Η θηιοιογηθή επηζεώρεζε Ακρίτας ( ) Παροσζίαζε θαη αλαισηηθά εσρεηήρηα

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΥΟΛΖ ΑΝΘΡΩΠΗΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΚΟΗΝΩΝΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΦΗΛΟΛΟΓΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΓΩΝ «ΤΓΥΡΟΝΔ ΠΡΟΔΓΓΙΔΙ ΣΗ ΓΛΩΑ ΚΑΙ ΣΑ ΚΔΙΜΔΝΑ» ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ ΝΔΟΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ Μάξζα Πξηνλά Η θηιοιογηθή επηζεώρεζε Ακρίτας ( ) Παροσζίαζε θαη αλαισηηθά εσρεηήρηα ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Δπηβιέπνπζα θαζεγήηξηα: Γεσξγία Γθφηζε Πάηξα 2015

2 2

3 ηοσς γολείς κοσ, Παλαγηώηε θαη Καηερίλα 3

4 4

5 Περηετόκελα ΠΡΟΛΟΓΗΚΟ ΖΜΔΗΩΜΑ... 7 Α ΜΔΡΟ... 9 Ζ ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ, ΟΗ ΣΟΥΟΗ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΣΔΛΔΣΔ ΣΟΤ ΑΚΡΗΣΑ... 9 Σα βηβιηνγξαθηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηνδηθνχ... 9 Ζ ηαπηφηεηα ηνπ πεξηνδηθνχ ηφρνη ηνπ πεξηνδηθνχ Σν αλαγλσζηηθφ θνηλφ ηνπ Αθξίηα πλεξγαζίεο Β ΜΔΡΟ ΣΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΣΟΤ ΑΚΡΗΣΑ Ζ χιε ηνπ πεξηνδηθνχ Πξσηφηππα θείκελα Μεηαθξάζεηο ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Γ ΜΔΡΟ ΣΑ ΔΤΡΔΣΖΡΗΑ ΣΟΤ ΑΚΡΗΣΑ Αξρέο ηεο επξεηεξίαζεο ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ ΚΑΣΑ ΣΔΤΥΖ ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ ΚΑΣΑ ΤΓΓΡΑΦΔΗ ΠΗΝΑΚΑ ΠΡΟΩΠΩΝ, ΔΡΓΩΝ ΚΑΗ ΔΝΣΤΠΩΝ ΓΗΑ ΣΑ ΟΠΟΗΑ ΓΗΝΔΣΑΗ ΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΑ ΚΔΗΜΔΝΩΝ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ

6 6

7 ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΔΙΩΜΑ Σα θηινινγηθά θαη ινγνηερληθά πεξηνδηθά είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθά ζηε κειέηε ηεο λενειιεληθήο θηινινγίαο. 1 Γηα ηε δηεπθφιπλζε ησλ αλαγλσζηψλ - εξεπλεηψλ θαη ζπλεπψο ηελ αμηνπνίεζε ηνπ κεγάινπ φγθνπ ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπο είλαη απαξαίηεηε ε επξεηεξίαζή ηνπο. ην εξεπλεηηθφ απηφ πιαίζην εληάζζεηαη θαη ε παξνχζα εξγαζία, αληηθείκελν ηεο νπνίαο είλαη ε παξνπζίαζε ηεο ηαπηφηεηαο θαη ε αλαιπηηθή επξεηεξίαζε ηνπ ινγνηερληθνχ πεξηνδηθνχ Αθξίηαο, πνπ εθδφζεθε ζηελ Αζήλα απφ ην 1904 σο ην 1906, γηα ην νπνίν δελ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί ζην παξειζφλ παξφκνηα κειέηε. Δπηπιένλ, ε εξγαζία ζα πξνζπαζήζεη λα αλαδείμεη ηελ ηδηαίηεξε θπζηνγλσκία ηνπ βξαρχβηνπ απηνχ πεξηνδηθνχ θαη ηε ζπκβνιή ηνπ ζηε δηακφξθσζε ηνπ ινγνηερληθνχ πεδίνπ ησλ αξρψλ ηνπ 20 νπ αηψλα. Ζ κειέηε ηνπ Αθξίηα βαζίζηεθε θαηά θχξην ιφγν ζην ςεθνπνηεκέλν αληίηππν ηεο Εσζηκαίαο Γεκφζηαο Κεληξηθήο Ηζηνξηθήο Βηβιηνζήθεο Ησαλλίλσλ πνπ βξίζθεηαη ζηε δηαδηθηπαθή βάζε ( browse&smd=1&awdid=1). Δπίζεο, έγηλε έιεγρνο νξηζκέλσλ ηεπρψλ κε απηνςία ζην αληίηππν πνπ θπιάζζεηαη ζην Διιεληθφ Λνγνηερληθφ θαη Ηζηνξηθφ Αξρείν (Δ.Λ.Η.Α.). Ζ επξεηεξίαζε ζα αμηνπνηεζεί απφ ηε Βηβιηνζήθε θαη ην Κέληξν Πιεξνθφξεζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ. Ζ εξγαζία είλαη δηαξζξσκέλε ζε ηξία κέξε. ην πξψην κέξνο παξνπζηάδνληαη ε ηαπηφηεηα, νη ζηφρνη, νη αλαγλψζηεο θαη νη ζπληειεζηέο ηνπ Αθξίηα. ην δεχηεξν κέξνο παξνπζηάδνληαη ε χιε ηνπ πεξηνδηθνχ, ηα πξσηφηππα έξγα θαη ηα κεηαθξαζκέλα έξγα πνπ δεκνζηεχνληαη ζηηο ζειίδεο ηνπ. Σέινο, ζην ηξίην κέξνο δίλνληαη νη αξρέο ηεο επξεηεξίαζεο ηηο νπνίεο αθνινχζεζα θαη ηα επξεηήξηα ηνπ Αθξίηα, ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ ηέζζεξηο πίλαθεο: ηνλ πίλαθα πεξηερνκέλσλ θαηά ηεχρε, ηνλ πίλαθα πεξηερνκέλσλ θαηά ζπγγξαθείο, ηνλ πίλαθα πξνζψπσλ, εληχπσλ θαη έξγσλ γηα ηα νπνία γίλεηαη ιφγνο θαη ηνλ πίλαθα θεηκέλσλ. ην ζεκείν απηφ αηζζάλνκαη ηελ αλάγθε λα επραξηζηήζσ ζεξκά φινπο φζνπο ζπλέβαιαλ ζηελ νινθιήξσζε ηεο κεηαπηπρηαθήο δηπισκαηηθήο κνπ εξγαζίαο. 1 χκθσλα κε ηνλ Υ. Λ. Καξάνγινπ («Δηζαγσγή», Πεξηνδηθά ιόγνπ θαη ηέρλεο ( ), ζζ ), «ζηελ ηζηνξία ησλ ειιεληθψλ γξακκάησλ, ε κφληκε παξνπζία ησλ πεξηνδηθψλ ιφγνπ θαη ηέρλεο αξρίδεη κφιηο απφ ηα ηέιε ηνπ 19 νπ αηψλα, κε ηελ Σέρλε ( ) ηνπ Κ. Υαηδφπνπινπ, αλ θαη δελ απνπζηάδνπλ πξσηκφηεξεο αιιά κεκνλσκέλεο εκθαλίζεηο. Σα λεφηεξα πεξηνδηθά, φπσο π.ρ. ε Σέρλε, δίλνπλ κεγάιε έκθαζε ζηα ζέκαηα ησλ γξακκάησλ θαη ηεο ηέρλεο, αθφκε θαη φηαλ δελ πεξηνξίδνληαη ζε απηά. Με άιια ιφγηα, έρνπκε πεξηνδηθά πνπ απεπζχλνληαη ζ έλα θχθιν αλαγλσζηψλ κε εμεηδηθεπκέλα ελδηαθέξνληα». 7

8 Δπγλσκνζχλε ρξσζηψ ζηελ επηβιέπνπζα θαζεγήηξηα κνπ θα Γεσξγία Γθφηζε, ε νπνία κε ηελ θαζνδήγεζή ηεο θαη ηελ επηζηεκνληθή θαη ςπρνινγηθή ππνζηήξημή ηεο ζπλέβαιε ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. Αθφκε, επραξηζηίεο νθείισ ζηηο θαζεγήηξηέο κνπ θαη κέιε ηεο εμεηαζηηθήο επηηξνπήο, θα ηέζε Αζήλε θαη θα Άλλα- Μαξίλα Καηζηγηάλλε γηα ηηο νπζηαζηηθέο ππνδείμεηο ηνπο θαζψο θαη ζηελ θαζεγήηξηά κνπ, θα Καηεξίλα Κσζηίνπ γηα ηηο ρξήζηκεο γλψζεηο πνπ κε βνήζεζε λα απνθνκίζσ ζε φιε ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ κνπ. Δπραξηζηίεο νθείισ θαη ζην πξνζσπηθφ ηνπ Διιεληθνχ Λνγνηερληθνχ θαη Ηζηνξηθνχ Αξρείνπ (Δ.Λ.Η.Α.) γηα ηελ πξφζπκε εμππεξέηεζε πνπ κνπ πξφζθεξαλ φζεο θνξέο ρξεηάζηεθα ηε βνήζεηά ηνπο. Οθείισ λα επραξηζηήζσ ζεξκά θαη ηελ θα Γέζπνηλα Γθφγθνπ γηα ηηο πνιχηηκεο ζπκβνπιέο ηεο ζρεηηθά κε ηηο επξεηεξηάζεηο θηινινγηθψλ πεξηνδηθψλ. Σέινο, έλα κεγάιν επραξηζηψ νθείισ θαη ζηνπο γνλείο κνπ γηα ηε ζπκπαξάζηαζή ηνπο. ε απηνχο αθηεξψλσ ηελ παξνχζα κειέηε. Φέξσ απνθιεηζηηθά ηελ επζχλε γηα ηπρφλ ιάζε θαη αβιεςίεο πνπ ππάξρνπλ ζην θείκελν θαη ηα επξεηήξηα. 8

9 Α ΜΔΡΟ Η ΣΑΤΣΟΣΗΣΑ, ΟΙ ΣΟΥΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΝΣΔΛΔΣΔ ΣΟΤ ΑΚΡΙΤΑ Σα βηβιηογραθηθά ζηοητεία ηοσ περηοδηθού 2 Σίηιος Αθξίηαο Τπόηηηιος Γεθαπελζήκεξνο επηζεψξεζηο Γεθαπελζήκεξνο επηζεψξεζηο ηεο θηλήζεσο θαη ηεο ηέρλεο (εμσθ.) Φηινινγηθή επηζεψξεζηο (απφ ην ηρ. 13) Φηινινγηθή επηζεψξεζηο ηεο θηλήζεσο θαη ηεο ηέρλεο (εμσθ.) Δθδόηες σηήξεο θίπεο Αρτηζσληάθηες Π. Καινγεξίθνο (ηρ. 9-10) Γρακκαηέας Γεκήηξηνο Σδεξάρεο (σο ην ηρ ) Σόπος έθδοζες Αζήλα φισλνο 43α // Πηλδάξνπ 30 (ηρ. 7-8) // θνπθά 31 (ηρ. 9-10) // Πινπηάξρνπ 32 (ηρ. 11 θ.ε.) 2 Σα βηβιηνγξαθηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηνδηθνχ πξνέξρνληαη απφ ην Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ & ηέρλεο ( ), ζ

10 Σσπογραθείο Παξαζθεπά Λεψλε (ζε δχν ηεχρε ησλ η. Γ -Γ ) Γηάρθεηα 1 Μαξη Φεβξ Μέγεζος Σφκνο Α, ηρ (1 Μαξηίνπ - 15 Απγνχζηνπ 1904), ζ Σφκνο Β, ηρ (επηέκβξηνο 1904 Φεβξνπάξηνο 1905), ζ Σφκνο Γ, ηρ (Μάξηηνο - Αχγνπζηνο 1905), ζ Σφκνο Γ, ηρ (επηέκβξηνο 1906 Φεβξνπάξηνο 1906), ζ Γηαζηάζεης 22,5 Υ15 εθ., κνλφζηειν Περηοδηθόηεηα Γεθαπελζήκεξν // Μεληαίν (απφ ηρ. 13). Δηθολογράθεζε Ναη Σηκή ηεύτοσς 70 ιεπηά // 1,50 δξρ. (ηρ ) // 1 δξρ. (ηρ ) σλδροκή Δζσηεξηθνχ: εηήζηα:12 δξαρκέο, εμακεληαία: 7 δξαρκέο Δμσηεξηθνχ: εηήζηα:15 θξ. ρξ., εμακεληαία: 8 θξ. ρξ. Βηβιηοζήθες ΑΠΘ, ΒΒ, ΓΔΝΝ, ΛΒΘ, ΔΒΔ (πιελ ηρ. 19), ΔΛΗΑ, Εσζηκαία Γεκφζηα Κεληξηθή Βηβιηνζήθε Ησαλλίλσλ, ζε ςεθηαθή κνξθή ζηε δηαδηθηπαθή βάζε: awdid=1. Βηβιηογραθία. θίπεο, «Πψο ν Πξσηεχο έγηλε Αθξίηαο», Δπηζηνιή ζην πεξ. Νέα Δζηία, ηρ. 17 (1935)

11 Η ηασηόηεηα ηοσ περηοδηθού Ο Αθξίηαο ( ) αλήθεη ζην είδνο ησλ ινγνηερληθψλ θαη θηινινγηθψλ πεξηνδηθψλ. Έλα απφ ηα ζνβαξφηεξα θαη αμηνινγφηεξα έληππα ηεο πξψηεο δεθαεηίαο ηνπ 20 νπ αηψλα 3 «ζεκείσζε ζηαζκφ ζηα γξάκκαηα κε ηε θξνληηζκέλε ζπλεξγαζία ηνπ, κε ηελ ψξηκε θαη πςειή αληίιεςε ηεο Σέρλεο, πνπ ην δηέπλεε, κε ηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα αλνίμεη λένπο δξφκνπο ζηελ πνίεζε θαη ζηελ πεδνγξαθία θαη λα παξνπζηάζεη θαηλνχξγηα ηαιέληα». 4 Ξερψξηζε γηα ηηο απζηεξέο ινγνηερληθέο ηνπ αξρέο θαη ηελ ειαζηηθφηεηα πνπ έδεημε απέλαληη ζην γισζζηθφ δήηεκα. ηηο ζειίδεο ηνπ πεξηνδηθνχ ζπλππάξρνπλ ε δεκνηηθή κε ηελ θαζαξεχνπζα, κε εκθαλή πξνηίκεζε ζηελ πξψηε, γεγνλφο πνπ απνηειεί δείγκα ηεο άλζεζεο ηνπ δεκνηηθηζκνχ ηελ πεξίνδν απηή. Ο Αθξίηαο ππήξμε έλα βξαρχβην πεξηνδηθφ. Ξεθίλεζε λα εθδίδεηαη ζηελ Αζήλα ην Μάξηην ηνπ 1904 θαη ζπλέρηζε ρσξίο δηαθνπή κέρξη ηελ παχζε ηεο θπθινθνξίαο ηνπ, ην Φεβξνπάξην ηνπ Ζ ζπρλφηεηα έθδνζήο ηνπ απφ δεθαπελζήκεξε αξρηθά κεηαηξάπεθε ην επηέκβξην ηνπ 1904 ζε κεληαία. 5 Δθδφηεο ηνπ πεξηνδηθνχ ήηαλ ν σηήξεο θίπεο ( ), 6 αξρηζπληάθηεο ν Πάλνο Καινγεξίθνο ( ) (ηρ. 9-10) θαη γξακκαηέαο ν Γεκήηξηνο Σδεξάρεο (σο ην ηρ ). Σν γεληθφηεξν ζηίγκα ηνπ πεξηνδηθνχ δίλεηαη ήδε απφ ηνλ ηίηιν ηνπ. Ο εκπλεπζηήο ηεο έθδνζεο, σηήξεο θίπεο, αξρηθά ζθεθηφηαλ λα ην νλνκάζεη Πξσηεύο αιιά ηειηθά πξνηίκεζε ηνλ ηίηιν Αθξίηαο πνπ ηνπ πξφηεηλε ν Άξηζηνο Κακπάλεο ( ), γηαηί κε απηφλ εμέθξαδε κηα αγσληζηηθή δηάζεζε απαξαίηεηε γηα ηελ πξνζπάζεηα αλαζπγθξφηεζεο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο πνπ αθνινχζεζε ηελ ηαπεηλσηηθή ήηηα ηνπ Ο ππφηηηινο δελ παξέκεηλε ζηαζεξφο ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο θπθινθνξίαο ηνπ πεξηνδηθνχ. Ο Αθξίηαο ζην εμψθπιιν ηνπ Α ηφκνπ εκθαλίδεηαη 3 Βι. ηαπξνπνχινπ, ιήκκα «Αθξίηαο», Δγθπθινπαίδεηα ηνπ Διιεληθνύ Σύπνπ, ζ Παλαγησηφπνπινο, «σηήξεο θίπεο», ζ Με αλαθνίλσζε ηεο δηεχζπλζεο ηνπ πεξηνδηθνχ ζε άξζξν ηεο ζην ηεχρνο δειψλεηαη φηη ε ζπγθεθξηκέλε αιιαγή είλαη επηζπκία ησλ πεξηζζνηέξσλ ζπλδξνκεηψλ θαη επηζεκαίλεηαη φηη θαη ηα μέλα θηινινγηθά πεξηνδηθά εθδίδνληαη κεληαία, γηα λα δίλεηαη ρξφλνο λα ζπγθεληξψλεηαη ε ζεκαληηθή χιε. Βι. ζρεηηθά Γηεχζπλζηο, «Μηθξαί κεηαξξπζκίζεηο εηο ηνλ Αθξίηαλ», ζζ ηε βηβιηνγξαθία αλαθέξεηαη φηη ν σηήξεο θίπεο ζπλδηεχζπλε ηνλ Αθξίηα κε ηνλ Άξηζην Κακπάλε. Βι. Αλαγλσζηφπνπινο - Φσηάθεο, ιήκκα «θίπεο σηήξεο», Λεμηθό ζπγγξαθέσλ, ζζ , Κπξηαθίδεο, Σν πλεύκα θαη ηα έξγα, ζ. 42, Κσζηειέλνο, Ηζηνξία λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζ. 127, Παπατσάλλνπ, «σηήξεο θίπεο», Ζ ειιεληθή πνίεζε, ζ. 265 θαη Υσξηαλφπνπινο, Κνξπθαίεο κνξθέο ηεο λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζ Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ θαη ηέρλεο ( ), ζ

12 κε ηνλ ππφηηηιν «Γεθαπελζήκεξνο επηζεψξεζηο ηεο θηλήζεσο θαη ηεο ηέρλεο» θαη ζε θάζε ηεχρνο απηνχ ηνπ ηφκνπ δειψλεηαη σο «Γεθαπελζήκεξνο επηζεψξεζηο». ηαλ ε έθδνζή ηνπ κεηαηξάπεθε ζε κεληαία, ν ππφηηηινο ζηα εμψθπιια ησλ ηφκσλ Β έσο Γ άιιαμε ζε «Μεληαία επηζεψξεζηο ηεο θηλήζεσο θαη ηεο ηέρλεο», ελψ απφ ην ηεχρνο 13 έσο ην δηπιφ ηεχρνο ν ππφηηηινο κεηαηξάπεθε ζε «Φηινινγηθή επηζεψξεζηο». ηα ηεχρε 19 θαη 20 ν ππφηηηινο άιιαμε ζε «Μεληαία θηινινγηθή επηζεψξεζηο» θαη ζηα ππφινηπα ηεχρε ζε «Μεληαία εζληθή επηζεψξεζηο». Σν ζψκα ηνπ Αθξίηα απαξηίδεηαη ζπλνιηθά απφ ηξηάληα αξηζκεκέλα ηεχρε πνπ ζπγθξνηνχλ ηέζζεξηο ηφκνπο. Καηά ηε δηάξθεηα δσήο ηνπ πεξηνδηθνχ θπθινθφξεζαλ δεθαελλέα ηεχρε, επηά απφ ηα νπνία είλαη δηπιά (ηρ. 3-4, 7-8, 9-10, 11-12, 17-18, θαη 29-30) θαη δχν ηξηπιά (ηρ θαη 26-28). Ο ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ ζειίδσλ ηνπ αλέξρεηαη ζηηο 872 θαη νη δηαζηάζεηο ηεο θάζε ζειίδαο είλαη 22,5 Υ 15 εθ. Ζ ζειηδνπνίεζε ηνπ πεξηνδηθνχ είλαη κνλφζηειε, κε ζπλερή ζειηδαξίζκεζε ζηνπο δχν πξψηνπο ηφκνπο έθδνζήο ηνπ (ηφκνο Α : θαη ηφκνο Β : ). Ζ ζειηδαξίζκεζε μεθηλάεη εθ λένπ ζηνλ ηφκν Γ θαη είλαη ζπλερήο κέρξη ην ηέινο ηνπ ηφκνπ Γ (ηφκνο Γ : θαη ηφκνο Γ : ). 8 Ο Αθξίηαο ηππσλφηαλ ζην ηππνγξαθείν ηνπ Παξαζθεπά Λεψλε. 9 ζνλ αθνξά ηε δηεχζπλζε ησλ γξαθείσλ ηνπ πεξηνδηθνχ, αξρηθά βξίζθνληαλ ζηελ νδφ φισλνο 43Α, φπσο αλαθέξεηαη ζην πξψην ηεχρνο. Αξγφηεξα, ηα γξαθεία κεηαθφκηζαλ ζηελ νδφ Πηλδάξνπ 30 ζχκθσλα κε ην δηπιφ ηεχρνο 7-8 θαη ζηελ νδφ θνπθά 31 ζχκθσλα κε ην ηεχρνο Απφ ην ηεχρνο 11 θαη έπεηηα ηα γξαθεία ζηεγάδνληαλ ζηελ νδφ Πινπηάξρνπ 32. Ζ δηαθίλεζε ηνπ πεξηνδηθνχ γηλφηαλ κέζσ ζπλδξνκψλ, κέζσ ηεο πψιεζεο ηεπρψλ ζε βηβιηνπσιεία θαη ηππνγξαθεία, κέζσ ησλ γξαθείσλ δηεχζπλζεο θαη ζχληαμεο ή κέζσ ησλ θαηά ηφπνπο αληηπξνζψπσλ. Ο Αθξίηαο ζηελ Αζήλα πσινχληαλ ζηα βηβιηνπσιεία Μπεθ, ηεο Δζηίαο, ηνπ Υαηδεινπθά, ηνπ αιηβέξνπ, ηνπ Σδάθα θαη ζηα θηφζθηα πληάγκαηνο, Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ θαη Οκνλνίαο. πλδξνκεηέο εγγξάθνληαλ θαη ζην βηβιηνπσιείν ηεο Δζηίαο. 10 Σν πεξηνδηθφ είρε αληηπξνζψπνπο ζηνλ Πεηξαηά, ζηελ Πάηξα, ζην Ρέζπκλν, ζην Ζξάθιεην ηεο Κξήηεο, ζην Αγξίλην, 8 Οη δχν ηειεπηαίνη ηφκνη είλαη αθηεξσκέλνη ζηνλ ηέθαλν ηξέηη, δηνηθεηή ηεο Δζληθήο Σξάπεδαο, γηα ηελ ππνζηήξημή ηνπ ζηα λενειιεληθά γξάκκαηα, φπσο θαίλεηαη ζηε ζειίδα πνπ αθνινπζεί ηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ εμσθχιινπ ησλ ηφκσλ Γ θαη Γ. 9 Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ θαη ηέρλεο ( ), ζ Βι. Αθξίηαο, ηρ (1 θαη 15 Απγνχζηνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ. 12

13 ζην Αίγην, ζηελ Καιακάηα, ζηελ Σξίπνιε θαη ζηελ Κεθαιιελία. 11 Δπηπιένλ, ζηε Θεζζαιία, ζηα Υαληά αιιά θαη ζηελ Αίγππην. 12 Ζ ηηκή ηνπ πεξηνδηθνχ ήηαλ αλάινγε κε ηελ έθηαζή ηνπ θαη αλαγξαθφηαλ ζην εμψθπιιν θάζε ηεχρνπο. Γηα ηα πεξηζζφηεξα ηεχρε ήηαλ 70 ιεπηά. κσο, ζην δηπιφ ηεχρνο ήηαλ 1 δξαρκή θαη ζην ηξηπιφ ηεχρνο ήηαλ 1,50 δξαρκέο. Ζ ηηκή γηα ηελ εηήζηα ζπλδξνκή εζσηεξηθνχ ήηαλ 12 δξαρκέο θαη γηα ηελ εμακεληαία 7 δξαρκέο, ελψ ε εηήζηα ηηκή εμσηεξηθνχ αλέξρνληαλ ζε 15 ρξπζά θξάγθα θαη ε εμακεληαία ζε 8 ρξπζά θξάγθα. ηότοη ηοσ περηοδηθού ηφρνο ηνπ πεξηνδηθνχ ήηαλ ε αλάδεημε ηεο θηινινγίαο θαη ηεο επεξγεηηθήο επίδξαζεο πνπ απηή αζθνχζε ζην Έζλνο. Έθδειε ήηαλ ε επαηζζεζία ηνπ εθδφηε, σηήξε θίπε, ζην δήηεκα ηεο δεκηνπξγίαο λενειιεληθήο ινγνηερλίαο κε εζληθά ραξαθηεξηζηηθά, ιφγνο γηα ηνλ νπνίν θαηεβιήζε πξνζπάζεηα λα πξνβιεζνχλ ηα έξγα ησλ Διιήλσλ δεκηνπξγψλ. Ο εθδφηεο ηνπ Αθξίηα, ζηηο πξνγξακκαηηθέο δειψζεηο ηνπ, θαινχζε ηνπο αλαγλψζηεο λα ππνζηεξίμνπλ ηνπο θηινιφγνπο, ηνπο πνηεηέο θαη ηνπο θαιιηηέρλεο ηνπ ηφπνπ ηνπο. Σνπο παξφηξπλε λα κειεηήζνπλ έξγα δηαλφεζεο πξνζπαζψληαο λα ηα θαηαλνήζνπλ ζε βάζνο θαη λα ηα αηζζαλζνχλ ρσξίο λα επεξεάδνληαη απφ ηε γιψζζα θαη ηε κνξθή ηνπο. Αθφκα, αζθνχζε θξηηηθή ζηνπο θηινινγηθνχο θχθινπο ηεο επνρήο γηα ηε ζηάζε ηνπο ζε ζεκαληηθά δεηήκαηα, φπσο ήηαλ ην γισζζηθφ, ζεσξψληαο φηη απηή ε δηακάρε ήηαλ θάηη πνπ αλήθε ζην παξειζφλ. Ο Αθξίηαο ζηφρεπε ζηελ πξνψζεζε ηεο αλεμαξηεζίαο ησλ ηδεψλ θαη ζηελ ειεπζεξία έθθξαζεο ηνπ πλεπκαηηθνχ αλζξψπνπ. Ζ ππεξάζπηζε ηεο αλεμαξηεζίαο ηνπ ιφγνπ απφ ην πεξηνδηθνχ ήηαλ εκθαλήο ζηελ απνδέζκεπζή ηνπ απφ ηε γισζζηθή δηακάρε θαη ζηελ εθηίκεζε πνπ έδεηρλε γηα ην γισζζηθφ ζχζηεκα ηνπ Υαηδεδάθη ( ). 13 Δλδεηθηηθά, ζην πξψην ηεχρνο ν σηήξεο θίπεο ζεκείσλε ζρεηηθά κε ην γισζζηθφ δήηεκα ηα εμήο: Γηα καο φιεο νη γιψζζεο είλαη ζαπκάζηεο φηαλ εθείλνη πνπ ηηο κεηαρεηξίδνληαη ηηο κεηαρεηξίδνληαη ζαπκαζίσο [ ]. Ο θφβνο ηεο δηγισζζίαο είλαη ηνπ παιαηνχ πιένλ θαηξνχ. Αο πάεη λα έρνπκε φρη δηγισζζία, αιιά θαη ηξηγισζζία θαη δεθαγισζζία αθφκε ηφζν ην θαιχηεξν. Απηφ ζα δείρλεη ίζα ίζα έλα πινχην ηεο ειιεληθήο γιψζζαο. Άιισζηε απηφ είλαη 11 Βι. Αθξίηαο, ηρ. 13 (επηέκβξηνο 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ. 12 Βι. Αθξίηαο, ηρ. 5 (1 Μαΐνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ. 13 Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ θαη ηέρλεο ( ), ζ

14 κφλν θαηλνκεληθφ, εζσηεξηθψο ηα πξάγκαηα δηαθέξνπλ. Ο Αθξίηαο δελ βγαίλεη κε ζθνπφ λα δηαησλίζεη ηηο ζθηακαρίεο ησλ πξνθαηφρσλ ηνπ, νχηε κε ζθνπφ λα ζεξαπεχζεη ηα πξνζσπηθά πάζε ηνπ άιθα θαη ηα παηδηάζηηθα πείζκαηα ηνπ βήηα. Ο Αθξίηαο ζέιεη λα εξγαζηεί, ζέιεη λα παξνπζηάζεη πξαγκαηηθή πλεπκαηηθή θίλεζε θαη φρη θινχβηα. Θέιεηε λα ζπλεξγαζηείηε θχξηνη θηιφινγνη; πλεξγαζηείηε κε δεκηνπξγηθά έξγα, αιεζηλά θαη δσληαλά. 14 Μηα αθφκε επηδίσμε ηνπ πεξηνδηθνχ ήηαλ ε αλάδεημε λέσλ ζπγγξαθέσλ κε θξέζθεο ηδέεο πνπ ζηηο ζειίδεο ηνπ ζα έβξηζθαλ ηε δπλαηφηεηα λα παξνπζηάζνπλ ηελ πλεπκαηηθή εξγαζία ηνπο. Γη απηφ ην ιφγν ην πεξηνδηθφ κέζσ ηεο αιιεινγξαθίαο ηνπ πξνο ην αλαγλσζηηθφ θνηλφ αλαδεηνχζε αλζξψπνπο πνπ επηζπκνχζαλ λα δεκνζηεχζνπλ έξγα ηνπο, παξνηξχλνληάο ηνπο λα ηα απνζηείινπλ κε ζπζηεκέλε επηζηνιή ζηα γξαθεία ηνπ. 15 Έλαο αθφκα ζηφρνο ηνπ Αθξίηα θαίλεηαη φηη ήηαλ «ε αλάπηπμε ησλ βπδαληηλψλ ζπνπδψλ θαη ε αλάδεημε εξσηθψλ κνξθψλ ηνπ Βπδαληίνπ». 16 Δλδεηθηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη ζην πεξηνδηθφ δεκνζηεχζεθαλ θείκελα ηνπ αθξηηηθνχ θχθινπ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε κειέηε κε ηίηιν «Γηγελήο Αθξίηαο» 17 ηνπ Νηθφιανπ Γ. Πνιίηε ( ), ε κειέηε «Σν Αλδξνληθφπνπιν: Δπχιιηνλ ηνπ Αθξηηηθνχ Κχθινπ εθ Μνλεκβαζηαθνχ Υεηξνγξάθνπ» 18 ηνπ Νίθνπ Βέε ( ) θαη ην πνίεκα «Σν ηξανχηλ ηνπ Γηελή» 19 ηνπ ίκνπ Μελάξδνπ ( ). Σο αλαγλωζηηθό θοηλό ηοσ Ακρίτα Ο Αθξίηαο απεπζπλφηαλ ζε ιίγνπο θαη εθιεθηνχο θαη φρη ζην επξχ θνηλφ. πγθεθξηκέλα, ζε φζνπο αγαπνχζαλ ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο θαη επηδείθλπαλ πλεπκαηηθέο αλεζπρίεο. ρεηηθά κε ην αλαγλσζηηθφ θνηλφ ηνπ Αθξίηα, ν σηήξεο θίπεο αλαθέξεη ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Γελ απνηείλνκαη ζε φζνπο πάζρνπλ απφ δηαλνεηηθή αλεπάξθεηα, νχηε ζηνπο ειαθξνχο, νχηε ζηνπο ζηείξνπο, νχηε ζηνπο ελφρνπο νη νπνίνη γλσξίδνπλ λα ηξψλε κφλν, λα πίλνπλ θαη λα θνηκνχληαη θαη φια ηα άιια λα ηα αληηιακβάλνληαη σο κάηαηα, παξάμελα θαη αζηεία. Απνηείλνκαη πξνο ηνπο νιίγνπο πνπ δελ δηεθζάξεζαλ αθφκε απφ ην πεξηβάιινλ θαη δηαηεξνχλ κηα παξζεληθή αγλφηεηα εληφο ηνπο, ζε φζνπο έρνπλ κεγάιεο θαξδηέο θαη κεγάια αηζζήκαηα. Απηνί φζν κεηξεκέλνη θαη αλ είλαη είηε ζηνλ επηζηεκνληθφ θφζκν, είηε ζηνλ πνιηηηθφ, είηε ζηνλ θαιιηηερληθφ, είηε ζηνλ εκπνξηθφ, είηε ζηνλ ζηξαηησηηθφ, είηε ζε νπνηνδήπνηε άιινλ, είλαη φκσο αλαληηξξήησο νη κφλνη ζηνπο νπνίνπο, απνβιέπνληαο θάπνηνο, 14 Βι. θίπεο, «Ο Αθξίηαο», ζ Βι. Αθξίηαο, ηρ. 13 (επηέκβξηνο 1904), ζ. 356 θαη Αθξίηαο, ηρ (Οθηψβξηνο, Ννέκβξηνο, Γεθέκβξηνο 1904), ζζ Βι. Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ & ηέρλεο ( ), ζ Βι. Αθξίηαο, ηρ (Οθηψβξηνο, Ννέκβξηνο, Γεθέκβξηνο 1904), ζζ Βι. Αθξίηαο, ηρ. 1 (1 Μαξηίνπ 1904), ζζ Βι. Αθξίηαο, ηρ (1 θαη 15 Απγνχζηνπ 1904), ζζ

15 κπνξεί λα ειπίδεη ζε κηα θαιπηέξεπζε ηεο λσζξήο θαη ζηεηξσηηθήο απηήο θαηάζηαζεο, είλαη νη κφλνη νη νπνίνη απνηεινχλ ην αιεζηλφ θαη αδηάθζνξν ζηνηρείν ελφο επηζθαινχο θαη αξξψζηνπ ηφπνπ, είλαη νη κφλνη νη νπνίνη έρνπλ ζπλείδεζε ησλ φζσλ γίλνληαη γχξσ καο θαη δαθξχδνπλ φηαλ βιέπνπλ ηα ζηξαβά θαη αλάπνδα θαη ραίξνληαη φηαλ βιέπνπλ ηα νξζά θαη ηα αιεζηλά. ε απηνχο απνηείλνκαη ζήκεξα θαη ηνπο παξαδίδσ ην έξγν κνπ, απηνί ζέισ λα κε αθνχζνπλ, απηνί ζέισ λα κε αηζζαλζνχλ. 20 Γηα ηελ επηθνηλσλία κε ην αλαγλσζηηθφ θνηλφ, ην πεξηνδηθφ απέθηεζε ζηνλ Β ηφκν μερσξηζηή ζηήιε κε ηελ νλνκαζία «Αιιεινγξαθία», κέζσ ηεο νπνίαο νη ζπληάθηεο επηθνηλσλνχζαλ κε ηνπο αλαγλψζηεο. Σν πεξηνδηθφ κέζσ κελπκάησλ εμέθξαδε ηηο επραξηζηίεο ηνπ πξνο φινπο εθείλνπο πνπ ελίζρπαλ ηελ πξνζπάζεηά ηνπ κε ηε ζπλδξνκή ηνπο ή κε ηελ φπνηα ηνπο δξαζηεξηφηεηα. Δπηπιένλ, κέζσ ηεο αιιεινγξαθίαο ε ζπληαθηηθή νκάδα ηνπ πεξηνδηθνχ παξφηξπλε ηνπο αλαγλψζηεο λα απνζηείινπλ έξγα ηνπο κε ζθνπφ ηε δεκνζίεπζή ηνπο. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα λα γίλνπλ απηά δεθηά ήηαλ λα κελ έρνπλ δεκνζηεπζεί ζην παξειζφλ ζε θάπνην άιιν έληππν. Ωζηφζν, παξαηεξείηαη φηη ε πιεηνλφηεηα ησλ κελπκάησλ ηεο αιιεινγξαθίαο αθνξνχζε επηθιήζεηο θαη απεηιέο πξνο ηνπο αζπλεπείο ζπλδξνκεηέο, ψζηε λα εμνθιήζνπλ ηελ νθεηιή ηνπο. Μάιηζηα, ζπρλά νη ζπληάθηεο θαηέθεπγαλ ζηε δεκνζηνπνίεζε ησλ νλνκάησλ φζσλ ιεζκνλνχζαλ ηηο πιεξσκέο ησλ ζπλδξνκψλ ηνπο, γεγνλφο πνπ θαηαδεηθλχεη ηελ αγσλία ησλ ζπληειεζηψλ ηνπ πεξηνδηθνχ γηα εχξεζε νηθνλνκηθψλ πφξσλ. κελχκαηα 21 Σν πεξηνδηθφ γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ επηβίσζή ηνπ δεκνζίεπε δηαθεκηζηηθά πξνο ηνπο αλαγλψζηεο, ηα νπνία είραλ κφληκε ζέζε ζηηο ηειεπηαίεο ζειίδεο θαη ζηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ νπηζζνθχιινπ ηνπ θάζε ηεχρνπο. ε αξθεηά ηεχρε ππήξραλ δηαθεκίζεηο θαη ζηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ εμσθχιινπ. Δπηπξφζζεηα, δηλφηαλ ζηνπο ζπλδξνκεηέο ηνπ Αθξίηα ε δπλαηφηεηα λα απνθηήζνπλ κε έθπησζε βηβιία θάπνησλ ζπληειεζηψλ ηνπ πεξηνδηθνχ. 22 Οη ζπληειεζηέο ηνπ πεξηνδηθνχ ζε κηα πξνζπάζεηα λα έρνπλ εθδνηηθή ζπλέπεηα, απνζηξέθνληαλ ζπρλά πξνο ηνπο αλαγλψζηεο ελεκεξψλνληάο ηνπο γηα ηα εθδνηηθά ζηνηρεία, γηα πξνζερή δεκνζηεχκαηα θαη γηα δηάθνξα άιια ζέκαηα, φπσο ε 20 Βι. θίπεο, «Ο Αθξίηαο», ζζ Γπζηπρψο ν ππνινγηζκφο ησλ εζφδσλ απηήο ηεο κνξθήο δελ κπνξεί λα εθηηκεζεί γηαηί δελ εληνπίζηεθαλ ζρεηηθά ζηνηρεία. ην πεξηνδηθφ δηαθεκίδνληαη έλαο νδνληίαηξνο, ε Δζληθή Σξάπεδα ηεο Διιάδνο θαη έλα ραξηνπσιείν. Δπίζεο, δηαθεκίδνληαη ππνδεκαηνπνηεία, θνπξεία, γαιαθηνθνκεία, δαραξνπιαζηεία θαη άιιεο επηρεηξήζεηο. ηα ηειεπηαία ηεχρε θπξηαξρεί δηαθήκηζε κηαο εηαηξίαο ειιεληθνχ ππξηηηδνπνηείνπ ρεκηθψλ θαη βηνκεραληθψλ πξντφλησλ. Αθφκε, αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη αξθεηέο δηαθεκίζεηο αθνξνχζαλ ειιεληθά αιιά θαη μέλα έληππα ηεο επνρήο. 22 Πξφθεηηαη γηα ηε ζπιινγή πνηεκάησλ ηνπ. θίπε, Silentii Dissolutio, ην δξάκα ηνπ Κ. Παιακά, Ζ Σξηζεύγελε, ηελ πνηεηηθή ζπιινγή Υξπζάλζεκα ηεο Αηκ. Κνχξηειε θαζψο θαη ηα έξγα εξελάηα ησλ ινπινπδηώλ ηνπ. θίπε θαη Αξθαδηθά γισζζηθά κλεκεία ηνπ Ν. Βέε. 15

16 απνπζία ηνπ δηεπζπληή γηα θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ε εθηχπσζε ηεχρνπο ηνπ πεξηνδηθνχ ζε θαηψηεξεο πνηφηεηαο ραξηί. 23 Δπηπιένλ, απνινγνχληαλ γηα ιάζε πνπ έγηλαλ ζε θείκελα πξνεγνπκέλσλ ηεπρψλ θαη πξνέβαηλαλ ζε δηνξζψζεηο απηψλ. ε εηδηθή πεξίπησζε δεηήζεθε απφ ηνπο αλαγλψζηεο λα ζπλεηζθέξνπλ νηθνλνκηθά κε ζθνπφ ηελ έθδνζε ησλ Απάλησλ ηνπ Κάιβνπ. Αθξηβή ζηνηρεία γηα ηελ θπθινθνξία ηνπ Αθξίηα θαηά ηεχρνο δελ είλαη εχθνιν λα εληνπηζηνχλ, ψζηε λα εθηηκεζεί ε απήρεζή ηνπ κε πνζνηηθνχο φξνπο. 24 κσο, θαίλεηαη φηη ε αληαπφθξηζε ηνπ αλαγλσζηηθνχ θνηλνχ ήηαλ κηθξή, θάηη πνπ ππνδεηθλχεηαη απφ ηνλ ειάρηζην αξηζκφ ησλ ζπλδξνκεηψλ ηνπ, πνπ δελ μεπεξλνχζαλ ηνπο εμήληα. 25 Απφ ηε κειέηε ηνπ πεξηνδηθνχ πξνθχπηεη φηη θάπνηνη απφ ηνπο ζπλδξνκεηέο επέζηξεθαλ ηα ηεχρε ηνπ Αθξίηα, πξνθαλψο ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα δηαθφςνπλ ηε ζπλδξνκή, ελψ ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ηα ηεχρε επηζηξέθνληαλ θαηεζηξακκέλα. Σν πεξηνδηθφ πνιεκήζεθε κε πείζκα θαη θαλαηηζκφ, πηζαλφηαηα, γηαηί ππνζηήξηδε ηε δηγισζζία ζε κηα επνρή πνπ ην γισζζηθφ δήηεκα δίραδε ηνλ ειιεληθφ ιαφ. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη αλαγλψζηεο απέζηειιαλ πβξηζηηθέο επηζηνιέο πξνο ηνλ Αθξίηα. Σν πεξηνδηθφ δελ ήηαλ αξεζηφ ζηνλ θχθιν ηνπ πεξηνδηθνχ Ο Ννπκάο. 26 Οχηε κε ην πεξηνδηθφ Παλαζήλαηα δηαηεξνχζε θαιέο ζρέζεηο. Όζηεξα απφ δχν ρξφληα θπθινθνξίαο, ν εθδφηεο ηνπ Αθξίηα αλαθνίλσζε ηε δηαθνπή ηεο έθδνζήο ηνπ ζην ηειεπηαίν ηεχρνο, 27 ζην νπνίν αλαθέξζεθε ζηηο αλππέξβιεηεο δπζρέξεηεο πνπ ζπλάληεζε. πγθεθξηκέλα, ππνζηήξημε φηη ζχζζσκν ην θνηλφ αληηηάρζεθε ζηνλ Αθξίηα είηε ιφγσ πξνθαηάιεςεο είηε γηα ιφγνπο πνπ ν ίδηνο δελ γλψξηδε. Αθφκε, εμέθξαζε «ηελ αγαλάθηεζή ηνπ γηα ηελ πλεπκαηηθή δσή ηνπ ηφπνπ θαη ηελ αδπλακία ηνπ πεξηνδηθνχ λα δηαδξακαηίζεη ηνλ αλνξζσηηθφ ξφιν πνπ είρε νξακαηηζηεί» Βι. Αθξίηαο, ηρ. 21 (Μάηνο 1905), εζσηεξηθή πιεπξά νπηζζνθχιινπ. 24 χκθσλα κε αλαθνίλσζε ηνπ πεξηνδηθνχ, ζηα πξψηα ηεχρε θπθινθνξίαο ηνπ, νη ζπλδξνκεηέο ηνπ ζην εζσηεξηθφ θαη ην εμσηεξηθφ ππεξέβαηλαλ ηνπο ρίιηνπο. Βι. Αθξίηαο, ηρ. 5 (1 Μαΐνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ θαη Αθξίηαο, ηρ. 7-8 (1 θαη 15 Ηνπλίνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ. Οη ζπλδξνκεηέο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ελδέρεηαη λα ήηαλ ιηγφηεξνη, αλ ιεθζεί ππφςε αλαθνίλσζε ηνπ πεξηνδηθνχ ζχκθσλα κε ηελ νπνία φζνη δελ επέζηξεθαλ ην πξψην ηεχρνο ηνπ Αθξίηα ζεσξνχληαλ απηφκαηα ζπλδξνκεηέο. Βι. Αθξίηαο, ηρ. 2 (15 Μαξηίνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ θαη Αθξίηαο, ηρ. 3-4 (15 Απξηιίνπ 1904), εζσηεξηθή πιεπξά εμσθχιινπ. 25 [θίπεο], [Δηδνπνίεζε γηα ηε δηαθνπή ηεο έθδνζεο], [ζ. 392]. 26 Καξάνγινπ, «Αθξίηαο», Πεξηνδηθά ιόγνπ & ηέρλεο ( ), ζ [θίπεο], [Δηδνπνίεζε γηα ηε δηαθνπή ηεο έθδνζεο], [ζ. 392]. 28 Αγνξή Γθξέθνπ, ιήκκα «Αθξίηαο», Λεμηθό λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζζ

17 σλεργαζίες Με ηνλ Αθξίηα ζπλεξγάζηεθαλ νξηζκέλνη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ινγίνπο θαη ινγνηέρλεο ηεο επνρήο. Κάπνηνη είραλ ήδε θαζηεξσζεί ζην ρψξν ησλ γξακκάησλ θαη θάπνηνη άιινη ήηαλ λενεκθαληδφκελνη. ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη νη ζπλεξγάηεο ηνπ πεξηνδηθνχ θαη εληφο παξελζέζεσο θαηαγξάθνληαη ηα ςεπδψλπκα πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ νξηζκέλνη απφ απηνχο. 29 Ππθλφηεξε παξνπζία ζην πεξηνδηθφ ψζηε λα κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ ηαθηηθνί 30 ζπλεξγάηεο ηνπ έρνπλ νη εμήο επηά ζπγγξαθείο: Αηκπιία Κνχξηειε ( ) ζε 18 ηεχρε, σηήξεο θίπεο ( ) ζε 16 ηεχρε, 31 Άξηζηνο Κακπάλεο ( ) ζε 10, Γεκνζζέλεο Ν. Βνπηπξάο ( ) ζε 7, ππξίδσλ Ησζήθ Γε- Βηάδεο ( ) ζε 6, Γεκήηξηνο Π. Γεκεηξηάδεο ( , ππέγξαθε θαη κε ην ςεπδψλπκν Ρήγαο Γθφιθεο) ζε 6 θαη Άγγεινο ηθειηαλφο ( ) ζε 6. Ληγφηεξν ππθλή είλαη ε παξνπζία κηαο άιιεο νκάδαο ζπλεξγαηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη ζε 4 ή 5 ηεχρε. Πξφθεηηαη γηα ηνπο: Γηνλχζην Γεβάξε ( ) ζε 5 ηεχρε, Μίκε Ληκπεξάθε ( , ππέγξαθε θαη κε ην ςεπδψλπκν Fingal) ζε 5, Ρψκν Φηιχξα ( ) ζε 5, Νίθν Βέε ( ) ζε 4, Κσλζηαληίλν Εεζίνπ ( ) ζε 4, Γεκήηξην Καιιίκαρν ( ) ζε 4, Κσζηή Παιακά ( ) ζε 4, Νηθφιαν Γ. Πνιίηε ( ) ζε 4 θαη Νίθν Υαληδάξα ( ) ζε 4. Οη πεξηζζφηεξνη φκσο απφ ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ Αθξίηα ήηαλ επθαηξηαθνί κε πεξηνξηζκέλε παξνπζία ζηηο ζειίδεο ηνπ πεξηνδηθνχ. Έηζη ζε 2 ή 3 ηεχρε ζπλεξγάζηεθαλ κε ηνλ Αθξίηα νη Μάξθνο Απγέξεο ( ), Ησάλλεο Γξππάξεο ( ), Πέηξνο Εεηνπληάηεο ( ), Κψζηαο Καηξνθχιαο ( ), ηέθαλνο Μαξηδψθεο ( ), ίκνο Μελάξδνο ( ), Μαξίλνο ηγνχξνο ( ), Γεψξγηνο Υαηδηδάθηο ( ) θαη Ησάλλεο Υξεζηνθάθεο. Δπίζεο, ν αξρηζπληάθηεο ηνπ πεξηνδηθνχ Πάλνο Καινγεξίθνο ( ), ν γξακκαηέαο ηνπ Γεκήηξηνο Σδεξάρεο θαζψο θαη ν Γεψξγηνο Μαχηαο. Έλαο κεγάινο αξηζκφο Διιήλσλ ζπλεξγαηψλ ηνπ Αθξίηα θηινμελήζεθαλ άπαμ, κε πνηήκαηα, κειέηεο, άξζξα, 29 Γηα ηελ ηαχηηζε ησλ νλνκάησλ ησλ αξζξνγξάθσλ θαη κεηαθξαζηψλ βι. Νηειφπνπινο, Φεπδώλπκα «Σαθηηθνί» ζεσξήζεθαλ φζνη ζπλεξγάζηεθαλ ζε έμη ηνπιάρηζηνλ αξηζκεκέλα ηεχρε ηνπ πεξηνδηθνχ. 31 Πξφθεηηαη γηα ηα ηεχρε ζηα νπνία ππνγξάθεη σο. θίπεο. Πάλησο, αξθεηά απφ ηα έξγα πνπ απνδίδνληαη ζηε ζχληαμε ελδέρεηαη λα αλήθνπλ επίζεο ζηελ πέλα ηνπ θίπε. Σν πηζαλφηεξν είλαη φηη έγξαςε θαη ζηα ππφινηπα ηεχρε ηνπ πεξηνδηθνχ ππνγξάθνληαο σο ζπληάθηεο. 17

18 κεηαθξάζεηο, βηβιηνθξηζίεο θαη επηζηνιέο ηνπο γηα δηάθνξα ζέκαηα. Απφ απηφ ην ζχλνιν, νη πεξηζζφηεξνη είηε είραλ ήδε θαηαμησζεί είηε θαηαμηψζεθαλ αξγφηεξα ζηελ ειιεληθή πλεπκαηηθή δσή, ελψ θάπνηνη έκεηλαλ αθαλείο ζηελ ηζηνξία ηεο ινγνηερλίαο. ηελ νκάδα φζσλ εκθαλίζηεθαλ ζε έλα κφλν ηεχρνο ηνπ πεξηνδηθνχ αλήθνπλ νη εμήο: Κ. Κ. Μηραειίδεο ( ), 32 Ζ. Σζηηζέιεο ( ), Α. Παπαδηακάληεο ( ), Α. Κνπξηίδεο ( ), Κ. Π. Καβάθεο ( ), Α. Καξθαβίηζαο ( ), Π. Νηξβάλαο ( ), Γ. Βιαρνγηάλλεο ( ), Philéas Lebesgue ( ), ν νπνίνο ππέγξαθε θαη κε ην ςεπδψλπκν Γ. Αζηεξηψηεο, Ν. Πνξηψηεο ( ), Γ. Β. Σζνθφπνπινο ( ), Θ. Μ. Θσκφπνπινο ( ), 33 Αξ. Παξζέλεο ( ), πνπ ππέγξαθε κε ην ςεπδψλπκν Ary René D Yvermont, Ζ. Βνπηηεξίδεο ( ), ν νπνίνο ππέγξαθε θαη κε ην ςεπδψλπκν Ηκπέξηνο, Γ. Σζαθαλίθαο ( ), πνπ ππέγξαθε κε ην ςεπδψλπκν Κίκσλ Γαιάδεο, Γ. Α. Κφθθηλνο ( ), Κ. Βάξλαιεο ( ),. Κνπηκηηζφπνπινο ( ), εξνχηνο Γεψξγηνο ( ) ν νπνίνο ππέγξαθε κε ην ςεπδψλπκν Σξηζηάλνο, Λέαλδξνο Κ. Παιακάο ( ), η. Γ. Βαιηεηζηψηεο, Κ.. Γνχλαξεο, Α. Γαιέδηνο, Α. Γάθλεο, Γ.. Ενπθξέο, Η. Καιέξκνο, Κ. Νεζηαλαίνο, Υξ. Παπαδαθεηξφπνπινο, Ν. αξάηζεο, Φ. Φσηηάδεο θαη Π. Κ. Υαηδεδεκεηξίνπ. Ζ θπζηνγλσκία ηνπ πεξηνδηθνχ δηακνξθψζεθε θπξίσο απφ ηηο δχν πξψηεο νκάδεο ζπλεξγαηψλ. Παξαθάησ γίλεηαη εθηελέζηεξε αλαθνξά ζε απηνχο. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο χιεο πξνέξρεηαη απφ ηνλ σηήξε θίπε, εθδφηε ηνπ Αθξίηα. Ο θίπεο ππήξμε πνηεηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο. Μεηά ηηο εγθχθιηεο ζπνπδέο ηνπ ηαμίδεςε ζε δηάθνξεο ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ. ηε Γαιιία ζπκπιήξσζε ηελ αηζζεηηθή θαη ινγνηερληθή κφξθσζή ηνπ θαη ζπλδέζεθε θηιηθά κε ηνλ Jean Moréas ( ), 34 ηνλ Paul Fort ( ) θαη ηνλ Fr. Mistral ( ), «νη νπνίνη εθθξάζηεθαλ θνιαθεπηηθά γηα ην έξγν ηνπ». 35 Μεηά ηελ επηζηξνθή ηνπ ζηελ Διιάδα δηεηέιεζε δηεπζπληήο ηνπ πεξηνδηθνχ Αθξίηαο. Σν 1922 ηηκήζεθε κε ην αξηζηείν ησλ Γξακκάησλ θαη ησλ Σερλψλ, ην 1929 δηνξίζηεθε δηεπζπληήο ηεο 32 Ο Κιεάλζεο Μηραειίδεο είλαη γλσζηφο ζηε ινγνηερλία κε ην θηινινγηθφ ςεπδψλπκν Αξγχξεο Δθηαιηψηεο. Βι. Πνιίηεο, Ηζηνξία ηεο ινγνηερλίαο, ζ Ο Θσκάο Θσκφπνπινο ήηαλ γιχπηεο, δσγξάθνο θαη θαζεγεηήο ηεο γιππηηθήο ζηε ρνιή Καιψλ Σερλψλ. Βι., αλαιπηηθφηεξα, ην αλππφγξαθν ιήκκα «Θσκφπνπινο Θσκάο», Μεγάιε Διιεληθή Δγθπθινπαηδεία, ζ Πξφθεηηαη γηα ηνλ Έιιελα πνηεηή Ησάλλε Παπαδηακαληφπνπιν. Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βι. Αλαγλσζηφπνπινο - Φσηάθεο, ιήκκα «Μνξεάο Εαλ», Λεμηθό ζπγγξαθέσλ, ζζ Βι. Αλαγλσζηφπνπινο - Φσηάθεο, ιήκκα «θίπεο σηήξεο», Λεμηθό ζπγγξαθέσλ, ζζ (237). 18

19 ρνιήο Καιψλ Σερλψλ θαη ην 1946 εμειέγε κέινο ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ. 36 Ο θίπεο ήηαλ πνιπγξαθφηαηνο. ε ειηθία δεθαπέληε εηψλ εμέδσζε ηελ πξψηε ηνπ πνηεηηθή ζπιινγή κε ηίηιν Σξαγνύδηα ηεο νξθαλήο. Δπίζεο, εξγάζηεθε σο εζνπνηφο, ζπκκεηέρνληαο ην 1901 ζην ζίαζν ηεο «Νέαο θελήο» ηνπ Υξεζηνκάλνπ. 37 Σν έξγν ηνπ απνηειείηαη απφ πνηήκαηα, δηεγήκαηα, εληππψζεηο, ζεκεηψκαηα, θαζψο θαη κηα ζεηξά απφ άξζξα θαη κειέηεο. Ζ πνίεζή ηνπ είλαη ιπξηθή κε έληνλα ζηνηρεία ξνκαληηζκνχ. χκθσλα κε ηνλ ηζηνξηθφ θαη γισζζνιφγν Κπξηαθίδε αλήθεη ζηνπο λενθιαζηθηζηέο. 38 ην πεξηνδηθφ δεκνζηεχνληαη αξθεηά απφ ηα έξγα ηνπ κε πην γλσζηά ηα απνζπάζκαηα απφ ην ζεαηξηθφ έξγν «Ο Γχξνο ησλ σξψλ» θαζψο θαη ηα απνζπάζκαηα απφ ηηο Δπηά θξαγίδεο θαη, εηδηθφηεξα, απφ ηε ζπιινγή Σα Κάιβεηα κέηξα, ζηελ νπνία επηρείξεζε λα κηκεζεί ην ζηηρνπξγηθφ ζχζηεκα ηνπ Αλδξέα Κάιβνπ ( ). Σν έξγν ηνπ πεξηιακβάλεη επίζεο κεηαθξάζεηο έξγσλ μέλσλ ινγνηερλψλ, θαζψο θαη θεηκέλσλ ηεο αξραίαο ειιεληθήο γξακκαηείαο. Απφ ηελ αλάγλσζε ηνπ Αθξίηα είλαη εκθαλέο φηη ν. θίπεο ήιεγρε ηελ χιε πνπ δεκνζηεπφηαλ ζηηο ζειίδεο ηνπ θαη θάπνηεο θνξέο παξέζεηε πξνζσπηθά ζρφιηα ζε άξζξα ζπλεξγαηψλ ηνπ πεξηνδηθνχ. εκαληηθή ζέζε ζην πεξηνδηθφ θαηαιακβάλεη ε πνηήηξηα θαη πεδνγξάθνο Αηκπιία Κνχξηειε (ππέγξαθε θαη σο Αηκ.), 39 αξγφηεξα γλσζηή σο Αηκηιία Γάθλε, 40 ε νπνία ππήξμε αξξαβσληαζηηθηά ηνπ σηήξε θίπε. 41 Ζ Κνχξηειε έδεζε ηα παηδηθά ηεο ρξφληα ζηε Μαζζαιία θαη έπεηηα εγθαηαζηάζεθε ζηελ Αζήλα. Απφ λεαξή ειηθία ζηξάθεθε ζηε ινγνηερλία επεξεαζκέλε απφ ηνλ παηέξα ηεο Γηάλλε Κνχξηειε, ν νπνίνο ήηαλ εθδφηεο ηεο γαιιφθσλεο εθεκεξίδαο Sémaphore θαη αξγφηεξα, ηνπ θηινινγηθνχ πεξηνδηθφ Ηιηζζόο. 42 Ζ πνίεζή ηεο θέξεη ζηνηρεία ηνπ ζπκβνιηζκνχ ησλ αξρψλ ηνπ 20 νπ αηψλα. 43 Σν 1902 θπθινθφξεζε ε πξψηε πνηεηηθή ζπιινγή ηεο κε ηίηιν Υξπζάλζεκα. Αζρνιήζεθε επίζεο κε ην ζέαηξν θαη ηελ πεδνγξαθία. Ζ ζπλεηζθνξά ηεο ζηνλ Αθξίηα αθνξά ηε δεκνζίεπζε πξσηφηππσλ πνηεκάησλ ηεο θαη κεηαθξάζεηο μέλσλ έξγσλ. Πξφθεηηαη γηα ηε κνλαδηθή γπλαίθα πνπ δεκνζίεπζε έξγα 36 Αιέμεο Εήξαο, ιήκκα «θίπεο σηήξεο», Λεμηθό λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζ Γηα ην πνηεηηθφ έξγν ηνπ. θίπε βι. επίζεο Καηζηγηάλλε, Σν πεδό πνίεκα ζηε λενειιεληθή γξακκαηεία, ζ Παπατσάλλνπ, «σηήξεο θίπεο», Ζ ειιεληθή πνίεζε, ζ Βι. Κπξηαθίδεο, Σν πλεύκα θαη ηα έξγα, ζ Βι. Σαξζνχιε, Διιελίδεο πνηήηξηεο, ζζ Τπέγξαθε ηα θείκελά ηεο σο Αηκηιία Γάθλε απφ ην 1911 πνπ παληξεχηεθε ηνλ ηέθαλν Γάθλε. Βι. Παπαγεσξγίνπ, «Αηκηιία ηεθ. Γάθλε», Ζ παιαηόηεξε πεδνγξαθία καο, ζ χκθσλα κε αθηέξσζε ηνπ ίδηνπ ηνπ σηήξε θίπε ηνπ ζεαηξηθνχ έξγνπ ηνπ «Ο Γχξνο ησλ σξψλ» ζηελ Αηκπιία Κνχξηειε. Βι. θίπεο, «Ο Γχξνο ησλ σξψλ», ζ Παπαγεσξγίνπ, «Αηκηιία ηεθ. Γάθλε», Ζ παιαηόηεξε πεδνγξαθία καο, ζ Αιέμεο Εήξαο, ιήκκα «Γάθλε Αηκηιία», Λεμηθό λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζ

20 ζην πεξηνδηθφ. Δπίζεο, ζπλεηζέθεξε θαη ζηελ εηθνλνγξάθεζε ηνπ Αθξίηα αθνχ ππνγξάθεη ηελ πξνζσπνγξαθία ηνπ Αλδξέα Μνπζηνμχδε. 44 Βαζηθφο ζπλεξγάηεο ηνπ πεξηνδηθνχ ππήξμε θαη ν ζπγγξαθέαο, ηζηνξηθφο, εθδφηεο θαη δεκνζηνγξάθνο, Άξηζηνο Κακπάλεο. πνχδαζε θηινινγία ζην Παλεπηζηήκην Αζελψλ. Δκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά ζηνπο θηινινγηθνχο θχθινπο ην 1901, ζε λεαξή ειηθία, γξάθνληαο άξζξα ζην πεξηνδηθφ Σν Πεξηνδηθόλ καο. Σν 1904 ζπλεξγάζηεθε κε ηνλ Αθξίηα ηνπ σηήξε θίπε, κε ηνλ νπνίν δηαηεξνχζε θηιηθέο ζρέζεηο εθείλε ηελ επνρή. ηνλ Αθξίηα δεκνζίεπζε θπξίσο ζνλέηα, κειέηεο, άξζξα, ζεκεηψκαηα θαη βηβιηνθξηζίεο. Δπηπιένλ, κεηέθξαζε έξγα ηνπ Θεφθξηηνπ θαη μέλσλ ινγνηερλψλ. κσο κηα δηαθσλία ηνπ κε ηνλ θίπε είρε σο απνηέιεζκα ηε ιήμε ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπ κε ην πεξηνδηθφ. 45 ηε ζπλέρεηα ζπλεξγάζηεθε κε πιήζνο άιισλ εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ σο αξρηζπληάθηεο, αξζξνγξάθνο ή επηθπιιηδνγξάθνο, δεκνζηεχνληαο ρξνλνγξαθήκαηα, θξηηηθέο ζε ινγνηερληθά θαη ζεαηξηθά έξγα, πνιηηηθά άξζξα θαη κεηαθξάζεηο αξραίσλ θεηκέλσλ θαη κνληέξλσλ επξσπατθψλ έξγσλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ππήξμε έλζεξκνο δεκνηηθηζηήο. πλεξγάηεο ηνπ πεξηνδηθνχ νη νπνίνη δεκνζίεπζαλ ζηηο ζειίδεο ηνπ πξσηφηππα έξγα ήηαλ ν Κσζηήο Παιακάο ( ), έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Έιιελεο πνηεηέο θαη θεληξηθή κνξθή ηεο Νέαο Αζελατθήο ζρνιήο, θαζψο θαη ν πνηεηήο θαη δεκνζηνγξάθνο Ρψκνο Φηιχξαο ( ). 46 Ο Φηιχξαο εληάζζεηαη ζηνπο λενξνκαληηθνχο πνηεηέο ηνπ Μεζνπνιέκνπ θαη επεξεάζηεθε έληνλα απφ ην ξεχκα ηνπ ζπκβνιηζκνχ. Έγξαςε θπξίσο εξσηηθά, θπζηνιαηξηθά θαη ζαηηξηθά πνηήκαηα. Αμίδεη λα γίλεη κλεία θαη ζηνλ πνηεηή Νίθν Υαληδάξα ( ) πνπ δεκνζίεπζε ζην πεξηνδηθφ πεδφ πνίεκα κε ηνλ ηίηιν «Δηδχιιηα», ζην νπνίν χκλεζε ηε θχζε θαη ηνλ έξσηα. εκαληηθφο ζπλεξγάηεο ήηαλ θαη ν πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο Μίκεο Ληκπεξάθεο (Fingal) ( ), ηνπ νπνίνπ ε θαιή γλψζε ησλ εζληθψλ ινγνηερληψλ ηεο Δπξψπεο θαη ε γισζζνκάζεηα ζπλέβαιαλ ζην 44 Βι. Αθξίηαο, ηρ. 24 (Αχγνπζηνο 1905), ζ Ο Κακπάλεο ζε άξζξν ηνπ ζηνλ Αθξίηα εθθξάζηεθε κε αξλεηηθφ ηξφπν γηα ηελ θαηάζηαζε ζηελ Διιάδα θαη γηα ηε ζχγρξνλε ειιεληθή ινγνηερλία. Ο θίπεο έθαλε εκθαλή ηε δηαθσλία ηνπ ππνγξακκίδνληαο ζε ππνζεκείσζε ζην ζπγθεθξηκέλν άξζξν: «ε γλψκε είλαη αηνκηθή ηνπ γξάθνληνο». Ο Κακπάλεο αληέδξαζε ζηέιλνληαο επηζηνιή ζην πεξηνδηθφ, ε νπνία δεκνζηεχζεθε ζε επφκελν ηεχρνο καδί κε ηελ απάληεζε ηνπ θίπε. Απφ εθείλε ηε ζηηγκή έπαςε ε ζπλεξγαζία ηνπ Κακπάλε κε ην πεξηνδηθφ. Βι. ζρεηηθά Κακπάλεο, «Μηα θηινινγηθή επηζηνιή», ζζ θαη θίπεο, «Ζ απάληεζηο», ζζ Πξφθεηηαη γηα ςεπδψλπκν ηνπ πνηεηή Ησάλλε Οηθνλνκφπνπινπ. Βι. Πνιίηεο, Ηζηνξία ηεο ινγνηερλίαο, ζ

21 εθηεηακέλν κεηαθξαζηηθφ ηνπ έξγν. ηνλ Αθξίηα δεκνζίεπζε εθηφο απφ κεηαθξάζεηο μέλσλ έξγσλ θαη πξσηφηππα θείκελα. Με ηνλ Αθξίηα ζπλεξγάζηεθε θαη ν Νίθνο Βέεο, βπδαληηλνιφγνο, λενειιεληζηήο θαη παλεπηζηεκηαθφο. Πνιιέο κειέηεο θαη άξζξα ηνπ παξνπζηάδνληαλ ζε πεξηνδηθά κε ζέκαηα πνπ δηέηξεραλ ηε λενειιεληθή ινγνηερλία απφ ηε δεκψδε βπδαληηλή πνίεζε κέρξη ηελ Δπηαλεζηαθή θαη ηε Νέα Αζελατθή ζρνιή. 47 Με ην έξγν ηνπ ζπλέδεζε ηηο βπδαληηλνινγηθέο θαη λενειιεληθέο ζπνπδέο. ηνλ Αθξίηα ζπλεηζέθεξε κειέηεο, άξζξα θαη βηβιηνθξηζίεο. πλεξγάηεο ηνπ πεξηνδηθνχ κε ζεκαληηθφ αξηζκφ δεκνζηεχζεσλ ήηαλ θαη ν πνηεηήο θαη θξηηηθφο Γεκήηξηνο Π. Γεκεηξηάδεο (Ρήγαο Γθφιθεο) ( ), πνπ ππήξμε απφ ηνπο πην καρεηηθνχο δεκνηηθηζηέο ηεο επνρήο ηνπ. Με ηνλ Αθξίηα ζπλεξγάζηεθε επίζεο ν δηάθνλνο θαη γξακκαηέαο ησλ Παηξηαξρείσλ Γεκήηξηνο Π. Καιιίκαρνο, δεκνζηεχνληαο κειέηεο ζρεηηθά κε ην νηθνπκεληθφ Παηξηαξρείν θαη ηελ εμάπισζε ηνπ Υξηζηηαληζκνχ. Ο Γεκνζζέλεο Βνπηπξάο ( ), 48 έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθνχο Έιιελεο πεδνγξάθνπο, δεκνζίεπζε ζηνλ Αθξίηα ην δηήγεκα «Ζ δχλακηο ηνπ νλείξνπ» θαη ζε έμη ζπλέρεηεο ην δηήγεκα «Ο θακπνχξεο», πνπ θαηέιαβε κεγάινο κέξνο ηνπ πεξηνδηθνχ. Άμηνο αλαθνξάο είλαη θαη ν ζεσξνχκελνο σο παηέξαο ηεο ειιεληθήο ιανγξαθηθήο επηζηήκεο θαη θαζεγεηήο ζην Παλεπηζηήκην Αζελψλ Ν. Γ. Πνιίηεο. 49 ηνλ Αθξίηα δεκνζίεπζε κειέηε γηα ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα ηνπ αθξηηηθνχ θχθινπ, θαζψο θαη θείκελα απφ ην έξγν ηνπ Παξαδόζεηο. εκαληηθή ήηαλ θαη ε πξνζθνξά ηνπ Έιιελα θηινιφγνπ θαη ζπγγξαθέα Κσλζηαληίλνπ Εεζίνπ ( ). 50 Ζ ζπλεξγαζία ηνπ κε ηνλ Αθξίηα αθνξά ηε δεκνζίεπζε ελφο πεδνχ πνηήκαηνο κε ηίηιν «Κφζκνο ειιεληθφο: Παξζελψλ». ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ πεξηνδηθνχ πεξηιακβάλνληαη θαη αξθεηνί Δπηαλήζηνη. Ξερσξίδεη ν Λεπθαδίηεο πνηεηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη δνθηκηνγξάθνο Άγγεινο ηθειηαλφο ( ). Απφ ην 1902 άξρηζε λα δεκνζηεχεη πνηήκαηά ηνπ ζε 47 Καξηνθχιεο Μεηζάθεο - Υξηζηίλα Νηεκίξε, ιήκκα «Βέεο Νίθνο Α.», Λεμηθό λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζ Ζ πξψηε επίζεκε εκθαληζή ηνπ ζηα γξάκκαηα ήηαλ ην 1901 ζην Πεξηνδηθό καο. Βι. Σζνθφπνπινο, «Υξνληθφ ηεο δσήο ηνπ Γεκνζζέλε Βνπηπξά», ζ Βι. Λνπθάηνπ, Διιεληθή ιανγξαθία, ζζ Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βι. Δκκ. Γ. Παληειάθεο, ιήκκα «Εεζίνπ Κσλζηαληίλνο», Μεγάιε Διιεληθή Δγθπθινπαηδεία, ζ

22 πεξηνδηθά ηεο επνρήο κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ν Αθξίηαο. 51 ην πεξηνδηθφ αξζξνγξάθεζε αθφκα ν ιφγηνο, ηζηνξηνδίθεο ππξίδσλ-ησζήθ Γε-Βηάδεο ( ), 52 πνπ γελλήζεθε ζηελ Κέξθπξα θαη έδεζε ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο δσήο ηνπ ζηε Εάθπλζν. Τπήξμε ζπλεξγάηεο πνιιψλ εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ. Ζ ζπλεηζθνξά ηνπ ζηνλ Αθξίηα αθνξά, θπξίσο, ζηε δεκνζίεπζε κειεηψλ γηα επηαλήζηνπο ινγνηέρλεο. Ηζρλή είλαη ε παξνπζία ηνπ Εαθπλζηλνχ πνηεηή ηέθαλνπ Μαξηδψθε ( ), πνπ ζεσξείηαη ν ηειεπηαίνο εθπξφζσπνο ηεο επηαλεζηαθήο ζρνιήο, θαζψο θαη ηνπ Εαθπλζηλνχ πνηεηή, ηζηνξηθνχ θαη κειεηεηή Μαξίλνπ ηγνχξνπ ( ). 53 Ο ηγνχξνο ζηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπ δεκνζίεπζε θπξίσο πνηήκαηα αιιά θαη δηεγήκαηα, θξηηηθέο κειέηεο θαη βηνγξαθίεο ζε πεξηνδηθά. Δπίζεο, κεηέθξαζε έξγα ηεο ειιεληθήο γξακκαηείαο ζηελ ηηαιηθή γιψζζα. ηνλ Αθξίηα δεκνζίεπζε κηα κειέηε γηα ηε γλσζηή αγγιίδα πνηήηξηα Elizabeth Barrett - Browning θαη έλα πεδφ πνίεκα. Δπηπιένλ, αμίδεη λα αλαθεξζεί ν Ζιίαο Σζηηζέιεο ( ), ηζηνξηνδίθεο, δεκνζηνγξάθνο θαη ιανγξάθνο κε πνιχηηκε ζπλεηζθνξά ζηε κειέηε ιανγξαθηθψλ ζηνηρείσλ ηεο Κεθαινληάο θαη ζηελ έξεπλα ηεο εθθιεζηαζηηθήο θαη πνιηηηθήο ηζηνξίαο ηνπ λεζηνχ. ην πεξηνδηθφ Αθξίηαο δεκνζηεχεηαη κειέηε ηνπ γηα ηνλ Ηνχιην Σππάιδν 54 απφ ηα Κεθαιιεληαθά ύκκηθηα. Κιείλνληαο ηνλ θχθιν ησλ επηαλήζησλ ζπλεξγαηψλ ηνπ Αθξίηα, είλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζνχλ ν Λεπθαδίηεο δεκνζηνγξάθνο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο Γηνλχζηνο Γεβάξεο ( ) θαη ν Εαθπλζηλφο ιφγηνο, ηζηνξηνδίθεο θαη δεκνζηνγξάθνο Κψζηαο Καηξνθχιαο ( ). ην πεξηνδηθφ θαη νη δχν αζρνιήζεθαλ απνθιεηζηηθά κε κεηαθξάζεηο μελφγισζζσλ έξγσλ ινγνηερλίαο. Σέινο, ζηνλ Αθξίηα αλαδεκνζηεχζεθαλ θαη έξγα Δπηαλήζησλ πνηεηψλ πνπ δελ βξίζθνληαλ ζηε δσή ηελ πεξίνδν έθδνζήο ηνπ. Πξφθεηηαη γηα ηνπο Αλδξέα Κάιβν, Γηνλχζην νισκφ ( ), Αλδξέα Λαζθαξάην ( ) θαη Ηνχιην Σππάιδν ( ). Δπηπιένλ, εκθαλίζηεθαλ έξγα ησλ Ησάλλε Βειαξά ( ), Φξαγθίζθνπ Κνπινπκπή (1688-;) θαη ππξίδσλα Μειηζζελνχ ( ). ηνλ Αθξίηα αλαδεκνζηεχζεθε θαη ε κειέηε ηνπ Δπηαλήζηνπ ππξίδσλα Γε - Βηάδε γηα ηνλ Αλδξέα Κάιβν. 51 Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ηα πεξηνδηθά: Ο Γηόλπζνο, Παλαζήλαηα, Ο Ννπκάο. Σν πξψην πνίεκα ηνπ Άγγεινπ ηθειηαλνχ δεκνζηεχζεθε ην 1902 ζην πεξηνδηθφ Ο Γηόλπζνο ( ). Βι. Ξχδεο, ηθειηαλόο, ζ Πην αλαιπηηθά βι. Εψεο, «ππξίδσλ Γε - Βηάδεο», ζζ Βι. ζρεηηθά Παπατσάλλνπ - Ηνξδαλίδεο, «Μαξίλνο ηγνχξνο», Ζ ειιεληθή πνίεζε, ζζ Ο πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη ιφγηνο Ηνχιηνο Σππάιδνο είλαη εθπξφζσπνο ηεο ζνισκηθήο παξάδνζεο. Βαζηθά ζέκαηα ησλ έξγσλ ηνπ είλαη ν έξσηαο, ε θπγή θαη ε λνζηαιγία. 22

23 Ο επφκελνο πίλαθαο παξνπζηάδεη ηνπο 13 ζπλεξγάηεο ηνπ Αθξίηα πνπ δεκνζίεπζαλ ηα πεξηζζφηεξα θείκελα ζην πεξηνδηθφ: Συνεργάτεσ

24 24

25 Β ΜΔΡΟ ΣΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΣΟΤ ΑΚΡΙΤΑ Η ύιε ηοσ περηοδηθού Ζ πξψηε εληχπσζε πνπ απνθνκίδεη θαλείο απφ ηελ θαηαγξαθή ηεο χιεο είλαη φηη ηα πξσηφηππα δεκνζηεχκαηα ππεξηζρχνπλ αξηζκεηηθά απφ ηα κεηαθξαζκέλα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην ζχλνιν ησλ 306 θεηκέλσλ πνπ δεκνζηεχνληαη ζηνλ Αθξίηα, ηα 259 είλαη πξσηφηππα θαη ηα 47 είλαη κεηαθξαζκέλα. Σα λνχκεξα απηά κεηαγξάθνληαη πνζνηηθά σο εμήο: 85% πξσηφηππα θαη 15% κεηαθξαζκέλα. Ζ κειέηε ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπ Αθξίηα δείρλεη φηη νη εθδφηεο πξνσζνχζαλ ηελ πνηθηινκνξθία. Έηζη θηινμελνχζαλ ζηηο ζειίδεο ηνπ πνηήκαηα, πεδά πνηήκαηα, πεδά, άξζξα, κειέηεο, ζεαηξηθά έξγα θαζψο θαη ηε ζηήιε «Δπηζεψξεζηο» ζηελ νπνία ζπγθεληξψλνληαλ ζρφιηα πνπ αθνξνχζαλ ηνλ Αθξίηα θαη άιια πεξηνδηθά, επίθαηξα γελνλφηα θαη βηβιηνθξηζίεο. Δδψ, ν δηαρσξηζκφο ησλ έξγσλ αλα είδνο ζηεξίρζεθε, θπξίσο, ζηελ θαηάηαμή ηνπο ζηα πεξηερφκελα ηνπ Αθξίηα. ην πεξηνδηθφ, πάλσ απφ ηνπο ηίηινπο ησλ δεκνζηεπκάησλ θαη ζπαληφηεξα κεηά απφ απηνχο ππήξρε ζπρλά έλαο πξφζζεηνο ηίηινο. Απηφο είρε ζηφρν ηελ νκαδνπνίεζε δεκνζηεπκάησλ απφ ην ίδην ην πεξηνδηθφ, δίλνληαο πιεξνθνξίεο γηα ην ζέκα αιιά θαη ην είδνο. Δλδεηθηηθά, αλαθέξνληαη νη εμήο: «Έλδνμνη Κεξθπξαίνη», «Πνιηηηθφλ Γειηίνλ», «Πνηήκαηα» θαη «Μεηαθξάζεηο». Άιινηε απνηεινχζε ηίηιν ζηήιεο, φπσο «Δπηζεψξεζηο». 55 Δπίζεο, ν πξφζζεηνο ηίηινο ιεηηνπξγνχζε άιινηε σο ππέξηηηινο, άιινηε σο ππφηηηινο ή θαη επεμεγεκαηηθφο ηίηινο ελφο θεηκέλνπ. Πξφθεηηαη γηα ηίηινπο πνπ απαληνχλ ζπλήζσο κηα θνξά ζην πεξηνδηθφ θαη ζρεηίδνληαη κε ζπγθεθξηκέλν δεκνζίεπκα, φπσο γηα παξάδεηγκα «Γξάκα εηο πξάμεηο πέληε», «Απφ ην βηβιίν Promenades Littéraires», «Απφ ηα Λεβεληηά θίηζα», «Σξηινγία ηνπ ζπκνχ», «Δζλνινγηθά» θαη «Γηα ηελ νγδφελ Απξηιίνπ εκέξα πνπ εγελλήζε ν νισκφο». Ζ πνηθηιία ησλ ηίηισλ απηψλ είλαη κεγάιε θαη δελ επηηξέπεη ηελ νκαδνπνίεζή ηνπο. 55 Ζ ζηήιε ζηα πεξηνδηθά δεκνζηεχκαηα ζρεηίδεηαη κε θάπνηα ζηαζεξή ζεκαηνινγία, ε νπνία επαλαιακβάλεηαη θαη ζηελ νπνία ζπρλά ππάξρεη ζπλνρή κεηαμχ ησλ θεηκέλσλ. 25

26 ηνλ Αθξίηα ην θχξην βάξνο δίλεηαη, πάλησο, ζηελ πνίεζε κε κία ζαθή πξνηίκεζε πξνο ηε ζπκβνιηζηηθή πνίεζε. Απηφ θαηαδεηθλχεηαη απφ ηε δεκνζίεπζε κεηαθξαζκέλσλ πνηεκάησλ ζπκβνιηζηηθήο ηερλνηξνπίαο ησλ Charles Baudelaire ( ), Jean Lahor ( ) θαη Paul [-Marie] Verlaine ( ). Σα πεδά είλαη ιηγφηεξα θαη, φπσο ζα αλέκελε θαλείο ιφγσ ηνπ πεξηνξηζκέλνπ φγθνπ ηνπ πεξηνδηθνχ, επδηάθξηην είλαη ην πξνβάδηζκα ησλ δηεγεκάησλ έλαληη ησλ άιισλ πεδνγξαθηθψλ εηδψλ. Μέξνο ηεο χιεο ηνπ πεξηνδηθνχ θαηέρνπλ θηινινγηθέο, θνηλσληθέο, ηζηνξηθέο θαη πνιηηηθέο κειέηεο ή άξζξα. πγθεθξηκέλα, δεκνζηεχνληαη θξηηηθέο θαη κειέηεο γηα Έιιελεο θαη μέλνπο ινγίνπο θαη ινγνηέρλεο. Δκθαλήο είλαη ε πξνηίκεζε πξνο ηνπο Δπηαλήζηνπο πνηεηέο, φπσο ηνλ Αλδξέα Κάιβν, ηνλ Γηνλχζην νισκφ, ηνλ Ηνχιην Σππάιδν, ηνλ Άγγειν ηθειηαλφ θαη ηνλ ηέθαλν Μαξηδψθε. Απφ ηηο κειέηεο γηα μέλνπο ινγνηέρλεο μερσξίδνπλ απηέο ηνπ Heinrich Heine ( ) γηα ηνλ Goethe, ηνπ Thomas Carlyle ( ) γηα ηνλ Friedrich Schiller, ηνπ L. Passarge ( ) γηα ηνλ Peer Gynt ηνπ Henrik Ibsen, ηνπ Remy de Gourmont ( ) γηα ηνπο Edmond Rostand θαη Jules de Gaultier θαζψο θαη ηνπ Μαξίλνπ ηγνχξνπ γηα ηελ E. Barrett-Browning. ην ζχλνιφ ηνπο πξφθεηηαη γηα αλαδεκνζηεχζεηο παιαηφηεξσλ κειεηψλ, γεγνλφο ην νπνίν δείρλεη ηελ έκθαζε ηνπ πεξηνδηθνχ ζε θιαζηθνχο ζπγγξαθείο. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη κειέηεο ηνπ Remy de Gourmont, νη νπνίεο πξνέξρνληαη απφ ην βηβιίν Promenades Littéraires, πνπ δεκνζηεχζεθε ην 1904 θαη αθνξνχλ ζπγγξαθείο ηεο πεξηφδνπ απηήο θαη επίθαηξα θηινινγηθά ζέκαηα. Δπηπιένλ, ζηνλ Αθξίηα δεκνζηεχνληαη κειέηεο πνπ αθνξνχλ ην θίλεκα ηνπ πκβνιηζκνχ. Δλδηαθέξνλ έρεη ε κειέηε ηνπ Πέηξνπ Εεηνπληάηε γηα ηνλ Jean Moréas, ζηελ νπνία ζρνιηάδεηαη επηθξηηηθά ην γεγνλφο φηη νη εθθξαζηέο ηνπ ζπκβνιηζκνχ έδηλαλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζηε κνξθή παξά ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο. Με ην ζπκβνιηζκφ ζρεηίδεηαη θαη θείκελν ηνπ Γάιινπ ζπκβνιηζηή πνηεηή Remy de Gourmont, ην νπνίν αλαθέξεηαη ζην θίλεκα ησλ Décadents. Αμίδεη λα αλαθεξζεί θαη ε δεκνζίεπζε ηεζζάξσλ ζεαηξηθψλ έξγσλ ησλ Αηζρχινπ, Honoré de Balzac ( ), 56 A. Puskin ( ), 57 θαη. θίπε. Πην ζπγθεθξηκέλα, κεηαθξάζηεθαλ απνζπάζκαηα απφ ηελ Οξέζηεηα ηνπ Αηζρχινπ, 56 Θεσξείηαη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο κπζηζηνξηνγξάθνπο. Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βι. Taylor, The Facts On File Companion, ζ Γηα ηνλ κεγαιχηεξν πνηεηή ηεο Ρσζίαο, ν νπνίνο ράξηζε ζηε ξσζηθή ινγνηερλία ηελ παγθφζκηα πξνβνιή ηεο βι., πην αλαιπηηθά, Ναζηνπηδίθ, Πνύζθηλ, ζ

27 ην δξάκα «Ζ κεηξπηά» ηνπ Honoré de Balzac, «Οη αηζίγγαλνη» ηνπ Alexander Sergejevic Puskin θαη «Ο Γχξνο ησλ σξψλ» ηνπ σηήξε θίπε. Δθηφο απφ ηελ Οξέζηεηα πνπ ήδε αλαθέξζεθε, ν Αθξίηαο πεξηιακβάλεη θαη άιια έξγα ηεο αξραίαο ειιεληθήο γξακκαηείαο. πγθεθξηκέλα, δεκνζηεχνληαη κεηαθξάζεηο πνηεκάησλ ηνπ Αλαθξένληα, 58 ηνπ Μφζρνπ, 59 ηνπ Θεφθξηηνπ 60 θαη ηνπ Μνπζαίνπ. 61 Δπνκέλσο, ην πεξηνδηθφ δελ εζηίαδε κφλν ζε θείκελα ηεο ζχγρξνλεο ινγνηερλίαο, αιιά θαη ηεο αξραίαο ειιεληθήο. Αθφκα, ζηηο ηειεπηαίεο ζειίδεο ηνπ θάζε ηεχρνπο, κε εμαίξεζε ην ηειεπηαίν, θάησ απφ ηνλ γεληθφ ηίηιν «Δπηζεψξεζηο» δεκνζηεχνληαη πνηθίιεο εηδήζεηο θαη ζρφιηα γηα ηνλ ειιεληθφ θαη μέλν πεξηνδηθφ Σχπν θαζψο θαη ηε ζεαηξηθή, εηθαζηηθή θαη κνπζηθή επηθαηξφηεηα. ηε ζπγθεθξηκέλε ζηήιε δεκνζηεχνληαη επίζεο βηβιηνθξηζίεο, ελψ κηθξφηεξν κέξνο θαηαιακβάλνπλ ζεκεηψκαηα, ζθέςεηο θαη επηζηνιέο. ην πεξηνδηθφ εληνπίδεηαη εηθνλνγξάθεζε, ε νπνία σζηφζν δελ είλαη πινχζηα. Πξφθεηηαη θπξίσο γηα δηαθνζκεηηθή εηθνλνγξάθεζε, ε νπνία ζπκβάιεη ζηελ θαιαηζζεηηθή εκθάληζε ηνπ Αθξίηα: πεξηιακβάλεη βηληέηεο, 62 θνζκήκαηα θαη ηνπία. Δκθαλίδνληαη επίζεο θάπνηεο πξνζσπνγξαθίεο πνπ ζπλδένληαη κε ηα θείκελα ηα νπνία ζπλνδεχνπλ. Απηέο απεηθνλίδνπλ ηνπο Δπηαλήζηνπο ζπγγξαθείο Γηνλχζην νισκφ, Αλδξέα Μνπζηνμχδε θαη Ηνχιην Σππάιδν, θαζψο θαη ηνπο πνιηηηθνχο Αιέμαλδξν Εαΐκε θαη Υαξίιαν Σξηθνχπε. Πρωηόησπα θείκελα Σα πξσηφηππα θείκελα πνπ δεκνζηεχνληαη ζηηο ζειίδεο ηνπ πεξηνδηθνχ είλαη: 98 πνηήκαηα, 41 άξζξα - κειέηεο, 15 πεδά θείκελα, 10 πεδά πνηήκαηα θαη 1 ζεαηξηθφ έξγν, θαζψο θαη 94 θείκελα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηε ζηήιε κε ηίηιν «Δπηζεψξεζηο». Σα έξγα παξνπζηάδνληαη αλά είδνο θαη ζην αθφινπζν γξάθεκα: 58 Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ Αλαθξένληα (πεξίπνπ π.υ.), βι. Easterling - Knox, Ηζηνξία αξραίαο ινγνηερλίαο, ζζ Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο, βι. Γεσξγνπαπαδάθνο, Διιεληθή γξακκαηνινγία, ζ Ο Θεφθξηηνο (πεξίπνπ π.υ.) ππήξμε εηζεγεηήο ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο, ν νπνίνο έγξαςε ηα πνηήκαηά ηνπ ζε Γσξηθή δηάιεθην. Πην αλαιπηηθά, βι. Easterling - Knox, Ηζηνξία αξραίαο ινγνηερλίαο, ζζ θαη Μεγαπάλνπ, Πξόζσπα θαη άιια θύξηα νλόκαηα, ζζ Ο Μνπζαίνο ήηαλ αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο, ν νπνίνο γελλήζεθε θαη έδεζε ζηελ Αζήλα. 62 Δγράξαθηα θνζκήκαηα, κε θιάδνπο, θχιια θαη άιια πεξίηερλα ζρήκαηα. 27

28 Τα πρωτότυπα κείμενα ανά είδοσ 36% 38% Ποιθματα Πεζά ποιθματα Πεζά 0,4% 16% 5,6% 4% Άριρα-μελέτεσ Θεατρικά Στθλη επιιεώρηςισ Ζ λενειιεληθή πνίεζε πξνβάιιεηαη ζπζηεκαηηθά ζηνλ Αθξίηα. Καηαγξάθεθαλ 114 ζπλζέζεηο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ πεδψλ πνηεκάησλ, ζνλέησλ, δηζηίρσλ θαζψο θαη πνηεκάησλ πνπ εληάζζνληαη ζηε ζηήιε «Δπηζεψξεζηο». Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά έρνπλ γξαθζεί απφ ηνλ σηήξε θίπε θαη ηελ Αηκπιία Κνχξηειε. Μεγάινο αξηζκφο πνηεκάησλ αλήθεη επίζεο ζηνπο λεφηεξνπο πνηεηέο Άξηζην Κακπάλε, Μάξθν Απγέξε, 63 Μαξίλν ηγνχξν, Άγγειν ηθειηαλφ, Ρψκν Φηιχξα, 64 Νίθν Υαληδάξα θαη Κψζηα Βάξλαιε. 65 Κάπνηνη ζηίρνη εκθαλίδνληαη ζην πιαίζην άιισλ θεηκέλσλ φπσο γηα παξάδεηγκα πνηήκαηα ηνπ Βάξλαιε ( ) απφ ηε ζπιινγή Κεξήζξεο πεξηιακβάλνληαη ζε θείκελν ζηε ζηήιε «Δπηζεψξεζηο». Δληφο άιινπ θεηκέλνπ πεξηιακβάλεηαη θαη ην πνίεκα «Σα κλήκαηα» ηνπ ππξίδσλνο Μειηζζελνχ θαζψο θαη έλα ζνλέην ηνπ Φξαγθίζθνπ Κνπινπκπή. Δκθαλήο είλαη ε πξνηίκεζε πξνο ηνπο Δπηαλήζηνπο πνηεηέο, θαη θπξίσο ηνλ Γηνλχζην νισκφ θαη ηνλ Αλδξέα Κάιβν. Δλδεηθηηθά, δεκνζηεχεηαη απφζπαζκα απφ ην «Carmen Seculare» ηνπ νισκνχ θαη ν Άξηζηνο Κακπάλεο ζρνιηάδεη ηνπο «Διεχζεξνπο πνιηνξθεκέλνπο», εθθξάδνληαο ην 63 Πξφθεηηαη γηα ςεπδψλπκν ηνπ Γεσξγίνπ Ν. Παπαδφπνπινπ. Δκθαλίζηεθε ζηα γξάκκαηα ην 1904 δεκνζηεχνληαο πνίεκά ηνπ ζην πεξηνδηθφ Ο Ννπκάο. Βι. Αιέμεο Εήξαο, ιήκκα «Απγέξεο Μάξθνο», Λεμηθό λενειιεληθήο ινγνηερλίαο, ζζ Πξψηε επίζεκε εκθάληζε σο Ρψκνο Φηιχξαο ζην πεξηνδηθφ Ο Ννπκάο ην Βι. Κφξθεο, Ρώκνο Φηιύξαο, ζ Πξσηνεκθαλίζηεθε ζηα γξάκκαηα ην 1904 απφ ηνλ Ννπκά. Βι. ηεξγηφπνπινο, «Κψζηαο Βάξλαιεο», Ζ ειιεληθή πνίεζε, ζ

29 ζαπκαζκφ ηνπ γηα ηνλ εζληθφ πνηεηή. ηνλ Αθξίηα αλαδεκνζηεχεηαη επίζεο ε σδή «Φηιφπαηξηο» ηνπ Κάιβνπ. Μάιηζηα, γίλεηαη ιφγνο ζηελ αιιεινγξαθία ηνπ πεξηνδηθνχ γηα ηελ επηζπκία έθδνζεο ησλ Απάλησλ ηνπ Κάιβνπ, ψζηε λα κελ κείλεη άγλσζην ζηηο επφκελεο γεληέο, ζχκθσλα κε ην πεξηνδηθφ, ην έξγν ελφο γηγάληηνπ πνηεηή ηζάμηνπ κε ην νισκφ. Δπίζεο, δεκνζηεχνληαη πνηήκαηα ηνπ Δπηαλήζηνπ Ηνχιηνπ Σππάιδνπ, έλα πνίεκα ηνπ πνηεηή Κ. Π. Καβάθε θαη πνηήκαηα ηνπ Κσζηή Παιακά. Απφ ηηο θηινινγηθέο κειέηεο ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ έρνπλ απηέο ηνπ Ν. Βέε θαη ηνπ Ν. Πνιίηε γηα ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα ηνπ αθξηηηθνχ θχθινπ. Αθφκα, εληνπίδνληαη κειέηεο γηα ηελ ηζηνξία ηεο λέαο ειιεληθήο γιψζζαο, φπσο γηα παξάδεηγκα απηή ηνπ Γ. Ν. Υαηδεδάθη κε ηίηιν «Οιίγαη ιέμεηο πεξί ηεο επηζηεκνληθήο εμεηάζεσο ηεο Νέαο Διιεληθήο». Οη Δπηαλήζηνη ινγνηέρλεο έρνπλ εμέρνπζα ζέζε θαη ζηηο κειέηεο. Ο Ζιίαο Σζηηζέιεο γξάθεη κηα κειέηε γηα ηνλ Ηνχιην Σππάιδν θαη ν επηαλήζηνο ηζηνξηνδίθεο ππξίδσλ-ησζήθ Γε-Βηάδεο δεκνζηεχεη κειέηεο γηα ηε δσή θαη ην έξγν ησλ Αλδξέα Μνπζηνμχδε, Πέηξνπ Βξάηια Αξκέλε θαη Αλδξέα Κάιβνπ, ραξαθηεξίδνληάο ηνπο σο «Έλδνμνπο Κεξθπξαίνπο». Δπηπξφζζεηα, εληνπίδνληαη ε κειέηε ηνπ Αξηζηνηέιε Κνπξηίδε «πλαηζζεκαηηθή κλήκε θαη θαληαζία», ην θείκελν «Κξηηηθή θαη πνίεζηο» ηνπ ηέθαλνπ Μαξηδψθε θαζψο θαη νη κειέηεο γηα ηνλ Δπζηάζην Θεζζαινλίθεο, γηα ηνλ Εαλ Μνξεάο θαη γηα ηνλ Honoré de Balzac, κε αθνξκή ηε δεκνζίεπζε ηνπ δξάκαηνο ηνπ «Ζ κεηξπηά». Δκθαλίδνληαη θαη θάπνηα άιια πεδνγξαθηθά είδε, φπσο έλα ρξνληθφ θαη κηα δηάιεμε. πγθεθξηκέλα, ην «Βξαρχ ρξνληθφλ ησλ εηψλ απφ θνζκνγνλίαο » ηνπ Νίθνπ Βέε θαη ην θείκελν κηαο δηάιεμεο ηνπ σηήξε θίπε κε ηίηιν «Πεξί ηδεψδνπο θαη πξαγκαηηθφηεηνο νιίγαη ιέμεηο». ζνλ αθνξά ηα πεδά κπζνπιαζηηθά θείκελα θπξηαξρεί ν λενεκθαληδφκελνο πεδνγξάθνο Γεκνζζέλεο Βνπηπξάο, ην δηήγεκα ηνπ νπνίνπ «Ο θακπνχξεο» εκθαλίδεηαη ζε ζπλέρεηεο ζε έμη ηεχρε ηνπ πεξηνδηθνχ. Αμίδεη λα γίλεη κλεία ζην πεδφ κε ηίηιν «Venezia: Φξαγθκέληα» ηνπ Μίκε Ληκπεξάθε, κε ην νπνίν ν ζπγγξαθέαο πξσηνεκθαλίζηεθε ζηα γξάκκαηα ην 1906, κέζσ ηνπ Αθξίηα. 66 Αθφκε, δεκνζηεχνληαη αλέθδνηα δηεγήκαηα ηνπ Αλδξέα Λαζθαξάηνπ, δχν δηεγήκαηα ηεο Αηκπιίαο Κνχξηειε κε ηίηινπο «Ο γνιγνζάο» θαη «Ζ καξθίδα» θαη άιια δηεγήκαηα, 66 Κνθνζνχιαο, «Μίκεο Λπκπεξάθεο. Ζ δσή θαη ην έξγν ηνπ αγλψζηνπ, αιιά ζεκαληηθνχ Μεζνινγγίηε πνηεηή», ζ

30 φπσο «Σ άγαικα» ηνπ Γηάλλε Βιαρνγηάλλε, «ηηο δφμεο» ηνπ Αλδξέα Καξθαβίηζα, «Ζ ρήξα ηνπ Νενκάξηπξνο» ηνπ Αιέμαλδξνπ Παπαδηακάληε, «Σν πέξαζκα ηνπ ζενχ» ηνπ Παχινπ Νηξβάλα θαη «Γπξηζκφο» ηνπ σηήξε θίπε. Σν κνλαδηθφ πξσηφηππν ζεαηξηθφ έξγν απφ ην νπνίν δεκνζηεχζεθαλ απνζπάζκαηα είλαη ε θσκσδία ηνπ σηήξε θίπε «Ο Γχξνο ησλ σξψλ». Ωζηφζν, ην πεξηνδηθφ δελ αδηαθνξεί γηα ηα ζεαηξηθά δξψκελα. ηε ζηήιε κε ηνλ ηίηιν «Δπηζεψξεζηο» ζρνιηάδνληαη αξλεηηθά ε Νέα θελή, ηα θσκεηδχιιηα θαη ηα ζεαηξηθά έξγα παηξησηηθνχ ραξαθηήξα. Θεσξείηαη φηη ην ειιεληθφ ζέαηξν πεξλάεη θξίζε θαη φηη νη πεξηζζφηεξνη εζνπνηνί ηεο επνρήο είλαη αλάμηνη λα θέξνπλ ην ζπγθεθξηκέλν ηίηιν. Αθφκε, θξίλνληαη νη παξαζηάζεηο ησλ έξγσλ Μόλλα Βάλλα θαη Φάνπζη ζην Βαζηιηθφ Θέαηξν. ηελ ίδηα ζηήιε δεκνζηεχνληαη ζπρλά βηβιηνπαξνπζηάζεηο θαη θξηηηθέο ζε βηβιία θαη πεξηνδηθά. Αμηφινγε είλαη ε βηβιηνθξηζία ζηελ νπνία ν Κσζηήο Παιακάο εγθσκηάδεη ηε ζπιινγή ηνπ Πέηξνπ Βιαζηνχ Σεο Εσήο θαη ηάζζεηαη ππέξ ηεο δεκνηηθήο γιψζζαο θαζψο θαη απηή ζηελ νπνία ν Άξηζηνο Κακπάλεο εθθξάδεη ηνλ ζαπκαζκφ ηνπ γηα ηελ Αζάιεπηε Εσή ηνπ Παιακά. ε άιιεο βηβιηνθξηζίεο, ν σηήξεο θίπεο επαηλεί ηνλ Αξραηνιόγν ηνπ Καξθαβίηζα θαη ηηο Κεξήζξεο ηνπ Βάξλαιε θαη ε Αηκπιία Κνχξηειε ηε κεηάθξαζε ηεο Ηιηάδαο απφ ηνλ Αιέμαλδξν Πάιιε. ηε ζηήιε «Δπηζεψξεζηο» εληνπίδνληαη αθφκα ζχληνκα ζεκεηψκαηα πνπ αλαθέξνληαη ζε δηάθνξα πξφζσπα. Έηζη, γίλεηαη αλαθνξά ζην βίν θαη ην έξγν ηνπ δσγξάθνπ Ν. Λχηξα, παξαηίζεληαη αλέθδνηε ηζηνξία ζρεηηθά κε ηνλ νισκφ θαη λεθξνινγίεο ησλ Ρνΐδε θαη Lenbach. Δπηπξφζζεηα, ζηελ ίδηα ζηήιε ζπλαληψληαη απνδειηηψζεηο χιεο μέλσλ πεξηνδηθψλ, θπξίσο γαιιηθψλ (Mercure de France, L Occident, Européen), φπνπ ζρνιηάδνληαη άξζξα ηα νπνία ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο έρνπλ θηινινγηθφ πεξηερφκελν. ε αξθεηά απφ απηά ηα έληππα εγθσκηάδνληαη ν Αθξίηαο θαη ν εθδφηεο ηνπ, άξα ε απνδειηίσζή ηνπο ππεξεηεί ηελ απηνπξνβνιή ηνπ πεξηνδηθνχ. 30