«Ο άρτος ημών ο επιούσιος»: διεπιστημονική-διαθεματική πρόταση διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
|
|
- Ευτροπια Παπάζογλου
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α Διαθεματική Εκπαίδευση «Ο άρτος ημών ο επιούσιος»: διεπιστημονική-διαθεματική πρόταση διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Ελένη Κωνσταντοπούλου, Δ. Σταμπάκη-Χατζηπαναγιώτη*, Α. Καραλιώτα, Σ. Μηνιάδου Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστημιούπολη 15771, Αθήνα * stambaki@chem.uoa.gr Περίληψη. Ο άρτος είναι στην πραγματικότητα συνυφασμένος με την ίδια τη ζωή. Για το μαθητή αποτελεί ένα αντικείμενο ιδιαίτερα οικείο. Για το σκοπό αυτό προτείνεται: α) η αξιοποίηση του θέματος για την προβολή της διεπιστημονικότητας και διαθεματικότητας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (εκπόνηση σχεδίων εργασίας) και β) η διδασκαλία μέρους της σχολικής ύλης χημείας και βιολογίας μέσω θεμάτων που άπτονται του ψωμιού (οργάνωση σχεδίων μαθήματος και πειραματικών δραστηριοτήτων). Η διδακτική πρόταση είναι διεπιστημονική διότι αναδεικνύονται οι διεπιστημονικές σχέσεις και συναρτήσεις που έχει το συγκεκριμένο θέμα με πλήθος σχολικών μαθημάτων (Xημεία, Bιολογία, Bιοχημεία, Tεχνολογία, Φυσική), ενώ παράλληλα γίνεται διδακτική χρήση διαθεματικών εννοιών (π.χ. στο σύστημα «σιτηρά-αλεύρι-ψωμί»). Εισαγωγή Από τις απαρχές του πολιτισμού το ψωμί κατείχε κεντρική θέση στη ζωή και διατροφή του ανθρώπου. Για το μαθητή αποτελεί ένα αντικείμενο ιδιαίτερα οικείο από την παιδική του ηλικία. Συχνά, το ψωμί αποτελεί για το υποσυνείδητό του σύμβολο αναφοράς της θρεπτικής αξίας, της θρησκείας και της παράδοσης. Το ισχύον ελληνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να διδαχθούν βασικές έννοιες της χημείας και βιολογίας των τροφίμων, με εξαίρεση κάποιες λιγοστές πληροφορίες που δίνονται με τη μορφή συνήθως παραρτήματος και αφορούν κυρίως στην αλκοολική ζύμωση. Έτσι, ενώ οι μαθητές, για παράδειγμα, έχουν παρατηρήσει ότι το ψωμί φουσκώνει κατά την παρασκευή του δε γνωρίζουν το λόγο που συμβαίνει αυτό. Επίσης, ενώ έχουν ακούσει για τη μεγάλη διατροφική αξία του ψωμιού δε γνωρίζουν τα κύρια συστατικά του. Στόχοι και περιεχόμενο πρότασης Με τις προτάσεις διδασκαλίας που περιέχει η παρούσα εργασία επιδιώκεται: Η διεύρυνση της σχολικής γνώσης χημείας και βιολογίας, μέσα από τη διδασκαλία θεμάτων που αφορούν ένα τρόφιμο όπως είναι το ψωμί (τα δημητριακά ως πρώτη ύλη παρασκευής ψωμιού, θρεπτική αξία αλεύρων, συνθήκες παρασκευής ψωμιού, βιοτεχνολογική παραγωγή της μαγιάς αρτοποιίας). Η σύνδεση της σχολικής γνώσης με τις εμπειρίες των μαθητών και τις καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Η ανάδειξη της διεπιστημονικότητας και της διαθεματικότητας που εμπεριέχει το τρίπτυχο του θέματος «σιτηρά-αλεύρι-ψωμί».
2 314 ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ. ΣΤΑΜΠΑΚΗ-ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, Α. ΚΑΡΑΛΙΩΤΑ, Σ. ΜΗΝΙΑΔΟΥ Η διέγερση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τη διδακτέα ύλη μέσα από τη διεπιστημονική-διαθεματική προσέγγιση διδασκαλίας (δημιουργία κινήτρων). Στην παρούσα εργασία προτείνονται: α) η διδασκαλία μέρους της σχολικής ύλης χημείας και βιολογίας μέσω θεμάτων που άπτονται του ψωμιού β) η εφαρμογή διδαχθείσας ύλης χημείας και βιολογίας με πειραματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με το ψωμί και γ) η αξιοποίηση του θέματος που πραγματεύεται η εργασία ως στοιχείο εξασφάλισης της διεπιστημονικότητας και διαθεματικότητας στη σχολική γνώση. Η πρώτη πρόταση αφορά σχέδια μαθήματος, ενώ η δεύτερη πρόταση αφορά πειραματικές δραστηριότητες, που εμπλουτίζουν και συμπληρώνουν τους εργαστηριακούς οδηγούς. Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση καλύπτει το σύνολο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνάσιο και λύκειο) και αφορά την ύλη της Γενικής Παιδείας και σε μερικές μόνο περιπτώσεις την ύλη της Θετικής και Τεχνολογικής Κατεύθυνσης (Σχήμα 1). ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (τεχνικές άλεσης δημητριακών) ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (παρασκευή ψωμιού, ποικιλίες και διατροφική αξία ψωμιού) ΜΟΥΣΙΚΗ (δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στο ψωμί) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ (ο άρτος στην τέχνη-πίνακες ζωγραφικής, τοιχογραφίες, γλυπτά, κ.ά) ΧΗΜΕΙΑ (αλκοολική ζύμωση, θρεπτικές ύλες-δομήδεσμοί, χημικά διογκωτικά μέσα, κ.ά.) Περί άρτου ΒΙΟΛΟΓΙΑ (ζυμομύκητες και ζύμωση, παρασκευή μαγιάς, αλλοιώσεις του άρτου, κ.ά.) ΦΥΣΙΚΗ (φυσικές ιδιότητες αρτομάζας π.χ. ελαστικότητα, πλαστικότητα, κ.ά.) ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (το ψωμί και τα δημητριακά στην οικονομία) ΙΣΤΟΡΙΑ (η παρασκευή ψωμιού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα) ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ- ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (ο άρτος στην ποίηση και τη λογοτεχνία, ο «άρτος» στις διάφορες γλώσσες, κ.ά.) ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ (περιοχές καλλιέργειας δημητριακών, τύποι ψωμιού ανά τον κόσμο) ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ (ο άρτος και η σημασία του στον εκκλησιαστικό βίο, δοξασίες, μυθολογία, κ.ά.) Σχήμα 1: Πλαίσιο εξακτίνωσης του κεντρικού θέματος της εργασίας με βάση τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μεθοδολογία συζήτηση Η διδακτική πρόταση είναι διεπιστημονική διότι αναδεικνύονται οι διεπιστημονικές σχέσεις και συναρτήσεις που έχει το συγκεκριμένο θέμα με πλήθος σχολικών μαθημάτων (χημεία, βιολογία, βιοχημεία, τεχνολογία, φυσική), ενώ παράλληλα περιέχει διαθεματικές προεκτάσεις (π.χ. η εξέταση του θέματος από την πλευρά της λαογραφίας, τομέας που δεν διδάσκεται ως
3 ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 315 αυτούσιο μάθημα στο σχολείο). Η διαθεματικότητα της πρότασης δεν είναι απόλυτη, δεδομένου ότι η λογική των διακριτών μαθημάτων διατηρείται (χρησιμοποιούνται διδακτικές ώρες που προβλέπονται από το ωρολόγιο πρόγραμμα για το μάθημα της χημείας ή της βιολογίας), αλλά στηρίζεται κυρίως στην παιδοκεντρική αρχή της σύνδεσης της σχολικής γνώσης με τα ενδιαφέροντα, τις εμπειρίες των μαθητών και την έμμεση διδακτική χρήση διαθεματικών εννοιών, όπως για παράδειγμα είναι οι έννοιες μεταβολή, αλληλεπίδραση, δομή στο τριφασικό σύστημα «σιτηρά-αλεύρι-ψωμί». Ωστόσο, προβλέπεται η εξασφάλιση γνήσιας διαθεματικότητας -παράλληλα με τη διεπιστημονικότητα- μέσω της εκπόνησης διεπιστημονικών-διαθεματικών σχεδίων εργασίας, τα οποία εμπλέκουν πολλά σχολικά μαθήματα (θρησκευτικά, ιστορία, οικιακή οικονομία, μαθηματικά, μουσική, νέα ελληνική γλώσσα, καλλιτεχνικά). Στα βιβλία χημείας και βιολογίας του μαθητή της Γ γυμνασίου, γίνεται φανερή η κατάτμηση της επιστημονικής γνώσης σε ανεξάρτητα και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα. Τούτο γίνεται ακόμα και στις περιπτώσεις που τα μαθήματα ανήκουν στον ίδιο ευρύτερο γνωστικό χώρο ή σε όμορους χώρους και εξετάζουν το ίδιο θέμα (π.χ. αλκοολική ζύμωση). Το κεντρικό θέμα της εργασίας, ο «άρτος», είναι ένα θέμα που εύκολα υποδιαιρείται σε πολλαπλές διαστάσεις. Μάλιστα πολλά από αυτά τα θέματα μπορούν να γίνουν αντικείμενο μελέτης από τα διακριτά μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (π.χ. η χημεία του ψωμιού, η βιολογία του ψωμιού, βιοτεχνολογία και ψωμί, λαογραφία και ψωμί) και αφορούν διαφορετικούς τόπους, χρόνους και πολιτιστικο-κοινωνικά στάδια ανάπτυξης της ανθρωπότητας. Με αυτή την έννοια, το θέμα της εργασίας ενδείκνυται για θεματοκεντρική διδασκαλία. Ωστόσο, κύρια επιδίωξη των σχεδίων μαθήματος είναι να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες του θέματος, ώστε να διδαχθεί η προβλεπόμενη για τις αντίστοιχες τάξεις ύλη των μαθημάτων. Με την έννοια αυτή, τα προτεινόμενα σχέδια μαθήματος προσεγγίζουν περισσότερο τα διεπιστημονικά, παρά τα διαθεματικά προγράμματα σπουδών όπου η γνώση διδάσκεται εάν και όταν το καλέσει η φύση των υπό μελέτη θεμάτων. Στο πρώτο σχέδιο μαθήματος προτείνεται μια χαλαρή μορφή διεπιστημονικότητας με τη συνδιδασκαλία των συγγενών μαθημάτων χημείας και βιολογίας (στη Γ τάξη γυμνασίου), η οποία θα εξετάζει ενιαία τη δράση των μυκήτων είτε/και την αλκοολική ζύμωση, ως διδακτέα ύλη της βιολογίας και της χημείας, αντίστοιχα. Το υπό μελέτη αντικείμενο, ο «άρτος», εξετάζεται κατά κύριο λόγο από τον κλάδο της βιολογίας («Οι μύκητες στο ψωμί» / Ενότητα Οι μύκητες (1.3) [Ανδριώτης, 2003]). Το μάθημα της χημείας συνδράμει επικουρικά στην ανάδειξη του φαινομένου της αλκοολική ζύμωσης (Χημεία Γ γυμνασίου / Ενότητα Αιθανόλη-ζυμώσεις (3.4) [Γεωργιάδου, 2001]). Υπάρχει δηλαδή μια προσθετική προσέγγιση διεπιστημονικής διδασκαλίας που εξασφαλίζει τη διακλαδική συνοχή δύο σχολικών μαθημάτων. Ένα δεύτερο προτεινόμενο σχέδιο μαθήματος αφορά τη διδασκαλία ενός υβριδικού επιστημονικού κλάδου διεπιστημονικής φύσης, της βιοτεχνολογίας, μέσα στα πλαίσια του μαθήματος της βιολογίας θετικής κατεύθυνσης της Γ λυκείου, όπου και περιλαμβάνεται (Βιολογία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης / Κεφάλαιο Αρχές και μεθοδολογία της Βιοτεχνολογίας (7) [Αλεπόρου-Μαρίνου, 2003]). Η διδασκαλία του αντίστοιχου κεφαλαίου προβλέπεται να γίνει μέσα από τη διεπιστημονική εξέταση ενός συγγενούς θέματος, της βιοτεχνολογικής παραγωγής της μαγιάς, ώστε με αναλογικό και επαγωγικό συλλογισμό να εκμαιευτούν όλες οι αρχές και η μεθοδολογία της βιοτεχνολογίας που εξετάζονται στην εν λόγω ενότητα. Παράλληλα, επιχειρείται η ενδο-κλαδική (ενδο-επιστημονική) συνοχή της σχολικής γνώσης μέσα από τη συνδιδασκαλία δύο κεφαλαίων του ίδιου μαθήματος, του κεφαλαίου που αναφέρεται στις αρχές και στη μεθοδολογία της βιοτεχνολογίας (Κεφάλαιο 7, Αρχές και μεθοδολογία της Βιοτεχνολογίας ) και του κεφαλαίου που ακολουθεί και αναφέρεται στις εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη βιομηχανία (Κεφάλαιο 10, Εφαρμογές
4 316 ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ. ΣΤΑΜΠΑΚΗ-ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, Α. ΚΑΡΑΛΙΩΤΑ, Σ. ΜΗΝΙΑΔΟΥ της Βιοτεχνολογίας στη βιομηχανία ) και το οποίο περιέχει ως παράδειγμα τα στάδια παραγωγής της ζύμης περιληπτικά (με τη μορφή σχηματικού διαγράμματος). Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η εσωτερική συνοχή και ενιαιοποίηση της γνώσης του συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου που αποτελεί προϋπόθεση για περαιτέρω δια-κλαδικές (διεπιστημονικές) συναρτήσεις. Το δεύτερο σκέλος της διδακτικής πρότασης αφορά πειραματικές δραστηριότητες, οι οποίες επιδιώκουν συνδυασμό των γνώσεων της επιστήμης με τις εφαρμογές της επιστήμης και τις καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Οι εργαστηριακές αυτές ασκήσεις αποτελούν βιωματικές μαθησιακές δραστηριότητες διεπιστημονικής φύσης. Αναλυτικότερα, οι δραστηριότητες προσφέρουν παραδείγματα για την καλύτερη κατανόηση γνώσης που έχει ήδη θεωρητικά διδαχθεί μέσα από την πρακτική εφαρμογή θεωρητικών γνώσεων. Συγκεκριμένα, προτείνεται οι μαθητές, αφού έχουν διδαχτεί την ύλη μιας ενότητας, να κάνουν πειράματα εφαρμόζοντας, επαληθεύοντας, εξερευνώντας αυτά που έχουν διδαχτεί, αλλά και συνδέοντάς τα με την καθημερινή ζωή. Οι προτεινόμενες εργαστηριακές ασκήσεις συμπληρώνουν ή εμπλουτίζουν τους εργαστηριακούς οδηγούς χημείας και βιολογίας στις περισσότερες τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Σχήμα 2). Όλες αφορούν πειράματα που είναι πολύ εύκολα εφαρμόσιμα, δεν απαιτούν πολύπλοκες συσκευές και ακριβά αντιδραστήρια. Αντιθέτως, για την κάθε άσκηση ξεχωριστά, το κόστος των αντιδραστηρίων είναι πολύ μικρό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν υλικά καθημερινής χρήσης. «Εξαγωγή DNA από φύτρα σταριού» (Α, Γ γυμνασίου, Γ λυκείου) «Παρασκευή προζυμιού από σταφύλια» (Γ γυμνασίου) Πειραματικές δραστηριότητες «Προσδιορισμός θρεπτικών υλών σε αλεύρι/ψωμί» (Γ γυμνασίου, Β λυκείου) Σχήμα 2: Παραδείγματα πειραματικών δραστηριοτήτων για τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Για κάθε δραστηριότητα προτείνεται το «φυλλάδιο του μαθητή» που περιλαμβάνει τη θεωρία, το φύλλο εργασίας (με στόχους και ερωτήσεις), την ακριβή και λεπτομερή πειραματική διαδικασία, σχετική βιβλιογραφία και προτεινόμενα θέματα για σχέδια εργασίας. Αναλυτικότερα, προτείνονται οι εξής πειραματικές δραστηριότητες: Εξαγωγή DNA από φύτρα σταριού Είναι ένα πείραμα που αφορά στην απομόνωση του DNA από φύτρα σταριού μετά από μηχανική καταστροφή των κυττάρων του φύτρου οπότε ελευθερώνεται το DNA, διάλυσή του
5 ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 317 στο νερό με τη βοήθεια επιφανειοδραστικών ουσιών και εκχύλισή του σε αιθανόλη. Το DNA παραλαμβάνεται με τη μορφή άσπρης κολλώδους μάζας [ Οι μαθητές γνωρίζουν από την καθημερινή τους ζωή, τόσο από το σχολείο όσο και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, πληροφορίες για την ύπαρξη του DNA, τη σημασία του και την επικέντρωση του ενδιαφέροντος των επιστημόνων σε αυτό. Με αυτή τη πειραματική δραστηριότητα δίνεται η δυνατότητα να απομυθοποιήσουν το DNA αντιλαμβανόμενοι ότι πρόκειται απλά για ένα χημικό μόριο με πολύ μεγάλο μήκος. Η δραστηριότητα συνδυάζει βιολογικές έννοιες (δομή κυττάρου, DNA) με χημικές έννοιες (διαμοριακές δυνάμεις, δομή μορίων-μακρομορίων στο χώρο). Επιπλέον, για τους μαθητές της Γ γυμνασίου, που ως αποτέλεσμα της διδακτέας ύλης [Ανδριώτης Μ., 2003] γνωρίζουν μόνο για τη μορφολογία του κυττάρου και συνοπτικά το ρόλο του γενετικού υλικού, δίνεται η ευκαιρία να δοθούν πληροφορίες για τα επιτεύγματα της βιοτεχνολογίας σχετικά με την αλλαγή των ιδιοτήτων ενός οργανισμού, π.χ. δημητριακών, με επέμβαση στο DNA των κυττάρων του (γενετικά τροποποιημένα προϊόντα). Το ίδιο συμβαίνει και με τους μαθητές της Γ λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης, οι οποίοι δεν ασχολούνται καθόλου με τη βιοτεχνολογία [Γιαλούρης Π., 2000], ενώ οι μαθητές της Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης αναλύουν διεξοδικά όλες τις βασικές εφαρμογές της βιοτεχνολογίας [Αλεπόρου-Μαρίνου Β., 2003]. Προσδιορισμός θρεπτικών υλών σε αλεύρι/ψωμί Είναι μια πειραματική δραστηριότητα που ενδείκνυται να εφαρμοστεί σε μαθητές διαφορετικού γνωστικού επιπέδου, της Γ τάξης του γυμνασίου και της Β τάξης του λυκείου. Με το πείραμα αυτό δίνεται ευκαιρία στους μαθητές του γυμνασίου να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν από τη διδασκαλία του κεφαλαίου της χημείας που αναφέρεται στις θρεπτικές ύλες (Χημεία Γ γυμνασίου / Κεφάλαιο Θρεπτικές ύλες (4) [Γεωργιάδου Τ., 2001]). Συγκεκριμένα, διερευνούν την ύπαρξη βασικών θρεπτικών υλών στο ψωμί (ποιοτικός προσδιορισμός) με μεθόδους που ήδη γνωρίζουν (π.χ. ανίχνευση αμύλου) και παράλληλα προχωράνε στην ποσοτική μέτρηση ορισμένων (γλουτένη, τέφρα) που τους εισάγει σε μεθόδους ποσοτικού προσδιορισμού. Ο ποσοτικός προσδιορισμός της γλουτένης και της τέφρας γίνεται με την κλασική μέθοδο που εφαρμόζεται στα εργαστήρια τροφίμων [Γαλανού Δ.Σ., 1978 & Μάλιστα δίνεται η ευκαρία στους μαθητές να κάνουν συγκρίσεις, όσο αφορά την ποσότητα σε ανόργανα συστατικά λευκού και πιτυρούχου αλεύρου, να γνωρίσουν με τη βοήθεια του καθηγητή, το λόγο της παρατηρούμενης διαφοράς στο πιτυρούχο αλεύρι (το πίτυρο του σιταριού έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα), αλλά και την έννοια του πειραματικού σφάλματος (ποιές φάσεις της πορείας του πειράματος είναι δυνατόν να μην έγιναν σωστά από τους μαθητές, π.χ. ζύγιση, ανεπαρκής αποτέφρωση του αλεύρου). Η απομόνωση της γλουτένης είναι μια πειραματική δραστηριότητα που μπορεί να εφαρμοστεί και στο λύκειο. Η γνώση της δομής των πρωτεϊνών (πρωτοταγής, δευτεροταγής, τριτοταγής, τεταρτοταγής) (Χημεία Β λυκείου γενικής παιδείας / Ενότητα Πρωτεΐνες (5.3) [Τσίπης Κ., 2000] και Βιοχημεία Γ λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης / Κεφάλαιο Πρωτεΐνες (3) [Γιαλούρης Π., 2000]) και της έννοιας του δεσμού επιτρέπει την εξήγηση ορισμένων μακροσκοπικών ιδιοτήτων της γλουτένης (όπως η συνεκτικότητα, η ελαστικότητα και η πλαστικότητα) [Penfield M.P., 1990, Βουδούρης Ε.Κ., 2001, Macrae, 1993], ενώ η γνώση τρόπων ανίχνευσης των πρωτεϊνών επιτρέπει την ανίχνευση της γλουτένης με την αντίδραση διουρίας. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να επισημανθεί ότι μόνο το σιτάλευρο έχει καλές αρτοποιητικές ιδιότητες [Belitz H.D., 1999]. Επιπλέον, η ανίχνευση αμύλου στο αλεύρι/ψωμί είναι και πάλι μια πειραματική δραστηριότητα που μπορεί να εφαρμοστεί στο λύκειο. Με αυτό το πείραμα οι μαθητές της Β
6 318 ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ. ΣΤΑΜΠΑΚΗ-ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, Α. ΚΑΡΑΛΙΩΤΑ, Σ. ΜΗΝΙΑΔΟΥ λυκείου γενικής παιδείας και της Γ λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης έχουν την ευκαιρία, εκτός από το να επαληθεύσουν τον τρόπο ανίχνευσης του αμύλου με διάλυμα ιωδίου που ήδη γνωρίζουν από τη διδακτέα ύλη που έχει προηγηθεί (Χημεία Β λυκείου γενικής παιδείας / Ενότητα Υδατάνθρακες (5.1) [Τσίπης Κ., 2000] και Βιοτεχνολογία Γ λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης / Κεφάλαιο Σάκχαρα (8) [Γιαλούρης Π., 2000]), να γνωρίσουν έναν εναλλακτικό τρόπο ανίχνευσης του αμύλου αξιοποιώντας όλες τις γνώσεις που προέρχονται και πάλι από διδακτέα ύλη που έχει προηγηθεί (ενζυμική υδρόλυση αμύλου, ανίχνευση γλυκόζης με αντιδραστήριο Fehling). Ο δεύτερος τρόπος αφορά στην ανίχνευση του αμύλου με ένα ήπιο οξειδωτικό αντιδραστήριο (Fehling) μετά από ενζυμική υδρόλυση του αμύλου με τη βοήθεια της πτυελίνης του σάλιου [Γράψας Ι., 2000]. Παράλληλα, στηριζόμενος στο πείραμα, ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να εξηγήσει στους μαθητές την αιτία της χρωματικής αλλαγής του αμύλου από την επίδραση ιωδίου, με βάση τη δομή της αμυλόζης, και τη σημασία της δομής του αμύλου στην υποβάθμιση (μπαγιάτεμα) του ψωμιού, καθώς αλλάζει η δομή της αμυλοπηκτίνης [Penfield M.P., 1990, Macrae, 1993, Harold McGee, 1997, Δασόπουλος Π., 1994]. Παρασκευή προζυμιού από σταφύλια Είναι μια δραστηριότητα που αφορά στην παρασκευή ψωμιού, χρησιμοποιώντας ως πηγή ζυμομυκήτων προζύμι φτιαγμένο από σταφύλια [ Πρόκειται για μια δραστηριότητα που συνδυάζει την απλότητα στον τρόπο διεξαγωγής και απαιτούμενων υλικών με το πλήθος των χημικών και βιολογικών παραμέτρων που εμπεριέχονται στην ερμηνεία της. Η δραστηριότητα ενδείκνυται να εφαρμοστεί στους μαθητές της Γ τάξης του γυμνασίου. Οι μαθητές αυτής της τάξης μαθαίνουν για τους μικροοργανισμούς (ζυμομύκητες, βακτήρια κ.ά.) καθώς και για την αλκοολική ζύμωση στην οποία βασίζεται η παρασκευή του ψωμιού (Βιολογία Γ γυμνασίου / Ενότητα Οι μύκητες (1.3) [1]). Επίσης, μαθαίνουν για τη βιοτεχνολογία και τις εφαρμογές της στην παραγωγή διαφόρων προϊόντων (Βιολογία Γ γυμνασίου / Ενότητα Βιοτεχνολογία-Γενετική μηχανική (3.3) [Ανδριώτης Μ., 2003]). Έτσι, οι μαθητές αυτής της τάξης έχουν τη δυνατότητα να ερμηνεύσουν τα αποτελέσματά τους. Η παρούσα δραστηριότητα απαιτεί για την ερμηνεία της, εκτός από τις προαιτούμενες γνώσεις που αναφέρθηκαν, γνώσεις και εμπειρίες που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή (π.χ. ο τρόπος παρασκευής προζυμιού και ψωμιού, η ύπαρξη διαφοράς στη γεύση μεταξύ ψωμιού από προζύμι και ψωμιού από μαγιά του εμπορίου, η παρουσία ζυμομυκήτων στα σταφύλια προς παραγωγή κρασιού). Επίσης περιλαμβάνει άλλες χρήσιμες πληροφορίες που είναι ακόμα άγνωστες στους μαθητές - όπως το μικροβιακό φορτίο που φέρει το προζύμι, η γαλακτική ζύμωση, η ύπαρξη των ζυμομυκήτων στην ατμόσφαιρα - και δίνει την ευκαιρία στον εκπαιδευτικό να τις αναφέρει. Το τρίτο σκέλος της διδακτικής πρότασης αφορά στην εκπόνηση σχεδίων εργασίας (projects). Αυτά, είτε προβλέπεται να περιορίζονται στην αναζήτηση δεδομένων από συγγενείς κλάδους που έχουν ιδιαίτερη σχέση με το θέμα, π.χ. βιολογία-χημεία, οπότε παίρνουν διεπιστημονικό χαρακτήρα, είτε προβλέπεται να αναφέρονται στις προεκτάσεις που έχει το υπό μελέτη θέμα σε χώρους πέρα από αυτόν στον οποίο ανήκει, οπότε το σχέδιο εργασίας παίρνει διαθεματικό χαρακτήρα. Άλλωστε, ο «άρτος» είναι ένα θέμα που προτείνεται για συμπληρωματικής φύσης διαθεματικά σχέδια εργασίας και από τον Ματσαγγούρα (2004). Προτεινόμενα θέματα για σχέδια εργασίας αφορούν: την Ιστορία του ψωμιού (μυθολογία, ιστορικά γεγονότα, αρχαιολογικά ευρήματα), το συμβολικό χαρακτήρα του άρτου στη Θρησκεία (ο άρτος στη Θεία Κοινωνία, ο άρτος στις διάφορες θρησκείες),
7 ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 319 τη Γεωγραφία (κλιματικές ζώνες καλλιέργειας δημητριακών, τοπικά προϊόντα αρτοποιίας), τη Λαογραφία (εκφράσεις-παροιμίες που σχετίζονται με το ψωμί, το ψωμί στα δημοτικά τραγούδια), την Οικιακή Οικονομία (πρώτες ύλες παρασκευής ψωμιού, διατροφική αξία, ασθένεια «κοιλιοκάκη» από προϊόντα γλουτένης), τις Φυσικές Επιστήμες (μικροοργανισμοί στη μαγιά/βιολογία, παρασκευή ψωμιού/βιοχημεία-χημεία, κίνηση ανεμόμυλων-νερόμυλων/φυσική), την Τεχνολογία (εξέλιξη τεχνολογίας/από τους νερόμυλους στους σύγχρονους αλευρόμυλους, σχέση τεχνολογίας-επιστήμης/βιοτεχνολογική παραγωγή μαγιάς) κ.ά. Μέσα από τις διδακτικές προτάσεις της εργασίας, αναδεικνύονται μακρο-έννοιες διεπιστημονικής και διαθεματικής φύσης. Ως παράδειγμα αναφέρεται η μακρο-έννοια «μεταβολή» που συμβάλλει στην ενιαιοποίηση της γνώσης. Η μακρο-έννοια αυτή μεταναστεύει από το χώρο της χημείας, στον οποίο γίνεται λόγος για το σχηματισμό νέων μορίων (προϊόντων της αλκοολικής ζύμωσης), περνάει από το χώρο της βιολογίας, ο οποίος εξετάζει το μεταβολισμό των μυκήτων και φτάνει στο χώρο της φυσικής, με την αλλαγή στη φυσική κατάσταση και τις φυσικές ιδιότητες των μορίων και της αρτομάζας (αλεύρι-σκόνη αρτομάζα-ελαστική και πλαστική μάζα ψωμί-στερεή μάζα). Ένα άλλο παράδειγμα ανάδειξης αυτής της μακρο-έννοιας προέρχεται από το δεύτερο σχέδιο μαθήματος και αφορά την παραγωγή της μαγιάς αρτοποιΐας κατά το σχήμα: στέλεχος μύκητα πολλαπλασιαμός μύκητα/καλλιέργεια (κλάδος βιολογίας και χημείας) και ακολούθως ξήρανση παχύρευστης μάζας μηκύτων παραλαβή μαγιάς εμπορίου (κλάδος τεχνολογίας και φυσικής). Άλλες διαθεματικές έννοιες που αναδεικνύονται στην παρούσα εργασία είναι η έννοια «αλληλεπίδραση» (αμύλου με μύκητες, αλεύρου/γλουτένης με νερό, επιφανειοδραστικών ουσιών-νερού με DNA), η έννοια «δομή» (δομή αρτομάζας, δομή αμύλου/πρωτεϊνών, δομή DNA) και η έννοια «σύστημα» (σύστημα δημητριακών-αλεύρου-ψωμιού, αλεύρου-νερούζύμης). Συμπέρασμα Με την παρούσα διδακτική πρόταση στο σύνολό της (σχέδια μαθήματος, εργαστηριακές ασκήσεις, σχέδια εργασίας) εξασφαλίζουμε στοιχεία διεπιστημονικότητας και διαθεματικότητας, διατηρώντας παράλληλα τη λογική των διακριτών μαθημάτων. Θεωρούμε την επιλογή αυτή ρεαλιστική για τα δεδομένα του σχολικού μας συστήματος. Ελπίζουμε με βάση τις επιμέρους διδακτικές προτάσεις να καταφέρουμε να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών και, από την άλλη μεριά, οι μαθητές να καταφέρουν να εμπεδώσουν τη σχολική γνώση συνδέοντάς τη με τις εμπειρίες τους. Παραπομπές Αλεπόρου-Μαρίνου Β., Αργυροκαστρίτης Α., Κομητοπούλου Αικ, Παλιόγλου Π., Σγουρίτσα Β., «Βιολογία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης», Έκδοση Δ, 2003 Ανδριώτης Μ., Γεωργούλη-Μαρκάκη Λ., Γκούβρα Μ., Κατσώρχης Θ., Παυλίδης Γ., «Βιολογία Γ γυμνασίου», Έκδοση Ε, 2003 Γαλανού Δ.Σ., Βουδούρη Ε.Κ., «Εισαγωγή εις την εξέταση των τροφίμων», Γ Έκδοση, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Αθηνών, 1978 Γεωργιάδου Τ., Καφετζόπουλος Κ., Πρόβης Ν., Σπυρέλλης Ν., Χηνιάδης Δ., «Χημεία Γ γυμνασίου», Έκδοση Δ, 2001 Γιαλούρης Π., Μποσινάκου Κ., Σιδέρης Δ., «Βιοχημεία Γ λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης», Έκδοση Β, 2000
8 320 ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ. ΣΤΑΜΠΑΚΗ-ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, Α. ΚΑΡΑΛΙΩΤΑ, Σ. ΜΗΝΙΑΔΟΥ Βουδούρης Ε.Κ., Κοντομηνάς Μ.Γ., «Eισαγωγή στη Χημεία των Τροφίμων», Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα 2001 Γράψας Ι., Πάγκαλος Σπ., «Στοιχεία Βιοχημείας: Εργαστηριακός οδηγός Τ.Ε.Ε., Τομέας Χημικών Εργαστηριακών Εφαρμογών, Β τάξη 1 ου Κύκλου, Ειδικότητα Χημικών Εργαστηρίων και Ποιοτικού ελέγχου», Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα 2000 Τσίπης Κ., Βάρβογλης Α., Γιούρη-Τσοχατζή Κ., Δερπάνης Δ., Παλαμιτζόγλου Π., Παπαγεωργίου Γ., «Χημεία Β λυκείου γενικής παιδείας», Έκδοση Α, 2000 Δασόπουλος Π., Ντούρντογλου Θ., Κατρανά Β., Καλαβρυτινός Λ., Κεφαλάς Π., «Αρτοποιία - ζαχαροπλαστική αλεύρου», Εκδόσεις KORMOS, 1994 Ματσαγγούρας Ηλίας Γ., «Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση, Εννοιοκεντρική Αναπλαισίωση και Σχέδια Εργασίας», Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2004 Belitz H.D., Grosch W., «Food Chemistry», 2nd edition, Eκδόσεις Springer, 1999 Harold McGee, «On Food and Cooking, the Science and Lore of the Kitchen», Eκδόσεις Simon & Schuster, 1997 Macrae, Robinson R.K., Sadler M.J., «Encyclopedia of Food Science, Food Technology and Nutrition», Vol.1, Academic Press, 1993 Penfield Marjorie P., Campbell Ada Marie, «Experimental Food Science», 3rd edition, Academic Press, o o o
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΗ. Ετήσιο Πρόγραμμα. Παιδαγωγικής Κατάρτισης Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Θεολόγος Καθηγητής στο Πειραματικό ΓΕ.Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου DEA Εκκλησιαστικής Ιστορίας
Διαβάστε περισσότεραΟδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο
Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΟδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο
Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΛΙΛΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΛΙΛΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Οργανική Χημεία και Βιοχημεία ΩΡΕΣ ΑΙΑΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος της διδασκαλίας της ενότητας αυτής ο μαθητής
Διαβάστε περισσότεραΒ Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Βιολογία Α Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου
Β Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Βιολογία Α Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία της Α τάξης του Γυμνασίου, η οποία διδάσκεται δύο
Διαβάστε περισσότεραΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν
Διαβάστε περισσότεραΧάρτης Ιστοσελίδας. Υπηρεσίες Συνδέσεις Εγκύκλιοι Έντυπα Downloads
Το Υπουργείο Το Eκπαιδευτικό Σύστημα Πρόσβαση στη Γνώση Θρησκεύματα Μηχανή Αvαζήτησης Επικοινωνία Συχνές Ερωτήσεις Χάρτης Ιστοσελίδας Προκηρύξεις/ Νέα Διαγωνισμοί Συνέδρια/ Ημερίδες Εποπτευόμενοι Φορείς
Διαβάστε περισσότεραΧημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας: Όλα τα πειράματα σε προσομοίωση
ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Γ Διδασκαλία τη Χημείας Με Νέες Τεχνολογίες Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας: Όλα τα πειράματα σε προσομοίωση Γεώργιος Ξεντές
Διαβάστε περισσότερα142 Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Θράκης (Αλεξανδρούπολη)
142 Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Θράκης (Αλεξανδρούπολη) Σκοπός Τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης, σκοπό έχουν την ανάδειξη επιστημόνων που θα καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες της Πρωτοβάθμιας
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτέα Εξεταστέα ύλη. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας. Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ
Διδακτέα Εξεταστέα ύλη ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Σχολικό έτος 019-0 Δοκοπούλου Μαρία Σύμβουλος Β ΙΕΠ
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας πρέπει να ανταποκρίνεται στην εξαγωγή επιστημόνων Γεωπόνων Βιοτεχνολόγων ικανών να μελετούν, να αντιμετωπίζουν και να προτείνουν
Διαβάστε περισσότεραΜΕΛΕΤΗ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ
280 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ Μακρυωνίτης Γεώργιος Χημικός, υπεύθυνος Ε.Κ.Φ.Ε. Σύρου ekfe@dide.kyk.sch.gr Βαμβακούσης Χριστόφορος Φυσικός, υπεύθυνος Ε.Κ.Φ.Ε. Θήρας
Διαβάστε περισσότεραSalinity Project Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό
Salinity Project Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Μέτρηση της Αλατότητας σε θάλασσες τις Αττικής Ε. Θαρουνιάτη ΠΕ03, Ε. Κοντογούλα ΠΕ04, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο με Λ.Τ. Γέρακα Προτεινόμενη δραστηριότητα Εκπαιδευτική
Διαβάστε περισσότεραΑθήνα 24/08/2018 Α.Π: _1. Εθνικός εκπρόσωπος από το Εθνικός εκπρόσωπος από το Έτος ίδρυσης: 1981 Αρ.
ΑΠΟ: Πανελλήνια Ένωση Τεχνολόγων Τροφίμων (ΠΕΤΕΤ) ΠΡΟΣ: Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κ. Γαβρόγλου και Υφυπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Δ. Μπαξεβανάκη Υπουργείο Παιδείας,
Διαβάστε περισσότεραΤο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Δρ Δημήτριος Γκότζος
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα Δρ Δημήτριος Γκότζος Τι είναι το αναλυτικό πρόγραμμα Διαδικασία σύνταξης Αποτέλεσμα διαδικασίας Γραπτή διατύπωση των χαρακτηριστικών μιας διδακτικής πρότασης Στάδια εφαρμογής αναλυτικών
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Επαναληπτικό μάθημα «Γενετικό υλικό» Κεφάλαιο 1 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: Γενικό
Διαβάστε περισσότεραΤο ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού Τα Νέα Διδακτικά Βιβλία των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού
Το ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ των Φυσικών Επιστημών της Ε Τα Νέα Διδακτικά Βιβλία των Φυσικών Επιστημών της Ε Ειδικοί σκοποί ΑΠΣ Κατανόηση: φυσικού κόσμου νόμων που τον διέπουν φυσικών φαινομένων διαδικασιών που οδηγούν
Διαβάστε περισσότεραΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΥΠΟΓΡ.:...
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2018-2019 ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/05/2019 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (
Διαβάστε περισσότερα7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία.
7. Βιοτεχνολογία Εισαγωγή Τι είναι η Βιοτεχνολογία; Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό επιστήμης και τεχνολογίας. Ειδικότερα εφαρμόζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί για τις βιολογικές λειτουργίες των
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ MOODLE
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ MOODLE Ζωή-Ελένη Σταθάκη, Ευαγγελία Παυλάτου Τομέας Χημικών Επιστημών, Σχολή
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: «Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Καλλιτεχνικού Γυμνασίου και των Α, Β και Γ τάξεων Γενικού Καλλιτεχνικού Λυκείου»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Δομή και λειτουργία. (Διδακτική προσέγγιση με πειράματα και αναλογίες)
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Δομή και λειτουργία (Διδακτική προσέγγιση με πειράματα και αναλογίες) Η αλληλεπίδραση δομής-λειτουργίας αποτελεί βασικό θέμα της βιολογίας. Ένα σημαντικό παράδειγμα αυτής της αλληλεπίδρασης
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Σχολ. Έτος
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Σχολ. Έτος 2016-17 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΜΟΥ ΚΕΣΥΠ ΣΑΜΟΥ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥ 145329/Δ2/8-9-2016 ΕΓΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ ΥΠΠΕΘ «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
Διαβάστε περισσότεραΒ Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Βιολογία Α Τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α
Διαβάστε περισσότεραιδακτική μαθημάτων Ειδικότητας
ιδακτική μαθημάτων Ειδικότητας Ασημίνα Κοντογεωργίου 2010-2011 2 2.Ποιοι θα είναι οι μαθησιακοί στόχοι; 3.Πώς θα εξασφαλίσετε την υλοποίησή τους; 4.Για τις Συνθήκες υλοποίησης του Project: Πότε και πώς
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Διδάσκων: Διονύσης Μαντζαβίνος (mantzavinos@chemeng.upatras.gr) Βοηθός: Αλέξης Πάντζιαρος (alexis_panji@hotmail.com) Διδασκαλία: Δευτέρα 09:15-12:00 (Αίθουσα ΧΜ3) Φροντιστήριο: Πέμπτη
Διαβάστε περισσότεραΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Π.Δ.39/14 (ΦΕΚ 75 Α/28-03-2014) : Αξιολόγηση των µαθητών του Γυµνασίου, συµπλήρωση διατάξεων περί απουσιών των µαθητών Γυµνασίων, λήξη µαθηµάτων στο Γυµνάσιο και λοιπές διατάξεις. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 16819 4 Μαΐου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 1544 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Αριθμ. 67818/Δ2 Αναθέσεις μαθημάτων Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,
Διαβάστε περισσότεραΟι αλλαγές που περιλαμβάνει το νέο Προεδρικό Διάταγμα και θα ισχύσουν από τη φετινή σχολική χρονιά είναι:
Οι Αλλαγές στο Γυμνάσιο (από σχολ. έτος 20162017) Οι αλλαγές που περιλαμβάνει το νέο Προεδρικό Διάταγμα και θα ισχύσουν από τη φετινή σχολική χρονιά είναι: Α. Τα μαθήματα που διδάσκονται στο Γυμνάσιο κατατάσσονται
Διαβάστε περισσότεραΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016 ΦΙΛΛΕΝΙΑ ΣΙΔΕΡΗ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016 ΦΙΛΛΕΝΙΑ ΣΙΔΕΡΗ ΑΝΤΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ 73 ΑΤΟΜΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 48 ΧΗΜΙΚΟΙ 46 ΦΥΣΙΚΟΙ 1 ΧΗΜ. ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΦΕΚ 2499 Β / 19-11-2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραSalinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό
Salinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Μέτρηση της Αλατότητας σε θάλασσες τις Αττικής Ε. Θαρουνιάτη ΠΕ03, Ε. Κοντογούλα ΠΕ04 & ΠΕ32, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Γέρακα με Λ.Τ. Περιγραφή της Δραστηριότητας
Διαβάστε περισσότεραΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2009. Κλάδος: ΠΕ 04.02 Χημικών ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ
ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2009 Κλάδος: ΠΕ 04.02 Χημικών Λίγα λόγια για τα θέματα.. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ Τα θέματα σε γενικές γραμμές κρίνονται βατά και σχετικά πιο εύκολα από τα θέματα που τέθηκαν στον
Διαβάστε περισσότερα----- Ταχ. /νση: Ανδρέα Παπανδρέου 37 Τ.Κ. Πόλη: Μαρούσι Ιστοσελίδα: Πληροφορίες: Αν. Πασχαλίδου Τηλέφωνο:
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α ----- Ταχ.
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Φυσικές Επιστήμες Θεματικό εύρος το οποίο δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος. Έμφαση στην ποιότητα, στη συστηματική
Διαβάστε περισσότεραΕξορθολογισμός στα θετικά μαθήματα:
Εξορθολογισμός στα θετικά μαθήματα: Λιγότερη ύλη, περισσότερη γνώση. ΣΥΝΟΨΗ Πολλά μαθήματα, και ιδιαίτερα τα θετικά, τα οποία από πολλούς μαθητές θεωρούνται και ιδιαιτέρως δύσκολα, είναι υπερφορτωμένα
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟ
ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟ Διδάσκων : ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΒΕΡΒΕΡΙΔΗΣ Καθηγητής Τμήματος Φ.Π. Αντικείμενο Ειδίκευσης : Βιοχημεία & Βιοτεχνολογία Φυτών Διάλεξη 1η 04/10/2010 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΔιαθεματικότητα: πλαίσιο εφαρμογής, αποτελέσματα, πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα, κριτική θεώρηση. Δρ Δημήτριος Γκότζος
Διαθεματικότητα: πλαίσιο εφαρμογής, αποτελέσματα, πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα, κριτική θεώρηση Δρ Δημήτριος Γκότζος Τρόποι εφαρμογής διαθεματικότητας Παράλληλης συνεξέτασης θεμάτων από διαφορετικά μαθήματα
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου»
ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΜΠΙΛΙΟΥΡΗ ΑΡΓΥΡΗ 2011 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΑΓΓΕΙΟΥ» ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η παρούσα εργασία αποτελεί το θεωρητικό
Διαβάστε περισσότεραΔ / Ν Σ Η Δ. Ε. Β Α Θ Η Ν Α Σ
Δ / Ν Σ Η Δ. Ε. Β Α Θ Η Ν Α Σ Α Ν Α Θ Ε Σ Ε Ι Σ Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧ. ΕΤΟΥΣ 2014 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ Α) Πίνακας αντιστοιχίας διδασκόμενων μαθημάτων του Γυμνασίου και κλάδων ειδικοτήτων
Διαβάστε περισσότεραΕρευνητικές Δραστηριότητες
Ερευνητικές Δραστηριότητες & Θεματικές Περιοχές Διπλωματικών Εργασιών Ομάδας Χημείας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Τομέας Χημικών Εφαρμογών, Χημικής Ανάλυσης & Χημείας Περιβάλλοντος Μέλη: Κουτίνας
Διαβάστε περισσότεραΙΝΣΤΙΤΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. γενικής ηαιεείας. Β'τόξης ενιαίου (ΙυΗείου ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΟΣ ΑΙΔΑΚΤΙΚΟΝ BIBA1QN ΑΘΗΝΑ
ΓΕΙΟΕ ΑΙ ΚΑ ΙΝΣΤΙΤΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ γενικής ηαιεείας Β'τόξης ενιαίου (ΙυΗείου ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΟΣ ΑΙΔΑΚΤΙΚΟΝ BIBA1QN ΑΘΗΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενικής Παιδείας Β' ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΔΜΠΣ «ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ» ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ειδικά Θέματα Βιοχημείας-Μοριακής
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 18723 16 Μαΐου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 1704 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Αριθμ. 76099/Δ2 Αναθέσεις μαθημάτων Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,
Διαβάστε περισσότεραΣχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες
Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Εισηγητές: Απόστολος Κ. Σωτηρίου Γεώργιος Β. Παπαβασιλείου 20ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων 17&18 Μαρτίου 2009 Αλφαβητισμός Γραμματισμός Literacy Εγγραμματισμός
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
626 2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ξεντές Γεώργιος Καθηγητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ΠΕ04 -
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΜΙΝΟΠΕΤΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ - Ρ/Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΕΦΕ 2 ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΝΙΑΙΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΤΡΟΦΙΜΑ - ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Σκοπός: εκπαίδευση - Βιοτεχνολογία - Επιστήµη και Τεχνολογία Τροφίµων συστατικά τροφίµων διεργασίες επεξεργασίας/συντήρησης τροφίµων ποιότητα, υγιεινή και συσκευασία
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Με το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας στην Γ τάξη του Γενικού Λυκείου, επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες: Να αποκτήσουν το κατάλληλο γνωστικό υπόβαθρο
Διαβάστε περισσότεραΣύγκριση του ισχύοντος και του νέου ωρολογίου προγράμματος του Λυκείου
Σύγκριση του ισχύοντος και του νέου ωρολογίου προγράμματος του Λυκείου ΙΣΧΥΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΩΡΕΣ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ 2011 1. Θρησκευτικά 2 Θρησκευτικά: 2 ώρες 2. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα & Γραμματεία
Διαβάστε περισσότεραΔρ. Κ. Αποστολόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ04, ΕΚΦΕ Ν. Ιωνίας, 29/09/2015
Δρ. Κ. Αποστολόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ04, ΕΚΦΕ Ν. Ιωνίας, 29/09/2015 Η διδακτέα και εξεταστέα ύλη των μαθημάτων Φυσικών Επιστημών της Γ Τάξης ημερησίου γενικού Λυκείου (γενικής παιδείας και προσανατολισμού
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: «Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Καλλιτεχνικού Γυμνασίου και των Α, Β και Γ τάξεων Γενικού Καλλιτεχνικού Λυκείου»
ΦΕΚ Β 58/7-06-09 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΗ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ - ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ)
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17. ΦΥΣΙΚΗ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ - ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ) Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. ΒΙΒΛΙΟ ΚΑθΗ ΓΗΤΗ Β'ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΟΥΝΣΗΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑθΗ ΓΗΤΗ Β'ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΟΥΝΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΘΗΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ! Β'
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Επιτροπή Σπουδών ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2010-2011 ΟΙ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΧΜ ΕΜΠ Η Σχολή Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π.
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΗ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ - ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ)
5.3 Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της. η εισαγωγή και η υποενότητα «Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας». 5.4 Μορφές και μετατροπές ενέργειας 5.5 Διατήρηση της ενέργειας 5.6 Πηγές ενέργειας 5.7 Απόδοση
Διαβάστε περισσότεραΣΙΤΗΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ. Επικ.. Καθηγήτρια Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Παν/μιο Πάτρα 2018
ΣΙΤΗΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ Αργυρώ Μπεκατώρου Επικ.. Καθηγήτρια Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Παν/μιο Πατρών Πάτρα 2018 Εισαγωγή Τα σιτηρά (δημητριακά) είναι από τα σημαντικότερα βασικά τρόφιμα
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10 Ιουνίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ Φύλλου 1670 Φέρεται σε γνώση των χρηστών του παρακάτω κειμένου ότι η κωδικοποιημένη αυτή μορφή του αποτελεί χρηστικό
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΟΡΓΑΝΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΟΡΓΑΝΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Θεωρία Ενόργανης Ανάλυσης Τύπος μαθήματος: Μικτό Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας: 3 ώρες θεωρία + 3 ώρες εργαστήριο Διδακτικές μονάδες: 5.5 Τυπικό εξάμηνο διδασκαλίας: 5 ο Επίπεδο
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 9549 7 Ιουνίου 09 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 58 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Καλλιτεχνικού Γυμνασίου
Διαβάστε περισσότεραΑπό τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση
Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: Λειτουργία των Σχολικών Εργαστηρίων Φυσικών Επιστημών κατά το σχολικό έτος
Nα διατηρηθεί μέχρι... ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ POWER POINT
2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 677 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ POWER POINT Πέτρος Κούμουλος Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Γ.Λυμπεράτος και Δ.Κέκος
ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Γ.Λυμπεράτος και Δ.Κέκος Βιοτεχνολογία 1981: European Federation of Biotechnology όρισε την Βιοτεχνολογία ως: "την ολοκληρωμένη χρήση της Βιοχημείας, της Μικροβιολογίας και της Χημικής
Διαβάστε περισσότεραΕνδεικτικός προγραμματισμός για τη διδασκαλία των Μαθηματικών
Αγγελόπουλος Ηρακλής - Γκούντας Ευάγγελος Σχολικοί Σύμβουλοι Ενδεικτικός προγραμματισμός για τη διδασκαλία των Μαθηματικών της Γ δημοτικού Α. Συνοπτικός πίνακας των μηνών διδασκαλίας οποιουδήποτε έτους
Διαβάστε περισσότεραWINTER. Template. Χημεία Γενικού Λυκείου Διδακτέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων
WINTER Χημεία Γενικού Λυκείου 2016-17 Template Διδακτέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων Χημεία Γενικού Λυκείου 2016-17 Οδηγίες 150658/Δ2/15-09-2016 Ξεκινούν με τα βασικότερα προσδοκώμενα μαθησιακά
Διαβάστε περισσότεραΣΙΤΗΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ. Επικ.. Καθηγήτρια Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Παν/μιο Πάτρα 2017
ΣΙΤΗΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ Αργυρώ Μπεκατώρου Επικ.. Καθηγήτρια Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Παν/μιο Πατρών Πάτρα 2017 Εισαγωγή Τα σιτηρά (δημητριακά) είναι από τα σημαντικότερα βασικά τρόφιμα
Διαβάστε περισσότεραΗ Χημεία στο Γυμνάσιο Οδηγίες /Δ2/ Κατερίνα Νίκα Κατερίνα Σάλτα Κωνσταντίνος Χαρίτος
Η Χημεία στο Γυμνάσιο Οδηγίες 150022/Δ2/15-9-2016 Κατερίνα Νίκα Κατερίνα Σάλτα Κωνσταντίνος Χαρίτος 21-9-2016 Αναγκαιότητα Προσανατολισμός της διδασκαλίας της Χημείας σε προσεγγίσεις που θα καταστήσουν
Διαβάστε περισσότεραH Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Α1 Γυμνάσιο Χέρσου Σχ. Έτος
H Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο Α1 Γυμνάσιο Χέρσου Σχ. Έτος 2013-14 Η μεταφορά στο σχολείο Στο μάθημα πάντα προσέχουμε!!!!! Καθημερινή εξέταση Διαβάζουμε για να μην έχουμε τα παρακάτω φαινόμενα
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα PROFILES ανακοινώνει τη δυνατότητα δήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο δεύτερο κύκλο βιωματικών εργαστηρίων (2012-2013) με θέμα το σχεδιασμό και
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΤΥ 303 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 3 o ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α ----- Ταχ. Δ/νση: Ανδρέα Παπανδρέου 7 Τ.Κ. Πόλη:
Διαβάστε περισσότερα6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 BIOΛOΓΙΑ 6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:.... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ: Α. Ανίχνευση αλκοολικής ζύμωσης στον μύκητα Saccharomyces Cerevisiae Θεωρητικό πλαίσιο: Ο άνθρωπος
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τι καλείται τρόφιμο; Τρόφιμο ονομάζουμε οποιαδήποτε ουσία ή προϊόν, είτε αυτό έχει υποστεί
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών.
Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών. Α. Πέρδος 1, I. Σαράφης, Χ. Τίκβα 3 1 Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί perdos@kalamari.gr
Διαβάστε περισσότεραΠανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σχολείο: Ονόματα των μαθητών: 1) 2)...... 3) 1 Μελέτη της κυτταρικής
Διαβάστε περισσότερα59 3. ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ
3. ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 59 60 61 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 11 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Χημική Κινητική 3.1 Αντικείμενο χημικής κινητικής Ορισμός ταχύτητας αντίδρασης ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος αυτής της διδακτική ώρας θα πρέπει ο μαθητής
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Κύπρου H ΧΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
H ΧΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Ενημερωτική παρουσίαση για μαθητές 26 Iανουαρίου 2014 Η XHMEIA είναι: Η χημική σύνθεση Η επιστήμη που μελετά τη μετατροπή μιάς μορφής της ύλης σε άλλες μορφές μέσω χημικών
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011-2012
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011-2012 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ, ΜΑΪΟΣ 2011 Α ΕΞΑΜΗΝΟ 1Υ1 1Υ2 1Υ3 1Υ5 2Υ2 Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο
Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Αντικείμενο και Αναγκαιότητα Μετασχηματισμός της φυσικοεπιστημονικής γνώσης στη σχολική της εκδοχή.
Διαβάστε περισσότερα739 Τεχνολογίας Τροφίμων (Καρδίτσα)
739 Τεχνολογίας Τροφίμων (Καρδίτσα) http://www.food.teilar.gr/ Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων. Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων θα καλύψει ευρύ φάσμα εφαρμογών
Διαβάστε περισσότερα«Λογισμικές εφαρμογές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση. Το παράδειγμα του Τομέα Οχημάτων»
«Λογισμικές εφαρμογές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση. Το παράδειγμα του Τομέα Οχημάτων» Ευστράτιος Ντουμανάκης Τεχνολόγος Οχημάτων, Εκπαιδευτικός, 12 ο Επαγγελματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης entoum@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Διαβάστε περισσότεραΠεριγραφική και πειραματική έρευνα
1 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΥΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ : Τρασανίδης Γεώργιος, διπλ. Ηλεκ/γος Μηχανικός Μsc ΠΕ12 05 Περιγραφική και πειραματική έρευνα Σε μια έρευνα που περιλαμβάνει δύο μεταβλητές
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το κάθε παιδί είναι ξεχωριστή προσωπικότητα.
Διαβάστε περισσότερα27 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 27 28 29 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 1 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.1 Με τι ασχολείται η Χημεία - Ποια είναι η σημασία της Χημείας στη ζωή μας 1.2 Γνωρίσματα της ύλης (μάζα, όγκος, πυκνότητα) - Μετρήσεις
Διαβάστε περισσότερα... Τεχνολογία Επικοινωνιών Τεχνολογικής Κατεύθυνσης
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α Βαθμός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθ. Προτεραιότητας:
Διαβάστε περισσότεραΤεχνικές ταχείας- βραδείας αρτοποίησης στην παραγωγή άρτων & αρτοσκευασμάτων
Τεχνικές ταχείας- βραδείας αρτοποίησης στην παραγωγή άρτων & αρτοσκευασμάτων Μιχάλης Ορεστίδης Τεχνολόγος Τροφίμων-Σύμβουλος Τεχνολογίας & Καινοτομίας Σιτάρι Μαλακό σιτάρι (Triticum Vulgare) : δίνει τα
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: «Αναθέσεις μαθημάτων των Α, Β και Γ τάξεων Ειδικού Γυμνασίου και των Α, Β και Γ τάξεων του Ειδικού Λυκείου»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ------- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α ------- Ταχ.
Διαβάστε περισσότεραΣήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί
Διαβάστε περισσότεραΔΕΠΠΣ. ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ
ΔΕΠΠΣ ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών ΔΕΠΠΣ Φ.Ε.Κ., 303/13-03-03, τεύχος Β Φ.Ε.Κ., 304/13-03-03, τεύχος Β Ποιοι λόγοι οδήγησαν στην σύνταξη των ΔΕΠΠΣ Γενικότερες ανάγκες
Διαβάστε περισσότεραΕρευνητικές Δραστηριότητες
Ερευνητικές Δραστηριότητες & Θεματικές Περιοχές Διπλωματικών Εργασιών Ομάδας Χημείας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Τομέας Χημικών Εφαρμογών, Χημικής Ανάλυσης & Χημείας Περιβάλλοντος Μέλη: Κουτίνας
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία επιλογής Β τάξης Γενικού Λυκείου
Βιολογία επιλογής Β τάξης Γενικού Λυκείου Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, της Β τάξης του Γενικού Λυκείου, από την διδακτέα ύλη, όπως αυτή παρουσιάζεται
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙ.ΠΑ.Ε. Α ΕΞΑΜΗΝΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙ.ΠΑ.Ε. Α ΕΞΑΜΗΝΟ TBO-11-A1 Βιολογία κυττάρου TBO-12-Α2 Γενική Γεωργία Υ 3 0 3 100 4 TBO-13-Α3 Γενική & Ανόργανη Χημεία TBO-14-Α4
Διαβάστε περισσότερα