«ΚΑΠΝΙΣΜΑ & ΕΦΗΒΕΙΑ»

Transcript

1 1 ο ΕΠΑ.Λ. ΜΟΙΡΩΝ Ερευνητική Εργασία Α Τάξης «ΚΑΠΝΙΣΜΑ & ΕΦΗΒΕΙΑ» ΜΟΙΡΕΣ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

2 1 ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ 2 ΖΑΧΑΡΙΟΥΔΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 3 ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 4 ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ 5 ΚΑΡΓΑΚΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ 6 ΚΟΥΝΔΟΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 7 ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗ ΕΛΕΝΗ 8 ΜΟΥΣΑΔΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ 9 ΝΙΩΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 10 ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ ΕΦΡΑΙΜΙΑ 11 ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ 12 ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ 13 ΤΑΦΑ ΕΝΤΡΙΤ 14 ΧΟΥΣΤΟΥΛΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

3 Περιεχόμενα Θεωρητικό μέρος Κάπνισμα Διάφοροι τύποι καπνιστών Επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία Παθητικό κάπνισμα Κίνδυνοι που προέρχονται από το παθητικό κάπνισμα Κάπνισμα στην εφηβεία Γιατί ξεκινούν οι έφηβοι το κάπνισμα Κάπνισμα και μαθητές Ερευνητικό μέρος Αποτελέσματα ερωτηματολογίων Παράρτημα Δημοσιεύματα Πηγές

4 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

5 (Ιωάννα Μουσαδάκη)

6 Κάπνισμα Κάπνισμα ονομάζεται η πρακτική της εισπνοής καπνού προερχόμενου από την καύση φύλλων του φυτού καπνός. Η καύση γίνεται συνήθως σε τσιγάρο, πίπα, πούρο ή με άλλο τρόπο. Η πρακτική αυτή ήταν συνήθεια των κατοίκων της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, πριν ακόμα αυτές ανακαλυφθούν από τους Ευρωπαίους. Η συνήθεια μεταφέρθηκε στην Ευρώπη και την Ασία μετά το Τη δεκαετία του 1920, Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό για την υγεία, αλλά η παγκόσμια κοινότητα αναγνώρισε το πρόβλημα σταδιακά μόνο μετά το Στα επόμενα χρόνια, έγινε κατανοητό ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο (του πνεύμονα αλλά και άλλες μορφές καρκίνου) καθώς και άλλα προβλήματα υγείας. Τα κράτη έλαβαν μέτρα για το κάπνισμα και ανάλογα με τη χώρα τα μέτρα για τη συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να περιλαμβάνουν απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, προκειμένου να αποφευχθεί το παθητικό κάπνισμα, υποχρεωτική σήμανση στα προϊόντα καπνού και άλλα.

7 Η απαγόρευση του καπνίσματος στην Ελλάδα όπως και σε άλλες χώρες, επικεντρώνεται κυρίως γύρω από την απαγόρευση σε δημόσιους χώρους (η απαγόρευση εντός δημοσίων κτιρίων που είναι χώροι εργασίας ισχύει δια νόμου ήδη από το 1856[1]) και σε χώρους εργασίας για την προστασία της υγείας των καπνιστών και των μη καπνιστών, από τα αποτελέσματα του καπνίσματος, ιδιαίτερα τον καρκίνο. Ο νόμος του 2002 απαγόρευε φαινομενικά το κάπνισμα, αλλά παρέμεινε από σχεδιασμού στο μεγαλύτερο μέρος ανεφάρμοστος καθώς οι διαχειριστές εργασιακών μονάδων μπορούσαν να επιτρέψουν εξαίρεση. Το 2008 ψηφίστηκε αυστηρότερος νόμος, που άρχισε να εφαρμόζεται την 1η Ιουλίου του Το 2009 η Ελλάδα είχε τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ άλλες χώρες - ακόμα και πολλές που θεωρούνται λιγότερο ανεπτυγμένες - είχαν επιτύχει μείωση του ποσοστού των καπνιστών. Ως αποτέλεσμα, είναι χαρακτηριστική η συμφωνία πολιτικών πάνω στο θέμα.

8 Διάφοροι τύποι καπνιστών Γνώστες - γνωρίζουν σχετικά με το κάπνισμα αλλά δεν έχουν αποφασίσει αν θα το αρχίσουν ή όχι Πειραματιζόμενοι - καπνίζουν σποραδικά, πιθανώς μόνο στα πάρτυ, συχνά περνούν πολλοί μήνες χωρίς να έχουν καπνίσει Τακτικοί - καπνίζουν τακτικά, π.χ. το σαββατοκύριακο ή τακτικά μέσα στην ημέρα Εθισμένοι - έχουν εθιστεί στη νικοτίνη και υποφέρουν από στερητικά συμπτώματα όταν δεν μπορούν να καπνίσουν Έρευνα αποφαίνεται ότι μεσολαβούν περίπου 2 χρόνια για τη μετάβαση από την κατηγορία του γνώστη στον εθισμένο.

9 Οι συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία

10 Επιπτώσεις στην Υγεία Τον πρώτο καιρό οι καπνιστές μπορεί να υποφέρουν από ναυτία ή τάση για εμετό, όμως πολύ γρήγορα αποκτούν ''ανεκτικότητα'' απέναντι στη νικοτίνη, με αποτέλεσμα όσοι αρχίζουν το κάπνισμα να εθίζονται σύντομα. Πολλές ιατρικές καταστάσεις συνδεόμενες με το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσουν χρόνια προβλήματα υγείας. Αυξημένος κίνδυνος για τους καπνιστές, ασθένεια ούλων, μυϊκές βλάβες, κυνάγχη, πόνος λαιμού, πόνος στην πλάτη, νύστα - υπνηλία (ανώμαλη κίνηση ματιών), Buerger's ασθένειες (βαριά ασθένεια του κυκλοφορικού), οφθαλμικές, μυκητομολύνσεις, καταρράκτης, οστεοπόρωση, πολύποδας παχέος εντέρου, οστεοαρθρίτιδα, Crohn's Χρόνιες παθήσεις, ανικανότητα στύσης, κατάθλιψη, PVD, διαβήτης, πνευμονία, απώλεια ακοής, ψωρίαση, γρίπη, ρυτίδωση δέρματος, ανικανότητα, στομαχικό έλκος, οπτική νευροπάθεια, ρευματοειδής αρθρίτιδα, τραυματισμοί συνδέσμων, πληγές στους τένοντες, εκφυλισμός κηλίδας, αμβλυωπία καπνού (απώλεια όρασης), φυματίωση, απώλεια δοντιών. Οι έρευνες έδειξαν ότι οι καπνιστές έχουν συχνότερα πεπτικό έλκος, υποφέρουν από νοσήματα του αναπνευστικού και λαχανιάζουν πολύ εύκολα. Κατά μέσο όρο κάθε τσιγάρο μικραίνει την ανθρώπινη ζωή κατά 5,5 λεπτά.

11 Συνεπώς Το κάπνισμα δεν είναι μόνο απόλαυση! Δυστυχώς έχει κάποιες συνέπειες που επιβαρύνουν και καταστρέφουν τον ανθρώπινο οργανισμό!!!! Αυτές οι συνέπειες μπορεί να εμφανιστούν: Στο στόμα Στο αναπνευστικό σύστημα Στο πεπτικό σύστημα Στο κυκλοφορικό σύστημα Στην καρδιά Στο δέρμα Στα μάτια Από ότι βλέπουμε λοιπόν το τσιγάρο δεν έχει μόνο τις συνέπειες που ξέρουμε και νομίζουμε, αλλά πολύ πιο σοβαρές!!! Κάποιες άλλες ασθένειες που προκαλεί το τσιγάρο είναι οι εξής: Κατάθλιψη Πόνοι στη μέση Τραύματα σε μύες και συνδέσμους Πληγές που κλείνουν δύσκολα Πρόωρη εμμηνόπαυση Στειρότητα Σεξουαλική ανικανότητα Και μια από τις λιγότερο γνωστές συνέπειες του καπνίσματος είναι η απώλεια μαλλιών

12 Λειτουργίες που υποβαθμίζουν στους καπνιστές. Εκσπερμάτωση (απώλεια όγκου), μείωση ποσότητας σπέρματος, γονιμότητα, μείωση κινητικότητας σπέρματος, ανοσοποιητικό σύστημα, μικρότερη ικανότητα σπέρματος να εισχωρήσει στο ωάριο, εμμηνόπαυση (πρόωρη έναρξη), αυξάνουν οι σπερματικές ανωμαλίες. Σοβαρότερα συμπτώματα: άσθμα, σοβαρές ασθένειες, χρόνια ρινίτιδα (φλεγμονή της μύτης) MS, διαβήτης αμφιβληστροειδούς χιτώνα (μάτια), οπτική νευρίτιδα. Εκδήλωση ασθενειών σε βαρύτερη μορφή στους καπνιστές: Κοινό κρυολόγημα, πνευμονία, νόσος του Crohn, φυματίωση, γρίπη. Θνησιμότητα Ένας στους δύο μακροχρόνιους καπνιστές θα πεθάνει πρόωρα εξ αιτίας του καπνίσματος και οι μισοί από αυτούς σε μέση ηλικία. Οι περισσότεροι πεθαίνουν από μία εκ των τριών ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα, όπως ο καρκίνος των πνευμόνων, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (βρογχίτιδα και εμφύσημα) και οι χρόνιες καρδιακές παθήσεις. Επίδραση του καπνίσματος στην εμφάνιση. Το κάπνισμα προσβάλλει σοβαρά όχι μόνο τα εσωτερικά όργανα αλλά και την εμφάνιση (παρουσιαστικό) του καπνιστού αλλοιώνοντας το δέρμα, το ατομικό βάρος και τη μορφή.

13 Κάπνισμα και δέρμα Το κάπνισμα επιδρά στο δέρμα με δύο τρόπους: Το περιβάλλον με καπνό τσιγάρου έχει ξηραντική επίδραση επί της επιδερμίδας. Το κάπνισμα μειώνει τη ροή του αίματος προς το δέρμα, περιορίζοντας το οξυγόνο με αποτέλεσμα να του στερεί τις ουσιαστικές θρεπτικές ουσίες. Επίσης επηρεάζει το δέρμα δημιουργώντας ρυτίδες γύρω από τα μάτια και το στόμα και κιτρινίλα στα δάχτυλα, νύχια και δόντια. Μελέτες έχουν δείξει πως το τσιγάρο προκαλεί ρυτίδες και το χειρότερο είναι πως αυτές οι ρυτίδες δεν περιορίζονται στο πρόσωπο άλλα και σε τμήματα του σώματος όπως στο εσωτερικό των μπράτσων, ο αυχένας και το ντεκολτέ. Κάπνισμα και σωματικό βάρος. Όταν κάποιος διακόψει το κάπνισμα αυξάνει το βάρος του κατά 2 με 3 κιλά. Η ακριβής αιτία του φαινόμενου αυτού είναι άγνωστη, αλλά μπορεί εν μέρει να συνδεθεί με το ότι το κάπνισμα αυξάνει το μεταβολισμό. Άλλωστε, η νικοτίνη δρα ως κατασταλτικό της όρεξης. Οι καπνιστές φαίνεται να συγκροτούν μεγαλύτερες ποσότητες λίπους στο σώμα τους, οδηγούμενοι σε αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη, καρδιοαγγειακά νοσήματα, υψηλή πίεση, προβλήματα χοληδόχου κύστης και καρκίνο της μήτρας.

14 ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα γυναικών και ανδρών, τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών, την υγεία των εγκύων, την υγεία των εμβρύων, των νεογνών και των μικρών παιδιών. Εκτιμάται ότι η γονιμότητα των γυναικών που καπνίζουν μπορεί να μειωθεί κατά 28% σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες. Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο ανικανότητας των ανδρών κατά 50%. Το κάπνισμα σε συνδυασμό με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών αυξάνει στο 10πλάσιο τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων. Εγκυμοσύνη & κάπνισμα δεν πάνε μαζί Το κάπνισμα αυξάνει τις πιθανότητες να οδηγηθεί η μέλλουσα μαμά στο μαιευτήριο νωρίτερα, να γεννήσει ένα μωρό λιπόβαρες, ακόμα και να αποβάλει. Επιπλέον, το μονοξείδιο της νικοτίνης και του άνθρακα έχει ενοχοποιηθεί για το άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα με τα οποία μπορεί να γεννηθεί το μωρό, για εμβρυϊκές δυσμορφίες αλλά και για την εμφάνιση λεμφωμάτων καθώς μεγαλώνει. Επίσης, έχει αποδειχτεί πως τα παιδιά που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν αναπνευστικές μολύνσεις,μολύνσεις του αφτιού,να έχουν αργή ανάπτυξη των πνευμόνων και να αποκτήσουν άσθμα. -Το 25-33% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα αφορά μη καπνιστές και οφείλεται στο παθητικό κάπνισμα. -Υπολογίζεται ότι όσοι καπνίζουν ένα ή περισσότερα πακέτα τσιγάρα την ημέρα ζουν 7 χρόνια λιγότερο από κάποιον που δεν κάπνισε ποτέ.

15 Δαπανηρή Συνήθεια Τέλος το κάπνισμα εκτός των άλλων αποτελεί μία δαπανηρή συνήθεια. Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι καπνιστές καταναλώνουν από ένα έως δύο πακέτα την ημέρα. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων στη χώρα μας το έχουν οι ξένες μάρκες. Ένα πακέτο τσιγάρα στοιχίζει περίπου 3 ευρώ. Τα χρήματα που ξοδεύει ένας συνηθισμένος καπνιστής σε ένα μήνα, σε ένα χρόνο και σε δέκα χρόνια είναι περίπου : Καπνιστής ενός πακέτου την ημέρα: 3 ευρώ x 30 ημέρες = 90 ευρώ το μήνα, 90 ευρώ x 12 μήνες = 1080 ευρώ το χρόνο, 1080 ευρώ x 10 χρόνια = ευρώ τη δεκαετία. Καπνιστής δύο πακέτων την ημέρα: 6 ευρώ x 30 ημέρες = 180 ευρώ το μήνα,180 ευρώ x 12 μήνες = 2160 ευρώ το χρόνο, 2160 ευρώ x 10 χρόνια = ευρώ τη δεκαετία. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των τσιγάρων αυξάνουν συνεχώς και κατά συνέπεια το έξοδο κάθε καπνιστού.

16 Παθητικό κάπνισμα Παθητικό κάπνισμα είναι όταν δεν καπνίζεις εσύ ο ίδιος αλλά κάποιος άλλος όταν εσύ είσαι κοντά, οπότε δεν αναπνέει μόνο εκείνος τον επικίνδυνο, δηλητηριώδη καπνό από τα τσιγάρα ή την πίπα του, αλλά και εσύ! Δηλαδή γίνεσαι παθητικός καπνιστής. Οι καπνιστές ναι μεν ισχυρίζονται πως έχουν το δικαίωμα να καπνίζουν, αλλά οι παθητικοί καπνιστές έχουν ένα ακόμη πιο σημαντικό δικαίωμα : ΝΑ ΑΝΑΠΝΕΟΥΝ ΚΑΘΑΡΟ ΑΕΡΑ! Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου στο περιβάλλον (Environmental tobacco smoke παθητικό κάπνισμα) αποτελεί μια σημαντική αιτία αύξησης της νοσηρότητας και της θνησιμότητας. Ο καπνός από τσιγάρο στο περιβάλλον περιέχει περισσότερες από ενώσεις αερίων και σωματιδίων συμπεριλαμβανομένων 69 καρκινογόνων και τοξικών παραγόντων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση σε καπνό από τσιγάρο προκαλεί περίπου θανάτους ετησίως στην Ευρώπη.

17 Κίνδυνοι που προέρχονται από το παθητικό κάπνισμα Ερεθισμός στα μάτια Ερεθισμός του αναπνευστικού συστήματος, βήχας Ρινικά συμπτώματα Κεφαλαλγίες Κρίσεις βρογχικού άσθματος Αύξηση νοσηρότητας και θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο Καρκίνος του πνεύμονα Καρκίνος του στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του μαστού κ.ά. Ο ΚΑΠΝΟΣ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΠΟΥ 3000 ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ!

18 Κάπνισμα στην εφηβεία Γιατί ξεκινούν οι έφηβοι το κάπνισμα Πολύ συχνά το κάπνισμα αρχίζει τυχαία. Χωρίς να το πολυσκεφτούν οι έφηβοι ακολουθούν το ρεύμα. Για αρκετούς το κάπνισμα σημαίνει να έχουν κάτι να κάνουν. Μερικοί έφηβοι ζητούν την απόλαυση από το κάπνισμα και προσπαθούν να ηρεμήσουν τα νεύρα τους με αυτό τον τρόπο. Μερικοί θεωρούν ότι το κάπνισμα τους ενεργοποιεί και τους βοηθά στη συγκέντρωση. Αρκετοί έφηβοι θεωρούν ότι με το κάπνισμα μεγάλωσαν. Για μερικούς, το κάπνισμα αποτελεί ένα μέσον για να εισχωρήσουν και να ανήκουν στους σωστούς κύκλους / ομάδες. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το κάπνισμα τους δίνει κάποιο στυλ. Ιδιαίτερα οι νεαροί θεωρούν ότι οι κοπέλες το βρίσκουν ελκυστικό και μπορεί να συνδεθεί με ένα γενικό τρόπο ζωής. Άλλοι θεωρούν ότι τους προσδίδει αυτοπεποίθηση και καπνίζοντας την προβάλλουν. Άλλοι πάλι δοκιμάζουν τον καπνό από περιέργεια. Μερικοί έφηβοι καπνίζουν από αντίδραση στους κανονισμούς. Άλλοι επηρεάζονται από τη διαφήμιση. Επίσης, οι νέοι μπορεί να εθιστούν στη νικοτίνη, η οποία είναι συστατικό του καπνού. Ο εθισμός αυτός, κάνει δύσκολη τη διακοπή του καπνίσματος, ακόμη και αν το θέλετε. Το κάπνισμα έχει γίνει συνήθεια για αρκετούς νέους. Μερικοί συνηθίζουν να καπνίζουν στα διαλείμματα και σε άλλους αρέσει να καπνίζουν μετά το γεύμα. Όταν μία συνήθεια εδραιωθεί είναι δύσκολο να την κόψει κανείς.

19 Γιατί καπνίζουν οι νέοι Σύμφωνα με έρευνα οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα : Συνήθεια γονέων Φίλοι, μεγαλύτερα αδέλφια, κοινωνικό περιβάλλον Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με την εικόνα του Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με τον αθλητισμό Σχέσεις / οικογενειακή δομή Επίπεδο εκπαίδευσης Κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο Διαχείριση άγχους και καταπίεσης Αποδοχή Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό - 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια - 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν

20 Κάπνισμα και μαθητές Σύμφωνα με έρευνες, οι μισοί και πλέον μαθητές (57%) έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι περιστασιακά (33%). Συστηματικά δηλώνουν ότι καπνίζουν το 21% των μαθητών. Τα κορίτσια υπερτερούν των αγοριών στο περιστασιακό κάπνισμα (35% και 31% αντίστοιχα), ενώ περισσότερα αγόρια (22%) από κορίτσια (20%) δηλώνουν συστηματικοί καπνιστές, χωρίς όμως μεγάλη διαφορά μεταξύ τους. Οι μεγαλύτεροι μαθητές (17-18 ετών) καπνίζουν συστηματικά σε ποσοστό πενταπλάσιο από τους μικρότερους (13-14 ετών). Είναι σημαντικό οι νέοι να έχουν πραγματική αποδεκτή ενημέρωση σχετικά με την εξάρτηση από τη νικοτίνη και τα αποτελέσματα του καπνίσματος.

21 Τρεις διαδεδομένοι μύθοι * Τα στριφτά τσιγάρα, το πούρο και ο ναργιλές βλάπτουν λιγότερο από το κλασικό τσιγάρο. * Τα «ελαφρά» τσιγάρα είναι πιο ασφαλή. * Το παιδί αντιμετωπίζει το άγχος με το τσιγάρο κι έτσι δεν θα καταφύγει σε άλλα ναρκωτικά. Τέσσερα βήματα βοήθειας για εφήβους καπνιστές 1. Ενημέρωση και ήρεμος διάλογος 2. Σωματική άσκηση 3. Υγιεινή διατροφή 4. Εάν χρειάζεται, ψυχολογική βοήθεια * Τα ειδικά φάρμακα δεν συνιστώνται (απευθύνονται αποκλειστικά σε ενηλίκους)

22 ΠΡΟΣΟΧΗ! Καπνιστές έφηβοι είναι :

23 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

24 Συγκεντρωτικά αποτελέσματα ερωτηματολογίων Χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων 1. Φύλο : Κορίτσι 27% Αγόρι 73% Αγόρι Κορίτσι

25 3. Είσαι καπνιστής/τρια ; 4. Σε ποια ηλικία ξεκίνησες το κάπνισμα ; % >18 0% <15 56% < >18

26 5. Για ποιους λόγους ξεκίνησες το κάπνισμα ;

27 6. Έχεις προσπαθήσει να σταματήσεις το κάπνισμα; 7. Από πού βρίσκεις τα χρήματα για να αγοράζεις τσιγάρα;

28 8. Γνωρίζεις από τι απαρτίζεται κυρίως ένα τσιγάρο; 9. Πιστεύεις ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό για τον οργανισμό; Όχι 7% Ναι Όχι Ναι 93%

29 10. Πιστεύεις ότι το τσιγάρο βλάπτει τους γύρω σου; 11. Αν σου προσέφερε κάποιος ένα τσιγάρο, εσύ θα το αρνιόσουν;

30 12. Γνωρίζεις τι σημαίνει εθισμός;

31 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

32 Δείτε εικόνες από τη διαφήμιση που έκανε ανθρώπους να κόψουν το κάπνισμα ( Προκαλεί σοκ. Αυτή η διαφήμιση, με τίτλο: Συμβουλή από Μια Πρώην Καπνίστρια, προβάλλεται εδώ και τρείς μήνες στα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα και είναι μέρος ολόκληρης καμπάνιας κατά του καπνίσματος, με τον τίτλο Συμβουλές Από Πρώην Καπνιστές.

33 Πώς να μιλήσετε στο παιδί για το κάπνισμα από Έλενα Μπούλια 23 Ιαν 2013 Σταθερά αυξανόμενο είναι, σύμφωνα με στοιχεία, το ποσοστό των παιδιών που ξεκινούν το κάπνισμα, παρά το γεγονός ότι στους ενήλικες τα ποσοστά καπνιστών έχουν μειωθεί. Ωστόσο, ήδη από την ηλικία των 15 ετών, περισσότερο τα αγόρια και λιγότερο τα κορίτσια, όχι μόνο αγοράζουν το πρώτο τους πακέτο αλλά και εθίζονται στο τσιγάρο.και αν στους ενήλικες κίνητρο για την διακοπή του καπνίσματος είναι η προστασία της υγείας τους από θανατηφόρες παθήσεις, έρευνα του 2008 στην Ελλάδα έδειξε ότι οι έφηβοι διόλου δεν ενδιαφέρονται για τον καρκίνο, τις καρδιακές προσβολές και όλτα τα άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει το τσιγάρο. Πώς πρέπει, λοιπόν, να μιλήσει ο γονιός σε έναν έφηβο προκειμένου να τον αποτρέψει από το κάπνισμα; Δίνοντας το καλό παράδειγμα «Όπως στα περισσότερα πράγματα, έτσι και στο κάπνισμα, το παράδειγμα του γονέα και η γενικότερη στάση του απέναντι σε αυτό έχει πολλά να προσφέρει στην αντίληψη του παιδιού -του αυριανού εφήβου και μελλοντικού ενήλικα- σχετικά με το τσιγάρο», λέει η ψυχολόγος κ. Λαμπρινή Καλαντζή. «Όταν κάποιος γονέας καπνίζει φαντάζει δυσκολότερο να 'πείσει' το παιδί του ή να κατηγορήσει το τσιγάρο εξ ολοκλήρου για τις αρνητικές συνέπειές του. Βέβαια, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δικό του βίωμα ή ακόμα και άλλων ατόμων στο περιβάλλον του παιδιού που συνήθιζαν να καπνίζουν, υπερτονίζοντας το κόστος και μειώνοντας τα οφέλη αυτής της εξάρτησης». Η κα. Καλαντζή συμβουλεύει τους γονείς να επιδεικνύουν εικόνες καπνιζόντων στα παιδιά τους, προκειμένου να τους εξηγήσουν τις εσωτερικές αλλοιώσεις του οργανισμού ενός καπνίζοντα αλλά και τις εξωτερικές επιδράσεις που το τσιγάρο μπορεί να έχει. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε σε σχετικό άρθρο του πνευμονολόγου κ. Μιλτιάδη Μαρκάτου, ο οποίος λέει ότι, καθώς το παιδί δεν θα επηρεαστεί από την «απειλή» των κινδύνων για την υγεία του, ο γονιός μπορεί να ρίξει το βάρος σε πιο άμεσα αποτελέσματα του καπνίσματος: δύσοσμη αναπνοή, κίτρινα δόντια, μυρωδιά τσιγάρου στα μαλλιά και τα ρούχα, εύκολη κόπωση και βήχας. Επίσης, όπως ο κ. Μαρκάτος συνεχίζει, ένας καλός τρόπος για να αποφύγουν τα παιδιά το κάπνισμα είναι με το να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες, αθλητικές ή άλλες, καθώς έτσι θα έχουν λιγότερο χρόνο για να καπνίσουν. Επιπλέον, οι περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες προωθούν ή συμβαδίζουν με έναν αντικαπνιστικό τρόπο ζωής

34 Οι φίλοι και το σχολείο «Το ζήτημα του καπνίσματος έχει, βέβαια, πολλές παραμέτρους που δε μπορούμε πάντα να ελέγξουμε», συνεχίζει η ψυχολόγος, κα. Καλαντζή. «Τα παιδιά και οι έφηβοι συχνά επηρεάζονται από κοντινούς φίλους, αγνοώντας τους κινδύνους και δίνοντας έμφαση στην εικόνα που θα σχηματίσουν οι άλλοι αν αυτά δεν καπνίζουν». Όπως η ίδια εξηγεί, όμως, στις πολύ μικρές ηλικίες τα παιδιά μαθαίνουν να αντιστέκονται στην επιρροή των άλλων μέσα από την ανατροφή και την διαπαιδαγώγηση των γονιών. Ωστόσο, κατά το τέλος της παιδικής ηλικίας και την έναρξη της εφηβείας οι γονείς θα πρέπει να εφοδιαστούν με ψυχραιμία, ευρύτητα στην σκέψη τους και να βρουν εναλλακτικούς τρόπους να μιλήσουν στα παιδιά τους για θέματα υγείας, προστασίας και ασφάλειάς τους. «Ο τρόπος που ο γονιός θα μιλήσει εξαρτάται από τον χαρακτήρα κάθε παιδιού, από τον τρόπο που βιώνει την δύσκολη και τόσο μεταβατική φάση της εφηβείας και από την σχέση μεταξύ τους. Για παράδειγμα, εάν δεν υπάρχει κοντινότητα, εμπιστοσύνη και σεβασμός είναι πιθανό οι γονείς να μη μεταβιβάσουν ορθώς το μήνυμα που θέλουν στο παιδί τους. Γι'αυτό χρειάζεται να υπάρχει πολύ καλή σχέση γονιών-εφήβων που θα περικλείει ενσυναίσθηση», λέει η κα. Καλαντζή. Συμβουλεύει, δε, τι πρέπει -μάλλον, τι δεν πρέπει- οι γονείς να κάνουν αν πιάσουν «στα πράσα» το παιδί τους να καπνίζει: Ο πανικός, η κατακραυγή, η ένταση, οι φωνές και οι ατελείωτοι καβγάδες όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά αποτρέπουν το παιδί να μπει σε ανοιχτή συνδιαλλαγή με τους γονείς του. Έτσι εύκολα καταφεύγει στις συμβουλές συνομήλικων και φίλων, οι οποίοι φαίνεται να τους καταλαβαίνουν καλύτερα. Αναφορικά με τον ρόλο του σχολείου, ο κ. Μαρκάτος αναφέρει στο άρθρο του ότι και αυτό θα μπορούσε να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καπνίσματος αλλά στην Ελλάδα, που οι περισσότεροι καθηγητές καπνίζουν μπροστά στους μαθητές στα σχολεία, μόνο παράδειγμα προς μίμηση δεν αποτελούν. «Το κάπνισμα στην εφηβική ηλικία ξεκινά ως μιμητική ενέργεια, με την οποία ο έφηβος προσπαθεί να επιβεβαιωθεί στον εαυτό του και στον κοινωνικό περίγυρο», λέει χαρακτηριστικά ο πνευμονολόγος και εξηγεί ότι οι γονείς και οι καθηγητές είναι τα πρώτα αρνητικά πρότυπα, με τα μεγαλύτερα αδέρφια και τους συμμαθητές να έπονται. Το να πείσουμε τα παιδιά μας να μην καπνίζουν αποτελεί μία ακόμα -μικρή ή μεγάλη- μάχη στην ανατροφή τους, καθώς το κάπνισμα είναι πράξη κοινωνική που δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τους γύρω μας και όχι μόνο προς τον ίδιο μας τον οργανισμό. Και ειδικά αυτή τη μάχη αξίζει, όσο λίγες, να την κερδίσουμε.

35 Ενημέρωση των εφήβων σχετικά με το κάπνισμα. Οι έφηβοι της σημερινής εποχής είναι αρκετά ενημερωμένοι σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι υποτιμούν τη βλαπτικότητα του τσιγάρου στη προσωπική τους υγειά. Αυτό σχετίζεται με τα αίτια που τους ωθούν να καπνίσουν εξαρχής. Ειδικότερα εμφανίζονται να ενδιαφέρονται περισσότερο να γίνουν αποδεκτοί από μια ομάδα, ελκυστικοί για το άλλο φύλο ή να χάσουν βάρος (κορίτσια).έτσι, το 51% των εφήβων στη χώρα μας καπνίζουν, ποσοστό χαμηλότερο από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.πιο συγκεκριμένα, οι έφηβοι ως 16 ετών έχουν ποσοστό 20%.Φαίνεται μάλιστα ότι στη χώρα μας το ποσοστό των εφήβων καπνιζόντων σε όλες τις ομαδοποιήσεις (ποσότητα τσιγάρων ανά ημέρα κλπ.) εξακολουθεί να μειώνεται. Αντίστοιχα,τα υψηλότερα ποσοστά εμφανίζουν η Αυστρία και η Γροιλανδία.

36 Εθισμένοι στο τσιγάρο από την εφηβεία... Ρεπορτάζ: Μαίρη Κατσανοπούλου Το 70-90% των ενήλικων καπνιστών - όπως δείχνουν οι στατιστικές - έχουν αρχίσει το τσιγάρο πριν από την ηλικία των 18 χρόνων. Έξι στα δέκα αγόρια στην Ελλάδα - σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα - αρχίζουν να καπνίζουν στα χρόνια τους και ένα στα τέσσερα πριν από τα 15. Η κρίσιμη ηλικία που τα παιδιά δοκιμάζουν το κάπνισμα είναι τα χρόνια, όπως προκύπτει από ελληνικές και ξένες έρευνες. «Το τραγικό είναι ότι οι δοκιμές αυτές μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τον εθισμό στη νικοτίνη, γιατί είναι πια αποδεδειγμένο ότι η νικοτίνη είναι έντονα εθιστική και εξαρτησιογόνος ουσία», τονίζει η επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής κ. Πόπη Αναστασέα-Βλάχου. «Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι στην ηλικία των χρόνων λίγα μόνο τσιγάρα προκαλούν εθισμό. Παλιότερα πιστεύαμε ότι χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος για να δημιουργηθεί εθισμός. Αυτό το εύρημα παραξένεψε και τους ερευνητές, που δεν πίστευαν τα αποτελέσματά τους». Η Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία αναφέρει ότι οι περισσότεροι από τους εφήβους που έχουν καπνίσει 100 τσιγάρα θα ήθελαν να το κόψουν, αλλά είναι πλέον ανίκανοι να το κάνουν _ έχουν ήδη εθισθεί. «Αναμφίβολα πρόκειται για χρήση ενός σκληρού ναρκωτικού», λέει ο πνευμονολόγος, αναπληρωτής καθηγητής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για το Κάπνισμα «Σ. Δοξιάδης και Γ. Γεννηματάς» κ. Παναγιώτης Μπεχράκης. «Η νικοτίνη, εισπνεόμενη περνά από τους πνεύμονες στο αίμα και φτάνει σχεδόν αμέσως στον εγκέφαλο, όπου ενεργοποιεί την ίδια ακριβώς νευροβιολογική διεργασία που διεγείρουν και τα αλκαλοειδή (μορφίνη, ηρωίνη) και η κοκαΐνη». Σε αυτόν τον κατ' εξοχήν φαρμακευτικό μηχανισμό εξάρτησης προστίθεται και η επανάληψη των στερεότυπων τις οποίες συνηθίζει ο νέος καπνιστής: ο ερεθισμός των χειλιών και του στόματος, η σύνδεση του καπνίσματος με ψυχολογικές διακυμάνσεις της καθημερινότητας (χαρά, λύπη, θυμός, αδημονία, αγωνία κ.λπ.) και με βιολογικές διεργασίες (φαγητό, σεξ) κ.ά. «Πολύ σημαντικό για τους νέους είναι το λεγόμενο life style, όπου το κάπνισμα γίνεται μέρος της προσωπικότητας του καπνιστή ή της καπνίστριας και χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας και συναναστροφής στη διασκέδαση», προσθέτει ο κ. Μπεχράκης. «Με βάση τα παραπάνω, είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα τεραστίων διαστάσεων πρόβλημα εξάρτησης, με νευροβιολογικές και ψυχολογικές συνιστώσες».

37

38 ΠΗΓΕΣ