ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ PORTFOLIO ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ PORTFOLIO ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:"

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ PORTFOLIO ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Επιμορφωτικό υλικό Περιφερειακών Επιμορφωτικών Ημερίδων και Σεμιναρίων στο πλαίσιο του Υποέργου 3 «Περιφερειακά Επιμορφωτικά Σεμινάρια» και του Υποέργου 4 «Παραγωγή, αναπαραγωγή και διάδοση ενημερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού» των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» ΕΣΠΑ ΑΘΗΝΑ 2012

2 2

3 3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ PORTFOLIO ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Επιμορφωτικό υλικό Περιφερειακών Επιμορφωτικών Ημερίδων και Σεμιναρίων στο πλαίσιο του Υποέργου 3 «Περιφερειακά Επιμορφωτικά Σεμινάρια» και του Υποέργου 4 «Παραγωγή, αναπαραγωγή και διάδοση ενημερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού» των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» ΕΣΠΑ ΑΘΗΝΑ 2012

4 4 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΜΟΝΑΔΑ Β1 «ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ» Επιμέλεια Έκδοσης: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Θεώνη Βάλβη, Υπεύθυνη Έργου των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ , καθώς και του Υποέργου 4 «Παραγωγή, Αναπαραγωγή και διάδοση εκπαιδευτικού και ενημερωτικού υλικού» στους Άξονες Προτεραιότητας 1, 2 και 3 των παραπάνω Πράξεων. Επιμέλεια των κειμένων των Σχολικών Συμβούλων Γαλλικής και Γερμανικής Γλώσσας: Δρ. Ευαγγελία Καγκά, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Εθνική Εκπρόσωπος και Συντονίστρια του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών. Τελικός Δικαιούχος των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ : Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων (ΕΥΕ ΕΔ) του Υπ. Παιδείας, Δ.Β.Μ.Θ. Φορέας Πρότασης και Λειτουργίας των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ : Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΣΠΕ) του Υπ. Παιδείας, Δ.Β.Μ.Θ. Φορέας Χρηματοδότησης των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ : Διεύθυνση Προγραμματισμού Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΔΙΠΕΕ) του Υπ. Παιδείας, Δ.Β.Μ.Θ. Υπεύθυνη Έργου Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ , κατά τη διάρκεια των σχολικών ετών , και : Χρυσάνθη Τζιωρτζιώτη, στέλεχος της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υπ. Παιδείας, Δ.Β.Μ.Θ. Υπεύθυνη του Υποέργου 3 «Περιφερειακά Επιμορφωτικά Σεμινάρια» των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ , κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους : Βάια Καλύβα, αποσπασμένη εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ 19 στην Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υπ. Παιδείας, Δ.Β.Μ.Θ.

5 5 Η παρούσα έκδοση συγχρηματοδοτήθηκε από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από Εθνικούς πόρους στο πλαίσιο των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» με κωδικούς MIS , MIS , MIS των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ Παραγωγή, αναπαραγωγή και διανομή του εκπαιδευτικού και ενημερωτικού υλικού στην Ελλάδα: multimedia A.E. Copyright 2012 Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ISBN

6 6

7 7 Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών είναι ένας πολυγλωσσικός ατομικός φάκελος όπου κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα αφενός να παρακολουθεί και να καταγράφει την εξελικτική πορεία της οικειοποίησης των γλωσσών που μαθαίνει εντός και εκτός σχολείου, και αφετέρου να οικοδομεί το πολυπολιτισμικό του profil», Οδηγός Εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στο Δημοτικό Σχολείο, Αθήνα 2010

8 8

9 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αντί-Προλόγου της Υπεύθυνης Έργου των Πράξεων και στελέχους της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, κας Βάλβη Θεώνης Εισαγωγή Παιδαγωγική αξία του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών Μέρος Α Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στην παιδαγωγική αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών Ευαγγελία Καγκά...19 Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών για το δημοτικό σχολείο: Ένα εργαλείο ποιοτικής αυτοαξιολόγησης και ανάπτυξης επικοινωνιακών και διαπολιτισμικών δεξιοτήτων Ευαγγελία Καγκά...36 Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην παιδαγωγική αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών: Μια πρόταση βιωματικής διαδικασίας Μέρος Β..47 Αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην εκπαιδευτική διαδικασία: Παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις Μαυρομμάτη Ευφημία..48 Ανακαλύπτω το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών Κεχρή Αθηνά..58 Τα πρώτα βήματα διδακτικής ευαισθητοποίησης με στόχο την αυτοαξιολόγηση του μαθητή με το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών για το δημοτικό Μαλούτα Μαρία 61 Το Portfolio Γλωσσών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Στάδια οργάνωσής του και δείγμα παρουσίασης δραστηριοτήτων διαπολιτισμικών εμπειριών

10 10 Νίκου Θεοδώρα.64 Ένταξη του Portfolio στη μαθησιακή διαδικασία, δραστηριότητες και καλές πρακτικές Τριανταφύλλου Άννα.71 «Γλωσσικό Βιογραφικό» και ανάπτυξη της πολυγλωσσικής και πολυπολιτισμικής ικανότητας Μπουκουβάλα Ελένη 80 Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών και Πολλαπλή Νοημοσύνη Σαμαρά Ευαγγελία-Μαργαρίτα...88 Η αξιολόγηση Portfolio Μέρος Γ..94 Προτάσεις και Σχέδια διδασκαλίας και δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών Φωτιάδου Τερέζα, Λεονταρίδου Ντόρα..95 Αξιοποίηση του Portfolio σε Σχέδιο Εργασίας με διαθεματικές και διαπολιτισμικές προσεγγίσεις Τσίγκρη Χρυσούλα, Λουίζου Μαρία 114 Διδασκαλία της Γαλλικής γλώσσας μέσα από ένα παραμύθι ήδη γνωστό στη μητρική γλώσσα: Η Κοκκινοσκουφίτσα, 1 ο Μέρος - Enseigner le français à travers un conte déjà connu en langue maternelle: Le Petit Chaperon Rouge 1 ère Partie Τσίγκρη Χρυσούλα, Λουίζου Μαρία.127 Διδασκαλία της Γαλλικής γλώσσας μέσα από ένα παραμύθι ήδη γνωστό στη μητρική γλώσσα: Η Κοκκινοσκουφίτσα, 2 ο Μέρος, Ασκήσεις- Δραστηριότητες - Enseigner le français à travers un conte déjà connu en langue maternelle: Le Petit Chaperon Rouge 2 ième Partie, Exercices - Activités Τσίγκρη Χρυσούλα, Λουίζου Μαρία.139 Διδασκαλία της Γαλλικής γλώσσας μέσα από ένα παραμύθι ήδη γνωστό στη μητρική γλώσσα: Η Κοκκινοσκουφίτσα, 3 ο Μέρος, Portfolio, Διδακτικό υλικό - Enseigner le français à travers un conte déjà connu en langue maternelle: Le Petit Chaperon Rouge 3 ième Partie, Portfolio - Matériel didactique.

11 11 Κερκινοπούλου Γιαννούλα..147 Η αξιοποίηση γραμματόσημων στη διδασκαλία ξένων γλωσσών το παράδειγμα της Γερμανικής. Σχέδιο μαθήματος για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Κερκινοπούλου Γιαννούλα..159 Σχέδιο μαθήματος: Η αξιοποίηση γραμματόσημων στη διδασκαλία ξένων γλωσσών το παράδειγμα της Γερμανικής Συνιώρη Ευφροσύνη Διδακτικές προσεγγίσεις με θέμα το περιβάλλον. Σχέδιο εργασίας με τη ΣΤ Δημοτικού «Φτιάχνοντας οικολογικές αφίσες στα Γαλλικά» Κουσίδου Στυλιανή.184 Το νερό της Ζωής Μια πρόταση για τη διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Δάφνη Δήμητρα, Κορομβόκη Βασιλική 194 Fiche Pédagogique. À la Découverte des Animaux Ζούβα Ελένη.204 Une visite culturelle à Paris Παπανικολάου Μαρία.211 Allez les Βleus. Une équipe multicolore sous un drapeau tricolore Κοφίδου Αγγελική Σενάριο διδασκαλίας 1 (Σχέδιο εργασίας, Μέρος Α): «Ο Κόσμος μέσα από τα μάτια του άλλου». Θεατρικές δραστηριότητες με στόχο την ενεργοποίηση του μαθητή κατά τη διδακτική διαδικασία και την αυτοαξιολόγησή του με βάση το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών για το δημοτικό Cofidou Angélique Scénario 2 Projet (Deuxième Partie): «Le Monde à travers les Yeux de l Autre». Le Jeu Théâtral: Un Mode de Travailler par Compétences et un Outil efficace pour l Autoévaluation en Portfolio de l Apprenant au Primaire Φωτιάδου Τερέζα, Τσιχλή Αικατερίνη..248

12 12 Σχέδιο μαθήματος με χρήση του Portfolio γλωσσών Mίχου Ευανθία. 257 Le Grand Orchestre du Monde Πρωτογέρου Γεωργία..263 Le monde olympique des sports Μαυρομμάτη Ευφημία 271 Ανακαλύπτω το Διεθνή Οργανισμό της Γαλλοφωνίας Ινάχογλου Χρυσάνθη «Το πορτραίτο του φίλου μου». Σχέδιο μαθήματος για τις Περιφερειακές Επιμορφωτικές Ημερίδες των Σχολικών Συμβούλων Γαλλικής και Γερμανικής Γλώσσας για την «Εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Αντί-Επιλόγου..286

13 13 Αντί-Προλόγου της Υπεύθυνης Έργου των Πράξεων και Στελέχους της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, κας Θεώνης Βάλβη Η εισαγωγή της Δεύτερης Ξένης Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε με την Πράξη «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» του Μέτρου 2.2 του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ (Γ ΚΠΣ) κατά τα σχολικά έτη 2006/2007 και 2007/2008 σε όλα τα εξαθέσια και άνω σχολεία της χώρας μας και για δύο ώρες την εβδομάδα, αφού προηγουμένως είχε ολοκληρωθεί η πιλοτική εφαρμογή της διδασκαλίας της Δεύτερης Ξένης Γλώσσας σε περίπου 300 σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Μέσω αυτής της Πράξεως επιχειρήθηκε να προωθηθεί η ενσωμάτωση πολιτιστικών στοιχείων και ξένων γλωσσών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση η ενίσχυση των ξένων γλωσσών - πέραν της μιας υποχρεωτικής (Αγγλικά)-, με στόχο την άμβλυνση εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων που παρατηρούνται και οφείλονται στη φοίτηση των μαθητών της πρώτης σχολικής ηλικίας, στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Η διδασκαλία της δεύτερης ξένης γλώσσας αποσκοπούσε, παράλληλα, να συμβάλει στη σταδιακή ανάπτυξη γλωσσικών/επικοινωνιακών δεξιοτήτων και στην εξοικείωση των μαθητών με την πολυγλωσσία και την πολυπολιτισμικότητα σαν μια θετική πραγματικότητα. Επιπλέον, η πρώιμη ενασχόληση με την Δεύτερη Ξένη Γλώσσα, αποσκοπούσε στο να παρέχει στους μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, την χρονική δυνατότητα να αξιοποιήσουν δημιουργικά την προσέγγιση του νέου γλωσσικού και πολιτισμικού κώδικα μέσα από προσωπικές στρατηγικές

14 14 μάθησης, προκειμένου να αποκτήσουν ένα ικανοποιητικό και πιστοποιήσιμο επίπεδο γλωσσομάθειας στο τέλος της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης. Κατά τα σχολικά έτη 2008/2009, 2009/2010 και 2010/2011, η διδασκαλία της Δεύτερης Ξένης Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, και ειδικότερα, τόσο η συνέχιση και επέκταση, όσο και η ενίσχυσή της στην Ε και στην Στ τάξη του Δημοτικού Σχολείου σε όλα τα εξαθέσια και άνω σχολεία στο διδακτικό ωράριο της υποχρεωτικής πρωινής και της προαιρετικής απογευματινής λειτουργίας τους, αποτέλεσε αντικείμενο των Πράξεων «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ Οι παραπάνω Άξονες Προτεραιότητας 1, 2 και 3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΠ) «Εκπαίδευση και Διά Bίου Μάθηση», ΕΣΠΑ , στους οποίους εντάσσονται οι Πράξεις «Εφαρμογή Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση», συμπεριλαμβάνουν την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και τον εμπλουτισμό του εκπαιδευτικού υλικού σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, ώστε να ανταποκρίνονται πληρέστερα στις σύγχρονες εκπαιδευτικές προτεραιότητες και στις κοινωνικο-πολιτισμικές εξελίξεις στο πλαίσιο της κοινωνίας της γνώσης. Η παραπάνω αναμόρφωση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την προσαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού στις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις και την ενσωμάτωση πολιτιστικών στοιχείων και των ξένων γλωσσών, όπως προβλέπεται από την ευρωπαϊκή πολιτική για την εκπαίδευση. Ως εκ τούτου, προβλέφθηκε ο εμπλουτισμός του υπάρχοντος εκπαιδευτικού υλικού με την εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών, το οποίο δημιουργήθηκε και θεσπίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως ένα εργαλείο ανάπτυξης δεξιοτήτων διά βίου μάθησης των γλωσσών και προώθησης της πολυγλωσσίας και πολυπολιτισμικότητας. Στο πλαίσιο των παραπάνω Πράξεων πραγματοποιήθηκαν οι προβλεπόμενες δράσεις στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της εφαρμογής, λειτουργίας και

15 υποστήριξης του προγράμματος της διδασκαλίας της Δεύτερης Ξένης Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στις δύο τελευταίες τάξεις των Δημοτικών Σχολείων, ήτοι: - Οι δράσεις για την εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, πιστοποιημένο μοντέλο Νο του Συμβουλίου της Ευρώπης, - Οι δράσεις επιμόρφωσης για την αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην εκπαιδευτική διαδικασία, και - Οι δράσεις εξωτερικής αξιολόγησης των Πράξεων και των αντίστοιχων δράσεών τους. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της εξωτερικής Αξιολόγησης των παραπάνω Πράξεων, η οποία ολοκληρώθηκε των Οκτώβριο του έτους 2011, επισημάνθηκε στο πλαίσιο των προτάσεων που απορρέουν από τα αποτελέσματα και συμπεράσματα για τη βελτίωση της λειτουργίας της διδασκαλίας της Δεύτερης Ξένης Γλώσσας στα Δημοτικά Σχολεία της χώρας, μεταξύ άλλων, και η αναγκαιότητα της προώθησης του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στους μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ως εργαλείου ανάπτυξης γλωσσικών, επικοινωνιακών και πολιτισμικών δεξιοτήτων των μαθητών μέσω του οποίου ενισχύεται η γλωσσική επίγνωση και η καλλιέργεια της δεξιότητας του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω». Με την έκδοση της παρούσας συλλογής, η οποία αποτελείται κυρίως από επιστημονικά και παιδαγωγικά άρθρα των Σχολικών Συμβούλων Γαλλικής και Γερμανικής Γλώσσας, των οποίων συγγραφή προέκυψε κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους στο πλαίσιο της προετοιμασίας και της διεξαγωγής περιφερειακών επιμορφωτικών σεμιναρίων ανά την χώρα, ολοκληρώνεται ο κύκλος των προβλεπόμενων δράσεων σχετικά με την εισαγωγή και εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση για μαθητές ηλικίας 9 έως 12 ετών, στις παραπάνω συγχρηματοδοτούμενες Πράξεις από πόρους εθνικούς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 15

16 16 Εισαγωγή Παιδαγωγική αξία του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών αποτελεί ένα καινοτόμο μοντέλο αυθεντικής αξιολόγησης διαδικασιών εκμάθησης της ξένης γλώσσας αναφορικά με την επικοινωνιακή και πολιτισμική της διάσταση. Το εν λόγω παιδαγωγικό εργαλείο αποτελεί συνάρτηση της αμφίδρομης σχέσης γνώσης και μάθησης, παρέχει ένα πρόσφορο πεδίο σύζευξης σκέψης και δράσης και αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα του μαθητή σχετικά με τους τρόπους που ο ίδιος επιλέγει για να κατακτήσει τη γνώση. Τα καινοτόμα στοιχεία που προωθεί το Portfolio είναι ο κριτικός τρόπος επιλογής διαδικασιών εκμάθησης της γλώσσας, η αποτίμηση και η ανατροφοδότηση της μαθησιακής πορείας, η απαγκίστρωση από την εξετασιοκεντρική λογική, καθώς και η υιοθέτηση πολυγλωσσικής και πολυπολιτισμικής κουλτούρας. Με τη χρήση του Portfolio οι μαθητές αποκτούν μια υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στη διδακτική και μαθησιακή πράξη, γεγονός που τους ενισχύει στο να αναδεικνύουν έμπρακτα τις δυνατότητές τους, να ερμηνεύουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, να μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους να εκτιμούν τις προσωπικές τους παρεμβάσεις και να προσπαθούν για αυτοδιόρθωση και αυτοβελτίωση. Επιπλέον, το ότι η συγγραφή του Portfolio είναι στην ελληνική γλώσσα με μετάφραση των τίτλων των ενοτήτων, των οδηγιών και των δραστηριοτήτων στην αγγλική, γαλλική και γερμανική, καθώς και ότι η αισθητική του μορφή ανταποκρίνεται στην ηλικία και τα ενδιαφέροντα των Ελλήνων μαθητών: ενεργοποιεί τη γλωσσική επίγνωση της μητρικής γλώσσας οριοθετεί ένα οικείο μαθησιακό περιβάλλον

17 17 παρέχει ευχέρεια αναστοχασμού και δράσης προκειμένου ο κάθε μαθητής να αποτυπώνει βήμα-βήμα την προσωπική του διαδικασία προσέγγισης των ξένων γλωσσών και αξιοποίησης των πολυπολιτισμικών του βιωμάτων καθοδηγεί τον μαθητή να σκέφτεται και να εκφράζει τι μαθαίνει, πώς το μαθαίνει, τι είναι ικανός να κάνει με αυτά που μαθαίνει βοηθάει τον μαθητή να αναδεικνύει με συστηματικό και δημιουργικό τρόπο τις καθημερινές του επαφές με την πολυγλωσσία και την πολυπολιτισμικότητα. Το Portfolio γλωσσών λειτουργεί ως στοχοκεντρική παιδαγωγική πρακτική με έμφαση στον μαθητή, γεγονός που βοηθάει τον εκπαιδευτικό να προσαρμόζει τη διδακτική μεθοδολογία στους προσωπικούς ρυθμούς μάθησης, στα ενδιαφέροντα, στις κλίσεις αλλά και στις αδυναμίες των μαθητών. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνουμε ότι η υιοθέτηση του Portfolio από τους μαθητές δεν αποτελεί μια ανεξέλεγκτη πράξη. Σε κάθε περίπτωση ο διδάσκων καθοδηγεί, ενθαρρύνει και στηρίζει τους μαθητές του, προκειμένου να εξοικειωθούν με πρακτικές αναστοχασμού και να κατανοήσουν τη σημασία της αυτοαξιολόγησης, ώστε να είναι σε θέση σταδιακά να διαχειρίζονται την υλοποίηση των στόχων τους. Δρ. Ευαγγελία Καγκά Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Εθνική Εκπρόσωπος, Συντονίστρια και Συγγραφέας του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών.

18 18 Μέρος Α: Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στην παιδαγωγική αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών

19 Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών για το Δημοτικό Σχολείο: Ένα Εργαλείο Ποιοτικής Αυτοαξιολόγησης και Ανάπτυξης Επικοινωνιακών και Διαπολιτισμικών Δεξιοτήτων 19 Ευαγγελία Καγκά 1 1 Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ekaga@pi-schools.gr Περίληψη Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών δημιουργήθηκε και θεσπίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως ένα ευέλικτο και καινοτόμο εργαλείο προώθησης της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας και, παράλληλα, της ανάπτυξης δεξιοτήτων διά βίου μάθησης των ξένων γλωσσών. Το Portfolio είναι ο πολυγλωσσικός ατομικός φάκελος όπου ο κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα αφενός να παρακολουθεί και να καταγράφει την εξελικτική πορεία της οικειοποίησης των γλωσσών που μαθαίνει εντός και εκτός σχολείου, και αφετέρου να οικοδομεί το πολυπολιτισμικό του profil. Η ανατροφοδότηση του περιεχομένου του Portfolio αποτελεί μια δημιουργική δράση επικοινωνιακού και πολιτισμικού αλφαβητισμού η οποία εστιάζεται σε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης, κριτικού αναστοχασμού και καλλιέργειας διαπολιτισμικών αξιών. Λέξεις Κλειδιά: πολυγλωσσία, πολυπολιτισμικότητα, στρατηγικές μάθησης, γλωσσομάθεια, αυτοαξιολόγηση, διαπολιτισμική επικοινωνία. 1. Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών 1.1. Βασικές Αρχές και Δομή Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της ευρωπαϊκής πολιτικής είναι η ανάδειξη της διαπολιτισμικής επικοινωνίας ως απαραίτητη προϋπόθεση για την καταπολέμηση της κοινωνικής περιθωριοποίησης, την ενίσχυση του πνεύματος της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και την αναγνώριση της πολιτισμικής κληρονομιάς κάθε κράτους-μέλους. Στο πλαίσιο αυτό η γλωσσομάθεια αποκτά καθοριστικό ρόλο σχετικά με την άμβλυνση των γλωσσικών και πολιτισμικών προκαταλήψεων, την απόκτηση δεξιοτήτων επικοινωνιακής ευελιξίας και την ανάπτυξη της ταυτότητας του ενεργού Ευρωπαίου πολίτη.

20 20 Το Συμβούλιο της Ευρώπης, απαντώντας στην αναγκαιότητα ενίσχυσης της εκμάθησης γλωσσών, θέσπισε το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών, ένα ευέλικτο και ποιοτικό εργαλείο που εξυπηρετεί τόσο την προώθηση της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας, όσο και την ανάπτυξη δεξιοτήτων διά βίου μάθησης των ξένων γλωσσών. Το Portfolio Γλωσσών είναι ο πολυγλωσσικός ατομικός φάκελος όπου ο κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα, αφενός να παρακολουθεί και να καταγράφει την εξελικτική πορεία της οικειοποίησης των γλωσσών που μαθαίνει εντός και εκτός σχολείου, και αφετέρου να οικοδομεί το πολυπολιτισμικό του profil. Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών αφορά όχι μόνο στις ξένες γλώσσες, αλλά και στη μητρική γλώσσα των αλλόφωνων μαθητών, καθώς και σε επικοινωνιακές δεξιότητες που ο μαθητής αποκτά εμπειρικο-βιωματικά χωρίς επίσημη πιστοποίηση. Το Portfolio παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές να καταγράφουν «μερικές» γλωσσικές επικοινωνιακές δεξιότητες που αποκτούν σε καθημερινές κοινωνικές περιστάσεις (π.χ. στη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών έμαθαν να χαιρετούν στα Ισπανικά), να αξιοποιούν και να επεξεργάζονται τα πολυπολιτισμικά τους βιώματα, να προσεγγίζουν την κοινωνική πραγματικότητα από πολλές οπτικές γωνίες και τελικά να διαμορφώνουν τις προσωπικές τους αξίες, θέσεις και συμπεριφορές. Το κομβικό σημείο του Portfolio αποτελεί η επικοινωνιακή χρήση της γλώσσας μέσα από διεργασίες καλλιέργειας της δεξιότητας του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» και του «μαθαίνω μέσα από την πράξη», δηλαδή μέσα από μηχανισμούς ανίχνευσης, επισήμανσης των πραγματικών αναγκών μάθησης, και ανατροφοδότησης των προσωπικών γνωστικών διαδικασιών έως ότου επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η φιλοσοφία που διέπει τη λειτουργία του Portfolio ως οργανικού στοιχείου της διδασκαλίας και εκμάθησης της ξένης γλώσσας, εστιάζεται στις ακόλουθες αρχές: παρώθηση του μαθητή για ενεργητική προσέγγιση της γλώσσας, ενίσχυση της επικοινωνιακής δεξιότητας, ανάπτυξη δεξιοτήτων διά βίου μάθησης, απόκτηση κριτικής και δημιουργικής σκέψης, καλλιέργεια διαπολιτισμικής συνείδησης. Οι παραπάνω παιδαγωγικές αρχές: α. νοηματοδοτούν την αυτοαξιολόγηση ως σύνολο μεταγνωστικών δραστηριοτήτων που ασκούν τους μαθητές σε διεργασίες συνειδητοποίησης του τρόπου σκέψης και δράσης, αποτίμησης γνωστικών δεξιοτήτων αλλά και προσωπικών αξιών και στάσεων, β. αναδεικνύουν το διαμεσολαβητικό ρόλο του Portfolio στη σχέση του μαθητή με το πολυγλωσσικό και πολυπολιτισμικό κοινωνικό γίγνεσθαι.

21 Η δομή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών η οποία έχει προδιαγραφεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ( είναι η ίδια για τα Portfolio Γλωσσών όλων των κρατών-μελών και αποτελείται από τρία μέρη: 1. το Διαβατήριο Γλωσσών (Passeport de langues) 2. το Γλωσσικό Βιογραφικό (Biographie langagière) 3. το Ντοσιέ (Dossier) Στο Διαβατήριο Γλωσσών ο μαθητής, ολοκληρώνοντας την κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, δίνει μια γενική εικόνα του επιπέδου που έχει κατακτήσει για κάθε γλώσσα. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζει κάθε είδους πιστοποίηση, επίσημη ή μη, που αποδεικνύει το επίπεδο της γλωσσομάθειάς του και παραθέτει χρονολογικά πολυγλωσσικές και πολυπολιτισμικές εμπειρίες του. Στο Γλωσσικό Βιογραφικό ο μαθητής σε τακτά χρονικά διαστήματα καταγράφει: τις επαφές του με την πολυγλωσσία και την πολυπολιτισμικότητα, καθώς και τους τρόπους αξιοποίησης βιωματικών προσεγγίσεων της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας, τις προσωπικές του μεθοδολογικές τεχνικές με τις οποίες μαθαίνει ευκολότερα τις ξένες γλώσσες, τις ασκήσεις και τις δραστηριότητες που κρίνει ότι τον βοηθούν στην εκμάθηση της γλώσσας / των γλωσσών, τις προσωπικές του παρεμβάσεις που ενισχύουν την υλοποίηση των μαθησιακών του στόχων. Ειδικότερα οι σελίδες αυτοαξιολόγησης όπου ο μαθητής αποτυπώνει την επικοινωνιακή του ευχέρεια και κατά συνέπεια τις δεξιότητες πρόσληψης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου, περιλαμβάνουν 2 μέρη. Το πρώτο μέρος αφορά το περιεχόμενο των έξι επιπέδων γλωσσομάθειας όπως προσδιορίζεται από το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς, και αντιστοιχεί σε λεκτικές πράξεις που ανταποκρίνονται στους κοινωνικούς στόχους της εκμάθησης της γλώσσας, δηλαδή στο τι είναι ικανός να κάνει ο διδασκόμενος με αυτά που μαθαίνει. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στις προσωπικές στρατηγικές οι οποίες χρησιμοποιούνται από τον κάθε μαθητή προκειμένου να πετυχαίνει τους στόχους του και να βελτιώνει τις αδυναμίες του. Στο Ντοσιέ ο μαθητής σε τακτά χρονικά διαστήματα καταχωρίζει: οποιαδήποτε εργασία ή άλλο στοιχείο που θεωρεί ότι αποδεικνύει τα γνωστικά επιτεύγματα, στοιχεία που τεκμηριώνουν τις εμπειρίες του με άλλες γλώσσες και άλλους πολιτισμούς. Ο μαθητής ανανεώνει το Ντοσιέ του και το εμπλουτίζει με νέα δεδομένα που κρίνει ο ίδιος ότι είναι περισσότερο αντιπροσωπευτικά, σημειώνοντας κάθε φορά την 21

22 22 ημερομηνία καταγραφής των στοιχείων αυτών. Αυτό σημαίνει ότι ο μαθητής καθίσταται ικανός να: α. ελέγχει και να ανατροφοδοτεί την πορεία οικειοποίησης της ξένης γλώσσας, β. επεξεργάζεται με κριτικό και δημιουργικό τρόπο προσωπικά πολυγλωσσικά και πολυπολιτισμικά βιώματα. Στο πλαίσιο αυτό, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να συστηματοποιεί τις γνώσεις του, να αποδεικνύει τις στρατηγικές με τις οποίες τις απέκτησε και να παρουσιάζει αυθεντικές διαπολιτισμικές «συναντήσεις» που έχουν ιδιαίτερο νόημα για αυτόν Παιδαγωγική Αξία του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών αποτελεί ένα καινοτόμο μοντέλο αυθεντικής αξιολόγησης διαδικασιών και στρατηγικών εκμάθησης της ξένης γλώσσας αναφορικά με την επικοινωνιακή και πολιτισμική της διάσταση. Το εν λόγω παιδαγωγικό εργαλείο αποτελεί συνάρτηση της αμφίδρομης σχέσης γνώσης και μάθησης, παρέχει ένα πρόσφορο πεδίο σύζευξης σκέψης και δράσης και σηματοδοτεί βήματα του μαθητή σχετικά με την οικοδόμηση ενός πολυγλωσσικού και πολυπολιτισμικού εγγραμματισμού. Επίσης, οι μαθητές ασκούνται σε πρακτικές κριτικής θεώρησης των στάσεων και των απόψεων απέναντι στη διαφορετικότητα, σε πρακτικές προσδιορισμού και επαναπροσδιορισμού των προσωπικών τους αξιών και αντιλήψεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην απόκτηση μιας υπεύθυνης συμπεριφοράς των μαθητών απέναντι στη διδακτική και μαθησιακή πράξη, γεγονός που θα τους οδηγήσει να εκφράζουν έμπρακτα τις δυνατότητές τους, να ερμηνεύουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες, να μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους και να εκτιμούν τις προσωπικές τους παρεμβάσεις. Ενδεικτικά, παραθέτουμε μια δραστηριότητα από το Γλωσσικό Βιογραφικό η οποία αποσκοπεί στην καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων. Ειδικότερα, οι μαθητές όχι μόνο καταγράφουν τι έχουν μάθει αλλά και πώς το έχουν επιτύχει. Επιπλέον, μπαίνουν στη διαδικασία να επιλύουν προβληματικές καταστάσεις, όπως η δυσκολία κατανόησης κάποιου μορφοσυντακτικού φαινομένου, η έλλειψη ευχέρειας στο γραπτό λόγο κ.α. Προσωπικές στρατηγικές μάθησης Και τώρα, με οδηγό τις σελίδες αυτοαξιολόγησης που έχεις συμπληρώσει, μπορείς να παρουσιάζεις πώς πετυχαίνεις τους στόχους σου και πώς βελτιώνεις τα αδύναμά σου σημεία. α) Πέτυχα το στόχο μου / τους στόχους μου; Αν ναι, με ποιον τρόπο;

23 Γλώσσα:.... Ημερομηνία:.... Με ποιον τρόπο: β) Αν όχι, τι με έχει δυσκολέψει; Γλώσσα:.... Ημερομηνία:.... Τι με έχει δυσκολέψει: γ) Πώς σκέφτομαι να ξεπεράσω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζω; Γλώσσα:.... Ημερομηνία:.... Πώς θα ξεπεράσω τις δυσκολίες μου: Επίσης, στο Γλωσσικό Βιογραφικό εμπεριέχονται μεταξύ άλλων δύο δραστηριότητες που αποσκοπούν στη διαμόρφωση στάσεων και δεξιοτήτων εξατομικευμένης μάθησης. Οι δραστηριότητες οι οποίες είναι σχηματοποιημένες με προ-οργανωτές και παραδείγματα, παρωθούν και υποβοηθούν τους μαθητές να ιεραρχήσουν και να αναδείξουν αποτελεσματικές προσωπικές τεχνικές με τις οποίες εμπεδώνουν την παρεχόμενη γνώση.

24 24 Δραστηριότητα 1. Πώς μαθαίνω ευκολότερα τις ξένες γλώσσες Μπορείς να καταγράφεις, σε τακτά χρονικά διαστήματα, τρόπους οι οποίοι σε βοηθούν να μαθαίνεις ευκολότερα την ξένη γλώσσα / τις ξένες γλώσσες που διδάσκεσαι στο σχολείο. Παράδειγμα: Στην τάξη: ταιριάζω λέξεις με εικόνες ακούω με προσοχή τα τραγούδια που μας μαθαίνει ο καθηγητής/η καθηγήτριά μας στην τάξη και τα επαναλαμβάνω με τους συμμαθητές μου επαναλαμβάνω μεγαλόφωνα με τους συμμαθητές μου τις καινούριες λέξεις αντιγράφω από τον πίνακα τις νέες λέξεις και προσπαθώ να τις απομνημονεύσω ζητώ από τον καθηγητή/την καθηγήτριά μου να μου εξηγήσει ό,τι δεν μπορώ να καταλάβω καλά χρησιμοποιώ αυτά που έχω μάθει σε παιχνίδια και ομαδικές δραστηριότητες κάτι άλλο:... Στο σπίτι: διαβάζω μεγαλόφωνα τις νέες λέξεις και τις εκφράσεις που μαθαίνω αντιγράφω πολλές φορές τις νέες λέξεις επαναλαμβάνω πολλές φορές ό,τι καινούριο μας διδάσκει ο καθηγητής/η καθηγήτριά μας χρησιμοποιώ τις νέες λέξεις σε προτάσεις ετοιμάζω τις εργασίες που μας έχει ζητήσει ο καθηγητής / η καθηγήτριά μας κάτι άλλο:.. Γλώσσα:. Ημερομηνία: / / Πώς μαθαίνω ευκολότερα:..... Δραστηριότητα 2. Αυτό που μου αρέσει περισσότερο να κάνω στο μάθημα της ξένης γλώσσας/των ξένων γλωσσών. Μπορείς να καταγράφεις σε τακτά χρονικά διαστήματα τι προτιμάς να κάνεις στο μάθημα της ξένης γλώσσας.

25 25 Παράδειγμα: Γλώσσα Τι μου αρέσει να κάνω Ημερομηνία Γαλλικά Γερμανικά Να βρίσκω τις λέξεις που αντιστοιχούν σε εικόνες Να επαναλαμβάνω μεγαλόφωνα μέσα στην τάξη με τους συμμαθητές μου τις καινούριες λέξεις Οκτωβρίου Σεπτεμβρίου Μια εξίσου σημαντική παράμετρος της λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών είναι η διαπολιτισμική του διάσταση η οποία στηρίζεται στη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος που παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές να ανακαλύπτουν και να βιώνουν μορφές κοινωνικής συνύπαρξης (βλ. Γκόβαρης, 2001), και να προσεγγίζουν την ετερότητα από πολλαπλές οπτικές γωνίες. Η αξιοποίηση της διαπολιτισμικής διάστασης του Portfolio Γλωσσών εδράζεται σε δύο κομβικούς άξονες: α. στην ενδυνάμωση των μαθητών αναφορικά με την αποδοχή της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας όχι ως αφηρημένων εννοιών αλλά ως θετικής κοινωνικής πραγματικότητας όπου ως μελλοντικοί πολίτες οφείλουν να ζήσουν αρμονικά και δημιουργικά, β. στην εξοικείωση των μαθητών με την επεξεργασία προσωπικών πολυγλωσσικών και πολυπολιτισμικών βιωμάτων ώστε να είναι ικανοί να αμφισβητούν «αυτονόητες» κοινωνικές αναπαραστάσεις και να διαμορφώνουν ενσυναίσθηση βασιζόμενη στις γνώσεις, στα συναισθήματα και στις εμπειρίες. Το Portfolio Γλωσσών περιλαμβάνει θεματικές που αφορούν τη διαχείριση από τον κάθε μαθητή των διαπολιτισμικών του εμπειριών. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για μια στείρα καταχώρηση στοιχείων και πληροφοριών αλλά για περιγραφή βιωματικών καταστάσεων που τεκμηριώνουν, σύμφωνα πάντα με την κρίση του μαθητή, τις ουσιαστικές επαφές του με την πολυγλωσσία και την

26 26 πολυπολιτισμικότητα, και αποτυπώνουν την εξέλιξη της κοινωνικής δράσης του σχετικά με το σεβασμό του «άλλου», την ανεύρεση κοινών κωδικών επικοινωνίας και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. Οι διαπολιτισμικές δραστηριότητες ανταποκρίνονται στην ηλικιακή και συναισθηματική ωριμότητα των μαθητών, καθώς και στο γνωστικό τους επίπεδο. Υιοθετούνται οι αρχές της σπειροειδούς διάταξης και της διαβαθμισμένης δυσκολίας, ώστε οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου να καθοδηγούνται με απλά και οικεία παραδείγματα στη συνειδητοποίηση και καταγραφή των πολυπολιτισμικών τους εμπειριών και στην επισήμανση όσων τους προκαλούν το ενδιαφέρον. Ενδεικτικά παραθέτουμε δύο δραστηριότητες από το Γλωσσικό Βιογραφικό (Πίνακες I και II) στο πλαίσιο των οποίων ο κάθε μαθητής ταξινομεί τις πολυπολιτισμικές του επαφές και παραθέτει τις σκέψεις του αναφορικά με τρόπους που ο ίδιος θεωρεί ότι θα τον βοηθήσουν να «πλησιάσει» και να γνωρίσει άλλους ανθρώπους και άλλες κουλτούρες. Πίνακας I Οι διαπολιτισμικές μου εμπειρίες Μπορείς να καταγράφεις τις δικές σου διαπολιτισμικές εμπειρίες που βιώνεις στην καθημερινή σου ζωή; Τα παρακάτω παραδείγματα θα σε βοηθήσουν! -Σχολικό έτος , Δεκέμβριος 2012 Επικοινωνώ μέσω διαδικτύου στην γερμανική γλώσσα με έναν συνομήλικό μου από την Πολωνία. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία γιατί του μαθαίνω εκφράσεις στα ελληνικά και εκείνος μου μαθαίνει τις αντίστοιχες εκφράσεις στα πολωνικά. -Στη γειτονιά, καλοκαίρι 2012 Ο Δήμος όπου μένω, διοργάνωσε ένα πολυπολιτισμικό φεστιβάλ. Εντυπωσιάστηκα από τους εθνικούς χορούς, τη μουσική και τις ενδυμασίες των χορευτών της Βουλγαρίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ρωσίας! -Στο σχολείο Ημερομηνία: -Στις διακοπές Ημερομηνία:

27 -Σε ταξίδι Ημερομηνία:... -Στη γειτονιά Ημερομηνία: Πίνακας II Ξεκλειδώνω τις σκέψεις μου!!! Και τώρα μπορείς να σκεφτείς τι θα ήθελες να κάνεις για να έχεις περισσότερες διαπολιτισμικές εμπειρίες; να μαθαίνω και άλλες ξένες γλώσσες. να κάνω ταξίδια. να έχω φίλους από άλλες χώρες. να γνωρίζω ήθη και έθιμα άλλων χωρών. να στέλνω ηλεκτρονικά μηνύματα σε συνομήλικούς μου που ζουν σε άλλη χώρα να ανταλλάσσω καρτ-ποστάλ με παιδιά που μιλούν διαφορετική γλώσσα από εμένα. Κάτι άλλο:.... Επιπλέον, το Ντοσιέ περιλαμβάνει μια δραστηριότητα (Πίνακας III) μέσω της οποίας οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να καταχωρίζουν αποδεικτικά στοιχεία των επαφών τους με διαφορετικές γλώσσες και διαφορετικούς πολιτισμούς. Η τεχνική αυτή

28 28 ενθαρρύνει τους μαθητές να συνειδητοποιούν την έννοια της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας μέσα από ανάλογες προσωπικές εμπειρικο-βιωματικές περιστάσεις. Πίνακας III Στο μέρος αυτό μπορείς να καταγράφεις συνοπτικά και να καταχωρίζεις στοιχεία που επιβεβαιώνουν την επαφή σου και τις εμπειρίες σου με άλλες γλώσσες και άλλους πολιτισμούς.!! Μην ξεχνάς την ημερομηνία. Παράδειγμα: ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ισπανικά Πρόγραμμα συναυλίας με συγκρότημα από την Ισπανία. Ε Μάιος 2012 Ανακεφαλαιώνοντας, μπορούμε να συνοψίσουμε τη συμβολή του Portfolio Γλωσσών αναφορικά με τους δύο «πρωταγωνιστές» της σχολικής τάξης: το μαθητή και τον εκπαιδευτικό. Όσον αφορά το μαθητή, με την εμπλοκή του στην εφαρμογή του Portfolio, δραστηριοποιείται, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, επιβεβαιώνει αυτά που μαθαίνει και αισθάνεται αποδοχή και αξιοσύνη με την αναγνώριση των προσπαθειών του. Επιπλέον, αμβλύνονται αρνητικά μαθησιακά βιώματα και ενισχύεται το αίσθημα της αυτοβελτίωσης και της αυτοεκτίμησης, διότι ο κάθε μαθητής μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα χωρίς το άγχος της αρνητικής κριτικής και των διορθωτικών παρεμβάσεων του εκπαιδευτικού. Οι δραστηριότητες του Portfolio παροτρύνουν και καθοδηγούν τους διδασκόμενους να αναλογίζονται: τι μαθαίνω, για ποιο λόγο, με ποιο τρόπο, σε τι βαθμό το έχω επιτύχει, ποιος είναι ο επόμενος στόχος. Οι στοχασμοί αυτοί οδηγούν σε ένα συστηματικό «πήγαινε-έλα» ανάμεσα στο γλωσσικό κώδικα και στην επικοινωνιακή χρήση του, και κατ επέκταση στη θεώρηση της εκμάθησης της γλώσσας ως διαδικασίας και ως περιεχομένου.

29 Όσον αφορά τον εκπαιδευτικό, μέσω του Portfolio αναπτύσσει μια σχέση αλληλεπίδρασης και ανατροφοδότησης με τους μαθητές του, και προσαρμόζει με μεγαλύτερη ευελιξία τη μεθοδολογική οργάνωση του μαθήματος στις ανάγκες, στα ενδιαφέροντα και στο γνωστικό υπόβαθρο του δυναμικού της τάξης του. Για την επίτευξη μιας ποιοτικής διαχείρισης του Portfolio, ο εκπαιδευτικός οφείλει: να ενθαρρύνει τους μαθητές του στη συστηματική χρήση του Portfolio σε ένα πλαίσιο χαλαρού και ευχάριστου κλίματος, να εξηγεί με σαφήνεια στους μαθητές του τι μπορούν να επιτύχουν με αυτά που επιχειρούν, να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών προκειμένου η εφαρμογή του Portfolio να μην καταλήγει σε μια τυπική και ανιαρή διαδικασία, να παρέχει διευκρινήσεις και πληροφορίες, να απαντά σε απορίες και να εμψυχώνει. 2. Ένταξη του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στη Σχολική Τάξη Το παρόν κεφάλαιο αφορά ενδεικτικές προτάσεις που θεωρούμε ότι θα χρησιμεύσουν ως κατευθυντήριες γραμμές για την ενσωμάτωση του Portfolio στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας στο Δημοτικό Σχολείο. Πρώτο μέλημα του εκπαιδευτικού είναι να κατανοήσει το μαθητικό δυναμικό του ότι οι εργασίες στο πλαίσιο του Portfolio δεν βαθμολογούνται και ότι επαινούνται όλοι οι μαθητές του για τις πρωτοβουλίες, τα επιτεύγματα, τη συνέπεια και την υπευθυνότητά τους. Σημαντικός παράγοντας επιτυχούς εφαρμογής του Portfolio είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών για τους στόχους, τη λειτουργία και τη σπουδαιότητά του. Αυτό θα επιτευχθεί με την υλοποίηση διαφόρων τεχνικών οι οποίες επαναλαμβάνονται σε τακτά διαστήματα και που βοηθούν τους μαθητές να συνειδητοποιούν το στόχο της κάθε δραστηριότητας, να εντοπίζουν τι είναι σημαντικό να μάθουν και να επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Ενδεικτικές μορφές δραστηριοτήτων 29 Ποιες δραστηριότητες (ασκήσεις, τραγούδια, σχέδια εργασίας, παιχνίδια, παιχνίδια ρόλων κλπ.) σου αρέσουν; Μπορείς να εξηγήσεις την επιλογή σου σε μία-δύο γραμμές; ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ :

30 30 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: / / ΓΛΩΣΣΑ: ΤΑΞΗ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:.... ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ:. Ποια/ες δραστηριότητα/ες σε δυσκολεύει/ουν; Μπορείς να σκεφτείς το γιατί; ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. /. /.. ΤΑΞΗ: ΓΛΩΣΣΑ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ/ΕΣ: ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ: Ποια/ες δραστηριότητα/ες θα ήθελες να κάνουμε συχνότερα; δικαιολογήσεις την επιλογή σου σε μία-δύο γραμμές; Μπορείς να ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ:.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: / / ΤΑΞΗ:.. ΓΛΩΣΣΑ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ/ΕΣ: ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ: Με ποια/ες δραστηριότητα/ες μαθαίνεις ευκολότερα τις νέες λέξεις; ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. /. / ΤΑΞΗ:

31 ΓΛΩΣΣΑ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ/ΕΣ: Ολοκληρώνοντας αυτή την ενότητα, τι είσαι ικανός να κάνεις με αυτά που έχεις μάθει; ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. /. / ΤΑΞΗ: ΓΛΩΣΣΑ:... Παράδειγμα: Μπορώ να λέω πώς ονομάζομαι και να γράφω το όνομά μου. Μπορώ Με τις παραπάνω δραστηριότητες ο μαθητής καθοδηγείται στην ανακάλυψη ενός οργανωμένου και συστηματικού τρόπου αυτοκατευθυνόμενης μάθησης και αυτόβελτίωσης, διότι συνειδητοποιεί τι μαθαίνει, πώς το μαθαίνει, ποιες δυσκολίες συναντά και πώς τις ξεπερνά. Επιπροσθέτως, αναπτύσσει σταδιακά τη δυνατότητα να διαπιστώνει την εξέλιξη των στάσεών του απέναντι στη ξένη γλώσσα και κουλτούρα, γεγονός που επιδρά διαμορφωτικά στην ενεργητική προσέγγιση του γλωσσικού κώδικα επικοινωνίας. Παράλληλα με τις δραστηριότητες, ο διδάσκων παροτρύνει τους μαθητές να συλλέγουν στοιχεία που αποτελούν τεκμήρια των πολυπολιτισμικών και πολυγλωσσικών επαφών τους, να επιλέγουν όσα έχουν ιδιαίτερη σημασία για αυτούς και να τα εντάσσουν στο Ντοσιέ. Η διαδικασία ανατροφοδότησης του Ντοσιέ εξελίσσεται σε συνάρτηση με την προσωπική εκτίμηση του μαθητή. Κάθε δύο μήνες καλό είναι ο κάθε μαθητής να παρουσιάζει στην τάξη την προσωπική του συλλογή στοιχείων. Το δεύτερο στάδιο τήρησης του Portfolio αφορά τη δραστηριοποίηση των μαθητών σχετικά με την καταγραφή των διαπολιτισμικών τους εμπειριών στο Γλωσσικό Βιογραφικό. Ο κάθε μαθητής καλείται να αναλογίζεται και να καταγράφει προσωπικά βιώματα τα οποία αποτυπώνουν τη συνύπαρξή του με τον «άλλο» και που προδιαθέτουν τη συμπεριφορά του απέναντι στην πλουραλιστική πραγματικότητα. Το τρίτο στάδιο αφορά το γνωστικό μέρος του Γλωσσικού Βιογραφικού και του Ντοσιέ, στο πλαίσιο του οποίου ο κάθε μαθητής καταχωρίζει και τεκμηριώνει τι είναι ικανός να κάνει με αυτά που μαθαίνει. 31

32 32 Ο εκπαιδευτικός διευκρινίζει στους μαθητές του το περιεχόμενο του Γλωσσικού Βιογραφικού και του πρώτου μέρους του Ντοσιέ, απαντά σε ερωτήσεις και επιλύει απορίες τους. Επίσης, ορίζουν από κοινού το σχετικό χρονοδιάγραμμα (έναρξη, συχνότητα υλοποίησης των δραστηριοτήτων και συχνότητα παρουσίασης της προσωπικής εργασίας του κάθε μαθητή στη τάξη). Επίσης, προκειμένου να ενισχύσει τους μαθητές στο έργο τους, προγραμματίζει σε τακτά διαστήματα συζητήσεις οι οποίες λειτουργούν ως πλαίσιο καθοδήγησης, αντιμετώπισης προβλημάτων και δυσκολιών, καθώς και ανατροφοδότησης της περαιτέρω δράσης. Το τελευταίο στάδιο ένταξης του Portfolio στη τάξη πραγματοποιείται με την ολοκλήρωση της φοίτησης στο Δημοτικό Σχολείο, όταν οι μαθητές συμπληρώνουν με τη βοήθεια του διδάσκοντα το Διαβατήριο Γλωσσών, μέσω του οποίου παρουσιάζουν το επίπεδο γλωσσομάθειας το οποίο έχουν κατακτήσει. Συνοψίζοντας, επισημαίνουμε ότι με την ένταξη του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην παιδαγωγική πράξη, δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών, την ανάδειξη των δημιουργικών ικανοτήτων τους και κατ επέκταση την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησής τους. Είναι προφανές ότι σημαντικό ρόλο για την αποτελεσματική υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος διαδραματίζει ο διδάσκων ο οποίος καθοδηγεί, συντονίζει, εμψυχώνει και ενισχύει τους μαθητές να εμπλακούν ενεργά σε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης και αυτοδιαχείρισης της μάθησής τους, ώστε σταδιακά να καθίστανται ικανοί να αναλαμβάνουν την ευθύνη της προσωπικής τους ανάπτυξης. Βιβλιογραφία BEARD, R., «Η Εθνική Στρατηγική Εγγραμματισμού στην Αγγλία», Σχολικός Εγγραμματισμός, Λειτουργικός. Κριτικός. Επιστημονικός, (Επιμ. Η. Ματσαγγούρας), Αθήνα, Γρηγόρης. CONSEIL DE LA COOPERATION CULTURELLE, Un cadre européen commun de référence pour les langues: Apprendre, Enseigner, Evaluer, Strasbourg, Division des langues vivantes. ΓΚΟΒΑΡΗΣ, Χ., Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Αθήνα, Ατραπός. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών: Ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο για την Πολυγλωσσία, COM (2005) 596 τελικό. ΚΑΓΚΑ, Ε., Ευρωπαϊκό Portfolio γλωσσών (European Language Portfolio, Portfolio Européen des Langues, Europäisches Sprachenportfolio), Αθήνα, Eiffel (και στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

33 ΚΑΓΚΑ, Ε. (2004). Portfolio γλωσσών: Καινοτόμες πρακτικές προσεγγίσεις πολυγλωσσικού γραμματισμού. Γλώσσα και γραμματισμός στη νέα χιλιετία, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. ΚΑΓΚΑ, Ε., «Το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών ως μέσο προώθησης της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας», Θέματα Διαχείρισης Προβλημάτων Σχολικής Τάξης, (Επιμ. Ευ. Μακρή-Μπότσαρη), Αθήνα, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. ΚΑΓΚΑ, Ε., Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Αθήνα, ΥΠΕΠΘ. LITTLE, D., «Le plurilinguisme dans le Portefeuille des langues européennes». Le français dans le monde, Numéro spécial, juillet ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ, Η., Στρατηγικές Διδασκαλίας. Η κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη, Αθήνα, Gutenberg. ΜΗΤΣΗΣ, N., Η διδασκαλία της γλώσσας υπό το πρίσμα της επικοινωνιακής προσέγγισης, Αθήνα, Gutenberg. ΤΟΚΑΤΛΙΔΟΥ Β., Γλώσσα, Επικοινωνία και Γλωσσική Εκπαίδευση, Αθήνα, Πατάκης. VAN LIER, L., The ecology and semiotics of language learning: a sociocultural perspective, Dordrecht, Kluwer. 33

34 34 Πρακτικό Μέρος Ενδεικτικές Δραστηριότητες Αναστοχασμού των Εκπαιδευτικών για την Εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στη Σχολική Τάξη Οι εν λόγω δραστηριότητες καλό είναι να υλοποιούνται αφού οι επιμορφούμενοι έχουν κατανοήσει τις βασικές αρχές, τη δομή και τη λειτουργία του Portfolio. Δραστηριότητα 1. Γράψτε πέντε λέξεις-κλειδιά που εκφράζουν τι είναι το Portfolio για εσάς..... Δραστηριότητα 2. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα «δυνατά» και τα «αδύναμα» σημεία του Portfolio Γλωσσών ως διαδικασίας ανάπτυξης κινήτρων εκμάθησης των ξένων γλωσσών;.... Δραστηριότητα 3. Καταγράψτε δύο βασικά πλεονεκτήματα που πιστεύετε ότι έχουν το Γλωσσικό Βιογραφικό και το Ντοσιέ ως μεθοδολογικές προσεγγίσεις στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Γλωσσικό Βιογραφικό:.. Ντοσιέ: Δραστηριότητα 4. Πιστεύετε ότι με τη χρήση του Portfolio οι μαθητές θα αναπτύξουν κίνητρα για ενεργητική προσέγγιση της ξένης γλώσσας;

35 Αν ναι, με ποιο τρόπο;.. Αν όχι, για ποιο λόγο; Δραστηριότητα 5. Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει η ένταξη του Portfolio στη διδασκαλία/ εκμάθηση των ξένων γλωσσών;.... Δραστηριότητα 6. Με βάση τη μέχρι σήμερα επαγγελματική σας εμπειρία παρουσιάστε με τη μορφή μελέτης περίπτωσης την αξιοποίηση του Ντοσιέ στο πλαίσιο μιας διδακτικής ενότητας..... Δραστηριότητα 7. Σκεφτείτε και καταγράψτε δύο στρατηγικές που θα μπορούσαν να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές σας στη συμπλήρωση του Γλωσσικού Βιογραφικού

36 36 Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών στην Παιδαγωγική Αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών: Μια Πρόταση Βιωματικής Διαδικασίας Ευαγγελία Καγκά 1 1 Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ekaga@pi-schools.gr Περίληψη Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αποτελεί μείζονα προϋπόθεση για την επιτυχή ενσωμάτωση του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το ταχύρρυθμο επιμορφωτικό πρόγραμμα που προτείνουμε αποσκοπεί στη βιωματική προσέγγιση του Portfolio και συνδέει τη θεωρία με πρακτικές εφαρμογές, τον αναστοχασμό με τη δράση, τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των συμμετεχόντων σε νέες ικανότητες και δεξιότητες. Ειδικότερα, επιδιώκεται η απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του Portfolio στη σχολική τάξη, η ανάπτυξη θετικών στάσεων απέναντι στην αναγκαιότητα αξιοποίησης του Portfolio και η ενθάρρυνση μιας εικονικής διαχείρισης του Portfolio με έμφαση στην ψυχοπαιδαγωγική προετοιμασία των μαθητών. Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών, επιμόρφωση, γνώσεις, δεξιότητες. 1. Εισαγωγή Η πρόταση επιμόρφωσης που παρατίθεται παρακάτω ανταποκρίνεται στις αρχές εκπαίδευσης των ενηλίκων, όπως ανάδειξη της κριτικής σκέψης των επιμορφούμενων, ενθάρρυνση του στοχαστικού διαλόγου και σύνδεση της θεωρίας με πρακτικές τεχνικές. Αποσκοπεί στην οικειοποίηση των επιμορφούμενων με τη φιλοσοφία, τη λειτουργία και την παιδαγωγική και πολυπολιτισμική διάσταση του Portfolio, καθώς και στη συνειδητή εφαρμογή του στη σχολική τάξη. Αποτελείται από τρεις διακριτές δράσεις. Κάθε δράση εμπεριέχει φύλλα εργασίας με ασκήσεις και δραστηριότητες, γεγονός που επιτρέπει στον επιμορφωτή να επιλέγει αυτά που ελκύουν το ενδιαφέρον του κοινού του, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες

37 του και επιδρούν εποικοδομητικά στο γνωστικό του υπόβαθρο, στις πεποιθήσεις και στις προσδοκίες του. Οι επιμορφούμενοι ενθαρρύνονται: να εργάζονται συλλογικά να δημιουργούν να εκφράζουν τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους και να αναπλαισιώνουν τις εμπειρίες τους σε διδακτικές στρατηγικές. Τέλος, επισημαίνουμε ότι αυτό το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο ταχύρρυθμης επιμόρφωσης αφορά στο στάδιο πριν τη συστηματική χρήση του Portfolio από τους μαθητές, όπου οι διδάσκοντες οφείλουν να τους ευαισθητοποιούν, να τους παρωθούν και να τους ασκούν με παιγνιώδη τρόπο σε πρακτικές οργάνωσης, καταγραφής και αποτίμησης προσωπικών διαδικασιών εκμάθησης της ξένης γλώσσας, καθώς και παρουσίασης των σπουδαιότερων γι αυτούς πολυγλωσσικών και πολυπολιτισμικών βιωμάτων τους. 2. Contexte de formation Ce projet a pour but de familiariser les enseignants de français et d allemand nouvellement nommés à l utilisation du PEL par le biais d activités leur permettant de stimuler l intérêt de leurs apprenants à son usage. La formation est conçue sur trois axes: la mise en évidence de la diversité des activités qui favorisent l autonomie de l apprentissage en laissant une large place à la créativité et à l imagination. l initiation aux pratiques de classe par le biais desquelles les apprenants parviennent à mettre en valeur leurs expériences plurilingues et pluriculturelles. la prise de conscience de la nécessité d intégration du PEL en classe. Notre objectif consiste à motiver les nouveaux enseignants afin qu ils puissent exploiter à leur guise le matériel de formation et l adapter d une manière flexible aux besoins et aptitudes de leurs apprenants ainsi qu à leur vécu affectif et sensoriel. À cet égard les activités et les tâches donnent la possibilité aux enseignants de réfléchir dans le cadre d une approche pédagogique centrée sur l apprenant qui lui permet de: s investir dans l apprentissage (être capable de déterminer ses propres objectifs tant à long qu à court terme et les exprimer en vue de les atteindre à travers les progrès réalisés). 37

38 38 exploiter la conception égocentrique du monde et des représentations qu il a de lui à cet âge (9-12 ans). Le projet de formation se divise en trois étapes encourageant les enseignants à travailler non seulement sur le plan cognitif mais surtout à partir de leur expérience concrète de la classe ère étape Objectif: faire comprendre aux enseignants la nécessité d intégrer le PEL dans le processus didactique en tant qu outil pédagogique qui favorise l apprentissage actif et réfléchi des LE et le développement de l esprit critique envers la pluralité des langues et des cultures. La démarche de cette séance s articule autour de 3 axes: Présentation du PEL pour le primaire Fonction du PEL Impact du PEL en classe de LE Fiche de travail 1 Tâche 1 Donnez cinq mots-clés qui définissent selon vous le PEL en argumentant votre choix: Tâche 2 Quels sont selon vous les points «forts» et les points «faibles» du PEL? Fiche de travail 2 Tâche 1 Quelles sont selon vous les deux qualités principales de la Biographie langagière et du Dossier? Donnez un ou deux arguments. Biographie langagière:..

39 39 Dossier:.. Tâche 2 Selon vous quel peut être l intérêt de l utilisation du PEL dans votre classe? Après avoir répondu individuellement, préparez un poster avec les différentes réponses afin d en discuter Fiche de travail 3 Discussion Tâche 1 Avec votre partenaire discutez sur la manière dont le PEL influence votre enseignement. Rédigez un petit commentaire et affichez-le au tableau. Tâche 2 Par groupe de 5, discutez des réactions éventuelles de vos apprenants face au PEL. L un d entre vous les note sur un transparent et les projette sur l écran pour en discuter e étape Objectif: développer chez les enseignants des savoir-faire concernant la mise en place d activités qui aident les apprenants à identifier leur style cognitif personnel et leurs stratégies d apprentissage. Ces activités visent à la création d un climat pédagogique dans le cadre duquel tous les apprenants, même les plus faibles, soient en mesure d apprécier leurs efforts personnels et puissent mettre en œuvre des stratégies d autoévaluation Fiche de travail 1 Les activités suivantes servent de fil directeur et de support aux enseignants dans leur souci de développer le savoir apprendre des apprenants, c est-à-dire de les amener progressivement à adopter un esprit critique envers leur façon d apprendre et leur organisation du travail. Par le biais de ce type d activités, les apprenants, à intervalles réguliers, expriment leurs propres attitudes d apprentissage et s impliquent activement dans la procédure d acquisition de connaissances et compétences. Activité 1

40 40 Date: Ce que je veux apprendre en français/allemand... Activité 2 À la fin de chaque unité didactique, vous pouvez demander à chaque apprenant de faire un bilan sur ce qu il aime faire en classe et ce qui lui semble difficile. Il peut à titre indicatif s aider des tableaux ci-dessous. Quelles activités (exercices, chansons, projets de travail, jeux, jeux de rôle etc.) te plaisent-elles? Peux-tu justifier ton choix en deux ou trois lignes? TITRE DE L UNITÉ:. DATE: / / LANGUE: ACTIVITÉS: CLASSE:.. POUR QUELLE RAISON:

41 41 Quelle(s) activité(s) te semble(nt) difficile(s)? Peux-tu expliquer pourquoi? TITRE DE L UNITÉ:.. DATE: / / LANGUE:. ACTIVITÉS: CLASSE: POUR QUELLE RAISON: Quelle(s) activité(s) voudrais-tu faire plus souvent? Peux-tu justifier ton choix en deux ou trois lignes? TITRE DE L UNITÉ:... DATE: / /. LANGUE: ACTIVITÉS: CLASSE:. POUR QUELLE RAISON: Fiche de travail 2

Περιεχόμενα. Οδηγός Εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στο Δημοτικό Σχολείο. Σελίδα 1

Περιεχόμενα. Οδηγός Εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών στο Δημοτικό Σχολείο. Σελίδα 1 Περιεχόμενα Φιλοσοφία και δομή 2 Παιδαγωγική αξία 6 Ένταξη στη σχολική τάξη 13 Ενδεικτική βιβλιογραφία 18 Σημειωματάριο 19 Συγγραφέας: Ευαγγελία Καγκά, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Εθνική Εκπρόσωπος

Διαβάστε περισσότερα

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010 Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα (21-22 Δεκεμβρίου 2010 και 7 Ιανουαρίου 2011) Δ Φάση Επιμόρφωσης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Αξιολόγηση του μαθητή Βασικός στόχος της αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΕΠΣ) Μαρία Παντελή-Παπαλούκα Επιθεωρήτρια σχολείων Προϊστάμενη Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής Σύμβουλος Εκπαίδευσης Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Πορτφόλιο Γλωσσών. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Συμβούλιο της Ευρώπης Για έφηβους 12 15 χρόνων. Οδηγός προς τους εκπαιδευτικούς

Ευρωπαϊκό Πορτφόλιο Γλωσσών. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Συμβούλιο της Ευρώπης Για έφηβους 12 15 χρόνων. Οδηγός προς τους εκπαιδευτικούς Ευρωπαϊκό Πορτφόλιο Γλωσσών Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Συμβούλιο της Ευρώπης Για έφηβους 12 15 χρόνων Οδηγός προς τους εκπαιδευτικούς 1. Σε γενικές γραμμές α) Τι είναι το Ευρωπαϊκό Πορτφόλιο Γλωσσών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ Το σχολείο, ως ένας κατεξοχήν κοινωνικός θεσμός, δεν μπορεί να παραμείνει αναλλοίωτο μπροστά στις ραγδαίες

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙ ΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Ι. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η

Διαβάστε περισσότερα

L'île. Γνωστικό αντικείμενο: Γαλλική Γλώσσα. Δημιουργός: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑ

L'île. Γνωστικό αντικείμενο: Γαλλική Γλώσσα. Δημιουργός: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑ L'île. Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Γαλλική Γλώσσα Δημιουργός: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Σημείωση Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Έργο: Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) Επιστημονική υπεύθυνη: Καθηγήτρια Ζωή Παπαναούμ Ημερίδα Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) Αντιμετώπιση των ΜΔ δια των ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ Σωτηρία

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

«Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης: από την επιμόρφωση στη δράση και στη μάθηση εντός του σχολείου»

«Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης: από την επιμόρφωση στη δράση και στη μάθηση εντός του σχολείου» «Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης: από την επιμόρφωση στη δράση και στη μάθηση εντός του σχολείου» Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου Σχ. Χρονιά 2018-2019 Δρ Γεωργία Πασιαρδή (Διευθύντρια) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Παράρτημα Ι Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Σημειώστε τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας σας με τις παρακάτω προτάσεις, με βάση την επεξήγηση που ακολουθεί:

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια: Ελισάβετ Λαζαράκου Σχολική Σύμβουλος, 28 η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής

Επιμέλεια: Ελισάβετ Λαζαράκου Σχολική Σύμβουλος, 28 η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής Φ.Ε.Κ. τεύχος Β αρ. φύλλου 303/13-03-2003, Παράρτημα Α, Μάιος 2003 Επιμέλεια: Ελισάβετ Λαζαράκου Σχολική Σύμβουλος, 28 η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής Βασικός σκοπός της αξιολόγησης του μαθητή

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία

Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία Συμμετοχή στο Πρόγραμμα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΡΑΣΗΣ Σχολική χρονιά: 2015-2016 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη Αθήνα, 14-15 Μαΐου 2010 ηρητήριο _2010 1 Τα πολυτροπικά κείμενα ως εργαλείο προώθησης της

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής.

Διαβάστε περισσότερα

Ηφιλοσοφίατων ΕΠΠΣκαιτωνΑΠΣ. Γιώργος Αλβανόπουλος Σχολικός Σύµβουλος Ειδικής Αγωγής http://amaked-thrak.pde.sch.gr/symdim-kav4/ ΑλβανόπουλοςΓ. Σχ. Σύµβουλος 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εποχή µας χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ -----

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Π.Ε. ΤΜΗΜΑ Α ΣΠΟΥΔΩΝ & ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ 2017 Υπεύθυνος Πράξης Σπυρίδων Δουκάκης Συντονίστρια Δράσης Μαρία Νίκα 1η Έκδοση Επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Μαρούσι, 18 09-2009 Αρ. πρωτ.:114880/γ1

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Μαρούσι, 18 09-2009 Αρ. πρωτ.:114880/γ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ Μαρούσι, 18 09-2009 Αρ. πρωτ.:114880/γ1 ΠΡΟΣ: Περ/κές

Διαβάστε περισσότερα

«Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών

«Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών «Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών Ρωτώ τον εαυτό μου Κάνε αυτήν την απλή ερώτηση στον εαυτό σου, κάθε πρωί στην πορεία σου για το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 1 Η αξιολόγηση (µπορεί να) αναφέρεται στον εκπαιδευτικό, στο µαθητή, στο Αναλυτικό Πρόγραµµα, στα διδακτικά υλικά στη σχολική µονάδα ή (και) στο θεσµό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτης Αξιολόγησης 5.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων δράσης για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου

Δείκτης Αξιολόγησης 5.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων δράσης για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου Δείκτης Αξιολόγησης 5.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων δράσης για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου ΤΟΜΕΑΣ 5: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Περιγραφή: Η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ" Ταχ. Δ/νση

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια

Διαβάστε περισσότερα

Eπιμορφωτικό σεμινάριο

Eπιμορφωτικό σεμινάριο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δράση: Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Εξ αποστάσεως επιμόρφωση Eπιμορφωτικό σεμινάριο 3

Διαβάστε περισσότερα

Erasmus + EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2016

Erasmus + EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ------ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ (Ι.Κ.Υ.) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Erasmus

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ 2015 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΓΡΙΒΑ ΕΛΕΝΗ 5/2/2015 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτό το portfolio φτιάχτηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ" Ταχ. Δ/νση

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΜΨΥΧΩΣΗ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΜΨΥΧΩΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΜΨΥΧΩΣΗ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ Να δημιουργήσουμε μια νέα κουλτούρα στα σχολεία και στην κοινωνία μας που να καλλιεργεί τη χαρά της μάθησης, τη δημιουργικότητα, τον χαρακτήρα, και την ευτυχία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το κάθε παιδί είναι ξεχωριστή προσωπικότητα.

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Σε ισχύ το ΑΠΣ του 1990 (ΥΠΕΠΘ Δ/νση Φυσικής Αγωγής, Αθήνα 1990) Οι μαθητές επιλέγουν ένα άθλημα ή μια κινητική δραστηριότητα της αρεσκείας τους,

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

ANNEX ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. Σύστασης του Συμβουλίου. για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σχετικά με τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών

ANNEX ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. Σύστασης του Συμβουλίου. για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σχετικά με τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 22.5.2018 COM(2018) 272 final/2 ANNEX CORRIGENDUM This document corrects the document COM(2018) 272 final. Concerns correction of date for all linguistic versions. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο Παρουσίαση από τις: Φροσούλα Πατσαλίδου, ερευνήτρια, & Μαίρη Κουτσελίνη, επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Β Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης

Μαθηματικά Β Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Μαθηματικά Β Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Ο μαθητής σε μια σύγχρονη τάξη μαθηματικών: Δεν αντιμετωπίζεται ως αποδέκτης μαθηματικών πληροφοριών, αλλά κατασκευάζει δυναμικά τη μαθηματική γνώση μέσα από κατάλληλα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη θεματική:

Εισαγωγή στη θεματική: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Έργο «Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών» Δράση: Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας Υποδράση: Ενδοσχολική Επιμόρφωση, Επιστ.υπεύθυνη:

Διαβάστε περισσότερα

Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Ι (ΚΑ) Έρευνα Δράσης Βελτίωση Ορθογραφίας Μαθητών

Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Ι (ΚΑ) Έρευνα Δράσης Βελτίωση Ορθογραφίας Μαθητών Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Ι (ΚΑ) 2015-2016 Έρευνα Δράσης Βελτίωση Ορθογραφίας Μαθητών Προφίλ σχολείου λειτούργησε το 1967-68, και μετακόμισε σε καινούριο κτήριο το 2014-2015 (ΚΑ) 129 μαθητές 10 εκπαιδευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Δ. Καρατζάς, Θεόδωρος Μπαρής

Ανδρέας Δ. Καρατζάς, Θεόδωρος Μπαρής Καινοτόμες παρεμβάσεις για την αποτελεσματική συνεργασία των αναπληρωτών εκπαιδευτικών ΠΕ 70 με το υπόλοιπο εκπαιδευτικό προσωπικό και τα Στελέχη της Εκπαίδευσης Ανδρέας Δ. Καρατζάς, Θεόδωρος Μπαρής Ολοήμερο

Διαβάστε περισσότερα

800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2 ΣΥΝΟΨΗ Σε 800 ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία της χώρας, 12/θεσια και με τον μεγαλύτερο μαθητικό πληθυσμό

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα: Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα: Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Αξιολόγηση Εκπαιδευτικής Επάρκειας Ανάπτυξη παιδαγωγικών και διδακτικών δεξιοτήτων στη Γενική, Ειδική και Διαπολιτισμική Αγωγή, με έμφαση στην Καινοτομία και

Διαβάστε περισσότερα

Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση

Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση 390 παιδιά Το πλαίσιο εφαρμογής 18 τμήματα Μονάδα Ειδικής Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Υπουργείο Παιδείας: ιδασκαλία - Πρόγραµµα σπουδών και οδηγίες. των νέων διδακτικών αντικειµένων που θα εισαχθούν στα ολοήµερα δηµοτικά σχολεία

Υπουργείο Παιδείας: ιδασκαλία - Πρόγραµµα σπουδών και οδηγίες. των νέων διδακτικών αντικειµένων που θα εισαχθούν στα ολοήµερα δηµοτικά σχολεία Υπουργείο Παιδείας: ιδασκαλία - Πρόγραµµα σπουδών και οδηγίες ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης Άννα Κουκά 1. Εισαγωγή Εξελίξεις στις προσεγγίσεις για τη μάθηση Τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας δημιουργούν αλλαγές στο σημερινό σχολείο Η

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Προγράμματος Αγωγής Στοματικής Υγείας»

Εφαρμογή Προγράμματος Αγωγής Στοματικής Υγείας» «Πρακτική Εφαρμογή Προγράμματος Αγωγής Στοματικής Υγείας» Ματίνα Στάππα, Οδοντίατρος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Πάρεδρος Αγωγής Υγείας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Η εφαρμογή των προγραμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ: ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ: ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ, ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ» ΗΜΕΡΙΔΑ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του

Διαβάστε περισσότερα

TA ΑΓΓΛΙΚΑ ΣΤΟ «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»

TA ΑΓΓΛΙΚΑ ΣΤΟ «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΑΓΓΛΙΚΗ Ημερίδα ΠΕΚΑΔΕ, 2 Οκτωβρίου 2010 Getting Prepared for the New School Β. Δενδρινού, Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης

ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης Τιείναιοφάκελοςυλικούμαθητή; Συστηματική και οργανωμένη συλλογή στοιχείων αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

α. η παροχή γενικής παιδείας, β. η καλλιέργεια των δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των

α. η παροχή γενικής παιδείας, β. η καλλιέργεια των δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ α. η παροχή γενικής παιδείας, β. η καλλιέργεια των δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των ενδιαφερόντων του, γ. η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς ΠΕΑΠ

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς ΠΕΑΠ Υποέργο 3: Πολιτική ξενόγλωσσης Εκπαίδευσης στο Σχολείο: Η Εκμάθηση της Αγγλικής στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία» Η ηλεκτρονική πλατφόρμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς ΠΕΑΠ Ευδοκία Καραβά, Επίκουρη

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog. Ισπανική γλώσσα. 33 φοιτητές (ενήλικες > 25 ετών) και 2 εκπαιδευτικοί

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog. Ισπανική γλώσσα. 33 φοιτητές (ενήλικες > 25 ετών) και 2 εκπαιδευτικοί Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog Σελίδα 1 μελέτη περίπτωσης πληροφορίες 1. Γενικές Πληροφορίες Πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο για ενήλικες (ηλικία άνω 25 Επίπεδο (ηλικία των μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική ξενόγλωσσης Εκπαίδευσης στο Σχολείο: Η Εκμάθηση της Αγγλικής σε Πρώιμη Παιδική Ηλικία

Πολιτική ξενόγλωσσης Εκπαίδευσης στο Σχολείο: Η Εκμάθηση της Αγγλικής σε Πρώιμη Παιδική Ηλικία ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΑΓΓΛΙΚΗΣ Εκδήλωση της Περιφέρειας Αττικής 1 η Σεπτέμβρη 2010 Πολιτική ξενόγλωσσης Εκπαίδευσης στο Σχολείο: Η Εκμάθηση της Αγγλικής σε Πρώιμη Παιδική Ηλικία Έργο του Υπουργείου

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Δ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης

Μαθηματικά Δ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης Μαθηματικά Δ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή

Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου Διδάσκουν: Πολύκαρπος Καραμούζης, (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ Αναλυτικό Πρόγραμμα Πού μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο ως εστία προώθησης της διαφοροποιημένης διδασκαλίας μέσω της επαγγελματικής μάθησης ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ

Το σχολείο ως εστία προώθησης της διαφοροποιημένης διδασκαλίας μέσω της επαγγελματικής μάθησης ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Μάιος 2017 Το σχολείο ως εστία προώθησης της διαφοροποιημένης διδασκαλίας μέσω της επαγγελματικής μάθησης ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Δρ Γεωργία Πασιαρδή (Διευθύντρια) Χριστίνα Σταύρου (Λειτουργός Π.Ι.) Ημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, Λειτουργός Π.Ι. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας: η ίδια η γλώσσα συνιστά και ορίζεται ως κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ. Η Ειδική Γραµµατέας

ΑΠΟΦΑΣΗ. Η Ειδική Γραµµατέας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΠΣ ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. «ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ»

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ενότητα 5: Χρήστος Παρθένης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Το παράδειγμα του Προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Ε Δημοτικού

Μαθηματικά Ε Δημοτικού Μαθηματικά Ε Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 2014 Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εσπερινά σχολεία, μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία Δρ. ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Διευθυντής 1 ου Εσπερινού ΓΕΛ Αθηνών zarknick@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Η επιμόρφωση εκπαιδευτικών για το πολυπολιτισμικό σχολείο: εφαρμογές οφέλη συνέχεια

Η επιμόρφωση εκπαιδευτικών για το πολυπολιτισμικό σχολείο: εφαρμογές οφέλη συνέχεια ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Πράξη "Εκπαίδευση Αλλοδαπών & Παλιννοστούντων Μαθητών" υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση" και συγχρηματοδοτείται

Διαβάστε περισσότερα

Δ.Ε.Π.Π.Σ. Α.Π.Σ. & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Δρ Δημήτριος Γκότζος

Δ.Ε.Π.Π.Σ. Α.Π.Σ. & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Δρ Δημήτριος Γκότζος Δ.Ε.Π.Π.Σ. Α.Π.Σ. & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Δρ Δημήτριος Γκότζος Γενικές αρχές της εκπαίδευσης Παροχή γενικής παιδείας Καλλιέργεια δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των ενδιαφερόντων του Η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Απρίλιος 2005 ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΝΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Γενική κατεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

"Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς!"

Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς! ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος:2015-2016 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 6o ΓΕΛ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: "Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς!" ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝOY ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚOY

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Η ΓΛΩΣΣΑ! Η γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε με τους άλλους, αλλά και ένα μέσο με το οποίο δημιουργούμε

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου Ανάγκη εκπαιδευτικών για αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας Ανάγκη για αξιολόγηση δράσης για σχολική βελτίωση (2013-14) με τη βοήθεια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΡΟΔΟΥ Το mentoring στο πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης ένα χρόνο μετά: Αποτίμηση

Διαβάστε περισσότερα

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση Ημερίδα για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, Λεμεσός 23/2/13

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 12 ο. Διδακτικά σενάρια

Μάθημα 12 ο. Διδακτικά σενάρια Μάθημα 12 ο Διδακτικά σενάρια 1 Τι είναι το διδακτικό σενάριο; 2 Διδακτικό σενάριο είναι η δομημένη, πλήρης και λεπτομερειακή περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθείται σε μια διδασκαλία η οποία: εστιάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη

Διαβάστε περισσότερα