ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση"

Transcript

1 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Εξουσία και γλώσσα στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Μια προσέγγιση Mαρία Μενεγάκη και Λουκία Ευθυμίου Authority and language in Modern Greek society: An approach: The present research is an interdisciplinary one and deals with the analytical category of gender. Specifically, the research in question raises the question of whether or not the female presence in the centers of authority and power is adequately reflected in the Greek language. Firstly we attempt to register the grammatical problems emerging after the end of the male monopoly concerning power, while at the same time we examine the linguistic approaches to the aforementioned problem. Additionally, there is mention of the ways in which the State and other official bodies deal with this issue as well the everyday use of gender demarcations of various offices in the Media. In the Conclusion, the results of a research conducted by both male and female students of the Department of French Literature and Linguistics will be presented within the scope of a subsidized lesson entitled: Gender and Authority. 1. Εισαγωγικά Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις που χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό είναι η είσοδος των γυναικών στην οικονομική και πολιτική ζωή και η ανάρρηση τους στα κέντρα εξουσίας. Το φαινόμενο αυτό ανέδειξε, μεταξύ άλλων, το ζήτημα της προσαρμογής της γλώσσας μας στους νέους ρόλους του γυναικείου φύλου. Τίθεται δηλαδή το ερώτημα κατά πόσον αποτυπώνεται στο λόγο η νέα έμφυλη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο την εξέταση του ζητήματος αυτού και εστιάζεται κυρίως στην απόδοση στο θηλυκό αξιωμάτων που κατέλαβαν οι γυναίκες μετά την απόκτηση πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων. Η προσέγγιση δεν γίνεται μόνο μέσα από τη μελέτη δοκιμίων γραμματικής και λεξικών αλλά ερευνάται επίσης η στάση επίσημων φορέων, καθώς και ο ρόλος των μέσων μαζικής επικοινωνίας. 449Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

2 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου 2. Η αμηχανία της γραμματικής μπροστά στα γυναικεία αξιώματα Σύμφωνα με τους κρατούντες γραμματικούς κανόνες, όσον αφορά τα έμψυχα, το γραμματικό γένος συμπίπτει με το φύλο. Ο συνηθέστερος τρόπος διάκρισης των φύλων στο λόγο είναι η διαφορετική κατάληξη. 1 Ωστόσο, ορισμένα ουσιαστικά δηλωτικά ανώτατων αξιωμάτων που κατέχονται και από γυναίκες και από άνδρες έχουν δημιουργήσει έναν ιδιαίτερο προβληματισμό ως προς τη διατύπωσή τους στα δύο γένη. Δεδομένου ότι τα αξιώματα αυτά παραδοσιακά ασκούνταν από το ανδρικό φύλο, το ζήτημα που ανακύπτει είναι η διατύπωσή τους και στο θηλυκό. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, επιχειρήθηκε από επιστήμονες η καταγραφή των σχετικών γραμματικών προβλημάτων και διατυπώθηκαν κάποιες προτάσεις, χωρίς όμως να καταλήγουν σε μια οριστική λύση (Τριανταφυλλίδης, 1963 Κριαράς, 1979 Κριαράς, 1984 Τσοπανάκης, 1982 Χαραλαμπάκης, 1992 Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001). Όλοι οι εξεταζόμενοι τίτλοι πολιτικών αξιωμάτων δεν εμφανίζουν τον ίδιο βαθμό δυσκολίας. Δύο είναι οι βασικές καταλήξεις: -ος και -ης. Όσον αφορά στην πρώτη κατηγορία, οι μελέτες ασχολούνται γενικά με επαγγελματικά ουσιαστικά σε -ος, όπως χειρουργός, γιατρός, φιλόλογος. Δεδομένου ότι έχουν περάσει ήδη στη δημοτική αρχαιόκλιτα θηλυκά με την κατάληξη αυτή (π.χ. η είσοδος, η πρόοδος), δεν θεωρείται απαραίτητο να αλλάζει στο θηλυκό η κατάληξη και επομένως η ασάφεια ως προς το γένος αίρεται με την πρόταξη του αντίστοιχου άρθρου: ο φιλόλογος / η φιλόλογος (Τσοπανάκης, 1994:227, 265). Κατά τον ίδιο τρόπο, δύναται να διατυπωθεί το δημαρχιακό και το υπουργικό αξίωμα στο αρσενικό και στο θηλυκό: ο δήμαρχος / η δήμαρχος, ο υπουργός / η υπουργός (Λυπουρλής, 1990:121 επ., Κριαράς, 1987:102 Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:57). Παρά ταύτα, επισημαίνεται ενίοτε η δυσκολία αναγνώρισης του φύλου σε περίπτωση άναρθρης χρήσης του ουσιαστικού ή όταν η λέξη αναφέρεται στην ονομαστική ή στη γενική του πληθυντικού: οι δήμαρχοι / των δημάρχων, οι υπουργοί / των υπουργών (πρόκειται για γυναίκες ή για άνδρες δημάρχους, υπουργούς;). Ως εναλλακτική λύση προτείνεται η δυνατότητα προσθήκης προσδιορισμών δηλωτικών του φύλου: γυναίκες δήμαρχοι, άνδρες υπουργοί (Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:55 56). Αντιτείνεται όμως ότι μια τέτοια περιφραστική διατύπωση προσκρούει στο γλωσσικό αίσθημα (Τσοπανάκης, 1994:265 Χαραλαμπάκης, 1992:124 Κριαράς, 1984:143). Παράλληλα, εξετάζεται και η δημιουργία θηλυκών τύπων με χρησιμοποίηση διαφορετικού παραγωγικού επιθήματος, -εσσα, -ισσα, -ινα: 2 π.χ. δήμαρχος / δημάρχισσα- 1 2 Άλλοι μηχανισμοί δήλωσης του φύλου είναι η διαφοροποίηση στο λεξιλόγιο (άνδρας γυναίκα), η προσθήκη άρθρου, επιθέτου, αντωνυμίας (έμπειρος φωτογράφος, έμπειρη φωτογράφος) ή συγκεκριμένης λέξης προσδιοριστικής του φύλου πριν το ουσιαστικό (οι άνδρες φιλόλογοι, οι γυναίκες χημικοί) (Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:53 56). Η κατάληξη -ίνα ήταν ήδη σε χρήση για να δηλώσει τις συζύγους των αξιωματούχων: υπουργίνα, προεδρίνα, δημαρχίνα. 450 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

3 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Εμμανουήλ Κριαράς δημαρχίνα, υπουργός / υπουργέσσα υπουργίνα (Φραγκουδάκη, 1989:42 επ. Κριαράς, 1987:114 Λυπουρλής, 1990:122 επ. Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:55, 57). Οι τύποι αυτοί, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ομιλία, δεν έχουν υιοθετηθεί στα επίσημα έγγραφα ούτε στον επιστημονικό λόγο (Λυπουρλής, 1990:122 Κριαράς 1984:143 Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:57). 3 Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα ουσιαστικά αξιωμάτων που λήγουν σε -ης (-της βαρύτονα και οξύτονα και -άρχης), για τα οποία το πρόβλημα είναι εντονότερο δεδομένου ότι μέχρι τη δεκαετία του 1950 κατά την οποία θεσμοθετήθηκε η συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή 4 δεν υπήρχαν στην ελληνική γλώσσα θηλυκά ουσιαστικά με αυτή την κατάληξη (Τσοπανάκης, 1982:326 Κριαράς, 1979:166, 192 Παυλίδου, 2006:48). Το ζήτημα ανέκυψε από τη στιγμή που το γυναικείο φύλο απέκτησε πολιτικά δικαιώματα και διείσδυσε στα κέντρα εξουσίας. Ουσιαστικά αξιωμάτων, όπως το βουλευτικό και το δικαστικό, τα οποία ασκούνταν μόνο από άνδρες, θα έπρεπε εφεξής να εκφέρονται και στα δύο γένη. Τρεις είναι οι βασικές απόψεις που έχουν διατυπωθεί. H πρώτη, η οποία και έχει επικρατήσει, είναι να διατηρηθεί στο θηλυκό η κατάληξη του αρσενικού και να δηλώνεται το φύλο με την προσθήκη προσδιορισμού (άρθρου, επιθέτου, αντωνυμίας): η βουλευτής (Κλαίρης Μπαμπινιώτης, 2001:55, 57). Δεδομένου όμως ότι τα ουσιαστικά σε -ης είναι αποκλειστικά αρσενικού γένους, όπως σημειώνεται παραπάνω, η πρόταση αυτή θεωρείται προβληματική: εμφανής είναι η δυσχέρεια όταν πρόκειται να σχηματιστεί η γενική του ενικού: αρσ. ο βουλευτής / του βουλευτή, θηλ. η βουλευτής / της βουλευτή; της βουλευτού; καθώς επίσης και ο πληθυντικός, όπου, όπως και για τα λήγοντα σε -ος, δεν υπάρχει τρόπος διάκρισης των φύλων: οι βουλευτές / των 3 4 Ορισμένοι χαρακτηρίζουν τον προφορικό λόγο ως λαϊκό και του αποδίδουν μειωτική αξία (Χαραλαμπάκης 1992:125 Τσοπανάκης, 1994:266). Ν. 2159/1952, ν /1953 επικύρωση της Διεθνούς Συμβάσεως περί πολιτικών δικαιωμάτων της Γυναικός του ΟΗΕ, ν. 3192/1955 Περί των ασκουμένων υπό των Γυναικών δημοσίων λειτουργημάτων και διορισμού αυτών, εις δημοσίας θέσεις. (Μενεγάκη, 1996:269, 272). 451Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

4 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου βουλευτών (Κριαράς, 1979:166, 192 Κριαράς, 1984:177 Τσοπανάκης, 1982:237). Ο Δημήτρης Λυπουρλής, καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας, απορρίπτει κατηγορηματικά τη διατήρηση της αρσενικής κατάληξης -ης και σημειώνει μάλιστα με ειρωνικό τρόπο: Σκεφτείτε, πάντως, πόσα χρόνια έχουν περάσει από την εποχή που ο ελληνικός λαός έστειλε την πρώτη γυναίκα εκπρόσωπό του στη Βουλή, και ακόμη σήμερα, με τον ελληνικό λαό να ονομάζει φυσιολογικότατα τις εκπροσώπους του βουλευτίνες, η επίσημη πολιτεία ταλαιπωρείται, μη βρίσκοντας τον τρόπο να αποφασίσει αν η ταιριαστή για την περίπτωση λέξη είναι η λέξη η βουλεύτρια, η λέξη η βουλευτίς (με γιώτα) ή η λέξη η βουλευτής (με ήτα) εσείς κάνετε, πάντως, σας παρακαλώ, τη δοκιμή να πείτε στη γενική πτώση την τελευταία από τις λέξεις θηλυκού γένους που σας απαρίθμησα! (Λυπουρλής, 1990:124). 452 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

5 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Οι δημοτικιστές, από την πλευρά τους, πρότειναν να υιοθετηθεί η κατάληξη -ινα, η οποία χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη. Πράγματι, όπως τεκμαίρεται από τη μελέτη της λεξικογραφίας (βλ. παρακάτω), το γλωσσικό αίσθημα του ελληνικού λαού τείνει τελικά προς τον τύπο αυτό. Σύμφωνα με τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, ο ελληνικός λαός [...] δεν ένιωσε την ανάγκη να ξεχωρίζει με ιδιαίτερη κατάληξη τα επαγγελματικά από τα αντρωνυμικά θηλυκά (Τριανταφυλλίδης, 1963:332). 5 Αυτό το ίδιο γλωσσικό αίσθημα όμως εμποδίζει την καθιέρωση και την ισάξια χρήση του αρσενικού με το θηλυκό, διότι τέτοιες λέξεις σε -ινα χρησιμοποιούνται συχνά όταν υπάρχει πρόθεση να δοθεί αρνητική, υποβιβαστική χροιά στο σημαινόμενο (Χαραλαμπάκης, 1992:125). Η τρίτη λύση είναι να ακολουθηθεί ο καθιερωμένος γραμματικός κανόνας σχηματισμού θηλυκού των ουσιαστικών που λήγουν σε -της: καθηγητής/καθηγήτρια. Αυτή τη λύση προκρίνει ο Αγαπητός Τσοπανάκης και την αντιπαραθέτει στην κατάληξη -ινα, θεωρώντας ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά ήθους ανάμεσα σε αυτήν και την -τρια, η οποία είναι πιο επίσημη, πιο αξιοπρεπής: σπουδάστρια, φοιτήτρια, καθηγήτρια έτσι και η βουλεύτρια και η επιθεωρήτρια και η δικάστρια ή η εφέτρια θα είναι πολύ πιο επίσημες από τη βουλευτίνα και την επιθεωρητίνα, προεδρίνα, εφετίνα, οι οποίες δείχνουν μία οικειότητα και, ενδεχομένως, έλλειψη σεβασμού. (Τσοπανάκης, 1982:336, πρβλ. 251, 326, 327 Τσοπανάκης 1994:266). 6 Την ίδια άποψη έχει εκφέρει και ο Κριαράς (Κριαράς, 1979:166, 210 Κριαράς, 1987:82), 7 ο οποίος κατ επανάληψη έχει επισημάνει ότι ο τύπος αυτός συναντάται στην αρχαία ελληνική γραμματεία (Κριαράς, 1987:82). 8 Από τις τρεις απόψεις που έχουν διατυπωθεί, θεωρούμε ότι η τρίτη έχει το πλεονέκτημα ότι δεν δημιουργεί πρόβλημα ούτε ως προς την κλίση ούτε ως προς τον αριθμό (η βουλεύτρια / της βουλεύτριας, πληθυντικός οι βουλεύτριες / των βουλευτριών), ενώ εναρμονίζεται απόλυτα στο τυπικό της ελληνικής γλώσσας. Είναι απορίας άξιον με ποιο κριτήριο, από το ένα μέρος χρησιμοποιείται ο ανακριτής / η ανακρίτρια, ο διοικητής / η διοικήτρια, και από το άλλο ο βουλευτής / η βουλευτής, ο δικαστής / η δικαστής, ο εφέτης / η εφέτης, ο γερουσιαστής / η γερουσιαστής που, όπως ορθά σημειώνει ο Α. Τσοπανάκης, δεν ανταποκρίνονται προς το γλωσσικό μας αίσθημα (Τσοπανάκης, 1982:237) Βλέπε και σχολιασμό Παυλίδου, 2006:49 Ο Αγαπητός Τσοπανάκης απαριθμεί 167 οξύτονα και 50 βαρύτονα σε της/τρια (Τσοπανάκης, 1982: Τσοπανάκης, 1994: ). Βλέπε και συνέντευξη του Κριαρά στην Έλλη Παππά. Έθνος Ξεμάθαμε την καθαρεύουσα πριν μάθουμε τη δημοτική, Μια γυναίκα που είναι δικαστής, ανακριτής, συγγραφέας, νομάρχης, πώς θα την πούμε; [...] το σωστό είναι η ανακρίτρια, η δικάστρια, όπως λέμε ο μαθητής μαθήτρια. Βλ. και τη βιβλιοκρισία του Ε. Κριαρά στον Φιλόλογο 78 (1994), Η Νεοελληνική Γραμματική του Αγαπητού Τσοπανάκη ( 13_tsopanak), καθώς και τη συνέντευξή που έδωσε στον Ηλία Μαγκλίνη στο Κ της Καθημερινής (τεύχος 207: ). 453Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

6 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου Ανάλογος είναι ο προβληματισμός για τον θηλυκό τύπο αξιωμάτων των οποίων η ονομασία λήγει σε -άρχης, όπως νομάρχης, περιφερειάρχης κ.λπ. Ο Αγαπητός Τσοπανάκης διαπιστώνει ότι η τάση και η διάθεση των μορφωμένων ανθρώπων είναι διστακτική, αδρανική (Τσοπανάκης, 1982:327). Εξακολουθεί να χρησιμοποιείται η νομάρχης / της νομάρχη ή, με την επιστράτευση της γενικής της καθαρεύουσας, της νομάρχου, ενώ κατά την κρατούσα επιστημονική άποψη σωστότερη θα ήταν η παραγωγική κατάληξη -ισσα 9 που ισχύει για το σχηματισμό του θηλυκού γένους επαγγελματικών ουσιαστικών, δηλαδή: νομάρχισσα, περιφερειάρχισσα, κατά τα ομαδάρχισσα, καταστηματάρχισσα κ.λπ. (Τσοπανάκης, 1982:327, 341 Κριαράς, 1987:104 Λυπουρλής, 1990:126). Οι παραπάνω δυσκολίες γίνονται εμφανέστερες όταν προτάσσεται του ουσιαστικού ένας επιθετικός ή άλλος προσδιορισμός. Στην περίπτωση αυτή, ο κοινωνικός συντηρητισμός, προσηλωμένος στην ιδέα ότι το αξίωμα ανήκει στο ανδρικό φύλο, οδηγεί συχνά στο να χρησιμοποιείται ο προσδιορισμός στο αρσενικό, ακόμα και όταν πρόκειται για γυναίκα αξιωματούχο: η αναπληρωτής υπουργός, αντί του ορθού η αναπληρώτρια υπουργός (Κριαράς, 1987: Τσοπανάκης, 1994:266 Τριανταφυλλίδης, 1963: ) Ιδεολογικές προσεγγίσεις Από τη δεκαετία του 1980, περίοδο προώθησης των γυναικείων διεκδικήσεων στην Ελλάδα, και μετά, ορισμένες κοινωνιολόγοι και γλωσσολόγοι αναδεικνύουν το ιδεολογικό υπόβαθρο της γλωσσικής αγκύλωσης όσον αφορά τη χρήση της θηλυκής μορφής των αξιωμάτων. Η Άννα Φραγκουδάκη, στο βιβλίο της Γλώσσα και Ιδεολογία (Φραγκουδάκη, 1987a), καθώς και σε άρθρα της σε εφημερίδες και περιοδικά (Φραγκουδάκη, 1987b, 1988, 1989, 2000), καταδεικνύει ότι η γλώσσα μας είναι διαποτισμένη από την ιδεολογία της ανισότητας των φύλων: 11 οι ίδιες οι λέξεις και το 9 Αντίθετα από την κατάληξη -ίνα, η οποία θεωρείται ότι έχει απαξιωτική συνδήλωση, δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς το ίδιο και για την κατάληξη -ισσα, εφόσον λέμε η πριγκίπισσα, η βασίλισσα. 10 Η τάση επικράτησης του αρσενικού οδηγεί σε μία γενικότερη σύγχυση ως προς τη συμφωνία επιθέτου/ουσιαστικού. Αναγράφεται π.χ. σε εφημερίδα οι νόσοι είναι μεταδοτικοί αντί του οι νόσοι είναι μεταδοτικές (Τσοπανάκης, 1994:227). Ακόμη και σε ανακοίνωση τίτλου ομιλίας καθηγητή Πανεπιστημίου διαβάζουμε Σύγχρονοι μέθοδοι (!) ερμηνείας στην ιστορία του θεάτρου. Βλ. Πρόγραμμα Συνεδρίου Forum Νέων Επιστημόνων, του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, 4 Δεκεμβρίου Όπως εύστοχα παρατηρεί η κυρία Φραγκουδάκη, το ότι η ισότητα δεν έχει επηρεάσει τη γλώσσα σημαίνει πριν απ όλα ότι οι ιδέες της ισότητας δεν έχουν εσωτερικευθεί από τις κοινωνικές ομάδες (ακόμα και τις πρωτοπόρες). [...] Σημαίνει όμως και κάτι άλλο: ρητή ανισότητα των φύλων, συνεχώς παρούσα στην πράξη της καθημερινής ομιλίας, αδιόρατη και φυσική, δηλαδή ασταμάτητα και κάθε στιγμή διαμορφωτική των ιδεών που αφορούν τα φύλα (Φραγκουδάκη, 1987b:27). Βλ. και τη μελέτη της Θεοδοσίας Παυλίδου, Γλώσσα Γένος Φύλο, η οποία εντάσσεται στην ίδια προβληματική και τοποθετεί την περίπτωση της ελληνικής γλώσσας στο γενικότερο πλαίσιο συναφών αναζητήσεων σε διεθνές επίπεδο. Η συγγραφέας σημειώνει: Η γλώσσα απεικονίζει τις ιεραρχήσεις, αξιολογήσεις 454 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

7 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση νόημά τους, το συντακτικό, η γραμματική, όπου επικρατέστερο είναι το γένος του επικρατέστερου φύλου. Κατά τη συγγραφέα, κάθε προσπάθεια κατασκευής θηλυκού για το βουλευτικό ή το προεδρικό αξίωμα προσκρούει σε εμπόδια που ασφαλώς δεν αφορούν απλά και μόνο τη γραμματική. Αφού το σημαινόμενο υφίσταται, γιατί όχι και το σημαίνον; Γιατί όχι βουλεύτριες, δικάστριες, δημάρχισσες κατά το καθηγήτριες, χορεύτριες, μαγείρισσες. Ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων εκδίδει, το 1996, έναν Οδηγό μη σεξιστικής γλώσσας για το δημόσιο ελληνικό λόγο. Η συντάκτριά του Πετρούλα Τσοκαλίδου φιλοδοξεί, όπως αναφέρει, να συμβάλει στον προβληματισμό και στην κατανόηση του γλωσσικού σεξισμού στα ελληνικά (Τσοκαλίδου, 1996:20). Θεωρεί δε απαραίτητη τη συμμετοχή των φεμινιστριών γλωσσολόγων στη σύνταξη λεξικών για τη δημιουργία γλωσσικών προτύπων σύμφωνα με τις ανάγκες μιας εξελισσόμενης κοινωνικής πραγματικότητας. 12 Κατά τη συγγραφέα η εξέλιξη της γλώσσας είναι όχι μόνο εφικτή αλλά και αναπόφευκτη με επακόλουθο τη σταδιακή εξάλειψη του γλωσσικού σεξισμού (Τσοκαλίδου, 1996:52). Η ελληνίδα γλωσσολόγος συμμετείχε επίσης στον Εγκυκλοπαιδικό οδηγό για τη γλώσσα που εξέδωσε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας στη Θεσσαλονίκη, με επιμέλεια του καθηγητή Τάσου Χρηστίδη (ΑΠΘ), ως βοηθήματος για εκπαιδευτικούς. Στον οδηγό αυτό, ο οποίος περιλαμβάνει πληροφορίες που αφορούν στη θεωρία της γλώσσας και της γλωσσολογίας, η Π. Τσοκαλίδου έχει συντάξει το λήμμα Β8 Γλώσσα και Φύλο όπου πραγματεύεται την άνιση εκπροσώπηση των δύο φύλων στη γλώσσα Η αποτύπωση της αβεβαιότητας στα λεξικά Η δυσκολία ως προς την επιλογή του ορθού τύπου διαπιστώνεται και με τη μελέτη των λεξικών και μπορεί να ανιχνευτεί μέσα από μία αποδελτίωση των υπό εξέταση λημμάτων. Όπως φαίνεται από τους παρακάτω πίνακες, σε γενικές γραμμές, δεν ακολουθείται συγκεκριμένη τακτική, καθώς άλλοτε αναφέρονται οι θηλυκοί τύποι σε -ίνα: π.χ. υπουργίνα, βουλευτίνα, νομαρχίνα, κ.λπ., συνοδευόμενοι από την ένδειξη καθημερινό ή λαϊκό/λαϊκότερο, άλλοτε τέτοιου είδους τύποι παραλείπονται (βλέπε μεταξύ άλλων λήμμα πρόεδρος, στο λεξικό Μπαμπινιώτη) και άλλοτε πάλι αναγράφεται το λήμμα στον αρσενικό τύπο και προτάσσεται το αρσενικό και το θηλυκό άρθρο: ο, η βουλευτής. Έχουν βεβαίως καταγραφεί και οι τύποι βουλεύτρια (Βοσταντζόγλου, 1962), δικάστρια (Κριαράς, 1995), νομάρχισσα (Κριαράς, 1995 Τεγόπουλος Φυτράκης, 1997). Πάντως, σε κάθε περίπτωση, οι εξηγήσεις-ορισμοί και διακρίσεις της κοινωνίας, και σε μια αντροκρατική κοινωνία καταγράφει την ανισότητα εις βάρος των γυναικών στις διάφορες εκφάνσεις της (Παυλίδου, 2006:23). 12 Ανάλογες προτάσεις για την εξάλειψη του γλωσσικού σεξισμού είχαν διατυπωθεί από φεμινίστριες γλωσσολόγους άλλων χωρών κατά τη δεκαετία του 1970 (Παυλίδου, 2006:24). 13 Ο οδηγός αυτός βρίσκεται και στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα: odigos_n.htm. 455Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

8 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου εξακολουθούν να δίνονται σχεδόν πάντα στο αρσενικό γένος: π.χ. βουλευτής (ο, η) ο εκλεγμένος αντιπρόσωπος του έθνους, του λαού (Μπαμπινιώτης, 2002 Τεγόπουλος Φυτράκης, 1997 Ιδρ. Τριανταφυλλίδη, 1999). 456 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

9 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Συγκριτικοί Πίνακες λημμάτων που αναφέρονται σε τίτλους αξιωμάτων Βουλευτής Δήμαρχος Δικαστής Νομάρχης Πολιτικός Πρόεδρος ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ (Β έκδ. 2002) (ο, η) θηλ., βουλευτού: ο εκλεγμένος αντιπρόσωπος του έθνους. Υποψήφιος ~ και (λαϊκ.) βουλευτίνα (1853) (ο, η) {δημάρχ-ου/ - των, ους}: πρόσωπο που εκλέγεται... Λήμμα δημαρχίνα (η) [1893] (λαϊκ.) (χωρ. γεν. πλ.) 1. η σύζυγος δημάρχου 2. αυτή που εξελέγη δήμαρχος (ο, η) θηλ., δικαστού: δημόσιος λειτουργός, ο οποίος... Αδέκαστος/ αμείλικτος ~ και (καθημ.) δικαστίνα (ο, η) (γεν. θηλ. νομάρχου) ο προϊστάμενος του νομού. (ο, η) [αρχ.] το πρόσωπο που συμμετέχει ενεργά στην πολιτική και ειδικότερα ο βουλευτής... Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεωρείται ο μεγαλύτερος ~ της νεότερης Ελλάδας. (ο, η) {προέδρου/-ων,-ους}: 1. το πρόσωπο που προΐσταται Το πρόσωπο που έχει την ανώτατη ιεραρχικά θέση... ο ~ της επιτροπής ο αρχηγός εκτελεστικής ή νομοθετικής εξουσίας... ο ~ της κυβέρνησης 4. ο ανώτατος άρχων του κράτους... Πρωθυπουργός (ο, η) ο πρόεδρος της κυβέρνησης υπηρεσιακός-ή πρωθυπουργός ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ 1998 Όμοια Δεν υπάρχει η γενική θηλ., βουλευτού Όμοια Όμοια (λαϊκ.) δικαστίνα Όμοια Όμοια Όμοια Επιπλέον, ο αρχηγός κοινότητας... ΣΥΝ. Κοινοτάρχης Όμοια Δεν υπάρχει το 2 ΑΝΤΙΛΕΞΙΚΟΝ Θ. ΒΟΣΤΑΝΤΖΟΓΛΟΥ 1962 Μέλος της βουλής... πατήρ ~ του έθνους [γυνή] βουλεύτρια κοινώς βουλευτίνα Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Κριτής, δικαστικός λειτουργός. Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό [ο ασχολούμενος με τα πολιτικά] πολιτικός ανήρ. Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό 457Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

10 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου Σύμβουλος (ο, η) μέλος συμβουλίου... Εξελέγη δημοτικός ~ Όμοια [ο συμβουλεύων] σύμβουλος. Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Υπουργός (ο, η) ανώτατος κρατικός λειτουργός... ο οποίος προΐσταται υπουργείου Λήμμα υπουργίνα: 1. [1845] (λαϊκ.) γυναίκα υπουργός 2. σύζυγος υπουργού Όμοια Δεν υπάρχει αναφορά σε θηλυκό Βουλευτής Δήμαρχος Δικαστής Νομάρχης ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ. ΙΔΡ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ 1999 Θηλ. βουλευτής και βουλευτίνα Εκλεγμένος αντιπρόσωπος του λαού. Υποψήφιος ~ Λόγιο θηλ. χωρίς διάκριση γένους βουλευτ(ής) ίνα Θηλ. δήμαρχος και δημαρχίνα Αιρετός άρχοντας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Υποψήφιος ~ Λόγ. θηλ. χωρίς διάκριση γένους δήμαρχ(ος) ίνα Θηλ. δικαστής και δικαστίνα Δημόσιος λειτουργός που έχει ως έργο...// (θηλ.) δικαστίνα, Γυναίκα δικαστής ή σύζυγος δικαστή Λόγιο θηλ. χωρίς διάκριση γένους δικαστ(ής) ίνα Θηλ. νομάρχης: ο πολιτικός διοικητής του νομού... Υποψήφιος ~ Λόγιο θηλ. χωρίς διάκριση γένους ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΗΜ. ΓΛΩΣΣΑΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑ 1995 ο, θηλ. ινα: αιρετός αντιπρόσωπος του λαού ~ επικρατείας ο, θηλ. ινα: 2. αυτός που εκλέγεται 3. Το θηλ. α. Η γυναίκα του δημάρχου β. Γυναίκα που την εξέλεξαν στο αξίωμα του δημάρχου ο, θηλ. ινα και - αστρια: λειτουργός εντεταλμένος... ~ ακέραιος και λήμμα δικαστίνα ο, θηλ. ισσα και ινα και αινα: ανώτερος διοικητικός υπάλληλος Και λήμμα νομαρχίνα και νομάρχισσα ΜΕΙΖΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ ΦΥΤΡΑΚΗ 1997 (ο, η) θηλ. βουλευτίνα εκλεγμένος αντιπρόσωπος του λαού το θηλ. βουλευτίνα: η γυναίκα βουλευτής // η σύζυγος του βουλευτή (ο, η): αιρετός άρχοντας δήμου Και λήμμα δημαρχίνα: η σύζυγος του δημάρχου // η γυναίκα δήμαρχος. (ο, η) ουσ. θηλ. και δικαστίνα: δημόσιος υπάλληλος που... (ο, η) ουσ. θηλ. νομάρχισσα: ανώτερος διοικητικός υπάλληλος Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

11 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Πολιτικός Θηλ. πολιτικός αυτός που η κύρια ή... ο, πολιτευτής δε δίνεται θηλυκό Ο πολιτικός ως ουσ., πρόσωπο που έχει... Πρόεδρος Θηλ. πρόεδρος (οικ.) προεδρίνα: το συνηθ. Εκλεγμένο πρόσωπο που... Ο ~ της Βουλής Θηλ. προεδρίνα α. Πρόεδρος β. Σύζυγος προέδρου Λόγ. θηλ. χωρίς διάκριση γένους πρόεδρ(ος) ίνα ο και η και θηλ. προεδρίνα: αυτός που προΐσταται... ~ της Βουλής (το θηλ.) σύζυγος προέδρου (ο, η) ουσ.: ο προϊστάμενος... Ο ~ της Βουλής Και λήμμα προεδρίνα (η) [θηλ. του πρόεδρος] η σύζυγος του προέδρου// γυναίκα πρόεδρος Πρωθυπουργός Θηλ. πρωθυπουργός (προφ.) πρωθυπουργίνα: ο επικεφαλής της κυβέρνησης... Λόγ. θηλ. χωρίς διάκριση γένους πρωθυπουργ(ός) ίνα ο, ο πρόεδρος της κυβέρνησης δε δίνεται θηλυκό (ο, η) ουσ.: ο πρόεδρος της κυβέρνησης. Και λήμμα πρωθυπουργίνα (η) [θηλ. του πρωθυπουργός] η σύζυγος του πρωθυπουργού// γυναίκα πρωθυπουργός Σύμβουλος Θηλ. σύμβουλος Μέλος συμβουλίου Δημοτικός ~ ο και η: μέλος συμβουλίου (ο, η) ουσ.: μέλος του συμβουλίου Υπουργός Θηλ. υπουργός (προφ.) υπουργίνα: μέλος της κυβέρνησης Αναπληρωτής ~ Λόγ. θηλ. χωρίς διάκριση γένους υπουργ(ός) ίνα Ο, θηλ. ος και -ίνα: 1. κορυφαίος φορέας τμήματος θηλ. ίνα= υπουργός ή σύζυγος υπουργού Και λήμμα υπουργίνα (ο, η) ουσ.: ανώτατος δημόσιος λειτουργός Και λήμμα υπουργίνα (η) [θηλ. του υπουργός] η σύζυγος του υπουργού// γυναίκα υπουργός 5. Η στάση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποτελούν, ως γνωστόν, πολύ σημαντικό παράγοντα επηρεασμού των γλωσσικών συνηθειών. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται στον τύπο κάποιο ενδιαφέρον σχετικά με τη διακριτή διατύπωση στα δύο γένη των συγκεκριμένων ουσιαστικών αξιωμάτων. Κατά καιρούς, έχουν φιλοξενηθεί άρθρα που συντηρούν τον προβληματισμό, επισημαίνουν την ιδεολογική του παράμετρο και εκθέτουν τις σχετικές απόψεις σε ένα ευρύτερο κοινό. Αναφέρουμε ενδεικτικά το δημοσίευμα του Γιάννη Χάρη, μεταφραστή και επιμελητή εκδόσεων, στα Νέα της 9 Οκτωβρίου Ως προς τα ουσιαστικά αξιωμάτων που λήγουν σε -ος, ο συντάκτης 459Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

12 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου του κειμένου πιστεύει ότι θα επικρατήσει και θα σταθεροποιηθεί ο μονοκατάληκτος τύπος με την προσθήκη του αντίστοιχου άρθρου, έστω και αν σχηματίζουν, όπως λέει χαρακτηριστικά, σκοτεινό πληθυντικό (Χάρης, 1999). Στέκεται όμως ιδιαίτερα στα ουσιαστικά σε -της (βουλευτής, δικαστής εφέτης) και διερωτάται για ποιο λόγο δεν έχει υιοθετηθεί η ομαλή μορφή βουλεύτρια, δικάστρια, ενώ, κατ αυτόν, δεν είναι λύση η διατήρηση του αρσενικού τύπου με την προβληματική γενική. Στην Ελευθεροτυπία της 18 Δεκεμβρίου 2001, ο Γιάννης Σαμπατσάκος σε σημείωμά του επικαλείται τη γραμματική του Πέτρου Παπαδέα, σύμφωνα με την οποία, από τα λήγοντα στο αρσενικό σε -της τα μεν οξύτονα λαμβάνουν στο θηλυκό κατάληξη -τρια τα δε παροξύτονα -τις. Άρα, καταλήγει ο αρθρογράφος, το θηλυκό του βουλευτή, που είναι οξύτονο, κάνει βουλεύτρια και όχι η βουλευτής ή βουλευτίνα ή άλλος βαρβαρισμός (Σαμπατσάκος, 2001). Με το θέμα ασχολήθηκε δημοσιογραφικά και ο Ανδρέας Παπάς, επιμελητής εκδόσεων και μεταφραστής με ειδική εξειδίκευση σε κείμενα ιστορίας του πολιτισμού. Σε άρθρο του στο Βήμα ( ), ο συγγραφέας θεωρεί βάρβαρες και άχαρες διατυπώσεις όπως η (ευρω)βουλευτής/ της (ευρω)βουλευτή/ού και βρίσκει σαφώς πιο δόκιμο και ορθό τύπο το η βουλεύτρια / της βουλεύτριας, η δικάστρια / της δικάστριας (Παππάς, 2004:86). Τα σποραδικά αυτά δημοσιεύματα δεν φαίνεται να έχουν αντίκτυπο στους ίδιους τους δημοσιογράφους. Θα λέγαμε γενικά ότι τα δημοσιογραφικά κείμενα δεν τηρούν μια ενιαία γραμμή. Εναπόκειται προσωπικά στον κάθε ή στην κάθε δημοσιογράφο να χρησιμοποιεί τον ένα ή τον άλλο τύπο. 14 Η σύγχυση επιτείνεται στις περιπτώσεις όπου του γυναικείου αξιώματος προηγείται επιθετικός προσδιορισμός: λόγου χάρη, σε κεντρικό δελτίο της κρατικής τηλεόρασης χρησιμοποιήθηκε η έκφραση αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και αμέσως μετά άλλος δημοσιογράφος για το ίδιο πρόσωπο ανέφερε η αναπληρώτρια υπουργός. 15 Πάντως, αντίθετα από άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, όπου ο δημοσιογραφικός κλάδος έχει κατά κανόνα ενσωματώσει τα νέα θηλυκά ουσιαστικά και έχει συμβάλει στην ευρύτερη χρήση τους (Μενεγάκη, Ευθυμίου, υπό δημοσίευση), στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι, απροβλημάτιστοι στην πλειοψηφία τους, διαιωνίζουν τη χρήση του αρσενικού τύπου και για γυναίκες αξιωματούχους. 14 Σε μεσημβρινό δελτίο ειδήσεων του Mega (14 Απριλίου 2005) γίνεται λόγος για την: πρώτη απόλυση γυναίκας δικαστού. Στην ιστοσελίδα του Independent media center ( php3?lang=el&article_ld=322639, Τουρίστας, 8 Φεβρουαρίου 2005) συναντούμε το θηλυκό βουλεύτρια. Στην εκπομπή του Ν. Χατζηνικολάου Αντιγνωμίες ακούμε η βουλευτίνα. Στις απογευματινές ειδήσεις της ΝΕΤ (14 Ιανουαρίου 2008) μας πληροφορούν ότι η κα Πετραλιά κάλεσε τις γυναίκες βουλευτές. Οι βουλευτίνες του ΠΑΣΟΚ δεν πήγαν. 15 Κεντρικό δελτίο της ΕΤ1, Πέμπτη 7 Απριλίου Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

13 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση 6. Αντιμετώπιση του θέματος από τους επίσημους φορείς Όσον αφορά την αντιμετώπιση του γλωσσικού αυτού ζητήματος από τους επίσημους φορείς, στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει ως τώρα καμία πρωτοβουλία για την προσαρμογή της γλώσσας στα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα. Ήδη από το 1990 είχε εκδοθεί Σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία καλούσε τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να προωθήσουν τη χρήση ενός λεξιλογίου που να αντικατοπτρίζει την αρχή της ισότητας της γυναίκας και του άνδρα... (Συμβούλιο της Ευρώπης, 1991). Η σύσταση αυτή αγνοήθηκε από όλους τους επίσημους θεσμούς 16 ακόμα και από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας, 17 η οποία θα ήταν το πλέον ενδεδειγμένο όργανο για την προώθησή της. Αντίθετα μάλιστα παρατηρείται συστηματικός αρνητισμός ως προς το να γίνεται ορατή η παρουσία των αξιωματούχων γυναικών σε δημόσια έγγραφα: π.χ. σε δικαστικά έγγραφα, αν και υπογεγραμμένα από γυναίκες, διαβάζουμε μονίμως Ο Δημόσιος Κατήγορος κ.λπ. Το ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα φύλου και ισότητας συνεχίζεται αδιάπτωτο τα τελευταία χρόνια με τη χρηματοδότηση σχετικών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα πλαίσια των Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. 18 Με αυτήν την ευκαιρία προσθέσαμε στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών μάθημα με τίτλο Συγκριτική θεώρηση θεμάτων φύλου και ισότητας. Επικεντρώσαμε την έρευνά μας στο θέμα Φύλο και Εξουσία, πράγμα που μας έδωσε τη δυνατότητα να καταγράψουμε τη θέση των δύο φύλων στην πολιτική ζωή της Ελλάδας και της Γαλλίας. Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μας ανέλαβαν κατά ομάδες έναν αριθμό εργασιών που απαιτούσαν αναζήτηση αρχειακού υλικού, παρακολούθηση του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, συνεντεύξεις από άτομα των δύο φύλων διαφόρων κοινωνικών προελεύσεων και οικογενειακών καταβολών που κατέχουν θέσεις στον δικαστικό κλάδο ή στο κοινοβούλιο κ.λπ. Οι εργασίες αυτές είχαν ως αντικείμενο την αναλογία εκπροσώπησης των φύλων σε αυτά τα κέντρα εξουσίας. Ανάμεσα στα πολλά ζητήματα που μελετήθηκαν, μας απασχόλησε και το θέμα της γλωσσικής αποτύπωσης των τίτλων στα δύο γένη. Τα πορίσματα της έρευνας έδειξαν πως, παρά το γεγονός ότι η γυναικεία συμμετοχή στην ενεργή πολιτική ζωή έχει συμπληρώσει 16 Αντίθετα, οι κυβερνήσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, το Βέλγιο, έλαβαν υπόψη τους την ευρωπαϊκή αυτή Σύσταση και υπό την πίεση κυρίως γυναικών που βρίσκονταν στα κέντρα εξουσίας ενέγραψαν το ζήτημα αυτό στην πολιτική ατζέντα (Μενεγάκη, Ευθυμίου, υπό δημοσίευση, Elmiger, 2008:167 επ.). 17 Η Γενική Γραμματεία Ισότητας, η οποία συστάθηκε το 1985, είναι ο αρμόδιος κυβερνητικός φορέας για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών με στόχο τη νομική και ουσιαστική ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλους τους τομείς: εργασία και επιχειρηματικότητα, κέντρα λήψης αποφάσεων. 18 Σύμφωνα με έρευνα φοιτητριών μας, σε 7 Πανεπιστήμια, 24 Τμήματα Σχολών υπάρχουν 67 προπτυχιακά μαθήματα με αυτό το αντικείμενο, ενώ στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου υπάρχει ολοκληρωμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. 461Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

14 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου μισό και πλέον αιώνα, αφενός μεν ελάχιστες γυναίκες έχουν κατορθώσει να καταλάβουν ανώτατα πολιτικά αξιώματα αφετέρου δε πολιτικά πρόσωπα και των δύο φύλων διστάζουν να αποτυπώσουν στη γλώσσα τη νέα έμφυλη πολιτική πραγματικότητα, εμμένοντας στη χρήση των αρσενικών γραμματικών τύπων. Μία φοιτήτρια-ερευνήτρια αναφέρει μάλιστα χαρακτηριστικά: Η αλήθεια είναι πάντως ότι το θέμα της γλωσσικής ανδροκρατίας ή μη στην ελληνική γλώσσα παρέμεινε μάλλον στο επίπεδο προσωπικών προβληματισμών, για να καταλήξει στο εξής συμπέρασμα: Σήμερα [...], ενώ ο αριθμός των γυναικών που αναλαμβάνουν θέσεις εξουσίας, είτε στο δικαστικό είτε στο πολιτικό αξίωμα, αυξάνεται, τα ερωτήματα παραμένουν εκκρεμή. Αναρωτηθήκαμε στο τέλος της έρευνας μήπως τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα. Μήπως, δηλαδή, η καθυστέρηση της γλωσσικής αποτύπωσης των αξιωμάτων και στα δύο γένη οφείλεται σε κάποιο βαθμό στην υπάρχουσα πολιτική πραγματικότητα. Είναι γεγονός ότι η συμμετοχή των γυναικών στα ανώτατα κέντρα εξουσίας είναι ακόμη τόσο μικρή ώστε να μπορεί να εκληφθεί και ως εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα ότι η εξουσία είναι γένους αρσενικού. 7. Κατακλείδα Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι στη σημερινή Ελλάδα η γλώσσα ανθίσταται σθεναρά στην αποτύπωση της νέας πραγματικότητας, ιδιαίτερα όσον αφορά στα κέντρα εξουσίας. Αποτελεί επομένως ένα ισχυρό προπύργιο των συντηρητικών και αντιδραστικών (έστω και υποσυνείδητα) δυνάμεων της κοινωνίας για τη διαιώνιση της ανισότητας των φύλων. Δεν θα πρέπει βέβαια να παραβλέψουμε τη στάση των ίδιων των Ελληνίδων, οι οποίες είτε αδιαφορούν θεωρώντας το ζήτημα της γλώσσας αμελητέο, είτε προτιμούν συνειδητά να διατηρούν τους αρσενικούς τύπους των 462 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

15 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση αξιωμάτων που κατέχουν. Κατά την αντίληψή τους, ο τίτλος τους θα υποβαθμιζόταν εάν έχανε την αρσενική του μορφή. Ενώ, π.χ. ουδείς διανοήθηκε να θέσει ποτέ θέμα ότι το εφέτης ομοιοκαταληκτεί με το υπηρέτης, η γυναίκα φοβάται μήπως το εφέτρια παραπέμπει στο υπηρέτρια. 19 Πρόκειται για το φαινόμενο που η Deborah Cameron, ονομάζει γυναικεία αλλοτρίωση μέσω του ηγεμονικού λόγου, των δομών δηλαδή που αναπαράγουν τα υποκείμενα και οι οποίες είναι φορείς της κυρίαρχης ιδεολογίας (Cameron, 1986:86 91). Κατά τη γνώμη μας, η αντίσταση στην αποδοχή της ίσης πρόσβασης των δύο φύλων στα κέντρα εξουσίας ευθύνεται σε ένα μεγάλο βαθμό για την αργή προσαρμογή της γλώσσας στα νέα έμφυλα δεδομένα και, σε τελευταία ανάλυση, αποτελεί πηγή αβεβαιότητας ως προς τους γραμματικούς κανόνες. Διότι, όπως εύστοχα έγραφε ο γάλλος στοχαστής του Διαφωτισμού Ντεστύτ ντε Τρασύ: Η ανακρίβεια στη διατύπωση των νοημάτων γεννιέται πάντοτε από τη σύγχυση των ιδεών (Destutt de Tracy, 1970:287). Βιβλιογραφία (Η σύνταξη των βιβλιογραφικών αναφορών ακολουθεί τις οδηγίες της έκδοσης) Babiniotis, 1998 Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας. Athens: Κέντρο Λεξικολογίας. Babiniotis, 2002 Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας. Athens: Κέντρο Λεξικολογίας. Cameron, 1988 Deborah Cameron, Γλώσσα και σεξουαλική διαφορά. Ποια είναι η φύση της γυναικείας καταπίεσης στη γλώσσα, μετάφ. Μένη Τσίγκρα, Δίνη, τεύχ. 3: Charalabakis, 1992 Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Νεοελληνικός λόγος, μελέτες για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και το ύφος. Athens: Νεφέλη. Charis, 1999 Γιάννης Χάρης, Η ταμίας, η ταμία ή η ταμίισσα;, Τα Νέα, 9 Οκτωβρίου 1999, Greek Internet edition. 19 Η αντίληψη των ίδιων των γυναικών, ότι ο,τιδήποτε ανήκει στη σφαίρα του θηλυκού είναι υποδεέστερο, δεν αφορά μόνο τις Ελληνίδες, αλλά είναι διάχυτη και σε άλλες χώρες (Βλ. μεταξύ άλλων Groult, 1994:200 Μενεγάκη, Ευθυμίου, υπό δημοσίευση 2009). 463Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

16 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου Clairis and Babiniotis, 2001 Χρήστος Κλαίρης και Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Γραμματική της νέας ελληνικής, δομολειτουργική-επικοινωνιακή, τόμος α. Athens: Ελληνικά γράμματα. Council of Europe, 1991 Council of Europe, 1991, Τhe elimination of sexism from language: Recommendation no.r (90)4 adopted by the committee of Ministers of the Council of Europe on 21 February Strasbourg: Council of Europe. Destutt de Tracy, [1801] 1970 Antoine Destutt de Tracy, Eléments d idéologie, t. I. Paris: Vrin. Ethnos Έθνος. Greek national daily newspaper. Eleftherotypia Ελευθεροτυπία. Greek national daily newspaper. Elmiger, 2008 Daniel Elmiger, La féminisation de la langue en français et en Allemand. Querelles entre spécialistes et réception par le grand public. Paris: Honoré Champion. Fragoudaki, 1987a Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα και Ιδεολογία. Athens: Οδυσσέας. Fragoudaki, 1987b Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα λανθάνουσα;, Δίνη, τεύχ. 2: Fragoudaki, 1988 Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα λανθάνουσα-2, Η θυγάτηρ της Εύας και το επικρατέστερο γένος, Δίνη, τεύχ. 3: Fragoudaki, 1989 Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα λανθάνουσα-3 ή γιατί δεν υπάρχουν βουλεύτριες παρά μόνο χορεύτριες, Δίνη, τεύχ. 4: Fragoudaki, 2000 Άννα Φραγκουδάκη, Ο σεξισμός στη γλώσσα επιδρά στη σκέψη, Τα Νέα, 1 Απριλίου 2000, Greek Internet edition. Groult, 1994 Benoîte Groult, Power and language. In Women s Rights, Human Rights, ed. A. Yotopoulos- Maragopoulos: Athens: Hestia publications. Kathimerini Καθημερινή. Greek national daily newspaper. Κriaras, 1979 Εμμανουήλ Κριαράς, Άρθρα και σημειώματα ενός δημοτικιστή. Αthens: Εστία. Kriaras, 1984 Εμμανουήλ Κριαράς, Η σημερινή μας γλώσσα, μελετήματα και άρθρα. Athens: Μαλλιάρης. Kriaras, 1987 Εμμανουήλ Κριαράς, Τα πεντάλεπτά μου στην ΕΡΤ και άλλα γλωσσικά. Thessaloniki: Μαλλιάρης. Kriaras, 1995 Λεξικό της σύγχρονης δημοτικής γλώσσας. Athens: Εκδοτική Αθηνών. Lust and Pantelodimos, 1995 Γαλλοελληνικό λεξικό, Athens: Κάουφμαν. 464 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

17 ΕξουσΙα και ΓλΩσσα στη συγχρονη ελληνικη κοινωνια. Μια προσεγγιση Lust and Pantelodimos, 2004 Γαλλοελληνικό λεξικό. Athens: Κάουφμαν. Lypourlis, 1990 Δημήτρης Λυπουρλής, Γλωσσικές Παρατηρήσεις. Thessaloniki: Παρατηρητής. Makri-Tsilipakou, 1991 Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου, Γλώσσα, διαφορά και κοινωνική αξιολόγηση, Μελέτες για την ελληνική γλώσσα, Πρακτικά της 11ης ετήσιας συνάντησης του τομέα γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ. Thessaloniki: Κυριακίδη. Μenegaki, 1996 Μαρία Μενεγάκη, Η προσφορά του Παναγιώτη Κανελλόπουλου στον πολιτισμό, μια προσέγγιση, Νέα Εστία, Αφιέρωμα στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο ( ), τεύχ. 1667, τόμος 140ος (Χριστούγεννα): Μenegaki and Efthymiou, 2008 Μαρία Μενεγάκη και Λουκία Ευθυμίου, Γαλλοφωνία και νέα έμφυλη κοινωνία. In Ε. Λεονταρίδη, Κ. Σπανοπούλου, Α. Γεωργούντζου, Σ. Ευαγγελίδου, Μ. Ιέλο, Ε. Μπαλάση, Ε. Τσίτου (επιμ.), Η γλώσσα σε έναν κόσμο που αλλάζει, Πρακτικά του 1ου διεθνούς συνεδρίου, 9 11 Δεκεμβρίου Athens: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Μenegaki and Efthymiou, to be published Μαρία Μενεγάκη και Λουκία Ευθυμίου, Όταν οι γυναίκες της Γαλλίας αναζητούσαν το όνομα... ή Γιατί η γλώσσα τις ήθελε αόρατες. Athens: Λιβάνης, υπό δημοσίευση Papas, 2005 Ανδρέας Παπάς, Υπο-γλωσσία Β 37+1 (ακόμη) κείμενα για τη γλώσσα. Athens: Καστανιώτης. Pavlidou, 2006 Θεοδοσία Παυλίδου (επιμ.), 2006, Γλώσσα Γένος Φύλο. Thessaloniki: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Sabatsakos, 2001 Γιάννης Σαμπατσάκος, Η βουλεύτρια και ο τρισδιάστατος, Ελευθεροτυπία, 18 Δεκεμβρίου 2001, Greek Internet edition. Ta Nea Τα Νέα. Greek national daily newspaper. Tegopoulos and Fytrakis, 1997 Μείζον ελληνικό λεξικό. Athens: Αρμονία. To Vima Το Βήμα. Greek national daily newspaper. Triandafyllidis, 1963 Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Η βουλευτίνα και ο σχηματισμός των θηλυκών επαγγελματικών ουσιαστικών, Άπαντα, τόμος β, Ερευνητικά Β. Thessaloniki: Α.Π.Θ., Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). Triantafyllidis Institution, 1999 Λεξικό της κοινής ελληνικής. Thessaloniki: Α.Π.Θ., Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). Tsokalidou, 1996 Πετρούλα Τσοκαλίδου, Το φύλο της γλώσσας, Οδηγός μη-σεξιστικής γλώσσας για το δημόσιο ελληνικό λόγο. Αthens: Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων. 465Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

18 MαρΙα ΜενεγΑκη / ΛουκΙα ΕυθυμΙου Tsopanakis, 1982 Αγαπητός Τσοπανάκης, Ο δρόμος προς τη δημοτική, μελέτες και άρθρα. Thessaloniki: Κυριακίδη. Tsopanakis, 1994 Αγαπητός Τσοπανάκης, Νεοελληνική γραμματική. Thessaloniki Athens: Εκδ. Κυριακίδη, Ι. Δ. Κολλάρου. Vostantzoglou, 1962 Αντιλεξικόν. Athens: Πατρίς. 466 Research in Australia: Proceedings of the Biennial International

Πρόκειται για μια καλαίσθητη έκδοση

Πρόκειται για μια καλαίσθητη έκδοση Βι,βλιο-συγκρίσει,ς Γλώσσα και ισότητα των φύλων στη σύγχρονη Γαλλία: πολιτικο'ιδεολογικοί προβληματισμοί Μαρία Μενεγάκη, Λουκία Ευθυμίου, Όταν οι γυναίκες της Γαλλίας αναζητούσαν το όνομα... ή γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία

Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία ΑΘΗΝΑ 2009 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σπουδές 1976 Απολυτήριο

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

20 Νοεμβρίου Κυρίες και κύριοι, Καλησπέρα σας.

20 Νοεμβρίου Κυρίες και κύριοι, Καλησπέρα σας. Ομιλία Αλεξάνδρας Πάλλη στην Ημερίδα της ΕΣΕΕ με θέμα: «Στηρίζουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, προωθούμε τη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων» 20 Νοεμβρίου 2013 Καλησπέρα σας. Θα ήθελα

Διαβάστε περισσότερα

Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες

Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες Το Βήµα 12/10/1997 Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΙΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΥΣΚΟΛΙΕΣ Η δεκαετία του 1990 έχει ελάχιστες

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Το δοκίµιο περιλαµβάνει την εισαγωγή, την πειθώ, τη γλώσσα και την οργάνωση του δοκιµίου. Εισαγωγή στο δοκίµιο Δοκίµιο ονοµάζεται το είδος του πεζού λόγου που έχει µέση έκταση, ποικιλία θεµάτων (κοινωνικού,

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και κύριοι καλημέρα Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση

Κυρίες και κύριοι καλημέρα Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση Κυρίες και κύριοι καλημέρα Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω εικονοκλαστικά αμφισβητώντας λίγο τον ελληνικό τίτλο της σημερινής εκδήλωσης «Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Κείμενο [Η επίδραση της τηλεόρασης στην ανάγνωση] Ένα σημαντικό ερώτημα που αφορά τις σχέσεις τηλεόρασης και προτιμήσεων του κοινού συνδέεται

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών. «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και καταπολέμηση της έμφυλης βίας»

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών. «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και καταπολέμηση της έμφυλης βίας» Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και καταπολέμηση της έμφυλης βίας» Α. Επί της αρχής. Με την παρούσα νομοθετική πρόταση εισάγεται

Διαβάστε περισσότερα

Απολογισμός επιτροπής ΦΥΛΟΥ & ΙΣΟΤΗΤΑΣ Α.Π.Θ.

Απολογισμός επιτροπής ΦΥΛΟΥ & ΙΣΟΤΗΤΑΣ Α.Π.Θ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΦΥΛΟΥ & ΙΣΟΤΗΤΑΣ Α.Π.Θ. Ε-mail: isotita-comm@auth.gr Ιστοσελίδα: https://www.auth.gr/committee/1073 Facebook: Επιτροπή Φύλου και Ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννης 1[α ]:1 και το οριστικό άρθρο «ο» --- Θεός ή κάποιος θεός;

Ιωάννης 1[α ]:1 και το οριστικό άρθρο «ο» --- Θεός ή κάποιος θεός; Ιωάννης 1[α ]:1 --- Θεός ή «κάποιος θεός»; 1 Ιωάννης 1[α ]:1 και το οριστικό άρθρο «ο» --- Θεός ή κάποιος θεός; Εδώ θα εξετάσουμε το εδάφιο Ιωάννης 1[α ]:1 το οποίο, σύμφωνα με το κείμενο λέει, «Εν αῤχη

Διαβάστε περισσότερα

Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης

Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος 2018 Αξιολόγηση περίληψης Η δυσκολία συγκρότησης (και αξιολόγησης) της περίληψης Η περίληψη εμπεριέχει μια (φαινομενική) αντίφαση: είναι ταυτόχρονα ένα κείμενο δικό μας και ξένο.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ»

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ» 1.1 Βασικές κατευθύνσεις Η αξιολόγηση ενός μαθήματος είναι αρχικά θέμα προσδιορισμού και κατανόησης της ταυτότητάς του. Θέματα όπως είναι ο τίτλος του

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΕΑ 09/10/1999. Η ταµίας, η ταµία ή η ταµίισσα;

ΤΑ ΝΕΑ 09/10/1999. Η ταµίας, η ταµία ή η ταµίισσα; ΤΑ ΝΕΑ 09/10/1999 Η ταµίας, η ταµία ή η ταµίισσα; Η γυναίκα βουλευτής µοιάζει να προτιµά τον αντρικό τίτλο, αντί για έναν τύπο που άλλη µια φορά θα τη διαφοροποιεί, σαν να την περιπαίζει: η βουλευτίνα!

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.)

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Π.Ι.Ε.)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΚΑΖΛΑΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Θέμα εργασίας: ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης για για τη Δημοκατία της Ισότητας

Σχέδιο Δράσης για για τη Δημοκατία της Ισότητας Σχέδιο Δράσης για για τη Δημοκατία της Ισότητας Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου 2014 Περιεχόμενα: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κεφάλαιο πρώτο: 1.1. Η αντιπροσώπευση των φύλων στην πολιτική ζωή της Κύπρου 1.2.

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα

Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα [1] Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα Παρουσίαση και ενδεικτικά παραδείγματα εκπαιδευτικής αξιοποίησης Συντάκτρια: Μαρία Αλεξίου (εκπαιδευτικός ΠΕ02, ΜΔΕ Θεωρητικής Γλωσσολογίας, συντονίστρια του ψηφιακού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νικόλαος Χ. Μπέκας Greek classroom of Masterστην "Κοινωνική Παιδαγωγική και μάχη ενάντια στη νεανική

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α ΚΕΙΜΕΝΟ 1) Διαβάζοντας το κείμενο, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο του ρατσισμού, έχει αρκετές συνέπειες και για εκείνον που το υποστηρίζει και

Διαβάστε περισσότερα

Μάιος 2016 Α) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. Δείκτης 1: Ποσοστό ανά φύλο των εκλεγμένων αντιπροσώπων στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ΓΡΑΦΗΜΑ 1

Μάιος 2016 Α) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. Δείκτης 1: Ποσοστό ανά φύλο των εκλεγμένων αντιπροσώπων στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ΓΡΑΦΗΜΑ 1 Μάιος 2016 Το δεύτερο ενημερωτικό σημείωμα του Παρατηρητηρίου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (Γ.Γ.Ι.Φ.) εντάσσεται στο θεματικό πεδίο Γυναίκες στα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α.

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α. ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ MΠΑΝΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α. ΣΤΟ 14 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους» ΑΘΗΝΑ,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A') ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου

Γεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου Πολιτική Παιδεία Β Τάξη Γενικού Λυκείου 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ 3.3 ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2 Άρθρο 1 του Συντάγματος Tο πολίτευμα της Eλλάδας είναι Προεδρευόμενη Kοινοβουλευτική Δημοκρατία.

Διαβάστε περισσότερα

Μαίρη Κουτσελίνη Τµήµα Επιστηµών τη Αγωγή ιευθύντρια τη Έδρα ΟΥΝEΣΚO Για την Ισότητα και Ενδυνάµωση των Φύλων

Μαίρη Κουτσελίνη Τµήµα Επιστηµών τη Αγωγή ιευθύντρια τη Έδρα ΟΥΝEΣΚO Για την Ισότητα και Ενδυνάµωση των Φύλων Μαίρη Κουτσελίνη Τµήµα Επιστηµών τη Αγωγή ιευθύντρια τη Έδρα ΟΥΝEΣΚO Για την Ισότητα και Ενδυνάµωση των Φύλων «Η Εκπαίδευση είναι ένα από τα πιο σηµαντικά µέσα για Ενδυνάµωση των γυναικών µε τη Γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΜΕ & Ρατσισμός. Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου

ΜΜΕ & Ρατσισμός. Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» 29 Νοεμβρίου 2018 ΜΜΕ & Ρατσισμός Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ο Σωφρόνης Χατζησαββίδης (1950-2014) ήταν γλωσσολόγος, καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Κείµενο Οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν

Κείµενο Οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν 41 Διαγώνισµα 91 Ισότητα των Φύλων Κείµενο Οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν Το επάγγελµα της εκπαιδευτικού στην Ελλάδα αποτέλεσε το πρώτο µη χειρωνακτικό επάγγελµα που άνοιξε και θεωρήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί 160 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Τα δικαιώματα του παιδιού και οι συνέπειες της αναγνώρισής τους σε διεθνές επίπεδο αντιπροσωπεύουν μια τεράστια αλλαγή των αντιλήψεων και των νοοτροπιών για το παιδί, γεγονός που συνοδεύτηκε

Διαβάστε περισσότερα

«Οι Δημόσιες Πολιτικές Εναρμόνισης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής: Μια κριτική αξιολόγηση»

«Οι Δημόσιες Πολιτικές Εναρμόνισης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής: Μια κριτική αξιολόγηση» Ημερίδα: Ισορροπία εργασίας, οικογένειας και προσωπικής ζωής σε κρίση; Συνεδρία 4 η : Η Οικογενειακή και Επαγγελματική ζωή των γυναικών σε πίεση: Πολιτικές, Μαθήματα και Προκλήσεις Αθήνα, 29 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΟΝΝΕΔ 06-03-2010 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΟΝΝΕΔ 06-03-2010 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΟΝΝΕΔ 06-03-2010 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΟΝΝΕΔΙΤΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΟΝΝΕΔΙΤΕΣ, Όλοι όσοι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, νιώθουμε ιδιαίτερα περήφανοι για την παράταξή μας. Και αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΗΜΕΡΑ. 1.1 Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΗΜΕΡΑ. 1.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΗΜΕΡΑ 1.1 Εισαγωγή Η Ευρωπαϊκή Ένωση διευρύνεται και αλλάζει. Τον Μάιο του 2004, δέκα νέες χώρες εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διεύρυνση αποτελεί µια ζωτικής σηµασίας

Διαβάστε περισσότερα

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540)

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Κείμενο 1 Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, για να διαπιστώσει κανείς ότι οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Συνάντησης. Υποστηρικτικό Υλικό Συνάντησης 1

Θέματα Συνάντησης. Υποστηρικτικό Υλικό Συνάντησης 1 ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΚΤΥΟΥ «ΕΛΕΝΗ ΣΚΟΥΡΑ» για την «Ενίσχυση της Συμμετοχής των Γυναικών που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες» στις Θέματα Συνάντησης Ολοκλήρωση προτάσεων για την

Διαβάστε περισσότερα

Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά*

Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά* Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά* Το έλλειμμα της διεπιστημονικότητας και η μονοεπιστημονική παράδοση του ελληνικού πανεπιστημίου λειτουργούν ως σημαντική τροχοπέδη στην ανάπτυξη των

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Κογκίδου ήµητρα Χαιρετισµός στην ηµερίδα του Παιδαγωγικού Τµήµατος ηµοτικής Εκπαίδευσης στο Α.Π.Θ. ΦΥΛΟ, ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Κατά τα δύο προηγούµενα ακαδηµαϊκά έτη το Α.Π.Θ. προσφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙςΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙςΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙςΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Γκασούκα Μαρία Επίκουρη Καθηγήτρια Φύλου και Λαογραφίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παράγοντες που συντελούν

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορίες και υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα eclass.uth.gr

Πληροφορίες και υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα eclass.uth.gr Τίτλος Μαθήματος: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κωδικός μαθήματος: SEAB109 (3Ω/Υ) Είδος Μαθήματος: Υποχρεωτικό Εξάμηνο σπουδών: 3o και 4 ο Μονάδες ECTS: 6 Διδάσκων: Γιάννης Πεχτελίδης e mail: pechtelidis@uth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Φύλου και Ισότητας στο ΑΠΘ: Σκοποί και στόχοι

Επιτροπή Φύλου και Ισότητας στο ΑΠΘ: Σκοποί και στόχοι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΦΥΛΟΥ & ΙΣΟΤΗΤΑΣ Α.Π.Θ. Ε-mail: isotita-comm@auth.gr Θεσσαλονίκη 23 /3/2015 Επιτροπή Φύλου και Ισότητας στο ΑΠΘ: Σκοποί και στόχοι Η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1

Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1 Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1 2 s c h o o l t i m e. g r Ο Άρης Ιωαννίδης Γεννήθηκε το 1973 στο Βόλο. Το 1991 εισήχθη στο Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, απ όπου έλαβε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αύξηση πληθυσμού αγροτική επανάσταση (μεγάλα αγροκτήματα νέες μέθοδοι εισαγωγή μηχανημάτων) ανάπτυξη εμπορίου α. Ευρώπη Αφρική Αμερική (τριγωνικό

Διαβάστε περισσότερα

στιγμεσ τηλεορασησ Προλογοσ

στιγμεσ τηλεορασησ Προλογοσ στιγμεσ τηλεορασησ ΠΡΟΛΟΓΟΣ στιγμεσ τηλεορασησ Αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια στροβιλιζόταν στο μυαλό μου η ιδέα να γράψω ένα βιβλίο για την τηλεόραση. Όταν το έλεγα στους φίλους μου, αμέσως στο μυαλό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2012 (06.03) (OR. en) 7091/12 ENER 77 ENV 161 DELACT 14

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2012 (06.03) (OR. en) 7091/12 ENER 77 ENV 161 DELACT 14 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2012 (06.03) (OR. en) 7091/12 ENER 77 ENV 161 DELACT 14 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Α» της : Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων προς : το Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

1/5/2004. Λόγος: Εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (2000/78/ΕΚ)

1/5/2004. Λόγος: Εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (2000/78/ΕΚ) 1 1/5/2004 Λόγος: Εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (2000/78/ΕΚ) 2 (α) (β) (γ) Ο περί Καταπολέμησης των Φυλετικών και Ορισμένων Άλλων Διακρίσεων (Επίτροπος) Νόμος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Η κατηγοριοποίηση των θεμάτων της ΤΡΑΠΕΖΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ στο μάθημα της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ έγινε με βάση την τρέχουσα πορεία της ύλης στο μάθημα, αλλά και με βάση τη ροή της ύλης,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Fake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου

Fake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Fake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Η διασπορά ψευδών ειδήσεων ήταν και συνεχίζει να είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο της Γενικής Γραµµατείας Ισότητας. µε θέµα: «Ισότητα των φύλων και ανταγωνιστικότητα ο ρόλος των επιχειρήσεων»

Συνέδριο της Γενικής Γραµµατείας Ισότητας. µε θέµα: «Ισότητα των φύλων και ανταγωνιστικότητα ο ρόλος των επιχειρήσεων» Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Σ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ω Ν Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Ω Ν Συνέδριο της Γενικής Γραµµατείας Ισότητας µε θέµα: «Ισότητα των φύλων και ανταγωνιστικότητα ο ρόλος των επιχειρήσεων» Οµιλία του Προέδρου του Συνδέσµου

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΚΟΚΚΙΝΟΧΩΡΙΩΝ «Προκλήσεις και Διέξοδοι. Η διαμόρφωση της ταυτότητας του πολίτη στον 21ο αιώνα»

ΛΥΚΕΙΟ ΚΟΚΚΙΝΟΧΩΡΙΩΝ «Προκλήσεις και Διέξοδοι. Η διαμόρφωση της ταυτότητας του πολίτη στον 21ο αιώνα» ΛΥΚΕΙΟ ΚΟΚΚΙΝΟΧΩΡΙΩΝ «Προκλήσεις και Διέξοδοι. Η διαμόρφωση της ταυτότητας του πολίτη στον 21ο αιώνα» Παράμετρος Λυκείου Κοκκινοχωρίων: «Η απαξίωση των νέων απέναντι στους θεσμούς» Συντονιστές παραμέτρου:

Διαβάστε περισσότερα

ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ

ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : 2017-2018 ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ Γκουτζίνα Ιφιγένεια, Δροσινού Μαρία Γεωργία ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ Ο όρος «Σύγκλητος»

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΦΥΛΟΥ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ»

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΦΥΛΟΥ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ, 2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Τα τελευταία χρόνια βρισκόµαστε µπροστά σε µια βαθµιαία αποδόµηση της ανδροκρατικής έννοιας της ηγεσίας

Διαβάστε περισσότερα

Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται:

Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (25 μονάδες) Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται: α) Η κατανόηση του

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Ενότητα 6: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150

Διαβάστε περισσότερα

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016 þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ þÿµºà±¹ µåä¹ºì ¹ ¹º ĹºÌ ÃÍÃÄ ¼± þÿãä ½ º±Ä±½µ¼

Διαβάστε περισσότερα

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η ιδέα Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο διαφοροποιείται από κοινωνία σε κοινωνία και από εποχή σε εποχή. Είναι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 13 Μαρτίου 2006 Χαιρετισμός στην Εκδήλωση με θέμα : ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Θέλω να σας ευχαριστήσω, εκ μέρους του ΣΥΝ, για την πρόσκληση να παρευρεθούμε και να χαιρετίσουμε τη

Διαβάστε περισσότερα

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2.1. Πρόγραμμα Σπουδών Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας του Νηπιαγωγείου Στόχοι - Άξονες Περιεχομένου Κατανόηση θέματος που εκφέρεται στην ΕΝΓ.

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Διευθύντρια Σειράς: Χρυσή Βιτσιλάκη. Αθήνα: Ατραπός.

Διευθύντρια Σειράς: Χρυσή Βιτσιλάκη. Αθήνα: Ατραπός. Mονογραφίες υπό έκδοση 2007-10 1. Ευθυμίου, Η., Βιτσιλάκη, Χ. (2007). Φύλο και Νέες Τεχνολογίες: Εμπειρικές Προσεγγίσεις. Επιστημονική Σειρά Σπουδών Φύλου, Διευθύντρια Σειράς: Χρυσή Βιτσιλάκη. Αθήνα: Ατραπός.

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

«Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» «Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Τίτλος: «Η Συμμετοχή των Γυναικών στα Κέντρα Λήψης Πολιτικών Αποφάσεων στην Ελλάδα» Επιστημονική Υπεύθυνη Έργου: Καθ. Ε. Αντζουλάτου-Ρετσίλα

Διαβάστε περισσότερα

μεγάλο ποσοστό των οποίων εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης, με περιορισμένης διάρκειας συμβόλαια και σε επαγγέλματα χαμηλής εξειδίκευσης.

μεγάλο ποσοστό των οποίων εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης, με περιορισμένης διάρκειας συμβόλαια και σε επαγγέλματα χαμηλής εξειδίκευσης. Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους, στο Συνέδριο της Κυπριακής Προεδρίας με θέμα «Εξαλείφοντας το Χάσμα Αμοιβών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών: Καλές Πρακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Άτομα με Αναπηρία

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Άτομα με Αναπηρία Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Άτομα με Αναπηρία 2010-2020 Υπάρχουν 80 περίπου εκατομμύρια πολίτες με αναπηρίες στην ΕΕ, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Ονοματεπώνυμο εκπαιδευτικού: Γκουντέλα Βασιλική Ειδικότητα: Φιλόλογος (ΠΕ2) Σχολείο: 4 ο Γυμνάσιο Κομοτηνής Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Διάρκεια: 1 διδακτική

Διαβάστε περισσότερα

Θησαυρού της Ελληνικής Γλώσσας του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου (http://hnc.ilsp.gr/)

Θησαυρού της Ελληνικής Γλώσσας του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου (http://hnc.ilsp.gr/) Παραγωγικά επιθήματα: ουσιαστικά παράγωγα από ρήματα Περιεχόμενα 1 η Φάση: Συγκέντρωση σχετικών λημμάτων Εναλλακτική διαδικασία για την υλοποίηση της 1 η φάσης 2 η Φάση: Κυρίως διερευνητική εργασία. Α.

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings

Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 3, Number 1, 2013 BOOK REVIEW Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings 1972-1977 Συγγραφέας: M.Foucault Σελίδες: 288 Επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Διεπιστημονικό Συνέδριο Παιδί και Πληροφορία: Αναζητήσεις και Προσεγγίσεις Ιστορίας, Δικαίου - Δεοντολογίας, Πολιτισμού

Διεπιστημονικό Συνέδριο Παιδί και Πληροφορία: Αναζητήσεις και Προσεγγίσεις Ιστορίας, Δικαίου - Δεοντολογίας, Πολιτισμού Διεπιστημονικό Συνέδριο Παιδί και Πληροφορία: Αναζητήσεις και Προσεγγίσεις Ιστορίας, Δικαίου - Δεοντολογίας, Πολιτισμού Θέμα Ο έμφυλος καταμερισμός στην διδασκαλία των κοριτσιών στην Ελλάδα Κάλφα Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το αρχείο Γεωργακά;

Τι είναι το αρχείο Γεωργακά; Τι είναι το αρχείο Γεωργακά; 0 Είναι ένα λεξικογραφικό αρχείο δυόμιση εκατομμυρίων δελτίων, προϊόν συστηματικής και ακαταπόνητης αποδελτίωσης της νέας ελληνικής γλώσσας που πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία

Διαβάστε περισσότερα

Σπουδάζω με Υποτροφία

Σπουδάζω με Υποτροφία Σπουδάζω με Υποτροφία Ο Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Equal Society, στο πλαίσιο των δράσεών του για την προώθηση των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση, υλοποιεί σε συνεργασία με μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γαβριέλλα Κοντογιαννίδου, Φιλόλογος 1. Το πρώτο βήμα μας είναι η κατανόηση του θέματος και η ένταξή του σε ευρύτερες θεματικές ενότητες Συνήθως, ένα θέμα Έκθεσης έχει

Διαβάστε περισσότερα

Γυναίκες κοινωνιολόγοι: οικογένεια, απασχόληση/υποαπασχόληση και ανεργία στον καιρό της κρίσης. Ανδρομάχη Χατζηγιάννη, Διευθύντρια Ερευνών, ΕΚΚΕ

Γυναίκες κοινωνιολόγοι: οικογένεια, απασχόληση/υποαπασχόληση και ανεργία στον καιρό της κρίσης. Ανδρομάχη Χατζηγιάννη, Διευθύντρια Ερευνών, ΕΚΚΕ Γυναίκες κοινωνιολόγοι: οικογένεια, απασχόληση/υποαπασχόληση και ανεργία στον καιρό της κρίσης Ανδρομάχη Χατζηγιάννη, Διευθύντρια Ερευνών, ΕΚΚΕ Η εξισορρόπηση, συμφιλίωση ή εναρμόνιση μεταξύ επαγγελματικής

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Απολογισμός δράσης της Επιτροπής Φύλου και Ισότητας της Παιδαγωγικής Σχολής. Περίοδος αναφοράς: Ακαδημαϊκό έτος

Θέμα: Απολογισμός δράσης της Επιτροπής Φύλου και Ισότητας της Παιδαγωγικής Σχολής. Περίοδος αναφοράς: Ακαδημαϊκό έτος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Πληροφορίες: Δ. Κογκίδου Τηλ.: 2310 99 1232, 2310 991290 e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-543 9 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό Κατηγορία Μαθήματος Γνωστικό Πεδίο Γλώσσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 5 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 5 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 5 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙ ΑΚΗ ΑΛΝΤΟΥΣ Βουλευτής Επικρατείας ΝΕΑ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΠΕΡΝΙ ΑΚΗ ΑΛΝΤΟΥΣ Βουλευτής Επικρατείας ΝΕΑ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 18.6.07 Χαιρετισµός της Προέδρου της ιακοµµατικής Επιτροπής της Βουλής για Θέµατα Αναπηρίας Ελ. Μπερνιδάκη Άλντους Βουλευτού Επικρατείας Ν..- ιεθνές Συνέδριο «Άτοµα µε Αναπηρία και Μ.Μ.Ε.»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ και Βιβλίο Γραμματικής σελ

ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ και Βιβλίο Γραμματικής σελ ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ. 32-37 και Βιβλίο Γραμματικής σελ. 146-148 Tι πρέπει να γνωρίζω: Oνοματικές και επιρρηματικές προτάσεις (σελ. 32-34) Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε

Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε 18251/18351/20220 [Η (παρα)πληροφόρηση στο Διαδίκτυο] 18234/18275/20215 [Ο εθισμός στην τηλεόραση]

Διαβάστε περισσότερα

Μαίρη Κουτσελίνη, Καθηγήτρια Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για την Ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική ζωή.

Μαίρη Κουτσελίνη, Καθηγήτρια Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για την Ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική ζωή. Μαίρη Κουτσελίνη, Καθηγήτρια Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για την Ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική ζωή. Οι λόγοι άνισης παρουσίας της γυναίκας στην πολιτική ζωή Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Γκασούκα Μαρία Επίκουρη Καθηγήτρια Φύλου και Λαογραφίας Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παράγοντες που συντελούν

Διαβάστε περισσότερα

Γυναίκες σε θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση

Γυναίκες σε θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση Μάιος 2018 16 ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γυναίκες σε θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση Σε προηγούμενο Ενημερωτικό Σημείωμα του Παρατηρητηρίου (12 ο Ενημερωτικό Σημείωμα, Νοέμβριος 2017) αναφερθήκαμε στην ανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου

Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου Γλωσσική επιμέλεια // Διαμόρφωση και οργάνωση κειμένου Η γλωσσική επιμέλεια αφορά τη γλωσσική μορφή και το περιεχόμενο, ενώ η διαμόρφωση και

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ ΣΕΞΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ

ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ ΣΕΞΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ ΣΕΞΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ Στόχος Η δηµιουργία του κατάλληλου ψυχολογικού υπόβαθρου έτσι ώστε τα παιδιά:! Να κατανοήσουν την αξία της διαφορετικότητας,! Να αναπτύξουν

Διαβάστε περισσότερα

«Τα Βήματα του Εστερναχ»

«Τα Βήματα του Εστερναχ» «Τα Βήματα του Εστερναχ» Τοποθέτηση του ΔΗΜ.ΓΚΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ στη παρουσίαση του βιβλίου ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΕΙΟ-Λάρισα 16/1/2009 Κυρίες και κύριοι. Σε κάθε βιβλίο, μελέτη,διήγημα η ποίημα ο συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο Μαθηματικών ΠΠΣ Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 11-12 / 4 / 2014. Μαθηματικά και ζητήματα πραγματικότητας διάκριση και σύνδεση

Συνέδριο Μαθηματικών ΠΠΣ Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 11-12 / 4 / 2014. Μαθηματικά και ζητήματα πραγματικότητας διάκριση και σύνδεση Συνέδριο Μαθηματικών ΠΠΣ Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 11-12 / 4 / 2014 Δημήτρης Μπίρμπας ΠΠΛ Αγίων Αναργύρων Σοφία Παππά ΠΠΛ Ζάννειο Πειραιά Μαθηματικά και ζητήματα πραγματικότητας διάκριση και σύνδεση

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ Κυρίες και κύριοι Αγαπητοί εργαζόμενοι Φίλες και φίλοι Θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σήμερα εδώ, στο

Διαβάστε περισσότερα

Jordi Alsina Iglesias. Υποψήφιος διδάκτορας. Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης

Jordi Alsina Iglesias. Υποψήφιος διδάκτορας. Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης Ηρακλείο 10/7/2014 Πρώτα άπο όλα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γωνιών Μαλεβιζίου και τον κύριο Κώστα Παντερή για την προσπάθεια που κάνουν οργανώνοντας για πρώτη φορα μία τέτοια μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνές συνέδριο για την έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από τη γυναίκα

Διεθνές συνέδριο για την έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από τη γυναίκα Επ. fcoiv. Ερ., Gr. R. So. Re. 1983 Διεθνές συνέδριο για την έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από τη γυναίκα Λάουρα Μαράτου-Αλιπράντη* Το πρώτο διεθνές συνέδριο για την «Έρευνα και εκπαίδευση γύρω από τη

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Αθήνα, 24/1/2013

Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Αθήνα, 24/1/2013 Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ Αθήνα, 24/1/2013 Κοινή Έρευνα των Ινστιτούτων της ΓΣΕΒΕΕ και της ΓΣΕΕ σχετικά με τα κίνητρα και τα εμπόδια συμμετοχής των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση. Το Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα

Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Υποστήριξη της ένταξης παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία και Πρόγραμμα Εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Παναγιώτης Πετρίδης, Φιλόλογος

Διαβάστε περισσότερα

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι [Μελέτες] Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι Κατάλογος χρήσιμων συνδέσμων προγράμματα, συνέδρια, αρχεία διαλεκτικού υλικού, πανεπιστημιακά τμήματα που περιλαμβάνουν τις νεοελλ. διαλέκτους στο πρόγραμμα σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

Κύκλος Μαθημάτων Ιστορία «Ο ελληνισμός της Ανατολής» Φιλοσοφία. Δημοτική Βιβλιοθήκη Συκεών Νοέμβριος Ιανουάριος 2018

Κύκλος Μαθημάτων Ιστορία «Ο ελληνισμός της Ανατολής» Φιλοσοφία. Δημοτική Βιβλιοθήκη Συκεών Νοέμβριος Ιανουάριος 2018 Κύκλος Μαθημάτων Ιστορία «Ο ελληνισμός της Ανατολής» Φιλοσοφία Δημοτική Βιβλιοθήκη Συκεών Νοέμβριος 2017 - Ιανουάριος 2018 Δημοτική Βιβλιοθήκη Νεάπολης Ιανουάριος 2018 - Μάρτιος 2018 ΜΗΝΥΜΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΔΗΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Αυτό το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΤΥΧΗ ΜΙΧΕΛΑΚΗ ΟΜΙΛΙΑ. ΣΤΟ 38 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

ΕΥΤΥΧΗ ΜΙΧΕΛΑΚΗ ΟΜΙΛΙΑ. ΣΤΟ 38 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΤΥΧΗ ΜΙΧΕΛΑΚΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ ΣΤΟ 38 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΡΙΤΗ 28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ) Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες. ΚΕΙΜΕΝΟ [Ρατσισμός]

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ) Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες. ΚΕΙΜΕΝΟ [Ρατσισμός] ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΕΠΑΛ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ) Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΚΕΙΜΕΝΟ [Ρατσισμός] Με την παραδοσιακή σημασία του όρου, ρατσισμός είναι το δόγμα

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική και Δίκαιο Γραπτή Δοκιμασία Α Τετραμήνου

Πολιτική και Δίκαιο Γραπτή Δοκιμασία Α Τετραμήνου Πολιτική και Δίκαιο Γραπτή Δοκιμασία Α Τετραμήνου ΘΕΜΑΤΑ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Απόλυτη διάκριση λειτουργιών υπάρχει όταν τα όργανα της μιας κρατικής λειτουργίας δεν επιτρέπεται να παρεμβαίνουν και να ασκούν,

Διαβάστε περισσότερα