Μελέτη της επίδρασης των αναλγητικών στην ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών

Transcript

1 Or t h O TRIBUNE The World s Orthodontic Newspaper Greek Edition EΛΛΑΔΑ, Οκ τ ω β ρ ι Ο σ - ΝΟ ε μ β ρ ι Ο σ - Δε κ ε μ β ρ ι Ο σ 2014 το μ Ο σ 2, τε υ χ Ο σ 4 Ορθοδοντική Μελέτη της επίδρασης των αναλγητικών στην ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών Προληπτική Οδοντιατρική Μελετώντας την στοματική υγεία στις Η.Π.Α έναντι άλλων χωρών Ο προβληματισμός σχετικά με τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής που μπορεί να εμποδίσουν την οδοντική μετακίνηση είναι σημαντικός για τη μείωση των αρνητικών επιδράσεων της παρατεταμένης ορθοδοντικής θεραπείας. Ανεξάρτητα από το εάν τα άτομα ζουν σε χώρες του τρίτου κόσμου ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάγκη για οδοντιατρική φροντίδα και συντήρηση είναι επιτακτική. Είναι ανησυχητικό ότι δε χρειάζεται κάποιος να επισκεφτεί μία ξένη χώρα για να δει καταστάσεις τριτοκοσμικής στοματικής υγείας. σελίδα 17 σελίδα 23 Μελέτη της επίδρασης των αναλγητικών στην ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών K.Sakas Αποφοίτησε το 2010 από το πανεπιστήμιο της Ιντιάνα με πτυχίο στη Βιολογία και τη Χημεία. Με αγάπη για την Οδοντιατρική, συνέχισε την εκπαίδευσή της στην οδοντιατρική σχολή Ostrow ως υποψήφια για πτυχίο Οδοντιατρικής. Σήμερα είναι τεταρτοετής φοιτήτρια Οδοντιατρικής. Στο μέλλον επιθυμεί να ακολουθήσει καριέρα εκπαιδευτικού στον τομέα της Ορθοδοντικής. Η πιο συχνή ερώτηση σε κάθε ορθοδοντικό ιατρείο είναι πότε θα αφαιρεθούν τα σιδεράκια. Με τους ταχείς ρυθμούς της ζωής σήμερα δεν υπάρχει χρόνος για χρονοβόρα ορθοδοντική θεραπεία. Στο εξελισσόμενο πεδίο της Ορθοδοντικής, πολλά εμπόδια έχουν ξεπεραστεί, οδηγώντας σε πιο υγιή αποτελέσματα και πιο όμορφα χαμόγελα. Σήμερα, το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στη μείωση του χρόνου θεραπείας. Η ταχύτερη θεραπεία χωρίς την υποβάθμιση της ποιότητας θα ήταν πλεονεκτική στη μείωση των προβλημάτων υγιεινής, την αύξηση της αποδοχής του σχεδίου θεραπείας από τους ασθενείς και τη δημιουργία υψηλότερου επιπέδου συνολικής θεραπευτικής ικανοποίησης. Αυτό το νέο ενδιαφέρον μπορεί να παρατηρηθεί μέσω της ανάπτυξης τεχνικών όπως η επιταχυμένη οστεογενετική ορθοδοντική θεραπεία γνωστή ως Wilckodontics και η τεχνολογία των μικροπαλμών της AcceleDent. Με έμφαση στη μείωση του χρόνου θεραπείας, είναι σημαντικό οι οδοντίατροι να γνωρίζουν όλα τα φάρμακα που λαμβάνουν οι ασθενείς, τα οποία θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ορθοδοντική τους θεραπεία. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού του ασθενή με προσοχή στα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αναλγητικών του εμπορίου. Διάφορα αναλγητικά που λαμβάνονται από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας, συμπεριλαμβανομένων των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, της ασπιρίνης και της ακεταμινοφαίνης, έχει αποδειχθεί πως μειώνουν το βαθμό μετατόπισης των δοντιών. Μηχανισμοί μετακίνησης των δοντιών Η ορθοδοντική μετακίνηση των δοντιών μεσολαβείται από συγκεκριμένες αντιδράσεις σε κυτταρικό επίπεδο που λαμβάνουν χώρα στους περιοδοντικούς ιστούς. Κυτταρικές, χημικές και μηχανικές αντιδράσεις προκαλούν τις δομικές μεταβολές που προωθούν τη μετατόπιση των δοντιών. Το οστό απορροφάται στην πλευρά της πίεσης και εναποτίθεται στην πλευρά της τάσης ενός δοντιού. Πραγματοποιείται μία οξεία φλεγμονώδης απόκριση με περιοδοντική αγγειοδιαστολή. Το camp, το ασβέστιο, η κολλαγενάση και οι προσταγλανδίνες μεσολαβούν τη μετακίνηση των δοντιών ως απόκριση στις ορθοδοντικές δυνάμεις. Οι φαρμακευτικές ουσίες που λαμβάνονται από τους ασθενείς περνούν από την κυκλοφορία του αίματος, φτάνουν στους μηχανικά φορτισμένους ιστούς και αλληλεπιδρούν με κύτταρα της περιοχής. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανασταλτική δράση της ορθοδοντικής μετακίνησης. Οι ορθοδοντικοί ασθενείς συχνά χρησιμοποιούν αναλγητικά για έλεγχο της δυσανεξίας που σχετίζεται με την οδοντική μετακίνηση καθώς και την θεραπεία άλλων ορθοδοντικών προβλημάτων. Πολλές από αυτές τις φαρμακευτικές ουσίες είναι γνωστό πως επηρεάζουν συστηματικά το οστό και την ταχύτητα της οδοντικής μετακίνησης εμποδίζοντας την παραγωγή προσταγλανδινών και τη φλεγμονώδη διεργασία. Η θεωρία της πίεσης-τάσης περιγράφει την οδοντική μετακίνηση σε 3 στάδια: «οι μεταβολές στην αιματική ροή που σχετίζονται με πίεση στον περιοδοντικό σύνδεσμο (ΠΣ), τη δημιουργία ή απελευθέρωση μηχανικών μεταφορέων και την ενεργοποίηση κυττάρων». Μετά την εφαρμογή της δύναμης, παρατηρείται αύξηση της προσταγλανδίνης Ε και της ιντερλευκίνης 1 Β στον ΠΣ και το υγρό της ουλοδοντικής σχισμής. Αυτό είναι ένα σημαντικό στάδιο για την αύξηση του αριθμού των οστεοκλαστώ, το ποσοστό της οστικής απορρόφησης και την ορθοδοντική μετακίνηση του δοντιού και αποτελεί το στάδιο που επηρεάζεται από μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ). Διαδικασία της ορθοδοντικής μετακίνησης δοντιών Για να εκτιμήσουμε τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΣΑΦ μπορούν να επηρεάσουν το ποσοστό της ορθοδοντικής μετακίνησης των δοντιών, θα πρέπει να κατανοήσουμε αρχικά τη σύνθετη διεργασία. Η οδοντική μετακίνηση οφείλεται σε ορθοδοντικές δυνάμεις και προκαλείται από την παρατεταμένη άσκηση μηχανικών δυνάμεων, δημιουργώντας περιοχές πίεσης και τάσης στον ΠΣ και το φατνιακό οστό. Το οστό εναποτίθεται στο φατνιακό τοίχωμα στην περιοχή τάσης και απορροφάται από οστεοκλάστες στα βοθρία του Howship στην περιοχή της πίεσης. Η αναδιαμόρφωση παρατηρείται στους οδοντικούς και περιοδοντικούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του οδοντικού πολφού, του ΠΣ, του φατνιακού οστού και των ούλων. Αυτοί οι ιστοί, όταν εκτίθενται σε μηχανική φόρτιση, εμφανίζουν σημαντικές μακροσκοπικές και μικροσκοπικές μεταβολές. Σε κυτταρικό επίπεδο, η ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών χαρακτηρίζεται από αρχική οξεία φλεγμονή, ακολουθούμενη από χρόνια φλεγμονώδη διεργασία. Η οξεία φλεγμονώδης διεργασία που χαρακτηρίζει την προκαταρκτική μετακίνηση δοντιών περιλαμβάνει την αγγειοδιαστολή στο περιοδόντιο και τη μετανάστευση λευκοκυττάρων. Αυτή η φλεγμονή είναι κυρίως εξιδρωματική, υποδεικνύοντας πως το πλάσμα και τα λευκοκύτταρα ερεθίζουν τα τριχοειδή αγγεία σε περιοχές περιοδοντικής φόρτισης. Αυτά τα μεταναστευτικά κύτταρα παράγουν διάφορες κυτοκίνες που λειτουργούν ως βιοχημικά σήματα, αλληλεπιδρώντας άμεσα και έμμεσα με τον πληθυσμό των εγγενών περιοδοντικών κυττάρων. Οι κυτοκίνες ευθύνονται για την πρόκληση επακόλουθων βιολογικών δράσεων και οστικής αναδιαμόρφωσης που συνοδεύει τη Εικ. 1 Φατνιακό οστό από ζώνη πίεσης σε ποντικό που θεραπεύθηκε με ιβουπροφένη/ ασπιρίνη. Σημειώστε τις μικρές περιοχές απορρόφησης, με λίγους οστεοβλάστες(ob), οστεοκλάστες(oc) και οστεοκύτταρα(os) στο οστικό πλέγμα(m). μετακίνηση των δοντιών. Αυτά τα κύτταρα στόχοι αποτελούν τις λειτουργικές μονάδες που ευθύνονται για την αναδιαμόρφωση των περιοδοντικών ιστών ενώ διευκολύνουν την οδοντική μετακίνηση. Περίπου 2 ημέρες μετά την εφαρμογή της ορθοδοντικής δύναμης, η οξεία φάση της φλεγμονής υποχωρεί. Αντικαθίσταται από μία χρόνια διαδικασία κυτταρικού πολλαπλασιασμού που περιλαμβάνει ινοβλάστες, ενδοθηλιακά OT σελίδα 18

2 18 Ορθοδοντική Ortho Tribune Greek Edition Απριλιοσ - ΜΑ ϊ ο σ - ιο υ ν ι ο σ 2014 OT σελίδα 17 Εικ. 2 Φατνιακό οστό σε ζώνη πίεσης από ποντικό που θεραπεύθηκε με ακεταμινοφαίνη/ ομάδα ελέγχου. Παρατηρείστε τις μεγάλες περιοχές απορρόφησης, πολλούς οστεοβλάστες(ob), διαφοροποιημένους οστοκλάστες(oc) και οστεοκύτταρα(os) σε αυξητικές γραμμές(c) στο οστικό πλέγμα(m). κύτταρα, οστεοβλάστες και κύτταρα του μυελού των οστών του φατνίου. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, τα λευκοκύτταρα συνεχίζουν να μεταναστεύουν στους φορτισμένους περιοδοντικούς ιστούς, ρυθμίζοντας τη διαδικασία αναδιαμόρφωσης. Αυτή η χρόνια φλεγμονή θα επιμείνει μέχρι την επόμενη ορθοδοντική συνεδρία όπου θα ξεκινήσει μία νέα περίοδος οξείας φλεγμονής. Στη φάση της οξείας φλεγμονής οι ασθενείς εμφανίζουν πόνο και μειωμένη μασητική λειτουργία % των ορθοδοντικών ασθενών αναφέρουν αυτή τη δυσανεξία. Ενδείξεις αυτού του φαινομένου παρατηρούνται στο υγρό της ουλοδοντικής σχισμής των μετακινούμενων δοντιών με σημαντική αύξηση των φλεγμονωδών μεσολαβητών όπως οι κυτοκίνες και οι προσταγλανδίνες. Η δυσανεξία που σχετίζεται με την ορθοδοντική μετακίνηση σε ασθενείς μπορεί να μειωθεί με την αναστολή της φλεγμονής. Επομένως, τα ΜΣΑΦ αποτελούν μία βιώσιμη επιλογή. Ωστόσο, επειδή αναστέλλουν τη σύνθεση των προσταγλανδινών, το ποσοστό της οδοντικής μετακίνησης μπορεί να επηρεαστεί επειδή η αναστολή των προσταγλανδινών εμποδίζει την ενεργοποίηση των οστεοκλαστών που επάγουν την οστική απορρόφηση. Οι ορθοδοντικοί θα πρέπει να κατανοήσουν αυτή τη δράση των ΜΣΑΦ ώστε να συνταγογραφούν ή να προτείνουν αναλγητικά που επηρεάζουν ελάχιστα τη σύνθεση των προσταγλανδινών. Αυτό είναι, επίσης, σημαντικό για την πρόληψη του παρατεταμένου χρόνου θεραπείας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους για την υγεία των δοντιών. Προσταγλανδίνες και ΜΣΑΦ Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει πως οι προσταγλανδίνες αποτελούν σημαντικούς μεσολαβητές της φλεγμονώδους διεργασίας που επιτρέπει την ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών μέσω της δυνατότητάς τους να αυξάνουν την αγγειακή διαπερατότητα και διαστολή. Μελέτες δείχνουν πως οι εξωγενείς ενέσιμες προσταγλανδίνες αυξάνουν το ποσοστό οδοντικής μετακίνησης. Η σύνθεση των προσταγλανδινών στους ανθρώπους καταλύεται από δύο μορφές της κυκλοξυγενάσης(cox): COX-1, COX-2. Η COX- 1 εμφανίζεται σε ολόκληρο το σώμα και προάγει την αγγειακή αιμόσταση και διατήρηση του φυσιολογικού γαστρικού βλεννογόνου. Η COX-2, από την άλλη πλευρά ρυθμίζεται από μεσολαβητές της φλεγμονής και δημιουργεί προσταγλανδίνες που παίζουν ρόλο σε παθοφυσιολογικές και φλεγμονώδεις εξεργασίες, συμπεριλαμβανομένου του πόνου. Μελέτες έχουν δείξει, επίσης, πως αυτές οι προσταγλανδίνες δε μεσολαβούν μόνο τη φλεγμονή αλλά συμμετέχουν στη δημιουργία οστού και την επαγωγή οστικής απορρόφησης μέσω της ενεργοποίησης οστεοκλαστικών κυττάρων. Συγκεκριμένα, πιστεύεται πως ευθύνονται για την αύξηση του αριθμού των οστεοκλαστών μέσω της βελτίωσης της δυνατότητάς τους να δημιουργούν ένα πτυχωτό όριο, ενισχύοντας την οστική απορρόφηση. Οι προσταγλανδίνες διεγείρουν επίσης την οστεοβλαστική διαφοροποίηση και τη δημιουργία νέου οστού. Επομένως, οι προσταγλανδίνες παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεσολάβηση της ορθοδοντικής μετακίνησης. Η δυσανεξία που σχετίζεται με την τοποθέτηση ορθοδοντικών συρμάτων και την επακόλουθη οδοντική μετακίνηση μπορεί να ελεγχθεί με την αναστολή της φλεγμονώδους απόκρισης. Αυτό καθιστά τα ΜΣΑΦ μία λογική επιλογή για την θεραπεία αυτού του τύπου πόνου. Ωστόσο, τα ΜΣΑΦ αποτελούν ισχυρούς αναστολείς των προσταγλανδινών, γεγονός που ευθύνεται για την καθυστέρηση ή την αναστολή της οδοντικής μετακίνησης. Αυτός ο τομέας ερευνών είναι σημαντικός για την Ορθοδοντική επειδή είναι σημαντικό για τους ορθοδοντικούς να τον γνωρίζουν για να επιλέγουν το κατάλληλο αναλγητικό για την θεραπεία της δυσανεξίας των ασθενών που δεν θα παρατείνει το χρόνο της ορθοδοντικής θεραπείας. Ο ορθοδοντικός μπορεί να ενημερώσει τους ασθενείς του για την κατάλλη- Or t h O tr i b u n e The World s Orthodontic Newspaper Greek Edition GROUP EDITOR - Danile Zimmermann [newsroom@dental-tribune.com] CLINICAL EDITOR - Magda Wojtkiewicz ONLINE EDITORS - Yvonne Bachmann, Claudia Duschek COPY EDITORS - Sabrina Raaff, Hans Motschmann PUBLISHER/PRESIDENT/CEO - Torsten Oemus DIRECTOR OF FINANCE & CONTROLLING - Dan Wunderlich BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER - Claudia Slawiczek MEDIA SALES MANAGERS - Matthias Diessner (Key Accounts): Melissa Brown (International): Peter Witteczek (Asia Pacific): Maria Kaiser (USA): Weridiana Mageswki (Latin America): Helene Carpentier (Europe) MARKETING & SALES SERVICES - Esther Wodarski; Nicole Andra ACCOUNTING - Karen Hamatschek; Anja Maywald EXECUTIVE PRODUCER - Cernot Meyer PUBLISHED BY DENTAL TRIBUNE AMERICA 2013, Dental Tribune International All rights reserved. Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer's product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical error. The publishers also do not assume responsibility for product names or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of Dental Tribune International. DENTAL TRIBUNE INTERNATIONAL Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany Tel.: Fax: info@dental-tribune.com EDITORIAL ADVISORY BOARD Jay Bowman, DMD, MSD (Journalism & Education) Robert Boyd, DDS, MEd (Periodontics & Education) Earl Broker, DDS (T.M.D. & Orofacial Pain) Tarek EI-Bialy, BDS, MS, MS, PhD (Research, Bioengineering & Education) Donald Giddon, DMD, PhD (Psychology & Education) Donald Machen, DMD, MSD, MD, JD, MBA (Medicine, Law & Business) James Mah, DDS, MSc, MRCD, DMSc (Craniofacial Imagine & Education) Richard Masella, DMD (Education) Malcolm Meister, DDS, MSM, JD (Law & Education) Harold Middleberg, DDS (Practice Management) Elliott Moskowitz, DDS, MSd (Journalism & Education) James Mulick, DDS, MSD (Craniofacial Research & Education) Ravindra Nanda, BDS, MDS, PhD (Biomechanics & Education) Edward O'Neil, MD (Internal Medicine) Donald Picard, DDS, MS (Accounting) Howard Sacks, DMD (Orthodontics) Clenn Sameshima, DDS, PhD (Research & Education) Daniel Sarya, DDS, MPH (Public Health) Keith Sherwood, DDS (Oral Surgery) James Souers, DDS (Orthodontics) Cregg Tartakow, DMD (Orthodontics) & Ortho Tribune Associate Editor ιδιοκτήσιά Δημήτρης Γ. Ρούσσης εκδοτήσ -ΔιευΘυντήσ Αφοί Ρούσση & ΣΙΑ ΟΕ Διάφήμισεισ Δημήτρης Ρούσσης ειδικοι συνεργάτεσ Αριστείδης Αλεξόπουλος, Ζωγραφινάκη Ελένη επιμελειά άρθρων Βαγγέλης Καινούργιος ART DIRECTOR Μαρία Σιδερή Eλληνική Έκδοση υπευθυνή & επιμελειά τευχουσ Κωνσταντίνα Αναγνωστάκη ΛοΓιστήΡιο Ιωάννης Ζαφείρης, Γιασεμιών 10, Γαλάτσι εκτυπωσή Ariagraf & ΣΙΑ ΕΕ, Γραφικές Τέχνες Ανθέων 72, Χαϊδάρι, τηλ: εισπράξεισ συνδρομων Δημήτρης Μαραγκούλας, Θωμάς Μαραγκούλας, Βασίλης Τσάμης ΔιευΘυνσή συντάξήσ Στέφανος Καρακουσόγλου, Ορθοδοντικός, MSc OT σελίδα 19

3 Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 Ορθοδοντική 19 OT σελίδα 20 λη διαχείριση του πόνου κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Κλινικές μελέτες σχετικά με την επίδραση διαφόρων αναλγητικών στην ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών. Τα ΜΣΑΦ όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφένη και η ναπροξένη έχει βρεθεί πως μειώνουν το βαθμό της ορθοδοντικής μετακίνησης δοντιών. Έρευνες δείχνουν πως αυτό προκύπτει από τη μείωση του αριθμού των οστεοκλαστών μέσω της αναστολής της βιοσύνθεσης των προσταγλανδινών όταν δρουν στον καταβολισμό του αραχιδονικού οξέος που μεσολαβείτε από την κυκλοξυγενάση. Όταν μειώνεται ο αριθμός των οστεοκλαστών, παρατηρείται μείωση στην οστική απορρόφηση και, επομένως, μείωση στο ποσοστό της οδοντικής μετακίνησης. Πραγματοποιήθηκαν ιστολογικές μελέτες όπου συγκρίθηκε οστό στην περιοχή πίεσης από ποντικούς στους οποίους είχαν χορηγηθεί ΜΣΑΦ, σε σχέση με ποντικούς στους οποίους χορηγήθηκε ακεταμινοφαίνη ή με ομάδα ελέγχου, ενώ υποβάλλονταν σε ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών. Το οστό με τη χορήγηση ΜΣΑΦ (εικ. 1) εμφάνιζε λιγότερες περιοχές αναδιαμόρφωσης, λιγότερους και μικρότερους οστεοβλάστες, αδιάκριτους οστεοκλάστες στην περιοχή πίεσης, αφθονία παράλληλων στρωμάτων οστεοκυττάρων, μειωμένα βοθρία Howship και απουσία αυξητικών γραμμών. Η ομάδα ελέγχου και η ομάδα της ακεταμινοφαίνης (εικ. 2) εμφάνιζαν αφθονία περιοχών αναδιαμόρφωσης, διακριτούς πολυπύρηνους οστεοκλάστες, οστεογενετικά κύτταρα μεσυγχυματικής εμφάνισης, επιθηλιακούς οστεοβλάστες και φυσιολογική οστική δοκίδωση. Επίσης, ήταν εμφανείς πολυάριθμες αυξητικές γραμμές, τυπικά ομόκεντρες γύρω από οστεώνες. Τα αποτελέσματα της ιστολογικής ανάλυσης της ομάδας ελέγχου και της ομάδας ακεταμινοφαίνης είναι ενδεικτικά φυσιολογικής, μη αναστελλόμενης ορθοδοντικής μετακίνησης. αναστολή της περιφερικής έκκρισης προσταγλανδινών μέσω κυτταρικών μεμβρανών όπως τα τυπικά ΜΣΑΦ. Η ακεταμινοφαίνη, η οποία είναι ανενεργός ως αντιφλεγμονώδης παράγοντας στους περιφερικούς ιστούς, δεν αναστέλλει την οδοντική μετακίνηση. Πέρα από το γεγονός πως δεν αναστέλλει την οδοντική μετακίνηση, η ακεταμινοφαίνη είναι άμεσα διαθέσιμη στην αγορά και αποτελεί ένα οικονομικό αναλγητικό που έχει βρεθεί πως είναι εξίσου αποτελεσματικό με την ιβουπροφένη και ένα placebo φάρμακο στον έλεγχο της δυσανεξίας μετά την τοποθέτηση ορθοδοντικών συρμάτων. Επομένως, η ακεταμινοφαίνη μπορεί να αποτελεί το φάρμακο εκλογής για την θεραπεία ήπιας έως μέτριας δυσανεξίας που σχετίζεται με την ορθοδοντική θεραπεία. Χρήση των ΜΣΑΦ και Oρθοδοντική Οι ορθοδοντικοί ευθύνονται για την πλήρη αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού ενός ασθενή και για τη χρήση του ως ένα αναπόσπαστο τμήμα της διάγνωσης. Αυτό περιλαμβάνει την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής θα επηρεάσουν την θεραπεία του. Με βάση τη συχνότητα χρήσης των ΜΣΑΦ στις ΗΠΑ, οι ορθοδοντικοί είναι πιθανό να συναντήσουν ασθενείς που τα χρησιμοποιούν τακτικά. Επίσης, το μέλλον των αναλγητικών στις ΗΠΑ είναι πιθανόν να συνοδευθεί από σημαντική αύξηση της χρήσης τους λόγω της αύξησης των ηλικιωμένων ασθενών που αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως αρθρίτιδες, που απαιτούν θεραπεία με χρήση ΜΣΑΦ για έναν πιο ενεργό τρόπο ζωής. Με βάση το γεγονός πως τα ορθοδοντικά ιατρεία εστιάζουν στην θεραπεία ασθενών όλων των ηλικιών, η αυξημένη χρήση των ΜΣΑΦ είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. OT σελίδα 20 Η ακεταμινοφαίνη ως φάρμακο εκλογής Η ακεταμινοφαίνη αποτελεί ένα μη οπιοειδές αναλγητικό της οικογένειας των παραμινοφαινολών. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης δεν έχει προσδιοριστεί. Διαφέρει από άλλα ΜΣΑΦ και αναστολείς προσταγλανδινών επειδή παρόλο που εμφανίζει παρόμοια αντιπυρετική και αναλγητική δράση, επηρεάζει ελάχιστα τη φλεγμονή. Σύμφωνα με μελέτες, η αναλγητική δράση δημιουργείται στο ΚΝΣ χωρίς

4 20 Ορθοδοντική Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 OT σελίδα 19 Συνήθη συνταγογραφούμενα αναλγητικά Η χρήση συνταγογραφούμενων και του εμπορίου αναλγητικών μεταξύ των ενηλίκων στις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά υψηλή. Τα περισσότερα από αυτά τα φάρμακα είναι ΜΣΑΦ με αναλγητική, αντιπυρετική και αντιφλεγμονώδη δράση. Χρησιμοποιούνται για την θεραπεία πονοκεφάλων, αρθρίτιδας, αθλητικών τραυματισμών, πόνων περιόδου και άλλων νοσημάτων. Η ασπιρίνη, που ανήκει στα ΜΣΑΦ αλλά ξεχωρίζει από αυτά λόγω της μη αναστρέψιμης αναστολής των ενζύμων COX, λαμβάνεται τακτικά από ασθενείς για την αναστολή θρομβώσεων και την πρόληψη εμφράγματος και εγκεφαλικού. Η ακεταμινοφαίνη διακρίνεται επίσης από τα ΜΣΑΦ λόγω της ασθενούς αντιφλεγμονώδους δράσης της, παρόλο που εμφανίζει παρόμοια αναλγητική και αντιπυρετική δράση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως τα φάρμακα για κρυώματα και αλλεργίες συχνά περιλαμβάνουν τα συγκεκριμένα αναλγητικά. Σε μία μελέτη σε ενήλικες αμερικανούς, τα αναλγητικά του εμπορίου αποδείχθηκε πως χρησιμοποιούνται συχνότερα από όλα τα υπόλοιπα φάρμακα λαμβάνονται από το 20% των ενηλίκων σε μία δεδομένη χρονική περίοδο. Τα μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά ακεταμινοφαίνη, ασπιρίνη και ιβουπροφένη αποτελούν τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα στις ΗΠΑ. Σε μία δεδομένη χρονική περίοδο το 23% των ενηλίκων στις ΗΠΑ αναφέρουν χρήση προϊόντων ακεταμινοφαίνης, 17% ιβουπροφένης, 17% ασπιρίνης και 3.5% ναπροξένης. Τα αναλγητικά του εμπορίου χρησιμοποιούνται επίσης τακτικά από παιδιά. Από όλα τα συνταγογραφούμενα και του εμπορίου φάρμακα που λαμβάνονται από παιδιά στις ΗΠΑ, η ιβουπροφένη και η ακεταμινοφαίνη χρησιμοποιούνται συχνότερα. Τα ΜΣΑΦ χρησιμοποιούνται κυρίως σε παιδιά για την θεραπεία φλεγμονώδους πόνου, συμπεριλαμβανομένων χρόνιων προβλημάτων όπως εφηβική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, όπου χρησιμοποιούνται τόσο λόγω των αντιφλεγμονωδών όσο και των αναλγητικών τους ιδιοτήτων. Τα ΜΣΑΦ χρησιμοποιούνται επίσης σε παιδιά για την θεραπεία ήπιου έως μετρίου πόνου που προκύπτει λόγω φλεγμονής. Η ακεταμινοφαίνη αποτελεί το πρώτο φάρμακο για αναλγησία και θεραπεία εμπύρετου νοσήματος σε θεραπεία μονής δόσης για παιδιά λόγω της αναλγητικής και αντιπυρετικής αποτελεσματικότητας που είναι αντίστοιχη με τα ΜΣΑΦ αλλά με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Ο συνδυασμός ιβουπροφένης και ακεταμινοφαίνης ή οποιουδήποτε εναλλακτικού σχήματος από αυτά τα δύο για την θεραπεία του πυρετού σε παιδιά δεν προτείνεται λόγω της πιθανής τοξικότητας ενός εκ των δύο φαρμάκων. Ανεπιθύμητες ενέργειες των συνηθέστερων αναλγητικών φαρμάκων Παρά την θεραπευτική αποτελεσματικότητα και την ευρεία χρήση ασπιρίνης και ΜΣΑΦ, υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναγνωριστεί. Είναι αμφίβολο αν αυτά τα φάρμακα αναπτύσσονταν αυτόν τον αιώνα να εγκρίνονταν λόγω των πολλών και σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες με την ασπιρίνη και τα ΜΣΑΦ είναι γαστρεντερικές (ΓΕ) διαταραχές, αλλά προσβάλλονται και άλλα οργανικά συστήματα. Τα ΓΕ συμπτώματα εμφανίζονται περίπου στο 60% των χρηστών. Είναι δυνητικά σοβαρά και περιλαμβάνουν ναυτία, δυσπεψία, μειωμένη όρεξη, κοιλιακό άλγος και διάρροια. Αυτές οι συνέπειες μπορεί να οφείλονται στη δημιουργία γαστρικών ή εντερικών ελκών που εμφανίζονται στο 15-30% των τακτικών χρηστών ασπιρίνης και ΜΣΑΦ. Η απώλεια αίματος από έλκη μπορεί να είναι αργή, οδηγώντας σε αναιμία ή να είναι οξεία και απειλητική για τη ζωή του ασθενή. Ο κίνδυνος αυξάνεται από την κατανάλωση αλκοόλ, τη χρήση γλυκοκορτικοειδών, τη λοίμωξη από helicobacter pylori και άλλους παράγοντες που ερευθίζον το βλεννογόνο. Η συντριπτική πλειοψηφία των θανάτων που σχετίζονται με χρήση ΜΣΑΦ και ασπιρίνης οφείλονται σε ΓΕ αιμορραγία. Οι ΓΕ επιδράσεις της ασπιρίνης και των ΜΣΑΦ εμφανίζονται στις συνιστώμενες δόσεις και ο κίνδυνος σχετίζεται με τη δόση. Σε μία μελέτη χρηστών ασπιρίνης και ΜΣΑΦ σε δόσεις του εμπορίου, βρέθηκε πως υπήρχε διπλάσιος κίνδυνος επιπλοκών ΓΕ σε χαμηλότερη από τη μέγιστη συνιστώμενη δόση, τετραπλάσια αύξηση σε δόση κοντά στη μέγιστη και εξαπλάσια ή μεγαλύτερη αύξηση για δόσεις μεγαλύτερες από τις καθημερινά συνιστώμενες. Μελέτες έχουν δείξει πως ο συνδυασμός ΜΣΑΦ με χαμηλή δόση ασπιρίνης αυξάνει συνεργικά τον κίνδυνο ΓΕ αιμορραγίας. Τα ΜΣΑΦ μπορούν να εμφανίσουν επίσης σοβαρές καρδιαγγειακές επιδράσεις. Σύμφωνα με μελέτες από ρυθμιστικούς οργανισμούς στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Αυστραλία, όλα τα ΜΣΑΦ έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Οι ασθενείς που εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου είναι πιθανότερο να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες όταν λαμβάνουν ΜΣΑΦ. Η χαμηλή δόση ασπιρίνης χορηγείται λόγω της καρδιοπροστατευτικής της δράσης, αλλά σε υψηλές δόσεις μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή συμφόρηση και πνευμονικό οίδημα. Μελέτες έχουν δείξει πως η χρήση ΜΣΑΦ οδηγεί σε αύξηση της μέσης πίεσης του αίματος περίπου 5mmHg. Αυτό είναι σημαντικό, αν αναλογιστούμε πως μία αύξηση 5-6mmHg στη διαστολική πίεση που διαρκεί για λίγα χρόνια σχετίζεται με 67% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού και 15% αύξηση της στεφανιαίας νόσου. Η υπερτασική δράση σχετίζεται με την αναστολή της COX-2 στα νεφρά και τα αγγεία, που μειώνει την έκκριση νατρίου και αυξάνει τον περιφερικό αγγειακό όγκο. Μεγάλες μελέτες σε γυναίκες το 2002 και σε άνδρες το 2007 στην ιατρική σχολή του Χάρβαρντ δείχνουν συσχέτιση μεταξύ ιβουπροφένης, ακεταμινοφαίνης και ασπιρίνης με την υπέρταση. Σε σχέση με ασθενείς που δε λαμβάνουν αναλγητικά, οι άνδρες που λάμβαναν ΜΣΑΦ 6-7 φορές την εβδομάδα εμφάνιζαν 38% υψηλότερη πιθανότητα ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης, σε σχέση με όσους λάμβαναν ακεταμινοφαίνη με 34% υψηλότερο κίνδυνο και 26% υψηλότερο κίνδυνο για ασθενείς που λαμβάνουν ασπιρίνη. Τα ΜΣΑΦ και η ασπιρίνη σχετίζονται επίσης με ανεπιθύμητες ενέργειες σε άλλα οργανικά συστήματα. Νεφρικές και νεφραγγειακές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορούν να εμφανιστούν, ειδικά σε ασθενείς με καρδιακή, ηπατική ή νεφρική νόσο. Η υπερευαισθησία στην ασπιρίνη και τα ΜΣΑΦ παρατηρείται ακόμη σε ορισμένους ασθενείς. Η χρήση ΜΣΑΦ και ασπι- OT σελίδα 21

5 Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 Ορθοδοντική 21 OT σελίδα 20 ρίνης αντενδείκνυνται σε προχωρημένη κύηση λόγω αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας μετά τον τοκετό και πιθανό κίνδυνο για το έμβρυο. Η ασπρίνη εμφανίζει άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες που συμβάλλουν στη δυνητική λανθασμένη χρήση της και την τοξικότητα του φαρμάκου. Σε αντιφλεγμονώδεις δόσεις, η ασπιρίνη και άλλες σαλικυλικές ενώσεις διεγείρουν την αναπνοή με την αύξηση της κατανάλωσης οξυγόνου και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα και με άμεση διέγερση του αναπνευστικού κέντρου στον προμήκη μυελό. Τα σαλικυλικά σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμός στο ήπαρ. Η χρήση αντενδείκνυται σε ασθενείς νεότερους από 20 ετών με ιικές λοιμώξεις που σχετίζονται με πυρετό λόγω της συσχέτισης με σοβαρό ηπατικό τραυματισμό και εγκεφαλοπάθεια σε σύνδρομο Reye. Η λήψη ασπιρίνης παρατείνει το χρόνο αιμορραγίας με τη μη αντιστρεπτή αναστολή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων. Μία δόση ασπιρίνης 325mg μπορεί να διπλασιάσει το χρόνο αιμορραγίας για 4-7 ημέρες. Αυτό απαιτεί διακοπή της χρήσης τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από χειρουργική επέμβαση και προσοχή ή αποφυγή σε ασθενείς με ηπατική βλάβη, υποπροθρομβιναιμία, έλλειψη βιταμίνης Κ, αιμοφιλία ή σε ασθενείς που υποβάλλονται σε μακροχρόνια θεραπεία με αντιπηκτικά από το στόμα. Η μακροχρόνια χρήση αυξάνει επίσης την θυροειδική πρόσληψη και τον καθαρισμό του ιωδίου και σε υψηλές δόσεις παρατηρούνται προβλήματα στην ακοή και εμβοή. Η ακεταμινοφαίνη, που χρησιμοποιείται λόγω των αναλγητικών και αντιπυρετικών της δράσεων, είναι γενικά καλά ανεκτή σε θεραπευτικές δόσεις, εμφανίζει χαμηλή συχνότητα ΓΕ διαταραχών και δεν επηρεάζει το καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα. Η οξεία υπερβολική δόση ακεταμινοφαίνης, ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη. Με την ακεταμινοφαίνη να αποτελεί το συχνότερα χρησιμοποιούμενο φάρμακο του εμπορίου στις ΗΠΑ, είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τις οδηγίες χρήσης της. Η υπερβολική δόση αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία οξείας ηπατικής ανεπάρκειας. Η ελλιπής αναγραφή στοιχείων θεωρείται ένας παράγοντας που έχει συμβάλλει στην υπερβολική δόση ακεταμινοφαίνης. Μία μελέτη που παρακολούθησε 500 ενήλικες ασθενείς που λάμβαναν ακεταμινοφαίνη έδειξε πως το 23.8% των συμμετεχόντων θα λάμβανε περισσότερο από την προτεινόμενη μέγιστη ημερήσια δόση 4 γραμμαρίων άπλό. άισθητικό. και 5.2% θα λάμβανε μία επικίνδυνα υψηλή δόση άνω των 6 γραμμαρίων την ημέρα. Σε ένα άλλο μέρος της μελέτης 45.6% των ασθενών θα υπερέβαιναν τη μέγιστη συνιστώμενη δόση λαμβάνοντας δύο προϊόντα που περιέχουν ακεταμινοφαίνη. Οι καταναλωτές δεν ακολουθούν πιστά τις αναγραφόμενες οδηγίες και δεν αναγνωρίζουν τα ενεργά συστατικά σε φάρμακα του εμπορίου. Λόγω αυτών των μελετών, τον Ιούλιο του 2011, η εταιρεία Johnson&Johnson μείωσε τη μέγιστη δόση στο Tylenol από 4000mg(οκτώ ισχυρά χάπια του φαρμάκου) σε 3000mg(έξι χάπια) για μείωση του κινδύνου υπερβολικής δόσης ακεταμινοφαίνης και πιθανή ηπατική ανεπάρκεια και θάνατο. Με την ακεταμινοφαίνη να περιέχεται σε περισσότερα από 600 φάρμακα του εμπορίου καθώς και ορισμένα συνταγογραφούμενα αναλγητικά, οι ασθενείς μπορεί να λάβουν υπερβολική δόση ακεταμινοφαίνης. Οι ασθενείς με ηπατική νόσο ή που πίνουν αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγουν την ακεταμινοφαίνη για μείωση του κινδύνου ηπατικής νόσου. Στα παιδιά, είναι ασυνήθης η σοβαρή τοξικότητα με χρήση ΜΣΑΦ. Ωστόσο, παρόμοιες δράσεις που εμφανίζονται σε ενήλικες μπορεί να εμφανιστούν σε παιδιά, αλλά με ορισμένες παραλλαγές. Παρόλο που οι σοβαρές ΓΕ διαταραχές είναι ασυνήθεις σε παιδιά, τα ΜΣΑΦ θα πρέπει να χορηγούνται μαζί με την τροφή για τη μείωση ήπιων ΓΕ συμπτωμάτων που μπορεί να Εύκολο στην χρήση αποκαταστατικό υλικό για φυσική αισθητική: Ισχυρή συγκόλληση με ασφαλή διαδικασία εφαρμογής Νανοκεραραμική ρητίνη με απλοποιημένο χρωματικό σύστημα Με την αγορά 3 σωληναρίων (3γρ.) Ceram.X One Universal ΔωΡο 1 σωληνάριο (3γρ.) Προτεινόμενη λιανική τιμή 34,20 Με την αγορά 1 φιαλιδίου συγκολλητικού παράγοντα Prime & Bond Etch & Rinse (3,5ml) ΔωΡο 1 φιαλιδίο συγκολλητικού παράγοντα (2,5ml) Προτεινόμενη λιανική τιμή 38,40 ETCH & R INSE SEL E C T UNIVERSAL DENTIN & ENAM E L εμφανιστούν. Η ηπατίτιδα αποτελεί μία ακόμη παρενέργεια που μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά κατά την θεραπεία με ΜΣΑΦ, αλλά είναι συνηθέστερη με την ασπιρίνη. Επομένως, η ηπατική λειτουργία στα παιδιά θα πρέπει να παρακολουθείται σε όσα λαμβάνουν μακροχρόνια ΜΣΑΦ. Η επίπτωση νεφροτοξικότητας σε παιδιατρικούς ασθενείς είναι χαμηλή, με συχνότητα % σε άντιπρόσωποι: Φειδιππίδου 43, Αθήνα Τηλ.: , Fax: info@faratzi.gr Web: Κουντουριώτου 3, Θεσσαλονίκη Τηλ.: (2310) , Fax: (2310) newdent@otenet.gr OT σελίδα 22

6 22 Ορθοδοντική Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 OT σελίδα 21 παιδιά με εφηβική ιδιοπαθή αρθρίτιδα. Διαταραχές του ΚΝΣ, συμπεριλαμβανομένων πονοκεφάλων, δερματικών αντιδράσεων και βρογχοσπασμού, μπορούν επίσης να εμφανιστούν σε παιδιά που χρησιμοποιούν ΜΣΑΦ. Η μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦ σε παιδιά μπορεί επίσης να παρατείνει το χρόνο αιμορραγίας μέσω αναστολής της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων. Συζήτηση Η γνώση των επιδράσεων των ΜΣΑΦ στην ορθοδοντική μετακίνηση δοντιών θα πρέπει να ενθαρρύνει τους ορθοδοντικούς να προσέχουν και να δίνουν προσοχή στη βάση της θεραπείας των ασθενών, ξεκινώντας με το ιατρικό ιστορικό. Ο προβληματισμός σχετικά με τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής που μπορεί να εμποδίσουν την οδοντική μετακίνηση είναι σημαντικός για τη μείωση των αρνητικών επιδράσεων της παρατεταμένης ορθοδοντικής θεραπείας. Πολλές μελέτες σχετικά με ΜΣΑΦ, δείχνουν πως καθυστερούν την οδοντική μετακίνηση μέσω της αναστολής της φλεγμονώδους απόκρισης μέσω αναστολής της σύνθεσης προσταγλανδινών. Παρά το γεγονός πως οι συγκεκριμένες μελέτες είναι επιστημονικές και καλά σχεδιασμένες, υπάρχει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με τη λήψη των δεδομένων και την εφαρμογή τους σε ανθρώπους. Οι αδυναμίες τους περιλαμβάνουν τη χρήση πειραματόζωων, την ποικιλία πειραματικών σχεδιασμών, τις τεχνικές χορήγησης των φαρμάκων και τα χαρακτηριστικά των ορθοδοντικών δυνάμεων. Το μέλλον αυτών των ερευνών θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα σχεδιασμό για περαιτέρω μελέτες που θα αναλύουν τις επιδράσεις των ΜΣΑΦ σε ανθρώπους κατά την ορθοδοντική θεραπεία. Με τις πληροφορίες που διατίθενται σήμερα, η ακεταμινοφαίνη φαίνεται πως αποτελεί το αναλγητικό εκλογής για ορθοδοντικούς ασθενείς επειδή έχει αποδειχθεί πως δεν επηρεάζει την οδοντική μετακίνηση, ενώ είναι εξίσου αποτελεσματική με άλλα ΜΣΑΦ στον έλεγχο της δυσανεξίας κατά την ορθοδοντική θεραπεία. Περίληψη Η άσκηση της Ορθοδοντικής στηρίζεται στην οδοντική μετακίνηση μέσω του οστού σε απόκριση στην εφαρμογή μηχανικών δυνάμεων. Η οστική αναδιαμόρφωση που λαμβάνει χώρα οφείλεται σε μία φλεγμονώδη εξεργασία που μεσολαβείται από προσταγλανδίνες. Πολλοί ορθοδοντικοί ασθενείς χρησιμοποιούν αναλγητικά του εμπορίου όπως τα ΜΣΑΦ για έλεγχο της δυσανεξίας που σχετίζεται με τη φλεγμονώδη εξεργασία, αγνοώντας πως τα συγκεκριμένα φάρμακα έχει αποδειχθεί πως αναστέλλουν την οδοντική μετακίνηση. Χημικές ουσίες του φαρμάκου εισέρχονται στην κυκλοφορία, φτάνουν στους μηχανικά φορτισμένους ιστούς και αλληλεπιδρούν με τοπικά κύτταρα. Έτσι, αναστέλλουν τη σύνθεση της προσταγλανδίνης, αναστέλλοντας το βαθμό ορθοδοντικής μετακίνησης. Προτείνεται οι ορθοδοντικοί να γνωρίζουν όλα τα φάρμακα που λαμβάνουν οι ασθενείς που σχετίζονται με την οδοντική μετακίνηση για μείωση των αρνητικών επιδράσεων της παρατεταμένης ορθοδοντικής θεραπείας. Έρευνες έχουν δείξει πως τα κλασικά ΜΣΑΦ, όπως η ιβουπροφένη και η ασπιρίνη μειώνουν το βαθμό ορθοδοντικής μετακίνησης. Η ακεταμινοφαίνη, ένας ανενεργός φλεγμονώδης παράγοντας, δεν εμφανίζει κάποια επίδραση. Θα πρέπει, επομένως, να θεωρείται το αναλγητικό εκλογής για ασθενείς που υποβάλλονται σε ορθοδοντική θεραπεία, εκτός αν αντενδείκνυται από το ιατρικό ιστορικό ή τον παθολόγο του ασθενή. Αναδημοσίευση από το Ortho Tribune, φθινόπωρο 2013, Vol. 8, No. 5/ ιανουαρίου 2015, Αθήνα σύγχρονη Χειρουργική των μαλακών ιστών στην Καθημερινή οδοντιατρική πράξη Από τη σχεδίαση του κρημνού μέχρι τη σύγκλειση του τραύματος ομιλητής: ΓεωΡΓιοσ Γουμενοσ Περιοδοντολόγος, BScPharm, DDS, MS, DrOdont. Diplomate of the American Board of Periodontology Henry Schein - Acclean Νέα σειρά ορθοδοντικών οδοντοβουρτσών Από την επιστημονική ομάδα του DTI Εικ. 1 Η εταιρεία H.Schein εισήγαγε μια νέα σειρά οδοντοβουρτσών διπλού άκρου Acclean. Θεματολογία: Hands - on: περιεχόμενο: Χορηγοί: 1. Σημασία της μεγέθυνσης στο χειρισμό των μαλακών ιστών 2. Βιολογία της επούλωσης χειρουργικού τραύματος 3. Είδη και σχεδιασμός κρημνών στη χειρουργική των περιοδοντικών και περιεμφυτευματικών ιστών 4. Σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος με διαφορετικές τεχνικές συρραφής, χρησιμοποιώντας διαφόρους τύπους ραμμάτων και βελονών 5. Ανεπιθύμητα συμβάματα λόγω λανθασμένου χειρισμού των μαλακών ιστών και αντιμετώπισή τους 1. Άσκηση σε αυτιά και γνάθους χοίρων 2. Παρουσίαση των χειρουργικών εργαλείων για τη χειρουργική των μαλακών ιστών 3. Επίδειξη των κρημνών ολικού και μερικού πάχους 4. Παρουσίαση τεχνικών συρραφής με διαφόρους τύπους ραμμάτων και βελονών Μετά το τέλος του σεμιναρίου ο οδοντίατρος θα είναι σε θέση να εκτιμήσει τη σημασία διαφόρων παραγόντων που επηρεάζουν την επούλωση του χειρουργικού τραύματος. Επιπλέον έχοντας κατανοήσει τη λογική στο σχεδιασμό διαφόρων κρημνών και εξασκηθεί σε πολλές τεχνικές συρραφής με διαφορετικούς τύπους ραμμάτων και βελονών, θα είναι σε θέση να μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματα της επούλωσης στη χειρουργική των περιοδοντικών και περιεμφυτευματικών ιστών. Dental Expert ε.π.ε. info@goumenos.com Για πληροφορίες - εγγραφές: τηλ.: , info@omnicongresses.gr, info@omnipress.gr web: Οι οδοντόβουρτσες προσφέρουν μία ολοκληρωμένη εμπειρία στοματικής υγιεινής Η H.Schein εισάγει μία νέα σειρά ορθοδοντικών οδοντόβουρτσων δύο άκρων με μεσοδόντιο βουρτσάκι που αφαιρεί τα υπολείμματα μεταξύ των ορθοδοντικών μηχανημάτων, τα δόντια και περιοχές με δύσκολη πρόσβαση. Η κεφαλή της οδοντόβουρτσας, σχήματος V με οβάλ άκρο παρέχει καλύτερη πρόσβαση σε οπίσθια δόντια με τη βοήθεια των μαλακών κι εύκολων στη συγκράτηση λαβών. Οι αποστρογγυλεμένοι και στιλβωμένοι με διαμάντι θύσανοι κατασκευασμένοι από μαλακές ίνες DuPont Tynex προσφέρουν ήπιο, αποτελεσματικό καθαρισμό γύρω από τους δακτυλίους, τα σύρματα, τα άγκιστρα, τα εμφυτεύματα και τα ούλα. Οι ορθοδοντικές οδοντόβουρτσες διατίθενται σε διάφορα χρώματα και σε συσκευασία 12 τεμαχίων. Η εταιρεία αποτελεί τον αποκλειστικό διανομέα των προϊόντων της. Για επιπρόσθετες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www. henryscheindental.com. Αναδημοσίευση από το Οrtho Tribune US Edition, AAO Review 2013

7 Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 Προληπτική Οδοντιατρική 23 Μελετώντας την στοματική υγεία στις Η.Π.Α έναντι άλλων χωρών Jaclyn Kostelac, Nicole Ranney, τριτοετείς φοιτήτριες, Οδοντιατρική Σχολή Ostrow, Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια Η Jaclyn Kostelac αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις το 2008 με πτυχίο στην επιστήμη της βιολογίας και ειδικότητα στη χημεία. Συνέχισε της εκπαίδευσή της στο Πανεπιστήμιο του Νότιου Ιλλινόις και, το 2010, ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη νευροβιολογία. Τώρα είναι τριτοετής φοιτήτρια στην Οδοντιατρική Σχολή Ostrow του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια (USC), όπου υπηρετεί ως αντιπρόεδρος της Λέσχης Ορθοδοντικής Μελέτης. Σήμερα μένει στην Παραλία του Μανχάταν, στην Καλιφόρνια, και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της στο kostelac@usc.edu. H Nicole Ranney αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγο το 2010 με πτυχίο στη βιολογία και ειδικότητα στη χημεία και τη διοίκηση επιχειρήσεων. Τώρα ε ναι τριτοετής φοιτήτρια στην Οδοντιατρική Σχολή Ostrow του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια (USC), όπου υπηρετεί ως πρόεδρος της τάξης και αντιπρόεδρος της Λέσχης Ορθοδοντικής Μελέτης. Σήμερα μένει στην Παραλία του Μανχάταν, στην Καλιφόρνια, και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της στο nranney@usc.edu. Περίληψη Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η σύγκριση της κατάστασης στοματικής υγείας των ατόμων με περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες στις Ηνωμένες Πολιτείες με αυτήν των ατόμων με περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες σε δύο άλλες χώρες, την Κολομβία και την Κένυα. Κάθε χρόνο, οι οδοντιατρικοί φοιτητές από το Πρόγραμμα Οδοντιατρικών Ανθρωπιστικών Αποστολών (DHOP) της Οδοντιατρικής Σχολής Ostrow, του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια (USC), ταξιδεύουν πάνω από θάλασσες σε χώρες όπου οι κάτοικοι με αθεράπευτα οδοντιατρικά προβλήματα δεν έχουν πρόσβαση σε οδοντιατρική περίθαλψη. Το 2011 και το 2012 οι περιοχές τις οποίες επισκέφτηκαν ήταν η Καρταχένα στην Κολομβία και το Ναϊρόμπι στην Κένυα και οι δύο θεωρούνται χώρες του τρίτου κόσμου. Οι μόνιμοι κάτοικοι σε αυτές τις περιοχές συγκρίθηκαν με τους κατοίκους του Λος Άντζελες οι οποίοι είχαν επίσης αθεράπευτα οδοντιατρικά προβλήματα χωρίς πρόσβαση σε οδοντιατρική περίθαλψη. Για όλους τους ασθενείς σε καθένα από τα 3 οδοντιατρεία αυτών των περιοχών το σχέδιο θεραπείας έγινε από φοιτητές οδοντιάτρους, και έλαβε έγκριση για να προχωρήσει στην οδοντιατρική θεραπεία από τον τομέα εθελοντισμού της οδοντιατρικής σχολής του USC. Αφού συγκεντρώθηκαν τα επίσημα και κατάλληλα δεδομένα, οι ιδιαίτερες οδοντιατρικές ανάγκες προσδιορίστηκαν ως χαμηλές, μέτριες ή σοβαρές. Η οδοντιατρική θεραπεία περιορίστηκε στην προληπτική (εξέταση και καθαρισμό), την επανορθωτική θεραπεία και τις εξαγωγές. Η τελική ανάλυση της οδοντιατρικής περίθαλψης σε καθεμία από τις τρεις κλινικές έδειξε ότι τα άτομα και στις δύο κοινότητες του τρίτου κόσμου και στο Λος Άντζελες είχαν οδοντιατρικές ανάγκες διαφόρου βαθμού. Ανεξάρτητα από το αν οι ασθενείς που θεραπεύτηκαν ζούσαν σε χώρες του τρίτου κόσμου ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ανάγκες τους για οδοντιατρική περίθαλψη ήταν επείγουσες και ουσιώδους σημασίας για τη βελτίωση της κατάστασης της γενικής και της στοματικής τους υγείας. Εισαγωγή Οι οδοντιατρικοί φοιτητές του DHOP ταξιδεύουν κάθε χρόνο πάνω από θάλασσες σε χώρες όπου οι κάτοικοι έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες όσον αφορά τις οδοντιατρικές τους ανάγκες. Η οδοντιατρική θεραπεία και οι διαδικασίες που ολοκληρώθηκαν περιλάμβαναν (α) περιοδοντικούς καθαρισμούς, (β) επανορθωτική οδοντιατρική, π.χ. καθαρισμός της τερηδόνας και αποκαταστάσεις αμαλγάματος ή σύνθετης ρητίνης και (γ) στοματική χειρουργική για τους ασθενείς με μη αποκαταστάσιμα δόντια. Οι προορισμοί του εξωτερικού τους οποίους επισκέφτηκαν το 2011 και το 2012 ήταν η Καρταχένα στην Κολομβία και τα Ναϊρόμπι στην Κένυα. Και οι δύο πόλεις θεωρούνταν πληθυσμοί του τρίτου κόσμου και οι ασθενείς που θεραπεύτηκαν διέμεναν σε φτωχές συνοικίες μέσα σε αυτές τις πόλεις. Μία βιβλιογραφική ανασκόπηση πιστοποίησε ότι οι οδοντιατρικές ανάγκες στις χώρες του τρίτου κόσμου ήταν πιο ακραίες από αυτές που συναντιόνταν στις Ηνωμένες Πολιτείες (Nunn και συν., 2008). Αυτή η μελέτη διεξάχθηκε για να αξιολογήσει και να συγκρίνει την κατάσταση της στοματικής υγείας των ατόμων από τις παρακάτω τρεις τοποθεσίες: Καρταχένα, Κολομβία- Ναϊρόμπι, Κένυα- και Λος Άντζελες. Υλικά και Μέθοδοι Συγκεντρώθηκαν στοιχεία από κλινικές σε τρεις χώρες: Κολομβία, Κένυα και Creative Team Instruments (CTI) ltd. Ο καινοτομικός εντοπιστήσ εμφυτευμάτων Για τον ακριβή εντοπισμό εμφυτευμάτων κάτω από το μαλακό και σκληρό ιστό τυπική διαδικασία αποκάλυψης εμφυτευμάτων Χορήγηση αναισθητικού χ Διερεύνηση κάτω από τους ιστούς με εκτεταμένους κρημνούς Εντοπισμός εμφυτευμάτων Τοποθέτηση εξαρτημάτων επούλωσης χ Συρραφή μαλακών ιστών χ Ν χρόνος χ Πιθανές Οδοντιατρικά είδη που παίρνουν Άριστα! Ariston Dental Π. Παγκράτης Λ. Πεντέλης 34, Βριλήσσια T: , W: E: info@ariston-dental.gr Διάρκεια εργασίας επιπλοκές με τη βοήθεια του Implant Pointer Ηνωμένες Πολιτείες. Για όλους τους ασθενείς σε καθεμία από αυτές τις πόλεις το σχέδιο θεραπείας έγινε από φοιτητές οδοντιάτρους, λαμβάνοντας έγκριση για να προβούν στην οδοντιατρική θεραπεία από το τμήμα εθελοντισμού της οδοντιατρικής σχολής του USC. Μετά την κλινική εξέταση του στόματος και τον ακτινογραφικό έλεγχο, συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα καθορίστηκε η ανάγκη και η προτεραιότητα για ιδιαίτερη οδοντιατρική θεραπεία. Η περιοδοντική υγεία εκτιμήθηκε από τα επίπεδα (α) της πλάκας, (β) της τρυγίας και (γ) της φλεγμονής που μετρήθηκαν ως χαμηλό, μέτριο και σοβαρό. Οι φοιτητές οδοντίατρο του USC και η σχολή εκτίμησαν το επίπεδο της φλεγμονής είτε ως εντοπισμένη (<30 τοις Μειωμένη δόση αναισθητικού Δεν είναι απαραίτητη Εντοπισμός εμφυτευμάτων Τοποθέτηση εξαρτημάτων επούλωσης Δεν είναι απαραίτητη Λιγότερο από το μισό του Ν χρόνου Σημαντικά μειωμένες! Μέγιστη ευκολία για τον οδοντίατρο και τον ασθενή εκατό) είτε ως γενικευμένη (>30 τοις εκατό). Για να ολοκληρωθεί η περιοδοντική διάγνωση του κάθε ασθενή μετρήθηκε το επίπεδο του οστού και η ουλική πρόσφυση. OT σελίδα 24

8 24 Προληπτική Οδοντιατρική Ortho Tribune Greek Edition οκ τ ω β ρ ι ο σ - νο ε Μ β ρ ι ο σ - Δεκε Μ β ρ ιο σ 2014 OT σελίδα 23 Αξιολογήθηκαν επίσης η σοβαρότητα της βλάβης και η δυνατότητα αποκατάστασης των δοντιών. Η οδοντιατρική θεραπεία περιορίστηκε σε (α) αποτρύγωση και ριζική απόξεση, (β) επανορθωτική θεραπεία και (γ) εξαγωγές δοντιών λόγω των περιορισμών όπως ο χρόνος, ο οικονομικοί πόροι και ο όγκος των ασθενών. Αποτελέσματα Η ανάλυση των δεδομένων από κάθε μία από τις τρεις οδοντιατρικές κλινικές έδειξε ότι τα άτομα στις κοινότητες του τρίτου κόσμου με περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες είχαν διαφόρου βαθμού οδοντιατρικές ανάγκες, αλλά μεγαλύτερες από αυτές που είχαν ο πολίτες των ΗΠΑ. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από 490 ασθενείς στην Κολομβία, 187 ασθενείς στην Κένυα και 110 ασθενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η περιοδοντική υγεία και οι επανορθωτικές ανάγκες ήταν οι μεταβλητές που είχαν επηρεαστεί περισσότερο. Δύο βασικοί περιορισμοί για την επίτευξη άριστης στοματικής υγείας ήταν η περιορισμένη πρόσβαση στην περίθαλψη και οι οικονομικοί περιορισμοί. Τα συνολικά δεδομένα της οδοντιατρικής περίθαλψης έδειξαν την ακόλουθη έκταση των αναγκών: (α) μέτριες στην Καρταχένα της Κολομβίας, (β) σοβαρές στο Ναϊρόμπι της Κένυας και (γ) χαμηλές έως μέτριες στο Λος Άντζελες. Η ανάγκη για οδοντιατρική θεραπεία μετρήθηκε με βάση τις παρακάτω παραμέτρους: Χαμηλή: Προληπτική θεραπεία και κανένα τερηδονισμένο δόντι Μέτρια: Προληπτική θεραπεία και 1-3 τερηδονισμένα δόντια Σοβαρή: Προληπτική θεραπεία, 3 ή περισσότερα τερηδονισμένα δόντια και/ ή ένα ή περισσότερα μη αποκαταστάσιμα δόντια λόγω τερηδόνας ή φλεγμονής Συζήτηση Αναλογικά, στην Καρταχένα πραγματοποιήθηκαν περισσότερες προληπτικές από επανορθωτικές θεραπείες, το οποίο σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς είχαν δεχθεί παλαιότερα οδοντιατρική θεραπεία και/ ή είχαν καλύτερη στοματική υγιεινή. Στην Κένυα, οι προληπτικές και οι επανορθωτικές θεραπείες ήταν ίσες σε αριθμό, και οι ασθενείς δεν είχαν στο ιστορικό τους πρότερη οδοντιατρική θεραπεία. Ο μειωμένος αριθμός ασθενών που θεραπεύτηκε στην Κένυα σε σύγκριση με την Κολομβία επηρεάστηκε από (α) την περιορισμένη παροχή ρεύματος, (β) τις καθυστερήσεις στην άφιξη των προμηθειών και (γ) το χρόνο που δόθηκε για τη θεραπεία του κάθε ασθενούς ως αποτέλεσμα της σοβαρότητας των οδοντιατρικών αναγκών. Για να βελτιωθεί η κατάσταση της στοματικής υγείας των ατόμων σε αυτές τις χώρες, οι φοιτητές οδοντιατρικής του USC (α) μοίρασαν οδοντόβουρτσες στους ασθενείς και στις οικογένειές τους, (β) παρείχαν οδηγίες στοματικής υγιεινής σε κάθε ασθενή, δίνοντας έμφαση στη σημασία του σωστού βουρτσίσματος και της χρήσης νήματος, και (γ) αναθεώρησαν τις διατροφικές συμβουλές σε όλους τους ασθενείς με κακές διατροφικές συνήθειες. «Είναι ανησυχητικό ότι δε χρειάζεται κάποιος να επισκεφτεί μία ξένη χώρα για να δει καταστάσεις τριτοκοσμικής στοματικής υγείας.» Συμπέρασμα Ανεξάρτητα από το εάν τα άτομα ζουν σε χώρες του τρίτου κόσμου ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάγκη για οδοντιατρική φροντίδα και συντήρηση είναι επιτακτική. Είναι ανησυχητικό ότι δε χρειάζεται κάποιος να επισκεφτεί μία ξένη χώρα για να δει καταστάσεις τριτοκοσμικής στοματικής υγείας. Ως επαγγελματίες οδοντίατροι, είναι ηθική υπευθυνότητά μας και ηθική υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία να τηρούμε πιστά τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, για να παρέχουμε οδοντιατρική περίθαλψη στα λιγότερο τυχερά άτομα της κοινότητάς μας. Ενώ αυτή η μελέτη επικεντρώθηκε σε συγκρίσεις της κατάστασης της στοματικής υγείας μεταξύ των τριών χωρών, δεν έχουν διεξαχθεί επίσημες έρευνες για τη στοματική υγεία σε συγκεκριμένες περιοχές της Κένυας, της Κολομβίας και των Ηνωμένων Πολιτειών (Kaimenyi, 2004). Παρόλο που τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δεν είναι αντιπροσωπευτικά για καθέναν από αυτούς τους πληθυσμούς στο σύνολό τους, παρέχουν μία γενική εικόνα και εκτίμηση για την κατάσταση της στοματικής υγείας του γενικού πληθυσμού της Κένυας, της Κολομβίας και της Αμερικής. Αναδημοσίευση από το περιοδικό ORTHO TRIBUNE (Τόμος 8, Νο.1) Η βιβλιογραφία είναι διαθέσιμη κατόπιν αιτήματος στον εκδότη.