθέτηση σχηµάτων ευφυών µικρών µονάδων συµπαραγωγής βιοαιθανόλης και άλλων προϊόντων υψηλής προστιθέµενης αξίας Σοβαρή µελέτη της δυνατότητας εµπλοκής των παραγωγών σε τέτοια σχήµατα αυτοδύναµα ή µαζί µε εταίρους από τον αµιγώς βιοµηχανικό τοµέα Η εφαρµογή µοντέλων συµβολαιακής γεωργίας θα πρέπει να εξασφαλίζει ισόρροπα τον παραγωγό και το βιοµήχανο Ενίσχυση από την Πολιτεία των ερευνητικών δραστηριοτήτων για τη βελτιστοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής µε έµφαση στην δηµιουργία καλύτερα προσαρµοσµένων ποικιλιών και την επιλογή άριστων αγρονοµικών συνθηκών Αποφυγή δαιµονοποίησης των όποιων ενισχύσεων. Αξιοποίηση όλων των περιθωρίων µε δεδοµένο τον ανταγωνισµό από χώρες µε πολύ χαµηλότερο κόστος παραγωγής Εξάντληση της δυνατότητας προσφοράς καλύτερης τιµής στον παραγωγό µε ταυτόχρονη διανοµή µεγαλύτερης αφορολόγητης ποσόστωσης βιοκαυσίµων στις βιοµηχανικές µονάδες Ενεργειακές καλλιέργειες στον Ευρωπαϊκό και Ελληνικό χώρο Μ. Χρήστου, Υπεύθυνη Τµήµατος Βιοµάζας, ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ) Με βάση τα αποτελέσµατα της εφαρµοσµένης έρευνας κι επίδειξης, οι ενεργειακές καλλιέργειες που έχουν εξετασθεί µέχρι σήµερα παρουσιάζουν πολύ καλή προσαρµοστικότητα κι αρκετά ικανοποιητικές αποδόσεις στις ελληνικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες. Πρέπει να τονισθεί ότι οι συγκεκριµένες καλλιέργειες έχουν µεγάλα περιθώρια αύξησης των αποδόσεών τους, αφού στο σύνολό τους πρόκειται για αβελτίωτους πληθυσµούς. Ακόµη, οι ενεργειακές καλλιέργειες 8

9 πλεονεκτούν έναντι των συµβατικών στο ότι µπορούν να εκµεταλλευτούν λιγότερο γόνιµα εδάφη καθώς και χαµηλής ποιότητας νερό (π.χ. νερό που έχει χρησιµοποιηθεί σε εργοστάσια ή κτηνοπτηνο-τροφικές µονάδες). Τέλος, οι πολυετείς ενεργειακές καλλιέργειες, µε το µόνιµο εκτεταµένο ριζικό τους σύστηµα, µπορούν να αντιµετωπίσουν το φαινόµενο της διάβρωσης των εδαφών και της απορροής των λιπασµάτων σε κατώτερα εδαφικά στρώµατα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη, λόγω των πλεονεκτηµάτων των ενεργειακών καλλιεργειών, δείχνουν µεγάλο ενδιαφέρον για την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή γεωργία. Εκτός των περιβαλλοντικών πλεονεκτηµάτων, που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι ενεργειακές καλλιέργειες έχουν εξίσου σηµαντικά κοινωνικο-οικονοµικά οφέλη. Μερικά απ αυτά είναι η µείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο, η αύξηση του αγροτικού εισοδήµατος, η συγκράτηση του αγροτικού πληθυσµού στις εστίες του, η αναζωογόνηση των λιγότερο αναπτυγµένων περιοχών, η δηµιουργία νέων αγορών για τα αγροτικά προϊόντα κ.ά. Λόγω των παραπάνω πλεονεκτηµάτων, σε Ευρωπαϊκό κι εθνικό επίπεδο, έχουν ληφθεί µια σειρά µέτρων µε στόχο την προώθηση και στήριξη των ενεργειακών καλλιεργειών. Ενδεικτικά αναφέρονται, η θέσπιση οικονοµικών κινήτρων (Κοινοτική Οδηγία 1782/ 2003) για την παραγωγή τους, καθώς και ανάλογων κινήτρων για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από βιοµάζα. Τέλος, ενδεικτικό της σηµασίας που δίδει η Ε.Ε. στις ενεργειακές καλλιέργειες είναι το σενάριο της Λευκής Βίβλου για την Ενέργεια βάσει του οποίου προβλέπεται ότι το 2010, 45 εκατοµµύρια ΤΙΠ θα παράγονται από ενεργειακές καλλιέργειες. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις, η παραγωγή της παραπάνω ποσότητας ενέργειας θα απαιτούσε την καλλιέργεια 100 εκατοµµυρίων στρεµµάτων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ΚΑΠΕ, εναρµονιζόµενο τόσο µε την Ευρωπαϊκή πολιτική όσο και µε τις ελληνικές κατευθύνσεις για την προώθηση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και την ανάπτυξη βιώσιµων σχηµάτων παραγωγής ενέργειας από βιοµάζα, έχει αναπτύξει αξιόλογη δραστηριότητα, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, κι έχει αποκτήσει σηµαντική τεχνογνωσία µέσα από τη συστηµατική του συµµετοχή σε σχετικά ερευνητικά έργα κι ανθρώπινα δίκτυα. Η τεχνογνωσία αυτή, σε συνδυασµό µε τον εξοπλισµό και τις υποδοµές που διαθέτει, επιτρέπει στο ΚΑΠΕ αφ ενός µεν να στηρίξει τον εθνικό ενεργειακό σχεδιασµό στο τοµέα των ενεργειακών καλλιεργειών, αφ ετέρου να υποστηρίξει τεχνικά την εσωτερική αγορά και να συνδράµει στην ανάπτυξή της. Ελληνικά φυτικά έλαια και βιοντίζελ: Από την καλλιέργεια στη µεταποίηση Γ. Ζανάκης, ιευθυντής Επιχειρησιακού Marketing, PIONEER HI-BRED Hellas S.A. Είδη φυτών µεγάλης καλλιέργειας µε υψηλή περιεκτικότητα σε λάδι είναι η ελαιοκράµβη ηλίανθος, σόγια, βαµβάκι. Ελαιοκράµβη: Πρώτο σε ζήτηση φυτικό λάδι και το µόνο που µε τις τρέχουσες προδιαγραφές µπορεί να αξιοποιηθεί αυτούσιο ως πρώτη ύλη Γεωτεχνικά Στοιχεία: Φθινοπωρινή καλλιέργεια, σύγκριση µε σιτάρι, δυναµικό παραγωγής, προσαρµοστική ικανότητα, διαχείριση καλλιέργειας εξοπλισµός, οικονοµικότητα (κόστος, κερδοφορία) Σόγια: Ανοιξιάτικη καλλιέργεια, γονότυπος (% λάδι & πρωτείνη, αντοχές), εύκολη διαχείριση, δεν απαιτείται αζωτούχος λίπανση, εξοπλισµός υπάρχει Ηλίανθος: Ανοιξιάτικη καλλιέργεια, γονότυπος (% λάδι & high oleic, αντοχές), εύκολη διαχείριση, γνωστή καλλιέργεια, αξιοποιεί µη αρδευόµενα και χαµηλής γονιµότητας χωράφια, εξοπλισµός : ειδικό συλλεκτικό µηχάνηµα Βαµβάκι: Ανοιξιάτικη καλλιέργεια, γονότυπος (% λάδι, αντοχές, βιολογικός κύκλος, δυναµικό παραγωγής), πασίγνωστη καλλιέργεια & διαχείριση, δυνατότητα αξιοποίησης µη αρδευόµενων χωραφιών, υπάρχει εξοπλισµός Αυστηρές προδιαγραφές της ΕΕ (CEN 14214) οδηγούν την αγορά στο κραµβέλαιο. Άνω του 80% του biodiesel της ΕΕ εκτιµάται ότι προέρχεται από κραµβέλαιο. Τα υπόλοιπα φυτικά έλαια µπορούν να συµµετέχουν στην παραγωγή µε µικρότερες η µεγαλύτερες αναλογίες. Η Pioneer έχει χαρακτηρίσει όλα τα υβρίδια και τις ποικιλίες της µε βάση την µεταποιητική τους εξειδίκευση και αξία. Επιπλέον συνεργάζεται στενά µε την βιοµηχανία µε στόχο την επιπρόσθετη αξία για όλη την αλυσίδα παραγωγής. MAXIMUS είναι η καινοτοµία της Pioneer που εισάγει ηµι 9

10 νάνα (semi-dwarf) υβρίδια ελαικράµβης. Υψηλή παραγωγή, ευκολότερη διαχείριση & λιγότερες εισροές = αυξηµένη στρεµµατική παραγωγή λαδιού µε µικρότερο κόστος ανά λίτρο. Η PIONEER προσεγγίζει τις απαιτήσεις της αγοράς µε σειρά προϊόντων: Σόγια (High Protein / Oil, Low Linolenic, Clear Hila) Ελαιοκράµβη (MAXIMUS, High Oil) MAXIMUS είναι η καινοτοµία της Pioneer που εισάγει ηµι νάνα (semi-dwarf) υβρίδια ελαικράµβης. Υψηλή παραγωγή, ευκολότερη διαχείριση & λιγότερες εισροές = αυξηµένη στρεµµατική παραγωγή λαδιού µε µικρότερο κόστος ανά λίτρο Ηλίανθος (High Oil, High Oleic) Οι προκλήσεις οι οποίες υπάρχουν στην αγορά των βιοκαυσίµων είναι: Ραγδαία εξελισσόµενη βιοµηχανία που αναζητά πρώτη ύλη Ανάγκη για την επιτυχή εισαγωγή & ανάπτυξη της καλλιέργειας της ελαιοκράµβης στην χώρα µας Ευρωπαϊκή πρώτη ύλη από ελαιοκράµβη δεν µπορεί να καλύψει το σύνολο των αναγκών για τον στόχο του 2010 και ανάγκη για την αξιοποίηση του ηλίανθου, της σόγιας & του βαµβακόσπορου Ικανές εισροές για υψηλή στρεµµατική παραγωγή σε αντιδιαστολή µε την οριζόντια και τυφλή περικοπή γεωργικών εισροών Το κόστος µεταφοράς είναι δυσανάλογα µεγάλο για ογκώδη προιόντα Η βιοµηχανία όµως επιδιώκοντας το χαµηλό κόστος παραγωγής για ευνόητους λόγους δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να αγνοήσει το γεγονός ότι αν οι ενεργειακές καλλιέργειες δεν αποβούν οικονοµικά επωφελείς στους παραγωγούς θα καταντήσουν απλά και µόνο στόχος επιδοτήσεων Θετική ανταπόκριση από την βιοµηχανία καυσίµων και κινητήρων Ασφαλές θεσµικό περιβάλλον και πολιτική βούληση για τον έλεγχο των εισαγόµενων λαδιών Η περιορισµένη δυνατότητα παραγωγής ελαιούχων καρπών στη ΕΕ σε σχέση µε την διογκούµενη ζήτηση δίνει χώρο για την ανάπτυξη της αιθανόλης και άλλων ΑΠΕ από καλαµπόκι, σιτάρι και ζαχαρότευτλα Επαγγελµατική προσέγγιση στην επεξεργασία και τον χειρισµό του πλακούντα των σπόρων ως υψηλής αξίας ζωοτροφή και όχι ως υποπροιόν Προτεραιότητα στην προώθηση και την εκπαίδευση του κτηνοτρόφου στην χρήση της πίτας των νέων καλλιεργειών Η χρήση των φυτικών ελαίων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του αγρότη που τα παράγει Οι πρώτες ύλες στην παραγωγή του βιοντίζελ Ε. Γιαβρόγλου, ιευθυντής εργοστασίου Καλαµακίου, ΜΥΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ Α.Ε. Η ετήσια κατανάλωση diesel στην Ελλάδα είναι περίπου 2 εκατοµµύρια τόνοι. Για τον στόχο του 5,75% το έτος 2010 το Υπουργείο Ανάπτυξης υπολογίζει ότι θα απαιτηθούν 0,15 εκατοµµύρια τόνοι. Η επιπλέον κατανάλωση πάλι θα προκύψει είτε µε εισαγωγές από τρίτες χώρες ή/και αύξηση των «ενεργειακών» καλλιεργειών στην Ελλάδα Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων στην Ελλάδα ουσιαστικά περιορίζεται στο βαµβακόσπορο. Οι υπόλοιπες αντίστοιχες καλλιέργειες είναι πολύ περιορισµένες. Ο βαµβακόσπορος δεν ενδείκνυται γιατί η παραγωγή του βασίζεται σε επιδοτήσεις που σταδιακά µειώνονται, διότι έχει χαµηλό ποσοστό ελαίου, παράγει άλευρο χαµηλής πρωτεΐνης / τιµής και ταυτόχρονα έχει υψηλό κόστος ραφιναρίσµατος. Πρόσφατα ξεκίνησαν προσπάθειες καλλιέργειας ενεργειακών φυτών ηλίανθου και ελαιοκράµβης. Ο κραµβόσπορος χαρακτηρίζεται από την υψηλή περιεκτικότητά του σε κραµβέλαιο (45%) που είναι το κατεξοχήν συνδεδεµένο λάδι µε την παραγωγή βιοντίζελ καθώς υπολογίζεται ότι αποτελεί το 70% 10

11 των πρώτης υλών βιοντίζελ. Ο ηλιόσπόρος χαρακτηρίζεται από την υψηλή περιεκτικότητά του σε λάδι (42%) και παγκοσµίως παράγονται περίπου 10 εκατοµµύρια τόνοι ετησίως εκ των οποίων οι 2 στην ΕΕ-25 και οι 4 στην Ανατολική Ευρώπη. Εξαιτίας της έλλειψης καλλιέργειας ελαιούχων σπόρων (πέρα από τον βαµβακόσπορο) στην Ελλάδα γίνονται εισαγωγές. Η Ελλάδα όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Νοτίου Ευρώπης επικεντρώνονται στην εισαγωγή σπόρου σόγιας. Αυτό γίνεται λόγω της χαµηλότερης τιµής του αλλά και λόγω της υψηλότερης πρωτεΐνης του σογιάλευρου. Το µέλλον του biodiesel είναι απρόβλεπτο. Εξαρτάται από την τιµή του πετρελαίου, την τιµή των ελαίων, αλλά και την εκάστοτε κείµενη νοµοθεσία. Είναι σίγουρο ότι το ποσοστό του κραµβελαίου σαν πρώτη ύλη θα µειωθεί, καθώς οι καταναλώσεις αυξάνονται οι διαθέσιµες ποσότητες µειώνονται και οι τιµές ανεβαίνουν. Φθηνότερες και αφθονότερες πρώτες ύλες (όπως το σογιέλαιο) θα αποτελέσουν στο µέλλον το µεγαλύτερο µέρος των πρώτων υλών biodiesel. Το νοµοθετικό πλαίσιο είναι επίσης σηµαντικό. Κάθε χώρα προσεγγίζει το θέµα µε διαφορετικό τρόπο. Το λάδι και το πετρέλαιο είναι χρηµατιστηριακά προϊόντα µε µεγάλες διακυµάνσεις κατά καιρούς. Η πορεία των δυο αυτών προϊόντων θα καθορίσει και σε µεγάλο βαθµό το µέλλον του biodiesel Θεσµικό πλαίσιο προώθησης των βιοκαυσίµων στην ελληνική αγορά, εφαρµογή, επενδυτικά σχέδια Α. Ριζάκος, Γενικός ιευθυντής Εφοδιασµού και Εµπορίας Πετρελαιοειδών, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του νέου νόµου 3423/05 για την «εισαγωγή των Βιοκαυσίµων στην ελληνική αγορά»τα διυλιστήρια είναι υπόχρεα: της απορρόφησης / παραλαβής των αποφορολογηµένων ποσοτήτων βιοκαυσίµων της ανάµειξης των παραλαµβανόµενων ποσοτήτων βιοκαυσίµων µε τα συµβατικά καύσιµα κίνησης της διάθεσης τους στην Ελληνική αγορά µέσω των εταιρειών εµπορίας Από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης για το έτος 2006 απαλλάσσεται ποσότητα m 3 βιοντήζελ. Μέχρι τέλος Οκτωβρίου 2006 έχουν παραληφθεί m 3 βιοντήζελ, ενώ έχουν παραδοθεί στην ελληνική αγορά m 3 µίγµατος ντήζελ κίνησης µε βιοντήζελ. Το βιοντήζελ προέρχεται από τις µονάδες παραγωγής: «ΕΛΒΙ» στο Κιλκίς, «VERT OIL» στη Θεσσαλονίκη, «Π. ΠΕΤΤΑΣ» στην Πάτρα, «AGROINVEST» στη Φθιώτιδα καθώς και από εισαγωγές (Ιταλία) της εταιρείας «ΜΥΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ». Το παραλαµβανόµενου βιοντήζελ, αξιολογείται βάσει του προτύπου ποιότητας ΕΛΟΤ- ΕΝ : Έχουν παρατηρηθεί αποκλίσεις κυρίως στον αριθµό ιωδίου, στη σταθερότητα οξείδωσης και στο CFPP χειµερινής προδιαγραφής, οι οποίες αποδίδονται κυρίως στις πρώτες ύλες φυτικών ελαίων που χρησιµοποιούνται. Σε µεµονωµένες περιπτώσεις έχουν ανιχνευτεί και παραπροϊόντα της µετεστεροποίησης πάνω από τα επιτρεπόµενα όρια που καθιστούν το προϊόν εκτός προδιαγραφών. Κατά την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η δυνατότητα παραγωγής ελαίων κατάλληλων για την εν συνεχεία παραγωγή βιοντήζελ εντός προδιαγραφών ΕΝ : Ο ετήσιος στόχος παραγωγής βιοντήζελ θα επιτευχθεί µε την υιοθέτηση των διαδικασιών της ελεύθερης αγοράς καθώς το σύστηµα της υποχρεωτικής παραλαβής ποσοτήτων παρουσιάζει πολλές αδυναµίες. Το σύστηµα αποφορολόγησης των βιοκαυσίµων και διαδικασίες παράδοσης στην εγχώρια αγορά πρέπει να επανεξεταστεί από τις αρµόδιες αρχές, τόσο ως αναγκαιότητα όσο και ως διαδικασία, καθώς είναι εξαιρετικά περίπλοκο, τόσο από πλευράς ιυλιστηρίων και Εταιρειών Εµπορίας όσο και Ελεγκτικών Υπηρεσιών και σε ορισµένες περιπτώσεις οδηγεί σε πρακτική αδυναµία εφαρµογής του Νόµου Εκτός όµως από το βιοντήζελ, ήδη έχουν αρχίσει συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων µεταξύ των αρµοδίων φορέων και επενδυτών για την εισαγωγή και της βιοαιθανόλης στην Ελληνική αγορά καυσίµων ως συστατικού ανάµειξης στις βενζίνες, στις οποίες θεωρούµε ότι θα πρέπει να εµπλακούν τα ιυλιστήρια και οι Εταιρείες Εµπορίας. Κρίνεται χρήσιµο να επισηµανθούν µερικά δεδοµένα που κατά την άποψή µας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σ αυτό το στάδιο: Η Ελλάδα, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη - σε αντίθεση µε τις Η.Π.Α. - παρουσιάζει πλεόνασµα βενζινών και εποµένως η προώθηση της βιοαιθανόλης δεν παρουσιάζει κανένα όφελος από 11

12 πλευράς πετρελαϊκού ισοζυγίου, όπως αντιθέτως εµφανίζει το βιοντήζελ (η Ευρώπη και η Ελλάδα ειδικότερα είναι ελλειµµατική σε πετρέλαιο). Σε ευρωπαϊκό επίπεδο (CEN) εκκρεµεί η θέσπιση των τεχνικών προδιαγραφών της βιοαιθανόλης ως µείγµα βενζινών µε την έκδοση του pren : Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλυθούν σε εθνικό επίπεδο οι δυσχέρειες που προκύπτουν από την ανάµειξη βιοαιθανόλης µε βενζίνη, όπως η υψηλή τάση ατµών στη βενζίνη θερινών προδιαγραφών, τα προβλήµατα ασφάλειας των µειγµάτων αυτών, τα προβλήµατα διακίνησής προς τους τελικούς καταναλωτές και επίσης να προκριθεί ο µετουσιωτής για την αποφυγή νόθευσης της βιοαιθανόλης. Ίδρυση µονάδος παραγωγής βιοντήζελ µε την επωυνµία «ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ» Α.Ε., µε ίση συµµετοχή από τις εταιρείες ΒΙΟΧΑΛΚΟ Α.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ Α.Ε., PRIMA ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΑΕΒΕ και ΕΛ.ΠΕ. Α.Ε., δυναµικότητας παραγωγής βιοντήζελ τόνων / ετησίως για την κάλυψη αναγκών της Ελληνικής αγοράς αλλά και για εξαγωγές σε άλλες χώρες. Επένδυση προϋπολογισµού 20 εκατοµµυρίων ευρώ, µε χρονοδιάγραµµα ολοκλήρωσης 15 µηνών. Θετικές και αρνητικές εµπειρίες στον τοµέα παραγωγής και διάθεσης βιοντίζελ κος Καρακούλας, ιευθύνων Σύµβουλος, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΟΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΒΕΕ Παρουσίαση δραστηριότητας και οράµατος της εταιρείας Ελληνικά Βιοπετρέλαια Α.Ε. Ετήσια δυναµικότητα παραγωγής βιοντίζελ m 3 και δυνατότητα αύξησης έως m 3. υνατότητα διαχείρισης διαφόρων τύπων φυτικών ελαίων όπως βαµβακέλαιο, κραµβέλαιο, ηλιέλαιο, καθώς επίσης και χρησιµοποιηµένων τηγανέλαιων σε ποσοστό έως και 15%. Παρουσίαση εγκαταστάσεων Σηµαντικός ο ρόλος της ποιότητας των πρώτων υλών και άµεση επίδραση στην ποιότητα του παραγόµενου βιοντίζελ (υγρασία, οξύτητα, αριθµός ιωδίου, σταθερότητα) Η γλυκερίνη διατίθεται ως καύσιµο σε παρακείµενη µονάδα όπου αξιοποιείται ενεργειακά Η επιχείρηση στοχεύει στη Χαιρετισµός Γ. Σαλαγκούδη Βουλευτή Β Περιφέρειας Θεσσαλονίκης Ανάλυση των επιδιώξεων του νοµοσχεδίου για τα βοκαύσιµα Επιτακτική ανάγκη για ενεργειακή απεξάρτηση και σηµαντικός ο ρόλος των ΑΠΕ Σηµαντικός παράγοντας είναι η προστασία του περιβάλλοντος Σηµαντική παράµετρος στην ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών είναι η σύναψη συµβολαίων µεταξύ καλλιεργητών και παραγωγών βιοκαυσίµων Το Σουηδικό µοντέλο: Όραµα και προοπτικές A. Petre, εκπρόσωπος αυτοκινητοβιοµηχανίας SAAB Βάσει στατιστικής ανάλυσης στοιχείων προβλέπεται ο συνολικός αριθµός light duty οχηµάτων να ανέρχεται στα 2 δισεκατοµµύρια έως το Η στρατηγική της εταιρείας σχετικά µε τις τεχνολογικές εξελίξεις των οχηµάτων στους τοµείς των εκποµπών και της αποτελεσµατικότητας χρήσης καυσίµων βραχυπρόθεσµα στοχεύει στη χρήση βιοκαυσίµων, µεσοπρόθεσµα στην παράλληλη ανάπτυξη ηλεκτροκίνητων υβριδικών και µακροπρόθεσµα στη χρήση υδρογόνου και κυψελών καυσίµου. Όσον αφορά τα βιοκαύσιµα το ενδιαφέρον έχει στραφεί στη βιοαιθανόλη και εν συνεχεία στα βιοκαύσιµα 2 ης γενιάς. Σηµαντικό ρόλο στην επιτυχηµένη προώθηση και χρήση των βιοκαυσίµων παίζει: η αυτοκινητοβιοµηχανία µε τη συνεχή έρευνα και τεχνολογική εξέλιξη των οχηµάτων η κυβέρνηση η οποία έχει προωθήσει σηµαντικό αριθµό µέτρων υπέρ της χρήσης οχηµάτων τα οποία κινούνται µε βιοκαύσιµα 12

13 και οι καταναλωτές µέσω των αγοραστικών τους επιλογών. Έως τώρα υπάρχουν 500 σταθµοί ανεφοδιασµού βιοκαυσίµου Ε85 και το 2009 εκτιµάται ότι θα υπάρχουν 2300 καλύπτοντας όλη τη Σουηδική επικράτεια. Είναι αναγκαία η αλλαγή του συστήµατος µεταφορών στο µέλλον και η µεταβατική περίοδος θα είναι µακρά, υπάρχουν ωστόσο βιοκαύσιµα τα οποία µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε την υπάρχουσα τεχνολογία. Παραγωγή βιοντίζελ: πρώτες ύλες και προϊόντα Ν. Λιάπης, ιευθυντής εκµετάλλευσης, ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε. Στόχος της παραγωγής είναι η επίτευξη ποιότητας τελικού προϊόντος σύµφωνα µε το πρότυπο ΕΝ 14214, η βελτιστοποίηση των οικονοµικών αποτελεσµάτων και η ασφάλεια προσωπικού και εγκαταστάσεων. Τα προβλήµατα που εµφανίζονται στην παραγωγή του βιοντίζελ οφείλονται στους εξής παράγοντες: Προβλήµατα Α υλών (κραµβέλαιο, σογιέλαιο, βαµβακέλαιο, ηλιέλαιο, φοινικέλαιο, ζωικά λίπη) σε σχέση µε διαθέσιµη τεχνολογία. υσκολίες στην επίτευξη πρότυπου Biodiesel EN14214 κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το πρότυπο είναι διαµορφωµένο βάσει των χαρακτηριστικών διαχείρισης κραµβελαίου Μη αξιοποίηση όλων των παραπροϊόντων, ιδιαιτέρως της γλυκερίνης Υψηλή επικινδυνότητα Β υλών και παραγωγικής διαδικασίας. Προβλήµατα αποβλήτων Η σύσταση και η ποιότητα των πρώτων υλών είναι καθοριστική για το παραγόµενο βιοντήζελ και την τεχνολογία που θα επιλεγεί. Η ποιότητα του βιοντήζελ είναι καθοριστική για την αποδοχή του από τις βιοµηχανίες πετρελαίου και αυτοκινήτου. Υπάρχουν σηµαντικά θέµατα ασφάλειας στην παραγωγή. Σηµαντικό προϊόν της διαδικασίας παραγωγής βιοντίζελ είναι η γλυκερίνη και είναι σηµαντική η εντατικοποίηση της έρευνας σχετικά µε τη χρήση της. Μονάδα παραγωγής βιοντίζελ ελληνικού σχεδιασµού και κατασκευής Λ. Ισαακίδης, Γενικός ιευθυντής, VERTOIL A.E. Η µονάδα παραγωγής βιοκαυσίµων VERT OIL AE είναι ελληνικού σχεδιασµού και κατασκευής και υλοποιήθηκε βάσει υπάρχουσας τεχνογνωσίας σε θέµατα παραγωγής και διαχείρισης πετρελαιοειδών καθώς και έρευνας η οποία διεξήχθη σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε υπάρχουσες µονάδες. Στη µονάδα έχουν δοκιµαστεί διάφορα φυτικά έλαια και έχει επιλεγεί το σογιέλαιο µε ελεγχόµενη προσθήκη χρησιµοποιηµένων φυτικών ελαίων (σε ποσοστό έως 5%). Η µονάδα είναι ηµερησίας δυναµικότητας παραγωγής βιοντίζελ 50m 3 140m 3. Ο ποιοτικός έλεγχος του βιοντίζελ πραγµατοποιείται εν µέρει στο τµήµα ποιοτικού ελέγχου της εταιρίας και εν µέρει στα εργαστήρια της εταιρίας «Ελληνικά Πετράλαια» ΑΕ, καθώς και σε δύο εργαστήρια της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, το Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Θερµοδυναµικής του τµήµατος Μηχανολόγων Μηχανικών και το Εργαστήριο Πετροχηµικής Τενχολογίας του τµήµατος Χηµικών Μηχανικών. Όλες οι ιδιότητες του βιοντίζελ είναι εντός των προδιαγραφών του πρότυπου EN14214 και η επίτευξη γίνεται χωρίς τη χρήση προσθέτων πλην µιας ιδιότητας και συγκεκριµένα της οξειδωτικής σταθερότητας όπου γίνεται ελάχιστη χρήση προσθέτου και παράλληλα διεξάγεται έρευνα για την διακοπή χρήσης του. Το βιοντιζελ διατήθεται στις εταιρείες ΕΛΠΕ, MotorOil και Shell, η γλυκερίνη αξιοποιείται επιυτχώς σε µη ενεργειακή εφαρµογή, τα λιπαρά οξέα αξιοποιούνται ενεργειακά για την κάλυψη των αναγκών της µονάδος, και το φωσφορικό κάλιο (προϊόν εξουδετέρωσης) δίνεται για χρήση σε γεωργικές εφαρµογές. Η επένδυση της AGROINVEST στην παραγωγή και διάθεση βιοντίζελ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό κος Φαβατάς, ιευθύνων Σύµβουλος, AGROINVEST S.A. 13

14 Η εταιρεία AGROINVEST δραστηριοποιείται στην επεξεργασία ελαιούχων σπόρων (βαµβακόσπορος σογιόσπορος ηλιόσπορος κραµβόσπορος) την παραγωγή/ εξευγενισµό ελαίων και την παραγωγή βιοντίζελ. Η εταιρία διαθέτει ιδιόκτητες λιµενικές εγκαταστάσεις, δυναµικότητας παραγωγής βιοντίζελ 700 τόνοι//ηµέρα Ως πρώτη ύλη για την παραγωγή του βιοντίζελ χρησιµοποιούνται σογιέλαιο, ηλιέλαιο, κραµβέλαιο, φοινικέλαιο, πυρινοφοινικέλαιο, βαµβακέλαιο. Ως καταλύτης χρησιµοποιείται το µεθυλικό νάτριο. Η ποιότητα του παραγόµενου βιοντίζελ πληροί τις προδιαγραφές που τίθενται στην EN14214 και ο έλεγχος πραγµατοποιείται στο εργαστήριο ελέγχου ποιότητας της εταιρείας. Προσφέροντας µια ολοκληρωµένη λύση παραγωγής βιοντίζελ από το σπόρο η AGROINVEST µπορεί να εγγυηθεί την παραλαβή τουλάχιστον τόνων ελαιούχων σπόρων ετησίως, που αντιστοιχούν σε καλλιέργειες περίπου στρεµµάτων. Παραγωγή και επεξεργασία βαµβακελαίου Ε. Χατζηεµµανουήλ, ιευθυντής Ασφαλείας, Αφοι Ν. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΥ TΑΒΕΕ Η χρήση µιγµάτων βαµβακελαίου-diesel ως βιοκαύσιµα είναι εφικτή, βάσει πρότυπης µεθόδου που αναπτύσσεται. Τα καύσιµα αυτά παρουσιάζουν ιδιότητες, που βρίσκονται εντός των αποδεκτών τεχνικών προδιαγραφών. Επιπλέον τα οικονοµικά τους χαρακτηριστικά είναι ενδιαφέροντα και συµφέρουν την Ελλάδα, ενώ µπορούν να διοχετευτούν άµεσα στην αγορά. Τέτοιες εφαρµογές µπορούν να ενεργήσουν ως ενδιάµεσες λύσεις κατά την εισαγωγή και ανάπτυξη στην αγορά πιο εξελιγµένων βιοκαυσίµων. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν σε περιεκτικότητες µεγαλύτερες του 5.75%, βοηθώντας στην επίτευξη των στόχων της 2003/30/ΕΚ Ερευνητική δραστηριότητα πάνω στα πρότυπα καύσιµα έδειξε: Φυσικές ιδιότητες εντός των προδιαγραφών ΕΝ590 Εκποµπές ρύπων πραγµατικού οχήµατος εντός των νοµοθετηµένων ορίων Καµία επίδραση στην απόδοση οχήµατος Καµία επίδραση στα µηχανικά µέρη του κινητήρα Χρήση βιοκαυσίµων στις µεταφορές: Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές K. Rose, Technical Coordinator Fuels Quality & Emissions, CONCAWE Τα ορυκτά καύσιµα θα συνεχίζουν να αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας όσον αφορά τις οδικές µεταφορές καθώς βάσει προβλέψεων που έχουν γίνει έως το έτος 2030 προεκτιµάται συνεχής αύξηση κατανάλωσής τους. Αυτό συνεπάγεται τη συνέχιση των επενδυτικών δραστηριοτήτων σχετικά µε τη χρήση ορυκτών καυσίµων για την κάλυψη τόσο της αναµενόµενης ζήτησης όσο και την άµβλυνση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κυρίως αύξηση αναµένεται στη χρήση πετρελαίου ντίζελ ενώ µείωση αναµένεται στη χρήση της βενζίνης. Η χρήση των εναλλακτικών καυσίµων πρέπει να εξασφαλίζει χαµηλό κόστος, αυξηµένη ενεργειακή και περιβαλλοντική (εκποµπές CO2) απόδοση, εξετάζοντάς τα σε όλο τον κύκλο χρήσης, από την παραγωγή έως και την τελική τους χρήση (Well-to-Wheels basis). Υπάρχει συµβολή των βιοκαυσίµων στις οδικές µεταφορές, ωστόσο η χρήση τους είναι περιορισµένη. Περισσότερη έρευνα απαιτείται στον τοµέα παραγωγής βιοκαυσίµων δεύτερης γενιάς. Η βελτίωση της απόδοσης των οχηµάτων θα έχει άµεσο αντίκτυπο στην µείωση του CO 2. Η µείωση των εκποµπών CO2 και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να αποτελούν κριτήρια για τη βέλτιστη χρήση της βιοµάζας, καθώς µπορεί να χρησιµοποιηθεί είτε ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοκαυσίµων πρώτης ή δεύτερης γενιάς είτε για την απευθείας ηλεκτροπαραγωγή. Βιοκαύσιµα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής Γ. Αγερίδης, Μέλος επιστηµονικής επιτροπής ECOCITY, Υπεύθυνος ιεύθυνσης Οικονοµικών Υπηρεσιών και ιαχείρισης, ΚΑΠΕ Η εξάρτηση του σύγχρονου κόσµου από τα ορυκτά καύσιµα και τα αυξανόµενα περιβαλλοντικά προβλήµατα του πλανήτη, οδηγούν στη ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων. Μια τέτοια λύση πιθανώς να είναι τα βιοκαύσιµα, που παράγονται από αγροτικές πρώτες ύλες. Από τη µελέτη του 14

15 κύκλου ζωής τους προκύπτει ότι οι επιδράσεις τους στο περιβάλλον είναι περισσότερο θετικές σε σύγκριση µε τα ορυκτά καύσιµα, υπό την προϋπόθεση, όµως, ότι οι τοπικές συνθήκες εδάφους, άρδευσης και κλίµατος είναι ευνοϊκές. Μια απόφαση αύξησης της χρήσης των βιοκαυσίµων πρέπει να πάρει υπόψη όλα τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατά τους. Όταν η διατήρηση των φυσικών πόρων και η µείωση των επιπτώσεων του θερµοκηπίου έχουν µεγαλύτερη προτεραιότητα, τα βιοκαύσιµα θα ευνοούνται. Τα µειονεκτήµατα είναι λιγότερο δραµατικά και δεν ανατρέπουν το ισοζύγιο µιας συνολικά θετικής αξιολόγησης. Οι περιβαλλοντικές διαφορές µεταξύ των βιοκαυσίµων και των ορυκτών καυσίµων κατά τη χρήση τους δεν αναµένεται να αλλάξουν δραστικά στο µέλλον. Ωστόσο, τα πλεονεκτήµατα των βιοκαυσίµων που χρησιµοποιούνται σήµερα πιθανώς θα αυξηθούν συγκρινόµενα µε τα συµβατικά καύσιµα, εάν επιτευχθεί η παραγωγή και η επεξεργασία τους µε νέες τεχνολογίες και µεθόδους Οι παράµετροι και τα µεγέθη που εξετάζονται σε κάθε µελέτη κύκλου ζωής βιοκαυσίµων διαφέρουν µεταξύ τους λόγω διαφοράς αρχικών δεδοµένων, όπως είναι: η προέλευση της χρησιµοποιούµενης ενέργειας, η ποιότητα του εδάφους και οι απαιτήσεις σε λιπάσµατα και φυτοφάρµακα, οι ανάγκες σε άρδευση και η προέλευση του νερού, ο τόπος επεξεργασίας της πρώτης ύλης για την παραγωγή των βιοκαυσίµων, το κόστος παραγωγής, επεξεργασίας, µεταφοράς, διανοµής και χρήσης τους, και ο τόπος χρήσης τους και ο υπολογισµός τους στο τοπικό, εθνικό ή περιφερειακό ισοζύγιο περιβαλλοντικού οφέλους µε αποτέλεσµα να διαφέρουν και τα τελικά αποτελέσµατα της κάθε µελέτης. Αυτό οδηγεί στο συµπέρασµα ότι κάθε πρόγραµµα ανάπτυξης και παραγωγής βιοκαυσίµων πρέπει να υλοποιείται βάσει ιδιαίτερης µελέτης κύκλου ζωής, έχοντας ως βασικό κριτήριο, εκτός από την οικονοµική διάσταση και τη βιωσιµότητα του περιβάλλοντος. Τα βιοκαύσιµα δεν µπορούν να είναι «η λύση» στα προβλήµατα περιβάλλοντος των οχηµάτων. Μπορούν µόνο να είναι µέρος της λύσης, µαζί µε τους κανονισµούς µείωσης των εκποµπών από τα οχήµατα, τα υβριδικά και τα επαναφορτιζόµενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, την ηλεκτρική ενέργεια από αιολικά και ηλιακά συστήµατα και τις αυξηµένες επενδύσεις στην αποδοτικότητα των κτιρίων και των βιοµηχανικών διεργασιών. Βιοκαύσιµα 2ης γενιάς Στ. Μπεζεργιάννη, Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Τεχνικής Χηµικών ιεργασιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΤΧΗ /ΕΚΕΤΑ) Η τεχνολογική εξέλιξη στον τοµέα των καυσίµων και η συνεχής ποιοτική αναβάθµιση γίνεται αντιληπτή από την εξέταση της χρονικής εξέλιξης της αναλογία C/H στα χρησιµοποιούµενα καύσιµα. Υπάρχει µιας σαφής µείωση του λόγου C/H ξεκινώντας από τον άνθρακα (C 1.5 H 1 ) προς το πετρέλαιο (C 1 H 2 ) το φυσικό αέριο (C 1 H 4 ) και τέλος το καθαρό υδρογόνο. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι και τα βιοκαύσιµα συγκριτικά µε τα συµβατικά καύσιµα (ντίζελ, βενζίνη). Τα βιοκαύσιµα 2 ης γενιάς (Fischer-Tropsch βιοντίζελ, αλκοόλη από αέριο σύνθεσης, υδρογόνο από αέριο σύνθεσης, αιθανόλη από κυτταρίνη, ντίζελ πυρόλυσης κλπ) ουσιαστικά αποτελούν το επόµενο στάδιο εξέλιξης των βιοκαυσίµων και προς την κατεύθυνση αυτή πραγµατοποιείται έρευνα σχετικά µε τις διεργασίες, τις πρώτες ύλες και τα τελικά προϊόντα. Τα βιοκαύσιµα 2 ης γενιάς µπορούν να προσφέρουν σηµαντικά οφέλη τόσο στην εξοικονόµηση συµβατής ενέργειας όσο και στον έλεγχο του φαινοµένου του θερµοκηπίου. Όλα τα βιοκαύσιµα και κυρίως τα νέα και πρωτοποριακά βιοκαύσιµα θα πρέπει να αξιολογούνται µε µεθόδους όπως ο κύκλος ζωής του άνθρακα για τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά τους οφέλη. Παραγωγή ενέργειας από βιοµάζα - Η εµπειρία της Ελληνικής Υφαντουργίας Ι. Ανδριάς, Τεχνικός ιευθυντής, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ Α.Ε. 15

16 Σύµφωνα µε την οδηγία 2003/87/ΕΚ η οποία εφαρµόζεται στην Ελλάδα µε την Η.Π / οι εκποµπές από καύση βιοµάζας λαµβάνουν συντελεστή εκποµπών ίσο µε µηδέν και έτσι δεν προσµετρώνται στα δικαιώµατα εκποµπής αερίων του θερµοκηπίου που έχει η κάθε µονάδα. Από το σύσπορο βαµβάκι που συλλέγετε από τον αγρό παράγονται τα παρακάτω προϊόντα και υποπροϊόντα: βαµβάκι εκκοκκισµένο 34%, βαµβακόσπορος 52%, απορρίµµατα 6,5%, φύρα 7,5%. Από τον βαµβακόσπορο µπορεί να παραχθούν: βαµβακέλαιο 12%, βαµβακόπιτα: 76%, φύρα 12%. Τα 3 εκκοκκιστήρια (Θράκης, Θεσσαλίας, Αγχιάλου) που ανήκουν στον όµιλο ΑΚΚΑ έχουν συνολική ετήσια δυναµικότητα κατεργασίας τόνων συσπόρου βαµβακιού. Στα εκκοκκιστήρια Αγχιάλου υπάρχει εγκατεστηµένο σπορελαιουργείο µε δυναµικότητα επεξεργασίας τόνων βαµβακόσπορου τον χρόνο. Κάτω από αυτά τα πλαίσια αναγκών παραγωγής, περιοριστικών περιβαλλοντικών παραγόντων και διαθέσιµης ποσότητας βιοµάζας, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά η ιδέα για παραγωγή µέρους του ατµού που χρησιµοποιείται στο εργοστάσιο, από καύση βιοµάζας (βαµβακόπιτας) µε σκοπό, τα δικαιώµατα εκποµπών CO2, τη µείωση εκποµπών SOx και άλλα πιθανά οικονοµικά οφέλη Η αξιολόγηση της επένδυσης συνεκτιµώντας αρχικό κόστος εγκατάστασης, έξοδα λειτουργίας (προσωπικού και συντήρησης εξοπλισµού) κέρδος υποκατάστασης του µαζούτ, επιδότηση από την υπαγωγή σε αναπτυξιακό νόµο προκύπτει ζηµιογόνος µε ετήσια ζηµία Λαµβάνοντας υπόψη τις παραµέτρους των εκποµπών CO 2 µε υπολογισµό του προστίµου των 100 /tn για τις υπερβάλλουσες εκποµπές και των 25 /tn για την πώληση δικαιωµάτων εκποµπών CO 2 στο διεθνές χρηµατιστήριο ρύπων και εξετάζοντας 3 σενάρια για διάφορα ύψη παραγωγής µε βάση το ετήσιο µέγιστο παραγωγής της τελευταίας πενταετίας προκύπτει κερδοφόρα η επένδυση µε χρόνους απόσβεσης από 2,2 έως 4,5 χρόνια ανάλογα µε το ύψος παραγωγής. Παράγοντες κρίσιµοι για την οικονοµική λειτουργία της µονάδας είναι η τιµή µαζούτ η τιµή και η διαθεσιµότητας της βαµβακόπιτας και η δυνατότητα καύσης και άλλων υλικών πιθανά χαµηλότερου ή µηδαµινού κόστους εφ όσον η κατασκευή του λέβητα και οι εγκαταστάσεις τροφοδοσίας το επιτρέπουν. Τα δικαιώµατα εκποµπών CO2 που θα κατανεµηθούν για την πενταετία είναι δεδοµένα. Για την επόµενη πενταετία τα δικαιώµατα εκποµπών CO2 πιθανά θα κατανεµηθούν µε βάση τις εκποµπές της προηγούµενης πενταετίας που θα είναι µειωµένες λόγω της καύσης βιοµάζας. Έτσι η εταιρεία θα είναι υποχρεωµένη να συνεχίσει µε την καύση βιοµάζας (εφ όσον αυτή συνεχίζει να είναι διαθέσιµη και οικονοµικά συµφέρουσα). ιαφορετικά µπορεί να οδηγηθούµε και στην εισαγωγή βιοµάζας. Για την συγκεκριµένη επένδυση πέρα από τους κλασικούς οικονοµικούς όρους (κόστος κατασκευής, χρόνος απόσβεσης, κόστος λειτουργίας, κόστος καυσίµων) κυρίαρχο ρόλο παίζει το νοµοθετικό πλαίσιο που καλύπτει αυτές τις δραστηριότητες. Μικρές αλλαγές σ αυτό µπορεί να έχουν σαν αποτέλεσµα την πλήρη αλλαγή στην οικονοµική συµπεριφορά της επένδυσης. υνατότητες περιβαλλοντικής και ενεργειακής αξιοποίησης βιοαερίου από αστικά στερεά απορρίµµατα Κ. Βεργανελάκης, ιευθυντής Λειτουργίας Σταθµού Ηλεκτροπαραγωγής Α. Λιοσίων, ΒΕΑΛ Α.Ε. Αύξηση πληθυσµού σε συνδυασµό µε την συγκέντρωση του σε αστικά κέντρα δίνει περιορισµένες δυνατότητες εξεύρεσης χώρων διάθεσης tn απορριµµάτων µε 50% ζυµώσιµα δίνουν 1MW για 10 χρόνια. (Άνω Λιόσια ~ tn/year) 1tn απορριµµάτων µε 50% ζυµώσιµα δίνει 6-10m3 µεθανίου για 10 χρόνια. Βαθµός ανάκτησης από ΧΥΤΑ = 75% Παραγωγή µεταβλητή, ανάλογα µε την πάροδο του χρόνου: Ο σταθµός συµπαραγωγής στο Χ..Α. Α. Λιοσίων, εγκατεστηµένης ισχύος 13,8MWe, λειτουργεί από το 2001 µε µέση διαθεσιµότητα > 85%. Τους τελευταίους 2 µήνες τέθηκαν σε λειτουργία και οι 4 νέες µονάδες που ανέβασαν την εγκατεστηµένη ισχύ ~24 MWe Για την κατασκευή του σταθµού συµπαραγωγής Άνω Λιοσίων απαιτούνται: Μηχανισµοί κινήτρων 16

17 Συνεργασία µε landfill operator (ΕΣ ΚΝΑ) Εγγυηµένη τιµή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας Γραφειοκρατικά εµπόδια και µη προβλέψιµες καθυστερήσεις Για την λειτουργία του σταθµού συµπαραγωγής Άνω Λιοσίων: Ανάγκη διατήρησης της βέλτιστης ισορροπίας παραγωγής κατανάλωσης βιοαερίου. Οι εκποµπές των αερίων ρυπαντών είναι χαµηλότερες και από τα όρια που τέθηκαν από το Υ.ΠΕ.ΧΩ. Ε. (Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων). Κατασκευή σταθµού συµπαραγωγής / παράµετροι: Απαραίτητη προϋπόθεση ύπαρξη ΧΥΤΑ Ρεαλιστική µελέτη / εκτίµηση υφιστάµενου πεδίου βιοαερίου ιαβρωτική φύση αερίου-υγρασία (ανάγκη προεπεξεργασίας) Αντιµετώπιση υψηλών / χαµηλών θερµοκρασιών περιβάλλοντος / σκόνης ιαθεσιµότητα οικονοµικών πόρων υψηλό αρχικό κόστος (ΒΕΑΛ ύψος επένδυσης ~32εκ ) Το κίνητρο είναι το κέρδος από την πώληση της ενέργειας αλλά αν δεν συνεκτιµηθούν όλοι οι προηγούµενοι παράγοντες τότε είναι µια ακριβή επένδυση µε µεγάλο ρίσκο Τέλος από τα 2 απόβλητα µε την εκµετάλλευση του ενός βγάζουµε ενεργειακό κέρδος µε την πώληση ηλ. ενέργειας & χρήση της θερµικής ενέργειας για να επεξεργαστούµε το άλλο απόβλητο. ιπλό ενεργειακό + περιβαλλοντικό κέρδος! Εφαρµογές ενεργειακής αξιοποίησης βιοµάζας και ζωικών υποπροϊόντων Τεχνολογικές εξελίξεις και προοπτικές ηλεκτροπαραγωγής Ν. Φιλιππόπουλος, Γενικός ιευθυντής, N. AX. ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ Η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από βιοµάζα τονίστηκε µε την παρουσίαση τριών εγκατεστηµένων µονάδων καύσης και ενεργειακής αξιοποίησης στερεών, µη συµβατικών καυσίµων, οι οποίες σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν από την τεχνική εταιρεία Νικόλαος Αχ. Φιλιππόπουλος (Ε Ε/Η-Μ). Οι δύο µονάδες αξιοποιούν υπολείµµατα ξυλείας και η τρίτη παραπροϊόντα πτηνοσφαγείου αντικαθιστώντας σηµαντικές ποσότητες ορυκτών καυσίµων. Για την υλοποίηση της πρωτοποριακής αυτής εφαρµογής καύσης πτηνάλευρου, πραγµατοποιήθηκαν εργαστηριακές αναλύσεις για τον προσδιορισµό των φυσικοχηµικών ιδιοτήτων του καυσίµου και των προϊόντων καύσης. Επίσης για την αξιολόγηση της εφαρµοζόµενης τεχνολογίας διεξήχθησαν µετρήσεις σύστασης καυσαερίου για τον προσδιορισµό των εκπεµπόµενων ρύπων και των συγκεντρώσεων διοξινών και φουρανίων σε κατάσταση λειτουργίας. Από το σύνολο των εκτελεσθέντων έργων της εταιρείας, η εξοικονόµηση ενέργειας είναι ιδιαίτερα σηµαντική, καθώς υποκαταστάθηκαν χιλιάδες τόνοι ισοδυνάµου πετρελαίου. Κάθε έτος η υποκατάσταση των ορυκτών καυσίµων ανέρχεται περίπου στους χιλιάδες τόνους ισοδυνάµου πετρελαίου, µειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και προσφέροντας σηµαντικά οικονοµικά και λειτουργικά οφέλη στις βιοµηχανίες που επένδυσαν στην ενεργειακή αξιοποίηση της διαθέσιµης βιοµάζας. Μέχρι το έτος 2010, η συνολική εξοικονόµηση ενέργειας από τα εκτελεσθέντα και προς εκτέλεση έργα βάσει προβλέψεων αναµένεται να ανέρθει στους τόνους ισοδυνάµου πετρελαίου. Συνδυάζοντας τις συµβατικές µεθόδους ενεργειακής αξιοποίησης βιοµάζας (µε καύση και παραγωγή θερµότητας) και καινοτόµες εφαρµογές συµπαραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας είναι δυνατή η ηλεκτροπαραγωγή και η αύξηση του συνολικού βαθµού απόδοσης των µονάδων. Εκτός των συµβατικών µεθόδων ενεργειακής αξιοποίησης βιοµάζας υπάρχει επιστηµονική έρευνα και επενδυτικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη καινοτόµων θερµοχηµικών τεχνολογιών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η µέθοδος της αεριοποίησης βιοµάζας κατά την οποία παράγεται καύσιµο αέριο το οποίο µπορεί στη συνέχεια είτε να αξιοποιηθεί σε µηχανή εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) είτε σε αεριοστρόβιλο επιτυγχάνοντας ηλετροπαραγωγή µε υψηλό βαθµό απόδοσης. Η εταιρεία Νικόλαος Αχ. Φιλιππόπουλος (Ε Ε/Η-Μ) δραστηριοποιείται προς την κατεύθυνση αυτή συµµετέχοντας σε 17

18 ερευνητικό πρόγραµµα σε συνεργασία µε το Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Θερµοδυναµικής και το Εργαστήριο Τεχνολογίας Χηµικών Εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ για την ανάπτυξη µονάδας αεριοποίησης βιοµάζας και χρήσης του αερίου σε ΜΕΚ. 4 Νοεµβρίου, Ηµέρα κατά της κλιµατικής αλλαγής Κατά τη διάρκεια της διηµερίδας, και στις 12 το µεσηµέρι του Σαββάτου, το Προεδρείο προχώρησε σε ανακοίνωση µε αφορµή την παγκόσµια ηµέρα για την κλιµατική αλλαγή, που γιορτάζεται στις 4 Νοεµβρίου. Όπως επεσήµανε η Λ. Γούτα, η ανακοίνωση έγινε µε δεδοµένη τη µεγάλη ευαισθησία του ΤΕΕ για τα θέµατα περιβάλλοντος. Με αφορµή λοιπόν την ηµέρα αυτή, τόνισε ότι «η προστασία του περιβάλλοντος και η µάχη κατά της κλιµατικής αλλαγής είναι υπόθεση όχι µόνο των κυβερνήσεων των κρατών, των επιχειρήσεων, φορέων κλπ, αλλά και του καθενός πολίτη ξεχωριστά. Αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουµε όλοι και να αρχίσουµε µε εύκολες αλλά σηµαντικές δράσεις, που βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος, οι οποίες µάλιστα µπορεί µε τη σειρά τους να µας ανταµείβουν και µε κάποιο οικονοµικό όφελος». Ως χαρακτηριστικό παράδειγµα αναφέρθηκε ότι µπορούµε να εξοικονοµήσουµε το 5%-10% της ενέργειας που καταναλώνουν οι ηλεκτρικές συσκευές, εάν δεν τις αφήνουµε στο stand by. Με αυτήν και µε άλλες τέτοιες απλές ενέργειες ένα νοικοκυριό θα µπορούσε να εξοικονοµήσει περίπου 200 το χρόνο. Για να τονισθεί η µεγάλη αξία της εξοικονόµησης ενέργειας, συµβολικά έσβησαν για ένα λεπτό τα φώτα της αίθουσας. 18

Εισαγωγή των Βιοκαυσίµων στην Ελληνική αγορά. ιαπιστώσεις της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» Α.Ε. από την εφαρµογή του υφιστάµενου νοµικού πλαισίου.

Εισαγωγή των Βιοκαυσίµων στην Ελληνική αγορά. ιαπιστώσεις της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» Α.Ε. από την εφαρµογή του υφιστάµενου νοµικού πλαισίου. Εισαγωγή των Βιοκαυσίµων στην Ελληνική αγορά. ιαπιστώσεις της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» Α.Ε. από την εφαρµογή του υφιστάµενου νοµικού πλαισίου. Επενδυτικά σχέδια της Εταιρείας. Απόστολος Ριζάκος Γενικός ιευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΙΗΜΕΡΙ Α ΤΕΕ/ΤΚΜ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Οι πρώτες ύλες στην παραγωγή του Biodiesel Στ. Γιαβρόγλου

ΙΗΜΕΡΙ Α ΤΕΕ/ΤΚΜ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Οι πρώτες ύλες στην παραγωγή του Biodiesel Στ. Γιαβρόγλου ΙΗΜΕΡΙ Α ΤΕΕ/ΤΚΜ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Οι πρώτες ύλες στην παραγωγή του Biodiesel Στ. Γιαβρόγλου Ηχηµική αντίδραση Λάδι+Μεθανόλη+Καταλύτης = Biodiesel+Γλυκερίνη Οι πρώτες ύλες για τo Biodiesel Για την παραγωγή του

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας

Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας Από την καλλιέργεια στη μεταποίηση Γ. Ζανάκης, Ν. Μαριόλης, Α. Ζαμπανιώτου,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΗΝΑ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010

ΑΘΗΝΑ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΠΑΥΛΟΣ Ν. ΠΕΤΤΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ: ΈΝΑ ΥΠΟΣΧΟΜΕΝΟ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟ ΗΜΕΡΙ Α: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ & ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ - ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΕΤΤΑΣ ΑΘΗΝΑ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΕΤΗ Νίκος ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ

ΚΑΘΕΤΗ Νίκος ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ Παραγωγή, ιαχείριση και Επεξεργασία της Βιοµάζας για την Παραγωγή Βιοκαυσίµων Συµβουλές Μελέτες Εφαρµογές Κατασκευές Αυγεροπούλου 1 173 42 Άγ. ηµήτριος Αττική Τηλ.: 210 9915300, 210 9939100 Fax: 210 9960150

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο µάλλον, όταν επί σειρά ετών δεν έγινε η απαραίτητη προετοιµασία για τις αλλαγές που έρχονταν, δεν υπήρξε ο απαιτούµενος σχεδιασµός ή αν θέλετε

Πόσο µάλλον, όταν επί σειρά ετών δεν έγινε η απαραίτητη προετοιµασία για τις αλλαγές που έρχονταν, δεν υπήρξε ο απαιτούµενος σχεδιασµός ή αν θέλετε Οµιλία του Υφυπουργού κ. Αλέξανδρου Κοντού στην ηµερίδα για «Ο σχεδιασµός του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων για τα βιοκαύσιµα και την νέα ΚΑΠ» στη Θεσσαλονίκη Κυρίες και κύριοι, Βρισκόµαστε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΣΕΓΕΣ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΠΑΣΕΓΕΣ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΑΣΕΓΕΣ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Βιοκαύσιµα Καύσιµα παραγόµενα από βιόµαζα σε ειδικές βιοµηχανικές εγκαταστάσεις µε εφαρµογή φυσικών και χηµικών διεργασιών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ. Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ. Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ Η ελαιοκράµβη (Brassica spp.) είναι ετήσιο φυτό

Διαβάστε περισσότερα

Οι οικονοµικές ενισχύσεις των Ολοκληρωµένων Προγραµµάτων Ανάπτυξης Αγροτικού χώρου στον τοµέα των βιοκαυσίµων

Οι οικονοµικές ενισχύσεις των Ολοκληρωµένων Προγραµµάτων Ανάπτυξης Αγροτικού χώρου στον τοµέα των βιοκαυσίµων Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων Ειδική Γραµµατεία Προγραµµατισµού & Εφαρµογών Γ ΚΠΣ Ειδική Υπηρεσία Εφαρµογής Συγχρηµατοδοτούµενων Ενεργειών από το ΕΓΤΠΕ-Π Οι οικονοµικές ενισχύσεις των Ολοκληρωµένων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Αργύριος Φαββατάς ιευθυντής Εργοστάσιου Αχλαδίου Φθιώτιδας Αντικείµενα ραστηριότητας: Επεξεργασία Ελαιούχων Σπόρων Βαµβακόσπορος > Βαµβακέλαιο > Βαµβακόπιττα

Διαβάστε περισσότερα

Θεµατικά ίκτυα Ερευνας

Θεµατικά ίκτυα Ερευνας ιηµερίδα ΤΕΕ/ΤΚΜ, 3 και 4 Νοεµβρίου 2006, Μακεδονία Palace O ρόλος των ερευνητικών ιδρυµάτων στην επέκταση του τοµέα της βιοενέργειας: Η περίπτωση του ΑΠΘ Αγγελική Λεµονίδου Αν. Καθηγήτρια τµήµατος Χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας 4η Ενότητα: «Βιοκαύσιμα 2ης Γενιάς» Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικής Εταιρείας Βιοµάζας ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ ΒΙΟΜΑΖΑ Η αδικημένη μορφή ΑΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Μετατροπής

Τεχνολογίες Μετατροπής ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόεδρος Μιχαήλ Μαρουλάκης (ΕΛ.ΒΙ.) Αντιπρόεδρος Α Καθ. Δημήτριος Καρώνης (ΕΜΠ) Αντιπρόεδρος Β Άγγελος Λάππας (ΕΚΕΤΑ) Περιεχόμενα Παρουσίασης Εισαγωγή Η ελληνική

Διαβάστε περισσότερα

Καύσιµα Μεταφορών και Αειφορός Ανάπτυξη

Καύσιµα Μεταφορών και Αειφορός Ανάπτυξη ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΟΣ / ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ «ΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Παρασκευή 28 Νοεµβρίου 2008 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ «ΑΛ. ΤΣΙΟΥΜΗΣ» ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Καύσιµα Μεταφορών

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική και δράσεις της ΕΕ για την βιοενέργεια

Στρατηγική και δράσεις της ΕΕ για την βιοενέργεια ιηµερίδα ΤΕΕ/ΤΚΜ «Τα βιοκαύσιµα κι ο αναπτυξιακός τους ρόλος για την βιοµηχανία και τον αγροτικό τοµέα» Θεσσαλονίκη, 3&4 Νοεµβρίου 2006 Στρατηγική και δράσεις της ΕΕ για την βιοενέργεια Λ. Γούτα Επιστηµονική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ στην ΕΛΛΑ Α. Παρασκευή, 12 Μαΐου 2006 Θεσσαλονίκη

ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ στην ΕΛΛΑ Α. Παρασκευή, 12 Μαΐου 2006 Θεσσαλονίκη ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ στην ΕΛΛΑ Α Παρασκευή, 12 Μαΐου 2006 Θεσσαλονίκη 1 Ευθύµιος Μουρατίδης Υπεύθυνος Ενέργειας & Περιβάλλοντος 2 Ευρωπαϊκή Ένωση Σχέδιο ράσης Προώθηση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας Απεξάρτηση από

Διαβάστε περισσότερα

INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ-ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Τα ορυκτά καύσιμα τελειώνουν Τα ορυκτά

Διαβάστε περισσότερα

, anatoliki.gr

, anatoliki.gr ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (ΠΕΚΚΜ) Tηλ: : ++30 2310-463931, 466030 Fax: : ++30-2310 486203 e-mail : reacm@anatoliki anatoliki.gr ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ

Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ Από την καλλιέργεια στη µεταποίηση Γιώργος Ζανάκης M.Sc, Ph.D ιευθυντής Τεχνικής Υποστήριξης Pioneer Hi Bred Hellas A.E. Βιοκαύσιµα: Η νέα ευκαιρία για την Γεωργία Η.Π.Α.

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς 2014-20202020 Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς Γιάννης Βουγιουκλάκης PhD, Διπλ. Μηχ. Μηχανικός Υπεύθυνος Τμήματος Ανάπτυξης Αγοράς Θεματικός στόχος

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ» Τ.Ε.Ι. ΣΕΡΡΩΝ ΜΑΪΟΣ 2012

«Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ» Τ.Ε.Ι. ΣΕΡΡΩΝ ΜΑΪΟΣ 2012 «Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ» Τ.Ε.Ι. ΣΕΡΡΩΝ ΜΑΪΟΣ 2012 «Ενεργειακές καλλιέργειες Παραγωγή βιοντίζελ» Παρουσίαση: Γαβρανίδης Οδυσσέας Βιομηχανία Βιοκαυσίμων Η εταιρία ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακό περιβάλλον

ενεργειακό περιβάλλον Προστατεύει το ενεργειακό περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ δημιουργεί ένα βιώσιμο Ενεργειακό Περιβάλλον βελτιώνει την

Διαβάστε περισσότερα

Βιοενέργεια στην Ελλάδα Επίκαιρα δεδοµένα - Θεσµικό πλαίσιο Εθνικός Σχεδιασµός. Κατερίνα Σάρδη, Ανδρέας Κατσαρός Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας

Βιοενέργεια στην Ελλάδα Επίκαιρα δεδοµένα - Θεσµικό πλαίσιο Εθνικός Σχεδιασµός. Κατερίνα Σάρδη, Ανδρέας Κατσαρός Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Βιοενέργεια στην Ελλάδα Επίκαιρα δεδοµένα - Θεσµικό πλαίσιο Εθνικός Σχεδιασµός Κατερίνα Σάρδη, Ανδρέας Κατσαρός Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Ησηµασία της Βιοενέργειας 2004 2003 Ησηµασία της Βιοενέργειας Ησηµασία

Διαβάστε περισσότερα

«Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ»

«Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ» «Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ» ρ Γιώργος Αγερίδης Μηχανολόγος Μηχανικός ιευθυντής Ενεργειακής Αποδοτικότητας Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και

Διαβάστε περισσότερα

Βιοµηχανική παραγωγή βιοντίζελ στην Θεσσαλία. Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής

Βιοµηχανική παραγωγή βιοντίζελ στην Θεσσαλία. Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής Βιοµηχανική παραγωγή βιοντίζελ στην Θεσσαλία Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής Ορισµοί 1. Βιοµάζα : το βιοαποικοδοµήσιµο κλάσµα προϊόντων, αποβλήτων και καταλοίπων που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών 14 Μαϊου 2002 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2001/0265(COD) ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ/ΕΚΘΕΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ηµόσιας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ και ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ Η αξιοποίηση των υποπροϊόντων τους μια σπουδαία ευκαιρία για την ελληνική κτηνοτροφία Γεώργιος Ε. Βαλεργάκης Εργαστήριο Ζωοτεχνίας, Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων 1. Εισαγωγή Για την επιτυχή εφαρµογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο αφενός µεν να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ: «ΑΠΟΤΟΣΠΟΡΟΣΤΟΒΙΟΝΤΙΖΕΛ»

ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ: «ΑΠΟΤΟΣΠΟΡΟΣΤΟΒΙΟΝΤΙΖΕΛ» ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ: «ΑΠΟΤΟΣΠΟΡΟΣΤΟΒΙΟΝΤΙΖΕΛ» Βιοµηχανικό Συγκρότηµα στο Αχλάδι Φθιώτιδας Στο µέσον της Εθνικής Οδού Αθήνας Θεσσαλονίκης Αντικείµενα ραστηριότητας: Επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, εκπονήθηκε στο πλαίσιο εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής σε σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

Η αγροτική Βιομάζα και οι δυνατότητες αξιοποίησής της στην Ελλάδα. Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Ανάπτυξης Βιομάζας

Η αγροτική Βιομάζα και οι δυνατότητες αξιοποίησής της στην Ελλάδα. Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Ανάπτυξης Βιομάζας Η αγροτική Βιομάζα και οι δυνατότητες αξιοποίησής της στην Ελλάδα Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Ανάπτυξης Βιομάζας 1 Η ΕΛΕΑΒΙΟΜ και ο ρόλος της Η Ελληνική Εταιρία (Σύνδεσμος) Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Αγορές & Κανονισμοί. Πρόεδρος Δρ. Σπύρος Κιαρτζής (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ)

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Αγορές & Κανονισμοί. Πρόεδρος Δρ. Σπύρος Κιαρτζής (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Αγορές & Κανονισμοί Πρόεδρος Δρ. Σπύρος Κιαρτζής (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ) Αντιπρόεδρος Καθηγητής Ζήσης Σαμαράς (ΑΠΘ) Πρόεδρος Κιαρτζής Σπύρος ΕΛ.ΠΕ. Αντιπρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Νησί που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης. Μόνιμος πληθυσμός (απογρ. 2011) 680.000 κάτοικοι. Ελκυστικός τουριστικός προορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 6 η ΕΘΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σχόλια και Θέσεις του Σ.ΒΙ.Β.Ε. επί της διαβούλευσης «Καθορισμός κριτηρίων και μεθοδολογίας κατανομής αυτούσιου βιοντίζελ»

Σχόλια και Θέσεις του Σ.ΒΙ.Β.Ε. επί της διαβούλευσης «Καθορισμός κριτηρίων και μεθοδολογίας κατανομής αυτούσιου βιοντίζελ» Σχόλια και Θέσεις του Σ.ΒΙ.Β.Ε. επί της διαβούλευσης «Καθορισμός κριτηρίων και μεθοδολογίας κατανομής αυτούσιου βιοντίζελ» Σε συνέχεια της πρόσκλησης του Υφ/γου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και κλιματικής

Διαβάστε περισσότερα

«Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής»

«Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής» «Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής» Δρ Γιώργος Αγερίδης Μηχανολόγος Μηχανικός Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ecocity Υπεύθυνος της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών & Διαχείρισης του

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα. Νίκος Λιάπης ιευθυντής Εκµετάλλευσης ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε.

Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα. Νίκος Λιάπης ιευθυντής Εκµετάλλευσης ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε. Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα Νίκος Λιάπης ιευθυντής Εκµετάλλευσης ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε. Θεσσαλονίκη Νοέµβριος 2006 Στόχοι παραγωγής: ΕΝ 14214 Βελτιστοποίηση οικονοµικών αποτελεσµάτων Ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 3299/2004

Θέµα: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 3299/2004 Θέµα: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 3299/2004 Μετά τη δηµοσίευση στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως των Υπουργικών αποφάσεων που εκκρεµούσαν είναι δυνατή η υποβολή προτάσεων στον Αναπτυξιακό Νόµο. Οι υπουργικές αποφάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Βιοτεχνολογία και Παραγωγή: Ποια ερωτήµατα πρέπει να απαντηθούν

Βιοτεχνολογία και Παραγωγή: Ποια ερωτήµατα πρέπει να απαντηθούν Βιοτεχνολογία και Παραγωγή: Ποια ερωτήµατα πρέπει να απαντηθούν Γ. Ν. Σκαράκης Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Συνέδριο Αγροτικής Επιχειρηµατικότητας Αθήνα, 10 Μαΐου 2015 Βασικοί στόχοι γεωργικής ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Τι έιναι η Βιοµάζα. Κατηγορίες σταθµών εκµετάλλευσης της Βιοµάζας.

Τι έιναι η Βιοµάζα. Κατηγορίες σταθµών εκµετάλλευσης της Βιοµάζας. Consultants Construction Renewable energy Tourism investments Finance Τι έιναι η Βιοµάζα Η δηµιουργία εγκατάσταση & λειτουργία σταθµών Βιοµάζας εµπίπτει στις επιχειρήσεις του τοµέα των Ανανεώσιµων Πηγών

Διαβάστε περισσότερα

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, Παρέμβαση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χριστόδουλου Αντωνιάδη, στο συνέδριο «Αριστοτέλης» της ΕΕΔΕ, στις 28 Νοεμβρίου 2014, στη Θεσσαλονίκη Χρηματοδοτικά Νέα Εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

Το βιοντίζελ στην Ελληνική Αγορά

Το βιοντίζελ στην Ελληνική Αγορά Το βιοντίζελ στην Ελληνική Αγορά 21 Απριλίου 2007 Συνεδριακό Κέντρο «Ν. Γερμανός» EXPOLINK 07 Ν. Ζαχαριάδης Περιεχόμενα Τι είναι βιοκαύσιμα Νομοθεσία για τη διάθεση στην Ελληνική αγορά Τάσεις στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο εκέµβριος 2005 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από τη διενέργεια του Αναπτυξιακού Συνεδρίου της Περιφέρειας, αλλά και από τις επιµέρους συσκέψεις για

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Ο ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α 29-30 Μαΐου 2009, Αλεξανδρούπολη Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Νίκος Παπαγιαννάκος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Χηµικών Μηχανικών 1 ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,

Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι, Ομιλία της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνας Μπιρμπίλη, στο 14 ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης Την Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009 Κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

Μοντελοποίηση και Τεχνικοοικονομική Ανάλυση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιοκαυσίμων

Μοντελοποίηση και Τεχνικοοικονομική Ανάλυση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιοκαυσίμων Μοντελοποίηση και Τεχνικοοικονομική Ανάλυση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιοκαυσίμων Αιμ. Κονδύλη, Ι. Κ. Καλδέλλης, Χρ. Παπαποστόλου ΤΕΙ Πειραιά, Τμήμα Μηχανολογίας Απρίλιος 2007 Στόχοι της εργασίας Η τεχνική

Διαβάστε περισσότερα

Βιοοικονομία και Αγροτική Παραγωγή. Γ. Ν. Σκαράκης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Βιοοικονομία και Αγροτική Παραγωγή. Γ. Ν. Σκαράκης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Βιοοικονομία και Αγροτική Παραγωγή Γ. Ν. Σκαράκης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 4 ο Συνέδριο Αγροτικής Ανάπτυξης του Economist Λάρισα, Μάιος 2018 Τι είναι η Βιοοικονομία? Η βιοοικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020 για την Ελλάδα Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την Ελλάδα εγκρίθηκε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2015,

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας,

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή Η ΕΕ και η χώρα μας δεν διαθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

ράσειςτου ΥΠΕΚΑ: το Πρόγραµµα «Χτίζοντας το Μέλλον»

ράσειςτου ΥΠΕΚΑ: το Πρόγραµµα «Χτίζοντας το Μέλλον» ράσειςτου ΥΠΕΚΑ: το Πρόγραµµα «Χτίζοντας το Μέλλον» ρ Γιώργος Αγερίδης Μηχανολόγος Μηχανικός ιευθυντής Ενεργειακής Αποδοτικότητας Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας - Κ.Α.Π.Ε. e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ» Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ)

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ» Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ) ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΜΕΤΡΟΥ 7.2 «ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ» Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ Κ.Π.Σ. 2000-2006 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΟ Αγροτική Ανάπτυξη Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία,

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία, Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής και την Capital Link για αυτήν την πρωτοβουλία ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τις επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε μία χρονική στιγμή

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας

Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας Θ.Α.Γέμτος Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή Χρήση βιομάζας δηλαδή χρήση βιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

Αειφορία κι εκπομπές ρύπων

Αειφορία κι εκπομπές ρύπων Το παρόν και το µέλλον των βιοκαυσίµων στην Ελλάδα Αειφορία κι εκπομπές ρύπων Σωτήρης Φώλιας Μέλος.Σ. Σ.ΒΙ.Β.Ε. Αθήνα, 25/11/2010 Από τον Ρ. Ντίζελ στο σήµερα... Το 1912 ο Ρούντολφ Ντίζελ προφητικά δηλώνει:

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ)

Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ) ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΜΕΤΡΟΥ 7.3 : «ΕΜΠΟΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ» Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ Κ.Π.Σ. 2000-2006 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΟ Αγροτική Ανάπτυξη Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΣΕΓΕΣ κ. ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΛΕΞΙΑ Η ΜΕ ΘΕΜΑ «ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α»

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΣΕΓΕΣ κ. ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΛΕΞΙΑ Η ΜΕ ΘΕΜΑ «ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α» ΠΑΣΕΓΕΣ Γραφείο Αντιπροέδρου Αθήνα, 27.10.2006 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΣΕΓΕΣ κ. ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΛΕΞΙΑ Η ΜΕ ΘΕΜΑ «ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α» 1. Γενικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑνΕΚ ΤΟΣ Περιβάλλον. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα,

ΕΠΑνΕΚ ΤΟΣ Περιβάλλον. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα, ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Περιβάλλον Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 27.3.2014 1. Προτεινόμενη στρατηγική ανάπτυξης του τομέα Η στρατηγική ανάπτυξης του τομέα εκτείνεται σε δραστηριότητες που έχουν μεγάλες προοπτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Ενότητα 6: Βιομάζα Σπύρος Τσιώλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Τι μπορεί να αναλάβει η Τοπική Αυτοδιοίκηση Οι ΟΤΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κατέχουν πρωταγωνιστικό

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και περιβαλλοντικοί στόχοι αύξηση συμμετοχής ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Αειφορία και Αγροτική ανάπτυξη Δρ Ηλίας Ελευθεροχωρινός, Καθηγητής, Εργαστήριο Γεωργίας, Γεωπονική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αειφορία και Αγροτική ανάπτυξη Δρ Ηλίας Ελευθεροχωρινός, Καθηγητής, Εργαστήριο Γεωργίας, Γεωπονική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αειφορία και Αγροτική ανάπτυξη Δρ Ηλίας Ελευθεροχωρινός, Καθηγητής, Εργαστήριο Γεωργίας, Γεωπονική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αειφορία και Αγροτική ανάπτυξη Αειφόρος αγροτική ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΠΑΑ) 2014-2020 ΜΕΤΡΟ 16 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχηματισμών Η Περίπτωση της Ελληνικής Ένωσης Βιομηχανιών Ψύχους

Σχηματισμών Η Περίπτωση της Ελληνικής Ένωσης Βιομηχανιών Ψύχους Συστάδες Συνεργατικών Δρ Παναγιώτης Γραμμέλης, Δ/ντής Ερευνών, Ι.Δ.Ε.Π. / Ε.ΚΕ.Τ.Α. Σχηματισμών Η Περίπτωση της Ελληνικής Ένωσης Βιομηχανιών Ψύχους Logistics Conferences Γλυφάδα Golf Gardens, 19-20 Μαΐου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Project για το μάθημα: «Οικονομική του Περιβάλλοντος και των Φυσικών Πόρων» ΒΛΑΣΣΗ ΕΛΕΝΗ Α.Μ.: 2419 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

3ο Ενημερωτικό Δελτίο του έργου EU-WATER Διακρατική ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων στη γεωργία http://www.eu-water.eu Αειφορική Αγροτική Ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση Το πρόγραμμα EU.WATER

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα

Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα Παραγωγή βιοντήζελ: πρώτες ύλες και παραπροϊόντα Νίκος Λιάπης Διευθυντής Εκμετάλλευσης ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε. Θεσσαλονίκη Νοέμβριος 2006 Στόχοι παραγωγής: ΕΝ 14214 Βελτιστοποίηση οικονομικών αποτελεσμάτων Ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Βιοµηχανικήπαραγωγή βιοντίζελστηνθεσσαλία. Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής

Βιοµηχανικήπαραγωγή βιοντίζελστηνθεσσαλία. Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής Βιοµηχανικήπαραγωγή βιοντίζελστηνθεσσαλία Κόκκαλης Ι. Αθανάσιος Χηµικός Μηχ/κός, MSc Υπεύθυνος παραγωγής Ορισµοί 1. Βιοµάζα : το βιοαποικοδοµήσιµο κλάσµα προϊόντων, αποβλήτων και υπολειµµάτων (residues)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΑΑ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΑΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΑΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΠΑΑ) 2014-2020 ΜΕΤΡΟ 16 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ : MΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ 2020

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ : MΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ 2020 EKETA ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 2 ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ : MΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ 2020 Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Καυσίμων & Υδρ/κων (ΕΠΚΥ) Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών & Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) Εθνικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματική περίοδος 2014-2020

Προγραμματική περίοδος 2014-2020 «Χρηματοδοτικές ευκαιρίες της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 2020 για την υλοποίηση δράσεων για την Αειφόρο Ενέργεια» Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 2015 Γιάννα Νίκου Προϊσταμένη Μονάδας Α Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ. Αθανάσιος Ζαχαρόπουλος Αν. Διευθυντής Πετρελαϊκής Πολιτικής, ΥΠΕΚΑ

ΜΕΤΡΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ. Αθανάσιος Ζαχαρόπουλος Αν. Διευθυντής Πετρελαϊκής Πολιτικής, ΥΠΕΚΑ 3η Ενότητα: «Αγορά Βιοκαυσίμων στην Ελλάδα: Τάσεις και Προοπτικές» ΜΕΤΡΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ Αθανάσιος Ζαχαρόπουλος Αν. Διευθυντής Πετρελαϊκής Πολιτικής, ΥΠΕΚΑ ΜΕΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( )

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( ) Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» (2000-2006) Το τοπικό πρόγραμμα Leader+ της Αναπτυξιακής Κιλκίς δομήθηκε γύρω από την έννοια της υπεροχής συγκεράζοντας σε αυτή έννοιες όπως αυτή της ολικής ποιότητας, της αειφορείας,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΗΜΕΡΙΔΑ: "ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΑ ΚΑΥΣΙΜΑ:ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΟ Μ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΑ ΚΑΥΣΙΜΑ:ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΟ Μ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΗΜΕΡΙΔΑ: «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ» Με επιτυχία διεξήχθη η Ημερίδα με θέμα: «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα για το 2030 και το 2050

Η ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα για το 2030 και το 2050 Putting Regions on Track for Carbon Neutrality by 2050 Η ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα για το 2030 και το 2050 1η Συνάντηση Εργασίας με θέμα: Υποστήριξη δήμων στην εκπόνηση και υλοποίηση μακρόχρονων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΟΝΟΡΤΑΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΑ Φυτικά έλαια ή ζωικά λίπη ή παράγωγά τους Μετεστεροποίηση Υδρογονοαποξυγόνωση

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Προέδρου Συνεταιρισμού ΘΕΣγη, Παναγιώτη Καλφούντζου Συνέδριο Economist Λάρισα, 3 Μαϊόυ 2018

Ομιλία Προέδρου Συνεταιρισμού ΘΕΣγη, Παναγιώτη Καλφούντζου Συνέδριο Economist Λάρισα, 3 Μαϊόυ 2018 Ομιλία Προέδρου Συνεταιρισμού ΘΕΣγη, Παναγιώτη Καλφούντζου Συνέδριο Economist Λάρισα, 3 Μαϊόυ 2018 Κυρίες και Κύριοι, Είναι αλήθεια πως η οικονομική κρίση, στη δίνη της οποίας βρίσκεται ακόμη η χώρα μας,

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση Ενεργειακή πολιτική για την Ελλάδα: σύγκλιση ή απόκλιση από την Ευρωπαϊκή προοπτική; Π. Κάπρου, Καθηγητή ΕΜΠ Εισαγωγή Πρόσφατα δημοσιεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, η έκδοση

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικά Καύσιµα στις Μεταφορές: Στρατηγικές Προώθησης Θεσµικό Πλαίσιο

Εναλλακτικά Καύσιµα στις Μεταφορές: Στρατηγικές Προώθησης Θεσµικό Πλαίσιο Εναλλακτικά Καύσιµα στις Μεταφορές: Στρατηγικές Προώθησης Θεσµικό Πλαίσιο Έφη Τριτοπούλου, Μαρία Ζαρκαδούλα, Γρηγόρης Ζωίδης, Λουκάς Γαβριήλ Τµήµα Περιβάλλοντος και Μεταφορών /νση Ενεργειακής Αποδοτικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Βιομάζα. Πρόεδρος Γεώργιος Ζανάκης (Pioneer Hellas) Αντιπρόεδρος καθ. Νικόλαος Δαναλάτος (ΠΘ)

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Βιομάζα. Πρόεδρος Γεώργιος Ζανάκης (Pioneer Hellas) Αντιπρόεδρος καθ. Νικόλαος Δαναλάτος (ΠΘ) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόεδρος Γεώργιος Ζανάκης (Pioneer Hellas) Αντιπρόεδρος καθ. Νικόλαος Δαναλάτος (ΠΘ) Καθοδηγητική Επιτροπή ς Πρόεδρος Ζανάκης Γεώργιος Pioneer Hellas S.A. Αντιπρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΟΝΑ ΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΣΩ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΟΝΑ ΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΣΩ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ ΕΛΒΙΟ Α.Ε. Συστηµάτων Παραγωγής Υδρογόνου και Ενέργειας ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΟΝΑ ΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΣΩ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ Θ. Χαλκίδης,. Λυγούρας, Ξ. Βερύκιος 2 ο Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

WP 3: «Διοικητικά εργαλεία και ενισχύσεις σε τοπικό επίπεδο»

WP 3: «Διοικητικά εργαλεία και ενισχύσεις σε τοπικό επίπεδο» WP 3: «Διοικητικά εργαλεία και ενισχύσεις σε τοπικό επίπεδο» 1. Εθνικό πλαίσιο επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Σκοπός του νέου νόμου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (νόμος 3468/2006 ΑΠΕ)

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση των Επιλογών στις Χρήσεις Γης και των Δυνατοτήτων Επίτευξης των Στόχων του 2020 στη Βιοενέργεια

Διερεύνηση των Επιλογών στις Χρήσεις Γης και των Δυνατοτήτων Επίτευξης των Στόχων του 2020 στη Βιοενέργεια Διερεύνηση των Επιλογών στις Χρήσεις Γης και των Δυνατοτήτων Επίτευξης των Στόχων του 2020 στη Βιοενέργεια Βασίλης Λυχναράς (ΚΕΠΕ) Καλλιόπη Πανούτσου(Imperial College) Ελληνική Γεωργία 2012 2020: Η Αγροτική

Διαβάστε περισσότερα

BIOENERGY CONFERENCE 2013

BIOENERGY CONFERENCE 2013 BIOENERGY CONFERENCE 2013 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αθανάσιος Ζαχαρόπουλος Χημικός Μηχανικός Αναπληρωτής Προϊστάμενος Διεύθυνσης Πετρελαϊκής Πολιτικής ΓΓΕΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΓΠ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Συνοπτική παρουσίαση

ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΓΠ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Συνοπτική παρουσίαση ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΓΠ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Συνοπτική παρουσίαση Dipartimento di Economia e Ingegneria Agrarie Alma Mater Studiorum Università

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010 Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010 Κυρίες και Κύριοι, Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχθηκα την πρόσκλησή σας για να απευθύνω

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΑΑ ΜΟΝΑΔΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΑΑ ΜΟΝΑΔΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΑΑ 2014-2020 ΜΟΝΑΔΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΩΝ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Κάθε νέα ιδέα που εφαρμόζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΜΕΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΤΟΜΕΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΗΛΙΑΚΗ Η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα βρίσκεται στο προσκήνιο ραγδαίων εξελίξεων προσελκύοντας επενδυτές από όλο τον κόσμο. Επένδυση στην Ηλιακή Ενέργεια Ένα Μέλλον Φωτεινό Η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ Αποφευχθέν CO 2 (Kg / εκτάριο / έτος) Προϊόντα: Υψηλό κόστος σακχαρούχων και αμυλούχων προϊόντων (τεύτλα, καλαμπόκι, κ.ά.) που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού ρ. Ηλίας Κούτσικος, Φυσικός - Γεωφυσικός Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ιδάσκων Πανεπιστηµίου Αθηνών Ε ι σ α γ ω γ ή...

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ Μέρος πρώτο: Η πορεία προς μία κοινή ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανάγκη για

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΑΕΡΙΟ. Αναξιοποίητος Ενεργειακός Αγροτικός Πλούτος στην Ελλάδα Η Ενέργεια του Μέλλοντος?

ΒΙΟΑΕΡΙΟ. Αναξιοποίητος Ενεργειακός Αγροτικός Πλούτος στην Ελλάδα Η Ενέργεια του Μέλλοντος? Karl Str. 1/1 7373 Esslingen Germany Phone: +49 (711) 932583 Fax: +49 (3222) 11447 info@ingrees.com www.ingrees.com ΒΙΟΑΕΡΙΟ Αναξιοποίητος Ενεργειακός Αγροτικός Πλούτος στην Ελλάδα Η Ενέργεια του Μέλλοντος?

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ

ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Β2Β 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΘΕΡΜΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΜΟΝΑ ΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Π.Ε. ΜΕ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΚΤ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΒΗΕ Greek Solar Industry

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Κίττας. Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος. Οδός Φυτόκου Ν. Ιωνία Μαγνησίας, 38334 Βόλος

Κωνσταντίνος Κίττας. Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος. Οδός Φυτόκου Ν. Ιωνία Μαγνησίας, 38334 Βόλος 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εναλλακτικών Καυσίµων και Βιοκαυσίµων, 26-27 Απριλίου 2007, Λίµνη Πλαστήρα Νεοχώρι Καρδίτσας Κωνσταντίνος Κίττας 1 Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Τµήµα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Υπουργού Ανάπτυξης Κυρίου Χρήστου Φώλια στο 3 ο Συνέδριο ENERTECH 2008

Ομιλία Υπουργού Ανάπτυξης Κυρίου Χρήστου Φώλια στο 3 ο Συνέδριο ENERTECH 2008 Δελτίο Τύπου Αθήνα, 20 Νοεμβρίου 2008 Ομιλία Υπουργού Ανάπτυξης Κυρίου Χρήστου Φώλια στο 3 ο Συνέδριο ENERTECH 2008 Διεθνές Κυρίες και Κύριοι, Θέλω πρώτα απ όλα να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου σε όλους

Διαβάστε περισσότερα

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Tetris Built Environment Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Προφίλ Η TETRIS Built Environment είναι εταιρεία παροχής Συμβουλευτικών υπηρεσιών Τεχνική εταιρεία, και δραστηριοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Οι δραστηριότητες του Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α «ΗΜΗΤΡΑ» στον τοµέα της κατάρτισης των αγροτών σχετικά µε την παραγωγή βιολογικών προϊόντων Πηνελόπη.

Οι δραστηριότητες του Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α «ΗΜΗΤΡΑ» στον τοµέα της κατάρτισης των αγροτών σχετικά µε την παραγωγή βιολογικών προϊόντων Πηνελόπη. Οι δραστηριότητες του Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α «ΗΜΗΤΡΑ» στον τοµέα της κατάρτισης των αγροτών σχετικά µε την παραγωγή βιολογικών προϊόντων Πηνελόπη. Ράλλη ιευθύνουσα Σύµβουλος Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α «ΗΜΗΤΡΑ» 1 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Βιοντίζελ: Ανάπτυξη, αποκέντρωση, αειφορία Σωτήρης Φώλιας Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.ΒΙ.Β.Ε.

Βιοντίζελ: Ανάπτυξη, αποκέντρωση, αειφορία Σωτήρης Φώλιας Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.ΒΙ.Β.Ε. 1η Ενότητα: «Το Παρόν και το Μέλλον των Βιοκαυσίμων στην Ελλάδα και την Ευρώπη» Βιοντίζελ: Ανάπτυξη, αποκέντρωση, αειφορία Σωτήρης Φώλιας Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.ΒΙ.Β.Ε. Σύντομο Ιστορικό Οδηγία 2003/30/ΕΚ οδηγεί

Διαβάστε περισσότερα

Εξωστρέφεια & Επιχειρήσεις

Εξωστρέφεια & Επιχειρήσεις Εξωστρέφεια & Επιχειρήσεις ΕΠΑνΕΚ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία Το ΕΠΑνΕΚ καλύπτει γεωγραφικά το σύνολο της Χώρας με προϋπολογισμό 4,56 δις ευρώ δημόσιας δαπάνης,

Διαβάστε περισσότερα

Οριζόντια Προτεραιότητα & Εγκάρσιος Στόχος

Οριζόντια Προτεραιότητα & Εγκάρσιος Στόχος Οριζόντια Προτεραιότητα & Εγκάρσιος Στόχος Στην Πρόταση Κανονισμού για τη στήριξη της Αγροτικής Ανάπτυξης μετά το 2013, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην καινοτομία αφού, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα,

Διαβάστε περισσότερα