Πάνος Kορνηλάκης Kαθηγητής του Aστικού Δικαίου στο Tμήμα Nομικής του A.Π.Θ.
|
|
- Περικλῆς Ζάππας
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ * Πάνος Kορνηλάκης Kαθηγητής του Aστικού Δικαίου στο Tμήμα Nομικής του A.Π.Θ. ΔIAΓPAMMA Ι. Εισαγωγή ΙΙ. Ενοποίηση σε διεθνές επίπεδο ΙΙΙ. Ενοποίηση σε επίπεδο ΕΕ (οι έως σήμερα νομοθετικές πρωτοβουλίες - η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα «Ευρωπαϊκό Δίκαιο των συμβάσεων») IV. Οι προσπάθειες των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας (οι «Αρχές Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων» της Επιτροπής Lando, η ομάδα μελέτης για ένα Ευρωπαϊκό Αστικό Κώδικα, η «ευρωπαϊκή ομάδα για το δίκαιο των αδικοπραξιών» («ομάδα Tilburg»), η ομάδα του κοινοτικού κεκτημένου (the Acquis Group), η «ομάδα της Πάβια», οι «Αρχές των Διεθνών Εμπορικών Συμβάσεων» - UNIDROIT) V. Η πιθανολογούμενη μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων και των Αδικοπραξιών VΙ. Τελική παρατήρηση Ι. Εισαγωγή 1. Το ζήτημα της δικαιικής ενοποίησης είναι πολυδιάστατο και έντονα αμφιλεγόμενο. Δεν είναι λίγες οι φωνές ενάντια σε μια τέτοια ενοποίηση, φωνές που αφετηριάζονται από το γεγονός ότι στα κράτη μέλη είναι διαφοροποιημένες οι δικαιικές παραδόσεις και αξίες καθώς και οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές δομές και υποστηρίζουν, ότι οι εθνικές νομοθεσίες ενσωματώνουν τις εθνικές δικαιικές παραδόσεις και λειτουργούν και ως σύμβολα κρατικής αλλά και πολιτιστικής ενότητας, ότι η δικαιική ενοποίηση, όταν επιχειρείται με «αυθαίρετα», «εκ των άνω», νομοθετικά μέτρα, έχει ένα σημαντικό κόστος, αφού περιορίζεται έτσι η αυτόνομη εξέλιξη των επιμέρους εθνικών δικαίων και ιδιαίτερα η ευχέρεια κατάλληλης προσαρμογής τους, όταν αυτή εμφανίζεται απαραίτητη λόγω ταχέων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών μεταβολών σε συγκεκριμένο κράτος. Kι αυτό είναι κάτι που ενδεχομένως βιώνεται ως μερική απώλεια της εθνικής δικαιικής ταυτότητας. Έτσι, είναι ιδιαίτερα αισθητή μια επιφυλακτικότητα ή ακόμη και σαφώς αρνητική στάση, ιδίως στα κράτη μέλη της ΕΕ, απέναντι στο ενδεχόμενο αντικατάστασης των εθνικών δικαίων με ευρωπαϊκές κωδικοποιήσεις. Ωστόσο, η προϊούσα παγκοσμιοποίηση της οικονομίας σε πλανητικό επίπεδο αλλά και η ομαλή λειτουργία της ενιαίας εσωτερικής αγοράς σε επίπεδο ΕΕ έχουν καταστήσει αδήριτη την ανάγκη για ενοποίηση ή τουλάχιστον εναρμόνιση εκείνων * Eισήγηση σε επιστημονική εκδήλωση της ΕΝ.ΑΣ. την στην Αθήνα.
2 156 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 τουλάχιστον των τομέων του ιδιωτικού δικαίου, η οποίοι είναι κρίσιμοι για την α- πρόσκοπτη διακίνηση αγαθών, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Στον οικονομικά σημαντικό πυρήνα του ιδιωτικού δικαίου ανήκει αναμφισβήτητα και η ύλη του αστικού δικαίου που αναφέρεται στις περιουσιακές σχέσεις των προσώπων και ιδίως το αποκαλούμενο «δίκαιο των συμβάσεων» και το δίκαιο των αδικοπραξιών. Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι οι συζητήσεις και οι πρωτοβουλίες για την ενοποίηση του ιδιωτικού δικαίου εντοπίζονται προπαντός στο δίκαιο των συμβάσεων και το δίκαιο των αδικοπραξιών. Αλλά η δικαιική ενοποίηση δεν αποβλέπει δεν πρέπει να αποβλέπει μόνο στη διευκόλυνση των διεθνών συναλλαγών ή στη εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στο επίπεδο της ΕΕ. Στο μεν διεθνές επίπεδο η δικαιική ενοποίηση μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας που θα προάγει την πολιτισμική προσέγγιση των λαών, ενώ στο πλαίσιο της ΕΕ αποτελεί sine qua non προϋπόθεση για την προσδοκώμενη έστω στο απώτερο μέλλον πολιτική ένωση της Ευρώπης. Έτσι, και παρά τις επιφυλάξεις που διατυπώνονται, φαίνεται ότι η δικαιική ενοποίηση ή τουλάχιστον εναρμόνιση σε ορισμένους τομείς του (εδώ ενδιαφέροντος) αστικού δικαίου είναι από πολλές απόψεις και χρήσιμη και σκόπιμη, ενδεχομένως και αναγκαία. 2. Σήμερα δεν θα ασχοληθώ με το αμφιλεγόμενο ζήτημα της αρμοδιότητας των οργάνων της ΕΕ να νομοθετήσουν σε επίπεδο κωδικοποίησης. Ούτε ιδιαίτερα και με τις διαθέσιμες μεθόδους εναρμόνισης. Επισημαίνω μόνο, ότι η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη μέσω Οδηγιών εναρμόνιση και πέρα από τα ζητήματα αρμοδιότητας των κοινοτικών οργάνων έχει αποκτήσει μια «κρίσιμη μάζα», που απαιτεί νέα βήματα, αφού οι μετέχοντες στις διεθνείς συναλλαγές αντιμετωπίζουν αναφορικά με το εφαρμοστέο στις συναλλαγές αυτές ουσιαστικό δίκαιο τον ωκεανό του ΙΔΔ, στον οποίο βρίσκονται διάσπαρτες νησίδες εναρμονισμένου κοινοτικού δικαίου. Παράλληλα, η προτεινόμενη εναρμόνιση μέσω διεθνών συμβάσεων (κατά το πρότυπο της Σύμβασης της Βιέννης) έχει αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα αλλά προσκρούει και σε σημαντικά εμπόδια (όπως οι διαδικασίες κύρωσης από τα εθνικά κοινοβούλια ή η δυσχέρεια τροποποίησης που απαιτεί νέα διεθνή σύμβαση). Οι δυσκολίες αυτές που θα αμβλύνονταν σημαντικά, αν μια τέτοια διεθνής σύμβαση περιοριζόταν στη θέσπιση γενικών μόνο αρχών, θεμελιωδών κανόνων (λ.χ. του δικαίου των συμβάσεων ή των αδικοπραξιών). ΙΙ. Ενοποίηση σε διεθνές επίπεδο 1. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για ενοποίηση του αστικού δικαίου σε διεθνές επίπεδο ορόσημο (σταθμό θα έλεγα) αποτελεί η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών «για τις συμβάσεις διεθνών πωλήσεων κινητών πραγμάτων» και έχει ήδη καταστεί εσωτερικό δίκαιο σε 62 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (με το ν. 2532/ 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
3 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου , που τέθηκε σε ισχύ από ). Οι ρυθμίσεις της Σύμβασης συνιστούν κορυφαία έκφανση της συγκριτικής των δικαίων σε παγκόσμιο επίπεδο και επιτυγχάνουν μια, κατά γενική ομολογία, δίκαιη στάθμιση και εξισορρόπηση των συμφερόντων των μερών. Κι αυτό γιατί αποτελούν έναν επιτυχημένο συνδυασμό διαφοροποιημένων δικαιικών αντιλήψεων από το χώρο του αγγλοσαξονικού και του η- πειρωτικού δικαίου, αλλά και έκφραση τόσο των σύγχρονων συναλλακτικών αντιλήψεων σε διεθνές επίπεδο όσο και μιας υπερεθνικής νομικής σκέψης και λογικής. Έτσι, η Σύμβαση έγινε ευρύτατα αποδεκτή από πλειάδα κρατών από όλα τα σημεία του πλανήτη (με εντελώς διαφορετικά δικαιικά συστήματα αλλά και με διαφορετικό πολιτισμικό και οικονομικοκοινωνικό status), γεγονός που την καθιστά δυνάμει μια σύγχρονη παγκόσμια lex mercatoria για τις διεθνείς πωλήσεις κινητών, αφού υπόκεινται πλέον στις ρυθμίσεις της περισσότερο από τα 2/3 του παγκοσμίου εμπορίου. 2. Θα έπρεπε ακόμη εισαγωγικά να σημειωθεί, ότι η Σύμβαση, πέρα από την καθολικά αναγνωριζόμενη σημασία της ως ομοιόμορφου ρυθμιστικού πλαισίου για τις διεθνείς συναλλαγές, είναι ιδιαίτερα σημαντική και από δύο άλλες απόψεις: Πρώτο, οι ρυθμίσεις της Σύμβασης επηρέασαν σημαντικά και το έργο της αποκαλούμενης «Επιτροπής Lando», που συνέταξε τις «Αρχές Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων», στις οποίες θα αναφερθώ στη συνέχεια της εισήγησής μου. Δεύτερο, οι ρυθμίσεις της Σύμβασης αποτέλεσαν το ρυθμιστικό πρότυπο που υιοθέτησε η Οδηγία 1999/44/ΕΚ «σχετικά με ορισμένες πτυχές της πώλησης και των εγγυήσεων καταναλωτικών αγαθών». Η ενσωμάτωση της Οδηγίας αυτής στο εσωτερικό μας δίκαιο πραγματοποιήθηκε με το ν. 3043/2002, με τον οποίο ο έλληνας νομοθέτης επεξέτεινε τις βασικές ρυθμίσεις της Οδηγίας (που αφορούσαν μόνο την πώληση καταναλωτικών αγαθών) σε κάθε είδους πώληση και τις ενσωμάτωσε στον ΑΚ με τροποποίηση των διατάξεών του που ρυθμίζουν την ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα ή για έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων. Έτσι, το νέο δίκαιο της πώλησης του ΑΚ εμφορείται στην ουσία από μια «φιλοσοφία» παρεμφερή με αυτήν της Σύμβασης. Συνεπώς, οι προβληματισμοί που αναπτύσσονται και οι απόψεις που διατυπώνονται σε σχέση με τις ρυθμίσεις της Σύμβασης αποκτούν ιδιάζουσα βαρύτητα και για την ερμηνεία του νέου δικαίου της πώλησης του ΑΚ. ΙΙΙ. Ενοποίηση σε επίπεδο ΕΕ 1. Στο επίπεδο της ΕΕ, ο κοινοτικός νοµοθέτης έχει ακολουθήσει µια επιλεκτική προσέγγιση, µε την έκδοση οδηγιών σε συγκεκριμένους τομείς ή για συγκεκρι- µένες συµβάσεις ή τεχνικές εµπορίας, όπου εντοπίστηκε ανάγκη εναρµόνισης. Έ- τσι, ιδίως στη δεκαετία του 1990, εκδόθηκε σειρά οδηγιών για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών - μελών στο χώρο του αστικού δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι Οδηγίες που αποσκοπούν στην προστασία του καταναλωτή, όπως οι οδηγίες για την ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊό-
4 158 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 ντων 1, για τις συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος 2, για την καταναλωτική πίστη 3, για τα οργανωμένα ταξίδια 4, για τις καταχρηστικές ρήτρες στις καταναλωτικές συμβάσεις 5, για τη χρονομεριστική μίσθωση 6, για τις συμβάσεις από απόσταση 7, για την παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών από απόσταση (2002/65/ΕΚ), με επιστέγασμα την οδηγία 1999/44/ΕΚ για την πώληση καταναλωτικών αγαθών 8, που θίγει ορισμένα από τα σπουδαιότερα τόσο από θεωρητική όσο και από πρακτική άποψη ζητήματα του αστικού δικαίου. Πέρα από το πεδίο της προστασίας του καταναλωτή επισημαίνω την Οδηγία 2000/35/ΕΚ για την καθυστέρηση πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, την Οδηγία 1999/93/ΕΚ για τις ηλεκτρονικές υπογραφές και την Οδηγία 2000/31/ΕΚ για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι Οδηγίες αυτές, καθιερώνοντας αποσπασματικές και ασυστηματοποίητες ρυθμίσεις είχαν περιορισμένη μόνο επίπτωση στην σκοπούμενη ενοποίηση του ιδιωτικού δικαίου και, πάντως, δεν αποδείχθηκαν πρόσφορες για την επίλυση όλων των προβληµάτων που µπορεί να προκύψουν, ενόψει και των αναπόφευκτων διαφοροποιήσεων τόσο κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσης των Οδηγιών στα επιμέρους εθνικά δίκαια όσο και κατά την ερμηνεία και εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων από τα εθνικά δικαστήρια. 1. Οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 25ης Ιουλίου 1985 για την προσέγγιση των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών µελών σε θέµατα ευθύνης λόγω ελαττωµατικών προϊόντων (ΕΕ L 210, , σ. 29) όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 99/34/EC (ΕΕ L 141, , σ. 20). 2. Οδηγία 85/577/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 20ης Δεκεµβρίου 1985 για την προστασία των καταναλωτών κατά τη σύναψη συµβάσεων εκτός εµπορικού καταστήµατος (ΕΕ L 372, , σ. 31). 3. Οδηγία 85/577/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 20ης Δεκεµβρίου 1985 για την προστασία των καταναλωτών κατά τη σύναψη συµβάσεων εκτός εµπορικού καταστήµατος (ΕΕ L 372, , σ. 31). Οδηγία 87/102/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 22ας Δεκεµβρίου 1986 για την προσέγγιση των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών µελών που διέπουν την καταναλωτική πίστη (ΕΕ L 42, , σ. 48) όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 90/88 (ΕΕ L 61, , σ. 14) και την οδηγία 98/7 (ΕΕ L 101, , σ. 17). 4. Οδηγία 90/314/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 13ης Ιουνίου 1990 για τα οργανωµένα ταξίδια και τις οργανωµένες διακοπές και περιηγήσεις (ΕΕ L 158, , σ. 59). 5. Οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά µε τις καταχρηστικές ρήτρες των συµβάσεων που συνάπτονται µε καταναλωτές (ΕΕ L 95, , σ. 29) 6. Οδηγία 94/47/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 1994 περί της προστασίας των αγοραστών ως προς ορισµένες πλευρές των συµβάσεων που αφορούν την απόκτηση δικαιώµατος χρήσης ακινήτων υπό καθεστώς χρονοµεριστικής μίσθωσης (ΕΕ L 280, , σ. 83). 7. Οδηγία 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 20ης Μαΐου 1997 για την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συµβάσεις (ΕΕ L 144, , σ. 19). 8. Οδηγία 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 25ης Μαΐου 1999, σχετικά µε ορισµένες πτυχές της πώλησης και των εγγυήσεων καταναλωτικών αγαθών (ΕΕ L 171, , σ. 12). 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
5 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου Για το λόγο αυτόν, στις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την γνωστή «ανακοίνωση για ένα Ευρωπαϊκό Δίκαιο των συμβάσεων», με την οποία για πρώτη φορά ζητούσε από έναν ευρύ κύκλο φορέων (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, κυβερνήσεις κτλ.) απόψεις για το αν και με ποιους τρόπους θα ήταν ευκταία η ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την ενοποίηση ή τουλάχιστον εναρμόνιση του δικαίου των συμβάσεων στο πλαίσιο της ΕΕ. Στις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ένα «σχέδιο δράσης» (action plan), στο οποίο επιβεβαιώνει, ότι το συμπέρασμα από τις εκατοντάδες απαντήσεων που έλαβε, είναι να διατηρηθεί η έως τώρα ακολουθούμενη τακτική της ΕΕ να νομοθετεί περιπτωσιολογικά, όπου διαπιστώνεται ανάγκη εναρμόνισης. Παράλληλα, το βασικό πρόβλημα που διαπιστώθηκε έγκειται στην έλλειψη εσωτερικής συνοχής του κοινοτικού δικαίου των συμβάσεων, όπως διαμορφώθηκε με τις παραπάνω Οδηγίες, και, στην μη ενιαία ερμηνεία και εφαρμογή του. Έτσι, το «σχέδιο δράσης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει: α. Τη βελτίωση του υφιστάμενου κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα του δικαίου των συμβάσεων, δηλαδή στη βελτίωση της σχετικής (υφιστάμενης αλλά και μελλοντικής) κοινοτικής νομοθεσίας σε επίπεδο διατύπωσης και περιεχομένου, ώ- στε να αποκτήσει συνέπεια και εσωτερική συνοχή και να διευκολυνθεί η ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του. β. Τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου αναφοράς (common frame of reference), που θα περιλαμβάνει κοινά αποδεκτές αρχές και βασικούς κανόνες καθώς και ορολογία στο πεδίο του δικαίου των συμβάσεων όπως λ.χ. τους κανόνες για την κατάρτιση, εγκυρότητα και ερμηνεία των συμβάσεων ή για τη μη εκπλήρωση καθώς και αποσαφήνιση θεμελιωδών όρων, όπως «σύμβαση», «καταναλωτής» ή «ζημία». Αυτό το κοινό πλαίσιο αναφοράς θα μπορεί να χρησιµοποιείται: α) ως υπόδειγμα για τον κοινοτικό νομοθέτη ώστε να καταστεί συνεκτικότερο τόσο το υπάρχον όσο και το μελλοντικό κοινοτικό δίκαιο (και βέβαια ως βάση για τη διαμόρφωση ενός Eυρωπαϊκού Kώδικα Ενοχών) β) ως μοντέλο για τον εθνικό νομοθέτη κατά το σχεδιασµό νοµοθετικών πρωτοβουλιών (εισαγωγή νέων ρυθμίσεων - τροποποίηση των ήδη υφισταμένων) και γ) ως βοηθητικό μέσο για την ερμηνεία και συμπλήρωση του ήδη υπάρχοντος, σε επιμέρους θέματα, ενοποιημένου ή εναρμονισμένου δικαίου και ειδικότερα των υφιστάμενων διεθνών συμβάσεων (ή συνθηκών) και γ. Τη δημιουργία ενός νέου μηχανισμού (optional instrument) στο πλαίσιο της ΕΕ, που θα θέτει στη διάθεση των συμβαλλομένων ολοκληρωμένο σύστημα κανόνων, ειδικά διατυπωμένων για διασυνοριακές συμβάσεις μέσα στην εσωτερική αγορά. Στους κανόνες αυτούς θα μπορούν να παραπέμπουν τα μέρη τη ρύθμιση, ολικά ή μερικά, της συγκεκριμένης σύμβασης που συνάπτουν. Την πρώτη ύλη για τη δημιουργία αυτού του κοινού πλαισίου αναφοράς (που θα είναι χρήσιμο και στο χώρο των αδικοπραξιών) θα αποτελέσουν καταρχήν οι
6 160 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 υφιστάμενες εθνικές νομοθεσίες τόσο σε επίπεδο κοινού παρονομαστή όσο και σε επίπεδο διαμόρφωσης κοινών αρχών ή επιλογής της άριστης λύσης. Σημαντικός θα είναι εδώ και ο ρόλος της νομολογίας των ανώτατων κυρίως εθνικών δικαστηρίων, των καθιερωμένων συναλλακτικών πρακτικών (όπως λ.χ. αποτυπώνονται στις «Αρχές των Διεθνών Εμπορικών Συμβάσεων» του UNIDROIT), της υφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας και, κυρίως, της Σύμβασης της Βιέννης IV. Οι προσπάθειες των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας 1. Οι «Αρχές Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων» της Επιτροπής Lando Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η προσπάθεια της Eπιτροπής Lando. H Eπιτροπή Lando επιχείρησε, σε δικαιοσυγκριτική βάση, να καθιερώσει τις αρχές εκείνες που καταρχήν φαίνονταν να είναι ευρύτερης αποδοχής στο χώρο της EE (ένα είδος κοινού παρονομαστή των δικαίων των συμβάσεων των 15 μελών της EE) αλλά και κρίθηκαν ως ουσιαστικά καταλληλότερες, ενόψει των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών στην Eυρώπη. Οι «Αρχές Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων» της Eπιτροπής Lando αποτελούν ουσιαστικά ένα ελαστικό υπερεθνικό σύστημα, ένα είδος σύγχρονου ius commune με τη μορφή ενός Restatement των γενικών αρχών του δικαίου των συμβάσεων στον ευρωπαϊκό χώρο. 2. Η ομάδα μελέτης για ένα Ευρωπαϊκό Αστικό Κώδικα Από το 1999 τη σκυτάλη πήρε η αποκαλούμενη «ομάδα μελέτης για ένα Ευρωπαϊκό Αστικό Κώδικα» (Study Group on a European Civil Code), η οποία υπό την ηγεσία του καθηγητή Christian von Bar επεξεργάζεται σε διάφορα ερευνητικά κέντρα τις ρυθμίσεις ενός μελλοντικού Ευρωπαϊκού Αστικού Κώδικα, με επίκεντρο ορισμένες μορφές συμβάσεων (ιδίως συμβάσεις πώλησης και παροχής υπηρεσιών αλλά και μακροχρόνιες συμβάσεις), τις αδικοπραξίες, τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, τη διοίκηση αλλοτρίων και τη μεταβίβαση της κυριότητας καθώς και την εμπράγματη ασφάλεια σε κινητά. 3. Η «ομάδα της Πάβια» Η αποκαλούμενη «οµάδα της Πάβια» υπό την ηγεσία του καθηγητή Gandolfi δηµοσίευσε πρόσφατα ένα προσχέδιο του πρώτου βιβλίου ενός «Ευρωπαϊκού Κώδικα Συμβάσεων» (European Contract Code - Preliminary draft, Universita Di Pavia, 2001) βάσει της εργασίας της «Academy of European Private Lawyers». Ο κώδικας αυτός περιέχει ένα σύνολο κανόνων και λύσεων (και όχι απλώς γενικών αρχών του δικαίου των συμβάσεων) που βασίζονται στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελβετίας και καλύπτουν τη σύνταξη, το περιεχόµενο, την ερµηνεία, την εκτέλεση και τη µη εκτέλεση µιας σύµβασης, τη λήξη και την παράτασή της, άλλες συµβατικές ανωµαλίες και ένδικα µέσα. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
7 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου Η «ευρωπαϊκή ομάδα για το δίκαιο των αδικοπραξιών» ή «Ομάδα Tilburg» (European Group on Tort Law), η οποία δημοσίευσε ήδη τις «Αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου των αδικοπραξιών» (Principles of European Tort Law). 5. Η ομάδα του «κοινοτικού κεκτημένου» (The Acquis Group), η οποία προσεγγίζει το ζήτημα του ευρωπαϊκού δικαίου των συμβάσεων από τη σκοπιά του ήδη υ- φιστάμενου κοινοτικού δικαίου και όχι από τη σκοπιά των επιμέρους εθνικών νομοθεσιών. 6. Οι «Αρχές των Διεθνών Εμπορικών Συμβάσεων» - UNIDROIT Για την ενοποίηση του Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων ιδιαίτερα χρήσιμες θα είναι και οι «Αρχές των Διεθνών Εμπορικών Συμβάσεων» (Principles of International Commercial Contracts) που εξέδωσε το 1994 το Διεθνές Ινστιτούτο της Ρώμης για την Ενοποίηση του Ιδιωτικού Δικαίου (International Institute for the Unification of Private Law - UNIDROIT). Οι «αρχές» αυτές χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως σε όλο τον κόσμο από διαιτητικά δικαστήρια κατά την αντιμετώπιση διεθνών εμπορικών διαφορών. V. Η πιθανολογούμενη μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων και των Αδικοπραξιών Α. Δίκαιο Συμβάσεων Ολοκληρώνοντας την εισήγησή μου θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ, με πολλή συντομία, στις βασικές κατευθύνσεις, τους άξονες πάνω στους οποίους θα κινείται το επί θύραις Ευρωπαϊκό Δίκαιο των Συμβάσεων (οι παραπομπές γίνονται στα άρθρα του τελικού σχεδίου της «Επιτροπής Lando»). 1. Την αρχή της συμβατικής ελευθερίας (1:102) τόσο ως προς την κατάρτιση ή μη μιας σύμβασης όσο και ως προς τη διαμόρφωση του περιεχομένου της. 2. Την αρχή της καλής πίστης (1:201, 1:202) Η καλή πίστη (και επικουρικά τα συναλλακτικά ήθη και συνήθειες) καθίστανται γνώμονας της εκπλήρωσης των ενοχών και της άσκησης των ενοχικών δικαιωμάτων. Kατά τούτο δεν υπάρχει απόκλιση από τη θεμελιώδη διάταξη του άρθρου 288 AK. Eρωτηματικό παραμένει μόνο το αν στην πράξη θα δοθεί το σημαντικό εύρος που η ελληνική θεωρία και νομολογία έχουν ήδη, ορθώς, αναγνωρίσει στο άρθρο 288. Η Επιτροπή Lando δεν ακολούθησε εδώ τη ΣτΒ, η οποία δεν επέτυχε να περιλάβει αντίστοιχη ρύθμιση (βλ. άρθρ. 7 1 ΣτΒ) 3. Την έννοια του «ευλόγου» (1:302) Σε πολλές διατάξεις του σχεδίου χρησιμοποιούνται οι αόριστες νομικές έννοιες
8 162 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 του «ευλόγου» (reasonableness) και του «μη ευλόγου», προκειμένου να προσδιορισθεί η ύπαρξη, η έκταση αλλά και το ειδικότερο περιεχόμενο των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των μερών. Έτσι γίνεται λόγος στο σχέδιο για ευλόγως αναμενόμενη από τον αντισυμβαλλόμενο γνώση ή λήψη υπόψη ορισμένων συνθηκών {1: 303(4), 2:102, 2:202(3) 3:201(3), 3:206, 3:209(3), 5:101(3), 6:111(2)(a), 8:103(2), 8:108(1), 9:503}, για εύλογο χρόνο αναμονής {2:206(2) και (3), 3:203, 7:109(2), 7:102(3), 8:106(3), 8:105(2), 8:108(3), 9:303(2) και (3), 9:506}, για εύλογη αντιπαροχή ή για εύλογο συμβατικό όρο {4:105(3), 4:115, 6:104, 6:105, 6:106(2), 7:110(2)(a), (b), 9:101(2) (a), 9:506, 9:509(2)}, για μη εύλογες (δυσανάλογες) προσπάθειες ή δαπάνες {7:110(1) και (3), 9:102(2)(d), 9:505(1) κτλ. Σύμφωνα με ειδική διάταξη του σχεδίου Lando (1:302), το εύλογο ή μη θα κριθεί με βάση την καλή πίστη και αφού ληφθούν υπόψη τα συναλλακτικά ήθη και συνήθειες, η φύση και ο σκοπός της σύμβασης καθώς και οι συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης. 4. Την ενιαία σύλληψη της μη εκπλήρωσης α. Υιοθετείται η ιδέα της ενιαίας μορφής μη εκπλήρωσης (1:301). Eισάγεται ένα «βασικό πραγματικό», μια «βασική νομοτυπική μορφή», όπου δεσπόζει η κεντρική έννοια της «μη εκπλήρωσης» (non-performance). O όρος υποδηλώνει κάθε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης της ενοχής από την πλευρά του οφειλέτη, δηλαδή οι περιπτώσεις που στο ελληνικό δίκαιο θα χαρακτηρίζονταν αδυναμία παροχής, υπερημερία οφειλέτη καθώς και ελαττωματική και, γενικότερα, πλημμελής εκπλήρωση της παροχής (στην οποία, ως γνωστό, εντάσσεται και η μη εκπλήρωση παρεπόμενων υποχρεώσεων). H «μη εκπλήρωση» συναρτάται (8:101) με την παροχή, στον δανειστή, όλων κατά βάση των ένδικων βοηθημάτων (αυτούσια εκπλήρωση, άρνηση εκπλήρωσης της αντιπαροχής, μείωση της αντιπαροχής, αποζημίωση, κατάλυση του συμβατικού δεσμού). Στο μέτρο μάλιστα που τα δικαιώματα αυτά δεν αντιφάσκουν μεταξύ τους, ο δανειστής μπορεί να τα ασκήσει σωρευτικά ή να μεταπηδήσει από το ένα σε ένα άλλο (8:102). Eιδικοί κανόνες για συγκεκριμένες μορφές αθέτησης είναι σπάνιες εξαιρέσεις. Eπισημαίνω εδώ, ότι πραγματικά ελαττώματα του πωληθέντος πράγματος, του μισθίου ή του έργου (που σ εμάς ρυθμίζονται διαφοροποιημένα και σε διαφορετικά κεφάλαια του AK) στοιχειοθετούν εδώ μη εκπλήρωση. H κεντρική αυτή έννοια {«μη εκπλήρωση» (non-performance)} υποδηλώνει βέβαια μόνο το αντικειμενικό γεγονός της μη συμμόρφωσης του οφειλέτη προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις και δεν συναρτάται εννοιολογικά με πταίσμα ή ευθύνη του τελευταίου. β. H επιλογή αυτή θα πρέπει αναμφισβήτητα να χαιρετιστεί. O AK μας όσο και το πρότυπό του, ο γερμak, δεν είναι ασφαλώς στο σημείο αυτό πρότυπα νομοτεχνικής αρτιότητας: Tο ίδιο ζήτημα, η μη εκπλήρωση, αντιμετωπίζεται ατελώς, α- ποσπασματικά και με διαφορετικό τρόπο σε διάφορα κεφάλαια του AK. Έτσι, αφού 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
9 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου 163 διακρίνονται ως μορφές ανώμαλης εξέλιξης μόνο η αδυναμία παροχής και η υπερημερία οφειλέτη, αγνοείται και μένει αρρύθμιστη η τρίτη και σημαντική μορφή ανωμαλίας, η πλημμελής εκπλήρωση. Tο νομοθετικό κενό, που επιχειρείται να πληρωθεί με αναλογία δικαίου, είναι πολύ σημαντικό αλλά και αδικαιολόγητο (αφού η μορφή αυτή ανώμαλης εξέλιξης ήταν γνωστή, χάρις στον Staub, ήδη από το 1904). Στη συνέχεια παρατίθενται στον AK διατάξεις για την αδυναμία και την υ- περημερία που ισχύουν για κάθε ενοχή (335 επ.) και αργότερα, σε άλλο κεφάλαιο, τα ίδια θέματα ρυθμίζονται με διαφορετικό τρόπο όταν πρόκειται για αμφοτεροβαρή σύμβαση (374 επ.), ενώ διασπώνται αδικαιολόγητα οι ρυθμίσεις για την αρχική και την επιγενόμενη αδυναμία παροχής. Σε όλα αυτά προστίθενται οι διατάξεις του ειδικού ενοχικού για τις επώνυμες συμβάσεις, οι οποίες συχνά εμπεριέχουν ρυθμίσεις αποκλίνουσες από αυτές του γενικού ενοχικού. Eίναι προφανές, ότι αυτός ο κυκεώνας των διάσπαρτων και αυτόχρημα ατελών ρυθμίσεων θα μπορούσε, σχετικά εύκολα, να είχε αντικατασταθεί με μία ενιαία, απλούστερη και οπωσδήποτε πληρέστερη ρύθμιση, με αφετηρία την ενιαία σύλληψη της μη εκπλήρωσης. 5. Την αρχή της αντικειμενικής ευθύνης του οφειλέτη Η υπαιτιότητα παύει πλέον να αποτελεί προϋπόθεση της ευθύνης του οφειλέτη για μη εκπλήρωση {8:101(1) και (2)}. Υιοθετείται η αγγλοσαξονικής προελεύσεως αντίληψη, ότι με την κατάρτιση της Σύμβασης ο οφειλέτης εγγυάται την προσήκουσα (από κάθε άποψη) εκπλήρωση της παροχής του. Aκόμη και σε περίπτωση «συγχωρητής» μη εκπλήρωσης {ουσιαστικά δηλαδή οφειλόμενης σε ανώτερη βία {8:101(2), 8:108} ο οφειλέτης απαλλάσσεται μόνο από την υποχρέωση εκπλήρωσης ή αποζημίωσης, ενώ ο δανειστής δικαιούται να μην εκπληρώσει τη δική του παροχή (9:201) ή να μειώσει την αντιπαροχή ή να λύσει τη σύμβαση (9:301). Πρόκειται πραγματικά για αξιοσημείωτη εξέλιξη, αφού, όπως είναι γνωστό, η υπαιτιότητα, έχοντας ισχυρό ιδεολογικό, ηθικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο θεωρούνταν, από την εποχή του ρ.δ., sine qua non προϋπόθεση για τη θεμελίωσης της α- στικής ευθύνης. Γι αυτό, όταν διαπιστώθηκε ότι η εμμονή στην υπαιτιότητα δεν οδηγεί συχνά σε ουσιαστικά δίκαιες λύσεις, η εγκατάλειψή της επιχειρήθηκε και επιχειρείται αργά, σταδιακά, άλλοτε φανερά και άλλοτε συγκεκαλυμμένα, αλλού διστακτικά, επιφυλακτικά κι αλλού με τόλμη και αποφασιστικότητα, με πρωτοβουλία εδώ του νομοθέτη κι εκεί του δικαστή, με την υποστήριξη ή σπανιότερα την πολεμική των θεωρητικών του δικαίου παντού και πάντοτε όμως ξεκάθαρη, ανυποχώρητη ολοένα και εντονότερη προβάλλει η τάση για περιορισμό του πεδίου ε- φαρμογής της υποκειμενικής ευθύνης. Tα πρώτα βήματα είχαν ήδη γίνει στο μεν ουσιαστικό δίκαιο με την αντικειμενικοποίηση της έννοιας της αμέλειας και την, σε πολλές περιπτώσεις, νομολογιακή ανύψωση της «απαιτούμενης στις συναλλαγές
10 164 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 επιμέλειας» σε πρακτικώς ανέφικτα επίπεδα, στο δε δικονομικό δίκαιο με τη νομολογιακή αντιστροφή, σε ορισμένες περιπτώσεις, του βάρους απόδειξης της υπαιτιότητας και την αποκαλούμενη «εκ πρώτης όψεως απόδειξη» (res ipsa loquitur) της υπαιτιότητας, ενώ εξακολουθούν να πολλαπλασιάζονται τα νομοθετήματα (ιδίως στο πεδίο της εξωδικαιοπρακτικής ευθύνης), με τα οποία εγκαταλείπεται ανοιχτά η αρχή της υπαιτιότητας. 6. Η αξίωση για αυτούσια εκπλήρωση (9:102, 9:103) Στον δανειστή παρέχεται, ορθώς, αν και με σχετικά ευρείες εξαιρέσεις, αξίωση για αυτούσια εκπλήρωση. 7. Την έννοια της «θεμελιώδους μη εκπλήρωσης» (fundamental non-performance). Ως τέτοια θεωρείται η μη εκπλήρωση όταν (8:103) i) η αυστηρή τήρηση των συμπεφωνημένων είναι ουσιώδης για τη σύμβαση, ii) ο δανειστής, λόγω της παράβασης, δεν έχει πλέον ευλόγως συμφέρον στη διατήρηση της συμβατικής δέσμευσης και αυτό το πρόβλεψε ή όφειλε να το είχε προβλέψει ο αθετών οφειλέτης και iii) η μη εκπλήρωση οφείλεται σε δόλο. Σε περίπτωση μιας τέτοιας «θεμελιώδους μη εκπλήρωσης» παρέχονται στο δανειστή περισσότερα δικαιώματα και ιδίως το δικαίωμα να καταλύσει το συμβατικό δεσμό {9:301(1)}. H έννοια αυτή δεν υπάρχει καθεαυτή στον AK, στοιχεία της όμως ενυπάρχουν σ αυτόν, αφού σε αρκετές διατάξεις του (λ.χ. 337, 343 2, 384, 385.2, 386, 401) τα δικαιώματα του δανειστή διαβαθμίζονται ανάλογα με τη ειδικότερη σημασία της αθέτησης. 8. Τη διαβάθμιση της ευθύνης ανάλογα με το βαθμό πταίσματος Aκόμη, παρά την φανερή εγκατάλειψη της υπαιτιότητας, το σχέδιο της Επιτροπής Lando φαίνεται να μην μπορεί να απογαλακτισθεί από αυτήν, αφού σε ορισμένες περιπτώσεις διαβαθμίζει τις συνέπειες της μη εκπλήρωσης ανάλογα με την ύ- παρξη (και το βαθμό) πταίσματος του οφειλέτη: Συγκεκριμένα, η δόλια αθέτηση θεωρείται «θεμελιώδης» και συνδυάζεται με παροχή αυξημένων δικαιωμάτων στο δανειστή (8:103) ενώ με άλλη διάταξη (9:503) η αποζημίωση περιορίζεται μεν στην αποκατάσταση των ζημιών που είχαν προβλεφθεί ή μπορούσαν να προβλεφθούν, ορίζεται όμως, ότι σε περίπτωση δόλου ή βαριάς αμέλειας του οφειλέτη αποκαθίστανται και οι απρόβλεπτες ζημίες, κάτι που για μας σημαίνει εγκατάλειψη της πρόσφορης αιτιότητας. Διατηρώ επιφυλάξεις για τις διατάξεις αυτές κυρίως γιατί θεωρώ ότι διασπούν χωρίς αποχρώντα λόγο την ενιαία ρύθμιση των συνεπειών της μη εκπλήρωσης. Eιδικά δε η δεύτερη όχι μόνο είναι, κατά τη γνώμη μου, ουσιαστικά άδικη αλλά και μη ευχερώς αποδεκτή, αφού υιοθετεί ουσιαστικά, στο πεδίο του αιτιώδους συνδέσμου, τη θεωρία του ισοδυνάμου των όρων. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
11 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου Σωρευτική άσκηση των δικαιωμάτων υπαναχώρησης και αποζημίωσης (8:102) 10. Την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης Iδιαίτερα θα πρέπει να επιδοκιμασθεί, το ότι σε αντίθεση με τον AK (299) η αποζημίωση που οφείλεται σε περίπτωση μη εκπλήρωσης περιλαμβάνει και την αποκατάσταση της μη περιουσιακής ζημίας {9:501(2)(a)}. 11. Tο δικαίωμα για μείωση της αντιπαροχής Eισάγεται γενικό δικαίωμα μείωσης της αντιπαροχής σε περίπτωση μη εκπλήρωσης (9:401). H ρύθμιση γενικεύει το γνωστό μας δικαίωμα για μείωση του τιμήματος ή του μισθώματος ή της αμοιβής του εργολάβου σε περίπτωση πραγματικών ελαττωμάτων του πωληθέντος ή του μισθίου ή του έργου. Kαι το γενικεύει προς δύο κατευθύνσεις: το δικαίωμα για μείωση παρέχεται αφενός μεν σε κάθε σύμβαση αφετέρου δε για κάθε είδους αθέτηση (και όχι μόνο για ελαττωματικότητα). 12. Την κατάλυση του συμβατικού δεσμού Tα μειονεκτήματα της ρύθμισης του AK για τη μη εκπλήρωση (στα οποία και έχω ήδη αναφερθεί) επαναλαμβάνονται και στην, ομοίως περίπλοκη, αδικαιολόγητα διαφοροποιημένη, αποσπασματική και διασπαρμένη ρύθμιση του δικαιώματος του δανειστή να απαλλαγεί από το συμβατικό δεσμό σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης της σύμβασης. Θυμίζω: Διαφορετικά ονόματα για το ίδιο δικαίωμα: Yπαναχώρηση (συμβατική και νόμιμη), αναστροφή, καταγγελία, ανάκληση. Eνμέρει η ρύθμιση στο γενικό ενοχικό (αλλά και εκεί διαφοροποιημένη) ενμέρει στις διατάξεις του ειδικού ενοχικού για τις επώνυμες συμβάσεις (και εκεί με διαφοροποιημένες προϋποθέσεις αλλά και έννομες συνέπειες). Eνέργεια άλλοτε ex nunc και άλλοτε ex tunc. Eπιστροφή των παροχών που είχαν εκπληρωθεί άλλοτε με αδικαιολόγητο πλουτισμό και άλλοτε με ενοχή εκ του νόμου. Ένα πραγματικό χάος. Η αρχή pacta sunt servanda και η συνακόλουθη η αρχή της κατά το δυνατό διατήρησης των συμβάσεων σε ισχύ παρά την ενδεχόμενη ανωμαλία στην εξέλιξή τους συνιστούν sine qua non προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία των διεθνών συναλλαγών. Τούτο σημαίνει, ότι σε περίπτωση συμβατικών παραβάσεων ο αντισυμβαλλόμενος του αθετούντος θα πρέπει να επιδιώξει καταρχήν την ικανοποίησή του με ένδικα βοηθήματα της αυτούσιας εκπλήρωσης, της μείωσης του τιμήματος και, κυρίως, της αξίωσης αποζημίωσης. Ενόψει του ότι η λύση της σύμβασης συνεπάγεται, στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, βαρύτατες οικονομικές συνέπειες για τον αθετούντα (σημαντικά έξοδα αλλά και κινδύνους μεταφοράς ή και αποθήκευσης των επιστρεφόμενων αγαθών, συναλλαγματικές διατυπώσεις κτλ.) το δικαίωμα υπαναχώρησης παρέχεται, ως ultimum remedium, μόνο περίπτωση «θεμελιώδους μη εκπλήρωσης».
12 166 Πάνος Κορνηλάκης Digesta 2004 Ωστόσο, η ουσία είναι καταρχήν απλή: Όταν η αθέτηση έχει ορισμένη βαρύτητα, ώστε ο δανειστής να μην έχει πλέον ευλόγως συμφέρον στη διατήρηση της σύμβασης, θα πρέπει να του δοθεί το δικαίωμα να καταλύσει τον ενοχικό δεσμό, ανεξάρτητα από το αν η αθέτηση οφείλεται σε υπαιτιότητα του οφειλέτη ή όχι. H έλλειψη συμφέροντος στη διατήρηση της σύμβασης θα μπορεί να κρίνεται κάθε φορά με βάση την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη και αφού ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της σύμβασης όσο και οι ειδικότερες επιπτώσεις της αθέτησης στα συμφέροντα του δανειστή. Στο πλαίσιο αυτά είναι σκόπιμο, σε περίπτωση υπερημερίας, να επιβληθεί στο δανειστή η υποχρέωση να θέσει στον οφειλέτη εύλογη προθεσμία εκπλήρωσης και μετά την άπρακτη παρέλευσή της να δικαιούται να καταλύσει το συμβατικό δεσμό. Eίναι, λοιπόν, άξιο επιδοκιμασίας, ότι το σχέδιο ρυθμίζει το ζήτημα της λύσης του συμβατικού δεσμού με βάση αυτή την απλουστευμένη σύλληψη (9:301 επ.). Aξίζει να σημειωθεί, ότι η λύση του συμβατικού δεσμού δεν έχει αναδρομική ενέργεια (9:305), ότι οι παροχές που εκπληρώθηκαν δεν επιστρέφονται υποχρεωτικά αλλά μόνο εφόσον το θελήσουν τα μέρη (9:305-9:309) ενώ προβλέπεται και δικαίωμα αποζημίωσης (9:505-9:506). 13. Σημαντικές είναι ακόμη οι προβλέψεις για: α. Τους όρους που δεν αποτέλεσαν αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης (2:104, 4:110) β. Την ευθύνη από τις διαπραγματεύσεις {2:301 (αρνητικό διαφέρον), 2:302} γ. Την μεταβολή των συνθηκών (6:111) δ. Την προβλεψιμότητα της αποκαταστατέας ζημίας (θετικό διαφέρον, 9:502) σε περίπτωση μη εκπλήρωσης (9:503) ε. Τη σύμβαση υπέρ τρίτου (6:110) Β. Δίκαιο Αδικοπραξιών (οι παραπομπές γίνονται στο τελευταίο σχέδιο της «ομάδας μελέτης για ένα Ευρωπαϊκό Αστικό Κώδικα» (βλ. παραπάνω υπό IV 2) 1. Εισάγεται ως κανόνας η υποκειμενική ευθύνη (1:101) με παράλληλη πρόβλεψη αρκετών και ενδιαφερουσών περιπτώσεων αντικειμενικής ευθύνης (3:101 επ.). 2. Εισάγεται γενική αξίωση πρόληψης (1:102, 7:301) 3. Η ζημία θεωρείται νομικά σημαντική (και αποκαταστατέα) είτε όταν τούτο προβλέπεται ρητά {2:101 (1) (a)}, είτε όταν προκαλείται από την προσβολή δικαιώματος ή συμφέροντος άξιου έννομης προστασίας {2:101 (1) (β), (c)}. Ωστόσο, ξενίζει η πρόβλεψη {2:101 (2), (3)}, ότι στις δύο τελευταίες περιπτώσεις η ζημία α- ποκαθίσταται εφόσον τούτο κριθεί ως δίκαιο και εύλογο ενόψει του λόγου της ευθύνης, της φύσης της ζημίας, των ευλόγων προσδοκιών του ζημιωθέντος και των σχετικών επιταγών της δημόσιας τάξης. Ακόμη, ξενίζει δογματικά και η πρόβλεψη, ότι η ασήμαντη ζημία δεν αποκαθίσταται (7:102). 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX
13 Digesta 2004 Προσπάθειες διεθνούς ενοποίησης του αστικού δικαίου Αποκαθίσταται η μη περιουσιακή ζημία τρίτων προσώπων, εφόσον βρίσκονταν σε «ιδιαίτερα στενή προσωπική σχέση με τον άμεσα ζημιωθέντα» {2: 202 (1)}. 5. Καθιερώνεται ευθύνη για παροχή εσφαλμένων πληροφοριών (2:207), για μόλυνση του περιβάλλοντος (έναντι του κράτους, 2:209) και για παρακίνηση σε αθέτηση σύμβασης (2:211). 6. Καθιερώνεται αντικειμενική ευθύνη (ευθύνη από διακινδύνευση) για ζημίες από: ζώα (3:205), ελαττωματικά προϊόντα (3:206), δραστηριότητες επικίνδυνες για το περιβάλλον (3:207), τροχαία ατυχήματα (3:208), επικίνδυνα αντικείμενα, δραστηριότητες και διαδικασίες (3:209: γενική ρήτρα ευθύνης από διακινδύνευση). 7. Καθιερώνεται η ανώτερη βία ως λόγος απαλλαγής από την αδικοπρακτική ευθύνη (6:108). 8. Εισάγεται μια επικίνδυνη κατά τη γνώμη μου δυνατότητα περιορισμού ή και αποκλεισμού της ευθύνης: α. όταν τούτο κρίνεται δίκαιο και εύλογο και εφόσον η ζημία δεν προκλήθηκε με δόλο και η πλήρης αποζημίωση θα ήταν δυσανάλογη προς το πταίσμα του δράστη ή τις δυνατότητές του να αποφύγει την πρόκληση της ζημίας(7:202), β. Όταν ο ζημιωθείς αποζημιώνεται από ασφαλιστικό φορέα (8:202). VΙ. Τελική παρατήρηση Οι υπό διαμόρφωση βασικές αρχές ενός Ευρωπαϊκού Δικαίου των Συμβάσεων και ενός Ευρωπαϊκού Δικαίου των Αδικοπραξιών δεν έχουν ακόμη «ιδία» δεσμευτικότητα. Έτσι, το εύρος της μελλοντικής εφαρμογής τους συναρτάται απόλυτα με τη δύναμη πειθούς που διαθέτουν. Aπό τα όσα ήδη ανέφερα, οι προοπτικές φαίνονται ευοίωνες. Aνεξάρτητα από αυτό, όμως, και πέρα ακόμη από την αδιαμφισβήτητη επιστημονική της αξία, η πιο σημαντική ίσως προσφορά της εργώδους προσπάθειας που έχει εδώ και χρόνια αναληφθεί είναι η πραγματικά ανεκτίμητη συμβολή της στην ευρωπαϊκή νομική σκέψη και, συνακόλουθα, στη διαμόρφωση μιας «ευρωπαϊκής» νομικής επιστήμης.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ * Πάνος Kορνηλάκης Kαθηγητής του Aστικού ικαίου στο Tµήµα Nοµικής του A.Π.Θ.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ * Πάνος Kορνηλάκης Kαθηγητής του Aστικού ικαίου στο Tµήµα Nοµικής του A.Π.Θ. IAΓPAMMA Ι. Εισαγωγή ΙΙ. Ενοποίηση σε διεθνές επίπεδο ΙΙΙ. Ενοποίηση σε επίπεδο
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. V. Η εμπιστοσύνη ως αυτόνομο θεμέλιο ευθύνης του παραγωγού 17
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι. Ενοποίηση του ευρωπαϊκού δικαίου.. 1 1. Ο εθνικός χαρακτήρας του αστικού δικαίου 1 2. Προώθηση της ενοποιήσεως μέσω της Ευρωπαϊκής Ενώσεως...
Διαβάστε περισσότεραΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ENNOIA ΔΙΚΑΙΟΥ Ι) Ορισμός, έννοια του κανόνα δικαίου, διάκριση από συγγενείς έννοιες ΙΙ) Δίκαιο-ηθική-εθιμοτυπία-συναλλακτικά ήθη ΙΙΙ) Βασικές διακρίσεις του
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες...15 Ελληνικές...15 Ξενόγλωσσες...18
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Συντομογραφίες...15 Ελληνικές...15 Ξενόγλωσσες...18 Εισαγωγή: Το φυσικό περιβάλλον ως ρυθμιστικό αντικείμενο του αστικού δικαίου: μια γενική θεώρηση 1. Ο παραπληρωματικός χαρακτήρας του αστικού
Διαβάστε περισσότεραΠάνος Κορνηλάκης Καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του ΑΠΘ
Η ΑΞΙΩΣΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΘΡΟ 543 ΑΚ * Πάνος Κορνηλάκης Καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του ΑΠΘ Ι. Προϋποθέσεις Η Οδηγία 1999/44/ΕΚ δεν προέβλεπε δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 8 ο ΜΑΘΗΜΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 8 ο ΜΑΘΗΜΑ Ι. Ανώμαλη Εξέλιξη της Ενοχής στις Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις 1. Έννοια Αμφοτεροβαρούς Σύμβασης Οι Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις δημιουργούν ενοχικές υποχρεώσεις
Διαβάστε περισσότεραPUBLIC ΤΟΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 9755/98 LIMITE JUSTCIV59 ΣΗΜΕΙΩΜΑ. της Προεδρίας ΡΩΜΗΙ
ConseilUE EΥΡΩΠΑÏΚΗΕΝΩΣΗ ΤΟΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Βρυξέλλες,15Ιουλίου1998(20.07) (OR.D) 9755/98 PUBLIC LIMITE JUSTCIV59 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της Προεδρίας Θέμα: Σύμβαση"ΡώμηΙ" ΡΩΜΗΙ Στόχοςτουπαρόντοςεγγράφουείναιναπροσφέρειμιαόσοτοδυνατόνσαφέστερηκαισυνεκτικότερηβάσηγιατις
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 3.1.2011 COM(2010) 791 τελικό 2011/0001 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 σχετικά
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓOΣ... 13 ΣΥΝΤΟΜΟΡΑΦΙΕΣ... 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 19 I. Άδικο: θεωρητικές βάσεις και ερµηνευτικές προεκτάσεις... 19 II. εοντοκρατία και τελεολογία... 22 1. εοντοκρατία και αδικοπραξία... 22 2.
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές
21.4.93 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Αριθ. L 95/29 ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές
Διαβάστε περισσότερα1. Δωρεά κινητού, τήρηση τύπου, αρνητική αναγνώριση χρέους
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΔΩΡΕΑ 1. Δωρεά κινητού, τήρηση τύπου, αρνητική αναγνώριση χρέους... 1 2. Δωρεά, ανάκληση λόγω αποκτήσεως τέκνου... 3 3. Δωρεά υπό τρόπο, μη εκπλήρωση τρόπου, ανάκληση... 4 ΙΙ. ΠΩΛΗΣΗ 4.
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ 7 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ 7 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ι. Εκπλήρωση της Παροχής από τον Οφειλέτη Εκπλήρωση της Παροχής είναι το σύνολο των πράξεων με τις οποίες (ή των παραλείψεων χωρίς τις οποίες)
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Βιβλιογραφία... 27 Εισαγωγή... 35 ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΠΩΛΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΓΕΝΙΚΑ - ΟΥΣΙΩΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΠΡΟΣΩΠΑ 1. Γενικά... 38 1α. Πράγμα... 42
Διαβάστε περισσότερα«Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών και άλλες διατάξεις»
B ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕ ΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΟΜΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕ ΙΟΥ «Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών και άλλες
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Β. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΝΟΧΕΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Φιλοφρόνηση, νομική δέσμευση... 1 2. Σχέση φιλοφροσύνης, αυτοδιακινδύνευση, απαλλακτική ρήτρα... 2 3. Σχέση φιλοφρονήσεως, αδικοπραξία, συντρέχον πταίσμα... 3 4. Ικανότητα
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 6 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 6 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Έννοια και Στοιχεία Ενοχής Ενοχή είναι η σχέση με την οποία ένα πρόσωπο έχει υποχρέωση προς ένα άλλο σε παροχή. Η παροχή μπορεί να συνίσταται
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμοστέο δίκαιο στα έναντι τρίτων αποτελέσματα των εκχωρήσεων απαιτήσεων. Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0096 C8-0109/ /0044(COD))
7.2.2019 A8-0261/ 001-024 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-024 κατάθεση: Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Έκθεση Pavel Svoboda A8-0261/2018 Εφαρμοστέο δίκαιο στα έναντι τρίτων αποτελέσματα των εκχωρήσεων απαιτήσεων (COM(2018)0096
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ...VII ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ... XV 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 Ι. Αντικείμενο της έρευνας... 1 ΙΙ. Η διάρθρωση της ύλης... 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΕπιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 10.5.2010 2008/0196(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς την Επιτροπή Εσωτερικής
Διαβάστε περισσότεραΚΟΙΝ: α) Γρ. κ. Υπουργού β) Γρ. κ. Υφυπουργού γ) Γρ. κας Γεν. Γραμματέως
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΊΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΜΗΜΑ Α' Ταχ. Δ/νση : Πλ. Κάνιγγος Ταχ. Κώδικας : 101 81 Αθήνα Πληροφορίες : Δ. Κυριακοπούλου Τηλέφωνο
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016
ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 Ευθύνη του Δημοσίου Έννοια ευθύνης του Δημοσίου υποχρέωση του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ, να αποζημιώσουν τρίτα πρόσωπα για ζημίες που έχουν
Διαβάστε περισσότεραΤου Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. Διδάκτορoς Παν/μίου Αθηνών
Του Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. Διδάκτορoς Παν/μίου Αθηνών ΕΝΟΧΗ Α. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΧΗΣ Έννοια. Ενοχή είναι η νομική σχέση μεταξύ δύο προσώπων, του οφειλέτη αφ ενός και του δανειστή
Διαβάστε περισσότεραΕυρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(206)0260 Επικύρωση και προσχώρηση στο πρωτόκολλο του 200 της σύμβασης επικινδύνων και επιβλαβών ουσιών με εξαίρεση τις πτυχές δικαστικής συνεργασίας
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας
ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
26.2.2011 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 62/1 Ι (Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ EΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 28ης Ιανουαρίου
Διαβάστε περισσότεραΆρθρο 1 Πεδίο εφαρμογής 4. Άρθρο 2 Αγωγές παραλείψεως 5. Άρθρο 3 Φορείς νομιμοποιούμενοι προς έγερση αγωγής 5. Άρθρο 4 Ενδοκοινοτικές παραβάσεις 6
Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L 166 της 11.6.1998 ΟΔΗΓΙΑ 98/27/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 19ΗΣ ΜΑΪΟΥ 1998 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΩΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑΕΤΑΙΡΙΚΗΣΝΟΜΙΚΗΣΕΥΘΥΝΗΣΚΑΙ Ο ΙΚΗΓΟΡΟΣ IN-HOUSE. Επιστηµονική Συνάντηση Πέµπτη, 25 Ιανουαρίου 2007 Αµφιθέατρο Γενναδίου Βιβλιοθήκης
ΘΕΜΑΤΑΕΤΑΙΡΙΚΗΣΝΟΜΙΚΗΣΕΥΘΥΝΗΣΚΑΙ Ο ΙΚΗΓΟΡΟΣ IN-HOUSE Επιστηµονική Συνάντηση Πέµπτη, 25 Ιανουαρίου 2007 Αµφιθέατρο Γενναδίου Βιβλιοθήκης Ελαττωµατικότητα /Ασφάλεια Προϊόντων Πεδίο «κρυµµένης» εταιρικής
Διαβάστε περισσότεραΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Αναστάσιος Βαλτούδης, Καθηγητής Αστικού Δικαίου Τηλέφωνο: 2310.99.64.60 e.mail: avaltoud@otenet.gr Ώρες ακρόασης: Τετάρτη 15.00-16.00, Πέμπτη, 13.00-14.00
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της. Πρότασης ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 11.4.2018 COM(2018) 184 final ANNEXES 1 to 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ της Πρότασης ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΙΑ 2009/22/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
L 110/30 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1.5.2009 ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΔΗΓΙΑ 2009/22/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 23ης Απριλίου 2009 περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ I. Θέση του ζητήματος...1 Α. Το ζήτημα... 1 2. Αντίθεση συμφερόντων... 3 3. Έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου... 6 4. Διάγραμμα μελέτης...10 Β. Ιδιαιτερότητες του ζητήματος...12
Διαβάστε περισσότεραI. Η πληρεξουσιότητα II. Η πώληση με παρακράτηση κυριότητας III. Η σύμβαση έργου IV. Η σύμβαση εκτός εμπορικού καταστήματος...
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ... 1 I. Γενικά... 1 II. Αρχαία δίκαια... 1 III. Ρωμαϊκό δίκαιο... 4 IV. Βυζαντινό δίκαιο... 5 V. Μεταβυζαντινό δίκαιο... 6 VI. Συγκριτική επισκόπηση...
Διαβάστε περισσότεραL 283/36 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΔΗΓΙΕΣ
L 283/36 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 28.10.2008 ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΔΗΓΙΑ 2008/94/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 22ας Οκτωβρίου 2008 περί προστασίας των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας
Διαβάστε περισσότεραη µάλλον ευρύτερη αναγνώριση του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει η θέσπιση διατάξεων για την ενισχυµένη συνεργασία στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ.
ΙΑΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Bρυξέλλες, 30 Αυγούστου 2000 (01.09) (OR. fr) CONFER 4766/00 LIMITE ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕ ΡΙΑΣ Θέµα : ιακυβερνητική ιάσκεψη 2000 Ενισχυµένη συνεργασία
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος...V Συντομογραφίες...VII EΙΣΑΓΩΓΗ 1. Η εγγύηση ως προσωπική παρεπόμενη ασφάλεια...1 I. Έννοια και προϋποθέσεις γέννησης της ευθύνης του εγγυητή... 1 II. Η πλοκή των έννομων
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 27.05.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0436/2012 του Mark Walker, βρετανικής ιθαγένειας, σχετικά με την παροχή διασυνοριακού νομικού παραστάτη
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Αθήνα, 5 Δεκεμβρίου 2008 Αριθ. πρωτ.: 1627
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΟΣ: Υπουργείο Ανάπτυξης Γενική Γραμματεία Καταναλωτή Δ/νση Προστασίας Καταναλωτή Πλ. Κάνιγγος 101 81 Αθήνα Αθήνα, 5 Δεκεμβρίου 2008 Αριθ. πρωτ.: 1627 Σχετ: Το από 4.11.2008 μήνυμα
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Έλενα Φ. Κοσσένα
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Έλενα Φ. Κοσσένα Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται στα νομικά θέματα Ρόλος του νομικού συμβούλου: συνδιαμορφωτής Περιορισμός του
Διαβάστε περισσότεραRef. Ares(2014) /07/2014
Ref. Ares(2014)2332360-14/07/2014 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ - Βρυξέλλες 1.2.2010 Έγγραφο καθοδήγησης 1 Η σχέση µεταξύ της οδηγίας 98/34/ΕΚ και του κανονισµού αµοιβαίας
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2015 COM(2015) 646 final 2015/0296 (CNS) Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας,
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0046/2012) Αφορά: Αιτιολογηµένη γνώµη του γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση
Διαβάστε περισσότερα1. Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες σημείωμα της Προεδρίας σχετικά με την πρόταση οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 26 Νοεμβρίου 2009 (01.12) (ΟR. en) 16121/09 Διοργανικός φάκελος : 2008/0196 (COD) CONSOM 219 JUSTCIV 238 CODEC 1326 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων
Διαβάστε περισσότεραΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL 2009/2170(INI) Σχέδιο έκθεσης Diana Wallis (PE )
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 12.1.2012 2009/2170(INI) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-20 Σχέδιο έκθεσης Diana Wallis (PE469.99301-00) με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την τροποποίηση
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... IX ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... XI ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... ΧΧΙΙΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Ο προβληματισμός για τον Ευρωπαϊκό Αστικό Κώδικα... 1 1.1. Η δυσκολία οριοθέτησης του Ευρωπαϊκού Αστικού
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ H ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...xiii ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ H ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ 1. Το περιεχόμενο και η έκταση της κρατικής υποχρέωσης για την προστασία του καταναλωτή...
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Σύμβαση εξηρτημένης εργασίας
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Σύμβαση εξηρτημένης εργασίας. 1. Η σύμβαση εξηρτημένης εργασίας. 2. Το στοιχείο της εξαρτήσεως 3. Σύμβαση εταιρείας... 4. Ενδείξεις διαφοροποιήσεως μεταξύ συμβάσεως εξηρτημένης εργασίας
Διαβάστε περισσότερα(2015) 1 PRO JUSTITIA. «Αρχή Υπεύθυνου Δανεισμού» Άννα Οβσεπιάν, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια
Τόμος 1, 2015 «Αρχή Υπεύθυνου Δανεισμού» Άννα Οβσεπιάν, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο υπεύθυνος δανεισμός ορίζεται ως το σύνολο των καλών πρακτικών διαφάνειας και υπευθυνότητας, πληροφόρησης και προστασίας
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.11.2012 COM(2012) 677 final 2012/0320 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την εξουσιοδότηση των κρατών μελών να κυρώσουν, προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ. Χρόνος αναθεώρησης εργασιών που έχουν εκτελεσθεί προ της έγκρισης Α.Π.Ε. Ανώνυµη εταιρεία µέλος του ΣΑΤΕ υπέβαλε το ακόλουθο ερώτηµα:
Νοµική Υπηρεσία ΣΑΤΕ Σταµάτης Σ. Σταµόπουλος, ικηγόρος, Νοµικός Σύµβουλος ΣΑΤΕ Αθήνα, 23.3.2013 ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ ΘΕΜΑ: Χρόνος αναθεώρησης εργασιών που έχουν εκτελεσθεί προ της έγκρισης Α.Π.Ε. Ανώνυµη εταιρεία
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2016 COM(2016) 798 final 2016/0399 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την προσαρμογή διαφόρων νομικών πράξεων στον τομέα της
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Εισαγωγικό Μέρος... 1 1. Εισαγωγή στο αντικείμενο της έρευνας... 1 Ι. Μεθοδολογική προσέγγιση και νομικό πλαίσιο της παρούσας μελέτης... 1 ΙΙ. Διάρθρωση της ύλης... 4 2. Ο καταλογισμός
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητικό Οικονομικό Δίκαιο
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Έννομη προστασία κατά το προσυμβατικό στάδιο των δημόσιων συμβάσεων Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες
Διαβάστε περισσότερα2.2. Ο Καθορισμός του Εφαρμοστέου Δικαίου στις Συμβατικές Ενοχές / Ο
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β ΕΚΔΟΣΗΣ... VΙΙ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α ΕΚΔΟΣΗΣ... IX ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...... XVII ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Γενικές Παρατηρήσεις.... 1 2. Η Έννοια του Ηλεκτρονικού Εμπορίου... 4 3. Τα Είδη του Ηλεκτρονικού Εμπορίου... 6
Διαβάστε περισσότεραΕ.Ε. Παρ.Ι(Ι), Αρ. 4349, (Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΣΤΙΣ
Αρ. 4349, 27.7.2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΣΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ Προοίμιο. Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής
Διαβάστε περισσότεραΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010
ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τα άρθρα 207 και 218 της
Διαβάστε περισσότεραΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 25.8.2016 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΜΑΘΗΜΑ: ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Διδάσκων : Βασίλειος Σταματόπουλος, Δικηγόρος, Δ.Μ.Σ. Συνάντηση 5 η ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΩΡΕΑ - ΠΩΛΗΣΗ - ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ Δωρεά Δωρεά είναι η σύμβαση με την οποία ο δωρητής αναλαμβάνει την υποχρέωση
Διαβάστε περισσότεραιασυνοριακή µεταφορά της καταστατικής έδρας των εταιρειών
P6_TA(2009)0086 ιασυνοριακή µεταφορά της καταστατικής έδρας των εταιρειών Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 0ης Μαρτίου 2009 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά µε τη διασυνοριακή µεταφορά
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητικό Δίκαιο. Αστική ευθύνη του δημοσίου 1 ο μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.
Αστική ευθύνη του δημοσίου 1 ο μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,
Διαβάστε περισσότεραΔίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων
Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων Ιούλιος 2017 Η ευθύνη του εργοδότη κατά το Ν. 551/1915 Η ευθύνη του εργοδότη κατά τη νομοθεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΙΝΕ - ΓΣΕΕ www.inegsee.gr info@inegsee.gr
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Η πρωτότυπη κτήση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας... 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Η πρωτότυπη κτήση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας...1 1. Εισαγωγή... 1 2. Η λύση του εργατικού δικαίου... 2 2.1. Εισαγωγικά... 2 2.2. Master and Servant Principle... 3 2.3. Η σύγχρονη
Διαβάστε περισσότεραΑστική Ευθύνη Προϊόντων Ελίνα Παπασπυροπούλου HDI Global SE. Money Show 2016, Θεσσαλονίκη
Αστική Ευθύνη Προϊόντων Ελίνα Παπασπυροπούλου HDI Global SE Money Show 2016, Θεσσαλονίκη Το 2012 καταβλήθηκαν από τις ασφαλιστικές εταιρίες στην Ε.Ε. αποζημιώσεις αστικής ευθύνης 14 δισ. EUR (Insurance
Διαβάστε περισσότεραΘέμα: «Δημόσια Διαβούλευση Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας».
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 7 Απριλίου 2009 Αριθ. Πρωτ.: 734 Προς: κ Νίκο Βασιλάκο. Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) Πανεπιστημίου 69 και Αιόλου, 105 64, Αθήνα. Θέμα: «Δημόσια Διαβούλευση Κώδικα Προμήθειας
Διαβάστε περισσότεραΗμερ: Αρ. Πρωτ.:1571 Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Λεωφ. Κηφισίας 60, Μαρούσι Αθήνα, ΤΚ 15125
Προς: Ημερ: 19-09-2008 Αρ. Πρωτ.:1571 Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Λεωφ. Κηφισίας 60, Μαρούσι Αθήνα, ΤΚ 15125 Κοινοποίηση: Θέμα: Κείμενο Απάντησης στην Δημόσια Διαβούλευση της ΕΕΤΤ
Διαβάστε περισσότεραΗ Οδηγία 2007/64/ΕΚ για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά Συνολική θεώρηση
Η Οδηγία 2007/64/ΕΚ για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά Συνολική θεώρηση Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Γενικός Γραμματέας ΕΕΤ Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Προλογικό σημείωμα...... VII Εισαγωγικές παρατηρήσεις............ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και μη ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η γενική ρήτρα των χρηστών ηθών (ΑΚ 178) 1. Γενικά... 17 Ι. Η λειτουργία της διατάξεως ως φραγμού στην ελευθερία διαπλάσεως των ιδιωτικών έννομων σχέσεων... 17 ΙΙ. Το άρθρο 178
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.1.2015 COM(2015) 20 final 2015/0012 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.1.2015 COM(2015) 21 final 2015/0013 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΕΝΝΟΙΑ, ΚΛΑΔΟΙ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 1. Έννοια δικαίου... 1 2. Κανόνας δικαίου... 3 2.1 Έννοια κανόνα δικαίου... 3 2.2 Εφαρμογή κανόνα δικαίου... 4 2.3 Ερμηνεία κανόνα δικαίου...
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 27.10.2015 COM(2015) 549 final 2015/0255 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη θέση που πρέπει να ληφθεί, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην ευρωπαϊκή επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΕθνική νομοθεσία και τεχνική εναρμόνιση με δίκαιο ΕΕ
Εθνική νομοθεσία και τεχνική εναρμόνιση με δίκαιο ΕΕ Κ Ο Ι Ν Η Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Η ΕΕΧ- Ε Λ Ο Τ «Π Ρ Ο Τ Υ Π Α Γ Ι Α Τ Η Ν Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Ε Ν Α Ρ Μ Ο Ν Ι Σ Η» Α Θ Η Ν Α, 2 2-3 - 2 0 1 7 Μ Α Ρ Ι Α Ν Ν Α Κ Ω
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες. 1. Εισαγωγή 1 Ι. Η οικονομική σημασία των συμβάσεων καταναλωτικής
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Συντομογραφίες. ΙΧ ΧΙΧ 1. Εισαγωγή 1 Ι. Η οικονομική σημασία των συμβάσεων καταναλωτικής πίστης 1 ΙΙ. Το πρότυπο πληροφόρησης ( Informationsmodell ) στο σημερινό πεδίο των συμβάσεων
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τον οριστικό χαρακτήρα του διακανονισµού και τη σύσταση ασφαλειών
Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τον οριστικό χαρακτήρα του διακανονισµού και τη σύσταση ασφαλειών /* COM/96/0193 ΤΕΛΙΚΟ - COD 96/0126 */ Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ.
Διαβάστε περισσότεραΕ.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4135, 18/7/2007
ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ --------------------- Προοίμιο. Επίσημη Εφημερίδα της. E.E L 166, 11.6.1998, σ.51: L
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 8.2.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (20/2012) Θέµα : Αιτιολογηµένη γνώµη του Εθνικού Συµβουλίου της ηµοκρατίας της Σλοβακίας για την πρόταση κανονισµού
Διαβάστε περισσότεραΓενικοί Όροι και Προϋποθέσεις για το Ηλεκτρονικό Κατάστημα της Olympus
Γενικοί Όροι και Προϋποθέσεις για το Ηλεκτρονικό Κατάστημα της Olympus 1 Πεδίο εφαρμογής 2 Σύναψη συμβάσεως 3 Δικαίωμα υπαναχώρησης 4 Τιμές Προϊόντων 5 Παράδοση 6 Προθεσμία πληρωμής, υπερημερία 7 Διατήρηση
Διαβάστε περισσότερα16542/1/09 REV 1 ΛΜ/νικ 1 DG H 2B
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 25 Νοεμβρίου 2009 (27.11) (OR. en) 16542/1/09 REV 1 JAI 868 DROIPEN 160 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Προεδρίας προς : την ΕΜΑ/το Συμβούλιο αριθ. πρότ. Επιτρ. : 16542/09 JAI
Διαβάστε περισσότεραΑθήνα, 18 Ιουλίου 2006 Αρ. Πρωτ.: Υ190
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ Αθήνα, 18 Ιουλίου 2006 Αρ. Πρωτ.: Υ190 ΠΡΟΣ: 1. Όλους τους Υπουργούς και Υφυπουργούς 2. Τον Γενικό Γραμματέα της Κυβέρνησης 3. Όλους τους Γενικούς Γραμματείς Υπουργείων
Διαβάστε περισσότεραΈχει ανακύψει εκατοντάδες φορές το ζήτημα τα τελευταία χρόνια στην ελληνική νομολογία και
LEGAL INSIGHT ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΝΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΜΕΝΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Γιώργος Ψαράκης Έχει ανακύψει εκατοντάδες φορές το ζήτημα τα τελευταία χρόνια στην ελληνική νομολογία και έχει
Διαβάστε περισσότεραΕπίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
L 83/34 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (EE) 2015/479 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 11ης Μαρτίου 2015 περί κοινού καθεστώτος εξαγωγών (κωδικοποίηση) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
Διαβάστε περισσότερα10080/17 ΔΙ,ΧΜΑ,ΧΦ/μκ 1 DG D 2A
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 7 Ιουνίου 2017 (OR. en, de) Διοργανικός φάκελος: 2015/0287 (COD) 10080/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβούλιου Συμβούλιο αριθ. προηγ.
Διαβάστε περισσότεραΑποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου & Επαρχιακών Δικαστηρίων ανά άρθρο του Νόμου ΛΕΥΚΩΣΙΑ Λούης Παρλάς
Αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου & Επαρχιακών Δικαστηρίων ανά άρθρο του Νόμου ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2018 Λούης Παρλάς Συμβάσεις Κεφ. 149 Επιμέλεια Έκδοσης: Λούης Παρλάς Β.Α. (ECO) Copyright ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΚΟΝΟΜΟΣ ISBN: 978-9925-558-08-7
Διαβάστε περισσότεραΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 11.11.2011
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 11.11.2011 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο και την αναγνώριση
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... VII ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... XI ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XVII ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΓΟΣ Α. Η νομοθετική ρύθμιση των ΓΟΣ... 1 I. Η κοινοτική
Διαβάστε περισσότεραΚοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.9.2016 JOIN(2016) 43 final 2016/0298 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 ««««««««««««Έγγραφο συνόδου 2009 15.2.2005 B6-.../2005 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία των ερωτήσεων για προφορική απάντηση B6-.../05 και B6-.../05 σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος
Διαβάστε περισσότεραΑποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου & Επαρχιακών Δικαστηρίων ανά άρθρο του Νόμου ΛΕΥΚΩΣΙΑ Λούης Παρλάς
Αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου & Επαρχιακών Δικαστηρίων ανά άρθρο του Νόμου ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2018 Λούης Παρλάς Συμβάσεις Κεφ. 149 Επιμέλεια Έκδοσης: Λούης Παρλάς Β.Α. (ECO) Copyright ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΚΟΝΟΜΟΣ ISBN: 978-9925-558-08-7
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 30.4.2015 COM(2015) 183 final 2015/0095 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης
Διαβάστε περισσότεραΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 11.11.2011 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο και την αναγνώριση
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/60/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Διαβάστε περισσότερα(EEL 280/29.10.1994) την απόκτηση δικαιώματος χρήσης ενός ή περισσοτέρων ακινήτων υπό καθεστώς χρονομεριστικής
5. ΟΔΗΓΙΑ 94/47/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 26ης Οκτωβρίου 1994 περί της προστασίας των αγοραστών ως προς ορισμένες πλευρές των συμβάσεων που αφορούν την απόκτηση δικαιώματος
Διαβάστε περισσότεραEIOPA-17/651 4 Οκτωβρίου 2017
EIOPA-17/651 4 Οκτωβρίου 2017 Κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με την οδηγία για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων όσον αφορά τα βασιζόμενα σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα που έχουν δομή η οποία δυσχεραίνει
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Δικαίου Επιχειρήσεων Διάλεξη 3 η. Νικόλαος Καρανάσιος
Αρχές Δικαίου Επιχειρήσεων Διάλεξη 3 η Νικόλαος Καρανάσιος Φυσικά και Νομικά πρόσωπα. Φυσικό Πρόσωπο Ικανότητα Δικαιοπραξίας Κατάλληλη Ηλικία Υγεία Μη απαγόρευση Κάτοικος Επικράτειας Ιθαγένεια Ιδιότητα
Διαβάστε περισσότεραΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (αριθ. 7)
C 326/266 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 26.10.2012 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (αριθ. 7) ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΑΣΥΛΙΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ, ΕΠΕΙΔΗ τα άρθρα 343 της Συνθήκης για τη
Διαβάστε περισσότερα9901/17 ΣΙΚ/γομ 1 DGD 2A
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Ιουνίου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0287 (COD) 9901/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 9641/17 + ADD 1 Αριθ.
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Θέμα: Ο Α, μόνιμος κάτοικος Σουηδίας, είναι κύριος ενός οικοπέδου που βρίσκεται σε
Διαβάστε περισσότεραΕ.Ε. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΛΗΘΗ
Προσωπικά Δεδομένα στο νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΛΗΘΗ, LLM www.tassis.com info@tassis.com Προσωπικά Δεδομένα Η αντιμετώπιση των ζητημάτων της ιδιωτικότητας θα πρέπει να γίνεται με
Διαβάστε περισσότερα