Το καλλιτεχνικό animation

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το καλλιτεχνικό animation"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛOΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Το καλλιτεχνικό animation Επιβλέπων καθηγητής: Ηλίας Μυκονιάτης Μεταπτυχιακή φοιτήτρια: Χριστίνα Γκωλέκα Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2014

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 4 ΜΕΡΟΣ Α: ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ Ι. Οι Τεχνικές του Animation Animation Δύο Διαστάσεων...8 α. Κινούμενα Σχέδια Είδη σχεδιασμού στο κινούμενο σχέδιο 10 - Πλήρες κινούμενο σχέδιο Μερικό κινούμενο σχέδιο..11 β. Ζωγραφικές Τεχνικές...12 γ. Άμεσο Animation ή Animation χωρίς κάμερα...14 δ. Cut-out και collage...16 ε. Άμμος...19 στ. Πίνακες με Καρφίτσες Animation Τριών Διαστάσεων...22 α. Κούκλες και σκηνικά. 24 β. Δημιουργοί 3D γ. Το κινηματογραφικό Stop-motion 27 δ. Pixilation Τα ψηφιακά Μέσα 29 ΙΙ. Επιρροές από Άλλες Τέχνες Animation και Λογοτεχνία Animation και Ζωγραφική...36 α. Οικειοποίηση ζωγραφικών έργων.36 β. Οικειοποίηση του Animation ΜΕΡΟΣ Β: ΞΕΝΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ Ι. William Kentridge Βιογραφικά Στοιχεία Τεχνική.45 1

3 3. Επιρροές Εκθέσεις Έργα.49 ΙΙ. Αδερφοί Quay Βιογραφικά Στοιχεία Χρηματοδότηση Τεχνική Επιρροές Εκθέσεις Έργα.62 ΙΙΙ. Kathy Smith Βιογραφικά Στοιχεία Τεχνική Επιρροές Εκθέσεις Έργα.73 ΜΕΡΟΣ Γ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ANIMATION Ι. Βασικές Συνιστώσες Η εκπαίδευση Οργανισμοί και εταιρείες.80 α. Οργανισμοί β. Εταιρείες Φεστιβάλ ΙΙ. Έλληνες Animators Στέλιος Πολυχρονάκης.87 α. Βιογραφικά Στοιχεία.87 β. Τεχνική..87 γ. Επιρροές 89 δ. Εκθέσεις 90 ε. Έργα..90 2

4 2. Μπάμπης Βενετόπουλος..91 α. Βιογραφικά Στοιχεία. 91 β. Τεχνική..92 γ. Επιρροές δ. Εκθέσεις 95 ε. Έργα Κατερίνα Αθανασοπούλου...96 α. Βιογραφικά Στοιχεία.96 β. Τεχνική..96 γ. Επιρροές 98 δ. Εκθέσεις ε. Έργα..99 ΕΠΙΛΟΓΟΣ..100 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..102 ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 1. Καταστατικό ΑΣΙΦΑ Συνέντευξη Στέλιου Πολυχρονάκη Συνέντευξη Μπάμπη Βενετόπουλου Συνέντευξη Κατερίνας Αθανασοπούλου Παραγωγή Animation ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το να ορισθεί επακριβώς και τεκμηριωμένα το animation φαντάζει αρκετά περίπλοκο, κυρίως διότι η συγκεκριμένη τέχνη προσδιορίζεται σε σχέση με άλλες, με βασικότερη αναφορά να γίνεται στον κινηματογράφο. Η πολυπλοκότητα αυξάνεται ιδίως αν πρέπει να αποσαφηνιστεί η υποκατηγορία του καλλιτεχνικού animation. Ο όρος animation προέρχεται από το λατινικό animare που σημαίνει «δίνω ζωή σε κάτι». Το animation ή κινηματογράφος εμψύχωσης, όπως είναι η ελληνική μεταφορά του όρου, δεν είναι μοναχά το κινούμενο σχέδιο και ουδόλως πρέπει να θεωρείται ως ένα είδος κινηματογράφου. Οι βασικές διαφορές που έχει με τις 2 μορφές κινηματογράφου, τον live-action κινηματογράφο μυθοπλασίας και το documentaire - τεκμηρίωση, είναι περισσότερες από τις φαινομενικές ομοιότητές τους. Ενώ στον κινηματογράφο η λήψη και η καταγραφή πάνω σε κινηματογραφικό φιλμ εικόνων πραγματικότητας είναι συνεχής, στο animation η λήψη διαδοχικών ζωγραφικών σχεδίων ή διαδοχικών στάσεων τρισδιάστατων μοντέλων, είναι αποσπασματική και γίνεται carré- carré (καρέ) 1 με σκοπό τη δημιουργία ψευδαίσθησης της πραγματικής κίνησης. Επιθυμία των σκηνοθετών κινηματογράφου είναι η απόδοση μιας πιστής απεικόνισης της πραγματικότητας, η δημιουργία μιας αληθοφανούς αντιγραφής. Αντίθετα οι animators με τη δημιουργία της πρώτης ύλης τους, με την εξολοκλήρου ή μερική κατασκευή της εικόνας στοχεύουν σε μία υποκειμενική πραγματικότητα που πολλές φορές είναι μακριά από οποιαδήποτε ομοιότητα με την φύση. Η ελάχιστη μονάδα του animation αναφέρεται άμεσα στη ζωγραφική και στη γλυπτική απεικονίζοντας ζωγραφικές ή γλυπτικές προσπάθειες του καλλιτέχνη, ενώ στον κινηματογράφο η αναλογία βασίζεται στη φωτογραφική αναπαράσταση. Η χρήση των όρων film ή κινηματογράφος που αποδίδουν λανθασμένα το animation, οφείλεται στο γεγονός ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα οι αποτυπώσεις των κινήσεων γινότανε πάνω σε φιλμ ή αλλιώς κινηματογραφική ταινία. Επίσης δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι ο όρος «κινηματογράφος» είναι αμφίσημος. Αφενός δηλώνει την λεγόμενη 7 η τέχνη και αφετέρου την σκοτεινή αίθουσα μέσα στην οποία πραγματοποιούνται μαζικές προβολές. 1 Πρόκειται για μια ακίνητη εικόνα που αποτελεί την μικρότερη μονάδα του κινηματογραφικού φιλμ. 4

6 Η έρευνά μας προσπαθεί να ορίσει το καλλιτεχνικό animation μέσα από τις συνάφειες που αυτό διατηρεί με τις λοιπές τέχνες και μέσα από τις προσπάθειες που γίνονται στο να επαναπροσδιοριστούν οι μεταξύ τους σχέσεις, ώστε να επιτευχθεί η αυτονομία του. Δεν ακολουθείται μία ιστορική αναδρομή ούτε και ένας διαχωρισμός με βάση τις εθνικές Σχολές ή τις χώρες παραγωγής η ανάλυση αντιθέτως επικεντρώνεται στο ίδιο το έργο, στον τρόπο δημιουργίας του και στις επιρροές που δέχεται ο καλλιτέχνης από τις εικαστικές τέχνες και την λογοτεχνία. Για να αποσαφηνιστεί η μελέτη και να συγκεκριμενοποιηθούν τα συμπεράσματα, επικεντρώθηκα αρχικώς στο έργο τριών δημιουργών προερχόμενων από διαφορετικές χώρες και με ετερογενείς πολιτισμικές καταβολές και πολιτιστικές προσλήψεις. Ωστόσο το έργο τους διέπεται από μία συνεχή και συνεπή προσπάθεια αναθεώρησης και αναγέννησης του animation, είτε μέσω του τρόπου δημιουργίας του, είτε μέσω του τρόπου προβολής του. Ακολουθούν τρεις Έλληνες καλλιτέχνες οι οποίοι, αν και νεώτεροι ηλικιακά από τους συναδέρφους που προέρχονται από το εξωτερικό, έχουν ήδη παρουσιάσει δείγματα γραφής προσδοκώντας παρόμοια αποτελέσματα με τους παραπάνω. 5

7 Α. ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ Ι. Οι Τεχνικές του animation Όπως και ο κινηματογράφος με τον οποίο μοιράζεται τρεις θεμελιωτικούς μηχανισμούς πραγμάτωσης, την ανάλυση και την σύνθεση κίνησης, την φωτογραφία και τέλος την προβολή, το animation βασίζεται σε μία ιδιαιτερότητα του ανθρώπινου ματιού που ονομάζεται μετείκασμα. Πρόκειται για την παραμονή της οπτικής εικόνας στον αμφιβληστροειδή χιτώνα για το 1/10 του δευτερολέπτου μετά την εξαφάνισή της. Αρκετοί μηχανισμοί και οπτικά παιχνίδια εκμεταλλεύονται την συγκεκριμένη λειτουργία του οπτικού οργάνου, προσπαθώντας να αποδώσουν την εντύπωση της κίνησης. Ορισμένα από αυτά είναι το θαυματρόπιο, το φενακιστισκόπιο ή απατηλοσκόπιο, το ζωοτρόπιο και τέλος ο κινησιογράφος. Οι animators στηριζόμενοι στην παραπάνω ιδιομορφία και με την επιθυμία της απόδοσης κίνησης, πρέπει να ζωγραφίζουν ένα τεράστιο αριθμό carré που θα προβάλλονται σε μία αναλογία 24 καρέ ανά δευτερόλεπτο ώστε να προκύπτει η ψευδαίσθησή της. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κλασική αναλογία διαφοροποιείται, με σκοπό την απόδοση είτε της επιτάχυνσης- προβάλλονται περισσότερα καρέ, είτε της επιβράδυνσης- με λιγότερα καρέ ανά δευτερόλεπτο. Πρέπει να τονιστεί ότι η οποιαδήποτε εξαίρεση στον κανόνα, δεν είναι μοναχά θέμα αισθητικής επιλογής, αλλά πιθανότατα σχετίζεται και με ζητήματα οικονομίας ή με το μέσο στο οποίο θα γίνει η προβολή του έργου. Ωστόσο οι δύο τελευταίοι λόγοι είναι περισσότερο συνδεδεμένοι με την βιομηχανία του animation. Ο animator- καλλιτέχνης αντιστέκεται παρά υποτάσσεται στις παραπάνω επιταγές, δουλεύοντας εκτός ενός συστήματος που τείνει να έχει περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με την βιομηχανία απλών αντικειμένων και που δεν ενστερνίζεται τις πνευματικές και τις αισθητικές επιτάξεις μιας καλλιτεχνικής ενασχόλησης. Ο ίδιος είναι ο δημιουργός, ο εκτελεστής και αυτός που επιλέγει τα μέσα του με βάση τα καλλιτεχνικά του ενδιαφέροντα και τις αισθητικές του αναζητήσεις. Δεν περιορίζεται στην θέση ενός τεχνίτη, μέλος ενός ομοιογενούς συνόλου, που οφείλει να διεκπεραιώσει μία εργασία- επιλογή κάποιων άλλων, βασισμένη στις απαιτήσεις της αγοράς. Στο προαναφερόμενο σύστημα παραγωγής, την υψηλή επιστασία κατέχει κάποιος άλλος, του οποίου οφείλει να σεβαστεί τις αισθητικές, οικονομικές και χρονικές οδηγίες. Οι εκάστοτε υποδείξεις προέρχονται από πάνω, από την κορυφή 6

8 μιας καλά δομημένης και σταθερής παραγωγικής πυραμίδας, στην οποία παραμένει ένα κομμάτι της βάσης της παραγωγής. Ο καλλιτέχνης μπορεί να εργάζεται ως και χρόνια για να τελειοποιήσει το όραμά του. Ο Frederic Back δούλευε πέντε χρόνια το L Homme qui plantait les arbres [Ο άντρας που φύτευε δέντρα] (1987) διότι επιθυμούσε να δημιουργήσει όλα τα σχέδια μόνος του προσπάθεια ιδιαίτερα επίπονη για ένα έργο διάρκειας 30 λεπτών, σε μία περίοδο μάλιστα που η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών αρχίζει να γίνεται ευρεία στον χώρο του animation. Το καλλιτεχνικό animation, είναι μία προσωπική, μοναχική διαδρομή και έρχεται σε αντίθεση με το εμπορικό animation που κατασκευάζεται βασισμένο στις αρχές του Taylor και την λεγόμενη αλυσίδα παραγωγής, όπου η μοναδικότητα του εργαζόμενου είναι ανάθεμα και κάθε άλλο παρά επιθυμητή 2. Ο καλλιτέχνης ωστόσο πολλές φορές αποζητά την βοήθεια ή και την συνεργασία κατά την δημιουργική διαδικασία. Παραδείγματα αποτελούν η περίπτωση του Alexander Alexeieff και της συζύγου του Claire Parker, με την οποία μοιράζεται τα εύσημα της εφεύρεσης του πίνακα με καρφίτσες, του Norman McLaren που συνεργάζεται με την σύζυγό του Evelyn Lambart. Υπάρχουν καλλιτέχνες που εργάζονται εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά ως ισότιμοι συνδημιουργοί, όπως οι Αδερφοί Quay και οι Αδερφοί Fleischer. Τελευταία περίπτωση συνεργασίας, είναι αυτή που έχει ο Yuri Norstein εκτός από την σύζυγό του Francesca Yarbusova, με τον εικονολήπτη Alexander Zhokovsky. Ο Norstein έχει επίγνωση του ρόλου του συνεργάτη του, ο οποίος συνεισφέρει σε πολλούς τεχνικούς τομείς. «Πάντα κάνω το animation μόνος, αλλά συνεργάζομαι με έναν εικονολήπτη. Φυσικά όλες οι ιδέες είναι δικές μου, αλλά η δουλειά του εικονολήπτη είναι τόσο σημαντική και δύσκολη που θα ήταν αδύνατο να μην συζητάω μαζί του ή να δουλεύω χωρίς αυτόν. Αυτή περιλαμβάνει τον φωτισμό, τα ζουμ, τις κινήσεις της κάμερας, το πώς θα αποφεύγεις τις αντανακλάσεις στις γυάλινες πλάκες, την ποιότητα του φιλμ, την εμφάνιση του φιλμ» 3. Πρωταρχική επιλογή του animator είναι αυτή του μέσου και της τεχνικής με τα οποία θα εργαστεί. Αν και οι περισσότεροι παραμένουν πιστοί στο μέσο που επιλέγουν, υπάρχουν αρκετοί που αρέσκονται στον πειραματισμό και στην συνεχή αναζήτηση τρόπων έκφρασης. Τυπικό παράδειγμα της δεύτερης περίπτωσης είναι ο Norman McLaren, που έχει ασχοληθεί με διαφορετικά είδη, προσδίδοντας στο 2 Furniss M., Art in Motion, σσ Το παράθεμα στο Furniss M., ό.π., σ

9 καλλιτεχνικό του λεξιλόγιο μια εικαστική τόλμη, μία αισθητική πολυμορφικότητα και έναν τεχνικό πλουραλισμό, που συναντάται σπάνια στην βιομηχανία του animation. Το animation χωρίζεται σε δύο κατηγορίες με βάση την σχέση του με τον χώρο. Το δύο διαστάσεων ή 2D, που έχει ύψος, μήκος, αλλά όχι βάθος και στηρίζεται κυρίως στη ζωγραφική και το σκίτσο, τα οποία μπορούν να επιτευχθούν με ποικίλους τεχνικούς τρόπους. Το τριών διαστάσεων ή 3D εκτείνεται στον χώρο και χρησιμοποιεί αντικείμενα που έχουν όγκο. Στο 3D animation η κάμερα τοποθετείται απέναντι από το σκηνικό, σε έναν οριζόντιο νοητό άξονα, προσδίδοντάς του αρκετές ομοιότητες με τον live-action κινηματογράφο, με τον οποίο μοιράζεται ορισμένες κοινές αισθητικές αρχές, όσο αφορά την κάμερα και την επιλογή της θέσης που αυτή θα κατέχει κατά την διάρκεια της φωτογράφησης. Συνήθως χρησιμοποιείται η τεχνική του stop-motion, κατά την οποία το αντικείμενο μετακινείται με μικρές μεταβολές που καταγράφονται δίνοντας μετέπειτα, κατά την προβολή, την ψευδαίσθηση της κίνησης. Σε αντίθεση με τον κινηματογράφο, στον οποίο χρησιμοποιείται η απευθείας και συνεχή κινηματογράφηση, στο animation η καταγραφή είναι αποσπασματική. Στο 2D animation, η φωτογράφηση γίνεται με την κάμερα τοποθετημένη σε ένα κατακόρυφο άξονα με τα ζωγραφισμένα χαρτιά ή ζελατίνες πάνω σε ένα τραπέζι, το χώρο εργασίας του καλλιτέχνη. Η φωτογράφηση δεν μπορεί να είναι μετωπική, όπως στην περίπτωση του 3D animation, διότι η χρήση εναλλακτικών υλικών και πρακτικά θέματα θα περιέπλεκαν το έργο του καλλιτέχνη (π.χ. ροή χρωμάτων, θέματα φωτισμού, προβλήματα από την βαρύτητα κ.α.). 1. Animation Δύο Διαστάσεων α. Κινούμενα σχέδια: Θεωρείται η πιο κοινή και η πιο γνωστή τεχνική του 2D animation, έχοντας δώσει μάλιστα πολλές φορές και εσφαλμένα την ονομασία της σε ολόκληρη την γκάμα του animation και ταυτίζοντάς το με μία διασκέδαση που απευθύνεται αποκλειστικά σε θεατές νεαρής ηλικίας. Αρχικά, οι animators χρησιμοποιούσαν χαρτιά και ριζόχαρτα, όπου μετέφεραν ολόκληρο το σχέδιο, φόντο και χαρακτήρες, διαφοροποιώντας όμως ελάχιστα το επόμενο σε σχέση με το προηγούμενο. Αυτή η χρονοβόρα και κουραστική επανάληψη, είχε ως αποτέλεσμα, είτε να χάνονται λεπτομέρειες με την μεταφορά, είτε το αρχικό σχέδιο να είναι ηθελημένα απλουστευμένο, ώστε να διευκολύνεται η 8

10 εργασία του καλλιτέχνη. Η δεκαετία του 1910 μπορεί να θεωρηθεί ως ορόσημο στην εξέλιξη του animation, λόγω των ευρημάτων που συνέβαλαν στην εξέλιξή του. Η εφεύρεση της ζελατίνης από νιτρικό άλας από τον Earl Hurd, παρέχει στον δημιουργό ένα υλικό εύκαμπτο, και διαφανές, που αντίθετα με τα ριζόχαρτα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλαπλές στρώσεις και δεν είναι ορατή η υφή του. Παρά τα μειονεκτήματα των αρχικών ζελατίνων (κοστίζουν ακριβά σε σχέση με τα χαρτιά, είναι ευαίσθητες στο φως με αποτέλεσμα να κιτρινίζουν, είναι ευπαθείς στην ζέστη με αποτέλεσμα να φλέγονται), τα στούντιο τις ενσωματώνουν στην δημιουργική διαδικασία, διότι αντιλαμβάνονται την ευεργετική ορμή που μπορούν να προσφέρουν στο σύστημα παραγωγής. Μάλιστα οι πιο μικρές εταιρίες παραγωγής, μην μπορώντας να αντεπεξέρθουν οικονομικά σε μαζική αγορά, εφαρμόζουν ευρέως ορισμένα τεχνάσματα εξοικονόμησης χρημάτων, με κυριότερο τον καθαρισμό και την χρησιμοποίηση εκ νέου της ζελατίνης. Τα οικονομικά εμπόδια όμως αίρονται την δεκαετία του 1930, όταν η εφεύρεση δεν υπόκειται πλέον στον νόμο για τα δικαιώματα του δημιουργού και έτσι η χρήση της γίνεται αποκλειστική και μαζική. Μόνο κατά την δεκαετία του 1950 έχουμε την αντικατάσταση της αρχικής ουσίας με την οποία φτιάχνεται η ζελατίνη από το οξικό άλας και την αντιμετώπιση με τον τρόπο αυτό, όλων των προβλημάτων που προκαλούσε η αρχική μορφή. Επιπρόσθετα, μια ακόμη αλλαγή της δεκαετίας του 1910 προέρχεται από τον Καναδό Raoul Barré, ο οποίος ξεκινά την εφαρμογή του «slash system». Το συγκεκριμένο διαχωρίζει το εκάστοτε σχέδιο σε σχεδιαστικές δομικές ενότητες, τον ακίνητο ή ελάχιστα μεταβαλλόμενο φόντο και τους κινητούς χαρακτήρες που πρέπει να διαφοροποιούνται σε κάθε καρέ. Η κάθε ενότητα πλέον σχεδιάζεται σε διαφορετική επιφάνεια, κατά προτίμηση σε ζελατίνη, για βελτιωμένο αποτέλεσμα. Σε κάθε φωτογράφηση ο animator δεν χρειάζεται να αλλάζει όλα τα συνδετικά στοιχεία της εικόνας, παρά μόνο αυτά που διαφοροποιούνται, διατηρώντας τα υπόλοιπα ως έχουν. Ο ίδιος βελτιώνει επίσης το σύστημα φωτογράφησης προσθέτοντας τρύπες στο πάνω ή στο κάτω μέρος του εκάστοτε χαρτιού, σταθεροποιώντας το και ευθυγραμμίζοντάς το, λαμβάνοντας έτσι ένα καλύτερο αποτέλεσμα κατά την διάρκειά της. Το τελευταίο συστημα ονομάζεται «perf and peg». Τα πρώτα animation είναι χωρίς ήχο και μόνο το 1928, ο Disney, πρωτοπόρος στον τομέα των τεχνικών εφαρμογών, παρουσιάζει το πρώτο κινούμενο σχέδιο, με συγχρονισμένο ήχο. Συνειδητοποιώντας ότι έχει να αντιμετωπίσει ένα κοινό διψασμένο για εικόνες που απαιτεί όλο και καλύτερες απεικονίσεις, ο Disney 9

11 στηρίζεται σε τεχνικούς μηχανισμούς που του επέτρεπουν να πραγματώσει το όραμά του. Οι καινοτομίες του στον τομέα της τεχνικής είναι πολυάριθμες με σημαντικότερες το σύστημα τεχνικόλορ και την πολυεπίπεδη κάμερα που βοηθά στην διατήρηση της προοπτικής στην κινούμενη εικόνα. Με το παραπάνω τέχνασμα προσθέτει τον επιθυμητό ρεαλισμό, δημιουργώντας ένα animation που έχει ως σημείο αναφοράς τον live-action κινηματογράφο, στερώντας του όμως ταυτόχρονα την αυτοτέλεια και την ιδιαίτερη εικαστική και εκφραστική γλώσσα. Πάνω στις ζελατίνες οι καλλιτέχνες δουλεύουν με ειδικά μελάνια, χωρίς να αποκλείονται σε ειδικές περιπτώσεις τα μολύβια και τα παστέλ, τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν και να διατηρηθούν στην ζελατίνη μόνο και εφόσον αυτή έχει υποστεί ψύξη. Είδη σχεδιασμού στο κινούμενο σχέδιο: Σε σχέση με την επιλογή του ύφους του σχεδιασμού πάνω στην ζελατίνη, μπορούν να προσδιοριστούν δύο κυρίαρχες τάσεις στον χώρο στο κινούμενο σχέδιο που ανταγωνίζονται σε αισθητικό, ιδεολογικό και οικονομικό επίπεδο, το πλήρες (full) και το μερικό (limited) σχέδιο. Οι παραπάνω τύποι οριοθετούνται από τέσσερα κριτήρια που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο κινούνται οι εικόνες, την μεταμόρφωση των μορφών, την κυριαρχία των οπτικών και ηχητικών συστατικών της εικόνας και τέλος τον αριθμό των εικόνων που απαιτεί το animation 4. Πλήρες κινούμενο σχέδιο: Το πλήρες χαρακτηρίζει την παραγωγή της εταιρίας του Disney που δίνει έμφαση στον οπτικό χαρακτήρα του animation. Το φόντο είναι περίτεχνο, με λεπτομέρειες και με μία προσπάθεια ρεαλιστικής απεικόνισης. Οι χαρακτήρες ακολουθούν τους φυσικούς και τους οπτικούς κανόνες μεγαλώνουν σε αναλογίες όταν πλησιάζουν την κάμερα, διότι κινούνται μέσα σε μία αναπαράσταση του τρισδιάστατου χώρου, την οποία προσπαθεί να επιτύχει ο καλλιτέχνης εφαρμόζοντας τον σχεδιασμό του πάνω στους άξονες χ, ψ και ω, με τον τελευταίο να υποδηλώνει το βάθος. Αν και το πλήρες σχέδιο εφαρμόζεται μέσα σε βιομηχανικά πλαίσια, δεν χρησιμοποιεί τους λεγόμενους «κύκλους κίνησης» 5, την επανάληψη δηλαδή ήδη σχεδιασμένων κινήσεων σε περισσότερες από μία περιπτώσεις. Η παραπάνω μέθοδος 4 Furniss M., ό.π., σ Furniss M., ό.π., σ

12 είναι διαδεδομένη, διότι εξοικονομεί χρόνο, επομένως και χρήματα στην εταιρία που την εφαρμόζει. Το πλήρες κινούμενο σχέδιο για την καλύτερη ροή του οπτικού αποτελέσματος χρησιμοποιεί περίπου 24 διαφορετικές εικόνες το δευτερόλεπτο, την αναλογία δηλαδή που χρησιμοποιεί και ο live-action κινηματογράφος. Μερικό κινούμενο σχέδιο: Η UPA (United Productions of America), ιδρύεται το 1943, μετά από μία απεργία στην εταιρία Disney και την αποχώρηση από εκεί τριών εργαζομένων το 1941, των Dave Hilberman, Zachary Schwartz, Stephen Bosustow. Η εταιρία έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με την Disney και με ό,τι αυτή πρεσβεύει. Στο βιομηχανικό πρότυπο παραγωγής, προτάσσει το ενδιαφέρον για τον καλλιτέχνη και αναδεικνύει το προσωπικό ύφος του εκάστοτε δημιουργού. Ο σχεδιασμός είναι λιτός, σχεδόν μινιμαλιστικός, επηρεασμένος από τους μοντέρνους εικαστικούς δημιουργούς. Ο χώρος υπονοείται -παρά δημιουργείται με προοπτική, αποκλειστικά με την χρήση χρώματος. Τα αντικείμενα τις περισσότερες φορές δεν έχουν όγκο και δεν χρησιμοποιούνται σκιαγραφήσεις. Πρόκειται για επίπεδες οντότητες με έντονα περιγράμματα που δεν περιορίζουν το χρώμα, το οποίο μπορεί να ξεφεύγει ή να μην τα γεμίζει ικανοποιητικά, όπως γίνεται στο πλήρες κινούμενο σχέδιο (Εικ.1). Σε ιδεολογικό πλαίσιο, η UPA διεπόταν από ένα φιλελεύθερο πνεύμα που πριμοδοτούσε την ατομική πρωτοβουλία και δημιουργία. Ο Jules Engel, ζωγράφος και animator, ο οποίος συνεργάστηκε στην Φαντασία του Disney προτού εργαστεί για την UPA, σημειώνει το κλίμα που επικρατούσε στην εταιρεία, η οποία τονίζει τον ρόλο και την σημασία που επιδίδει στον καλλιτέχνη μόλις από την ονομασία της. «Ο καθένας ήταν σεβαστός ως καλλιτέχνης μέσα στο δικό του πεδίο, και όλοι είχαμε εξίσου την ίδια παρουσία. [ ] Ήμασταν όλοι στο ίδιο επίπεδο- χωρίς δεύτερη κατηγορία Νομίζω ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά στην βιομηχανία που κάποιος δοκίμαζε ένα σύστημα δίχως ιεραρχία» 6. Το επόμενο παράδειγμα μερικού σχεδίου προέρχεται από την Ευρώπη και είναι η επονομαζόμενη Σχολή του Ζάγκρεμπ. Με κυριότερους αντιπροσώπους τους Dusan Vukotic και Nikola Kostelac, οι οποίοι εφαρμόζουν έναν μινιμαλιστικό σχεδιασμό, όπου η απλοποίηση των μορφών τείνει να τις μετατρέψει σε σύμβολα. Το λιτό έργο από όπου απορρέει μία σχεδιαστική σχεδόν γραφιστική οικονομία, είναι 6 Το παράθεμα στο Furniss M., ό.π., σσ

13 αποτέλεσμα ταυτόχρονα μιας οικονομικής αναγκαιότητας και μιας αισθητικής επιλογής, επηρεασμένης από τις σπουδές των καλλιτεχνών- οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν απόφοιτοι της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Ζάγκρεμπ- και από το προσωπικό τους γούστο, που είναι προσανατολισμένο προς την μοντέρνα τέχνη (Εικ.2). β. Ζωγραφικές τεχνικές: Η χρήση της ζελατίνης χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των έργων που δημιουργούνται μέσα σε στούντιο. Ορισμένοι όμως καλλιτέχνες επιλέγουν εναλλακτικές τεχνικές για το έργο τους. Η ενασχόλησή τους με τις Καλές Τέχνες τους επιτρέπει να πειραματίζονται με τις τεχνικές που εφαρμόζουν και να προσεγγίζουν το animation ως μία «προέκταση» 7 των άλλων Τεχνών. Ακολουθώντας ζωγραφικές πρακτικές, προτιμούν να χρησιμοποιούν τα παστέλ, τη σινική μελάνι, το κάρβουνο και των διαφορετικών υφών χαρτιά. Η πιο διαδεδομένη όμως εναλλακτική τεχνική animation, με βάση τον αριθμό των έργων, είναι η ζωγραφική πάνω σε γυάλινη επιφάνεια ή σε πλεξιγκλάς. Αμφότερα οι επιφάνειες επιλέγονται αρχικά για την πρακτική τους διάσταση, διότι διευκολύνουν τη ροή και την επεξεργασία των χρωμάτων πάνω τους. Τα υλικά που θα επιλέξει ο καλλιτέχνης διαφοροποιούν το αποτέλεσμα του έργου του. Οι νερομπογιές και τα μελάνια, προσθέτουν μία διαφάνεια, μία λεπτότητα στο έργο, αλλά τους λείπει η ευπλαστότητα. Δεν είναι εύκολη η διαχείρισή τους, εφόσον στεγνώνουν γρήγορα. Αντιθέτως, τα λάδια είναι αδιαφανή, έχουν όμως μία πλαστικότητα και έναν όγκο που επιτρέπουν στον καλλιτέχνη να τα χειρίζεται και με τα χέρια του. Στα υδατοδιαλυτά υλικά, όπως οι τέμπερες, οι γκουάς και τα ακρυλικά, πολλές φορές προστίθεται γλυκερίνη, η οποία δεν επηρεάζει τα υφολογικά τους χαρακτηριστικά, αλλά επιβραδύνει τον χρόνο που παραμένουν σε ρευστή μορφή, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό την επεξεργασία τους. Η τοποθέτηση της φωτεινής πηγής μπορεί επιπρόσθετα να επιδράσει στο αποτέλεσμα του χρωματισμού του έργου. Όπως αναφέρει η Wendy Tilby σε έναν δεκάλογο πρακτικών συμβουλών για τους ενδιαφερόμενους και επικείμενους animators, «ο φωτισμός από πάνω θα δώσει φωτεινότητα στα χρώματα, ενώ ο 7 Furniss M., ό.π., σ

14 φωτισμός από κάτω θα τα μειώσει» 8. Η ίδια τονίζει ως κατακλείδα της λίστας της το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό της ζωγραφικής σε γυαλί: «Είναι ιδανικό για να μεταμορφώνεις, να δίνεις ζωντάνια σε σκηνές μετάβασης» 9. Η άμεση εμπλοκή του animator με το υλικό το οποίο διαμορφώνεται πάνω στην γυάλινη επιφάνεια, τον ωθεί σε μία συνεχή μεταμόρφωση των χαρακτήρων. Δεν υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες ζωγραφισμένες εικόνες, αλλά μία εικόνα που μεταβάλλεται, διαμορφώνεται, σε μία διαρκή εξέλιξη με αρκετά έντονο το στοιχείο του αυθορμητισμού. Η καταγραφή της όλης διαδικασίας είναι εν τέλει και το τελικό έργο. Σε σύγκριση με το κινούμενο σχέδιο, στο τέλος ο animator δεν βρίσκεται μπροστά στο έργο του και μπροστά στα σχέδια των οποίων έχει κάνει την φωτογράφηση. Βρίσκεται μπροστά μόνο στο τελευταίο καρέ του έργου του και στην καταγραφή της διαδικασίας, που τίποτα δεν έχει παραμείνει για να την θυμίζει. Η εφήμερη ύπαρξη του πρωτεύοντος υλικού, δημιουργεί μία ιδιότυπη σχέση με τον χρόνο και με την όλη καλλιτεχνική πρακτική. Ο καλλιτέχνης εργάζεται απομονωμένος πάνω στα υλικά του, χωρίς την συνδρομή βοηθών που θα δυσχέραιναν την ολοκλήρωση του έργου. Ο πάγκος εργασίας μπορεί να είναι περιτριγυρισμένος από φώτα και τοποθετημένος κάτω από την κάμερα που θα φωτογραφίζει κάθε μετατροπή και μεταμόρφωση. Ταυτίζεται όμως με το καβαλέτο του καλλιτέχνη και με τον καμβά εργασίας του. Όπως και στην περίπτωση της ζωγραφικής, μετά την περάτωση του έργου λίγα ίχνη μας θυμίζουν την διαδικασία. Σε αντίθεση όμως με αυτή, στο animation έχουμε τις αποδείξεις και τις αποτυπώσεις της. Ορισμένα έργα που έχουν πραγματωθεί με την παραπάνω τεχνική είναι το «Divertimento » του Clive Walley με λάδια σε γυαλί, το The Street [Ο Δρόμος] (1976) της Caroline Leaf με τέμπερες και γκουάς πάνω σε γυαλί, το The Old Man and the Sea [Ο Γέρος και η Θάλασσα] (1999) του Aleksandr Petrov (Εικ.3) στο οποίο το λάδι εκπλήσσει με την διαφάνειά του, το Felix in Exile [Ο Φελίξ στην Εξορία] (1994) του William Kentridge, όπου χρησιμοποιείται κάρβουνο σε χαρτί. Τα παραδείγματα είναι σχετικά πρόσφατες δουλειές που έγιναν από καλλιτέχνες που έχουν διαλέξει με πλήρη επίγνωση το μέσο τους, κάνοντας μια συνειδητή επιλογή, σε μία περίοδο, όπου οι δυνατότητες και οι ικανότητες των προγραμμάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών μπορούν να προσομοιώσουν σχεδόν όλες τις τεχνικές. Ιδιαίτερη αναφορά οφείλουμε στην περίπτωση του Πολωνού Dumala Piotr, ο οποίος 8 [18/5/2013]. 9 Στο ίδιο. 13

15 έχοντας μία εκπαίδευση γλύπτη, χρησιμοποιεί γύψινες πλάκες τις οποίες χρωματίζει μαύρες και μετά τις χαράζει με λεπτές βελόνες. Η μέθοδος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χαρακτική, όμως ο δημιουργός την αναπτύσσει περαιτέρω επιχρωματίζοντας εκ νέου μαύρη την πλάκα και συνεχίζοντας να δουλεύει σε αυτή και να καταγράφει τις διαφοροποιήσεις. Με αυτή την καθαρά πλαστική διαδικασία έχει μεταφέρει στο έργο του Franz Kafka [Κάφκα] (1992) την καφκική ατμόσφαιρα (Εικ.4). γ. Άμεσο Animation 10 ή Animation χωρίς κάμερα: Για την καταγραφή της κίνησης στο animation θεωρείται υποχρεωτική και αναγκαία συνθήκη η χρήση της κάμερας. Η κινηματογραφική μηχανή σε αυτή την τεχνική καταργείται και ο animator μπορεί να δημιουργήσει τα έργα του απευθείας πάνω στο φιλμ, που είναι το πρωτεύον υλικό του. Πρόκειται για μία πρωτοποριακή τεχνική που ενισχύει τον πειραματισμό και δίνει έμφαση στην αυτονομία του καλλιτέχνη από το μέσο που για τους περισσότερους είναι συνώνυμο της αποτύπωσης και της καταγραφής της κίνησης. Στο «άμεσο animation» ο animator μπορεί να ζωγραφίσει ή να χαράξει πάνω σε καθαρό, άγραφο φιλμ, ή σε ήδη εγγεγραμμένο. Ο Len Lye στο έργο του Trade Tattoo [Εμπόριο Τατουάζ] (1937) (Εικ.5), εφαρμόζει την τεχνική πάνω στο ήδη εγγεγραμμένο φιλμ ενός ντοκιμαντέρ όπου παρουσιάζονται διάφοροι εργάτες και οι ενασχολήσεις τους. Σύμφωνα με την Furniss, αν και φαινομενικά μοιάζει μία αρκετά εύκολη τεχνική, εμπεριέχει κάποιες δυσκολίες πρακτικής φύσεως. Αυτές είναι το μέγεθος του υλικού, το τρεμούλιασμα από καρέ σε καρέ και η μοναχικότητα του καλλιτέχνη 11. Πιο συγκεκριμένα, οι animators οφείλουν να εργαστούν σε μία επιφάνεια μικρών διαστάσεων χρησιμοποιώντας είτε φιλμ 35mm είτε 70mm. Τα μικρότερα μεγέθη-format είναι απαγορευτικά ακόμα και στην περίπτωση που ο animator εργάζεται με μεγεθυντικό φακό, όπως γίνεται συνήθως. Πρόκειται για μία μικροτεχνία, που δεν συνιστάται σε καλλιτέχνες που επιδιώκουν τον σχεδιαστικό ρεαλισμό και την απεικόνιση, κάτι που οφείλεται στο δεύτερο πρόβλημα που αναφέρει η Furniss και με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι δημιουργοί. Ο σχεδιασμός γίνεται σε διαδοχικά καρέ, χωρίς να μπορεί να επιτευχθεί η επιθυμητή στο animation μερική τροποποίηση του επόμενου με βάση το προηγούμενο καρέ. 10 Μετάφραση του συνώνυμου με το «χωρίς κάμερα animation», Direct animation. 11 Furniss M., ό.π., σσ

16 Όποιος και να είναι ο βαθμός δεξιοτεχνίας του καλλιτέχνη, κάτι τέτοιο, καθ όλη την διάρκεια του έργου, είναι δύσκολο ως και ακατόρθωτο. Άρα η ροή της κίνησης δεν επιτυγχάνεται να είναι ομαλή, παρά σπασμωδική δίχως να διευκολύνεται η διαδικασία της μεταμόρφωσης των σχεδιασμένων χαρακτήρων και η ρεαλιστική απόδοση. Οι περισσότεροι animators που εφαρμόζουν την συγκεκριμένη τεχνική παραβλέπουν τα μειονέκτημά της που στα χέρια τους μετατρέπονται σε όπλο. Την επιλέγουν είτε επειδή χρησιμοποιώντας την αποφεύγουν την ρεαλιστική απεικόνιση, για την οποία αδιαφορούν, είτε για την γραφική της δύναμη. Πρωτοπόρος της τεχνικής θεωρείται ο Ιταλός φουτουριστής καλλιτέχνης Arnaldo Ginna, που επεκτείνει τις αναζητήσεις του στον τομέα της κίνησης, η οποία κατέχει πρωταρχική θέση στους καλλιτεχνικούς πειραματισμούς του κινήματος. Μαζί με τον αδερφό του Bruno Corra ζωγραφίζουν πάνω σε φιλμ ήδη από το Δυστυχώς όμως τα έργα αυτά έχουν χαθεί. Οι πιο συνεπείς δημιουργοί, οι οποίοι εργάστηκαν με την τεχνική και πραγμάτωσαν ένα ικανοποιητικό όγκο έργων, είναι ο Νεοζηλανδός Len Lye και ο Σκώτος πολιτογραφημένος Καναδός Norman McLaren. Σε αντίθεση με τους Ιταλούς οι οποίοι χρησιμοποίησαν την τεχνική καθαρά για πειραματικούς σκοπούς, οι τελευταίοι την έχρισαν ως το μέσο τους και την γνωστοποίησαν στο κοινό μέσω των έργων τους. Ο Len Lye την χρησιμοποιεί το 1935 στο A Colour Box [Χρωματιστό Κουτί], ένα διαφημιστικό σποτάκι με ευρεία προβολή. Το 1959 ο Norman McLaren παρουσιάζει το εγχειρίδιο Cameraless Animation: A technique developed at the National Film Board of Canada [Animation χωρίς Κάμερα: μια τεχνική που αναπτύχθηκε στο Εθνικό Κινηματογραφικό Συμβούλιο Καναδά], ως έναν οδηγό για οποιοδήποτε ενδιαφέρεται για την τεχνική και επιθυμεί να την ασκήσει. Το βοήθημα αποτελείται από 2 πρακτικά, εκλαϊκευμένα μέρη καλλιτεχνικών συμβουλών. Στο πρώτο δίνονται τεχνικές οδηγίες που αφορούν τα υλικά και τον εξοπλισμό. Μάλιστα με χιουμοριστική διάθεση από τα πρώτα πράγματα που αναφέρονται ως απαραίτητα, είναι η καρέκλα και το τραπέζι στα οποία θα καθίσει ο καλλιτέχνης 12. Στο δεύτερο μέρος προτείνει την κατασκευή ενός περίπλοκου μηχανισμού, μιας ιδιαίτερης οπτικής κατασκευής που διευκολύνει την όλη διαδικασία και απαρτίζεται από καθρέπτες, φακούς, πρίσματα κ.α. 13 Σύγχρονοι δημιουργοί γίνονται συνεχιστές της παρακαταθήκης των προηγούμενων γενεών, παρόλη την κυριαρχία της ψηφιακής τεχνολογίας και των 12 σ. 2, [25/5/2013]. 13 Στο ίδιο, σ

17 αλλαγών που έχουν επιβληθεί στις παγκόσμιες αγορές. Έτσι ενώ οι κατασκευαστικές εταιρίες φιλμ έχουν σταματήσει την παραγωγή ορισμένων format και σταδιακά το φιλμ θα περάσει στην ιστορία ως ένα ξεπερασμένο και πεπαλαιωμένο υλικό και μέσο, ο Richard Reeves και η Barbel Neubauer αντιστέκονται. Ο πρώτος με τα έργα του Linear Dreams [Γραμμικά Όνειρα] ( ) και Aura [Αύρα] (2006) όπου ο ήχος είναι επίσης ζωγραφισμένος και όχι καταγεγραμμένος σύμφωνα με τη συνήθη τεχνική και η γερμανίδα δημιουργός του Moonlight [Σεληνόφως] (1997) (Εικ.6) και του Passage [Πέρασμα] (2002) η οποία επιλέγει να χρησιμοποιεί μαύρο φιλμ. δ. Cut-out και collage: Πρόκειται για την πιο οικονομική τεχνική animation και μία από τις παλαιότερες με πρωτοπόρο τον Emile Cohl 14 που εκτός από τα κινούμενα σχέδια, ασχολήθηκε με τα cut-outs δημιουργώντας το πρώτο έργο με αυτή την τεχνική στην ιστορία του animation, το En Route [Καθοδόν] (1910). Οι χαρακτήρες αντί να ζωγραφίζονται φτιάχνονται από ντεκουπαρισμένο 15 χαρτί και τροποποιούνται από καρέ σε καρέ. Η διάρκεια της προετοιμασίας είναι πολύ μικρότερη από αυτή των κινουμένων σχεδίων. Τα κινούμενα σχέδια είναι μία χρονοβόρα διαδικασία ως προς την προετοιμασία τους αντ αυτού στα cut-outs ο δημιουργός προετοιμάζει τις φιγούρες, τις οποίες τροποποιεί καθ όλη την δημιουργική διαδικασία, κερδίζοντας χρόνο και χρήμα. Μάλιστα οι περισσότεροι καλλιτέχνες κατασκευάζουν ξεχωριστά κάθε μέρος από το οποίο απαρτίζονται οι φιγούρες και όχι μία ολοκληρωμένη που είναι άκαμπτη και άρα πιο δύσκολη στην μεταχείριση. Τα μέρη συναρμολογούνται ανάλογα με τις ανάγκες κατά την διάρκεια της φωτογράφησης. Ο Norstein προδίδει λεπτομέρειες και μυστικά της τεχνικής με την οποία έχει πραγματώσει το αριστούργημά του Tale of Tales [Το παραμύθι των Παραμυθιών] (1979), το οποίο έχει ψηφιστεί ως το καλύτερο animation όλων των εποχών 16. «Οι χαρακτήρες γίνονται από μικρά κομμάτια ζελατίνης, που κινώ με ένα τσιμπιδάκι κάτω από την κάμερα. Από την άλλη μεριά κάθε μέρους, κολλάμε μικρά κομμάτια αλουμινίου, για να μην συρρικνωθούν κάτω από τα φώτα. Τα μέρη δεν είναι ενωμένα, γιατί προτιμώ 14 ( ), Γάλλος, εικονογράφος και animator. Πρωτοπόρος σε τεχνικό επίπεδο, ήταν ο πρώτος που κινηματογραφεί καρέ-στοπ-καρέ μία σειρά από σχέδια. Από τα πιο γνωστά του έργα η Fantasmagorie [Φαντασμαγορία] (1908). 15 Χαρτί κομμένο στο περίγραμμα. 16 Στην Ολυμπιάδα του animation του 1984 που έγινε στο Los Angeles. 16

18 να είμαι όσο το δυνατόν πιο ελεύθερος και να δουλεύω όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Μετά ζωγραφίζουμε τους χαρακτήρες. Η ζελατίνη βάφεται πρώτα με λευκή μπογιά πάνω στο στρώμα της οποίας χρωματίζουμε με ακουαρέλα. Αφήνουμε τα κομμάτια να είναι διάφανα στις άκρες ώστε τα τελειώματά τους να μην είναι ορατά» 17. Φυσικά ο καλλιτέχνης μπορεί να χρησιμοποιεί προκατασκευασμένες εικόνες εντάσσει συνεπώς την τεχνική του collage στην καλλιτεχνική του δημιουργία, εξελίσσοντας με τον τρόπο αυτό, μία τεχνική που έγινε ευρύτερα γνωστή από τους κυβιστές και θεωρείται συνυφασμένη με την καλλιτεχνική πρωτοπορία. Ο Πολωνός δημιουργός Jan Lenica δηλώνει: «πάντα μου άρεσε να κινούμαι στην περιφέρεια της τέχνης, στο σταυροδρόμι των ειδών [ ] μου άρεσε [ ] να συνδυάζω στοιχεία που έμοιαζαν απόμακρα, αν όχι ετερόκλητα, να καλύπτω τα όρια ανάμεσα σε γειτονικές περιοχές, να μεταφυτεύω υψηλές ιδιότητες σε ταπεινά είδη, σε λίγα λόγια- η παραπλάνηση» 18. Με τις παραπάνω φράσεις αναφέρεται στις εικαστικές του αναζητήσεις που σχετίζονταν με την γραφιστική, την εικονογράφηση, και φυσικά με το animation. Θα μπορούσε όμως κάλλιστα να αναφέρεται στην επιλογή των cut-outs και του collage ως βασικών τεχνικών για την πραγμάτωση του έργου του. Στο έργο που υπογράφει ως συνδημιουργός με τον επίσης Πολωνό και animator Walerian Borowczuk Once Upon a Time [Μια φορά και έναν Καιρό] (1957) (Εικ.7), συνυπάρχουν αρμονικά τα γεωμετρικά cut-outs με collage εικόνων από περιοδικά. Στο προσωπικό του έργο Labyrinth [Λαβύρινθος] (1963) (Εικ.8), ο βασικός χαρακτήρας, ένας ιπτάμενος Ίκαρος σε αναζήτηση της ελευθερίας, περιτριγυρίζει σε έναν πολεοδομικό λαβύρινθο από κτήρια μπαρόκ και Art Nouveau. Πρόκειται για μία αλληγορία, δημιουργία ενός προβληματισμένου καλλιτέχνη που ενεργεί μέσω της τέχνης του εναντίον ενός καταπιεστικού καθεστώτος. Ο Ούγγρος Sandor Reisenbuchler προέρχεται από τον χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών και αυτό του επιτρέπει να έχει μία περισσότερο γραφιστική προσέγγιση στο animation. Χρησιμοποιεί ντεκουπαρισμένα χαρτόνια στο πρώτο μέρος της τριλογίας του The Abduction of the Sun and the Moon [Η Αρπαγή του Ήλιου και του Φεγγαριού] (1968) που βασίζεται σε ένα ποίημα του συμπατριώτη του Ferenc Juhasz. Στα υπόλοιπα μέρη της τριλογίας εφαρμόζει μία ιδιαίτερη τεχνική με collage από φωτογραφίες. Στο The Age of Barbarians [Ο Καιρός των Βαρβάρων] 17 Το παράθεμα στο Furniss M., ό.π., σσ /eo_event_asset_publisher/ean5/content/jan-lenica, [30/5/13]. 17

19 (1970) και στο Year 1812 (War and Peace) [1812: Πόλεμος και Ειρήνη] (1972) συμπορεύονται ο πολιτικός σχολιασμός και η ιδιόμορφη δυναμική της εικόνας, που τις περισσότερες φορές είναι στατική ή κινείται με αργή ταχύτητα. Η τεχνική του collage με φωτογραφίες στηρίζεται σε μία τεχνική παραλλαγή που αφορά τον τρόπο κινηματογράφησης: η κάμερα είναι αυτή που κινείται και όχι η εικόνα όπως συνήθως. Μία γνωστή εφαρμογή της τεχνικής πραγματοποιήθηκε από το National Film Board of Canada. Πρόκειται για το έργο City of Gold [Χρυσή Πόλη] (1957) των Tom Daly, Colin Low και Wolf Koening, οι οποίοι χρησιμοποιούν σύγχρονες εκτυπώσεις από αρνητικές πλάκες του περασμένου αιώνα. Τα συγκεκριμένα παραδείγματα αναφέρονται σε έργα τα οποία είναι φωτισμένα από πάνω, έτσι ώστε ο θεατής να μπορεί να βλέπει και να περιεργάζεται τα χρώματα, τις υφές και τα υλικά. Οι παραπάνω δημιουργοί, παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις ενδιαφέρονται για τα υλικά που χρησιμοποιούν, τα οποία τους επιτρέπουν να αποδώσουν με μεγαλύτερη και ικανοποιητικότερη σαφήνεια τις προθέσεις τους και τους στόχους τους. Ωστόσο ορισμένοι καλλιτέχνες προτιμούν τα ντεκουπαρισμένα χαρτόνια να είναι φωτισμένα από κάτω, δίνοντας μία ομοιόμορφη μαύρη φιγούρα, μία σκιά με απολύτως ευκρινή περιγράμματα. Καινοτόμος διαμορφωτής της τεχνικής είναι η Γερμανίδα Lotte Reiniger, που διευρύνει αισθητικά και τεχνικά το μέσο. Ένδεκα χρόνια πριν ο Disney παρουσιάσει την Χιονάτη και τους Επτά Νάνους (1937), το πρώτο μεγάλου μήκους animation έργο με κινούμενα σχέδια, η Reiniger τελειώνει το έργο The Adventures of Prince Achmed [Οι Περιπέτειες του Πρίγκιπα Αχμέντ] (1926) (Εικ.9), έπειτα από τρία χρόνια συνεχούς εργασίας, κοπής, συναρμολόγησης χαρακτήρων και κινηματογράφησης. Αρωγός στην πραγμάτωση του οράματός της είναι η προσωπική της εφεύρεση Tricktisch, μία πολυεπίπεδη κάμερα που της επιτρέπει να εργάζεται δημιουργώντας προοπτική. Η ίδια αναφέρει: «ενώ εγώ τον [πρίγκιπα Αχμέντ] μετακινούσα πάνω στο άλογό του αργά πάνω στην γυάλινη πλάκα, ο ζωγράφος Ruttmann έπρεπε να τον τρομάζει με ζωγραφισμένα φώτα. Έπρεπε να εφεύρει καπνό και φλόγες με αντανακλάσεις φώτων ( ) Ο Bertolt Bartosch έπρεπε να δημιουργήσει μια καταιγίδα με κομμένο διαφανές χαρτί» 19. Η Reiniger, όπως φαίνεται και με τις δηλώσεις της, δεν εργάζεται μόνη της. Ο Carl Koch, σύζυγος της δημιουργού και μετέπειτα 19 and%20the%20art%20of%20animation.'%20(book%20chapter).pdf, σσ , [1/6/2013]. 18

20 συνεργάτης του κινηματογραφιστή Jean Renoir, χειρίζεται την κάμερα, ο Alexander Kardan και ο Walter Turck ήταν υπεύθυνοι για τα διακοσμητικά, ο Walter Ruttmann για τα ειδικά εφέ και ο Bertolt Bartosch 20 για τις θύελλες. ε. Άμμος: Το animation με άμμο στηρίζεται στην χρήση του συγκεκριμένου υλικού ή κάποιου με παρόμοια υφή, το οποίο χρησιμεύει ως σχεδιαστικό μέσο. Ο animator συνήθως τοποθετεί την άμμο πάνω σε μία φωτισμένη από κάτω επιφάνεια. Το πάχος των στρωμάτων της άμμου και το κατά πόσο επιτρέπουν να περνάει το φως, δημιουργούν τις διαφορετικές χρωματικές διακυμάνσεις. Η Caroline Leaf περιγράφει την διαδικασία: «Δουλεύω με λευκή άμμο παραλίας τοποθετημένη πάνω σε ένα κομμάτι γυαλιού φωτισμένο από κάτω και μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Το μοναδικό φως στο δωμάτιο προέρχεται από τα φώτα κάτω από την άμμο, και της επιτρέπουν να μετατρέπεται σε ένα σκουρόχρωμο όγκο σε λευκό φόντο. ( ). Όταν ετοιμάζομαι για το animation, πάντα επιζητώ γυαλί, όχι πλέξιγκλας, πάνω στο οποίο θα δουλέψω. Με την τριβή και το τρίψιμο το πλέξιγκλας δημιουργεί στατικό ηλεκτρισμό, που κάνει τους κόκκους της άμμου να αναπηδούν με έναν εκνευριστικό, ανεξάρτητο τρόπο, ιδιαίτερα σε ξηρά κλίματα, όπως το Μόντρεαλ τον χειμώνα» 21. Η τεχνική παρουσιάζει ορισμένα μειονεκτήματα σε σχέση με τις υπόλοιπες τεχνικές animation. Αυτά είτε συνδέονται με την φύση του υλικού, όπως η υγρασία, ο στατικός ηλεκτρισμός, η περιορισμένη χρωματική παλέτα είτε με την ίδια την κινηματογράφηση που δεν επιτρέπει την θέαση της κίνησης κατά την διάρκειά της. Παρ όλα αυτά, η τεχνική αντισταθμίζει τα παραπάνω με τις δυνατότητες μεταμόρφωσης που παρέχει στους εκάστοτε δημιουργούς και με την μηδενική προετοιμασία εκτέλεσης του έργου, που δημιουργείται, μεταβάλλεται σε μία αέναη εικαστική κατασκευή. Το εφήμερο χαρακτηριστικό της τεχνικής τονίζει την σημασία της όλης διαδικασίας και όχι του τελικού αποτελέσματος, που δεν είναι άλλο παρά μία στοίβα άμμου και η καταγραφή της μεταβολής. Η Gisèle Ansorge Ελβετή που χρησιμοποιεί την τεχνική μαζί με τον σύζυγό της Nag δηλώνει: «Με την ζελατίνη, τα σχέδια μένουν. Με την άμμο, κάθε εικόνα καταστρέφει την προηγούμενη. Μου 20 ( ), Γερμανός κινηματογραφιστής και animator συνεργάτης της Reiniger. Από το 1930 ζει και δημιουργεί στην Γαλλία. Γνωστός για το αριστούργημά του L idée [Ιδέα] (1933). Το επόμενο έργο του St.Francis or Nightmare and Dreams [Άγιος Φραγκίσκος ή Εφιάλτης και Όνειρα] ( ) καταστράφηκε την διάρκεια της γερμανικής κατοχής [2/6/2013]. 19

21 αρέσει αυτός ο κίνδυνος. Αν κάνεις λάθος, πρέπει να ξανακάνεις τα πάντα» 22. Ο καλλιτέχνης δεν περιορίζεται στον ρόλο του σχεδιαστή κατέχει τον ρόλο ενός performer, ενορχηστρωτή σε μία αμείωτη αφύπνιση που πρέπει να δρα με συνέπεια, συγκέντρωση και προσήλωση στον καλλιτεχνικό του στόχο. Οι δημιουργοί που χρησιμοποιούν την τεχνική της άμμου είναι αριθμητικά περιορισμένοι. Στο ζεύγος Ansorge οφείλουμε μία σειρά από έργα, όπως το Les Corbeaux [Τα Κοράκια] (1968) (Εικ.10), στο οποίο χρησιμοποιήθηκε μαύρη σκόνη. Το εικαστικό αποτέλεσμα είναι ένα ιδιότυπο μορφικό εύρημα, με κάθε κόκκο της σκόνης να διαγράφεται, να προτάσσει την οντότητά του, δημιουργώντας τον επιθυμητό χαρακτήρα μοναχά με την συμβολή των γειτονικών κόκκων. Σαν ένας ασπρόμαυρος, δυναμικός πουαντιγισμός που ωθεί και καλεί τον θεατή να αναρωτηθεί εκτός για την θεματική του έργου και για την δημιουργία του. Στον Nag Ansorge χρωστάμε και τον ορισμό που διαφοροποιεί το ίδιο το animation από τον κινηματογράφο, στην σκιά του οποίου βρισκόταν για ολάκερες δεκαετίες και που δίνει την αρμόζουσα έμφαση και σημασία στην τεχνική: «Το animation είναι κοντά στην καρδιά. Ο υπόλοιπος κινηματογράφος είναι κοντά στην νόηση και στην χρηματική σχέση. Το animation παραμένει κάτι κοπιαστικό, απλό και ανθρώπινο. Αυτό σίγουρα οφείλεται στην τεχνική. Η βραδύτητα στην δημιουργία» 23. Ο Ούγγρος Ferenc Cako δημιουργεί το The song of sand [Το τραγούδι της άμμου] (1995), ένα μονόπλανο έργο που διαφοροποιείται από τα παραπάνω φωτογραφισμένα με την τεχνική του stop-motion. Πρόκειται για μία καταγραφή σε πραγματικό χρόνο της καλλιτεχνικής διαδικασίας, με κινηματογραφημένα τα χέρια του δημιουργού την ώρα της πράξης. Η Πολωνή εικαστικός Aleksandra Korejwo προτιμά ένα διαφορετικό, αλλά οικείο υλικό που συνδέεται μάλιστα άμεσα με την γυναικεία φύση και τις γυναικείες ενασχολήσεις. Το μαγειρικό άλας, το οποίο χρωματίζει για ένα πιο πολυχρωματικό αποτέλεσμα. Ενώ το ζεύγος Ansorge χειρίζεται τα υλικά του με απλά, σχεδόν ευτελή αντικείμενα, όπως σπάτουλες, χαρτόνια, χτένες, βούρτσες και υφάσματα, η Korejwo επιλέγει φτερά από πουλιά μία τυχαία έμπνευση κατά την διάρκεια μιας επίσκεψης σε ζωολογικό κήπο Το παράθεμα στο /downloadportraitpdf/922_ansorge_fr.pdf, σ. 4, [3/6/2013]. 23 Στο ίδιο, σ [6/6/2013]. 20

22 στ. Πίνακας με καρφίτσες: Πρόκειται για την πιο σπάνια τεχνική η οποία εφαρμόζεται μοναχά από ελάχιστους δημιουργούς. Η εφεύρεση ανήκει στον Alexander Alexeieff. Στην δεκαετία του 1930 αναζητά έναν διαφορετικό τρόπο για την δημιουργία animation. Με παρακαταθήκη την εκπαίδευση χαράκτη, επιδιώκει να επιτύχει στο animation ένα παρόμοιο αποτέλεσμα, μία έντονη δηλαδή αντίθεση φωτός και σκιάς. Ο πίνακας (pinscreen) που δημιουργεί αποτελείται από καρφίτσες οι οποίες αναλόγως με την πίεση και με τον φωτισμό που δέχονται, προκαλούν την ανάλογη σκίαση. Όταν είναι όλες πιεσμένες μέσα στον πίνακα, αποδίδουν ένα λευκό χρώμα. Αντιθέτως όταν είναι στην αρχική τους θέση και δεν προεξέχουν, το μαύρο είναι το αποτέλεσμα, λόγω της σκιάς που προκαλούν. Σε αντίθεση με τα λοιπά δύο διαστάσεων animation, ο πίνακας με τις καρφίτσες φωτογραφίζεται σε κάθετη θέση. Ο αριθμός των καρφιτσών επιτρέπει την αποτύπωση αρκετών λεπτομερειών και την επιθυμητή μεταμόρφωση των χαρακτήρων. Παρά την συνεχή παραγωγή έργων, την μοναδικότητα της εφεύρεσης και τη δεξιοτεχνία του έργου The Nose [Η Μύτη] (1963) (Εικ.11), η τεχνική δεν έχει πολλούς συνεχιστές. Προσπάθειες δημοσιοποίησης, γνωστοποίησης και εξοικείωσης με την τεχνική ξεκίνησε το National Film Board of Canada το Ο Alexeieff με την συνοδοιπόρο του Parker καλούνται στον Καναδά και οργανώνουν εργαστήρια για νέους επίδοξους καλλιτέχνες. Συγχρόνως ο McLaren κινηματογραφεί ένα ντοκυμαντέρ με τίτλο Pinscreen και το Συμβούλιο αποκτά έναν πίνακα με καρφίτσες. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι το ενδιαφέρον που εκδηλώνει ο νεαρός τότε δημιουργός Jacques Drouin. Εφαρμόζει την τεχνική στο έργο που φέρει τον τίτλο Trois exercices sur l écran d épingles d Alexeieff [Τρεις Ασκήσεις στον Πίνακα με καρφίτσες του Αλεξέιεφ] (1974), τιμώντας τον δημιουργό- δάσκαλο και εφευρέτη. Μετά από χρόνια αποκλειστικής, μοναχικής δημιουργίας χρησιμοποιώντας τον πίνακα, το όνομα του είναι πλέον συνυφασμένο με την τεχνική, την οποία διδάσκει, σε μία προσπάθεια μύησης άλλων δημιουργών. Ο ίδιος σε μία συνέντευξή του δηλώνει: «Σήμερα, αντιπροσωπεύω τον πίνακα με καρφίτσες και τον προστατεύω ως κάτι ζωντανό που δεν πρέπει να αφορά μόνο εμένα» 25. Δυστυχώς το όραμά του είναι δύσκολο, αλλά έχει βρει συνεχιστή στο πρόσωπο της Michèle Lemieux. Στον κόσμο σήμερα υπάρχουν μοναχά δύο πίνακες 25 σ. 4, [2/6/2013]. 21

23 εν λειτουργία. Δημιουργία αμφότεροι του Alexeieff, ο πρώτος βρίσκεται στον Καναδά και ο δεύτερος μεγαλύτερων διαστάσεων, με καρφίτσες, ανήκει στο CNC (Centre National du Cinéma et de l image animée- [Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Κινούμενης Εικόνας]), γαλλικό φορέα για την προώθηση, την παραγωγή στον κινηματογράφο και στην κινούμενη εικόνα. Μετά την απόκτηση της Epinette 26 το 2012, το Κέντρο με την παρουσία της Lemieux διοργανώνει εργαστήρια και σεμινάρια εκμάθησης της τεχνικής με σκοπό την συνέχιση χρήσης της από άλλους δημιουργούς. Το Σάββατο 15 Ιουνίου 2013 λαμβάνει χώρα στο Annecy ένα εργαστήριο στο πλαίσιο του διεθνούς φεστιβάλ Animation που πραγματοποιείται εκεί, παραδίδοντας στα χέρια δημιουργών ένα μουσειακό αντικείμενο και εργαλείο, παραδίνοντας συγχρόνως ένα μάθημα για τον τρόπο που πρέπει να λειτουργούν οι εκάστοτε φορείς. 2. Animation Τριών διαστάσεων Όπως έχει ήδη αναφερθεί το τριών διαστάσεων animation διαφοροποιείται από το 2D σε σχέση με το πώς αντιλαμβάνεται και αντιμετωπίζει το χώρο. Ο χώρος δεν υπονοείται ζωγραφικά, αλλά υφίσταται πραγματικά μέσα σε αυτόν άλλωστε κινούνται οι εκάστοτε χαρακτήρες οι οποίοι έχουν φυσική, υλική υπόσταση και όχι μοναχά ζωγραφική ή σχεδιακή. Το αντικείμενο μετακινείται με μικρές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την προηγούμενη κινηματογράφηση και συνεπώς κατά την διάρκεια της προβολής του έργου δημιουργείται η ψευδαίσθηση της κίνησης. Η τεχνική ονομάζεται stop-motion και εφαρμόζεται ευρέως στον live-action κινηματογράφο για την πραγμάτωση διαφόρων ειδικών εφέ. Τα ειδικά εφέ σε αντίθεση με τα οπτικά εφέ, είναι αποτέλεσμα τεχνασμάτων κινηματογράφησης και όχι οποιασδήποτε επεξεργασίας που γίνεται στο πλαίσιο της μετα-παραγωγής (postproduction), όπως είναι το μοντάζ (montage), οι ειδικοί χρωματισμοί, οι βελτιώσεις εικόνας κ.α. Πατέρας των ειδικών εφέ, θεωρείται ο Γάλλος σκηνοθέτης μυθοπλασίας Georges Méliès 27, ο οποίος θέλοντας να πειραματιστεί με το καινούργιο για την εποχή του μέσο και επηρεασμένος από την προηγούμενη σταδιοδρομία του ως μάγος, τα χρησιμοποιεί εκτεταμένα για να εμφανίζει ή αντίθετα να εξαφανίζει, για να 26 Ονομασία του πίνακα. 27 ( ), Γάλλος σκηνοθέτης, πρωτοπόρος του κινηματογράφου, αναγνωρίζει γρήγορα την ικανότητα του μέσου στο να παρέχει θέαμα και διασκέδαση στο κοινό. 22

24 μεταμορφώσει αντικείμενα και ηθοποιούς. Τα διάφορα κόλπα (truc) που εντάσσει στα έργα του, βοηθούν το κοινό να κατανοήσει τον κινηματογράφο όχι μόνο ως αναπαράσταση της πραγματικότητας, αλλά ως ένα μέσο όπου η φαντασία μπορεί να βρει πρόσφορο δημιουργικό έδαφος. Το πιο γνωστό παράδειγμα της εφαρμογής της συγκεκριμένης τεχνικής στον κινηματογράφο είναι η σκηνή όπου το διαστημόπλοιο πλησιάζει την σελήνη και προσεδαφίζεται στο μάτι της, στην ταινία Voyage Dans La Lune [Ταξίδι στην Σελήνη] (1902). Παρόλο που συνήθως στο 3D animation χρησιμοποιούνται κούκλες, δεν πρέπει να το συγχέουμε ούτε με το κινηματογραφημένο κουκλοθέατρο, ούτε με τις κινηματογραφικές ταινίες με κούκλες ή μαριονέτες. Στο πρώτο γίνεται μία απλή μετωπική μαγνητοσκόπηση μιας ζωντανής παράστασης σε πραγματικό χρόνο και δεν χρησιμοποιείται καμία από τις περίπλοκες τεχνικές κινηματογράφησης του animation. Οι ταινίες με μαριονέτες, κινηματογραφούνται μεν, επίσης σε πραγματικό χρόνο, χωρίς ωστόσο ειδικά εφέ. Έχουν περισσότερες ομοιότητες με τον live-action κινηματογράφο (π.χ. το μοντάζ) παρά με το animation και την stop-motion τεχνική που είναι σχεδόν συνώνυμη με αυτό. Οι κούκλες κινούνται με την βοήθεια ανθρώπων που τις χειρίζονται με τα χέρια ή με σπάγκους. Ο θεατής βρίσκεται παρόν σε μία διαδικασία που υπονοεί την έμπρακτη συμμετοχή του χειριστή της κούκλας (οι σπάγκοι είναι ορατοί, οι κινήσεις απότομες που μοιάζουν με αναπηδήσεις), παρά την αποκρύβει. Πρόκειται για την αναίρεση, για την αποδόμηση του πρωταρχικού κανόνα του animation παρά για την πραγμάτωσή του. Αρχικός σκοπός δεν είναι η εμφύσηση ζωής στην κούκλα ώστε να μοιάζει ότι έχει αποκτήσει την δική της ζωή και πνοή, ως μία αυτόνομη ύπαρξη αντίθετα, επιθυμείται να είναι παρούσα και να δεσπόζει η τεχνική του χειρισμού παρά η απόκρυψή της. Στο animation οι κούκλες δεν είναι απλοί αντικαταστάτες ανθρώπων-ηθοποιών, είναι σχεδόν αυτόνομες οντότητες στις ταινίες, αρχική μέριμνα είναι οι κούκλες να «υποκρίνονται» μπροστά στην κάμερα, παρά να φαίνεται ότι κινούνται από κινηματογραφημένο καρέ σε καρέ 28. Κούκλες και σκηνικά: Αντί για το σκίτσο ή την ζωγραφική που έχουν πρωτεύοντα ρόλο στο 2D animation, την πρωτοκαθεδρία στο 3D κατέχουν οι κούκλες και τα διάφορα αντικείμενα. Η τεχνική παρουσιάζει περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με τις 28 Furniss M., ό.π., σ

25 πλαστικές τέχνες, παρά με τις σχεδιαστικές, εφόσον ο καλλιτέχνης πολλές φορές είναι υποχρεωμένος να πλάθει κάτω από την κάμερα για να αποδώσει την κίνηση ή την έκφραση που επιθυμεί. Για την δημιουργία των διαφορετικών φιγούρων επιλέγονται υλικά σχετικά εύπλαστα, τα οποία όμως διαθέτουν συγχρόνως και βάρος-όγκο, ώστε να παρέχουν μία σταθερότητα μέσα στο σκηνικό. Το ξύλο, η πλαστελίνη, ο πηλός με βάση το λάδι, είναι ορισμένες από τις αρχικές επιλογές. Πλέον το latex (λάτεξ) έχει αντικαταστήσει τις περισσότερες από αυτές επιλύνοντας τα πρακτικά προβλήματα που προκαλούν. Η κάθε φιγούρα διαθέτει ένα εσωτερικό σκελετό από σύρμα με εύκαμπτες αρθρώσεις από σφαιρίδια που διευκολύνουν τις κινήσεις της. Στις πιο περίπλοκες και πρόσφατες από αυτές, ο σκελετός μπορεί να είναι από ατσάλι ή αλουμίνιο. Το ξύλο ως υλικό μπορεί να μην χρειάζεται την σιδερένια εσωτερική πανοπλία, είναι όμως δύσκαμπτο. Η κάθε αλλαγή της έκφρασης μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τεχνικούς μηχανισμούς. Υπάρχει ωστόσο η περίπτωση του Τσεχοσλοβάκου Jiri Trnka, του επονομαζόμενου και «Walt Disney της Ανατολής» που αρνείται τις κινήσεις των χειλιών στις κούκλες του, αντιμετωπίζοντας αυτόν τον πρακτικό περιορισμό με περισσότερο δημιουργικές λύσεις. Ο ίδιος δηλώνει: «Από την αρχή, είχα την άποψή μου για το ύφος των κούκλων. Κάθε μία από αυτές έχει την δική της ή την δική του έκφραση, σε αντίθεση με τις άλλες κούκλες που μπορούν να αλλάζουν έκφραση μέσω τεχνικών μηχανισμών για να πετύχουν μεγαλύτερο ρεαλισμό. Ωστόσο, είδαμε στην πράξη πως αυτή η έκφραση δεν γίνεται περισσότερο ρεαλιστική, ούτε καν πιο νατουραλιστική» 29. Η πλαστελίνη και ο πηλός, ως υλικά κάτω από τα δυνατά φώτα που φωτίζουν το σκηνικό μαλακώνουν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραμορφώνονται οι φιγούρες, να αποτυπώνονται πάνω τους τα δακτυλικά αποτυπώματα του δημιουργού ή να προκαλούνται διάφορα βαθουλώματα. Ο Nick Park, σύγχρονος animator αναφέρει ότι «ενώ οι animators που χρησιμοποιούν κούκλες χρειάζεται να κουνούν μόνο τις αρθρώσεις από αυτές για να τις κινήσουν, οι animators της πλαστελίνης πρέπει να ξανασμιλεύσουν τα κινούμενα μέλη του χαρακτήρα σε κάθε καρέ» 30. Ορισμένοι δημιουργοί επιλέγουν να χρησιμοποιούν την μέθοδο της αντικατάστασης παρά αυτή της μετατροπής μπροστά στην κάμερα. Αντί να μεταβάλουν την αρχική φιγούρα, αντικαθιστούν το μεταβαλλόμενο μέρος με ένα ήδη προκατασκευασμένο. Κατά την διάρκεια της προ-παραγωγής κατασκευάζεται ένα μεγάλος αριθμός από μέλη, κυρίως κεφάλια με διαφορετικές εκφράσεις ή 29 Το παράθεμα στο Furniss M., ό.π., σ Το παράθεμα στο Furniss M., ό.π., σ

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης)

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές με ειδικό ενδιαφέρον για το ΣΧΕΔΙΟ (Ελεύθερο και Προοπτικό) και που ενδέχεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Γ' Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές με ειδικό ενδιαφέρον για το ΕΛΕΥΘΕΡΟ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ( Εικαστική και Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ Ο καλλιτέχνης μπορεί να συμπεριλάβει ή να αγνοήσει τη διάσταση του χώρου στην απεικόνιση που εκτελεί. Όταν περιγράφει το βάθος του οπτικού πεδίου με διάφορους

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά αποτελεί σήμερα την αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Αρχικά

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου. (μάθημα ενδιαφέροντος)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου. (μάθημα ενδιαφέροντος) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου (μάθημα ενδιαφέροντος) 1 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Με τη διδασκαλία του μαθήματος επιδιώκεται η μύηση των μαθητών στον κόσμο της φωτογραφίας ώστε να: 1. Αντιλαμβάνονται οι

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου

Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Καθηγήτρια ΦΕΡΦΥΡΗ ΣΩΤΗΡΙΑ Τμήμα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ - ΕΠΙΠΛΟΥ Σχεδιαστικά Προγράμματα Επίπλου Η σχεδίαση με τον παραδοσιακό τρόπο απαιτεί αυξημένο χρόνο, ενώ

Διαβάστε περισσότερα

Προάγγελοι του Κινηματογράφου

Προάγγελοι του Κινηματογράφου Προάγγελοι του Κινηματογράφου Το πρώτο βήμα έγινε από την ανακάλυψη Κινέζων σοφών πριν από 1000 περίπου χρόνια που παρατήρησαν πως μια τρύπα σε ένα παντζούρι έδινε την εικόνα ενός αναστραμμένου κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 7. ΧΡΟΝΟΣ - ΚΙΝΗΣΗ

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 7. ΧΡΟΝΟΣ - ΚΙΝΗΣΗ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 7. ΧΡΟΝΟΣ - ΚΙΝΗΣΗ Οι καλλιτέχνες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν με πολλά εφευρήματα τη στατικότητα των μέσων τους στην αναπαράσταση του πραγματικού κόσμου. Ο χρόνος και η

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΗΣ ΚΙΝΟΥΜΕΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΗΣ ΚΙΝΟΥΜΕΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Ο Μ Α Δ Α 2 3 ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΗΣ ΚΙΝΟΥΜΕΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Ε Ξ Α Ρ Χ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Κ Α Τ Ε Ρ Ι Ν Α Κ Ο Σ Μ Α Σ Σ Ω Τ Η Ρ Η Σ Κ Υ Ρ Ι Α Κ Ο Π Ο Υ Ο Υ Α Γ Γ Ε Λ Ι Κ Η Από

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Μακρή EFIAP. Copyright: 2013 Michalis Makri

Μιχάλης Μακρή EFIAP. Copyright: 2013 Michalis Makri Μιχάλης Μακρή EFIAP Copyright: 2013 Michalis Makri Copyright: 2013 Michalis Makri Less is more Less but better Copyright: 2013 Michalis Makri Ο μινιμαλισμός ορίζεται ως η εξάλειψη όλων των στοιχείων που

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Τα μηχανήματα του κινηματογράφου Τα μέλη της ομάδας Γεωργία Παρασκευοπούλου Γιώργος Ζαχαρόπουλος Γιώργος Λυμπέρης Υπεύθυνος καθηγητής : Παπαδόπουλος Σπυρίδων Ο κινηματογράφος

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Στις πολύπλοκες συνθέσεις πολλά διαφορετικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για την ιεράρχηση της σειράς παρατήρησης από τον θεατή. Ο καλλιτέχνης

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Ιστορίες δωματίων Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε Διάρκεια: 6 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσα από διάφορες δραστηριότητες που αφορούν στο δωμάτιό τους

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ. Ελένη Γκλίνου Κατερίνα Αντωνάκη

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ. Ελένη Γκλίνου Κατερίνα Αντωνάκη Ελένη Γκλίνου Κατερίνα Αντωνάκη 1 1. ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 2. ΛΟΓΟΤΥΠΟ / ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 3. ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΕΙΡΕΣ 4. ΛΟΓΟΤΥΠΟ #1 ΛΟΓΟΤΥΠΟ #2 5. ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΛΕΤΑ 6. ΜΟΤΙΒΑ 7. ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 2 1. ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η σύγχρονη φωτογραφική μηχανή είναι συνδυασμός εξειδικευμένων τεχνολογιών από τρεις τομείς, των λεπτοκατασκευών, της οπτικής και, αφενός της χημικής

Η σύγχρονη φωτογραφική μηχανή είναι συνδυασμός εξειδικευμένων τεχνολογιών από τρεις τομείς, των λεπτοκατασκευών, της οπτικής και, αφενός της χημικής Η σύγχρονη φωτογραφική μηχανή είναι συνδυασμός εξειδικευμένων τεχνολογιών από τρεις τομείς, των λεπτοκατασκευών, της οπτικής και, αφενός της χημικής τεχνολογίας, αφετέρου της μικροηλεκτρονικής. Κατά το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 Τοποθέτηση του προβλήµατος Η γήϊνη επιφάνεια [ανάγλυφο] αποτελεί ένα ορατό, φυσικό, συνεχές φαινόµενο, το οποίο εµπίπτει

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA Η τονικότητα αναφέρεται στον βαθμό φωτεινότητας κάθε χρώματος που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης κατά τη σύνθεση του έργου του. Ακόμη και σε μία ασπρόμαυρη

Διαβάστε περισσότερα

ένα φωτοευαισθητοποιημένο χαρτί από άλατα αργύρου. Ωστόσο, ο

ένα φωτοευαισθητοποιημένο χαρτί από άλατα αργύρου. Ωστόσο, ο Είναι γνωστό πως η φωτογραφία αποτελεί πλέον ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης εποχής καθώς κυριαρχεί τόσο στο διαδίκτυο και τα περιοδικά, όσο και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων που απαθανατίζουν διάφορες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (μάθημα κατεύθυνσης) Τι είναι η δομή και η σύνθεση ενός εικαστικού έργου. Είναι η οργάνωση όλων των στοιχείων ενός έργου σε ένα ενιαίο σύνολο με στόχο να εκφράσουν κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ψηφιακής Φωτογραφίας. Οδηγός Συµµετοχής

Εργαστήριο Ψηφιακής Φωτογραφίας. Οδηγός Συµµετοχής Εργαστήριο Ψηφιακής Φωτογραφίας Οδηγός Συµµετοχής Το «Εργαστήριο Ψηφιακής Φωτογραφίας» είναι πρωτοβουλία και δράση της Κίνησης «ΔΙΑ-ΛΟΓΟΣ-ΔΡΑΣΗ», µε την υποστήριξη του Τµήµατος Δηµοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεόραση και Κινηματογράφος

Τηλεόραση και Κινηματογράφος Τηλεόραση και Κινηματογράφος Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική εξέλιξη Τρόπος λειτουργίας Οι τρεις διστάσεις στις οθόνες μας Τεχνολογία DOLBY ATMOS Βιβλιογραφία Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική εξέλιξη Τρόπος λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ

ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ «Πλάθω τις εικόνες μου χαράζοντας κατευθείαν πάνω στο υλικό μου, όπως ο ζωγράφος σχεδιάζει ή πλάθει τις εικόνες του πάνω στον καμβά.» Η Βίκυ Τσαλαματά γεννήθηκε στην Αθήνα και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ: Οργάνωση ενός συνόλου από επιμέρους στοιχεία σε μια ενιαία διάταξη Αρχική ιδέα σύνθεσης Μορφή της σύνθεσης Δομή της σύνθεσης ΟΠΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Βασικό λεξιλόγιο

Διαβάστε περισσότερα

185 Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης Ιωαννίνων

185 Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης Ιωαννίνων 185 Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης Ιωαννίνων Το Τμήμα Επιστημών της Τέχνης αποτελεί ανεξάρτητο Τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2000-01. Το Τμήμα ιδρύθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μ Α Δ Α Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Α Γ Ω Γ Η Σ Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2014

Ο Μ Α Δ Α Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Α Γ Ω Γ Η Σ Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2014 Ο Μ Α Δ Α Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Α Γ Ω Γ Η Σ Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2014 Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Τ Ι Κ Ε Σ Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Ε Σ Δ Ρ Α Σ Ε Ι Σ Σύντομη Περιγραφή Ενότητας Η ενότητα φέρει τον τίτλο «Εγώ, εσύ, εμείς Συνεργατικές

Διαβάστε περισσότερα

IMAX. Η πιο Μεγαλειώδης Κινηματογραφική Εμπειρία στον Πλανήτη ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ φτάνει και στη Χώρα μας.

IMAX. Η πιο Μεγαλειώδης Κινηματογραφική Εμπειρία στον Πλανήτη ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ φτάνει και στη Χώρα μας. Σου είπαμε ότι η ζωή σου θα αλλάξει για πάντα, κι αναρωτιόσουν τι εννοούμε. Σου είπαμε ότι ο Κινηματογράφος στην Ελλάδα αλλάζει για πάντα, κι αναρωτιόσουν αν σοβαρολογούμε. Η ζωή σου θα αλλάξει για πάντα.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Θέμα/τίτλος: Η δική μου πολιτεία-διάσημα Κτίρια Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε 2 Διάρκεια: 7Χ80 λεπτά Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές/μαθήτριες ανακαλούν εμπειρίες, εκφράζουν συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender

Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender Στον πραγματικό κόσμο, αντιλαμβανόμαστε τα αντικείμενα σε τρεις κατευθύνσεις ή διαστάσεις. Τυπικά λέμε ότι διαθέτουν ύψος, πλάτος και βάθος. Όταν θέλουμε να αναπαραστήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος Περιεχομένα Ενότητες δραστηριοτήτων Μικρή ιστορία για τη δημιουργικότητα Ποιος θέλει

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΛΥΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 Μάθημα: ΣΧΕΔΙΟ ΜΟΔΑΣ (358) Ημερομηνία: Τρίτη, 01 Ιουνίου 2010 Ώρα εξέτασης: 11.00

Διαβάστε περισσότερα

Στα 1849 ο Sir David Brewster περιγράφει τη μακροσκοπική μηχανή λήψης και παράγονται οι πρώτες στερεοσκοπικές φωτογραφίες (εικ. 5,6).

Στα 1849 ο Sir David Brewster περιγράφει τη μακροσκοπική μηχανή λήψης και παράγονται οι πρώτες στερεοσκοπικές φωτογραφίες (εικ. 5,6). ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΑ Η στερεοσκοπία είναι μια τεχνική που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του βάθους σε μια εικόνα. Στηρίζεται στο ότι η τρισδιάστατη φυσική όραση πραγματοποιείται διότι κάθε μάτι βλέπει το ίδιο αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήρι κεραμικής «Φως στην Τέχνη» της Νίκης Γκόφα. Αδελφοί Γιαννίδη 9 Μοσχάτο Τηλέφωνο επικοινωνίας

Εργαστήρι κεραμικής «Φως στην Τέχνη» της Νίκης Γκόφα. Αδελφοί Γιαννίδη 9 Μοσχάτο Τηλέφωνο επικοινωνίας Εργαστήρι κεραμικής ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ Το εργαστήρι κεραμικής λειτουργεί από το 1986 και οργανώνει μια σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα, σχεδιασμένα για νηπιαγωγεία, και δημοτικά που βασίζονται στην αρχή

Διαβάστε περισσότερα

Ulrich Rückriem. Σκιές της πέτρας ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

Ulrich Rückriem. Σκιές της πέτρας ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΜΟΤΙΚΟΥ Ulrich Rückriem Σκιές της πέτρας ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΜΟΤΙΚΟΥ Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισµού Eκπαιδευτικό Πρόγραµµα για Μαθητές ηµοτικού Οργάνωση

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη σχεδίαση κινούμενων γραφικών

Εισαγωγή στη σχεδίαση κινούμενων γραφικών ΕΣΔ200 Δημιουργία Περιεχομένου ΙI Εισαγωγή στη σχεδίαση κινούμενων γραφικών Νικόλας Τσαπατσούλης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Επικοινωνίας & Σπουδών Διαδικτύου Εισαγωγή Εφαρμογές Κύρια Χαρακτηριστικά Flash

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις»

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις» Διδάσκουσα: Κούβου Ουρανία Φοιτήτρια: Παπαϊωάννου Αργυρώ

Διαβάστε περισσότερα

ρόλο στην προετοιμασία του θέματός μας αποτέλεσε το ιστόγραμμα που φτιάξαμε με τα παιδιά με πράγματα που ήθελαν να μάθουν για τους ζωγράφους.

ρόλο στην προετοιμασία του θέματός μας αποτέλεσε το ιστόγραμμα που φτιάξαμε με τα παιδιά με πράγματα που ήθελαν να μάθουν για τους ζωγράφους. Προπρονήπια Α 2015 ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου ασχοληθήκαμε με το θέμα «Πίνακες Ζωγραφικής». Αφορμή στάθηκε μια συζήτηση που κάναμε με τα παιδιά για το φθινόπωρο και τις αλλαγές του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΓΙΑ «ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ - ΧΕΙΜΩΝΑ 2015/16»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΓΙΑ «ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ - ΧΕΙΜΩΝΑ 2015/16» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΓΙΑ «ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ - ΧΕΙΜΩΝΑ 2015/16» Οι τάσεις για το 2016/2017 είναι μοναδικές και φαίνεται να διαφοροποιούνται από τις καθαρά vintage γραμμές που μας επηρέασαν τις προηγούμενες χρονιές.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο

Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο Ενότητα 4: Εφαρμογές στην Εκπαίδευση - Κουκλοθέατρο στην Εκπαίδευση Αντιγόνη Παρούση Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία KOYKΛΟΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Παρούση Αντιγόνη

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήρι Καρναβαλικών & Καλλιτεχνικών Κατασκευών Δήμου Πατρέων. Το Εργαστήρι

Εργαστήρι Καρναβαλικών & Καλλιτεχνικών Κατασκευών Δήμου Πατρέων. Το Εργαστήρι Εργαστήρι Καρναβαλικών & Καλλιτεχνικών Κατασκευών Δήμου Πατρέων Το Εργαστήρι Το Καρναβαλικό Εργαστήρι Δήμου Πατρέων βρίσκεται στην περιοχή Πετρωτό κοντά στην έξοδο Γλαύκου της περιμετρικής Πατρών. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Φιλαράκος - Το δικό μου μαλακό υφασμάτινο παιχνίδι Βαθμίδα: 1 Τάξη: Β Διάρκεια: 4 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας στη συνέχεια για έκφραση. Οι μαθητές/τριες ανακαλούν εμπειρίες

Διαβάστε περισσότερα

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Μετά το εικαστικό project "Gradient: From Gray to Color Scale" που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία και άφησε το αποτύπωμά του στην πόλη, τη σκυτάλη παίρνει για τα τέλη

Διαβάστε περισσότερα

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα)

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα) «Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015 Έλληνες ζωγράφοι (19 ου -20 ου αιώνα) Της Μπιλιούρη Αργυρής Η ιστορία της ζωγραφικής στην νεοελληνική ζωγραφική Η Ελληνική ζωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή

Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή Γ Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στο τεχνικό σχέδιο, και ιδιαίτερα στο αρχιτεκτονικό, αποτελεί πλέον μία πραγματικότητα σε διαρκή εξέλιξη, που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ. Κόντου Έλενα. Μητρόπουλος Δημήτρης. Παπαθανασίου Ανθή. Παπακίτσος Αλέξανδρος. Πατρίκιος Σπύρος. Y.K: Κα.Περάκη

ΕΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ. Κόντου Έλενα. Μητρόπουλος Δημήτρης. Παπαθανασίου Ανθή. Παπακίτσος Αλέξανδρος. Πατρίκιος Σπύρος. Y.K: Κα.Περάκη ΕΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Κόντου Έλενα Μητρόπουλος Δημήτρης Παπαθανασίου Ανθή Παπακίτσος Αλέξανδρος Πατρίκιος Σπύρος Y.K: Κα.Περάκη 1 Περιεχόμενα Διαφημιστική φωτογραφία Φωτοειδησεογραφία (φωτορεπορτάζ) Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Περιμένης Κυριάκος Καθηγητής Τεχνολογίας Υπ/ντής 3 ου ΓΕΛ Κερατσινίου perimeniskiriakos@windowslive.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Περιμένης Κυριάκος Καθηγητής Τεχνολογίας Υπ/ντής 3 ου ΓΕΛ Κερατσινίου perimeniskiriakos@windowslive. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περιμένης Κυριάκος Καθηγητής Τεχνολογίας Υπ/ντής 3 ου ΓΕΛ Κερατσινίου perimeniskiriakos@windowslive.com Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού Στηρίζει τους μαθητές στην αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Προσέλευση μαθητών, ελεύθερες δραστηριότητες. Τα παιδιά απασχολούνται με οικοδομικό υλικό (τουβλάκια, κ.λπ.), πλαστελίνη, παζλ, ζωγραφική κ.ά.

Προσέλευση μαθητών, ελεύθερες δραστηριότητες. Τα παιδιά απασχολούνται με οικοδομικό υλικό (τουβλάκια, κ.λπ.), πλαστελίνη, παζλ, ζωγραφική κ.ά. Τα παιδιά απασχολούνται με οικοδομικό υλικό (τουβλάκια, κ.λπ.), πλαστελίνη, παζλ, ζωγραφική κ.ά. Τουαλέτα, υγιεινή, πρωινό. Πρωινή προσευχή, ημερολόγιο, αναφορά στο θέμα εβδομάδας. Πρόκειται για τη θεματική

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης

Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης ΕΣΔ200 Δημιουργία Περιεχομένου ΙI Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης Περιεχόμενα Εισαγωγή Δημιουργία ενδιάμεσης κίνησης Βελτίωση ενδιάμεσης κίνησης Παραδείγματα - Άσκηση Περιεχόμενα - Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 1590 1765 η Μέθοδος Project σε σχολές Αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη 1765 1880 συνήθης µέθοδος διδασκαλίας - διάδοσή της στην

Διαβάστε περισσότερα

Πράξη «Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας-Άξονας Προτεραιότητας 2», Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»

Πράξη «Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας-Άξονας Προτεραιότητας 2», Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» 4.1 Τίτλος 4ης Επιμέρους Δράσης: Αξιοποίηση του Stop Motion Animation (χειροποίητη κινούμενη εικόνα ) στην αναπαράσταση ιστορικών γεγονότων ΤΑΞΗ ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΑΞΗΣ : : Δ 39 ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η συμμετρική και η ασύμμετρη οργάνωση Κάθε καλλιτεχνικό έργο μπορεί να έχει συνθετική ενότητα και να είναι ολοκληρωμένο ως σύνολο, αλλά χρειάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης

Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης ΕΣΔ200 Δημιουργία Περιεχομένου ΙI Σχεδιοκίνηση με ενδιάμεση παραγωγή κίνησης Εισαγωγή Δημιουργία ενδιάμεσης κίνησης Βελτίωση ενδιάμεσης κίνησης Παραδείγματα Περιεχόμενα - Βιβλιογραφία Ενότητας Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής «Αναζητώντας τα ζώα στην πινακοθήκη»

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής «Αναζητώντας τα ζώα στην πινακοθήκη» Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής «Αναζητώντας τα ζώα στην πινακοθήκη» Εισηγήσεις για δημιουργική αξιοποίηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος στο μάθημα της Τέχνης, μετά την επίσκεψη των παιδιών στη

Διαβάστε περισσότερα

AKTO Campus, Ευελπίδων 11Α, Αθήνα, 113 62

AKTO Campus, Ευελπίδων 11Α, Αθήνα, 113 62 AKTO Campus, Ευελπίδων 11Α, Αθήνα, 113 62 Ο ΑΚΤΟ με 40 και πλέον χρόνια δραστηριότητας στον χώρο των Εφαρμοσμένων και Καλών Τεχνών και η DESIGNEMBASSADOR.COM UG, που εξειδικεύεται στον σχεδιασμό φεστιβάλ,

Διαβάστε περισσότερα

Οπτικοακουστικά Μέσα και Αρχιτεκτονική υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Οπτικοακουστικά Μέσα και Αρχιτεκτονική υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Μάθημα 2 ο Η Γραμματική του Σινεμά Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΤΗΡΙΟΥ Ή ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΝΕΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ Ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία της διαδικασίας σχεδιασμού είναι η παρουσίαση της ανάλυσης της ιδέας σας 1. Έχετε εργαστεί στη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία. Ενότητα 9: Χοροθέατρο Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία. Ενότητα 9: Χοροθέατρο Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 9: Χοροθέατρο Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 1 Σκοπός της ενότητας Γνωριμία με την τέχνη του χοροθεάτρου

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ - STORYBOARD. Από την ακίνητη στην κινούμενη εικόνα

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ - STORYBOARD. Από την ακίνητη στην κινούμενη εικόνα ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Διδάσκων: Γιώργος Παπακωνσταντίνου ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ - STORYBOARD Από την ακίνητη στην κινούμενη εικόνα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΣΧΌΛΙΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ. Εγχειρίδιο του εκπαιδευτικού

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ. Εγχειρίδιο του εκπαιδευτικού ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ Εγχειρίδιο του εκπαιδευτικού Περιεχόμενα ΣΤΟΧΟΙ 3 ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 3 ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 4 Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4 Β ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4 Γ

Διαβάστε περισσότερα

7.Α.1 Παρουσιάσεις. 7.Α.2 Περιγραφή περιεχομένων της εφαρμογής

7.Α.1 Παρουσιάσεις. 7.Α.2 Περιγραφή περιεχομένων της εφαρμογής Μάθημα 7ο Πολυμέσα 7.Α.1 Παρουσιάσεις Οι παρουσιάσεις είναι μια εφαρμογή που χρησιμεύει στην παρουσίαση των εργασιών μας. Αποτελούν μια συνοπτική μορφή των εργασιών μας. Μέσω δημιουργίας διαφανειών, μορφοποιήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ. 10/7/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1

ΟΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ. 10/7/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 ΟΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ 10/7/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 Τοποθέτηση του προβλήµατος Ο σχεδιασµός είναι δηµιουργία -- οσχεδιασµός του χάρτη είναι µια δηµιουργική και όχι τυποποιηµένη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

4 Εαν προσπαθούσα να ξεφύγω από κάτι, τότε τα επιχειρήματα μου θα ήταν: Α με συνέπεια Β με μοναδικότητα C με λεπτομέρεια D με εξειδικευμένες γνώσεις

4 Εαν προσπαθούσα να ξεφύγω από κάτι, τότε τα επιχειρήματα μου θα ήταν: Α με συνέπεια Β με μοναδικότητα C με λεπτομέρεια D με εξειδικευμένες γνώσεις Kolbe A Test Απάντησε ρωτώντας τον εαυτό σου: Αν ήμουν ελεύθερος να δράσω όντας ο εαυτός μου και κάνοντας αυτό που μπορώ να κάνω καλύτερα, τότε θα έκανα... (επέλεξε μία από τις 4 επιλογές, καθώς και μία

Διαβάστε περισσότερα

«Συμβολή φυσικού και τεχνητού φωτός στην

«Συμβολή φυσικού και τεχνητού φωτός στην Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο «Συμβολή φυσικού και τεχνητού φωτός στην προβολή μουσειακών/αρχαιολογικών εκθεμάτων» ιδάσκων: Στυλιαράς Γεώργιος Φοιτήτρια: Σταυρούλα Πούλου 4/12/2011 ...καὶ α εἶπεν ε ὁ Θεός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΥΘΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Γ Τάξη του 64 ο Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Σχολικό έτος 2011-2012 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΩ ΠΑΦΟΥ

ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΩ ΠΑΦΟΥ 86882 ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΩ ΠΑΦΟΥ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΩ ΠΑΦΟΥ 2 διαγραμμα 1 1. Εισαγωγή Ο αρχαιολογικός χώρος στην περιοχή του λόφου της Φάμπρικας και η σπηλιές που έχουν διαμορφωθεί

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΒΟΥ ΩΣ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Ή ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕΓΑΛΥΕΤΡΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΒΟΥ ΩΣ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Ή ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕΓΑΛΥΕΤΡΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΒΟΥ ΩΣ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Ή ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕΓΑΛΥΕΤΡΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΕΣ & ΥΛΙΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ (Γ ΕΞΑΜ.) ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ν. ΣΑΛΑΜΟΥΡΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μέθοδος του κανάβου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΝΑ ΜΙΚΡΟ PROJECT ΙΣΤΟΡΙΑΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τη Δ Τάξη του 64 ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Σχολικό έτος 2011-2012 Συντελεστές προγράμματος:

Διαβάστε περισσότερα

Εμφανίζονται 3 επιλογές με 3 εικονίδια, η «ζωγραφική», η «εισαγωγή» και η «κάμερα».

Εμφανίζονται 3 επιλογές με 3 εικονίδια, η «ζωγραφική», η «εισαγωγή» και η «κάμερα». Σχεδιάζοντας ένα σκηνικό Το σκηνικό είναι στην ουσία το φόντο που βρίσκεται στην σκηνή μας το οποίο είναι αρχικά λευκό. Το Scratch μας δίνει τη δυνατότητα να εισάγουμε είτε ένα έτοιμο σκηνικό είτε να ζωγραφίσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Α ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΔΙΗΜΕΡΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ «ΕΣΥ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΑΖΙ» ΣΤΙΣ 26-27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Α ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΔΙΗΜΕΡΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ «ΕΣΥ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΑΖΙ» ΣΤΙΣ 26-27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Α ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΔΙΗΜΕΡΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ «ΕΣΥ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΑΖΙ» ΣΤΙΣ 26-27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 Υπάρχουν άνθρωποι, δημιουργικοί, που λατρεύουν την τέχνη και διαθέτουν πολλά ταλέντα, χωρίς να είναι επαγγελματίες.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Ο μικρόκοσμος μας Βαθμίδα: 3 Τάξη: Στ Διάρκεια: 3 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Η ενότητα διερευνά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τα παιδιά τον κόσμο γύρω τους.

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Story 2. ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα

ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Story 2. ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Ι CTRL+ESC+SKG ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Story 2 ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ Κτίριο του 1440 στην Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΑΝΟΝΩΝ ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ 2 ΩΣ 4 ΠΑΙΚΤΕΣ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΑΝΟΝΩΝ ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ 2 ΩΣ 4 ΠΑΙΚΤΕΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΑΝΟΝΩΝ ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ & ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΣ ΓΙΑ 2 ΩΣ 4 ΠΑΙΚΤΕΣ Credits 2012 Σχεδιαστές: Παραγωγή: Εικονογράφηση: Jose Pascual Εκτύπωση: Priority Soluciones Graficas - Eduardo

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ Α.Π.Θ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ Α.Π.Θ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΘΕΣΗΣ Θεσσαλονίκη, 18 Σεπτεμβρίου 2018 Αριθ. Πρωτοκόλλου: 3228 ΠΡΟΣ: Τμήμα Πολιτιστικών Θεμάτων, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης ΘΕΜΑ: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΝΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Τελικός τίτλος σπουδών:

Τελικός τίτλος σπουδών: Επωνυμία προγράμματος: Τελικός τίτλος σπουδών: ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ (ΠΤΥΧΙΟ) Πτυχίο Ο γραφίστας ασχολείται με τη μελέτη, τη διαμόρφωση και γενικότερα την αισθητική επιμέλεια κάθε είδους εκτυπωτικής εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει "Ψυχρά" και "Θερμά" Χρώματα

Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει Ψυχρά και Θερμά Χρώματα Φύλλο Εργασίας 8 Το Φως Θερμαίνει "Ψυχρά" και "Θερμά" Χρώματα α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε τη διπλανή εικόνα και γράψε σε ποια σημεία προτιμούν οι άνθρωποι να κάθονται στην παραλία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Η σταδιακή ανάπτυξη της δοµής του, ήταν και το µοντέλο για όλα τα πρώτα ανάλογα εργαστήρια του Θεοδώρου, τα οποία κινούνταν σε αυτήν την θεµατική.

Η σταδιακή ανάπτυξη της δοµής του, ήταν και το µοντέλο για όλα τα πρώτα ανάλογα εργαστήρια του Θεοδώρου, τα οποία κινούνταν σε αυτήν την θεµατική. ΠΟΛΥΤΕΧΝΟ από το 2000 µέχρι σήµερα ένα εργαστήρι σκηνικής έκφρασης και δηµιουργίας, ή µια πρόταση ασκήσεων δηµιουργικής φαντασίας -------------------------------------------- (α) αντικείµενο και ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι μια παιδαγωγική διαδικασία που επιδιώκει αυθεντικές εμπειρίες των εκπαιδευόμενων.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι μια παιδαγωγική διαδικασία που επιδιώκει αυθεντικές εμπειρίες των εκπαιδευόμενων. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι μια παιδαγωγική διαδικασία που επιδιώκει αυθεντικές εμπειρίες των εκπαιδευόμενων. Τις εμπειρίες αυτές τις αναζητούμε βγαίνοντας και από την όποια αίθουσα και από το όποιο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Σχεδίαση με τη χρήση Η/Υ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Διαδικασία κατασκευής ορθογωνίου με χρήση προοπτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ Εργασία στην Ενότητα Πληροφορική-Πολυμέσα του ΜΠΣ «Γραφικές Τέχνες Πολυμέσα» του ΕΑΠ Μ. Μαργαριτόπουλος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

3ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ 3ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΣΑΣ

3ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ 3ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΣΑΣ 3 Μπορούμε να κάνουμε αναπαράσταση των πραγματικών διαγενεακών δεσμών προετοιμάζοντας δραστηριότητες κατά τη διάρκεια των οποίων παιδιά και ηλικιωμένοι θα μάθουν και θα ανταλλάξουν εμπειρίες μέσα στον

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η )

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) 1 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JACKSON POLLOCK ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ WILLIAM WRIGHT ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1950. Το καλοκαίρι του 1950 o δημοσιογράφος William Wright πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχογραφημένη

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία εικονογραφημένου σεναρίου και υλοποίησή του σε animation με απλά βήματα Σύντομο βοήθημα

Δημιουργία εικονογραφημένου σεναρίου και υλοποίησή του σε animation με απλά βήματα Σύντομο βοήθημα Δημιουργία εικονογραφημένου σεναρίου και υλοποίησή του σε animation με απλά βήματα Σύντομο βοήθημα Επιμέλεια: Φιλιππούσης Γεώργιος, filvisg@outlook.com Τομαζινάκης Αριστόκριτος, tomazinos@gmail.com 1ο

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ.

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Ομάδα κατασκευών του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Η ομάδα κατασκευών και χειροτεχνίας λειτουργεί φέτος για 4 η συνεχόμενη χρονιά και έρχεται να μας συμπαρασύρει στην τροχιά της δημιουργίας και στη χαρά που

Διαβάστε περισσότερα

Β2.6 Άλλες Περιφερειακές Συσκευές και Κάρτες Επέκτασης

Β2.6 Άλλες Περιφερειακές Συσκευές και Κάρτες Επέκτασης Β2.6 Άλλες Περιφερειακές Συσκευές και Κάρτες Επέκτασης Τι θα μάθουμε σήμερα: Να αναγνωρίζουμε και να ονομάζουμε άλλες περιφερειακές συσκευές και κάρτες επέκτασης Να εντοπίζουμε τα κύρια χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία - Aimer lire Η θετικά προσδιορισμένη σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο ως το κατεξοχήν είδος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ 1 ΦΩΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Προσομοίωσης

Εφαρμογές Προσομοίωσης Εφαρμογές Προσομοίωσης H προσομοίωση (simulation) ως τεχνική μίμησης της συμπεριφοράς ενός συστήματος από ένα άλλο σύστημα, καταλαμβάνει περίοπτη θέση στα πλαίσια των εκπαιδευτικών εφαρμογών των ΤΠΕ. Μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

Η εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο

Η εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Η εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Μάθημα επιλογής ΣΤ Εξαμήνου Διδάσκων: Κ. Ραβάνης Το διδακτικό αντικείμενο Φαινόμενο μακρόκοσμος Αιτία η

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΙΔΕΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ. Από την Catherine Faherty. Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΙΔΕΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ. Από την Catherine Faherty. Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΙΔΕΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ Από την Catherine Faherty Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Ιδέες για ομάδες στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό που συμπεριλαμβάνουν μαθητές με αυτισμό: οργανώνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Στην διάθεση του ανθρώπου να ανακαλύψει την αποτύπωση της κινούµενης εικόνας, κυρίαρχο ρόλο αποτέλεσε ο κόσµος των

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Η διαφήμιση με μία μόνο λέξη χαρακτηρίζεται και ως «υπόσχεση», καθώς δίνει μια υπόσχεση στον υποψήφιο αγοραστή, για το προϊόν που διαφημίζει και αναφέρεται στην επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες. ΒΑΘΜΙΔΑ 1 (Α Β Δημοτικού)

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες. ΒΑΘΜΙΔΑ 1 (Α Β Δημοτικού) ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες ΒΑΘΜΙΔΑ 1 (Α Β Δημοτικού) ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση: ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδακτέα:

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις Απαντήσεις επανάληψης κεφ.9 (Πολυμέσα).

Ερωτήσεις Απαντήσεις επανάληψης κεφ.9 (Πολυμέσα). 14 ο Γυμνάσιο Περιστερίου 1 Ερωτήσεις Απαντήσεις επανάληψης κεφ.9 (Πολυμέσα). Μάθημα 9.1 Ο κόσμος των Πολυμέσων 1. Τι είναι μια Εφαρμογή Πολυμέσων. Λογισμικό στο οποίο χρησιμοποιούνται πολλά και διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα