Νέοι φόροι και περικοπές

Transcript

1 01-KATHI-12-5_KATHI 5/11/13 12:01 AM Page 1 ΝΕΟ ΑΠΛΗ ΕΚΔΟΣΗ 1,50 ΕΚΔΟΣΗ 2,90 ΜΑΖΙ ΜΕ ΒΕAUTIFUL PEOPLE ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ 2 ο ΠΕΡΙΟΔΙΚO ΜΑΖΙ ME ΤΟ 1 ο CD ΚΑΙ THN ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΚΑΣΕΤΙΝΑ 5,90 ÄÇÌÇÔÑÇÓ ÌÇÔÑÏÐÁÍÏÓ Η ζωή μου ένα τραγούδι No2 Ψάξτε και βρείτε τα 500 από τις υπεραγορές ΚΕΡΔΙΣΤΕ τα 2 δωροκουπόνια αξίας 1000 σε οποιοδήποτε από τα 3 πακέτα προσφορών της εφημερίδας ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κυριακή 12 Μαΐου 2013 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Eτος 5ο B Aρ. φύλλου 239 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (ΑΠΛΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 2,90 (ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 5,90 (ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ) ΣHMEPA ΧΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Έσχατη και απευκταία επιλογή οι απολύσεις στον δημόσιο τομέα Δύσκολη και πιεστική κατάσταση στην οικονομία προβλέπει ο υπουργός Χάρης Γεωργιάδης, εξαιτίας του κινδύνου βαθύτερης ύφεσης, που θα υπονομεύσει και τα δημόσια έσοδα. Διαβεβαιώνει ότι πρώτη επιλογή της κυβέρνησης είναι η αναζήτηση εσόδων μέσω επενδύσεων, αλλά σε αντίθετη περίπτωση δεν αποκλείεται να αναζητηθούν λύσεις μέσα από περαιτέρω φορολογίες και περικοπές στο μισθολόγιο και αλλού. «Οι απολύσεις είναι έσχατο μέτρο και δεν είναι καν στις σκέψεις της κυβέρνησης», τονίζει χαρακτηριστικά, σε συνέντευξη στην «Κ», ενώ σχολιάζει και τις διεργασίες για την Τράπεζα Κύπρου. Σελ. 6 Η τιμή της «Καθημερινής» Η απλή έκδοση της εφημερίδας «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», στο 1,50, από αυτή την Κυριακή 12 Μαΐου, μετά από παράκληση εκατοντάδων αναγνωστών. Η εφημερίδα θα κυκλοφορεί και στα άλλα δύο ενισχυμένα πακέτα. Στα 2,90 μαζί με το περιοδικό Beautiful People, και στα 5,90 μαζί με 2 περιοδικά και τα μουσικά CD, πρώτων εκτελέσεων. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Και έξυπνες οικιακές συσκευές Εφαρμογές για πλυντήρια και ψυγεία μέχρι λάμπες και κλιματιστικά. Θα μπορεί κανείς να τις χειριστεί ακόμη και από απόσταση χιλιομέτρων. Αθλητισμός, σελ. 11 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Τέχνες από Ισραήλ στην Κύπρο Οι λάτρεις της τέχνης θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον ισραηλινό πολιτισμό σε διάφορες εκδηλώσεις που θα παρουσιαστούν δωρεάν το ερχόμενο Σάββατο στο Νέο Θέατρο του ΘΟΚ. Τέχνες, σελ. 3 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Δύσκολη περίοδος για την «Κυρία» Το χρέος της Ανόρθωσης μεγαλώνει, όπως και η διχόνοια, και το σωματείο οδηγείται στην καταστροφή. Τα κριτήρια διαδοχής του Γιοβάνοβιτς Οι πρωταθλητές ψάχνουν προπονητή νεαρό, φιλόδοξο, με εμπειρίες πρωταθλητισμού και με καλό όνομα. Νέοι φόροι και περικοπές Δραστικά μέτρα στους σχεδιασμούς εάν δεν ανακοπεί η επιδείνωση της ύφεσης Η συγκράτηση της ύφεσης αποτελεί το μεγάλο στοίχημα που καλείται να κερδίσει πλέον η κυβέρνηση, σε διαφορετική περίπτωση ο εκτροχιασμός από τους στόχους του Μνημονίου θα καθιστά μονόδρομο τη λήψη επιπλέον δραστικών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής. Κάτι τέτοιο σημαίνει τη μείωση των κρατικών δαπανών μεταξύ αυτών και του μισθολογίου και την παράλληλη αναζήτηση πόρων, με την αύξηση των φορολογιών. Παιχνίδια εξουσίας για την Τράπεζα Κύπρου Σε μάχη εξουσίας μεταξύ Προεδρικού και Κεντρικής Τράπεζας εξελίσσεται η διαδικασία για τον διορισμό διευθύνοντος συμβούλου στην Τράπεζα Κύπρου. Κομβικό σημείο αποτελεί το γεγονός ότι οι νέοι μεγάλοι μέτοχοι της τράπεζας είναι ξένοι και ζητούν τον διορισμό ξένου τραπεζίτη στην κορυφή της εκτελεστικής διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου. Οικονομική, σελ. 5 Χαστούκι Βρετανών στο κατεστημένο Έντονος ευρωσκεπτικισμός Ηχηρό μήνυμα στο πολιτικό κατεστημένο του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και έντονο σινιάλο ευρωσκεπτικισμού έστειλαν οι Βρετανοί ψηφοφόροι στις τελευταίες τοπικές εκλογές. Νικητές αναδείχθηκαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες του Νάιτζελ Φάρατζ, οι οποίοι από κόμμα διαμαρτυρίας εξελίχθηκαν σε κόμμα εξουσίας. Την ίδια ώρα, οι Συντηρητικοί μοιάζουν να είναι σε σύγχυση. Σελ. 19 Νέα πολιτική κρίση από τον Σίλβιο Για να μη φυλακιστεί Ρυθμιστής της πολιτικής ζωής στην Ι- ταλία παραμένει ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος θα επιδιώξει να πάει πάλι σε εκλογές για να μην εκτελεσθεί η καταδίκη του σε φυλάκιση που επικυρώθηκε από εφετείο. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Κεντροδεξιά του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που έχασε οριακά τις εκλογές του Φεβρουαρίου, έχει περάσει στην πρώτη θέση. Σελ. 19 < Έρχεται η πρώτη δόση, πολλά τα ανοικτά μέτωπα Οι ανησυχίες για αύξηση της ύφεσης θέτουν σε συναγερμό το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το οποίο αναμένει αύριο την εκταμίευση της πρώτης δόσης για να καλύψει τρέχουσες α- Μεγάλοι διεθνείς επενδυτές στην Ελλάδα Ψήφος εμπιστοσύνης μετά την απομάκρυνση του συστημικού κινδύνου Η σταθεροποίηση του πολιτικού κλίματος, η απομάκρυνση του συστημικού κινδύνου και τα σημάδια α- νάκαμψης της οικονομίας φαίνεται να δημιουργούν ένα είδος «επενδυτικού ρεύματος» προς την Ελλάδα. Αμερικανικά, ευρωπαϊκά, αλλά και ασιατικά funds πληθαίνουν τις διερευνητικές επαφές, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις κάνουν και κρίσιμες τοποθετήσεις. Ο- Σύγκλιση ΗΠΑ-Ρωσίας για τη Συρία Η απειλή διάχυσης της συριακής σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής έφερε πιο κοντά τις δύο μεγάλες δυνάμεις. Ωστόσο, παρά την κοινή πρωτοβουλία Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας για τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης, η ειρήνευση αργεί... Σελ. 16 νάγκες. Η τήρηση των μνημονιακών δεσμεύσεων θεωρείται από τις Βρυξέλλες και τη Λευκωσία το κλειδί για τη συνέχεια, αφού από τα τέλη Ιουλίου η χώρα θα ελεγχθεί για την επίτευξη σαφώς προσδιορισμένων και μετρήσιμων στόχων, τόσο ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή, όσο και στο σκέλος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο κείμενο της δανειακής σύμβασης. Σελ. 5, Οικονομική σελ. 3 νόματα όπως αυτά της Dell, της HP, της AVIC, της Fairfax, αλλά και των Wilbur Ross, Seth Klarman ή Mark Mobius, «ακούγονται» ολοένα και περισσότερο, για τις επενδύσεις που προετοιμάζουν. Τράπεζες, ε- νέργεια, ακίνητα, ναυτιλία και τουρισμός είναι οι πρώτοι κλάδοι που προσελκύουν τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια, μέσω συγκεκριμένων εξαγορών. Σελ. 14 ASSOCIATED PRESS Θέσεις μάχης στο ΔΗΚΟ Διαγραφή στελεχών Σκηνικό ενδοκομματικών εκλογών άρχισε να διαμορφώνεται στο ΔΗΚΟ, με το κόμμα να βρίσκεται χωρισμένο σε δύο στρατόπεδα, των οποίων ηγούνται οι Μάριος Καρογιάν και Νικόλας Παπαδόπουλος. Στο Εκτελεστικό Γραφείο αναμένεται ότι θα γίνουν και διαγραφές στελεχών που επέδειξαν αντικομματική συμπεριφορά. Εντός των ημερών ολοκληρώνεται ο ενδοκομματικός διάλογος με τη βάση για τον ρόλο, τα καθήκοντα και τις ευθύνες του ΔΗΚΟ μετά τις εκλογές αλλά και μετά τις αποφάσεις για την οικονομία. Στον Δημοκρατικό Συναγερμό, τα πράγματα μπαίνουν στην τελική τους πορεία, αφού πλέον, μετά τη νέα ηγετική πυραμίδα, υ- πάρχει και νέο Πολιτικό Γραφείο. Σελ. 8 ASSOCIATED PRESS Βέτο Λευκωσίας σε διασύνδεση αερίου με λύση Κίνδυνοι και διλήμματα Ανακούφιση προκαλεί στη Λευκωσία η κατανόηση που φαίνεται να επέδειξαν οι ΗΠΑ στις ενστάσεις της κυβέρνησης για διασύνδεση της λύσης του Κυπριακού με την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Την ίδια όμως ώρα, εντείνονται τα μηνύματα από το εξωτερικό για ε- πίλυση του πολιτικού προβλήματος προ της αξιοποίησης του ενεργειακού πλούτου της Κύπρου και αυξάνονται οι πιέσεις προς τη Λευκωσία. Ποιοι οι κίνδυνοι και ποια τα διλήμματα. Σελ. 4, 7 ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ Αλλάζει το σκηνικό, υπάρχουν ευκαιρίες Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Xρήστος Στυλιανίδης, σε συνέντευξή του στην «Κ», υποστηρίζει ότι η Κύπρος πρέπει να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που δημιουργούνται στο νέο γεωπολιτικό σκηνικό από τον καταλυτικό ρόλο του φυσικού αερίου. Σελ. 4 ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΤΗΝ ΑΤΖΕΝΤΑ Απεσταλμένο Ομπάμα θα ζητήσει ο Ερντογάν Επανέναρξη συνομιλιών, χρονοδιαγράμματα και διεθνής διάσκεψη στην ατζέντα των επαφών του Τούρκου πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον. Σελ. 7 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Χείριστη υπηρεσία H διελκυστίνδα μεταξύ κυβέρνησης και Κεντρικής Τράπεζας για την ε- πόμενη μέρα στην Τράπεζα Κύπρου προσφέρει τη χείριστη υπηρεσία στον τόπο σ αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη μεταβατική περίοδο, την ώρα που η οικονομία και η κοινωνία βιώνουν τις συνέπειες της ακαριαίας και βίαιης συρρίκνωσης του τραπεζικού συστήματος που επεβλήθη από τους δανειστές μας. Η παρατεταμένη α- νυπαρξία διοίκησης στο μεγαλύτερο τραπεζικό ίδρυμα προκαλεί σοβαρότατες επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας και στέλνει αρνητικά μηνύματα, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, μηνύματα που πλήττουν ακόμη περισσότερο την ήδη λαβωμένη αξιοπιστία της Κύπρου ως κέντρου παροχής υ- πηρεσιών. Σε τόσο σοβαρά ζητήματα, το δημόσιο συμφέρον πρέπει να τίθεται υπεράνω αντιπαραθέσεων, οι οποίες φαίνεται ότι έχουν ως αφετηρία και στόχευση την εξυπηρέτηση μεμονωμένων συμφερόντων ή τη διατήρηση νοσηρών καταστάσεων που ουδεμία σχέση έχουν με την προκοπή είτε της ίδιας της τράπεζας είτε της οικονομίας στο σύνολό της. ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 19 MΑΪΟΥ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

2 02-KATHI_NEW_KATHI 5/10/13 10:39 PM Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Βγήκαν τα λυκόσκυλα Είχαμε, στα δύο προηγούμενα άρθρα, επιχειρηματολογήσει υπέρ της αναγκαιότητας να ξεκινήσει μια διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, το συντομότερο, γεγονός που θα βοηθούσε την Κύπρο όπως ανακάμψει οικονομικά ταχύτερα, αλλά και θα άλλαζε την κατάσταση πραγμάτων ριζικά. Σημειώναμε την περασμένη Κυριακή μεταξύ άλλων: «Σήμερα, με την Ελλάδα ανήμπορη, με τις ρωσικές εταιρείες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων να έχουν συμβόλαια 20 και 30 ετών με Ισραήλ και Τουρκία, και την Άγκυρα υποχρεωμένη να πληρώνει πολλά δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο σε γκάζι και μαζούτ στη Μόσχα και την Τεχεράνη, η Κύπρος εκτός Ε.Ε. θα βρεθεί έωλη. Ε- ξάλλου, γιατί η Ρωσία, το Ισραήλ ή η ό- ποια άλλη χώρα να μας βοηθήσει, όταν βλέπουν την Κύπρο να κυβερνάται από ένα σαθρό πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο που στήνει προσφορές υπέρ των ημετέρων, προστατεύει ολιγάρχες μαύρου χρήματος, δεν διστάζει να κάνει τράμπες με καθεστώτα, όπως της Συρίας και του Ιράν, ή να έχει παραβιάσει εμπάργκο που επέβαλαν τα Η.Ε. ξεπλένοντας τα λεφτά του καθεστώτος Μιλόσεβιτς. Ένα κατεστημένο που ξεγέλασε τη διεθνή κοινότητα και που, χωρίς να διαπραγματευτεί το Σχέδιο Α- νάν, το απέρριψε ώστε να μπει στην Ε.Ε. και να αποκτήσει πλεονέκτημα έ- ναντι όλων των εμπλεκομένων. Εμείς οι πανέξυπνοι Γολιάθ εναντίον των ηλιθίων Ευρωπαίων και Αμερικανών, να κρυβόμαστε στο Συμβούλιο Ασφαλείας πίσω από τους Ρώσους. Τώρα, α- προστάτευτοι, άμα βγούμε και εκτός Ευρωζώνης και με την Τουρκία να εποφθαλμιά τους υδρογονάνθρακές μας, αν δεν λογικευτούμε και δεν αναζητήσουμε εμείς οδούς που να οδηγούν στη λύση του Κυπριακού και συμμάχους, η επιβίωσή μας είναι πολύ αμφίβολη». Δυο μέρες μετά, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Ά- ντερς Φογκ Ράσμουσεν, έκανε λόγο για «παράλογη κατάσταση» εντός Συμμαχίας, αναφερόμενος σε Τουρκία και Κύπρο και προσθέτοντας ότι «αν δεν βρούμε μια λύση στο Κυπριακό, θα συνεχίσουμε να έχουμε το ίδιο παράλογο πρόβλημα». Την επόμενη μέρα, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Όλι Ρεν, μίλησε για την ανάγκη άμεσης διευθέτησης του Κυπριακού ως τη βασική συνταγή για να ξεπεραστεί η δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το νησί. Δεν απέφυγε μάλιστα να μας υπενθυμίσει τις δικές του προσπάθειες για λύση του Κυπριακού, όταν είχε διατελέσει επίτροπος Διεύρυνσης. Μόλις δημοσιοποιήθηκαν οι δηλώσεις Ράσμουσεν και Ρεν, η ανάλγητη κλίκα που κατέστρεψε την Κύπρο και τώρα προσπαθεί να μην αλλάξει οτιδήποτε ώστε να μη χάσει τα προνόμιά της, έβγαλε μπροστά τα λυκόσκυλά της. Βρόμικα, με τη λύσσα να στάζει από τα στόματά τους και την μπόχα να ανακατώνει στομάχια, άρχισαν το γνωστό τροπάρι. Συνοψίζω με έναν μόνο τίτλο κομματικής ανακοίνωσης. «Κυπριακό: Μετά το ΝΑ- ΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ΟΗΕ πιέζουν για διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας». Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα κόμματα, πλην του ΔΗΣΥ, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κινήθηκαν στη λογική του «ξεπουλήματος» της Κύπρου. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το κυβερνών κόμμα έχει τη θέληση να πάει το Κυπριακό στη λύση, διότι είναι πολύ καλά γνωστή η διαστρωμάτωσή του: φτάνει να ρίξετε μια ματιά στους αντιπροέδρους του! Άρα ούτε κι από τον ΔΗΣΥ μπορεί κανείς να ελπίζει βάσιμα ότι στην τελική δεν θα προτιμήσει να πάει με το ρεύμα. Μόνο που αυτή τη φορά το ρεύμα πάει στο βάραθρο και δεν καταλήγει όπως το 2004 στο λιμάνι της Ε.Ε. με τα προικιά να μένουν όλα στα χέρια των Ελληνοκυπρίων. Τότε ο Τάσσος και οι συν αυτώ διακήρυτταν ότι εντός της Ε.Ε. η Τουρκία θα αναγκαστεί να υπακούσει στο διεθνές δίκαιο και θα υποκύψει ε- νώπιόν μας. Αντ αυτού, η διεθνής πολιτική, που στηρίζεται και εκπονείται βάσει συμφερόντων και συμμαχιών, ε- πέτρεψε στην Άγκυρα να δημιουργήσει μέχρι και Επιτροπή Περιουσιών νομιμότατη και να αγοράζει σε τιμές που καθορίζει η ίδια τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων. Τώρα μπορεί κανείς να αντιληφθεί και πόσο κενή περιεχομένου ήταν η τότε πομπώδης δήλωση του Τάσσου Παπαδόπουλου, ότι δεν παρέλαβε κράτος για να παραδώσει κοινότητα. Παρέλαβε όντως κράτος και παρέδωσε σήμερα κοινότητα, για λογαριασμό του, ο συνέταιρός του, Δημήτρης Χριστόφιας. Άμοιροι ευθυνών δεν είμαστε οι πολίτες. Μπήκαμε στο σύστημα της διαπλοκής και της κομματοκρατίας ελπίζοντας ότι θα έρθει η ώρα που όλοι θα πλουτίσουμε, είτε με το ΧΑΚ, είτε με τα ακίνητα, είτε με τα αξιόγραφα. Τελικά μας οδήγησαν στην καταστροφή. Τώρα πια δεν θα υπάρχει δικαιολογία να αφήσουμε τους ανάλγητους και πραγματικούς αργυρώνητους να οδηγήσουν και τα παιδιά μας στο βάραθρο. Είναι η τελευταία μας ευκαιρία. Το Κυπριακό είναι υπόθεση όλων μας. paraschosa@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Μάνατζερ ήταν μόνο ο Φέργκιουσον! Από τον Μαρξ έφυγε μια κάθετη πάσα στην πλάτη της άμυνας των Βαυαρών και βρήκε με χειρουργική ακρίβεια τον Κόβεϊ, ο οποίος εφόσον ντριμπλάρει τις σκέψεις και αναμασάει τα λόγια των άλλων, δεν θα έπρεπε να παίζει στο αριστερό άκρο της άμυνας αλλά στο κέντρο της: Τελικά δεν κατάφερε να κάνει το κοντρόλ και η αλλαγή επήλθε άμεσα σχεδόν. Δεν υπήρχε άλλος χρόνος για χάσιμο, το ματς βρισκόταν στο 89 και τα χρονικά περιθώρια στένευαν: Έξω ο Κόβεϊ με την εντολή να πάει στα αποδυτήρια και να αντιγράψει κάποιο άλλο βιβλίο, μέσα ο Μαξ Βέμπερ που αν και βαρύ φορ, μπορεί να κάνει τη διαφορά εφόσον οι γιόμες ξεκινάνε από την άμυνα. Ο Αλέξης μασούσε την τσίχλα του μανιωδώς, αλλά ή- ξερε και δεν ανησυχούσε. Και να που μέσα σε ενάμισι λεπτό το θαύμα έγινε. Πρώτος σκόραρε ο Μαρξ με σουτ από κοντά μετά από κόρνερ, το στάδιο πήρε φωτιά, η πολυπόθητη ισοφάριση απέναντι στους Βαυαρούς είχε επέλθει. Με μισή καρδιά οι τελευταίοι βρίσκονται στη μέση του γηπέδου για τη σέντρα. Αμέσως χάνουν την μπάλα, μια νέα γιόμα φεύγει μπροστά και στο ένας εναντίον ενός ο Μπέκαμ κερδίζει κόρνερ. Δεν αφήνει κανέναν να το εκτελέσει, το κάνει ο ίδιος. Η μπάλα αιωρείται, κατεβαίνει αργά, βρίσκει το κεφάλι του Μαρξ που την στέλνει στο πόδι του Βέμπερ: 1-2 μέσα σε ενάμισι λεπτό! Οι Βαυαροί κλαίνε πεσμένοι στο χορτάρι, οι φίλαθλοι στις κερκίδες είναι σε έξαλλη κατάσταση. Δεν προλαβαίνουν ούτε τη σέντρα να κάνουν και ο διαιτητής σφυρίζει τη λήξη. Ο προπονητής είχε και πάλι βγάλει τον λαγό από το καπέλο του, ο Αλέξης Φέργκιουσον έδωσε για άλλη μια φορά το σωστό κοινωνιολογικό περιεχόμενο επιτυγχάνοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα σε ένα κατά πολλούς -τα τελευταία λεπτά του ματς- χαμένο παιχνίδι. Ο προπονητής και ο μάνατζερ Φέργκιουσον έφερε ε- κείνη την επική ανατροπή απέναντι στη Μπάγιερν στον τελικό του Champions League το Ο Φέργκιουσον πέτυχε ως πρόεδρος, έφορος, παράγοντας, water boy, paper boy, towel boy, καθαρίστρια, ψυχολόγος, μελλοντολόγος, υπερασπιστής των αδυνάτων και λάβρος κατά της βεντέτας, προπονητής και φίλαθλος στην ομάδα την οποία καθοδηγούσε για 30 σχεδόν χρόνια, επειδή ήταν όλα τα προηγούμενα μαζί και όχι απλώς ένας προπονητής. Ε λοιπόν, από έναν τέτοιο προπονητή/μάνατζερ εν ολίγοις θέλουμε σε κάθε υπουργείο της κυβέρνησης. Η περίοδος χάριτος, που δεν άρχισε και ποτέ όπως ήρθαν τα πράγματα για την κυβέρνηση Αναστασιάδη, τελείωσε οριστικά. Και τελείωσε με το ναυάγιο ενός προκαθορισμένου για πολλούς «μάνατζερ» της κυβέρνησης deal, για το ο- ποίο μερικοί εξ αυτών μόνο σαμπάνιες δεν είχαν α- νοίξει. Τόσο σίγουροι ήταν, όσο οι Βαυαροί το 1999 που δυο λεπτά πριν λήξει ο τελικός έλεγαν «δεν μπορεί, δικό μας είναι, μην το συζητάς, τι μπορεί να πάει λάθος;». Και πήγαν όλα όσα θα μπορούσαν να πάνε λάθος σύμφωνα με το νόμο του Μέρφυ, του Βέμπερ, του Μαρξ. Το πρόσωπο, που στιγμιαία πήρε η κάμερα στο πέρασμά της, του Λόταρ Ματέους να είναι καθισμένος και αποκαμωμένος στον πάγκο της ομάδας με τα όσα έ- βλεπε μπροστά του να συμβαίνουν (και όντως συνέβαιναν) μου θύμισε εν πολλοίς το «ξαφνιαστήκαμε δυσάρεστα» που είπε ο Μητσόπουλος μετά που ναυάγησε το deal μεταξύ Κυπριακών Αερογραμμών και ΣΚΙΤΣΟ: Μυρτώ Αριστείδου «Δεν υπήρχε, εκ του αποτελέσματος ομιλώντας και εκ της επιλεγόμενης διάταξης των λέξεων, εναλλακτική τύπου Φέργκιουσον που έψαξε και το έφερε από εδώ κι από εκεί και τελικά με τις σωστές κινήσεις πήρε το επιθυμητό αποτέλεσμα» Middle East Airlines. Και γιατί; Γιατί αυτή η εκφορά του λόγου, η συγκεκριμένη διάταξη των λέξεων που χρησιμοποίησε ο υπουργός, είναι όλα όσα ακριβώς θα ήθελε να πει και ο Ματέους εκείνη την ώρα στον πάγκο, αν βρισκόταν κανείς εκεί να τον ρωτήσει. Και τι σημαίνει «ξαφνιαστήκαμε δυσάρεστα»; Ότι δεν υπήρχε plan Β (γι άλλη μια φορά σε αυτή την κυβέρνηση), για την περίπτωση που στράβωνε το πράγμα. Δεν υπήρχε, εκ του αποτελέσματος ομιλώντας και εκ της επιλεγόμενης διάταξης των λέξεων, εναλλακτική τύπου Φέργκιουσον που έψαξε και το έ- φερε από εδώ κι από εκεί και τελικά με τις σωστές κινήσεις πήρε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μη μου πείτε τώρα, άλλο η μπάλα άλλο οι επιχειρήσεις Το ίδιο είναι, κοινωνιολογία σε κίνηση έχουμε και στα δυο, αρκεί να ξέρεις, να έχεις σχέδιο, και να μην είσαι έτοιμος να πανηγυρίσεις πριν σφυρίξει ο διαιτητής. Δεν έχουμε άλλο χρόνο να ξαφνιαζόμαστε δυσάρεστα κύριοι, αρκετές δυσάρεστες εκπλήξεις δοκίμασε αλλά και κλήθηκε να πληρώσει ο υπνωτισμένος λαός. Ε- σείς οι μάνατζερ έχετε την αποκλειστική ευθύνη πλέον. Οι Κυπριακές Αερογραμμές αλλά και άλλοι ημικρατικοί είναι στην πρώτη γραμμή και η ατάκα του στρατηγικού επενδυτή δεν πραγματώνεται με «δυσάρεστα ξαφνιάσματα». Πρέπει τώρα να γίνετε, αν και έπρεπε να ήσασταν ήδη, πρόεδροι, έφοροι, παράγοντες, water boys, paper boys, towel boys, καθαρίστριες, ψυχολόγοι, μελλοντολόγοι, υπερασπιστές των αδυνάτων και λάβροι κατά της βεντέτας, προπονητές και φίλαθλοι της Κύπρου. Διαβάστε τι έχει κάνει ο Φέργκιουσον όλα αυτά τα χρόνια και θα καταλάβετε. Και αν δεν σας βγαίνει το διάβασμα, ρίξτε το στο Football Manager όπως έκαναν και οι Άγγλοι για να δουν ποιος είναι ο πλέον κατάλληλος να τον αντικαταστήσει: Δοκίμασαν στην προσομοίωση του Football Manager τους Μουρίνιο, Σόλσκιερ, Κλοπ και Μόγες. Αποτέλεσμα; Ο Ντέιβιντ Μόγες είναι ο τεχνικός που επιλέγει το παιχνίδι ως τον πλέον κατάλληλο για να αντικαταστήσει τον Φέργκιουσον. Εμείς σε ποια έκδοση του Football Manager να σας βάλουμε για να δούμε αν κάνετε για τον πάγκο της Κύπρου; tsikalasm@sppmedia.com O ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ Eνώνουμε Δυνάμεις 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 12.V.1964 ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ: Στυγεράν εν ψυχρώ δολοφονίαν δύο Ελλήνων αξιωματικών, του ταγματάρχου Δημ. Πούλιου και του λοχαγού Βασ. Καπότα και του ιδιώτου υιού του διευθυντού της αστυνομίας Λευκωσίας- Κωνσταντίνου Παντελίδη εξετέλεσαν χθες οι Τουρκοκύπριοι εις την Αμμόχωστον. Ταυτοχρόνως ετραυμάτισαν βαρύτατα και τον λοχαγόν Παν. Ταρσούλην. Οι αξιωματικοί υπηρέτουν εις την ΕΛΔΥΚ. Τα θύματα, επιβαίνοντα αυτοκινήτου, είχον εισέλθει εκ λάθους εις την περιτειχισμένην τουρκικήν συνοικίαν της Αμμοχώστου. Αντιληφθέντα, όμως, το λάθος των ηθέλησαν να απομακρυνθούν, αλλά οι Τουρκοκύπριοι εσταμάτησαν το αυτοκίνητον. Μολονότι δε οι Ελληνες αξιωματικοί επέδειξαν τας ταυτότητάς των, οι Τούρκοι τους εξετέλεσαν διά ριπών πολυβόλου. Επί του πτώματος του ταγματάρχου Δ. Πούλιου ευρέθησαν 12 βλήματα. ΧΛΙΑΡΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΣ: Παραδόξως, η αντίδρασις της Κυβερνήσεως υπήρξεν εντελώς χλιαρά. Τόσον ο πρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Γ. Παπανδρέου, ευρισκόμενος εις Θεσσαλονίκην, όσον και ο υπουργός Αμύνης κ. Π. Γαρουφαλιάς προέβησαν εις δηλώσεις εις τας οποίας περιορίζονται να είπουν ότι «αναμένουν πρωτοβουλίαν της διεθνούς δυνάμεως προς αποκατάστασιν του νόμου και της τάξεως εις την Κύπρον». Ο μεν κ. Παπανδρέου αναφέρει ότι «αποδεικνύεται ποίος διαταράσσει την τάξιν εις την Μεγαλόνησον», ο δε κ. Γαρουφαλιάς ομιλεί περί «βαρβάρου και απανθρώπου πράξεως, αντιθέτου προς κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου». Η όλη αντίδρασις της ελληνικής Κυβερνήσεως περιωρίσθη εις εντολήν προς τον ταξίαρχον Περίδην, εκπρόσωπον της Ελλάδος εις το εν Κύπρω τριμελές συμμαχικόν αρχηγείον, ίνα προβή εις διάβημα διαμαρτυρίας προς τον στρατηγόν Γκυανί, διοικητήν της δυνάμεως ειρηνεύσεως του ΟΗΕ. ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ: Κατά τηλεγράφημα από τας Κάννας [...] ένα ελληνικόν έργον μικράς διαρκείας προεκάλεσε ε- ντύπωσιν. Σκηνοθέτης του είναι ο Νίκος Νικολαΐδης που διεσκεύασε διά την οθόνην το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα «Τα δάκρυα των πραγμάτων», που αποκτούν χάρις εις τον ποιητήν ανθρωπίνην ψυχήν. [Σημ. «Φ»: Η ταινία του Νικολαΐδη έχει, όπως και το ποίημα, τον τίτλο Lacrimae rerum.] ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΖΕΝΙΔΗΣ: Ο σκηνοθέτης κ. Τάκης Μουζενίδης ανεχώρησε χθες διά το Λυντς της Αυστρίας, όπου θα δώση διάλεξιν με θέμα «Η αναβίωσις του αρχαίου δράματος εις την Ελλάδα». Με άριστα το 10 Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 1Στον Καζαμία. Το golden boy του ΑΚΕΛ, κατά τον πλέον πετυχημένο Πρόεδρο της ιστορίας της Κ.Δ., Δημήτρη Χριστόφια, κατέθεσε στη Διερευνητική Επιτροπή πως «θα ήταν καλύτερα να πηγαίναμε στο Μνημόνιο ένα χρόνο πριν(!)». Αυτός πού ήταν; 2Στην Επιτροπή. Είναι γνωστό πως ένα α- πό τα πλέον γνωστά (και κερδοφόρα) σουβλατζίδικα της Κύπρου είναι του «Πική», ο οποίος σύμφωνα με τον αστικό μύθο έχει φτιάξει τρεις πολυκατοικίες από τον ιδρώτα πάνω στη φουκού. Καταγράφω τη συνωνυμία αλλά και τη συγγένεια με τον δικαστή και πρόεδρο της Διερευνητικής, για να ξέρετε αν στο πόρισμα μάς ταΐσουν μια μιξ. 3Στον Ιωνά. Πήγε λοιπόν ο Λούκυ Λουκ στη Λάρνακα και έδειξε στον σερίφη της πόλης τα πιστόλια του, είπε δε στην α- στυνομία να εφαρμόσει τον νόμο. Δεν σταμάτησαν ακόμα να γελούν από το ανέκδοτο οι σεκιουριτάδες (part time αστυνομικοί) της πόλης. 4Στον Λούκυ Λουκ. Ο Ιωνάς όμως δεν σταμάτησε στη Λάρνακα. Πήγε στη Λεμεσό, στην Πάφο, στο Κιβισίλι, στο Στρουμπί και στο Μοναγρούλι και ζήτησε να ε- φαρμοστεί ο νόμος. Όταν τον ρώτησαν για τη Λευκωσία, κοίταξε με χαρμολύπη την Ντόλυ 5Στους Εβραίους. Ταξίδεψε ο Healthy με τα δώρα του στο Ισραήλ και ζήτησε να Ποίος είναι ο κύριος δεξιά από τη Mrs Carmen (συνεχίζεται...); δει τον πρωθυπουργό Νετανιάχου. Αυτός, μη γνωρίζοντας την παρουσία της chief of staff Elsa Loutsios στην αποστολή, δέχθηκε τον Healthy σε ένα χαμαιτυπείο. Τα πήρε στο κρανίο η Elsa και προσφέρθηκε να τους στείλει τον αγαπημένο της αρχιτέκτονα Βάκη για να φτιάξει τη διακόσμηση. 6Στη συμφωνία. Επί της ουσίας η επίσκεψη στο Ισραήλ ήταν μια μεγάλη επιτυχία του Healthy Προέδρου, αφού πήγε ε- κεί, μίλησε στην κάμερα του ΡΙΚ, μίλησε στο ΚΥΠΕ, μίλησε και στο ΑΠΕ. Οι Ισραηλινοί δεν άνοιξαν το στόμα τους δημοσίως μόλις συνειδητοποίησαν το εύρος της γεωστρατηγικής προσωπικότητας του Healthy. 7Στον Πέρες. Η στήλη θα ήθελε να ξεσκεπάσει την ισραηλινή προπαγάνδα, η οποία για να διασκεδάσει το ιστορικό «Merry Christmas» που είπε ο Πέρες στον Healthy Πρόεδρο, διέδωσε στα παγκόσμια μίντια πως δήθεν ο Πρόεδρός μας στην προσφώνηση του Νετανιάχου ξέχασε το μικρό όνομα του πρωθυπουργού του Ισραήλ. Bibi, θα τους κάνω Πρόεδρε. 8Στον ELA. Η «Κ» έγραφε για τον ELA της Λαϊκής εδώ και ένα χρόνο και κανείς άλλος δεν μίλησε. Πριν από τρεις μήνες έγραψε και για τα 300 εκατ. κέρδος της Κεντρικής από τον ELA, και τα θυμήθηκε η Gazzetta (ουπς σόρι, «Αλήθεια») Στις διαφημίσεις της Τρ. Κύπρου οι εταιρείες στηρίζουν την τράπεζα ή το ανάποδο; Κάποιος να μου εξηγήσει pls. μετά τη συνάντηση Πανίκου-Αναστό. Την προηγούμενη βδομάδα γράψαμε για το «παράθυρο» της ΕΚΤ που άνοιξε με τα κυπριακά ομόλογα. Θα το ανακαλύψουν τον Σεπτέμβρη. 9Στα στοιχεία. Όταν ο εκάστοτε Πρόεδρος καθίσει στην καρέκλα του Λόφου, από κοινός θνητός γίνεται ημίθεος, ο δε προηγούμενος ένοικος μάλλον θεωρούσε την καρέκλα και ως επιταχυντή εξυπνάδας. Δυστυχώς όμως οι Άγγλοι μάς άφησαν μια δημόσια υπηρεσία που ακόμα δουλεύει στα βασικά της και κρατά στοιχεία. Τώρα, πέρα από τα τσεκ-μπουκ της Ομόνοιας, άρχισαν να βγαίνουν και τα πιο σοβαρά, πως ενώ μας έλεγαν πως μείωναν τους υπαλλήλους του Δημοσίου, στην πραγματικότητα τούς αύξησαν κατά μερικές χιλιάδες. Στον sir Kas. Είναι γνωστό πως ο sir 10 της εξωτερικής πολιτικής πλέον δεν ταξιδεύει business class, αλλά με τους κοινούς θνητούς στις πίσω θέσεις λίγο πριν α- πό τις τουαλέτες, που είναι και τα φτηνά εισιτήρια. Πήγε λοιπόν ο sir να βρεθεί με τον γ.γ. του ΟΗΕ, αλλά η EasyJet προσγειώθηκε καθυστερημένα. Σε λίγο θα τον στέλνουν με το βαπόρι της γραμμής. Οϊμέ. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ n Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ n Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ n Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ n Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: ΚΩΣΤΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ n Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-ADV ΜΤΝ_KATHI 5/10/13 7:04 PM Page 4

4 04-POLITIKH_KATHI 5/10/13 8:06 PM Page 4 4 l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Πεδίο μάχης η κρεβατοκάμαρα λόγω του ροχαλητού Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Πρώτα το Κυπριακό και μετά το αέριο Μηνύματα από Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ για επίλυση του Κυπριακού και σταθερότητα στην περιοχή Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Αισθητές γίνονται πλέον οι πιέσεις προς τη Λευκωσία να προχωρήσει σε διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού πρώτα και μετά να α- σχοληθεί με το φυσικό αέριο, κάτι που προκαλεί δυσφορία στην κυβέρνηση και η ίδια αντιστρέφει το επιχείρημα λέγοντας πως το «αέριο θα πρέπει να είναι παράγοντας λύσης και όχι το αντίστροφο». Ο διεθνής παράγοντας φαίνεται να ευνοεί τη φόρμουλα αυτή, αφού μια τέτοια «ρύθμιση» αφήνει ικανοποιημένη και την Άγκυρα, ώστε να μην προκαλείται ένταση στην περιοχή. Τα δεδομένα άρχισαν να γέρνουν εναντίον των αρχικών πλάνων της Λευκωσίας, με την Αθήνα να κινδυνεύει να «παραγκωνιστεί» και να «απομονωθεί» από τους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της γύρω περιοχής και την Τουρκία να αποκτά και πάλι κεντρικό ρόλο για τις ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου. Ήδη Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΠΑ αλλά και ΝΑΤΟ έκαναν δημόσια «σινιάλο» στη Λευκωσία, με α- ξιωματούχους όπως οι Όλι Ρεν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Ά- ντερς Φογκ Ράσμουσεν να προβαίνουν σε δημόσιες τοποθετήσεις υπέρ της έναρξης διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού και με τον τελευταίο να είναι πιο ξεκάθαρος, διασυνδέοντας το θέμα του φυσικού αερίου με τη λύση του Κυπριακού. Παράλληλα, διά της διπλωματικής οδού στάλθηκαν τα ανάλογα μηνύματα στο Προεδρικό. Πίσω από το διπλωματικό πέπλο των δηλώσεων και των μηνυμάτων, ο διεθνής παράγοντας στην ουσία στέλνει Η Κύπρος θα βρεθεί στο δίλημμα να επιλέξει μεταξύ Αθήνας ή Άγκυρας, αφού μέσω του αγωγού της Τουρκίας μένει πίσω η Ελλάδα Η πιο «γρήγορη, οικονομική και συμφέρουσα λύση είναι ο αγωγός στην Τουρκία», σημειώνουν διπλωματικές πηγές στη Λευκωσία ισχυρότατο μήνυμα «να μη σχεδιάζει εκμετάλλευση του φυσικού της αερίου χωρίς πρώτα να έχει επιλυθεί το Κυπριακό». Τα δεδομένα για τη Λευκωσία άλλωστε δεν φαίνεται να διαμορφώνουν συνθήκες, βάσει των ο- ποίων η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να προχωρήσει σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό εκμετάλλευσης του φυσικού α- ερίου. Τούτο, διότι: Πρώτον, η «αναμενόμενη» συνεργασία μεταξύ Λευκωσίας και Τελ Αβίβ στο θέμα εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου δεν φαίνεται να προχωρεί με ρυθμούς που να επιτρέπουν αισιοδοξία ότι η Κύπρος θα βρίσκεται σε θέση σύντομα να μπορεί να εκμεταλλευτεί το φυσικό της αέριο. Δεύτερον, ο δεύτερος εταίρος της Κύπρου, η Ελλάδα, βρίσκεται σε άθλια οικονομική κατάσταση και συνεπώς δεν μπορεί να προχωρήσει στους όποιους σχεδιασμούς είχε υπόψη, είτε ως «αξιόπιστος τρίτος συνέταιρος» σε μια συμμαχία Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, είτε διμερώς με τη Λευκωσία. Τρίτον, από τη στιγμή που οι διπλωματικές σχέσεις Ισραήλ- Τουρκίας επανακαθορίζονται, «υποχρεωτικά» το Τελ Αβίβ δεν μπορεί να προχωρήσει στους ό- ποιους στρατηγικούς σχεδιασμούς χωρίς να λάβει υπόψη και τον «παράγοντα Τουρκία» και τις όποιες ενδεχομένως «πιο συμφέρουσες λύσεις» προσφέρονται στο πεδίο των ενεργειακών θεμάτων. Τέταρτον, η συνεχής εκκρεμότητα στο Κυπριακό δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα συντονισμού μεταξύ Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Από τη στιγμή που η Άγκυρα ε- γείρει και το θέμα του φυσικού αερίου «ως σημείο περαιτέρω σύγκρουσης με τη Λευκωσία», αυτομάτως εγείρεται και θέμα συντονισμού τόσο εντός του ΝΑ- ΤΟ όσο και στις σχέσεις της Συμμαχίας με την Ε.Ε., και συνεπώς το όλο ζήτημα αποκτά «συστημικό χαρακτήρα» για όλους τους άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους φορείς. Πέμπτον, από μόνη της η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα μπορούσε να προχωρήσει στην κατασκευή αγωγών αλλά και τερματικού υγροποίησης ώστε να μπορεί να εξάγει το φυσικό αέριο στη διεθνή αγορά, μιας και τέτοιες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα δαπανηρές, και ειδικά για την οικονομική κατάσταση της Κύπρου σχεδόν αδύνατες. Συνεπώς προαπαιτείται εξεύρεση «ισχυρών επενδυτών», οι οποίοι όμως κρίνεται αμφίβολο εάν θα ήταν διατεθειμένοι να εμπλακούν σε ένα «παιχνίδι συμφερόντων» με τόσες πολλές παραμέτρους. Επιλογές σε βάθος χρόνου Κατόπιν τούτων, για τη Λευκωσία φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολος ο δρόμος για μονομερή ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Ιδιαίτερα το πρώτο δεδομένο, το οποίο θεωρείτο και το πλέον εφικτό, μια κοινή στρατηγική δηλαδή μεταξύ Λευκωσίας και Τελ Αβίβ, εκ των πραγμάτων «δεν προχωρεί» με τους ρυθμούς που θα ήθελε η Κυπριακή Δημοκρατία. Και τούτο διότι οι σχεδιασμοί του Ισραήλ γίνονται με ιδιαίτερα αργά και σταθερά βήματα, μιας και η ισραηλινή κυβέρνηση γνωρίζει πως θα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε εξαγωγές φυσικού αερίου το συντομότερο το 2016 από το οικόπεδο «Λεβιάθαν». Επιπλέον, το Τελ Αβίβ δεν έχει ακόμη αποφασίσει τι ποσοστό φυσικού αερίου θα επιτρέψει στις εταιρείες που έ- χουν τα δικαιώματα στα δικά του οικόπεδα να εξάγουν στο διεθνές εμπόριο. Επιπροσθέτως το Ισραήλ δεν έχει καταλήξει στον τρόπο που θα προχωρήσει σε διάθεση του φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά. Επ αυτού το Τελ Αβίβ φαίνεται να έχει ενώπιον του τέσσερεις επιλογές: Με κινητές μονάδες υγροποίησης φυσικού αερίου εντός της ισραηλινής ΑΟΖ. Με τερματικό υγροποίησης στο Ισραήλ. Με αγωγό κατευθείαν προς Τουρκία και απ εκεί διοχέτευση στην Ευρώπη. Με αγωγό μέχρι την Κύπρο και εγκατάσταση κοινού τερματικού υγροποίησης. Ωστόσο, οι δύο πρώτες ε- πιλογές φαίνονται αρκετά ριψοκίνδυνες για το Ισραήλ λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην περιοχή και το ρίσκο κρίνεται αρκετά υψηλό σε συνδυασμό με το τεράστιο κόστος που θα απαιτηθεί για τις εν λόγω εγκαταστάσεις. Ως εκ τούτου, το Ισραήλ επικεντρώνεται στις δύο τελευταίες επιλογές. Δηλαδή είτε να μεταφέρεται το φυσικό αέριο στην Τουρκία μέσω αγωγού, είτε να γίνει από κοινού με τη Λευκωσία τερματικό στην Κύπρο. Όμως εδώ εντοπίζεται ακόμη ένα πρόβλημα, αφού το Ισραήλ επιθυμεί να έχει τον πρώτο λόγο στο τερματικό, σε αντίθεση με τη Λευκωσία, η οποία προσδοκεί να «εντάξει» στη συγκεκριμένη επένδυση όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, με την ίδια να έχει τον πρώτο λόγο. Πάντως δεν ε- κτιμάται ότι το θέμα θα «κλείσει» σύντομα, αλλά αυτό θα αποφασιστεί στα επόμενα δύο χρόνια. Το Κυπριακό Από τη στιγμή που οι όποιες αποφάσεις δεν αναμένονται σύντομα και παράλληλα, όπως έ- γραψε και η «Κ» (στην ηλεκτρονική της έκδοση και επιβεβαιώθηκε από τον υπουργό Εμπορίου, Γ. Λακκοτρύπη), η Κυπριακή Δημοκρατία γνωρίζει πως οι πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου προς εξαγωγή από το οικόπεδο «Αφροδίτη» δεν αναμένονται πριν από το 2020, δημιουργείται «κενό χρόνου», το οποίο ο διεθνής παράγοντας κρίνει ως «χρυσή ευκαιρία» για επίλυση του Κυπριακού. Τουτέστιν, δεν θα ήταν «λογικό, από τη στιγμή που κανένας σχεδιασμός δεν υπάρχει στο τραπέζι προς υλοποίηση αυτή τη στιγμή, να μη γίνει στο μεσοδιάστημα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, κάτι που θα συνέβαλλε στην περαιτέρω σταθεροποίηση της γύρω περιοχής», σημείωσε χαρακτηριστικά στην «Κ» Δυτικός διπλωμάτης, ο οποίος πρόσθεσε: «Η πιο γρήγορη, οικονομική και συμφέρουσα λύση φαίνεται να είναι και για την Κύπρο ο αγωγός στην Τουρκία, συνεπώς γιατί να μη γίνει μια προσπάθεια για το κοινό καλό;». Λευκωσία και Τελ Αβίβ επαναβεβαίωσαν την πολιτική βούληση για συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, αλλά επί της ουσίας ο δρόμος παραμένει μακρύς, όπως προκύπτει από τις συνομιλίες που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με την πολιτική ηγεσία του Ισραήλ. Η Ενέργεια αλλάζει τα δεδομένα και δημιουργεί ευκαιρίες Ο Χρήστος Στυλιανίδης αναλύει το νέο γεωπολιτικό τοπίο και εστιάζει στις στοχεύσεις της Λευκωσίας Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η ενέργεια διαφοροποιεί τα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και η Κύπρος θα πρέπει να διαγνώσει προσεκτικά το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται ώστε να αξιοποιήσει τις όποιες ευκαιρίες τυχόν δημιουργούνται για να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα. Αυτό υποδεικνύει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρήστος Στυλιανίδης, σε συνέντευξη στην «Κ», με α- φορμή την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου στο Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι ο προσανατολισμός της Λευκωσίας θα πρέπει να είναι ευρωδυτικός. Πέραν της πολιτικής βούλησης των δύο πλευρών για συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, οι συνομιλίες με την ισραηλινή κυβέρνηση αφήνουν κάτι χειροπιαστό; Σίγουρα δεν έχουμε τη συγκεκριμένη συμφωνία σ αυτό που προσδιορίστηκε ως συνεκμετάλλευση. Η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη, όμως φαίνεται ότι υπάρχει εκπεφρασμένη πολιτική βούληση εκ μέρους της ισραηλινής κυβέρνησης όπως αυτή η συμφωνία έχει αίσιο τέλος. Δεν μπορώ να προσδιορίσω οριστικά το χρόνο. Υπάρχει κάποιας μορφής οδικός χάρτης; Όχι δεν υπάρχει οδικός χάρτης, επαναλαμβάνω όμως ότι αυτό που καθιστά σημαντική την επίσκεψη στο Ισραήλ είναι η ύπαρξη της πολιτικής βούλησης εκ μέρους και των δύο πλευρών για στρατηγική συμμαχία, η οποία, όπως είπε και ο πρόεδρος Σιμόν Πέρες, βασίζεται όχι μόνο σε κοινά συμφέροντα αλλά και σε κοινές αξίες. Κακά τα ψέματα, Κύπρος και Ισραήλ είναι ουσιαστικά οι βασικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου που αποτελούν τμήμα των δυτικών συμφερόντων. Αναφέρεστε στο γεωπολιτικό κομμάτι. Σαφώς, και κάποια στιγμή θα πρέπει να αρχίσουμε να μιλούμε με τέτοιους όρους, διότι αυτοί είναι που καθορίζουν όλα τα υ- πόλοιπα. Η μεν Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε., οι δε σχέσεις του Ισραήλ και η επιρροή του στον δυτικό κόσμο είναι γνωστή. Συνεπώς η συνεργασία των δύο χωρών, μέσα σε αυτό το πλέγμα, είναι από κάθε άποψη αυτονόητη, ή θα πρέπει να είναι. Ανέκαθεν υπήρχε αυτή η συνεργασία όμως. Σύμφωνοι, προσωπικά εκτιμώ ότι υ- πήρξε και μια καθυστέρηση στην ανάπτυξη αυτής της συμμαχίας, για διάφορους λόγους που δεν είναι του παρόντος. Το Ισραήλ όμως έχει κοινά συμφέροντα και με την Τουρκία, ή έχει μέσω ΗΠΑ. Σύμφωνοι. Και δεν θέλω να δημιουργώ υπέρμετρες προσδοκίες. Και πολλές φορές στο παρελθόν καλλιεργήθηκαν προσδοκίες που βασίστηκαν σε ευσεβείς πόθους ή και σε ψευδαισθήσεις, ή σε κακή ανάλυση των δεδομένων. Υπάρχει ένα ουσιαστικό ζήτημα στο θέμα της συνεργασίας της Λευκωσίας με το Τελ Αβίβ, που αφήνει τα πράγματα λίγο ρευστά. Ακόμη το Ισραήλ δεν έχει αποφασίσει τι θα πράξει με τα δικά του ενεργειακά αποθέματα. Πώς είναι δυνατόν «Ενδεχομένως, μέσα από την κρίση, να δημιουργούνται ευκαιρίες και η γεωγραφία να μας δώσει προοπτική σε ό,τι αφορά και τις πολιτικές αλλά και τις οικονομικές μας στοχεύσεις», υποστηρίζει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κ. Χρήστος Στυλιανίδης. να χαράξει στρατηγικό πλάνο συνεργασίας μαζί μας ή με άλλη χώρα; Έχετε δίκαιο. Ακόμη το Ισραήλ δεν έχει οριστικοποιήσει τις αποφάσεις του, αλλά φαίνονται οι τάσεις και οι κατευθύνσεις. Είναι ξεκάθαρο ότι το Ισραήλ αναζητά πολλές εναλλακτικές λύσεις για το φυσικό του αέριο. Κάποιοι θέλουν να κρατήσουν τα αποθέματα για στρατηγικούς σκοπούς, άλλοι είναι υπέρ της εξαγωγής, φαίνεται όμως ότι η κυρίαρχη τάση είναι συνδυασμός των δύο. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε εν δυνάμει σύμμαχος σ αυτή την ενεργειακή προοπτική, δεν θα είμαστε όμως οι μόνοι. Η μεγάλη εικόνα εμφανίζει την Κύπρο να είναι ένα κομμάτι ενός σύνθετου γεωπολιτικού παζλ. Οι εξελίξεις στη Συρία και η προσέγγιση της Τουρκίας με το Ισραήλ, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των σχέσεών της με τους Κούρδους, πόσο καταλυτικές μπορεί να αποδειχθούν στο Κυπριακό; Καταλυτικότατες. Γι αυτό και όσοι παραμένουν στα παραδοσιακά στερεότυπα ανάλυσης ή λειτουργούν στη βάση θεωριών συνωμοσίας, βρίσκονται έξω από την πραγματικότητα. Εξαιτίας της βασικής σύγκρουσης του ισλαμικού φονταμενταλισμού με τη Δύση, αυτή τη στιγμή η περιοχή μας βρίσκεται στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων. Αυτή η εικόνα, σε συνδυασμό με το ενεργειακό, δημιουργεί εντελώς νέα δεδομένα, τα οποία θα πρέπει να αξιοποιήσουμε δεόντως. Η κρίση στη Συρία πώς επηρεάζει τα δεδομένα; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Συρία είναι το πεδίο στο οποίο θα κριθούν οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Η λεγόμενη Α- ραβική Άνοιξη, που φαίνεται να εξελίσσεται σε Αραβικό Χειμώνα, δημιουργεί ιδιαίτερη αβεβαιότητα και ανασφάλεια στην περιοχή. Από πλευράς πολλών δυτικών δεξαμενών σκέψης είναι κυρίαρχη η θέση ότι πάση ΚΥΠΕ Τα συμφέροντα των Δυτικών και εμείς Πέρα και έξω από θεωρίες συνωμοσίας, όπως λέτε, βλέπετε να μπαίνουμε σ έναν κλοιό πιέσεων για λύση του Κυπριακού; Και πόσο η οικονομική εξάρτηση της Κύπρου την καθιστά δέσμια ή έστω ευάλωτη; Τα πράγματα είναι πολύ ξεκάθαρα. Βρισκόμαστε σε αυτή την περιοχή με άλυτο το Κυπριακό, σε μια περίοδο που ο δυτικός παράγοντας, για να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά του, σε μια πιο καθαρή βάση, θέλει και επιδιώκει, μέσα στον κυκεώνα των άλλων διενέξεων, να μην υπάρχει άλλο ένα επιπλέον πρόβλημα. Η Τουρκία είναι το αντίπαλον δέος του Ιράν και δεν μπορεί να έχει ανοικτά ζητήματα. Βλέπετε τις εξελίξεις στο Κουρδικό, βλέπετε την προσέγγιση με το Ισραήλ. «Εξωτερική πολιτική με ξεκάθαρο ευρωδυτικό προσανατολισμό» θυσία θα πρέπει να υπάρξει αναβάθμιση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ και μάλιστα να είναι η κύρια συμμαχία εξυπηρέτησης των δυτικών συμφερόντων. Αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει και ενδεχομένως να είναι το κλειδί για να βρεθεί και ο δικός μας ρόλος, σε συνεργασία με την Ελλάδα. Δεν είναι καθόλου τυχαία η επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στο Ισραήλ. Μέσα σ όλο αυτό το σκηνικό, ποιες θα πρέπει να είναι οι επιδιώξεις της δικής μας πλευράς; Θα σας απαντήσω με μια ρήση του Ελευθέριου Βενιζέλου, η οποία ιστορικά αποδείχθηκε το καλύτερο αξίωμα άσκησης εξωτερικής πολιτικής για τον ελληνισμό, ότι δηλαδή βασικός στόχος είναι η συμπόρευση των δικών μας εθνικών συμφερόντων με συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων, ώστε να υπάρχει αλληλοεξυπηρέτηση. Μέσα λοιπόν σ αυτό το πλέγμα διεθνών και γεωπολιτικών σχέσεων, να δούμε και τον δικό μας ρόλο, έστω και αν είναι επικουρικός. Ενδεχομένως να είναι η ώρα κατά την οποία μέσα από την κρίση να δημιουργούνται ευκαιρίες και η γεωγραφία να μας δώσει προοπτική σε ό,τι αφορά και τις πολιτικές αλλά και τις οικονομικές μας στοχεύσεις. Πόσο όμως τα συμφέροντα της Κύπρου συμπορεύονται με τα συμφέροντα άλλων χωρών; Ήταν πάγια η θέση μου ότι η γνωστή διατύπωση περί πολυεπίπεδης εξωτερικής πολιτικής ουσιαστικά ήταν εν πολλοίς ένα πυροτέχνημα, ή ψευδαίσθηση μεγαλύτερου πολιτικού ρόλου από αυτόν Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Κυπριακό, όταν οι Δυτικοί αποφάσισαν να το λύσουν τη δεκαετία του 1950 στη βάση των δικών τους συμφερόντων. Δεν αμφιβάλλω. Επαναλαμβάνω, όμως, αυτή είναι η μεγάλη εικόνα που θα πρέπει να δούμε, όπως και την αλληλεπίδραση των γεωπολιτικών ζητημάτων σε ό,τι μας αφορά. Αναφερθήκατε πολλές φορές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αυτή είναι η Ευρώπη που θέλουμε; Έτσι την φανταστήκαμε όταν αποφασίσαμε να ενταχθούμε σ αυτήν; Δεν υπάρχει κάτι άλλο, μακάρι να αλλάξει προς το καλύτερο, αλλά σίγουρα η αλλαγή θα έρθει από μέσα, όχι από έξω. Δεν αρκεί να την λιθοβολούμε ή να πριμοδοτούμε τον ευρωσκεπτικισμό. Εκεί ανήκουμε. που μπορεί να ασκήσει η Κύπρος. Αναφέρεστε στην προηγούμενη κυβέρνηση; Γενικά, αναφέρομαι διαχρονικά. Υπάρχει ανάγκη αλλαγής στην εξωτερική μας πολιτική; Είναι προφανές ότι η ενέργεια θα είναι το πρωταγωνιστικό θέμα, τουλάχιστον την επόμενη εικοσαετία στην ευρύτερη περιοχή, και θα πρέπει να αναλύσουμε σωστά τα δεδομένα για το ρόλο που διαδραματίζει αυτό το θέμα στις διεθνείς σχέσεις. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 20 Μαΐου, για πρώτη φορά θα συζητηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο το θέμα της ενέργειας, όχι στο πλαίσιο των κλιματικών αλλαγών μόνο, αλλά και στο θέμα του κόστους. Η συζήτηση αυτή, με φόντο και την οικονομική κρίση, καταδεικνύει τη σπουδαιότητα του ζητήματος στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται. Η κυβέρνηση έχει νέο προσανατολισμό ως προς την εξωτερική της πολιτική; Αυτή τη στιγμή προέχει μια εξωτερική πολιτική με σαφές και ξεκάθαρο ευρωδυτικό προσανατολισμό και με προτεραιότητες. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι ανατρέπονται παραδοσιακές συμμαχίες. Αντιθέτως, οι παραδοσιακές αυτές συμμαχίες ενισχύονται περισσότερο από τη στιγμή που είμαστε αξιόπιστοι και μέρος του ευρωδυτικού συστήματος. Είμαστε στην Ευρώπη, γιατί έχουμε την ανάγκη να το λέμε; Θα μπορούσαμε να είμαστε πιο προσεκτικοί, ώστε να θεωρούμαστε πιο αξιόπιστος σύμμαχος. Μικρές χώρες όπως η Κύπρος, με τη γεωγραφική θέση που έχουν, δεν μπορούν να ασκούν πολιτική ίσης α- πόστασης από τους πάντες και τα πάντα. Για παράδειγμα στο ζήτημα της Συρίας ή της Λιβύης θα μπορούσαμε να δράσουμε διαφορετικά. EPA

5 05-POLITIKI_KATHI 5/10/13 9:18 PM Page 5 Kυριακή 12 Μαΐου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα της Κύπρου παραμένει η πρώτη προτεραιότητα της Ευρωζώνης. Από τον Αύγουστο θα ξεκινήσει για την Κύπρο ο Γολγοθάς των τριμηνιαίων αξιολογήσεων της Τρόικας. Πρώτη δόση ελπίδας για οικονομική ομαλότητα Πράσινο φως τη Δευτέρα από το Eurogroup για εκταμίευση τριών δισ. Του ανταποκριτή μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ Με την ελπίδα ότι η πολιτική έγκριση που θα δώσει αύριο το Eurogroup για την υπαγωγή της Κύπρου στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) και την εκταμίευση της πρώτης δόσης, ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα συμβάλει ώστε να εμπεδωθεί επιτέλους κλίμα σχετικής ομαλότητας στην οικονομία της χώρας, προσέρχεται αύριο στη συνεδρίαση των υ- πουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, στις Βρυξέλλες, ο Χάρης Γεωργιάδης. Όπως διευκρίνισαν στην «Κ» αξιόπιστες ευρωπαϊκές πηγές, η διαδικασία για την εκταμίευση της πρώτης δόσης είναι πλέον τυπική και πέραν της έγκρισης του Eurogroup, που αναμένεται αύριο Δευτέρα, απαιτείται η επίσημη διαβίβαση ορισμένων εγγράφων που συνδέονται με τη δανειακή σύμβαση, σε όλες τις εθνικές πρωτεύουσες της Ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, κυπριακές διπλωματικές πηγές έλεγαν την Παρασκευή πως αναμένουν τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΜΣ, με την οποία θα δίνεται το πράσινο φως για την ε- κταμίευση δύο δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Κύπρο, εντός της προσεχούς εβδομάδας. Το υπόλοιπο ένα δισεκατομμύριο της δόσης θα εκταμιευθεί εντός του Ιουνίου. Στη συνέχεια, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο, θα ξεκινήσει για την Κύπρο ο Γολγοθάς των τριμηνιαίων αξιολογήσεων της Τρόικας, για την εκταμίευση των υπόλοιπων δόσεων, συνολικού ύψους έξι δισεκατομμυρίων ευρώ, έως το Υπενθυμίζεται ότι ένα ακόμη δισεκατομμύριο ευρώ στο κυπριακό πρόγραμμα θα παράσχει το ΔΝΤ. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου θα συνεδριάσει την Τετάρτη, 15 Μαΐου, για να ε- γκρίνει την εκταμίευση της πρώτης Την ίδια στιγμή, εμπόδιο για την ε- μπέδωση κλίματος ομαλότητας και αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας αποτελεί και η αβεβαιότητα για τις οικονομικές προβλέψεις του Προγράμματος Προσαρμογής. Οι συντάκτες της Μελέτης Βιωσιμότητας του Χρέους (DSA) που συνοδεύει το κυπριακό Μνημόνιο παραδέχονται άλλωστε ότι οι κίνδυνοι εκτροπής (downside risks) των βασικών δημοσιονομικών υποθέσεων του Προγράμματος είναι μεγάλοι. Α- κόμη και ο Γιοργκ Άσμουσεν, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, παραδέχθηκε αυτήν την εβδομάδα στην Ευρωβουλή ότι η μετάβαση από το υπερμέγεθες κυπριακό τραπεζικό μοντέλο σε ένα νέο, πιο περιορισμένο και υγιές, «προϋποθέτει μια δομική ρήξη» που καθιστά δυσκολότερη την ανάπτυξη. Πάντως, τόσο ο κ. Άσμουσεν, όσο και ο κ. Ρεν, αλλά και ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, επιμένουν ότι την κύρια ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση στην Κύπρο την φέρει η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας, η οποία καθυστέρησε να προσφύγει στον μηχανισμό στήριξης, παρά τις προειδοποιήσεις της Ευρωζώνης από τον Νοέμβριο του 2011, αλλά και η διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, η οποία δεν <<<<<< Μακρύς και ανηφορικός παραμένει για τη Λευκωσία ο δρόμος προς την ανάκαμψη δόσης, από το δικό του μερίδιο, προς την Κύπρο. Όπως δήλωσε την Τετάρτη ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος, υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, το Eurogroup της Δευτέρας αναμένει από τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών να ενημερώσει τους ομολόγους του για την πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων της Κύπρου, έναντι των ε- ταίρων της, στο πλαίσιο του Μνημονίου. Ο ίδιος αξιωματούχος προσέθεσε ότι οι προτεραιότητες της Ευρωζώνης για το κυπριακό πρόβλημα είναι σαφείς και αφορούν την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα. Τότε και μόνον θα καταστεί δυνατή η πλήρης άρση των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, οι οποίοι στραγγαλίζουν την κυπριακή οικονομία. Με βάση το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα, αυτό αναμένεται να συμβεί προς το τέλος του τρέχοντος έτους, όταν και αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών από τα χρήματα του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης. Υπενθυμίζεται ότι η Τράπεζα Κύπρου, όπως φυσικά και η Λαϊκή, η οποία μπήκε σε καθεστώς εκκαθάρισης, δεν επιτρέπεται να λάβουν βοήθεια για την ανακεφαλαιοποίησή τους από την Ευρωζώνη και τα απαιτούμενα κεφάλαια μπορούν μόνο να προέλθουν από «βαθύτερο κούρεμα» των ανασφάλιστων καταθέσεων. Πλήρης εικόνα για τις ανάγκες των υπολοίπων κυπριακών τραπεζών προβλέπεται να διαμορφωθεί το φθινόπωρο. Την ίδια στιγμή πάντως, αξιωματούχοι της κυπριακής κυβέρνησης τονίζουν ότι έχουν ήδη συντελεστεί δέκα γύροι χαλάρωσης στους περιορισμούς διακίνησης κεφαλαίων και η σημερινή πραγματικότητα σε τίποτε δεν θυμίζει τον εφιαλτικό Μάρτιο. Προβληματισμό πάντως προκαλούν στη Λευκωσία οι όλο και συχνότερες αναφορές Ευρωπαίων αξιωματούχων στο εθνικό ζήτημα, την επίλυση του οποίου συνδέουν άμεσα με την υπέρβαση της οικονομικής κρίσης. Χαρακτηριστική ήταν η αποστροφή του αντιπροέδρου της Κομισιόν, αρμόδιου για Οικονομικές και Νομισματικές Υ- ποθέσεις, Όλι Ρεν, αυτήν την εβδομάδα, ο οποίος χαρακτήρισε την ε- πανένωση της Κύπρου κλειδί για την οικονομική ανάκαμψη του νησιού. «Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι η επανένωση του νησιού θα έδινε σημαντική ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου. Τώρα, είναι πράγματι η ώρα να επανεκκινήσει η διαδικασία επανένωσης», δήλωσε ο κ. Ρεν ενώπιον της Ευρωβουλής. Η Ευρωζώνη φαίνεται να θεωρεί αναγκαία την επίλυση του Κυπριακού για να καταστεί δυνατή η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στα ανοικτά της Κύπρου, μέσω αγωγού προς την Τουρκία. Μολονότι το επιχείρημα αυτό δεν τίθεται επισήμως, οι πιέσεις προβλέπεται να συνεχιστούν. Η Λευκωσία φέρεται να έχει ζητήσει πίστωση χρόνου μέχρι το φθινόπωρο από τις Βρυξέλλες, υποστηρίζοντας ότι προέχει προς το παρόν η οικονομική σταθεροποίηση. Ε- πιπλέον, ζητά μία κίνηση καλής θέλησης από την Τουρκία, ώστε να βελτιωθεί το κλίμα εν όψει της επανέναρξης των συνομιλιών. «Περιθώρια για νέα αποτυχία δεν υπάρχουν, εξ ου και πρέπει να γίνει προσεκτική προετοιμασία», υποστηρίζουν Κύπριοι διπλωμάτες, θέση που φαίνεται να γίνεται επί του παρόντος αποδεκτή στις Βρυξέλλες. Μεγάλοι οι κίνδυνοι εκτροπής Ο Γιοργκ Άσμουσεν, της ΕΚΤ, παραδέχθηκε ότι η μετάβαση από το υπερμέγεθες κυπριακό τραπεζικό μοντέλο σε ένα νέο, πιο περιορισμένο και υγιές, «προϋποθέτει μια δομική ρήξη» που καθιστά δυσκολότερη την ανάπτυξη. SOS στη Μελέτη Βιωσιμότητας του Χρέους που συνοδεύει το κυπριακό Μνημόνιο επιτέλεσε με επάρκεια τα εποπτικά της καθήκοντα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εν ολίγοις, μολονότι η προεξοφλούμενη αυριανή έγκριση της πρώτης δόσης από τα χρήματα του μηχανισμού στήριξης προς την Κύπρο αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την α- ποκατάσταση της οικονομικής ομαλότητας, ο δρόμος προς την ανάκαμψη προβλέπεται μακρύς και ανηφορικός. EPA KYΠΕ

6 06-POLITIKH_KATHI 5/10/13 8:05 PM Page 6 6 l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Το Viber κηρύσσει τον «πόλεμο» στο Skype Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ O ΧΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Έρχεται δύσκολη και πιεστική κατάσταση n Βαθύτερη ύφεση θα υπονομεύσει και τα δημόσια έσοδα n Έσχατο μέτρο οι απολύσεις, δεν είναι καν στις σκέψεις της κυβέρνησης Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η αναπόφευκτη επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και η περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας ανησυχούν τον υπουργό Οικονομικών, Χάρη Γεωργιάδη, ο οποίος τονίζει ότι τυχόν ε- κτροχιασμός του μνημονιακού προγράμματος δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε λήψη νέων μέτρων μείωσης των δαπανών και αύξησης της φορολογίας. Ο υπουργός διαβεβαιώνει πάντως ότι οι απολύσεις στο Δημόσιο δεν είναι καν μεταξύ των επιλογών της κυβέρνησης, η οποία θέτει ως πρώτη προτεραιότητα την εξεύρεση πόρων μέσω των επενδύσεων. Τονίζει επίσης ότι παρά τις δυσκολίες η παρούσα κατάσταση είναι πολύ καλύτερη από την άτακτη χρεοκοπία στην οποία οδηγείτο η χώρα. Στο Εurogroup της Δευτέρας αναμένεται η πολιτική απόφαση για την εκταμίευση της πρώτης δόσης προς την Κύπρο. Εκτιμάτε ότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη της Κύπρου σε μια τροχιά σταθερότητας; Αυτός είναι ο στόχος, αλλά δεν θα πρέπει να υποτιμούμε ότι, κατά την περίοδο που έχουμε μπροστά μας, η κατάσταση θα είναι δύσκολη. «Πρέπει και το μισθολόγιο να ελεγχθεί, πρέπει οι προσλήψεις να ελεγχθούν, αλλά υπάρχουν και άλλες κρατικές δαπάνες. Δεν είναι όλες οι κρατικές δαπάνες επαρκώς δικαιολογημένες» Η τήρηση των δεσμεύσεων που αναλάβαμε έναντι των δανειστών μας είναι το κλειδί για να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας και να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών, υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χάρης Γεωργιάδης. Να περάσουμε στον τραπεζικό τομέα, όπου υπάρχουν ανοικτά ζητήματα, με πρώτο το θέμα της Τράπεζας Κύπρου. Η τράπεζα παραμένει σε καθεστώς διαχείρισης και ακούμε την κυβέρνηση να διατυπώνει παράπονα προς την πλευρά της Κεντρικής Τράπεζας, για άρση του καθεστώτος. Υπάρχει κάποια εξέλιξη, μετά και την τελευταία συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον διοικητή της Κ.Τ.; Δεν είναι θέμα παραπόνων, είναι ζήτημα αγωνίας, την οποία η κυβέρνηση εκφράζει με τον πλέον επίσημο τρόπο και σχετίζεται με την ανάγκη της πλήρους αποκατάστασης της ομαλότητας και σταθερότητας στο τραπεζικό μας σύστημα. Χωρίς αμφιβολία, η κύρια ευθύνη ανήκει στην Κεντρική Τράπεζα, αλλά η κυβέρνηση δεν έχει ούτε το δικαίωμα ούτε και τη διάθεση να παραμείνει απαθής. Υπάρχουν διαδικασίες που έχουν καθοριστεί, υ- πάρχουν πλαίσια και χρονοδιαγράμματα που έχουν συμφωνηθεί, και θα πρέπει χωρίς άλλη καθυστέρηση αυτές οι αποφάσεις να υλοποιηθούν. Η Τράπεζα Κύπρου θα πρέπει να εξέλθει από το καθεστώς διαχείρισης, το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας να αναλάβει τις ευθύνες του και να την οδηγήσει μπροστά, μέσα σ αυτό το δύσκολο περιβάλλον. Να ληφθούν αποφάσεις που να αφορούν την αναδιάρθρωση και τον εξορθολογισμό της τράπεζας, την α- ποκατάσταση των διευθυντικών και διοικητικών δομών της, να επιχειρηθεί μια δημόσια εκστρατεία αποκατάστασης της εμπιστοσύνης Αγωνία για την Τράπεζα Κύπρου Να τερματιστεί το καθεστώς διαχείρισης και να αναλάβει το Διοικητικό Συμβούλιο «Η κύρια ευθύνη ανήκει στην Κεντρική Τράπεζα, αλλά η κυβέρνηση δεν έχει ούτε το δικαίωμα ούτε και τη διάθεση να παραμείνει απαθής» ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Βολιδοσκοπήσεις επενδυτών για Κυπριακές Αερογραμμές Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για απόσυρση του ενδιαφέροντος του Λιβάνου για τις Κυπριακές Αερογραμμές. Υπάρχει «σχέδιο Β» για την εταιρεία; Δυστυχώς και στην περίπτωση των Κυπριακών Αερογραμμών η νέα κυβέρνηση παρέλαβε μια κατάσταση η οποία ήταν πιεστική και αδιέξοδη. Παραλάβαμε μια εταιρεία η οποία ουσιαστικά βρισκόταν στον α- ναπνευστήρα. Έχουν ληφθεί αποφάσεις για τη στήριξη της εταιρείας, αλλά επιτέλους και για την εφαρμογή εκείνων των σχεδίων αναδιοργάνωσης της εταιρείας, τα οποία και στο παρελθόν καταρτίζονταν αλλά ποτέ δεν εφαρμόζονταν. Θα υπάρξει ταχεία υλοποίηση αυτών των αποφάσεων, οι οποίες θα δημιουργήσουν μια εταιρεία μικρότερη, ολιγότερο σπάταλη, πιο αποτελεσματική και συνεπώς, ελπίζουμε, πιο ελκυστική για εξαγορά από πιθανούς επενδυτές. Υπάρχει κάτι σε εξέλιξη; Βολιδοσκοπήσεις με πιθανούς επενδυτές έχουν γίνει και θα συνεχίσουν να γίνονται. Αλλά προϋπόθεση για την εκδήλωση του ό- ποιου ενδιαφέροντος είναι ακριβώς ο ε- ξορθολογισμός στη δομή και το μέγεθος της εταιρείας. Για την ώρα, η εταιρεία συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία της. προς την τράπεζα, να αξιοποιηθεί το ευρύτερο περιβάλλον που έχει καταγραφεί. Δηλαδή; Υπενθυμίζω τις υπερβολικές ανησυχίες ότι περίπου θα κατέρρεε το τραπεζικό μας σύστημα. Αντιθέτως, παρατηρούμε μια πολύ ώριμη συμπεριφορά και λειτουργία, τόσο του τραπεζικού συστήματος, όσο και της αγοράς, και σε τελική ανάλυση της ίδιας της κοινωνίας. Ναι, αλλά υπάρχουν περιορισμοί. Ακριβώς και οι περιορισμοί, τους οποίους προσωπικά θεωρώ ως το πιο πιεστικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή, θα πρέπει να αρθούν οριστικά. Είμαστε έτοιμοι; Δεν θα είμαστε ποτέ έτοιμοι ενόσω η μεγαλύτερη τράπεζα του τόπου παραμένει υπό διαχείριση. Η επόμενη μέρα στην Τράπεζα Κύπρου είναι θέμα σχετιζόμενο με το στόχο της ακόμη πιο δραστικής χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων, μέχρι την πλήρη άρση τους. Τα περιοριστικά μέτρα έχουν χαλαρώσει σε σημαντικότατο βαθμό, σε σχέση με τα αρχικά που αποφασίστηκαν προ μηνός, αλλά θέλουμε να προχωρήσουμε μέχρι την πλήρη άρση τους. Σημαντική εκκρεμότητα αποτελεί και το τι θα γίνει με τα ταμεία προνοίας των τραπεζοϋπαλλήλων. Προς ποια κατεύθυνση κινείται η κυβέρνηση; Να διαχωρίσουμε τα πράγματα. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα ταμεία προνοίας των τραπεζικών υπαλλήλων αλλά τα ταμεία προνοίας στο σύνολό τους. Ναι, αναφέρομαι συγκεκριμένα σ αυτό, γιατί η οργάνωσή τους το θεωρεί κίνητρο για εθελούσια έξοδο. Υπάρχει κάποια εξέλιξη σ αυτό το ζήτημα; Έχουν ήδη ληφθεί αποφάσεις, οι οποίες περιορίζουν τις απώλειες για όλα τα ταμεία προνοίας, περιλαμβανομένων και των ταμείων προνοίας των τραπεζικών υπαλλήλων. Αποστολή του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Κύπρου θα είναι ίσως ο καταρτισμός ενός σχεδίου εκτεταμένης αποχώρησης εργαζομένων. Νομίζω ότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι αυτή είναι μια ανάγκη που πλέον προκύπτει. Δεν είναι ευχάριστο αλλά αναγκαίο. Είναι ευθύνη του Δ.Σ. Η τράπεζα είναι ο εργοδότης, δεν είναι το Δημόσιο που εργοδοτεί τους εργαζομένους στην ενοποιημένη πλέον Τράπεζα Κύπρου - Λαϊκή. Συνεπώς θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις και ένα σχέδιο παροχής κινήτρων δεν μπορεί να είναι απόφαση του Δ.Σ. και να βασίζεται στις δυνατότητες της ίδιας της τράπεζας ως εργοδότη. Θα ήταν πιο δύσκολη, θα ήταν καταστροφική για την ακρίβεια, εάν δεν διασφαλίζαμε, έστω με τους όρους που έχουν τεθεί, τη δανειακή σύμβαση. Η Κύπρος είναι αποκλεισμένη από τις αγορές εδώ και δύο χρόνια, από την άνοιξη του Δεν μπορούμε δηλαδή να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες μας. Η προηγούμενη κυβέρνηση επιχείρησε να ροκανίσει το χρόνο ή να αναβάλει τη λήψη των αναπόφευκτων α- ποφάσεων, αλλά είχαμε φθάσει στο σημείο της εξάντλησης των δημόσιων οικονομικών, όπως είχε πει ο υπουργός Οικονομικών της απελθούσας κυβέρνησης, ο κ. Σιαρλή. Αυτή είναι η κατάσταση. Μια χώρα με άδεια πλέον δημόσια ταμεία και όντας αποκλεισμένη από τις αγορές, θα α- ντιμετώπιζε την πλήρη οικονομική καταστροφή. Επιπλέον, το εξίσου πιεστικό ζήτημα που αφέθηκε να διαμορφωθεί στο τραπεζικό σύστημα δημιούργησε μια κατάσταση απόλυτα αφόρητη. Συνεπώς, απαντώ ξανά, το Μνημόνιο, παρά τις δυσκολίες που εκ των πραγμάτων προκύπτουν από την εφαρμογή του, τουλάχιστον αποτρέπει τον ορατό κίνδυνο της πλήρους κατάρρευσης. Σχεδόν όλοι οι οικονομολόγοι, αλλά και α- ξιωματούχοι θεσμών της Τρόικας, διατυπώνουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του προγράμματος και εστιάζουν την προσοχή τους στο βαθμό της ύφεσης στην οποία βυθίζεται η κυπριακή οικονομία. Σε ποιο τομέα νομίζετε ότι ενδεχομένως θα έχουμε πρόβλημα; Είναι και η δική μας ανησυχία ακριβώς η αναπόφευκτη επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και η περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας. Ήδη η οικονομία μας βρισκόταν σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ανεργία είχε πενταπλασιαστεί. Και η απόφαση για ανακεφαλαιοποίηση των δύο μεγάλων τραπεζών δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα στην πραγματική οικονομία. Βραχυπρόθεσμα η ύφεση αναπόφευκτα θα καταστεί ακόμη βαθύτερη. Και αυτό με τη σειρά του θα υπονομεύσει και τα δημόσια έσοδα. Άρα θα είναι μια κατάσταση δύσκολη και πιεστική. Εάν δεν βγουν τα νούμερα, δύο λύσεις υ- πάρχουν. Οι περικοπές στις δαπάνες του Δημοσίου και η αύξηση των εσόδων του κράτους. Άρα από τη μια μιλούμε για μειώσεις στο Δημόσιο, στους μισθούς, ίσως και για απολύσεις, και από την άλλη για αύξηση των εσόδων με φορολογίες; Υπάρχει όμως η προσωπική δέσμευση του Προέδρου ότι κάτι τέτοιο θα α- ποφευχθεί. Μπορεί να γίνει; Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή. Η επιλογή της ενθάρρυνσης της οικονομικής δραστηριότητας, της ενθάρρυνσης της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, ώστε μέσα από την αναθέρμανση της οικονομίας, μέσα από την επανεκκίνηση της οικονομίας, να προκύψουν και επιπρόσθετα φορολογικά έσοδα για να αποφύγουμε και τη λήψη μέτρων. Δεν θα ήθελα με κανένα τρόπο να ισχυριστώ ή να διαβεβαιώσω ότι αυτός ο στόχος μπορεί εύκολα να πραγματοποιηθεί, ειδικά στην αρχική, δύσκολη περίοδο. Ποιο είναι το βάθος χρόνου; Ένα εξάμηνο, ένα έτος; Δεν είναι ζήτημα επιλογής. Είναι η πραγματικότητα την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Θα πρέπει οι δημόσιες δαπάνες να ι- σούνται με τα έσοδα του κράτους με μόνο περιθώριο για πρόσθετες δαπάνες, ελλείμματος, εκείνου που μας προσφέρει η δανειακή σύμβαση, δηλαδή 3,4 δισεκατομμύρια μέχρι το Και να ήταν επιθυμία μας ή πρόθεσή μας να τρέξουμε με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε αυτούς τους προϋπολογισμούς, όντας αποκλεισμένοι από τις αγορές και μη μπορώντας να δανειστούμε. Δεν είναι δηλαδή μια πολιτική ε- πιλογή. Είναι η στυγνή οικονομική πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε, ως αποτέλεσμα των λαθών, των παραλείψεων και της ολιγωρίας του παρελθόντος. Αντιλαμβάνομαι ότι δεν θέλετε να δεσμευτείτε για τα «όχι», δηλαδή όχι σε απολύσεις, όχι σε μειώσεις μισθών κ.λπ. Προ δεκαπενθημέρου, όμως, στα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπήρχε η θέση για επαναπρόσληψη ωρομίσθιου προσωπικού. Δεν υπάρχει αντίφαση σ αυτό; Όχι, ακριβώς αυτό καταδεικνύει και την προσέγγιση της κυβέρνησης. Σε μια προσπάθεια να μη χαθούν θέσεις εργασίας, έχουμε μειώσει τους μισθούς του συνόλου για να μην απολυθούν εργαζόμενοι. Επειδή έχετε αναφερθεί δύο φορές στο θέμα των απολύσεων, πρέπει να είναι σε όλους κατανοητό ότι αυτό είναι το έσχατο μέτρο, το οποίο δεν είναι καν στους υπολογισμούς ή στις σκέψεις της κυβέρνησης. Μόνο η κεντρική κυβέρνηση ξοδεύει 7 δισεκατομμύρια το χρόνο. Δεν είναι όλες αυτές οι δαπάνες για το μισθολόγιο. Πρέπει και το μισθολόγιο να ελεγχθεί, πρέπει οι προσλήψεις να ελεγχθούν, αλλά υπάρχουν και άλλες κρατικές δαπάνες που θα πρέπει επίσης να ελεγχθούν. Δεν είναι όλες οι κρατικές δαπάνες επαρκώς δικαιολογημένες. Και θεωρώ ότι υπάρχουν αρκετά περιθώρια για εξοικονομήσεις, χωρίς να φθάνουμε σε ακραίες επιλογές, όπως είναι το μέτρο των απολύσεων. Το επιτόκιο του δεκαετούς κυπριακού ο- μολόγου υποχώρησε την εβδομάδα που μας πέρασε στο 7%. Της Πορτογαλίας βρέθηκε στο 5,57% και κατάφερε να δανειστεί με δεκαετές ομόλογο από τις αγορές. Υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να βγούμε νωρίτερα στις αγορές; Είναι στόχος της Κύπρου η συντομότερη επάνοδος στις αγορές. Παράλληλα με το Μνημόνιο; Και παράλληλα. Όπως έγινε με την Ιρλανδία. Προϋπόθεση όμως είναι η πολύ πιστή, πειθαρχημένη και πετυχημένη εφαρμογή του Προγράμματος και η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων όπως έχουν καθοριστεί, επειδή ακριβώς η επάνοδος στις αγορές σχετίζεται άμεσα με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς την πραγματική οικονομία. Είναι μάλιστα δυσκολότερος ο στόχος της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στην κυπριακή οικονομία από τις αγορές από τον ίδιο το στόχο της επίτευξης των όρων και των προϋποθέσεων που το Μνημόνιο καθορίζει. Είναι πιο δύσκολο να πείσεις την ελεύθερη αγορά να σε δανείσει παρά να πετύχεις ένα πρόγραμμα που έχει καταρτιστεί στα πλαίσια μιας τεχνοκρατικής και πολιτικής συμφωνίας. Αλλά αυτός είναι ο στόχος. Μέσα από αποφασιστική εφαρμογή των αποφάσεων, να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη, να επανέλθουμε στις αγορές μια ώρα γρηγορότερα, να λειτουργήσουμε μακριά από την κηδεμονία του οποιουδήποτε. Ανακεφαλαιοποίηση Συνεργατισμού Ο Συνεργατισμός προωθεί ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ανακεφαλαιοποίησή του. Πιστεύετε ότι σε αυτή τη συγκυρία ο μέσος Κύπριος θα μπορέσει να ανταποκριθεί και να συμμετάσχει; Θεωρείτε ότι είναι αποτελεσματικό αυτό το μέτρο; Ελπίζω να αποδειχθεί επιτυχές το εγχείρημα του Συνεργατισμού να εξεύρει τα κεφάλαια με αυτό τον τρόπο. Εάν δεν τα εξεύρει, τι προβλέπει η Δανειακή Σύμβαση; Ότι, μέσω του δανεισμού που η Κύπρος θα αναλάβει, θα διατεθούν τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν στον Συνεργατισμό. Και σε άλλες τράπεζες. Ενδεχομένως και σε άλλες τράπεζες. Είναι επαρκές το ποσό που προβλέπεται από τη Σύμβαση; Βεβαίως είναι επαρκές. Έχει προϋπολογιστεί.

7 07-POLITIKI_KATHI 5/10/13 10:44 PM Page 7 Kυριακή 12 Μαΐου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Χρονική ανάσα αλλά με παραινέσεις Κατανόηση στις θέσεις της Λευκωσίας από Ηνωμένα Εθνη και ΗΠΑ, με προτροπές όμως για επανέναρξη της διαπραγμάτευσης ΟΥAΣΙΝΓΚΤΟΝ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Έχοντας εξασφαλίσει και επίσημα από τον γενικό γραμματέα τη χρονική ανάσα που επιζητούσε μέχρι το φθινόπωρο για την επανάληψη των συνομιλιών, ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, μετέβη στην Ουάσινγκτον που ήταν και ο βασικός προορισμός της επίσκεψης του με στόχο να πείσει την αμερικανική κυβέρνηση για την αναγκαιότητα της προώθησης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, χαρακτηρίζοντας μάλιστα το ζήτημα της επιστροφής της Αμμοχώστου ως «τεστ» της αξιοπιστίας της Άγκυρας. Παρότι ο κ. Κασουλίδης κατόρθωσε να δώσει πολύ ικανοποιητικές εξηγήσεις, όπως ομολογούν συνεργάτες του το εγχείρημα είναι δύσκολο και μέχρι το δείπνο που θα παραχωρήσει ο Αλεξάντερ Ντάουνερ στους δύο ηγέτες, στις 29 Μαΐου, και στο οποίο θα εγερθούν όλα τα ζητήματα, μεσολαβεί η ε- πίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσινγκτον Οι γεωστρατηγικές προσεγγίσεις Κασουλίδη στις επαφές του στην Ουάσινγκτον και οι στρεβλές εντυπώσεις των Αμερικανών για τα ΜOE Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Η αμερικανική κυβέρνηση δεν ήγειρε θέμα διακοπής των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως δήλωσε ο Ιωάννης Κασουλίδης πριν από τη συνάντησή του με τον Τζον Κέρι. Ο Ιωάννης Κασουλίδης διαβεβαίωσε τον γ.γ. του ΟΗΕ ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δηλώσει προεκλογικά πως υπάρχουν κάποια ζητήματα που δεν τον δεσμεύουν, όμως οι διαπραγματεύσεις δεν θα ξεκινήσουν από μηδενική βάση. και οι συναντήσεις του με τον Μπαράκ Ομπάμα κι όλους τους επιτελείς του για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας των ΗΠΑ. Να σημειώσουμε ότι επαφές στην Ουάσινγκτον και στη Νέα Υόρκη θα πραγματοποιήσει και ο ψευδοπρωθυπουργός Ιρσέν Κιουτσούκ. Από την πρώτη κιόλας συνάντηση που είχε στην Αμερική, με τον γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν την Τετάρτη, ο κ. Κασουλίδης είδε ότι η παράταση χρόνου που δόθηκε για την επανάληψη των συνομιλιών δεν ήταν χωρίς παραινέσεις, οι οποίες απομένει να δούμε πώς θα εξειδικευθούν στο δείπνο του Ντάουνερ με τους ηγέτες. Πρώτα απ όλα, ο Μπαν Κι Μουν έ- δειξε ανήσυχος μήπως υπάρξει το παράδειγμα του 1993, όταν εγκαταλείφθηκαν οι Ιδέες Γκάλι για χάρη της διαδικασίας των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), η οποία δεν ο- δήγησε πουθενά. Κι έτσι θα χαθούν πολλές συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν στα τέσσερα σχεδόν χρόνια των διαπραγματεύσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε τον γενικό γραμματέα ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δηλώσει προεκλογικά πως υπάρχουν κάποια ζητήματα που δεν τον δεσμεύουν, όμως οι διαπραγματεύσεις δεν θα ξεκινήσουν από μηδενική βάση. Ο Μπαν Κι Μουν προέτρεψε να α- δράξουν οι πλευρές την ευκαιρία ώστε εντός του τρέχοντος έτους να αρχίσει να κινείται η διαδικασία. Ζήτησε κι αυτό όπως φαίνεται θα είναι και το ζητούμενο της επίσκεψης Ντάουνερ και της συνάντησής του με τους δύο ηγέτες να ξεκαθαρίσει το θέμα του τι δέχονται τα μέρη και τι όχι για να μην ξεκινήσει η διαδικασία από το μηδέν. Ο κ. Κασουλίδης φαίνεται πως ανέπτυξε την ιδέα για μεγαλύτερη εμπλοκή της Ε.Ε. στη διαδικασία. Αρπάζοντας την ευκαιρία, ο γ.γ. είπε πως η Ε.Ε. συνέβαλε πολύ θετικά στο θέμα μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου και σχολίασε πως μπορούν και στην Κύπρο με πολιτική βούληση οι δύο πλευρές να επιτύχουν ανάλογη πρόοδο. Η σχετική στιχομυθία Κασουλίδη-Μπαν καταγράφηκε στη λακωνική δήλωση για τη συνάντηση, του εκπροσώπου του γ.γ. του ΟΗΕ, ως ότι «συζήτησαν τις εξελίξεις μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου». Τεστ για την Τουρκία Στις επαφές του στην Ουάσινγκτον ο κ. Κασουλίδης ανέβασε πολύ ψηλά την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), χαρακτηρίζοντας μάλιστα την επιστροφή της Αμμοχώστου «τεστ» των προθέσεων της Τουρκίας. Μίλησε επίσης για την επιθυμία της Κύπρου να ενταχθεί στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. «Προσπάθησα να εξηγήσω ότι ενθουσιάζονται και δικαιολογημένα ό- ταν η Τουρκία δηλώνει πως επειδή έχει πολλά προβλήματα με τους γείτονες θέλει να ξαναστραφεί προς την Ευρώπη και να αφαιρέσει το εμπόδιο Κυπριακό. Όμως εμείς δικαιολογημένα αμφιβάλλουμε αν οι προθέσεις είναι ειλικρινείς. Χρειάζεται τεστ, κι αυτό είναι η Αμμόχωστος». Οι προτάσεις της Λευκωσίας για ΜΟΕ αντιμετωπίστηκαν αρχικά με καχυποψία από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ουάσινγκτον, την οποία επιχείρησε να διαλύσει στις συναντήσεις του ο υ- πουργός Εξωτερικών. Έτσι, τουλάχιστον για την αμερικανική κυβέρνηση, φάνηκε ότι η κρατούσα άποψη ήταν ότι τα ΜΟΕ θα χρησιμοποιούνταν από τη Λευκωσία ως παρελκυστική τακτική για να μην εισέλθει σε συνομιλίες για διευθέτηση του Κυπριακού. Την ίδια στιγμή, με έκπληξη ο κ. Κασουλίδης και συνεργάτες του άκουσαν από αξιωματούχο να τους ρωτά αν η κυπριακή κυβέρνηση θεωρεί τα ΜΟΕ ως προϋπόθεση για την έναρξη των απευθείας συνομιλιών. Από την άλλη, οι επιφυλάξεις που εξέφρασε ο κ. Ντάουνερ στο ζήτημα της Αμμοχώστου, θεωρώντας ότι η Τουρκία δεν θα το αποδεχόταν γιατί θα έχανε το μεγαλύτερο διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα, φαίνεται ότι έχουν θωρακίσει σημαντικά τις τουρκικές αρνήσεις για ΜΟΕ και για να αρθούν θα πρέπει να υπάρξουν σοβαρές παρεμβάσεις. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η στάση του κ. Ντάουνερ εξόργισε τη Λευκωσία και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν σκληρός μαζί του στην τελευταία τους συνάντηση. Τι θα σημάνουν όλα αυτά στην πράξη, απομένει να το δούμε μετά το δείπνο της 29ης Μαΐου. Παρότι ο υπουργός Εξωτερικών το ξεκαθάρισε σε πολλούς τόνους, ότι δεν πρόκειται να γίνουν δεκτά «ενεργειακά ΜΟΕ» μάλιστα υπήρχε η ανησυχία προ της συνάντησης με τον Τζον Κέρι ο φόβος ότι μπορεί η Τουρκία να βρει τρόπο να το φέρει στην επικαιρότητα πιέζοντας τη Λευκωσία είναι υ- παρκτός. Απεσταλμένο Ομπάμα για Κυπριακό θα ζητήσει ο Ερντογάν Επανέναρξη συνομιλιών, χρονοδιαγράμματα και διεθνής διάσκεψη στην ατζέντα των επαφών του Τούρκου πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον Τα ανοικτά ζητήματα της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου θα κυριαρχήσουν στις συνομιλίες Ομπάμα- Ερντογάν την ερχόμενη Πέμπτη. EPA ΚΥΠΕ Ο Συνεταιρισμός για την Ειρήνη και το τουρκικό βέτο Στις συναντήσεις του με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του αντιπροέδρου Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, την Πέμπτη και τον υπουργό Εξωτερικών, Τζον Κέρι, ο Ιωάννης Κασουλίδης έκανε μία γεωστρατηγική προσέγγιση του Κυπριακού, με βάση ό- λα τα δεδομένα της Ανατολικής Μεσογείου (ρευστότητα, έλλειψη α- σφάλειας και ενεργειακά), συμπεριλαμβάνοντας στις παραμέτρους της εξίσωσης και το Ισραήλ, ενώ μνημόνευε συνεχώς το Ιράν και τη Συρία, αλλά και το ρόλο της Κύπρου σε θέματα μη διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής και καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Αν μη τι άλλο, το ενδιαφέρον όσων παρακολούθησαν τη διάλεξη στο Ινστιτούτο Μπρούκινγκς ήταν μεγάλο, ενώ η αναφορά του υπουργού Εξωτερικών στην α- νάκληση του Ιρανού πρέσβη στην Κύπρο για διαβουλεύσεις, μετά την απόφαση κυπριακού δικαστηρίου να απελάσει στις ΗΠΑ Ιρανό υπήκοο που κατηγορείται για παραβίαση του εμπάργκο όπλων κατά του Ιράν, έτυχε τεράστιας προβολής. Ο κ. Κασουλίδης πίεσε και για το κατ εξοχήν «γεωστρατηγικό ΜΟΕ», την άρση του τουρκικό βέτο για την ένταξη της Κύπρου στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. Ο κ. Κασουλίδης το ήγειρε σ όλους τους Αμερικανούς συνομιλητές του και σύμφωνα με συνεργάτη του η ανταπόκριση ή- ταν θετική. Ωστόσο ελάχιστους μήνες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, η τότε υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις είχε στείλει αυστηρή προειδοποίηση προς τον τότε Πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο, πως αίτηση για έ- νταξη στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη θα συναντούσε την έντονη α- ντίδραση της αμερικανικής κυβέρνησης. Την επόμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα πραγματοποιήσει μια σημαντική επίσκεψη στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, όπου την Πέμπτη 16 Μαΐου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και κορυφαία στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης. Στο επίκεντρο των συνομιλιών του θα βρεθούν σημαντικά ζητήματα, όπως το μέλλον της Συρίας, του Ιράκ και οι περιφερειακές φιλοδοξίες του Ιράν. Μεταξύ άλλων, στην κατ ιδίαν συνάντηση με τον Ομπάμα, ο Ερντογάν θεωρείται βέβαιο ότι θα κάνει ειδική αναφορά και στο Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από την Άγκυρα, η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσινγκτον αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναπτύξει τις γνωστές θέσεις της για το Κυπριακό. Συγκεκριμένα η τουρκική πλευρά ενδέχεται να ζητήσει την υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης για την άμεση επιτάχυνση των συνομιλιών. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης στρατηγικής, ο πρωθυπουργός Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, θα επαναλάβουν τα πάγια αιτήματα της τουρκικής πλευράς: άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών, καθορισμός ενός χρονοδιαγράμματος και σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό, στην οποία θα συμμετέχουν οι εγγυήτριες δυνάμεις και θα λάβει χώρα μια διαδικασία πάρε-δώσε, η οποία θα α- φορά τις διάφορες, ακανθώδεις πτυχές του Κυπριακού. Όλα δείχνουν ότι η τουρκική πλευρά αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο ενδεχόμενο του διορισμού ειδικού εκπροσώπου ή και απεσταλμένου της αμερικανικής κυβέρνησης για το Κυπριακό. «Σε περίπτωση που καταφέρει η Άγκυρα να εξασφαλίσει μια θετική απάντηση από την αμερικανική πλευρά για αυτό το ζήτημα, τα τουρκικά σχέδια θα πάρουν μια νέα ώθηση», υπογραμμίζουν οι πηγές της «Κ» στην τουρκική πρωτεύουσα. Εκτός από το Κυπριακό, σημαντικά ζητήματα, τα οποία αφορούν το μέλλον της Ανατολικής Μεσογείου θα συζητηθούν στο πλαίσιο των επαφών του Τούρκου πρωθυπουργού στην αμερικανική πρωτεύουσα. Η τουρκική κυβέρνηση και η αμερικανική ηγεσία θα έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν διάφορα σενάρια και σχέδια για το μέλλον της Συρίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Παλαιστίνης. Στην περίπτωση της Συρίας, η τουρκική πλευρά αναμένεται να ζητήσει από την αμερικανική πλευρά την ενίσχυση της υλικής και διπλωματικής βοήθειας, την οποία παρέχει η Ουάσινγκτον στη συριακή αντιπολίτευση. Στην περίπτωση του Ιράκ, η τουρκική πλευρά θα επαναλάβει την έντονη ενόχληση της για την ε- χθρική στάση που διατηρεί η Βαγδάτη Κατανόηση από τον Κέρι στις δυσκολίες της Κύπρου Το φυσικό αέριο είναι κίνητρο για λύση και δεν είναι θέμα το οποίο ενδείκνυται για απειλές, φέρεται να είπε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, στον Κύπριο ομόλογό του, Ιωάννη Κασουλίδη, στη διάρκειας 50 λεπτών συνομιλία που είχαν την Παρασκευή. Η πιθανότητα διασύνδεσης του Κυπριακού με την οικονομική κρίση και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου ήταν η μεγάλη ανησυχία του κ. Κασουλίδη και των μελών της κυπριακής αντιπροσωπείας, καθώς προσέρχονταν στη συνάντηση στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ωστόσο ο Αμερικανός επίσημος φαίνεται ότι τελικά συμφώνησε πως μία διασύνδεσή τους θα ήταν αντιπαραγωγική, ενώ ο κ. Κασουλίδης διέψευσε πως ετέθη από α- μερικανικής πλευράς θέμα διακοπής των ερευνών στο σύνολο ή σε ορισμένα από τα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ. «Θα έλπιζα, αντί να αποτρέπει τον κόσμο από το να προχωρήσει εμπρός, η οικονομική κρίση κατ ακρίβειαν να ανοίγει ευκαιρία. Και περιττό να πω ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες εκμετάλλευσης εντός της ΑΟΖ μακράν των ακτών της Κύπρου κι αυτό μπορεί ακόμη να είναι μέρος μιας λύσης», είπε σιβυλλικά ο κ. Κέρι, σε δηλώσεις του πριν από την έναρξη των συνομιλιών του με τον κ. Κασουλίδη. «Οι προσπάθειες για επίλυση του προβλήματός μας είναι η πρώτη και μεγαλύτερη επιθυμία μας. Είναι ανοιχτή πληγή που ματώνει να έχει κάποιος μοιρασμένη την πατρίδα του. Ασφαλώς θα θέλαμε να ασχοληθούμε με τα θέματα της οικονομίας και του φυσικού αερίου, ως τρία χωριστά θέματα. Αν το ένα ενισχύει το άλλο, είναι μέσω τριών παράλληλων ρόλων. Αλλά τα θέματα αυτά θα συζητήσουμε στη συνάντηση», απάντησε στην αντιφώνησή του ο κ. Κασουλίδης. εναντίον της. Σε ό,τι αφορά το Ιράν, οι δυο πλευρές αναμένεται να συζητήσουν διάφορες στρατηγικές, οι οποίες στοχεύουν στον περιορισμό της «ιρανικής επιθετικότητας» στη Μέση Α- νατολή. Μεταξύ άλλων, οι δύο κυβερνήσεις θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν και το μέλλον των τουρκοισραηλινών σχέσεων, υπό το φως της πρόσφατης ομαλοποίησης των σχέσεων των δύο χωρών. Μετά το Κουρδικό, το Κυπριακό «Μετά την επίλυση του Κουρδικού Ζητήματος η Άγκυρα θα επικεντρώσει την προσοχή της στο Κυπριακό. Στη νέα περίοδο, η τουρκική πλευρά δεν έχει την πολυτέλεια να αναμένει τις κινήσεις του Νίκου Αναστασιάδη». Αυτό επισημαίνουν οι πηγές της «Κ» στην τουρκική πρωτεύουσα, σε ό,τι αφορά το μήνυμα που στέλνει την τελευταία περίοδο η Άγκυρα στη Λευκωσία. Οι εξελίξεις στο Κυπριακό μέσα από το πρίσμα των εξελίξεων στην περιοχή και οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να βοηθήσουν στη διαδικασία επίλυσής του συζητήθηκαν στη συνάντηση Κασουλίδη-Κέρι. Στη συνάντηση ο κ. Κασουλίδης ανέπτυξε το ζήτημα της επιστροφής της Αμμοχώστου, στο πλαίσιο ΜΟΕ. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ο κ. Κέρι άκουσε με ενδιαφέρον τις προτάσεις του κ. Κασουλίδη και θα έχει την ευκαιρία να βολιδοσκοπήσει την Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αποδέχθηκε τις ενστάσεις της κυβέρνησης σε σχέση με τη διασύνδεση του φυσικού αερίου με το Κυπριακό προσεχή εβδομάδα γι αυτές τον Τούρκο πρωθυπουργό, Ταγίπ Ερντογάν, και τον Αχμέτ Νταβούτογλου, που ε- πισκέπτονται την Ουάσινγκτον. Στο ζήτημα της έναρξης των συνομιλιών, διπλωματική πηγή είπε πως οι Αμερικανοί κατανοούν ότι δεν μπορούν να ξεκινήσουν πριν από το φθινόπωρο. Ο κ. Κασουλίδης εισηγήθηκε στον κ. Κέρι, όταν οι συνομιλίες αρχίσουν, να ξεκινήσουν από το εδαφικό και βέβαια να γίνεται παράλληλη διαπραγμάτευση των κεφαλαίων. Ο κ. Κέρι προθυμοποιήθηκε να διευκολύνουν οι ΗΠΑ την Κύπρο σε ζητήματα που σχετίζονται με την κρίση και ο κ. Κασουλίδης ανέφερε ως παράδειγμα τη νομοθεσία αποφυγής διπλής φορολογίας, η οποία είναι απαρχαιωμένη. Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει και στην προέλκυση αμερικανικών ε- ταιρειών που θα ήθελαν να επενδύσουν στην Κύπρο. Οι Τούρκοι αναλυτές υπογραμμίζουν το γεγονός ότι την τελευταία περίοδο, η τουρκική κυβέρνηση έχει εστιάσει σταδιακά την προσοχή της σε δύο μεγάλα προβλήματα, τα οποία επισκιάζουν τις ηγετικές φιλοδοξίες της Ά- γκυρας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Σε μια περίοδο που η τουρκική πρωθυπουργία επιχειρεί να έρθει σε συνεννόηση με την ηγεσία του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος με απώτερο στόχο την άμεση κατάπαυση του πυρός στη νοτιοανατολική Τουρκία, με αφορμή την πρόσφατη ε- κλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Άγκυρα προβληματίζεται για την ε- πόμενη ημέρα στο Κυπριακό. «Άμεση συνεννόηση στο τραπέζι των συνομιλιών και στη διεθνή διάσκεψη ή εστίαση στα εναλλακτικά σενάρια», φαίνεται πως είναι το μήνυμα που στέλνει η τουρκική πλευρά στη Λευκωσία. ΚΥΠΕ

8 08-PARASKHNIO_KATHI 5/10/13 10:39 PM Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Διαβάστε στο Οι αισιόδοξοι ζουν περισσότερα χρόνια, σύμφωνα με έρευνα Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ετοιμάζονται για τη μάχη εξουσίας στο ΔΗΚΟ Στο Εκτελεστικό θα διαγραφούν στελέχη του κόμματος και θα διαμορφωθεί η πρόταση για Καταστατικό και Εκλογικό Συνέδριο Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Στήνεται το σκηνικό για τις ενδοκομματικές εκλογές στο ΔΗΚΟ, με τα συλλογικά όργανα του κόμματος να συνέρχονται, στις 20 Μαΐου το Εκτελεστικό Γραφείο και στις 25 του ίδιου μηνός η Κεντρική Επιτροπή, όπου θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις, μεταξύ των οποίων και οι ημερομηνίες για τη διεξαγωγή των ενδοκομματικών εκλογών. Οι «συνασπισμοί δυνάμεων» ήδη έχουν παρασκηνιακά αρχίσει, με το ΔΗΚΟ να χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο στρατόπεδα. Του Μάριου Καρογιάν και του Νικόλα Παπαδόπουλου. Την ίδια ώρα στο Εκτελεστικό Γραφείο α- ναμένεται ότι θα γίνουν και διαγραφές στελεχών του κόμματος, των οποίων Τα στρατόπεδα Καρογιάν- Νικόλα και οι πρώτες συμμαχίες που άρχισαν Νέος εκπρόσωπος σε διαδοχή του Φώτη Φωτίου η συμπεριφορά «τους έθεσε εκτός κόμματος», ενώ θα αποφασιστεί και ο αντικαταστάτης του Φώτη Φωτίου στη θέση του εκπροσώπου Τύπου του κόμματος. Διαδικαστικά λοιπόν στο ΔΗΚΟ στις 17 Μαΐου ολοκληρώνεται ο ενδοκομματικός διάλογος που άρχισε το κόμμα με τη βάση. Διάλογος όπου συζητείται ο ρόλος, τα καθήκοντα και οι ευθύνες του ΔΗΚΟ μετά τις εκλογές αλλά και μετά τις αποφάσεις για την οικονομία. Πιο συγκεκριμένα, ο διάλογος διεξάγεται σε επίπεδο επαρχιών στις 16 Μαΐου θα γίνει επαρχιακή συγκέντρωση στη Λευκωσία και στις 17 Μαΐου η τελευταία επαρχιακή συγκέντρωση στη Λάρνακα (και για την επαρχία Αμμοχώστου). Πριν από το Πάσχα έγιναν οι συγκεντρώσεις σε Λεμεσό και Πάφο. Με την ολοκλήρωση του ενδοκομματικού διαλόγου, το ΔΗ- ΚΟ θα συγκαλέσει Εκτελεστικό Γραφείο στις 20 Μαΐου και Κεντρική Επιτροπή στις 25 του ίδιου μήνα στις 10 το πρωί. Παράλληλα, σε επαρχιακό ε- πίπεδο, συγκεντρώσεις διεξάγει και Το εκτελεστικό θα αποφασίσει στις 20 Μαΐου για διεξαγωγή πρώτα Καταστατικού και μετά Εκλογικού Συνεδρίου. Η πρόταση θα πρέπει να τύχει έγκρισης από την Κεντρική Επιτροπή στις 25 Μαΐου. ο πρώην αντιπρόεδρος του κόμματος και πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, Νικόλας Παπαδόπουλος. Ο κ. Παπαδόπουλος μιλά σε ανοικτές συγκεντρώσεις για την οικονομική κατάσταση της Κύπρου και ήδη προχώρησε σε συγκεντρώσεις σε Λευκωσία και Λάρνακα, ενώ στις 13 Μαΐου θα γίνει συγκέντρωση στην Πάφο και στις 15 Μαΐου στη Λεμεσό. Διαγραφές, εκλογές Στην ατζέντα του Εκτελεστικού Γραφείου αναμένεται ότι θα υπάρχουν τέσσερα θέματα προς συζήτηση: Πρώτον: Ο ρόλος, τα καθήκοντα και οι ευθύνες του ΔΗΚΟ στη νέα ε- ποχή. Δεύτερον: Αξιολόγηση των πεπραγμένων πριν και μετά τις προεδρικές εκλογές. Σε αυτό το θέμα εντάσσεται και η εξέταση συμπεριφορών μελών του ΔΗΚΟ κατά την προεκλογική αλλά και τη μετέπειτα περίοδο. Επ αυτού αναμένεται να ληφθεί και επίσημα α- πόφαση για διαγραφή στελεχών, τα οποία, σύμφωνα με αξιωματούχους του κόμματος, «ούτως ή άλλως τα ίδια έθεσαν εαυτόν εκτός κόμματος». Δεδομένες είναι οι διαγραφές των Χρίστου Σενέκη, Ανδρέα και Σίμου Αγγελίδη, ενώ θα εξεταστεί και το θέμα Χρύση Παντελίδη, ο οποίος ήταν στενός συνεργάτης του Τάσσου Παπαδόπουλου και διατηρεί άριστες σχέσεις με τη Στράκκα. Δεν αναμένεται ότι θα εγερθεί «θέμα Νικόλα», χωρίς ω- στόσο αυτό να αποκλείεται, αλλά οι εκτιμήσεις των αξιωματούχων του ΔΗΚΟ είναι πως «ίσως συζητηθεί, αλλά αποκλείεται η διαγραφή του». Πάντως ήδη αρκετά στελέχη του ΔΗ- ΚΟ, όπως ο Μάρκος Κυπριανού, εκφράστηκαν στο στενό τους περιβάλλον εναντίον μιας τέτοιας εξέλιξης, διαγραφής δηλαδή του Νικόλα Παπαδόπουλου. Τρίτον: Αντικατάσταση του Φώτη Φωτίου στη θέση του εκπροσώπου Τύπου. Ο Μάριος Καρογιάν θα διαμορφώσει πρόταση με συγκεκριμένο όνομα και θα την θέσει ενώπιον του Εκτελεστικού Γραφείου. Οι τρεις επικρατέστεροι είναι οι Κίκης Θεοδότου ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ (μέλος Εκτελεστικού Γραφείου), Μαρίνος Κλεάνθους και Γιάννης Παναγιώτου (πρόεδρος ΝΕΔΗΚ), με τον τελευταίο να φαίνεται πως συγκεντρώνει τις περισσότερες θετικές απόψεις εντός του κόμματος, αφού θεωρείται πως μπορεί να διατηρεί τις αναγκαίες ισορροπίες στο ΔΗΚΟ. Τέταρτον: Δρομολόγηση διαδικασιών για τα Συνέδρια. Το Εκτελεστικό Γραφείο θα διαμορφώσει πρόταση, την οποία θα υποβάλει ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής, για το πότε θα γίνουν τα Συνέδρια. Δηλαδή το Καταστατικό και το Εκλογικό Συνέδριο του κόμματος. Τα μέλη του Εκτελεστικού θα αποφασίσουν εάν θα προταθεί να γίνει πρώτα Καταστατικό Συνέδριο και αργότερα Εκλογικό. Ή εάν αυτό θα αφεθεί να αποφασιστεί από την Κεντρική Επιτροπή. Η επικρατούσα τάση ωστόσο στο ΔΗΚΟ είναι να προηγηθεί το Καταστατικό Συνέδριο έτσι ώστε η νέα ηγεσία που θα αναλάβει το κόμμα να μπορεί να ε- φαρμόσει τις αλλαγές. Δεν αναμένεται να τροποποιηθεί η διαδικασία διεξαγωγής των ενδοκομματικών εκλογών, αλλά και αν υπάρξουν τροποποιήσεις, αυτές δεν θα τεθούν σε ισχύ στις ε- περχόμενες ενδοκομματικές εκλογές, αφού κάτι τέτοιο θα προκαλούσε α- ντίδραση εντός του κόμματος. Εάν τελικώς αποφασιστεί να προηγηθεί το Καταστατικό Συνέδριο, τότε χρονολογικά κρίνεται αμφίβολο εάν θα ολοκληρωθεί η προεργασία πριν από το καλοκαίρι και ως εκ τούτου πιο πιθανή περίοδος σύγκλησής του θεωρείται το ερχόμενο φθινόπωρο. Τουτέστιν, το Εκλογικό Συνέδριο που θα ακολουθήσει, θα τοποθετηθεί είτε εντός του τελευταίου τριμήνου του τρέχοντος έτους είτε στο α τρίμηνο του Μάρκος, Αντιγόνη, Βότσης Εντός του ΔΗΚΟ, στο παρασκήνιο, άρχισαν να σχηματίζονται και τα στρατόπεδα στήριξης των δύο υποψηφίων που θα διεκδικήσουν την προεδρία του ΔΗΚΟ. Κάποιες έμμεσες προσπάθειες για «συμβιβασμό», με τον Μάριο Καρογιάν να παραμένει στο τιμόνι και τον Νικόλα Παπαδόπουλο να α- ναλαμβάνει τη θέση του αναπληρωτή, φαίνεται να μην καρποφόρησαν και ως εκ τούτου οι δύο αναμένεται να κονταροχτυπηθούν. Ο Μάριος Καρογιάν, σύμφωνα με το πολιτικό παρασκήνιο εντός του ΔΗΚΟ, θα ήθελε να έχει δίπλα του ως αναπληρωτή τον Άγγελο Βότση, κάτι όμως που δημιουργεί «εμπλοκή», αφού την ίδια θέση αναμένεται ότι θα επιθυμεί να διεκδικήσει και η Αντιγόνη Παπαδοπούλου, της οποίας όμως το περιβάλλον δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να διεκδικήσει και τη θέση του προέδρου του κόμματος. Από την άλλη ο Μάρκος Κυπριανού αναμένεται ότι θα ενδιαφερθεί για τη θέση του αναπληρωτή, χωρίς ωστόσο να έχει λάβει μέχρι στιγμής θέση υπέρ συγκεκριμένου υποψηφίου. Πληροφορίες τον θέλουν να βρίσκεται πιο κοντά στον Νικόλα Παπαδόπουλο, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να επιβεβαιώνεται. Πάντως θεωρείται πως ο Μάρκος ενδεχομένως να γείρει και την πλάστιγγα σε αυτόν που τελικά θα στηρίξει, εάν αποφασίσει να συνταχθεί με κάποιον από τους δύο υ- ποψηφίους. Θανάσης Τσώκος ο επικρατέστερος για εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ Στον Δημοκρατικό Συναγερμό, τα πράγματα μπαίνουν στην τελική τους πορεία, α- φού πλέον, μετά τη νέα ηγετική πυραμίδα, υπάρχει και νέο Σώμα στο Πολιτικό Γραφείο, και έτσι το κόμμα μπορεί πλέον να αρχίσει τους σχεδιασμούς του για τη νέα του πορεία. Οι διαδικασίες ανανέωσης δεν έχουν ολοκληρωθεί αφού παραμένουν οι εκλογές σε επαρχιακό και τοπικό επίπεδο, κάτι όμως που δεν επηρεάζει επί του παρόντος τη λειτουργία του κόμματος σε πολιτικό επίπεδο. Στις προτεραιότητες του Αβέρωφ Νεοφύτου είναι να ο- ρίσει εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος. Ε- πικρατέστερος θεωρείται ο Θανάσης Τσώκος, χωρίς όμως να θεωρείται οτιδήποτε δεδομένο αυτή τη στιγμή. Στα πλάνα υ- πάρχει και η ιδέα για αναπληρωτή εκπρόσωπο Τύπου και εάν τελικά επικρατήσει αυτός ο σχεδιασμός, ενδεχομένως οι δύο που θα αναλάβουν να είναι οι Θανάσης Τσώκος και Ευθύμιος Δίπλαρος. Ωστόσο αυτό το σενάριο κρίνεται απομακρυσμένο. Ενδιαφέρον για τη θέση του εκπροσώπου Τύπου όμως επιδεικνύεται και από τον Χαράλαμπο Σταυρίδη, πρόεδρο της ΝΕΔΗΣΥ, ο οποίος ωστόσο με τον τρόπο που χειρίζεται το όλο ζήτημα φαίνεται να δημιουργεί «προβληματισμό» εντός του ΔΗΣΥ, αφού ο νεαρός εμφανίζεται «ιδιαίτερα διεκδικητικός» σε σημείο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «εκβιαστικός». Ο κ. Σταυρίδης εμφανίζεται έτοιμος, στην περίπτωση που δεν αναλάβει τα καθήκοντα του εκπροσώπου Τύπου, να διεκδικήσει τη θέση του επαρχιακού γραμματέα Λευκωσίας, στη θέση της Εύας Χατζηκυριάκου, η οποία δεν προτίθεται να επαναδιεκδικήσει. Ωστόσο την ί- δια θέση αναμένεται να διεκδικήσει, με ι- διαίτερες αξιώσεις, και ο Αρίσταρχος Αριστάρχου, ο οποίος φέρεται να είναι και ο «άνθρωπος που διατηρεί άριστες σχέσεις με τις τοπικές επιτροπές του κόμματος και με τα απλά μέλη του ΔΗΣΥ», ενώ χαίρει της εκτίμησης και εμπιστοσύνης των υψηλών δωμάτων της Πινδάρου. ΒΟΛΕΣ Δώστε χαρά στους δημοσίους υπαλλήλους Toυ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΑΡΗ Η πιο ευτυχισμένη περίοδος της επαγγελματικής μου καριέρας ήταν όταν δούλευα για «ψίχουλα», σε μια ι- διωτική επιχείρηση, μονολογούσε καλοπληρωμένος σήμερα δημόσιος υπάλληλος. Ήμασταν όλοι οι συνάδελφοι φίλοι, οι διευθυντές ήταν συνεργάτες και όχι α- φεντικά, αναλαμβάναμε πρωτοβουλίες, είχαμε μετρήσιμα κριτήρια παραγωγικότητας, βγαίναμε όλοι έξω τα βράδια και, το κυριότερο, πηγαίναμε όλοι σπίτι χαρούμενοι, αφού απολαμβάναμε τους κόπους της δημιουργίας μας. Το καλύτερο ήταν το γεγονός ότι καθόμασταν όλοι μαζί, σε ένα τεράστιο γραφείο. Ο διευθυντής είχε δικό του μικρό γραφείο εντός του μεγάλου γραφείου αλλά γύρω-γύρω υπήρχαν γυαλιά και βλέπαμε τι ακριβώς έκανε. Δεν μπορούσε κανένας να κρυφτεί από τον άλλο και όλοι αναγκαστικά συνεργαζόμασταν. Ακόμη και οι μικροδιαφορές μας, κρατούσαν μερικές ώρες και σίγουρα όχι μέρες. Ο επαγγελματικός δρόμος είχε τη δική του ιστορία. Σε συνειδησιακή κρίση, δημόσιος υπάλληλος συνέχισε τον πονεμένο μονόλογο. Έλα που γκρίνιαζε η γυναίκα, έλα που έκλαιγαν τα παιδιά που δεν με έβλεπαν, έλα που τα δάνεια μάς έπνιγαν, έλα που ο κουμπάρος πίεζε για ψήφους και έλα που όλοι μιλούσαν για το όνειρο του δημοσίου υπαλλήλου. Τελικά εισήλθα στον «παράδεισο» του Δημοσίου, μόνο που για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν μια «κόλαση». Στον «παράδεισο» πρέπει να δουλεύεις αργά και σταθερά, για να μη χαλάσεις την «πιάτσα». Ποτέ δεν θα σου πουν ευχαριστώ, ούτε και μπράβο για τη δουλειά που κάνεις. Και μόλις κάνεις ένα λάθος, για το οποίο την ευθύνη έχει ο προϊστάμενος, μόνο εσύ θα την «φας» και ποτέ ο διευθυντής. Το μότο της δημοσιοϋπαλληλικής φιλοσοφίας λέει: Δουλεύεις, κάνεις λάθος. Δεν δουλεύεις, δεν κάνεις λάθη και προάγεσαι. Ο καλός δημόσιος υπάλληλος, σε στιγμές συνειδησιακής κρίσης, συνέχιζε να μονολογεί, διερωτώμενος αν ο μισθός και τα προνόμια του Δημοσίου αξίζουν τη μιζέρια του γραφείου, το σπάσιμο των νεύρων μέχρι να περάσει η ώρα και τον εξευτελισμό από άσχετους διευθυντές, οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να βάζουν τρικλοποδιές για να καλύψουν τις αδυναμίες τους. Τόσες σπουδές, τόσες στερήσεις για τα πτυχία και το μόνο που «κερδίζεις» είναι ένα γραφείο. Το χειρότερο είναι ότι για να προαχθείς ο δρόμος απαιτεί να «έρπεις και να γλείφεις» το πολιτικό κατεστημένο. Και όλα αυτά για να διαιωνίζεται το πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο και να διατηρούνται οι στρατοί των αξιωματούχων της εξουσίας. Βεβαίως όλα εδώ πληρώνονται, αφού δεν είναι λίγοι οι διευθυντές του Δημοσίου οι οποίοι, λόγω αδυναμίας, καταντούν περίγελα για τους υφισταμένους τους, ενώ δεν είναι σπάνιες και οι ψυχοσωματικές α- σθένειες που κουβαλούν αυτοί που απολαμβάνουν παχυλούς μισθούς. Τελικά ο «κουμπάρος ο ξεφτίλας» ήταν πολύ σωστός και δικαιώθηκε πλήρως. Με την οικονομική κρίση, θα τρώγαμε «πέτρες», μονολογούσε ο δημόσιος υπάλληλος. Έχω το γραφείο μου, έχω την ιδιαιτέρα μου, έχω όσες διακοπές θέλω, δεν έχω καμία ευθύνη και το κυριότερο είμαι μόνιμος και κανείς δεν μπορεί να με διώξει από τη δουλειά μου. Οι πρώην συνάδελφοι καλύτεροι και εξυπνότεροι από εμένα ξέχασαν πότε πληρώθηκαν τέλος του μήνα, ό- σοι βεβαίως εξακολουθούν να δουλεύουν. Οι περικοπές μισθών κατάντησαν το «χόμπι» του αφεντικού. Άσε που ανακάλυψαν τώρα και την ιστορία των κουπονιών, δηλαδή σε πληρώνουν σε είδος, αντί σε μετρητά. Τα εργασιακά δικαιώματα στον ιδιωτικό τομέα επέστρεψαν 50 χρόνια πίσω, ενώ η πλειοψηφία των εργοδοτών συμπεριφέρονται πλέον όπως οι πάλαι ποτέ «τοκογλύφοι». Κάνουν ό,τι σκεφτούν, αφού απόλυση υπαλλήλου σημαίνει ανεργία, χωρίς προοπτική νέας δουλειάς. Η κρίση αποτελεί ευκαιρία για αλλαγές. Σήμερα είναι καιρός να προσφερθεί, εκτός από χρήμα, και λίγη χαρά στους καλούς και εργατικούς δημοσίους υπαλλήλους. Ο τρόπος είναι απλός και απαιτεί τον απογαλακτισμό της δημόσιας υπηρεσίας από το κομματικό κατεστημένο. Ε- πιτέλους πρέπει να βγουν από τα συρτάρια οι πανάκριβες μελέτες για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και να εφαρμοστούν στην πράξη. Ελπίζουμε να υιοθετηθεί και το νομοσχέδιο με το οποίο θα καταστούν «υπεύθυνοι» οι διευθυντές του Δημοσίου. Δηλαδή αν κάνουν λάθη να πληρώνουν. Δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν αποφάσεις οι οποίες να ζημιώνουν εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια τα δημόσια ταμεία, και να μην έχουν καμία ευθύνη. Προσωρινά, λόγω της κρίσης, θα μπορούσε να τεθεί και πλαφόν στους μισθούς των διευθυντών του Δημοσίου, ώστε να καταστεί αντικίνητρο η διεκδίκηση διευθυντικών θέσεων από ανάξιους για τη θέση. Τόλμη χρειάζεται και όλα μπορούν να γίνουν. AP

9 09-ADV PAPAFILIPOU_KATHI 5/10/13 7:14 PM Page 4

10 10-GNOMES_KATHI 5/10/13 8:04 PM Page l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Financial Times: Έρχονται τα συνδρομητικά κανάλια στο YouTube Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ «Υ γιαίνειν Υγιαίνειν άριστον Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ άριστον» (η υγεία είναι το μεγαλύτερο αγαθό στον άνθρωπο), έγραψε ο αρχαίος Σιμωνίδης ο Κείος. Όντως, δεν υπάρχει αγαθό σημαντικότερο από την υγεία. Αποτελεί την πρώτη προϋπόθεση για μια ποιοτική ζωή και για επιτυχία των στόχων και επιδιώξεων της ζωής μας. Οι περισσότεροι, μάλιστα, την θεωρούμε τόσο δεδομένη, που μόνο όταν μας τύχει κάτι σε προσωπικό επίπεδο την εκτιμούμε όσο πρέπει. Το πολύ όταν αυτό το κάτι αφορά ένα πολύ δικό μας πρόσωπο. Είχα πάντοτε την εντύπωση, που τώρα έγινε βεβαιότητα, πως η καταπόνηση της υγείας μας για λόγους ευτελείς, όπως είναι η υπέρμετρη επιδίωξη της ύλης, αποτελεί ύβρη. Ο άνθρωπος, ιδιαίτερα ο σημερινός, αναλίσκεται στην απόκτηση των υλικών αγαθών, αδιαφορώντας συχνά για τις επιπτώσεις που έχει η όλη προσπάθεια στην υγεία του. Στο τέλος, η απώλειά της είναι συχνά το τίμημα που πληρώνει για την απόκτηση συχνά άχρηστων ή περιττών α- γαθών. Έχει, μάλιστα, μετρηθεί πως η απόκτηση πραγμάτων πέραν ενός σημείου δεν δημιουργεί ευτυχία, αλλά προκαλεί δυστυχία, επειδή ακριβώς πληρώνουμε μεγάλο τίμημα για την απόκτησή τους σε άγχος και σε κακή υγεία. Δυστυχώς, δεν συνειδητοποιούμε έγκαιρα πως η ευτυχία βρίσκεται αλλού, στις καλές σχέσεις με τους γύρω μας, στην ποιοτική βίωση του ελεύθερού μας χρόνου, στην αφιέρωση περισσότερου ποιοτικού χρόνου στα παιδιά μας. Η καλή υγεία, τελικά, είναι ένα θέμα προσωπικής ευθύνης. Πρώτα απ όλα έχουμε ευθύνη να είμαστε ενημερωμένοι γύρω από τους παράγοντες που την επηρεάζουν, τόσο θετικά όσο και αρνητικά. Έχουμε ευθύνη να διαμορφώνουμε τον τρόπο που ζούμε, τηρώντας ένα μέτρο σε όλα τα θέματα που μας αφορούν. Έχουμε ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και στην οικογένειά μας, επειδή οφείλουμε να διατηρούμε την υγεία μας σε καλά επίπεδα, γιατί έτσι είμαστε παραγωγικοί και χρήσιμοι στους εαυτούς μας, στους δικούς μας και στην κοινωνία ευρύτερα. Για την ευθύνη που έχουμε απέναντι στην κοινωνία, ας μου επιτραπεί να αναφέρω το εξής, που έζησα πολύ πρόσφατα: Είχα μεταφερθεί στην Καρδιολογική Εντατική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τη δεύτερη ή τρίτη ημέρα της εισδοχής στη Μονάδα, ο επί καθήκοντι ιατρός μού ανέφερε ότι στάθηκα πολύ τυχερός, επειδή είχα διακόψει εδώ και καιρό (προ εικοσαετίας) το κάπνισμα. Διαφορετικά, όπως είπε, είτε δεν θα ήμουν ανάμεσα στους ζωντανούς είτε θα είχε υποστεί τέτοια ζημιά το μυοκάρδιο, που η ποιότητα της ζωής μου θα είχε πληγεί ανεπανόρθωτα. Φρόντισε, βέβαια, να τονίσει, πράγμα που μου το επιβεβαίωσε και ο ιατρός που διενήργησε τον καθετηριασμό, πως το κάπνισμα, έστω και αν διακόπηκε εδώ και τόσα πολλά χρόνια, είχε αφήσει τα σημάδια του στα τοιχώματα των αρτηριών και του καρδιακού μυ. Την α- μέσως επόμενη στιγμή, απευθυνόμενος στον κατά δέκα ολόκληρα χρόνια νεότερό μου ένοικο του διπλανού κρεβατιού, τον κάλεσε να αναλογιστεί τις ευθύνες του απέναντι στην υγεία του και να σταματήσει το κάπνισμα. Του τόνισε ακόμα πως ένας επιπλέον λόγος για μόνιμη διακοπή του καπνίσματος ήταν και το επιβαρυμένο οικογενειακό του ιστορικό. Ο ασθενής περιορίστηκε να πει πως θα προσπαθούσε. Το κόστος παραμονής ενός ασθενούς στην Καρδιολογική Εντατική Μονάδα για 5 έως 6 ημέρες και η πραγματοποίηση ενός καθετηριασμού καρδιάς είναι πολύ υψηλό. Δεν έχω διασταυρώσει την πληροφορία, αλλά βρίσκεται μεταξύ δέκα και δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ. Έχει άραγε το δικαίωμα ένας ασθενής να συνεχίζει να καπνίζει ή να μη λαμβάνει τα απαραίτητα φάρμακα (μου λέχθηκε από προϊσταμένη νοσηλεύτρια πως συγκεκριμένος ασθενής νεαρός μάλιστα σε ηλικία είχε υποβληθεί σε δεύτερο καθετηριασμό, επειδή δεν έπαιρνε τα φάρμακά του) και να υποβάλλεται σε καθετηριασμούς, όταν αυτοί μπορούν να προληφθούν; Λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά δεδομένα, αλλά και τους καταλόγους που υπάρχουν από ασθενείς που αναμένουν να τους γίνει καθετηριασμός, πώς δικαιολογείται μια τέτοια συμπεριφορά; Θα μου πείτε πως ο καθένας έχει το δικαίωμα να συμπεριφέρεται προς το σώμα του όπως ο ίδιος θέλει. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να αντιλαμβανόμαστε την ιδιαίτερη βαρύτητα που έχουν οι καθημερινές μας ενέργειες για το κοινωνικό σύνολο. Είναι θέμα παιδείας να μάθουμε να σεβόμαστε την υγεία μας. Υ.Γ. Το έργο που επιτελείται από τους ιατρούς και τους νοσηλευτές στην Καρδιολογική Εντατική Μονάδα είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Για τον επαγγελματισμό τους, αλλά και για την εν γένει συμπεριφορά και στάση τους, μόνο συγχαρητήρια τούς αξίζουν. Τους ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας, επειδή «υγιαίνειν άριστον». lampitsis.p@cytanet.com.cy Τ ο ΑΚΕΛ με ένα προσεγμένο έγγραφό του 73 σελίδων παρουσίασε την πολιτική πρότασή του για έξοδο από το ευρώ. Όπως το ίδιο διευκρινίζει, αυτή α- ποσκοπεί σε πολιτικό και κοινωνικό διάλογο ώστε να επιτευχθεί εθνική συμφωνία επ αυτής. Δηλώνεται μάλιστα ότι η πρόταση αυτή δεν αποτελεί οδικό χάρτη για έξοδο. Έτσι εξηγείται και το ότι δεν παρουσιάστηκε πριν από την ψήφιση του μνημονίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η κίνηση αυτή του ΑΚΕΛ, παρά τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες που την συνοδεύουν, συνεισφέρει στον δημόσιο διάλογο και τη δημοκρατία. Η πρόταση στηρίζεται στην θέση ότι η έξοδος από το ευρώ είναι ο μοναδικός ρεαλιστικός τρόπος για έξοδο από το μνημόνιο (βλέπε και πρόσφατη συνέντευξη Κατσουρίδη στην «Καθημερινή») και τα όσα αρνητικά το συνοδεύουν, αφού μόνο έτσι διασφαλίζεται η απαραίτητη ρευστότητα στην οικονομία. Έχω την άποψη ότι η εξυγίανση της οικονομίας ήταν και είναι απαραίτητη, ανεξάρτητα από την καταστροφή που έχει υ- ποστεί ο τραπεζικός τομέας. Υπάρχουν μέτρα στο μνημόνιο που, αν είχαμε τα πολιτικά κότσια, θα τα εφαρμόζαμε οι ίδιοι από καιρό. Πέραν αυτού, θεωρώ ότι το μικρό μας μέγεθος ως οικονομία από τη μια και η προοπτική του φυσικού αερίου από την άλλη μάς επιτρέπουν να αποφύγουμε νέα μνημόνια και τελικά να βγούμε από αυτό. Όμως σήμερα δεν προτίθεμαι να επικεντρωθώ στην οικονομική πτυχή της πρότασης. Με αυτήν μπορούν να ασχοληθούν εκείνοι που διαθέτουν τη σχετική ειδίκευση. Από τη δική μου πλευρά θα αξιολογήσω και θα κρίνω όλα όσα αφορούν τη γεωπολιτική πτυχή μίας τέτοιας επιλογής. Ξεκινώ με τη θέση του ΑΚΕΛ ότι από το ευρώ μπορούμε να βγούμε είτε με βίαιο τρόπο είτε συντεταγμένα και κατόπιν συμφωνίας. Σε ό,τι αφορά την πρώτη οδό, αυτή, Ό λοι μας διερωτώμαστε γιατί κατέληξε η χώρα μας στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα της οικονομικής καταστροφής. Διαφαίνεται πλέον ότι ο βαθύτερος λόγος έγκειται στις σοβαρές αδυναμίες του πολιτικού μας συστήματος. Ένα σύστημα πολωμένο, αναχρονιστικό και στάσιμο στις ιδέες που κυριαρχούσαν κατά την ί- δρυσή του, τη δεκαετία του 1960, χωρίς ουσιαστική εξέλιξη για να το φέρουν σε μια νέα μορφή που θα μπορεί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής μας. Είναι πολλά τα συμπτώματα που υποδεικνύουν αυτή τη σοβαρή αδυναμία του πολιτικού μας συστήματος. Ίσως το πιο τρανταχτό σύμπτωμα είναι το γεγονός ότι αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει εθνικά για την αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων και προκλήσεων μέσα από τη συνεργασία για την ανάπτυξη κοινής εθνικής στρατηγικής. Η απλή λογική που ζητά κοινή προσπάθεια για την επιτυχία κοινών στόχων απουσιάζει από το πολιτικό μας σύστημα. Αυτή η λογική ότι τα εθνικά θέματα πρέπει να αντιμετωπίζονται από το πολιτικό σύστημα κάτω από πνεύμα συνεργασίας και όχι διαφωνίας, υλοποιείται στα σύγχρονα κράτη μέσα από ένα βασικό μοντέλο λειτουργίας, όπου για κάθε σημαντικό θέμα ανάπτυξης, η χώρα δημιουργεί επιτροπές ειδικών, οι ο- ποίες προβαίνουν σε εις βάθος ανάλυση του θέματος, από καθαρά επιστημονική σκοπιά, και προτείνουν διάφορες επιλογές αντιμετώπισής του. Ο διορισμός των επιτροπών αυτών γίνεται από το πολιτικό σύστημα ως ένα σύνολο, όχι από τα κόμματα ξεχωριστά ή την κυβέρνηση, αλλά σύσσωμο το πολιτικό σύστημα υιοθετεί τη σύνθεση και τους όρους λειτουργίας τους. Ως εκ τούτου, οι ειδικές μελέτες που διεξάγονται από τις επιτροπές δεν έχουν καμιά πολιτική ή κομματική χροιά, αλλά παραμένουν μόνο στην ψυχρή, αντικειμενική, επιστημονική και ειδική ανάλυση του θέματος. Στόχος τους δεν είναι να λύσουν το θέμα, αλλά να ενημερώσουν την πολιτεία σχετικά και να της προσφέρουν τις επιλογές αντιμετώπισης των προκλήσεων που τίθενται. Η πολιτεία και οι διάφορες κομματικές Πρώτη απάντηση στην πρόταση του ΑΚΕΛ Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ Κοινοί στόχοι επιζητούν κοινή προσπάθεια Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΚΑ πάντα σύμφωνα με την πρόταση του ΑΚΕΛ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από την ΕΚΤ με άρση της ρευστότητας (ο γνωστός ε- κβιασμός του Μαρτίου) αλλά και από την Κ.Δ. με έκδοση νέου νομίσματος (πρόταση Ashurst). Παρότι δεν προκρίνει κάτι τέτοιο, η πρόταση του ΑΚΕΛ παραγνωρίζει τις συνέπειες του να επιχειρήσουμε να βγούμε βίαια. Αναφέρεται σε κάποια πιθανά αλλά υποφερτά πρόστιμα από το ευρωπαϊκό δικαστήριο. Όμως η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε πιθανότατα σε αναστολή της συμμετοχής μας στα όργανα της Ε.Ε. στη βάση του άρθρου 7 της συνθήκης της Λισαβόνας. Ακόμα χειρότερα, θα μπορούσε να προκαλέσει και την καταγγελία της συνθήκης προσχώρησης, στην οποία δυστυχώς δεν κάνει καμία αναφορά η πρόταση αυτή, και τελικά την εκδίωξή μας από την Ε.Ε. Η πρόταση του ΑΚΕΛ προσανατολίζεται στη συντεταγμένη και μετά από διαπραγμάτευση έξοδο από το ευρώ, την οποία θεωρεί άκρως απαραίτητη ώστε να μειώσει το κόστος της εξόδου το οποίο παραδέχεται ότι θα είναι πολύ μεγάλο. Επισημαίνει ότι υπάρχουν δύο εναλλακτικές λύσεις. Η μία είναι η έξοδος από την Ε.Ε. στη βάση του άρθρου 50 της συνθήκης της Λισαβόνας, κάτι που οδηγεί αυτόματα και σε έξοδο από το ευρώ. Στη συνέχεια μιλά για τη δυνατότητα επιστροφής στην Ε.Ε. με επαναδιαπραγμάτευση της ένταξής μας. Το τελευταίο όμως είναι πολιτικά αδύνατο να συμβεί και αναγνωρίζεται από την ίδια την πρόταση. Ο λόγος είναι απλός. Κάποιοι από τα κράτη-μέλη δεν μας ήθελαν ποτέ εντός Ε.Ε. και τώρα βολεύονται με την Κ.Δ. εκτός Ε.Ε. Η δεύτερη περίπτωση είναι να υπάρξει τροποποίηση των συνθηκών της Ε.Ε. έτσι ώστε να επιτρέπεται η έξοδος μίας χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα αφού μία έξοδος και άλλες οργανώσεις της μπορούν έτσι να συζητήσουν, επί ίσης βάσεως, η κάθε μία επιλέγοντας, βασιζόμενη επίσης στην ευρύτερη φιλοσοφική και ιδεολογική της προσέγγιση, τη δική της θέση -ανάμεσα στις επιλογές που προσφέρει η ειδική μελέτηκαι να καταλήξουν (κάποτε μέσα από την τελική ετυμηγορία των πολιτών) στην πολιτική απόφαση της χώρας επί του θέματος. Τα επιχειρήματα της κάθε ομάδας και ο πολιτικός της λόγος στηρίζονται πάνω στην ίδια επιστημονική μελέτη που έχει διεκπεραιωθεί για να δώσει τη βάση σε ένα εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα στο πολιτικό σύστημα. Έτσι η χώρα καταλήγει σε αποφάσεις και εθνικές στρατηγικές οι οποίες γίνονται γενικά αποδεκτές. Η διαφωνία, όταν και εάν υπάρχει, παραμένει μόνο στην ιδεολογική προσέγγιση και κρίνεται μετά από χρόνια μέσα από τα αποτελέσματα και τις συνέπειες της απόφασης. Η Κύπρος, δυστυχώς, παρόλο που σε πολλούς τομείς είναι όντως ένα σύγχρονο κράτος, δεν ακολουθεί αυτόν τον πεπατημένο και αποδεδειγμένο τρόπο λειτουργίας για τη στρατηγική ανάπτυξή της. Στην Κύπρο εξακολουθεί, παρά τις διάφορες εθνικές συμφορές που έχουν επέλθει στη σύντομη ιστορία του κράτους μας, να πρεσβεύει η νοοτροπία της διαφωνίας παρά της συνεργασίας. Έτσι, αντί για εθνικές μελέτες που να χαίρουν της εμπιστοσύνης και αποδοχής όλου του πολιτικού συστήματος, τα διάφορα κόμματα προικοδοτούν ειδικές μελέτες ε- μπειρογνωμόνων για δικούς τους σκοπούς και που ουσιαστικά εκφράζουν την εξαρχής τοποθέτηση του κόμματος ή του οργανισμού επί του θέματος. Η προσέγγιση αυτή προωθεί την έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των διαφορετικών κομμάτων/ομάδων, εφόσον η κάθε μια δεσμεύεται εκ των προτέρων για τη θέση της. Αυτός είναι ίσως ένας από τους λόγους που έχουμε στην Κύπρο πληθώρα διαφορετικών κομμάτων. Η εκ των προτέρων ιδεολογική τοποθέτηση επί καίριων θεμάτων δεν αφήνει χώρο για διαπραγματεύσεις και σύγκλιση και ως εκ τούτου ωθεί προς τον πολυτεμαχισμό. Και το πρόβλημα διαιωνίζεται. Θέματα τα οποία θα έπρεπε, τουλάχιστον αρχικά, να επιδέχονται μια ουδέτερη αντιμετώπιση από κάθε κόμμα, βασιζόμενη στην έμπειρη, ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ θα έπληττε πολιτικά την ιδέα του ευρώ και εκείνην της ευρωπαϊκής ενοποίησης με την οποία μέχρι σήμερα συνδέεται πολύ στενά. Η επίτευξη ομοφωνίας για χάρη της Κ.Δ. δεν θα ήταν μία εύκολη υπόθεση. Η πρόταση το ομολογεί και αντιπροτείνει έμμεσα μία άλλου είδους σχέση με την Ε.Ε. όπως π.χ. συμμετοχή στον ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή τελωνειακή ένωση. Τέλος, όπως αναγνωρίζεται και στην πρόταση, έξοδος από το ευρώ θα δημιουργούσε σημαντικά κενά πολιτικής και διπλωματικής υποστήριξης, κάτι που θα προκαλούσε προβλήματα στην προσπάθεια της Κ.Δ. για α- ξιοποίηση του φυσικού αερίου. Η πρόταση μάλιστα προχωρεί στο να προτείνει πρόσθετες συμμαχίες, τις οποίες δεν διευκρινίζει. Εδώ ευρίσκεται και η αντίφασή της. Από τη μία στοιχειοθετεί το πόσο σημαντικά είναι τα ε- νεργειακά αποθέματα της Κ.Δ. για την Ε.Ε. και από την άλλη προτείνει την αποστασιοποίησή μας από αυτήν, παρ όλο που δέχεται ότι χωρίς στήριξη είναι πολύ δύσκολη η α- ξιοποίησή τους εξαιτίας των ισχυρών τουρκικών αντιδράσεων. Είμαι της άποψης ότι το πρόβλημά μας είναι ευρωπαϊκό και την επίλυσή του θα πρέπει να την βρούμε εντός Ε.Ε. μαζί με ό- σους εταίρους μπορούμε να διαμορφώσουμε κοινές προτάσεις και πολιτικές εξόδου από την κρίση. Σε κυπριακό επίπεδο απαιτείται να συμφωνήσουμε και στο τι Ευρώπη θέλουμε. Το ΑΚΕΛ, μέσα από την πρότασή του αυτή, παραδέχεται ότι δεν θα ήθελε την Ε.Ε. να προχωρήσει σε περαιτέρω ενοποίηση. Σε μία τέτοια περίπτωση φαίνεται να επιλέγει την έξοδό μας από το ευρώ. Α- φήνει μάλιστα να νοηθεί ότι και η έξοδος από την ίδια την Ε.Ε. είναι στο τραπέζι, κάτι το οποίο θεωρώ εθνικά επικίνδυνο. Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος. αντικειμενική και ανεξάρτητη γνώση, α- ντιμετωπίζονται επιφανειακά και με έντονη ιδεολογική φόρτιση. Αυτό δυστυχώς συμβαίνει και σήμερα μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο της ολοκληρωτικής οικονομικής καταστροφής και της απώλειας των δικαιωμάτων μας από τον φυσικό πλούτο των υδρογονανθράκων της χώρας μας. Διάφορα κόμματα υπόσχονται, μέσα από ειδικές μελέτες που έχουν προικοδοτήσει τα ίδια, ότι θα βρουν τις πιο καλές λύσεις. Δυστυχώς, όμως, όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, έχουν τα ίδια ήδη προσανατολίσει τους ειδικούς να ασχοληθούν με τέτοιου είδους λύσεις που τα ίδια πιστεύουν ότι θα είναι κατάλληλες. Οι κομματικές αυτές μελέτες ουσιαστικά αποτελούν ακόμη μία αποθήκη πυρομαχικών του κάθε κόμματος την οποία στρέφει προς τα άλλα στο πλαίσιο του ανελέητου εσωτερικού κομματικού πολέμου διαφωνίας που ζούμε και αυτή την περίοδο. Ο στόχος των μελετών αυτών δεν είναι κοινός στόχος της χώρας και η οποιαδήποτε θετική αξία που μπορεί να έχουν για τα κόμματα που τις προικοδοτούν δημιουργεί ταυτόχρονα αρνητική αξία για τη χώρα.ως εκ τούτου, εισηγούμαστε όπως τα κόμματα εγκαταλείψουν τις δικές τους μελέτες και συνεργαστούν για μια ε- θνική μελέτη επί του θέματος της οικονομίας και του φυσικού αερίου, μέσα από την οποία θα αποφασιστεί κοινή εθνική στρατηγική γραμμή που θα καθοδηγεί τις προσπάθειες όλων των κυβερνήσεων. Τολμά το πολιτικό μας σύστημα να ξεπεράσει τις διάφορες αναχρονιστικές ιδεολογικές προσεγγίσεις που μας διακρίνουν και μας χωρίζουν επιβλαβώς, ακόμα και στα πιο κρίσιμα εθνικά θέματα, ως ομάδες και κόμματα; Σήμερα η κοινή επιθυμία του λαού της Κύπρου είναι όπως το πολιτικό σύστημα επιδείξει αυτή την τόλμη. Συνεπώς, χρειάζεται όπως αυτό σεβαστεί την επιθυμία του λαού και προχωρήσει στην τομή της συνεργασίας και της κοινής προσπάθειας. O κ. Αντώνης Κάκας είναι καθηγητής Υπολογιστικής Λογικής στο Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου.

11 11-GNOMES KIPROS_KATHI 5/10/13 11:07 PM Page 11 Κυριακή 12 Mαΐου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Σε νέα φάση οι σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Το τρίτο ενεργειακό πακέτο Του δρος ΑΝΤΩΝΗ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ Ηπερίφημη επίσκεψη Σαρρή στη Μόσχα στις 18 Μαρτίου 2013 παρέχει σημαντικό υλικό για την εξέλιξη των σχέσεων Κύπρου-Ρωσίας. Ο τότε υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι «η Ρωσία αντιμετώπισε καθ όλη τη διάρκεια των συνομιλιών την Κύπρο ως μέλος της ΕΕ, που πρέπει πρωτίστως εντός των πλαισίων της να επιλύσει τα θέματα διάσωσης της οικονομίας της». Ο Ρώσος ΥΠΟΙΚ, Α. Σιλουάνοφ, συμπλήρωσε με σαφήνεια ότι «οι Ρώσοι επενδυτές δεν ενδιαφέρθηκαν για τα θαλάσσια αποθέματα φυσικού αερίου. Οι συνομιλίες τέλειωσαν όσον α- φορά τη ρωσική πλευρά». Δυο ημέρες μετά, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Ντ. Μεντβέντεφ, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Μ. Μπαρόζο, δήλωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε διάφορες μορφές στήριξης μόλις υπάρξει ένα οριστικό σχέδιο επεξεργασμένο από την ΕΕ και την Κύπρο ως χώρα-μέλος». Ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε στις 17 Απριλίου 2013 σε κοινή συνέντευξη με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, ότι «για τους υδρογονάνθρακες, όχι μόνο στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και σε όλο τον κόσμο, θα πρέπει να τηρηθούν οι διεθνείς κανόνες και οι αρχές του δικαίου της θάλασσας του Στην Κύπρο, θα στηρίξουμε όλες τις έρευνες για τον φυσικό πλούτο σε περίπτωση που θα γίνουν για το συμφέρον όλων των Κυπρίων. Δεν μπορούμε να σκεφτούμε διαφορετικά». Θεωρώ ότι οι ειδήσεις αυτές συνιστούν μια ουσιώδη αναπροσαρμογή σχέσεων στο τρίγωνο Κύπρος-Ρωσία-Τουρκία σε διάφορα επίπεδα: 1. Έως πρόσφατα η σχέση Κύπρου-Ρωσίας διέθετε μια ά- γνωστη πτυχή, που δύσκολα κάποιος μπορεί να ερμηνεύσει με βάση τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των δύο χωρών. Το 2004 η Μόσχα μπλόκαρε διαδικασίες στο ΣΑ του ΟΗΕ που συνδέονταν με την υ- ποστήριξη από το σώμα του σχεδίου λύσης του Κυπριακού που υπέβαλε ο τότε γ.γ. του ΟΗΕ, Κ. Ανάν. Ο απεσταλμένος της τότε κυπριακής κυβέρνησης, Γ. Ιακώβου, φαίνεται πως έπεισε τη Μόσχα, η οποία παρενέβη στις εσωτερικές διαδικασίες του ΟΗΕ για να στηρίξει την άποψη που της μετέφερε ο Κύπριος διπλωμάτης. Ποιο ήταν το αντάλλαγμα που κέρδισε η Μόσχα ώστε να έρθει σε κόντρα με άλλους βασικούς παίκτες στο ΣΑ; 2. Η Μόσχα ανέπτυξε τις ε- μπορικές της σχέσεις τόσο με την Τουρκία όσο και με την Κύπρο. Παρεμπόδισε εξελίξεις στο Κυπριακό, κάνοντας πλάτες στην ε/κ οικονομική ελίτ σε βάρος της επίλυσης. Ίσως η Μόσχα να έκρινε ότι η διατήρηση του status quo στην Κύπρο δεν ε- νοχλούσε τα συμφέροντά της στην περιοχή. Θεωρώ ότι σήμερα η περίπτωση να επαναληφθεί διαδικασία ανάλογη με το 2004 είναι πολύ απομακρυσμένη, αν όχι εξωπραγματική. 3. Η Μόσχα εδώ και καιρό ζητούσε την έκδοση Ρώσων υπηκόων, που ανήκουν στην ισχυρή ομάδα των εχθρών του Πούτιν και οι οποίοι κατέφυγαν στην Κύπρο. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν αποδεχόταν το επίμονο αίτημα Πούτιν για έκδοσή τους και ίσως αυτό εν μέρει να εξηγεί την άρνηση Πούτιν στις εκκλήσεις της Λευκωσίας για «συνομιλίες στο πιο υψηλό επίπεδο». Η Μόσχα έδειξε μια μάλλον τυπική ενόχληση για την τελική συμφωνία στις 25 Μαρτίου στο Eurogroup, η οποία ήταν πολύ αρνητική για Ρώσους υπηκόους με καταθέσεις στην Κύπρο. 4. Η Ρωσία απέρριψε κάθε πρόταση της Λευκωσίας στην πρόσφατη κρίση γύρω από την κυπριακή οικονομία, πρώτον, γιατί αφορά ένα θέμα που συνδέεται με την εσωτερική πρακτική στην ΕΕ και, δεύτερον, γιατί σηματοδοτεί μια ανανεωμένη προσέγγιση στις σχέσεις της με την Άγκυρα, ειδικά στο ζήτημα του φυσικού αερίου (βλ. δηλώσεις Λαβρόφ). Αυτή η διπλής ανάγνωσης δήλωση («σε περίπτωση που θα γίνουν για το συμφέρον όλων των Κυπρίων») ενδεχομένως να έχει μέλλον, καθώς ανανεώνεται η συνεργασία Μόσχας-Άγκυρας στον τομέα της ενέργειας, περιλαμβανομένης της πυρηνικής (Άκιουγιου). 5. Ο Σ. Λαβρόφ δηλώνει σχετικά με το Κυπριακό ότι «είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τις προσπάθειες καθορισμού εδάφους για να επαναληφθούν οι συνομιλίες». Αυτές οι αναφορές στο φυσικό αέριο και την ανάγκη για επίλυση του Κυπριακού σηματοδοτούν μια νέα φάση στις προσπάθειες για να δημιουργηθεί μια βάση διεθνών συμφερόντων με στόχο την επανάληψη της διαδικασίας των συνομιλιών. Η επίλυση θα υποβοηθήσει, ε- κτός από τους Κυπρίους, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην περιοχή. Αν αυτό σημαίνει η στροφή στις σχέσεις Κύπρου- Ρωσίας, τότε αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Oι υπουργοί Αμυνας θυμήθηκαν το ανέκδοτο με το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα και τον Άκη Τσοχατζόπουλο- και γελούν. Το σύνολο της πολιτικής μας ηγεσίας, όλοι ανεξαιρέτως οι οικονομολόγοι καθώς και πλείστοι όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο, συμφωνούν ότι ο φυσικός πλούτος της Κύπρου αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο για τη χώρα μας, το οποίο εάν τύχει της κατάλληλης α- ξιοποίησης θα επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα. Κοινή είναι επίσης η διαπίστωση ότι, παρά τις επί μέρους διαφωνίες για διάφορες επιλογές, κυρίως ως προς τις εσωτερικές πτυχές του ζητήματος, στο διεθνές επίπεδο οι χειρισμοί της απελθούσας κυβέρνησης του Δ. Χριστόφια, καθώς και τα αρχικά βήματα που έγιναν επί διακυβέρνησης Τ. Παπαδόπουλου και Γλ. Κληρίδη, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όπως ήταν φυσικό, η κατ αρχήν ε- παλήθευση της ύπαρξης ενεργειακού πλούτου στην κυπριακή ΑΟΖ δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες, γιατί ήρθε σε μια περίοδο που βρίσκει τη χώρα μας να πλήττεται καίρια από την οικονομική κρίση. Δυστυχώς πολύ πρόσφατα οι προσδοκίες αυτές σε μεγάλο βαθμό ε- ξουδετερώθηκαν από τους ίδιους τους εταίρους μας, οι οποίοι όταν κλήθηκαν να μας στηρίξουν οικονομικά απέφυγαν προκλητικά να λάβουν υπόψη τις προοπτικές που δημιουργεί το πολλά υποσχόμενο ενεργειακό κεφάλαιο που -όπως όλοι συμφωνούν- διαθέτει η χώρα μας. Οι τελευταίες δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία. Αντιλαμβάνονται την τρέχουσα συγκυρία, με την Κυπριακή Δημοκρατία οικονομικώς εξαρτημένη, ως ένα σημαντικό μομέντουμ που μπορεί να επιδράσει καταλυτικά στη δημιουργία προϋποθέσεων για αναζήτηση λύσεως στο Κυπριακό. Ομολογούν μάλιστα, άλλοι συγκεκαλυμμένα και μερικοί εντελώς απροκάλυπτα, ότι το φυσικό αέριο ενδεχομένως να συνιστά κίνητρο για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές ώστε να στραφούν προς την κατεύθυνση της λύσης. Όποιος έχει μελετήσει την ιστορία του Κυπριακού δεν μπορεί να μη γνωρίζει ότι πρόκειται για πρόβλημα που δημιουργήθηκε την ώρα που οι κυρίαρχοι παίκτες της παγκόσμιας πολιτικής βρήκαν (υποτίθεται) τη λύση του, κάπου μεταξύ Λονδίνου και Ζυρίχης. Ήταν τότε που οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας αποφάσισαν να λύσουν το πρόβλημα στο πρότυπο που καθόρισε η Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ) ΑΡΑΔΕΣ Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ H δεύτερη πλάνη Τα συμφέροντα των ισχυρών και η ιστορία που επαναλαμβάνεται ώστε να «κλείσει» το ανοικτό μέτωπο που δημιουργούσε προβλήματα μεταξύ των δύο πολύτιμων συμμάχων. Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται σήμερα δεν έχει καμιά σχέση με τα δεδομένα που επικρατούσαν στις αρχές της δεκαετίας του 50, ούτε στην Κύπρο, ούτε και διεθνώς. Υπάρχουν όμως κάποια κοινά χαρακτηριστικά που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε: Οι ισχυροί παίκτες της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής σε καμιά περίπτωση δεν θέλουν διατάραξη του στάτους κβο στην περιοχή της Κύπρου. Οι μεταβολές που συντελούνται στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο την τελευταία τριετία, καθιστούν εκ των ων ουκ άνευ τη διατήρηση της ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας καθώς και μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας. Ένα κομμάτι αυτού του παζλ βρίσκεται και στην Κύπρο, γεγονός το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν θα επιτρέψουν να εξελιχθεί σε αστάθμητο παράγοντα. Όσο κι αν δημοσίως και σε διπλωματικό επίπεδο όλοι αυτοί οι διεθνείς παίκτες διακηρύττουν ότι σέβονται το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα και να προβαίνει σε εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου της, άλλο τόσο θα αναζητούν προσχήματα για να πιέσουν τη Λευκωσία προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Με την Κυπριακή Δημοκρατία να βρίσκεται στη μέγγενη των δανειστών της, οι όποιες πρωτοβουλίες και αποφάσεις δεν θα είναι αποκλειστικά και μόνον δικές της, αλλά σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτώνται από τη συμβατότητά τους με τους σχεδιασμούς των πρωταγωνιστών της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής σκακιέρας. Η ιστορία διδάσκει ότι αυτού του είδους τα προβλήματα «λύνονται» στα μέτρα εκείνων που αποφασίζουν και όχι κατ ανάγκη στις προδιαγραφές εκείνων που επηρεάζονται. Τα παραδείγματα είναι πολλά και μάλιστα είναι γραμμένα με αίμα και δάκρυ. Καιρός να αντιληφθούμε ότι φιλίες δεν υπάρχουν, παρά μόνο συμφέροντα. Το μάθαμε με τον χειρότερο τρόπο στο Eurogroup της 15ης και 25ης Μαρτίου, και ελπίζουμε ότι η πολιτική μας ηγεσία έχει πάρει το μάθημά της. antoniouy@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο ΑΠΕ Στο Μνημόνιο Συναντίληψης για την Ειδική Οικονομική Πολιτική της Κύπρου και συγκεκριμένα στο άρθρο 5(6) αναφέρεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην υιοθέτηση και εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου στο εσωτερικό της δίκαιο. Δεν αποτελεί πρωτοτυπία του Μνημονίου η δέσμευση όπως εφαρμοστεί το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο. Το πακέτο αυτό υιοθετήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2007 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφορά σε νομοθετικές προτάσεις για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, εισάγοντας ουσιαστικά τις αρχές για μια ανταγωνιστική και ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας που να επιτρέπει στους Ευρωπαίους πολίτες να επιλέγουν μεταξύ διαφορετικών προμηθευτών αλλά και που να δίνει παράλληλα τη δυνατότητα σε όλους τους προμηθευτές ενέργειας να ενταχθούν στην αγορά, α- νεξάρτητα από το μέγεθός τους. Η δημιουργία εσωτερικής αγοράς ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Με σύνθημα «Η Ευρώπη ενεργοποιείται: Μια πραγματική αγορά με ασφαλή ε- φοδιασμό», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει μια νέα ώθηση στον ευρωπαϊκό τομέα ενέργειας και εφοδιασμού με κεντρικούς άξονες τη δυνατότητα ουσιαστικής επιλογής προμηθευτή στους καταναλωτές και άντλησης οφελών όπως λογικότερες τιμές, καθαρότερη ενέργεια και α- σφάλεια του εφοδιασμού. Η δέσμη των νομοθετικών μέτρων που υιοθετήθηκαν το 2007 αφορούν στην προαγωγή των αρχών της αειφορίας, της ενεργειακής απόδοσης και της εγγυημένης πρόσβασης στην ενεργειακή αγορά όλων των εταιρειών παροχής ενέργειας και δη αυτών που επενδύουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με στόχο την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, τη βελτίωση του α- νταγωνισμού που αποτελεί κεντρικό άξονα στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αντιμετώπιση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, οι συνθήκες έχουν ω- ριμάσει και επιτρέπουν τη δημιουργία κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το τρίτο ενεργειακό πακέτο στοχεύει στη βελτίωση των υφιστάμενων κανονιστικών ρυθμίσεων εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, προνοεί τον διαχωρισμό της παραγωγής και του εφοδιασμού από τα δίκτυα διανομής, την αναγνώριση της στρατηγικής σημασίας της ενεργειακής πολιτικής επεκτείνοντας τις ρυθμίσεις σε εταιρείες τρίτων χωρών που επιθυμούν να αποκτήσουν σημαντικό μερίδιο ή δικαιώματα σε ευρωπαϊκό δίκτυο παροχής ενέργειας, τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συναλλαγών ενέργειας και αποτελεσματικότερες εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Παράλληλα, προωθούνται οι διασυνοριακές συνεργασίες και οι διασυνοριακές επενδύσεις με τη συγκρότηση ενός νέου ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που να προωθεί τη συνεργασία και την ανάπτυξη κοινών εμπορικών και τεχνικών κωδίκων και προτύπων ασφαλείας, ως επίσης και μεγαλύτερη διαφάνεια που να διασφαλίζει την ίση πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν την τιμολόγηση και στοχεύουν στην αύξηση της ε- μπιστοσύνης στην αγορά και στην αποτροπή της χειραγώγησης της αγοράς. Τέλος, κεντρικός άξονας του τρίτου ενεργειακού πακέτου αποτελεί η περαιτέρω ανάπτυξη της αλληλεγγύης με τη σύγκλιση των ε- θνικών αγορών και τη δυνατότητα αλληλοβοήθειας των κρατών-μελών σε περίπτωση απειλών του εφοδιασμού ενέργειας. Οι κανονιστικές ρυθμίσεις που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής της Λισαβόνας και της ενεργειακής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο- ριοθετούν τη μελλοντική ενεργειακή στρατηγική της Ένωσης, την οποία η χώρα μας καλείται να ενσωματώσει στην εσωτερική της έννομη τάξη. Ακούν για λύση και αγριεύουν Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Μικρές και μεγάλες αλήθειες... Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Είναι για να διερωτάσαι. Με το που ακούνε για λύση στην Κύπρο, είναι ωσάν να τους βρίζεις. Σαν να τους λες τις πλέον απίστευτες βρισιές και εξαγριώνονται. Και αλίμονο σου εάν βρεθείς μπροστά τους. Ο λόγος; Μα κοιτάξτε όλους σχεδόν τους πολιτικούς και τα πολιτικά σχήματα. Με το που είπαν οι Ευρωπαίοι πως πρέπει να εξεύρουμε λύση στο Κυπριακό, οι δικοί μας εδώ, λέοντες (λέμε τώρα), άρχισαν τις ανακοινώσεις. Ο ένας μας προειδοποιεί ότι ε- τοιμάζουν σχέδια. Ο άλλος πως δεν θα αποδεχτούμε «απαράδεκτα δοτά σχέδια». Ο άλλος ότι ετοιμάζεται μεγάλο παιχνίδι, του οποίου η κατάληξη είναι ήδη προδεδικασμένη. Έλεος. Αλλά συγγνώμη. Δηλαδή η ΕΔΕΚ δεν θέλει λύση; Δεν επιθυμεί μια διευθέτηση του Κυπριακού; Το ΑΚΕΛ; Το ΔΗΚΟ; Η Κίνηση των Πολιτών του Γιώργου Λιλλήκα; Οι Οικολόγοι; Όλοι αυτοί δεν θέλουν λύση του Κυπριακού; Προτιμούν την παρούσα κατάσταση παρά την οριστική διευθέτηση του προβλήματος; Πρόβλημα, το οποίο μας προκαλεί τεράστια προβλήματα, αλλά είτε δεν το αντιλαμβανόμαστε είτε δεν θέλουμε να το αντιληφθούμε. Πρώτα και κύρια στο ίδιο το κράτος. Το κράτος μετατράπηκε σε Βασίλειο, διότι το Σύνταγμα προνοούσε σε όλες τις καίριες θέσεις εξουσίας τον έλεγχο μέσω μιας δεύτερης θέσης. Είχαμε Πρόεδρο; Είχαμε και Αντιπρόεδρο. Είχαμε Εισαγγελέα; Είχαμε και Βοηθό Εισαγγελέα. Είχαμε Διοικητή; Είχαμε και Υποδιοικητή. Η ουσία σε τούτο, ένας Ελληνοκύπριος και ένας Τουρκοκύπριος, ήταν ο έ- λεγχος. Ο ένας έλεγχε τον άλλο, προς όφελος του τόπου. Ήταν το καλύτερο Σύνταγμα; Όχι βεβαίως. Αλλά επ αυτού ενημερωτικά στη Γερμανία ακόμη διεξάγονται συζητήσεις για το κατά πόσον ο Γερμανικός Βασικός Νόμος (το Σύνταγμά τους) ήταν δοτό ή όχι και κατά πόσον αυτό είναι δημοκρατικό ή όχι και κατά πόσον είναι δίκαιο ή άδικο. Με λίγα λόγια το τέλειο δεν υπάρχει ως προς την υποκειμενικότητα του καθενός. Το τέλειο είναι εκεί που υπάρχει ισορροπία. Και ε- νόσω το Κυπριακό παραμένει άλυτο, ισορροπία δεν υπάρχει και συνεπώς το σημερινό μας κατάντημα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ήταν αναπόφευκτο. Ο Κασουλίδης, αντί να πανηγυρίζει, θα έπρεπε να κλαίει και να οδύρεται που ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ λέει πως δεν θα ασκηθούν πιέσεις για να λυθεί το πρόβλημά μας Όλοι αυτοί όμως που εξεγείρονται με το που ακούνε «λύση» ή «λύστε το» δεν μας είπαν μέχρι σήμερα τι θέλουν. Αν θέλουν διχοτόμηση, καλά κάνουν να μην αγριεύουν όταν α- κούνε για λύση, διότι κανένας δεν μας είπε, τώρα πρόσφατα τουλάχιστον, πως θα πρέπει η λύση να είναι ομοσπονδιακή. Μπορεί να είναι και διχοτόμηση. Και αυτό είναι μια λύση. Εάν λοιπόν θυμώνουν επειδή νομίζουν πως οι ξένοι μάς προτρέπουν να βρούμε λύση ομοσπονδίας, κακώς. Επειδή οι ξένοι το μόνο που μας συμβουλεύουν είναι να λύσουμε το πρόβλημά μας. Το πώς θα το λύσουμε, είναι δουλειά δική μας. Για να μην πολυλογούμε, όμως, δεν υπάρχουν και πολλές εναλλακτικές προτάσεις. Η λύση μπορεί να είναι: Α. Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία Β. Συνομοσπονδία Γ. Διχοτόμηση Ας επιλέξουν και να μας πουν κι εμάς ποια λύση προτιμούν. Η δε κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, αντί να λαμβάνει υπόψη τα ουρλιαχτά των «λεόντων» και να τρέχει στο εξωτερικό για να πείσει να ΜΗΝ ασκηθούν πιέσεις για επίλυση του Κυπριακού, θα έπρεπε να τρέχει στις τέσσερεις γωνιές του πλανήτη για να πείσει για το ακριβώς α- ντίθετο. ΝΑ ΑΣΚΗΘΟΥΝ πιέσεις να λυθεί το Κυπριακό. Συνεπώς, ο Κασουλίδης, αντί να πανηγυρίζει, που ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δήλωσε πως δεν θα ασκηθούν πιέσεις για λύση του Κυπριακού, θα έπρεπε να κλαίει και να οδύρεται που οι ΗΠΑ ΔΕΝ ασκούν πιέσεις προς την Άγκυρα για να λυθεί το πρόβλημά μας. Είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, είτε το θέλουμε είτε όχι, η λύση στο Κυπριακό πρέπει να επέλθει. Διαφορετικά θα πηγαίνουμε από το κακό στο χειρότερο Υ.Γ. Καλά, ο Αθανάσιος Ορφανίδης ακόμη κυκλοφορεί ελεύθερος; Μέχρι και οι Ευρωπαίοι μάς το είπαν ότι α- σκούσε ελλιπή έλεγχο. Έγκλημα εξ α- μελείας είναι ποινικό αδίκημα. Εδώ μπατίρισε ολόκληρη η Κύπρος και λόγω αμέλειας του Ορφανίδη, και ακόμη να του περάσουν χειροπέδες; Πρόεδρε άλλα έλεγες tsangarisp@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο Μας το φέρνουν με το μαλακό. Σημαίνουσες φωνές στον διεθνή χώρο άρχισαν σιγά-σιγά να λένε ότι η λύση του πολιτικού προβλήματος είναι ο δρόμος για πραγματική ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και ανάκτηση κυριαρχίας. Μόλις την περασμένη Τετάρτη, ο Επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, ο άνθρωπος που μας δίνει λεφτά από την Κομισιόν, είπε ότι είναι τώρα η κατάλληλη περίοδος για λύση του Κυπριακού. Το εξέφρασε ως προσωπική άποψη, αλλά όλοι έπιασαν το νόημα. Προηγήθηκαν ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, τα Ηνωμένα Έθνη, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί με ανάλογες προτροπές. Περίπου τα ίδια υποστηρίζουν σεβαστοί αρθρογράφοι και αναλυτές, μεταξύ τους και ο διευθυντής αυτής της εφημερίδας. Λένε οι άνθρωποι το αυτονόητο. Αν φύγει το πολιτικό α- γκάθι, αρχίζει ανοικοδόμηση στον βορρά, αποκτά αληθινή προοπτική η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και α- νοίγει για την Κύπρο η αγορά της Τουρκίας. Μέχρι στιγμής οι παραινέσεις τους χτυπούν σε τοίχο φόβου ή εγγενούς α- διαλλαξίας. Οι σοβαροί στην κυβέρνηση κατά βάθος γνωρίζουν ότι η έναρξη διαδικασίας λύσης το φθινόπωρο είναι μονόδρομος. Φοβούνται, όμως, ότι τους φέρνουν σε δύσκολη θέση η τραγική οικονομική θέση των Ε/κ, η απειρία του πολιτικού τους προσωπικού στα θέματα του αερίου και της ασφάλειας ενέργειας και η κινούμενη άμμος των γεωστρατηγικών ισορροπιών στην περιοχή μας. Προβληματίζει, επίσης, η εμφανής απροθυμία για συμβιβασμό και δίκαια μοιρασιά του αερίου με τους Τ/κ ακόμα και μεταξύ συγκυβερνώντων κομμάτων, όπως το ΔΗΚΟ και το ΕΥ- ΡΩΚΟ. Στο Προεδρικό και το Υπουργείο Εξωτερικών προτιμούν να αναβάλουν μια συνολική διαδικασία λύσης για δύο χρόνια. Ελπίζουν ότι το κράτος θα πατά τότε πιο γερά στα πόδια του και ο Ντερβίς Έρογλου θα έχει βγει στη σύνταξη. Στο μεταξύ, για να κερδίσουν χρόνο, προτείνουν σοβαρά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), όπως η επιστροφή των Βαρωσίων με αντάλλαγμα το απευθείας εμπόριο και από το Ερτζάν. Μέτρα που μπορούν να συμβάλουν σε ταχεία οικονομική ανάπτυξη. Είναι αφελείς και επικίνδυνοι όσοι πιστεύουν ότι θα βγάλουμε αέριο χωρίς να λύσουμε το Κυπριακό ή χωρίς να έλθουμε σε μια επωφελή συνεννόηση με την Τουρκία και τους Τ/κ Η ειδοποιός διαφορά με άλλες περιόδους εκκίνησης διαδικασίας λύσης του Κυπριακού είναι η ελεγχόμενη χρεοκοπία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέχρι τώρα, με τον παρά μας μπορούσαμε να είμαστε ακόμα και αδιάλλακτοι. Μπορούσαμε να καταψηφίζουμε σχέδια λύσης που δεν μας άρεσαν, ανεξάρτητα αν σύσσωμη η διεθνής κοινότητα μας προέτρεπε να πούμε «Ναι». Οι συνομιλίες του Κυπριακού ήταν μεν μέρος της ζωής μας, αλλά ταυτόχρονα και μια αφηρημένη έννοια. Είχαμε λεφτά και οι συνεχείς αποτυχίες εξεύρεσης λύσης δεν επηρέαζαν την τσέπη μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα την γέμιζαν, πρόσκαιρα, ακόμα περισσότερο. Ακούγαμε κάμποσα «γαλλικά» για την ανυπαρξία βούλησης, αλλά δεν ίδρωνε το αφτί μας. Τα πράγματα άλλαξαν όταν, ως κράτος, ως νοοτροπία και ως σύστημα, αποδείξαμε περίτρανα πως δεν σκαμπάζουμε όχι μόνο από διπλωματία αλλά και από οικονομία. Τώρα που μείναμε ρέστοι, ακούμε παραινέσεις για έναρξη διαδικασίας λύσης του Κυπριακού και μας πιάνει τεταρταίος πυρετός. H οικονομία, το φυσικό αέριο, το Κυπριακό και οι σχέσεις με τους γείτονες πάνε πλέον πακέτο. Πάντα ήταν πακέτο, αλλά για δεκαετίες είχαμε την άνεση και τη διεθνή ανοχή να το αγνοούμε. Τώρα αρχίζει να γίνεται αντιληπτό ότι, για να βγούμε από τα δύσκολα, απαιτούνται ορθοί και μελετημένοι χειρισμοί σε όλα τα ανωτέρω μέτωπα. Όσο τα α- ντιμετωπίζουμε με φόβο, ή εμμένουμε σε παρωχημένη και επιζήμια αδιαλλαξία, χαμένοι θα είμαστε εμείς. Χρειάζεται ε- πιτέλους να πούμε καθαρά τι θέλουμε και πώς ρεαλιστικά θα το πετύχουμε. Είναι καιρός να δούμε το μέλλον με γενναιότητα και ανοικτό πνεύμα. Οι οικονομικές συνέργειες, η επιχειρηματική δραστηριότητα από κοινού με τους Τ/κ, είναι ο καλύτερος τρόπος οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Πετυχημένες κοινοπραξίες και στις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής οδηγούν αναπόφευκτα και σε πολιτικές ρυθμίσεις. Ίσως όχι με τα μοντέλα που δοκιμάστηκαν μέχρι σήμερα. Ενδέχεται ΜΟΕ, όπως τα προτείνει η κυβέρνηση, να αποδίδουν καλύτερα. Τέλος, είναι καιρός να αναλύσουμε σωστά τις προοπτικές εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Είναι αφελείς και ως εκ τούτου εξαιρετικά επικίνδυνοι όσοι πιστεύουν ότι θα βγάλουμε αέριο χωρίς να λύσουμε το Κυπριακό. Ή τουλάχιστον χωρίς να έλθουμε σε μια επωφελή συνεννόηση με την Τουρκία και τους Τ/κ για τα θέματα ενέργειας. Είναι αφελείς και επικίνδυνοι όσοι πιστεύουν ότι το Ισραήλ θα τα βάλει με την Άγκυρα, μόνο και μόνο γιατί εμείς ζούμε σε αφαίρεση. Νομίζοντας πως θα τα καταφέρουμε με κόνξες και ξεπερασμένα κόλπα.

12 12-GNOMES-ELLADA_KATHI 5/10/13 11:16 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ατελής «μεταμόρφωση» ΟΑντώνης Σαμαράς έχει εκπλήξει αυτούς τους μήνες που βρίσκεται στην πρωθυπουργία. Εχει χειρισθεί επιτυχώς τις εσωτερικές ισορροπίες μιας πρωτόγνωρης κυβερνητικής συμμαχίας μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Αναδεικνύεται σε έναν από τους πλέον εργασιομανείς μεταπολιτευτικούς πρωθυπουργούς. Ακολουθεί μια συνετή πολιτική διαπραγμάτευσης με τους έξω, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει την παράδοση μιας πολυδιάστατης, ρεαλιστικής εξωτερικής πολιτικής. Εχει ξαναφέρει την έννοια του «νόμου και της τάξης» στο επίκεντρο της πολιτικής, σπάζοντας καταραμένα <<<<<< Αν οι κρατικοδίαιτοι «βαρώνοι» παραμείνουν αλώβητοι, η υγιής ανάπτυξη θα αργήσει Είναι φανερό ότι επικρατεί διεθνής αμηχανία σχετικά με όσα γίνονται και τις πιθανές εξελίξεις σχετικά με τη Συρία. Οι παίκτες είναι πολλοί, αρκετοί από αυτούς αναμείχθηκαν ανοιχτά από την αρχή στο μακελειό που γίνεται εκεί και συνεχίζουν να κάνουν το ίδιο, άλλοι πάλι το έκαναν πιο καλυμμένα και υπόγεια, αλλά είναι σαφές πλέον ότι το πρόβλημα έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις. Στη Συρία δεν πολεμούν, σφάζουν και σφάζονται σήμερα αποκλειστικά οι ντόπιοι, ενώ οι συγκρούσεις δεν ξεκίνησαν επειδή ένα μέρος του πληθυσμού ξεσηκώθηκε γιατί δεν άντεχε άλλο την καταπίεση ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Ο «εμφύλιος» της Συρίας είναι ταυτόχρονα θρησκευτικός πόλεμος, καθώς οι αντίπαλες παρατάξεις είναι σε χοντρές γραμμές οι Σουνίτες από τη μία πλευρά και οι Αλεβίτες, οι Σιίτες με τους Χριστιανούς από την άλλη, αλλά έχει επίσης όλα τα χαρακτηριστικά μιας στρατηγικής σύγκρουσης γεωπολιτικών συμφερόντων. Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι παίρνουν μέρος άμεσα σε αυτήν το Ισραήλ, το Ιράν, η Τουρκία, η Χεζμπολάχ, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, ακραίοι ισλαμιστές από όλο τον κόσμο και κάπως πιο έμμεσα η Ρωσία και οι ΗΠΑ, ίσως και η Βρετανία, καθώς υ- πάρχουν πληροφορίες ότι Αγγλοι βετεράνοι εκπαιδεύουν σε τουρκικό έδαφος πολεμιστές των α- ντιπάλων του καθεστώτος Ασαντ. Για όλα αυτά ανησυχούν επίσης σφόδρα και για διαφορετικούς λόγους οι γειτονικές Αίγυπτος και Κύπρος, καθώς και η διεθνής κοινότητα. Αλλά ενώ κάποιος μπορεί να εξηγήσει ώς ένα βαθμό γιατί α- ταμπού της μεταπολίτευσης. Και, τέλος, έχει απενοχοποιήσει την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων έπειτα από μια μακρά περίοδο δαιμονοποίησής τους. Ο κ. Σαμαράς έχει κερδίσει «οπαδούς» από μια κατηγορία ανθρώπων που ουδέποτε διανοήθηκαν να τον στηρίξουν. Ο κεντρώος χώρος, ο αστικός κόσμος, οι φανατικοί φιλοευρωπαίοι στηρίζουν την προσπάθειά του ά- σχετα με το αν ψήφιζαν πριν από λίγα χρόνια ΠΑΣΟΚ, μετριοπαθή Αριστερά ή κάτι άλλο. Του αναγνωρίζουν την προσπάθεια και τον κόπο και θεωρούν πως αυτήν τη στιγμή αποτελεί τη μοναδική διέξοδο για τη χώρα μέσα σε συνθήκες κρίσης. Αυτή η στήλη δεν θα μπορούσε ασφαλώς να τελειώσει εδώ. Και αυτό γιατί όπως με κάθε πρωθυπουργό και κάθε κυβέρνηση υπάρχουν αδυναμίες, προκλητικές συμπεριφορές και λάθη που οφείλουμε να επισημάνουμε ως ψύχραιμοι παρατηρητές. Στην περίπτωση του κ. Σαμαρά έχει κανείς την εντύπωση πως η «μεταμόρφωση» του περασμένου καλοκαιριού παραμένει ατελής. Νιώθει, δηλαδή, πως έπειτα από μια σύσκεψη για το πώς θα ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις, ανοίγει ξαφνικά μια «κομματική μπουκαπόρτα» στο γραφείο του στο Μαξίμου μέσα από την οποία «μπουκάρουν» μερικοί κλασικοί παλαιοκομματικοί σύμβουλοι. Και εκεί αρχίζουν το μπίρι μπίρι: «Μα πρέπει να βολέψουμε τον τάδε συνδικαλιστή που ήταν μαζί μας χρόνια», «και τι θα κάνουμε με αυτήν τη θέση; Πρέπει να βάλουμε κάποιον δικό μας γιατί θα τον χρειασθούμε αν πάμε σε εκλογές». Το διφυές σύστημα διακυβέρνησης του Μαξίμου κουβαλάει μαζί του και το τεχνοκρατικό, καινούργιο και το φαύλο, παλαιοκομματικό χθες. Το πού και πότε επικρατεί το χθες φαίνεται από μια απλή ανάγνωση βιογραφικών διορισμένων στελεχών σε καίριες θέσεις. Κρίμα, πολύ κρίμα. Ενα δεύτερο στοιχείο που λείπει από τη διακυβέρνηση Σαμαρά είναι αυτό που αποκαλούσε ο Κλίντον «the vision thing», το ό- ραμα. Εχει κανείς την εντύπωση ότι η χώρα κυβερνάται από μέρα σε μέρα ή το πολύ πολύ από ε- βδομάδα σε εβδομάδα. Αν κάποιος ρωτήσει «και πού θέλετε, κ. πρόεδρε, να βρίσκεται η χώρα σε δέκα χρόνια, ποιο είναι το στόρι της ανάπτυξης στο οποίο πιστεύετε;», φοβάμαι πως η α- πάντηση θα είναι επίπεδη... Η χώρα, πάντως, έχει σταθεροποιηθεί. Το αν θα αλλάξει ριζικά και στη σωστή κατεύθυνση θα κριθεί από πολλούς παράγοντες, ένας εκ των οποίων είναι ο μελλοντικός ρόλος των διαφόρων «νταβατζήδων» που για χρόνια κυριαρχούσαν σε ορισμένους κρατικοδίαιτους επιχειρηματικούς κλάδους και έπνιγαν κάθε περιθώριο ανάπτυξης οιουδήποτε άλλου. Αν η χώρα πέρασε όσα πέρασε και οι εν λόγω «βαρώνοι» παραμείνουν αλώβητοι ή ενισχυμένοι, η υγιής ανάπτυξη θα αργήσει. Αν ο κ. Σαμαράς καταφέρει να δαμάσει το «παλαιοκομματικό χούι», να βρει τον τρόπο έκφρασης ενός πειστικού «στόρι» για τη χώρα και να βάλει τα ισχυρά συμφέροντα στη θέση που τους αρμόζει, θα κερδίσει πολύ περισσότερους «πόντους υστεροφημίας», οι οποίοι αποτελούν και το πολυτιμότερο αγαθό στην πολιτική. Γόρδιος Δεσμός η Συρία <<<<<< Προς το παρόν βλέπουμε την Ουάσιγκτον να προσπαθεί να «τα βρει» με τη Ρωσία, για να α- ποφύγει τα χειρότερα Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ ναμείχθηκαν τόσο πολύ στο «Συριακό», οι ακραίες σουνιτικές χώρες και οι φονταμενταλιστές, το Ιράν, το ενδιαφέρον της Τουρκίας και την ανησυχία της Ρωσίας, τα ερωτήματα για το Ισραήλ και ιδιαίτερα για τις ΗΠΑ παραμένουν αναπάντητα. Γιατί δηλαδή η Ουάσιγκτον ενθάρρυνε την πτώση ενός αυταρχικού, αλλά κοσμικού, καθεστώτος όπως αυτό του Ασαντ, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ελέγξει τις ε- ξελίξεις και τη διάδοχη κατάσταση που θα προκύψει; Και γιατί το Ισραήλ θα αισθάνεται πιο ά- νετα αν καταρρεύσει το καθεστώς Ασαντ, κάτι που δείχνει να επιθυμεί, και επικρατήσουν α- κραίοι ισλαμιστές; Οι ενδείξεις τώρα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση Ομπάμα βρίσκεται σε αμηχανία. Διαπίστωσε κάποια στιγμή ότι ακραίοι ισλαμιστές και όχι φιλελεύθεροι δημοκράτες έχουν το πάνω χέρι επί του πεδίου της μάχης στη συριακή αντιπολίτευση. Κατάλαβε από τα στοιχεία που υπάρχουν ότι αν έγινε περιορισμένη χρήση χημικών, οι «αντάρτες» ήταν αυτοί που την έκαναν. Είδε επίσης ότι σφάζονται ανελέητα οι χριστιανοί από τους ακραίους ισλαμιστές και αν αυτό γίνει ευρέως αντιληπτό, θα υπάρξουν αντιδράσεις και μέσα στις ΗΠΑ. Κυρίως όμως διαβλέπει ότι το Ισραήλ θέλει να σύρει τις ΗΠΑ σε άμεση ανάμειξη στην περιοχή, πρώτον για να πιεστεί αφόρητα το Ιράν, δεύτερον για να μην επιτρέψει την ανάμειξη των ακραίων ισλαμιστών και τρίτον, για να εξασφαλιστεί ότι η διάδοχη κατάσταση δεν θα συνεργάζεται με το Ιράν, η Τουρκία δεν θα παίζει τον πρώτο ρόλο και η νέα Συρία θα είναι εξαιρετικά αδύναμη. Δύσκολα πράγματα όλα αυτά και προς το παρόν βλέπουμε την Ουάσιγκτον να προσπαθεί να «τα βρει» με τη Ρωσία, για να α- ποφύγει τα χειρότερα. Κάτι που αναμενόταν εδώ και καιρό και που βέβαια πάλι προϋποθέτει πτώση του καθεστώτος Ασαντ. Αλλά και αυτά είναι δύσκολα πράγματα. Ι σως η διέξοδος από την κρίση που μαστίζει τις ευρωπαϊκές χώρες να βρίσκεται στον συνδυασμό ριζοσπαστικών μέτρων που θα προωθούν την περαιτέρω ένωση των χωρών-μελών της Ε.Ε. και της επιστροφής σε δραστηριότητες που χαρακτήριζαν την κάθε χώρα πριν ενταχθεί στην Ενωση. Για να σώσουμε κάθε χώρα αλλά και το όραμα της ενωμένης Ευρώπης, δεν είναι απαραίτητο μόνο να βρεθούμε σε ένα ασφαλέστερο μέλλον, αλλά και να θυμόμαστε ποιοι είμαστε και από πού ερχόμαστε. Η Ευρώπη θα παραμείνει ενωμένη μόνο εάν ενωθεί σε βαθμό που θα παρέχει τη μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας σε όλους τους λαούς της, όταν θα είναι σε θέση να «κρατήσει» κάθε χώρα που έχει α- νάγκη στήριξης ώστε να μπορεί να πετύχει αλλαγές. Η σχέση είναι αμφίδρομη. Εάν η Ευρώπη και κάθε χώρα δεν αναπτυχθούν ταυτόχρονα, και στις δύο κατευθύνσεις, το παιχνίδι θα χαθεί. Εχει σημειωθεί πολλές φορές ότι ο μόνος τρόπος να προχωρήσει η Ευρώπη προς ουσιαστικότερη ένωση είναι να υιοθετήσει θεσμούς που θα παρέχουν πραγματική ασφάλεια στους πολίτες κάθε χώρας. Από την πικρή πείρα που αποκτήσαμε τελευταίως, γνωρίζουμε ότι πρέπει να καλυφθούν βασικές ανάγκες των πολιτών για να μπορεί μια κοινωνία να αντέξει Tα κόμματα που συγκροτούν το σκηνικό εξουσίας στην Eλλάδα σήμερα δεν είναι πολιτικοί σχηματισμοί με κυριολεκτική σημασία. Eκφράζουν απόψεις, γνώμες, ιδέες για τα προβλήματα του τόπου, αλλά δεν έχουν πρόταση πολιτική, δεν υποψιάζονται την επιτελική λογική, την εργώδη συστηματική προετοιμασία που προϋποθέτει η συγκρότηση μιας πολιτικής πρότασης. Eκφράζονται και αποφαίνονται για προβλήματα, ανάγκες, στοχεύσεις, αλλά με τη νοοτροπία του δημοσιολόγου, όχι του πολιτικού. Aναφέρονται στο όποιο τυχόν πρόβλημα, για να επιδείξουν δήθεν άποψη, προσχηματικό ενδιαφέρον, ε- νημερότητα δεν διαθέτουν τη σοβαρότητα, τη σπουδή, την ανιδιοτέλεια που απαιτεί μια πρόταση λύσης του προβλήματος. Zητούν την ψήφο των πολιτών για τα «γκολ» που συγκυριακά ή με α- τομική κάποιων δεξιοτεχνία πέτυχαν όχι για το «παιχνίδι» που είναι ικανοί και προετοιμασμένοι να παίξουν, όχι για την αξία τους, όχι υπηρετώντας όραμα κοινωνικό και στόχους. Δεν είναι πολιτικοί σχηματισμοί, είναι «κόμματα» όπως ακριβώς τα όρισε ο Pοΐδης από το 1875, χωρίς να έχουν φιλοδοξήσει να τον διαψεύσουν επί ε- κατόν τριάντα οχτώ ολόκληρα χρόνια. Kόμματα, δηλαδή συντεχνίες με αμιγώς εμπορευματικό χαρακτήρα, απολύτως υποταγμένες στους νόμους του μάρκετινγκ. Tο προϊόν που εμπορεύονται είναι επαγγελίες, συνταγές ένα θαυματουργό φάρμακο για τη φαλάκρα. Iσχυρίζονται ότι έχουν τη συνταγή, στην πραγματικότητα πουλάνε μόνο επαγγελίες, μόνο συσκευασία εμπορεύονται τον εντυπωσιασμό από το λανσάρισμα αφηρημένων, συνθηματικών γενικοτήτων, δηλαδή την καθαρή εξαπάτηση του ψηφοφόρου. Mιλάνε, λ.χ., για «ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό» ή για «δημοκρατικό σοσιαλισμό» ή για «ευρωπαϊκού προσανατολισμού Aριστερά», ακριβώς για να κερδίσουν πελάτες ολόιδια όπως οι οδοντόκρεμες λανσάρουν το «διπλό φλουόρ-ράιντ» ή όπως τα απορρυπαντικά τους «γαλάζιους ενεργειακούς κόκκους» δηλαδή πλεονεκτήματα που ο πελάτης δεν καταλαβαίνει τι σημαίνουν, αλλά τον ξιπάζουν, κερδίζουν άλογα την προτίμησή του. Ο ι Ελληνες καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης έχουν τις λιγότερες ώ- ρες διδασκαλίας από όλους τους συναδέλφους τους στις 34 χώρες του Ο- ΟΣΑ. Ενώ στις ΗΠΑ οι καθηγητές είναι μέσα στην τάξη ώρες ετησίως, οι Ελληνες καθηγητές μόνο 415. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 704 ώρες ετησίως (OECD, Education at a Glance 2012). Οι δύο ώρες επιπλέον την εβδομάδα που επιχειρεί να περάσει το υπουργείο Παιδείας δεν θα αλλάξουν την κατάταξη. Πάλι στον πάτο θα είμαστε με 477 ώρες ετησίως, αφού στην Ελλάδα έχουμε και το «προνόμιο» των λιγότερων διδακτικών εβδομάδων: 31 ανά έτος, έ- ναντι 38 που είναι ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ και 40 στην Αυστραλία (όπου κάνει περισσότερη ζέστη) ή 42 στη Δανία (όπου κάνει περισσότερο κρύο). Πιο εξωφρενική όμως είναι η απαίτηση της ΟΛΜΕ στο αμετάθετο. Σύμφωνα με τη ρητορική του προέδρου της κ. Νίκου Παπαχρήστου με τις υποχρεωτικές μεταθέσεις των εκπαιδευτικών εκεί όπου υπάρχουν ανάγκες, μετατρέπει Ο δρόμος στην Ε.Ε. είναι μπρος και πίσω μεγάλες ανατροπές. Οι ιδέες που ήδη συζητούνται είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν έχουν προχωρήσει όσο θα έ- πρεπε: η τραπεζική ένωση, η ενιαία δημοσιονομική πολιτική και μια κεντρική τράπεζα που διατίθεται να κάνει «ό,τι χρειάζεται». Επίσης, ένα «ομοσπονδιακό» σύστημα φορολόγησης και ενιαίος οργανισμός κοινωνικής ασφάλισης θα έδιναν στους πολίτες την αίσθηση ότι όσες δυσκολίες και αν αντιμετωπίζει η δική τους χώρα, αυτοί δεν απειλούνται με αφανισμό. Η περίπτωση της Ελλάδας, και ύστερα άλλων χωρών, μας δείχνει ότι στην Ε.Ε. χρειαζόμαστε το αμερικανικό μοντέλο που συνδυάζει το «κεντρικό» με το «τοπικό» σε θέματα ζωτικής σημασίας και στην πολιτική εκπροσώπηση. Η λύση, δηλαδή, δεν είναι εξωπραγματική έχει πετύχει αλλού. Οι σωστές αποφάσεις, όμως, δεν θα ληφθούν όσο διαιωνίζεται το αίσθημα αδικίας και ανισότητας μεταξύ χωρών και λαών. Στην αρχή της κρίσης είδαμε πλούσιους λαούς με προεξάρχοντες τους Γερμανούς να διαμαρτύρονται ότι οι «τεμπέληδες και σπάταλοι Ελληνες» έτρωγαν τις δικές τους αποταμιεύσεις ακολούθησε η αίσθηση στις χώρες που χρειάζονται στήριξη ότι οι Γερμανοί ε- πιβάλλουν μια σκληρή και καταστρεπτική πολιτική η οποία διαλύει τις κοινωνίες Aποκορύφωμα της φενάκης των τίτλων είναι αυτό που συμβαίνει σήμερα: Eνα κόμμα της «ιστορικής Δεξιάς» (υποτίθεται) συγκυβερνάει με ένα κόμμα κατ επαγγελίαν «σοσιαλιστικό» και με ένα τρίτο τάχα «δημοκρατικά μαρξιστικό», προκειμένου να διεκπεραιώσουν από κοινού (για το «συμφέρον της χώρας» βεβαίως) το «δόγμα σοκ» της σισύφειας «εσωτερικής ύφεσης» «να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των πιστωτών της Eλλάδας». H «Nέα Δημοκρατία» και το ΠAΣOK αναδείχθηκαν «κόμματα εξουσίας», ε- πειδή κυβέρνησαν για μακρό διάστημα τη χώρα. Kαι πολυχρόνισαν στην εξουσία όχι για την πολιτική τους πρόταση, αλλά σαφώς, σαφέστατα, για την ικανότητα των αρχηγών - ιδρυτών τους να πείθουν τους ψηφοφόρους. Hταν κόμματα που ιδρύθηκαν με μοναδικό, αποκλειστικό στόχο να εξυπηρετήσουν τις προσωπικές φιλοδοξίες των ιδρυτών - αρχηγών τους όχι για να υπηρετήσουν κάποιον τεθειμένο επιτελικό σχεδιασμό, επεξεργασμένο με σοβαρότητα, μόχθο και ι- διοφυΐα πολιτικό πρόγραμμα. Στη N.Δ. το κενό από την απουσία μιας κοινής πίστης σε κοινωνικό όραμα, στοιχειώδους επίγνωσης ποιοι στόχοι και ποια ταυτότητα προτεραιοτήτων ε- ξασφαλίζουν την κομματική συνοχή, ήταν και είναι έλλειψη τόσο κραυγαλέα και προκλητική, ώστε να δημιουργεί κρίσιμα, οδυνηρά ερωτήματα. O μυθοποιημένος ιδρυτής του κόμματος ασφαλώς διέθετε φυσικό χάρισμα πολιτικής ευφυΐας και ηγετικής επιβολής, σίγουρα τους καθηγητές σε «περιπλανώμενους φαντάρους». Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας προβλέπεται να μετατίθενται οι υπεράριθμοι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν λιγότερες από 12 ώρες την εβδομάδα, ήτοι λιγότερες από 372 τον χρόνο. Σύμφωνα δε με ε- πιστολή που έστειλε το ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των εκπαιδευτικών στον κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο: «δεν είναι δυνατόν να θεωρείται υπεράριθμος κάποιος εκπαιδευτικός επειδή έτυχε να μειωθούν τα τμήματα στο σχολείο του ή να έγιναν συγχωνεύσεις κ.λπ.». Σύμφωνοι! Αυτό θα μπορούσε να είναι το συντομότερο συντεχνιακό (και σε άσχημα ελληνικά) ανέκδοτο: Ανεξαρτήτως των συνθηκών, π.χ. αν μειώνονται τα τμήματα στα σχολεία, η μόνη σταθερά στο σύστημα είναι ο αριθμός των καθηγητών στο σχολείο. Δηλαδή, αν μια εκπαιδευτική μονάδα δεν έχει για τους χ, ψ λόγους μαθητές, οι καθηγητές θα διδάσκουν τις έστω λίγες ώρες τους σε άδειες αίθουσες; Ομως, πέρα από τα ανέκδοτα υπάρχει Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ <<<<<< τους. Οι αντιδράσεις αυτές, με τη σειρά τους, προκαλούν αγανάκτηση στις χώρες-πιστωτές και ο κύκλος του θυμού ε- ντείνεται και υπονομεύει συνεχώς την ιδέα της περαιτέρω ένωσης. Αυτό αποδεικνύεται από το κλίμα ευρωσκεπτικισμού που εξαπλώνεται σε όλη την Ε.Ε. Με τους δείκτες της ανεργίας να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο, το σίγουρο είναι ότι το κλίμα δεν θα αναστραφεί σύντομα. Στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο η ανεργία ήταν στο 27%. Πόσες νέες επιχειρήσεις θα πρέπει να ανοίξουν ή υπάρχουσες να αναπτυχθούν, για να απορροφηθούν οι σημερινοί 1,3 εκατ. άνεργοι; Ολες οι πολυεθνικές να άνοιγαν παραρτήματα στην Ελλάδα δεν θα κάλυπταν το κενό που άφησε η κατάρρευση τόσων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αυτό είναι αποτέλεσμα των στρεβλώσεων της ελληνικής οικονομίας, όπου ο εύκολος δανεισμός και ένας τεράστιος, σπάταλος και αναποτελεσματικός δημόσιος τομέας πλημμύριζαν EΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tα κόμματα τελείωσαν: ώρα για πολιτική Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Εάν η Ευρώπη και κάθε χώρα δεν αναπτυχθούν ταυτόχρονα, το παιχνίδι θα χαθεί Στης συντεχνίας τα θρανία... Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ <<<<<< Σήμερα οι μαθητές διδάσκονται τοις πράγμασι ότι η εκπαιδευτική διαδικασία δεν θέλει κόπο, θέλει «αγωνιστικό» τρόπο και η τραγική πραγματικότητα. Αυτοί που στέλνουν αυτές τις παράλογες επιστολές είναι οι άνθρωποι που -κατά τα άλλα- διδάσκουν το μάθημα της Λογικής στα σχολεία μη μιλήσουμε για ήθος, φιλοπονία, κοινωνική προσφορά κ.λπ. Δεν είναι παράδοξο λοιπόν που διαμορφώθηκαν γενιές νέων ανθρώπων που μπουκάρουν στα γραφεία καθηγητών των ΑΕΙ για να επιβάλουν εύκολα θέματα στις εξετάσεις, υπογράφοντας μάλιστα με το σύνθημα «Κάτω οι νόμοι και οι κανονισμοί, νόμος οι ανάγκες κάθε φοιτητή». Με τέτοιους δασκάλους της ΟΛΜΕ κάθισαν, τέτοια γράμματα έμαθαν. Διδάσκονται τοις πράγμασι ότι η εκπαιδευτική διαδικασία δεν θέλει κόπο, θέλει AP την αγορά με χρήμα και απέτρεπαν την εξέλιξη, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το ένστικτο επιβίωσης των επιχειρηματιών. Ταυτόχρονα, κοντόφθαλμες ευρωπαϊκές πολιτικές ενθάρρυναν την ισοπέδωση των ιδιαιτεροτήτων κάθε χώρας, για χάρη της παγκόσμιας αγοράς, χωρίς την αναγκαία αναμόρφωση της οικονομίας της. Ετσι, ίσως το παρελθόν δείχνει τον δρόμο. Ο πλούτος της Ελλάδας είναι ο ήλιος, η θάλασσα, ο πολιτισμός (η σκέψη και η τέχνη) και τα εξαιρετικά, ιδιαίτερα αγροτικά προϊόντα της. Ολα αυτά κράτησαν τους Ελληνες ζωντανούς, τους έκαναν παραγωγούς, ναυτικούς, έμπορους και εφευρέτες για χιλιετίες πριν από το 1981 και την έ- νταξη στην Ευρώπη. Για ένα διάστημα ξεχάσαμε από πού ερχόμαστε και τι μας έκανε αυτό που είμαστε. Σήμερα βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση από πριν με έναν εξαιρετικά εκπαιδευμένο πληθυσμό και τουριστικά και γεωργικά προϊόντα που ενδιαφέρουν όλο το κόσμο αρκεί να τα αναπτύξουμε και να τα προσφέρουμε σωστά. Εάν αναμορφώσουμε και τη διοίκηση, εάν η Ευρώπη στηρίξει ουσιαστικά τους λαούς της τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις τους τότε αυτή η κρίση θα είναι η αρχή για ένα καλύτερο μέλλον. παρήγαγε έργο, ομολογημένα έπαιξε ρόλο θετικό σε ιστορικές στιγμές. Aλλά τα προσόντα του ήταν σαφώς ενορμητικά, αντανακλούσαν τη σοφία του ενστίκτου, ήταν παντελώς άσχετος με επιτελική δουλειά, με προγραμματισμό συνέχειας και διάρκειας, με διασάφηση κοινωνικών ή πολιτισμικών στόχων πέρα από τη χρηστική αποτελεσματικότητα. Δύο είναι τα πιο εξόφθαλμα παραδείγματα της πολιτικής ανεπάρκειας του ιδρυτή της N.Δ.: Δεν κατάλαβε ποτέ την πολιτική σημασία και ανάγκη να εκφράσει (και να μεταγγίσει στο κόμμα του) καύχηση για την πατριωτική αντίσταση των Eλλήνων στο μεταπολεμικό πολυαίμακτο πραξικόπημα των οπαδών του σταλινικού ολοκληρωτισμού. H N.Δ. φορτώθηκε, με μαζοχισμό κυριολεκτικά ηλίθιο, μιαν εντελώς παράλογη μειονεξία ενοχής για τον «εμφύλιο», άφησε να ε- ξωραϊστεί το έγκλημα σε «ηρωική δημοκρατική αντίσταση», η πατριδοκτόνα παράνοια σε καύχηση «προοδευτικής» πρωτοπορίας. Tέτοιο πολιτικό Bατερλώ, σε επίπεδο νοηματοδότησης της πολιτικής, δεν έχει υποστεί ούτε ο μετριότερος κομματάρχης. Στην ίδια παραλυτική μειονεξία παραπέμπει και το δεύτερο παράδειγμα πολιτικής ανεπάρκειας του ιδρυτή της N.Δ.: Oταν ήταν πια ολοφάνερο ότι το δημαγωγικό ταλέντο έφερνε τον Aνδρέα Παπανδρέου πλησίστιο στην εξουσία, ο Kων. Kαραμανλής επέλεξε όχι την α- ναμέτρηση (που θα επιδίωκε κάθε πολιτικός με πίστη σε στόχους και στο ταλέντο του), αλλά να τραπεί σε φυγή να καταφύγει στην πολιτικά ανεύθυνη Προεδρία της Δημοκρατίας. Δεν είχε πολιτική αντιπρόταση να αντιτάξει στον Aνδρέα ούτε κριτήρια για να αντιληφθεί τον καταστροφικό, αντικοινωνικό χαρακτήρα του λαϊκισμού του. Kαι αυτό αποδείχθηκε περίτρανα επίσης από το γεγονός ότι, σε όλη τη διάρκεια που κυβερνούσε το ΠAΣOK, το κόμμα του Kων. Kαραμανλή ήταν πολιτικά εντελώς α- νύπαρκτο δεν άρθρωσε ούτε τον ελάχιστο ψίθυρο αντίρρησης για τον σαρωτικό «μετασχηματισμό» του κράτους, των θεσμών, της νοοτροπίας που οδήγησε στη ζούγκλα της γενικευμένης, αυτονόητης «αρπαχτής», στην εφιαλτική καταστροφή της ζωής μας σήμερα. O εκπασοκισμός της N.Δ. ήταν ο μοιραίος καταλύτης γι αυτή την καταστροφή. Eίναι άραγε η ώρα που ευνοεί τη φυσιολογική εξαφάνιση των κομμάτων και την εμφάνιση, επιτέλους, πολιτικών σχηματισμών; Δεν υπάρχουν ερείσματα αισιοδοξίας. Σίγουρα το ΠAΣOK έχει πολιτικά εκπνεύσει, κυνηγάει ποσοστά μονοψήφια, δηλαδή πελατεία από τους περιθωριακούς ψυχοπαθολογικών εμμονών. Στο ίδιο περίπου κυνηγητό έχει αποδυθεί και η N.Δ. συντηρώντας όμως, με νύχια και με δόντια, το πλεονέκτημα να μοιράζει (ναι, ακόμα) διορισμούς και ευκαιρίες «αρπαχτής». Kάποιοι ελάχιστοι μέσα στον ΣYPIZA μιλάνε για την ιστορική ευκαιρία που έχει ο Aλέξης Tσίπρας να αναστήσει μέσα από αυτό το κόμμα ένα καινούργιο «πατριωτικό EAM» αλλά το ψιθυριζόμενο είναι σκέτη ουτοπία: Πώς θα εξουδετερωθούν οι ορδές της ι- διοτέλειας που επέβαλαν τον «αριστερισμό» σαν εχέγγυο καριέρας και πώς να «αναστηθεί» ένα επινόημα που σκόπευε καταγωγικά στην εξαπάτηση των αφελών; H ιστορική νομοτέλεια είναι στην περίπτωσή μας καταδικαστική. Σωρεύτηκε τόσο δυσθεώρητος όγκος λαθών, ανικανότητας και παλιανθρωπιάς, ώστε να μην υπάρχουν πια ούτε οι τεχνικές για λυτρωτική ανάκαμψη. Γονιμότητα ελπίδας θα μπορούσε ίσως να έχει η διευρυμένη, στο μέγιστο δυνατό, συνειδητοποίηση συγκεκριμένου στόχου: Xρειαζόμαστε πολιτικούς σχηματισμούς, όχι οδοντόπαστες, όχι απορρυπαντικά. «αγωνιστικό» τρόπο. Διδάσκονται από τα τρυφερά τους χρόνια την αήθεια νυν υπέρ πάντων η ατομική βολή, ακόμη και σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Στο ενδιάμεσο ρίχνουν και μερικές κατάρες στον νεοφιλελευθερισμό. Είναι τεράστια η ευθύνη των συνδικαλιστών της εκπαίδευσης για το σημερινό μας χάλι. Στα θρανία τους θήτευσαν γενιές Ελλήνων το μοναδικό ό- ραμα «Κυριακή, γιορτή και σχόλη». Οι νέοι έμαθαν εμπράκτως από τους δασκάλους τους να δουλεύουν λίγο και να διεκδικούν πολλά. Δεν διδάσκονται την τέχνη του επιχειρήματος για τη διεκδίκηση, μαθαίνουν από τα μικρά τους χρόνια την αναίδεια να ξεφουρνίζεις παραλογισμούς και να τους επιβάλλεις πατώντας στις ανάγκες της κοινωνίας. Ξέρουν, το διαβάζουν από τις ανακοινώσεις των καθηγητών τους, ότι οι αντικειμενικές συνθήκες (αν μειώνονται π.χ. οι τάξεις σε ένα σχολείο) δεν έχουν σημασία. Υπεράνω όλων είναι η βολή τους και ουαί σε όποιους την αμφισβητήσουν.

13 13-ellada_KATHI 5/10/13 11:27 PM Page 13 Κυριακή 12 Mαΐου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Οι αγαθές προθέσεις και το παιχνίδι της Χρυσής Αυγής Μ πορείτε, έτσι στα γρήγορα, να θυμηθείτε τη θέση της «Χρυσής Αυγής» για ένα, για οποιοδήποτε, από τα θέματα της πολιτικής ατζέντας; Μάλλον δεν μπορείτε και δεν φταίτε καθόλου γι αυτό. Η άγνοιά σας δεν οφείλεται στην ελλιπή ενημέρωσή σας, αλλά στην ίδια τη Χ.Α. και την ανυπαρξία στοιχειωδώς επεξεργασμένων πολιτικών θέσεων που την χαρακτηρίζει ως κόμμα. Εναν χρόνο τώρα, αφότου η Χ.Α. εκπροσωπείται με 18 έδρες στη Βουλή, το πολιτικό στίγμα της α- ποτυπώνεται στη συνείδηση της κοινής γνώμης περισσότερο μέσω της συμπεριφοράς των βουλευτών της παρά των θέσεών της. Νομίζω ότι όλοι έχουμε σχηματίσει την ε- ντύπωση ότι, πάνω κάτω, το κόμμα αυτό εκφράζει έναν νευρωτικό και ασυνάρτητο σοβινισμό, ότι επιδιώκει την έξωση από την Ελλάδα των μεταναστών, λαθραίων και μη (χωρίς, ωστόσο, να έχει εξηγήσει ποτέ πώς αυτό θα ήταν πρακτικά δυνατόν), ότι αντιτάσσεται αναφανδόν στο Μνημόνιο και τους δανειστές με τη γλώσσα και το συναίσθημα των αγανακτισμένων της πλατείας Συντάγματος, ότι μιλάει πότε πότε για την ανάγκη να βασισθεί η ελληνική οικονομία στην ανάπτυξη πρωτογενούς παραγωγής (αλλά αυτό το λένε όλοι, αν δεν κάνω λάθος) και κάπου εδώ τελειώνει ό,τι μπορούμε να γνωρίζουμε για τις πολιτικές θέσεις της Χ.Α. μέσα από τον δημόσιο λόγο που εκφέρει. Παρ όλα αυτά, γνωρίζουμε επίσης ότι ο πυρήνας του κόμματος αποτελείται από πρόσωπα εμφορούμενα από αντιλήψεις ρατσιστικές και νεοναζιστικές. Πόσοι να είναι αυτοί; Να δεχθούμε ότι είναι οι περίπου των ψηφοφόρων της στις εκλογές του 2009; Και πάλι πολλοί είναι, λέω εγώ. Οπωσδήποτε, όμως, δεν είναι οι που ψήφισαν «Λαϊκό Σύνδεσμο - Χρυσή Αυγή», με έμβλημα τον μαίανδρο, στις εκλογές του περσινού Ιουνίου. Για τον λόγο αυτόν, ναζιστικές θέσεις δεν έχουν εκφρασθεί ευθέως από τη Χ.Α. Μέχρι Και Αβραμόπουλος και Παναγιωτόπουλος; Ε, αυτό πια είναι ό,τι οι Αμερικάνοι αποκαλούν «double whammy»... στιγμής, δεν εκδηλώθηκε ούτε καν ο ρωμαλέος αντικομμουνισμός ε- ναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ, τον οποίον πολλοί προεξοφλούσαν πέρυσι όταν είδαν 18 χρυσαυγίτες στα βουλευτικά έδρανα και περίμεναν ότι «θα γίνει της Κορέας» στη Βουλή. Δεν είναι ο λόγος το μέσον διά του οποίου η Χ.Α. διεκδικεί έναν διακριτό ρόλο στο πολιτικό σύστημα. Τα μέσα που χρησιμοποιεί για τον σκοπό αυτό είναι, πρώτον, ο ακτιβισμός, που είτε στρέφεται ευθέως κατά μεταναστών (οι επιθέσεις στους μικροπωλητές στο Μεσολόγγι) είτε με αρνητικές διακρίσεις εις βάρος τους (συσσίτια μόνον για Ελληνες) και, δεύτερον, η σκόπιμη προσβολή των κανόνων της ευπρέπειας: οι αγριοφωνάρες, οι ανοίκειες διατυπώσεις, το υβρεολόγιο, οι σφαλιάρες του Ηλία Κασιδιάρη και τα ούρα του Χρήστου Παπά. Η Χ.Α. δεν αποφεύγει την επεξεργασία συγκεκριμένων θέσεων ε- πειδή δεν μπορεί, αλλά επειδή δεν την συμφέρει να το κάνει. Οσο διατηρεί ασαφείς και νεφελώδεις τις θέσεις της, επιτρέπει σε όλους ε- κείνους που την υποστηρίζουν να προβάλουν σε αυτήν τη δική του ερμηνεία ο καθένας για το τι είναι και τι πρεσβεύει το κόμμα. Αν τις συγκεκριμενοποιούσε, αμέσως θα έχανε κόσμο. Ούτε καταφεύγει η Χ.Α. στην απρέπεια και τη χυδαιότητα επειδή αυτός είναι ο φυσικός τρόπος του πιθηκάνθρωπου. Εντάξει, εν μέρει, είναι και αυτό - κυρίως, όμως, η brutalite είναι γι αυτήν ο πλέον πρόσφορος τρόπος για να αποδεικνύει ότι διαφέρει από όλους τους άλλους. Είναι ο τρόπος για να κατοχυρώνει ότι η αντισυστημική θέση της είναι erga omnes. Ανεξαρτήτως του τι κρύβεται στον πυρήνα της, η Χ.Α. με τη σημερινή έκταση που έχει λάβει ως φαινόμενο είναι ένα κίνημα διαμαρτυρίας, είναι κάτι ανάλογο του British National Party (ΒΝΡ). Θυμίζω ότι η ακμή του ΒΝΡ, το έτος 2009, όταν κέρδισε αρκετές θέσεις σε δημοτικά συμβούλια, ήταν και η αρχή του τέλους του. Διότι μόλις υποχρεώθηκε να πάρει συγκεκριμένες θέσεις για συγκεκριμένα προβλήματα, έ- στω στο τοπικό επίπεδο της πολιτικής, εξαερώθηκε αμέσως η γοητεία του απροσδιόριστου, που ώς τότε επέτρεπε στον καθένα να βλέπει στο ΒΝΡ ό,τι ήθελε. Αλλά γιατί να κοιτάζουμε τόσο μακριά; Θυμηθείτε το στραπάτσο των ΑΝΕΞ.ΕΛ. (Ανεξέλεγκτοι Ελληνες), μόλις ο Πάνος Καμμένος άρχισε να διατυπώνει θεωρίες για τη σύνδεση της δραχμής με το δολάριο και άλλες τέτοιες αρλούμπες. Αυτό προσπαθεί να αποφύγει η Χ.Α., εξ ου και η στάση την οποία έχει υιοθετήσει. Είναι επιλογή εκ μέρους της η ασάφεια, όχι αδυναμία διότι, στην πραγματικότητα, τρέμει τη στιγμή που θα πρέπει να εγκαταλείψει την άρνηση και να περάσει στη θέση. Αν όλα αυτά παραπάνω ευσταθούν, τότε η Χ.Α. πρέπει να προσεύχεται (ή να θυσιάζει στον Δία - δεν ξέρω...) ώστε το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα να την καταστήσει αποσυνάγωγο. Η ανάδειξή της στον ρόλο του θύματος την συμφέρει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Γι αυτό και ήταν σώφρων η απόφαση της κυβέρνησης να σταματήσει το ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ Ερως πλατωνικός «Κάντε τον τουρίστα να ερωτευτεί την Ελλάδα». Αυτή, όπως διαβάζω στην «Κ» της περασμένης Παρασκευής, είναι η συμβουλή Γερμανών ειδικών, ως προς τους στόχους που θα έ- πρεπε να έχει η τουριστική πολιτική της χώρας μας. Προσοχή, όμως! Ελπίζω ότι ο έρωτας των τουριστών θα είναι πλατωνικός και ουχί σαρκικός, διότι ο δεύτερος εκπληρώνεται με τον γνωστό τρόπο και η καημένη η Ελλάδα δεν αντέχει άλλο. Διότι ε- μείς οι Ελληνες είμαστε τόσο σφοδρά ερωτευμένοι μαζί της με τον σαρκικό τρόπο, ώστε την έχουμε βάλει κάτω και της έ- χουμε αλλάξει τα φώτα! Πόσο παραπάνω έρωτα να αντέξει πια η έρμη; αντιρατσιστικό νομοσχέδιο του Α- ντώνη Ρουπακιώτη. Θυμίζω ότι παρεμφερές νομοσχέδιο («Καταπολέμηση εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας», ήταν ο τίτλος του) είχε φέρει το φθινόπωρο του 2011 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου. Το περιεχόμενό του είχε συζητηθεί σε δύο συνεδριάσεις της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής τον Δεκέμβριο εκείνου του χρόνου και τελικά εγκατελείφθη, κυρίως λόγω της Ν.Δ. η οποία -ορθώς- διέβλεψε κινδύνους στη θεσμοθέτηση της πολιτικής ορθότητος. Ηταν επόμενο, λοιπόν, να είναι το Μαξίμου εκείνο που την περασμένη Παρασκευή σταμάτησε ανάλογη προσπάθεια του σημερινού υπουργού. Πολύ περισσότερο δε, καθώς σήμερα η Χ.Α. είναι κοινοβουλευτικό κόμμα και όχι απλώς μια κίνηση με υπόγειο ρεύμα, που εκπροσωπείται με μόνον μια έδρα στο δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων. Δείτε το όμως και από μια άλλη πλευρά: και μόνον το γεγονός ότι το νομοσχέδιο Ρουπακιώτη το ενέκρινε πλήρως ο ΣΥ- ΡΙΖΑ αποδεικνύει ότι εν τέλει ήταν ένα τεράστιο λάθος... kassimatis@kathimerini.gr

14 14-ELLADA.qxp_KATHI 5/10/13 11:26 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Μεγάλοι διεθνείς «παίκτες» έρχονται πλέον στη χώρα Επιχειρηματικοί όμιλοι βρίσκουν στην Ελλάδα ευκαιρίες για αγορά ή συνεργασία Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ <<<<<< Τομείς επενδύσεων οι υπο - δομές, η συναρμολόγηση προϊόντων, τα ακίνητα, οι φαρμακευτικές και οι τράπεζες Πρόσφατες εξαγορές τουριστικών μονάδων Ο ξενοδοχειακός κλάδος ήταν πάντα ένας από τους πρώτους που προσέλκυε το ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο κανόνας φαίνεται να βρίσκει εφαρμογή και τώρα. Μια ι- στορική ξενοδοχειακή μονάδα της Κέρκυρας, η Μiramare Beach and Spa Corfu, αλλάζει χέρια, καθώς ε- ξαγοράστηκε από τον επενδυτικό και κατασκευαστικό όμιλο Ten Brinke, με έδρα στην Ολλανδία. To ενδιαφέρον -που είχε αποκαλύψει η «Κ»- εκδηλώθηκε τον περασμένο Στο υπουργείο Οικονομικών είναι αισιόδοξοι. Κάτι η προοπτική ενός Grexit που εξαφανίστηκε, λίγο το γεγονός ότι αρχίζει να επικρατεί η αντίληψη της προοδευτικής ανάκαμψης και σίγουρα το γεγονός πως όσοι μπήκαν στην Ελλάδα, με οποιονδήποτε τρόπο, τον τελευταίο καιρό, κέρδισαν, δημιουργεί ένα κλίμα «ρεύματος» για ε- πενδύσεις στη χώρα. Τα παραδείγματα; Πολλά. Οι διερευνητικές προσεγγίσεις; Περισσότερες. Συγκεκριμένα: Μεγάλο αμερικανικό hedge fund θα ανακοινώσει τις αμέσως επόμενες ημέρες, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες της «Κ», την απόκτηση συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο ελληνικής ιδιωτικής εταιρείας, του τομέα της ενέργειας. Παράλληλα τέσσερις μεγάλοι ξένοι όμιλοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για απόκτηση σεισμικών δεδομένων σε Ιόνιο και Νότια Κρήτη. Το κρατικό επενδυτικό όχημα του Κατάρ, εκτός από τη νήσο Οξειά, εξαγόρασε και ιστορικό ξενοδοχείο στην Κέρκυρα. Η δε Dolphin Capital, πέραν της συμμετοχής της στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, δρομολογεί ε- ξαγορές ξενοδοχείων. Η αμερικανική Dell φέρεται να ε- ξετάζει την κατασκευή μονάδας συναρμολόγησης στη Βόρεια Ελλάδα. Μετά τη Hewlett Packard, άλλες τρεις πολυεθνικές είναι έτοιμες να κλείσουν συμφωνίες με την Cosco για τον ΟΛΠ, όπως αποκάλυψε την Πέμπτη ο πρέσβης της Κίνας. Η HP μάλιστα αναμένεται μεσοπρόθεσμα να υλοποιήσει και τη μεταφορά της συναρμολόγησης των προϊόντων της στην Ελλάδα πέραν της εισαγωγής των εξαρτημάτων τους. Η κινεζική AVIC αναζητεί βιομηχανικά ακίνητα και άλλα assets με σκοπό την εγκατάσταση εδώ μονάδων συναρμολόγησης κινεζικών προϊόντων. Μεγάλο είναι το κινεζικό ενδιαφέρον τους και για τη ναυπηγοεπισκευή. Ρώσοι επιχειρηματίες συζητούν με ελληνικές φαρμακευτικές με σκοπό την εξαγορά. Ομοεθνείς τους θέλουν να τοποθετηθούν σε μαρίνες και έ- χουν ήδη κάνει διερευνητικές συζητήσεις. Περισσότεροι συμπατριώτες τους αγοράζουν μικρότερα και μεγαλύτερα ακίνητα ανά τη χώρα και ειδικότερα σε Χαλκιδική, Πελοπόννησο και Κρήτη. Η πρόσφατη εξαγορά του Σκορπιού είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Καναδοί επιχειρηματίες, όπως ο Prem Watsa της Fairfax Financial Holdings, αγοράζουν ακίνητα ενώ άλλοι έχουν επισήμως εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για δρομολόγηση υδροπλάνων στις ελληνικές γραμμές που ανοίγουν. Ισραηλινοί επιχειρηματίες (κάποιους συνάντησε μάλιστα και ο πρωθυπουργός), θέλουν να λάβουν άδειες για την έρευνα και ανάπτυξη υπεράκτιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αλλά και επενδύσεις σε μονάδες αφαλάτωσης νερού. Επιχειρήσεις από το Τελ Αβίβ έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον στην ελληνική κυβέρνηση. Εξαγορές αξιωμένων στοιχείων ενεργητικού τραπεζών φέρεται να είναι έτοιμος να κάνει και ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Wlibur Ross που έχει συναντηθεί και με τον πρωθυπουργό. Ξένα private equity funds, όπως το Carlyle και το Oaktree Capital, έχουν επενδύσει στη ναυτιλία εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από κοινού με Ελληνες εφοπλιστές, ενώ σειρά άλλων μεγάλων επενδυτών, όπως ο Seth Klarman με το hedge fund, The Baupost Group L.L.C, ο Mark Mobius της Franklin Templeton ή ο Daniel Loeb του Third Point έχουν προβεί σε σημαντικές επενδύσεις μέσω του χρηματιστηρίου στο μετοχικό κεφάλαιο μεγάλων και μικρότερων ελληνικών εισηγμένων. Επίσης, ξένοι επενδυτικοί οίκοι όπως η Morgan Stanley συγκροτούν funds που θα επενδύουν στην Ελλάδα ενώ τουλάχιστον δύο εταιρείες επενδύσεων ακινήτων (reits) είναι στα σκαριά. Η μία με κεφάλαια Ελληνα ο- μογενή και η άλλη με τις «πλάτες» του αμερικανικού private equity C-III Capital Partners. Η Third Point συγκρότησε ήδη το Δεκέμβριο και οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το τίμημα διαμορφώθηκε μεταξύ εκατ. ευρώ. Οι πληροφορίες α- ναφέρουν ότι οι Ολλανδοί προτίθενται να πραγματοποιήσουν προσεχώς και άλλες τουριστικές επενδύσεις στη χώρα μας. Αλλη περίπτωση πρόσφατης εξαγοράς έχει ως πρωταγωνιστή τον ρωσικών συμφερόντων όμιλο Cronwell Hotels and Resorts, ο οποίος πρόσφατα ενέταξε στο χαρτοφυλάκιό του το Platamon Palace Beach Hotel and Spa, 5 αστέρων, στην Πιερία. Σύμφωνα με εκπροσώπους του τουριστικού τομέα, το ενδιαφέρον για ε- ξαγορά μονάδων από ξένους ομίλους αναμένεται να αναθερμανθεί με το τέλος της τουριστικής σεζόν. Εκτός α- προόπτου, το φθινόπωρο αναμένεται να ολοκληρωθεί και η πώληση του Α- στέρα Βουλιαγμένης τον οποίο διεκδικούν 13 επιχειρηματικά σχήματα. ΣΤ. ΚΟΥΣΟΥΝΗΣ Hellenic Recovery Fund, ενώ αγοραστής ελληνικών περιουσιακών στοιχείων δηλώνει και ο Ελληνοαμερικανός μεγαλοεπενδυτής John Calamos της Calamos Investments. Ο ελβετικός όμιλος Dufry A.G ο- λοκλήρωσε την εξαγορά του 51% των ΚΑΕ, ο τουρκικός όμιλος Dogus πέρα από τη συμμετοχή στη μαρίνα του Φλοίσβου αναζητεί και άλλες εξαγορές ανάλογων υποδομών. Το αμερικανικό fund Pain & Partners μπήκε στο μετοχικό κεφάλαιο της Eurodrip και η ρωσική Strategic Initiatives που εξαγόρασε τη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη ανοίγεται τώρα και στο real estate, ενώ «χτυπάει» τον Αστέρα Βουλιαγμένης. Οι έξι λόγοι για νέο ελληνικό επενδυτικό ρίσκο Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Για την έξοδο της Ελλάδας συνεχίζουν να συζητούν αναλυτές και επενδυτές. Αυτή τη φορά, όμως, η «έξοδος» αφορά τις αγορές -με το ενδεχόμενο έκδοσης νέου ομολόγου- και όχι την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωζώνη, όπως συνέβαινε ένα χρόνο πριν. Τις τελευταίες μέρες υπάρχει έ- ντονη κινητικότητα στην ελληνική αγορά ομολόγων, γεγονός το οποίο έχει ανοίξει μία συζήτηση μεταξύ α- ναλυτών και επενδυτών για την πιθανότητα έκδοσης ενός ομολόγου μεσοπρόθεσμης διάρκειας από την Ελλάδα. Σενάριο, όμως, που στο υ- πουργείο Οικονομικών δεν φαίνεται να συμμερίζονται στην παρούσα φάση, δεδομένου ότι οι προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης είναι άλλες και αφορούν την εγκαθίδρυση του καλού κλίματος για την Ελλάδα πριν ληφθεί η οποιαδήποτε απόφαση για έξοδο στις αγορές. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, με το που άρχισε να διαμορφώνεται μία συζήτηση γύρω από το σενάριο ε- ξόδου της Ελλάδας στις αγορές, έ- σπευσε να θέσει ως χρονικό ορίζοντα μιας νέας έκδοσης τα τέλη του Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η α- γορά και η διεθνής επενδυτική κοινότητα δεν έχουν αρχίσει να... καλοβλέπουν την Ελλάδα. «Στην παρούσα φάση, η Ελλάδα δεν μπορεί να εκδώσει νέο χρέος, καθώς τα επιτόκια βρίσκονται ακόμη σε απαγορευτικό ύψος. Συνεπώς η συζήτηση περί επιστροφής στις α- γορές, προϋποθέτει περαιτέρω αποκλιμάκωση των επιτοκίων στη δευτερογενή αγορά» αναφέρει στην «Κ» αναλυτής του Λονδίνου. Σπεύδει, ό- μως, να προσθέσει με νόημα ότι σε κάθε περίπτωση «το τελευταίο ράλι στις τιμές των ελληνικών ομολόγων αντανακλά αυξημένη ζήτηση για ελληνικό ρίσκο». Οπου «ελληνικό ρίσκο» δεν είναι άλλο από επένδυση σε ένα νέο ελληνικό ομόλογο. Αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι τον τελευταίο καιρό μία συγκεκριμένη κατηγορία επενδυτών δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τις περιφερειακές αγορές ομολόγων. Μέσα σε αυτές περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, ενώ οι επίδοξοι δανειστές είναι τα hedge funds, αλλά κυρίως εκείνοι που δραστηριοποιούνται στις αναδυόμενες αγορές (emerging markets). Οι λόγοι που αναδεικνύουν την «όρεξη για ελληνικό ρίσκο» είναι έξι: 1. Η Ελλάδα δείχνει ότι εφαρμόζει το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής. Η ολοκλήρωση του ελέγχου της τρόικας, έστειλε το σήμα στους επενδυτές ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σταθεροποιούνται και ξεκινάει η σταδιακή βελτίωσή τους. 2. Η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ έδειξε ότι η κυβέρνηση έχει τη βούληση και κυρίως την ικανότητα να προχωρήσει στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Οι αγορές περίμεναν μία αποκρατικοποίηση από τα τέλη του 2010 και μάλιστα ο ΟΠΑΠ ήταν από τότε στο επίκεντρο, χωρίς να υ- πάρχει κάποια ουσιαστική εξέλιξη μέχρι φέτος. 3. Η επιτυχία της Σλοβενίας. Πρόκειται για μία χώρα της Ευρωζώνης που βρίσκεται υπό την απειλή Μνημονίου. Ωστόσο, αυτό δεν την ε- μπόδισε να δανειστεί προ ημερών 3,5 δισ. δολάρια μέσω 5ετών και 10ετών ομολόγων και με κόστος 4,95% και 6%, αντίστοιχα. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό, όμως, στην περίπτωση αυτή είναι ότι συγκέντρωσε προσφορές που έφθασαν τα 16 δισ. δολάρια. 4. Εκτός Ευρωζώνης και γενικότερα εκτός ανεπτυγμένων οικονομιών, προσφάτως η Ρουάντα κατάφερε να δανειστεί με επιτόκιο 7% για δέκα χρόνια. Αναλυτές της αγοράς «βλέπουν» στις δύο αυτές περιπτώσεις χωρών (Σλοβενία και Ρουάντα) ότι υπάρχουν επενδυτές που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν το ρίσκο μιας τοποθέτησης κεφαλαίων σε οικονομίες με αμφίβολες προοπτικές. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζουν οι ίδιοι αναλυτές, θα ε- ξέταζαν με μεγάλο ενδιαφέρον και μία ελληνική έκδοση. 5. Η εξέλιξη με τον δανεισμό των Ελληνικών Πετρελαίων. Τα ΕΛΠΕ ά- ντλησαν προσφάτως 500 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 8,5%, ενώ οι προσφορές ξεπέρασαν τα 5,5 δισ. ευρώ. Μπορεί η επιχείρηση να μην είναι ΔΕΚΟ, αλλά έχει άμεση σύνδεση με το «ελληνικό ρίσκο» και η επιτυχημένη ο- <<<<<< Τα σενάρια εξόδου στις αγορές, οι αναλύσεις και το ενδεχόμενο έκδοσης νέου ομολόγου μολογιακή της έκδοση μπορεί να α- ποτελέσει «οδηγό» και για το Δημόσιο. Μάλιστα, ένα ακόμα ενθαρρυντικό σημάδι είναι ότι στη δευτερογενή αγορά τα ομόλογα αυτά διαπραγματεύονται ήδη στα επίπεδα του 6,5-7%. 6. Οι πολύ χαμηλές αποδόσεις που προσφέρουν οι ασφαλείς επενδυτικοί προορισμοί. Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, εάν η Ελλάδα προχωρούσε σε μία έκδοση ομολόγου θα μπορούσε να δανειστεί με ένα επιτόκιο της τάξης του 7-8%, την ώρα που παγκοσμίως οι αποδόσεις ομολόγων ισχυρών οικονομιών είναι πολύ πιο χαμηλές. Ετσι, εκτιμούν ότι θα υπήρχαν διαθέσιμοι επενδυτές να δείξουν ενδιαφέρον για τα ελληνικά ομόλογα, χωρίς να αναζητούν και εγγυήσεις για τα κεφάλαια που θα δανείσουν. Μέχρι, όμως, όλα αυτά να μεταφραστούν σε νέα έκδοση ελληνικών ομολόγων, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να εξετάσουν πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας στις αγορές. Και αυτό όχι γιατί μπορεί να υπάρχει ένα καλό «μομέντουμ» για τη χώρα. Αλλά επειδή τα δάνεια από την Ευρωζώνη φθάνουν έως τα μέσα του 2014, το χρηματοδοτικό «κενό» της χώρας δεν έχει καλυφθεί και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας στην Ευρώπη που να θέλει να α- κούσει για τρίτο Μνημόνιο -και κατ επέκταση νέα δανειακή σύμβασηπρος την Ελλάδα. Οι προϋποθέσεις για εκταμίευση της διπλής δόσης Tου ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ Η επιμονή του ΔΝΤ στο θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει στην ομαλή χρηματοδότηση της χώρας σε μια πολιτικά ευαίσθητη περίοδο (πριν από τις γερμανικές εκλογές) ά- νοιξε τον δρόμο για την έγκριση μιας επιπλέον δόσης από το αυριανό Eurogroup, χωρίς να προηγηθεί ο καθιερωμένος έλεγχος της τρόικας. Βέβαια, η έγκριση των δύο δόσεων ή έστω και της μιας προϋποθέτει ότι η χώρα θα έχει υλοποιήσει όλες τις προαπαιτούμενες δράσεις. Μέχρι και την Παρασκευή, αυτό δεν είχε καταστεί ακόμη εφικτό, αφού υπήρχαν υ- πουργικές αποφάσεις και διοικητικές πράξεις που δεν είχαν εκδοθεί. Βρίσκονταν ακόμη σε εκκρεμότητα 2-3 επί συνόλου 25, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας εξαιρετικά δυσάρεστης εμπλοκής στο Eurogroup. Η πληροφορία ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο να πάρει η Ελλάδα διπλή δόση πρωτοκυκλοφόρησε στις Βρυξέλλες πριν από το Πάσχα. Σύμφωνα με αυτήν, το Eurogroup θα ενέκρινε τα 4,3 δισ. ευρώ του α τριμήνου, για τα οποία εξάλλου έγινε έλεγχος από την τρόικα και συμφωνήθηκε το επικαιροποιημένο Μνημόνιο. Επίσης, οι υπουργοί Οικονομικών θα ενέκριναν και άλλα 3,3 δισ. τα οποία επρόκειτο να καταβληθούν το β τρίμηνο. Οταν η πληροφορία είδε το φως της δημοσιότητας, η Κομισιόν δήλωσε άγνοια, ενώ το υπουργείο Οικονομικών την διέψευσε. Ωστόσο, την Τετάρτη, υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ότι το θέμα υφίσταται και θα <<<<<< Το Eurogroup της Δευτέ - ρας, η επιμονή του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος και οι γερμανικές εκλογές Το θέμα εκταμίευσης της διπλής δόσης υφίσταται και θα συζητηθεί, ύστερα από εισήγηση του EuroWorkingGroup (EWG), στο Eurogroup της Δευτέρας. Η φωτογραφία απο το προηγούμενο Eurogroup. EUROKINISSI συζητηθεί, ύστερα από εισήγηση του EuroWorkingGroup (EWG), στο Eurogroup της Δευτέρας. Το EWG α- ποτελείται από τους στενούς συνεργάτες των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και προετοιμάζει τα θέματα που θα συζητήσουν οι προϊστάμενοί τους. Υστερα από αυτό, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας παραδέχθηκε τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, τονίζοντας ωστόσο ότι η εισήγηση του EWG δεν προεξοφλεί και τη συμφωνία σε επίπεδο Eurogroup. Συνήθως μια συμφωνία στο EWG καταλήγει να υιοθετείται και από τους υπουργούς, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι μια συμφωνία στο EWG δεν συνιστά και πολιτική δέσμευση των κρατών - μελών. Μπορεί, δηλαδή, κάποιος υ- πουργός να διαφωνήσει ακόμη και εάν ο εκπρόσωπός του λίγες ημέρες νωρίτερα είχε συμφωνήσει με τους υπόλοιπους σε κάποιο θέμα. Γι αυτό και ο κ. Στουρνάρας, στις δηλώσεις του, ήταν πολύ προσεκτικός. Ωστόσο, από καμία πλευρά δεν ε- ξηγείται με πειστικό τρόπο είτε επισήμως είτε ανεπισήμως γιατί, εκτός της κανονικής δόσης, τέθηκε θέμα προέγκρισης και αυτής των 3,3 δισ. ευρώ. Οι βραχυπρόθεσμες ταμειακές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου δεν συνιστούν επαρκή εξήγηση. Αυτές ήταν γνωστές και θα μπορούσαν να καλυφθούν έως ότου ολοκληρωθεί η επόμενη αξιολόγηση του Ιουνίου. Η μόνη αλλαγή είναι πως οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, επικαλούμενες νομικό κώλυμα, δεν θα μεταθέσουν για αργότερα την πληρωμή ελληνικών ομολόγων ύψους 1,5 δισ. ευρώ περίπου. Αλλά κι αυτό το κενό δεν ήταν δύσκολο να καλυφθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα των δύο δόσεων ετέθη κυρίως από την Κομισιόν, υπό τον φόβο τού τι θα γίνει σε περίπτωση που το ΔΝΤ ανοίξει και πάλι το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους. Στην αξιολόγηση του Ι- ουνίου, θα πρέπει κανονικά να γίνει μια συνολική επανεκτίμηση των μακροοικονομικών και των δημοσιονομικών προοπτικών και να καταρτισθεί το νέο Μεσοπρόθεσμο. Εάν από αυτήν την επανεκτίμηση προκύψει εκ νέου θέμα βιωσιμότητας, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να ανοίξει νέος κύκλος διαβουλεύσεων μεταξύ των πιστωτών για το χρέος. Κι αυτή τη φορά, η α- πομείωση θα αφορά κυρίως τα δάνεια του επίσημου τομέα. Συνεπώς, οι διαβουλεύσεις θα είναι μακροχρόνιες, αφού τέτοιες αποφάσεις είναι δύσκολο να ληφθούν μεσούσης της προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία. Θα μεσολαβήσει, έτσι, ένα διάστημα κατά το οποίο η χρηματοδότηση της χώρας θα είναι και πάλι στον αέρα. Μια λύση είναι να εγκρίνει από τώρα το Eurogroup την επόμενη δόση, αλλά η εκταμίευσή της να συνδεθεί με την υλοποίηση προαπαιτούμενων. Με αυτόν τον τρόπο, η επόμενη α- ξιολόγηση της τρόικας μπορεί να μην επεκταθεί σε «επικίνδυνα» θέματα και να περιοριστεί στο ζήτημα της υ- λοποίησης των προαπαιτούμενων. Ή ακόμη κι αν ανοίξουν τέτοια θέματα, να μη μείνει η Ελλάδα από ρευστότητα στο μεσοδιάστημα.

15 15-ADV alphamega_kathi 5/10/13 7:17 PM Page 4

16 16-KOSMOS_KATHI 5/10/13 10:55 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 12 Μαΐου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΗΠΑ και Ρωσία ανέλαβαν δράση για τη Συρία. Στη φωτ. οι υπουργοί Εξωτερικών Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ, στη Μόσχα. EPA / SERGEI ILNITSKY Ενα από τα αναπάντητα ερωτήματα αφορά το μέλλον του προέδρου Ασαντ. Στη φωτ., σκισμένη εικόνα του σε κτίριο της Συρίας. REUTERS / HAMID KHATIB Σύγκλιση ΗΠΑ Ρωσίας για τη Συρία Η απειλή διάχυσης της σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής έφερε πιο κοντά τις δύο μεγάλες δυνάμεις Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Την ερχόμενη Πέμπτη συμπληρώνονται 97 χρόνια από την υπογραφή μιας συμφωνίας που σημάδεψε ανεξίτηλα τη Μέση Ανατολή. Πρόκειται για τη συνθήκη των Σάικς - Πικό, υπουργών Εξωτερικών της Βρετανίας και της Γαλλίας αντίστοιχα, για τον διαμελισμό της περιοχής σε ζώνες επιρροής μεταξύ των δύο χωρών και της Ρωσίας μετά την προσδοκώμενη νίκη της τριμερούς συμμαχίας σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Τη μυστική συμφωνία έβγαλε στη φόρα η επαναστατική κυβέρνηση των μπολσεβίκων, τον Νοέμβριο του 1917, προκαλώντας παγκόσμιο σάλο. Η γαλλοβρετανική «Αντάντ Κορντιάλ» (εγκάρδια συνεννόηση), με τη συναίνεση της τσαρικής Ρωσίας, είχε προδώσει την υπόσχεση που έδωσε στους Αραβες για να τους πείσει να πολεμήσουν εναντίον τον Οθωμανών: τη δημιουργία μιας «Μεγάλης Συρίας», ενός ενιαίου, αραβικού κράτους, από το Χαλέπι μέχρι το Α- ντεν, με πρωτεύουσα τη Δαμασκό. Τα σύνορα των μελλοντικών, υποτελών αραβικών κρατών χαράχτηκαν με μολύβι και χάρακα από τους ξένους, όπως και σήμερα μαρτυρά ο χάρτης. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η τάξη πραγμάτων των Σάικς - Πικό θα προλάβει να γιορτάσει τη συμπλήρωση ενός αιώνα. Μετά τον επίσημο διαμελισμό του Σουδάν και την ντε φάκτο διαίρεση του Ιράκ και της Λιβύης, η καμπάνα χτυπά και για τη Συρία, τη χώρα που βρίσκεται στην καρδιά κάθε μεγάλης αραβικής περιπέτειας. Ο τρομερός εμφύλιος πόλεμος με τις ολοένα και πιο συχνές εκστρατείες «κάθαρσης» και των δύο στρατοπέδων εγγράφει στην ημερήσια διάταξη το ενδεχόμενο της διχοτόμησης ανάμεσα σε ένα παράκτιο κράτος Αλαουιτών, Χριστιανών και Δρούζων, υπό τον έλεγχο του σημερινού καθεστώτος και μια σουνιτική ενδοχώρα υπό τον έλεγχο της ένοπλης αντιπολίτευσης. Στο σκηνικό αυτό ήρθαν οι ισραηλινές ε- πιδρομές της 3ης και της 5ης Μαΐου, γιγαντώνοντας τους φόβους για μετατροπή του συριακού εμφυλίου σε ευρύτερη περιφερειακή σύρραξη, η οποία απειλεί ήδη να «μολύνει» τον Λίβανο, την Ιορδανία και το Ιράκ. Αν προστεθούν και οι ενδείξεις περί χρήσης χημικών όπλων -από τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες, σύμφωνα με την πρώην γενική εισαγγελέα του διεθνούς δικαστηρίου Κάρλα ντελ Πόντε, άγνωστο από ποιον, σύμφωνα με τον Μπαράκ Ομπάμα- δεν υπολείπονται και πολλά για να δημιουργηθεί η εικόνα του επαπειλούμενου Αρμαγεδδώνα. Ο κίνδυνος να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο <<<<<< Καρπός της επίσκεψης Κέρι στη Μόσχα, η απόφαση για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης περί τα τέλη Μαΐου, με στόχο την πολιτική επίλυση της κρίσης οι εξελίξεις ώθησε τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία να αναλάβουν δράση. Μέχρι χθες οι δύο μεγάλες δυνάμεις εμφανίζονταν με διαμετρικά αντίθετα συμφέροντα και θέσεις στο συριακό: οι Ρώσοι ενίσχυαν στρατιωτικά και πολιτικά τον Ασαντ, προσδοκώντας να διατηρήσουν τη βάση τους στην Ταρτούς, τη μοναδική στη Μεσόγειο, ενώ οι Αμερικανοί στηρίζουν και εκπαιδεύουν, επί ιορδανικού εδάφους, α- ντικαθεστωτικούς αντάρτες με ξεκάθαρο στόχο την ανατροπή του Ασαντ και την αποδυνάμωση του Ιράν. Ωστόσο, η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, στη Μόσχα, την περασμένη Τρίτη, άφησε για πρώτη φορά ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας πραγματιστικής συνεννόησης στο συριακό. Καρπός της επίσκεψης υπήρξε η αμερικανορωσική απόφαση για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης, περί τα τέλη Μαΐου, με στόχο την πολιτική επίλυση της κρίσης. Πρόκειται για πολύ σημαντικό βήμα - εκτός κι αν οι δύο μεγάλες δυνάμεις διακινδυνεύουν ένα διπλωματικό κάζο, χωρίς να έχουν εξασφαλίσει στοιχειώδη συμφωνία. Πάντως, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, κανένα από τα επίμαχα ερωτήματα δεν είχε απαντηθεί: Ποιο θα είναι το μέλλον του Ασαντ; Ποιοι θα στελεχώσουν τη μεταβατική κυβέρνηση, αν υποτεθεί ότι επιτυγχάνεται εκεχειρία; Πώς θα αντιμετωπισθούν οι ένοπλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης, ειδικά αυτές που συνδέονται με την Αλ Κάιντα; Θα υπάρξει παρουσία ξένων δυνάμεων -δυτικών ή αραβικών- οι οποίες υ- ποτίθεται ότι θα εγγυηθούν τη συμφωνία ειρήνης; Μέχρι να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, θα αιωρείται πάνω από τη Συρία η ανησυχία ότι το υποτελές κράτος που δημιουργήθηκε από τη συμφωνία Σάικς - Πικό, μπορεί να επιστρέψει σε ανάλογο ρόλο, με μια άλλη «μοιρασιά» τρίτων, έναν αιώνα αργότερα - ή και να μετατραπεί σε μια νέα «Σομαλία», μια μαύρη τρύπα χάους και ισλαμικού ριζοσπαστισμού στην καρδιά της Μέσης Ανατολής. Ομπάμα - Ερντογάν για τη Μέση Ανατολή Φόβοι για μεγάλο κύμα προσφύγων Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Ο πρωταγωνιστικός ρόλος που διεκδικεί η Τουρκία στη Συρία και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή θα βρεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης που θα έχουν ο Μπαράκ Ομπάμα με τον Ταγίπ Ερντογάν την ερχόμενη Πέμπτη στον Λευκό Οίκο. Η καλή προσωπική χημεία των δύο η- γετών έχει συμβάλει στην υπερπήδηση εμποδίων, όπως αποδεικνύει η πρόσφατη μεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου μεταξύ των κ. Ερντογάν και Νετανιάχου, παρότι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η προσωρινή σύγκλιση Τουρκίας - Ισραήλ θα αντέξει στον χρόνο. Παράλληλα, η άποψη του Αμερικανού προέδρου ότι η Τουρκία, που προβάλλει κάποια δημοκρατικά χαρακτηριστικά, είναι μέλος του ΝΑΤΟ, και διαπραγματεύεται την ένταξή της στην Ε.Ε., θα μπορούσε να αποτελέσει μοντέλο για <<<<<< Συρία, Ιράκ, Ιράν και τουρκοϊσραηλινές σχέσεις στην ατζέντα της συνάντησης της ερχόμενης Πέμπτης τις χώρες της περιοχής, μάλλον παραγνωρίζει τον διάχυτο σκεπτικισμό που προκαλεί ο νεοθωμανισμός του κ. Ερντογάν στον αραβικό κόσμο, τόσο στις ηγεσίες όσο και στις μάζες. «Η κυβέρνηση Ομπάμα βλέπει θετικά έναν περιφερειακό ηγετικό ρόλο της Τουρκίας ως αντίβαρο στην ιρανική ε- πιρροή, αν και οι Αμερικανοί δεν ταυτίζονται απόλυτα με τη στάση της Τουρκίας», τονίζει στην «Κ» η έγκυρη Τουρκάλα αναλύτρια και αρθρογράφος της «Μιλιέτ», Ασλι Αϊνταντασμπάς, και προσθέτει: «Για τον Ομπάμα, που επιθυμεί περιορισμό της αμερικανικής ε- μπλοκής στη Μέση Ανατολή, ο Ερντογάν αποτελεί ισχυρό και βολικό φίλο, ο οποίος μπορεί να ηγηθεί των σουνιτών εν τη απουσία αμερικανικής ηγεσίας». Η Αϊνταντασμπάς, που έχει διατελέσει επί χρόνια ανταποκρίτρια στις ΗΠΑ και αρθρογραφεί συχνά σε διεθνή έ- ντυπα όπως οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και η «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», σημειώνει ότι «ο Ερντογάν, που βλέπει ως φίλο και εμπιστεύεται τον Ομπάμα, θέλει να κάνει η Ουάσιγκτον περισσότερα στη Συρία καθώς η κατάσταση στη γειτονική χώρα και το καθεστώς Ασαντ αποτελούν την κύρια πηγή ανησυχίας για την Αγκυρα. Οι Αμερικανοί, αν και δείχνουν να αντιτίθενται σθεναρά στο καθεστώς, στην πράξη δεν έχουν κάνει τίποτα ουσιαστικό για να ανατρέψουν την ισορροπία δυνάμεων. Μέχρι στιγμής δεν έχουν δώσει ούτε οπλισμό στους αντάρτες. Η Ουάσιγκτον βλέπει μια παρατεταμένη σύγκρουση που μπορεί να συνεχισθεί για μερικά ακόμη χρόνια, κάτι που δεν μπορεί να δεχθεί η Αγκυρα η οποία, όμως, από μόνη της δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα». Ψηλά στην ατζέντα θα βρεθούν άλλα τρία ακανθώδη ζητήματα της Μέσης Ανατολής: το Ιράκ, το Ιράν και οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις, όπου παρατηρούνται συγκλίσεις, αλλά και αποκλίσεις. Η Αγκυρα έχει μια συγκρουσιακή σχέση με την κεντρική ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη, ενώ βλέπει την Τεχεράνη ως «περιφερειακό ανταγωνιστή» στη Μέση Ανατολή. «Οι ΗΠΑ και η Τουρκία ανησυχούν για την κρίση στη Συρία και την αποσταθεροποίηση της περιοχής, όπως και για τον κίνδυνο που ελλοχεύει από τη στάση του Ιράν και των συμμάχων του στην περιοχή» τόνισε στην «Κ» ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων Ρίτσαρντ Χάας, ο οποίος περιγράφει το Ισραήλ και την Τουρκία ως τις «πιο γνήσιες, επιτυχείς οικονομίες στη Μέση Ανατολή, με την έννοια ότι δεν βασίζονται σε πηγές ενέργειες. Πρόκειται για πραγματικές οικονομίες με σημαντική ανάπτυξη. Εχουν πολλά κοινά συμφέροντα. Το ερώτημα είναι κατά πόσον θα είναι σε θέση να κινηθούν με γνώμονα αυτά τα συμφέροντα». Η πρόσφατη δριμεία επίθεση του κ. Ερντογάν κατά του Ισραήλ δείχνει πόσο εύθραυστες παραμένουν οι ισορροπίες. «Οι ΗΠΑ θέλουν μια πιο σαφή δέσμευση της Αγκυρας υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με το Ισραήλ και θεωρούν ότι η Τουρκία κωλυσιεργεί», επισημαίνει η Αϊνταντασμπάς. Στο πλαίσιο των συνομιλιών των δύο ηγετών και των συνεργατών τους πιθανώς να θιγεί και το Κυπριακό, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να επαναλάβει την πάγια θέση της Ουάσιγκτον υπέρ της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Τέλος, ταύτιση απόψεων υπάρχει στο άνοιγμα Ερντογάν προς τους Κούρδους και την πρόσφατη ανακωχή με το ΡΚΚ. Καθώς η κοσμική αντιπολίτευση στο εσωτερικό, τόσο η Κεντροαριστερά όσο και οι εθνικιστές, τον επικρίνουν για το χειρισμό του ευαίσθητου αυτού ζητήματος, ο μετριοπαθής ισλαμιστής πρωθυπουργός προσβλέπει στη δημόσια στήριξη της Ουάσιγκτον. Για τον ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία στη Μέση Ανατολή θα συζητήσουν Μπαράκ Ομπάμα και Ταγίπ Ερντογάν την ερχόμενη Πέμπτη στον Λευκό Οίκο (η φωτ. από συνάντηση των δύο ηγετών το 2009 στην Ουάσιγκτον). Το Πεντάγωνο πιέζει και ετοιμάζεται Οι ισραηλινές επιδρομές εναντίον της Συρίας ενίσχυσαν τις πιέσεις ισχυρών Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών γερουσιαστών, αλλά και κύκλων του Πενταγώνου, προς τον Μπαράκ Ομπάμα να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στο συριακό πρόβλημα. Ανομολόγητη πηγή ανησυχίας των εν λόγω κύκλων ήταν η σφοδρή αντεπίθεση των δυνάμεων του Μπασάρ αλ Ασαντ τις τελευταίες εβδομάδες. Ο κυβερνητικός στρατός, ο οποίος διατήρησε σε αξιοσημείωτο βαθμό τη συνοχή του παρά τα δύο χρόνια εμφύλιων συγκρούσεων, κατάφερε να διασπάσει τις γραμμές ανεφοδιασμού των ανταρτών, να ανακαταλάβει στρατηγικής σημασίας πόλεις και να εκριζώσει θυλάκους των αντικαθεστωτικών. Οπως αποκάλυψε η Wall Street Journal, το Πεντάγωνο εισηγείται στον Αμερικανό πρόεδρο τη δημιουργία «ουδέτερης ζώνης» μεταξύ Συρίας και Ιορδανίας στο όνομα της προάσπισης της φιλοαμερικανικής μοναρχίας από τον κίνδυνο της αποσταθεροποίησης κάτι που, ωστόσο, θα σήμαινε, πρακτικά, την εγκατάσταση δύναμης κατοχής σε τμήμα του συριακού εδάφους. Οχι λιγότερο προβληματικές είναι οι πιέσεις που δέχεται ο Ομπάμα για τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, κατά τα πρότυπα του Ιράκ και της Λιβύης μια κίνηση η οποία ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου. Αλλά και οι προτάσεις για ενίσχυση των αντικαθεστωτικών με σύγχρονα οπλικά συστήματα ακούγονται πολύ ριψοκίνδυνες στον Λευκό Οίκο: δεν έχει συμπληρωθεί ένας μήνας από τότε που η Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, μία από τις πλέον αξιόμαχες ένοπλες οργανώσεις της αντιπολίτευσης, δήλωσε αφοσίωση και υπακοή στον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, διάδοχο του... Οσάμα μπιν Λάντεν! Π. Π. EPA / SHAWN THEW Tου ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ <<<<<< Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προσπαθεί να το αποτρέψει με όποιους τρόπους έχει στη διάθεσή του Δραματική αύξηση παρουσιάζει ο α- ριθμός των προσφύγων από τη Συρία. Περίπου άτομα, το 70% γυναίκες και παιδιά, διέσχιζαν τα σύνορα καθημερινά τους προηγούμενους μήνες. Οι πρόσφυγες εκτός Συρίας ξεπερνούν, στις αρχές Απριλίου, το , όταν ο ΟΗΕ προέβλεπε για τον προσεχή Ιούνιο! Βουλιάζουν οι γειτονικές χώρες: Λίβανος , Ιορδανία , Τουρκία , Ιράκ , Αίγυπτος και χώρες Βόρειας Α- φρικής Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και την πύλη εισόδου στην Ευρώπη. Η πιθανότητα μιας ανθρωπιστικής κρίσης μεγάλης εμβέλειας, οπότε πλήθος προσφύγων θα κινηθεί προς τα δυτικά, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η ελληνική κυβέρνηση έχει καταστρώσει το σχέδιο «ΙΩΝΗ», για την αντιμετώπιση μεγάλου προσφυγικού κύματος προερχόμενου από τη Συρία. Ο κύριος στόχος του «ΙΩΝΗ» είναι προληπτικός, δηλαδή η βοήθεια προς τις όμορες της Συρίας χώρες, ούτως ώστε να παραμείνουν σε αυτές οι πρόσφυγες. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, έχει ήδη ενεργοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, μέσω του οποίου μεταφέρεται ανθρωπιστική βοήθεια στην Ιορδανία. «Είναι κρίσιμη η βοήθεια στους πρόσφυγες, ώστε να μείνουν κοντά στις εστίες τους και να μπορέσουν να επιστρέψουν όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση», είπε στην «Κ» ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γρηγόρης Δελαβέκουρας. Ο κ. Δελαβέκουρας επανέλαβε τη βασική θέση της κυβέρνησης ότι «δεν μπορεί να υπάρχει στρατιωτική λύση στη συριακή κρίση». Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις μεγάλες πιέσεις που δέχονται τα δύο ε- κατομμύρια των χριστιανών της Συρίας, πολλοί από τους οποίους είναι ελληνορθόδοξοι. Πρόσφατα ο βρετανικός «Γκάρντιαν» έγραψε πως χριστιανοί εγκατέλειψαν τη χώρα! «Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με το Πατριαρχείο Αντιοχείας, ενώ υπάρχει συντονισμός και των υπόλοιπων Πατριαρχείων της περιοχής», σημειώνει ο κ. Δελαβέκουρας. Οπως είναι φυσικό, τον τελευταίο χρόνο έχει αυξηθεί η είσοδος Σύρων προσφύγων στην Ελλάδα, βεβαίως με παράνομο τρόπο, καθώς δεν υ- πάρχει άλλη δυνατότητα. Το 2012 συνελήφθησαν από την ΕΛ.ΑΣ Σύροι για παράνομη είσοδο (αύξηση 420% σε σχέση με το 2011, οπότε είχαν πραγματοποιηθεί συλλήψεις). Το πρώτο τρίμηνο του 2013 συνελήφθησαν Σύροι. Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι. Συναντήσαμε τον Αντάζ, που ήρθε στην Ελλάδα από τη Συρία πριν από πέντε ημέρες. Είναι κουρδικής καταγωγής και κατάγεται από την πόλη Αφρίν, βόρεια από το Χαλέπι. «Αφησα την οικογένειά μου πίσω. Το ταξίδι έγινε μέσα στην αγωνία και στον κίνδυνο. Επρεπε κάποιος να φύγει για να στείλει χρήματα πίσω, όπου δεν υπάρχει δουλειά κι έχουμε γεμίσει πρόσφυγες. Οι κουρδικές περιοχές είναι σχετικά πιο ασφαλείς και γι αυτό έχουν συγκεντρωθεί όλοι οι Κούρδοι, αλλά και πολλοί Αραβες, μεταξύ αυτών και χριστιανοί. Στο σπίτι μου φιλοξενούμε 30 άτομα, ενώ όλα τα σχολεία είναι γεμάτα πρόσφυγες. Κάνουμε έκκληση για ανθρωπιστική βοήθεια στον συριακό λαό και στις κουρδικές περιοχές», μας λέει. Ο Αντάζ πέρασε από το Αιγαίο, το ο- ποίο όμως έχει γίνει τους τελευταίους μήνες υγρός τάφος για δεκάδες μετανάστες, μεταξύ αυτών και 28 προσφύγων από τη Συρία. Γυναίκες και μικρά παιδιά ήταν ανάμεσά τους... Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ζήτησε από τις ελληνικές Αρχές να εξασφαλίσουν στους πρόσφυγες από τη Συρία πρόσβαση στην ελληνική επικράτεια, να προσφέρουν στους αιτούντες ά- συλο διεθνή προστασία και να μην επιβάλουν το μέτρο της διοικητικής απέλασης. Οπως ανακοινώθηκε από την ΕΛ.ΑΣ., από τις 9 Απριλίου είναι σε ισχύ διαταγή, σύμφωνα με την οποία κανένας Σύρος δεν θα κρατείται στα κέντρα κράτησης παρά μόνο λίγες ημέρες μέχρι να ταυτοποιηθεί η καταγωγή του, ενώ θα γίνεται αναβολή της απόφασης επιστροφής μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στη Συρία.

17 19-ADV meemob_kathi 5/10/13 9:15 PM Page 4

18 16-ADV 1000 euro.qxp_kathi 5/10/13 7:18 PM Page 4 #restartcy και η στηρίζουν τους αναγνώστες 1000 ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΓΙΑ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ Δύο αναγνώστες της Καθημερινής κερδίζουν ψώνια αξίας 500 ο καθένας από τις υπεραγορές ΆλφαΜέγα. Οι δύο νικητές αυτής της εβδομάδας είναι η Ελένη Γεωργίου και η Μαρία Κωνσταντίνου. Ψάξτε και βρείτε τα δύο τυχερά δωροκουπόνια αξίας 500 σε οποιοδήποτε πακέτο της Kαθημερινής. Απομένουν ακόμα 2 εβδομάδες, 12 και 19 Μαΐου. Για περισσότερες πληροφορίες στο

19 19-KOSMOS_KATHI 5/10/13 11:11 PM Page 19 Kυριακή 12 Μαΐου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Θα αναζητήσει τη λύση προκαλώντας νέα κρίση Ο Μπερλουσκόνι θα επιδιώξει να πάει πάλι σε εκλογές για να μην εκτελεσθεί η καταδίκη Της ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι ο ρυθμιστής της ιταλικής πολιτικής ζωής, ενώ η απόφαση του εφετείου του Μιλάνου, που επιβεβαίωσε την ποινή τετραετούς φυλάκισής του και πενταετούς στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων, δεν άλλαξε ούτε κατ ελάχιστον αυτή την πραγματικότητα. Με βάση την ιστορία του Μπερλουσκόνι και τους τωρινούς συσχετισμούς, αναλυτές θεωρούν πιθανότερο να προκαλέσει ο 76χρονος ηγέτης της ιταλικής Κεντροδεξιάς νέες εκλογές με στόχο να επανέλθει στην πρωθυπουργία, παρά να αφήσει Ο πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα υπόσχεται να παγώσει την είσπραξη του φόρου ακινήτων από τον Ιούνιο. <<<<<< Στο κρίσιμο εξάμηνο, θα συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση Λέτα, ώστε να αντλήσει από αυτήν τα μέγιστα πολιτικά οφέλη την υπόθεση εις βάρος του να τελεσιδικήσει στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο. Μέχρι την τελεσίδικη απόφαση, όμως, μεσολαβεί τουλάχιστον ένα ε- ξάμηνο, στη διάρκεια του οποίου ο Μπερλουσκόνι θα συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού με πρωθυπουργό τον κεντροαριστερό Ενρίκο Λέτα ώστε να αντλήσει από αυτήν τα μέγιστα πολιτικά οφέλη. Ηδη οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Κεντροδεξιά του Μπερλουσκόνι, που έχασε οριακά τις εκλογές του Φεβρουαρίου, έχει περάσει πρώτη. Αν επιτύχει πράγματι να επιβάλει την ατζέντα της στον Ενρίκο Λέτα, ο δρόμος για την επάνοδο στην εξουσία είναι ανοικτός. Το πρώτο από τα «επείγοντα μέτρα» που προωθεί ο Μπερλουσκόνι είναι η κατάργηση του φόρου ακινήτων (ΙΜU), ο οποίος έχει συναντήσει ευρύτατες αντιδράσεις στους κόλπους της κοινωνίας. Ενώ ο Λέτα υπόσχεται να παγώσει την είσπραξη του φόρου από τον Ιούνιο, ο Μπερλουσκόνι ζητάει την οριστική κατάργησή του και την επιστροφή των ποσών που καταβλήθηκαν το Παράλληλα, ζητάει να μην αυξηθούν οι συντελεστές του φόρου προστιθέμενης αξίας. AFP / DOMINIQUE FAGET Οπως συνέβαινε και με την κυβέρνηση τεχνοκρατών του Μάριο Μόντι, την οποία ο Μπερλουσκόνι στήριξε, έτσι και σήμερα, ο «απλός γερουσιαστής» Μπερλουσκόνι πολιτεύεται σαν να είναι ταυτόχρονα εντός και εκτός κυβέρνησης. Αν το στενό μαρκάρισμα προς τον Λέτα εκθέσει το «τέλος της λιτότητας» που επαγγέλλεται ο Ιταλός πρωθυπουργός ως ρητορική κατασκευή άνευ περιεχομένου, τότε τα ήδη υ- πάρχοντα προβλήματα στους κόλπους του Δημοκρατικού Κόμματος θα οξυνθούν. Οι εκλογές του Φεβρουαρίου ήταν ο ορισμός της πύρρειας νίκης για την Κεντροαριστερά, η οποία όχι μόνο κέρδισε με μικρότερα ποσοστά από τα αναμενόμενα, αλλά και έμεινε ακέφαλη στην επίπονη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης. Η ίδια η κατάληξη αυτού του μαραθωνίου, η συγκυβέρνηση σε μεγάλο συνασπισμό με τον Μπερλουσκόνι, αποτελεί παράγοντα φθοράς για την Κεντροαριστερά, γι αυτό και προσπάθησε πάση θυσία να την αποφύγει. Προβλήματα με Δικαιοσύνη Το εντυπωσιακό είναι ότι ο Μπερλουσκόνι είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της «κυβέρνησης εθνικής συμφιλίωσης» την ίδια στιγμή που βρίσκεται στο επίκεντρο σφοδρής δικαστικής καταιγίδας. Τα προβλήματά του δεν εξαντλούνται στη δίκη για τη φοροδιαφυγή της Μediaset, που κρίθηκε στο εφετείο του Μιλάνου την Τετάρτη. Ενδεχομένως έως τα μέσα Ιουνίου αναμένεται η πρωτόδικη απόφαση στην υπόθεση εξώθησης ανήλικης σε πορνεία (το γνωστό ως Ruby-gate) ενώ την Πέμπτη η εισαγγελία της Νάπολης ανακοίνωσε ότι εξετάζει την εμπλοκή Μπερλουσκόνι σε μία ακόμη υπόθεση, αυτήν που αφορά στην εξαγορά του γερουσιαστή Ντε Γκρεγκόριο. Ο Ντε Γκρεγκόριο έχει παραδεχθεί ότι το 2006 έλαβε τρία εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να αποσκιρτήσει από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του Ρομάνο Πρόντι, κάτι που οδήγησε στην αποδυνάμωσή της. Ως πηγή των χρημάτων ο υπόδικος γερουσιαστής κατονόμασε αυτόν που άντλησε και τα μεγαλύτερα πολιτικά οφέλη από το ροκάνισμα της Κεντροαριστεράς, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Απευθείας στον Μπερλουσκόνι οδηγεί, σύμφωνα με το εφετείο του Μιλάνου, και το νήμα των ευθυνών στην υπόθεση Μediaset. Ο κολοσσός μέσων ενημέρωσης του Μπερλουσκόνι αγόρασε το 2003 τηλεοπτικά δικαιώματα αμερικανικών ταινιών καταβάλλοντας αντίτιμο μικρότερο από αυτό που φαινόταν στα χαρτιά. Με αυτό τον τρόπο παρουσίασε πλασματικές δαπάνες, μειώνοντας τη φορολογική του επιβάρυνση, αλλά και κατόρθωσε να διοχετεύσει εκατομμύρια ευρώ σε μυστικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό. Ο Μπερλουσκόνι φυσικά δηλώνει άγνοια, υποστηρίζοντας ότι είχε α- φήσει τις επιχειρηματικές αποφάσεις σε άλλους, καθώς την επίμαχη περίοδο ήταν πρωθυπουργός. Απλώς προήδρευε... Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Κεντροδεξιά του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που έχασε οριακά τις εκλογές του Φεβρουαρίου, έχει περάσει στην πρώτη θέση. Εφυγε σε ηλικία 94 ετών ο Τζούλιο Αντρεότι Η ενσάρκωση του ιταλικού μεταπολεμικού πολιτικού συστήματος, ο επτάκις πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι, πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 94 ετών. Ο Α- ντρεότι, ο οποίος τα τελευταία χρόνια υπέφερε από αναπνευστική ανεπάρκεια, ήταν βουλευτής ή γερουσιαστής αδιάκοπα από το 1945 ώς τον θάνατό του. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο «αιώνιος Τζούλιο» ήταν υπόλογος σε τουλάχιστον 20 εξεταστικές επιτροπές του ιταλικού κοινοβουλίου, ενώ είχε πολύχρονες δικαστικές περιπέτειες οι οποίες έλαβαν τέλος το Δεν επρόκειτο ακριβώς περί αθώωσης. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι το αδίκημα των σχέσεων με τη μαφία έχει παραγραφεί, θεωρώντας πως οι σχέσεις του Αντρεότι με το οργανωμένο έγκλημα διεκόπησαν το «Με έχουν κατηγορήσει για τα πάντα εκτός από τους καρχηδονιακούς πολέμους», είχε πει αστειευόμενος. Ως ψυχή της ιταλικής Χριστιανοδημοκρατίας, ο Αντρεότι ήταν πρωταγωνιστής των «μολυβένιων χρόνων» της οξείας και συχνά βίαιης ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης με το ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Αντρεότι ήταν πρωθυπουργός το 1978 όταν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες απήγαγαν και δολοφόνησαν τον πρόεδρο της χώρας, Αλντο Μόρο. Η Χριστιανοδημοκρατία σαρώθηκε το 1992, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος του παλαιού πολιτικού κατεστημένου, αφήνοντας χώρο στα δεξιά του ιταλικού πολιτικού φάσματος για τον ανερχόμενο μεγιστάνα των κατασκευών και των μέσων ενημέρωσης Σίλβιο Μπερλουσκόνι. ASSOCIATED PRESS, REUTERS REUTERS/TONY GENTILE Δημοσκόπηση της YouGov «έδειξε» ότι 60% ψήφισαν το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ διότι είναι «απογοητευμένοι από τα μεγάλα κόμματα», ενώ μόλις το 10% των ψηφοφόρων του UKIP θεωρεί ότι ο κ. Φάρατζ θα κυβερνούσε καλύτερα. Mήνυμα στα μεγάλα κόμματα της Βρετανίας η ψήφος στο UKIP Του ANDREW RAWNSLEY Την επομένη των τοπικών εκλογών, α- νάλογα με το δημόσιο πρόσωπο που σχολίαζε τα αποτελέσματα, η ανάδυση του ευρωσκεπτικιστικού UKIP χαρακτηρίστηκε από «θάλασσα αλλαγής» στο βρετανικό πολιτικό τοπίο μέχρι «άνευ προηγουμένου σεισμός». Στην πραγματικότητα, άπαντες πρέπει να κάνουν ένα κρύο ντους και να ηρεμήσουν. Ο Νάιτζελ Φάρατζ έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, και τα κόμματα του κατεστημένου ορθώς δείχνουν σήμερα εμβρόντητα από το εκλογικό αποτέλεσμα, πλην όμως, η κουβέντα περί σεισμών και καταποντισμών, όπως και τα αποφθέγματα από τον Σαίξπηρ, συνιστούν, αν μη τι άλλο, υπερβολή. «Θάλασσα αλλαγής» ήταν όταν οι Εργατικοί του Τζιμ Κάλαχαν κατατροπώθηκαν από τη Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979 και «σεισμός» υπήρξε η μεγαλειώδης εκλογική νίκη του Τόνι Μπλερ το Στις 2 Μαΐου, το UKIP έλαβε σχεδόν το ένα τέταρτο των ψήφων στις εκλογές για τα τοπικά συμβούλια, στις οποίες συμμετείχε μόλις το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη πολιτική εξέλιξη, όχι όμως κοσμοϊστορικό γεγονός, τουλάχιστον όχι ακόμη. Τα εντυπωσιακά ποσοστά του UKIP οφείλονται σ ένα αμάλγαμα αιτιών. Κατ αρχάς, ένα τμήμα του εκλογικού σώματος ψήφισε το κόμμα του κ. Φάρατζ ως ένδειξη δυσφορίας προς το πολιτικό κατεστημένο. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως φυσιολογικό εν μέσω πτώσης του βιοτικού επιπέδου εξαιτίας της λιτότητας που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση των Συντηρητικών, ιδιαίτερα μάλιστα όταν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης κάθε άλλο παρά προκαλεί ενθουσιασμό. Στο παρελθόν, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες ήταν εκείνοι που απολάμβαναν τα ο- φέλη της λαϊκής δυσαρέσκειας στις τοπικές εκλογές ή στις ευρωεκλογές. Σήμερα που οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έχουν μετουσιωθεί από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας, το UKIP δρέπει τους καρπούς. Η συντριπτική πλειονότητα όσων ψήφισαν το UKIP δεν το έκαναν επειδή συμφωνούν με την πολιτική του πλατφόρμα. Δημοσκόπηση της YouGov «έδειξε» ότι 60% ψήφισαν το κόμμα του κ. Φάρατζ διότι είναι «απογοητευμένοι από τα μεγάλα κόμματα» ή γιατί «επιθυμούν να στείλουν ένα μήνυμα». Μόλις το 10% των ψηφοφόρων του UKIP θεωρεί ότι ο κ. Φάρατζ θα κυβερνούσε <<<<<< Τα υψηλά ποσοστά του Νάιτζελ Φάρατζ στις εκλογές για τα τοπικά συμβούλια αποτελεί ένδειξη δυσφορίας προς το πολιτικό κατεστημένο καλύτερα. Παρ όλα αυτά, η «εποχή των τεσσάρων κομμάτων» στη Βρετανία κρύβει προκλήσεις για τα παραδοσιακά κόμματα της χώρας. Οι Συντηρητικοί μοιάζουν να βρίσκονται σε σύγχυση. Αρχικά προσπάθησαν να επιτεθούν στο UKIP, το οποίο αντλεί ψηφοφόρους από τους κόλπους τους, αλλά όχι μόνο, αποκαλώντας τον κ. Φάρατζ και τους συνεργάτες του «κλόουν». Στην πορεία α- ντιλήφθηκαν ότι η προσπάθεια γελοιοποίησης του UKIP ενισχύει την «αντισυστημική του γοητεία». Ετσι, λοιπόν, οι Συντηρητικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι μάλλον προτιμότερο να αντιμετωπίζουν το UKIP με «σεβασμό». Η δεξιά πτέρυγα του κόμματος πιέζει τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να μπει σε μια διαδικασία «πλειστηριασμού ψηφοφόρων» υιοθετώντας αυστηρότερους νόμους για τη μετανάστευση, μεγαλύτερες περικοπές δαπανών και ακυρώνοντας τη νομοθεσία για τους γάμους μεταξύ ομοφυλοφίλων. Στην πραγματικότητα, όμως, αν ο κ. Κάμερον ενδώσει στις πιέσεις, τότε θα απολέσει τους κεντρώους ψηφοφόρους, που του χάρισαν τη νίκη στις προηγούμενες εκλογές. Την ίδια στιγμή, βέβαια, ούτε οι Εργατικοί έχουν λόγο να πανηγυρίζουν, καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο, παρά τις όποιες μικρές νίκες σε περιφέρειες όπως το Χάρλοου και το Χάστινγκς. Το δε UKIP αντλεί ψηφοφόρους και από τη δική του δεξαμενή ψηφοφόρων και είναι αρκετά δημοφιλές μεταξύ μελών της εργατικής τάξης που πλήττονται από τη λιτότητα ακριβώς, δηλαδή, τους ψηφοφόρους στους οποίους στοχεύει ο αρχηγός των Εργατικών, Εντ Μίλιμπαντ, εδώ και μια τριετία. Πολλοί εξ αυτών δείχνουν να προτιμούν τον ευθύ, λαϊκίστικο λόγο του κ. Φάρατζ από τις θεωρίες περί «νέου καπιταλισμού» του κ. Μίλιμπαντ. Ο τελευταίος καλείται να βρει τρόπους προκειμένου να επικοινωνήσει τις πολύπλοκες ιδέες του στον μέσο πολίτη. THE GUARDIAN Τρομοκρατία και όρια στην παρακολούθηση Σύμφωνα με τον ανώτατο αξιωματούχο των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής α- ποδεικτικά στοιχεία με βάση τα οποία, τους βομβιστές του Μαραθωνίου της Βοστώνης συνέδραμαν ξένα τρομοκρατικά δίκτυα. «Μέχρι στιγμής δεν έχω διαπιστώσει κάτι που να επιβεβαιώνει τους φόβους ότι υπήρχε ευρύτερη συνωμοσία», δήλωσε ο Τζέιμς Κλάπερ, γενικός διευθυντής των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών (DNI) σε συνέντευξη που μου παραχώρησε. Ο Κλάπερ απάντησε σε ερώτημα σχετικά με δημοσίευμα εφημερίδας, του οποίου οι συντάκτες ανέφεραν δύο Ρώσους εξτρεμιστές ως πιθανούς συνενόχους των βομβιστών. Οι δηλώσεις του Κλάπερ είναι μία α- κόμη ένδειξη ότι οι βομβιστικές επιθέσεις των αδελφών Τσαρνάεφ, του Ταμερλάν και του Τζοχάρ, οργανώθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχουν περισσότερη σχέση με τις μαζικές δολοφονίες στο σχολείο του Νιουτάουν στο Κονέτικατ και λιγότερο με συνωμοσία της Αλ Κάιντα. «Μπορεί να έδρασαν μόνοι τους, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα, προτού καταλήξουμε σε συμπεράσματα», τόνισε ο Κλάπερ. «Η έρευνα εστιάζει στο πώς ριζοσπαστικοποιούνται οι άνθρωποι, τι ρόλο παίζουν οι προσωπικές τους πικρίες και πόσο αυτές τροφοδοτούνται από τις σελίδες των φανατικών ισλαμιστών στο Διαδίκτυο». Ο Κλάπερ προσθέτει ότι για τις συνωμοσίες που εξυφαίνονται στις ΗΠΑ, οι 17 μυστικές υπηρεσίες που υπάγονται στη δικαιοδοσία του έχουν πολύ συγκεκριμένα όρια ως προς τη συλλογή πληροφοριών. Ο νεότερος αδελφός, ο Τζοχάρ, ήταν Α- Tου DAVID IGNATIUS Aρθρογράφου της WASHINGTON POST μερικανός πολίτης ενώ ο Ταμερλάν είχε χαρακτηριστεί «πρόσωπο που διαμένει στις ΗΠΑ». Γι αυτούς τους λόγους οι δύο αδελφοί δεν τελούσαν υπό την παρακολούθηση του FBI και άλλων υπηρεσιών παρακολούθησης. «Υπάρχουν περιορισμοί σχετικά με το μέχρι ποιου σημείου μπορούμε να παρακολουθούμε Αμερικανούς πολίτες», λέει ο Κλάπερ. Προειδοποιεί ότι οι πιο έντονες προσπάθειες των μυστικών υπηρεσιών να φτάσουν στην άκρη του νήματος, μπορεί να εγείρουν σοβαρά ζητήματα ως προς την προστασία των πολιτικών ελευθεριών. Και θέτει τα ερωτήματα: «Θέλουν οι πολίτες να ελέγχουμε περισσότερο τη δραστηριότητά τους στο Διαδίκτυο, να παρακολουθούμε τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις τους, να τους παρακολουθούμε όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό;». Οι επικριτές του επισημαίνουν ότι το FBI και οι άλλες υπηρεσίες απέτυχαν στην έρευνά τους για τους Τσαρνάεφ. Επισημαίνουν ότι το 2011, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες είχαν προειδοποιήσει τη CIA για τον Ταμερλάν, γεγονός που είχε συνέπεια το FBI να διεξαγάγει, εκείνη τη χρονιά, έρευνα για το άτομό του. Ο Ταμερλάν Τσαρνάεφ όμως κατάφερε να ταξιδέψει στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 2012 και να επιστρέψει στην Αμερική τον Ιούλιο του ιδίου έτους χωρίς να γίνουν περαιτέρω έ- ρευνες για το άτομό του. Ο Κλάπερ πάντως υποστηρίζει ότι οι μυστικές υ- πηρεσίες ακολουθούσαν πιστά τους κανόνες για τη χρήση στοιχείων της βάσης δεδομένων TIDE, την οποία διατηρεί το Εθνικό Κέντρο κατά της Τρομοκρατίας (NCTC) σχετικά με τις ταυτότητες υπόπτων ως τρομοκρατών. Σύμφωνα με τον Κλάπερ, η έρευνα για τον Ταμερλάν από το FBI δεν είχε αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τις σχέσεις του με τρομοκρατικά δίκτυα ώστε το <<<<<< Η απάντηση σε εγχώριες συνωμοσίες δεν είναι η παρακολούθηση από ένα αστυνομικό κράτος, αλλά η σωστή αστυνόμευση σε επίπεδο των κοινοτήτων όνομά του να συμπεριληφθεί σε κατάλογο υπόπτων και σε κατάλογο α- τόμων που δεν επιτρέπεται να επιβιβαστούν σε αεροσκάφος. Και έτσι, σύμφωνα με τους κανόνες του NCTC, το όνομα του Ταμεράν Τσαρνάεφ α- φαιρέθηκε από τη βάση δεδομένων. «Δεν είχαμε κανένα στοιχείο γι αυτόν. Το μόνο που είχαμε ήταν μια έρευνα των Ρώσων. Τρεις φορές ζητήσαμε διευκρινίσεις. Το FBI πραγματοποίησε ενδελεχή έλεγχο, ξαναζήτησε διευκρινίσεις, τις οποίες όμως δεν έλαβε», προσθέτει ο Κλάπερ. Στη διάρκεια της συνέντευξης που μού παραχώρησε, ο Κλάπερ ύψωσε αρκετές φορές τον τόνο της φωνής του για να υποστηρίξει ότι η δουλειά του δεν είναι να εποπτεύει αν γίνονται σωστά οι παρακολουθήσεις, αλλά να διαχειρίζεται πληροφορίες σεβόμενος τη νομοθεσία περί προστασίας της ι- διωτικής ζωής, η οποία όμως περιορίζει τη δυνατότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να συγκεντρώνει πληροφορίες. Λίγο πριν ξεσπάσει η υπόθεση των αδελφών Τσαρνάεφ, ο Κλάπερ θυμίζει ότι ο γενικός επιθεωρητής των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών (DNI) είχε διεξαγάγει έρευνα για το αν το Εθνικό Κέντρο κατά της Τρομοκρατίας (NCTC) σέβεται τους κανόνες που διέπουν τη βάση δεδομένων TIDE. Δεδομένων των ορίων της κυβέρνησης ως προς την παρακολούθηση των εγχώριων εξτρεμιστών, ποια είναι συνεπώς η στρατηγική για την αποτροπή της εγχώριας τρομοκρατίας; Η στρατηγική αυτή κυρίως εστιάζει στο ά- νοιγμα σε μουσουλμανικές και άλλες κοινότητες ώστε να εξασφαλίσει τη βοήθειά τους για τον έλεγχο και την αποτροπή πιθανής τρομοκρατικής δράσης. Η απλή ριζοσπαστικοποίηση το να επισκέπτεται κάποιος σελίδες φανατικών ισλαμιστών στο Διαδίκτυο ή να μιλάει για εξτρεμιστικές ομάδες είναι 100% νόμιμη, σημειώνει ένας αναλυτής. Το σημείο καμπής είναι όταν κάποιος κινητοποιείται για να δράσει προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτή όμως η αλλαγή είναι δύσκολο να εντοπιστεί, γιατί συνήθως συμβαίνει στη «σφαίρα του ιδιωτικού βίου», όπως συνέβη και στην περίπτωση των αδελφών Τσαρνάεφ. Ακόμη και όταν επισκέπτονταν σελίδες φανατικών ισλαμιστών στο Διαδίκτυο ή έ- στελναν εμπρηστικά μηνύματα, η δράση των δύο αδελφών δεν μπορούσε να ελεγχθεί με νόμιμο τρόπο. Αναλυτές επισημαίνουν πως η επαφή με τις κοινότητες μουσουλμάνων είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για να αποτρέψουν την ανάπτυξη της εγχώριας τρομοκρατίας. Αν οι οικογένειες των μουσουλμάνων νιώσουν ότι αποτελούν τμήμα μιας μεγαλύτερης αμερικανικής οικογένειας, τότε έχουν μεγαλύτερο συμφέρον να ελέγξουν και να αποτρέψουν τη βία. Και αυτό δεν το λέει κάποιος τυχαίος, αλλά ο- ρισμένοι από τους καλύτερους ειδικούς για την πάταξη της τρομοκρατίας στις ΗΠΑ. Ο Κλάπερ και οι αναλυτές του καταλήγουν ότι η σωστή απάντηση σε εγχώριες συνωμοσίες δεν είναι η παρακολούθηση από ένα αστυνομικό κράτος, αλλά η σωστή αστυνόμευση σε επίπεδο των κοινοτήτων. Αυτή η στάση δεν θα αποτρέψει μια συνωμοσία ατόμων που ριζοσπαστικοποιούνται όπως οι αδελφοί Τσαρνάεφ, αλλά, όπως τόνισε ένα αναλυτής, «δεν έχει πιθανότητες να εξελιχθεί σε ένα μαζικό φαινόμενο».

20 20-ADV MITROPANOS_KATHI 5/10/13 7:20 PM Page 4 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ 2 Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ No2 Η μοναδικότητα της φωνής του αλλά και η σπάνια ποιότητα του χαρακτήρα του μεγάλου αυτού Έλληνα ερμηνευτή, Δημήτρη Μητροπάνου, είναι μερικά από αυτά που λάτρεψε ο κόσμος σε αυτόν. Συγκλονιστικές ερμηνείες μέσα από 28 υπέροχα τραγούδια σε ένα διπλό μουσικό άλμπουμ με τραγούδια που σημάδεψαν γενιές και γενιές. CD2 1. ΟΤΑΝ ΕΧΩ ΕΣΕΝΑ 2. ΓΙΑ ΝΑ Σ ΕΚΔΙΚΗΘΩ 3. ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΤΑ ΜΠΛΟΥΖ 4. ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΜΗ ΡΩΤΑΣ 5. ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΕΔΩ 6. ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΕΔΩ 7. ΟΣΟΙ ΖΟΥΝ ΑΛΗΘΙΝΑ 8. ΓΕΙΑ 9. ΚΛΕΙΝΩ ΚΙ ΕΡΧΟΜΑΙ 10. ΘΑ ΦΥΓΩ ΝΥΧΤΑ 11. ΝΑ ΣΒΗΣΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΩΣ 12. ΕΝΑ ΑΜΑΞΙ ΜΕ ΦΤΕΡΑ 13. ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΚΟΜΑ 14. ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ ΤΑ ΗΧΕΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΪΟΥ ΚΑΙ ΤΟ 2 O KAI ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ CD ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ