ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΣΤΡΕΠΤΕΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΣΤΡΕΠΤΕΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΕ FAX & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚ/ΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΟΤΑ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Δ/ΣΗΣ ΟΤΑ Ταχ. Δ/νση : Σταδίου 27 Ταχ. Κωδ. : ΑΘΗΝΑ Πληροφορίες: Γ. Στεφανάκης Τηλέφωνο : Αθήνα 9 Φεβρουαρίου 2012 Αριθμ. Πρωτ.: 3881 ΠΡΟΣ: α) τις αποκεντρωμένες διοικήσεις β) τους δήμους και γ) τις περιφέρειες του κράτους Αριθμ. Εγκυκλίου: 2 ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων και περιφερειών, οικονομικού έτους 2012 εφαρμογή ρυθμίσεων επί οικονομικών θεμάτων ΟΤΑ. ΣΧΕΤ.: Το υπ αριθμ / έγγραφό μας. Με το ανωτέρω σχετικό σας γνωστοποιήσαμε την ανάρτηση, στο διαδικτυακό τόπο του Υπουργείο μας της υπ αριθμ / κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, αναφορικά με την παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους 2012, καθώς και την τροποποίηση της υπ αριθμ. 7028/ (ΦΕΚ 253 Β ) απόφασης «Καθορισμός του τύπου του προϋπολογισμού των δήμων και κοινοτήτων», που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2832/Β/ και αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «Διαύγεια» με αριθμό ΑΔΑ: 45Ψ6Ν-9Τ4, και της υπ αριθμ / όμοιας απόφασης, αναφορικά με την παροχή οδηγιών για την κατάρτιση και υποβολή του προϋπολογισμού των Περιφερειών οικονομικού έτους 2012, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2833/Β/14-1

2 και αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «Διαύγεια» με αριθμό ΑΔΑ: 45Ψ6Ν- ΣΤ2. Σε συνέχεια του εγγράφου μας αυτού, με στόχο την αποτελεσματική εφαρμογή των οριζομένων στις ανωτέρω αποφάσεις, έπειτα και από ερωτήματα που διατυπώθηκαν στην υπηρεσία μας από οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, κυρίως του πρώτου βαθμού, σημειώνουμε τα ακόλουθα: α) Επί της παρ. 2 του άρθρου 1 «Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός» Κατά την παροχή οδηγιών για την κατάρτιση και εκτέλεση των προϋπολογισμών των ΟΤΑ, λαμβάνεται υπόψη και η ανάγκη εναρμόνισης αυτών με τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Στο πλαίσιο της εναρμόνισης αυτής, απαιτείται να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, ότι οι ΟΤΑ στο σύνολό τους θα καταρτίζουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και η έννοια του ισοσκελισμένου πρέπει να είναι συνεπής με αυτή που χρησιμοποιείται στο ΜΠΔΣ. Κατόπιν των ανωτέρω, η συγκεκριμένη παράγραφος διαμορφώθηκε ως ακολούθως: «Το σύνολο των δαπανών, αφαιρουμένων των χρεολυσίων, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των εσόδων, αφαιρουμένων των εσόδων από δάνεια, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 262 του ν. 3852/2010, περί υπαγωγής ΟΤΑ στο ειδικό πρόγραμμα εξυγίανσης». Κατά την παροχή οδηγιών με τις ανωτέρω κ.υ.α., ελήφθη υπόψη το θεσμικό πλαίσιο δανεισμού των ΟΤΑ κατά το χρόνο έκδοσης αυτών. Ωστόσο, με διατάξεις του άρθρου 2 «Επείγουσες ρυθμίσεις για την εξυγίανση των δήμων και των περιφερειών και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών» του ν. 4038/2012 «Επείγουσες ρυθμίσεις που αφορούν την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής » (ΦΕΚ 14 Α), επικαιροποιείται η ισχύουσα νομοθεσία που διέπει το δανεισμό των ΟΤΑ της χώρας, με γνώμονα την οικονομική εξυγίανσή τους. Η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της εξυγίανσης των δήμων και των περιφερειών, κατευθύνεται κυρίως προς την ουσιαστική και παράλληλα ευέλικτη στήριξη των υπερχρεωμένων ΟΤΑ έτσι ώστε να διαχειρίζονται, με τη συνδρομή των χρηματοπιστωτικών δομών, το χρέος τους και να το εξυπηρετούν αξιόπιστα, χωρίς παράλληλα να αναστέλλουν κρίσιμες προς τους πολίτες λειτουργίες τους. Ειδικότερα, με τις διατάξεις του ανωτέρω άρθρου: 2

3 1. Παρέχεται ρητά, στους ΟΤΑ της χώρας, η δυνατότητα σύναψης δανειακών συμβάσεων με σκοπό την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους, που προέρχονται από κάθε μορφής δαπάνες (λειτουργικές ή επενδυτικές). Με τις προϊσχύουσες διατάξεις του άρθρου 264 του ν. 3852/2010, παρεχόταν η δυνατότητα σύναψης δανείου μόνο για επενδυτικούς σκοπούς, με συνέπεια να εγείρονται ζητήματα νομιμότητας κατά τη συνομολόγηση δανείου για παντός είδους ληξιπρόθεσμες οφειλές. Τούτο, ωστόσο, είχε ως αποτέλεσμα να ματαιώνεται, εν μέρει, η εφαρμογή ενός μέτρου που συμβάλει στην οικονομική εξυγίανση των ΟΤΑ. Με τη νέα ρύθμιση, θα είναι δυνατή η δανειοδότηση και για την εξόφληση χρεών που προέρχονται από λειτουργικές δαπάνες. Η συμπερίληψη και των λοιπών χρεών, πλην των προερχομένων από δαπάνες επενδύσεων, ισχύει μόνο για όσα εξ αυτών έχουν γεννηθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011, έτσι ώστε να αποτρέπεται η υπερχρέωση των ΟΤΑ εφεξής. 2. Παρέχεται η δυνατότητα στους δήμους και στις περιφέρειες που δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους, πριν από την προσφυγή τους στο Ειδικό Πρόγραμμα Εξυγίανσης του άρθρου 262 του ν. 3852/2010, να εγγράψουν στο σκέλος των εσόδων και σε αναπτυγμένη μορφή του Κ.Α. που αφορά στα δάνεια, το ποσό που αντιστοιχεί αποκλειστικά και μόνο στα χρέη που έχουν προκύψει μέχρι την Το ποσό αυτό θα καλυφθεί με τη συνομολόγηση, έως την , δανείου με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή με πιστωτικά ιδρύματα. Από τη διάταξη αυτή ορίζονται αναλυτικά οι ειδικότερες προϋποθέσεις εφαρμογής της, όπως: η σύνταξη σχετικού σχεδίου οικονομικής υποστήριξης, συνοδευτικού του προϋπολογισμού, από τον ενδιαφερόμενο ΟΤΑ (το σχέδιο των δήμων θα συνταχθεί σύμφωνα με το υπόδειγμα που παραθέτουμε στο Παράρτημα της παρούσας. Ανάλογο υπόδειγμα θα αποσταλεί και για τις περιφέρειες), η έγκριση του σχεδίου αυτού με απόφαση του οικείου συμβουλίου, που συνιστά ταυτόχρονα έγκριση για τη σύναψη του δανείου και λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, ανεξαρτήτως του ύψους του δανείου, ο έλεγχος από την Ελεγκτική Επιτροπή του άρθρου 262 του ν. 3852/2010, 3

4 ο έλεγχος, από τον αρμόδιο ελεγκτή νομιμότητας, της νομιμότητας της απόφασης ψήφισης του προϋπολογισμού στο σύνολό της. Σημειώνεται ότι το υπόδειγμα του Σχεδίου Οικονομικής Υποστήριξης υπάρχει σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδικτυακό τόπο του Υπ. Εσωτερικών, στη διεύθυνση Το Υπουργείο/ Εγκύκλιοι-Αποφάσεις. Το υπόδειγμα αυτό, αφού συμπληρωθεί, θα αποστέλλεται και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση Όσοι εκ των δήμων έχουν τυχόν προχωρήσει στη σύνταξη σχεδίου οικονομικής υποστήριξης κατ εφαρμογή της μνημονευόμενης διάταξης, πριν λάβουν γνώση της παρούσας εγκυκλίου, δεν υποχρεούνται να κινήσουν εξαρχής τη διαδικασία για την ενεργοποίηση της διάταξης αυτής. Αντιθέτως, θα καταθέσουν συμπληρωματικά το σχέδιο οικονομικής υποστήριξης, συντεταγμένο κατά το υπόδειγμα του παραρτήματος. Με τις ανωτέρω περιγραφόμενες ρυθμίσεις, δημιουργείται ένα πλαίσιο με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ να ισοσκελίζουν τον προϋπολογισμό τους, δια της εγγραφής εσόδων από δάνεια, υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Οι αποφάσεις με τις οποίες παρέχονται οδηγίες για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων και περιφερειών, δεν υποκαθιστούν σε καμιά περίπτωση τη νομοθεσία που ρυθμίζει τα επιμέρους ζητήματα που άπτονται της εγγραφής εσόδων και εξόδων στον προϋπολογισμό και δεν μπορεί να ρυθμίζουν τα ζητήματα αυτά με διαφορετικό τρόπο. Και αυτό όχι μόνο γιατί οι εν λόγω ρυθμίσεις είναι μεταγενέστερες ή και περιβάλλονται τη μορφή του τυπικού νόμου και άρα είναι ανώτερης ισχύος αλλά και διότι η παροχή οδηγιών, από πλευράς των συναρμόδιων Υπουργείων, αποτελεί κατ ουσίαν εφαρμοστική πράξη των ρυθμίσεων αυτών, έχει δηλαδή ως στόχο να υποβοηθήσει τους αποδέκτες ΟΤΑ στην ορθή εφαρμογή του κείμενου κανονιστικού πλαισίου. β) Επί της παρ. 3 του ίδιου άρθρου Επίσης για την εναρμόνιση της κατάρτισης και εκτέλεσης των προϋπολογισμών των ΟΤΑ με τους στόχους του ΜΠΔΣ, στη συγκεκριμένη παράγραφο ορίζεται ότι τα ταμειακά υπόλοιπα προηγουμένων ετών δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτούν τρέχουσες δαπάνες (εξαιρουμένων των 4

5 υπόλοιπων από συνεχιζόμενα έργα επενδύσεων), ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα εξασφαλίζουν πως οι ΟΤΑ θα μειώσουν σταδιακά και θα μηδενίσουν τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους, ενώ παράλληλα ότι οι προϋπολογισμοί θα πρέπει να αποτυπώνουν με τη μεγαλύτερη ειλικρίνεια (κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 7 του ν. 3871/2010) τα έσοδα και τις δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν στη διάρκεια του έτους. Υπό το πνεύμα αυτό, αναφέρεται ότι στα έσοδα μπορούν να εγγράφονται ποσά από αδιάθετα ταμειακά υπόλοιπα προηγούμενων ετών αποκλειστικά και μόνο: όταν αυτά προέρχονται από αδιάθετα υπόλοιπα έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων τα οποία συνεχίζονται (ή από αδιάθετες πιστώσεις του προηγούμενου οικονομικού έτους που προορίζονται για δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες και μπορεί να διατεθούν για τη χρηματοδότηση νέων έργων) ή για την εξόφληση υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν σε προηγούμενα έτη και δεν κατέστη δυνατή η εξόφλησή τους εντός των ετών αυτών. Ποσό ίσο με το σύνολο των υποχρεώσεων αυτών εγγράφεται στο σκέλος των εσόδων ως χρηματικό υπόλοιπο προηγούμενης χρήσης, ενώ οι δήμοι υποχρεούνται να εξοφλήσουν κατά προτεραιότητα και με ιεραρχημένο τρόπο, κατά τα οριζόμενα στην περίπτωση ε της παρ. 3 του άρθρου 22Α του ν. 2362/1995, όπως προστέθηκε με το άρθρο 23 του ν. 3871/2010, το σύνολο αυτών των υποχρεώσεων. Όπως προαναφέραμε, κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού των ΟΤΑ τηρείται η αρχή της ειλικρίνειας, που προβλέπεται ευθέως από τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3871/2010. Δεν επιτρέπεται, συνεπώς, η εγγραφή «πλασματικών» εσόδων ή εξόδων στον προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου, πρέπει να εγγράφεται το πραγματικό χρηματικό υπόλοιπο (ταμειακά διαθέσιμα). Η ισοσκέλιση οφειλών προηγουμένων ετών και χρηματικού υπολοίπου είναι εφικτή, σύμφωνα με την ανωτέρω αρχή, εφόσον το ύψος των οφειλών αυτών είναι μικρότερο ή ίσο με το πραγματικό χρηματικό υπόλοιπο. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν δηλαδή το συνολικό ύψος των οφειλών προηγουμένων ετών υπερβαίνει το πραγματικό χρηματικό υπόλοιπο, δεν επιτρέπεται η εγγραφή «πλασματικού» τέτοιου, καθώς αυτό δεν συνάδει με την αρχή της ειλικρίνειας. Επίσης, σε ό,τι αφορά στην υποχρέωση εξόφλησης, κατά προτεραιότητα και με ιεραρχημένο τρόπο, του συνόλου των υποχρεώσεων προηγουμένων ετών, 5

6 εκ μέρους των δήμων της χώρας, έχουν εφαρμογή οι οδηγίες που παρείχαμε με την υπ αριθμ. 30/19664/ εγκύκλιο, με θέμα: «Εφαρμογή των διατάξεων του ΠΔ 113/2010 Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες (ΦΕΚ 194/Α) στους δήμους και στα δημοτικά ΝΠΔΔ». Τέλος, με αφορμή ερωτήματα που διατυπώθηκαν για ενδεχόμενη αδυναμία κάλυψης των τρεχόντων εξόδων (και ειδικότερα των δαπανών μισθοδοσίας) στις αρχές του οικονομικού έτους, λόγω ανεπάρκειας των εισπράξεων, εξαιτίας της εφαρμογής της παρ. 3 του άρθρου 1 των εν λόγω ΚΥΑ, σημειώνουμε ότι: Η δαπάνη των περιφερειών για την καταβολή της μισθοδοσίας του προσωπικού τους καλύπτεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Για τους δήμους έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 24 του ν. 1080/1980, όπου ορίζεται ρητά ότι, για τη διασφάλιση της κανονικής καταβολής των αποδοχών των δημοτικών υπαλλήλων και συνταξιούχων, παρακρατείται, από τα έσοδα που εισπράττονται κατά τη διάρκεια του έτους, που δεν διατίθενται για ειδικούς σκοπούς, ποσό που αντιστοιχεί στις αποδοχές και συντάξεις ενός διμήνου των υπαλλήλων και συνταξιούχων αυτών. Το ανωτέρω ποσό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το συγκεκριμένο σκοπό, ανανεώνεται διαρκώς από τα έσοδα που εισπράττονται στο μεταξύ και δεν συμπεριλαμβάνεται στο χρηματικό υπόλοιπο, ούτε συσχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με αυτό. γ) Επί της παρ. 13 του άρθρου 4 «Γενικές οδηγίες κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2012» : Τονίζεται ότι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο αυτή, από την εγγραφή στους οικείους Κ.Α. της ομάδας 32 «Εισπρακτέα υπόλοιπα από βεβαιωθέντα έσοδα κατά τα παρελθόντα έτη», εξαιρούνται τυχόν επισφαλείς απαιτήσεις, ανεπίδεκτες ενδεχομένως είσπραξης, ώστε να μην παραβιάζεται, δια της εγγραφής επισφαλών απαιτήσεων στον προϋπολογισμό, η αρχή της ειλικρίνειας. Οι επισφαλείς απαιτήσεις, σε περίπτωση είσπραξής τους, θα εγγραφούν στον προϋπολογισμό με σχετική αναμόρφωση. Έσοδα των Κ.Α. της ομάδας 32, που έχουν το χαρακτήρα των ανταποδοτικών ή ειδικευμένων, θα αντιστοιχίζονται με τις σχετικές δαπάνες, ενώ ανειδίκευτα έσοδα θα εγγράφονται κατά προτεραιότητα στους οικείους Κ.Α. της 6

7 κατηγορίας 81 «Πληρωμές υποχρεώσεων παρελθόντων οικονομικών ετών» του προϋπολογισμού. Καθορισμός υποχρεωτικών δαπανών των δήμων Με την παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 4038/2012, προστίθενται στις υποχρεωτικές δαπάνες των δήμων, όπως αυτές καθορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006), οι ακόλουθες κατηγορίες: Τα ποσά για την καταβολή των προνοιακών επιδομάτων, καθώς και η προμήθεια υλικών και τροφίμων για την άσκηση της αρμοδιότητας κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης (ως περίπτωση ιδ). Οι δαπάνες που προκύπτουν από την εκτέλεση των διετών προγραμμάτων δράσης των κοινωφελών επιχειρήσεων (ως περίπτωση ιε). Οι δαπάνες που απορρέουν από συμβάσεις ανάθεσης εκτέλεσης έργων, εργασιών, προμηθειών, υπηρεσιών και μελετών (ως περίπτωση ιστ). Εγγραφή διακανονισθείσας οφειλής στον δημοτικό ή περιφερειακό προϋπολογισμό Στην παρ. 2 του άρθρου 2 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Ρυθμίσεις κατεπειγόντων θεμάτων εφαρμογής του ν.4024/2011 «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο βαθμολόγιο, εργασιακή εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής » και των Υπουργείων Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εσωτερικών, Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων που αφορούν την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής » (ΦΕΚ 268 Α 2011), ορίζεται ότι δήμοι και περιφέρειες που έχουν προβεί, έπειτα από απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου τους, σε διακανονισμό των ληξιπροθέσμων οφειλών τους προς ιδιώτες, εγγράφουν στον ετήσιο προϋπολογισμό τους μόνο το μέρος της διακανονισθείσας οφειλής που αντιστοιχεί στο έτος που αναφέρεται ο προϋπολογισμός και όχι το σύνολό της. 7

8 Συμψηφισμός οφειλών δήμων στο ελληνικό δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 27 του ν. 3756/2009 (ΦΕΚ 53 Α) έσοδα Στην παρ. 1 του άρθρου 2 της ίδιας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, προβλέπεται ότι με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, οφειλές δήμων στο ελληνικό δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, μετά των κάθε είδους προστίμων και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής τους, συμψηφίζονται με τα συνολικά προβλεπόμενα στο άρθρο 27 του ν. 3756/2009 έσοδα εκάστου, κατόπιν συγκέντρωσης στοιχείων βεβαιωτικών, ως προς το ύψος και το είδος των οφειλών κάθε δήμου, με μέριμνα της Διεύθυνσης Οικονομικών ΟΤΑ του Υπουργείου μας. Κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, οφειλές ύψους μικρότερου ή ίσου των ανωτέρω συνολικών εσόδων, συμψηφίζονται στο σύνολό τους και δεν υπόκεινται σε πρόστιμα ή προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής για χρονική περίοδο μεταγενέστερη της θέσης σε ισχύ του παρόντος νόμου. Το τμήμα των εσόδων που απομένει, ανεξαρτήτως του χρόνου που πρέπει να αποδοθεί στους δήμους, μπορεί να συμψηφίζεται και στο μέλλον με παρόμοιες οφειλές τους. Οφειλές που υπερβαίνουν το ύψος των εσόδων, συμψηφίζονται με αυτά στο σύνολό τους και το τμήμα των οφειλών που συμψηφίζεται δεν υπόκειται σε πρόστιμα ή προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Στις ανωτέρω οφειλές συμπεριλαμβάνονται και όσες έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, μετά των προβλεπόμενων ευεργετημάτων και απαλλαγών, καθώς και οφειλές των δήμων που προέρχονται από τα νομικά τους πρόσωπα, δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου και έχουν αναληφθεί νομίμως από αυτούς. Είναι δυνατόν επίσης να συμψηφιστούν οφειλές για τις οποίες εκκρεμεί προσφυγή ή έφεση στα αρμόδια δικαστήρια, ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησής τους, κατόπιν προηγούμενης έγγραφης παραίτησης των ενδιαφερομένων από το ένδικο βοήθημα ή από το δικαίωμα άσκησης αυτού. Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μπορεί να καθορίζονται επιπλέον στοιχεία ως προς τη διαδικασία του συμψηφισμού των οφειλών, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, των δήμων και των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. 8

9 Επισημαίνεται ιδιαιτέρως ότι, οι οφειλές προς το ελληνικό δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία που συμψηφίζονται είναι εκείνες που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες και υπάρχει αδυναμία καταβολής τους από τον δήμο. Ο κάθε ενδιαφερόμενος δήμος θα πρέπει να πάρει βεβαίωση από το φορέα στον οποίο οφείλει, όπου θα εμφανίζεται το ακριβές ποσό και το είδος του χρέους. Εν συνεχεία, το οικείο δημοτικό συμβούλιο θα εκφράζει τη βούλησή του να υπαχθεί στη ρύθμιση με λήψη σχετικής απόφασης. Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, στις οποίες διαβιβάζεται η παρούσα, να συγκεντρώσουν όλες τις αποφάσεις-αιτήσεις των δήμων χωρικής αρμοδιότητάς τους με τις συνημμένες σε αυτές βεβαιώσεις των φορέων και τις τυχόν παραιτήσεις των ενδιαφερομένων από ένδικο βοήθημα ή από το δικαίωμα άσκησης αυτού, όπου συντρέχει περίπτωση, και αφού προβούν στον έλεγχο νομιμότητας των αποφάσεων κατά το άρθρο 226 του ν.3852/2010 να τις αποστείλουν στην Διεύθυνση Οικονομικών ΟΤΑ έως την 30η Απριλίου 2012, προκειμένου να εκδοθεί η κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών για το συμψηφισμό των οφειλών. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. Αποκεντρωμένες Διοικήσεις του Κράτους 2. Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας Ακαδημίας 65 και Γενναδίου 8 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ 3. Ένωση Περιφερειών Ελλάδας Μεσογείων 15 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ Ο ΓΕΝ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: 1. Γραφείο Υπουργού 2. Γραφείο Υφυπουργού 3. Γραφείο Γεν. Γραμματέα 4. Γραφείο Γεν. Δ/ντη Οικ. Υπηρεσιών 5. Δ/νση Οικονομικών ΟΤΑ (Τμήμα Οικονομικής Δ/σης ΟΤΑ) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΓΕΝ. Δ/ΝΤΗΣ Γ. Στεφανάκης Β. Σκαραμαγκά Α. Μπελιά Θ. Οικονόμου 9

10 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΧΕΔΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 10

11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟΥ 1 Χρηματοοικονομική ανάλυση οικονομικής κατάστασης δήμου 1.1 Αποτύπωση υπάρχουσας κατάστασης (υπόδειγμα 1) 1.1.1Στοιχεία ενεργητικού Ανάλυση απαιτήσεων ανά κατηγορία εσόδου - εκτίμηση δυνατότητας είσπραξης απαιτήσεων Προσδιορισμός των εγγεγραμμένων απαιτήσεων από το ελληνικό δημόσιο ή ευρωπαϊκά προγράμματα ή άλλους φορείς, αναθέσεων που αντιστοιχίζονται με έργα προμήθειες κ.λπ. που έχουν τιμολογηθεί και έχουν εγγραφεί στις υποχρεώσεις του δήμου Προσδιορισμός απαιτήσεων για τις οποίες δεν έχουν γίνει ακόμα εγγραφές για εκτελεσμένα δράσεις και έργα Ανάλυση ταμειακών διαθεσίμων σε αναλυτικές σε κατηγορίες με προορισμό (τακτικά ειδικευμένα - ανειδίκευτα, έκτακτα κ.λπ.) Υποχρεώσεις από δάνεια Ανάλυση δανειακών υποχρεώσεων - άληκτο κεφάλαιο, λήξη δανείου, επιτόκιο, δόση (κατάσταση ανά δάνειο με ανάλυση τόκου & χρεολυσίου) Ειδική αναφορά στους παράγοντες που πιθανόν να τις αυξήσουν (καταπτώσεις εγγυήσεων σε επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ κ.λπ.), στους περιορισμούς χρηματοδότησής τους Λοιπές Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Προσδιορισμός των λοιπών μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων (αν υπάρχουν) Άλλες μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (μακροχρόνιες ρυθμίσεις οφειλών κ.λπ.) 11

12 1.1.4 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ανάλυση υποχρεώσεων ληξιπρόθεσμες οφειλές - Προμηθευτές με ανάλυση αν πρόκειται για έργα για τα οποία υπάρχουν απαιτήσεις από το ελληνικό δημόσιο (π.χ. τιμολογημένα έργα προγράμματος «Θησέας», ΕΣΠΑ κ.λπ.) - Υποχρεώσεις σε ασφαλιστικά ταμεία / ληξιπρόθεσμες οφειλές - Υποχρεώσεις σε ελληνικό δημόσιο (φόροι κ.λπ.) - Λοιπές υποχρεώσεις Στις υποχρεώσεις περιλαμβάνονται και οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις 1.1.5Λοιπές οικονομικές πληροφορίες που μπορεί να επηρεάσουν την πορεία των οικονομικών του δήμου Παροχή εγγυήσεων σε τρίτους (επιχειρήσεις ΟΤΑ, ΔΕΥΑ κ.λπ.) Καταπτώσεις εγγυήσεων Εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις 1.2 Πορεία υλοποίησης προϋπολογισμού 2011 (πίνακες 2, 3) Απολογιστικά στοιχεία των εσόδων για το 2011 (υπόδειγμα 2) Απολογιστικά στοιχεία των εσόδων για το 2011 (υπόδειγμα 3) 1.3 Αξιολόγηση οικονομικής διοίκησης και διαχείρισης, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, αναφορά στην οικονομική κατάσταση των νομικών προσώπων του δήμου 1.4 Συμπεράσματα - προσδιορισμός των προβλημάτων προτάσεις με συγκεκριμένα μέτρα αναβάθμισης της οικονομικής διοίκησης και διαχείρισης 12

13 2 Προσδιορισμός των στόχων του σχεδίου και των μέτρων περιορισμού των δαπανών και αύξησης των εσόδων 1. Ανάλυση στόχων σχεδίου 2. Παρουσίαση, ανάλυση, τεκμηρίωση μέτρων περιορισμού των δαπανών. Υπολογισμός των επιπτώσεων των μέτρων με χρονικό ορίζοντα τετραετίας (υπόδειγμα 4α) 3. Παρουσίαση, ανάλυση, τεκμηρίωση μέτρων και πολιτικών για την αύξηση των ιδίων εσόδων και τις πιθανές πηγές χρηματοδότησης. Υπολογισμός των επιπτώσεων των μέτρων με χρονικό ορίζοντα τετραετίας (υπόδειγμα 4β) 3 Προσδιορισμός οικονομικών αποτελεσμάτων για τα έτη Ανάλυση και τεκμηρίωση των εσόδων, δαπανών και αποτελεσμάτων: Πορεία εσόδων (υπόδειγμα 5) Πορεία δαπανών (υπόδειγμα 6) Προσδιορισμός ετήσιων αποτελεσμάτων Μεταβολή στοιχείων ισολογισμού (υπόδειγμα 7) 13

14 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 1 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΝ. Απολογισμός 2010 Απολογισμός 2011 Στοιχεία Ενεργητικού Α. Απαιτήσεις Απαιτήσεις από φόρους, τέλη κ.λπ Απαιτήσεις από ελληνικό δημόσιο Λοιπές απαιτήσεις 0 0 Β. Διαθέσιμα Ταμείο Καταθέσεις όψεως και προθεσμίας 0 0 Γ Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού Έξοδα επόμενων χρήσεων Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα Λοιποί μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού 0 0 Μεταβολή % Στοιχεία Παθητικού Α. Υποχρεώσεις από δάνεια Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες 0 0 Β. Λοιπές υποχρεώσεις Προμηθευτές Αμοιβές προσωπικού πληρωτέες 3. Υποχρεώσεις από φόρους τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 0 0 Γ Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού Έσοδα επόμενων χρήσεων Έξοδα χρήσεως δουλευμένα (πληρωτέα) Λοιποί μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού 0 0 Λοιπά πληροφοριακά οικονομικά στοχεία Εγγυήσεις προς τρίτους Καταπτώσεις εγγυήσεων προς τρίτους (ΔΕΥΑ, λοιπές επιχειρήσεις κ.λπ.) Εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις

15 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 2 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 2011 Έσοδα - εισπράξεις Απολογισμός Προϋπ/σμός Βεβαιωθέντα % Εισπραχθέντα % /1 3 3/1 3/2 0 Τακτικά έσοδα Πρόσοδοι από ακίνητη περιουσία Πρόσοδοι από κινητή περιουσία Έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα Έσοδα από λοιπά τέλη - δικαιώματα και παροχή υπηρεσιών Φόροι και εισφορές Έσοδα από επιχορηγήσεις Επιχορηγήσεις για προνοιακά επιδόματα Λοιπά τακτικά έσοδα Έκτακτα έσοδα Έσοδα από την εκποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας Επιχορηγήσεις για κάλυψη λειτουργικών δαπανών Επιχορηγήσεις για επενδυτικές δαπάνες Δωρεές - κληρονομιές - κληροδοσίες Προσαυξήσεις - πρόστιμα - παράβολα Λοιπά έκτακτα έσοδα Έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών Τακτικά έσοδα Έκτακτα έσοδα Εισπράξεις από δάνεια και απαιτήσεις από Π.Ο.Ε Εισπράξεις από δάνεια Εισπρακτέα υπόλοιπα προηγούμενων οικονομικών ετών Εισπράξεις υπέρ δημοσίου και τρίτων Εισπράξεις υπέρ του δημοσίου Εισπράξεις υπέρ τρίτων ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ ΕΤΟΥΣ Χρηματικό υπόλοιπο προηγούμενου έτους 0 0 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ

16 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 3 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 2011 Απολογισμό Προϋπ/σμό Δεσμευθέντ Τιμολογηθέντ % Κ.Α. ς ς α α % Ενταλθέντα Πληρωθέντα % % /1 3 3/ /1 5/3 6. Έξοδα Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Αμοιβές αιρετών και τρίτων Παροχές τρίτων Φόροι - τέλη Λοιπά γενικά έξοδα Πληρωμές για την εξυπηρέτηση δημοσίας πίστεως Δαπάνες προμήθειας αναλωσίμων Πληρωμές - μεταβιβάσεις σε τρίτους Πληρωμές προνοιακών επιδομάτων Λοιπά έξοδα Επενδύσεις Αγορές κτιρίων, τεχνικών έργων και προμήθειες παγίων Έργα Μελέτες, έρευνες, πειραματικές εργασίες κλπ Τίτλοι πάγιας επένδυσης (συμμετοχές σε επιχειρήσεις) Πληρωμές Π.Ο.Ε., αποδόσεις και προβλέψεις Πληρωμές Π.Ο.Ε Αποδόσεις Προβλέψεις μη είσπραξης Αποθεματικό 0 0 Σύνολα ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ - ΈΛΛΕΙΜΜΑ

17 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 4α ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΜΕΤΡΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 4 β ΜΕΤΡΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΑ

18 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 5 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ Κ.Α. Απολογισμός Απολογισμός Προϋπολογισμοί Τακτικά έσοδα Πρόσοδοι από ακίνητη περιουσία Πρόσοδοι από κινητή περιουσία Έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα Έσοδα από λοιπά τέλη - δικαιώματα και παροχή υπηρεσιών Φόροι και εισφορές Έσοδα από επιχορηγήσεις Επιχορηγήσεις για προνοιακά επιδόματα Λοιπά τακτικά έσοδα Έκτακτα έσοδα Έσοδα από την εκποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας Επιχορηγήσεις για κάλυψη λειτουργικών δαπανών Επιχορηγήσεις για επενδυτικές δαπάνες Δωρεές - κληρονομιές - κληροδοσίες Προσαυξήσεις - πρόστιμα - παράβολα Λοιπά έκτακτα έσοδα Έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών Τακτικά έσοδα Έκτακτα έσοδα Εισπράξεις από δάνεια και απαιτήσεις από Π.Ο.Ε Εισπράξεις από δάνεια Εισπρακτέα υπόλοιπα προηγούμενων οικονομικών ετών Εισπράξεις υπέρ δημοσίου και τρίτων Εισπράξεις υπέρ του δημοσίου Εισπράξεις υπέρ τρίτων ΣΥΝΟΛΑ ΕΣΟΔΩΝ ΕΤΟΥΣ Χρηματικό υπόλοιπο προηγούμενου έτους

19 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 6 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ Κ.Α. Απολογισμός Απολογισμός Προϋπολογισμοί Λειτουργικές δαπάνες Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Αμοιβές αιρετών και τρίτων Παροχές τρίτων Φόροι - τέλη Λοιπά γενικά έξοδα Πληρωμές για την εξυπηρέτηση δημοσίας πίστεως Δαπάνες προμήθειας αναλωσίμων Πληρωμές - μεταβιβάσεις σε τρίτους Πληρωμές προνοιακών επιδομάτων Λοιπά έξοδα Επενδύσεις Αγορές κτιρίων, τεχνικών έργων και προμήθειες παγίων Έργα Μελέτες, έρευνες, πειραματικές εργασίες κλπ Τίτλοι πάγιας επένδυσης (συμμετοχές σε επιχειρήσεις) Πληρωμές Π.Ο.Ε., αποδόσεις και προβλέψεις Πληρωμές Π.Ο.Ε Αποδόσεις Γενικό σύνολο ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ - ΈΛΛΕΙΜΜΑ 19

20 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Νο 7 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 2010 Απολογισμός 2011 εκτίμηση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Α. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Απαιτήσεις από φόρους, τέλη κ.λπ Απαιτήσεις από ελληνικό δημόσιο Λοιπές απαιτήσεις Β. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο Καταθέσεις όψεως και προθεσμίας ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Α. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΌ ΔΑΝΕΙΑ Μακρ/θεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες Βραχ/θεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες Β. ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Γ. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προμηθευτές Αμοιβές προσωπικού πληρωτέες 3. Υποχρεώσεις από φόρους τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις

21 Θεσμικό πλαίσιο - Ν. 3852/2010, άρθρα 264 και Ν. 3870/2010, άρθρο 18, παρ Ν.3943/2011, άρθρο 49 - Ν. 3979/2011, άρθρο 43 - Ν. 3463/2006, Κεφάλαιο Δ : Δάνεια - N. 4018/2011, άρθρο 12 - Ν. 4038/2012 «Επείγουσες ρυθμίσεις που αφορούν την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής » - Υ.Α /2010 «Καθορισμός του ανώτατου ορίου του συνολικού χρέους δήμου που προβαίνει σε δανεισμό, ως ποσοστού των συνολικών εσόδων του» - ΥΠ.ΕΣ.Α.Η.Δ., Εγκύκλιος 15/45352/ «Εξέταση αιτημάτων ΟΤΑ πρώτου βαθμού για λήψη δανείων» - Κ.Υ.Α /2011 «Καθορισμός διαδικασίας για την εξασφάλιση της ισοσκέλισης του προϋπολογισμού των ΟΤΑ» - Απόφαση Δ.Σ. Τ.Π.Δ. της 19/05/ ΥΑ 43288/2011 «Ειδικό Πρόγραμμα Εξυγίανσης του άρθρου 262 του ν. 3852/2010» 21