«Νενειιεληθή ινγνηερλία 10 νο - 17 νο αηώλαο» Η. Πεξηερόκελν δηαιέμεωλ. 1. εκεηψζεηο ζει Κείκελα: α) Γεκνηηθά Σξαγνχδηα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«Νενειιεληθή ινγνηερλία 10 νο - 17 νο αηώλαο» Η. Πεξηερόκελν δηαιέμεωλ. 1. εκεηψζεηο ζει. 2-62. 2. Κείκελα: α) Γεκνηηθά Σξαγνχδηα"

Transcript

1 1 «Νενειιεληθή ινγνηερλία 10 νο - 17 νο αηώλαο» Η. Πεξηερόκελν δηαιέμεωλ 1. εκεηψζεηο ζει Κείκελα: α) Γεκνηηθά Σξαγνχδηα 1. Ηζηνξηθά: «Σεο Αγηάο νθηάο» 2. Σξαγνχδηα ηεο μεληηηάο: «Ζ κάλα ηνπ μεληηεκέλνπ» 3. Παξαινγέο: «Σνπ λεθξνχ αδειθνχ» 4. Σεο αγάπεο: «Σεο αγάπεο ην Βνηάλη» 5. Νπθηάηηθα: «Δηο αξξεβσληαζκέλν» 6. Μνηξνιφγηα: «ηαλ ζεθψλνπλ ηνλ λεθξφλ» 7. Μνηξνιφγηα ηνπ θάησ θφζκνπ θαη ηνπ ράξνπ: «Σνπ ιεβέληε θαη ηνπ ράξνπ» 8. Κιέθηηθα: «Σνπ ιαβσκέλνπ θιέθηε» 9. Αθξηηηθά: «Ο ζάλαηνο ηνπ Γηγελή» Απφ: «Δθινγέο ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ» Ν. Πνιίηεο β) Λφγηα έξγα Πξηλ απφ ηελ άισζε- 1. «ηίρνη» ηνπ Μηραήι Γιπθά ( , , ) 2. «Σν ρξνληθφλ ηνπ Μνξέσο» ( ζηηρ ) 3. «Φηινζνθία ηνπ Κξαζνπαηέξα» ( ζηηρ.15-34, ) 4. «Πεξί μεληηείαο» (ζηηρ. 1-45, ) Απφ: «Πνηεηηθή αλζνινγία» βηβιίν Α Λ. Πνιίηεο γ) Λφγηα έξγα Μεηά ηελ άισζε- 1. «Αλαθάιεκα ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο» (ζηηρ.1-40) 2. «Ζ ζπκθνξά ηεο Κξήηεο» ηνπ Μ. θιάβνπ (ζηηρ ) 3. «Σν ζαλαηηθφ ηεο Ρφδνπ» ηνπ Δ. Γεσξγηιιά ( ζηηρ , ) Απφ: «Πνηεηηθή αλζνινγία» βηβιίν Β Λ. Πνιίηεο δ) Κξεηηθή Λνγνηερλία 1. Ο «Απφθνπνο» ηνπ Μπεξγαδή 2. Ζ «Βνζθνπνχια» (αγλψζηνπ) Απφ: «Πνηεηηθή αλζνινγία» βηβιίν Γ Λ. Πνιίηεο

2 2 ΔΗΑΓΩΓΖ 1.Περίοδοι της ελληνικής λογοτεχνίας: α) αξραία β) βπδαληηλή γ) λενειιεληθή. ( ε ξεπζηφηεηα θαη ε ζπκβαηηθφηεηα ησλ νξίσλ είλαη δεδνκέλε) 2. Τα όρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας: Πξνηάζεηο α) 1453 κ.ρ ( Α. Υξηζηνθηινπνχινπ) β) κεηά ηελ ειιεληθή επαλάζηαζε 1821 γ) κεηά ηνλ 10 ν αηψλα (1000κ.ρ) Δ. Κξηαξάο: Σνπνζεηεί ηελ αξρή ηεο λενειιεληθήο ινγνηερλίαο ζην δηάζηεκα ρξεζηκνπνηψληαο ηνπο φξνπο πζηεξνκεζαησληθφο θαη πξσηνλενειιεληθφο. Γ.Θ. Εψξαο: Δπηκέλεη ζε ραξαθηεξηζηηθά αιιαγήο ηφζν ζηε γιψζζα φζν θαη ζην πεξηερφκελν, έηζη ην πέξαζκα απφ ηελ βπδαληηλή πεξίνδν ζηελ λενειιεληθή δειψλεηαη κε ηελ απνκάθξπλζε απφ ηνπο Αηηηθηζηέο, ηελ πξνζέγγηζε ζηε ιατθή γιψζζα θαη ηε ρξήζε ηειηθά ηεο δεκνηηθήο. Γηα αιιαγέο ζην πεξηερφκελν κπνξνχκε λα θάλνπκε ιφγν εθφζνλ έρνπκε θείκελα κε έληνλε ηελ εξσηθή δηάζεζε θαη ην ηππνηηθφ ζηνηρείν ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ν : Σν δεκνηηθό ηξαγνύδη 1. Δηζαγωγή Σν δεκνηηθφ ηξαγνχδη απνηειεί ζηαζκφ ζηε κειέηε ηεο λενειιεληθήο ινγνηερλίαο. Μλεκείν λενειιεληθνχ ιπξηζκνχ είλαη απνθιεηζηηθά δεκηνχξγεκα ηνπ ιανχ. Ο ιαφο σζηφζν σο ζχλνιν είλαη αλίθαλνο θαηά ηε γλψκε ηνπ Ν. Πνιίηε λα ζπλζέζεη πνίεκα, ε νκαδηθή πνίεζε είλαη πξάγκα αδχλαην. Δίλαη ζαθέο, φηη πίζσ απφ ην ιαφ θξχβεηαη ν πξψηνο «άγλσζηνο πνηεηήο». Αθνξκή ζχλζεζεο ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ : κπνξνχλ λα είλαη γεγνλφηα, πνπ μεθεχγνπλ απφ ην ζπλεζηζκέλν, πνπ ζπγθηλνχλ ηνλ απιφ άλζξσπν, αιιά θαη ζπγθινληζηηθέο ζηηγκέο ηεο εζληθήο δσήο θάζε ιανχ. Γηάδνζε: Σα δεκνηηθά ηξαγνχδηα παξαδίδνληαη απφ ζηφκα ζε ζηφκα θαη εθφζνλ αξέζνπλ, ζηεξηψλνπλ. ην γεγνλφο απηφ αιιά θαη ζηηο κεηαθηλήζεηο ησλ αλζξψπσλ, πνπ ηα παίξλνπλ καδί ηνπο, νθείιεηαη ν κεγάινο αξηζκφο ησλ παξαιιαγψλ ηνπο. Ζ δηαρξνληθφηεηα ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ: Σν δεκνηηθφ ηξαγνχδη ζηελ Διιάδα έρεη καθξφρξνλε παξάδνζε θαη ηηο ξίδεο ηνπ ηηο βξίζθνπκε ζηελ αξραηφηεηα θαη ηνπο Βπδαληηλνχο ρξφλνπο. Γεκνηηθά ηξαγνχδηα ζπλαληνχκε απφ ηελ επνρή ηνπ Οκήξνπ. Σελ αδηάζπαζηε απηή ζπλέρεηα κέρξη θαη ζήκεξα καξηπξνχλ νη «ελ ρξήζεη» ιέμεηο ηξαγνχδη, παξαινγή θαη θαηαιφγη. Ζ ιέμηο ηξαγνχδη πξνέξρεηαη απφ ηελ αξραία ηξαγσδία ε νπνία ζήκαηλε θαη κέινο, ε δε παξαινγή επηθνιπξηθφ ηξαγνχδη απφ ηε ιέμε παξαθαηαινγή ε νπνία δήισλε κεινδξακαηηθή απαγγειία. Ζ ιέμε ηέινο «θαηαιφγη» ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη θαηά ηφπνπο κε ηε ζεκαζία: δίζηηρν, κνηξνιφτ θαη παξνηκία έρεη άκεζε ζρέζε κε ηελ αξραία θαηαινγή, ε νπνία ζήκαηλε απαγγειία ηξαγνπδηνχ ρσξίο κεισδία. Αξραίεο επηβηψζεηο έρνπλ εληνπηζζεί θαη έρνπλ δηεξεπλεζεί ζε δεκνηηθά ηξαγνχδηα, θπξίσο, ζε κνηξνιφγηα θαη παηδηθά ηξαγνχδηα. Ζ δηαρξνληθφηεηα ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ εμεγείηαη επηπιένλ θαη εάλ ιάβνπκε ππφςε καο ηα αίηηα δεκηνπξγίαο ηνπο. Πίζσ απφ ηελ παξαγσγή ηνπο ζε θάζε επνρή παξακέλνπλ ηα ίδηα. Σα παιηφηεξα δεκνηηθά ηξαγνχδηα ηα ζπλαληάκε ζηνπο λεφηεξνπο ρξφλνπο ηνλ 9 ν αηψλα. Πξφθεηηαη γηα εηξσληθά θαηά ην πεξηερφκελν ηξαγνχδηα, πνπ απεπζχλνληαη ζηνπο πνιηηηθνχο ηεο επνρήο. Αθνινπζνχλ ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα, ελψ ε αθκή ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ ηαπηίδεηαη κε ηελ επνρή ηεο ηνπξθνθξαηίαο. Οκνηφηεηεο ζηα ηξαγνχδηα ησλ ιαψλ: Οη νκνηφηεηεο, πνπ δηεξεπλήζεθαλ ζην ζεκείν απηφ, είλαη εθείλεο, πνπ εληνπίζζεθαλ θπξίσο απφ ηνπο Έιιελεο εξεπλεηέο κεηαμχ

3 3 ηνπ ειιεληθνχ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ θαη εθείλνπ ησλ Βαιθαληθψλ ιαψλ. Οη Βαιθαληθνί ιανί είλαη γείηνλεο κε ηνπο Έιιελεο, ππήξμαλ ηκήκα ηνπ Βπδαληίνπ θαη γηα αηψλεο ππφδνπινη ζηνπο Σνχξθνπο. ην δεκνηηθφ ηνπο ηξαγνχδη βξίζθνπκε θνηλνχο κε ην ειιεληθφ ηξαγνχδη εθθξαζηηθνχο ηξφπνπο θαη θνηλά κνηίβα. Ο αλζξσπνκνξθηζκφο ηνπ θπζηθνχ θφζκνπ, νη δηάινγνη κε ηα δψα, ηα πνπιηά θαη ην θεγγάξη ζπλαληηνχληαη επξχηαηα ζην βαιθαληθφ δεκνηηθφ ηξαγνχδη, φπσο θαη γλσζηφηαηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα γηα παξάδεηγκα, «ηνπ λεθξνχ αδειθνχ» θαη ηνπ «γηνθπξηνχ ηεο Άξηαο». 2. Γεωγξαθία ηνπ δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ 1. Γεσγξαθία. Σν δεκνηηθφ ηξαγνχδη αλάινγα κε ην είδνο ηνπ ην ζπλαληνχκε ζηηο εμήο πεξηνρέο: α) ην θιέθηηθν ηξαγνχδη ζηελ Ήπεηξν, ζηε ηεξεά Διιάδα, ζηελ Πεινπφλλεζν θαη ζηε Νφηηα Μαθεδνλία β) ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα ζηε Μ. Αζία, ζηνλ Πφλην, ζηε Καππαδνθία, ζηε Κχπξν θαη ζηα Γσδεθάλεζα γ) ηηο παξαινγέο ζηε Μ. Αζία, ζηε Ρφδν, ζηε Κάξπαζν, ζηα Γσδεθάλεζα θαη ζηε Κχπξν δ)ηα κνηξνιφγηα ζηε Μάλε, ζηελ Ήπεηξν θαη ζηελ Λεπθάδα ε) ηα δίζηηρα θαη ηηο καληηλάδεο ζηε Κξήηε θαη ζη) ηα εξσηηθά δεκνηηθά ηξαγνχδηα ζ φιε ηελ Διιάδα. 2. Ζ γιψζζα ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ: είλαη ε δεκνηηθή, ε γιψζζα ηνπ ιανχ, απιή, θαηαλνεηή κε ζπγθηλεηηθή ακεζφηεηα θαη βάζνο. 3. Ζ ζηηρνπξγία ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ: Σν θχξην κέηξν ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ είλαη ν ηακβηθφο θαηαιεθηηθφο δεθαπεληαζχιιαβνο θαίλεηαη δε φηη είλαη εμέιημε ηνπ ηακβηθνχ θαηαιεθηηθνχ ηεηξακέηξνπ. Ο δεθαπεληαζχιιαβνο ηακβηθφο (π-) δελ είλαη ν κνλαδηθφο ζηίρνο ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ. 4. Ζ νκνηνθαηαιεμία: είλαη γλψξηζκα κεξηθψλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ, φπσο δίζηηρα, καληηλάδεο, λαλνπξίζκαηα θαη παηδηθά ηξαγνχδηα. 5. Ζ κνπζηθή θαη ν ρνξφο ησλ ηξαγνπδηψλ: Ζ πνίεζε κε ηε κεισδία, δειαδή, ηελ έθθξαζε κνπζηθψλ ήρσλ θαη ην ρνξφ, είλαη ην πιένλ εθθξαζηηθφ κέζν εμσηεξίθεπζεο ησλ ςπρηθψλ ζπλαηζζεκάησλ ηνπ αλζξψπνπ. Ζ δεκνηηθή πνίεζε απνηειεί ηελ έθθξαζε ζπλαηζζεκάησλ ζε έξξπζκν ιφγν θαη κεισδία, ηα νπνία ζπγθηλνχλ γεληθά ηε ιατθή ςπρή, ρσξίο λα ππάξρεη ζ απηή ε αίζζεζε ηνπ πνηεηή. Έηζη ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα δνπλ σο κέξνο αλαπφζπαζην ηεο πλεπκαηηθήο θαη ηεο θαιιηηερληθήο δσήο ηνπ ιανχ, ζαλ απξφζσπν θαη θνηλφ θηήκα ηνπ. Ζ κεισδία ε νπνία απνηειεί νπζηαζηηθφ κέξνο ηνπ ηξαγνπδηνχ, αζθεί καδί κε ην ιφγν καγηθή επίδξαζε ζηνλ αθξναηή κε ηε ζπγθίλεζε ηελ νπνία ηνπ πξνθαιεί. Απφ άπνςε ξπζκνχ κπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε ζηα ειιεληθά δεκνηηθά ηξαγνχδηα δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο: α) «ηξαγνχδηα ειεχζεξνπ ξπζκνχ», θαη β) «ηξαγνχδηα έξξπζκα». Μηα ηξίηε θαηεγνξία κπνξεί λ απνηειέζνπλ απηά πνπ παξνπζηάδνπλ γλσξίζκαηα θαη απφ ηηο δπν παξαπάλσ θαηεγνξίεο. ηελ πξψηε θαηεγνξία, πεξηιακβάλνληαη θπξίσο ηα ιεγφκελα «θαζηζηηθά» ηξαγνχδηα, γλσζηά θαη κε ηα νλφκαηα «ηνπ ηξαπεδηνχ» ή «ηεο ηάβιαο». ηελ δεχηεξε θαηεγνξία πεξηιακβάλνληαη ηξαγνχδηα θπξίσο ρνξεπηηθά. ηα θείκελα ησλ ηξαγνπδηψλ πνιιέο θνξέο παξεκβάιινληαη ηα ιεγφκελα «ηζαθίζκαηα» πνπ είλαη ιέμεηο θαη θξάζεηο άζρεηεο κε ην θείκελν, πιαηζηψλνπλ φκσο θαη θαιχπηνπλ νξηζκέλα κέξε ηεο κεισδίαο. Γπζηπρψο ε κνπζηθή θαη ν ρνξφο ησλ ηξαγνπδηψλ δελ έρνπλ εξεπλεζεί ζην ζχλνιν ηνπο. εκαληηθή πξνζπάζεηα απνηεινχζε ζην ζπγθεθξηκέλν ρψξν γηα

4 4 πνιιά ρξφληα ε εξγαζία ηεο Μ. Μεξιηέ θαη έλαο ηφκνο ηξαγνπδηψλ κε ηε κνπζηθή ηνπο, πνπ εθδφζεθε απφ ην Λανγξαθηθφ Αξρείν ηεο Αθαδεκίαο. 6. Ζ ηερληθή: ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πνίεζεο ηνπ ιανχ παξαηεξνχκε επαλαιήςεηο, πνπ δελ κπνξνχλ λα θαηαρσξεζνχλ σο αδπλακία κηαο θαη ζηνρεχνπλ ζηελ έκθαζε. πλαληνχκε αθφκε παξαιιειηζκνχο ή ην δεχηεξν εκηζηίρην ζαλ επεμήγεζε, ζπκπιήξσκα ή επέθηαζε ηνπ πξψηνπ. Απνθεχγνληαη ραζκσδίεο ηνπ ζηίρνπ κε πξφζεζε ζπκθψλσλ αλάκεζα ζηηο ιέμεηο, ελψ δελ ππάξρεη δηαζθειηζκφο (φια ηα κέξε ηνπ ιφγνπ ζηνλ ίδην ζηίρν). 3. Ζ αμία ηνπ δεκνηηθνύ ηξαγνπδηνύ 1. Αηζζεηηθή αμία: Πνιινί Έιιελεο ινγνηέρλεο κε θνξπθαίν εθπξφζσπν ηνπο ηνλ εζληθφ πνηεηή Γ. νισκφ, αιιά θαη μέλνη, πξνζπάζεζαλ λα κηκεζνχλ ηε δεκνηηθή πνίεζε άιινηε κε επηηπρία θαη άιινηε ρσξίο ηε ζαπκαζηή δνκή ηεο, ηνλ ζεξκφ ιπξηθφ ιφγν, ηε ζθεληθή νηθνλνκία, ηηο αληηζέζεηο, ηηο παξνκνηψζεηο ηηο ζπγθξνχζεηο θαη ηα πάζε ηνπ θφζκνπ. Σν πεξηερφκελν ηεο δεκνηηθήο πνίεζεο είλαη πάληνηε ην ζπγθεθξηκέλν, έηζη νη αθεξεκέλεο κνξθέο είλαη μέλεο πξνο απηή. Ζ θχζε, έκςπρε θαη άςπρε, πξνβάιιεη ζ απηήλ δσληαλή. Οη εηθφλεο ηφζν απφ ηνλ εμσηεξηθφ, ηνλ αηζζεηφ θφζκν, φζν θαη απφ ηνλ εζσηεξηθφ, έρνπλ μερσξηζηή πιαζηηθή δχλακε. ηα ζεκαληηθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Διιεληθνχ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ ζπγθαηαιέγνληαη ην απζφξκεην, ε απιφηεηα, ε εηιηθξίλεηα, νη ζχληνκεο, δσληαλέο, κε ρηππεηά ρξψκαηα πεξηγξαθέο θαη ε ζθελνζεηηθή ηθαλφηεηα ηνπ ιατθνχ πνηεηή. Αμεπέξαζηα ζηνηρεία ηνπ είλαη επίζεο ην αλεπηηήδεπην ηεο έθθξαζεο θαη ε επηγξακκαηηθή ζπληνκία γλσξίζκαηα πνπ πηζηνπνηνχλ ηελ αηζζεηηθή πνηφηεηα ηνπ. 2. Γισζζηθή αμία: Ζ δεκνηηθή γιψζζα δηαθξίλεηαη γηα ηε γισζζνπιαζηηθή ηεο ηθαλφηεηα. Καηλνχξγηα επίζεηα θαη νπζηαζηηθά είλαη κεξηθά απφ ηα γλσξίζκαηα ηεο, θαζψο θαη ζχλζεηεο ιέμεηο θαη επίζεηα. Ο νισκφο θαη ν Παιακάο δηδάρζεθαλ πνιιά απφ ηνλ αλεμάληιεην πινχην ηεο. 3. Λανγξαθηθή αμία: Ζ πξνζσπηθφηεηα ηνπ δεκηνπξγνχ είλαη εκθαλήο ζην δεκνηηθφ ηξαγνχδη, έηζη ψζηε κε ηε βνήζεηα ηνπ ε θαηαλφεζε ηεο ζπκβνιήο ηνπ ιανχ λα είλαη δπλαηή ζε κεγάιν βαζκφ. Μπνξεί θαλείο λα κειεηήζεη ηε ζπλέρεηα ηεο παξάδνζεο κέζα απ απηφ θαη λα θηάζεη κέρξη ηηο ξίδεο ηεο. 4. Ηζηνξηθή αμία: Μέζα απφ ηε δεκνηηθή πνίεζε κπνξεί θαλείο λα αληιήζεη πιεξνθνξίεο ηζηνξηθνχ ραξαθηήξα, πνπ ίζσο ζηεξνχληαη αθξίβεηαο, δηαθσηίδνπλ σζηφζν ηνλ εξεπλεηή γχξσ απφ θάπνηα γεγνλφηα, φηαλ κάιηζηα ηνλ ελδηαθέξεη ε απνδνρή ηνπο απφ ηνπο αλζξψπνπο. 4. πιινγέο δεκνηηθώλ ηξαγνπδηώλ Οη πξψηεο ζπιινγέο δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ έγηλαλ απφ μέλνπο κε πξψην ηνλ Cl. Fauriel ζηα Αθνινπζνχλ νη ζπιινγέο ηνπ N. Tommaseo, ηνπ Α. Μαλνχζνπ, ηνπ A. Passow, ηνπ Γ. Υαζηψηε θαη ηνπ E. Legrand. Οη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ππάξρνπζεο ζπιινγέο παξνπζηάδνπλ πξνβιήκαηα. Οη ζπιινγείο ζηελ πξνζπάζεηα ηνπο λα δηνξζψζνπλ ηα θείκελα, πνπ ζπγθέληξσζαλ, παξαπνίεζαλ ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ην πιηθφ ηνπο. Έηζη ρξεζηκνπνηείηαη ν φξνο «λφζεο παξαιιαγέο» γηα παξάδεηγκα ζηηο ζπιινγέο ησλ. Εακπέιηνπ θαη Υ. Υξηζηνβαζίιε, κηα θαη ζηελ πξνζπάζεηα ηνπο λα σξαηνπνηήζνπλ θάπνηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα, απέξξηςαλ θάπνηα άιια. Κξηηηθή ζθιεξή δέρηεθε θαη ν Ν. Πνιίηεο απφ ηνλ Γ. Απνζηνιάθε γηα ηε κλεκεηψδε θαηά ηα άιια ζπιινγή ηνπ, «Δθινγαί απφ ηα ηξαγνχδηα ηνπ ειιεληθνχ

5 5 ιανχ». Ζ απνθαηάζηαζε ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ, πνπ επηρείξεζε ν Πνιίηεο πξνβαίλνληαο ζε δηνξζψζεηο, θαηαθξίζεθε απφ ηνλ Απνζηνιάθε, πνπ απνξξίπηεη ηελ φπνηα παξέκβαζε ζηε ιατθή δεκηνπξγία. Αμηφινγεο ζπιινγέο, έηζη, κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ εθείλεο ηνπ Α. Θέξνπ, ηνπ Γ. Πεηξφπνπινπ θαη θπξίσο ε ζπιινγή ηεο αθαδεκίαο Αζελψλ. 5. Γηαίξεζε ηωλ δεκνηηθώλ ηξαγνπδηώλ Σα δεκνηηθά ηξαγνχδηα αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε πνπ ηξαγνπδηνχληαη, ηελ ηερληθή θαη ην χθνο ηνπο, ηελ ππφζεζε θαη ην πεξηερφκελν ηνπο κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο: 1.Σα αθξηηηθά ηξαγνύδηα Σα αθξηηηθά ηξαγνχδηα γελλήζεθαλ ζηε Μηθξαζία θαη ηδηαίηεξα ζηνλ Πφλην θαη ηελ Καππαδνθία απφ ηνλ 9 ν σο ηνλ 13 ν αηψλα. Ζ ππφζεζε ησλ αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ αθνξά ηε δσή θαη ηηο πεξηπέηεηεο ελφο αθξίηα ηνπ Γηγελή ή άιισλ αθξηηψλ. Άθξεο νλνκάδνπλ νη Βπδαληηλνί ηα ζχλνξα ηνπ θξάηνπο θαη αθξίηεο ηνπο θξνπξνχο ηνπο. Οη θχιαθεο απηνί ηνπ θξάηνπο κε ηε γελλαηφηεηα θαη ηα αλδξαγαζήκαηα ηνπο, ηνπο έξσηεο θαη ηα ζθάλδαια ηνπο γνήηεπζαλ ηελ ςπρή ηνπ βπδαληηλνχ θφζκνπ, πνπ δελ άξγεζε λα εθθξαζζεί κε πιήζνο απφ ηξαγνχδηα. Σα αθξηηηθά ηξαγνχδηα κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δπν θαηεγνξίεο: ε πξψηε έρεη ζα ζέκα ηεο ηε δσή, ηε δξάζε θαη ην ζάλαην ηνπ γλσζηφηεξνπ αθξίηα ηνπ Γηγελή θαη ε δεχηεξε ηε δσή θαη ηε δξάζε ησλ άιισλ αθξηηψλ. Έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ είλαη ε ππεξβνιή, κέζα ζηελ νπνία βαπηίδεηαη ην θάζε ηη. Παξαηεξείηαη ε ηάζε ηνπ ιανχ λα απνζεψζεη ηελ αλζξψπηλε δχλακε. Σίπνηα ζην αθξηηηθφ ηξαγνχδη δελ είλαη αθαηφξζσην. Έηζη ν θχξηνο ήξσαο ησλ ηξαγνπδηψλ απηψλ, ν Γηγελήο, έρεη, γηα παξάδεηγκα, δχλακε ππεξάλζξσπε. ην ηέινο ππνθχπηεη θαη απηφο ζηνλ ζάλαην, αλ θαη ληθά ηνλ ίδην ην Υάξν ζε κνλνκαρία: «Ο Γηγελήο ςπρνκαρεί θη ε γεο ηφλε ηξνκάζζεη βξνληά θη αζηξάθηεη ν νπξαλφο θαη ζεηέη ν απάλσ θφζκνο θη ν θάησ θφζκνο άλνημε θαη ηξίδνπλ ηα ζεκέιηα θη ε πιάθα ηνλ αλαηξηρηά, πσο ζα ηνλε ζθεπάζεη. Πσο ζα ζθεπάζε ηνλ αεηφ, ηζε γεο ηνλ αληξεησκέλν. ε θακηά άιιε θαηεγνξία ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ δελ γίλεηαη ηφζε θαηάρξεζε ηνπ ζηνηρείνπ ηεο ππεξβνιήο, φζν ζηα ηξαγνχδηα ησλ αθξηηψλ. εκαληηθά αθξηηηθά ηξαγνχδηα είλαη απηά ηνπ Γηγελή, ηεο Ληνγέλλεηεο θαζψο θαη ε αξπαγή ηεο γπλαίθαο ηνπ Αθξίηα. 2.Παξαινγέο Απφ ηα παιηφηεξα αιιά θαη απφ ηα πιένλ δηαιερηά δεκνηηθά ηξαγνχδηα είλαη νη παξαινγέο. Γελλήζεθαλ θαηά ηνλ 10 ν αηψλα ζηα Γσδεθάλεζα, ζηε Μηθξαζία θαη ζηελ Κχπξν, αγαπήζεθαλ σζηφζν απφ φινπο ηνπο Έιιελεο. Ο. Κπξηαθίδεο δέρεηαη, φηη πξνήιζαλ απφ ηελ νξρεζηξηθή ηξαγσδία ησλ απηνθξαηφξσλ, πνπ θαη απηή πξνήιζε κε ηε ζεηξά ηεο απφ ηελ αξραία ηξαγσδία. Ζ ιέμε παξαινγή πξνέξρεηαη απφ ηελ αξραία ιέμε παξαθαηνινγή θαη ζεκαίλεη κεινδξακαηηθή απαγγειία. Οη παξαινγέο ηαπηίδνληαη σο πξνο ηα ζέκαηα ηνπο ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο κε ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα. Οη ππνζέζεηο ηνπο πξνέξρνληαη απφ κπζηθέο θαη εξστθέο παξαδφζεηο ή απφ γεγνλφηα ηεο θνηλσληθήο θαη εζληθήο δσήο. Δίλαη ηξαγνχδηα αθεγεκαηηθά, πνιχζηηρα, κε επηθφ πιάηνο, ιπξηθφ ηφλν θαη δξακαηηθή πινθή, κε δχλακε θαληαζίαο, ηφικε έθθξαζεο θαη παξάζηαζεο ησλ πξνζψπσλ, πνπ απαξηίδνληαη απφ ζηνηρεία κπζηθά, αλαηνιίηηθα αηκαηνβακκέλα κνηίβα, παξαδνζηαθά

6 6 ζηνηρεία, λεξάηδεο θαη βξηθφιαθεο. Οη ήξσεο ηνπο δνπλ ζ έλαλ θφζκν απίζαλν, πνλνχλ θαη ππνθέξνπλ, ν θαζέλαο ηνπο θαη κηα ηξαγσδία. ην ιαφ αξέζνπλ πάληνηε ηα θαληαρηεξά κνηίβα θαη νη απίζαλεο ιχζεηο ηνπ εμάπηνπλ ηε θαληαζία. ηελ θαηεγνξία απηή ησλ ηξαγνπδηψλ θαίλεηαη ε πίζηε ηνπ ιανχ ζηελ αξρή, πσο θάζε ηη ζηνλ θφζκν ππαθνχεη ζε άγξαθνπο λφκνπο, φπνηνο ηνικήζεη λα ηνπο δηαζαιέςεη, ηηκσξείηαη θαηά ηνλ ίδην απζηεξά. ηηο γλσζηφηεξεο παξαινγέο αλήθεη απηή «ηνπ λεθξνχ αδειθνχ»: «Μηα κάλα είρε ελληά παηδηά είρε θαη ελληά λπθάδεο θφξε είρε ηελ Δπδνθηά πνχ πάληξεςαλ ζηα μέλα. Κη ήξζελ ν ρξφλνο δίζερηνο θη νη ελληά αδειθνί πεζαίλνπλ».... Άιιεο παξαινγέο δηαδνκέλεο ζε φιν ζρεδφλ ηνλ ειιαδηθφ ρψξν είλαη «ηνπ γηνθπξηνχ ηεο Άξηαο» θαη «ηεο θνπκπάξαο ηεο λχθεο». 3.Ηζηνξηθά ηξαγνύδηα Ηζηνξηθά είλαη ηα ηξαγνχδηα, πνπ ζπλδένληαη κε ηηο ηζηνξηθέο ζηηγκέο ηνπ έζλνπο, κάρεο, πνιηνξθίεο, αιψζεηο πφιεσλ, θαζψο θαη κε ηηο γελλαίεο πξάμεηο ησλ αγσληζηψλ ηεο ειεπζεξίαο. Σα πεξηζζφηεξα απ απηά ζα πξέπεη λα έγηλαλ ηαπηφρξνλα κε ην πεξηζηαηηθφ, πνπ ηξαγνπδνχλ ή ιίγν αξγφηεξα, πάλησο ε αθνξκή ηεο δεκηνπξγίαο ηνπο ζα πξέπεη λα ήηαλ ζρεηηθά πξφζθαηε ζην ιαφ. Ζ αθήγεζε γίλεηαη κε πνιιέο ιεπηνκέξεηεο, ππάξρνπλ φκσο θαη ηζηνξηθά ηξαγνχδηα κε εμαηξεηηθή ζπληνκία ζηελ δηαηχπσζε ηνπο θαη κε έληνλα δξακαηηθά ζηνηρεία θαζψο θαη δσεξή ιπξηθή έθθξαζε: «Σ αεδφληα ηεο Αλαηνιήο θαη ηα πνπιηά ηεο Γχζεο θιαίγνπλ αξγά, θιαίγνπλ ηαρηά, θιαίγνπλ ην κεζεκέξη, θιαίγνπλ ηελ Αληξηαλνχπνιε ηελ πνιπθξνπζεκέλε, νπνχ ηελ εθξνπζέςαλε ηηο ηξεηο γηνξηέο ηνπ ρξφλνπ ηνπ Υξηζηνπγέλλνπ γηα θεξί, θαη ηνπ Βαγηνχ γηα βάγηα, θαη ηεο Λακπξήο ηελ Κπξηαθή γηα ην Υξηζηφο Αλέζηε. Γλσζηά ηζηνξηθά ηξαγνχδηα είλαη φζα αλαθέξνληαη ζηελ θαηαζηξνθή ηεο Πφιεο, ηεο Πάξνπ, ηεο Σξαπεδνχληαο, ηνπ Ναππιίνπ, ηεο Πάξγαο θαη ηεο Κάζνπ. Πνιιά ηζηνξηθά ηξαγνχδηα εμηζηνξνχλ ηε δσή ησλ ζθιάβσλ ή ησλ αηρκαιψησλ, αλαθέξνληαη ζην παηδνκάδσκα ή ζε δηάθνξεο εμεγέξζεηο, φπσο ησλ νπιησηψλ, ησλ Μαληαηψλ θαη ηνπ Μεζνινγγίνπ ή πεξηγξάθνπλ ηε δσή ησλ αγσληζηψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ηνπ Παπαθιέζζα, ηνπ Μάξθνπ Μπφηζαξε θαη άιισλ. Ηζηνξηθά ηξαγνχδηα έρνπκε επίζεο απφ ηελ πεξίνδν , ζηελ Μηθξά Αζία θαη ζηνλ πφιεκν ηνπ αλ αξραηφηεξν ηζηνξηθφ ηξαγνχδη ζεσξείηαη ην πνληηαθφ ηξαγνχδη ηνπ Κσλζηαληίλνπ Γαβξά, πνπ ζθφησζαλ νη Σνχξθνη. Έρεη γηα ζέκα ηνπ ηελ θαηαζηξνθή ηνπ ζηξαηνχ ηνπ Γαβξά ζην ηαπξίλ ηνπ Πφληνπ, ζηελ νπζία είλαη έλα κνηξνιφη ηνπ πνληηαθνχ ιανχ. Έλα απφ ηα σξαηφηεξα ηζηνξηθά ηξαγνχδηα είλαη «ηεο Αγηάο νθηάο». Παξάδνζε, ηζηνξία, πνίεζε, ζπλδπαζκέλα φια καδί θηηάρλνπλ έλα αξηζηνχξγεκα. Σν ηξαγνχδη απηφ δελ είλαη ην κνλαδηθφ, πνπ ζξελεί ηελ Άισζε ηεο Πφιεο θαη ηελ Αγία νθία, ππάξρνπλ αξθεηά δεκνηηθά ηξαγνχδηα κε ην ίδην ζέκα εηδηθά πνληηαθά. Γεκάηα πφλν θαη απφγλσζε, είλαη ηα ηξαγνχδηα κε ζέκα ην παηδνκάδσκα θαη ηηο ηξαγηθέο ζηηγκέο, πνπ πεξλνχζαλ νη Διιελίδεο κάλεο. Δθηφο απφ ηα πςειά λνήκαηα, πνπ είλαη ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ησλ ηζηνξηθψλ ηξαγνπδηψλ, είηε έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ ηδέα ηεο παηξίδαο είηε ηεο ζξεζθείαο, έληνλε είλαη ε παξνπζία ζ απηά ηνπ ζηνηρείνπ ηνπ αλζξσπνκνξθηζκνχ. 4.Σα θιέθηηθα ηξαγνύδηα

7 7 Σα θιέθηηθα ηξαγνχδηα είλαη ηξαγνχδηα ηζηνξηθά, δεκηνχξγεκα ησλ ρξφλσλ ηεο ηνπξθνθξαηίαο θαη ηδηαίηεξα ηεο επνρήο κεηά ηνλ 16 ν αηψλα, φηαλ αξρίδεη ε έληνλε επαλαζηαηηθή δξάζε ησλ Διιήλσλ αξκαηνιψλ θαη θιεθηψλ. Οη ήξσεο ηνπο ζεσξνχληαη απφ ηε ιατθή κνχζα ζπλερηζηέο ησλ Βπδαληηλψλ αθξηηψλ. Σν θιέθηηθν ηξαγνχδη γελλήζεθε ζε κέξε, φπνπ αλαπηχρζεθε ε αξκαηνιίηηθε θαη ε θιέθηηθε δξάζε (Πεινπφλλεζνο, ηεξεά, Θεζζαιία, Υαιθηδηθή, ιπκπνο). Οη «θιέθηεο» ήηαλ ππφδνπινη Έιιελεο, πνπ θαηέθπγαλ ζηα βνπλά επεηδή δελ κπνξνχζαλ λα αλερζνχλ ηηο απζαηξεζίεο, ηηο αηηκψζεηο θαη ηηο βηαηνπξαγίεο ηνπ Σνχξθνπ δπλάζηε. Γηαξθψο θαηαδησθφκελνη, ήηαλ αλαγθαζκέλνη γηα ηελ ζπληήξεζε ηνπο, λα επηδίδνληαη ζε ιεζηξηθέο ελέξγεηεο, γη απηφ θαη νλνκάζηεθαλ θιέθηεο: «Κάηνπ ζηνπ Βάιηνπ ηα ρσξηά, Ξεξφκεξνπ θη Άγξαθα, εθεί λαη νη θιέθηεο νη πνιινί αξκαησκέλνη ζην θινπξί. Κάζνληαη θαη ηξσλ θαη πίλνπλ θαη ηελ Άξηα θνβεξίδνπλ. Πηάλνπλ θαη γξάθνπλ κηα γξαθή, βξίδνπλ ηα γέλεηα ηνπ Καηή γξάθνπλε θαη ζην Κνκπφηη, πξνζθπλνχλ θαη ην Γεζπφηε. Βξε Σνχξθνη θάηζεηε θαιά γηαηί ζαο θαίκε ηα ρσξηά». Σα θιέθηηθα ηξαγνχδηα θιείλνπλ ηε ζιίςε ηνπ ζθιάβνπ θαη ηελ πεξήθαλε αληίζηαζε ηνπ, φπσο θαη ηα αθξηηηθά, ηα δηαθξίλεη ε δχλακε ηεο πεξηγξαθήο ησλ γεγνλφησλ θαη έλα έληνλν πεξηγξαθηθφ ζηνηρείν. Υσξίο φκσο πεξηηηά ζηνιίδηα απιά θαη ιηηά απνκαθξχλνληαη σο έλα βαζκφ πάξα ηαχηα απφ ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα. Γελ έρνπλ ζθνπφ λα εμηζηνξήζνπλ κάρεο, δελ απαζρνιεί απηφ ηνλ ιαφ, αιιά ε ζπζία ηνπ θιέθηε θαη νη πξάμεηο ηνπ. Γλσζηά θιέθηηθα ηξαγνχδηα είλαη «ηνπ Βαζίιε», «ηεο κάλαο ηνπ Κίηζνπ», αιιά ηα πην φκνξθα είλαη εθείλα, πνπ αλαθέξνληαη ζηηο ηειεπηαίεο ζηηγκέο ηνπ θιέθηε ή ζε ιαβσκέλνπο γεληθά θιέθηεο. 5.Σα ηξαγνύδηα ηεο μεληηηάο Ζ θπγή απφ ηελ παηξίδα θαη ε αλαδήηεζε κηαο θαιχηεξεο ηχρεο ζηα «μέλα» απφ κέξνπο ησλ Διιήλσλ είλαη κηα παλάξραηα ζπλήζεηα-αλάγθε. Ζ άγνλε θαη θησρή Διιάδα πνηέ δελ θαηάθεξε λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ησλ παηδηψλ ηεο. ηα ρξφληα ηεο Σνπξθνθξαηίαο ν αξηζκφο ησλ Διιήλσλ, πνπ εγθαηέιεηπαλ ηελ παηξίδα, απμήζεθε θαη εμαηηίαο ηεο ζθιαβηάο, πνπ πνιινί δελ κπνξνχζαλ λα αληέμνπλ. Έηζη πνιιά απφ ηα ειιεληθά δεκνηηθά ηξαγνχδηα έρνπλ ζαλ ζέκα ηνπο απηφ ην ηφζν ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν γηα ηελ ειιεληθή θνηλσλία. ηα ηξαγνχδηα απηά παξηζηάλνληαη κε ηα πην κειαλά ρξψκαηα φια ηα βάζαλα πνπ έρεη ν μεληηεκφο, θαη γη απηφλ πνπ θεχγεη θαη γη απηνχο πνπ κέλνπλ. Ζ ζηηγκή ηνπ απνρσξηζκνχ είηε ηνπ λένπ απφ ην ζπίηη ηνπ είηε ηνπ άλδξα απφ ηε γπλαίθα ηνπ είηε ηνπ γηνπ απφ ηε κάλα έρνπλ ηφζε πίθξα θαη απειπηζία, ψζηε κπνξνχλ λα ζπγθξηζνχλ κε κνηξνιφγηα. Άιισζηε πνιιέο θνξέο ν μεληηεκφο ηζνδπλακνχζε κε ζάλαην, αθνχ ηα ηαμίδηα ήηαλ κεγάια θαη επηθίλδπλα, απφ ηνπο ιεζηέο ηεο ζηεξηάο θαη ηνπο πεηξαηέο ηεο ζάιαζζαο. Υαξαθηεξηζηηθφ ζηνηρείν πνπ θπξηαξρεί ζηα ηξαγνχδηα ηεο μεληηηάο είλαη ην έληνλν ςπρηθφ πάζνο ηεο νδχλεο θαη ηεο ζιίςεο, πνπ εθθξάδεηαη κε ζαθήλεηα, εηιηθξίλεηα, απιφηεηα θαη κε έληνλε δξακαηηθή παξαζηαηηθφηεηα: «Παξεγνξηά έρεη ν ζάλαηνο, παξεγνξηά έρεη ν ράξνο κα ν δσληαλφο ν ρσξηζκφο παξεγνξηά δελ έρεη ρσξίδεη ε κάλα ην παηδί θαη ην παηδί ηε κάλα ρσξίδνληαη η αληξφγπλα ηα πνιπαγαπεκέλα. ην ηφπν πνπ ρσξίδνληαη ρνξηάξη δελ θπηξψλεη θη άκα θπηξψζεη θίηξηλν θαη καξακέλν ζάλαη».

8 8 Μφλε παξεγνξηά γηα ηνλ μεληηεκέλν είλαη ε ειπίδα ηεο επηζηξνθήο θαη ε πιηθή άλεζε, πνπ ζα απνθηήζεη αλ ζηαζεί ηπρεξφο. Πάξα ηαχηα ε δσή ηνπ ζα είλαη άραξε θαη ν ίδηνο δπζηπρηζκέλνο, φπσο θαη νη δηθνί ηνπ, γηαηί ζα έρεη πάληα ηελ έλλνηα ηνπ γπξηζκνχ. Σν ηξαγηθφηεξν ζα είλαη βέβαηα λα πεζάλεη, λα ραζεί ζηα μέλα. Απφ ηα γλσζηφηεξα ηξαγνχδηα ηεο μεληηηάο είλαη απηφ ηεο «Μάγηζζαο». 6.Σα ηξαγνύδηα ηεο αγάπεο Ο ειιεληθφο ιαφο ζαλ κεζνγεηαθφο, πνπ είλαη, αηζζάλζεθε βαζηά ηελ εξσηηθή ζπγθίλεζε. Αγάπεζε, εξσηεχηεθε θαη έθαλε ηξαγνχδη πφηε ηνλ ελζνπζηαζκφ ηνπ θαη πφηε ηελ εξσηηθή ηνπ απνγνήηεπζε. Χξαηνπαζήο, σο ιαφο απφ ηελ αξραηφηεηα αθφκε ιάηξεςε ηα σξαίν, νη ηπρεξνί είλαη πάληα νη φκνξθνη, ελψ νη άζρεκνη δελ κλεκνλεχνληαη ζρεδφλ πνηέ. Έηζη ηα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο πεξηζηξέθνληαη γχξσ απφ ηελ φκνξθε γπλαίθα θαη ηνλ φκνξθν άλδξα. Ζ νκνξθηά απνζεψλεηαη ζην δεκνηηθφ καο ηξαγνχδη θαη είλαη απνθιεηζηηθά ε αηηία ηνπ εξσηηθνχ πάζνπο. Ζ θχζε εμάιινπ ζ απηά παίδεη έλαλ ζπνπδαίν ξφιν. Ο ιαφο δελ έθαλε χκλνπο γηα ηε θχζε, ηελ ηξαγνπδά φκσο έκκεζα, φηαλ ηξαγνπδά γηα ηελ αγαπεκέλε ηνπ. Ζ σξαία ηνπ ιανχ έρεη ηα θάιιε ηεο παξκέλα απφ ηα ζηνηρεία ηνπ θπζηθνχ θφζκνπ. Σα ινπινχδηα, ηα πνπιηά, ν ήιηνο, ην θεγγάξη, ν απγεξηλφο θαη άιια είλαη ζπλήζσο ζηνηρεία ηεο αγαπεκέλεο ηνπ. Σελ παξνκνηάδεη ινηπφλ κε πέξδηθα, ξφδν, κειηά, ρειηδνλάθη. Σα πεξηζζφηεξα απφ ηα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο απνηεινχληαη απφ δπν κφλν ζηίρνπο, είλαη δίζηηρα. «εβγάηε αγφξηα ζην ρνξφ, θνξίηζηα ζηα ηξαγνχδηα, λα δείηε θαη λα κάζεηε πσο πηάλεηαη ε αγάπε. απφ ηα κάηηα πηάλεηαη ζηα ρείιε θαηεβαίλεη, θη απφ ηα ρείιε ζηελ θαξδηά, ξηδψλεη θαη δελ βγαίλεη». Απφ ηα σξαηφηεξα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο είλαη ηα ηξαγνχδηα ηεο απαξλεκέλεο. Ζ πξνδνκέλε γπλαίθα κηζεί αθάληαζηα, θαηαξηέηαη, κα θαη ιππάηαη ηνλ αγαπεκέλν άλδξα. 7.Σα ηξαγνύδηα ηνπ γάκνπ Σα ηξαγνχδηα ηνπ γάκνπ, φπσο θαη ηα κνηξνιφγηα, ζπλερίδνπλ κηα παλάξραηα ζπλήζεηα ηνπ ειιεληθνχ ιανχ. Νπθηάηηθα ηξαγνχδηα, «πκέλαηνπο», ηξαγνπδνχλ νη Έιιελεο απφ ηελ επνρή ηνπ Οκήξνπ, γηα λα επαηλέζνπλ ηε λχθε θαη ην γακπξφ, γηα λα ηνπο καθαξίζνπλ ή λα ηνπο επρεζνχλ πξνθνπή ζηε λέα ηνπο δσή. Σα ηξαγνχδηα ηνπ γάκνπ δηαθξίλνληαη ζε θαηεγνξίεο αλάινγα κε ην λφεκα θαη ηελ ζηηγκή, πνπ ηα ηξαγνπδνχλ. Έηζη άιια ηξαγνχδηα ππάξρνπλ ζηελ πεξίνδν ηεο πξνεηνηκαζίαο ηνπ γάκνπ, άιια φηαλ ρηελίδνπλ ηε λχθε ή φηαλ ζηξψλνπλ ην λπθηθφ θξεβάηη. Σα γακήιηα ηξαγνχδηα ζπγγελεχνπλ κε ηα ηξαγνχδηα ηεο αγάπεο θη σο πξνο ηε δηάζεζε θη σο πξνο ηελ έθθξαζε. Σα πεξηζζφηεξα είλαη ζχληνκα- δίζηηρα ή απνηεινχληαη απφ δίζηηρα-, ραξνχκελα ηξαγνχδηα κε αληηθείκελν ηνπο ηνλ έπαηλν ησλ κειινλχκθσλ. Ο ιαφο επηζηξαηεχεη θαη εδψ κε ηελ πινχζηα θαληαζία ηνπ ηα πνπιηά, ηα ινπινχδηα ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηηο νκνξθηέο ηνπ, γηα λα ηνπο παηλέςεη: «ήκεξα ιάκπεη ν νπξαλφο, ζήκεξα ιάκπεη ε κέξα, ζήκεξα ζηεθαλψλεηαη αεηφο ηελ πεξηζηέξα». Μπνξεί ε πιεηνςεθία ησλ ηξαγνπδηψλ ηνπ γάκνπ λα έρεη, φπσο είπακε, ραξνχκελν πεξηερφκελν, σζηφζν, δελ ιείπνπλ θαη ηα ηξαγνχδηα, πνπ αλαθέξνληαη ζην ρσξηζκφ λχθεο θφξεο απφ ηε κάλα ηεο, ηνπο γνλείο ηεο θαη ην παηξηθφ ηεο, πνπ ηα ραξαθηεξίδεη ν κειαγρνιηθφο ηφλνο θαη ε ιχπε. Ο ιαφο ζηα ηξαγνχδηα απηά ζαλ άθζαζηνο ςπρνιφγνο αλαιχεη ηελ ςπρή ηεο κάλαο σο ηα θαηάβαζα ηεο, βιέπνληαο φρη κφλν ραξά αιιά θαη ζιίςε, θακηά θνξά θαη δήιεηα γηα απηφλ, πνπ ηηο παίξλεη ην

9 9 παηδί ηεο. Αληίζηνηρα ζπλαηζζήκαηα κε απηά ηεο κάλαο ηεο λχθεο κπνξεί λα έρεη θαη ε κάλα ηνπ γακπξνχ - ε πεζεξά- ζε θάπνηα ηξαγνχδηα. 8.Ναλνπξίζκαηα Ναλνπξίζκαηα ή λαλαξίζκαηα είλαη ηα ηξαγνχδηα, πνπ ηξαγνπδνχζαλ νη κεηέξεο ηνπ ιανχ γηα λα θνηκίζνπλ ηα παηδηά ηνπο. Δίλαη θαη απηφ κηα παλάξραηα ζπλήζεηα, πνπ ηε ζπλαληνχκε ζηελ αξραηφηεηα αιιά θαη ζην Βπδάληην. Γπζηπρψο ειάρηζηα λαλνπξίζκαηα ηφζν απφ ηνπο αξραίνπο ρξφλνπο (θαηαβαπθαιήκαηα) φζν θαη απφ ηνπο βπδαληηλνχο καο ζψδνληαη, έηζη ψζηε θάπνηεο ζπγθξίζεηο ηνπο κε λεφηεξα ηεο επνρήο ηεο ηνπξθνθξαηίαο λα είλαη αδχλαηεο. Ζ πεξηθξφλεζε ησλ ιφγησλ ζην δεκνηηθφ ηξαγνχδη έρεη παίμεη θαη εδψ πηζαλφηαηα ην ξφιν ηεο. Σα λαλνπξίζκαηα δελ είλαη κφλν έλαο ζπλδπαζκφο ήρσλ γηα λα θνηκεζεί ην παηδί, ζην ζχλνιν ηνπο αληηθαηνπηξίδνπλ ηνπο πφζνπο θαη ηα φλεηξα ηνπ ιανχ θαη θπξίσο ηεο κάλαο γηα ην παηδί ηεο. φια ηα λαλνπξίζκαηα ππάξρεη έληνλε ε εμάξηεζε ηεο κάλαο απφ ηελ Παλαγία θαη ην Υξηζηφ, δηάρπηε είλαη ε ζξεζθεπηηθή ηεο πίζηε, ζ απηνχο εκπηζηεχεηαη ην παηδί ηεο, ηάδνληαο ηνπο πνιιά θαη κεγάια δψξα θαη ράξεο. Πέξα απφ ηελ αγάπε ηεο γηα ην παηδί ηεο θάλεη θαη ηα πξψηα φλεηξα γηα απηφ, ην βιέπεη λα έρεη κεγαιψζεη, λα έρεη γίλεη κηα ιπγεξή φκνξθε θφξε ή έλαο ιεβέληεο, αλ είλαη αγφξη. ηα λαλνπξίζκαηα βιέπνπκε ηηο πξψηεο θξνληίδεο ηεο κάλαο γηα ην γάκν ηνπ παηδηνχ ηεο, ηηο πξψηεο επηζπκίεο ηεο. Πινχζην ζα ηνλ ήζειε ην γακπξφ θαη ηε δσή ηεο θφξεο ηεο άλεηε, θάηη πνιχ θπζηθφ γηα ηε θησρή, απιή, αγξάκκαηε κάλα ηνπ ιανχ: «Κνηκήζνπ θαη παξήγγεηια ζηελ Πφιε ηα πξνηθηά ζνπ ζηελ Βελεηηά ηα ξνχρα ζνπ θαη ηα δηακαληηθά ζνπ». Σα κεγάια ηδαληθά θαη νη κεγάιεο ηδέεο απνπζηάδνπλ απφ ηα λαλνπξίζκαηα. Γίπια ζηα λαλνπξίζκαηα -ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα ραξαθηεξηζζνχλ θαη ηξαγνχδηα παηδηθά- ζα κπνξνχζε λα ηνπνζεηήζεη θαλείο θαη ηα «ηαρηαξίζκαηα», δεκνηηθά ηξαγνχδηα πνπ ιέγνληαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο, φρη κφλν απφ ηε κεηέξα, ζην παηδί φηαλ παίδνπλ καδί ηνπ ή πξνζπαζνχλ λα ην εξεκήζνπλ: «Σν παηδί ζέιεη ρνξφ ηα βηνιηά δελ εηλ εδψ: Πνηνλ λα ζηείισ λα ην θέξε, έλα δίγξνζν ζην ρέξη». 9.Σα κνηξνιόγηα θαη ηα ηξαγνύδηα ηνπ θάηω θόζκνπ θαη ηνπ ράξνπ Σα κνηξνιφγηα είλαη έκκεηξα ζηηρνπξγήκαηα κε ζιηβεξή ππφζεζε. Πξφθεηηαη γηα ηξαγνχδηα ζξελεηηθά, πνπ ηα απαγγέιινπλ νη άλζξσπνη θαηά ην ζάλαην αγαπεκέλσλ ηνπο πξνζψπσλ. Σα κνηξνιφγηα θαη γεληθά ηα ηξαγνχδηα ηνπ Υάξνπ έρνπλ παιηά παξάδνζε θαη δηαζψδνπλ Οκεξηθά έζηκα γχξσ απφ ην ζπγθινληζηηθφ γεγνλφο ηνπ ζαλάηνπ. Ο ζάλαηνο γηα ηνπο αξραίνπο Έιιελεο, φζν θαη αλ ε δηδαζθαιία ηνπο δέρεηαη ηελ αζαλαζία ηεο ςπρήο θαη ην ρσξηζκφ ηεο απφ ην ζψκα, δελ έπαπε λα είλαη γεγνλφο πνπ έθεξλε ζιίςε θαη πφλν ζηνπο αλζξψπνπο. Σα πξψηα κνηξνιφγηα ηα βξίζθνπκε ζηνλ κεξν, φπνπ αλαθέξνληαη λεθξψζηκα ηξαγνχδηα ηεο Αλδξνκάρεο, ηεο Δθάβεο, ηεο Διέλεο, ηνπ Αρηιιέα θηι., κε πεξηερφκελν φκνην ζρεδφλ κε ηα ζεκεξηλά Διιεληθά κνηξνιφγηα. Αλάινγα κνηξνιφγηα κ απηά πνπ βξίζθνπκε ζηνλ κεξν έςειλαλ ζηνπο θιαζηθνχο ρξφλνπο γπλαίθεο «Θξελσδνί» (κνηξνινγίζηξεο, φπσο ηηο ιέλε ζήκεξα), νη νπνίεο ζξελνχζαλ ηξαγνπδηζηά θαηά ηελ εθθνξά ησλ λεθξψλ. Γηάζεκνη πνηεηέο, ζαλ ηνλ Πίλδαξν θαη ην ηκσλίδε, έγξαςαλ επηθήδεηα ηξαγνχδηα γηα ηνπο λεθξνχο πινχζησλ νηθνγελεηψλ. Σν έζηκν απηφ ζπλερίζηεθε θαη κεηά ηελ επηθξάηεζε ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, πεξλά κέζα απφ ηε Βπδαληηλή επνρή, αθκάδεη ζηε κεηαβπδαληηλή θαη θηάλεη ζηε λεφηεξε επνρή.

10 10 Σίπνηα δελ είλαη ηφζν πηθξφ γηα ηνλ άλζξσπν φζν ν ζάλαηνο. Καλείο δελ κπνξεί λα θηινζνθήζεη πάλσ ζ απηφ ην θαηλφκελν ηεο δσήο πνπ δηαθφπηεηαη, πνιχ πεξηζζφηεξν ν ιαφο πνπ δελ κπνξεί λα ζηνραζηεί ζαλ ηνλ κνξθσκέλν άλζξσπν απηφ ην κνηξαίν θαη αλαπφθεπθην ηέξκα. Ο άλζξσπνο κέζα ζην δεκνηηθφ ηξαγνχδη δεη νιφθιεξε ηε δσή ηνπ κε ηελ αγσλία ηνπ ζαλάηνπ. Ζ δσή είλαη ηφζν ζχληνκε, πνπ δελ πξνιαβαίλεη λα ηε ραξεί ν πνηεηήο ιαφο, ηελ αγαπάεη γη απηφ κηζεί ην ζάλαην. Μηζεί ηε γε, πνπ ζα ηνλ πάξεη θαη θαινηπρίδεη ηα αηψληα βνπλά, κφλε ηνπ θαηαθπγή γηα λα μερλάεη ηε κνίξα ηνπ, είλαη ην ηξαγνχδη. Ο ζάλαηνο φκσο θαη κέζα ζην ηξαγνχδη ηνπ δελ ράλεη ηίπνηε απφ ηελ παγεξάδα ηνπ, νχηε ε ζξεζθεία ηνπ Υξηζηνχ εδψ ηνλ βνεζά, ν πφλνο ηνπ γηα ην ρακφ ηεο δσήο είλαη απέξαληα κεγάινο. Ο άιινο θφζκνο, πνπ κπνξεί λα είλαη «ν θάησ θφζκνο» ή «ε θάησ γεο», «ν Άδεο», «ηα ιαγθάδηα ηεο Άξλεζεο», είλαη έλαο θφζκνο άραξνο, φπνπ ηίπνηα δελ θπηξψλεη θαη ηίπνηα δελ αλζεί, είλαη ην βαζίιεην ηνπ ράξνπ, ηεο πξνζσπνπνίεζεο ηνπ ζαλάηνπ. Ο ράξνο ζα βαζηιηάο ηνπ θάησ θφζκνπ έξρεηαη πάληα βηαζηηθά θαη μαθληθά, πφηε είλαη μππφιπηνο θαη πφηε ιακπξνθνξεκέλνο έρνληαο «ηεο αζηξαπήο ηα κάηηα»: «Ο Κάησ θφζκνο εηλ θαθφο, γηαηί δελ μεκεξψλεη, γηαηί δελ θξάδεη ν πεηεηλφο, δελ θειαεδεί η αεδφλη. εθεί λεξφ δελ έρνπζη θαη ξνχρα δελ θνξνχζη, κφλν θάπλα καεηξεχνπζη θαη ζθνηεηλά δεηπλνχζη». Κπξίαξρε κνξθή ζηα κνηξνιφγηα ηνπ ειιεληθνχ ιανχ είλαη ε κνξθή ηεο κάλαο, αιίκνλν ζε θείλνλ φπνπ δελ ζα ηνλ θιάςεη ε κάλα ηνπ, θαλείο δελ θιαίεη πην ζπαξαθηηθά γηα ην ρακφ ηνπ παηδηνχ φζν ε κάλα ηνπ. Σα κνηξνιφγηα ηεο κάλαο παίξλνπλ δηάθνξεο κνξθέο. Άιινηε είλαη ην εγθψκην ηνπ πεζακέλνπ, άιινηε ε κάλα θιαίεη ηε ζθιεξή ηεο κνίξα, άιινηε θξνληίδεη γηα ηε δσή ηνπ παηδηνχ ηεο ζηνλ θάησ θφζκν. ε θαλέλα σζηφζν κνηξνιφη δελ ιείπεη ην εγθψκην γηα ηηο αξεηέο ηνπ λεθξνχ ή ηεο λεθξήο ζηνλ πάλσ θφζκν, πξηλ μεζπάζεη ε ζπκθνξά γηα ην ρακφ ηνπ. Ζ κάλα αξληέηαη λα πηζηέςεη ηελ ηξνκεξή αιήζεηα. Πέξα απφ ην αλαληηθαηάζηαην κνηξνιφη ηεο κάλαο γεληθή είλαη ε πεπνίζεζε ηνπ ιανχ, φηη νη πεζακέλνη απνδεηνχλ ην θιάκα ησλ δηθψλ ηνπο αλζξψπσλ. Οη δσληαλνί αθφκε δελ μερλνχλ ηνπο λεθξνχο ηνπο, εθείλνη πνπ μερλνχλ είλαη νη πεζακέλνη. Ο θάησ θφζκνο θαηά ηε γλψκε ηνπ ειιεληθνχ ιανχ πεξηβάιιεηαη απφ «ηα ιαγθάδηα ηεο αξλεζηάο». Οη λεθξνί πεξλψληαο γηα ηνλ θάησ θφζκν πίλνπλ λεξφ απφ ηε βξχζε ηεο αξλεζηάο θαη μερλνχλ ηνπο δσληαλνχο. Οη δσληαλνί φκσο ηνπο ζπκνχληαη θαη ηνπο θιαίλε, ηνπο κνηξνινγνχλ. Σν κνηξνιφη είλαη ν ζπλδεηηθφο θξίθνο ηνπο κε ηνπο πεζακέλνπο θαη δελ έρεη, φπσο γίλεηαη θαηαλνεηφ, ηίπνηα απφ ηε ρξηζηηαληθή δηδαζθαιία, είλαη εμνινθιήξνπ εηδσινιαηξηθφ. Σα ζχγρξνλα κνηξνιφγηα απνηεινχληαη ζπλήζσο απφ δεθαπεληαζχιιαβνπο ζηίρνπο θαη δηαθξίλνληαη ζε κνηξνιφγηα επαηλεηηθά ηνπ λεθξνχ θαη ζε κνηξνιφγηα ηνπ Υάξνπ. Απφ ηα θαιχηεξα κνηξνιφγηα είλαη απηά ηεο Μάλεο, ηεο Λεπθάδαο θαη ηεο Ζπείξνπ. 10.Σα καληάηηθα κνηξνιόγηα Σν κνηξνιφη θηάλεη ζηε κεγαιχηεξε αθκή ζηελ πεξηνρή ηεο Μάλεο, εδψ ε εθθξαζηηθή ηνπ δχλακε κεηαβάιιεηαη ζε αθεγεκαηηθφ πνίεκα-ηξαγνχδη, ζε εθηελή πνιιέο θνξέο ηζηνξία ηνπ λεθξνχ. ηε Μάλε, ηα κνηξνιφγηα έρνπλ ζρεδφλ ππνθαηαζηήζεη ηα άιια ηξαγνχδηα, είλαη ε κφλε κνξθή ιατθήο πνίεζεο θαη κεηαθέξνληαη απφ γεληά ζε γεληά, ελψ θαη ζήκεξα αθφκα απηνζρεδηάδνπλ θαη δεκηνπξγνχλ νη Μαληάηηζζεο. Δδψ επηθξαηεί νιφθιεξε εζηκνηππία γηα ηα κνηξνιφγηα. ηαλ πεζάλεη θάπνηνο νη γπλαίθεο ηνπ ρσξηνχ πεγαίλνπλ ζην «θάζηζκα», θάζνληαη γχξσ-γχξσ απφ ην λεθξφ θαη αξρίδνπλ έλα δηάινγν κε κνηξνιφγηα. Οη γπλαίθεο κνηξνινγνχλ ην λεθξφ ηεξαξρηθά, πνπ, φηαλ πξφθεηηαη γηα άλδξα, μεθηλά απφ ηε κάλα

11 11 θαη ζπλερίδεηαη απφ ηελ αδειθή, ηελ θφξε θαη, ηέινο θαηαιήγεη ζηε γπλαίθα ηνπ. Απνηειεί ηηκή γηα ηελ νηθνγέλεηα ηνπ λεθξνχ λα κνηξνινγεζεί απφ άηνκν εθηφο ηεο νηθνγέλεηαο. Σε γπλαίθα πνπ ιέεη έλα κνηξνιφη δελ πξέπεη λα ηε δηαθφςεη θαλέλαο θαη απηή πνπ ζέιεη λα ζπλερίζεη δεηά ηελ άδεηα ηεο. Σν κνηξνιφη αξρίδεη κε ην μελχρηηζκα ηνπ λεθξνχ, ζπλερίδεηαη φηαλ ην θέξεηξν κεηαθέξεηαη ζηελ εθθιεζία θαη αιιάδεη κ έλα ζπαζκσδηθφ θιάκα κέζα ζηελ εθθιεζία ηελ ψξα ηεο αθνινπζίαο. Γίλεηαη εληνλφηεξν ζην δξφκν πξνο ην λεθξνηαθείν, φπνπ ελψλεηαη κε ηηο θσλέο ησλ ζπγγελψλ ηνπ λεθξνχ, θαη απνθνξπθψλεηαη κπξνζηά ζηνλ ηάθν. Οη κνηξνινγήηξεο, κεξηθέο απφ ηηο νπνίεο θάλνπλ κεγάια ηαμίδηα γηα λα ζξελήζνπλ έλα καθξηλφ ζπγγελή ηνπο ή θάπνηε θαη αλζξψπνπο πνπ δε ζπλάληεζαλ πνηέ, απηνζρεδηάδνπλ βαζηθά ηα κνηξνιφγηα ηνπο δίπια ζην λεθξφ, κε βάζε νξηζκέλεο ηππηθέο θξάζεηο πνπ επαλαιακβάλνληαη ζηαζεξά. Σα καληάηηθα κνηξνιφγηα είλαη κεγάινη επηθήδεηνη έκκεηξνη χκλνη, ζηνπο νπνίνπο ν θιαζηθφο δεθαπεληαζχιιαβνο ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ έρεη αληηθαηαζηαζεί κε δεθαεμαζχιιαβν ζηίρν. Μπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε θαηεγνξίεο, φπσο θαη ηα κνηξνιφγηα ηεο ππφινηπεο Διιάδαο, αιιά πξέπεη λα πξνζηεζνχλ ζε απηά θαη ηα δηάθνξα ηζηνξηθά πεξηζηαηηθά, ζηα νπνία αλαθέξνληαη ε δσή ηνπ λεθξνχ, ν ηξφπνο ηνπ ζαλάηνπ ηνπ, ε θνηλσληθή ζηαδηνδξνκία θαη δξάζε ηνπ ή ε πνιεκηθή θαη ζηξαηησηηθή ζηαδηνδξνκία ηνπ. Έρνπκε αθφκε καληάηηθα κνηξνιφγηα λνπζεηηθά θαη θξνλεκαηηζηηθά θαη κε πην γεληθφ ηζηνξηθφ θαη εζληθφ ελδηαθέξνλ. Σέινο ππάξρνπλ θαη κνηξνιφγηα πνπ αλαθέξνληαη ζηελ εθδίθεζε θαη είλαη ηα πεξηζζφηεξα θαη ηα πην ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μάλεο. 11.Άιιεο θαηεγνξίεο δεκνηηθώλ ηξαγνπδηώλ Δθηφο απφ ηηο θαηεγνξίεο ησλ δεκνηηθψλ ηξαγνπδηψλ, πνπ πξναλαθέξακε, ππάξρνπλ θαη άιιεο φπσο: 1) Σα ηξαγνχδηα γλσκηθά. Σα ηξαγνχδηα απηά έρνπλ ραξαθηήξα επηγξακκαηηθφ, θιείλνπλ ηα πεξηζζφηεξα φιε ηε ζπκνζνθία θαη ηηο «γλψκεο» ηνπ ειιεληθνχ ιανχ. Δθθξάδνπλ κηα ιεπηή θξίζε, κηα ηθαλφηεηα ηνπ ιανχ λα βπζίδεηαη κέζα ζε φιεο ηηο πηπρέο ηνπ αλζξψπηλνπ ζηνηρείνπ. Ο ιαφο ζ απηά θηινζνθεί θαη ζπκβνπιεχεη γηα παξάδεηγκα ηε δηαζθέδαζε θαη ηε θπγή ηνπ αλζξψπνπ απφ ηηο έγλνηεο ηεο θαζεκεξηλήο αγσλίαο. Άιινηε ε αζηακάηεηε ξνή ηνπ ρξφλνπ ηνλ βάδεη ζε ζθέςεηο. Πνιιά απφ ηα ηξαγνχδηα απηνχ ηνπ είδνπο είλαη πνιχζηηρα, ηα πεξηζζφηεξα φκσο είλαη δίζηηρα πνπ έρνπλ πάξεη παξνηκηαθφ ραξαθηήξα. «άπνλε θφζκε θαη ληνπληά θαη πνηνο ζα ζε θεξδίζε, ε ζάιαζζα θη ν νπξαλφο ζε έρνπλε ζηε κέζε». 2)Σα εξγαηηθά ηξαγνχδηα. Δξγαηηθά νλνκάδνληαη ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα πνπ ζπλνδεχνπλ ηε ξπζκηθή θπξίσο εξγαζία, μεθνπξάδνληαο ηνλ εξγαδφκελν, εληείλνληαο ην ξπζκφ θαη ζπγρξνλίδνληαο ηηο θηλήζεηο ηνπ. ηαλ αιέζνπλ, φηαλ δνπιεχνπλ ζηνλ αξγαιεηφ, φηαλ ζθάβνπλ ηε γε, φηαλ ηξαβνχλ θνππί πάληα έλα ηξαγνχδη ζπλνδεχεη ηηο θηλήζεηο ησλ ρεξηψλ απηψλ πνπ εξγάδνληαη. Δξγαηηθά είλαη θαη ηα ηξαγνχδηα πνπ ιέγνληαη γηα μεθνχξαζε απφ ηε δνπιεηά: «Παξαζηεκφ, παξαγιπκφ κε βάδεηο λα ζεξίζσ γηα λα κε δέξλεη ν άλεκνο θη ν ήιηνο λα καπξίζσ». 3) Σα πεξηγειαζηηθά ή ζαηπξηθά ηξαγνχδηα. Απηά ηα ηξαγνχδηα δίλνπλ έλαλ ηφλν επζπκίαο ζηε δεκνηηθή πνίεζε, πνπ δελ είλαη ηφζν ζπλεζηζκέλνο. αλ ζέκα ηνπο έρνπλ ειαηηψκαηα ζσκαηηθά, πεξίεξγεο θαη ηδηφηξνπεο ηδηφηεηεο θαη ηξφπνπο κε αληηθνηλσληθφ ραξαθηήξα, αληίζεηεο κε ηηο αληηιήςεηο πνπ επηθξαηνχλ ζπλήζσο γηα ηελ εζηθή. Ο ιαφο, ινηπφλ, πφηε-πφηε μεζπάεη ζε γέιηα, φηαλ δεη θάηη αηαίξηαζην, ζαξθάδεη θαη εηξσλεχεηαη. Ο παληξεκέλνο κε άζρεκε γπλαίθα βιαζηεκάεη ηελ ηχρε

12 12 ηνπ ή θάπνηα γπλαίθα δελ κπνξεί λα ππνθέξεη ην γέξν άλδξα ηεο. αηπξηθά είλαη θαη νξηζκέλα ηξαγνχδηα, πνπ ζπλδένληαη κε γηνξηέο θαη θπξίσο κε ηηο απνθξηέο. πρλά ηα ζαηπξηθά ηξαγνχδηα ζπλνδεχνληαη απφ κηκηθέο θηλήζεηο, φπσο ζπκβαίλεη γηα παξάδεηγκα κε ην ζαηπξηθφ ηξαγνχδη «Πσο ην ηξίβνπλ ην πηπέξη»: «Πσο ην ηξίβνπλ ην πηπέξη ηνπ Γηαβφινπ νη θαινγέξνη, κε ην ρέξη ηνπο ην ηξίβνπλ θαη ην δηπινθνπαλίδνπλ κε ην πφδη ηνπο ην ηξίβνπλ θαη ην δηπινθνπαλίδνπλ». 4) Κάιαληα Βατηηθα. Απηά ηα ηξαγνχδηα ηα ηξαγνπδνχλ νξηζκέλεο γηνξηέο ηα παηδηά, πεγαίλνληαο απφ ζπίηη ζε ζπίηη, παίξλνληαο σο αληάιιαγκα ηα θηινδσξήκαηα, πνπ ηνπο δίλνπλ νη νηθνδέζπνηλεο. Πξφθεηηαη γηα ηξαγνχδηα, πνπ άιια έρνπλ ππφζεζε θαη πεξηερφκελν απφ γεγνλφηα ηεο Υξηζηηαληθήο ζξεζθείαο, ελψ άιια ζπλερίδνπλ ηελ πξνρξηζηηαληθή παξάδνζε. ηελ πξψηε νκάδα αλήθνπλ ηα ιεγφκελα «θάιαληα», ελψ ραξαθηεξηζηηθφ δείγκα ηεο δεχηεξεο θαηεγνξίαο απνηεινχλ ηα ιεγφκελα «ρειηδνλίζκαηα» πνπ ηξαγνπδνχλ ηα παηδηά ηελ 1 ε Μαξηίνπ θαισζνξίδνληαο ηελ Άλνημε: «Ήξζε ήξζε ε Υειηδφλα, ήξζε θη άιιε κειηδφλα, θάζεζε θαη ιάιεζε θαη γιπθά θειάδεζε. Μαξηή, Μάξηε κνπ θαιέ, θαη Φιεβάξε θνβεξέ, θη αλ θιεβίζεο θη αλ ηζηθλίζεο θαινθαίξη ζα κπξίζεο».... 5) Οη ξίκεο. Πξφθεηηαη γηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα πνπ ζπλαληνχκε θπξίσο ζην λεζησηηθφ ρψξν (Κξήηε Κχπξνο) κε δηεγεκαηηθφ ραξαθηήξα. Δίλαη πνιχζηηρα αθεγεκαηηθά ηξαγνχδηα, πνπ έρνπλ ζαλ ππφζεζε ηζηνξηθά ή θνηλσληθά γεγνλφηα ή θαη άιια ζπκβάληα. Κχξην γλψξηζκά ηνπο είλαη ε επηθξάηεζε ηεο ξίκαο, δει. ε νκνηνθαηαιεμία θαηά δεχγε ζηίρσλ: «φπνηνο ζέιεη λ αθνχζε θαη λα κάζε ην ξίκα ηνπ Μαλέηα πσο εζηάζε, κα ήηαλε ζην Μφιν παληξεκέλνο θαη θαπεηάληνο πξψηνο μαθνπζκέλνο.. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ν : Ζ πνίεζε πξηλ από ηελ άιωζε Α. Ζξωηθά πνηήκαηα 1. Σν έπνο ηνπ Γηγελή Αθξίηα πσο πξναλαθέξζεθε, ν Γηγελήο Αθξίηαο θαη ηα θαηνξζψκαηα ηνπ απνηεινχλ ην ζέκα κηαο κεγάιεο θαηεγνξίαο αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ. Γίπια ζ απηά ηα ηξαγνχδηα ππάξρεη θαη έλα κεγάιν επηθφ πνίεκα κε ηνλ ηίηιν «Βαζίιεηνο Γηγελήο Αθξίηαο» κε ζέκα ηνπ επίζεο ηε δσή ηνπ ίδηνπ ηνπ Αθξίηα. Σν έξγν απηφ μεραζκέλν γηα ρξφληα αλαθαιχθζεθε ζηα 1870 απφ ηνλ. Ησαλλίδε, είλαη ην πξψην γξαπηφ κλεκείν ηεο λέαο ειιεληθήο ινγνηερλίαο. Μέρξη ην 1875 δελ ήηαλ ηίπνηε γλσζηφ γχξσ απ απηφ, ηε ρξνληά απηή φκσο νη βπδαληηλνιφγνη Κ.Ν.άζαο θαη E. Legrand δεκνζίεπζαλ απφ έλα ρεηξφγξαθν ζηελ Σξαπεδνχληα κηα πξψηε παξαιιαγή. ηα επφκελα ρξφληα αθνινχζεζαλ νη παξαιιαγέο ηεο Άλδξνπ, ηεο κνλήο Grottaferrata ζηε Ρψκε, ηεο Ομθφξδεο, ηνπ Δζθνξηάι θαη κηα δεχηεξε ηεο Άλδξνπ.

13 13 α) Ζ ππόζεζε ηνπ έξγνπ Σν έξγν απνηειείηαη απφ νθηψ ή δέθα βηβιία αλαιφγσο ηεο παξαιιαγήο, πνχ έρνπκε κπξνζηά καο, ζηα ηξία πξψηα απ απηά, αλ θαη ν θεληξηθφο ήξσαο ηνπ πνηήκαηνο είλαη ν Γηγελήο, έρνπκε λα θάλνπκε κε ηελ ηζηνξία ηνπ παηέξα ηνπ ακηξά ηεο πξίαο Μνπζνχξ. χκθσλα, κε ηελ παξαιιαγή ηεο Κξππηνθέξξεο ζηε πξία δεη ν άξρνληαο Αλδξφληθνο κε ηε γπλαίθα ηνπ Άλλα θαη ηνπο πέληε γηνχο ηνπ. Γελ έρεη θφξε θαη ζέιεη πνιχ λα απνθηήζεη κηα. Απνθηά, ινηπφλ, ηε Δηξήλε, γηα ηελ νπνία ηνπ ιέλε νη αζηξνιφγνη, πσο πξέπεη λα πξνζέμεη, λα κελ ηελ θιέςνπλ. Παξά ηηο πξνθπιάμεηο ηνπ παηέξα ηεο, ζηα δεθαπέληε ηεο ρξφληα ε Δηξήλε ζε έλαλ πεξίπαην ηεο πέθηεη ζχκα απαγσγήο ηνπ ακηξά Μνπζνχξ ηεο πξίαο. Σα αδέιθηα ηεο έξρνληαη αληηκέησπα κ απηφλ, ηνλ νπνίν θαη ληθά ν Κσλζηαληίλνο. Ήδε φκσο ν Μνπζνχξ έρεη εξσηεπηεί ηε Δηξήλε θαη δέρεηαη, αθνχ βαπηηζηεί, λα ηελ παληξεπηεί. Γίλεηαη ν γάκνο θαη κεηά έλα ρξφλν γελληέηαη ν Βαζίιεο Γηγελήο, απφ δπν γέλε ην αξαβηθφ θαη ην ειιεληθφ. Δίλαη έλα αγφξη κε αμηνδήιεπηεο δπλάκεηο θαη ηθαλφηεηεο, ηηο νπνίεο ηειεηνπνηεί θνληά ζηνλ αξρεγφ Φηινπαππνχ ησλ θνβεξψλ αγσληζηψλ Απειαηψλ, ηνπο νπνίνπο θαη ζηε ζπλέρεηα ζα ληθήζεη. Γπξίδνληαο ζην παιάηη ηνπ παηέξα ηνπ βιέπεη ηελ θφξε ηνπ Γνχθα ζηξαηεγνχ ηεο Ρνπκαλίαο, ηελ νπνία θαη εξσηεχεηαη. Δπεηδή αξλείηαη λα ηνπ ηε δψζεη ν παηέξα ηεο, ηελ θιέβεη κε ηε ζέιεζε ηεο. Ο παηέξαο ηεο φκσο ζα ζπκθσλήζεη ζην ηέινο, έηζη ηειείηαη ν γάκνο ησλ δπν λέσλ θαη ν Γηγελήο θεχγεη γηα ηηο «άθξεο», φπνπ γίλεηαη παζίγλσζηνο γηα ηα θαηνξζψκαηα ηνπ. Υηίδεη έλα παιάηη ζηηο φρζεο ηνπ Δπθξάηε, αιιά ε επηπρία ηνπ δελ δηαξθεί, γηαηί πεζαίλεη ζηε ζπλέρεηα ν παηέξαο ηνπ, ε κεηέξα ηνπ θαη ζε ιίγν θαη ν ίδηνο ζηελ αγθαιηά ηεο γπλαίθαο ηνπ, ε νπνία θαη μεςπράεη καδί ηνπ. β)ρέζε έπνπο θαη αθξηηηθώλ ηξαγνπδηώλ Γηα ηνπο κειεηεηέο ησλ αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ θαη ηνπ έπνπο ην γεγνλφο, φηη ηα έξγα απηά έρνπλ ην ίδην ζέκα, δεκηνχξγεζε έλα πξφβιεκα. Πνην απφ ηα δπν γξάθηεθε πξψηα ην έπνο ή ηα ηξαγνχδηα; Οη απφςεηο ηνπο ηειηθά δηίζηαληαη. Κάπνηνη( άζαο, Legrand, Πνιίηεο) παξαδέρνληαη ηελ πξνηεξαηφηεηα ηνπ κπζηζηνξήκαηνο, ελψ άιινη (Ρσκαίνο ππξηδάθεο) δέρνληαη, φηη πξνυπήξρε επηθή χιε, πνπ ηε γλψξηδε ν δεκηνπξγφο ηνπ «Γηγελή», θάπνηνη ηέινο απνζπλδένπλ ην ηξαγνχδη απφ ην έπνο. Μάιινλ ην κπζηζηφξεκα γελλήζεθε απφ ηα ηξαγνχδηα, αιιά θαη θείλν έδσζε αθνξκή ζε κεηαγελέζηεξε δεκηνπξγία. Σα ηξαγνχδηα εμάιινπ, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ην κπζηζηφξεκα κπνξνχκε λα ηα ρσξίζνπκε ζε δπν κεγάιεο νκάδεο: 1) ηξαγνχδηα πνπ αθνξνχλ ηε δσή ηνπ Γηγελή, φπσο απηά κε ζέκα ηελ απαγσγή ηεο θφξεο ηνπ βαζηιηά Λεβάληε θαη 2) ηξαγνχδηα πνπ αθνξνχλ ηνλ ζάλαην ηνπ Γηγελή, φπσο ην ηξαγνχδη ηεο πάιεο ηνπ Γηγελή κε ηνλ Γξάθν. Έλα αθφκε πξφβιεκα, πνπ γελλήζεθε γχξσ απφ ην ελ ιφγσ έξγν, είλαη θαη ην αλ απηφ είλαη έπνο ή κπζηζηφξεκα. Καη ζην ζεκείν απηφ νη απφςεηο ησλ εηδηθψλ δηίζηαληαη: νη K. Krumbacher, Ν. Πνιίηεο, θαη η. Κπξηαθίδεο δέρνληαη απηφ σο έπνο, αληίζεηα νη Ζ.Α Παπαδεκεηξίνπ, Gregoire θαη ν Κ.Θ. Γεκαξάο δηαθσλνχλ κ απηή ηελ άπνςε θαη ην ζέινπλ κπζηζηφξεκα. γ) Ο πνηεηήο ρέζεηο ηνπ έπνπο κε άιια έξγα Ο πνηεηήο ηνπ έξγνπ είλαη άγλσζηνο, φζεο απφπεηξεο έγηλαλ λα ζπζρεηίζνπλ ην κπζηζηφξεκα κε γλσζηνχο βπδαληηλνχο ζπγγξαθείο, απέηπραλ. Οχηε ηα νλφκαηα, πνπ έρνπλ ηα ρεηξφγξαθα, αλαθέξνληαη ζην ζπγγξαθέα ηνπο, φπνπ απηά ππάξρνπλ, πξφθεηηαη γηα ηνπο αληηγξαθείο ηνπο. Πξφβιεκα ππάξρεη θαη γχξσ απφ ην ρξφλν ηεο ζπγγξαθήο ηνπ. Ο Π. Καινλάξνο ην ηνπνζεηεί κεηαμχ ηνπ 928 θαη ηνπ 994, ν Gregoire λσξίηεξα απφ ηα κέζα ηνπ 10 νπ αηψλα θαη Μαπξνγνξδάηνο ζηα κέζα ηνπ

14 14 11 νπ αηψλα. Ο πνηεηήο ηνπ έξγνπ θαίλεηαη, φηη δελ είρε ζαλ απνθιεηζηηθή πεγή ηνπ έξγνπ ηνπ ηα κεζαησληθά αθξηηηθά ηξαγνχδηα. Ήηαλ αξθεηά δηαβαζκέλνο θαη ζίγνπξα είρε κειεηήζεη κεξν, Σάηην θαη Ζιηφδσξν. Γέρηεθε επίζεο επίδξαζε απφ ην έξγν ηνπ Δ. Μαθξεκβνιίηε. Οκνηφηεηεο αθφκε παξαηεξνχληαη θαη κε μέλα θείκελα, φπσο είλαη ην έξγν «Βίνο Βαξιαάκ θαη Ησάζαθ», κηα βηνγξαθία ηνπ Βνχδα, ην ηνχξθηθν έπνο «αίδ Βαηηάι» θαη άιια. δ) Ζ αμία ηνπ έξγνπ Μεγάιε είλαη ε ηζηνξηθή, ε ιανγξαθηθή αιιά θαη ε θηινινγηθή αμία ηνπ έπνπο θαηά ηελ άπνςε ηνπ εθδφηε Π. Καινλάξνπ θαη απηφ, γηαηί «δελ παχεη λα είλαη απηφ ην έξγν κλεκείν θαη κάιηζηα ην ζεκαληηθφηεξν απφ ηα κλεκεία ηεο ειιεληθήο γιψζζαο θαη ηζηνξίαο ηεο ινγνηερλίαο ησλ κέζσλ ρξφλσλ». Χζηφζν, δελ κπνξεί λα ζπγθξηζεί απφ αηζζεηηθή άπνςε ην έπνο κε ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα, ηα νπνία είλαη πξαγκαηηθά αξηζηνπξγήκαηα ηνπ ιφγνπ. Λείπεη ν ελζνπζηαζκφο απφ ην έπνο, ε πην γλήζηα πεγή δεκηνπξγίαο γηα ηνλ ειιεληθφ ιαφ. Βέβαηα, ε επνρή, πνπ γξάθηεθε, ήηαλ κηα άγνλε θαιιηηερληθά επνρή. Έηζη νη κεγάιεο πεξηγξαθέο, νη εθθξαζηηθέο αδπλακίεο, νη πιαδαξνί δηάινγνη θαη ε απνπζία ηεο ζπλζεηηθήο ηθαλφηεηαο ηνπ πνηεηή είλαη εκθαλήο. Ο πνηεηήο ήζειε κάιινλ λα θάλεη ηε βηνγξαθία ηνπ Γηγελή θαη, γηα απηφ δελ πξφζεμε, φζν ζα έπξεπε, ην θαιιηηερληθφ κέξνο ηνπ πνηήκαηνο. Τπάξρνπλ φκσο θαη φκνξθεο ζηηγκέο ην κπζηζηφξεκα, ηδίσο φζεο καο θέξλνπλ θνληά ζην δεκνηηθφ ηξαγνχδη κε ηε θπζηνιαηξία θαη ηνλ αλζξσπνκνξθηζκφ ηνπ. Σν κεγαιχηεξν ειάηησκα ηνπ πνηεηή θαη ηνπ έξγνπ ηνπ θαη επέθηαζε είλαη, φηη δελ κπφξεζε λα θηηάμεη ηνλ ήξσα ηνπ ζηα κέηξα ησλ αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ. Δηδηθά ζην ηέινο ηνπ έπνπο ν ήξσαο είλαη έλαο άλζξσπνο, πνπ θιαίεη, θνβάηαη, θσλάδεη ηνπο γηαηξνχο, δελ ηνλ δηαθξίλεη ην ζάξξνο απέλαληη ζην ζάλαην θαη ην ράξν. Απφδεημε ηεο αλσηεξφηεηαο ησλ αθξηηηθψλ ηξαγνπδηψλ κπξνζηά ζην έπνο είλαη επίζεο θαη ην γεγνλφο, φηη ην έπνο πνιχ γξήγνξα μεράζηεθε θαη, αθφκε ε επηξξνή ηνπ ήηαλ πνιχ κηθξή ζε αληίζεζε κε ηα αθξηηηθά ηξαγνχδηα, ηδίσο ησλ ζθελψλ ηνπ ζαλάηνπ ηνπ Γηγελή. 2. Σνπ Αξκνύξε Πξφθεηηαη γηα γξακκέλν αθξηηηθφ ηξαγνχδη, φπσο ηνπιάρηζηνλ δείρλνπλ νη δεκνηηθέο παξαιιαγέο ηεο Κχπξνπ θαη ηεο Καξπάζνπ, ην νπνίν εμέδσζε γηα πξψηε θνξά ν Γ. Γεζηνχλεο ζηελ Πεηξνχπνιε ζηα 1877, απφ ρεηξφγξαθν ηνπ 15νπ αηψλα. Καηά ηνλ Gregoire ην ηξαγνχδη ηνπ Αξκνχξε είλαη ην αξραηφηεξν δεκνηηθφ ηξαγνχδη, πνπ δηαηεξήζεθε ζηε κλήκε ηνπ ιανχ, κλεκνλεχεη δε ηηο κάρεο ηνπ Μηραήι ηνπ Γ ελαληίνλ ησλ Αξάβσλ, πξνθεηκέλνπ λα εθδηθεζεί ηελ θαηαζηξνθή ηνπ Ακνξίνπ. Απφ ην Ακφξην θαηά ηνλ ίδην πξνέξρεηαη θαη ην φλνκα Αξκνχξεο. Σν Αξκνπξφπνπιν ζην έξγν δεηάεη λα θαβαιηθεχζεη άινγν, πξάγκα πνπ δελ ηνπ επηηξέπεηαη απφ ηε κεηέξα ηνπ, ε νπνία θαη ην ππνβάιιεη ζε θάπνηεο δνθηκαζίεο. Ξεπεξλψληαο ηεο ηελ πείζεη θαη έηζη, θαβάια ζην άινγν ηνπ αξρίδεη έλαλ ζθιεξφ αγψλα ελαληίνλ ηνπ Δκίξε, γηα λα απειεπζεξψζεη ηνλ παηέξα ηνπ Αξκνχξε. ην πνίεκα είλαη εκθαλήο ε επίδξαζε απφ ην έπνο ηνπ «Γηγελή Αθξίηα» φζν θαη απφ ην δεκνηηθφ ηξαγνχδη. Γξακκέλν ζηε δεκνηηθή γιψζζα ηεο επνρήο είλαη κλεκείν γξακκαηνινγηθφ θαη γισζζηθφ, ελψ απφ αηζζεηηθήο άπνςεο δελ είλαη θαθφ. 3. Ζ Γηήγεζηο ηνπ Αρηιιέωο ή Αρηιιείο Ζ «Γηήγεζηο ηνπ Αρηιιέσο» είλαη έλα πνίεκα εξσηηθφ, πνπ έθηαζε σο εκάο απφ ηξεηο παξαιιαγέο κε αξραηφηεξε ηεο Νεάπνιεο, πνπ θαίλεηαη, πσο αλήθεη ζην 13 ν αηψλα. Ο βαζηιηάο ζηε ρψξα ησλ Μπξκηδφλσλ απνθηά έλα γηφ ηνλ Αρηιιέα, πνπ ζα

15 15 εμειηρζεί αξγφηεξα ζε Γηγελή. Γηαθξίλεηαη ζε αγψλεο θαη κάρεο ελαληίνλ ηνπ ερζξνχ. ηαλ δεη ηελ θφξε ηνπ βαζηιηά ησλ αληηπάισλ, ζα ηελ εξσηεπηεί, φπσο θαη θείλε απηφλ. Θα ηελ θιέςεη ινηπφλ εξρφκελνο ζε αληίζεζε κε ηνλ παηέξα ηεο θαη ηα αδέιθηα ηεο, ηα νπνία θαη ζα ληθήζεη. Μεηά απφ κηα ζχληνκε πεξίνδν επηπρίαο ζα πεζάλεη ε θφξε θαη κεηά θη απηφο. Σν πνίεκα έρεη θάπνηεο αξεηέο θαη ν πνηεηήο ηνπ δελ ζηεξείηαη ζπλζεηηθήο ηθαλφηεηαο. Έρεη επεξεαζζεί απφ ην δεκνηηθφ ηξαγνχδη, αθφκε ε αηκφζθαηξα ηνπ έρεη θάηη απφ ηε θξάγθηθε θενπδαξρία, ελψ δελ ιείπνπλ θάπνηεο κλήκεο ηνπ δπηηθνχ θφζκνπ. 4. Γηήγεζηο ωξαηνηάηε ηνπ ζαπκαζηνύ εθείλνπ ηνπ ιεγόκελνπ Βειηζαξίνπ Σν πνίεκα απηφ κε έληνλν δηδαθηηθφ θαη εξσηθφ ραξαθηήξα έθζαζε σο εκάο απφ ηέζζεξεηο παξαιιαγέο. Ζ αξρηθή δελ κπνξεί λα είλαη πξνγελέζηεξε θαηά ην Λ. Πνιίηε απφ ηνλ 15 ν αηψλα. Σν ζέκα ηνπ έρεη λα θάλεη κε ηε δσή, ηηο πεξηπέηεηεο θαη ην άδνμν ηέινο ηνπ ζηξαηεγνχ ηνπ Ηνπζηηληαλνχ, Βειηζάξηνπ. Οη ζρεηηθνί ζξχινη θαίλεηαη, πσο είραλ αξρίζεη λα δεκηνπξγνχληαη απφ πνιχ λσξίο γχξσ απφ ην πξφζσπν ηνπ ζηξαηεγνχ. ην πνίεκα δηαθνξνπνηνχληαη ηα ηζηνξηθά γεγνλφηα κε ζηφρν λα δνζεί έλα θνηλσληθφ κάζεκα, απ φπνπ κπνξνχλ λα βγνπλ πνιιά δηδάγκαηα κε εζηθφ πεξηερφκελν. Ζ γιψζζα ηνπ είλαη δεκνηηθή, ελψ δελ ιείπεη ην ζηνηρείν ηεο ππεξβνιήο, έλδεημε ηεο επηξξνήο ηνπ απφ ην δεκνηηθφ ηξαγνχδη. ην έξγν ην θιίκα ηεο επνρήο γίλεηαη εκθαλέο κέζα απφ ηελ ηάζε ηνπ πνηεηή γηα εζηθνινγία, θαζψο θαη ηηο αλαθνξέο ηνπ ζε πξνθεηείεο γηα ην κέιινλ. 5. Ζ Φπιιάδα ηνπ Μεγάινπ Αιεμάλδξνπ Πξφθεηηαη γηα έλα εθηεηακέλν πνίεκα, πνπ απνηειείηαη απφ δεθαπεληαζχιιαβνπο ζηίρνπο κε ζέκα ην Μέγα Αιέμαλδξν. Ο πνηεηήο γλψξηδε, φπσο θαίλεηαη, ηε γλσζηή έκκεηξε δηαζθεπή κε ηνλ ηίηιν «Γηήγεζηο ηνπ Αιεμάλδξνπ» ηνπ 1388 ζε αξραΐδνπζα γιψζζα ηνπ πεξίθεκνπ ειιεληζηηθνχ κπζηζηνξήκαηνο ηνπ Φεπδν-Καιιηζζέλε γηα ηνλ Αιέμαλδξν, έλα θείκελν πνπ γλψξηζε πάξα πνιιέο δηαζθεπέο. Ζ «Φπιιάδα» αγαπήζεθε πνιχ απφ ην ιαφ θαη γλψξηζε επαλεηιεκκέλεο εθδφζεηο, αθφκε θαη κέρξη ηηο κέξεο καο. Ζ γιψζζα ηνπ θεηκέλνπ αθαηέξγαζηε θαη ζθιεξή θνπξάδεη ηνλ αλαγλψζηε, φπσο θαη ε ραιαξφηεηα ηνπ ζηίρνπ. Δίλαη έλα ςπρξφ πνίεκα, φπνπ ε πξνζσπηθφηεηα ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ, πνπ ηφζν επεξέαζε ηνλ ειιεληθφ ιαφ, δελ θαηνξζψλεηαη λα δηαγξαθεί, φπσο πξέπεη. Δίλαη δχζθνιν λα γίλεη ιφγνο γηα χθνο απφ άπνςε ινγνηερληθή θαη απηφ, γηαηί ην έξγν δηαζθεπάδεη κε πνιιή επθνιία θαη αξθεηά πηζηά ην πξφηππν, πεδφ έξγν ζε ζηίρνπο, φπσο γίλεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο ηεο θπιιάδαο. Β. Ηζηνξηθά πνηήκαηα. 1. Σν ρξνληθό ηνπ Μνξέωο Δίλαη έλα πνίεκα ηζηνξηθφ θαηά ην πεξηερφκελν, πνπ πξαγκαηεχεηαη ηελ ηζηνξία ηεο θξάγθηθεο θπξηαξρίαο ζηελ Πεινπφλλεζν απφ ην Έρεη γξαθεί πηζαλφηαηα απφ θάπνην εμειιεληζκέλν γισζζηθά Φξάγθν γχξσ ζηα Ζ γιψζζα ηνπ είλαη κηθηή, απνηειείηαη απφ πεξίπνπ δεθαπεληαζχιιαβνπο θαη ρσξίδεηαη ζε δπν κέξε. Σν πξψην κέξνο έρεη σο ππφζεζε ηνπ ηελ πξψηε ηαπξνθνξία θαη ηειεηψλεη κε ηελ θξάγθηθε θαηάθηεζε, ελψ ην δεχηεξν αξρίδεη απφ ην 1205 θαη εμηζηνξεί ηελ θαηάιεςε ηνπ Μσξηά απφ ην Γνπιηέικν Β Βηιεαξδνπίλν θηάλνληαο σο ηα ψδεηαη ζε δπν παξαιιαγέο ζηα ειιεληθά θαη ζε πνιιέο άιιεο μέλεο γιψζζεο. Σν έξγν είλαη γξακκέλν απφ ηε κεξηά ησλ θαηαθηεηψλ, ν κηζειιεληζκφο ηνπ είλαη έληνλνο, παξφια απηά δελ ζηεξείηαη ηζηνξηθήο θαη γισζζηθήο αμίαο. Ζ γιψζζα ηνπ είλαη πεξίεξγε γεκάηε απφ ηχπνπο αξραίνπο, ηεο δεκνηηθήο, αιιά θαη μέλνπο, έηζη

16 16 ψζηε λα ππνζηεξίδεηαη, φηη ν πνηεηήο ηνπ είλαη κάιινλ Φξάγθνο θαη ε γιψζζα, ζηελ νπνία πξσηνγξάθηεθε, είλαη ε γαιιηθή, άπνςε κε ηελ νπνία δηαθσλεί ν Λίλνο Πνιίηεο. Δπεξέαζε πνιινχο λεφηεξνπο ζπγγξαθείο, φπσο ηνπο Α. Ραγθαβή θαη Γ. Σεξδάθε. 2. Σν ρξνληθό ηωλ Σόθθωλ Σν πνίεκα εμέδσζε γηα πξψηε θνξά ν Giuseppe Schiro. Δίλαη ηζηνξηθφ θαηά ην πεξηερφκελν θαη ην ζέκα ηνπ έρεη ζρέζε κε ηελ Φξαγθνθξαηία ( ), αθνξά ζηελ θπξηαξρία ηνπ Γεζπνηάηνπ ησλ Ησαλλίλσλ απφ ην Γνχθα ηεο Λεπθάδαο. ην έξγν είλαη θαλεξή ε ζπκπάζεηα πξνο ηνπο Έιιελεο ηνπ Γεζπνηάηνπ, ελψ αδηθαηνιφγεηε εκθαλίδεηαη ε αληηπάζεηα πξνο ην αιβαληθφ ζηνηρείν θαη ην Γεζπνηάην ηεο πφιεο ηεο Άξηαο. 3. Άιια ηζηνξηθά πνηήκαηα Έξγα απηήο ηεο πεξηφδνπ αμηφινγα απφ ηζηνξηθή θπξίσο θαη φρη ινγνηερληθή άπνςε είλαη: α) «Ο ζξήλνο πεξί Σακπξιάγνπ» β) «Ζ ελ Βάξλα κάρε» θαη γ) «Δηο Βελεηίαλ». Σν πξψην έρεη ζαλ ζέκα ηνπ ηελ πνιηνξθία ηεο Πφιεο απφ ην νπιηάλν Βαγηαδίη, ηα ζρέδηα ηνπ νπνίνπ αλαηξέπεη ε εηζβνιή ησλ Μνγγφισλ ηνπ Σακεξιάλνπ. Σν δεχηεξν έρεη ζαλ ζέκα ηνπ ην ηζηνξηθφ γεγνλφο ηεο κάρεο ηεο Βάξλαο, ν πνηεηήο ηνπ ήηαλ ζ απηήλ απηφπηεο κάξηπξαο θαη ην ηξίην είλαη έλαο χκλνο πξνο ηε Βελεηία. 4. Μεηαθξαζκέλα θαη παξαθξαζκέλα πνηήκαηα α)«ηιηάδνο Ραςσδίαη ΚΓ» ηνπ Δξκνληαθνχ, ε κεηάθξαζε έγηλε απφ ηνλ Η. Σδέηδε κε ηίηιν «Αιιεγνξίαο εηο κεξνλ, Πξννίκηα, Ραςσδίαη». β) La guerre de Troie ηνπ Γάιινπ Benoit Sainte-More, ε κεηάθξαζε έγηλε απφ θάπνηνλ έιιελα κε ηνλ ηίηιν «Ο πφιεκνο ηεο Σξνηάδνο». γ) Μεηάθξαζε απφ θάπνηνλ άγλσζην ηνπ γαιιηθνχ κπζηζηνξήκαηνο Cyron le Courtois κε ηνλ ηίηιν «Ο πξέζβεο ηππφηεο». Παξαθξάζεηο μέλσλ έξγσλ ζα πξέπεη λα είλαη θαη ηα έξγα: α) «Γηήγεζηο γελνκέλε ελ Σξνία, άπαο ν αθαληζκφο» θαη β) ην έξγν ηνπ Ν. Κνπθάλε «Άισζηο ήγνπλ έπαξζηο ηεο Σξνίαο». Γ. Θξεζθεπηηθά πνηήκαηα Ζ γξακκαηεία απηψλ ησλ ρξφλσλ έρεη λα παξνπζηάζεη εθηφο ησλ άιισλ θαη πνηήκαηα κε ζξεζθεπηηθφ ραξαθηήξα, ιηγνζηά βέβαηα, ζε ιατθή γιψζζα, αθνχ ηα πεξηζζφηεξα απηνχ ηνπ είδνπο είλαη γξακκέλα ζε θαζαξεχνπζα ή αξραΐδνπζα γιψζζα. Έρνπκε, ινηπφλ, πιήζνο «θαηαλπθηηθψλ αιθαβήησλ». Γελ ππάξρεη βπδαληηλφο πνηεηήο, πνπ λα κελ έρεη γξάςεη θαη θάπνηνλ. Ξερσξίδεη ν «Αιθάβεηνο θαηαλπθηηθφο θαη ςπρσθειήο πεξί ηνπ καηαίνπ θφζκνπ ηνχηνπ». Ο πνηεηήο εδψ κηιάεη γηα ηελ καηαηφηεηα ηνπ θφζκνπ θαη ηελ αλάγθε γηα κεηάλνηα. Σν πνίεκα ηνπνζεηείηαη ζην 14 ν αηψλα. Άιινη γλσζηνί αιθάβεηνη είλαη: 1) Ο θαιχηεξνο ίζσο κε ηίηιν: «ηίρνη θαηά αιθάβεηνλ πνιηηηθνί, θαηαλπθηηθνί απφ εκπαζνχο ςπρήο εηο σηήξα» 2) Καηαλπθηηθνί αιθάβεηνη, πνπ πεξηέρνληαη ζηνλ θψδηθα ηεο εζληθήο βηβιηνζήθεο ηνπ Παξηζηνχ, ζρνιηαζκέλνη απφ ηνπο H. Omont θαη Φ. Μπνπκπνπιίδε θαη 3) αιθάβεηνη, πνπ πεξηέρνληαη ζηνλ θψδηθα ηεο εζληθήο βηβιηνζήθεο Αζελψλ. ηελ θαηεγνξία ησλ ζξεζθεπηηθψλ πνηεκάησλ αλαθέξνληαη θαη ηα αλψλπκα αιθαβεηάξηα, δειαδή αιθαβεηηθέο αθξνζηηρίδεο. Σέινο γλσζηφ ζξεζθεπηηθφ πνίεκα είλαη ν «Θξήλνο ηεο Τπεξαγίαο Θενηφθνπ εηο ηελ ζηαχξσζηλ ηνπ Γεζπφηνπ Υξηζηνχ». Θέκα ηνπ πνηήκαηνο είλαη ν ζξήλνο ηεο Παλαγίαο κπξνζηά ζην ζηαπξφ.

17 17 Δίλαη αγλψζηνπ ζπγγξαθέα θαη παξά ηελ ςπρξφηεηα ηεο αξραΐδνπζαο γιψζζαο ηνπ θαηνξζψλεη, λα καο κεηαθέξεη ηελ ςπρνινγία ηεο Παλαγίαο. Γ. Ζζηθνδηδαθηηθά πνηήκαηα Μηα ραξαθηεξηζηηθή ηάζε ησλ Βπδαληηλψλ ιφγησλ είλαη λα γξάθνπλ πνηήκαηα κε δηδαθηηθφ πεξηερφκελν, ζηηρνπξγήκαηα πνπ δελ έρνπλ δπζηπρψο θακία πνηεηηθή πλνή, ελψ κε ην ζρνιαζηηθφ ηνπο ραξαθηήξα θαηαληνχλ θνπξαζηηθά θαη αληαξά. Έηζη έρνπκε ηα εμήο έξγα απηνχ ηνπ είδνπο: α) «Λφγνο παξεγνξεηηθφο πεξί Γπζηπρίαο θαη Δπηπρίαο». Δίλαη ζχληνκν ζρεηηθά πνίεκα κε 756 ζηίρνπο, πνπ έρεη ζαλ ζέκα ηνπ ην θπλήγη ηεο επηπρίαο απφ θάπνηνλ δπζηπρηζκέλν. Σν δίδαγκα κεηά ηελ αθήγεζε ηεο πεξηπέηεηαο ηνπ δπζηπρηζκέλνπ είλαη, φηη νη επηπρείο δελ πξέπεη λα μερλνχλ ηνπο δπζηπρείο. Καηά ηνλ Γ. Μέγα, πνπ κειέηεζε ην πνίεκα, ζα πξέπεη απηφ λα γξάθηεθε ην 13 ν αηψλα, θαίλεηαη δε, φηη ν πνηεηήο ηνπ επεξεάζηεθε απφ ιατθά παξακχζηα ζρεηηθά κε ηελ ηχρε, αιιά θαη απφ ηα εξσηηθά κπζηζηνξήκαηα θαη θπξίσο απφ ηνλ Λίβηζηξν, ηνλ νπνίν παξαθνινπζεί ζηελά. β) «Ηζηνξία ηνπ Πησρνιένληνο» Ο Πινχζηνο Λέσλ ράλεη ζ απηφ ζην ζηηρνχξγεκα ηελ πεξηνπζία ηνπ απφ κηα επηδξνκή ησλ αξαθελψλ. Πσιείηαη ζηε ζπλέρεηα κε ηε ζέιεζε ηνπ απφ ην γην ηνπ ζαλ ζθιάβνο ζην βαζηιηά, φπνπ θαη θαηαθέξλεη κε ηελ εμππλάδα ηνπ θαη αθνχ θπξίσο απνθαιχςεη, φηη ν βαζηιηάο είλαη λφζνο, λα μαλαπινπηίζεη. Σν εζηθφ δίδαγκα ηνπ έξγνπ είλαη, φηη νη άλζξσπνη δελ πξέπεη λα δεηιηάδνπλ κπξνζηά ζηηο δπζηπρίεο ηεο δσήο. Σν έξγν απηφ είλαη παιηφ, ίζσο κάιηζηα θαη παιαηφηεξν απφ ηελ επνρή ηεο θξαγθνθξαηίαο, ηδηαίηεξα ε ζηηρνπξγηθή ηνπ ηξνρατθνί νθηαζχιιαβνη- καξηπξεί θάηη ηέηνην. Πηζαλφηαηα γξάθηεθε ινηπφλ ην 13 ν ή ην 15 ν αηψλα, ε γιψζζα ηνπ είλαη κηθηή, δεκνηηθή θαη ιφγηα. Ο Ν. Πνιίηεο ην ζπζρεηίδεη κε ην ηνχξθηθν παξακχζη «Ο ζνθφο πεξηεγεηήο θαη ν λφζνο ζνπιηάλνο», ελψ ν Γ. Μέγαο δελ απνθιείεη ην γεγνλφο λα έρεη ηλδηθή πξνέιεπζε. γ) ηίρνη ηνπ Μ. Γιπθά: Σν έξγν ην έγξαςε ν Μ. Γιπθάο, γλσζηφο ιφγηνο ηεο επνρήο ησλ Κνκλελψλ, πνπ καο άθεζε πνιιά ζενινγηθά έξγα, κηα ρξνλνγξαθία θαη άιια. Ο ζηηρνπξγφο εδψ, ζην κφλν γξακκέλν ζηε δεκνηηθή απφ ηα έξγα ηνπ, άδηθα θιεηζκέλνο ζηε θπιαθή απεπζχλεηαη ζηνλ απηνθξάηνξα Μαλνπήι Α Κνκλελφ θαη ηνπ δεηά ηελ βνήζεηα ηνπ. Σν πνίεκα γξάθηεθε ην 1159 θαη παξνπζηάδεη κηα αμηνπξφζεθηε γιαθπξφηεηα, θαζψο θαη θάπνηα ζπγγέλεηα πξνο ηα πξνδξνκηθά πνηήκαηα, εηδηθά φζνλ αθνξά ην χθνο ηνπ. δ) «παλέαο»: Σν πνίεκα αλήθεη ζην 12 ν αηψλα, είλαη γξακκέλν ζηε δεκνηηθή θαη νιφθιεξνο ν ηίηινο ηνπ έρεη σο εμήο: «Γηδαζθαιία παξαηλεηηθή Κπξνχ Αιεμάλδξνπ Κνκλελνχ ηνπ ιεγφκελνπ παλέα». Ζζηθνπιαζηηθφ ην πεξηερφκελν ηνπ πνηήκαηνο θαίλεηαη, φηη είλαη αγλψζηνπ πνηεηή θαη φρη ηνπ Α. Κνκλελνχ, γηνπ ηνπ Η. Κνκλελνχ. Ο πνηεηήο κηκνχκελνο ηελ ςεπδντζηνξηθή επηζηνιή, «Πξνο Γεκφληθνλ παξαίλεζηλ», ζπκβνπιεχεη έλα λέν ζε δηάθνξα θνηλσληθά ζέκαηα. ε) «Ηζηνξία ηεο σάλλεο». Ζ σζάλλα θαηεγνξήζεθε άδηθα, φηη απαηά ηνλ άλδξα ηεο, θαηαδηθάζζεθε ζε ζάλαην θαη ζψζεθε απφ ηνλ κηθξφ Γαληήι. Απνθαηαζηάζεθε, έηζη, ε αδηθία θαη ηηκσξήζεθαλ νη ζπθνθάληεο, ζξηάκβεπζε ζην ηέινο ε αξεηή. Σν ζηηρνχξγεκα αλήθεη ζην 14 ν αηψλα, αξγφηεξα δηαζθεπάζηεθε απφ ην Μ. Γεθαξάλα. Δ. Σα πξνδξνκηθά πνηήκαηα Μηα ηδηαίηεξε θαη πνιχ ελδηαθέξνπζα πηπρή ηεο βπδαληηλήο δσήο παξνπζηάδνπλ ηα έμη πνηήκαηα, πνπ έθηαζαλ σο εκάο κε ηνλ ηίηιν «Πξνδξνκηθά πνηήκαηα». ηα πνηήκαηα απηά μεθεχγνπκε απφ ηε κεγαινπξέπεηα θαη ηη ριηδή ηνπ αθξηηηθνχ έπνπο θαη πεξλάκε ζηε ζάηηξα ηεο γεκάηεο απφ θηψρεηα θαη κηδέξηα δσήο ησλ ιφγησλ, αιιά θαη ησλ αλζξψπσλ ησλ θαηψηεξσλ ζηξσκάησλ ηνπ Βπδαληίνπ, ζπγθεθξηκέλα ηεο απιήο ησλ Κνκλελψλ. Πξψηνο εμέδσζε ηα «Πξνδξνκηθά» ν Κνξαήο, πνπ καδί κε

18 18 ηνπο Mueller, Legrand θαη Krumbacher ππνζηεξίδεη, φηη είλαη έξγα ηνπ Θεφδσξνπ Πξνδξφκνπ. ια φκσο ηα θαηλφκελα δείρλνπλ, πσο ηα πνηήκαηα απηά -θπξίσο εμαηηίαο ηεο γιψζζαο ηνπο, δελ έρνπλ λα θάλνπλ θαζφινπ κε ηνλ γλσζηφ, πνιπγξαθφηαην, βπδαληηλφ ιφγην. Καηά ηνλ Neymans, θαη ηνλ θαζεγεηή Υαηδεδάθε ην ηξίην ζηε ζεηξά -ε ζάηηξα θαηά ησλ εγνπκέλσλ θαη ην ηέηαξην είλαη έξγα ηνπ γηνπ ηνπ Πξνδξφκνπ Ηιαξίσλα. Δξψηεκα πάλησο θαη θηινινγηθφ πξφβιεκα σο εθ ηνχηνπ παξακέλεη θαη, ην αλ ήηαλ έλαο ή πεξηζζφηεξνη νη ζπγγξαθείο απηψλ ησλ πνηεκάησλ. Σν ζέκα γεληθά γχξσ απφ ηελ πξνέιεπζε ησλ πξνδξνκηθψλ πνηεκάησλ δελ έρεη θιείζεη αθφκα. Σα πξνδξνκηθά πνηήκαηα δελ έρνπλ πνιιέο θαιιηηερληθέο αμηψζεηο, πξνθαινχλ βέβαηα ην γέιην, αιιά θάπνηε ην θιαςηάξηθν χθνο ηνπο θνπξάδεη. Παξφια απηά είλαη έξγα πξσηνπνξηαθά, θπξίσο εμαηηίαο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο, κηα θαη θαηαγξάθνπλ ηελ θνηλσλία ηεο επνρήο ηνπο κε μερσξηζηφ ζάξξνο, ελψ ν ζπγγξαθέαο ηνπο μερσξίδεη γηα ηελ ειεπζεξία ηεο ζθέςεο ηνπ. Ζ γιψζζα ηνπο είλαη αξραΐδνπζα, αιιά θαη ιατθή. Δ. Ηζηνξίεο δώωλ θαη άιια ζρεηηθά έξγα αηηξηθά έξγα κε έθδειε ηελ πξφζεζε δηδαζθαιίαο είλαη κηα ζεηξά απφ ηζηνξίεο δψσλ κε ήξσεο ηα ίδηα ηα δψα. Σν ινγνηερληθφ απηφ είδνο έρεη πακπάιαηα θαηαγσγή θαη είλαη ηδηαίηεξα αξεζηφ ζην ιαφ. Οη ζπνπδαηφηεξεο ηζηνξίεο δψσλ ηεο επνρήο είλαη: α) Ο «Φπζηνιφγνο». Πξφθεηηαη γηα κηα δσνινγία γξακκέλε κε θέθη θαη θαληαζία ηνλ 14 ν αηψλα. αξάληα νθηψ δψα δηεγνχληαη ηε δσή ηνπο θαηαιήγνληαο ζε ζπκβνπιέο ζην ηέινο ηεο δηήγεζεο ηνπο γηα ηνπο αλζξψπνπο. β) Ζ «Γηήγεζηο παηδηφθξαζηνο ή πεδφθξαζηνο πεξί ησλ ηεηξαπφδσλ δψσλ». Σν έξγν απηφ είλαη αξθεηά εθηεηακέλν θαη ρξνλνινγείηαη αθξηβψο ην Σν «παηδηφθξαζηνο» ζεκαίλεη, φηη έρνπκε λα θάλνπκε κε κηα ηζηνξία, πνπ γξάθηεθε «ράξηλ παηδηάο», παηρληδηάξηθε θαη επηξάπειε, ελψ ην «πεδφθξαζηνο», φηη πξφθεηηαη γηα έλα θείκελν πεδφ. ην έξγν πεξηγξάθεηαη κε ηδηαίηεξν ρηνχκνξ, κέζα ζε πεξηζζφηεξνπο απφ ρίιηνπο ζηίρνπο, κηα ζπλέιεπζε δψσλ, ε νπνία θαηαιήγεη ζε κεγάιν πφιεκν, θιείλεη δε κε ηε δχζε ηνπ ειίνπ. Σν ζπκπέξαζκα είλαη, πσο ππάξρνπλ λφκνη, πνπ δελ πξέπεη λα παξαβηάδνληαη νχηε θαη κπνξνχλ λα αγλννχληαη, πάλησο ζην έξγν ην θσκηθφ ζηνηρείν θαη ην επηξάπειν θπξηαξρνχλ απφ ην δηδαθηηθφ θαη ην πεξηγξαθηθφ. γ) Ο «Πνπινιφγνο». Πξφθεηηαη γηα έλα έξγν εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο. Σν πεξηερφκελν ηνπ είλαη παξεκθεξέο κε ηνπ πξνεγνχκελνπ έξγνπ, ρσξίο απηφ βέβαηα λα ζεκαίλεη θάπνηα κνξθή εμάξηεζεο απ απηφ. Ζ βαζηθή ηνπο δηαθνξά είλαη, φηη εδψ νη ήξσεο είλαη ηα πνπιηά κε αξρεγφ ηνπο ηνλ αεηφ. Ζ ζάηηξα είλαη επζηνρφηαηε ζηνλ Πνπινιφγν θαη ε γιψζζα ηνπ έληνλα δεκνηηθή. δ) Ο «Πσξηθνιφγνο». Πξφθεηηαη γηα κηα θαη νπζία παξσδία ηεο επίζεκεο γιψζζαο ηεο βπδαληηλήο απιήο. ε) Ο «Φαξνιφγνο». Καη απηά ηα έξγα είλαη ζρεηηθά κε ηα πξνεγνχκελα, κε ήξσεο αληίζηνηρα είηε νπσξηθά είηε ςάξηα θαη ζη) «Φπζηνινγηθή δηήγεζε ηνπ ππεξηίκνπ θξαζνπαηέξνο Πέηξνπ ηνπ πθνκνχζηνπ». Πξφθεηηαη γηα ζαηηξηθφ επίζεο ζηηρνχξγεκα, πνπ αλαθέξεηαη ζηηο αξεηέο ηνπ θξαζηνχ. Δληππσζηαθή είλαη ε απιφηεηα ηνπ χθνπο ηνπ. Ε. Βπδαληηλά κπζηζηνξήκαηα ( εξωηηθά ή ηππνηηθά κπζηζηνξήκαηα) Οη έκκεηξεο εξσηηθέο κπζηζηνξίεο, πνπ γξάθηεθαλ αλάκεζα ζην 13 ν θαη 14 ν αηψλα -γέλλεκα ηεο επαθήο ησλ Βπδαληηλψλ κε ηνπο Φξάγθνπο, είλαη ηα κφλα κπζηζηνξήκαηα, πνπ έδσζαλ κηα πλνή δξνζηάο θαη θπζηθφηεηαο ζηε ινγνηερλία ηεο επνρήο. Αληίζεηα ηα βπδαληηλά κπζηζηνξήκαηα, πνπ πξνεγνχληαη απηψλ -ηα επσλνκαδφκελα «ζνθηζηηθά», αθνινπζνχλ δπζηπρψο ηελ παξάδνζε ηνπ ειιεληθνχ κπζηζηνξήκαηνο κε φια ηα ειαηηψκαηα ηνπ. Έηζη παξαηεξνχκε ζηα έξγα απηνχ ηνπ είδνπο: «Σα θαζ Ηζκήλελ θαη Ηζκελίαλ» ηνπ Δ. Μαθξεκβνιίηε, «Σα θαηά Ρνδάλζελ

19 19 θαη Γνζηθιέα» ηνπ Θ. Πξνδξφκνπ, «Σα θαηά Γξφζηιιαλ θαη Υαξηθιέα» ηνπ Ν. Δπγελεηαλνχ θαη «Σα θαη Αξίζηαλδξνλ θαη Καιιηζέαλ» ηνπ Κ. Μαλαζζή λα παίδνληαη αθχζηθα θαη αδέμηα νη ξφινη ησλ πξσηαγσληζηψλ, ε γιψζζα λα είλαη αθαηέξγαζηε θαη ην χθνο ηνπο ςπρξφ. Σα έκκεηξα κπζηζηνξήκαηα είλαη αγλψζησλ πνηεηψλ κε έθδειε άιινηε ιηγφηεξν άιινηε πεξηζζφηεξν ηελ επίδξαζε ησλ Φξάγθσλ, εμάιινπ φια ηνπο θαζξεθηίδνπλ ην βπδαληηλφ θφζκν, έηζη φπσο δηακνξθψζεθε απφ ηηο θαηαθηήζεηο ησλ Φξάγθσλ θαη θπξίσο απφ ηα ήζε ηνπο. Σα νλνκάδνπκε εξσηηθά κπζηζηνξήκαηα, γηαηί ε ππφζεζε ζε φια είλαη κηα θνηλή εξσηηθή ηζηνξία. Γπν λένη αγαπηνχληαη, ρσξίδνπλ θαη πεξλνχλ κηα ζεηξά πεξηπέηεηεο κέρξη λα μαλαβξεζνχλ, λα παληξεπηνχλ θαη ζην ηέινο λα επηπρήζνπλ. Σα ίδηα κπζηζηνξήκαηα ηα νλνκάδνπκε επίζεο θαη ηππνηηθά, γηαηί είλαη θαλεξή ζ απηά ε επίδξαζε ηνπ δπηηθνχ κεζαησληθνχ ηππνηηζκνχ κε έλαλ άλδξα ππνηειή ζηνλ έξσηα, κε κνλνκαρίεο θαη πεξηπέηεηεο ζε καθξηλέο ρψξεο. Καη νη δπν νλνκαζίεο είλαη θαηά ηνλ Λ. Πνιίηε ζσζηέο. Σν ζηνηρείν ηνπ παξακπζηνχ ηνπ ππεξθπζηθνχ θαη ηνπ καγηθνχ είλαη έληνλν ζηηο ελ ιφγσ κπζηζηνξίεο, έηζη νη νκνηφηεηεο ηνπο εηδηθά κε ηα παξακχζηα δεκηνπξγνχλ ηελ πηζαλφηεηα, πσο απηέο μεπήδεζαλ απφ ηα ιατθά παξακχζηα. Κάπνηα παξακχζηα δειαδή, δηαζθεπάζηεθαλ ζε πνηήκαηα, πινπηίζηεθαλ κε θαηλνχξγηα ζηνηρεία θαη έηζη, πέξαζαλ απφ ηνλ πξνθνξηθφ ζηνλ γξαπηφ ιφγν. Οη εξσηηθέο κπζηζηνξίεο ζπκίδνπλ αθφκε ηα ηξαγνχδηα ησλ ηξνβαδνχξσλ, ελψ ηα πεξηζζφηεξα νλφκαηα ηνπο θαίλνληαη λα πξνέξρνληαη απφ δπηηθά. Έηζη, πνιινί κειεηεηέο ππνζηήξημαλ, φηη πξφθεηηαη γηα δηαζθεπέο γαιιηθψλ έξγσλ. Παξάιιεια κ απηή ηελ άπνςε ππάξρεη θαη θείλε, πνπ ζέιεη ηελ πξνέιεπζε ηνπο θαη ηελ επίδξαζε ηνπο απφ ηελ αλαηνιή. Οη δεδνκέλεο επαθέο θαη νη ζρέζεηο ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο κε ηνπο Άξαβεο θαη κ άιινπο αλαηνιηθνχο ιανχο δελ απνθιείνπλ κηα ηέηνηα ππφζεζε. Χο δεδνκέλε ζα κπνξνχζε, επίζεο, λα εθιεθζεί, εθφζνλ θαλείο παξακέλεη ζηηο επηδξάζεηο απηψλ ησλ έξγσλ απφ άιια θαη ε ζρέζε ηνπο κε ην βπδαληηλφ κπζηζηφξεκα. ε θάζε πεξίπησζε, αληίζεηα κε ην έπνο ηνπ Γηγελή ηα κπζηζηνξήκαηα απηά αληηπξνζσπεχνπλ κηα ιπξηθφηεξε θαη ξνκαληηθφηεξε ζηξνθή ηνπ λένπ ειιεληζκνχ. Ζ γιψζζα ησλ κπζηζηνξηψλ είλαη ε ιατθή, φρη φκσο φπσο απηή ηνπ δεκνηηθνχ ηξαγνπδηνχ έρεη πνιιά ζηνηρεία ιφγηα θαζψο θαη ιέμεηο θξάγθηθεο. Πέληε είλαη νη θπξηφηεξεο εξσηηθέο κπζηζηνξίεο πνπ καο έρνπλ ζσζεί: «Βέιζαλδξνο θαη Υξπζάληδα», «Καιιίκαρνο θαη Υξζνξξφε», «Φιψξηνο θαη Πιάηδηα-Φιψξα», «Ηκπέξηνο θαη Μαξγαξψλα» θαη «Λχβηζηξνο θαη Ρνδάκλε». Ζ κεγαιχηεξε θαη ε πιένλ ραξαθηεξηζηηθή απφ φιεο ηηο εξσηηθέο κπζηζηνξίεο, απηή πνπ γλψξηζε πηζαλφηαηα θαη ηε κεγαιχηεξε δηάδνζε, είλαη απηή ηνπ Λίβηζηξνπ θαη ηεο Ρνδάκλεο. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ν : Ζ πνίεζε κεηά ηελ άιωζε (1453) Ζ ηνπξθηθή θαηάθηεζε θαη ε θαηάιπζε ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο δελ άιιαμαλ ηελ πνηεηηθή έθθξαζε ησλ κεηαβπδαληηλψλ ρξφλσλ. Αλ θαη ε πφιε έπεζε, ε βπδαληηλή παξάδνζε θαη ε επίδξαζε ηεο έκεηλαλ δσληαλέο, έηζη φπσο ηνπιάρηζηνλ θαίλεηαη απφ ηα πνηεηηθά δεκηνπξγήκαηα ηεο πζηεξνβπδαληηλήο επνρήο. Σα πξντφληα απηψλ ησλ πξψησλ κεηαβπδαληηλψλ ρξφλσλ είλαη ζξήλνη, δηδαθηηθά, ηζηνξηθά θαη εξσηηθά πνηήκαηα. 1. Θξήλνη Οη ζξήλνη έρνπλ θνηλή ππφζεζε ηελ άισζε θαη παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ θηινινγηθφ, ηζηνξηθφ θαη γισζζηθφ. Κιείλνπλ ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ ππφδνπινπ ειιεληζκνχ, ηελ απειπηζία ηνπ γηα ηελ άισζε θαη ηελ ειπίδα ηνπ γηα ηελ αλάθηεζε

20 20 ηεο ειεπζεξίαο. Γξάθηεθαλ ηελ ίδηα επνρή κε ηελ άισζε ή αξγφηεξα απφ ζηηρνπξγνχο, πνπ έκεηλαλ άγλσζηνη. Οη ζξήλνη αθφκε, πέξα απφ ηε ζιίςε γηα ηελ πηψζε ηεο Πφιεο, καο πεξηγξάθνπλ θαη πνιιέο ηζηνξηθέο ζηηγκέο ηνπ ιανχ. Σα θπξηφηεξα ζέκαηα ησλ ζξήλσλ θαηά ηνλ Γ. Εψξα είλαη ηα εμήο: α) ε ζξελσδία γηα ηελ απψιεηα ηεο πφιεο, β) ε πξνζπάζεηα θαζνξηζκνχ ησλ αηηίσλ ηεο θαηαζηξνθήο, γ) ε απαξίζκεζε ησλ δπλάκεσλ ηνπ ερζξνχ, δ) ε πεξηγξαθή ησλ ηειεπηαίσλ ζηηγκψλ ηνπ αγψλα θαη ηεο ηχρεο ηνπ απηνθξάηνξα, ε) ε αθήγεζε ησλ δεηλψλ ηεο πφιεσο θαη ησλ θαηνίθσλ ηεο, ζη) ε επίθιεζε πξνο ηνπο μέλνπο γηα βνήζεηα (Φξάγθνπο) θαη ζ) ε πίζηε ζηηο εζληθέο δπλάκεηο θαη ζηε ζετθή βνήζεηα γηα απνηίλαμε ηνπ ηνπξθηθνχ δπγνχ. Οη ζξήλνη απφ ινγνηερληθή άπνςε είλαη ζχληνκα πνιχζηηρα πνηήκαηα, ζε άθνκςε δεκνηηθή κε πνιιά ζηνηρεία αξραΐδνπζαο. Απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο είλαη α) «Ζ άισζηο ηεο Κσλζηαληηλνππφιεσο», ζεσξείηαη θαη ν αξραηφηεξνο φισλ. Οη απφςεηο γχξσ απφ ηελ παηξφηεηα ηνπ έξγνπ δηράδνληαη. Οη A. Ellisen θαη ν Γ. Ν. Υαηδεδάθηο ππνζηεξίδνπλ, πσο γξάθηεθε απφ ηνλ Δ. Γεσξγηιιά, ζε αληίζεζε κε ην Μ. Μαλνχζαθα θαη ηνλ Γ. Παπαδεκεηξίνπ πνπ δελ δέρνληαη θάηη ηέηνην. Σν θχξην ζέκα πεξηζηξέθεηαη ζηελ αθήγεζε ηεο θαθήο κνίξαο ηνπ ηειεπηαίνπ απηνθξάηνξα θαη ηελ πεξηγξαθή ηεο ζιηβεξήο κέξαο ηεο άισζεο. Ο πνηεηήο δελ θαηνξζψλεη παξά ην πιήζνο ησλ ζηίρσλ λα καο ζπγθηλήζεη θπξίσο εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο πνηεηηθήο ηέρλεο, απνηπγράλεη, λα δεκηνπξγήζεη κηα ζξελεηηθή αηκφζθαηξα, ην έξγν γίλεηαη έηζη έλα ηζηνξηθφ αθήγεκα. β) Ο «Θξήλνο επί αιψζεσο ηεο Πφιεσο», είλαη έλα ιηγφζηηρν ζηηρνχξγεκα, θαθνγξακκέλν ρσξίο θακία πνηεηηθή πλνή. Πξηλ καο κηιήζεη γηα ηελ εκέξα ηεο ζπκθνξάο, ν πνηεηήο θάλεη κηα αλαδξνκή ζηηο δηάθνξεο ηαιαηπσξίεο ηεο Πφιεο κέρξη ηελ άισζε, δελ θαηαθέξλεη, σζηφζν παξά ηελ έθδειε ζπγθίλεζε ηνπ, λα απνδψζεη, φηη αηζζάλεηαη. γ) Σν «Αλαθάιεκα ηεο Κσλζηαληηλνππφιεσο» είλαη έξγν, πνπ θαηέρεη εμέρνπζα ζέζε αλάκεζα ζηνπο ζξήλνπο. Άγλσζηνπ ζηηρνπξγνχ είλαη θαηά ηνλ Δ. Κξηαξά θππξηαθήο θαηαγσγήο, ελψ θαηά ηνλ G. Morgan θξεηηθήο. Ζ νκνηφηεηα απηνχ ηνπ ζξήλνπ κε ηα δεκνηηθά ηξαγνχδηα είλαη έληνλε, ίζσο κφλνλ ζην ηέινο ν ζξήλνο λα ζηεξείηαη πνηεηηθήο ηέρλεο. Οη ζπκθνξέο θαη ε ηειηθή θαηαζηξνθή, φπσο θαη ην ηέινο ηνπ «Γξαγάζε», ηνπ απηνθξάηνξα Παιαηνιφγνπ παξνπζηάδνληαη κε ηε δπλαηφηεξε δξακαηηθφηεηα. δ) Ο «Θξήλνο ησλ ηεζζάξσλ Παηξηαξρείσλ» παξνπζηάδεη ηα ηέζζεξα Παηξηαξρεία: ηεο Πφιεο, ησλ Ηεξνζνιχκσλ, ηεο Αιεμάλδξεηαο θαη ηεο Αληηνρείαο λα ζπλνκηινχλ γηα ηελ δπζηπρηζκέλε Πφιε θαη ηελ άισζε ηεο θαη θπζηθά λα ζπκπάζρνπλ καδί ηεο. Σν ζηηρνχξγεκα ζηεξείηαη πξσηνηππίαο παξά ηε δηαινγηθή ηνπ κνξθή, είλαη κνλφηνλν κε θνπξαζηηθέο επαλαιήςεηο ρσξίο ηδηαίηεξν γισζζηθφ ελδηαθέξνλ. ε) Ο «Θξήλνο ηεο Κσλζηαληηλνππφιεσο», ππάξρεη θαη ζ απηφ ην ζξήλν ην ζηνηρείν ηνπ δηαιφγνπ, ζπλνκηιεί ε Πφιε κε ηελ Βελεηία. Ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηε κεηαμχ ηνπο ζπλνκηιία ζηα αίηηα, πνπ νδήγεζαλ ζηελ θαηαζηξνθή θαη πνπ είλαη θαηά ηε γλψκε ηνπο νη ακαξηίεο ησλ θαηνίθσλ ηεο. Σν ζηηρνχξγεκα δελ είλαη άκνηξν πνηεηηθήο ηέρλεο, ελψ ε ηζηνξηθή ηνπ αμία είλαη κεγάιε, γηαηί αλαθέξεηαη ζε ιεπηνκέξεηεο ηεο θαηάθηεζεο, πνπ δελ ηηο έρνπκε απφ άιιεο πεγέο. ζη) Ο «Θξήλνο» έξγν ηνπ Μεηξνπνιίηε Μπξέσλ Μαηζαίνπ θαηά ηε γλψκε ηνπ Γ. Ρνχζζνπ. δ) Ο «Θξήλνο θαη θιαπζκφο πεξί Κσλζηαληηλνππφιεσο» ηνπ ίδηνπ Μεηξνπνιίηε. Δθηφο απφ ηνπο ζξήλνπο γηα ηελ Πφιε ππάξρνπλ θαη ζξήλνη γηα άιιεο πφιεηο, φπσο ν ζξήλνο ησλ Αζελψλ. 2. Πνηήκαηα πεξηγξαθηθά θαη ηζηνξηθά Σα έξγα απηήο ηεο θαηεγνξίαο πεξηγξάθνπλ θαηνξζψκαηα εξψσλ, δίλνληαο αξθεηέο πιεξνθνξίεο γχξσ απφ ηε δσή ηνπο. α) «Αλδξαγαζήκαηα ηνπ Μεξθνπξίνπ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΓΑΙΑ ΣΡΙΣΟΤ ΣΡΙΜΗΝΟΤ ΣΗΝ ΟΓΤΔΙΑ

ΔΡΓΑΙΑ ΣΡΙΣΟΤ ΣΡΙΜΗΝΟΤ ΣΗΝ ΟΓΤΔΙΑ ΔΡΓΑΙΑ ΣΡΙΣΟΤ ΣΡΙΜΗΝΟΤ ΣΗΝ ΟΓΤΔΙΑ Α.Να γξάςεηε ηα ηππηθά ζηάδηα ηεο αλαγλώξηζεο ζηελ Οδύζζεηα. Το θέμα της αναγνώρισης είναι συχνό, ιδιαίτερα στις τελευταίες ραψωδίες του έπους, δηλαδή από τότε που ο Οδυσσέας

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ. 14 Σεπηεκβξίνπ

Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ. 14 Σεπηεκβξίνπ Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ 14 Σεπηεκβξίνπ Ση γηνξηάδνπκε ηελ εκέξα ηεο ύςσζεο ηνπ Σηκίνπ ηαπξνύ (1/6) Τν έηνο 326 ε Αγία Ειέλε πήγε ζηελ Ιεξνπζαιήκ γηα λα πξνζθπλήζεη ηνπο Αγίνπο Τόπνπο θαη λα επραξηζηήζεη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_3207/391 1. Τελ άιιε κέξα νη Τξηάθνληα, πνιύ ηαπεηλσκέλνη θαη ληώζνληαο εγθαηαιειεηκκέλνη, ζπγθεληξώζεθαλ ζην ρώξν ησλ ζπλεδξηάζεσλ παξάιιεια, νη «ηξεηο ρηιηάδεο», ζε όια ηα ζεκεία όπνπ είραλ ηνπνζεηεζεί,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Α/Α : 0_1380 /151 2. ζρνιηθό βηβιίν, ζει. 29: «O παηέξαο ηνπ Γξύιινο ήηαλ εύπνξνο θηεκαηίαο ηεο δεκνθξαηίαο ην 403 π.χ.», «Ο βαζηιηάο Αγεζίιανο παλεγπξηζκνύο»/ ζει.30: «Δύν ηζηνξηθέο

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ

Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ Η θεραπεία μέσω της τέχνης Τέρλε είλαη ε δεκηνπξγηθή έθθξαζε ηεο ςπρηθήο θαηάζηαζεο, ησλ ζπλαηζζεκάησλ θαη ησλ ηδεώλ ηνπ θαιιηηέρλε. Η ηέρλε έρεη ςπρνζεξαπεπηηθέο

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ.

ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΓΑΘΡΙΑ Π. 1,2, ΓΑΘΡΙΑΠ Θ. 1, ΚΖΡΠΗΝ- ΓΑΘΡΙΑ Γ. 1,3,4, ΘΑΡΠΗΑΟΓΑΛΖΠ Ι. 1,5, Α ΛΑΠΡΑΠΗΝ Α. 1,4,6, ΛΗΘΝΙΑΝΠ ΠΘΔΛΡΔΟΖΠ 6. 1. Δ Ρ Α Η Ο Δ Η Α Φ Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 Κα ακαθένεηε 5 εονςπασθέξ πώνεξ θαη κα βνείηε ημ είδμξ ημο μνοθημύ ημοξ πιμύημο. Πμημη πανάγμκηεξ επηηνέπμοκ ηεκ θαηαζθεοή μεγάιςκ ηεπκηθώκ ένγςκ; Ε ελόνολε (ελαγςγή

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

Δπώλπκν Όλνκα Ψεπδώλπκν/ Καιιηηερληθό όλνκα Σόπνο γελλήζεωο Ζκεξνκελία γελλήζεωο Ζκεξνκελία ζαλάηνπ Βηνγξαθηθά ζηνηρεία Πξνζωπνγξαθίεο Μόληκε

Δπώλπκν  Όλνκα  Ψεπδώλπκν/ Καιιηηερληθό όλνκα Σόπνο γελλήζεωο  Ζκεξνκελία γελλήζεωο Ζκεξνκελία ζαλάηνπ Βηνγξαθηθά ζηνηρεία Πξνζωπνγξαθίεο Μόληκε A.K. 0279 Δπώλπκν Υαξίδεκνο Όλνκα Γηώξγνο Ψεπδώλπκν/ Καιιηηερληθό όλνκα Υαξίηνο Σόπνο γελλήζεωο Κεθηζηά Ζκεξνκελία γελλήζεωο 1924 Ζκεξνκελία ζαλάηνπ 11 Απξηιίνπ 1996 Βηνγξαθηθά ζηνηρεία Ήηαλ ν πξωηόηνθνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ

ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ Α. Αεπόβια ικανόηηηα: ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ 1. Φόλλοος ζηα δύο καλάθια: νη αζιεηέο είλαη απέλαληη από ηα ηακπιώ ζε δπν γξακκέο. Οη πξώηνη έρνπλ από κηα κπάια. Με ην ζύλζεκα θάλνπλ θόιιννπ

Διαβάστε περισσότερα

Μοσζική Μπαρόκ - Θωάννης Σεβαζηιανός Μπατ (1685 1750)

Μοσζική Μπαρόκ - Θωάννης Σεβαζηιανός Μπατ (1685 1750) Μοσζική Μπαρόκ - Θωάννης Σεβαζηιανός Μπατ (1685 1750) Δημιοσργός: Ζωή Τζιλίκη Λεηςία 1745. Δίκαη 60 ρξνλώλ θαη έρσ απνθηήζεη κεγάιε θήκε ζαλ νξγαλίζηαο, ηζεκπαιίζηαο, θάληνξαο ζηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Θσκά,

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

Τ ξ ε ύ ο ξ π ς ξ σ ξ ο ί ξ σ _ Ι ε ο α μ ε ι κ ό π

Τ ξ ε ύ ο ξ π ς ξ σ ξ ο ί ξ σ _ Ι ε ο α μ ε ι κ ό π Τ ξ ε ύ ο ξ π ς ξ σ ξ ο ί ξ σ _ Ι ε ο α μ ε ι κ ό π Α ο υ ι ς ε κ ς ξ μ ι κ ή ρ ύ μ θ ε ρ η 6 Τ ξ μ έ α π ΘΘΘ, X ώ ο ξ π κ α ι Δ π ι κ ξ ι μ χ μ ί α Η έ μ α : Διδάρκξμςεπ: Τξ εύοξπ ςξσ ξοίξσ Ιεοαμεικόπ

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger 1 θύιιν ζθνιηάηαο 2 πξάζα 150 γξ. bacon 150 γξ. θέηα ΓΧΓΧΝΗ 100 γξ. γξαβηέξα ΓΧΓΧΝΗ 1 θ.ζ. ειαηόιαδν Κόβνπκε ηα πξάζα ζε ιεπηέο ξνδέιεο. Κόβνπκε ην bacon

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ 1) Υξηζηνπγελληάηηθα ειαηάθηα θάξηα ή θαδξάθη θάξηα ή θαδξάθη Τιηθά πνπ ζα ρξεηαζηνύκε: Υαξηί θάλζνλ καύξν γηα ην θόλην, πξάζηλν γηα ηα ειαηάθηα, θόθθηλν γηα ηα αζηεξάθηα Απιό

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

Οη αλζξώπηλεο ζρέζεηο

Οη αλζξώπηλεο ζρέζεηο Οη αλζξώπηλεο ζρέζεηο 2010-2011 Οκαδηθή εξγαζία Θξεζθεπηηθά Ση 1 Επηκέιεηα: θ.μνπδνύξε Άλλα Γηαηί ζηηο κέξεο καο νη άλζξωπνη δελ έρνπλ θαιέο ζρέζεηο κεηαμύ ηνπο; Σηηο κέξεο καο νη άλζξσπνη δελ έρνπλ θαιέο

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

Ο Πίηεξ Μάθξηηδ γηα ηνλ Δηνλύζην νισκό

Ο Πίηεξ Μάθξηηδ γηα ηνλ Δηνλύζην νισκό Ο Πίηεξ Μάθξηηδ γηα ηνλ Δηνλύζην νισκό Έλαο απφ ηνπο κειεηεηέο ηνπ Σνισκνχ θαη εηδηθφηεξα ηνπ Κξεηηθνχ είλαη θαη ν Peter Macridge. Παξαηίζεληαη ζεκεηψζεηο απφ ην βηβιίν ηνπ «Γηνλχζηνο Σνισκφο» (εθδ. Καζηαληψηεο,

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ..

ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ.. ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ.. ΘΔΜΑ Α Σηηο εκηηειείο πξνηάζεηο Α.1 Α.4 λα γξάςεηε ζην ηεηξάδην ζαο ηνλ αξηζκό ηεο πξόηαζεο θαη, δίπια, ην γξάκκα πνπ αληηζηνηρεί ζηε θξάζε ε νπνία ηε ζπκπιεξώλεη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΚΟΠΖ ΠΗΣΑ ΠΑΔΠΠΔ - ΔΔΓΑ

ΘΕΜΑ: ΚΟΠΖ ΠΗΣΑ ΠΑΔΠΠΔ - ΔΔΓΑ ΘΕΜΑ: ΚΟΠΖ ΠΗΣΑ ΠΑΔΠΠΔ - ΔΔΓΑ Μεγάιε επηηπρία ζεκείωζε ε θνηλή εθδήιωζε γηα ηελ θνπή πίηαο γηα ην 2009, ηνπ Παλειιήληνπ πλδέζκνπ Δπηρεηξήζεωλ Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο (ΠΑΔΠΠΔ) θαη ηεο Διιεληθήο Δηαηξίαο

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano). Να δηαηππώζεηε ην Θ.Bolzano. 5 ΘΔΜΑ Α μονάδες A. Να απνδείμεηε όηη γηα θάζε πνιπωλπκηθή

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών (11) Σνλ 9ν-10ν αηώλα κ.υ. ηα πγξά θαη είραλ ζαθή ζπιιαβνπνηεηηθή ιεηηνπξγία ζαλ θη απηή πνπ εκθαλίδεηαη

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access)

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access) Έρνπκε απνζεθεύζεη κηα ζπιινγή αξρείσλ ζε κηα ζπλδεδεκέλε ιίζηα, όπνπ θάζε αξρείν έρεη κηα εηηθέηα ηαπηνπνίεζεο. Μηα εθαξκνγή παξάγεη κηα αθνινπζία από αηηήκαηα πξόζβαζεο ζηα αξρεία ηεο ιίζηαο. Γηα λα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Κεφαλληνού Λουκία Το ποτάμι- Αντώνης Σαμαράκης [ I N T E R N A T I O N A L S C H O O L O F A T H E N S ] Αληώλεο Σακαξάθεο Αζήλα 1919- Πύινο Μεζζελίαο 2003 Τν πνηάκη Γραμματολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Α1 Επίπεδο Α1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 30 λεπτά Ερώτημα 1 (7 μονάδες) Έλαο θίινο ζαο ζάο πξνζθαιεί ζηε βάθηηζε ηεο θόξεο ηνπ. Γηαβάζηε ην πξνζθιεηήξην θαη ζεκεηώζηε ( ) θάησ από ην ΩΣΟ γηα ηηο πξνηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Α.Να σαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ υρ ζυζηέρ ή λανθαζμένερ, γπάθονηαρ δίπλα ζηον απιθμό κάθε ππόηαζηρ ηη λέξη «ζυζηό» ή «λάθορ»:

Α.Να σαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ υρ ζυζηέρ ή λανθαζμένερ, γπάθονηαρ δίπλα ζηον απιθμό κάθε ππόηαζηρ ηη λέξη «ζυζηό» ή «λάθορ»: Ελόηεηα 16 ε Α.Να σαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ υρ ζυζηέρ ή λανθαζμένερ, γπάθονηαρ δίπλα ζηον απιθμό κάθε ππόηαζηρ ηη λέξη «ζυζηό» ή «λάθορ»: 1. Αθνινπζίεο πξνο ηηκήλ ηεο Θενηόθνπ είλαη ν Μεγάινο

Διαβάστε περισσότερα

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ 3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ ΘΔΩΡΖΣΗΘΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ: Γηα ηελ ιύζε ηωλ αζθζεωλ πνπ αθνινπζνύλ ζα ρξεηαζζνύκε: 1. Σελ (δηάζεκε) εμίζωζε ηνπ ΔΗΛΣΔΗΛ: E c. Σνλ λόκν

Διαβάστε περισσότερα

1 ορ ΣΚΟΠΟΣ (1 Ο μάθημα) Αλάπηπμε θηλεηηθώλ δεμηνηήησλ θαη ηθαλνπνηεηηθή εθηέιεζε νξηζκέλσλ από απηέο Σηόχορ :1 ορ και 4 ορ

1 ορ ΣΚΟΠΟΣ (1 Ο μάθημα) Αλάπηπμε θηλεηηθώλ δεμηνηήησλ θαη ηθαλνπνηεηηθή εθηέιεζε νξηζκέλσλ από απηέο Σηόχορ :1 ορ και 4 ορ 1 ΣΚΟΠΟΣ (1 Ο μάθημα) Αλάημε θηλεηηθώλ δεμηηήησλ θαη ηθαληεηηθή εθηέιεζε ξηζκέλσλ α αηέ Σηχ :1 και 4 Γλώζε ηε άζα κε δάηια ζηελ εηζθαίξηζε. Ειδιώξει Πειεχμεα Χ 1. Τα αηδηά λα κάζλ ηελ άζα κε δάηια. 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Γ Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Γ Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Γ Γυμνασίου ιήμεο 11.00 Κάπνηνο άξρηζε λα δηαβάδεη έλα βηβιίν ηελ 1 ε Δεθεκβξίνπ. Κάζε κέξα δηάβαδε ηνλ ίδην αξηζκό ζειίδσλ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 13: Μορφολογία Τα ρήματα. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 13: Μορφολογία Τα ρήματα. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 13: Μορφολογία Τα ρήματα Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Αλεξάνδπα Ιωαννίδου :Ειζαγωγή ζηην Παλαιά Εκκληζιαζηική Σλαβική Γ2. ΣΑ ΡΖΜΑΣΑ Γ2.1. Ζ ΣΤΠΟΛΟΓΗΑ ΣΧΝ ΡΖΜΑΣΧΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

Μηα ζπλάξηεζε κε πεδίν νξηζκνύ ην Α, ζα ιέκε όηη παξνπζηάδεη ηοπικό μέγιζηο ζην, αλ ππάξρεη δ>0, ηέηνην ώζηε:

Μηα ζπλάξηεζε κε πεδίν νξηζκνύ ην Α, ζα ιέκε όηη παξνπζηάδεη ηοπικό μέγιζηο ζην, αλ ππάξρεη δ>0, ηέηνην ώζηε: 1 ΟΡΙΜΟΙ MONOTONIA AKΡOTATA Μηα ζπλάξηεζε κε πεδίν νξηζκνύ ην Α, ζα ιέκε όηη παξνπζηάδεη ηοπικό μέγιζηο ζην, αλ ππάξρεη δ>0, ηέηνην ώζηε: Σν ιέγεηαη ζέζε ή ζεκείν ηνπ ηνπηθνύ κεγίζηνπ θαη ην ( ηνπηθό κέγηζην.

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Θενηόθε, Η ηηκή θαη ην ρξήκα.

Κ. Θενηόθε, Η ηηκή θαη ην ρξήκα. Κ. Θενηόθε, Η ηηκή θαη ην ρξήκα. (από ην βηβιίν ηνπ θαζεγεηή) Α. Σν πξψην εθηελέο αθεγεκαηηθφ έξγν ηνπ Κσλζηαληίλνπ Θενηφθε, Η ηηκή θαη ην ρξήκα, δεκνζηεχηεθε ζε ζπλέρεηεο ζην «Ννπκά» ην 1912 (18 Απγνχζηνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):...

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):... ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε Δπώλσκο :.. Όλοκα :.. ΑΜ:. Ηκεροκελία θαηάζεζες ζηε δηαδηθαζία: Γλωζηηθό αληηθείκελο:.../../ 201.. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):..... Έγθρηζε Σοκέα:..

Διαβάστε περισσότερα