ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ : ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΣΥΝΘΕΣΗ ΗΜΟΣΙΟΥ Καθηγητής : ηµητρόπουλος Ανδρέας Εξάµηνο : Ή Έτος : 2006 Εργασία µε θέµα: Η ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ ΕΝΤΥΠΩΝ ΜΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Επιµέλεια :Παπαναστασόπουλος Παντελή Ιωάννης Α.Μ. :

2 ΘΕΜΑ : Η συγκεκριµένη εργασία αναφεροµένη στην (δυνατότητα) κατάσχεση(ς) εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα θα ήταν ορθό να ξεκίνήσει µε µια ανάλυσηοριοθέτηση της εννοιας του τύπου και συνεκδοχικά του εντύπου.αυτή η αναλυση οριοθέτηση πρεπει να γίνει ως προς την τρεχουσα εννοια του τυπου αλλα και όπως αυτή οριοθετείται και προστατεύεται από το Σύνταγµα.Έπειτα θα πρέπε να γίνει ανάλυση της προστασίας του τύπου από το Σύνταγµα αλλά και οι εξαιρέσεις που αυτό θέτει. Τότε θα προχωρήσουµε στην διερεύνηση της δυνατότητας κατάσχεσης εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα και σε σχετικές ειδικές περιπτώσεις.τελος θα αναφερθούν τροποι και µέσα προστασίας των δικαιωµάτων από τις προσβολές του τύπου. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 1.1Τύπος έντυπα και συνταγµατική τους έννοια 1.2 Σε τι συνίσταται η συνταγµατική τους προστασία 2.ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΉΣΕΙΣ 2.1 Οριοθετήσεις µη ρητοί περιορισµοί 2.2 Κατάσχεση σύµφωνα µε το άρθρο 14 του Συντάγµατος

3 3.ΕΝΤΥΠΩΝ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ 3.1Έννοια περιεχόµενο και περιπτώσεις εφαρµογής τους 3.2 Η δυνατότητα κατάσχεσης εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα 3.3 Ειδικές περιπτώσεις 4.ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΗ ΑΝΑΚΡΙΒΩΝ ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΗΠΙΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ============================================================= 1.ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 1.1 Τύπος έντυπα και συνταγµατική τους έννοια Η συγκεκριµένη εργασία αναφεροµένη στην (δυνατότητα) κατάσχεση(ς) εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα θα ήταν ορθό να ξεκίνήσει µε µια ανάλυσηοριοθέτηση της εννοιας του τύπου και συνεκδοχικά του εντύπου.αυτή η αναλυση οριοθέτηση πρεπει να γίνει ως προς την τρεχουσα εννοια του τυπου αλλα και όπως αυτή οριοθετείται και προστατεύεται από το Σύνταγµα. Σύµφωνα µε έναν παλιότερο ορισµό του άρθρου 1εδάφιο 1 του αναγκαστικού νόµου 1092/1938 <<Περί τύπου>> τύπος και έντυπον είναι<<παν ό,τι εκ τυπογραφίας ή οιουδήποτε αλλου µηχανικού ή χηµίκου µέσου παρ αγεται εις όµοια αντίτυπα και χρησιµεύει εις πολλαπλασιασµόν ή διάδοσιν χειρογράφων εικόνων, παραστάσεων µετά ή άνευ σηµειώσεων ή µουσικών έργων µετά κειµένου ή επεξηγήσεων ή φωνογραφικών πλακών >>. Παρότι παλιός ο συγκεκριµένος ορισµός ακόµη και σήµερα δεν φαίνεται καθόλου άστοχος βεβαια ανταποκρινόµενος περισσότερο στα σύγχρονα µέσα ορισµός θα ήταν ο εξής:

4 Έντυπο είναι κάθε κείµενο, κάθε παράσταση,κάθε εγγραφή µουσικού εργου µε κείµενο ή σχόλια και κάθε ηχητικό αποτύπωµα απλού ή µελωδικού λόγου έφόσον έχει παραχθεί µε την κατάλληλη για παραγωγή σήµαντικου αριθµου αντιτυπων µηχανική φυσικοχηµική ή ηλεκτρονική διαδικασία µε ελάχιστο περιεχόµενο µήνυµα µε την ευρύτατη έννοια του όρου του όποίου επιδιώκεται η διάδοση.ό δεύτερος ορισµός συµπεριλαµβάνοντας την ηλεκτρονική διαδικασία παραγώγης εντύπων και θέτοντας σαφέστερα το κριτήριο του προοριαµου της διάδοσης φαίνεται ακριβέστερος. Συνταγµατικά ο όρος τύπος γινεται αντιληπτός µε δύο έννοιες την υποκειµενική και την αντικειµενίκη. Συγκεκριµένα το άρθρο 14.2 υποκειµενοποίει τον τύπο ορίζοντας ότι:<<ο τύπος είναι ελεύθερος.η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό µέτρο απαγορεύονται>>.εδώ τύπος είναι η εφηµερίδα ή το περιοδικό σαν νοµικα πρόσωπα που παράγουν υλικο τύπο-έντυπα µε την αντικειµενική έννοια και θεσπιζεται παράλληλα η θεσµική εγγύηση του τύπου. Ακοµη το αρθρο 14.1 αναφέροντας πως <<καθένας µπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασµούς του τηρώντας τους νόµους του Κράτους>> προσδίδει στον τύπο αντικειµενική εννοια ταυτίζοντάς τον µε το προϊόν της της διαδικασίας του τύπου µε την υποκειµενική εννοια και παράλληλα θεσπίζει το ατοµικό δικαίωµα της έκφρασης µέσω του τυπού µε την αντικειµενική εννοια δηλαδή των εντύπων. Έτσι είναι πρόδηλη η διττή φύση της ελευθερίας του τύπου σαν θεσµική εγγύηση και σαν ατοµικό δικαιωµα αλλα ταυτόχρονα γινεται ευκολα νοητη η διπλή συνταγµατική έννοια σαν υποκειµενική (τύπος=ο φορέας παραγωγής του υλικού εντύπου) και σαν αντικειµενικη (τύπος =το υλικό εντυπο). Έχοντας πια αναλύσει τις συνταγµατική έννοια του τυπού και έχοντας αναφέρει τον τρέχοντα ορίσµο του τύπου-εντύπου είναι πιο ευκολο να προχωρήσουµε στην µε κριτήρια οριοθέτηση του έυρους του αντικειµένου της συνταγµατικής προστασίας του τύπου.έτσι λοιπον τύπος-έντυπο είναι: α)το υλικό αντικείµενο το προϊόν δηλαδή το κείµενο,παράσταση κλπ πρέπει να είναι γραµµένο πάνω σε υλικό αντικείµενο αναξάρτητως της φύσης του υλης (µάρµαρο περγαµηνή πέτρα χαρτί πλαστικό) β)υλικό παραχθέν από µεσο που έχει τη δυνατότητα της µαζικής παραγωγής (αδιάφορο εάν αυτή η δυνατότητα τελικά συντελέσθει) έτσι χειρόγραφα και κείµενα γραφοµηχανής δεν αποτελούν τυπο διοτι παρηχθησαν από µέσο που δεν δύναται να παράγει µαζικά. γ) η µορφή του πέριεχόµενου των όσων αναγράφονται πάνω στο υλικό αντικείµενο είναι αδιάφορο καθώς αυτά µπορεί να είναι κείµενο φωτογραφίες ή και παραστασεις αρκεί αυτό να γινεται αµεσα αντιληπτό µε την αίσθηαη της όρασης. δ)ακόµη το ελάχιστο περιεχόµενο του κειµένου, παράστασης κλπ πρέπει να είναι κάποιο µηνυµα (την ευρυτατη έννοια του όρου αντικειµενικά ή υποκειµενικά διαπιστούµενο) του οποίου η διάδοση επιτρέπεται.

5 ε)τέλος πρέπει να θεωρήσουµε ότι ένα αναγκαίο χαρακτηριστικό του τυπουεντύπου θα πρέπει να είναι και η σκοπούµενη ευρεία διαδοση ανεξαρτήτως αποτελέσµατος. Εποµένως τυπος και έντυπο που απολαµβανουν της συνταγµατικής προστασίας θα πρέπει να θεωρούνται όλα τα προϊόντα της τυπογραφίας τα βιβλία οι εφηµερίδες τα περιοδικά οι προκυρήξεις οι εφηµερίδες τοίχου οι αφίσες τα φέιγ βολάν καθώς και οι κονκαρδες τα σήµατα οι φωτογραφίες όπου και να είναι εντυπωµένα αρκεί να υπαρχει σκοπος διαδοσης µηνύµατος µε αυτά. Τέλος πρέπει να διακρίνουµε την έννοια του εντύπου από παραπλήσιες εννοιες καθώς και την ελευθερία του τύπου από συγγενείς ελευθερίες. Έντυπα λοιπόν δεν είναι τα χειρόγραφα ανεξάρτήτως του αριθµού παραγωγής τους αλλά και τα έγγραφα παραχθέντα µε την χρήση γραφοµηχανής και αυτό διοτι δεν έχει χρησηµοποιηθή για την παραγωγή τους µέσο µαζικής παραγωγής. Επίσης εντυπα δεν πρέπει να θεωρούνται τα χείρόγραφα πλακάτ τα πανό καθώς και τα συνθήµατα και οι παραστάσεις στους τοίχους που προστατεύονται (εάν δεν προσβάλουν φυσικά δικαιώµατα άλλων) από την ελευθερία έκφρασης.η ελευθερία του τύπου δεν προστατέυει τον κινήµατογράφο την ραδιοτηλεόραση την φωνόγραφία και την εγγράφη ήχου σε πρόσφορο µεσο κάθως εµπίπτουν στις ρυθµίσεις του άρθρου 15.1.Ενώ οι πινακες τα κολλάζ και γλυπτές παραστάσεις προστατεύονται από την ελευθερία της τέχνης και συνέπως δεν υπόκεινται στις προστατευτικές αλλα και στις περιοριστίκες του τύπου διατάξεις. 1.2 Σε τι συνίσταται η συνταγµατική του προστασία Η σύγχρονη ηµοκρατία αναγνωρίζοντας πως ενας ελεύθερος τύπος είναι conditio sine qua non της χρηστής και εύρυθµης λειτουργίας της θέσπισε σε πολλά συντάγµατά της την ελευθερία του τύπου. Η ιστορική σηµασία της ελευθερίας του τύπου είναι η ανεξαρτησία του πολιτικού τύπου από κάθε µορφή προηγούµενης έγκρισης της διοίκησης καθώς και διοικητικής αδείας. Ακόµη σηµαίνει την απαγόρευση κάθε µορφής λογοκρισίας εκπορευοµένης είτε από ιδιωτικό είτε από κρατίκό φορέα.παράλληλα µε το υπόκειµενικό δικαίωµα που εσωκλείει η ελευθερία του τύπου θεσπίζει µια θεσµική εγγύηση αναγορεύοντας τον τύπο σε θεσµό.όσον αφορά την ελευθερία που θέτει το αρθρο 14 αυτή συνίσταται στην ελεύθερη δια του τύπου έκφραση γνώµης στην απαγόρευση επιβολής

6 λογοκρισίας και κάθε είδους προλήπτικό µετρο αλλα και η απαγόρευση της κατάσχεσης και οποιαςδήποτε ενέργειας ισοδυναµεί µε κατάσχεση (µαζικη αγορα από το κράτος όλων των εντύπων που εκδώθηκαν και διανέµονται, ακινητοποίηση των οχηµάτων που διανέµουν τα έντυπα ) των εντύπων πριν και µετά την κυκλοφορία τους. Η ελευθερία του τύπου διασπάται σε άλλες µερικότερες: 1)την ελευθέρία εκδόσεως εντύπου χωρίς ανάγκη ειδικών προσόντων και την συνδροµη είδικων προυποθέσεων. 2)ελευθερία ιδρύσεως και διευθύνσεως επιχειρήσεως τύπου 3) την ελευθερία συνταξεως συκεντρώσεως και ρυθµίσεως του περιεχοµένου και της ύλης του εντύπου. 4)την ελευθερία εκτυπώσεως και παραγωγής του εντύπου 5)την ελευθερία κυκλοφορίας του εντύπου 6)την ελευθερία κυκλοφορίας και ανεµπόδιστης διάδοσης του εντύπου 7)την ελευθερια ασκήσεως επαγγελµάτων τύπου όπως το δηµοσιογραφικό. Κάθε µία από αυτές χωριστά εµπίπτει στην προστασία του αρθρου ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 2.1 Οριοθετήσεις µη ρητοί περιορισµοί Η ελευθερία του τύπου όπως και αλλες ελευθερίες και συνταγµατικά δικαίωµατα που απορρέουν από αυτές τιθονται στον περιορισµό µε την έννοια τις γενικής οριοθέτησης των γενικών ρητρών του Συντάγµατος. Καταρχάς οριοθετούνται από την αρχή της νοµιµότητας που θέτει το Σύνταγµα στο άρθρο 5 παράγραφος 1. Καθένας λοίπον κατά την δραστηροποίηση του στα πλαίσια της ελευθερίας του τύπου στα πλαίσια τις ελευθερίας του τύπου θα πρέπει να τηρεί τις ρυθµίσεις του Συντάγµατος και τους µέσα στα όρια τους και σύµφωνους µε αυτές νόµους του Κράτους, καθώς και να µην προσβάλει τα δικαιώµατα των άλλων. Ακόµη η άσκηση της ελευθερίας του τύπου δεν θα πρέπει να αντίκειται στα χρηστά ήθη και ειδικότερα θεσπίζεται από το άρθρο 14 καθήκον αληθείας και ρυθµίζει ειδικά την επανόρθωση ανακριβών δηµοσιευµάτων για την προστασία των θιγοµένων από αυτά. Επιπλέον µεγάλης σηµασίας είναι η οριοθέτηση του του τύπου που αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων από την δηµοσίευσή τους και την χρηση τους ως δηµοσιογραφικου υλικού στα αρθρα 9 και 9 Α αντίστοιχα. Ιδιαίτερα σηµαντική είναι η σταθµιση µεταξύ του δικαιώµατος του τύπου για

7 πληροφόρηση του κοινού και της ιδιωτικης ζωης των δηµοσίων προσώπων, κατά την στάθµιση-οριοθέτηση αυτή ο πυρίνας της ιδιωτικής ζωής είναι παραδεκτό ότι πρέπει να παραµένει απρόσβλητος σε κάθε περίπτωση. Η προστασία της προσωπικότητας από προσβολές που διτελούνται µε δηµοσιεύµατα θα µας απασχολήσει αργότερα στο κεφάλαιο των ασφαλιστικων µέτρων. Είναι επίσης δυνατή η εφαρµογή µη ρητών ειδικών περιορισµών στην ελευθερία του τυπου µε την προσαρµογή του στα θεσµικά πλαίσια θεσµών που αναγνωρίζονται παράλληλα από από το Σύνταγµα καθως στα πλαίσια ειδικών κυριαρχικών σχέσεων.αυτοί οι περιορισµοι θα πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση και να εφαρµόζονται µόνο όταν διαπιστώνεται η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας µεταξύ θεσµου και περιορισµου. Περιπτώσεις θεσµικής προσαρµογής υφίσταται στην περίπτωση του θεσµού της ποινικής δίκης αλλά και της δίκης για οικογενειακά θεµατα. Περιπτωσεις οριοθέτησης λόγω ειδικής κυριαρχικής σχέσης έχουµε στην περίπτωση των στρατιωτικών των µαθητών και των δηµοσίων υπαλλήλων όπου το δικαίωµά τους για ελεύθερη ανάγνωση εντύπων περιορίζεται τοπικά (στην περιπτωση των στρατιωτικων έχουµε περιορισµό και στην ελευθερία έκφρασης δια του τύπου).σε καµία περίπτωση δεν θα πρέπει να ανατρέπεται ηελευθερία και το δικαίωµα που αυτή θετει και ο πυρήνας της να µενει απαραβίαστος. 2.2 Κατάσχεση σύµφωνα µε το άρθρο 14 του Συντάγµατος Το πιο δραστικο µετρο που έχει στην νοµική φαρέτρα του το Κράτος είναι η προβλεπόµενη στις περοπτώσεις του αρθρου 14 παρ.3 εδ. α/β/γ/δ κατάσχεση εντύπων. Με την ρύθµιση αυτή τιθεται εξαίρεση από το ακατάσχετο του τύπου για 4 συγκεκριµένες περιπτώσεις και πάντα µέτα την κυκλοφορία τους. Οι ρητοί αυτοί ειδικοί περιορισµοί είναι κατουσίαν οιονεί περιορισµοί αφου θα ίσχυαν ακόµη και ανδεν θεσπιζονταν ρητα από το αρθρο 14.3 καθώς προκυπτουν αβίαστα από συνδιασµό του άρθρου αυτού µε άλλα άρθρα καθως και από την σύνολη οικονοµία του Συντάγµατος. Οι από το Σύνταγµα αναφερόµενες περιπτώσεις που καθιστούν νόµιµη την κατασταλτική κατασχεση δεν είναι ενδεικτικές αλλά αναφέρονται περιοριστικά.συνεπώς ανάλογη εφαρµογή τους ή διασταλτική τους ερµήνεια απαγορεύεται. Συγκεκριµένα οι περιπτωσεις που αναφέρονται περιοριστικά στο άρθρο 14.3 είναι οι εξής :

8 Α)Προσβολή της χριστιανικής και κάθε γνωστής θρησκείας. Το Σύνταγµα όπως και στο άρθρο 13 προστατεύει και εδώ µόνο τις γνωστές θρησκείες, έτσι δεν νοείται κατάσχεση εντύπων για προσβολή άγνωστης θρησκείας.γνωστή είναι η θρησκεία που έχει δόγµα γνωστο καθως και οργάνωση σκοπό και λειτουργία φανερή αλλά και είναι ανοιχτή στην είσοδο νέων µελών. Ακόµη είναι ευνόητο πως η προσβολή µιας θρησκείας δεν πραγµατοποιείται µόνο µε αξιόποινες πράξεις. Β)Προσβολή του προσώπου του Προέδρου της δηµοκρατίας. Προστατεύοντας το πρόσωπο του Προέδρου της ηµοκρατίας το Σύνταγµα περιφρουρεί το κύρος του πολιτεύµατος της Κοινοβουλευτικής ηµοκρατίας και ειδικότερα την ιδιότητά της ως Προεδρευοµένη..Το Σύνταγµα προστατεύει το πρόσωπο του Προέδρου και όχι τον θεσµό δηλαδη το αξίωµα του Προέδρου αφου κάθε προσβολή δια του τύπου του θεσµού ή του αξιώµατος θα ενέπιπτε ενδεχοµένως στην ρυθµιση του αρθρου 181 του ποινικού κωδικα για την περιύβριση αρχης και µαλιστα δια του τύπου τελουµένης.σ αυτην την περίπτωση αποκλείεται η κατάσχεση του εντύπου.όµως κανείς δεν είναι υπεράνω κριτικής και επειδη η ελευθερία του τυπου χάνει το νοηµά της αν αφερεθεί από το εννοιολογικό της περιεχόµενο η δυνατότητα κριτικής όσων έχουν αντίθετη άποψη από την κρατούσα.έτσι δυνατή εινει η κριτική στο πρόσωπο του Προέδρου της δηµοκρατίας στα όρια πάντα της κατάχρηαης δικαιώµατος που θέτει το άρθρο 25 παρ. 3 του Συντάγµατος όπου παύει να υφίσταται και η συνταγµατική του δικαιώµατος προστασία. Γ ) ηµοσίευµα που αποκαλύπτει πληροφορίες για την σύνθεση τον εξοπλισµό και την διάταξη των ενόπλων δυνάµεων ή την οχύρωση της χώρας ή που έχει ως σκοπό τη βιαιη ανατροπή του πολιτεύµατος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους. Το ισχύον Σύνταγµα δεν περιέλαβε τις συναφείς περιπτώσεις που περιλάµβανε το προηγούµενο δηλαδή τα δηµοσιεύµατα στασιαστικού περιεχοµένου και εκείνα που που προκαλούσαν σε διάπραξη εσχάτης προδοσίας. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο θα πρέπει να αναφέρονται για πρώτη φορά δηλαδή να µην είναι ήδη γνωστές. Τέλος αρθρα που στρέφονται κατά της εδαφικής ακεραιότητα της χώρας θα πρέπει να αµφισβητούν την ελληνικότητα περιοχών που ανήκουν στην ελληνική επικράτεια καθώς και την χάραξη των συνόρων του Κράτους. )Για άσεµνα δηµοσιεύµατα που προσβάλουν ολοφάνερα την δηµόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ο νόµος ορίζει. Η έννοια του ασέµνου αµφισβητείται. Σύµφωνα µε την υποκειµενική θεωρία άσεµνο είναι ό,τι προσβάλει την αιδώ συγκεκριµένου ατόµου. Ενώ σύµφωνα µε την αντικειµενική είναι ό,τι προσβάλλει την αιδώ του µέσου ατόµου ή έστω µια κατηγορία ανθρώπων.όµως η ρύθµιση αυτή ρητά αναφέρει πως δεν αρκεί η προσβολή της αιδούς οποιουδήποτε αλλά της δηµοσία αιδους, τουτέστιν πως πρεπει να

9 θιγεται η αιδώς του κοινωνικού συνόλου και όχι µόνο του µηνύοντος και µαλιστα κατά τρόπο προφανή και µη αµφισβητούµενο. Τα έργα έντυπα και κάθε είδους πονήµατα της τέχνης και της επιστήµης δεν υπόκεινται στην ρύθµιση για την αιδώ (αµφισβητείται το κατά πόσο γενικά υπάγονται στης ρυθµίσεις για την κατάσχεση εντύπων). Η αυστηρότητα της διαδικασίας που προβλέπεται από το Σύνταγµα για την κατάσχεση εντύπων επιβεβαιώνει τον εξαιρετικό της χαρακτήρα. Σε όλες τις προβλεπόµενες περιπτώσεις που κατ εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση αυτή πρέπει να διενεργείται από ανακριτικό υπάλληλο ύστερα από εισαγγελική παραγγελία. Μέσα σε 24 ώρες από την κατάσχεση ο εισαγγελέας οφείλει να εισάγει στο δικαστικό συµβούλιο, και αυτό µέσα σε άλλες 24 ώρες να, οφείλει να αποφασίσει για την διατήρηση ή την άρση της κατάσχεσης, διαφορετικά η κατασχεση αίρεται αυτοδικαίως. Ο εκδότης του κατασχεθέντος εντύπου διαθέτει κατά της κατάσχεσης τα ένδικα µέσα της έφεσης και της αναίρεσης. Με τις ρυθµίσεις του άρθρου 14 παρ. 4 του Συντάγµατος διασφαλίζεται ο πλήρης δικαστικός έλεγχος της κατασχέσεως το συνταγµατικό θεµιτό της καθώς και η ταχεία άρση της εκκρεµότητας. 3. ΕΝΤΥΠΩΝ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ 3.1 Έννοια περιεχόµενο και περιπτώσεις εφαρµογής τους Εδώ θα πρέπει να εξετάσουµε κατά πόσο είναι δυνατή η κατάσχεση εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα ξεκινώντας από την έννοια, το περιεχόµενο τους και προχωρώντας στις περιπτώσεις που αυτά είναι δυνατόν να εφαρµοστούν. Τα ασφαλιστικά µέτρα αποτελούν µορφη προσωρινής δικαστικής προστασίας που παρέχεται µε την έκδοση προσωρινής απόφασης και αποβλέπουν στην γρήγορη και ολιγοδάπανη ένδικη ρύθµιση των διαφορών,οι οποίες γεννώνται ενόψει της εκκρεµούς ή µέλλουσας δίκης, πεθαίνουν-εξαφανίζονται µόλις

10 εκδοθεί η απόφαση για την κύρια υπόθεση. Εξαιτίας της µη ένταξής τους στο επί τούτω βιβλίο του κώδικα πολιτικής δικονοµίας αλλά είναι ιδιόρρυθµες διατάξεις Και αποτελούν επίσης ιδιόρυθµο µέτρο δικαστικής προστασίας. Συχνά χαρακτηρίζονται ειδική διαδικασία λογω της διάκρισής τους από την τακτική αλλά και από τις άλλες ειδικές διαδικασίες προβλεπόµενες στο σχετικό βιβλίο του Κπολ. Αντίθετα µε τις άλλες διαδικασίες τα ασφαλιστικά µέτρα δεν σκοπούν στην πλήρη ικανοποίηση του δικαιώµατος και στην οριστική διευθέτηση της υπό κρίση υπόθεσης. Εχουν επίσης παρεπόµενο χαρακτήρα σε σχεσηµε την κύρια διαγνωστική δίκη και χρησιµοποιούνται είτε για την προσωρινή δέσµευση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη είτε για προσωρινή ρύθµιση εριζοµένων εννόµων σχέσεων των διαδίκων.αντικείµενο λοιπόν της δίκης για τα ασφαλιστικά µέτρα είναι η διερεύνηση ύπαρξης ή ανυπαρξίας ουσιαστικού δικαιώµατος για προστασία του µε τα κατάλληλα ασφαλιστικά µέτρα. Ασφαλιστικά µέτρα επιβάλλονται για δεκτικά σε οριστική προστασία δικαιωµάτων που υπάγονται στο πεδίο δικαιοδοσίας των πολίτικών δικαστηρίων. Όχι για διαπλαστικά ενώ αµφισβητειται η δυνατότητα επιβολής τους για τα δικονοµικά δικαιώµατα. Βρίσκουµε την νοµική τους βάση στο άρθρο 20 παρ,1 του Συντάγµατος όπου θεσπίζεται το δικαίωµα στην εννοµη προστασία η οποία εµπεριέχει και την αποτελασµατική και γρήγορη παροχή δικαστικής προστασίας. Ακόµη η παροχή γρήγορης και αποτελεσµατικής έννοµης προστασίας αποτέλει γενική αρχή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στηρίζεται στα άρθρα 6 και 13 της ΕΣ Α. Στην ελληνική νοµοθεσία ρυθµίζονται διεξοδικά στον κώδικα πολιτικής δικονοµίας (682 επόµενα) Επίσης το ΕΚ και το ΠΕΚ προβλέπουν την ληψη προσωρινών ασφαλιστικών µέτρων σύµφωνα µε το άρθρο 39ΣΕΚΑΧ, 243ΣΕΚ, 158ΣΕΚΑΕ. Κύριες προυποθέσεις ληψης ασφαλιστικών µέτρων είναι οι εξης: Α) πιθανολόγηση ουσιαστικού δικαιώµατος που επιβάλλεται να προστατευθεί Β)το δικαίωµα θα πρέπει να είναι γεννηµένο δεν εµποδίζεται όµως η λήψη ασφαλιστικών µέτρων και στην περίπτωση που η απαίτηση εξαρτάται από αίρεση ή προθεσµία αναβλητική ή διαλυτική. Γ)αναγκαία η συνδροµή εννόµου συµφέροντος. Άρα δεν είναι παραδέκτη η αίτηση για παροχή προστασίας µε ασφαλιστικά µέτρα στην περίπτωση παραγεγραµµένης απαίτησης ή τελεσιδίκως ικανοποιήµένου δικαιώµατος αφου δεν είναι δυνατή η θεµελίωση εννόµου συµφέροντος )µόνο στις εξαιρετικές περιπτώσεις που προβλέπονται στα άρθρα είναι δυνατή η προσωρινή ικανοποίηση του δικαιώµατος µε απόφαση των ασφαλιστικών µέτρων Ε)να µην προσβάλλονται µε την επιβολή τους δικαιώµατα τρίτων ΣΤ)τέλος τα ασφαλιστικά µέτρα διατασσονται µόνο για την εξασφάλιση ή διατήρηση δικαιώµατος ή τη ρύθµιση καταστασής σε επείγουσες περιπτώσεις ή προς αποτροπή επικειµένου κινδύνου.

11 3.2 Η δυνατότητα κατάσχεσης εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα Αµφίβολη θα πρέπει να θεωρείται η δυνατότητα κατάσχεσης εντύπων µε ασφαλιστικά µέτρα. Αυτά θα ήταν έυλογο να επιβληθουν στα προπαρασκευαστικά στάδια της προετοιµασίας της έκδοσης δηµοσίευσης κατά τα οποία είναι δυνατόν να ασκηθεί αγωγη για άρση της ενδεχόµενηςεπικείµενης προσβολής και παραληψή της στο µελλον. Κατάλληλα προς τούτο ασφαλιστικά µέτρα θα ήταν η παράληψη δηµοσίευσης του επίµαχου µέρους του κειµενου το οποίο το καθιστά προσβλητικό. Σε καµία όµως περίπτωση τα ασφαλιστικά µέτρα δεν φαίνεται να είναι νόµιµο να χρησιµοποιούνται για την κατάσχεση είτε προληπτικά πριν δηλαδη την διάδοση των επιµάχων εντύπων είτε κατασταλτικά για την κατάσχεση των εντύπων για επιπλέον των αναφεροµένων στο αρθρο 14 παρ. 3 του Συντάγµατος. Καταρχας εφαρµογή τους προληπτικά για κατάσχεση εντύπων προσκρουει στο 14.3 του Συνταγµατος το οποίο δεν θέτει εξαιρέσεις κατά τις οποίες να κάµπτεται η απαγόρευση κατάσχεσης πριν την κυκλοφορία των εντύπων. Επιπλέον η χρήση τους για την επίτευξη της µετά την κυκλοφορία κατάσχεσης έντυπων φαίνεται να συγκρούεται στις προς τουτο ρυθµίσεις του αρθρου 14 παρ. 3 εδ. β οπου θέτονται οι εξαιρετικές περιπτώσεις κάµψης της αρχης του µετά την κυκλοφορία ακατάσχετου του εντύπου. Πράγµατι το Σύνταγµα φαίνεται να αναφέρει τις τέσσερις περιπτωσεις µε τρόπο περιοριστικό και όχι ενδεικτίκο αυτό συνάγεται και από την αυστηρότητα της διαδικασίας της κατάσχεσης εντύπων που θέτεται µε τις ρυθµίσεις αυτές.συνεπώς διαφορετικές ρυθµίσεις ή αντιθετες θα πρέπει να θεωρούνται αντισυνταγµατικές. Ακόµη η µετά την δηµοσίευση κατάσχεση των εντυπων το πιο πιθανο είναι να µην ανταποκρίνεται στο επειγον του χαρακτηρα των ασφαλιστικών µέτρων καθως και του επικείµενου κινδύνου που είναι µια από τις προϋποθέσεις εφαρµογης τους. Αυτό συµβαίνει διοτι µετα την δηµοσίευση δεν υπάρχει το στοιχείο του επείγοντος µε την εννοια της πιθανότητας προσβολης του και της ουσιώδους βλάβης του δικαιώµατος µε την πάροδο του χρόνου ως την άσκηση της αγωγής και την εισαγωγή στην κυρία δίκη αφου τα δηµοσιεύµατα προκαλουν όση ζηµια πρόκειται να προκαλέσουν από τη στιγµη που θα δηµοσιευθούν. Πράγµατι το κύριο θεµα για το οποίο ζητλαται προστασία µε ασφαλιστικά µέτρα

12 είναι η προστασία της προσωπικότητας η προσβολή της οποίας λίγο εξαρτάται από το χρόνο διάθασης του προσβλητικου εντύπου στο κοινό σε σχεση µε την προσβολή που προκαλείται µε την ίδια την κυκλοφορία. Επίσης η δυνατότητα επιβολής κατάσχεσης εντύπων µε διαδικασίες όπως αυτή των ασφαλιστικών µέτρων για λόγους διαφορους των συνταγµατικώς προβλεποµένων θα ήταν µη αποδεκτός περιορισµος της ελευθερίας του τύπου,ο οποίος µπορεί να οδηγήσει και στην ανατροπή της. Ιδίως εάν οι λόγοι ανφέρονταν σε ατοµικό δικαιωµα ιδιώτη όπως η προσωπικότητα η επιβολή κατασχεσης δείχνει να ξεπερνά τα όρια της αρχής της αναλογικότητας καθως και αυτά της αρχής της αναγκαιότητας ( και της προσφορότητας). Ιδιαίτερα εάν υπάρχουν (και συνηθως υπάρχουν) προσφορότεροι τροποι ικανοποίησης και επανορθωσης της προκληθεισας στην προσβεβληµένη προσωπικότητα ζηµίας ή βλάβης. Τέλος µε την επιβολή ασφαλιστικών µέτρων για την κατάσχεση εντύπων είναι πολύ πιθανη ως και σιγουρη η προσβολή δικαιωµάτων τρίτων. 3.3 Ειδικές περιπτώσεις Όσον αφορά ειδικά την προστασία της προσωπικότητας στα πλαίσια των άρθρων 57 και 59 σε συνδιασµό µε το 914 του αστικού κώδικα αποτελεί τον κύριο λόγω αίτησης ασφαλιστικών µέτρων κατά των εντύπων. Σαν απόλυτο δικαίωµα η προσωπικότητα χρήζει προσωρινής δικαστικής προστασίας. Για την παροχή αυτής δεν αρκεί µόνον η προσβολή κάποιου από τα αγαθά που αποτελεί µέρους του δικαιώµατος της προσωπικότητας. Η προσβολή θα πρέπει να είναι παράνοµη δηλαδή απαγορευµένη µε νόµο και να συνάγεται η σηµασία που δίνει στο προσβαλλόµενο δικαίωµα η σύνολη έννοµη τάξη. Αυτή η συµπεριφορά του τύπου θα πρέπει να εισχωρεί στην προσωπικότητα του ατόµου να υποτιµά κάποια από τα στοιχεία της και να το διακωµωδεί και να το προσβάλει συνολικά. Είναι δυνατή η προστασία της προσωπικότητας µε ασφαλιστικά µέτρα αλλά αυτά θα πρέπει να επιβάλλονται µε φειδώ και σε καµία περίπτωση να µην φθάνουν στην κατάσχεση που αποτελεί µέρος του πυρήνα της ελευθερίας του τύπου διότι πέρα από κάθε άλλο προαναφερόµενο λόγο δεν είναι νοητή η πλήρης αναίρεση και ανατροπή δικαιώµατος µε την χρηση µιας σύντοµης βεβιασµένης και πιθανόν ανασφαλούς κρίσης. Κατάσχεση εντύπων µε

13 οποιονδήποτε τρόπο άρα και µε ασφαλιστικά µέτρα είτε προληπτικά είτε κατασταλτικά είναι δυνατή σε περιπτωση που τίθεται σε εφαρµογή ο νόµος για την κατάσταση πολιορκίας του άρθρου 48 µε τον οποίο είναι δυνατόν να ανασταλεί το άρθρο 14 του Συντάγµατος. Ασφαλιστικά µέτρα επιβάλλονται επίσης για την προστασία της πνευµατικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών σε αυτή δικαιωµάτων τα οποία έχουν αποκλειστικό και απόλυτο χαρακτήρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει εδώ η ρυθµιση του άρθρου 63.3 και του 64 του Ν. 2121/1993.Το µεν πρώτο διευκολύνει τη λήψη ασφαλιστικών µέτρων, όταν απειλείται προσβολή του δικαιώµατος της πνευµατικής ιδιοκτησίας ή των συγγενών δικαιωµάτων, το δε 64 προβλέπει την δυνατότητα του Μονοµελούς Πρωτοδικείου να διατάσσει ως ασφαλιστικό µέτρο την συντηρητική κατάσχεση των αντικειµένων που αποτελούν µέσο τέλεσης ή προϊόν απόδειξης της προσβολής της πνευµατικής ιδιοκτησίας και των συγγενών αναφεροµένων στα άρθρα και 51 του ίδιου νόµου δικαιωµάτων. Ζήτηµα δηµιουργείται στην περίπτωση που µέσο τέλεσης της προαναφερθείσας προσβολής είναι ο τυπος κατά πόσο είναι δυνατή η κατάσχεση των εντύπων. Ορθό φαινεται να προτιµάται σε παρόµοιες περιπτώσεις η εναλακτική λύση της φωτογράφισης και της αναλυτικής απογραφής των εν λόγω αντικειµένων που ρυθµίζει το ίδιο άρθρο. Έτσι θα αποφευχθεί η αµφισβητούµενης ορθότητας λύση της συντηρητικής κατάσχεσης του εδαφίου ά. Νοµολογία: Α)ΑΠΟΦΑΣΗ 10939/83 ΜονΠρΑθ Σύµφωνα µε τα πραγµατικά περιστατικά ο εκδότης της εκδότης της εφηµερίδας το <<Έθνος>> κος Μπόµπολας ισχυρίζεται πως βιβλίο του συγγραφέα Παυλου Αναστασιάδη προσβάλει βάναυσα την τιµή και την υπόληψή του µε την εµφάνισή του σ αυτό ως πράκτορα ξένων δυνάµεων και ειδικότερα της Κα-Γκε- Μπε. Για αυτό ζητάτη λήψη ασφαλιστικού µέτρου που συνίσταται στην απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου αυτουσυνοδευόµενο από απειλή ποινών. Το δικαστήριο έκρινε ότι σύµφωνα µε τα άρθρα 682 επ. 731, 732, και 947 του κώδικα πολιτικής δικονοµίας νόµιµα ζητείταιη ληψη του ασφαλιστικού µέτρου, το οποίο δεν έχει την έννοια της κατασχέσεως εντύπου, οπότε δεν αντίκειτα στην διάταξη του άρθρου 14 του Συντάγµατος. Η αιτιολογία αυτή αποτελεί παρέκκλιση από τη συνήθη αιτιολογία των ελληνικών δικαστηρίων στο ζήτηµα που τέθηκε. Περαιτέρω η αίτηση ασφαλιστικών µέτρων δεν δέχεται κατουσίαν το αίτηµα για τον λόγο ότι η έκθεση των πραγµατικών περιστατικών στο βιβλιο είναι εµπεριστατοµένη συνοδευόµενη από έγγραφα αποδεικτικα του ισχυρισµου. Κρίνεται εποµένως ότι δεν θίγεται η τιµή και η υπόληψη και γενικότερα η

14 προσωπικότητα του αιτούντος ώστε να δικαιολογείται η απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου. Β) Απόφαση 22338/1996 Μον.Πρ. Αθ. (ασφ. µ. ) Σύµφωνα µε τα πραγµατικά περιστατικά την κυκλοφόρησε το υπ. 9 τεύχος του περιοδικου µε τον διακριτικό τίτλο << Μελωδίες από άλλες εποχές>>, το οποίο υπέγραφε γνωστός δηµοσιογράφος. Το δηµοσίευµα αυτό περιείχε πραγµατικά περιστατικά, τα οποία δεν ανταποκρίνονταν στην πραγµατικότητα και τα οποία γράφησαν εν γνωσει της αναλήθειάς τους. Ο αιτών, ο οποίος προσβάλλετο από το δηµοσίευµα στην προσωπικότητά του, ζήτησε ως ασφαλιστικα µέτρα την κατάσχεση του περιοδικού, την δηµοσίευση περίληψης της εκδοθησόµενης απόφασης στο επόµενο τεύχος του περιοδικού επ απειλη χρηµατικής ποινής. Το νοµικό ζήτηµα που προκύπτει είναι κατά πόσο είναι δυνατή η κατάσχεση εντύπων µέσων µε ασφαλιστικά µέτρα σε περίπτωση προσβολής της προσωπικότητας. Το δικαστήριο σε αυτή την υπόθεση αποφάσισε πως η κατάσχεση δηµοσιευµένου περιοδικού δεν είναι επιτρεπτή εφόσον δεν εµπίπτει σε µία από τις ρητά αναφερόµενες εξαιρέσεις του άρθρου 14 παρ. 3 εδ. β του Συντάγµατος. Η ελευθερία του τύπου υπερισχύει στην περίπτωση αυτή. Ακόµα δέχτηκε το δικαστήριο ότι οι προβλεπόµενες ποινικές κυρώσεις και αξιώσεις δύνανται να επιδιωχθούν και να ικανοποιηθούν µόνο µε την τακτική διαδικασία γιατί θα οδηγήσουν σε πλήρη ικανοποίηση του παρεχοµένου στον προσβαλλόµενο δικαιώµατος, γεγονός που δεν συνάδει µε τον χαρακτήρα των ασφαλιστικών µέτρων. Ν ( αρ.692κπολ ) Γ) Απόφαση 18134/1998 ΜονΠρΘες Σύµφωνα µε τα πραγµατικά περιστατικά ο καθ. Γεώργιος Μπαµπινιώτης συνεταξε λεξικό το οποίο εξέδωσε το κέντρο Λεξικολογίας το εξέδωσε. Στο λεξικό αυτό και συγκεκριµένα στο λήµµα << Βούλγαρος>> παρατίθενται τα εξής: << Βουλγαρος 1. Αυτός που γεννήθηκε στη Βουλγαρία ή κατάγεται από εκεί 2. (καταχρ. υβριστ. ) ο οπαδός ή παίκτης οµάδας θεσσαλονίκης και κυρίως του ΠΑΟΚ. Αίτηµα των αιτούντων είναι η λήψη ασφαλιστικών µέτρων και συγκεκριµένα η απαγόρευση κυκλοφορίας του εν λόγω λεξικού και η απόσυρσή του από την κυκλοφορία εντός 10 ηµερών από την επίδωση της αποφάσεως επ απειλή προσωπικής κράτησης των καθού ( συγγραφέα και εκδότη ).

15 Το νοµικό ζήτηµα που γενάται είναι εάν είναι δυνατόν το δικαστήριο να διατάξει την κατάσχεση εντύπων, στα οποία περιλαµβάνονται τα βιβλία, µε ασφαλιστικά µέτρα. Το δικαστήριο δέχεται πρωτίστως την προσβολή την προσβολή της προσωπικότητας και την προστασία αυτής µε τα αρθρα 57 και 59 του ΑΚ. Η προσβολή της προσωπικότητας, στην οποία εντάσσεται και η ψυχική υπόσταση του ανθρώπου, συντελείται τοσο µε λόγια όσο και µε έργα. Το δικαστήριο δεν αναφέρεται καθόλου σε τυχόν σύγκρουση της ελευθερίας του τύπου και της προστασίας της προσωπικότητας, ούτε κάνει λόγο για την απαγορευµένη από το Σύνταγµα κατάσχεση. έχεται εποµένως πως είναι δυνατό να διαταχθεί ως ασφαλιστικό µετρο η κατάσχεση του λεξικού. Εντούτοις αυτό δεν το πράττει. ιατάσσει, εξαιτίας της επείγουσας περίπτωσης, ως ασφαλιστικό µέτρο την απάλειψη από το λεξικό της 2 ης έννοιας του λήµµατος βούλγαρος από κάθε µελλοντική έκδοση ή ανατύπωση αυτού καθώς και από όσα έντυπα δεν έχουν διατεθεί στο κοινό και βρίσκονται στα χέρια των καθών κατά την δηµοσίευση της απόφασης. Οι λόγοι προς τούτο είναι η προσβολή της προσωπικότητας του αιτούντος και των υπερ αυτού παρεµβαινόντων, αλλά και η δηµιουργούµενη σύγχυση για την καταγωγή των παικτων Τε και των οπαδών της οµάδος του ΠΑΟΚ καθώς και των µακεδόνων γενικότερα. Η χρήση της λέξης αυτής µε την δεύτερη έννοια που αναγράφεται στο λεξικό κρίθηκε ως σποραδική µεµονωµένη και χώρις διάρκεια. ) Ο ΑΠ όµως διατύπωσε µε την Απόφαση 13/1999 ( ολ.απ ) διαφορετική άποψη για την προαναφερθήσα υπόθεση. εν προκύπτει παράνοµη προσβολής της προσωπικότητας από απλή αναφορά καταγραφή στο λεξικό ότι η λέξη Βούλγαρος χρησιµοποιείται καταχρηστικώς ως εξυβριστική ονοµασία κατηγορίας φιλάθλων και αθλητών. Ο ορισµός µάλιστα αυτος δεν ενέχει αποδοχή από τον συντακτη ο οποίος την χαρακτηρίζει και ως καταχρηστική εξυβριστική. Αντίθετα µάλιστα θεωρήθηκε από τον ΑΠ ότι η απόφαση του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 57 του ΑΚ και 16 παρ. 1 καθως και του αρ. 14 παρ. 1-4 του Συντάγµατος. Ο Άρειος Πάγος καταλήγει ότι σε περίπτωση συγκρούσεως των προστατευοµένων εννόµων αγαθών της ελευθερίας δια του τύπου εκφράσεως στοχασµών και ελευθερίας της τέχνης και της επιστήµης µε το επίσης συνταγµατικώς προστατευοµενο αγαθό της προσωπικότητας θα πρέπει να γίνεται στάθµιση µεταξύ των αγαθών. Κατά την στάθµιση αυτή θα πρέπει να λαµβάνεται ύπόψη ότι το δικαίωµα της προσωπικότητας είναι δικαίωµαπλαίσιο. Στη σύγκρουση αυτού του τελευταίου µε τα δύο προαναφερθέντα δικαιώµατα θα πρεπει να ληφθεί υπόψη το δικαίωµα του κοινού για πληροφόρηση µέσω της ελευθερίας του τύπου της έκφρασης της τέχνης και της επιστήµης υπό την

16 προυπόθεση ότι δεν πλήττεται ο πυρήνας του δικαιωµατος της προσωπικότητας δηλαδή η ανθρώπινη αξία. Στην απόφαση αυτή της ολαπ αναφέρεται και η άποψη της µειοψηφίας σύµφωνα µε την οποία η καταχώρηαη της δεύτερης έννοιας της λέξης Βούλγαρός δεν ανταποκρίνεται στην κοινή ελληνική γλώσσα και για τον λόγο αυτό δεν νοµιµοποιείται ο λεξικογράφος να επισηµοποιήσει και να µονιµοποιήσει µία περιθωριακή κατάσταση. Εντούτοις και η µειοψηφία σηµειώνει πως είναι απαραίτητη η στάθµιση των συµφερόντων των εκατέρωθεν δικαιωµάτων προτού δοθεί η προτεραιότητα σε οποιοδήποτε από αυτά τα δικαιώµατα, όπως έπραξε το ΜονΠρΘ. Ε) Υπόθεση Γιαννόπουλου κατά Μακρίδη και Σκαρβελάκη Οι δηµοσιογραφοι Μακρίδης Γεώργιος και Σκαρβελάκης Γεώργιος ανέφεραν σε δηµοσιεύµατα σε αθηναϊκή εφηµερίδα ότι ο πολιτικός Ευάγγ. Γιαννόπουλος δεν έλαβε µέρος στην Εθνική Αντίσταση. Επίσης των εξύβρισαν χυδαίως. Ο Ε. Γιαννόπουλος κατέθεσε στις αγωγή κατά των δύο δηµοσιογράφων και ορίστηκε δικάσιµος στις στο πινάκιο. Η 22 ενοχικό µε γενικό αριθµό 28745/99 Τακτικού Πολυµελους και ειδικό αριθµό 3885/99. Η εκδίκαση της υπόθεσης αναβλήθηκε για τις Την ηµέρα εκείνη διενεργήθηκαν εθνικές εκλογές στην χώρα εποµένως το δικαστήριο δεν δίκασε. Έκτοτε δεν επαναφέρθηκε µε κλήση η υπόθεση στα δικαστήρια. Παράλληλα αξίζει να σηµειωθεί ότι εκδικάστηκε αποζηµίωση στον Ε. Γιαννόπουλο από ποινικό δικάστήριο µετά από µήνυση που κατατέθηκε από αυτόν για συκοφαντική δυσφήµιση. Στ) Απόφαση του µονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ( ασφ. µ. ) 8064/1986 εν µπορεί να διαταχθεί ως ασφαλιστικό µέτρο η απαγόρευση κυκλοφορίας βιβλίου που περιέχει ανακριβεις ειδλησεις και προσβάλλει την προσωπικότητα κατ αρθρο 57 ΑΚ. Ένα τέτοιο ασφαλιστικό µέτρο ισοδυναµεί µε κατάσχεση εντύπου, την οποία, πλην ρητων εξαιρέσεων του άρθρου 14 παρ 3 απαγορεύει το Σύνταγµα. Η προσβολή της προσωπικότητας δεν περιλαµβάνεται στις ρητά καθοριζόµενες περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται η κατασταλτική κατάσχεση. εν είναι επίσης δυνατή η άρση της προσβολής και παραλειψής της στο µέλλον καθόσον προϋποθέτουν την απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου.

17 Ζ) Υπόθεση Μαντουβά : Μον.Πρωτ. Ηρ. 345/1979 Στην υπόθεση αυτή αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου. Πως στα έντυπα περιλαµβάνονται και τα βιβλία. Η παύση κυκλοφορίας του βιβλίου ισοδυναµεί µε κατάσχεση. Είναι λοιπόν απορριπτέα αίτηση ασφαλιστικών µέτρων µε την οποία ζητείται η παύση της κυκλοφορίας του βιβλίου το οποίο από τα πραγµατικά περιστατικά συµπεραίνεται πως περιέχει ανακρίβειες για την αγωνιστική δράση του πατέρα των αιτούντων. Η) Απόφαση Μονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών 5208/2000 Υπόθεση :Μίµης Ανδρουλάκης Το δικαστήριο δεν κάνει δεκτές τις αιτήσεις για προσβολή της θρησκευτικής πίστης που άσκησε η Ιερά Μονή Εσφιγµένου Αγίου Όρους Άθω επειδή πρόκειται για νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου ούτε άλλων νοµικών προσώπων. Ακόµη το βιβλίο είναι µυθιστόρηµα εποµένως έχει λογοτεχνικό περιεχόµενο. Πρόκειται δηλαδή για έργο τέχνης και υπάγεται στις ρυθµίσεις του άρθρου 16 του Συντάγµατος. Οι κατηγορίες έργων που που εντάσσονται στο άρθρο 16 του Συντάγµατος δεν εµπίπτουν στους περιορισµους που επιβάλλει η παράγραφος 3 του άρθρου 14. Αυτή η αποφαση δείχνει πως µόνο φυσικά πρόσωπα µπορουν να είναι φορεις του δικαιώµατος της προσωπικότητας πουθέτουν τα άρθρα 57 και 59 του ΑΚ ( έτσι και αλλιώς δεν νοείται κρατικό δικαίωµα δηλαδη δηµοσίου νοµικού προσώπου) Ακόµη διαχωρίζει τα εντυπα που αποτελούν παράλληλα και τέχνη και εµπίπτουν στις ρυθµίσεις του άρθρου 16 του Συνταγµατος. Αναφέροντας όµως παρακάτω πως δεν είναι παραδεκτη η αίτηση για επιβολη ασφαλιστικών µέτρων που θα απαγόρευαν την κυκλοφορία του εντύπου για το λόγο ότι αυτό αποτελεί τεχνη αφηνει να ενοηθεί πως σε άλλη περίπτωση θα ήταν επιτρεπτη η κατάσχεση του βιβλίου µε ασφαλιστικά µέτρα. Θ) Πρωτ.Αθ., /1996 Ζητείται η κατάσχεση βιβλίου διότι αναφέρονται ανακριβή και προσβλητικά πραγµατικά περιστατικά, που θίγουν την τιµή του αιτούντος, γράφτηκαν ε εν γνώσει της αναληθείας τους.το δικαστήριο έκρινε πως σε περίπτωση προσβολής της προσωπικότητας µε ανακριβείς είδησεις που περιλήφθηκαν σε βιβλιο που δηµοσιεύθηκε ή πρόκειται να δηµοσιευθεί δεν είναι δυνατή η άρση της προσβολής ούτε η παραληψή της στο µέλλον. Αυτό θα ήταν δυνατόν να

18 επιτευχθεί µόνο µε την κατασχεσή του ή µε την απαγόρευση της κυκλοφορίας πράγµα που είσοδυναµεί µε την κατάσχεσή του, η οποία απαγορεύεται, επιτρέπεται ε µόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις του άρθρου 14 παρ. 3, στις οποίες δεν περιλαµβάνεται η προαναφερόµενη περίπτωση. Φαινεται λοιπόν η νοµολογία παρα τις κατά καιρούς παραφωνίες να µην επιτρέπει την επιβολή κατάσχεσης εντύπων µε την χρήση ασφαλιστικών µέτρων. Αυτό το θεµελιώνει κυρίως στην αποκλειστική-εξαιρετική απαριθµιση του απ. 14 παρ. 3 του Συντάγµατος η οποία σε καµία περίπτωση δεν θα µπορούσε να θεωρηθεί ενδεικτική. Ακόµη την µη αποδοχη της αυτή την τεκµηριώνει στο επειγον του χαρακτήρα των ασφαλιστικών µετρων που παύει να υπάρχει άµα την δηµοσίευση των εντύπων. Προληπτική δε επιβολή ασφαλιστικών µέτρών, η οποία και θα είχε κάποιο νόηµα προσκρούει στην ρητη διατύπωση του άρθρου 14 του Συντάγµατος. 4. ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΗ ΑΝΑΚΡΙΒΩΝ ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΗΠΙΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Το Σύνταγµά µας προβλέπει την επανόρθωση ανακριβών δηµοσιευµάτων στο αρθρο 14 παρ. 5 του η οποία ρυθµίζεται µε τον νόµο Ν. 5060/31 ο οποίος καθιστά την άρνηση επανορθώσεως ιιδιώνυµο ποινικό αδίκηµα τιµορούµενο µε χρηµατική ποινή. Στα πλαίσια του καθήκοντος αληθείας η επανόρθωση µπορεί να γίνει µε την την διόρθωση της ανακρίβειας από το ίδιο το έντυπο και µε την δηµοσιευση σε επόµενη έκδοση της ακριβούς εκδοχής. Ακόµη καθένας ο οποίος θίγεται από δηµοσιευµα έχει δικαίωµα απάντησης και ο εκδότης του εντύπου αντίστοιχη υποχρέωση δηµοσίευσης της απάντησης αυτής. Ο θιγόµενος µπορεί να επιδώξει και δικαστικά την ικανοποίηση των δικαιωµάτων του αυτών υποχρεώνοντας το έντυπο σε θετική ενέργεια (δηµοσίευση). Επιπλέον πρέπει να αναφερθεί ότι ελευθερία του τύπου δεν σηµαίνει ούτε ασυδοσία ούτε ούτε ανευθυνο του τύπου. Ο τύπος εχει πλήρη αστική και ποινική ευθύνη για τα δηµοσιεύµατά του. Άλλωστε το Σύνταγµα δεν παραλείπει να υπενθυµίσει στο άρθρο 14 παρ. 7 την ευθυνη του τύπου παραπέποντας παράλληλα στον κοίνο νοµοθέτη για λεπτοµερή ρύθµισή της. Είναι εποµέρνως

19 δυνατή η απαίτηση αποζηµίωσης για προσβολή της προσωπικότητας και για ηθική βλάβη του ενάγοντος από ανακριβές ή ψευδές δηµοσίευµα καθως και η προσφυγή σε ποινική δίκη για συκοφαντική δια του τύπου τελούµενη συκοφαντική δυσφήµιση. Όλα δια του τύπου τελουµενα ποινικά αδικήµατα διώκονται αυτόφορα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ #Ανδρέας ηµητρόπουλος Συνταγµατικά δικαιώµατα, ειδικό µέρος, Αθηνα 2005 # ιονυσία Καλλινίκου Πνευµατική ιδιοκτησία και συγγενικά δικαιώµατα Αθήνα 2005 #Γ. Καράκωστα Το δίκαιο των ΜΜΕ, 1998 #Α. Κονταξή Τύπος και ίκαιο # Π.. αγτόγλου Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα, 2002 #Τάσου Πουρσανίδη Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα Αθηνα 1997 #Βας. Μπρατσάκουλας Ασφαλιστικά µέτρα θεωρία και νοµολογία στην Πραξη ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Κείµενο του Συντάγµατος Αστικός Κωδικας Κώδικας πολιτικής δικονοµίας Ν.2121/1993<<πνευµατική ιδιοκτησία συγγενικά δικαιώµατα και πολιτιστικά θέµατα Ν. 5060/31 << για επανόρθωση ανακριβών δηµοσιευµάτων>> ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΟΜΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΟΦΑΣΗ 10939/83 ΜονΠρΑθ Υπόθεση Μαντουβά : Μον.Πρωτ. Ηρ. 345/1979 Απόφαση του µονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ( ασφ. µ. ) 8064/1986 Υπόθεση Γιαννόπουλου κατά Μακρίδη και Σκαρβελάκη Απόφαση 18134/1998 ΜονΠρΘες

20 13/1999 ( ολ.απ ) Απόφαση 22338/1996 Μον.Πρ. Αθ. (ασφ. µ. ) Απόφαση Μονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών 5208/2000 Πρωτ.Αθ., /1996