ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΩΣ ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΙΔΑΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΡΚΟΥΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

2 Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΕΓΡΑΦΕ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. Ποιοι ήταν οι στόχοι της Γυμναστικής; Η αρμονική ανάπτυξη του σώματος. Η βελτίωση της υγείας. Η διάπλαση του καλού και αγαθού πολίτη. Η απόκτηση καλών συνηθειών. Ωφελιμότητα (ΣΩΚΡΑΤΗΣ) 2

3 ΠΛΑΤΩΝ Την διαίρεσε σε δυο κατηγορίες: Α) Πάλη. Καθαρά ανταγωνιστικές δραστηριότητες. Β) Όρχηση. Τέσσερις ενότητες: 1) χειρονομία 2) σκιαμαχία 3) ορχηστικές κινήσεις 4) ασκήσεις προετοιμασίας και αποκατάστασης αποθεραπείας 3

4 ΠΛΑΤΩΝ Ο Πλάτων όρισε τους σκοπούς της Γυμναστικής σε φυσιολογικούς και μορφωτικούς. Η γυμναστική συμβάλλει «στην υπακοή του σώματος στη χρηστή βούληση», δηλαδή ο χαρακτήρας, μέσω της γυμναστικής πλάθεται και δοκιμάζεται με τρόπο ώστε το άτομο να ελέγχει το θυμό και τον εγωισμό του. Η άποψη για τις αθλοπαιδιές και τον πρωταθλητισμό αγγίζει την υπερβολή, τα χαρακτηρίζει ως μέσα βαρβαρότητας. «Η αθλητική έξις σφαλερά προς υγείαν και προς πολιτικήν ευεξίαν». 4

5 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Θεωρεί τη Γυμναστική σαν αυτοτελή επιστήμη. Προσδίδει στη γυμναστική ανατομικά, φυσιολογικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Διαχωρίζει στους σκοπούς και τις ασκήσεις ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τις σωματικές, πνευματικές και ψυχικές δυνατότητες των ασκουμένων. Θέτει ως πρωταρχικό στόχο την απόκτηση καλών συνηθειών για την διατήρηση βελτίωση της υγείας με παράλληλο στόχο την διάπλαση του καλού και ελεύθερου-ηθικού Πολίτη. 5

6 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ «Η αναγκαιότητα της γυμναστικής σαν μέσο αγωγής για τους πολλούς, με ήπια ένταση και όχι σαν μέσο από τους προικισμένους για τη μεγιστοποίηση των αθλητικών τους επιδόσεων». Τι ερμηνεία δίνουμε σήμερα για τις απόψεις του; Πόσο κοντά είναι με αυτούς που πιστεύουν ότι η γυμναστική είναι για τους πολλούς και πόσο ενάντια τοποθετείται σε εκείνους που επενδύουν με κάθε τρόπο στο πιο ψηλά, πιο γρήγορα, πιο δυνατά; 6

7 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Rabelais ( ): στρέφει την αγωγή προς τη ζωή, όπου ο λόγος δεν είναι παντοδύναμος αλλά η εμπειρία, η πράξη, είναι αυτό που συναντιέται στην καθημερινότητα. 7

8 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Hieronymus Mercurialis ( ): Στο σύγγραμμα του De Arte Gymnastica μεταφέρει τις απόψεις των, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Ιπποκράτη και Γαληνού για την έννοια, σκοπό και περιεχόμενο της σωματικής εκπαίδευσης των αρχαίων Ελλήνων. Προληπτικό Θεραπευτικό χαρακτήρα της άσκησης. 8

9 ΓΥΜΝΑςΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ςτην ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙςΜΟΥ Διαφωτισμός: πνευματική κίνηση που αναθεώρησε τον τότε τρόπο ζωής. Χρησιμοποίησε την επιστημονική λογική ενάντια στις αυθαιρεσίες, δόγματα και δοξασίες της θρησκείας. John Locke, Jean Jacques Rousseau, Guts Muts: έβαλαν τα πρώτα θεμέλια της σύγχρονης Φυσικής Αγωγής. 9

10 Η ΓΕΝΝΗςΗ ΤΩΝ ΓΥΜΝΑςΤΙΚΩΝ ςυςτηματων ςτην ΕΥΡΩΠΗ. ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ςυςτημα Ludwig Jahn ( ). Βασικός συντελεστής. Περιελάμβανε ασκήσεις με και χωρίς όργανα. Στόχευε στην εξύψωση του εθνικού φρονήματος μέσω της αύξησης της βιολογικής απόδοσης. Ήταν η απαίτηση της εποχής. 10

11 ΣΟΥΗΔΙΚΟ ΓΥΜΝΑςΤΙΚΟ ςυςτημα Per Henrik Ling ( ) Προσανατολισμός: η αύξηση της βιολογικής απόδοσης με κυρίαρχο σκοπό την διατήρηση και τη βελτίωση της υγείας. Εισήγαγε το αξίωμα ότι: «γυμναστική άσκηση θεωρείται μόνο εκείνη στην οποία έχει εκ των προτέρων προσδιορισθεί το λειτουργικό της αποτέλεσμα με τις αρχές της μηχανικής και της ανατομικής». 11

12 Η ΣΟΥΗΔΙΚΗ ΓΥΜΝΑςΤΙΚΗ Στρατιωτική Γυμναστική Θεραπευτική Γυμναστική Αισθητική Γυμναστική Παιδαγωγική - Σχολική Εκπαιδευτική Γυμναστική. Ο υιός Hjalmar Ling ασχολήθηκε και εισήγαγε ασκήσεις για την παιδική ηλικία. Την Σουηδική Γυμναστική, με παλινδρομήσεις, εισήγαγε ο Ι. Χρυσάφης στα εκπαιδευτικά προγράμματα του σύγχρονου Ελληνικού κράτους και ίσχυσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του

13 ΓΥΜΝΑςΤΙΚΑ ςυςτηματα ςε ΑΛΛΕς ΧΩΡΕς Ελβετία. J.H. Pestalozzi ( ). Βασίστηκε στο γερμανικό σύστημα. Αφετηρία της Ενόργανης Γυμναστικής. Αγγλία. Thomas Arnold: αθλοπαιδιές, σπορ: στόχος η κοινωνική συνοχή. Ρωσία. Lesgraft ( ). Συνδυασμός Αγγλικού και Σουηδικού Συστήματος. Δανία. Adolf Spiess ( ). Σχολική Γυμναστική, εκπαιδευτικός χαρακτήρας. ΗΠΑ, Καναδάς. Μετaφέρθηκαν και εξελίχτηκαν τα ήδη γνωστά γυμναστικά συστήματα. 13

14 Η ΦΥςΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ςτον 20Ο ΑΙΩΝΑ Η γυμναστική σήμερα είναι ένα μέρος της Φ.Α. Οι νέες απόψεις: Claparede. Ανάγκη της μελέτης της παιδικής ηλικίας, η διδασκαλία πρέπει να προχωρά με βάση τους φυσικούς και πνευματικούς νόμους ανάπτυξης του παιδιού. Dewey. Επίκεντρο ο μαθητής, όχι η ύλη. Montessori. Έμφαση στη δημιουργικότητα. Piaget. Ενίσχυση της κατανόησης και της ανακάλυψης. Dalcrose. Εισαγωγή της μουσικής και του ρυθμού. Orff. Διδασκαλία του χορού και της μουσικής. Laban. ο άνθρωπος κινείται επειδή το θέλει και, όταν το κάνει, επιθυμίες και συναισθήματα συνυπάρχουν με 14 την κίνηση

15 Η ΦΥςΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ςτον 20Ο ΑΙΩΝΑ επανακαθόρισαν στόχους. βελτίωσαν τις μεθόδους διδασκαλίας δίδοντας μεγάλη έμφαση στην έννοια σχολικό περιβάλλον. τροποποίησαν ασκήσεις - κινητικά ερεθίσματα. επιβεβαίωσαν τους αρχαίους κλασσικούς φιλοσόφους: ότι η γυμναστική είναι μέσο για τους πολλούς, με μορφωτικό χαρακτήρα. Ποια στοιχεία αναγνωρίζετε στο σημερινό αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου; 15

16 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑςΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ένα σύστημα ειδικά επιλεγμένων φυσικών ασκήσεων και μεθόδων που είναι μαζικό μέσο φυσικής αγωγής και που έχει σαν σκοπό να προωθήσει την ανάπτυξη των ασκούμενων, να ενισχύσει την κατάσταση της υγείας τους, να αντισταθμίσει τα αποτελέσματα των μονόπλευρων κινητικών ενεργειών και να τους προετοιμάσει για την κινητική εξειδίκευση στη δουλειά και τον αθλητισμό. 16

17 Η ΓΥΜΝΑςΤΙΚΗ ςτο ςυγχρονο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟς Ναύπλιο Γερμανικό σύστημα (Κορκ). Γ. Παγών και Ι. Φωκιανός: συνεχίζουν και τροποποιούν για κάτι Ελληνοκεντρικότερο. Ι. Χρυσάφης υπέρμαχος του Γερμανικού αλλά στη συνέχεια ασπάζεται, μελετά και καθιερώνει το Σουηδικό σύστημα Γυμναστικής εισάγεται η γυμναστική στην εκπαίδευση εμφανίζεται στα αναλυτικά προγράμματα υπολογίζεται ισότιμα (;) 1883 καθιερώνεται το 3ωρο. 130 χρόνια μετά, τι; 17

18 ΤΙ ΜΕΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Η γυμναστική είναι βασικό κομμάτι της εκπαίδευσης στην αρχαία Ελλάδα. Σήμερα είναι; Αναγέννηση: στροφή στην μελέτη των αρχαίων (Mercurialis). Διαφωτισμός: όχι στις δοξασίες ναι στην επιστημονική λογική. Οι γυμναστές, σήμερα, το έχουν αποδεχθεί; Γυμναστικά συστήματα. Ο όρος Παιδαγωγική Γυμναστική προέρχεται από το Σουηδικό σύστημα (Per Henrik Ling - Hjalmar Ling). Η Παιδαγωγική Γυμναστική είναι για τους πολλούς, με τις ατομικές μας διαφορές και όχι για τους προικισμένους τους αθλητές (μεγαλοφυείς). Η διδασκαλία του μαθήματος στο Δημοτικό σχολείο υπό το πρίσμα των νέων τάσεων (Claparede, Dewey, Montessori, Piaget, Dalcrose, Orff, Laban). Παλινωδίες στο σύγχρονο Ελληνικό κράτος για την αναγκαιότητα και τη μορφή του μαθήματος. Τι ισχύει; 18