ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ"

Transcript

1 ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ISSN Τόμος 2 Τεύχος 1 iaνουαριοσ-maρτιοσ 2011 Volume 2 no 1 january-march 2011 ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ Αθηροσκλήρωσησ Τόμος 2 Τεύχος 1 ianουαριοσ-maρτιοσ 2011 Αερόβια αντοχή και παχυσαρκία σε Ελληνόπουλα Μέτρηση οξειδωτικού στρες στην παχυσαρκία Αντιυπερτασική αγωγή στην υπερτασική καρδιακή νόσο Το ΒΝP στη ΧΝΝ τελικού σταδίου Σακχαρώδης διαβήτης και αθηροσκλήρωση Η ποδοκυττουρία στη διαβητική νεφροπάθεια Ο PAF και οι αναστολείς του στην αθηροσκλήρωση PPARγ και αθηρογένεση Capecitabine-associated hypertriglyceridemia Επίσημη Έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Ηellenic journal of Atherosclerosis Official Publication of the Hellenic Atherosclerosis Society

2 ZAR-AD03/2011 flyingcolours ΑΘΗΝΑ: Παπαδιαμαντοπούλου 41, Τ.Κ , Ιλίσια Τηλ.: Fax: Τηλ. Παραγγελιών: ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: Εθν. Αντιστάσεως 74 & Αίαντος, Τ.Κ Τηλ Fax: Για περαιτέρω επιστημονικές πληροφορίες απευθυνθείτε στο ιατρικό τμήμα της WinMedica

3 A Πριν τη συνταγογράφηση συμβουλευτείτε την πλήρη Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στην εταιρεία: ΑΒΒΟΤΤ LABORATORIES (ΕΛΛΑΣ) Α.Β.Ε.Ε. Αθήνα: Λ. Βουλιαγμένης 512, Άλιμος, Τηλ. : Θεσ/νίκη: 12ο χλμ Νέας Εθνικής οδού Θεσσαλονίκης - Ν. Μουδανιών, Μέγαρο Θερμαΐς, Τ.Θ Τ.Κ Θέρμη, Τηλ. :

4

5 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Τριμηνιαία Έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης HELLENIC JOURNAL OF ATHEROSCLEROSIS Three-monthly Journal of the Hellenic Atherosclerosis Society ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Μαιάνδρου 9, Αθήνα Τηλ.: , Fax: ΕΚΔΟΤΗΣ Τσελέπης Αλέξανδρος OWNER Hellenic Atherosclerosis Society 9 Meandrou str., Athens, Greece Tel.: (+30) , Fax: (+30) PUBLISHER Tselepis Alexandros Πρόεδρος Άθυρος Βασίλειος Αντιπρόεδρος Γανωτάκης Εμμανουήλ Γεν. Γραμματέας Παναγιωτάκος Δημοσθένης Ειδ. Γραμματέας Νικολάου Βασίλειος ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ταμίας Μπιλιανού Ελένη Μέλη Ελισάφ Μωϋσής Καραγιάννης Αστέριος Λυμπερόπουλος Ευάγγελος Πίτσαβος Χρήστος Τζιόμαλος Κωνσταντίνος Τσελέπης Αλέξανδρος EXECUTIVE COMMITTEE Chairman Athyros Vassilios Vice-Chairman Ganotakis Emmanouil Secretary General Panagiotakos Demosthenes Secretary Special Nikolaou Vasileios Treasurer Bilianou Eleni Members Elisaf Moses Karagiannis Asterios Liberopoulos Evangelos Pitsavos Christos Tziomalos Konstantinos Tselepis Alexandros Διευθυντής Σύνταξης Τσελέπης Αλέξανδρος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Αναπληρωτές Διευθυντές Σύνταξης Γανωτάκης Εμμανουήλ Λυμπερόπουλος Ευάγγελος Παναγιωτάκος Δημοσθένης Τζιόμαλος Κωνσταντίνος EDITORIAL BOARD Editor-in-Chief Tselepis Alexandros Associate Editors Ganotakis Emmanouil Liberopoulos Evangelos Panagiotakos Demosthenes Tziomalos Konstantinos ΜΕΛΗ Lansberg Peter (The Netherlands) Leslie David (UK) Λιονής Χρήστος Madias Nikolaos (USA) Μανωλόπουλος Ευάγγελος Μηλιώνης Χαράλαμπος Mikhailidis Dimitri (UK) Μπιλιανού Ελένη Μυγδάλης Ηλίας Νικολάου Βασίλειος Ninio Ewa (France) Παππάς Σταύρος Περρέα Δέσποινα Πίτσαβος Χρήστος Schaefer Katrin (Germany) Ταυρίδου Άννα Τέλλης Κωνσταντίνος Τζιακάς Δημήτριος Tsimikas Sotirios (USA) Ferrannini Ele (Italy) Χρυσοχόου Χριστίνα MEMBERS Achimastos Apostolos Αntonopoulou Smaragdi Athyros Vassilios Banach Maciej (Poland) Benetos Athanassios (France) Bilianou Eleni Chapman John (France) Chrysohoou Christina Dedousis Georgios Demopoulos Constantinos Elisaf Moses Ferrannini Ele (Italy) Gavras Haralambos (USA) Giugliano Dario (Italy) Goudevenos John Karabina Sonia (France) Karagiannis Asterios Kariolou Marios (Cyprus) Koenig Wolfgang (Germany) Kokkinos Peter (USA) Kolovou Genovefa Άθυρος Βασίλειος Αντωνοπούλου Σμαραγδή Αχείμαστος Απόστολος Banach Maciej (Poland) Βέμμος Κωνσταντίνος Benetos Athanassios (France) Chapman John (France) Gavras Haralambos (USA) Giugliano Dario (Italy) Γουδέβενος Ιωάννης Δεδούσης Γεώργιος Δημόπουλος Κωνσταντίνος Ελισάφ Μωϋσής Karabina Sonia (France) Καραγιάννης Αστέριος Kariolou Marios (Cyprus) Koenig Wolfgang (Germany) Kokkinos Peter (USA) Κολοβού Γενοβέφα Κωνσταντινίδης Σταύρος Κώτσης Βασίλειος Konstantinides Stavros Kotsis Vasilios Lansberg Peter (The Netherlands) Leslie David (UK) Lionis Christos Madias Nikolaos (USA) Manolopoulos Evangelos Migdalis Ilias Mikhailidis Dimitri (UK) Milionis Charalambos Nikolaou Vasileios Ninio Ewa (France) Pappas Stavros Perrea Despina Pistavos Christos Schaefer Katrin (Germany) Tavridou Anna Tellis Constantinos Tsimikas Sotirios (USA) Tziakas Dimitrios Vemmos Konstantinos Αδριανείου 3 & Κατεχάκη, Αθήνα (Ν. Ψυχικό) Τηλ.: , Fax: BetaMedArts@hol.gr, Ε-shop: EN ISO 9001:2000 Υπεύθυνος τυπογραφείου Α. Βασιλάκου, Αδριανείου Αθήνα, Τηλ.: , Adrianiou str., GR Αthens-Greece Τel.: (+30) (+30) , Fax: (+30) BetaMedArts@hol.gr, E-shop: EN ISO 9001:2000 Printing supervision A. Vassilakou 3, Adrianiou str. GR Athens, Tel.: (+30) info@atherosclerosis-gr.org

6 Clopidogrel 75mg / 300mg (Hydrogen Sulphate) Iscover-75_210x280_corr.indd 1 04/10/ :00

7 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ τριμηνιαία Έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας αθηροσκλήρωσης HELLENIC JOURNAL OF ATHEROSCLEROSIS Three-monthly Journal of the hellenic atherosclerosis society ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕρΕυνητικΕσ ΕργασiΕσ Αντίστροφη, αλλά ανεξάρτητη διαχρονική εξέλιξη ( ) των επιπέδων της παχυσαρκίας και της καρδιοαναπνευστικής αντοχής μεταξύ των Ελληνόπουλων Κ. Τάμπαλης, Δ. Παναγιωτάκος, Λ. Συντώσης...11 Η ισορροπία οξειδωτικών-αντιοξειδωτικών ως δείκτης του οξειδωτικού στρες σε παχύσαρκους ασθενείς Μ. Σαρηγιάννη, Α. Τσάπας, Ε. Μπεκιάρη, Κ. Παλέτας...18 ανασκοπhσεισ Επίδραση της αντιυπερτασικής αγωγής στην πρόγνωση ασθενών με υπερτασική καρδιακή νόσο Θ.Δ. Γκόσιος, Δ. Παρχαρίδου, Γ. Ευθυμιάδης, Χ. Καρβούνης, Π. Γκελερής...25 Το εγκεφαλικό νατριουρητικό πεπτίδιο στη χρόνια νεφρική νόσο τελικού σταδίου Ε. Τζατζάκη, Γ. Γιαννακούλας, Β. Καμπερίδης, Ζ. Παππά, Δ. Καπουκρανίδου, Χ. Καρβούνης, Ι. Στυλιάδης...34 Ο ρόλος των τελικών προϊόντων μη ενζυμικής γλυκοζυλίωσης στην ανάπτυξη αθηρoσκλήρωσης στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Θ. Γρίβα, Ε. Θεοχαρίδου, Χ. Κουμαράς, Κ. Καργιώτης, Ι. Ζωγράφου, Β. Άθυρος, Α. Καραγιάννης...40 Η ποδοκυττουρία ως πρώιμος δείκτης της διαβητικής νεφροπάθειας Ε. Λιουδάκη, Ε. Γανωτάκης, Ε. Δαφνής...47 Παράγοντας ενεργοποίησης αιμοπεταλίων και αθηροσκλήρωση. Οι ευεργετικές δράσεις των αναστολέων του Γ. Σταματάκης...52 Ο πυρηνικός υποδοχέας ενεργοποίησης υπεροξεισωμάτων γ (PPARγ) στην αθηρογένεση Μ.Κ. Κοροπούλη, Ε.Ε. Κοτσιφάκη...61 ΕνΔιαΦΕρον περιστατικο Σοβαρή υπερτριγλυκεριδαιμία σε ασθενή που λάμβανε καπεσιταμπίνη A. Κεή, Ε. Λυμπερόπουλος, Κ. Τόλης, Ν. Παυλίδης, M. Ελισάφ...68 CONTENTS Original papers Inverse, but independent trends ( ) in obesity and aerobic fitness levels among greek children K. Tambalis, D. Panagiotakos, L. Sidossis...11 Pro-oxidant anti-oxidant balance as a marker of oxidative stress in obese subjects M. Sarigianni, A. Tsapas, E. Mpekiari, K. Paletas...18 revιews Effects of antihypertensive treatment on patient prognosis with hypertensive heart disease Th.D. Gossios, D. Parcharidou, G. Efthimiadis, Ch. Karvounis, P. Geleris...25 Use of brain natriuretic peptide in end-stage renal disease E. Tzatzaki, G. Giannakoulas, V. Kamperidis, Z. Pappa, D. Kapoukranidou, H. Karvounis, I. Styliadis...34 The role of advanced glycation end-products at the development of atherosclerosis in diabetes mellitus type 2 Th. Griva, E. Theocharidou, Ch. Koumaras, K. Kargiotis, I. Zografou, V. Athyros, A. Karagiannis...40 Podocyturia as an early marker of diabetic nephropathy E. Lioudaki, E. Ganotakis, E. Daphnis...47 Platelet activating factor and atherosclerosis. The beneficial effects of its inhibitors G. Stamatakis...52 Peroxisome proliferator-activated receptor γ (PPARγ) in atherogenesis M.K. Koropouli, E.E. Kotsifaki...61 Case report A patient with capecitabine-associated severe hypertriglyceridemia A. Kei, E. Liberopoulos, C. Tolis, N. Pavlidis, M. Elisaf :00

8 ISBN: ISBN: ISBN: ISBN: ISBN: ISBN: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ Αδριανείου 3 & Κατεχάκη, Αθήνα (Ν. Ψυχικό), Τηλ.: , Fax: , BetaMedArts@hol.gr Ε-shop: EN ISO 9001:2000

9 Η επιστήμη της Διατροφής και Διαιτολογίας εξελίσσεται συνεχώς προσφέροντας διαρκώς νέες ανακαλύψεις και περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις επιδράσεις των τροφών, θετικών και αρνητικών, στο σώμα μας. Τα τελευταία χρόνια, οι ανακαλύψεις αυτές έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση ή και στην πρόληψη πολλών παθήσεων όπως οι καρδιοπάθειες και οι νεοπλασίες. Οι νόσοι αυτές, αλλά και πολλές άλλες, επιδεινώνονται και εξελίσσονται ταχύτερα υπό την επίδραση του οξειδωτικού στρες που υφίσταται το σώμα μας από την κατανάλωση διαφόρων τροφίμων, αλλά και από την επαφή με διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Συγκεκριμένα τρόφιμα, όμως, φαίνεται να ασκούν ευεργετική δράση στον οργανισμό, λόγω της φυσικής τους αντιοξειδωτικής δραστηριότητας με αποτέλεσμα να προλαμβάνουν ή να καθυστερούν την εξέλιξη πολλών παθήσεων. ΔΙΑΙΤΑΣ ORAC, που σκοπό έχει να καθοδηγήσει τον καταναλωτή στην επιλογή τροφών ανώτατης βιολογικής αξίας, έτσι ώστε να επιτυγχάνει την καλή λειτουργία των κυττάρων του σώματος και τον αποτελεσματικότερο μεταβολισμό και να αναβαθμίζει την άμυνα του οργανισμού προλαμβάνοντας τα φαινόμενα της γήρανσης των ιστών. Συγκεκριμένα, στις σελίδες του βιβλίου αυτού ο αναγνώστης μαθαίνει, τι είναι το οξειδωτικό στρες, τον τρόπο αξιολόγησης του βαθμού οξειδωτικού στρες που παρουσιάζει, τον τρόπο με τον οποίο η νέα αντιοξειδωτική δίαιτα ORAC μπορεί να βοηθήσει, τα καλύτερα τρόφιμα με σημαντική αντιοξειδωτική δράση, όπως τα βιολογικά ή τα κρητικά τρόφιμα, την αντιοξειδωτική ικανότητα των διαφόρων τροφίμων, καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης μέσω της δίαιτας ORAC της παχυσαρκίας, της κατάθλιψης, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, του σακχαρώδους διαβήτη, της πρόωρης γήρανσης και σειράς άλλων χρονίων νοσημάτων. Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε κλινικούς διαιτολόγουςδιατροφολόγους, ιατρούς και άλλους επιστήμονες που ασχολούνται με τον τομέα της διατροφής στην πρακτική τους, αλλά και στον απλό άνθρωπο που θέλει να ενημερωθεί και να εφαρμόσει μόνος του τα απλά βήματα βελτίωσης της πρόσληψης τροφών υψηλής βιολογικής σημασίας με αντιοξειδωτική δράση. Ο διακεκριμένος και πεπειραμένος κλινικός διαιτολόγοςδιατροφολόγος Δημήτρης Γρηγοράκης, με τις εκδόσεις ΒΗΤΑ, παρουσιάζουν το σκεπτικό της ΝΕΑΣ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗΣ xviii+246 σελίδες 20x26 Μαλακό εξώφυλλο σχήματα, 4 εικόνες, 15 πίνακες ΙSBN: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ, Αδριανείου 3 & Κατεχάκη, Αθήνα (Ν. Ψυχικό), Τηλ.: , Fax: , BetaMedArts@hol.gr Ε-shop: EN ISO 9001:2000

10

11 Ε Ρ Ε Υ Ν Η Τ Ι Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ο R I G I N A L P A P E R Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης 2(1):11 17 Αντίστροφη, αλλά ανεξάρτητη διαχρονική εξέλιξη ( ) των επιπέδων της παχυσαρκίας και της καρδιοαναπνευστικής αντοχής μεταξύ των Ελληνόπουλων Κ. Τάμπαλης, Δ. Παναγιωτάκος, Λ. Συντώσης Τμήμα Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα Hellenic Journal of Atherosclerosis 2(1):11 17 Inverse, but independent trends ( ) in obesity and aerobic fitness levels among Greek children K. Tambalis, D. Panagiotakos, L. Sidossis Department of Nutrition and Dietetics, Harokopio University, Athens, Greece ΣκοπoΣ: Η καταγραφή της διαχρονικής εξέλιξης ( ) των επιπέδων της καρδιοαναπνευστικής αντοχής και του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) σε Ελληνόπουλα ηλικίας 8 9 ετών κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 11 ετών. ΥΛΙκο-ΜΕΘοΔοΣ: Τα πληθυσμιακά δεδομένα προήλθαν από την ετήσια σχολική μελέτη υγείας στο 85% περίπου των σχολείων της χώρας. Αναλύθηκαν ανθρωπομετρικά δεδομένα (ύψος, βάρος) και η επίδοση σε δοκιμασία αερόβιας αντοχής (παλίνδρομο τεστ αντοχής 20 μέτρων) από παιδιά (αγόρια: 51,2%). Για τον προσδιορισμό των ομάδων βάρους, χρησιμοποιήθηκαν τα κριτήρια του International Obesity Task Force (IOTF), ανά φύλο. ΑποτΕΛΕΣΜΑτΑ: Η αερόβια ικανότητα μειώθηκε κατά 5,9% (P<0,001) στα αγόρια και 5,4% (P<0,001) στα κορίτσια μεταξύ του 1997 και του 2007, ενώ ταυτόχρονα η παχυσαρκία αυξήθηκε κατά περίπου 50% και στα δύο φύλα (P<0,001). Περαιτέρω ανάλυση της χρονοσειράς των παραπάνω ανέδειξε ότι η αύξηση των επιπέδων της παχυσαρκίας ήταν ανεξάρτητη της μείωσης της αερόβιας ικανότητας. Ο επιπολασμός του χαμηλού τεταρτημόριου της VO 2max αυξήθηκε από 21% aim: We examined secular trends ( ) in aerobic fitness and body mass index (BMI) status in 8 9 years old Greek children during an 11-year period. MATERIAL-METhodS: Population data derived from a yearly, health survey. Anthropometric measurements and aerobic fitness test data from 651,582 children were analysed. The gender and age specific BMI cut-off points by the International Obesity Task Force were used. RESuLTS: Aerobic performance decreased by 5.9% (P<0.001) for boys and 5.4% (P<0.001) for girls between 1997 and 2007, while obesity increased by approximately 50% in both sexes (P<0.001). Nevertheless, time-series analyses revealed that the increasing trends in obesity were independent of the reduction in aerobic fitness levels. An increase was observed in the prevalence of the low quartile of estimated VO 2max from 21% in 1997 to 48.2% in 2007 for girls (P<0.001) and from 25.7% in 1997 to 38.7% in 2007 (P<0.001) for boys. Overweight and obese children had lower performances in aerobic fitness throughout the studied period. ConCLuSIonS: We observed inverse, albeit independent trends in obesity and aerobic fitness levels among Κ. Τάμπαλης Τμήμα Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ελ. Βενιζέλου 70, Αθήνα dp425603@hua.gr K. Tambalis Department of Nutrition and Dietetics, Harokopio University, 70 El. Venizelou street, GR Athens, Greece dp425603@hua.gr

12 12 Κ. Τάμπαλης και συν το 1997 σε 48,2% το 2007 στα κορίτσια (P<0,001) και από 25,7% το 1997 σε 38,7% το 2007 (P<0,001) στα αγόρια. Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά είχαν χαμηλότερες επιδόσεις στην αερόβια ικανότητα κατά τη διάρκεια όλης της διερευνόμενης περιόδου (P<0,001). ΣΥΜπΕρΑΣΜΑτΑ: Μεταξύ του 1997 και 2007, παρατηρήθηκε μία αντίστροφη αν και ανεξάρτητη εξέλιξη των επιπέδων της παχυσαρκίας και της αερόβιας ικανότητας. Οι παραπάνω αλλαγές προδιαθέτουν τα παιδιά σε σοβαρά προβλήματα υγείας κατά την ενηλικίωσή τους. Greek children from 1997 to These changes are significant and predispose our children to serious health risks as they grow older. Λέξεις ευρετηρίου: Φυσική κατάσταση, παιδική παχυσαρκία, διαχρονική εξέλιξη. Key words: Aerobic fitness, childhood obesity, secular trend. 1. Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει αναγνωριστεί ως επιδημία στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. 1 Στην Ελλάδα, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί κατά περίπου 50% την τελευταία δεκαετία και στις μέρες μας πάνω από το 40% των παιδιών ηλικίας 8 9 ετών υπερβαίνουν το κανονικό βάρος, 2 δημιουργώντας σοβαρά ερωτηματικά για την υγεία αυτών των παιδιών και τις επακόλουθες κοινωνικές επιπτώσεις. Η παιδική παχυσαρκία συνδέεται ευθέως με την ανάπτυξη του Μεταβολικού Συνδρόμου. 3 Η παρούσα επιδημία της παχυσαρκίας έχει αποδοθεί τουλάχιστον εν μέρει σε ένα «παχυσαρκογενές» περιβάλλον, το οποίο ευνοεί την υπερβολική πρόσληψη τροφής και αποθαρρύνει τη φυσική δραστηριότητα. 4 Τα επαρκή επίπεδα της φυσικής κατάστασης στην παιδική ηλικία είναι πιθανόν να μεταφέρουν ευνοϊκές ως προς την άσκηση συμπεριφορές αλλά και βιολογικά αποτελέσματα στη μετέπειτα ζωή. 5 Πλήθος επιδημιολογικών μελετών αποδεικνύουν ότι τα αυξημένα επίπεδα της φυσικής κατάστασης, κυρίως της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας, σχετίζονται με την καλύτερη υγεία των παιδιών, 6 11 με ένα δοσοεξαρτώμενο τρόπο. 12 Σε προηγούμενη μελέτη του Εργαστηρίου μας, βρέθηκε ότι η κεντρική αλλά και η κοιλιακή παχυσαρκία είναι χαμηλότερη στα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά με υψηλότερη καρδιοαναπνευστική αντοχή. 13 Επιπροσθέτως, έχει βρεθεί ότι τα άτομα με υψηλή αερόβια αντοχή κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μπορεί να έχουν χαμηλότερα επίπεδα παχυσαρκίας ως ενήλικες. 14 Μετα-ανάλυση σε ενήλικες έδειξε ότι ο κίνδυνος για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων ήταν υψηλότερος μεταξύ εκείνων των οποίων το επίπεδο της φυσικής κατάστασής τους βρισκόταν χαμηλότερα από το 25ο εκατοστημόριο της κατάταξης, σε σχέση με αυτούς που βρισκόταν υψηλότερα. 15 Με σκοπό να προλάβουμε μία πρώιμη ανάπτυξη των κινδύνων για καρδιαγγειακές νόσους στην παιδική ηλικία και να δημιουργήσουμε στρατηγικές πρόληψης, είναι σημαντική η παρακολούθηση της διαχρονικής εξέλιξης της σχέσης μεταξύ της παιδικής παχυσαρκίας και της φυσικής κατάστασης στα παιδιά. Υπάρχουν ισχυρά δεδομένα ότι η αερόβια ικανότητα των παιδιών διαφέρει ευρέως μεταξύ των πληθυσμών. 16 Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν μία αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ της παχυσαρκίας και της αερόβιας ικανότητας όταν αυτή μετρήθηκε με την παλίνδρομη δοκιμασία των 20 μέτρων σε παιδιά. 17,18 Τα σχετικά επιδημιολογικά δεδομένα στη χώρα μας είναι σπάνια και προέρχονται από συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές Επομένως, ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να καταγράψει τη διαχρονική εξέλιξη των επιπέδων της καρδιοαναπνευστικής αντοχής και της παχυσαρκίας, μεταξύ του 1997 και του 2007, στο σύνολο σχεδόν των παιδιών ηλικίας 8 έως 9 ετών της χώρας, και να εξετάσει την πιθανή μεταξύ τους συσχέτιση. 2. Υλικό και μέθοδος 2.1. Συμμετέχοντες Τα πληθυσμιακά δεδομένα προήλθαν από 10 εθνικές, σχολικές έρευνες υγείας, οι οποίες διεξάχθηκαν από το 1997 έως το Αναλυτικότερα, ανθρωπομετρικά δεδομένα (ύψος, βάρος), δεδομένα φυσικής κατάστασης και πληροφορίες για την ηλικία και το γένος συλλέχθηκαν σε ετήσια βάση, την ίδια πάντοτε χρονική περίοδο (άνοιξη), με εξαίρεση το 2002, έτος κατά το οποίο για τεχνικούς λόγους δε διεξάχθηκε η έρευνα. Η έρευνα έλαβε χώρα σε όλα σχεδόν τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας (περίπου 85%). Τα σχολεία τα οποία δε συμμετείχαν ήταν από απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με μικρό αριθμό μαθητών. Από το 1997 έως το 2007, συνολικά παιδιά, ηλικίας 8 έως 9

13 ΑΕροβιΑ ΑνΤοχΗ ΚΑι ΠΑχΥΣΑρΚιΑ ΣΕ ΕλλΗνοΠοΥλΑ 13 ετών (51% αγόρια, > 95% του συνολικού πληθυσμού της αντίστοιχης ηλικίας) συμμετείχαν στην έρευνα (πίνακας 1) Άδεια διεξαγωγής Η έρευνα διεξήχθη με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και του αρμόδιου Τμήματος του Παιδαγωγικού ινστιτούτου Αθλητική δοκιμασία Η ακόλουθη αθλητική δοκιμασία διεξήχθη από δύο εκπαιδευμένους καθηγητές Φυσικής Αγωγής. Εν συντομία, η «Παλίνδρομη δοκιμασία αντοχής 20 μέτρων» διενεργήθηκε για να εκτιμηθεί η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO 2max ), χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις που έχουν προταθεί από τους Leger et al. 22,23 Η δοκιμασία αυτή συνίσταται στη μέτρηση του αριθμού των γύρων που θα συμπληρωθούν από τους συμμετέχοντες, τρέχοντας πάνω-κάτω ανάμεσα σε δύο γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 20 m, με μία αρχική ταχύτητα 8,5 km/h, η οποία αυξάνεται 0,5 km/h κάθε λεπτό, χρησιμοποιώντας μία προηχογραφημένη κασέτα η οποία δίνει το ρυθμό. Η παραπάνω δοκιμασία είναι ευρέως χρησιμοποιημένη σε έρευνες και επιλέχθηκε ως αντιπροσωπευτική της αερόβιας απόδοσης Ανθρωπομετρικές μετρήσεις Το ύψος και το βάρος των παιδιών μετρήθηκαν το πρωί, χωρίς παπούτσια, χρησιμοποιώντας μία ελεγμένη διαδικασία. Για τη μέτρηση του βάρους χρησιμοποιήθηκαν ηλεκτρονικές ζυγαριές με απόκλιση 100 g. Το ύψος καταγράφηκε σε όρθια θέση στο πλησιέστερο 0,5 cm, ενώ το παιδί στηριζόταν εξίσου στα δύο πόδια και η πλάτη του ήταν ίσια και ακουμπούσε στον τοίχο. ο ΔΜΣ υπολογίστηκε ως ο λόγος του σωματικού βάρους σε κιλά προς το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα (kg/m 2 ). Για την κατηγοριοποίηση των παιδιών σε λιποβαρή, νορμοβαρή, 24 υπέρβαρα και παχύσαρκα, 25 χρησιμοποιήθηκαν τα όρια του ΔΜΣ ανά φύλο, τα οποία προτείνονται από τον IOTF ως τα πιο κατάλληλα για επιδημιολογικές μελέτες Στατιστική ανάλυση Τα περιγραφικά χαρακτηριστικά των ανθρωπομετρικών δεδομένων (π.χ. ύψος, βάρος) και της αθλητικής δοκιμασίας παρουσιάζονται ως μέσοι όροι±σταθερή απόκλιση, ενώ στα γραφήματα παρουσιάζονται ως μέση τιμή. Προσδιορίσαμε τις κατηγορίες του ΔΜΣ των συμμετεχόντων ανά φύλο και τους κατατάξαμε ως λιπόβαρους, νορμοβαρείς, υπέρβαρους και παχύσαρκους, σύμφωνα με τα όρια του ΔΜΣ που προτείνονται από τον IOTF. 24,25 Στην παρούσα εργασία, ως λιπόβαροι θεωρούνται εκείνοι οι οποίοι ανήκουν και στους 3 βαθμούς λιποβαρούς (π.χ. βαθμοί 1, 2 και 3). Διαιρέσαμε τα αποτελέσματα της απόδοσης της αθλητικής δοκιμασίας σε τεταρτημόρια ανά φύλο, λαμβάνοντας ως τιμές αναφοράς των τεταρτημόριων τις τιμές που αντιστοιχούσαν σε καθένα από αυτά το Επομένως, τα παιδιά κατατάχθηκαν ανάλογα με την επίδοσή τους στο χαμηλό-φτωχό (1ο), ενδιάμεσα-αποδεκτά (2ο 3ο) και υψηλό-εξαιρετικό (4ο) τεταρτημόριο, με βάση την κατανομή των επιδόσεων του Αυτή η διαδικασία μάς επέτρεψε να συγκρίνουμε τα επίπεδα των επιδόσεων των αθλητικών δοκιμασιών των παιδιών μεταξύ του 1997 και του Τα παιδιά τα οποία ανήκαν στο πρώτο τεταρτημόριο της αθλητικής δοκιμασίας κατηγοριοποιήθηκαν ως έχοντες χαμηλή-φτωχή επίδοση. οι συγκρίσεις μεταξύ των κατηγορικών μεταβλητών (π.χ. φύλο, κατηγορία ΔΜΣ και τεταρτημόρια επίδοσης) εκτελέστηκαν με τη χρήση του Pearson s chi-square test. Για να ελέγξουμε τις διαφορές στις επιδόσεις των αθλητικών δοκιμασιών μεταξύ του 1997 και του 2007, χρησιμοποιήσαμε το student s t-test. Η κανονική κατανομή των Πίνακας 1. Αριθμός συμμετεχόντων παιδιών στην έρευνα ανά φύλο και έτος. Έτος Αγόρια Κορίτσια Σύνολο n (%) n (%) (n) (51,3%) (48,7%) (51%) (49%) (51,3%) (48,7%) (51,8%) (48,5%) (51%) (49%) (51,5%) (48,5%) (50,8%) (49,2%) (50,5%) (49,5%) (51,1%) (48,9%) (51,1%) (48,9%) Σύνολο (51,2%) (48,8%)

14 14 Κ. Τάμπαλης και συν τιμών ελέγχθηκε γραφικά μέσω των P-P διαγραμμάτων. Για να ελέγξουμε τη διαχρονική εξέλιξη ανά φύλο, χρησιμοποιήσαμε την ανάλυση της γραμμικής παλινδρόμησης, λαμβάνοντας ως εξαρτημένη μεταβλητή τη διαχρονική εξέλιξη της μέσης τιμής της VO 2max ή του χαμηλού τεταρτημόριου της VO 2max και το έτος της έρευνας ως την ανεξάρτητη (με χρονική διαφορά το 0). Η χρονική εξάρτηση αξιολογήθηκε με τη χρήση της λειτουργίας της μερικής αυτοσυσχέτισης. Δεν παρατηρήθηκε αυτοσυσχέτιση για διάφορες χρονικές διαφορές. Επιπροσθέτως, εφαρμόσαμε ανάλυση γραμμικών μικτών μοντέλων με σταθερή επίδραση, ώστε να διερευνήσουμε αν η χρονοσειρά του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας σχετίζεται με τα επίπεδα της αερόβιας ικανότητας κατά τη διερευνώμενη χρονική περίοδο. Ανάλυση λογαριθμιστικής παλινδρόμησης χρησιμοποιήθηκε για να αξιολογήσουμε την επίδραση των κατηγοριών του ΔΜΣ στην πιθανότητα να παρουσιάσουν τα παιδιά χαμηλή απόδοση. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται ως λόγος πιθανοτήτων και 95% διάστημα εμπιστοσύνης. Το επίπεδο της στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο 5% (P<0,05). Όλες οι στατιστικές αναλύσεις διενεργήθηκαν με τη χρήση του SPSS version 14.0 software for Windows (SPSS Inc, Chicago, Il, USA). 3. Αποτελέσματα Το επίπεδο της αερόβιας ικανότητας μειώθηκε κατά 5,9% (P<0,001) στα αγόρια και 5,4% (P<0,001) στα κορίτσια μεταξύ του 1997 και του Αναλυτικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μείωσης της VO 2max ήταν 0,26±0,01 mlo 2 kg 1 min 1 yr 1 στα αγόρια (P<0,001) και 0,20±0,01 mlo 2 kg 1 min 1 yr 1 στα κορίτσια (P<0,001). Το ποσοστό των παιδιών που ανήκε στο χαμηλό τεταρτημόριο της VO 2max αυξήθηκε από 25,7% το 1997 σε 38% το 2007 (P<0,001) στα αγόρια, με ετήσιο ρυθμό ίσο με 1,16±0,23% (P<0,001) και από 21% το 1997 σε 48,2% το 2007 στα κορίτσια (P<0,001), με ετήσιο ρυθμό ίσο με 2,35±0,32% (P<0,001) (σχήμα 1, επάνω διάγραμμα). Το σχήμα 1 (κάτω διάγραμμα) παρουσιάζει την ταυτόχρονη αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας κατά τη διάρκεια της διερευνώμενης χρονικής περιόδου και για τα δύο φύλα. Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται οι διαφορές μεταξύ του 1997 και του 2007 στα τεταρτημόρια της επίδοσης στην αερόβια δοκιμασία ανά ομάδα βάρους. Ως επακόλουθο των προαναφερόμενων αποτελεσμάτων και λαμβάνοντας υπόψη πρόσφατη μελέτη μας η οποία έδειξε αύξηση του επιπολασμού των υπέρβαρων παιδιών κατά (~30%) και των παχύσαρκων κατά (~50%) μεταξύ του 1997 και του 2007, 2 κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει ότι η μείωση της αερόβιας ικανότητας μπορεί να εξηγηθεί τουλάχιστον εν μέρει από την παρατηρούμενη αύξηση των επιπέδων της παχυσαρκίας. Τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης της χρονοσειράς ανέδειξαν ότι όταν εισήγαμε τη μεταβλητή της αερόβιας ικανότητας στο μοντέλο μας, η επίδραση του χρόνου % Παχυσαρκία % Χαμηλό τεταρτημόριο της VO2max ,1 7,2 8,9 8,1 Σχήμα 1. Διαχρονική εξέλιξη ( ) του επιπολασμού των παιδιών τα οποία ανήκουν στο χαμηλό τεταρτημόριο της VO 2max (επάνω διάγραμμα) και του επιπολασμού της παχυσαρκίας (κάτω διάγραμμα). στον επιπολασμό της παχυσαρκίας παρέμεινε στατιστικά σημαντική (P<0,001) και η επίδραση στη μέτρηση του μεγέθους (π.χ. β-συντελεστής) παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητη, προτείνοντας ότι η μείωση της αερόβιας ικανότητας στην πάροδο του χρόνου δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως από την αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας στον πληθυσμό μας και για τα δύο φύλα. Επιπλέον, το 2007 το ποσοστό των φυσικά εύρωστων (εξαιρετική επίδοση στη δοκιμασία αερόβιας ικανότητας) κοριτσιών και αγοριών, ήταν σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με το 1997 (P<0,001), σε όλες τις κατηγορίες βάρους. Τα αποτελέσματα της πιθανότητας για χαμηλή επίδοση της αθλητικής δοκιμασίας ανά κατηγορία βάρους παρουσιάζονται στον πίνακα 3. ο κίνδυνος για χαμηλή επίδοση ήταν υψηλότερος στα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά σε σύγκριση με τα νορμοβαρή. Αντίθετα, τα λιποβαρή παιδιά ήταν λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν χαμηλή επίδοση σε σύγκριση με τους νορμοβαρείς συνομήλικούς τους κατά το τελευταίο έτος της έρευνας (P<0,002). 4. Συζήτηση 9,3 9,4 8,1 8,3 10,6 9,3 12,3 12,4 10,9 11,3 10,8 Αγόρια 12,3 12,2 12,2 11,2 11,2 Κορίτσια Έτος Κορίτσια 48, , ,7 35, ,3 35,7 25, ,5 26,9 36, ,4 Αγόρια 25 26,7 26,4 25,1 26, Έτος Τα παρόντα δεδομένα επιβεβαιώνουν την υπόθεση ότι τα υπέρβαρα και τα παχύσαρκα παιδιά έχουν χαμη-

15 ΑΕροβιΑ ΑνΤοχΗ ΚΑι ΠΑχΥΣΑρΚιΑ ΣΕ ΕλλΗνοΠοΥλΑ 15 Πίνακας 2. Διαφορές μεταξύ του 1997 και του 2007 των τεταρτημόριων της απόδοσης στο Παλίνδρομο τεστ αντοχής 20 μέτρων, ανά φύλο και κατηγορία ΔΜΣ (%) Αγόρια (%) Κορίτσια Τεστ αντοχής 20 m Χαμηλή Καλή Εξαιρετική Χαμηλή Καλή Εξαιρετική λιπόβαροι 21,1 39,1 39,8 16,9 43,5 39,6 νορμοβαρείς 21,8 41,9 36,3 17,8 46,4 35,8 Υπέρβαροι 31,5 47,5 21,0 30,6 48,0 21,4 Παχύσαρκοι 43,7 46,0 10,3 41,8 45,6 12,6 λιπόβαροι 26,1 46,3 27,6 37,4 30,0 32,6 νορμοβαρείς 32,1 46,8 21,1 42,6 30,1 27,3 Υπέρβαροι 44,5 46,0 9,5 55,6 29,5 14,9 Παχύσαρκοι 55,8 37,1 5,1 66,5 24,8 8, χαμηλή=1ο τεταρτημόριο, Καλή=2ο, 3ο τεταρτημόρια, Εξαιρετική=4ο τεταρτημόριο λότερες επιδόσεις στη δοκιμασία της καρδιοαναπνευστικής αντοχής. Είναι αξιοσημείωτο, αλλά ταυτόχρονα και ανησυχητικό, το εύρημα ότι, μεταξύ του 1997 και του 2007, το ποσοστό των παιδιών της χώρας μας ηλικίας 8 έως 9 ετών με χαμηλή καρδιοαναπνευστική ικανότητα αυξήθηκε σημαντικά μεταξύ όλων των κατηγοριών βάρους και στα δύο φύλα. Η παρούσα μελέτη καταγράφει μία σημαντική μείωση της αερόβιας αντοχής και στα δύο φύλα με ένα μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης περίπου 0,45%. Τα αποτελέσματά μας είναι σε συμφωνία με δύο πρόσφατα δημοσιευμένες ανασκοπήσεις 16,26 οι οποίες καταγράφουν μία ταχεία μείωση στην επίδοση της παλίνδρομης δοκιμασίας αντοχής 20 μέτρων σε παιδιά και εφήβους τα τελευταία 20 χρόνια (μέση ετήσια μείωση κατά 0,44% και 0,40% για αγόρια και κορίτσια, αντίστοιχα). Στα παιδιά, η χαμηλή φυσική κατάσταση σχετίζεται με 6 έως 7 φορές αυξημένο κίνδυνο για τη συσσώρευση υψηλών επιπέδων παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. 6 Από την άλλη πλευρά, έχει προταθεί ότι το να είναι φυσικά εύρωστο ένα παιδί, μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη της παχυσαρκίας. 13,17 Το χαμηλό επίπεδο της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας των παιδιών της χώρας μας 21 κάνει επιτακτικό το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων τα οποία θα συμβάλλουν στη βελτίωσή του. Η φάση της σταθεροποίησης που παρατηρείται στα αγόρια με χαμηλή VO 2max τα τελευταία 3 4 χρόνια, πιθανά να δηλώνει ότι το ποσοστό αυτών των παιδιών έφτασε στο υψηλότερο όριό του, κάτι που από την πλευρά της δημόσιας υγείας αποτελεί ένα ενθαρρυντικό μήνυμα. οι πιθανοί παράγοντες οι οποίοι συνέβαλαν σε αυτό (σεξουαλική ωρίμανση, φυσική δραστηριότητα, γενετικό υπόβαθρο κ.ά.) δεν έχουν διερευνηθεί στην παρούσα έρευνα και επίσης απαιτείται ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα παρακολούθησης για να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα. Η μεγαλύτερη αύξηση του επιπολασμού των κοριτσιών που ανήκαν στο χαμηλό τεταρτημόριο της VO 2max σε σχέση με τα αγόρια, δεδομένου ότι ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της παχυσαρκίας ήταν ίδιος μεταξύ των φύλων, θα μπορούσε να αποδοθεί τουλάχιστον εν μέρει στη μεγαλύτερη μείωση των επιπέδων της φυσικής δραστηριότητας. Αν και στην παρούσα μελέτη δεν καταγράφηκαν ταυτόχρονα και τα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας των παιδιών, ούτε υπάρχει δημοσιευμένη σχετική έρευνα στη χώρα μας, ανασκοπήσεις των Tomkinson & Olds και Haug et al 2009, 27 που συμπεριέλαβαν έρευνες σε παιδιά, καταλήγουν ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία πως τα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας παρουσιάζουν μείωση τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα στα κορίτσια. Επιπροσθέτως, η μελέτη μας προτείνει ότι το υπέρβαρο και η παχυσαρκία είναι ενδεικτικά της χαμηλής απόδοσης και στα δύο φύλα (πίνακας 3). Τα παραπάνω ευρήματα είναι σε συμφωνία με μελέτες από επιλεγμένες περιοχές της χώρας μας των Mamalakis et al 2000, 20 Koutedakis et al και Tokmakidis et al 2006, 21 οι οποίες αναφέρουν ότι η αερόβια ικανότητα σχετίζεται αντίστροφα με την παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικους. Επιπλέον, τα αποτελέσματά μας είναι σε συμφωνία με πρόσφατες μελέτες σε παιδιά και εφήβους των Stigman et al 2009, 17 Westerstahl et al 2003, 28 Stratton et al και Huotari et al 2009, 29 οι οποίες συμπεραίνουν ότι η αερόβια ικανότητα και η παχυσαρκία ακολουθούν αντίθετη διαχρονική εξέλιξη. οι περισσότερες από τις παραπάνω μελέτες έχουν χρησιμοποιήσει, όπως και εμείς, την παλίνδρομη δοκιμασία αντοχής 20 μέτρων και τα κριτήρια του IOTF, και ως εκ τούτου τα αποτελέσματά τους είναι ευθέως συγκρίσιμα με τα δικά μας. Κάποιος θα περίμενε, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω ευρήματα, μια εξαρτημένη σχέση ανάμεσα στην αύξηση της παχυσαρκίας και την ταυτόχρονη μείωση

16 16 Κ. Τάμπαλης και συν Πίνακας 3. Συσχέτιση μεταξύ των κατηγοριών του ΔΜΣ και της χαμηλής απόδοσης στην αερόβια δοκιμασία, ανά φύλο και έτος έρευνας. Αγόρια Χαμηλή επίδοση στην αερόβια δοκιμασία* Κορίτσια OR 95% CI P OR 95% CI P OR 95% CI P OR 95% CI P λιποβαρείς 0,96 (0,86 1,07) 0,477 0,87 (0,79 0,95) 0,002 0,94 (0,84-1,04) 0,249 0,80 (0,74 0,87) <0,001 νορμοβαρείς 1,00 ( ) 1,00 1,00 ( ) 1,00 Υπέρβαροι 1,65 (1,54 1,76) <0,001 1,69 (1,60 1,78) <0,001 1,67 (1,56 1,79) <0,001 1,68 (1,59 1,77) <0,001 Παχύσαρκοι 2,78 (2,55 3,03) <0,001 2,67 (2,48 2,85) <0,001 2,69 (2,44 2,96) <0,001 2,67 (2,47 2,88) <0,001 * Επίδοση χαμηλότερη του 25ου εκατοστημορίου, OR: λόγος πιθανοτήτων, CI: Διάστημα εμπιστοσύνης, ΔΜΣ: Δείκτης Μάζας Σώματος της αερόβιας ικανότητας των παιδιών της χώρας μας τα τελευταία 11 χρόνια. Εντούτοις, η ανάλυση της χρονοσειράς μάς έδειξε ότι η διαχρονική αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας ήταν ανεξάρτητη από την ταυτόχρονη μείωση της αερόβιας ικανότητας στα παιδιά ηλικίας 8 9 ετών του ελληνικού πληθυσμού, και των δύο φύλων. Η αερόβια ικανότητα εξαρτάται από μη τροποποιήσιμους (π.χ. γενετική προδιάθεση, ωρίμανση) αλλά και από τροποποιήσιμους παράγοντες (π.χ. επίπεδα φυσικής κατάστασης). 26,30 Από την άλλη πλευρά, η αύξηση της παχυσαρκίας μπορεί να αποδίδεται στην αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης, στη μείωση της ενεργειακής δαπάνης ή και το συνδυασμό των παραπάνω. Προφανώς, εκτός από τη φυσική κατάσταση, άλλοι παράγοντες (π.χ. ενεργειακή πρόσληψη, γενετική προδιάθεση στην παχυσαρκία κ.λπ.) φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του σωματικού βάρους των παιδιών. Αν και το υπερβάλλον σωματικό βάρος των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών μπορεί να επηρεάσει την απόδοσή τους σε ανταγωνιστικές φυσικές δραστηριότητες, τα παχύσαρκα παιδιά μπορεί να είναι λιγότερο πρόθυμα να συμμετάσχουν σε μέτριας ή υψηλής έντασης φυσική δραστηριότητα, λόγω του φόβου της χαμηλής επίδοσης και του στιγματισμού τους από τους συνομήλικούς τους. Με άλλα λόγια, η μειωμένη συμμετοχή στις φυσικές δραστηριότητες μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο με αποτέλεσμα τη διατήρηση ή και την αύξηση της παχυσαρκίας. Από την άλλη πλευρά, μικρές αυξήσεις των επιπέδων της φυσικής δραστηριότητας μπορεί να βελτιώσουν σημαντικά την ινσουλινοευαισθησία και να ματαιώσουν ή να μεταθέσουν χρονικά την έναρξη του Μεταβολικού Συνδρόμου στα παιδιά, ακόμη και απουσία σημαντικών αλλαγών στο σωματικό βάρος τους. 31 Από την πλευρά της δημόσιας υγείας, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε όλα τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά αλλά και σε εκείνα με χαμηλή καρδιοαναπνευστική ικανότητα, δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον το οποίο θα ευνοεί τη συμμετοχή στη φυσική δραστηριότητα και τα σπορ, με σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες, αλλά και με ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη. Αν και χρησιμοποιήθηκε ένα τυποποιημένο πρωτόκολλο μετρήσεων των ανθρωπομετρικών δεδομένων και της αερόβιας αντοχής, ένας πολύ μεγάλος αριθμός ειδικών συμμετείχε στη συλλογή των στοιχείων αυτά τα 11 έτη. Επιπλέον, πιθανοί συγχυτικοί παράγοντες, όπως η φυσική δραστηριότητα, η σεξουαλική ωρίμανση και οι διατροφικές συνήθειες, δεν έχουν αξιολογηθεί. Η επιλογή των κατάλληλων ορίων για το διαχωρισμό των επιδόσεων είναι ίσως ένας ακόμη πιθανός περιορισμός της μελέτης μας, μιας και δεν υπάρχουν διεθνή όρια τα οποία να καθορίζουν τα χαμηλά επίπεδα της αερόβιας αντοχής για τις ηλικίες της έρευνάς μας. Αν και η επιλογή μας για τη διαίρεση των επιδόσεων σε τεταρτημόρια είναι αυθαίρετη, η National Children and Youth Fitness Study II προτείνει ότι, για τις ηλικίες 6 έως 9 ετών, επιδόσεις σε αθλητικές δοκιμασίες χαμηλότερες του 25ου εκατοστημορίου (χαμηλό τεταρτημόριο) θα μπορούσαν να θεωρηθούν αποδεκτές ως χαμηλές-φτωχές από την πλευρά της δημόσιας υγείας. 32 Επιπλέον, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων, η στατιστική σημαντικότητα μπορούσε εύκολα να επιτευχθεί. Τέλος, η μελέτη μας δεν μπορεί να παράξει αιτιολογημένες συσχετίσεις παρά μόνο υποθέσεις για περαιτέρω έρευνα. Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη ανέδειξε ότι ταυτόχρονα μα την αύξηση των ρυθμών της παχυσαρκίας, η αερόβια ικανότητα των παιδιών της χώρας μας ηλικίας 8 έως 9 ετών μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 11 χρόνων. Επιπροσθέτως, παρατηρήσαμε μία ταχεία αύξηση του επιπολασμού των παιδιών με χαμηλή απόδοση στη δοκιμασία της αερόβιας αντοχής και για τα δύο φύλα. Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά παρουσίασαν υψηλότερο κίνδυνο για χαμηλή απόδοση στη δοκιμασία της αερόβιας αντοχής σε σχέση με τους νορμοβαρείς συνομήλικούς τους. Επείγουσες δράσεις είναι αναγκαίο να αναληφθούν από τους υπεύθυνους για τη χάραξη της πολιτικής υγείας και τους γονείς, οι οποίες θα εστιάζονται στην ενθάρρυνση

17 ΑΕροβιΑ ΑνΤοχΗ ΚΑι ΠΑχΥΣΑρΚιΑ ΣΕ ΕλλΗνοΠοΥλΑ 17 για αυξημένη καθημερινή συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες, όπως και στην προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών των παιδιών μας. Ευχαριστίες Η παρούσα εργασία υποστηρίχθηκε από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και την Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης. Είμαστε ευγνώμονες στον κ. Δημήτριο οικονόμου και την κ. ιωάννα Μωραΐτη (ανώτερους υπάλληλους της ΓΓΑ) για τη βοήθειά τους στη συλλογή των δεδομένων, όπως και σε όλους τους καθηγητές Φυσικής Αγωγής που διενήργησαν τις μετρήσεις. Βιβλιογραφία 1. Kosti RI, Panagiotakos DB. The epidemic of obesity in children and adolescents in the world. Cent Eur J Public Health 2006, 14: Tambalis KD, Panagiotakos DB, Kavouras SA et al. Eleven-year prevalence trends of obesity in Greek children: first evidence that prevalence of obesity is leveling off. Obesity (Silver Spring) 2010, 18: Weiss R, Dziura J, Burgert TS et al. Obesity and the metabolic syndrome in children and adolescents. N Engl J Med 2004, 350: French SA, Story M, Jeffery RW. Environmental influences on eating and physical activity. Ann Rev Public Health 2001, 22: Ortega FB, Ruiz JR, Castillo MJ et al. Physical fitness in childhood and adolescence: a powerful marker of health. Int J Obes (Lond) 2008, 32: Andersen LB, Wedderkopp N, Hansen HS et al. Biological cardiovascular risk factors cluster in Danish children and adolescents: the European Youth Heart Study. Prev Med 2003, 37: Gutin B, Islam S, Manos T et al. Relation of percentage of body fat and maximal aerobic capacity to risk factors for atherosclerosis and diabetes in black and white seven- to eleven-year-old children. J Pediatr 1994, 125: Gutin B, Yin Z, Humphries MC et al. Relations of fatness and fitness to fasting insulin in black and white adolescents. J Pediatr 2004, 145: Hurtig-Wennlof A, Ruiz JR, Harro M et al. Cardiorespiratory fitness relates more strongly than physical activity to cardiovascular disease risk factors in healthy children and adolescents: the European Youth Heart Study. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2007, 14: Kasa-Vubu JZ, Lee CC, Rosenthal A et al. Cardiovascular fitness and exercise as determinants of insulin resistance in postpubertal adolescent females. J Clin Endocrinol Metab 2005, 90: Ekelund U, Anderssen SA, Froberg K et al. Independent associations of physical activity and cardiorespiratory fitness with metabolic risk factors in children: the European youth heart study. Diabetologia 2007, 50: Anderssen SA, Cooper AR, Riddoch C et al. Low cardiorespiratory fitness is a strong predictor for clustering of cardiovascular disease risk factors in children independent of country, age and sex. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2007, 14: Nassis GP, Psarra G, Sidossis LS. Central and total adiposity are lower in overweight and obese children with high cardiorespiratory fitness. Eur J Clin Nutr 2005, 59: Eisenmann JC, Wickel EE, Welk GJ et al. Relationship between adolescent fitness and fatness and cardiovascular disease risk factors in adulthood: the Aerobics Center Longitudinal Study (ACLS). Am Heart J 2005, 149: Williams PT. Physical fitness and activity as separate heart disease risk factors: a meta-analysis. Med Sci Sports Exerc 2001, 33: Olds T, Tomkinson G, Leger L et al. Worldwide variation in the performance of children and adolescents: an analysis of 109 studies of the 20 m shuttle run test in 37 countries. J Sports Sci 2006, 24: Stigman S, Rintala P, Kukkonen-Harjula K et al. Eight-year-old children with high cardiorespiratory fitness have lower overall and abdominal fatness. Int J Pediatr Obes 2009, 4: Stratton G, Canoy D, Boddy LM et al. Cardiorespiratory fitness and body mass index of 9 11 year-old english children: a serial cross-sectional study from 1998 to Int J Obes (Lond) 2007, 31: Koutedakis Y, Bouziotas C, Flouris AD et al. Longitudinal modeling of adiposity in periadolescent Greek schoolchildren. Med Sci Sports Exerc 2005, 37: Mamalakis G, Kafatos A, Manios Y et al. Obesity indices in a cohort of primary school children in Crete: a six year prospective study. Int J Obes Relat Metab Disord 2000, 24: Tokmakidis SP, Kasambalis A, Christodoulos AD. Fitness levels of Greek primary schoolchildren in relationship to overweight and obesity. Eur J Pediatr 2006, 165: Leger L, Lambert J, Goulet A et al. Aerobic capacity of 6 to 17 yearold quebecois 20 meter shuttle run test with 1 minute stages. Can J Appl Sport Sci 1984, 9: Leger LA, Mercier D, Gadoury C et al. The multistage 20 metre shuttle run test for aerobic fitness. J Spor ννts Sci 1988, 6: Cole TJ, Flegal KM, Nicholls D et al. Body mass index cut offs to define thinness in children and adolescents: international survey. BMJ 2007, 335: Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM et al. Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: international survey. BMJ 2000, 320: Tomkinson GR, Olds TS. Secular changes in pediatric aerobic fitness test performance: the global picture. Med Sport Sci 2007, 50: Haug E, Rasmussen M, Samdal O et al; HBSC Obesity Writing Group. Overweight in school-aged children and its relationship with demographic and lifestyle factors: results from the WHO- Collaborative Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study. Int J Public Health 2009, 54(Suppl 2): Westerstahl M, Barnekow-Bergkvist M, Hedberg G et al. Secular trends in body dimensions and physical fitness among adolescents in Sweden from 1974 to Scand J Med Sci Sports 2003, 13: Huotari PR, Nupponen H, Laakso L et al. Secular trends in aerobic fitness and its determinants in finnish 13 to 18 year-old adolescents from 1976 and Br J Sports Med Perusse L, Rankinen T, Rauramaa R et al. The human gene map for performance and health-related fitness phenotypes: the 2002 update. Med Sci Sports Exerc 2003, 35: Nassis GP, Papantakou K, Skenderi K et al. Aerobic exercise training improves insulin sensitivity without changes in body weight, body fat, adiponectin, and inflammatory markers in overweight and obese girls. Metabolism 2005, 54: Ross JG, Pate RR, Delpy LA et al. The national children and youth study fitness study II. New health-related fitness norms. JOPERD 1987, 58: Ημερομηνία Υποβολής 30/03/2010 Ημερομηνία Έγκρισης 03/12/2010

18 18 M. Σαρηγιάννη και συν Ε Ρ Ε Υ Ν Η Τ Ι Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α O R I G I N A L P A P E R Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης 2(1):18 24 Η ισορροπία οξειδωτικώναντιοξειδωτικών ως δείκτης του οξειδωτικού στρες σε παχύσαρκους ασθενείς Μ. Σαρηγιάννη, Α. τσάπας, Ε. Μπεκιάρη, κ. παλέτας Μονάδα Μελέτης Μεταβολικών Νοσημάτων, Β Παθολογική Κλινική, ΓΝ Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη Hellenic Journal of Atherosclerosis 2(1):18 24 Pro-oxidant anti-oxidant balance as a marker of oxidative stress in obese subjects M. Sarigianni, A. Tsapas, E. Mpekiari, K. Paletas Metabolic Diseases Unit, 2nd Department of Internal Medicine, "Hippokration" General Hospital of Thessaloniki, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece ΣκοποΣ: Το οξειδωτικό στρες είναι ένας πιθανός σύνδεσμος μεταξύ της παχυσαρκίας, της αντίστασης στην ινσουλίνη και της αθηροσκλήρωσης. Είναι όμως πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν ο προσδιορισμός του οξειδωτικού στρες με τη μέθοδο μέτρησης της ισορροπίας οξειδωτικώναντιοξειδωτικών (pro-oxidant anti-oxidant balance, PAB) σε άτομα με παχυσαρκία με ή χωρίς αντίσταση στην ινσουλίνη και η διερεύνηση συσχέτισής της με γνωστούς δείκτες φλεγμονής, όπως το ινωδογόνο, η ταχύτητα καθίζησης, τα λευκά αιμοσφαίρια και η c- αντιδρώσα πρωτεΐνη (hscrp). ΥΛΙκο-ΜΕΘοΔοΣ: Στη μελέτη συμμετείχαν 55 συνολικά παχύσαρκα άτομα (δείκτης μάζας σώματος, ΔΜΣ 30 kg/m 2 ) και 21 υγιείς εθελοντές φυσιολογικού βάρους (ΔΜΣ<25 kg/m 2 ) και αντίστοιχης ηλικίας και φύλου. Μετρήθηκαν τα βιοχημικά τους χαρακτηριστικά και υπολογίστηκε η αντίσταση στην ινσουλίνη βάσει του τύπου της homeostatic model of assessment of insulin resistance (HOMA-IR). Βάσει των τιμών της HOMA-IR, τα παχύσαρκα άτομα διακρίθηκαν σε ινσουλινοευαίσθητα και ινσουλινοάντοχα. ΑποτΕΛΕΣΜΑτΑ: Τα άτομα φυσιολογικού βάρους έχουν χαμηλότερες τιμές PAB (71,1±9,7) σε σύγκριση με τα άτομα με παχυσαρκία (93,7±24,3, P=0,004). Δεν aim: Oxidative stress is a possible link between obesity, insulin resistance and atherosclerosis. However, its estimation is very difficult. Aim of the present study was to estimate the oxidative stress with the method of pro-oxidant anti-oxidant balance (PAB) in obese subjects with or without insulin resistance and to investigate a possible correlation with known inflammatory markers such as fibrinogen, erythrocyte sedimentation rate, white blood cells and C-reactive protein (CRP). MATERIAL-METhodS: 55 obese subjects (body mass index, BMI 30 kg/m 2 ) participated in the study and 21 age- and sex-matched healthy volunteers with BMI<25 kg/m 2. The biochemical parameters were measured and insulin resistance was estimated with the homeostatic model of assessment of insulin resistance (HOMA-IR). According to the values of HOMA-IR, the obese group was subdivided into the insulin resistant and insulin sensitive group. RESuLTS: Control group had lower levels of PAB (71.1±9.7) compared with the obese (93.7±24.3, P=0.004). There was no significant difference between the insulin sensitive and insulin resistant subjects (P >0.1). The PAB values correlated with the values of uric acid, fibrinogen, white blood cells, triglycerides, BMI, waist and hip circumference (r from 0.28 to 0.43, P<0.05). Κ. Παλέτας Κωνσταντινουπόλεως 49, Θεσσαλονίκη paletas@med.auth.gr K. Paletas 49 Konstantinoupoleos street, GR Thessaloniki, Greece paletas@med.auth.gr

19 ΜΕΤρΗΣΗ οξειδωτικου ΣΤρΕΣ ΣΤΗν ΠΑχΥΣΑρΚιΑ 19 παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ινσουλινοανθεκτικών και των ινσουλινοευαίσθητων ατόμων (P>0,1). Οι τιμές της ΡΑΒ παρουσίασαν σημαντική συσχέτιση με τις τιμές ουρικού οξέος, ινωδογόνου, λευκών αιμοσφαιρίων, τριγλυκεριδίων, το ΔΜΣ και τις περιμέτρους μέσης και ισχίων (r από 0,28 έως 0,43, P<0,05). ΣΥΜπΕρΑΣΜΑτΑ: Συμπερασματικά, ο προσδιορισμός του οξειδωτικού στρες με τη μέθοδο μέτρησης της ισορροπίας οξειδωτικών-αντιοξειδωτικών (PAB) συσχετίζεται με γνωστούς δείκτες φλεγμονής σε ομάδες υψηλού κινδύνου για αθηροσκλήρωση, όπως είναι η παχυσαρκία. ConCLuSIonS: In conclusion, estimation of oxidative stress with the method of pro-oxidant antioxidant balance correlates with known inflammatory markers in obese subjects. Λέξεις ευρετηρίου: Αθηροσκλήρωση, οξειδωτικό στρες, παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη, ισορροπία οξειδωτικών-αντιοξειδωτικών. Key words: Αtherosclerosis, oxidative stress, obesity, insulin resistance, pro-oxidant anti-oxidant balance. 1. Εισαγωγή Το οξειδωτικό στρες και ειδικότερα οι δραστικές μορφές οξυγόνου (reactive oxygen species, ROS) παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανοσιακή απάντηση του οργανισμού έναντι των μικροοργανισμών. Εντούτοις, η αυξημένη συγκέντρωση δραστικών μορφών οξυγόνου αφενός προκαλεί βλάβη των ιστών και αφετέρου εμπλέκεται στην ενεργοποίηση οδών μετάδοσης σήματος, οδηγώντας σε διαταραγμένη κυτταρική λειτουργία ή και σε κυτταρικό θάνατο. οι ROS εμπλέκονται στη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης. 1 Πρόσφατη μελέτη σε πειραματόζωα δείχνει ότι υπάρχει αυξημένο οξειδωτικό στρες στα σημεία των αγγείων που είναι επιρρεπή να εμφανίσουν αθηρωματική βλάβη. 2 Είναι γνωστό ότι το οξειδωτικό στρες συμμετέχει και στην επιτάχυνση της αθηρογένεσης κυρίως μέσω παραγόντων κινδύνου, όπως είναι η παχυσαρκία, η αντίσταση στην ινσουλίνη και ο σακχαρώδης διαβήτης. Τα τελευταία χρόνια, η παχυσαρκία θεωρείται ως μία κατάσταση χρόνιου οξειδωτικού στρες και ήπιας φλεγμονής. 3 Μάλιστα, η σχέση μεταξύ οξειδωτικού στρες, παχυσαρκίας, αντίστασης στην ινσουλίνη ή σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και αθηροσκλήρωσης θεωρείται τόσο ισχυρή, ώστε κάποιοι υποστηρίζουν ότι η θεραπευτική αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην πρόληψη ή και στη θεραπεία της αθηροσκλήρωσης. 4,5 ο in vivo υπολογισμός του οξειδωτικού στρες και ειδικότερα των ελεύθερων ριζών αποτελεί μία επιστημονική πρόκληση, 6 καθώς οι ROS είναι μόρια με μικρή διάρκεια ζωής και διαρκώς μεταβαλλόμενα. ο προσδιορισμός του οξειδωτικού στρες έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για την αναγνώριση ατόμων υψηλού κινδύνου για αθηροσκλήρωση όσο και για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπευτικής αγωγής. 7 Η ερευνητική μας ομάδα πρόσφατα εισήγαγε τη χρήση μίας νέας μεθόδου προσδιορισμού του οξειδωτικού στρες, 8 που στηρίζεται στη μέτρηση της ισορροπίας μεταξύ οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών παραγόντων (pro-oxidant anti-oxidant balance, PAB). Μέχρι στιγμής, η μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί σε ομάδες ασθενών με πιστοποιημένη αθηροσκλήρωση μετά από στεφανιογραφία, 9 μετά από οξύ στεφανιαίο επεισόδιο, 10 καθώς και σε διαβητικούς ασθενείς πριν και μετά τη λήψη αντιοξειδωτικών σκευασμάτων. 8 Δεν έχει όμως χρησιμοποιηθεί σε υγιή άτομα, που έχουν μόνο παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρωση, όπως είναι η παχυσαρκία και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν ο προσδιορισμός του οξειδωτικού στρες με τη μέθοδο μέτρησης της ισορροπίας οξειδωτικών-αντιοξειδωτικών (pro-oxidant anti-oxidant balance, PAB) σε άτομα με παχυσαρκία με ή χωρίς αντίσταση στην ινσουλίνη και η διερεύνηση της αξιοπιστίας της μεθόδου μέσα από σύγκρισή της με γνωστούς δείκτες φλεγμονής, όπως το ινωδογόνο, η ταχύτητα καθίζησης, τα λευκά αιμοσφαίρια και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (hscrp). Απώτερος σκοπός είναι να διαπιστωθεί εάν η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος παρακολούθησης κατά το στάδιο της πρόληψης της αθηροσκλήρωσης στα άτομα με παχυσαρκία με ή χωρίς αντίσταση στην ινσουλίνη.

20 20 M. Σαρηγιάννη και συν 2. Υλικό και μέθοδος Συμμετείχαν 55 παχύσαρκοι ενήλικες (ΔΜΣ 30 kg/ m 2 ) και 21 υγιείς εθελοντές φυσιολογικού βάρους (ΔΜΣ <25 kg/m 2 ) και αντίστοιχης ηλικίας. οι ασθενείς με παχυσαρκία παρακολουθούνταν στα εξωτερικά ιατρεία της Μονάδας Μελέτης Μεταβολικών νοσημάτων της β Παθολογικής Κλινικής του ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμίας, αρτηριακής υπέρτασης, πολυκυστικής νόσου των ωοθηκών. Τα περισσότερα άτομα με παχυσαρκία είχαν θετικό οικογενειακό ιστορικό για παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμία και αρτηριακή υπέρταση. Αντίθετα, τα άτομα φυσιολογικού βάρους είχαν αρνητικό οικογενειακό ιστορικό για τις νόσους αυτές. Τα παχύσαρκα άτομα που έπασχαν από υποθυρεοειδισμό βρίσκονταν σε σταθερή αγωγή για τουλάχιστον 3 μήνες και ο ορμονικός τους έλεγχος ήταν μέσα στα φυσιολογικά όρια. Όλοι οι συμμετέχοντες υπέγραψαν συγκατάθεση αφού ενημερώθηκαν για τη μελέτη, σύμφωνα με τις οδηγίες της Συνθήκης του Ελσίνκι. 11 Τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά του δείγματος (ύψος και βάρος σώματος, περίμετρος μέσης και ισχίων) μετρήθηκαν από τον ίδιο ερευνητή. Στη συνέχεια, έγινε συλλογή ολικού αίματος, μετά από 12ωρη νηστεία, από τους συμμετέχοντες για τον προσδιορισμό των βιοχημικών παραμέτρων [γλυκόζη πλάσματος, ινσουλίνη νηστείας, ολική-χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, high density lipoprotein-χοληστερόλη (HDL-χοληστερόλη), low density lipoprotein-χοληστερόλη (LDL-χοληστερόλη), γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), SGOT, SGPT, ουρία, κρεατινίνη ορού, ουρικό οξύ, γενική αίματος, ινωδογόνο, C-αντιδρώσα πρωτεΐνη υψηλής ευαισθησίας (hs-crp), ταχύτητα καθίζησης των ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ) και ορμόνες θυρεοειδούς (TSH, FT4, FT3)]. ο προσδιορισμός των βιοχημικών παραμέτρων έγινε σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο Εργαστήριο του ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, προσδιορίστηκε η αντίσταση στην ινσουλίνη σύμφωνα με τον τύπο της homeostatic model of assessment of insulin resistance: HOMA-IR=[ινσουλίνη νηστείας ορού (µu/ml)] [γλυκόζη πλάσματος νηστείας (mmol/l)]/22,5 ( uk/homa). Από όλους τους συμμετέχοντες συλλέχθηκε πλάσμα για τον προσδιορισμό της ραβ, ως άμεσος δείκτης του οξειδωτικού στρες. 3. Μέτρηση της ισορροπίας οξειδωτικώναντιοξειδωτικών (ΡΑΒ) Η ισορροπία ανάμεσα σε οξειδωτικά και αντιοξειδωτικά μετρήθηκε με βάση τη μέθοδο των Alamdari et al. 8 Παρασκευάσθηκαν ρυθμιστικό διάλυμα υποστρώματος (ρυθμιστικό φωσφορικού κιτρικού), διάλυμα του υδροχλωρικού οξέος (HCl: 2N) και ρυθμιστικό διάλυμα 3,5,5 - Tetramethylbenzidine (TMB). Τοποθετήθηκαν 10 µl από κάθε δείγμα προς μέτρηση, από διαλύματα αναφοράς και από αποστειρωμένο νερό, στις αντίστοιχες υποδοχές πινακίου πολυεστερενίου 96-υποδοχών (96-well ELISA plate). Στη συνέχεια, προστέθηκαν 200 µl μίγματος ΤΜβ-υπεροξειδάσης και κατιόντος TMB σε κάθε πηγαδάκι, και επωάστηκαν σε θερμοκρασία δωματίου για 12 λεπτά (σε σκοτεινό μέρος). Ακολούθησε προσθήκη 100 µl υδροχλωρικού οξέος (2N) σε κάθε πηγαδάκι και η αναλυτική πλάκα επωάστηκε σε θερμοκρασία δωματίου για 45 λεπτά σε σκοτεινό μέρος. Τέλος, η ισορροπία μεταξύ οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών (ραβ) των δειγμάτων προσδιορίστηκε μετρώντας την οπτική απορρόφηση των δειγμάτων με φασματοφωτόμετρο (Stat-Fax-2100-Awareness-Technology Inc) σε μήκος κύματος 450 nm, έχοντας σημεία αναφοράς τα μήκη κύματος 620 ή 570 nm. Παράλληλα, δημιουργήθηκε μία καμπύλη αναφοράς με την οπτική απορρόφηση των δειγμάτων αναφοράς γνωστής περιεκτικότητας διάφορων αναλογιών (1 100%) υπεροξειδίου του υδρογόνου και ουρικού οξέος. Η απορρόφηση (άξονας y) αντιπαρατέθηκε με τις τιμές της ισορροπίας των οξειδωτικών-αντιοξειδωτικών (PAB) (στον άξονα x, οι τιμές της PAB είναι το ποσοστό του υπεροξειδίου του υδρογόνου πολλαπλασιασμένο με το 6 mm του ουρικού οξέος). Τα αποτελέσματα εκφράστηκαν με μία αυθαίρετη μονάδα, HK. Το αποτέλεσμα εκφράσθηκε ως η οπτική απορρόφηση του κάθε πειραματικού δείγματος συγκριτικά με τις τιμές της ραβ βάσει της καμπύλης αναφοράς. 4. Στατιστική ανάλυση Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS for Windows ver 15,0 (SPSS Inc, Chicago, Illinois, USA). Όλες οι τιμές εκφράζονται ως μέση τιμή±τυπική απόκλιση. ο έλεγχος της κανονικότητας έγινε με τη δοκιμασία Shapiro- Wilk για τα δείγματα με τιμές λιγότερες από 50 και για τα υπόλοιπα δείγματα χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Kolomogorov-Smirnov. Στις συνεχείς μεταβλητές κανονικής κατανομής για να ελεγχθεί η διαφορά τους ανάμεσα στις ομάδες που εξετάσθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν οι παραμετρικές δοκιμασίες: one-way analysis of variance (ANOVA) για τη σύγκριση ανάμεσα σε τρεις ομάδες και Student s t-test για τη σύγκριση ανάμεσα σε δύο ομάδες. Στις μεταβλητές με μη κανονική κατανομή χρησιμοποιήθηκαν οι μη παραμετρικές μέθοδοι: Mann- Whitney για τη σύγκριση των μέσων τιμών μεταξύ δύο ομάδων και Kruskal-Wallis για τη σύγκριση ανάμεσα σε περισσότερες των δύο ομάδων. Η σχέση μεταξύ μη κανονικά κατανεμημένων μεταβλητών εξετάσθηκε με το συντελεστή συσχέτισης Spearman s Rank order.

ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ

ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Τόμος 2 Τεύχος 1 IANΟΥΑΡΙΟΣ-MAΡΤΙΟΣ 2011 Τόμος 2 Τεύχος 1 IAΝΟΥΑΡΙΟΣ-MAΡΤΙΟΣ 2011 Αερόβια αντοχή και παχυσαρκία σε Ελληνόπουλα Μέτρηση οξειδωτικού στρες στην παχυσαρκία

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου 23ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΕΒΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου Τσινοπούλου¹, Μ. Γραμματικοπούλου¹, Ε. Εμμανουηλίδου¹,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ

ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ. Αθηροσκλήρωσησ ISSN 1792-4944 Τόμος 2 Τεύχος 1 IAΝΟΥΑΡΙΟΣ-MAΡΤΙΟΣ 2011 Volume 2 No 1 JANUARY-MARCH 2011 ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ Αθηροσκλήρωσησ Αερόβια αντοχή και παχυσαρκία σε Ελληνόπουλα Μέτρηση οξειδωτικού στρες στην παχυσαρκία

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη (2002 2012): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Έ. Κολοβέρου 1, Δ. Παναγιωτάκος 1, Χ. Πίτσαβος 2, Ε.Γεωργουσοπούλου 1, Γ.M. Κούλη 1, Α. Γκρέκας 1, Χ. Χρυσοχόου 2, Ι. Σκούμας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ENDORSED BY. European Atherosclerosis Society. International Atherosclerosis Society ΔΙΟΙΚΗΤΙΚO ΣΥΜΒΟYΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚHΣ ΕΤΑΙΡΕIΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ENDORSED BY. European Atherosclerosis Society. International Atherosclerosis Society ΔΙΟΙΚΗΤΙΚO ΣΥΜΒΟYΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚHΣ ΕΤΑΙΡΕIΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ENDORSED BY Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Ίωνος Δραγούμη 3, Ιλίσια, 11528 Τηλ: 210-7210055, Φαξ: 210-7210092 e-mail: info@atherosclerosis.gr www.atherosclerosis.gr European Atherosclerosis

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ 1. Ιατρείο Αθηροσκλήρωσης Β Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ιστοσελίδα GENDER: 2 Female Mean of TV mother's educational background 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0

ιστοσελίδα GENDER: 2 Female Mean of TV mother's educational background 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 ιστοσελίδα GENDER: 2 Female 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 Mean of TV 3,0 2,5 2,0 elementary graduate high school graduate university or colleg mother's educational background Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού Participating

Διαβάστε περισσότερα

30Ιουνίου. Θερινό Σχολείο. έως2ιουλίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Aθήνα ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

30Ιουνίου. Θερινό Σχολείο. έως2ιουλίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Aθήνα ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ o 9 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ www.atherosclerosis.gr Θερινό Σχολείο ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Υπό την αιγίδα των: European Atherosclerosis Society 2016 30Ιουνίου έως2ιουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 1 ο βήμα : καταγραφή δεδομένων Το πιο πρακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία»

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία» ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ «Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη¹, Ριζούλη Μαριάννα², Δασενάκη Μαρία¹, Μαρκάκη Αναστασία². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Τζιόμαλος Γεώργιος¹, Δασενάκη Μαρία¹, Κουτσοβασίλης Αναστάσιος². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς Μεταβολικό Σύνδρομο Γλυκόζης νηστείας 110mg/dl Σπλαχνική παχυσαρκία [>102cm (m) >88cm (f)] TG 150mg/dl αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ ΑΡ Ο ΚΟ Π Ε Ι Ο Π ΑΝ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Keys A et al. Epidemiological studies related to coronary

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης Ενότητα 1: Η επίδραση της άσκησης στην υγεία Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής

Διαβάστε περισσότερα

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Τρόπος Zωής & Xρόνια Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο στα παιδιά και τους έφηβους Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Παχυσαρκίας Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Nοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Υ.ΖΗ.Ν. (Εθνική Δράση Υγείας για τη ΖωΗ των Νέων) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Ε.Υ.ΖΗ.Ν. (Εθνική Δράση Υγείας για τη ΖωΗ των Νέων) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ε.Υ.ΖΗ.Ν (Εθνική Δράση Υγείας για τη ΖωΗ των Νέων) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 1990-2007: Πρόγραμμα Ανίχνευσης Ταλέντων Συμμετείχε το σύνολο των μαθητών των Β (1990-2002) και Γ τάξεων Δημοτικού της χώρας (70-80.000 ετησίως),

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Χριστιάνα Γ. Παυλίδου D.U., MSc Κλινικός ιατροφολόγος ιαιτολόγος Επιστηµονικός σύµβουλος ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗ PREMA Σ. Ευσταθίου, Ε. Σκεύα, Ε. Ζορµπαλά, Α. Αχείµαστος, Θ. Μουντοκαλάκης Κέντρο Πρόληψης Καρδιαγγειακών Νόσων, Κλινική «Υγείας Μέλαθρον» ΜΕΛΕΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης

Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ΟΡΓΑΝΩΣΗ Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Μαιάνδρου 23, 115 28 Αθήνα Τηλ: 210 7210055, Fax: 210 7210092, E-mail: info@atherosclerosis.gr www.atherosclerosis.gr Οργανωτική Επιτροπή Άθυρος Βασίλειος Κώτσης

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΣ ΕΤΟΥΣ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Α Κουτσοβασίλης 1, Γ Κουκούλης 2, Ι Πρωτοψάλτης 1, Ι Σκουλαρίγκης 3, Φ Τρυποσκιάδης 3,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πέμπτη, 28 Ιουνίου 2018 15.00 15.45: Προσέλευση Εγγραφές 15.45 16.00: Καλωσόρισμα από τους Συντονιστές του Θερινού Σχολείου. Ε. Λυμπερόπουλος Κ. Τζιόμαλος Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης, Χ. Καλίτσης, Π. Ζεμπεκάκης, Α. Λαζαρίδης.

Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης, Χ. Καλίτσης, Π. Ζεμπεκάκης, Α. Λαζαρίδης. 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης Με Διεθνή Συμμετοχή 5 7 Μαρτίου 2009, Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αθήνα. Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης,

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Οι κλασικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου εξηγούν εν μέρει την. αυξημένη συχνότητα των μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών στα άτομα με

Οι κλασικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου εξηγούν εν μέρει την. αυξημένη συχνότητα των μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών στα άτομα με ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι κλασικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου εξηγούν εν μέρει την αυξημένη συχνότητα των μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔΤ2). Η απώλεια των ελαστικών

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα

Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Αποτελέσματα σωματομετρικών μετρήσεων Ελένη Πέππα, Διατροφολόγος Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας στις μέρες μας. Μαστίζει παιδιά από μικρές ηλικίες μέχρι και σε εφήβους. Συντείνουν αρκετοί παράγοντες που ένα παιδί γίνεται παχύσαρκο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Μ.Β.Παπαβασιλείου, Γ.Μουστάκας, Σ.Πατσιάνης, Α.Αναστασοπούλου, Δ.Μυτάς, Γ.Γκιωνάκης Σισμανόγλειον

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και Σακχαρώδης Διαβήτης: Η θέση της Κορινθιακής σταφίδας στη διατροφή ασθενών με Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Διατροφή και Σακχαρώδης Διαβήτης: Η θέση της Κορινθιακής σταφίδας στη διατροφή ασθενών με Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Διατροφή και Σακχαρώδης Διαβήτης: Η θέση της Κορινθιακής σταφίδας στη διατροφή ασθενών με Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Νικόλαος Τεντολούρης Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αθήνα, 2014 1 Σκοπός της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΤΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 12-16 ΕΤΩΝ Λαπούσης Γ. 1, Λαπαρίδης Κ. 1, Πέτσιου Ε. 1, Μούγιος Β. 2, Τοκµακίδης Σ. 1 1. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Α' Καρδιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο

Α' Καρδιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη πρόγνωση Οξέος Στεφανιαίου Συνδρόµου ανάλογα µε τη βαρύτητα της νόσου: επιδηµιολογική µελέτη Hellenic Heart Failure study. Μ. Κούβαρη 1,2, Χ. Χρυσοχόου 1, Π. Αγγελόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σταματελάτου Mαρία¹, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη¹, Ριζούλη Μαριάννα², Δασενάκη Μαρία¹, Μαρκάκη Αναστασία². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας- Διατροφής, Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα,

Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας- Διατροφής, Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Ο λόγος τριγλυκεριδίων/hdl χοληστερόλη αποτελεί το βέλτιστο προβλεπτικό δείκτη, μεταξύ των λιπιδίων, του κινδύνου ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2: Δεκαετής επανέλεγχος της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ (2002-2012) Έ. Κολοβέρου

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Φ Τρυποσκιάδης 1, Α Κουτσοβασίλης 2, Δ Λεβισιανού 2, Γ Κουκούλης 1, Ι Σκουλαρίγκης

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4

Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4 Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4 1. Π.Ι Κουτσού-ΠΕΔΥ Ξάνθης 2. Κ.ΥΣταυρούπολης-ΠΕΔΥ Ξάνθης 3. Π.Ι Αδριανής-Χωριστής-ΠΕΔΥ Δράμας 4. Διαβητολογικό Ιατρείο Γ.Ν Δράμας Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Σπυρίδωνας Μαντζανίκας 1, Μαρία Αγαπίου 1, Ελένη Τριανταφυλλίδη 2, Χαρίλαος Κούτης 3, Ιωάννης Λεκάκης 4 1 RN, Γ.Ν. Αθηνών «Ιπποκράτειο» 2

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Ι. Α. Κυριαζής 1, Δ. Μυτάς 2, Κ. Ζαφείρη 3, Θ. Κοκόλιας 3, Ι. Μάλλιος 3, Ζ. Κατσαρέ 3, Β. Πυργάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Ελλάδα 2

Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Ελλάδα 2 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΠΡΟΦΙΛ ΜΕΣΩ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΥΡΙΩΝ ΣΥΝΙΣΤΩΣΩΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ, ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ: 10-ΕΤΗΣ (2001-2011) ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗ Χριστίνα-Μαρία Καστορίνη 1,

Διαβάστε περισσότερα

Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι

Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αρτηριακή υπέρταση προσβάλλει το 25% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως Ο επιπολασμός της αναμένεται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ. Θεσσαλονίκη, ύλα

ΙΔΡΥΜΑ. Θεσσαλονίκη, ύλα ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΔ ΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΚΑΒΑΛΑΣ Πτυχιακή

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015 Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Σακχαρώδης διαβήτης Ε. Κουτρούμπα-Μαρκέτου Δρ. Διευθύντρια Βιοχημικού Εργαστηρίου ΓΝΑ ΚΑΤ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο. Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού

Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο. Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού Επιδημία Παχυσαρκίας Source: IASOWebsite 2013 Αν δεν πάρουμε σύντομα αποτελεσματικά μέτρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ Η δυσλιπιδαιμία χαρακτηρίζει τις μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών στο αίμα. Ορίζεται περαιτέρω ως η ύπαρξη αυξημένων συγκεντρώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2 Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες μετά από θεραπεία για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Ι. Ζωγράφου, Α. Ρέκλου, Ε. Γεωργιανού, Ε. Σπέντζου, Ε. Παπαδοπούλου, Α. Μπίνας, Χ. Σαμπάνης, Σ. Δούμα

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ»

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» «ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΡΣΕΛΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Είδη μεταβλητών Ποσοτικά δεδομένα (π.χ. ηλικία, ύψος, αιμοσφαιρίνη) Ποιοτικά δεδομένα (π.χ. άνδρας/γυναίκα, ναι/όχι) Διατεταγμένα (π.χ. καλό/μέτριο/κακό) 2 Περιγραφή ποσοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η τιμή της γλυκόζης νηστείας είναι 126mg/dl (7.0 mmol/l),

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3 Αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος και συσχέτιση με το Δείκτη Μάζας Σώματος, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ.

Διαβάστε περισσότερα

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 24o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, EUROMEDICA

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό Αθλητισµό Ι»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό Αθλητισµό Ι» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ 1 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων European SCOPE fellow 1η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ελληνική Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ

Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Β. Νικολαΐδου 1, Ε. Γκαλιαγκούση 1, Ε. Γιαννάκη 2, Ε. Γαβριηλάκη 1, Α. Λαζαρίδης 1, Ι. Ζωγράφου

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση των μεταβολικών νοσημάτων:

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση των μεταβολικών νοσημάτων: Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης 1 ο ΕΑΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ 23-26 Μαΐου 2013 Ξενοδοχείο Αlexander the Great, Κρυοπηγή, Κασσάνδρα Χαλκιδικής Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση των μεταβολικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Νόρμες φυσικής κατάστασης των Ελλήνων αγοριών και κοριτσιών, ηλικίας 6 18 ετών

Νόρμες φυσικής κατάστασης των Ελλήνων αγοριών και κοριτσιών, ηλικίας 6 18 ετών ORIGINAL PAPER ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2015, 32(6):732-742 Νόρμες φυσικής κατάστασης των Ελλήνων αγοριών και κοριτσιών, ηλικίας 6 18 ετών ΣΚΟΠΟΣ Σκοποί της παρούσας μελέτης ήταν (α) η δημιουργία νορμών

Διαβάστε περισσότερα

Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ

Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ ΜΟΝΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ, Β ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Το 20 30% του γενικού πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δ. Κιόρτσης. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δ. Κιόρτσης. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1 Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων PRECISION MEDICINE ΥΛΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑ-ΕΦΗΒΟΙ: (2-19

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 6 ο Θ Ε Ρ Ι Ν Ο Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ο Ε λ λ η ν ι κ ή ς Ε τ α ι ρ ε ί α ς Α θ η ρ ο σ κ λ ή ρ ω σ η ς ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ Α Γ Ω ΓΗ Γ Ι Α ΤΗΝ Π ΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ Α ΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ Π Λ Η ΘΥΣΜΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ραφαέλα Χριστοδούλου Α.Φ.Τ.: 2010335637 Λεμεσός,

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους.

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Θεοφανεία Τσαχαλίνα1, Ιωάννης Κύργιος2, Ευθυμία Ευστρατίου2, Μιχαήλ Μελισσινός1, Κυριάκος Καζάκος1, Ασημίνα

Διαβάστε περισσότερα

Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels

Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels C. Papacosta 1, C. Tellis 2, H. Milionis 1, A. D. Tselepis 2, M. Elisaf

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48 Τα οφέλη για την υγεία που κερδίζονται μέσω της αερόβιας άσκησης έχουν αποδειχτεί. Η έρευνα έχει δείξει ότι συστηματική και μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα, έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία και

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας LDL-C : μείζων παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου Μετα-ανάλυση 61 προοπτικών μελετών παρατήρησης σε υγιείς ενήλικες (n=892.237) Lancet

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD.

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Μη Aλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος. Μία ολιστική προσέγγιση. Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSc.PhDc Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 Ν. Καδόγλου, Ι. Βράμπας, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Α. Κωστάκης, Ν. Αγγελοπούλου Τμήμα Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση

Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Άσκηση και Υγεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Τ.Ε.Φ.Α.Α., ΚΑΡΥΕΣ 42100, ΤΡΙΚΑΛΑ Μάθημα: MB05 Άσκηση, Πρόληψη και Αποκατάσταση Καρδιοπαθειών Διάλεξη 11η Καρδιαγγειακές Παθήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Γιεσθ. καηοικίας: Αγίοσ Γεφργίοσ 38, Σπάηα, 190 04 Τηλέθφνο : 210-9968816, 6977-200852 Ηλεκηρονικό

Γιεσθ. καηοικίας: Αγίοσ Γεφργίοσ 38, Σπάηα, 190 04 Τηλέθφνο : 210-9968816, 6977-200852 Ηλεκηρονικό 1. Προζφπικά ζηοιτεία Όνομα: Μαρία Δπίθεηο: Κρεκούκια Ημερομηνία Γέννηζης: 2 Φεβροσαρίοσ 1970 Τόπος Γέννηζης: Κσπαριζζία Μεζζηνίας Όνομα παηέρα: Ιφάννης Όνομα μηηέρας: Αναζηαζία Οικογενειακή καηάζηαζη:

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ Φ.Τ:2008670839 Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες

Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες Ενότητα 1: Άσκηση, ανάπτυξη και ωρίμανση Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού 1 Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Η διαφορετική επίδραση της κατανάλωσης αλκοόλ στα επίπεδα της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης σε άντρες και γυναίκες

Η διαφορετική επίδραση της κατανάλωσης αλκοόλ στα επίπεδα της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης σε άντρες και γυναίκες Slide 1 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης 5 7 Μαρτίου 2009, Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αθήνα. Η διαφορετική επίδραση της κατανάλωσης αλκοόλ στα επίπεδα της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 9 Μεταβολικό Σύνδρομο Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα Εισαγωγή Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) αποτελεί ένα οργανικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την

Διαβάστε περισσότερα