ΕΓΚΥΚΛΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ αρ. 1. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 3 η. Τους υποψήφιους βουλευτές των «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ», που

Transcript

1 ΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Πληροφορίες : Κάτια Πουλάκη Μαρία Μπέλλου Τηλ.: / Αθήνα, 2 Ιανουαρίου 2015 ΕΓΚΥΚΛΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ αρ. 1 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 3 η ΠΡΟΣ: Τους υποψήφιους βουλευτές των «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ», που θα στελεχώσουν τα ψηφοδέλτια του Kινήματος κατά τις βουλευτικές εκλογές της 25 ης Ιανουαρίου ΘΕΜΑ: Οδηγίες για υποβολή υποψηφιότητας - κωλύματα εκλογιμότητας και υποδείγματα. Με την παρούσα παρέχονται οδηγίες για τους υποψήφιους βουλευτές των «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ», που θα στελεχώσουν τα ψηφοδέλτιά μας στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της 25 ης Ιανουαρίου Α. ΥΠΟΒΟΛΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Ποιοι είναι εκλόγιμοι Για να εκλεγεί κανείς βουλευτής απαιτείται να είναι Έλληνας πολίτης, να έχει τη νόμιμη ικανότητα να εκλέγει και να έχει συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο έτος (25o) της ηλικίας του κατά την ημέρα της εκλογής (δηλαδή να έχει γεννηθεί μέχρι την 25 η Ιανουαρίου του 1990). Βουλευτής, που στερήθηκε κάποιο από τα παραπάνω προσόντα, εκπίπτει αυτοδικαίως από το βουλευτικό αξίωμα. 1

2 Κανείς δεν μπορεί να υποβάλει ή ν' αποδεχτεί υποψηφιότητα, που προτείνεται από εκλογείς, σε περισσότερες από μία εκλογικές περιφέρειες. Κατ' εξαίρεση έχει δικαίωμα να υποβάλει ή να αποδεχθεί υποψηφιότητα σε δύο εκλογικές περιφέρειες ο αρχηγός ή πρόεδρος κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων. Διαδικασία υποβολής υποψηφιότητας - Δικαιολογητικά 1 ος τρόπος (προτεινόμενος): Οι υποψήφιοι έχουν το δικαίωμα να προτείνουν εγγράφως την υποψηφιότητά τους οι ίδιοι προσωπικά ή με τον πληρεξούσιό τους (αυτοπρόταση). Η πληρεξουσιότητα για υποβολή πρότασης πρέπει να είναι ειδική και παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη. Στην πρόταση υποψηφιότητας (υπόδειγμα 1 για άνδρες και 2 για γυναίκες) αναγράφεται το όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, η ιδιότητα και η ακριβής διεύθυνση του προτεινόμενου. Στην πρόταση υποψηφιότητας πρέπει να επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση (υπόδειγμα 3 για άνδρες και 4 για γυναίκες) εκείνου, που προτείνει τον εαυτό του, ή του πληρεξουσίου του, με την οποία να δηλώνεται: α) Σε ποιου Δήμου ή Κοινότητας του Κράτους το Μητρώο Αρρένων ή το Δημοτολόγιο είναι γραμμένος ο υποψήφιος, β) το έτος γέννησης (ειδικά, για όσους έχουν γεννηθεί το 1990 πρέπει να αναφέρεται και η ημερομηνία γεννήσεως και να βεβαιώνεται αυτή ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ με ληξιαρχική πράξη γεννήσεως) και γ) ότι δεν έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι (δηλαδή δεν βρίσκεται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση ούτε στερήθηκε το δικαίωμα αυτό λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης του, για κάποιο από τα εγκλήματα, που ορίζονται στον Ποινικό και στον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση) και δεν υπέβαλε ούτε αποδέχτηκε πρόταση υποψηφιότητας σε άλλη εκλογική περιφέρεια. Στην πρόταση υποψηφιότητας επισυνάπτεται επίσης: α) Πιστοποιητικό γέννησης από τον Δήμο, στον οποίο τηρείται η οικογενειακή μερίδα του υποψηφίου (το οποίο εκδίδεται αυθημερόν με αιτιολογία 2

3 «υποβολή υποψηφιότητας στις εκλογές της »), ενώ ειδικά για τους άνδρες θα πρέπει να ζητείται πιστοποιητικό με «πλήρη στοιχεία», στο οποίο να αναγράφεται ο αριθμός Μητρώου Αρρένων του υποψηφίου. β) Γραμμάτιο δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας για κατάθεση χρηματικού ποσού 146,74 Ευρώ (για υποβολή υποψηφιότητας βουλευτή). [γ) Στην περίπτωση, που η πρόταση της υποψηφιότητας γίνεται από πληρεξούσιο επισυνάπτεται πάντοτε πρωτότυπο ή επίσημο αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης, με την οποία δόθηκε η πληρεξουσιότητα]. Η αυτοπρόταση του υποψηφίου συνιστάται ως απλούστερη και ασφαλέστερη διαδικασία. 2 ος τρόπος: (μη συνιστώμενος) Οι υποψήφιοι προτείνονται από τους εκλογείς της εκλογικής περιφέρειας, στην οποία θα είναι υποψήφιοι. Η πρόταση είναι γραπτή και υπογράφεται, το λιγότερο, από δώδεκα (12) εκλογείς. Την πρόταση πρέπει να αποδεχτεί εγγράφως ο ίδιος ο προτεινόμενος, ή ο πληρεξούσιός του. Η πληρεξουσιότητα για την αποδοχή πρότασης πρέπει να είναι ειδική και παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη. Στην πρόταση υποψηφιότητας αναγράφεται το όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, η ιδιότητα και ακριβής διεύθυνση του υποψηφίου και το όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, ακριβής διεύθυνση των προτεινόντων και ο Δήμος, στο Δημοτολόγιο του οποίου είναι γραμμένος κάθε εκλογέας. Την πρόταση αυτή πρέπει να αποδεχτεί ο προτεινόμενος με δήλωση αποδοχής υποψηφιότητας. Στη δήλωση αποδοχής υποψηφιότητας πρέπει να επισυνάπτεται η πρόταση των εκλογέων και υπεύθυνη δήλωση εκείνου, που αποδέχτηκε την πρόταση των εκλογέων, ή του πληρεξουσίου του, με την οποία να δηλώνεται: α) Σε ποιου Δήμου ή Κοινότητας του Κράτους το Μητρώο Αρρένων ή το Δημοτολόγιο είναι γραμμένος ο υποψήφιος, β) το έτος γέννησης (ειδικά, για όσους έχουν γεννηθεί το 1990 πρέπει να αναφέρεται και η ημερομηνία γεννήσεως και να βεβαιώνεται αυτή με ληξιαρχική πράξη γεννήσεως) και 3

4 γ) ότι δεν έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι (δηλαδή δεν βρίσκεται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση ούτε στερήθηκε το δικαίωμα αυτό λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης του για κάποιο από τα εγκλήματα, που ορίζονται στον Ποινικό και στον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση) και δεν υπέβαλε ούτε αποδέχτηκε πρόταση υποψηφιότητας σε άλλη εκλογική περιφέρεια. Στην πρόταση υποψηφιότητας επισυνάπτεται επίσης: α) Πιστοποιητικό γεννήσεως από τον Δήμο, στον οποίο τηρείται η οικογενειακή μερίδα του υποψηφίου (το οποίο εκδίδεται αυθημερόν με αιτιολογία «υποβολή υποψηφιότητας στις εκλογές της »), ενώ ειδικά για τους άνδρες θα πρέπει να ζητείται πιστοποιητικό με «πλήρη στοιχεία», στο οποίο να αναγράφεται ο αριθμός Μητρώου Αρρένων του υποψηφίου. β) Γραμμάτιο δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας για κατάθεση χρηματικού ποσού 146,74 Ευρώ (για υποβολή υποψηφιότητας βουλευτή). [γ) Στην περίπτωση, που η πρόταση υποψηφιότητας, που γίνεται από πληρεξούσιο καθώς και στη δήλωση αποδοχής πρότασης εκλογέων, που γίνεται επίσης από πληρεξούσιο, επισυνάπτεται πάντοτε πρωτότυπο ή επίσημο αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης, με την οποία δόθηκε η πληρεξουσιότητα]. Ο τρόπος αυτός υποβολής υποψηφιότητας δεν συνιστάται, διότι είναι περισσότερο περίπλοκος. Αν, παρά ταύτα, κάποιος υποψήφιος επιθυμεί να υποβάλει την υποψηφιότητά του με πρόταση εκλογέων, παρακαλείται να επικοινωνήσει με το Νομικό Τμήμα των ΑΝΕΛ, για χορήγηση οδηγιών και σχετικών υποδειγμάτων ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: ΤΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 1-4 ΘΑ ΑΝΑΡΤΗΘΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΕΠΟΜΕΝΗ ΟΔΗΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟΤΟΠΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ 4

5 . Επίδοση Η επίδοση των δηλώσεων υποψηφιότητας (ή των προτάσεων και δηλώσεων αποδοχής) γίνεται με παραγγελία των ίδιων των υποψηφίων ή κάθε εκλογέα με Δικαστικό Επιμελητή, που επιλέγει ο υποψήφιος, στον Πρόεδρο του αρμόδιου για την ανακήρυξη των υποψηφίων δικαστηρίου το αργότερο μέχρι και την Παρασκευή, 9 Ιανουαρίου 2015 (ώρα 12 η νυκτερινή). Αρμόδιο Πρωτοδικείο για την επίδοση των παραπάνω είναι το Πρωτοδικείο της έδρας του Νομού. Ειδικά για τις εκλογικές περιφέρειες Α Αθηνών, Β Αθηνών και Νομού Αττικής, αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο Αθηνών, για τις περιφέρειες Α και Β Πειραιώς αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο Πειραιώς, για τις περιφέρειες Α και Β Θεσσαλονίκης το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης και για την περιφέρεια Λασιθίου αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο Νεαπόλεως. Αν λείπουν η υπογραφή του υποψηφίου (στις προαναφερόμενες Πρόταση Υποψηφιότητας και Υπεύθυνη Δήλωση) ή του πληρεξουσίου του ή τα γραμμάτια ή κάποιο από τα προαναφερόμενα στοιχεία, η πρόταση είναι απαράδεκτη και απορρίπτεται, από το Δικαστήριο. Οι υποψήφιοι είναι απαραίτητο να αποστείλουν οι ίδιοι ή (προτιμότερο) μέσω του οικείου Συντονιστή του Κινήματος με φαξ στα κεντρικά γραφεία του Κινήματος ( ) την έκθεση επιδόσεως της δηλώσεως υποβολής της υποψηφιότητάς τους (την οποία θα πάρουν από τον Δικαστικό Επιμελητή) μέχρι το Σάββατο και ώρα π.μ. Ανακήρυξη υποψηφίων Το αρμόδιο δικαστήριο θα ανακηρύξει τους υποψηφίους το Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2015 (μέχρι το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα). 5

6 Οι υποψήφιοι και οι κατά τόπους Συντονιστές πρέπει να ελέγξουν στο οικείο Πρωτοδικείο αν ανακηρύχθηκαν σύμφωνα με τον νόμο και ειδικότερα αν στη σχετική απόφαση αναφέρονται με τα αληθή τους στοιχεία. Πρέπει επίσης να λάβουν αντίγραφο της αποφάσεως και να το αποστείλουν με φαξ στα Κεντρικά γραφεία του Κινήματος στους προαναφερόμενους τηλεφωνικούς αριθμούς. Β. ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΕΚΛΟΓΙΜΟΤΗΤΑΣ Σύμφωνα με το άρθρο 56 του Συντάγματος: «1. Εμμισθοι δημόσιοι λειτουργοί και υπάλληλοι, άλλοι υπάλληλοι του δημοσίου, υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις και στα σώματα ασφαλείας, υπάλληλοι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, διοικητές, υποδιοικητές ή πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου ή δημόσιων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος ή επιχειρήσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι ούτε να εκλεγούν βουλευτές, αν δεν παραιτηθούν πριν από την ανακήρυξή τους ως υποψηφίων. Η παραίτηση συντελείται με μόνη τη γραπτή υποβολή της. Αποκλείεται η επάνοδος στην ενεργό υπηρεσία των στρατιωτικών που παραιτούνται. Τα ανώτερα αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεύτερου βαθμού δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι ούτε να εκλεγούν βουλευτές κατά τη διάρκεια της θητείας για την οποία εξελέγησαν, ακόμη και αν παραιτηθούν. 2. Από τους περιορισμούς της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Νόμος ορίζει τον τρόπο της αναπλήρωσής τους. Κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου αναστέλλεται η άσκηση των αρμοδιοτήτων των σχετικών με την ιδιότητα του καθηγητή που εκλέχθηκε. 6

7 3. Δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι, ούτε να εκλεγούν βουλευτές σε όποια εκλογική περιφέρεια υπηρέτησαν ή σε όποια εκλογική περιφέρεια εκτεινόταν η τοπική αρμοδιότητά τους μέσα στους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες της τετραετούς βουλευτικής περιόδου: α) Οι διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες και εντεταλμένοι σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, πλην των σωματειακών, των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και των δημόσιων επιχειρήσεων ή άλλων επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος. β) Τα μέλη των ανεξάρτητων αρχών που συγκροτούνται και λειτουργούν κατά το άρθρο 101 Α', καθώς και των αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές. γ) Οι ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας. δ) Οι έμμισθοι υπάλληλοι του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιχειρήσεών τους, καθώς και των νομικών προσώπων και επιχειρήσεων της περίπτωσης α' που κατείχαν θέση προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου διεύθυνσης ή άλλη αντίστοιχη, όπως ειδικότερα νόμος ορίζει. Υπάλληλοι που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο και είχαν ευρύτερη τοπική αρμοδιότητα υπάγονται στους περιορισμούς της παραγράφου αυτής ως προς εκλογικές περιφέρειες άλλες από αυτήν της έδρας τους, μόνο εφόσον κατείχαν θέση προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή άλλη αντίστοιχη, όπως ειδικότερα νόμος ορίζει. ε) Οι γενικοί ή ειδικοί γραμματείς υπουργείων ή αυτοτελών γενικών γραμματειών ή περιφερειών και όσοι ο νόμος εξομοιώνει με αυτούς. Δεν υπάγονται στους περιορισμούς της παραγράφου αυτής οι υποψήφιοι βουλευτές Επικρατείας. 4. Πολιτικοί υπάλληλοι και στρατιωτικοί γενικά, που έχουν κατά το νόμο αναλάβει υποχρέωση να παραμείνουν στην υπηρεσία για ορισμένο 7

8 χρόνο, δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι ούτε να εκλεγούν βουλευτές όσο χρόνο διαρκεί η υποχρέωσή τους». Ορισμοί Κωλύματα εκλογιμότητας συνιστούν ορισμένες ιδιότητες σχετικές με την άσκηση δημόσιας εξουσίας που, αν συντρέχουν στο πρόσωπο υποψήφιου βουλευτή, εμποδίζουν τόσο την έγκυρη ανακήρυξη όσο και την εκλογή του στο βουλευτικό αξίωμα. Τα ως άνω κωλύματα προβλέπονται στο Σύνταγμα και σε νόμους στους οποίους αυτό παραπέμπει. Διακρίσεις Απόλυτο κώλυμα συνιστά η ύπαρξη ορισμένης ιδιοτήτας (ή ιδιοτήτων) στο πρόσωπο του υποψηφίου βουλευτή που αποκλείει για ορισμένο χρονικό διάστημα την ανακήρυξη και την εκλογή του. Η κατηγορία αυτή προβλέπεται στο εδάφιο δ της παραγράφου 1 του άρθρου 56 Σ. Η πρώτη περίπτωση αφορά τους Περιφερειάρχες και τους 3 εκλόγιμους Αντιπεριφερειάρχες, οι οποίοι, ακόμη και αν παραιτηθούν δεν δύνανται να ανακηρυχθούν υποψήφιοι. Οι επιπλέον 3 Αντιπεριφερειάρχες οι οποίοι δεν εκλέγονται, αλλά διορίζονται με απόφαση του Περιφερειάρχη καταρχάς φαίνεται ότι δεν εμπίπτουν στην περίπτωση αυτή, όμως, λόγω της πολύ πρόσφατης μεταβολής που επήλθε με τον «Καλλικράτη», δεν υπάρχει επί τούτου ασφαλής νομολογιακή κρίση. Σχετικό κώλυμα συνιστά η ύπαρξη ορισμένης ιδιοτήτας (ή ιδιοτήτων) στο πρόσωπο του ενδιαφερομένου να καταστεί υποψήφιος βουλευτής που απαιτεί, πριν από την ανακήρυξή του ως υποψηφίου, να παραιτηθεί από την αντίστοιχη θέση, λειτούργημα ή αξίωμα. Η κατηγορία αυτή προβλέπεται στο εδάφιο α της παραγράφου 1 του άρθρου 56 Σ. Ως έμμισθοι δημόσιοι λειτουργοί νοούνται όσοι προσφέρουν με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου έμμισθες υπηρεσίες στο κράτος και απολαμβάνουν λόγω της φύσεως του λειτουργήματός τους σχετικής ανεξαρτησίας ή αυτονομίας κατά την 8

9 εκτέλεση των καθηκόντων τους, όπως είναι για παράδειγμα οι λέκτορες των ΑΕΙ, οι δικαστικοί λειτουργοί κ.λ.π. Ως έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι νοούνται εκείνοι που προσφέρουν έμμισθες υπηρεσίες στο κράτος, με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, κατέχοντας οργανική θέση και ενταγμένοι σε βαθμίδα της υπαλληλικής ιεραρχίας, οι οποίοι ασκούν τα καθήκοντά τους μέσα σε ένα σαφώς καθορισμένο πλαίσιο και υπό τις εντολές και οδηγίες των προϊσταμένων τους προς τους οποίους βρίσκονται σε σχέση ιεραρχικής υποτέλειας. Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο κύριος όγκος του τακτικού προσωπικού του δημοσίου, όπως π.χ. οι υπάλληλοι των Υπουργείων, οι εκπαιδευτικοί, οι γιατροί του ΕΣΥ κλπ. Σημειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες που υπηρετούν ως υπάλληλοι διεθνών και υπερεθνικών οργανισμών δεν εμπίπτουν στα συνταγματικά κωλύματα εκλογιμότητας. Ως άλλοι υπάλληλοι του δημοσίου θεωρούνται εκείνοι που προσφέρουν έμμισθες υπηρεσίες στο κράτος, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου, κατέχοντας οργανική θέση και ενταγμένοι σε βαθμίδα της υπαλληλικής ιεραρχίας, οι οποίοι ασκούν τα καθήκοντά τους μέσα σε ένα σαφώς καθορισμένο πλαίσιο και υπό τις εντολές και οδηγίες των προϊσταμένων τους προς τους οποίους βρίσκονται σε σχέση ιεραρχικής υποτέλειας, καθώς επίσης και οι κάθε είδους μετακλητοί υπάλληλοι. Ως υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας θεωρούνται πλέον όλα τα υπηρετούντα στελέχη, ανεξάρτητα από τον βαθμό τους ή την ιδιότητά τους ως μονίμων ή στρατευσίμων. Στην περίπτωση των «υπηρετούντων στελεχών», κατ ορθότερη γνώμη, ανήκουν και οι έφεδροι αξιωματικοί που έχουν ανακληθεί στην ενέργεια. Επισημαίνεται ότι όσοι εξ αυτών ανέλαβαν υποχρέωση να παραμείνουν στην υπηρεσία για ορισμένο χρόνο, σύμφωνα με την διάταξη της 4 του άρθρου 56 του Συντάγματος καταλαμβάνονται από απόλυτο κώλυμα. Κατά ρητή δε συνταγματική διάταξη «αποκλείεται η επάνοδος στην ενεργό υπηρεσία των στρατιωτικών που παραιτούνται». Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 45 του ν. 3421/2005 «...όσοι υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις για εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, εφόσον υποβάλλουν ή αποδέχονται υποψηφιότητα για την εκλογή τους ως βουλευτών ή ευρωβουλευτών ή 9

10 νομαρχών ή δημάρχων ή προέδρων κοινοτήτων, απολύονται προσωρινά από αυτές την επόμενη της ημερομηνίας επίδοσης της πρότασης υποψηφιότητας στον πρόεδρο του αρμόδιου δικαστηρίου και αναβάλλεται η εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων...». Ως υπάλληλοι των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης νοούνται οι υπάλληλοι και των δύο βαθμών της αυτοδιοίκησης, που συνδέονται με σχέση εργασίας είτε δημοσίου είτε ιδιωτικού δικαίου. Ως υπάλληλοι δε άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου νούνται οι υπάλληλοι που υπηρετούν σε κάθε είδους νομικά πρόσωπα που έχουν συσταθεί και λειτουργούν ως ΝΠΔΔ (όπως π.χ. οι υπάλληλοι του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών) και συνδέονται με σχέση εργασίας είτε δημοσίου είτε ιδιωτικού δικαίου. Ως αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης νοούνται μόνον οι Δήμαρχοι των Δήμων της χώρας. Για τους Περιφερειάρχες και Αντιπεριφερειάρχες ισχύουν τα όσα παραπάνω αναφέραμε περί απολύτου κωλύματος. Ως διοικητές, υποδιοικητές ή πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου ή δημόσιων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος ή επιχειρήσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης θεωρούνται τα μονοπρόσωπα εκείνα όργανα διοίκησης των νομικών προσώπων και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και των ΟΤΑ που κατέχουν θέσεις που προβλέπονται ρητά από τον νόμο ή το καταστατικό τους και έχουν την εξουσία να αποφασίζουν μόνα τους, εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων τους, για τα θέματα που αναφέρονται στην διοίκηση του νομικού προσώπου ή της επιχείρησης, ανεξάρτητα από την ονομασία (τίτλο) της θέσης τους ή τον νομικό χαρακτηρισμό της. Ρητά εξαιρούνται από τους ως άνω περιορισμούς οι Καθηγητές Α.Ε.Ι., τακτικοί, αναπληρωτές και επίκουροι, η καθηγητική ιδιότητα των οποίων αναστέλλεται καθ όλη την διάρκεια της βουλευτικής τους θητείας. Τοπικό κώλυμα αποτελεί η ύπαρξη ορισμένων ιδιοτήτων στο πρόσωπο του υποψηφίου βουλευτή, που δεν επιτρέπει την ανακήρυξή του και την εκλογή του στην 10

11 εκλογική περιφέρεια στην οποία υπηρέτησε υπό ορισμένη ιδιότητα ή σε οποιαδήποτε περιφέρεια εκτεινόταν η τοπική αρμοδιότητά του μέσα στους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες της τετραετούς βουλευτικής περιόδου. Δεν υφίσταται, επίσης, το κώλυμα αυτό για τα ως άνω πρόσωπα, αν η Βουλή δεν ολοκληρώσει την τετραετή θητεία της, αλλά διαλυθεί σε προγενέστερο χρόνο. Το κώλυμα καθίσταται ανενεργό, αν η ημερομηνία της πρόωρης διάλυσης της βουλής και έναρξης της προεκλογικής περιόδου προηγείται κατά πολύ από την ημερομηνία κατά την οποία τα συγκεκριμένα πρόσωπα θα όφειλαν να έχουν παραιτηθεί. Είναι αυτονόητο ότι δύναται να υποβάλλει υποψηφιότητα σε άλλη περιφέρεια από εκείνην που υπηρετούσε, εκτός εάν κατείχε θέση που αφορούσε όλη την επικράτεια, οπότε δεν δύναται να είναι υποψήφιος αν δεν έχει ήδη κατά ανωτέρω παραιτηθεί. Τρόπος παραίτησης Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 του ΠΔ 26/2012: «1. Η παραίτηση από την υπηρεσία και τις θέσεις που σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 56 του Συντάγματος αποτελούν κώλυμα για την εκλογή στο αξίωμα του βουλευτή είναι γραπτή και η επίδοσή της γίνεται με δικαστικό επιμελητή στον πρόεδρο του αρμόδιου για την ανακήρυξη των υποψηφίων δικαστηρίου, έστω και με διαφορά ολίγων λεπτών, πριν από την ημέρα της ανακήρυξης αυτών...», ήτοι μέχρι την Παρασκευή, 9 Ιανουαρίου «2. Η παραίτηση που επιδόθηκε δεν ανακαλείται. Αυτή θεωρείται ότι έγινε αυτοδικαίως αποδεκτή με την επίδοσή της. 3. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου διαβιβάζει την παραίτηση, χωρίς αναβολή, στην αρμόδια για την παραλαβή της αρχή». Η συνταγματική πρόβλεψη ότι «Η παραίτηση συντελείται με μόνη τη γραπτή υποβολή της.» υπερισχύει κάθε άλλης ειδικότερης διάταξης νόμου, που προβλέπει διαφορετικά σε σχέση με την διαδικασία, τις προϋποθέσεις και το χρονικό σημείο επέλευσης των εννόμων αποτελεσμάτων της παραίτησης (υπόδειγμα 5). 11

12 Η επίδοση της παραιτήσεως πρέπει να προηγηθεί, (δηλαδή στον Πρόεδρο του κατά τα προαναφερόμενα αρμόδιου Πρωτοδικείου) της επιδόσεως της προτάσεως υποψηφιότητας και η έκθεση επιδόσεώς της και φέρει μικρότερο αριθμό από αυτήν της εκθέσεως επιδόσεως της υποψηφιότητας. Δυνατότητα επανόδου Σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν. 3231/2004: «5. Δημόσιοι πολιτικοί υπάλληλοι, που παραιτούνται υποχρεωτικά σύμφωνα με την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία, για να ανακηρυχθούν υποψήφιοι σε οποιεσδήποτε εκλογές, εάν δεν εκλεγούν, επανέρχονται στην ενεργό υπηρεσία μετά την περάτωση της διαδικασίας ανακήρυξης των εκλεγομένων ή, εάν εκλεγούν, από τη λήξη της θητείας τους για οποιονδήποτε λόγο. Η επάνοδος συντελείται, αυτοδικαίως, με μόνη την υποβολή σχετικής αίτησης από τον ενδιαφερόμενο στην υπηρεσία και στη θέση από την οποία είχε παραιτηθεί. Αν η υπηρεσία αυτή δεν υφίσταται κατά το χρόνο της επανόδου, η αίτηση υποβάλλεται στην υπηρεσία όπου έχουν μεταφερθεί οι υπάλληλοι της υπηρεσίας εκείνης. Η αίτηση υποβάλλεται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριών μηνών από την ανακήρυξη των βουλευτών ή από τη λήξη, για οποιονδήποτε λόγο, της θητείας τους. Αν δεν υπάρχει κενή θέση, ο υπάλληλος επανέρχεται ως υπεράριθμος και καταλαμβάνει αυτοδικαίως την πρώτη θέση που θα κενωθεί στον κλάδο του. Τα παραπάνω πρόσωπα, μέχρι να εκλεγούν ή, εφόσον δεν εκλεγούν, μέχρι να επανέλθουν στην υπηρεσία τους, ασφαλίζονται για υγειονομική περίθαλψη στο φορέα ασφάλισης που ήσαν ασφαλισμένοι πριν την παραίτηση τους, καταβάλλοντος οι ίδιοι τις προβλεπόμενες εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη επί των αποδοχών που είχαν κατά το χρόνο της παραίτησης τους. «5α. Τακτικοί υπάλληλοι των Δήμων, των Ν.Π.Δ.Δ. και ιδρυμάτων αυτών, υπάλληλοι Ν.Π.Ι.Δ., πλην αστικών εταιρειών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν συστήσει ή στα οποία συμμετέχουν οι δήμοι, στους οποίους υποβάλλουν υποψηφιότητα, και τακτικοί υπάλληλοι των δήμων που συνενώνονται στο νέο Δήμο που προκύπτει από τη συνένωση, καθώς και τακτικοί υπάλληλοι των Περιφερειών, που παραιτούνται, υποχρεωτικώς, 12

13 σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα, κατά περίπτωση, εκλογική νομοθεσία, επανέρχονται αυτοδικαίως στην ενεργό υπηρεσία, εάν δεν εκλεγούν ή λήξει, σε περίπτωση εκλογής τους, για οποιονδήποτε λόγο η θητεία τους. Οι λοιπές ρυθμίσεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και για τους υπαλλήλους της παραγράφου αυτής. Οι εν λόγω υπάλληλοι, εφόσον εκλεγούν, εάν καταλάβουν θέση ευθύνης ως Πρόεδροι Δημοτικού Συμβουλίου ή Αντιδήμαρχοι ή Πρόεδροι Νομικών Προσώπων του Δήμου μπορούν να επιλέγουν τις αποδοχές της θέσης που καταλαμβάνουν ή της οργανικής θέσης που κατείχαν.» 6. Η υπηρεσιακή κατάσταση των υπαλλήλων που επανέρχονται δεν επηρεάζεται από τη δραστηριότητα και τις γνώμες που εξέφρασαν κατά την προεκλογική περίοδο ή κατά τη διάρκεια της θητείας τους. 7. (παραλείπεται ως μη ισχύουσα). "7"(8). Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται και στους τακτικούς υπαλλήλους των ν.π.δ.δ. και Ο.Τ.Α. καθώς και στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ν.π.δ.δ. και Ο.Τ.Α. που κατέχει οργανικές θέσεις. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 56 του Συντάγματος οι στρατιωτικοί, που παραιτήθηκαν, δεν μπορούν να επανέλθουν στην υπηρεσία τους. Σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 5 και 6 του ΠΔ 26/2012 οι αξιωματικοί, που παραιτήθηκαν, μπορούν να ανακληθούν οποτεδήποτε στην ενέργεια ως έφεδροι, ενώ αυτός, που εκλέχθηκε, δεν μπορεί να ανακληθεί στην ενέργεια πριν την έναρξη των εργασιών της Α Συνόδου της νέας βουλής και χωρίς την έγκρισή της. Επίσης, οι έφεδροι αξιωματικοί σε ενέργεια θεωρείται αυτοδικαίως ότι απολύθηκαν από τις τάξεις του στρατού από την ημέρα, που υπέβαλαν υποψηφιότητα. Εάν όμως εκλεγεί, δεν επιτρέπεται να ανακληθεί υπό τα όπλα πριν την έναρξη των εργασιών της Ά Συνόδου της νέας βουλής και χωρίς την έγκρισή της. Οι προαναφερθείσες διατάξεις των Ν. 3231/2004 και 1735/1987 δεν αφορούν και δεν καταλαμβάνουν τις υπόλοιπες κατηγορίες των κωλυομένων και κατά συνέπεια οι Δήμαρχοι, οι διοικητές ή πρόεδροι του ΔΣ νομικών προσώπων δημοσίου 13

14 δικαίου κλπ, που παραιτούνται προκειμένου να είναι υποψήφιοι στις βουλευτικές εκλογές, δεν επανέρχονται στις θέσεις τους, αν αποτύχουν να εκλεγούν. ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ 14