Τοσκάνη. Το πιο όμορφο ιταλικό τοπίο «κρύβεται» μέσα της!

Transcript

1 Τοσκάνη Το πιο όμορφο ιταλικό τοπίο «κρύβεται» μέσα της! Αμπελώνες, χαμηλοί λόφοι, μεσαιωνικά κάστρα, ήσυχα χωριά και αγροικίες ανάμεσα σε κυπαρίσσια, ελιές, στάχυα και ηλιοτρόπια. Αυτή η μαγική εικόνα έχει κάνει την καταπράσινη «καρδιά» της Ιταλίας, που απλώνεται βόρεια της Ρώμης και νότια του Μιλάνου, μέχρι το Τυρρηνικό Πέλαγος στα δυτικά και τα Απέννινα Όρη στα βόρεια και τα ανατολικά, έναν από τους δημοφιλέστερους ευρωπαϊκούς ταξιδιωτικούς προορισμούς. Η Φύση στην πιο γλυκιά μορφή της. Από πού ν' αρχίσεις να γράφεις για την Τοσκάνη; Και μόνο η σκέψη ότι θα βρεθείς εκεί σ' έχει απογειώσει. Αλλά θέλει μέρες. Θέλει και διάθεση. Και γερά πόδια για περπάτημα. Θέλει και αυτοκίνητο, για το πέλαγος των χιλιομέτρων που θα κάνετε! Αφού η Τοσκάνη - μικρή στο χάρτη, με έκταση τετρ. χλμ.- έχει ένα εξαιρετικά απλωμένο δίκτυο από κεντρικούς και περιφερειακούς δρόμους, που συνδέουν, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, πανέμορφες πόλεις και χωριά. Οι Ιταλοί, εδώ και κάτι αιώνες, στο ήδη μοναδικό γεωφυσικό ανάγλυφο της περιοχής διαμόρφωσαν ένα τοπίο μέχρι κεραίας δικό τους. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το τελευταίο κυπαρίσσι στην άκρη μιας δεντροστοιχίας δεν φύτρωσε τυχαία γύρω από τα αγροκτήματα, ίδια και απαράλλακτα, χτισμένα εδώ και αιώνες, με αμπέλια και παλιές αναβαθμίδες. Ρίχνουν τη σκιά τους, προσθέτουν όγκους και σχήματα σ' ένα τοπίο, πηγή αστείρευτης έμπνευσης μεγάλων καλλιτεχνών της Αναγέννησης, όπου γεωμετρία και προοπτική χρησιμοποιήθηκαν σαν αλφάδι στις συνθέσεις τους. Το σκηνικό ήταν έτοιμο. Το υπόλοιπα τα ανέλαβε το χρώμα... Το αληθινό μουσείο της Ιταλίας είναι η ύπαιθρος! Στα δυτικά, μάλιστα, η Τοσκάνη έχει και παραθαλάσσια κομμάτια γύρω από την περιοχή του Orbetello, ενώ βόρεια φτάνει μέχρι την Πίζα. Πριν εντρυφήσετε στην κυρίως Τοσκάνη (η ουσία του ταξιδιού είναι στην εξοχή και τα χωριά), αξίζει ένα πέρασμα από την γραφική μεσαιωνική πόλη της Σιένας. Τo San Gimignano είναι το ομορφότερο ίσως χωριό και προσελκύει σαν μαγνήτης τους επισκέπτες. Η κληρονομιά που κουβαλάει η Τοσκάνη είναι εμφανής όχι μόνο στην

2 αρχιτεκτονική που άφησαν οι Ετρούσκοι από το 8ο π.χ. αιώνα (δείγματα της οποίας βρίσκουμε στο Fiesole, το Chiusi, τη Volterra), αλλά και από της μοναδικής ομορφιάς ρομανικού ρυθμού εκκλησίες της Πίζας, της Φλωρεντίας, της Lucca, της Pistoia και της Carrara, όπως επίσης και από τα στοιχεία γοτθικού ρυθμού του 13ου και του 14ου αιώνα στο San Gimignano, στη Volterra, την Cortona. Η Cortona συναρπάζει με τη θέα και τους ήσυχους μεσαιωνικούς δρόμους της το ίδιο ισχύει και με το Montepulciano, το οποίο ξεχωρίζει λόγω της αρχιτεκτονικής των κτιρίων του. Λίγοι είναι αυτοί που βρίσκουν το δρόμο μέχρι την Pienza, ένα μικρό διαμάντι της Αναγέννησης, ή μέχρι το Montalcino (όπου φτιάχνεται το περίφημο κρασί Brunello). Ανακαλύψτε το πιο όμορφο από τα οχυρωμένα χωριά της περιοχής Monteriggioni, σε μικρή απόσταση από τη Σιένα. Κοντά του βρίσκονται τρία ατμοσφαιρικά αβαεία (Sant Antimo, San Galgano, Monte Oliveto Maggiore), μνημεία της μακράς μοναστικής παράδοσης της Τοσκάνης. Αν έχετε χρόνο μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τις λιγότερο γνωστές, αλλά εξίσου όμορφες περιοχές Mugello, Pratomagno και Casentino: εδώ το τοπίο είναι τελείως διαφορετικό, καθώς πρόκειται για ορεινές περιοχές με πλούσια δάση. Η Τοσκάνη είναι από τις πιο οργανωμένες περιοχές παγκοσμίως όσον αφορά τον αγροτουρισμό, με καταλύματα που απευθύνονται σε όλα τα βαλάντια, και αυτός είναι μάλλον και ο ιδανικότερος τρόπος για να την ανακαλύψετε. Οι ντόπιοι είναι περήφανοι. Θέλουν να λέγονται Τοσκανοί, όπως τους ονόμασαν οι Ετρούσκοι, αποφεύγοντας με επιμέλεια κάθε ταύτιση με τους Φλωρεντινούς αριστοκράτες γείτονές τους. Για εκείνους, η Τοσκάνη αποτελεί ξεχωριστή ενότητα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Τοπικιστές και αφοσιωμένοι στις ρίζες, στις κοινότητές τους, δεν βλέπουν πέρα από το κωδωνοστάσιο του χωριού τους! Εξ ου και ο όρος campanilismo, από το campanile που σημαίνει καμπαναριό. Η Ιστορία λες και τους έχει σημαδέψει κι έχουν βαλθεί να αναστήσουν το τελευταίο λιθάρι, την πιο ασήμαντη περγαμηνή. Αντί να φύγουν, πολλοί έμειναν. Καλλιέργησαν αμπέλια, έφτιαξαν απίθανα κρασιά και διακρίθηκαν όχι μόνο σαν αγρότες αλλά και σαν ιδιοκτήτες μικρών ή μεγάλων επιχειρήσεων αγροτουρισμού, καθώς και άλλων εξειδικευμένων μονάδων, πολλές από τις οποίες βασίζονται στην τεχνογνωσία αιώνων. Άνοιξαν πόρτες σε εγκαταλελειμμένα μοναστήρια, ιεροδιδασκαλεία, αγροικίες και επαύλεις μέσα στο μοναδικό μεσαιωνικό περιβάλλον τους έφτιαξαν χώρους εστίασης υψηλού επιπέδου και ξενώνες. Στις υπαίθριες αγορές, έβγαλαν στο φως εκπληκτικά αντικείμενα παραδοσιακής τέχνης. Τέλος, από το 1960 και μετά έκαναν την Τοσκάνη μέρος του μεταπολεμικού «οικονομικού θαύματος». Με

3 αποτέλεσμα, από ευάλωτη οικονομικά και απομονωμένη που ήταν, να συμβάλει στη στήριξη της εθνικής οικονομίας της Ιταλίας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που έξι τοποθεσίες της Τοσκάνης έχουν ανακηρυχθεί από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ενώ περίπου 120 φυσικές περιοχές είναι προστατευόμενες. Η Τοσκάνη γεμίζει από τουρίστες όλον το χρόνο, οι οποίοι μαγεύονται από το τοσκανικό τοπίο. Το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας (1982), το ιστορικό κέντρο της Σιένας (1995), το τετράγωνο του καθεδρικού ναού της Πίζας (1987), το ιστορικό κέντρο του Σαν Τζιμινιάνο (San Gimignano) (1990), το ιστορικό κέντρο Pienza (1996) και η Val d'orcia (2004), ανακηρύχθηκαν ως Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Η Τοσκάνη συνδυάζει τον πολιτισμό με το φυσικό τοπίο, την Ιστορία με τις γεύσεις, τα μουσεία με τον απλό τρόπο ζωής, τους αμπελώνες με τον τουρισμό. Παρά την πλούσια Ιστορία της, η Τοσκάνη είναι ευρύτερα γνωστή ως η πατρίδα της ιταλικής Αναγέννησης και τόπος γέννησης μεγάλων ιστορικών προσώπων όπως ο Δάντης Αλιγκέρι, ο Σάντρο Μποτιτσέλι, ο Μιχαήλ Άγγελος. Άνοιξη και καλοκαίρι στην Τοσκάνη Σωστή ιεροτελεστία των αισθήσεων! Αρκεί να δεις την Πιέντζα, την περιοχή νότια της Σιένας, το Σαν Τζιμινιάνο. Δεν θες τίποτα άλλο. Ένα χρώμα για κάθε περιοχή. Κάθε ώρα και εποχή. Μικρές ή μεγαλύτερες μεσαιωνικές πολιτείες αποτελούν αντίδοτο στην αναγεννησιακή χλιδή και κοσμοσυρροή της Φλωρεντίας: πόλη των Μεδίκων, εκκεντρική πρωτεύουσα της Τοσκάνης και θησαυροφυλάκιο τέχνης και πολιτισμού. Σε μια περιοχή που τα έχει όλα - και μάλιστα στον υπερθετικό: ψηλά βουνά, τα Απέννινα στα βόρεια, με την οροσειρά των Απουανών Άλπεων ποταμούς σαν τον Άρνο, που διατρέχει την Τοσκάνη από τη Φλωρεντία ώς την Πίζα πεδιάδες ολόγυρα, κατάφυτες με αμπέλια, ελαιώνες, κυπαρίσσια απομονωμένες περιοχές, με κάστρα, εκπληκτικές επαύλεις και ρωμαϊκές θέρμες αμπελώνες στο Κιάντι μια Ριβιέρα στα δυτικά, με μια παραλία μήκους 30 χλμ., από την Καράρα ώς το Τόρε ντελ Λάργκο το Βιαρέτζιο, πανέμορφη πόλη διακοπών, και το Λιβόρνο, το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ιταλίας μερικά γοητευτικά νησάκια, εκ των οποίων η Έλβα η πιο διάσημη και στις μέρες μας κάθε άλλο παρά τόπος εξορίας, όπως στα χρόνια του Ναπολέοντα.

4 Από τις πιο όμορφες διαδρομές, δύο συμπυκνώνουν και την ουσία της Τοσκάνης, με τις αντιπροσωπευτικότερες περιοχές: η μία, ένας μεγάλος κύκλος από τα βόρεια, πηγαίνοντας προς τη Λούκα με παρακαμπτήριες διαδρομές βορειότερα στα Απέννινα και δυτικά κατά μήκος της Ριβιέρας, περνώντας από την Καράρα, την Πίζα, το παραθεριστικό κέντρο του Βιαρέτζιο. Η άλλη, μικρότερη, προς τη Σιένα, μέσω του ανατολικού τμήματος, ενός από τα ιστορικότερα, και της πεδιάδας του Κιάντι. Ίσως η πιο συναρπαστική! Η Τοσκάνη, στην Κεντροδυτική Ιταλία, ανήκει στους τόπους όπου τα λόγια μοιάζουν περιττά όσον αφορά την περιγραφή της. Αν υπάρχει μια υπερβολή αναφορικά με αυτόν τον τόπο είναι η ίδια η υπερβολή. Σε ομορφιά, σε τάξη, σε χρώματα, σε γεύσεις, σε μυρωδιές, σε τοπία, σε αρχιτεκτονική, σε Ιστορία. Τα αμέτρητα χωριά μοιάζουν να είναι τόσο κοντά το ένα με το άλλο, μα οι στροφές, οι λόφοι, οι στενοί δρόμοι και τα διάσπαρτα χωράφια κάνουν και τις μικρότερες διαδρομές να δείχνουν μεγάλες. Κάθε χωριό αξίζει και μια στάση. Τα ονόματά τους θυμίζουν κάποια ετικέτα κρασιού που πήρε το μάτι μου στα ράφια μιας ενοτέκα. Στα τ. χλμ. της Τοσκάνης κατοικούν περίπου 3,5 εκατ. άνθρωποι. Γεμάτη διάσπαρτα χωριά και ιστορικές, παγκοσμίως γνωστές, πόλεις όπως η Φλωρεντία, η Σιένα, η Πίζα και η Πιέντζα, συνδυάζει τον πολιτισμό με το φυσικό τοπίο, την Ιστορία με τις γεύσεις, τα μουσεία με τον απλό τρόπο ζωής, τους αμπελώνες με τον τουρισμό. Παρά την πλούσια Ιστορία της, η Τοσκάνη είναι ευρύτερα γνωστή ως η πατρίδα της ιταλικής Αναγέννησης και τόπος γέννησης μεγάλων ιστορικών προσώπων όπως ο Δάντης Αλιγκέρι, ο Σάντρο Μποτιτσέλι, ο Μιχαήλ Άγγελος. Δείγματα υψηλής τέχνης φιλοξενούνται στα διάσημα μουσεία των μεγάλων πόλεων, αλλά βρίσκονται και διάσπαρτα σε χωριά και κωμοπόλεις. Όλη η μαγεία της Τοσκάνης όμως ήταν και παραμένει η περιπέτεια της περιήγησης. Διαδρομή πρώτη Η περιοχή της Γκαρφανιάνα, μια καταπράσινη κοιλάδα, περιτριγυρισμένη από τις Απουανές Άλπεις, με αρχοντικά χωριά, πολύ λίγο γνωστά στον κόσμο, συγκεντρώνει τους λάτρεις της Φύσης, με μερικά από τα καλύτερα ορεινά και χειμερινά θέρετρα, με άρωμα και φινέτσα άλλης εποχής. Πολύ ξεχωριστή περιοχή, με μονοπάτια ειδυλλιακά και απάτητα, δυνατότητα για πεζοπορία και πεντάλ, σε δρυμούς και κοιλάδες, ανάμεσα σε χαριτωμένα χωριά όπως η Μπάργκα, μεσαιωνικό και αγέρωχο χωριό, σε ένα λόφο, με θέα την πεδιάδα του Σέρκιο και τις Απουανές Άλπεις. Λίγο πιο χαμηλά, στην ενδοχώρα, ανάμεσα σε βραχώδεις περιοχές, κάστρα και

5 απομεινάρια ρωμαϊκών πόλεων, ιστορικές περιοχές και θέρμες. Οι τελευταίες, πολύ της μόδας, από τα χρόνια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Πασίγνωστη και πανέμορφη η Μπάνι ντι Λούκα, μια από τις δημοφιλέστερες λουτροπόλεις της Ευρώπης. Εδώ σύχναζαν βασιλείς και αριστοκράτες. Αλλά και ο Μπάιρον. Το ίδιο και το Μοντεκατίνι Τέρμε, που αναπτύχθηκε τον 18ο αιώνα, με καταπληκτικές νεοκλασικές κατασκευές, ρομαντικά θέατρα σε κεντρικές πλατείες. Οι θέρμες είναι το ένα σημαντικό στο τμήμα αυτό. Το άλλο είναι οι επαύλεις σε μικρή απόσταση από τη Φλωρεντία και τη Λούκα, από τις οποίες είναι γεμάτη η ύπαιθρος της Τοσκάνης. Μόνο οι Μέδικοι έχουν κτίσει... άπειρες! Η ομορφότερη είναι η Βίλα Ρεάλε του 14ου αιώνα, μόνο 14 χλμ. βορειοανατολικά της Λούκα, η οποία περιήλθε στα χέρια της αδελφής του Ναπολέοντα το 1806, όταν ο τελευταίος την έκανε αφέντρα της Τοσκάνης αποχωρώντας με τις στρατιές του από την Ιταλία. Σε κάθε περίπτωση, οι επαύλεις αυτές, σωστά ανάκτορα, αναγεννησιακές ή νεότερες, περιβάλλονται από πραγματικά παραδεισένιους κήπους. Η Πιστόια, πιο μέσα, όμορφη και μυστηριώδης, έχτισε τη φήμη της στην παράδοση των πιστολιών (ιταλική λέξη) από το Μεσαίωνα έως σήμερα και στην ανθοκομική της παραγωγή, από τις μεγαλύτερες στην Ιταλία. Στα 20 χιλιόμετρα η Λούκα, μία από τις πιο γραφικές μεσαιωνικές πόλεις της Ευρώπης, στα σύνορα με το νότιο κομμάτι. Εδώ θα μείνετε, εντός ή εκτός των τειχών, περιδιαβάζοντας την περιοχή. Η πόλη είναι χτισμένη από τους Ετρούσκους και περιβάλλεται από ένα εξαιρετικό τείχος του 16ου αιώνα, μέσα στο οποίο πολλοί κυκλοφορούν με ποδήλατα. Η Πιάτσα Σαν Μικέλε με την ομώνυμη εκκλησία του 1070, το Ντουόμο, το Ανάκτορο Ντε λα Προβίντσια είναι εντυπωσιακά. Θα ήταν παράλειψη όμως να μη δείτε στη γύρω περιοχή:το Τόρε ντελ Λάργκο, όπου γεννήθηκε ο Τζιάκομο Πουτσίνι, ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης, το Εδώ γίνεται και το εξαιρετικό ομώνυμο μουσικό φεστιβάλ. Το Βίντσι, πανέμορφο χωριό, γενέτειρα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, με το ομώνυμο μουσείο, γεμάτο από φανταστικές μακέτες και πρωτότυπα του μεγαλοφυούς αυτού ανθρώπου. Το Κολοντί, το εντυπωσιακό πάρκο του Πινόκιο στο χωριουδάκι του εμπνευστή του Κάρλο Λορεντσίνι. Όλα αυτά είναι απλώς ενδεικτικά. Διότι κάθε δέκα χιλιόμετρα έχεις και μια έκπληξη. Τι να πρωτοδείς; Σε κάθε στροφή και μια πινακίδα. Ν' αλλάξεις κατεύθυνση, να πας κι αλλού; Αυτή είναι η Τοσκάνη: μαγευτική και απρόβλεπτη! Διαδρομή δεύτερη Περνάει από το ανατολικό τμήμα της Τοσκάνης πηγαίνοντας προς τη Σιένα. Γη ερημιτών, καταπληκτικών μοναστηριών και τοπίων σαν πίνακες

6 ζωγραφικής. Ιδιαίτερα όμορφη το καλοκαίρι και το φθινόπωρο με τις χρυσαφιές ανταύγειες. Τα κυριότερα αξιοθέατα είναι: Η Κορτόνα, ψηλά στο λόφο. Μεσαιωνική οπτασία, με το ετρουσκικό παρελθόν. Το Καπρέζε - Μικελάντζελο, όπου το 1475 γεννήθηκε ο μεγάλος των μεγάλων, Μιχαήλ Αγγελος. Το Ανγκιάρι, από τα ωραιότερα περιτειχισμένα χωριά του Μεσαίωνα. Το Σανσεπόλκρο, στην κοιλάδα του Τίβερη, μια απλή και απέριττη αναγεννησιακή πόλη, γενέτειρα του Πιέρο ντε λα Φραντσέκσα, από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους του ιταλικού κουατροτσέντο, με το Μουζέο Τσίβικο παράθυρο στο έργο του, όπως και στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου στο Αρέτσο, στα 40 χλμ. από εκεί, σε μια από τις πιο πλούσιες και λαμπερές πολιτείες της Τοσκάνης. Από εδώ και κάτω ταξιδεύετε στο καλύτερο της Τοσκάνης: στο κέντρο της, περί την κοιλάδα του Κιάντι. Είναι το ταξίδι των αισθήσεων στη χώρα των κήπων με τους ήρεμους λόφους, τις συστάδες των κυπαρισσιών, τα γοητευτικά χωριά, τις αγροικίες, είναι ο περίφημος άξονας της Κιαντινιάνα, ο μόνος δρόμος που συνέδεε κάποτε τη Φλωρεντία με τη Σιένα. Οι αμπελώνες απλώνονται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι, σαν πράσινο πέλαγος. Οι γεμάτοι στροφές δρόμοι βρίσκονται στους λόφους, απ' όπου η θέα είναι απίστευτη. Εδώ κι εκεί φρούρια (castelli) και περιτειχισμένοι πύργοι, θυμίζουν τις ατέλειωτες μάχες καθ' όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, όταν η εύφορη γη του Κιάντι ήταν το Μήλον της Εριδος ανάμεσα στη Φλωρεντία και τη Σιένα. Οταν κάστρα και φρούρια δεν μπόρεσαν πια να προστατέψουν τους ντόπιους πληθυσμούς, καινούργιες περιοχές δημιουργήθηκαν. Σήμερα το κέντρο του Κιάντι είναι το Γκρέβε, ένα από τα χωριά της «κρασοκατάνυξης», μόλις 22 χλμ. από τη Φλωρεντία και 24 από τη Σιένα. Εννοείται ότι θα κάνετε στάσεις σε αμπελώνες και οινοποιεία. Υποχρεωτικά στο πρατήριο της Μποτέγκα ντελ Βίνο Γκάλε Νέρο, με κατεύθυνση τα μαγικά κελάρια. Τα θες όλα από τους αμπελώνες και τα πρατήρια με τα υπέροχα κρασιά και λάδια. Θες να πας αριστερά και λίγο πιο 'κει, στο μοναστήρι ας πούμε της Μπάντια α Κολτιμπουόνο του 11ου αιώνα. Σε θεϊκό σημείο. Τι το 'θελες; Πεινάς, και εδώ, χωρίς να το ξέρεις, βρίσκεσαι στο καλύτερο της γευσιγνωσίας: σ' ένα παλιό, καταπληκτικό μοναστήρι, τέλεια διαμορφωμένο σε εστιατόριο για εκλεπτυσμένους ουρανίσκους και απίθανο κρασί. Σου κλείνουν το μάτι και τα μοναστήρια εδώ! Κατηφορίζοντας πια προς τη Σιένα, το χωριουδάκι του Σαν Τζούσμε είναι ό,τι πρέπει για ένα καλό εσπρέσο, στη σκιά της κληματαριάς, να δεις τι απέμεινε από μνήμη στη μηχανή σου.

7 Στη Σιένα Κι έτσι χωρίς να το καταλάβεις βρίσκεσαι στη Σιένα, μόλις 46 χλμ. από το Κιάντι. Φθάνοντας βράδυ πια εκεί, βάζεις τα δυνατά σου ν' ανέβεις, πριν καταρρεύσεις στο κεφαλόσκαλο της λοκάντας σου, πανσιόν για διανυκτέρευση. Καιρός να συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκεσαι σε μια πόλη-σύμβολο του Μεσαίωνα, από τις ομορφότερες της Ευρώπης και αιώνιο αντίπαλο της Φλωρεντίας. Πολλοί λένε μάλιστα ότι είναι παλαιότερη από την πόλη των Μεδίκων. Η αμφιθεατρική Πιάτσα ντελ Κάμπο και οι ιπποδρομίες του Αυγούστου - στην πιο εντυπωσιακή μεσαιωνική αναπαράσταση, το θρυλικό Πάλιο - πάνε μαζί. Ενώ το εκπληκτικό Ντουόμο, από τους ωραιότερους καθεδρικούς της Ιταλίας, του 12ου αιώνα, το Παλάτσο Πούμπλικο, είναι γεμάτα θησαυρούς. Σιμόνε Μαρτίνι και Π. Λορεντσέτι, μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης, παρατηρούν το γοητευμένο πλήθος. Στην πινακοθήκη θα ρίξετε άγκυρα, βλέποντας την περίφημη ζωγραφική της Σιένας. Στα χωριά ολόγυρα Από εδώ θα δείτε τα ομορφότερα χωριά της Τοσκάνης. Το Σαν Τζιμινιάνο είναι το «Μανχάταν» της Τοσκάνης, με 14 από τους 72 συνολικά πύργους που υπήρχαν τον Μεσαίωνα. Απίστευτο σκηνικό καθώς φτάνεις. Mε τους πύργους σύμβολα δόξας, πλούτου και αντιπαράθεσης μεταξύ οικογενειών, όταν η κάθε μια ανταγωνιζόμενη την άλλη έχτιζε τον ένα πύργο ψηλότερο απ' τον άλλο. Η κεντρική πλατεία, η Πιάτσα Σιστέρνα, με το πηγάδι στη μέση, είναι καταπληκτική. Αδύνατον να μην πεις και μια λέξη για το Μοντεριτζιόνι, το περίφημο χωριό με το τεράστιο φρούριο που έφτιαξαν οι Σιενέζοι το Κοντά, το Μονταλτσίνο, 40 χλμ. νότια της Σιένα, υπέροχα μεσαιωνικό. Η αναγεννησιακή και ακαταμάχητη Πιέντζα, χαμένη πίσω από λόφους στο ΝΑ άκρο της Τοσκάνης και από το 1996 κάτω από την ομπρέλα της Unesco. Και τόσες άλλες καστροπολιτείες, σωστοί πίνακες ζωγραφικής, με το Μοντεπουλτσιάνο να ξεχωρίζει από μακριά. Οταν θα έχετε καταλάβει τι συμβαίνει εδώ, στην κεντρική κυρίως Τοσκάνη, βγείτε από τα στενά, να δείτε το κόκκινο βαμμένο δειλινό, με τις μενεξεδιές ανταύγειες πάνω από την εκκλησία του Σαν Μπιάτζιο. Το αριστούργημα του Αντόνιο Ντα Σάγκαλο, κάτω απ' αυτό το χωριό, και αφεθείτε στον μέγιστο των πειρασμών: στο υπέροχο Βίνο Νόμπιλε («ευγενή οίνο») του Μοντεπουλτσιάνο.

8 Πότε να πάτε Καλύτερη εποχή η άνοιξη, έως το τέλος Ιουνίου. Και από το τέλος Αυγούστου έως το τέλος Σεπτεμβρίου, με τον τρύγο και τις χαρές του! Το καλοκαίρι, πάλι, θα απολαύσετε τις απέραντες εκτάσεις της γεμάτες ηλιοτρόπια και στάρι, χαρακτηριστικές καλλιέργειες της περιοχής. Στις διαδρομές Η Τοσκάνη διαθέτει εξαιρετικό οδικό δίκτυο. Καλύτερος οδικός χάρτης ο Touring Club of Italy (Τ.C.I.), διαθέσιμος παντού. Η Δυτική Τοσκάνη έχει μεγάλες οδικές αρτηρίες, κατά μήκος της Ριβιέρας. Ένας νέος αυτοκινητόδρομος συνδέει την Πίζα με τη Φλωρεντία, ενώ ο παλιός S67 είναι καταλληλότερος για να περάσετε από πολλά χωριά. Ο αυτοκινητόδρομος Α11 συνδέει τη Λούκα με τη Φλωρεντία. Ο Α12 το Λιβόρνο με την Τζένοβα. Ενας άλλος καινούργιος περνάει από τη Σιένα, το Αρέτσο, το Σανσεπόλκρο κ.ά. Εκείνοι που συνδέουν τη Φλωρεντία με τη Σιένα και το Μονταλτσίνο θα σας μείνουν αλησμόνητοι. Η Λούκα, το Μοντεκατίνι Τέρμε, το Πράτο και η Πιστόια είναι πάνω στον Α11. Η πιο βολική λύση είναι περπατώντας αφού τα περισσότερα από τα διάσημα τουριστικά αξιοθέατα της Φλωρεντίας, βρίσκονται σε κοντινή απόσταση το ένα από το άλλο. Διαφορετικά μπορείτε να μετακινηθείτε με λεωφορείο (μετρό δεν υπάρχει). Εισιτήρια μπορείτε να αγοράσετε σε περίπτερα / πρακτορεία τύπου / μπαρ όπου βλέπετε το σύμβολο "Biglietti ATAF". Έχουν διάρκεια 60 λεπτών ενώ αν σκοπεύετε να κάνετε πολλές διαδρομές σας συμφέρει να αγοράσετε το ημερήσιο εισιτήριο που κοστίζει 5 ευρώ. Ιδιαίτερη προσοχή σε όσους επισκεφτούν την Φλωρεντία με αυτοκίνητο, στο κέντρο της πόλης απαγορεύετε η είσοδος τουλάχιστον μέχρι κάποια ώρα το βράδυ (επιτρέπονται μόνο λεωφορεία, ταξί αλλά και τα αυτοκίνητα των μόνιμων κατοίκων της περιοχής). Τι να ψωνίσετε Από κρασιά, λάδια, τυριά σαν το πεκορίνο, γλυκά σαν τα κέικ panforte, μέχρι φυσικά καλλυντικά, αρωματικά σαπούνια, σε πανέμορφα καταστήματα και συσκευασίες. Βιβλία, όπως στις librerie της Σιένας, από τα παλαιότερα βιβλιοπωλεία της Ιταλίας. Είδη χειροτεχνίας, απίθανα κεραμικά, κοσμήματα, πορσελάνες. Αναζητήστε και κάποια κορυφαία τοπικά παραδοσιακά είδη. Στη Λούκα, τα υπέροχα μεταξωτά. Τα κεραμικά του San Gimignano. Δαντέλες στο μικρό χωριό του Galliano. Τα εκπληκτικά κοσμήματα στο Αρέτσο, όπως επίσης τα εξαιρετικής ποιότητας βαμβακερά, λινά, μάλλινα και άλλα υφάσματα, χειροποίητα ή μη.

9 Τι να προσέξετε Να έχετε μαζί σας άνετα παπούτσια για περπάτημα αν βέβαια σκοπεύετε να γνωρίσετε την πόλη. Όπως αναφέρω στις μετακινήσεις τα περισσότερα αξιοθέατα βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο της πόλης όπου πας με τα πόδια. Θα χρειαστεί να περπατήσετε σε πλακόστρωτους δρόμους αλλά να ανεβοκατεβείτε αρκετές γέφυρες και σκάλες. Γαστρονομία - τοπικά προϊόντα Αλλαντικά από κρέας αγριόχοιρου, μανιτάρια cepes και porcini, τυρί pecorino από πρόβειο γάλα, μέλι από δεντρολίβανο κι εξαιρετικό ελαιόλαδο. Η τοπική κουζίνα έχει πιο ρουστίκ χαρακτήρα με πιάτα εξαιρετικής νοστιμιάς, που βασίζονται κυρίως στα φρέσκα ζυμαρικά και στο κρέας. Εμπειρία η bistecca alla Fiorentina (από αγελάδες ράτσας Chianina), συγκαταλέγεται στα πιο περιζήτητα και ακριβά κρέατα στον κόσμο. Tο φαγητό στην Τοσκάνη είναι μια πραγματική γιορτή και το μενού σχεδόν κάθε τρατορίας περιέχει την περίφημη bistecca alla fiorentina -η κλασική μπριζόλα της Tοσκάνης- τη ribollita, μια πλούσια σούπα με λευκά φασόλια και ψωμί, την pappa al pomodoro, σούπα με ντομάτα, κρεμμύδι, σκόρδο, τις παπαρδέλες με σάλτσα λαγού και τα pici all aglione, χειροποίητα σπαγγέτι με ντομάτα και σκόρδο. Tα γεύματα τελειώνουν πάντα με cantucci con vin santo, μπισκότα αμύγδαλου σερβιρισμένα με ένα ποτήρι επιδόρπιο κρασί. Δοκιμάζουμε τα παραπάνω και ακόμα περισσότερα όπως κεφτεδάκια από σπανάκι και ρικότα με σάλτσα από καρύδια στο La Saletta di Dolci Follie στο Σερτάλντο (Via Roma 4, ), ταλιατέλες με τρούφα στο Latte di Luna στην Πιέντζα (Via San Carlo 2/4, ), λευκά σπαράγγια με μαρέγκα στο εστιατόριο Arnolfo στο Colle di Val d Elsa ( ριζότο με στήθος περιστεριού στο Gambero Rosso στο San Vincenzo (Piazza della Vittoria 13, ) και δημιουργίες του protege του Alain Ducasse, Christopher Martin όπως νιόκι με αρακά, γαρίδες και κρεμμύδια στο Trattoria Toscana, το εστιατόριο του ξενοδοχείου L Andana στο Castiglione dellla Pescaia ( Tέλος, αν θέλουμε να αγοράσουμε κρασί, πηγαίνουμε στο Enoteca La Fortezza στο Mονταλτσίνο για τα τοπικά κόκκινα Mπρουνέλο και Rosso di Montalcino ( στο La Vena di Vino ( στη Bολτέρα και στο Enoteca Vanni ( στη Λούκα. Υπολογίστε τουλάχιστον μία ημέρα για να επισκεφθείτε το Chianti, μια περιοχή που φημίζεται για τους αμπελώνες και τους λόφους της και, φυσικά, για το ομώνυμο κρασί της βασική ποικιλία της περιοχής είναι η

10 ερυθρή Sangiovese. Πλέον, μάλιστα, οι ντόπιοι οινοπαραγωγοί επιδίδονται και στην παρασκευή των Super Tuscans κρασιών, στα οποία γίνεται χρήση σταφυλιών γαλλικών ποικιλιών και υπερσύγχρονων τεχνικών. Μερικά από τα κρασιά της περιοχής θεωρούνται κορυφαία στον κόσμο. H Τοσκάνη, από τις πιο αγαπημένες σε όλο τον κόσμο περιοχές της Ιταλίας, βρίσκεται στην Κεντρική Ιταλία και φιλοξενεί μερικές από τις πιο φημισμένες οινοποιητικές περιοχές. Στην Τοσκάνη υπάρχουν 29 ζώνες Ονομασίας Προελεύσεως Ελεγχομένης και 7 Ονομασίας Προελεύσεως Ελεγχομένης και Εγγυημένης. Τα περισσότερα κρασιά της, λευκά και κόκκινα ξηρά αλλά και λευκά γλυκά (Vinsanto),είναι εξαιρετικά αγαπητά στους καταναλωτές. Η γειτνίαση με την Τυρρηνική θάλασσα κάνει το κλίμα της Τοσκάνης Μεσογειακό και σε συνδυασμό με τα λοφώδη εδάφη, καλά εκτεθειμένα στον ήλιο, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για καλή ωρίμανση των σταφυλιών-ιδίως του ερυθρού Sangiovese που έχει μεγάλη ανάγκη από φως. Το Chianti, το Brunello di Montalcino και το Vino Nobile di Montepulciano (οι τρεις σημαντικότεροι τύποι κόκκινου κρασιού της Τοσκάνης) φτιάχνονται κυρίως με Sangiovese (με μικρές προσθήκες από δευτερεύουσες ποικιλίες) ποικιλία με δυνατότητες υψηλοτάτου επιπέδου η οποία σε κανένα άλλο σημείο στον κόσμο δεν έχει αποδώσει τόσο καλά όσο στην πατρώα γη του. Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον λευκό ξηρό Vernaccia di San Gimignano (που φτιάχνεται στην περιφέρεια της ομώνυμης μικρής πόλης) χρησιμοποιείται αποκλειστικά η τοπική λευκή ποικιλία Vernaccia. Για την παρασκευή του γλυκού Vinsanto χρησιμοποιούνται σταφύλια της ποικιλίας Trebbiano Toscano και Malvasia,τα οποία οινοποιούνται αφού πρώτα στεγνώσουν σε τελάρα σε καλά αεριζόμενους χώρους. Υπάρχουν επίσης κατασπασμένες σε όλη την Τοσκάνη νησίδες παραγωγής εξαιρετικά καλοφτιαγμένων Επιτραπέζιων Οίνων που συχνά χρησιμοποιούν τις διεθνείς ποικιλίες Γαλλικής προέλευσης, με μεγάλη προτίμηση στο Syrah. Το φαινόμενο των κρασιών Super Tuscans είναι τελείως ξεχωριστό. Ξεκίνησε στα τέλη περίπου της δεκαετίας του 1970 και απογειώθηκε μερικά χρόνια αργότερα, όταν φημισμένοι παραγωγοί της Τοσκάνης θέλησαν να φτιάξουν κρασιά πολύ υψηλού επιπέδου από ποικιλίες του Bordeaux κυρίως, με την χρησιμοποίηση ελάχιστων (ή και καθόλου) τοπικών σταφυλιών. Για χρόνια τα κρασιά αυτά που εξακολουθούν να είναι πανάκριβα - και περιζήτητα, ανήκαν στην κατηγορία των Επιτραπέζιων μέχρι που δημιουργήθηκε η κατηγορία Indicazione Geografica Tipica στην οποία υπάγονται σήμερα τα περισσότερα.

11 Στο Mονταλτσίνο παράγεται το Mπρουνέλο, ένα από τα πιο φημισμένα κρασιά της Iταλίας. Στο Rocca, ένα φρούριο του 14ου αιώνα, συνδυάζουμε ιστορία και οινολογία στο wine bar του, που σερβίρει πολλά τοπικά vintage ( Mερικά χιλιόμετρα νοτιότερα βρίσκεται το Aββαείο του Αγίου Ανθίμου, ένα ρωμανικό αριστούργημα με εσωτερικό από αλάβαστρο και σούπερ ακουστική - θα το διαπιστώσετε μόλις ακούσετε τους γρηγοριανούς ύμνους που τραγουδιούνται πέντε φορές την ημέρα από τους Γάλλους μοναχούς. Il FALCONIERE Top 5 Εστιατόρια στην Τοσκάνη Το Il Falconiere είναι ένας γαστριμαργικός ναός. Βρίσκεται ελάχιστα χιλιόμετρα βόρεια της Κόρτονα και είναι το εστιατόριο του ομώνυμου υπέροχου ξενοδοχείου, που στεγάζεται σε μια καταπληκτική βίλλα του 17ου αιώνα. Η θέα από την βεράντα πραγματικά κόβει την ανάσα, η μαγεία της φύσης της Τοσκάνης, με τους λοφίσκους, τα οπωροφόρα δέντρα και τα χαρακτηριστικά κυπαρίσσια σε όλο της το μεγαλείο. Η κουζίνα του, βραβευμένη με ένα αστέρι Michelin, στηρίζεται κατά βάση, στα θεία γη της Τοσκάνης και θριαμβεύει. Εάν μπορείτε να κάνετε την οικονομική υπέρβαση, διαλέξτε το menu degustation και ζήστε την εμπειρία ενός γεύματος υπερπαραγωγή, θα σας μείνει αξέχαστο. DA DELFINA Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Φλωρεντίας, σε ένα παλιό πετρόχτιστο αγροτόσπιτο, βρίσκεται ένα από ωραιότερα εστιατόρια της Τοσκάνης, το Da Delfina. Ιδρυτής του, η αιωνόβια γιαγιά Delfina, η οποία από τα μέσα του χίλια εννιακόσια πενήντα, άρχισε να μαγειρεύει, στο ταπεινό καπηλιό του άντρα της, για τους κυνηγούς της περιοχής. Γρήγορα η καταπληκτική μαγειρική της γιαγιάς, που βασίζονταν σε αγνά τοπικά υλικά, απέκτησε εκατοντάδες θαυμαστές, με αποτέλεσμα η φήμη του εστιατορίου να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Ιταλία. Στις μέρες μας, ο Carlo Cioni, γιός της γιαγιάς Delfina, ανέλαβε τα ινία της επιχείρησης, και συνεχίζει να κάνει γαστριμαργικά θαύματα, ακολουθώντας και εμπλουτίζοντας της παραδοσιακές συνταγές της μητέρας του. LA BOTTEGA Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς, ότι σε ένα μικρό γραφικό χωριό του Κιάντι, υπάρχει ένα εστιατόριο που συνδυάζει άριστα την ποιότητα ενός γεύματος επιπέδου με φιλικότατες τιμές. Κι όμως το La Bottega, μια καταπληκτική osteria που βρίσκεται στην πλατεία της Βολπάϊα στην καρδιά του Κιάντι, ακολουθεί πιστά μια παράδοση που αρχίζει από το

12 1707 και καταπλήσσει. Παραδοσιακά πιάτα, όπως ραβιόλια με σπανάκι και ρικότα, ταλλιατέλες με μανιτάρια ή κουνέλι με κόκκινο κρασί, είναι άψογα μαγειρεμένα με αποτέλεσμα να ξεσηκώνουν και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους. High light όμως της La Bottega είναι η περίφημη bistecca alla fiorentina. Άψογα ψημένη, ζουμερή είναι από μόνη της λόγος επίσκεψης σε αυτό το υπέροχο εστιατόριο. LOCANDA PIETRACUPA Η Locanda Pietracupa βρίσκεται στο μεσαιωνικό χωριό του Σαν Ντονάτο, στο Κιάντι, μια ώρα περίπου βόρεια της Φλωρεντίας. Το καλοκαίρι θα καθίστε στη υπέροχη βεράντα απολαμβάνοντας το ονειρικό τοπίο της Τοσκάνης, ενώ τον χειμώνα θα χαρείτε φαγητό και σέρβις στην καλόγουστα διακοσμημένη εσωτερική σάλα. Έχοντας σαν σκοπό την ανανέωση της παραδοσιακής κουζίνας της Τοσκάνης, ο chef βασίζει το menu σε πατροπαράδοτες συνταγές, τις οποίες όμως επανεξετάζει, προσαρμόζοντάς τες στις τάσεις του σήμερα. Το αποτέλεσμα είναι μια άριστη μίξη παραδοσιακής και σύγχρονης κουζίνας η οποία συνδυάζεται με φιλικότατες τιμές. RISTORANTE WALTER REDAELLI Ο κανόνας λέει ότι τα εστιατόρια τα οποία παίρνουν το όνομά τους από τους chefs τους δεν είναι και η επιτομή του value for money. Φωτεινή εξαίρεση στην Τοσκάνη, αποτελεί το ομώνυμο εστιατόριο του Walter Redaelli, το οποίο φιλοξενείται σε ένα παλιό αρχοντικό στην κορυφή ενός λόφου λίγα χιλιόμετρα έξω από την Σιένα. Πράγματι, το συγκεκριμένο εστιατόριο μπορεί να ξεχειλίζει από γευστική ποιότητα, οι τιμές του όμως παραμένουν φιλικά προσγειωμένες, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την ιδιαιτερότητα των εδεσμάτων που απολαμβάνεις. Το menu εδώ αλλάζει καθημερινά και βασίζεται πάντα σε τοπικά υλικά τα οποία ανάλογα την εποχή μετατρέπονται σε ονειρικές γαστριμαργικές δημιουργίες. Σιένα H Σιένα είναι ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα λειτουργικής μεσαιωνικής πολεοδομίας. H Piazza del Campo σε σχήμα αχιβάδας, με τα πολλά cafe, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το living room της πόλης. Tο καλοκαίρι, η Σιένα φιλοξενεί και το διάσημο Siena Jazz Festival. Πανέμορφη πόλη με στενά δρομάκια και μεσαιωνικά κτήρια από ροζ τούβλα. Τα κυριότερα αξιοθέατα βρίσκονται γύρω από την Πιάτσα ντελ Κάμπο. Οι περισσότεροι δρόμοι είναι ανηφορικοί μια και η πόλη είναι κτισμένη επάνω σε επτά λόφους.

13 Με ήρεμη μεσαιωνική ατμόσφαιρα, η «Ροζ Πολιτεία» (όπως ονομάζεται), περικυκλωμένη από τείχη, αποτελεί πραγματικό λαβύρινθο. Παλάτια κι εκκλησίες κάνουν την εμφάνισή τους στα στενά δρομάκια για να καταλήξουν στο κέντρο της πόλης την Piazza del Campο. Η πλατεία αυτή, σε σχήμα αρένας, είναι και ο τόπος διεξαγωγής των αγώνων ιπποδρομίας που διοργανώνονται κάθε καλοκαίρι (αρχές Ιουλίου και μέσα Αυγούστου) από το 17ο αιώνα μέχρι σήμερα. Αν βρεθείτε στην πόλη εκείνες τις ημέρες, θα δείτε σε κάθε γειτονιά υψωμένα λάβαρα-εμβλήματα των ομάδων. Επισκεφθείτε το Palazzo Publico, το εντυπωσιακό Duomo και την Pinacoteca Nazionale. Πίζα Οι περισσότεροι έχουν συνδέσει την Πίζα με τον ομώνυμο κεκλιμένο πύργο, όμως υπάρχουν πολλά ακόμα που μπορεί κανείς να δει στην πόλη. Ανοικτή στο παρελθόν σε επιρροές από την Ισπανία, τη βόρειο Αφρική και την ανατολική Μεσόγειο, η Πίζα απέκτησε το προσωπικό της αρχιτεκτονικό στυλ, του οποίου χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το σύμπλεγμα των κτιρίων γύρω από το Campo dei Miracoli, την πλατεία των Θαυμάτων. San Gimignano Δικαίως έχει ονομαστεί «μαργαριτάρι της Τοσκάνης». Σε αυτό μεσαιωνικό χωριό διατηρούνται περίπου δέκα πύργοι από εκείνους που υψώνονταν άλλοτε κατά εκατοντάδες στην περιοχή. Μάλιστα, κατά τον Μεσαίωνα όσο μεγαλύτερο το ύψος του πύργου τόσο πιο ευκατάστατος και ο ιδιοκτήτης. Διαθέστε τουλάχιστον ένα πρωί για να βολτάρετε στα δρομάκια και να θαυμάσετε τους υπέροχους κύκλους φρέσκο στις δύο βασικές εκκλησίες του, την Collegiata και τη Sant Agostino. Lucca Όχι πολύ γνωστή, αλλά γεμάτη χάρη: τα τείχη της περικλείουν δεκάδες μικρές εκκλησίες, ήρεμα πλακόστρωτα και πολυάριθμα μουσεία και μνημεία. Αν δεν έχετε πολύ χρόνο στη διάθεσή σας, τα πιο σημαντικά αξιοθέατα είναι τα Duomo, San Michele, San Frediano, Museo Nazionale di Villa Guinigi και Piazza dell Anfiteatro. Αν βρεθείτε στην περιφέρεια της

14 Τοσκάνης, η μικρή επαρχιακή πόλη Λούκα ( ) αξίζει να αποτελέσει ένα σταθμό στην εκδρομή σας, ο οποίος θα σας κάνει να ταξιδέψετε πίσω στο χρόνο. Ακόμη κι αν μείνετε σε μοντέρνο ξενοδοχείο ή συναντήσετε κάποιους τουρίστες καθώς η δημοτικότητα της περιοχής ανεβαίνει συνεχώς, χωρίς να σημαίνει ότι θα πετύχετε ορδές τουριστών- η εμπειρία της επίσκεψης αυτής της πόλης θα σας κάνει να νιώσετε σαν να έχετε μπει στη μηχανή του χρόνου. Τα τείχη που την περικλείουν προσθέτουν στη μεσαιωνική ατμόσφαιρά της, ενώ αν θέλετε να έχετε πανοραμική θέα της πανέμορφης αυτής πόλης μπορείτε να ανέβετε στον Πύργο Γκουίνιτζι και να τη θαυμάσετε απ άκρη σ άκρη. Στην οβάλ Piazza dell Anfiteatro, θα βρείτε πολλά γραφικά καφέ και εστιατόρια, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε τα περίφημα πιάτα της Τοσκάνης με έμφαση στα ζυμαρικά με σάλτσα από κρέας. Arezzo Εδώ γυρίστηκε και η ταινία «Η Ζωή Είναι Ωραία» του Ρομπέρτο Μπενίνι. Αξίζει να πάτε μόνο και μόνο για να δείτε τα υπέροχα φρέσκο του Pierro de la Francesca στην εκκλησία San Francesco. Στην πλατεία του βρίσκεται και η Pieve di Santa Maria, μία από τις καλύτερες ρομανικού ρυθμού εκκλησίες της περιοχής. Volterra Εκπληκτική θέα και μεσαιωνική ατμόσφαιρα καθώς και πολυάριθμα ρωμαϊκά κι ετρουσκικά ερείπια, απομεινάρια αλλοτινής εποχής. Πόλη ιδιαίτερα ρομαντική, υπήρξε καταφύγιο πολλών συγγραφέων, όπως ο Ντ. Λόρενς, οι οποίοι αναζητούσαν εδώ την έμπνευση. Borghetto Το Borghetto βρίσκεται στην Τοσκάνη της Ιταλίας και το όνομά του σημαίνει «οχυρωμένος οικισμός», ενώ η θέση του επάνω στον ποταμό Mincio και στη λεγόμενη «κοιλαδα των Θεών» το καθιστά ως ένα από τα ωραιότερα ιταλικά χωριά. Το πιο όμορφο πράγμα που προσφέρει στους επισκέπτες είναι σίγουρα το εκπληκτικό τοπίο που αποκαλύπτει όλη την ομορφιά της ιταλικής υπαίθρου! Βουτηγμένο στο πράσινο και με τον ποταμό να ρέει μέσα στο χωριό, το Borghetto δεν μπορεί παρά να κλέψει τις εντυπώσεις. Πολύχρωμα σπίτια, παραδοσιακά χρισμένα, αλλά και γραφικά σοκάκια συμπληρώνουν ιδανικά το σκηνικό που παραπέμπει σε άλλες εποχές. Στα must της περιοχής, τα καλά κρασιά αλλά και τα τορτελίνι που φημίζονται

15 σε ολόκληρη την Ιταλία. Με μεγάλη ιστορία πίσω του, καθώς έχει λάβει μέρος σε σημαντικές μάχες κατά τον παρελθόν, η οχύρωσή του αποτελεί έναν από τους βασικούς τρόπους προστασίας του από τους εκάστοτε εχθρούς. Πλήθος επισκεπτών έρχεται εδώ όλες τις εποχές του έτους, ενώ θεωρείται ένα από τα πλέον φωτογραφημένα χωριά της Τοσκάνης. Μονταλτσίνο Νότια της Σιένα, σε ένα λόφο της Τοσκάνης, το Μονταλτσίνο ( κατακλύζεται από αμπέλια και ελιές, ενώ είναι η πατρίδα ενός από τα πιο διάσημα κρασιά του κόσμου, του Brunello di Montalcino. Πρόκειται για μια πόλη γεμάτη μυρωδιές, αφού την ημέρα μοσχομυρίζουν παντού τα γλυκά που ετοιμάζουν τα παραδοσιακά ζαχαροπλαστεία γύρω από την κεντρική πλατεία, ενώ το βράδυ η κουζίνα της Τοσκάνης με την πολέντα και το αγριογούρουνο με φρέσκια σάλτσα ντομάτας θα γαργαλίσει την όσφρησή σας. Όλα τα παραπάνω μπορείτε να τα απολαύσετε στα ατμοσφαιρικά και αμυδρά φωτισμένα δρομάκια της πόλης, όπου θα βρείτε τα παραδοσιακά οικογενειακά εστιατόρια, που σίγουρα θα κρύβουν τις συνταγές των προπάππων τους στο συρτάρι. Πιτιλιάνο Η οπτική σύγκρουση με το Πιτιλιάνο είναι πραγματικά συνταρακτική. Σκαρφαλωμένο στην άκρη ενός ηφαιστιογενούς βράχου, τριγυρισμένο από ένα εντυπωσιακό φαράγγι και πλημμυρισμένο στο πράσινο, διαφεντεύει την γύρω περιοχή και αποκαλύπτει τις χάρες του στους ψαγμένους τουρίστες που το ανακαλύπτουν. Όχι βέβαια ότι δεν υπάρχουν τουρίστες στο Πιτιλιάνο, αλλά απλά εδώ δεν συναντάς τις τουριστικές ορδές που κατασπαράζουν την υπόλοιπη Τοσκάνη, εδώ τα τουριστικά δρώμενα είναι πιο ήρεμα, πιο χαλαρά. Χτισμένο στα βάθη των αιώνων από τους Ετρούσκους, για χρόνια ζούσε παράλληλα με τους «μεγάλους» της Τοσκάνης, την Φλωρεντία και την Σιένα, πριν υποκύψει τελικά στις ορέξεις του μεγάλου Δούκα Cosimo του πρώτου, των Μεδίκων. Και ύστερα ήρθαν οι Εβραίοι. Όταν ο Πάπας Πίος ο IV έδιωξε τους Εβραίους από την Ρώμη στα 1569, αυτοί βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο στο Πιτιλιάνο όπου και παρέμειναν μέχρι το 1938, δίνοντας στην γραφική πολίχνη το προσωνύμιο μικρή Ιερουσαλήμ. Σήμερα δεν πρέπει να υπάρχουν πάνω από ογδόντα άτομα. Το σημερινό Πιτιλιάνο είναι αναμφίβολα ένα από τα best kept secrets στην Ιταλία. Eκτός της πρώτης απίστευτης εικόνας του τόπου που σου κόβει την ανάσα, το κυρίως χωριό είναι εκπληκτικά διατηρημένο, ένα ακόμη μεσαιωνικό κόσμημα στην

16 αμέτρητη σειρά των μοναδικών Ιταλικών χωριών της Τοσκάνης. Η Εβραϊκή συναγωγή, άψογα συντηρημένη, φόρος τιμής στους εκατοντάδες Εβραίους κατοίκους που εξοντώθηκαν, μαζί με τον εντυπωσιακό καθεδρικό ναό, αποτελούν τα high lights της επίσκεψης. Δεν είναι όμως τα μοναδικά αξιοθέατα αυτού του μαγικού τόπου. Το Pitigliano σαν μεσαιωνικός οικισμός, οχυρωμένος στην κορυφή του λόφου, έχει την χαρακτηριστική ρυμοτομία της περιοχής γεμάτος, στενά δρομάκια, πυργόσπιτα και φυσικά εντυπωσιακά palazzo. Extra tip. To Il Tufo Allegro είναι ο τοπικός ναός γευσιγνωσίας. Είναι ένα υπέροχο εστιατόριo, που εστιάζει στην τοπική κουζίνα και συναρπάζει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς γευσιγνώστες. Montefioralle, Chianti Το γραφικό χωριουδάκι του Chianti βρίσκεται περίπου 2χλμ δυτικά του Greve και απολαμβάνει την καλύτερη θέα στην πεδιάδα αφού είναι χτισμένο πάνω σε λόφο. Από εδώ κατάγεται ο θαλασσοπόρος Αμέρικο Βεσπούτσι. Καθεδρικός Ναός της Σιένα Duomo di Siena Ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα αξιοθέατα της πόλης, ο υποβλητικός Καθεδρικός Ναός της Σιένα (Duomo di Siena) είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Χτίστηκε μεταξύ 1215 και 1263 στη θέση ενός παλιότερου ναού, όπου σύμφωνα με το θρύλο, υπήρχε από τον 9ο αιώνα η εκκλησία και το παλάτι του επισκόπου της πόλης. Η αρχιτεκτονική του είναι λατινικού σταυρού, με ένα ελαφρώς προεξέχον εγκάρσιο κλίτος, τρούλο και καμπαναριό. Ο τρούλος υψώνεται από μία εξαγωγική βάση που υποστηρίζεται σε στήλες. Ο κυρίως ναός χωρίζεται από δύο κλίτη με ημικυκλικές αψίδες, ενώ το εσωτερικό και το εξωτερικό του καθεδρικού είναι κατασκευασμένο από λευκό και μαύρο μάρμαρο σε εναλλασσόμενες ρίγες, με την προσθήκη κόκκινου μαρμάρου στην πρόσοψη. Το μαύρο και το άσπρο έχουν σημασία, καθώς είναι τα δύο συμβολικά χρώματα της πόλης, που συνδέονται με τους θρυλικούς ιδρυτές της, Senius και Aschius. Την πρόσοψη του ναού αρχικά επιμελήθηκε ο διάσημος γλύπτης και αρχιτέκτονας της εποχής Giovanni Pisano, ενώ στη συνέχεια έγιναν διάφορες προσθήκες από τον καλλιτέχνη Duccio di Buoninsegna. Στο εσωτερικό του ναού κυριαρχεί το άσπρο και το μαύρο στους τοίχους και τα εντυπωσιακά βιτρώ στα παράθυρα που αποτελούν έργο του Duccio, καθώς επίσης και τα ανεκτίμητης αξίας έργα τέχνης του Ντονατέλο και του Μικελάντζελο. Πολλά από τα έργα τέχνης

17 και έπιπλα του καθεδρικού έχουν αφαιρεθεί και εκτίθενται στο κοντινό μουσείο Museo dell'opera del Duomo. Στα αριστερά του καθεδρικού βρίσκεται το εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή με την πλούσια αναγεννησιακή διακόσμηση και τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του Pinturicchio του 16ου αιώνα, και στα δεξιά του το εκκλησάκι Chigi με τον επιχρυσωμένο τρούλο. Ο Καθεδρικός της Σιένα θεωρείται κατά πολλούς ένα από τα σημαντικότερα έργα τέχνης σε ολόκληρη την Ιταλία και δεν είναι τυχαίο ότι χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν εδώ κάθε χρόνο για να τον θαυμάσουν από κοντά. Κεντρική Πλατεία της Σιένα Piazza del Campo, Siena Η κεντρική πλατεία της Σιένα, Piazza del Campo, είναι μία από τις ιστορικότερες πλατείες της Ιταλίας και μία από τις μεγαλύτερες μεσαιωνικές πλατείες της Ευρώπης, γνωστή για την ομορφιά και την αρχιτεκτονική της. Γύρω της στέκουν τα παλάτια Palazzo Pubblico και Torre del Mangia καθώς και η Fonte Gaia ( Η πηγή της χαράς ), ένα μαρμάρινο συντριβάνι που κατασκευάστηκε το 1419, διακοσμημένο με διάφορα ανάγλυφα που αναπαριστούν την Παναγία. Στην Piazza del Campo λαμβάνει χώρα το σημαντικότερο γεγονός της πόλης, το λεγόμενο Palio di Siena, μία ιστορική ιπποδρομία που έχει τις ρίζες της στο μεσαίωνα και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 2 Ιουλίου και στις 16 Αυγούστου, προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Piazza dei Cavalieri, Pisa Αποτέλεσε το πολιτικό κέντρο της μεσαιωνικής Πίζας, όπου όλες οι αποφάσεις λαμβάνονταν. Μετά τα μέσα του 16ου αιώνα μετατράπηκε σε αρχηγείο των Ιπποτών του Αγ. Στεφάνου και σήμερα είναι κέντρο εκπαίδευσης, καθώς εκεί βρίσκεται το Scuola Normale di Pisa, τμήμα του Πανεπιστημίου της Πίζας. Θα δείτε επίσης το καθολικό κέντρο κοινωνικών υπηρεσιών, Confraternita della Misericordia, την Εκκλησία των Ιπποτών του Αγ.Στεφάνου του 1565 που είναι η μόνη εκκλησία αναγεννησιακού στυλ στην πόλη. Περιέχει τουρκικά εμβλήματα που απέσπασαν οι Ιππότες στη ναυμαχία του Lepanto το Το κεντρικό κτίριο της πλατείας είναι το Palazzo della Carovana, δηλαδή το παλάτι των Ιπποτών, στο οποίο έγιναν αναγεννησιακές προσθήκες από τον Giorgio Vasari με την εντυπωσιακή διακόσμηση στο εξωτερικό του. Ακριβώς μπροστά από το παλάτι στέκει το άγαλμα Cosimo I de Medici, ενός από τους πρωταρχικούς σχεδιαστές του παλατιού, δια χειρός Pietro Francavilla. Απέναντι βρίσκεται και το παλάτι του ρολογιού.

18 Πύργος της Πίζας Piazza del Duomo, Pisa Εδώ βρίσκεται ο πασίγνωστος Πύργος της Πίζας. Όλα τα κτίρια στο Κάμπο ντέι Μιράκολι, έχουν κλίση εξαιτίας των ρηχών θεμελίων και του σαθρού και αμμώδους υπεδάφους, όμως κανένα δεν γέρνει όσο ο Κεκλιμένος Πύργος. Μπορεί να λένε ότι ο Γαλιλαίος διεξήγαγε πείραμα μέτρησης της βαρύτητας πετώντας μεταλλικές μπάλες από την κορυφή του Πύργου, όμως μάλλον πρόκειται για θρύλο. Η κατασκευή πάντως του Πύργου, που προοριζόταν για καμπαναριό, ξεκίνησε το 1173 και ο πύργος άρχισε να γέρνει πριν ολοκληρωθεί ο τρίτος όροφος. Όταν αντιλήφθηκαν ότι ο πύργος είχε κλίση, οι αρχιτέκτονες προσπάθησαν να κάνουν τους ορόφους από τη μεριά που είχαν κλίση, ψηλότερους, στην προσπάθεια να διορθώσουν το πρόβλημα, με αντίθετα αποτελέσματα, εξαιτίας του πρόσθετου βάρους. Οι προσθήκες συνεχίστηκαν έως το τέλος του 20ου αιώνα και πολλοί φοβόταν ότι στο τέλος απλά θα πέσει. Για το λόγο αυτό το κτήριο έχει αγκυροβοληθεί σφικτά στο έδαφος, ενώ αφαιρέθηκαν περίπου 100 τόνοι χώμα από το ασταθές υπέδαφος. Για όλα πάντως ευθύνεται η σύσταση των δομικών υλικών. Σημειώστε ότι απαγορεύονται η τσάντες όποιου μεγέθους και μπορείτε να τις αφήσετε σε ειδικό χώρο, επιτρέπονται οι κάμερες και φωτογραφικές μηχανές, ενώ η είσοδος κάτω των 18 μόνο με ενήλικο συνοδό και κάτω των 8 ετών σε καμία περίπτωση. Είσοδος: 15, Ωράριο: Δέκ.& Ιάν.: 10:00-16:30, Νοέ., Φέβ.& Μάρ.: 09:30-17:30, Απρ.-Σεπ.: 08:30-20:00, Οκτ.: 09:00-19:00 Battistero Piazza del Duomo, Pisa Ύψους 54,86 μ. και περιμέτρου 86μ, το βαπτιστήριο του Αγ. Ιωάννη στην Πίζα είναι το μεγαλύτερο στην Ιταλία. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μετάβασης από το ρωμαϊκό στο γοτθικό στυλ και είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από μάρμαρο. Εσωτερικά, θα δείτε εικόνες από τη ζωή του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή χαμηλά και πιο ψηλά τον Ιησού ανάμεσα στην Παναγία και τον Αγ. Ιωάννη, περιτριγυρισμένους από αγγέλους και ευαγγελιστές. Η περιττή διακόσμηση απουσιάζει ενώ αξιοσημείωτη είναι η ακουστική του χώρου, καθώς μια νότα ή ένας ήχος επαναλαμβάνεται για πολλά δευτερόλεπτα. Μην απορήσετε αν ορισμένοι χειροκροτούν. Επειδή έχει κατασκευαστεί από την ίδια ασταθή άμμο όπως ο

19 Πύργος, έχει κλίση 0,6 μοίρες προς τον Καθεδρικό. Είσοδος: 5, Ωράριο: Νοε.-Φεβ.: 10:00-17:00, Μαρ.: 09:00-18:00, Απρ.-Σεπ.: 08:00-20:00, Οκτ.: 09:00-19:00 Torre Guelfa della Cittadella Vecchia Piazza Tersanaia, Pisa Αυτός ο παλιός πύργος προσφέρει απίστευτη πανοραμική θέα της Πίζας, περιτριγυρισμένος από λόφους και με θέα στο καταπράσινο San Rossore-Migliarino park. Μέσα θα δείτε έκθεση με άρματα από διάφορες οικογένειες καπετάνιων και κυβερνητών της πόλης, μεταξύ των οποίων καλοδιατηρημένα όπλα του Luttozzo Di Lutozzo Masi, κυβερνήτη από το 1644 ως το Είσοδος: 2, Ωράριο: Μάρ.-Οκτ.: Παρ.-Κυρ.: 15:00-19:00, Νοέ.-Φέβ.: Σαβ/κο: 14:00-17:00 & κάθε 2η Κυρ.: 10:00-13:00&15:00-17:00, Τρ.-Πάρ.: κατόπιν ραντεβού. Torre Guinigi Via Sant' Andrea, Lucca Θα χρειαστεί να ανεβείτε 230 σκαλιά για να φτάσετε στην κορυφή του πιο σημαντικού πύργου της Lucca, χτισμένου τον 14ο αιώνα. Από τα 44 μέτρα ύψος θα θαυμάσετε εξαιρετική θέα στην πόλη αλλά και τις χιονισμένες κορυφές των Απουανών Άλπεων και των ορέων Γκαρφανιάνα. Όμορφη λεπτομέρεια οι 7 βελανιδιές φυτεμένες στη κορυφή του πύργου.είσοδος: 4, Ωράριο: Μάιος-Σεπτ: 9πμ-12πμ., Οκτ-Φεβρ.: 9πμ-5μμ, Μάρτ- Απρ.: 9πμ μμ. καθημερινά. Τel: Casa di Puccini Corte San Lorenzo Lucca Το ταπεινό σπίτι στη Lucca όπου γεννήθηκε το 1858 και έζησε ως τα 22 του χρόνια ο Πουτσίνι, ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες του 20ου αιώνα μετατράπηκε σε μουσείο. Θα δείτε παρτιτούρες, γράμματα αλλά και το πιάνο στο οποίο συνέθεσε την όπερα Turandot. Είσοδος: 3. Tel: Basilica di San Francesco, Arezzo Το ιερό της βασιλικής του Αγίου Φραγκίσκου στο Arezzo κοσμεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του Πιέρο ντε λα Φραντσέσκα, ο Θρύλος του

20 Αληθούς Σταυρού που διασώθηκε και αποκαταστάθηκε μεταξύ Η τοιχογραφία ξεκίνησε το 1453, την χρονιά που έπεσε η Πόλη, και δείχνει τον φόβο που κυρίευσε το γεγονός αυτό τον χριστιανικό κόσμο. Απαραίτητη η κράτηση εισιτηρίου για την 30λεπτη ξενάγηση στην τοιχογραφία. Είσοδος δωρεάν για την εκκλησία, 6 για την τοιχογραφία. Piazza San Francesco, Tel: Castello dell'imperatore, Prato Το λευκό παλάτι του αυτοκράτορα στο Prato, γνωστό και ως φρούριο της Santa Barbara ή Swabian Castele, θεωρείται εξαιρετικό παράδειγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Κτίσθηκε το 1248 υπό τις οδηγίες του αυτοκράτορα Frederic II της Swabia, με σκοπό τον στρατιωτικό έλεγχο των επικοινωνιών από και προς τη Γερμανία. Το σχέδιο είναι του αρχιτέκτονα Richard από το Lentini, και οι εργάτες και μασόνοι που εργάστηκαν προέρχονταν αποκλειστικά γι'αυτό το σκοπό και τους φώναξαν από την Apulia. Το σχέδιο είναι τετράγωνο με τέσσερις πύργους στις γωνίες και άλλους τόσους, δύο κατά μήκος των τειχών και δύο στο κέντρο, ως κατάλοιπα του προηγούμενου φρουρίου που υπήρχε εκεί. Το σημαντικό είναι ότι πρόκειται για το μοναδικό τέτοιο κάστρο στην κεντρική και βόρεια Ιταλία. Piazza Santa Maria delle Carceri Πράτο, Tel: Castello di Brolio, Chianti To φρούριο στο Chianti ανήκει στην οικογένεια Ricasoli από τον 12ο αιώνα. Λέγεται ότι ο Βαρόνος Bettino Ricasoli εφηύρε την αυθεντική συνταγή του κρασιού Chianti τον 19ο αιώνα. Σήμερα, παρασκευάζονται δύο διάσημες ετικέτες, το Castello di Brolio Chianti Classico και το Brolio Chianti Classico ενώ τα κελάρια του είναι επισκέψιμα κατόπιν ραντεβού. Gaiole Chianti, Tel: Museo dell'accademia Etrusca, Cortona Στο Palazzo Casali, την έπαυλη του 13ου αι, όπου διέμεναν οι κυβερνήτες της Cortona, στεγάζεται σήμερα το Μουσείο της Ετρουσκικής

21 Ακαδημίας. Δεν πρέπει να παραλείψετε μεταξύ άλλων, τα ετρουσκικά αρχαιολογικά ευρήματα, όπως η λάμπα του 4ου αι και τα κοσμήματα από τον τάφο Melone II που βρέθηκε στο Sodo. Παράλληλα, φιλοξενεί αξιόλογη αιγυπτιακή συλλογή με κομμάτια που ανάγονται στο 2000 π.χ. Αξιόλογοι και οι πίνακες των Luca Signorelli, Pinturicchio και Bartolomeo della Gatta, αλλά και η μητρότητα του Gino Severini του 1916, στον οποίο μάλιστα έχει αφιερωθεί ολόκληρη αίθουσα. Είσοδος: 7. Piazza Signorelli 9, CortonaTel: Οινοποιεία της Τοσκάνης Η Τοσκάνη φημίζεται για τα εξαιρετικά κρασιά της, πολλά από τα οποία συγκαταλέγονται ανάμεσα στα καλύτερα του κόσμου. Η περιοχή παράγει 39 οίνους με ονομασία προέλευσης, από τους οποίους οι 5 έχουν χαρακτηριστεί ανωτέρας ποιότητας. Με αφορμή το κρασί, μπορεί κανείς να γνωρίσει κάθε γωνιά της Τοσκάνης, επισκεπτόμενος τα οινοποιεία της, αφού τα περισσότερα είναι επισκέψιμα και τα τελευταία χρόνια η περιοχή έχει καθιερωθεί ως ένα από τα σημαντικότερα κέντρα οινοτουρισμού στον κόσμο. Οι τρεις περιοχές που φιλοξενούν τα δεκάδες οινοποιεία της περιοχής είναι το Montalcino, to Montepulciano και το Chianti Classico. Τα περισσότερα οινοποιεία προσφέρουν οργανωμένες ξεναγήσεις και δοκιμές κρασιών, με τη συνοδεία τοπικών τυριών και εδεσμάτων,καθιστώντας μία επίσκεψη εκεί μία συναρπαστική και πρωτόγνωρη εμπειρία. Στην πλήρως ενημερωμένη ιστοσελίδα της Τοσκάνης, μπορείτε να βρείτε ό,τι θέλετε να μάθετε σχετικά με τα οινοποιεία και την επίσκεψή σας εκεί.