Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών

Transcript

1 Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών Σχεδιασμός, Συντονισμός και Εφαρμογή Δημοσιονομικών Πολιτικών: Οι εμπειρίες του ΠαρελθόντοςκαιοιΠροκλήσειςγιατοΜέλλον Αθήνα, Αλαμπάνος Νικόλαος (M.Sc.) Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πειραιά Ελεγκτής Ελεγκτικό Συνέδριο

2 Περιεχόμενα 1. Δημοσιονομικές Πολιτικές Δομικές αλλαγές μέσα στην Κρίση 2. Δημοσιονομικές Πολιτικές Εναρμόνιση με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο 3. Δημοσιονομικές Πολιτικές & Επιπτώσεις στην Πραγματική Οικονομία 4. Σύγχρονα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής & Δημοσιονομικές Πολιτικές 5. Συνέργειες Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα

3 1. Δημοσιονομικές Πολιτικές Δομικές αλλαγές μέσα στην Κρίση ? Θέσπιση βασικών Αρχών και Κανόνων που αφορούν το σχεδιασμό και τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Μεσοπρόθεσμοι Στόχοι Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) με 3ετή ορίζοντα, στο σύνολο του προϋπολογισμού. Ενίσχυση της αξιοπιστίας της δημοσιονομικής πολιτικής και των στατιστικών στοιχείων (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Αυξημένη ευθύνη για την κατάρτιση, παρακολούθηση και έλεγχο των προϋπολογισμών. Μείωση Λειτουργικών Δαπανών Περιορισμός των δυνατοτήτων υπέρβασης των αρχικών πιστώσεων. Πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης ΔΕΚΟ Δημιουργία Εσωτερικών Δικλίδων Ελέγχου (Γεν/κες Δ/νσεις Οικονομικών, Οικονομικοί Δ/ντες, Διαδικασίες ανάληψης δαπάνης, Μητρώο Δεσμεύσεων). Κατάρτιση Μακροοικονομικών & Δημοσιονομικών προβλέψεων από το ΥΠΟΙΚ. Αδυναμία Εισαγωγής της Διοικητικής Λογιστικής (Management Accounting). Έλλειψη έγκαιρης ενημέρωσης Εκτέλεση Προϋπολογισμού (Φορείς Γενικής Κυβέρνησης). Έλλειψη Ολοκληρωμένου μηχανισμού Δημοσιονομικής Πληροφόρησης (ERP). Ο Προϋπολογισμός και το Δημόσιο Λογιστικό Σχέδιο δεν πληρούν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Εισαγωγή των ΔΕΠ. Εξαιρετικά περιορισμένη χρήση Ο.Π.Σ. κατά τον σχεδιασμό και την κατάρτιση του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης. Απουσία αυτοματοποιημένων πληρωμών. διαδικασιών Ύπαρξη πολλαπλών ελέγχων. σταδίων εσωτερικών

4 2. Δημοσιονομικές Πολιτικές & Εναρμόνιση με Ευρωπαϊκό Πλαίσιο ? Fiscal Stability Treaty (FSG) (ν.4063/12) Σύσταση ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Κανόνας Δημοσιονομικής Θέσης (πλεονασματικός ισοσκελισμένος). Στόχοι Διαρθρωτικού Ισοζυγίου της Γ.Κ. Έννοια «Debt brake» criteria. Έννοια «Διορθωτικού Μηχανισμού». Πρόγραμμα Οικονομικής Συνεργασίας. Συντονισμός Έκδοσης Χρέους. Πολιτικές βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, της δημόσιας δημοσιονομική διατηρησιμότητα και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί (Six Pack Two Pack) Ενίσχυση έγκαιρης προειδοποίησης προληπτικής εποπτείας δημοσιονομικής κατάστασης Καλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ενίσχυση της εποπτικής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. ΜΠΔΣ συμβατά με τους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κ Μ σε διαδικασία EDP πρόγραμμα δημοσιονομικής και οικονομικής Εποπτείας Μόνιμος Μηχανισμός εποπτείας για Κ Μ ενταγμένα στον ΕΜΣ (Χρέος>75%) Αξιολόγηση Κ Μ με κατάλογο δεικτών (scoreboard) για την εξέλιξη των αγορών, των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα, της ανεργίας, του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Conditionality στα Διαρθρωτικά Ταμεία Σύνδεση με Μεταρρυθμίσεις. Νέο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (Εσωτερική Προσαρμογή Ν.4270/14) Σύσταση Ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Ενίσχυση Αρχών και Κανόνων Δημοσιονομικής Διαχείρισης (Χρηστή Δημοσιονομική Διαχείριση). Περιγραφή ρόλων όσων εμπλέκονται στο PFM. Περιγραφή Διορθωτικού Μηχανισμού Διορθωτικών Ενεργειών. Ενίσχυση Ανεξαρτησίας Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ελεγκτικό Συνέδριο)

5 Και η Πραγματική Οικονομία?

6 3. Δημοσιονομικές Πολιτικές Επιπτώσεις στην Πραγματική Οικονομία Βασικά Ερωτήματα: 1.Υπήρξε σχεδιασμός, συντονισμός και εφαρμογή των δημοσιονομικών πολιτικών με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να υπάρξει η μικρότερη δυνατή επίπτωση στην Οικονομία? 2.Ο δημοσιονομικός σχεδιασμός, συντονισμός και η εφαρμογή του λειτούργησαν προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης της Ιδιωτικής Οικονομίας και της Θεμελίωσης ενός νέου παραγωγικού μοντέλου? 3. Μπορεί να υπάρξει αναδιάταξη της παραγωγικής βάσης εντός αυτού του περιοριστικού δημοσιονομικού πλαισίου? 4.Μήπως οι δημοσιονομικές προτεραιότητες αποδειχθούν αντιπαραγωγικές (πτώση ΑΕΠ συνεχή δημοσιονομικά μέτρα προσωρινή διατηρήσιμη ισορροπία απώλεια μεταρρυθμιστικού momentum)? 5.Χρησιμοποιήθηκαν σύγχρονα εργαλεία πρόβλεψης των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών επιπτώσεων στην Ελληνική Οικονομία?

7 Δημοσιονομικές Πολιτικές Ανταγωνιστικότητα Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών** Ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου επί τοις (%) του Α.Ε.Π.* Ποσοστό Ανεργίας* (2013) GREECE , ,7 ( 4,6) EU ,5 12 EU * Ποσοστό Ετήσιας Μεταβολής ** ως Ποσοστό του ΑΕΠ *** 2005=100 (Αποπληθωριστής, Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών) Πηγή: EUROPEAN ECONOMY , European Economic Forecast, EUROPEAN ECONOMY , Spring 2013, EUROSTAT

8 Δημοσιονομικές Πολιτικές Ανταγωνιστικότητα HICP CT HICP HICP CT HICP 2008* Ε.Ε. 105,61 108,56 117,85 120,21 Ζώνη Euro 105,17 107,83 115,76 117,83 Ελλάδα 108,43 110,9 113,77 121,56 Πηγή: *M12 of years Αποζημίωση εργασίας ανά απασχολούμενο* Κόστος Εργασίας ανά μονάδα προϊόντος* Πορτογαλία 108,7 110,1 104,5 99,8 Ισπανία 115,2 120, ,4 Ιρλανδία 114,9 111,5 112,6 96,5 ΕΛΛΑΔΑ ,7 101,5 102,9 Ιταλία 107,5 111,1 107,5 115 *OECD Index base (2005=100) Πηγή: European Commission Eurostat Database, OECD Stat Extracts

9 Δημοσιονομικές Πολιτικές Ανταγωνιστικότητα Τιμές Ηλεκτρικής Ενέργειας (Βιομηχανία) ( /Kwh) 2008 (S1) 2014 (S1) Δ(%) Κατανάλωση >20 MWh 0,1409 0, % 20 MWh < Κατανάλωση < 500 MWh 0,1150 0, % 500 MWh < Κατανάλωση < MWh 0,0941 0, % MWh < Κατανάλωση < MWh 0,0806 0, % MWh < Κατανάλωση < MWh 0,0716 0, % MWh < Κατανάλωση < MWh 0,0711 0,0654 8% Πηγή: European Commission Eurostat Database

10 Μέτρα Άμεσου Δημοσιονομικού Οφέλους vs Μεταρρυθμίσεις Σημαντικές μεταρρυθμίσεις δεν ολοκληρώθηκαν ή δεν εφαρμόστηκαν.. Διοικητική μεταρρύθμιση: Οριζόντια μείωση του μισθολογικού κόστους χωρίς Στρατηγικό προσανατολισμό και ουσιαστική αναδιάρθρωση των διοικητικών δομών (Περιγράμματα θέσης Καθηκοντολόγια Αξιολόγηση Σύστημα Προαγωγών). Φορολογική μεταρρύθμιση: Μικρή πρόοδος στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης στους άμεσους φόρους, σημαντική φοροδιαφυγή στους έμμεσους φόρους σημαντική επιβάρυνση δηλωθέντων εισοδημάτων και υιοθέτηση αντικειμενικών κριτηρίων. Μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων υπηρεσιών: Σε ένα σύνολο τομέων της αγοράς προϊόντων προκύπτουν υψηλοί δείκτες συγκέντρωσης και ενδείξεις μη ανταγωνιστικών συνθηκών. Μεταρρύθμιση του δικαστικού τομέα: Αδυναμία στην επιτάχυνση απόδοσης της δικαιοσύνης αδυναμία εισαγωγής των Δικαστηρίων στην ψηφιακή εποχή Φορολογικά και διοικητικά δικαστήρια με χιλιάδες υποθέσεις. Κοινωνική Πολιτική: Ο εξορθολογισμός του συστήματος παροχής Κοινωνικών Παροχών παραμένει αναποτελεσματικός.

11 4.Σύγχρονα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής

12 4.Σύγχρονα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής Η Περίπτωση της Ελλάδας

13 4.Σύγχρονα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής Μοντέλα Μέτρησης του Ρυθμιστικού Βάρους (Administrative Burden) SCM Model (EU Netherlands) The Burdens Hunter s Project (BHP) (Denmark) Red Tape Assessment Project (RTA)(OECD) Regulatory Cost Model (RCM)(Bertelsmann Stiftung) Balance Scoreboard Model (BSM) Balance Model (BM) (Netherlands) Μοντέλα Μέτρησης Ρυθμιστικού Κόστους (Substantive Burden) Social Cost Benefit Analysis Models (SCBA) Cost-effectiveness analysis Models(CEA) Economic Impact Analysis Models (EIA) Multi-Criteria Analysis Models (MCA) General Equilibrium Models (CGE)

14 4.Σύγχρονα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής Socioeconomic linkages understanding Distributive character of Benefits Costs Macroeconomic Impact Effects Benefit Units Simultaneous Policy Comparison Quantification of Qualitative factors Shadow Prices Risk Assessment of Forecast Cost Benefit Analysis (CBA) Χ Χ Monetary units Χ Cost Effectiveness Analysis (CEA) Χ Χ Χ Differs according to Outcome prospects Χ Economic Impact Analysis (EIA) a) Monetary Units, b) Qualitative Indexes Χ Χ Multi Criteria Analysis (MCA) Χ a) Monetary Units, b) Qualitative Indexes Χ Χ 14

15 5. Συνέργειες Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα Συνεργασία για την δημιουργία Ολοκληρωμένου Πλαισίου Ρυθμιστικής Πολιτικής Μεθοδολογία Ρυθμιστικής Πολιτικής: Σχεδιασμός -> Εφαρμογή -> Αξιολόγηση Ρυθμιστικής Πολιτικής. Διασύνδεση του Αναπτυξιακού Προτύπου με τα Εργαλεία Ρυθμιστικής Πολιτικής. Δημιουργία Μεθοδολογίας Αξιολόγησης Συνεπειών Ρύθμισης (ΕΙΑ- ΡΙΑ) Προσαρμοσμένης στις Ανάγκες της Δημόσιας. Συνέργειες με ΥΠΟΙΚ για την δημιουργία πολύ παραγοντικών μοντέλων πρόβλεψης μακροοικονομικών & δημοσιονομικών επιπτώσεων. Μεθοδολογία εκ των υστέρων αξιολόγησης των συνεπειών της Ρύθμισης Follow Up.

16 Σας Ευχαριστώ! Σχεδιασμός, Συντονισμός και Εφαρμογή Δημοσιονομικών Πολιτικών: Οι εμπειρίες του Παρελθόντος και οι Προκλήσεις για το Μέλλον Αλαμπάνος Νικόλαος (M.Sc.) Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πειραιά Ελεγκτής Ελεγκτικό Συνέδριο Αθήνα,