ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΙΤΡΙΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΙΤΡΙΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΙΤΡΙΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ Γεωπόνος ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ανπληρωτής κθηητής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 28

2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΙΤΡΙΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ Γεωπόνος Εξετστική επιτροπή: Ανστάσιος Σιώμος, νπληρωτής κθηητής Μιλτιάης Βσιλκάκης, κθηητής Ιωάννης Θεριός, κθηητής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 28 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ... 2 Ασκορικό οξύ... 4 Αντιοξειωτικά... 5 Νιτρικά... 7 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ... 1 Ασκορικό οξύ... 1 Συνολική ντιοξειωτική ικνότητ... 1 Διλυτές φινόλες Νιτρικά Διλυτά στερεά συσττικά Σττιστική νάλυση ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ασκορικό οξύ Νιτρικά Αντιοξειωτικά Διλυτές φινόλες Διλυτά στερεά συσττικά ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 4 ABSTRACT Βιλιορφί... 42

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ H συμολή των φρούτων κι λχνικών στην νθρώπινη ιτροφή είνι ιιίτερ σημντική κι συνίσττι στην προχή κυρίως ιτμινών (σκορικού οξέος, ιτμίνης Α, ιτμίνης Β 6, θειμίνης κι νισίνης), νόρνων στοιχείων (μνησίου κι σιήρου) κι ντιοξειωτικών. Ωστόσο, σε πολλές χώρες, τ λχνικά ποτελούν κι την κύρι πηή λήψης νιτρικών ι τον άνθρωπο. Η υψηλή περιεκτικότητ των τροφίμων σε νιτρικά θεωρείτι επιλής ι την υεί των κτνλωτών κι ιιίτερ των ρεφών. Τ τελευτί χρόνι, υπάρχει υξνόμενο ενιφέρον ι την κτνάλωση λχνικών πό ιολοική κλλιέρει, τ οποί θεωρούντι πό πολλούς ότι είνι υψηλότερης ιτροφικής ξίς πό εκείν της συμτικής κλλιέρεις. Τ περισσότερ πό τ εομέν της ιλιορφίς είχνουν ότι τ λχνικά πό ιολοική κλλιέρει εν ιφέρουν ως προς την περιεκτικότητ σε ντιοξειωτικά, λλά έχουν σφώς λιότερ νιτρικά σε σύκριση με τ λχνικά πό συμτική κλλιέρει. Ωστόσο, εν υπάρχουν νάλο εομέν ι τ λχνικά που πράοντι κάτω πό τις συνθήκες της Χώρς μς. Σκοπός της ιτριής είνι η σύκριση της περιεκτικότητς σε ντιοξειωτικά κι νιτρικά λχνικών πό συμτική κι ιολοική κλλιέρει στη Χώρ μς. 1

5 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Οι ενττικές κλλιέρειες των προηούμενων εκετιών ποείχθηκν εξοντωτικές ι τους φυσικούς πόρους. Η κτυνάστευσή τους οήησε τις ευρωπϊκές κι ιεθνείς ρμόιες ρχές στη λήψη μέτρων κι προχή κινήτρων στον πρωό προκειμένου υτός ν στρφεί σε ενλλκτικές μορφές εωρίς πιο φιλικές προς το περιάλλον. Μί πό υτές είνι η ιολοική πρωή ροτικών προϊόντων, ηλή η πρωή προϊόντων φυτικής ή ζωικής προέλευσης σύμφων με τον κνονισμό 292/91 της Ευρωπϊκής Ένωσης «περί του ιολοικού τρόπου πρωής εωρικών προϊόντων κι των σχετικών ενείξεων στ εωρικά προϊόντ κι στ είη ιτροφής». Στόχος της είνι ο σημντικός περιορισμός στη χρήση λιπσμάτων ή φυτοπροσττευτικών προϊόντων που μπορεί ν έχουν ρνητικές επιπτώσεις στο περιάλλον ή ν έχουν ως ποτέλεσμ την ύπρξη υπολειμμάτων στ εωρικά προϊόντ (Κν. ΕΟΚ 292/91). Είνι, ηλή, έν οικολοικό σύστημ ιχείρισης πρωής το οποίο υξάνει την ιοποικιλότητ, προωθεί τους ιολοικούς κύκλους, προσττεύει την ιολοική ρστηριότητ του εάφους κι σίζετι στην ελχιστοποίηση των εξωτερικών εισροών κι σε πρκτικές ιχείρισης που ποκθιστούν, ιτηρούν κι υξάνουν την οικολοική ρμονί (Winter and Davis, 26). Κυρίως, εφρμόζοντι πλιές κι κινούριες τεχνικές φιλικές προς το περιάλλον, οι οποίες ξιοποιούν κοπριές, λύμτ κτηνοτροφικών μονάων, φυτικά υπολείμμτ ι τη λίπνση (Σφκιωτάκης, 2) κι νθεκτικές ποικιλίες ι την πρόληψη εχθρών κι σθενειών (Brandt and Mølgaard, 21). Τ τελευτί χρόνι τ ιολοικά προϊόντ έχουν μπει υνμικά στην ελληνική κι ιεθνή ορά. Ιιίτερο ενιφέρον εκηλώνετι πό τους Έλληνες κτνλωτές ι τ ιολοικά λχνικά, τ οποί θεωρούντι πό πολλούς ότι είνι υψηλότερης ιτροφικής ξίς πό τ ντίστοιχ λχνικά της συμτικής κλλιέρεις (Chryssohoidis and Krystallis, 25). Η ιτροφική ξί των λχνικών κι των φρούτων κθορίζετι με άση την περιεκτικότητά τους σε συσττικά που είνι σημντικά ι τη ιτροφή κι την υεί του νθρώπου (Schuphan, 197). Σ υτά περιλμάνοντι οι ιτμίνες, τ νόρν στοιχεί κι τ ντιοξειωτικά. Οι ιτμίνες ικρίνοντι, νάλο με τη ιλυτότητά τους στο νερό, σε υτοιλυτές κι λιποιλυτές (Coultate et al., 1995). Οι κυριότερες πό τις υτοιλυτές 2

6 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ιτμίνες είνι η ιτμίνη C (σκορικό οξύ) κι μερικές ιτμίνες του συμπλέμτος Β, ηλή η Β 6 (πυριοξίνη), η Β 1 (θειμίνη) κι η Β 3 (νισίνη). Από τις λιποιλυτές πιο σπουί είνι η ιτμίνη Α (ρετινόλη). Από τ νόρν στοιχεί, πιο σημντικά ι τον άνθρωπο θεωρούντι το μνήσιο κι ο σίηρος. Η Εικόν 1 φνερώνει πόσο σημντική είνι η συμολή των φρούτων κι των λχνικών σε θρεπτικά συσττικά στην ιτροφή του νθρώπου. Περίπου το 9% του σκορικού οξέος (Lee and Kader, 2), το 5% της ιτμίνης Α, το 35% της ιτμίνης Β 6, το 25% του μνησίου, το 2% του σιήρου, το 2% της θειμίνης κι το 2% της νισίνης που λμάνει ο ενήλικς κτνλωτής πό την ιτροφή του προέρχοντι πό τ φρούτ κι τ λχνικά (Salunkhe et al., 1991). Πολύ σπουί είνι κι η ιιτητική τους ξί (Favell, 1998), κθώς μόνο το 1% των θερμίων που λμάνει ένς ενήλικς προέρχοντι πό τ φρούτ κι τ λχνικά (Εικόν 1). Πρόσφτες έρευνες κτεικνύουν κι άλλους εξίσου σημντικούς πράοντες που συμμετέχουν στην ιτροφική ξί των οπωροκηπευτικών. Τ ντιοξειωτικά είνι μί κτηορί ενώσεων που έχουν ευερετική επίρση στην νθρώπινη υεί. Πολλές σύχρονες ερσίες έειξν ότι ίιτες που περιέχουν υψηλές ποσότητες ντιοξειωτικών πρέχουν προστσί πό πολλές σθένειες (Tsao and Deng, 24), μετξύ υτών κι πολλές μορφές κρκίνου (Tanaka, 1997; Reddy et al., 23). Εμποίζουν τη ράση των ενερών μορφών οξυόνου κι προσττεύουν τ κύττρ πό την οξειωτική κτπόνηση (Kurilich et al., 22). Ενώσεις με ντιοξειωτική ράση είνι οι ιτμίνες A, C κι E, οι φινόλες, τ κροτενοειή, τ φλονοειή κ.ά. Από τ νόρν στοιχεί, ο ψευάρυρος (Oteiza et al., 2) κι το σελήνιο (Tapiero et al., 23) έχουν επίσης ντιοξειωτική ράση. Αυτές οι ενώσεις κι τ νόρν στοιχεί περιέχοντι σε φθονί στ οπωροκηπευτικά νεάζοντς έτσι τη ιτροφική τους ξί. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν κι μη θρεπτικές ενώσεις στ φρούτ κι τ λχνικά, όπως τ οξλικά κι τ νιτρικά ιόντ, τ οποί σε μεάλες ποσότητες προκλούν προλήμτ στον άνθρωπο. Τ οξλικά πντώντι συχνά στ λχνικά κι θεωρούντι ότι σε υψηλές συκεντρώσεις έχουν υσμενείς επιπτώσεις ι την υεί του νθρώπου (Libert and Francheschi, 1987). Η υψηλή περιεκτικότητ των τροφίμων σε νιτρικά θεωρείτι επιλής ι την υεί των κτνλωτών (Tanaka, 1997) κι ιιίτερ των ρεφών (Knobeloch, 2). Σε πολλές χώρες τ λχνικά ποτελούν την κύρι πηή λήψης νιτρικών ι τους ενήλικες κτνλωτές (Maynard et al., 1976). Στην Ευρώπη το 9% των νιτρικών που λμάνουν με την ιτροφή τους οι ενήλικες κτνλωτές προέρχετι πό τ λχνικά, 3

7 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ενώ στην Λτινική Αμερική, την Μέση Αντολή, την Άπω Αντολή κι την Αφρική το ποσοστό υτό νέρχετι στο 65, 6, 45 κι 3% ντίστοιχ (Hambridge, 23). Τ μέιστ όρι νοχής στην περιεκτικότητ ορισμένων λχνικών σε νιτρικά στην Ευρώπη κθορίζοντι πό τον κνονισμό 1822/25 της Ευρωπϊκής Ένωσης (πίνκς 1). Ασκορικό οξύ Η ιεθνής ιλιορφί σε ρκετές περιπτώσεις ικιώνει τους υποστηρικτές της ιολοικής κλλιέρεις, τουλάχιστον όσον φορά την περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ. Σε μετρήσεις που πρμτοποιήθηκν σε τομάτες πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει, οι περιεκτικότητες που ρέθηκν ήτν κτά 31 κι 14% υψηλότερες με άση το νωπό κι το ξηρό άρος ντίστοιχ στην ιολοική κλλιέρει (Caris-Veyrat et al., 24). Στην ίι έρευν πρτηρήθηκε ότι πολτός πό ιολοικές τομάτες περιείχε 77% περισσότερο σκορικό οξύ πό τον πολτό που προήλθε πό συμτικές τομάτες. Επίσης, τ επίπε του σκορικού οξέος ήτν κτά 29% υψηλότερ σε τομάτες που κλλιερήθηκν με λίπσμ πό κοπριά πτηνών κι κομπόστ πό ρσίι κι τριφύλλι, σε σχέση με τ επίπε σκορικού οξέος που πρτηρήθηκν σε τομάτες που λιπάνθηκν με χλωριούχ ή θειικά νόρν ιλύμτ που περιείχν νιτρικά κι μμωνικά ιόντ σε νλοί 4:1 ή 1:4(Toor et al., 25). Ομοίως, σε μετρήσεις που έινν σε ιάφορ λχνικά πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει, πρτηρήθηκε ότι τ ιολοικά μρούλι κι λάχνο περιείχν περισσότερο σκορικό οξύ, περίπου κτά 9 κι 15%, ντίστοιχ σε σχέση με εκείν πό την συμτική κλλιέρει (Ismail and Fun, 23). Επιπλέον, ο Schuphan (1974a), σε 12ετή πειράμτ ορνικής κι νόρνης λίπνσης ( ) που ιεξήε στο κρότο, το μρούλι, το λάχνο Σοΐς, την πτάτ, το σέλινο κι το σπνάκι, πρτήρησε ενικά μι υπεροχή στην περιεκτικότητ του σκορικού οξέος των λχνικών που λιπάνθηκν με ορνικό λίπσμ. Περιείχν 28% περισσότερο σκορικό οξύ κτά μέσο όρο πό τ ντίστοιχ λχνικά που λιπάνθηκν με νόρν λιπάσμτ. Πιο συκεκριμέν, μελύτερες ποσότητες σκορικού οξέος ρέθηκν στο λάχνο Σοΐς, το μρούλι, την πτάτ, το σέλινο κι το σπνάκι πό ορνική λίπνση κτά 79, 29, 12, 19 κι 57% ντίστοιχ σε σχέση με εκείν που έχθηκν νόρνη λίπνση. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν στοιχεί κι έρευνες που ποεικνύουν ότι εν υπάρχουν ιφορές μετξύ ιολοικών κι συμτικών λχνικών με άση την περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ, όπως στην πτάτ (Warman and Havard, 1998; Hajšlová, 4

8 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ 25), το σέσκουλο (Moreira et al., 23), το σπνάκι (Ismail and Fun, 23), το κρότο κι το λάχνο (Warman and Havard, 1997). Εξάλλου, σε συκριτικά πειράμτ λίπνσης πάνω στο λάχνο (Meier-Ploeger et al., 1989), το πράσο κι το ρεπάνι (Termine et al., 1987) εν ρέθηκν ιφορές μετξύ ορνικής κι νόρνης λίπνσης. Επιπλέον, έχει ρεθεί ότι τ συμτικά λχνικά υπερέχουν σε σκορικό οξύ σε σχέση με τ ιολοικά. Έτσι, σε έρευν που ιεξάχθηκε σε Brassica alboglabra πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει ρέθηκε ότι το συκεκριμένο λχνικό πό ιολοική κλλιέρει είχε περίπου 11% λιότερο σκορικό οξύ σε σχέση με το ντίστοιχο της συμτικής κλλιέρεις (Ismail and Fun, 23). Ακόμ, κρότο στο οποίο εφρμόστηκε ορνική λίπνση προυσίσε 12% χμηλότερ επίπε σκορικού οξέος σε σχέση με εκείνο πό την νόρνη λίπνση (Schuphan, 1974a). Επίσης, οι Kansal et al. (1981) πρτήρησν ότι υξάνοντς την όση της ορνικής λίπνσης στο σπνάκι μειωνότν ελφρά η περιεκτικότητ του σκορικού οξέος στους ιστούς του, ενώ υξνομένης της όσης της νόρνης λίπνσης η συκέντρωση του σκορικού οξέος υξάνοντν. Ειικότερ, κτά μέσο όρο το σπνάκι που λιπάνθηκε ορνικά περιείχε 15% λιότερο σκορικό οξύ σε σχέση με εκείνο στο οποίο εφρμόστηκε νόρνο λίπσμ. Αντιοξειωτικά Κάποιοι ερευνητές πρτήρησν υπεροχή των ιολοικών λχνικών σε περιεκτικότητ ντιοξειωτικών ενώσεων σε σχέση με τ ντίστοιχ της συμτικής κλλιέρεις. Βρέθηκε 32% μελύτερη συκέντρωση ολικών φινολών στο κινέζικο λάχνο πό ιολοική κλλιέρει (Young et al., 25). Τομάτες πό ιολοική κλλιέρει περιείχν περισσότερο λυκοπένιο κτά 14% σε νωπό άρος πό εκείνες της συμτικής κι περισσότερο -κροτένιο κτά 42 κι 25% σε νωπό κι ξηρό άρος, ντίστοιχ (Caris-Veyrat et al., 24). Επίσης, έχει ρεθεί ότι Brassica juncea κι λάχνο πό ιολοική κλλιέρει προυσίσν μελύτερη περιεκτικότητ σε -κροτένιο περίπου κτά 25% πό υτά της συμτικής κλλιέρεις (Ismail and Fun, 23). Επίσης, ρέθηκε ότι το Brassica oleracea var. acephala πό ιολοική κλλιέρει είχε μελύτερη περιεκτικότητ σε κροτενοειή κι ισούνμ ιτμίνης Α πό υτό της συμτικής κλλιέρεις κτά 53 κι 5% ντίστοιχ (Mercadante et al., 1991). 5

9 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Ακόμ, ρέθηκε μεάλη υπεροχή σε φλονοειή του κινέζικου λάχνου, του Allium sp. κι της πράσινης πιπεριάς πό ιολοική κλλιέρει κτά 842, 338 κι 74% σε σύκριση με τ ντίστοιχ συμτικά λχνικά (Ren et al., 21). Σε μερικές μελέτες, όμως, εν ρέθηκν ιφορές μετξύ των ύο ειών κλλιέρεις στην περιεκτικότητ ορισμένων λχνικών σε ντιοξειωτικές ουσίες. Ειικότερ, μρούλι κι Brassica oleracea L. cv. Top Bunch πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει περιείχν ίι ποσότητ φινολικών ενώσεων (Young et al., 25). Επιπλέον, τομάτες πό ιολοική κλλιέρει εν ιέφερν σττιστικώς σημντικά ως προς την περιεκτικότητ σε λυκοπένιο σε ξηρό άρος πό εκείνες της συμτικής (Caris- Veyrat et al., 24). Ακόμ, τομάτες που λιπάνθηκν με ορνικά κι νόρν λιπάσμτ εν προυσίσν ιφορές ούτε στην περιεκτικότητ των ιλυτών φινολών κι του λυκοπένιου, λλά ούτε κι στη ιλυτή ντιοξειωτική ράση (Toor et al., 25). Επίσης, οι Warman κι Havard (1997) εν ρήκν ιφορές στ επίπε - κι - κροτένιου σε κρότ πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει. Ομοίως, εν πρτηρήθηκν ιφορές στην περιεκτικότητ των λχνικών Brassica alboglabra, μρούλι κι σπνάκι πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει σε -κροτένιο (Ismail and Fun, 23). Εξάλλου, εν ιπιστώθηκε ιφορά στην περιεκτικότητ σπνκιού σε φλονοειή μετξύ των ύο ειών κλλιέρεις (Ren et al., 21). Ακόμ, εν ρέθηκν ιφορές στ ποσοστά -κροτένιου μετξύ πολτών πό ιολοικές κι συμτικές τομάτες (Caris-Veyrat et al., 24). Επίσης, ιπιστώθηκε ότι η κτπολέμηση των ζιζνίων, είτε πρμτοποιείτι με ιολοικό τρόπο (οτάνισμ) είτε με συμτικό (εφρμοή ζιζνιοκτόνων), εν επηρεάζει την ποσότητ -κροτένιου σε μρούλι τύπου Ρωμάν (Giannopolitis et al., 1989). Υπάρχουν, ωστόσο, κι έρευνες που πρτήρησν ότι συμτικές κλλιερητικές τεχνικές, όπως η εφρμοή ζιζνιοκτόνων κι νόρνης λίπνσης, ύξησν την περιεκτικότητ ορισμένων ντιοξειωτικών ουσιών σε ορισμέν λχνικά. Οι Dumas et al. το 23 σε ιλιορφική τους έρευν νφέρουν ότι ιάφοροι ρυθμιστές ύξησης, η χρήση των οποίων ποτελεί συχνή κλλιερητική τεχνική στην συμτική κλλιέρει, επηρεάζουν θετικά την περιεκτικότητ του λυκοπένιου κι άλλων κροτενοειών στους κρπούς της τομάτς. Σύμφων λοιπόν με υτήν την θεωρί, η τομάτ πό συμτική κλλιέρει υπερέχει σε ντιοξειωτικά ένντι εκείνων πό ιολοική κλλιέρει. Εξάλλου, οι Kansal et al. (1981) ιπίστωσν ότι όσο ύξινν την όση της νόρνης λίπνσης, τόσο υξνότν η περιεκτικότητ του -κροτένιου στο σπνάκι. Ότν, όμως, έκνν το ίιο χρησιμοποιώντς υτή τη φορά ορνική λίπνση, ρήκν ότι η συκέντρωση του - κροτένιου μειωνότν ελφρά. Συκεκριμέν, το σπνάκι της ορνικής λίπνσης κτά μέσο 6

10 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ όρο περιείχε 4% λιότερο -κροτένιο πό εκείνο της νόρνης λίπνσης. Επιπλέον, σε πειράμτ λίπνσης που έινν στο κρότο κι το σπνάκι, προέκυψε ότι η ορνική λίπνση μείωσε την περιεκτικότητ κροτένιου κτά 1 κι 13% ντίστοιχ σε σχέση με την νόρνη λίπνση (Schuphan, 1974a). Εξάλλου, σε έρευν τους οι Ren et al. (21) ιπίστωσν ότι Brassica chinensis L. πό ιολοική κλλιέρει περιείχε 43% λιότερ φλονοειή πό το ντίστοιχο συμτικό. Νιτρικά Σττιστικά στοιχεί πό τη ελική ορά φνερώνουν ότι τ ιολοικά προϊόντ ρέθηκε ότι περιείχν 35% λιότερ νιτρικά πό τ συμτικά (Pussemier et al.,26). Αρκετές είνι κι εκείνες οι έρευνες που κτεικνύουν ότι τ ιολοικά προϊόντ περιέχουν μικρότερες συκεντρώσεις νιτρικών. Ο Hansen (1981) ιπίστωσε υψηλότερ επίπε νιτρικών σε ξηρή ουσί στο συμτικό πντζάρι πό ότι στο ιολοικό. Το ιολοικό πντζάρι περιείχε κτά μέσο όρο 29% λιότερ νιτρικά πό το ντίστοιχο συμτικό. Εξάλλου, σε συκριτικό πείρμ ορνικής κι νόρνης λίπνσης ρέθηκε ότι η περιεκτικότητ νιτρικών σε λάχνο που λιπάνθηκε με ιάφορ ορνικά λιπάσμτ (κομπόστ πό ιολοικά πόλητ, κομπόστ πό κοπριά κι ορνικό λίπσμ εμπορίου) ήτν σε όλες τις περιπτώσεις σημντικά μειωμένη σε σχέση με υτό που έχθηκε νόρνη λίπνση (12 ή 24Kg N+1Kg P 2 O 5 +3Kg K 2 O) (Meier-Ploeger et al., 1989). Σ υτήν την έρευν η περιεκτικότητ νιτρικών στο λάχνο πό ορνική λίπνση ποείχθηκε μικρότερη σε σχέση με εκείνων πό νόρνη λίπνση κτά 51% (κομπόστ πό ιολοικά πόλητ), 56% (κομπόστ πό κοπριά) κι 59% (ορνικό λίπσμ εμπορίου). Το ίιο πρτηρήθηκε κι σε νάλοη έρευν στο κεφλωτό μρούλι (Lairon et al., 1984). Βρέθηκε ότι τ φυτά που έχθηκν ορνική λίπνση (chilean nitrate of soda ή castor-oil seed cake) περιείχν κτά μέσο όρο 61% λιότερ νιτρικά πό υτά που έχθηκν νόρνη λίπνση (νιτρικό μμώνιο). Αλλά κι οι Termine et al. (1987) ιπίστωσν ότι το πράσο κι το ρεπάνι πό ορνική λίπνση (κοπριά προάτων, κονιορτοποιημέν φυτικά υπολείμμτ ή ιμτάλευρο) περιείχν κτά μέσο όρο 3 κι 4% ντιστοίχως λιότερ νιτρικά σε σχέση με εκείν πό νόρνη λίπνση (νιτρικό μμώνιο, υπερφωσφορικό κι θειικό κάλιο). Ομοίως, η ορνική λίπνση που έχθηκε σπνάκι σε τρί ιφορετικά έτη μείωσε τ 7

11 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ επίπε νιτρικών κτά 93% στους φυτικούς ιστούς σε σχέση με την νόρνη λίπνση που νάλο εφρμόστηκε στον ίιο χρόνο κι στο ίιο είος λχνικού (Schuphan, 1974a). Επιπλέον, σε έρευν που έινε στην Γλλί κι η οποί περιλάμνε συλλοή ειμάτων πό ιάφορ ροκτήμτ ιολοικής ή συμτικής κλλιέρεις της ίις κάθε φορά περιοχής, ρέθηκε ότι κτά μέσο όρο το φσολάκι, το σπνάκι κι η τομάτ πό τη ιολοική κλλιέρει περιείχν κτά 21, 29 κι 95% ντιστοίχως λιότερ νιτρικά πό τ ντίστοιχ συμτικά λχνικά (Malmauret et al., 22). Στην ίι, όμως, έρευν πρτηρήθηκν ντίθετ ποτελέσμτ στο κρότο κι το μρούλι. Συκεκριμέν, μετξύ των ιολοικών κι συμτικών υτών λχνικών, τ πρώτ επέειξν μελύτερες συκεντρώσεις νιτρικών (249% στο κρότο κι 52% στο μρούλι) σε σχέση με τ εύτερ. Πράλληλ, η μονική περίπτωση λχνικού που ξεπέρσε τ νώττ επιτρεπτά όρι ήτν σπνάκι πό ιολοική κλλιέρει. Από την άλλη μεριά όμως, σε κάποιες ερσίες προέκυψε ότι το είος κλλιέρεις, ιολοική ή συμτική, εν επηρεάζει τ επίπε νιτρικών στους φυτικούς ιστούς των λχνικών. Ειικότερ, η πτάτ, το κρότο κι το Brassica oleracea var. acephala πό τη ιολοική κι τη συμτική κλλιέρει εν έειξν ιφορές στην περιεκτικότητ νιτρικών (Hansen, 1981) % Η Διτροφική Αξί των Φρούτων κι των Λχνικών %ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ % 35% 25% 2% 2% 2% 1% Ασκορικό οξύ Βιτμίνη Α Βιτμίνη Β6 Μνήσιο Σίηρος Θειμίνη Νισίνη Θερμίες ΚΥΡΙΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Εικόν 1: Η θρεπτική συνεισφορά των φρούτων κι των λχνικών σε σχέση με την επί τοις εκτό (%) συνολική ιτροφή του νθρώπου (Salunkhe et al., 1991). 8

12 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Πίνκς 1: Μέιστ όρι νοχής νιτρικών νιόντων σε ορισμέν λχνικά όπως κθορίζοντι πό τον Κν. 1822/25 της Ευρωπϊκής Ένωσης. Προϊόν Νωπά σπνάκι (Spinacia oleracea) Σπνάκι συντηρημέν, κτεψυμέν ή θειάς ψύξης Μέιστο επίπεο (mg NO 3 /Kg) Συκομιής πό 1ης Οκτωρίου έως 31 Μρτίου Συκομιή πό 1ης Απριλίου έως 3 Σεπτεμρίου Νωπά μρούλι (Lactuca sativa L.) (μρούλι προσττευόμενης κι ελεύθερης κλλιέρεις εξιρουμένου του μρουλιού τύπου Iceberg. Συκομιής πό 1ης Οκτωρίου έως 31 Μρτίου: Μρούλι που κλλιερήθηκν κάτω πό κάλυψη Μρούλι που κλλιερήθηκν στην ελεύθερη τμόσφιρ Συκομιή πό 1ης Απριλίου έως 3 Σεπτεμρίου: Μρούλι που κλλιερήθηκν κάτω πό κάλυψη Μρούλι που κλλιερήθηκν στην ελεύθερη τμόσφιρ Μρούλι τύπου Iceberg Μρούλι που κλλιερήθηκν κάτω πό κάλυψη Μρούλι που κλλιερήθηκν στην ελεύθερη τμόσφιρ

13 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Δείμτ επτά χειμερινών (κρότο, λάχνο, μρούλι τύπου Ρωμάν, μρούλι τύπου Σλάτ, πτάτ, πράσο κι σπνάκ ι) κι πέντε θερινών λχνικών (ούρι, κολοκυθάκι, μελιτζάν, πιπεριά κι τομάτ) προμηθεύοντν πό τη λϊκή ορά ιολοικών προϊόντων της Κλμριάς κι πό super market της ίις περιοχής. Έινν επτά ειμτοληψίες (νά 15 ημέρες) ι τ χειμερινά λχ νικά κτά την περίοο Ινουρίου-Απριλίου 25 κι επτά ειμτοληψίες (νά 15 ημέρες) ι τ θερινά λχνικά την περίοο Ιουλίου-Οκτωρίου 25. Σε κάθε ειμτοληψί, τ λχνικά πλένοντν κι φού στένωνν, τοποθετούντν σε πλστικές σκούλες κι ιτηρούντν στους -2 o C μέχρι την πρμτοποίηση των νλύσεων. Σε κάθε ειμτοληψί, χρησιμοποιήθηκν τρεις επνλήψεις ι κάθε λχνικό. Μετά πό μερική πόψυξη, τ είμτ πολτοποιούντν σε ομοενοποιητή κι κολουθούσε ο προσιορισμός του σκορικού οξέος, των ιλυτών φινολών, των ολικών ντιοξειωτικών, των νιτρικών κι τω ν ιλυτών στερεών συσττικών, όπως νφέρετι στη συνέχει. Ασκορικό οξύ Γι την εκχύλιση του σκορικού οξέος, 3g πολτοποιημένου είμτος ομοενοποιήθηκν με 5ml ιλύμτος 1% οξλικού οξέος σε ομοενοποιητή Polytron (Kinematika GmbH). Μετά πό φυοκέντρηση στ 5 g ι 2min, έινε ο προσιορισμός του σκορικού οξέος στο εκχύλισμ με το νκλσίμετρο RQflex (Merck, Darmstadt, Germany). Συνολική ντιοξειωτική ικνότητ Η συνολική ντιοξειωτική ικνότητ προσιορίστηκε με τη χρήση τροποποιημένης μεθόου των Brand-Williams et al. (1995). 5g πολτοποιημένου είμτος ομοενοποιήθηκν με 25ml μεθνόλης 95% σε πάο σε ομοενοποιητή Polytron (Kinematika GmbH). Μετά πό φυοκέντρηση σε 5 g ι 1min, κολούθησε ιήθηση του υπερκείμενου μέσω φίλτρου Whatman No 1 κι συμπλήρωση με μεθνόλη 95% μέχρι τ 25ml. Ποσότητ 5μl πό το εκχύλισμ προστέθηκε σε 295μl ιλύμτος 1μM DPPH σε μεθνόλη 95%. Τ είμτ πρέμεινν σε θερμοκρσί ωμτίου στο σκοτάι κι μετά πό 3min πό την προσθήκη 1

14 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ του εκχυλίσμτος, μετρήθηκε η μείωση της πορρόφησης του ιλύμτος DPPH σε σπεκτροφωτόμετρο Helios- σε μήκος κύμτος 517nm. Η πρότυπη κμπύλη νφοράς έινε με μέτρηση της μείωσης της πορρόφησης ιλύμτος DPPH μετά πό προσθήκη νωστής συκέντρωσης σκορικού οξέος (-,2mg/ml). Η ντιοξειωτική ικνότητ του εκχυλίσμτος εκφράστηκε σε mg σκορικού οξέος (AEAC) νά 1g ν.. Διλυτές φινόλες Γι την εκχύλιση των ιλυτών φινολών, 1g πολτοποιημένου είμτος ομοενοποιήθηκν με 2ml ιθνόλη 95% σε ομοενοποιητή Polytron (Kinematika GmbH). Μετά πό φυοκέντρηση στ 5 g ι 2min, το ίζημ εκχυλίστηκε ι εύτερη φορά με ιθνόλη 95% κι στη συνέχει ι τρίτη φορά με ιθνόλη 5% (Cheng and Breen, 1991). Στο σύνολο των τριών υπερκείμενων φάσεων, φού συμπληρώθηκε στ 1ml, έινε ο προσιορισμός των ιλυτών φινολών σύμφων με τη μέθοο των Scalbert et al. (1989). Ποσότητ 2,5ml πό το ντιρστήριο Folin-Ciocalteu (ριωμένο κτά 1 φορές με πεστμένο νερό) κι 2ml ιλύμτος Νa 2 CO 3 (75g/l) προστέθηκν σε,5ml εκχυλίσμτος του είμτος. Η προσθήκη του Νa 2 CO 3 έινε μέσ στο χρονικό ιάστημ των 3sec ως 8min πό την προσθήκη του ντιρστηρίου Folin-Ciocalteu. Τ είμτ τοποθετήθηκν σε υτόλουτρο στους 5 o C ι 5min κι μετά πό ψύξη σε θερμοκρσί ωμτίου, μετρήθηκε η πορρόφηση του ιλύμτος σε σπεκτροφωτόμετρο Helios- σε μήκος κύμτος 76nm. Τ εομέν των μετρήσεων εκφράστηκν ως mg λλικού οξέος (GAE)/g ν.. Η πρότυπη κμπύλη ν φοράς έινε με μέτρηση της πορρόφησης ιλυμάτων νωστής συκέντρωσης λλικού οξέος (8-8 μg/ml), που προέκυψν πό ριώσ εις πυκνού ιλύμτος (8 mg/1ml). Νιτρικά Γι την εκχύλιση των νιτρικών, 1g πολτοποιημένου είμτος ομοενοποιήθηκν με 5ml πεστμένο νερό σε ομοενοποιητή Polytron (Kinematika GmbH). Μετά πό φυοκέντρηση στ 5 g ι 2min, έινε ο προσιορισμός των νιτρικών στο εκχύλισμ με τη μέθοο του σλικυλικού κι θειικού οξέος (Cataldo et al., 1975). Ποσότητ,2ml πό το εκχύλισμ μετφέρθηκε σε σωλήνες 25x25mm κι προστέθηκν,8ml ντιρστηρίου 5% (/ο) σλικυλικού οξέος σε πυκνό θειικό οξύ με τυτόχρονη νάευση σε Vortex. Μετά πό 2min, προστέθηκν 19ml ιλύμτος 2Ν ΝaΟΗ κι μετά πό ψύξη σε θερμοκρσί ωμτίου μετρήθηκε η πορρόφηση του ιλύμτος σε σπεκτροφωτόμετρο Spectronic 2D, σε μήκος κύμτος 41nm. Με τη χρήση 11

15 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ κμπύλης νφοράς, που έινε με τη μέτρηση της πορρόφησης ιλυμάτων νωστών συκεντρώσεων ΚΝΟ 3 (5-1mg/l), υπολοίσθηκε η περιεκτικότητ των ειμάτων σε νιτρικά που εκφράσθηκε σε mg/kg ν.. Διλυτά στερεά συσττικά Μετρήθηκν με ηλεκτρονικό ιθλσίμετρο Atago PR-1 (Atago Co Ltd., Tokyo, Japan) σε χυμό που προέκυψε μετά πό ιήθηση μικρής ποσότητς πολτοποιημένου είμτος μέσω φίλτρου Whatman No 1. Σττιστική νάλυση Η νάλυση των εομένων έινε ξεχωριστά ι κάθε κτηορί λχνικών (χειμερινά, θερινά) με σκοπό τη ιερεύνηση της επίρσης τριών πρόντων: του ενότυπου, του είους της κλλιέρεις κι της ημερομηνίς ειμτοληψίς. Η νάλυση πρλλκτικότητς (ANOVA) των εομένων έινε σε ηλεκτρονικό υπολοιστή με το πρόρμμ ΜSΤΑΤ (Michigan State University, Version 4./EM) κι το πειρμτικό σχέιο που εφρμόσθηκε ήτν το πλήρως τυχιοποιημένο, με τρεις επνλήψεις. 12

16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ασκορικό οξύ Η νάλυση της πρλλκτικότητς των εομένων της περιεκτικότητς σε σκορικό οξύ των επτά χειμερινών κι των πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει στις επτά ειμτοληψίες έειξε ότι η περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ επηρεάστηκε πό όλους τους πρπάνω πράοντες που μελετήθηκν, κθώς κι πό τις μ ετξύ τους λληλεπιράσεις (Πίνκ ς 2). Ωστόσο, το μελύτερο ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς κι στ χειμερινά κι στ θερινά λχνικά οφείλοντν στο ενότυπο (81,% κι 77,1% ι τ χειμερινά κι τ θερινά λχνικά, ντίστοιχ). Επίσης, σημντικό ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς οφείλοντν στ μεν χειμερινά λχνικά στην ημερομηνί ειμτοληψίς (11,3%) στ ε θερινά λχνικά στην λληλεπίρση του είους της κλλιέρεις κι της ημερομηνίς ειμτοληψίς (7,3%). Κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις κι ι τις επτά ειμτοληψίες, στ χειμερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ είχε το σπνάκι (32,1mg/1g ν..) κι κολούθησν το πράσο (11,3mg/1g ν..), το μρούλι «Ρωμάν» (6,2mg/1g ν..), το λάχνο (5,mg/1g ν..), η πτάτ (4,8mg/1g ν..), το κρότο κι το μρούλι «Σλάτ» (3,3mg/1g ν..), ενώ στ θερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ είχε η πιπεριά (17,8mg/1g) κι κολούθησν η τομάτ (9,5mg/1g ν..), η μελιτζάν (5,9mg/1g ν..), το ούρι (3,mg/1g ν..) κι το κολοκυθάκι (2,7mg/1g ν..) (Πίνκς 3). Σημντικές ιφορές πρτηρήθηκν μετξύ των ημερομηνιών ειμτοληψίς στην περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ σε όλ τ λχνικά (Σχήμτ 1 & 2). Στ χειμερινά λχνικά, με εξίρεση το σπνάκι, η υψηλότερη περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ ρέθηκε στην ρχή της περιόου ειμτοληψίς. Αντίθετ, στη μελιτζάν, στην πιπεριά κι στην τομάτ πό τ θερινά λχνικά η υψηλότερη περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ πρτηρήθηκε στη μέση της περιόου ειμτοληψίς, ενώ στο κολοκυθάκι στο τέλος υτής. Από την άλλη στο ούρι μέιστη περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ ρέθηκε στην μέση κι στο τέλος της περιόου ειμτοληψίς. Κτά μέσο όρο ι όλες τις ειμτοληψίες, το είος της κλλιέρεις είχε σημντική επίρση στην περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ στ τρί πό τ επτά χειμερινά λχνικά 13

17 κι στ τέσσερ πό τ πέντε θερινά λχνικά (Πίνκς 4). Ειικότερ, πό τ χειμερινά λχνικά, το λάχνο κι το πράσο πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν υψηλότερη περιεκτικότητ κτά 64, κι 46,% ντίστοιχ, σε σχέση με εκείν πό τη συμτική, ενώ ντίθετ το μρούλι «Ρωμάν» πό τη ιολοική κλλιέρει είχε χμηλότερη περιεκτικότητ κτά 19,7% σε σχέση με εκείνο πό τη συμτική κλλιέρει. Από τ θερινά λχνικά, το ούρι, το κολοκυθάκι κι η πιπεριά πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν χμηλότερη περιεκτικότητ κτ ά 32,6, 17, κι 26,2% ντίστοιχ, ενώ η τομάτ πό τη ιολοική κλλιέρει περιείχε 28,9% περισσότερο σκορικό οξύ πό εκείνη πό τη συμτική κλλιέρει. Η περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ του κρότου, του μρουλιού τύπου «Σλάτ», της πτάτς, του σπνκιού κι της μελιτζάνς εν επηρεάστηκε πό το είος της κλλιέρεις. Το είος της κλλιέρεις (ιολοική, συμτική) ελάχιστ επηρεάζει την περιεκτικότητ των λχνικών σε σκορικό οξύ. Τ ιθέσιμ στοιχεί της ιεθνούς ιλιορφίς είχνουν ότι υπάρχει μι ελφρά υπεροχή των ιολοικών λχνικών ένντι των συμτικών (Magkos et al., 23; Williams, 22). Οι ιφορές υτές μπορεί ν οφείλοντι στην επίρση της μορφής της λίπνσης (ορνική ή νόρνη) (Schuphan, 1974a; Toor et al., 25) ή στην ποσότητ της ζωτούχου λίπνσης που εφρμόζετι. Είνι νωστό ότι η υπερλίπνση με άζωτο έχει ως ποτέλεσμ τη μείωση της περιεκτικότητς σε σκορικό οξύ στ λχνικά. Αυτό πιθνόν ν οφείλετι στην μελύτερη ύξηση του φυτού, η οποί έχει ως ποτέλεσμ, είτε την ρίωση των συσττικών μέσ στους φυτικούς ιστούς, είτε την μείωση της ποσότητς του φωτός που έχοντι κάποι φυτικά μέρη λόω της σκίσης πό το φύλλωμ που νπτύσσετι υπέρμετρ (Dumas et al.,23; Kaniszewski et al.,1987; Lee and Kader, 2). Στις συμτικές κλλιέρειες, συχνά ίνοντι υπερλιπάνσεις. Οι ιφορές επίσης είνι πιθνόν ν οφείλοντι κι στη χρήση φυτοπροσττευτικών ουσιών που εφρμόζοντι κυρίως στη συμτική κλλιέρει. Η εφρμοή εντομοκτόνων στ συμτικά λχνικά μπορεί ν προκλέσει μείωση της συκέντρωσης του σκορικού οξέος στους φυτικούς ιστούς (Schuphan, 1974b). Τέλος, είνι πιθνό ν οι ιφορές στην περιεκτικότητ του σκορικού οξέος των ύο ειών κλλιέρεις (ιολοικής κι συμτικής) ν οφείλοντι κι σε ενετικούς πράοντες, ηλή στην κλλιέρει ιφορετικών ενοτύπων. Ο ενότυπος είνι ο σημντικότερος πό τους πράοντες που επηρεάζουν την συκέντρωση του σκορικού οξέος στους φυτικούς ιστούς (Lee and Kader, 2). Οι ιφορές στην περιεκτικότητ του σκορικού οξέος μετξύ των ειών των λχνικών είνι σημντικές, όπως επίσης κι μέσ 14

18 στο ίιο το είος κι εξρτώντι, μετξύ άλλων κι πό την ποικιλί (Lee et al., 1976). Αυτό επληθεύετι κι πό την έρευν των Finlay-Dale et al. (23), οι οποίοι ρήκν σημντικές ιφορές στην περιεκτικότητ σκορικού οξέος μετξύ 33 ενότυπων πτάτς. Σημντικές ιφορές πρτηρήθηκν κι στην περιεκτικότητ σκορικού οξέος μετξύ 17 ιφορετικών ποικιλιών τομάτς (Abdulnabi et al., 1997). 15

19 Πίνκς 2: Ανάλυση της πρλλκτικότητς της περιεκτικότητς σε σκορικό οξύ επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει σε επτά ειμτοληψίες. ΠΗΓΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΕ 1 ΜΤ 2 %ΣΠ 3 ΒΕ ΜΤ %ΣΠ Γενότυπος ( Α) 6 451,8 *** 81, ,3 *** 77,1 Είος κλλιέρεις (Β) 1 56, * 1, 1 58, ** 2,7 Α Χ Β 6 41,5 **,7 4 81,5 *** 3,8 Ημερομηνί ειμτοληψίς (Γ) 6 625,5 *** 11,3 6 6,3 *** 2,8 Α x Γ ,1 *** 2, ,8 *** 2,2 Β x Γ 6 7,4 *** 1, , *** 7,3 Α x Β x Γ 36 95,6 *** 1,7 24 8,3 *** 3,8 Σφάλμ ΒΕ 1 : Βθμοί Ελευθερίς ΜΤ 2 : Μέσο Τετράωνο ,7,2 14 6,9,3 %ΣΠ 3 : Επί τοις εκτό Συνολική Πρλλκτικότητ Πίνκς 3: Περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ (mg/1g ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις (ιολοική κι συμτική) κι τις επτά ειμτοληψίες. Κάθε τιμή είνι μέσος όρος 42 επνλήψεων. Σε κάθε στήλη, οι μέσοι όροι που κολουθούντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΕΙΔΟΣ ΟΞΥ ΟΞΥ Σπνάκι 32,1 Πιπεριά 17,8 Πράσο 11,3 Τομάτ 9,5 Μρούλι «Ρωμάν» 6,2 Μελιτζάν 5,9 Λάχνο 5, Αούρι 3, Πτάτ 4,8 Κολοκυθάκι 2,7 Κρότο 3,3 Μρούλι «Σλάτ» 3,3 Πίνκς 4: Περιεκτικότητ σε σκορικό οξύ επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κλλιέρει ως ποσοστό (%) εκείνης πό συμτική κλλιέρει (κτά μέσο όρο ι τις επτά ειμτοληψίες). ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ % ΕΙΔΟΣ % Κρότο ΜΣΣΔ 1 Αούρι -32,6 Λάχνο + 64, Κολοκυθάκι -17, Μρούλι «Ρωμάν» - 19,7 Μελιτζάν ΜΣΣΔ Μρούλι «Σλάτ» ΜΣΣΔ Πιπεριά -26,2 Πτάτ ΜΣΣΔ Τομάτ +28,9 Πράσο + 46, Σπνάκι ΜΣΣΔ ΜΣΣΔ: Μη Σττιστικώς Σημντική Διφορά 16

20 2 ΚΑΡΟΤΟ 2 ΛΑΧΑΝΟ ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ ( mg/1g ν..) ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 2 ΜΑΡΟΥΛΙ "ΡΩΜΑΝΑ" 2 ΜΑΡΟΥΛΙ "ΣΑΛΑΤΑ" ΑΣΚ ΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1 g ν..) / 1 29/1 12/2 26/ 2 12/ 3 26/3 9/4 ΠΑΤΑΤΑ ΑΣΚ ΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1 g ν..) /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙ ΑΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΠΡΑΣΟ ΑΣΚΟΡΒΙΚ Ο ΟΞ Υ (m g/1g ν..) Ο ΟΞΥ (mg/1g ν..) ΑΣΚΟΡΒΙΚ /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 6 ΣΠΑΝΑΚΙ 1g ν..) 45 ΑΣΚΟ ΡΒΙΚ Ο ΟΞΥ (mg/ /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 Σχήμ 1. Περιεκτικότητ των επτά χειμερινών λχνικών σε σκορικό οξύ σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 17

21 12 ΑΓΓΟΥΡΙ 12 ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙ ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ 3 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΠΙΠΕΡΙΑ ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ (mg/1g ν..) ΤΟΜΑΤΑ 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 Σχήμ 2: Περιεκτικότητ των πέντε θερινών λχνικών σε σκορικό οξύ σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 18

22 Νιτρικά Η νάλυση της πρλλκτικότητς των εομένων της περιεκτικότητς σε νιτρικά των επτά χειμερινών κι των πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει στις επτά ειμτοληψίες έειξε ότι η περιεκτικότητ σε νιτρικά επηρεάστηκε πό όλους τους πρπάνω πράοντες που μελετήθηκν, κθώς κι πό τις μετξύ τους λληλεπιράσεις (Πίνκς 5). Ωστόσο, το μελύτερο ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς κι στ χειμερινά κι στ θερινά λχνικά οφείλοντν στο ενότυπο (71,% κι 51,9% ι τ χειμερινά κι τ θερινά λχνικά, ντίστοιχ). Επίσης, σημντικό ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς οφείλοντν στ χειμερινά λχνικά στην ημερομηνί ειμτοληψίς (1,6%) κι στην λληλεπίρση του είους της κλλιέρεις κι της ημερομηνίς ειμτοληψίς (8,3%). Μεάλο ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς στ θερινά λχνικά είχε το είος της κλλιέρεις (34,3%). Κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις κι ι τις επτά ειμτοληψίες, στ χειμερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ σε νιτρικά είχε το μρούλι «Ρωμάν» (33,2mg/Kg ν..) κι κολούθησν το μρούλι «Σλάτ» (279,3mg/Kg ν..), το κρότο (196,4mg/Kg ν..), το πράσο (191,5mg/Kg ν..), το λάχνο (18,1mg/Kg ν..), το σπνάκι (149,1mg/K g ν..) κι η πτάτ (36,9mg/Kg ν..), ενώ στ θερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ είχε το κολοκυθάκι (193,2mg/Kg) κι κολούθησν το ούρι (8,5mg/Kg ν..), η τομάτ (73,8mg/Kg ν..), η μελιτζάν (68,3mg/1g ν..) κι η πιπεριά (56,3mg/Kg ν..) (Πίνκς 6). Σημντικές ιφορές πρτηρήθηκν μετξύ των ημερομηνιών ειμτοληψίς στην περιεκτικότητ σε νιτρικά σε όλ τ λχνικά (Σχήμτ 3 & 4). Στην πτάτ στο τέλος της περιόου των ειμτοληψιών πρτηρήθηκε μι ξιοσημείωτη ύξηση στην περιεκτικότητ των νιτρικών. Αντίθετ, στο κρότο κι στο μρούλι «Ρωμάν» την ίι περίοο πρτηρήθηκε μι μείωση στην περιεκτικότητά τους σε νιτρικά. Κτά μέσο όρο ι όλες τις ειμτοληψίες, το είος της κλλιέρεις είχε σημντική επίρση στην περιεκτικότητ σε νιτρικά στ τέσσερ πό τ επτά χειμερινά λχνικά κι στ τέσσερ πό τ πέντε θερινά λχνικά (Πίνκς 7). Ειικότερ, πό τ χειμερινά λχνικά, το μρούλι «Ρωμάν», το πράσο κι το σπνάκι πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν χμηλότερη περιεκτικότητ σε νιτρικά κτά 24,5, 15,3 κι 3,3% ντίστοιχ, σε σχέση με εκείν πό τη συμτική, ενώ ντίθετ το κρότο πό τη ιολοική κλλιέρει είχε υψηλότερη περιεκτικότητ κτά 74,3% σε σχέση με εκείνο πό τη συμτική κλλιέρει. Από τ θερινά λχνικά, το ούρι, το κολοκυθάκι, η μελιτζάν κι η πιπεριά πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν χμηλότερη περιεκτικότητ νιτρικών 19

23 κτά 49,4, 4,, 45,7 κι 13,8% ντίστοιχ. Η περιεκτικότητ σε νιτρικά του λάχνου, του μρουλιού τύπου «Σλάτ», της πτάτς κι της τομάτς εν επηρεάστηκε πό το είος της κλλιέρεις. Σε όλες τις ειμτοληψίες, η περιεκτικότητ σε νιτρικά των λχνικών ήτν χμηλότερη πό τις ντίστοιχες που νφέροντι στη ιεθνή ιλιορφί (Hambrigde, 23). Επιπλέον, τ επίπε νιτρικών ι το μρούλι κι το σπνάκι ήτν κτά πολύ χμηλότερ πό τ μέιστ επιτρεπτά όρι που έχουν θεσπιστεί πό την Ευρωπϊκή ένωση (Κν. ΕΚ 1822/25). Το είος της κλλιέρεις επηρεάζει την περιεκτικότητ των λχνικών σε νιτρικά. Σύμφων με τις περισσότερες έρευνες της ιεθνούς ιλιορφίς τ λχνικά πό ιολοική κλλιέρει περιέχουν λιότερ νιτρικά πό τ ντίστοιχ της συμτικής (Bourn and Prescott, 22; Woese et al., 1997; Worthington, 21). Οι ιφορές υτές μπορεί ν οφείλοντι κτά έν μεάλο ποσοστό στο είος της λίπνσης, ορνική ή νόρνη. Η περιεκτικότητ σε νιτρικά λχνικών που λιπίνοντι με ορνικά λιπάσμτ είνι χμηλότερη σε σύκριση με υτά στ οποί εφρμόζοντι νόρν λιπάσμτ (Lairon et al., 1984; Meier-Ploeger et al., 1989; Schuphan, 1974a; Termine et al., 1987). Επίσης, η ιθεσιμότητ νερού επηρεάζει την περιεκτικότητ των λχνικών σε νιτρικά. Ειικότερ, ότν η ξηρσί λμάνει χώρ στ ρχικά στάι νάπτυξης υξάνετι η συκέντρωση νιτρικών στ κρότ, ενώ ότν υτή προυσιάζετι λίο πριν τη συκομιή η συκέντρωση νιτρικών μειώνετι (Sørensen et al, 1997). Είνι πιθνόν οι ιφορές στην περιεκτικότητ σε νιτρικά ν οφείλοντι κι σε ενετικούς πράοντες. Σημντικές ιφορές ρέθηκν σε τρεις ποικιλίες κρότου που κλλιερήθηκν κάτω πό τις ίιες εφοκλιμτικές συνθήκες (Miedzobrodzka et al, 1993). 2

24 Πίνκς 5: Ανάλυση της πρλλκτικότητς της περιεκτικότητς σε νιτρικά επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει σε επτά ειμτοληψίες. ΠΗΓΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΕ 1 ΜΤ 2 %ΣΠ 3 ΒΕ ΜΤ %ΣΠ Γενότυπος (Α) , 9 *** ,2 *** 51.9 Είος κλλιέρεις (Β) , ** ,1 *** 34.3 Α Χ Β ,6 *** ,3 *** 5.8 Ημερομηνί ειμτοληψίς (Γ) ,3 *** ,8 *** 3.6 Α x Γ ,7 *** ,1 *** 1.7 Β x Γ ,3 ** ,7 *** 1.2 Α x Β x Γ ,5 *** ,8 *** 1.3 Σφάλμ , ,5.2 ΒΕ 1 : Βθμοί Ελευθερίς ΜΤ 2 : Μέσο Τετράωνο %ΣΠ 3 : Επί τοι εκτό Συνολική Πρλλκτικότητ Πίνκς 6: Περιεκτικότητ σε νιτρικά (mg/κg ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις (ιολοική κι συμτική) κι τις επτά ειμτοληψίες. Κάθε τιμή είνι μέσος όρος 42 επνλήψεων. Σε κάθε στήλη, οι μέσοι όροι που κολουθούντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ ΝΙΤΡΙΚΑ ΕΙΔΟΣ ΝΙΤΡΙΚΑ Μρούλι «Ρωμάν» 33,2 Κολοκυθά κι 193,2 Μρούλι «Σλάτ» 279,3 Αούρι 8,5 Κρότο 196,4 Τομάτ 73,8 Πράσο 191,5 Μελιτζάν 68,3 Λάχνο 18,1 Πιπεριά 56,3 Σπνάκι 149,1 Πτάτ 36,9 ε Πίνκς 7: Περιεκτικότητ σε νιτρικά επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κλλιέρει ως ποσοστό (%) εκείνης πό συμτική κλλιέρει (κτά μέσο όρο ι τις επτά ειμτοληψίες). ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ % ΕΙΔΟΣ % Κρότο +74,3 Αούρι -49,4 Λάχνο ΜΣΣΔ 1 Κολοκυθάκι -4, Μρούλι «Ρωμάν» -24,5 Μελιτζάν -45,7 Μρούλι «Σλάτ» ΜΣΣΔ Πιπεριά -13,8 Πτάτ ΜΣΣΔ Τομάτ ΜΣΣΔ Πράσο -15,3 Σπνάκι -3,3 ΜΣΣΔ 1 : Μη Σττιστικώς Σημντική Διφορά 21

25 5 ΚΑΡΟΤΟ 5 ΛΑΧΑΝΟ 4 4 ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κ g ν..) ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) ΜΑΡΟΥΛΙ "ΡΩΜΑΝΑ" ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) ΜΑΡΟΥΛΙ "ΣΑΛΑΤΑ" 75 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙ ΑΣ ΠΑΤΑΤΑ 5 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/ 3 9/4 ΠΡΑΣΟ 6 4.) /Κg ν. 5 ΣΠΑΝΑΚΙ 4.) ΝΙΤΡΙΚΑ (mg g/κg ν..) ΝΙΤΡΙΚΑ (m /1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/ 3 9/4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨ ΙΑΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤ ΟΛΗΨΙΑΣ ΝΙΤ ΡΙΚΑ (mg/κg ν ε ε ζ 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 Σχήμ 3: Περιεκτικότητ των επτά χειμερινών λχνικών σε νιτρικά σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 22

26 ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) ΑΓΓΟΥΡΙ ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙ 3 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ 3 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΠΙΠΕΡΙΑ ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 3 ΤΟΜΑΤΑ 25 ΝΙΤΡΙΚΑ (mg/κg ν..) /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 Σχ ήμ 4: Περιεκτικότητ των πέντε θερινών λχνικών σε νιτρικά σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 23

27 Αντιοξειωτικά Η νάλυση της πρλλκτικότητς των εομένων της περιεκτικότητς σε ντιοξειωτικά των επτά χειμερινών κι των πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει στις επτά ειμτοληψίες έειξε ότι η περιεκτικότητ σε ντιοξειωτικά επηρεάστηκε πό όλους τους πρπάνω πράοντες που μελετήθηκν, κθώς κι πό τις μετξύ τους λληλεπιράσεις (Πίνκς 8). Ωστόσο, το μελύτερο ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς κι στ χειμερινά κι στ θερινά λχνικά οφείλοντν στο ενότυπο (74,6 κι 8,4% ι τ χειμερινά κι τ θερινά λχνικά, ντίστοιχ). Επίσης, σημντικό ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς οφείλοντν στ χειμερινά λχνικά στην ημερομηνί ειμτοληψίς (8,5%). Κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις κι ι τις επτά ειμτοληψίες, στ χειμερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ σε ντιοξειωτικά είχε το σπνάκι (27,7 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..) κι κολούθησν το πράσο (9,7 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), το λχνο (8,8 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), η πτάτ (8,3 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), το μρούλι «Ρωμάν» κι το μρούλι «Σλάτ» (8,1 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..) κι το κρότο (5,5 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), ενώ στ θερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ είχε η τομάτ (2,7 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..) κι κολούθησν η πιπεριά (18,2 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), η μελιτζάν (11,9 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..), το κολοκυθάκι (5,1 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν.. ) κι το ούρι (3,8 ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..) (Πίνκς 9). Σημντικές ιφορές πρτηρήθηκν μετξύ των ημερομηνιών ειμτοληψίς στην περιεκτικότητ σε ντιοξειωτικά σε όλ τ λχνικά. (Σχήμτ 5 & 6). Ειικότερ, στο κρότο κι στο μρούλι «Ρωμάν» η περιεκτικότητ σε ντιοξειωτικά υξήθηκε κτά την ιάρκει της περιόου των ειμτοληψιών. Επίσης, το κολοκυθάκι, η μελιτζάν κι η τομάτ πό τ θερινά είη προυσίσν την υψηλότερη περιεκτικότητά τους σε ντιοξειωτικά στην εύτερη ειμτοληψί που ιεξάχθηκε στ μέσ Αυούστου. Κτά μέσο όρο ι όλες τις ειμτοληψίες, το είος της κλλιέρεις είχε σημντική επίρση στην ντιοξειωτική ικνότητ τεσσάρων πό τ επτά χειμερινά λχνικά κι τριών πό τ πέντε θερινά λχνικά (Πίνκς 1). Συκεκριμέν, πό τ χειμερινά λχνικά το κρότο κι το λάχνο πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν μελύτερη ντιοξειωτική ικνότητ κτά 23 κι 17% ντίστοιχ πό εκείν της συμτικής κλλιέρεις, ενώ το πράσο κι το σπνάκι πό τη ιολοική κλλιέρει 24

28 χμηλότερη κτά 33 κι 45% ντίστοιχ, σε σχέση εκείνων πό τη συμτική. Από τ θερινά λχνικά η πιπερι ά κι η τομάτ πό τη ιολοική κλλιέρει είχν υψηλότερη περιεκτικότητ κτά 56 κι 13% ντίστοιχ σε σχέση με εκείν πό τη συμτική κλλιέρει, ενώ η μελιτζάν π ό τη ιολοική κλλιέρει επέειξε μικρότερη ντιοξειωτική ικνότητ κτά 2% πό εκείνη της συμτικής κλλιέρεις. Η ντιοξειωτική ικνότητ του μρουλιού τύπου «Ρωμάν», του μρουλιού τύπου «Σλάτ», της πτάτς, του ουριού κι του κολοκυθιού εν επηρεάστηκε πό το είος της κλλιέρεις. Το είος της κλλιέρεις, ιολοική ή συμτική, ρέθηκε ν επηρεάζει ελάχιστ τη συνολική ντιοξειωτική ικνότητ στ λχνικά. Από τη ιθέσιμη ιλιορφί σε 6 έρευνες έινν συνολικά 19 συκρίσεις στην περιεκτικότητ ολικών ή επιμέρους ντιοξειωτικών μετξύ ιολοικής κι συμτικής κλλιέρεις. Στις 9 πό υτές εν υπήρχν ιφορές, σε άλλες 9 ρέθηκν τ ιολοικής κλλιέρεις λχνικά ν έχουν περισσότερ ντιοξειωτικά πό τ συμτικά κι μόνο σε μί ν έχουν λιότερ. Τ είη Brassica chinensis L., κινέζικο λάχνο, σπνάκι, Allium sp. (Ren et al., 21) κι τομάτ (Caris-Veyrat et al., 24) πό ιολοική κλλιέρει περιείχν περισσότερ ολικά ή επιμέρους ντιοξειωτικά πό τ ντίστοιχ της συμτικής. Πάντως, είνι μφίολη η επίρση της μορφής της λίπνσης στην ντιοξειωτική ικνότητ των λχνικών. Τ λχνικά στ οποί εφρμόστηκε ορνική λίπνση, είτε εν είχν ιφορές (Toor et al., 25), ή είχν χμηλότερη περιεκτικότητ (Kansal et al. 1981; Schuphan, 1974a) ολικών ή επιμέρους ντιοξειωτικών σε σχέση με την νόρνη. Άλλωστε, η ποσότητ κι το είος των ντιοξειωτικών ουσιών σε έν φυτικό ιστό κθορίζετι πό πολλούς κόμ πράοντες, όπως ο ενότυπος, οι προσολές πό έντομ ή πθοόν κι η εφρμοή εντομοκτόνων (Zhao et al., 26). Σύμφων με τον Schuphan (1974b), η εφρμοή εντομοκτόνων στ φυτά μπορεί ν προκλέσει σημντική μείωση του κροτένιου στο κρότο. Αντίθετ, έλλειψη ζώτου, τρυμτισμός κι προσολές πό πθοόν προκλούν ύξηση της συκέντρωσης ντιοξειωτικών ουσιών στους φυτικούς ιστούς (Dixon and Paiva, 1995). 25

29 Πίνκς 8: Ανάλυση της πρλλκτικότητς της συνολικής ντιοξειωτικής ικνότητς (σε ισούνμ mg σκορικού οξέος /1g ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολ οική κι συμτική κλλιέρει σε επτά ειμτοληψίες. ΠΗΓΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ Σ ΒΕ 1 ΜΤ 2 %ΣΠ 3 ΒΕ ΜΤ %ΣΠ Γενότυπος (Α) ,8 *** 74, ,2 *** 8,4 Είος κλλιέρεις (Β) 1 191,9 *** 6, 1 83,2 *** 2, 8 Α Χ Β 6 174,3 *** 5, ,9 *** 6, 2 Ημερομηνί ειμτοληψίς (Γ) 6 269,4 *** 8, ,3 *** 4,4 Α x Γ 36 47,5 *** 1, ,2 *** 2, Β x Γ 6 36, *** 1,1 6 62,3 *** 2,1 Α x Β x Γ 36 83,6 *** 2, , *** 1,9 Σφάλμ 196 6,1,2 14 7,,2 ΒΕ 1 : Βθμοί Ελευθερίς 2 : Μέσο Τετράωνο : Επί τοις εκτό Συνολική Πρλλκτικότητ ΜΤ %ΣΠ 3 Πίνκς 9: Συνολική ντιοξειωτική ικνότητ (σ ε ισούνμ mg σκορικού οξέος /1 g ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις (ιολοική κι συμτική) κι τις επτά ειμτοληψίες. Κάθε τιμή είνι μέσος όρος 42 επνλήψεων. Σε κάθε στήλη, οι μέσοι όροι που κολουθούντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΙΔΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ Σπνάκι 27,7 Τομάτ 2,7 Πράσο 9,7 Πιπεριά 18,2 Λάχνο 8,8 Μελιτζάν 11,9 Πτάτ 8,3 Κολοκυθάκι 5,1 Μρούλι «Ρωμάν» 8,1 Αούρι 3,8 ε Μρούλι «Σλάτ» 8,1 Κρότο 5,5 Πίνκς 1: Συνολική ντιοξειωτική ικνότητ επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κλλιέρει ως ποσοστό (%) εκείνης πό συμτική κλλιέρει (κτά μέσο όρο ι τις επτά ειμτοληψίες). ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ % ΕΙΔΟΣ % Κρότο -22,8 Αούρι Λάχνο -16,8 Κολοκυθάκι ΜΣΣΔ ΜΣΣΔ -2,4 Μρούλι «Σλάτ» ΜΣΣΔ Πιπεριά +55,5 Πτάτ ΜΣΣΔ Τομάτ +13,4 Μρούλι «Ρωμάν» ΜΣΣΔ 1 Μελιτζάν Πράσο +32,5 Σπνάκι +45,4 ΜΣΣΔ 1 : Μη Σττιστικώς Σημντική Διφορά 26

30 2 ΚΑΡΟΤΟ 2 ΛΑΧΑΝΟ ΑΝΤΙΟΞ ΕΙΔ ΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ Α /1 29/1 12/2 26/ 2 12/3 26/3 9/ 4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 2 ΜΑΡΟΥΛΙ "ΡΩΜΑΝΑ" 2 ΜΑΡΟΥΛΙ "ΣΑΛΑΤΑ" ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤ ΙΚ Α 1 5 ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤ ΙΚ Α 1 5 ε ε ε 2 15/1 29/1 12/2 26/2 12/ 3 26/3 9/4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟ ΛΗΨΙΑΣ ΠΑΤΑΤΑ 2 15/1 29/1 12/ 2 26/2 12/3 26/3 9/4 ΠΡΑΣΟ ΑΝ ΤΙΟΞΕΙΔ ΩΤΙ ΚΑ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ Α ε ε ε 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 15/1 29/1 12/2 26/2 12/3 26/3 9/4 5 ΣΠΑΝΑΚΙ 4 ΑΝΤΙΟ ΞΕΙΔ ΩΤΙΚ Α /1 29/1 12/2 26/2 12/ 3 26/3 9/4 Σχήμ 5: Περιεκτικότητ των επτά χειμερινών λχνικών σε ντιοξειωτικά (σε ισούνμ mg σκορικού οξέος νά 1g ν..) σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 27

31 4 ΑΓΓΟΥΡΙ 4 ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙ 3 3 Α ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ Α /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ /7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 ΠΙΠΕΡΙΑ 3 3 Α ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ 2 1 Α ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ 2 1 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 4 ΤΟΜΑΤΑ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚ Α ε ε ε 3/7 13/8 27/8 1/9 24/9 8/1 22/1 Σχήμ 6: Περιεκτικότητ των πέντε θερινών λχνικών σε ντιοξειωτικά (σε ισούνμ mg σκορικού οξέος νά 1g ν..) σε σχέση με την ημερομηνί ειμτοληψίς (κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις). Η τιμή κάθε στήλης είνι ο μέσος όρος 6 επνλήψεων. Οι στήλες που επισημίνοντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. 28

32 Διλυτές φινόλες Η νάλυση της πρλλκτικότητς των εομένων της περιεκτικότητς σε ιλυτές φινόλες των επτά χειμερινών κι των πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει στις επτά ειμτοληψίες έειξε ότι η περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες επηρεάστηκε πό όλους τους πρπάνω πράοντες που μελετήθηκν, κθώς κι πό τις μετξύ τους λληλεπιράσεις (Πίνκς 11). Ωστόσο, το μελύτερο ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς κι στ χειμερινά κι στ θερινά λχνικά οφείλοντν στο ενότυπο (9,1 κι 84,8% ι τ χειμερινά κι τ θερινά λχνικά, ντίστοιχ). Επίσης, σημντικό ποσοστό της συνολικής πρλλκτικότητς οφείλοντν στ θερινά λχνικά στο είος της κλλιέρεις (8,%). Κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις κι ι τις επτά ειμτοληψίες, στ χειμερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες είχε το σπνάκι (1,115 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) κι κολούθησν η πτάτ (,434 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), το πράσο (,41 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), το λχνο (,345 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), το μρούλι «Σλάτ» (,24 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), το μρούλι «Ρωμάν» (,222 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) κι το κρότο (,213 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..). Στ θερινά λχνικά την υψηλότερη περιεκτικότητ είχε η πιπεριά (,83 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), η μελιτζάν (,475 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..), η τομάτ (,389 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) κι κολούθησν το κολοκυθάκι (,315 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) κι το ούρι (,186 ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) (Πίνκς 12). Σημντικές ιφορές πρτηρήθηκν μετξύ των ημερομηνιών ειμτοληψίς στην περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες μόνο στην πτάτ πό τ χειμερινά λχνικά κι στο ούρι, το κολοκυθάκι, τη μελιτζάν κι την πιπεριά πό τ θερινά (Σχήμτ 7 & 8). Ειικότερ, η περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες στην πτάτ υξήθηκε πό την ρχή της περιόου ειμτοληψίς μέχρι κι την προτελευτί ημερομηνί ειμτοληψίς, ενώ μειώθηκε στην τελευτί. Στο ούρι κι την μελιτζάν η περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες υξήθηκε έως κι την τρίτη ημερομηνί ειμτοληψίς, όπου κι προυσίσε μέιστο (τέλη Αυούστου) κι έπειτ κολούθησε πτωτική πορεί μέχρι το τέλος της περιόου ειμτοληψιών. Πρόμοι πορεί κολούθησε κι η περιεκτικότητ των ιλυτών φινολών στην πιπεριά με την ιφορά ότι το μέιστο προυσιάστηκε τέλη Σεπτεμρίου. Κτά μέσο όρο ι όλες τις ειμτοληψίες, το είος της κλλιέρεις είχε σημντική επίρση στην περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες πέντε πό τ επτά χειμερινά λχνικά 29

33 κι τριών πό τ πέντε θερινά λχνικά (Πίνκς 13). Συκεκριμέν, πό τ χειμερινά λχνικά το κρότο, το λάχνο κι το μρούλι «Ρωμάν» πό τη ιολοική κλλιέρει προυσίσν χμηλότερη περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες κτά 15, 12 κι 16% ντίστοιχ πό εκείν της συμτικής κλλιέρεις, ενώ το πράσο κι το σπνάκι πό τη ιολοική κλλιέρει υψηλότερη κτά 34 κι 37% ντίστοιχ, σε σχέση εκείνων πό τη συμτική. Από τ θερινά λχνικά το ούρι, η πιπεριά κι η τομάτ πό τη ιολοική κλλιέρει είχν υψηλότερη περιεκτικότητ κτά 2, 29 κι 16% ντίστοιχ σε σχέση με εκείν πό τη συμτική κλλιέρει. Η περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες των υπόλοιπων λχνικών εν επηρεάστηκε πό το είος της κλλιέρεις. Η περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες ελάχιστ επηρεάστηκε πό το είος της κλλιέρεις. Υπάρχουν λί επιστημονικά στοιχεί ιεθνώς σχετικά με την επίρση του είους κλλιέρεις (ιολοική ή συμτική) στην περιεκτικότητ των λχνικών σε φινόλες. Οι Ren et al. (21) ιπίστωσν ότι τ κινέζικο λάχνο κι πράσινη πιπεριά πό ιολοική κλλιέρει περιείχν περισσότερες πολυφινόλες κτά 842 κι 74% πό εκείν της συμτικής κλλιέρεις, ενώ στο σπνάκι εν υπήρχν ιφορές. Οι Young et al (25) ρήκν ότι μρούλι πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει περιείχν ίι ποσότητ φινολικών ενώσεων. Ίσως λοιπόν ν μην είνι το είος της κλλιέρεις υτό που επιρά στην περιεκτικότητ των λχνικών σε φινολικές ουσίες, λλά ούτε κι η μορφή λίπνσης. Τομάτες που λιπάνθηκν με ορνικά κι νόρν λιπάσμτ εν προυσίσν ιφορές στην περιεκτικότητ των ιλυτών φινολών (Toor et al., 25). Αντίθετ, κτπονήσεις, όπως έλλειψη ζώτου ή σιήρου, τρυμτισμοί των ιστών ή προσολές πό πθοόν μπορούν ν προκλέσουν συκέντρωση φινολικών ουσιών (Dixon and Paiva, 1995). 3

34 Πίνκς 11: Ανάλυση της πρλλκτικότητς της περιεκτικότητς σε ιλυτές φινόλες (σε ισούνμ mg λλικού οξέος /g ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κι συμτική κλλιέρει σε επτά ειμτοληψίες. ΠΗΓΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΕ 1 ΜΤ 2 %ΣΠ 3 ΒΕ ΜΤ %ΣΠ Γενότυπος (Α) 6 4,219 *** 9,1 4 2,265 *** 84,8 Είος κλλιέρεις (Β) 1,163 *** 3,5 1,214 *** 8, Α Χ Β 6,214 *** 4,6 4,7 *** 2,6 Ημερομηνί ειμτοληψίς (Γ) 6,25 ***,5 6,22 ***,8 Α x Γ 36,17 ***,4 24,27 *** 1, Β x Γ 6,17 ***,4 6,47 *** 1,8 Α x Β x Γ 36,24 ***,5 24,24 ***,9 Σφάλμ 196,2, 14,2,1 ΒΕ 1 : Βθμοί Ελευθερίς ΜΤ 2 : Μέσο Τετράωνο %ΣΠ 3 : Επί τοις εκτό Συνολική Πρλλκτικότητ Πίνκς 12: Περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες (σε ισούνμ mg λλικού οξέος/g ν..) επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών κτά μέσο όρο ι τ ύο είη κλλιέρεις (ιολοική κι συμτική) κι τις επτά ειμτοληψίες. Κάθε τιμή είνι μέσος όρος 42 επνλήψεων. Σε κάθε στήλη, οι μέσοι όροι που κολουθούντι πό ιφορετικά ράμμτ ιφέρουν σημντικά σύμφων με το νέο τεστ πολλπλών ευρών κτά Duncan. ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ ΔΙΑΛΥΤΕΣ ΔΙΑΛΥΤΕΣ ΕΙΔΟΣ ΦΑΙΝΟΛΕΣ ΦΑΙΝΟΛΕΣ Σπνάκι 1,115 Πιπεριά,83 Πτάτ,434 Μελιτζάν,475 Πράσο,41 Τομάτ,389 Λάχνο,345 Κολοκυθάκι,315 Μρούλι «Σλάτ», 24 ε Αούρι,186 ε Μρούλι «Ρωμάν»,222 εζ Κρότο,213 ζ Πίνκς 13: Περιεκτικότητ σε ιλυτές φινόλες επτά χειμερινών κι πέντε θερινών λχνικών πό ιολοική κλλιέρει ως ποσοστό (%) εκείνης πό συμτική κλλιέρει (κτά μέσο όρο ι τις επτά ειμτοληψίες). ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΑ ΕΙΔΟΣ % ΕΙΔΟΣ % Κρότο -15,2 Αούρι +19,5 Λάχνο -12, Κολοκυθάκι ΜΣΣΔ Μρούλι «Ρωμάν» -15,8 Μελιτζάν ΜΣΣΔ Μρούλι «Σλάτ» ΜΣΣΔ 1 Πιπεριά +29,4 Πτάτ ΜΣΣΔ Τομάτ +16,1 Πράσο +33,8 Σπνάκι +36,7 ΜΣΣΔ 1 : Μη Σττιστικώς Σημντική Διφορά 31

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ Ν Α Δ Ε Σ Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02 Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02 Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Δ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Δ 1 2 3 4 5 6 7 8 Ποιες θεωρούντι ορνωμένες ορές στην Ελλά; Η ορά ξιών του Χρημτιστηρίου Αθηνών Η ορά πρώων του Χρημτιστηρίου Αθηνών Η Ηλεκτρονική Δευτεροενής Αορά Τίτλων Όλες οι υπόλοιπες πντήσεις Τ προϊόντ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Δ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Δ 1 2 3 4 5 6 7 8 Ποιες θεωρούντι ορνωμένες ορές στην Ελλά; Η ορά ξιών του Χρημτιστηρίου Αθηνών Η ορά πρώων του Χρημτιστηρίου Αθηνών Η Ηλεκτρονική Δευτεροενής Αορά Τίτλων Όλ τ πρπάνω Τ προϊόντ της χρημτοράς

Διαβάστε περισσότερα

Περιεκτικότητα στα εκατό κατά βάρος (% W/W): εκφράζει τα γραµµάρια της διαλυµένης ουσίας που περιέχονται σε 100 g διαλύµατος.

Περιεκτικότητα στα εκατό κατά βάρος (% W/W): εκφράζει τα γραµµάρια της διαλυµένης ουσίας που περιέχονται σε 100 g διαλύµατος. 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο 1. ΙΑΛΥΜΑΤΑ (ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ) Όπως νφέρµε διάλυµ είνι έν οµογενές µίγµ που ποτελείτι πό δύο ή περισσότερες χηµικές ουσίες. Περιεκτικότητ διλύµτος είνι η ποσότητ της διλυµένης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 11 Διαγράμματα Φάσεων

Κεφάλαιο 11 Διαγράμματα Φάσεων Κεφάλιο 11 Διγράμμτ Φάσεων Συχνά, σε πολλές διεργσίες, νμιγνύουμε δύο ή κι περισσότερ διφορετικά υλικά, κι πρέπει ν πντήσουμε στο ερώτημ: ποιά θ είνι η φύση του υλικού που θ προκύψει πό υτή την νάμιξη:

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΣ ΥΛΕΣ ΚΛΑΣΗ 7

ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΣ ΥΛΕΣ ΚΛΑΣΗ 7 ΧΟΗ ΕΠΑΓΓΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΩΝ ΕΚOMEE (ΑDR) ΘΕΑΙΑ & ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΑΔΟ ΓΡΑΦΕΙΑ & ΑΙΘΟΥΕ ΔΙΔΑΚΑΙΑ: ΚΟΥΤΑΡΕΙΑ 12 ΜΕΙΑOΝΟ (ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩ) Τ.Κ.: 38333 ΒΟΟ ΤΗ.: 24210 34944 / 6977 280182

Διαβάστε περισσότερα

Είναι ένα πιστοποιητικό που επιτρέπει τη μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων ακόμα και εάν η μονάδα μεταφοράς δεν είναι κατάλληλη.

Είναι ένα πιστοποιητικό που επιτρέπει τη μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων ακόμα και εάν η μονάδα μεταφοράς δεν είναι κατάλληλη. ΚΕΦΑΑΙΟ 1: ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΙΙΟ - ΤΑΞΙΝΟΜΗΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ 1 Ποιος έχει την υποχρέωση ν πρδώσει στον οδηό τις ρπτές οδηίες σχετικές με τη μετφερόμενη επικίνδυνη ύλη; Ο πρλήπτης. Η τροχί. Ο ποστολές.

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02 Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΟΘ Γ Λ-ΘΕΡΙΝΑ 28/12/2017

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΟΘ Γ Λ-ΘΕΡΙΝΑ 28/12/2017 ΔΙΑΓΩΝΙΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥ 2017-2018 ΑΠΑΝΤΗΕΙ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΤΟ ΑΟΘ Γ Λ-ΘΕΡΙΝΑ 28/12/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. ) ωστό β) ωστό γ) Λάθος δ)ωστό ε) Λάθος Α2. γ Α3. δ ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1. Το εισόδημ των κτνλωτών.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΣΙΛΑΝΙΟΥ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ. Γ. Αλεξίου, Α. Καλαμπούνιας, Ε. Αμανατίδης, Δ. Ματαράς

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΣΙΛΑΝΙΟΥ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ. Γ. Αλεξίου, Α. Καλαμπούνιας, Ε. Αμανατίδης, Δ. Ματαράς ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΣΙΛΑΝΙΟΥ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ Γ. Αλεξίου, Α. Κλμπούνις, Ε. Αμντίδης, Δ. Μτράς Εργστήριο Τεχνολογίς Πλάσμτος, Τμήμ Χημικών Μηχνικών, Πνεπιστήμιο Πτρών ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ή αποξήρανση με στόχο την παροχή βιταμινών, ανόργανων αλάτων,

Διαβάστε περισσότερα

Πραγματικοί αριθμοί Οι πράξεις & οι ιδιότητες τους

Πραγματικοί αριθμοί Οι πράξεις & οι ιδιότητες τους 0 Πργμτικοί ριθμοί Οι πράξεις & οι ιιότητες τους Βρέντζου Τίν Φυσικός Μετπτυχικός τίτλος ΜEd: «Σπουές στην εκπίευση» 0 1 Πργμτικοί ριθμοί : Αποτελούντι πό τους ρητούς ριθμούς κι τους άρρητους ριθμούς.

Διαβάστε περισσότερα

Α Φ ΠΡΟ ΩΠΩΝ & ΑΝΣΑ Φ

Α Φ ΠΡΟ ΩΠΩΝ & ΑΝΣΑ Φ 1 Ποιες σφλίσεις περιλμάνει ο κλάος ζωής; Ασφλίσεις θνάτου, επιίωσης, μικτές κι ζωής με επιστροφή σφλίστρου Ασφλίσεις προσόων Ασφλίσεις σωμτικων λών, θνάτου ή νπηρίς,/σθένεις Ολ τ πρπάνω 2 Μόνιμη ολική

Διαβάστε περισσότερα

Σχήµα 1. ιατάξεις πρισµάτων που προσοµοιώνουν τη λειτουργία των φακών. (α) Συγκλίνων. (β) Αποκλίνων

Σχήµα 1. ιατάξεις πρισµάτων που προσοµοιώνουν τη λειτουργία των φακών. (α) Συγκλίνων. (β) Αποκλίνων Ο3 Γενικά περί φκών. Γενικά Φκός ονοµάζετι κάθε οµογενές, ισότροπο κι διφνές οπτικό µέσο που διµορφώνετι πό δυο σφιρικές επιφάνειες (ή πό µι σφιρική κι µι επίπεδη). Βσική () () Σχήµ. ιτάξεις πρισµάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ ο Ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθμό κθεμιάς πό τις πρκάτω ερωτήσεις - 4 κι δίπλ το γράμμ που ντιστοιχεί στη σωστή πάντηση.. Η ρχή της επλληλίς

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ

Διαβάστε περισσότερα

ν = 2, από τους οποίους όμως γνωρίζουμε μόνο 5, αυτούς που προκύπτουν για

ν = 2, από τους οποίους όμως γνωρίζουμε μόνο 5, αυτούς που προκύπτουν για 165 4.5 ΠΡΩΤΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ Εισγωγή Δύο πό τ σημντικότερ ποτελέσμτ σχετικά με τους πρώτους ριθμούς ήτν γνωστά ήδη πό την ρχιότητ. Το γεγονός ότι κάθε κέριος νλύετι με μονδικό τρόπο ως γινόμενο πρώτων εμφνίζετι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET14: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET14: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης κτγράφει τη σύνθεση της πσχόλησης νά περιφέρει κι ειδικότερ την ποσοστιί κτνομή κτά τομέ πργωγής (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) κθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ή αποξήρανση με στόχο την παροχή βιταμινών, ανόργανων αλάτων,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ - ΣΕΙΡΕΣ

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ - ΣΕΙΡΕΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ - ΣΕΙΡΕΣ Το ορισμένο ολοκλήρωμ ή ολοκλήρωμ Riema μις πργμτικής συνάρτησης f με διάστημ ολοκλήρωσης το πεπερσμένο διάστημ [, ], υπάρχει ότν: η f είνι συνεχής στο διάστημ υτό, κθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α. γ Α. Α. β Α5. δ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1.. Η κτάτξη των στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Γι τις ερωτήσεις 1.1-1. ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθµό της ερώτησης κι δίπλ το γράµµ που ντιστοιχεί στη σωστή πάντηση. 1.1 Tο ηλεκτρόνιο της εξωτερικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΑΓ ΓΔ

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΑΓ ΓΔ ΠΥΘΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜ Στο διπλνό ορθοώνιο τρίωνο, έχουμε φέρει πλά το ύψος που κτλήει στην υποτείνουσ. Είνι προφνές ότι, με υτό τον τρόπο, το μεάλο ορθοώνιο τρίωνο χωρίστηκε σε δύο μικρότερ ορθοώνι, τ κι. Σε

Διαβάστε περισσότερα

VΙΙ. ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ

VΙΙ. ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ VΙΙ. ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ Α. ΕΤΗΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ Η ρχή της ισουνµίς πιτεί την ισότητ της νλογιστικής προύσς ξίς των σφλίστρων µε την νλογιστική προύσ ξί των προχών (σφάλισης, ράντς ή οποισήποτε άλλης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΠΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΚΕ ΟΝΙΣ ΤΜΗΜ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΘΗΗΤΗΣ ΚΩΣΤΣ ΕΛΕΝΤΖΣ ΣΧΕΤΙΚ ΜΕ ΤΙΣ ΚΜΠΥΛΕΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΙ Τ ΠΟΤΕΛΕΣΜΤ ΥΠΟΚΤΣΤΣΗΣ ΚΙ ΕΙΣΟ ΗΜΤΟΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ η: Συνρτήσεις ζήτησης κτά arshall Υπόθεση: Το χρηµτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Ι ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΞΩΓΕΝΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ

ΜΕΡΟΣ Ι ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΞΩΓΕΝΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ ΜΕΡΟΣ Ι ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΞΩΓΕΝΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ Κεφάλιο 2 ΤΟ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ SOOW-SWAN Εισγωγή Η νάλυση της θεωρίς της οικονομικής μεγέθυνσης θ ξεκινήσει νλύοντς το πιο πλό δυνμικό υπόδειγμ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02 Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 Μ Ν Α Δ Ε Σ Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο

Διαβάστε περισσότερα

Q T Q T. pdv. παραγόµενο έργο κατά την εκτόνωση αερίου: Μεταβολή της εσωτερικής ενέργειας αέρα χωρίς µεταβολή όγκου και παραγωγή έργου.

Q T Q T. pdv. παραγόµενο έργο κατά την εκτόνωση αερίου: Μεταβολή της εσωτερικής ενέργειας αέρα χωρίς µεταβολή όγκου και παραγωγή έργου. Ο 1 ος ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ-1 σχετίζει τη µετβολή της θερµοκρσίς ενός ερίου µετηµετφορά ενέργεις µετξύ του ερίου κι του περιβάλλοντός του κι το πργόµενο/ποδιδόµενο έργο Q U W Q * *

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Λαχανικά Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως

Διαβάστε περισσότερα

2.1 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΗ ΡΙΖΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ

2.1 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΗ ΡΙΖΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΜΕΡΟΣ Α. ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΗ ΡΙΖΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ 7. ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΗ ΡΙΖΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΟΡΙΣΜΟΣ Ονομάζουμε τετργωνική ρίζ ενός θετικού ριθμού τον θετικό ριθμό (ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: ) που ότν υψωθεί στο τετράγωνο μς δίνει

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά γεωμετρικά σχήματα- Μέτρηση γωνίας μέτρηση μήκους - κατασκευές ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Βασικά γεωμετρικά σχήματα- Μέτρηση γωνίας μέτρηση μήκους - κατασκευές ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙ: Κεφάλιο 1 ο σικά γεωμετρικά σχήμτ- Μέτρηση γωνίς μέτρηση μήκους - κτσκευές ΣΚΗΣΕΙΣ 1. Πάνω στο ευθύγρμμο τμήμ = 6cm, ν πάρετε έν σημείο Γ, τέτοιο ώστε Γ = 2cm κι έν σημείο Δ, τέτοιο ώστε Δ =

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των μερισμάτων που λαμβάνουν νομικά πρόσωπα από την κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν.

ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των μερισμάτων που λαμβάνουν νομικά πρόσωπα από την κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν. ΑΔΑ: 6ΩΗΩΗ 5ΓΡ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήν, 15 Ιουνίου 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: Β Τχ.

Διαβάστε περισσότερα

36 g. 0.5 atm. P (bar) S ds. = dst. o C) θ ( = dp= P P. P γ. ( g) T T. γ γ. δ δ. Sγ δ. β β β. δ β P T. S α β = =247.

36 g. 0.5 atm. P (bar) S ds. = dst. o C) θ ( = dp= P P. P γ. ( g) T T. γ γ. δ δ. Sγ δ. β β β. δ β P T. S α β = =247. Τµήµ Χηµείς Μάθηµ: Φσικοχηµεί Ι Εξετάσεις: Περίοος Ιονίο 009-0 (8.6.00) Θέµ. 36 g Η Ο θερµοκρσίς 90 C κι πίεσης atm (ρά κτάστση, ) φέρετι σε θερµοκρσί 90 C κι πίεση 0.5 atm (έρι κτάστση, β). Ν πολοισθεί

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΓΟΝΙΔΙΑ

Βιολογία Προσανατολισμού ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝ ΓΟΝΙΔΙ Σημείωση: Τ συνδεδεμέν γονίδι νφέροντι στο ιλίο σε έγχρωμο πράθεμ στη σελίδ 80 του σχολικού ιλίου κι άσει του Φ.Ε.Κ. που νφέρει την εξετστέ ύλη, τ έγχρωμ πρθέμτ είνι εκτός εξετστές ύλης.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 0 ΜΑΪΟΥ 000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1., ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθµό της ερώτησης κι δίπλ

Διαβάστε περισσότερα

Άτομα μεταβλητή Χ μεταβλητή Y... Ν XN YN

Άτομα μεταβλητή Χ μεταβλητή Y... Ν XN YN Ν6_(6)_Σττιστική στη Φυσική Αγωγή 08_Πλινδρόμηση κι συσχέτιση Γούργουλης Βσίλειος Κθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ. Σε ορισμένες περιπτώσεις πιτείτι η νίχνευση της σχέσης μετξύ δύο ποσοτικών μετβλητών

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγικότητα πέντε ξηρικών τεχνητών λειμώνων και της αυτοφυούς βλάστησης στο Λιθοχώρι Ευρυτανίας *

Παραγωγικότητα πέντε ξηρικών τεχνητών λειμώνων και της αυτοφυούς βλάστησης στο Λιθοχώρι Ευρυτανίας * Πργωγικότητ πέντε ξηρικών τεχνητών λειμώνων κι της υτοφυούς λάστησης στο Λιθοχώρι Ευρυτνίς Πργωγικότητ πέντε ξηρικών τεχνητών λειμώνων κι της υτοφυούς λάστησης στο Λιθοχώρι Ευρυτνίς * Ρ. Θνόπουλος Διεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΤΗΣ ΣΕ ΑΥΤΕΣ

ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΤΗΣ ΣΕ ΑΥΤΕΣ 2 ΥΝ ΤΗ Υ Τ ΤΗΝ ΥΗ 363 ΜΤΗΗ Μ ΛΥ ΤΩΝΥ ΥΝΤΗ ΤΩΝ ΛΛΩΝ ΛΥΩΝ ΤΥ ΤΩΝ ΛΩΝ ΤΗ ΥΤ Μστροιάννης Ν. νάρυρος Μθημτικός πιμορφωτής Ν.Τ. ΛΗΗ Το θέμ προς διπρμάτευση νφέρετι στη σχέση των εμδών που σχημτίζοντι σε τρίωνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΙΤΡΙΚΩΝ ΣΕ ΦΥΤΑ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ ΣΕ

Διαβάστε περισσότερα

Θέρµανση Ψύξη ΚλιµατισµόςΙΙ

Θέρµανση Ψύξη ΚλιµατισµόςΙΙ Θέρµνση Ψύξη ΚλιµτισµόςΙΙ Ψυχροµετρί Εργστήριο Αιολικής Ενέργεις Τ.Ε.Ι. Κρήτης ηµήτρης Αλ. Κτσπρκάκης Ξηρόςκιυγρός τµοσφιρικόςέρς Ξηρόςκιυγρόςτµοσφιρικός έρς Ξηρός τµοσφιρικός έρς: ο πλλγµένος πό τους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΠΑΡΑΓΟΥΣΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ [Αρχική Συνάρτηση του κεφ.3.1 Μέρος Β του σχολικού βιβλίου].

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΠΑΡΑΓΟΥΣΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ [Αρχική Συνάρτηση του κεφ.3.1 Μέρος Β του σχολικού βιβλίου]. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΠΑΡΑΓΟΥΣΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ [Αρχική Συνάρτηση του κεφ.3. Μέρος Β του σχολικού βιβλίου]. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Πράγουσ συνάρτηση ΟΡΙΣΜΟΣ Έστω f μι συνάρτηση ορισμένη σε έν διάστημ.

Διαβάστε περισσότερα

Ίσα Τρίγωνα όχι, Ψευδοΐσα ναι

Ίσα Τρίγωνα όχι, Ψευδοΐσα ναι Ίσ Τρίω όχι Ψευδοΐσ ι ημοσιεύτηε στο περιοδιό «φ» τ.5 008 ημ. Ι. Μπουάης Σχ. Σύμουλος Μθημτιώ Οι ερωτήσεις τω μθητώ μς είι σφλώς πάτ ευπρόσδετες λλά πρέπει ι τις εθρρύουμε με άθε τρόπο. Όχι μόο ιτί ζωτεύου

Διαβάστε περισσότερα

ιακριτά Μαθηµατικά και Μαθηµατική Λογική ΠΛΗ20 Ε ρ γ α σ ί α 4η Θεωρία Γραφηµάτων

ιακριτά Μαθηµατικά και Μαθηµατική Λογική ΠΛΗ20 Ε ρ γ α σ ί α 4η Θεωρία Γραφηµάτων ικριτά Μηµτικά κι Μηµτική Λογική ΠΛΗ Ε ρ γ σ ί 4η Θεωρί Γρφηµάτων Α π ν τ ή σ ε ι ς Ε ρ ω τ η µ ά τ ω ν Ερώτηµ. ίετι το ένρο του πρκάτω σχήµτος. e d f b l i a k m p c g h n o Θεωρώντς σν ρίζ του ένρου

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΡΑΜΒΟΕΙΔΩΝ - ΣΤΑΥΡΑΝΘΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

2.1 Πολυώνυμα. 1 η Μορφή Ασκήσεων: Ασκήσεις στις βασικές έννοιες του πολυωνύμου. 1. Ποιες από τις παρακάτω παραστάσεις είναι πολυώνυμα του x i.

2.1 Πολυώνυμα. 1 η Μορφή Ασκήσεων: Ασκήσεις στις βασικές έννοιες του πολυωνύμου. 1. Ποιες από τις παρακάτω παραστάσεις είναι πολυώνυμα του x i. . Πολυώνυμ η Μορφή Ασκήσεων: Ασκήσεις στις βσικές έννοιες του πολυωνύμου. Ποιες πό τις πρκάτω πρστάσεις είνι πολυώνυμ του i. ii. iii. iv. v. vi. 5 Σύμφων με τον ορισμό πολυώνυμ του είνι οι πρστάσεις i,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6ο Leader-Follower model Leader-Follower εταιρεία I ο ηγέτης Η µεθοδολογία είναι γενική.

Κεφάλαιο 6ο Leader-Follower model Leader-Follower εταιρεία I ο ηγέτης Η µεθοδολογία είναι γενική. Κεφάλιο 6ο Ας δούµε έν - δύο πράµτ κόµ σε σχέση µε πίνι όπου τ άτοµ έχουν έν άπειρο ριθµό στρτηικών. Leader-Follower model (Ηέτης - Ακόλουθος: είνι η νωστή ισορροπί κτά tackelberg. Το πρόληµ του Leader-Follower

Διαβάστε περισσότερα

είναι n ανεξάρτητες τυποποιημένες κανονικές τυχαίες μεταβλητές, δηλαδή, αν Z i

είναι n ανεξάρτητες τυποποιημένες κανονικές τυχαίες μεταβλητές, δηλαδή, αν Z i Οι Κτνομές χ, t κι F Οι Κτνομές χ, t κι F Σε υτή την ενότητ προυσιάζουμε συνοπτικά τρεις συνεχείς κτνομές οι οποίες, όπως κι η κνονική κτνομή, είνι πολύ χρήσιμες στη Σττιστική Συμπερσμτολογί Είνι ξιοσημείωτο,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΛΕΓΙΟ. Έτσι για να διευκολυνθούµε στις πράξεις µας εισάγουµε τους κλασµατικούς αριθµούς. ΑΡΙΘΜΗΤΗΣ ν

ΚΟΛΛΕΓΙΟ. Έτσι για να διευκολυνθούµε στις πράξεις µας εισάγουµε τους κλασµατικούς αριθµούς. ΑΡΙΘΜΗΤΗΣ ν ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ. ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ. Ορισµοί Όπως έχουµε ήη µάθει το σύνολο των φυσικών ριθµών είνι το εξής: ΙΝ {...} Ακόµη ξέρουµε ότι πολλές φορές το πηλίκο ύο φυσικών ριθµών εν είνι πάντ φυσικός. Πράειµ: Το πηλίκο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ Ν. ΚΟΡΕΑ

Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ Ν. ΚΟΡΕΑ Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ Ν. ΚΟΡΕΑ Γρφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Πρεσβείς της Ελλάδος στη Σεούλ Rm 25, Jang Kyo Bldg,, Jang Kyo-dong, Chung-ku Seoul, Korea 00-77 Tel. +82-2-754-822 Fax +82-2-754-823

Διαβάστε περισσότερα

«Ανάλυση χρονολογικών σειρών»

«Ανάλυση χρονολογικών σειρών» Διτμημτικό Πρόγρμμ Μετπτυχικών Σπουδών των Τμημάτων Μθημτικών κι Μηχνικών Η/Υ & Πληροφορικής «Μθημτικά των Υπολογιστών κι των Αποφάσεων». (Κτεύθυνση: Σττιστική Θεωρί Αποφάσεων κι Εφρμογές). Διπλωμτική

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες, στήριξη από ICT.:

Οδηγίες, στήριξη από ICT.: Τίτλος: Ώσμωση Θέμτ: Όσμωση, γρμμομόρι, συλλογή δεδομένων κι γρφική πράστση. Διάρκει: 120λεπτά Ηλικί: 14-16 Διφοροποίηση: Διφορετικά επίπεδ βοήθεις κι διφορετικές δρστηριότητες. Οδηγίες, στήριξη πό ICT.:

Διαβάστε περισσότερα

β. CH 3 COOK γ. NH 4 NO 3 δ. CH 3 C CH. Μονάδες Ποιο από τα παρακάτω ζεύγη ενώσεων όταν διαλυθεί σε νερό δίνει ρυθµιστικό διάλυµα.

β. CH 3 COOK γ. NH 4 NO 3 δ. CH 3 C CH. Μονάδες Ποιο από τα παρακάτω ζεύγη ενώσεων όταν διαλυθεί σε νερό δίνει ρυθµιστικό διάλυµα. ΘΕΜΑ ο Στις ερωτήσεις. έως.4, ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθµό της ερώτησης κι δίπλ το γράµµ που ντιστοιχεί στη σωστή πάντηση... Το πλήθος των τοµικών τροχικών στις στιβάδες L κι Μ είνι ντίστοιχ:. 4

Διαβάστε περισσότερα

Κατάσταση ζητούμενων τροφίμων και τεχνικές προδιαγραφές για το έτος 2011 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟΥ) μονάδα Ποσότη Παρατη μέτρηση τα ρήσεις ς

Κατάσταση ζητούμενων τροφίμων και τεχνικές προδιαγραφές για το έτος 2011 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟΥ) μονάδα Ποσότη Παρατη μέτρηση τα ρήσεις ς ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 2 Α. ΣΚΟΠΟΣ Οι προδιγρφέ κλύπτουν την προμήθει Τροφίμων γι τι νάγκε του Γενικού Νοσοκομείου Κρπενησίου. ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ε π ι μ έ λ ε ι α Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ

Ε π ι μ έ λ ε ι α Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Ε π ι μ έ λ ε ι Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Κεφάλιο ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ Ο Ρ Ι Σ Μ Ο Σ Τι ονομάζετι ορισμένο ολοκλήρωμ μις συνεχούς συνάρτησης f: [, ] πό το έως κι το κι πώς συμολίζετι ; Αν F είνι πράγουσ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ συγκέντρωση Μόλυνση ονομάζετι η είσοδος ενός πθογόνου μικροίου στον οργνισμό. Χρονικά, προηγείτι η είσοδος του μικροίου κι κολουθεί η ενεργοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΙΝΑΚΕΣ 1Δ-2Δ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΙΝΑΚΕΣ 1Δ-2Δ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΙΝΑΚΕΣ 1Δ-2Δ Άσκηση 1 Μί ετιρεί πσχολεί 30 υπλλήλους. Οι μηνιίες ποδοχές κάθε υπλλήλου κυμίνοντι πό 0 έως κι 3.000. Α. Ν γράψετε λγόριθμο που γι κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΕπιφÜνεια εδüφουò. Σχήµα Π5.1: Αγωγός τοποθετηµένος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και επιστροφή ρεύµατος από τη γη.

ΕπιφÜνεια εδüφουò. Σχήµα Π5.1: Αγωγός τοποθετηµένος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και επιστροφή ρεύµατος από τη γη. Πράρτηµ 5 ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΕΙΩΣΗΣ ΜΕ ΑΓΩΓΟ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Π5. Υπολοισµός επωής πλέµτος Στο σχήµ Π5. προυσιάζετι ένς ευθύρµµος ωός µήκους, ι τον οποίο υπολοίζετι η υτεπωή L συνεκτιµώντς κι την

Διαβάστε περισσότερα

V v= (1) n. i V. = n. (2) i (3) (4) (5) (7) (8) (9) = (6)

V v= (1) n. i V. = n. (2) i (3) (4) (5) (7) (8) (9) = (6) Μερικός γρµµοµορικός όγκος Ο όγκος είνι µι κύρι εκττική ιδιότητ θερµοδυνµικών συστηµάτων. Γρµµοµορικός όγκος δηλ. ο όγκος νά γρµµοµόριο είνι η ενττική ιδιότητ συστήµτος ενός συσττικού η οποί ορίζετι πό

Διαβάστε περισσότερα

EI.3 ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ 1.Αξία κατανάλωσης 2.Πλεόνασμα καταναλωτή 3.Κόστος προμηθευτή 4.Πλεόνασμα προμηθευτή 3.Συνολικό πλεόνασμα

EI.3 ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ 1.Αξία κατανάλωσης 2.Πλεόνασμα καταναλωτή 3.Κόστος προμηθευτή 4.Πλεόνασμα προμηθευτή 3.Συνολικό πλεόνασμα EI.3 ΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ.Αξί κτνάλωσης.λεόνσμ κτνλωτή 3.Κόστος προμηθευτή 4.λεόνσμ προμηθευτή 3.Συνολικό πλεόνσμ. ργμτική ξί (Χρησιμότητ) της κτνάλωσης Η ντίστροφη συνάρτηση ζήτησης: = () έχει κτρχήν την γνωστή

Διαβάστε περισσότερα

1) Υπόδειγµα Εντολέα - Εντολοδόχου, η περίπτωση του Ηθικού Κινδύνου.

1) Υπόδειγµα Εντολέα - Εντολοδόχου, η περίπτωση του Ηθικού Κινδύνου. ) Υπόδειγµ Εντολέ - Εντολοδόχου, η περίπτωση του Ηθικού Κινδύνου. Έστω ότι ο εντολοδόχος ελέγχει µί επιχείρηση της οποίς ιδιοκτήτες είνι διάφοροι µέτοχοι (ο εντολές). Στην γενική περίπτωση, ο εντολοδόχος

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόµενες Ασκήσεις στα Στοιχεία δύο Ακροδεκτών

Προτεινόµενες Ασκήσεις στα Στοιχεία δύο Ακροδεκτών Προτεινόµενες Ασκήσεις στ Στοιχεί δύο Ακροδεκτών πό το βιβλίο «Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωµάτων», Ν. Μάργρη Πρόβληµ. Σ' έν πηνίο µε υτεπγωγή =5H το ρεύµ έχει τη µορφή του Σχ.. Σχεδιάστε την τάση στ άκρ του

Διαβάστε περισσότερα

39th International Physics Olympiad - Hanoi - Vietnam Theoretical Problem No. 1. Λύση

39th International Physics Olympiad - Hanoi - Vietnam Theoretical Problem No. 1. Λύση 39th International Physics Olympiad - Hanoi - Vietnam - 8 11 Υπολογισμός της πόστσης TG Λύση 3 3 3 Ο όγκος του νερού στην κοιλότητ είνι V = 1cm = 1 m Το μήκος του πυθμέν της κοιλότητς είνι d = L atan 6

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005. Κυριακή 10-4-2005

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005. Κυριακή 10-4-2005 ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005 ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 70 ΑΣΚΑΛΩΝ EΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ «Γνωστικό Αντικείµενο» Κυρική 10-4-2005 Α.

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Α - Kεφάλαιο 7ο - Θετικοί και Αρνητικοί Αριθμοί Α.7.8. Δυνάμεις ρητών αριθμών με εκθέτη φυσικό

Μέρος Α - Kεφάλαιο 7ο - Θετικοί και Αρνητικοί Αριθμοί Α.7.8. Δυνάμεις ρητών αριθμών με εκθέτη φυσικό Μέρος Α - Kεφάλιο 7ο - Θετικοί κι Αρνητικοί Αριθμοί - 37 - Α.7.8. Δυνάμεις ρητών ριθμών με εκθέτη φυσικό ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ένς υπολογιστής μολύνθηκε πό κάποιο ιό, ο οποίος είχε την ιδιότητ ν κτστρέφει τ ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

που έχει αρχή την αρχική θέση του κινητού και τέλος την τελική θέση.

που έχει αρχή την αρχική θέση του κινητού και τέλος την τελική θέση. . Εθύγρµµη κίνηση - - ο ΓΕΛ Πετρούπολης. Χρονική στιγμή t κι χρονική διάρκει Δt Χρονική στιγμή t είνι η μέτρηση το χρόνο κι δείχνει πότε σμβίνει έν γεγονός. Χρονική διάρκει Δt είνι η διφορά δύο χρονικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΧΕ ΙΟ ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ. ρ. Στυλιανός Γ. Λόζιος

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΧΕ ΙΟ ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ. ρ. Στυλιανός Γ. Λόζιος ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΧΕ ΙΟ ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ρ. Στυλινός Γ. Λόζιος Επ. Κθηγητής του Τµήµτος Γεωλογίς του Εθνικού & Κποδιστρικού Πνεπιστηµίου Αθηνών Το εφρµοσµέν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΔΟΣ 10 1 Ποιος θεωρείται "τρίτος" για την ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων. α Ο οδηγός. β Ο συμβαλλόμενος και οι νόμιμοι εκπρόσωποί του.

ΚΛΑΔΟΣ 10 1 Ποιος θεωρείται τρίτος για την ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων. α Ο οδηγός. β Ο συμβαλλόμενος και οι νόμιμοι εκπρόσωποί του. 1 Ποιος θεωρείτι "τρίτος" ι την σφάλιση στικής ευθύνης οχημάτων. Ο οηός. Ο συμλλόμενος κι οι νόμιμοι εκπρόσωποί του. Το πρόσωπο του οποίου η ευθύνη κλύπτετι πό την σφλιστική σύμση. Εκείνος με τον οποίο

Διαβάστε περισσότερα

αριθμών Ιδιότητες της διάταξης

αριθμών Ιδιότητες της διάταξης Ανισότητες Διάτξη πργμτικών ριθμών Ιδιότητες της διάτξης Διάτξη (σύγκριση) δύο ριθμών. Πώς μπορούμε ν συγκρίνουμε δύο ριθμούς κι ; Απάντηση Ο ριθμός είνι μεγλύτερος του (συμολικά > ), ότν η διφορά είνι

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. Τ Μ Η Μ Α ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ κ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΘΕΜΑ

Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. Τ Μ Η Μ Α ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ κ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΘΕΜΑ Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Σ χ ο λ ή Διο ίκ η σ η ς κ Ο ικ ο ν ο μ ί ς Τ Μ Η Μ Α ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ κ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Κεφάλιο 5: Θεωρήμτ κυκλωμάτων Οι διφάνειες κολουθούν το ιλίο του Κων/νου Ππδόπουλου «Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων» ISN: 9789609371100 κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 50657177 5 Θεωρήμτ κυκλωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Πληροφορικής. Μαθηματικός Λογισμός. Ενότητα: ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ- ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Πληροφορικής. Μαθηματικός Λογισμός. Ενότητα: ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ- ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ. Ιόνιο Πνεπιστήμιο - Τμήμ Πληροορικής Μθημτικός Λογισμός Ενότητ: ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ- ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Πνγιώτης Βλάμος Αδειες Χρήσης Το πρόν εκπιδευτικό υλικό υπόκειτι σε άδειες χρήσης Cativ Commo

Διαβάστε περισσότερα

ENA ΣΧΗΜΑ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ. Κόσυβας Γιώργος. 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών

ENA ΣΧΗΜΑ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ. Κόσυβας Γιώργος. 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών Σ ENA ΣΧΗΜ ΜΕ ΕΝΙΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΡΟΕΚΤΣΕΙΣ Κόσυβς ιώργος ο Πειρμτικό υμνάσιο θηνών ε υτή την εργσί προυσιάζοντι ορισμένες ξιοσημείωτες πρτηρήσεις πάνω σε έν πλούσιο σχήμ, το οποίο επιτρέπει ποικίλες προσεγγίσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΕΡΙ ΣΠΟΡΩΝ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1998 ΚΑΙ Κανονισμοί δυνάμει των άρθρων 6, 12 και 14.

ΟΙ ΠΕΡΙ ΣΠΟΡΩΝ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1998 ΚΑΙ Κανονισμοί δυνάμει των άρθρων 6, 12 και 14. Ε.Ε. Παρ. III(I) 4885 Κ.Δ.Π. 526/2004 Αρ. 3853, 30.4.2004 Αριθμός 526 Οι περί Σπόρων (Λαχανικά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2004, οι οποίοι εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με τα άρθρα

Διαβάστε περισσότερα

Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών

Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών Διατήρηση της ποιότητας των κηπευτικών μετά την συγκομιδή Η ποιότητα των κηπευτικών μετά την συγκομιδή εξαρτάταιαπό: τις καλλιεργητικές μεταχειρίσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Αριστοτέλειο Πνεπιστήµιο Θεσσλονίκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµ Πολιτικών Μηχνικών Μετπτυχικό πρόγρµµ σπουδών «Αντισεισµικός Σχεδισµός Τεχνικών Έργων» Μάθηµ: «Αντισεισµικός Σχεδισµός Θεµελιώσεων, Αντιστηρίξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 IOYNIOY 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α.1.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών

Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκων: Δ. ΣΑΒΒΑΣ Γονιμότητα εδάφους Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από: Υψηλή διαθεσιμότητα νερού Ικανοποιητική αεροπερατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. (Μονάδες 7) α) Να παραγοντοποιήσετε την παράσταση 5x 3 20x. (Μονάδες 3) β) Να λύσετε την εξίσωση 7x 3 = 2(10x + x 3 ) (Μονάδες 6,5)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. (Μονάδες 7) α) Να παραγοντοποιήσετε την παράσταση 5x 3 20x. (Μονάδες 3) β) Να λύσετε την εξίσωση 7x 3 = 2(10x + x 3 ) (Μονάδες 6,5) θ) (5 + ) + 5 = (...).(...) ι) + (5 ) 5 = (...).(...) (Μονάδες 7) Θέμ ο ) Ν πργοντοποιήσετε την πράστση 5 0 (Μονάδες ) β) Ν λύσετε την εξίσωση 7 = (0 + ) (Μονάδες,5) Θέμ ο Ν πργοντοποιήσετε τις πρστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Άσκηση 1.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Άσκηση 1. ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Άσκηση 1. Δύο μηχνικά κύμτ ίδις συχνότητς διδίδοντι σε ελστική χορδή. Αν λ 1 κι λ 2 τ μήκη κύμτος υτών των κυμάτων ισχύει: ) λ 1 λ 2 γ) λ 1 =λ 2 Δικιολογήστε την πάντησή

Διαβάστε περισσότερα

Η Υγεία σας - και - η Κατάστασή σας

Η Υγεία σας - και - η Κατάστασή σας Η Υγεί σς - κι - η Κτάστσή σς Kidney Disease and Quality of Life (KDQOL-SF ) Αυτή η έρευν σς ρωτά γι τις πόψεις σς γι την υγεί σς. Αυτές οι πληροφορίες θ µς βοηθήσουν ν δούµε πώς ισθάνεσθε κι πόσο κλά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από το πρακτικό της αριθμ.15-11 ης Συνεδρίασης της Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Λεβαδέων Αριθμός απόφασης : 142.

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από το πρακτικό της αριθμ.15-11 ης Συνεδρίασης της Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Λεβαδέων Αριθμός απόφασης : 142. ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ Λιβδειά 24 04-2015 Αριθ Πρωτ: 10259 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το πρκτικό της ριθμ15-11 ης Συνεδρίσης της Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Λεβδέων Αριθμός πόφσης : 142 Περίληψη Εκθεση ποτελεσμάτων εκτέλεσης προϋπολογισμού

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης

Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης Θέμ Α Α. Γ Α. Β Α3. Α Α4. Β Α5. Β Θέμ B B.. Λ. Λ γ. Σ δ. Σ ε. Σ Β.. Χημεί Θετικής Κτεύθυνσης 6-6-04. Οι σ δεσμοί προκύπτουν με επικλύψεις s-s, s-p κι p-p τομικών τροχικών κτά τον άξον που συνδέει τους

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ Ν Α Δ Ε Σ Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ

Διαβάστε περισσότερα

έλλειψη µε εστίες Ε (- γ, 0), Ε (γ, 0) και σταθερό άθροισµα 2α. 2. * Η εξίσωση

έλλειψη µε εστίες Ε (- γ, 0), Ε (γ, 0) και σταθερό άθροισµα 2α. 2. * Η εξίσωση Γ. ΕΛΛΕΙΨΗ Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό - Λάθος» 1. * Η εξίσωση x + y = µε = γ πριστάνει έλλειψη µε εστίες Ε (- γ, 0), Ε (γ, 0) κι στθερό άθροισµ.. * Η εξίσωση x + y = µε = γ πριστάνει έλλειψη µε εστίες

Διαβάστε περισσότερα

ιάλεξη 2 Βασικά ερωτήµατα 12/10/2016 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος

ιάλεξη 2 Βασικά ερωτήµατα 12/10/2016 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµ Οικονοµικών Επιστηµών Ακδηµϊκό έτος 2016-17 ιάλεξη 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (διβάζουμε κεφ. 4 πό Μ. Χλέτσο κι σημειώσεις στο eclass) Αντωνισμός, οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΗΣ ΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Γι τις ερωτήσεις 1.1-1.4 ν γράψετε στο

Διαβάστε περισσότερα

Α.1. δ Α.2. γ Α.3. β Α.4. γ Α.5. β ΘΕΜΑ Β. Β Β.2. α. DNA πολυμεράση. Β.3. σελ. 98 : «Η διάγνωση των γενετικών ασθενειών..

Α.1. δ Α.2. γ Α.3. β Α.4. γ Α.5. β ΘΕΜΑ Β. Β Β.2. α. DNA πολυμεράση. Β.3. σελ. 98 : «Η διάγνωση των γενετικών ασθενειών.. 6 3 5ΘΕΜΑ Α Α.. δ Α.2. γ Α.3. β Α.4. γ Α.5. β ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 IOYNIOY 204 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόχειρες σημειώσεις. Βασισμένες στο βιβλίο του Σ.Γ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ: ΒΑΣΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ. Μέρος Α: Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος

Πρόχειρες σημειώσεις. Βασισμένες στο βιβλίο του Σ.Γ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ: ΒΑΣΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ. Μέρος Α: Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος Πρόχειρες σημειώσεις Βσισμένες στο ιλίο του Σ.Γ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ: ΒΑΣΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Μέρος Α: Κυκλώμτ συνεχούς ρεύμτος Κ. Μουτζούρης Τμήμ Ηλεκτρονικής, ΤΕΙ Αθήνς Θερινό εξάμηνο 009

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρήματα, Προτάσεις, Εφαρμογές

Θεωρήματα, Προτάσεις, Εφαρμογές Θεωρήμτ, Προτάσεις, Εφρμογές Μιγδικοί Ιδιότητες συζυγών: Αν z i κι z γ δi είνι δυο μιγδικοί ριθμοί, τότε: Μέτρο: z z z z z z z z 3 z z z z 4 z z z z Αν z, z είνι μιγδικοί ριθμοί, τότε z z z z z z z z 3

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 ο. Γραμμικά Δικτυώματα

Κεφάλαιο 2 ο. Γραμμικά Δικτυώματα Κεφάλιο 2 ο Γρμμικά Δικτυώμτ Έν ηλεκτρικό κύκλωμ ή δικτύωμ ποτελείτι πό ένν ριθμό πλών κυκλωμτικών στοιχείων, όπως υτά που νφέρθηκν στο Κεφ.1, συνδεδεμένων μετξύ τους. Το κύκλωμ θ περιέχει τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

3.3 Η ΕΛΛΕΙΨΗ. Ορισμός Έλλειψης

3.3 Η ΕΛΛΕΙΨΗ. Ορισμός Έλλειψης 0 33 Η ΕΛΛΕΙΨΗ Ορισμός Έλλειψης Έστω E κι Ε δύο σημεί ενός επιπέδου Ονομάζετι έλλειψη με εστίες τ σημεί E κι Ε ο εωμετρικός τόπος C των σημείων του επιπέδου των οποίων το άθροισμ των ποστάσεων πό τ E κι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ KAI ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ( ) ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

ΑΛΓΕΒΡΑ KAI ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ( ) ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΛΓΕΒΡΑ KAI ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ (011-01) ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΑΝΕΚ ΟΣΗΣ Η επνέκδοση του πρόντος βιβλίου πργμτοποιήθηκε πό το Ινστιτούτο Τεχνολογίς Υπολογιστών & Εκδόσεων «Διόφντος»

Διαβάστε περισσότερα

1995 ΘΕΜΑΤΑ ίνονται οι πραγµατικοί αριθµοί κ, λ µε κ < λ και η συνάρτηση f(x)= (x κ) 5 (x λ) 3 µε x. Να αποδείξετε ότι:, για κάθε x κ και x λ.

1995 ΘΕΜΑΤΑ ίνονται οι πραγµατικοί αριθµοί κ, λ µε κ < λ και η συνάρτηση f(x)= (x κ) 5 (x λ) 3 µε x. Να αποδείξετε ότι:, για κάθε x κ και x λ. 995 ΘΕΜΑΤΑ. ίνοντι οι πργµτικοί ριθµοί κ, λ µε κ < λ κι η συνάρτηση f() ( κ) 5 ( λ) µε. Ν ποδείξετε ότι: ) f () f() 5 κ, γι κάθε κ κι λ. λ ) Η συνάρτηση g() ln f() στρέφει τ κοίλ προς τ κάτω στο διάστηµ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ Α. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ Α. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ. ΕΠΝΛΗΠΤΙΚ ΘΕΜΤ ΘΕΩΡΙΣ ΣΚΗΣΗ Ο πρκάτω πίνκς περιέχει τ πρόσηµ των λγεβρικών τιµών της τχύτητς κι της επιτάχνσης. Σµπληρώστε τον πρκάτω πίνκ. >, > >, <

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ( ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ)

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ( ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ) ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ - ΘΕΩΡΙΑ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ( ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ) ε (ρχή) φορές (πέρς) 1. Τι ορίζετι ως διάνυσµ ; Το διάνυσµ ορίζετι ως έν προσντολισµένο

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. 1. * Αν η γραφική παράσταση µιας συνάρτησης f είναι αυτή που φαίνεται στο σχήµα, τότε λάθος είναι

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. 1. * Αν η γραφική παράσταση µιας συνάρτησης f είναι αυτή που φαίνεται στο σχήµα, τότε λάθος είναι Ερωτήσεις πολλπλής επιλογής 1. * Αν η γρφική πράστση µις συνάρτησης f είνι υτή που φίνετι στο σχήµ, τότε λάθος είνι Α. lim f () = 4 B. lim f () = 1 1 1 Γ. lim f () =. f ( 1) = 1 4 0 1 1 1 E. f (1) = 4.

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εξετάσεων Φεβρουαρίου 2011:

Θέματα Εξετάσεων Φεβρουαρίου 2011: ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Θέμτ Εξετάσεων Φεβρουρίου : ΘΕΜΑ μονάδες Πρέπει με κυβικές b-splnes ν πρεμβάλετε, κτά σειρά, τ εξής σημεί:,,,,,,,8, 7, κι,. Ας είνι

Διαβάστε περισσότερα