ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ"

Transcript

1 κεφάλαιο 1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Γενικά Η χρωματομετρία είναι μια επιστήμη το αντικείμενο της οποίας αποτέ λεσε την εκτεταμένη μελέτη και έρευνα πολλών επιστημόνων κατά το πα ρελθόν και για χρονικό διάστημα που ξεπέρασε τα 200 χρόνια. Με τη βοή θεια αυτής της επιστήμης, η ιδέα της έγχρωμης τηλεόρασης κατάφερε να γίνει πραγματικότητα. Λόγω της μεγάλης σημασίας που έχουν τα πορίσματά της για την έγχρωμη τηλεόραση, θα προσπαθήσουμε σ αυτό το κε φάλαιο να τεκμηριώσουμε το θέμα, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, δίνοντας μια παραστατική εικόνα στον αναγνώστη για να καταλάβει πάνω σε ποια ιδέα βασίζεται η λειτουργία της έγχρωμης τηλεόρασης. 1.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Πρώτος ο Νεύτων, το 1666 περίπου, εξέφρασε την επαναστατική για την εποχή του ιδέα ότι το λευκό φως δεν είναι ομοιογενές, αλλά ένα κα θορισμένο μίγμα πολλών διαφορετικών χρωμάτων. Την ιδέα αυτή στήριξε αρχικά στο απλό πείραμα κατά το οποίο άφησε μια δέσμη παράλληλων ακτίνων λευκού φωτός να προσκρούσει στην τριγωνική διατομή ενός πρίσματος, όπως φαίνεται και στο σχήμα 1.1. Παρα τήρησε τότε ότι οι εξερχόμενες ακτίνες έχουν υποστεί μια ανάλυση, δη λαδή έχουν τη μορφή μιας έγχρωμης, συνεχούς ταινίας. Το

2 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 φαινόμενο αυ τό καλείται ανάλυση του φωτός και η έγχρωμη ταινία φάσμα. Ο Νεύτων όρισε επτά χρώματα στο φάσμα, τα οποία είναι τα εξής: ερυθρό (κόκκινο), πορτοκαλί, κί τρινο, πράσινο, γαλανό (κυανό), μπλε (βαθυγάλανο) και ιώδες. Φυσικά η διάκριση των χρωμά των του φάσματος με διαφορετι κές ονομασίες είναι εντελώς αυ θαίρετη, αφού μεταξύ των χρωμά των αυτών υπάρχουν πολλές απο χρώσεις και αυτό διότι η μετάβαση από το ένα χρώμα στο άλλο γίνε ται βαθμιαία. Το ανθρώπινο μάτι έχει βρεθεί ότι μπορεί να ξεχωρί σει στο φάσμα 150 έως 200 ενδιά μεσες αποχρώσεις ή όπως αλλιώς λέμε χρωματικούς τόνους. Ακριβώς γι αυτό το λόγο, όταν θέλουμε να κάνουμε ένα «λεπτότερο» χαρακτηρισμό κάποιου φα σματικού χρώματος καταφεύγουμε σε διπλή ονομασία, όπως «πρασινογάλανο», «κιτρινοπράσινο» κ.λπ. Αυτή η διάκριση των χρωμάτων με κάπως «λεπτότερο» χαρακτηρισμό είναι ως ένα βαθμό υποκειμενική. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος με κανονική όραση δεν θα πει το κόκκινο χρώμα γαλανό, αλλά όταν λέει «γαλαζοπράσινο» αυτό ως ένα βαθμό εί ναι ζήτημα συνήθειας που αποκτάται από την ατομική ιδιομορφία της όρασης. ËÅÕÊÏ ÖÙÓ ÁÐÏ ÔÏÍ ÇËÉÏ ÏÑÁÔÁ ÑÙÌÁÔÁ ÊÏÊÊÉÍÏ ÊÉÔÑÉÍÏ ÐÑÁÓÉÍÏ ÓÊÏÕÑÏ ÐÑÁÓÉÍÏ ÉÙÄÅÓ ËÅÕÊÏ ÖÙÓ ÐÑÉÓÌÁ ÐÑÉÓÌÁ Σχήμα 1.1 Ανάλυση και σύνθεση του λευκού φωτός στα χρώματα της ίριδας με πρίσματα Ο Νεύτων, αν και δεν κατάφε ρε να δώσει μια ικανοποιητική εξήγηση του φαινομένου της ανάλυ σης του φωτός, η θεωρία του ότι το φως είναι ένα μίγμα κάποιων χρωμάτων έδωσε την ευκαιρία στον Huygens να δώσει εκείνος μια εξήγη ση σ αυτό το φαινόμενο.

3 Στοιχεία Χρωματομετρίας 23 Ο Huygens δέχτηκε ότι η διάδοση του φωτός είναι ένα κυματικό φαινόμε νο με εξαιρετικά μικρό μήκος κύ ματος. Επίσης, θεώρησε ότι η μόνη διαφορά που υπάρχει μεταξύ των χρωμάτων βρίσκεται στο μήκος κύματος. Το ιώδες που βρίσκεται στο ένα άκρο του φάσματος έχει μικρό μήκος κύματος, ενώ το κόκκινο που βρίσκεται στο άλλο άκρο έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος. Αυτές οι θεωρίες για πολλά χρόνια (περίπου 300) δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθούν με νέα πειράματα. Μόνο τις τελευταίες δεκαετίες εξη γήθηκε επακριβώς η φύση του φωτός με την κβαντική θεωρία. Ο Maxwell, ο οποίος γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα διατύπωσε την ηλεκτρομαγνητική θεωρία σχετικά με τη φύση του φωτός, υποστήριξε ότι τόσο το ορατό φως όσο και το αόρατο υπέρυθρο και υπεριώδες είναι μορφές ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που παράγονται από ηλεκτρι κές μεταβολές. Προείπε δε την ύπαρξη των ραδιοφωνικών κυμάτων, τα οποία είναι και αυτά ηλεκτρομαγνητικά κύματα που ανακάλυψε αργότερα ο Ηertz. Οι μελέτες που ακολούθησαν μετά έδειξαν ότι το φως δεν δρα ως συνεχές κύμα αλλά μάλλον ως «πακέτα» ενέργειας, τα ονομαζόμενα κβάντα ή φωτόνια. Σήμερα δεχόμαστε ότι το φως έχει δυαδικό χαρακτήρα, δηλαδή κυμα τικό και σωματιδιακό. εχόμαστε τον κυματικό χαρακτήρα όταν θέλουμε να εξηγήσουμε φαινόμενα που παρουσιάζονται κατά τη διάδοση του φω τός και το σωματιδιακό όταν θέλουμε να εξηγήσουμε φαινόμενα τα οποία παρατηρούνται κατά την αλληλεπίδραση του φωτός με τα συστατικά (μό ρια, άτομα) της ύλης, όπως επίσης όταν θέλουμε να ερμηνεύσουμε πώς φτάνει το φως σε μας από τους αστέρες μέσω του κενού της ύλης (ενδοαστρικό διάστημα). 1.2 ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ Όπως είπαμε και πιο πάνω, το φως είναι μια ηλεκτρομαγνητική ακτινο βολία η οποία διαφέρει από τις άλλες μορφές ακτινοβολίας λόγω της χα ρακτηριστικής ιδιότητάς της να διεγείρει το οπτικό νεύρο του οφθαλμού. Αποτέλεσμα αυτής της διέγερσης είναι και η δημιουργία της αίσθησης της όρασης. Οι ακτίνες του φωτός κατέχουν ένα μικρό μέρος στο σύνολο των ηλε κτρομαγνητικών κυμάτων και καλύπτουν μια περιοχή συχνοτήτων από Ηz έως Hz. Για να γίνει μια καλύτερη μελέτη, το ολικό ηλεκτρομαγνητικό φάσμα χωρίζεται σε ραδιοφωνικά κύματα μιας περιοχής από ΜΗz, σε υπέρυθρες ακτίνες περίπου 10 8 ΜΗz σε υπεριώδεις ακτίνες ΜΗz, σε ακτίνες Χ ΜΗz κι άλλες.

4 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Το πιο κάτω σχέδιο παριστάνει τις διάφορες περιοχές του ηλεκτρομα γνητικού φάσματος, όπου το μήκος κύματος λ προκύπτει από τη συχνότη τα f σύμφωνα με τη σχέση c=f*λ, όπου c η ταχύτητα του φωτός 3*10 8 m/sec. Η περιοχή συχνοτήτων που μπορεί να διεγείρει τον ανθρώπινο οφθαλ μό καλείται οπτικό φάσμα και βρίσκεται γύρω από μια περιοχή με μήκος κύματος 550 nm. Για τους περισσότερους πρακτικούς σκοπούς η ζώνη κυμάτων του λευκού φωτός ορίζεται από μήκη κύματος 380 nm έως 780 nm. Όπως λοιπόν γίνεται προφανές, με βάση αυτά που έχουμε πει μέχρι τώρα, η αίσθηση ενός χρώματος προκύπτει εάν στον οφθαλμό επιδράσει ένα ορισμένο μήκος κύματος της ορατής ακτινοβολίας. Εάν για παράδειγμα επιδράσουν τα μακρά μήκη κύματος της φωτεινής ακτινοβολίας, τότε παράγουν την αίσθηση αυτού που ονομάζουμε κοκκινωπό χρώμα. Εάν αντίθετα επιδράσουν τα βραχέα μήκη των φωτει νών κυμάτων, τότε δημιουργούν στον οφθαλμό την αίσθηση του ιώ δους χρώματος. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το «χρώμα» δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια αίσθηση προερχόμενη από μια ορισμένη ομάδα μη κών κύματος. Το χρώμα δηλαδή δεν έχει καμία υλική ή ουσιώδη ύπαρξη. Εάν, για παράδειγμα, πάρουμε μια φωτεινή πηγή που

5 Στοιχεία Χρωματομετρίας 25 εκπέμπει μια ακτινο βολία μήκους κύματος λ=550 nm, η ίδια δεν είναι «πράσινη» αλλά η αντί δραση που προξενεί στο μάτι είναι αυτό που ονομάζουμε «πράσινο». Εάν τώρα επιδράσουν ταυτόχρονα όλες οι συχνότητες του ορατού φάσματος στον οφθαλμό, τότε έχουμε την αίσθηση του λευκού φωτός. Θυμηθείτε ότι το λευκό φως προτού μπει στο πρίσμα το βλέπουμε «λευ κό». Σ αυτή τη φάση περιέχει όλες τις συχνότητες του ορατού φάσματος. Κατόπιν, και αφού μπει στο πρίσμα, αναλύεται στις επιμέρους συχνότητες που περιέχει και έτσι από σημείο σε σημείο του πετάσματος προσκρού ουν φωτεινές ακτίνες διαφορετικού μήκους κύματος που μας δίνουν την αίσθηση του χρώματος. Συμπερασματικά λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αίσθηση των χρωμάτων εξαρτάται από τη φασματική σύνθεση της φωτεινής ακτινοβο λίας που πέφτει στον οφθαλμό είτε άμεσα από μια πηγή (αυτόφωτα σώ ματα) ή ύστερα από μια σειρά ανακλάσεων σε διάφορα αντικείμενα (ετε ρόφωτα σώματα). Στην πράξη υπάρχουν κάποια υλικά τα οποία παίζουν το ρόλο φίλτρων και τα οποία επιτρέπουν να διέλθει από μέσα τους μια στενή ζώνη συχνοτήτων. Έτσι, εάν στη διαδρομή των φωτεινών ακτίνων, τοποθετήσουμε ένα τέτοιο φίλτρο, αυτό θ αφήσει να διέλθει μια πάρα πολύ στενή ζώνη συχνοτήτων από το φάσμα της ακτινοβολίας που δέχε ται. Αυτή η ακτινοβολία που περιέχει ένα μόνο μήκος κύματος ονομάζεται μονοχρωματική ακτινοβολία. Τα χρώματα τα οποία αντιλαμβανόμαστε από την παρατήρηση μονοχρωματικών ακτινοβολιών λέγονται καθαρά φασμα τικά χρώματα. 1.3 Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ Το αισθητήριο όργανο της όρασης είναι ο οφθαλμός. Με τη βοήθεια του οφθαλμού μπορούμε να εκτιμήσουμε τη θέση, το σχήμα και το χρώμα των αντικείμενων στο γύρω χώρο. Για να πραγματοποιηθούν όμως τα προηγούμενα χρειάζεται να υπάρχει φως. Η φωτεινή ακτινοβολία είναι αυτή που θα διεγείρει τον οφθαλμό και θα δώσει την αίσθηση της όρασης. Αν και ο μηχανισμός της όρασης δεν είναι σήμερα απόλυτα κατανοητός, εντούτοις καλό θα ήταν να αναφερθούμε περιληπτικά στις βασικές αρχές της λειτουργίας του με σκοπό να βοηθηθούμε στην καλύτερη κατανόηση της θεωρίας των χρωμάτων που θ ακολουθήσει. Το ανθρώπινο μάτι θα μπορούσαμε να πούμε γενικά ότι θυμίζει μια φωτογραφική κάμερα με σφαιρική περίπου μορφή (βλ. σχήμα 1.3.1). Στο μπροστινό μέρος βρίσκεται ο κρυσταλλοειδής φακός (ή απλά φακός) που παίζει το ρόλο του οπτικού φακού. Με τη βοήθεια

6 26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Σχήμα ομές οφθαλμού - φωτογραφικής κάμερας αυτού προβάλλονται στο απέναντι «τοίχωμα» οι εικόνες των αντικειμένων. Το τοίχωμα αυτό καλύπτεται εσωτερικά από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα που παίζει το ρόλο της φωτοευαίσθητης φωτογραφικής πλάκας (φιλμ). Η ποσότητα του φωτός που θα μπει στο μάτι ρυθμίζεται από το άνοιγμα της ίριδας και η λειτουργία της είναι ανάλογη με αυτή του διαφράγματος της φωτογραφικής μηχανής. Στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς βρίσκονται τα οπτικά κύτταρα τα οποία καλούνται ραβδία και κωνία ή κώνοι, που χρησιμεύουν για την όραση και τη διάκριση των χρωμάτων. Αυτά συνδέονται με τις ίνες του οπτικού νεύρου μέσα από το οποίο μεταφέρεται ο ερεθισμός στον εγκέφαλο. Τα ραβδία είναι ευαίσθητα μόνο στην ένταση του προσπίπτοντος φωτός και είναι περίπου 120 εκατομμύρια, ενώ οι κώνοι είναι υπεύθυνοι για την καλή απόδοση των χρωμάτων και είναι γύρω στα 5 με 6 εκατομμύρια. Οι κώνοι εργάζονται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και η διαδικασία της όρασης πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά μ αυτά. Όταν όμως η ένταση του φωτός πέσει στο 1 Lux, τότε οι κώνοι δεν εργάζονται και αρχίζουν πλέον να είναι υπεύθυνα για την όραση τα ραβδία, τα οποία σημειωτέον έχουν πε ρίπου φορές μεγαλύτερη ευαισθησία απ ότι οι κώνοι, αλλά η εικόνα που μας δίνουν είναι ασπρόμαυρη. Ακριβώς απέναντι από το κέντρο του φακού, στον αμφιβληστροειδή, υπάρχει μια πολύ μικρή περιοχή με διάμετρο περίπου 1 mm, η οποία ονομάζεται ωχρά κηλίδα και η οποία περιέχει μόνο κώνους. Ο αριθμός των κώνων που περιέχει είναι περίπου 34000, ενώ αυτό το σημείο είναι που έχει τη μεγαλύτερη χρωματική λεπτομέρεια. Επειδή οι κώνοι είναι λιγότεροι σε αριθμό απ ότι τα ραβδία και έχουν μικρότερη ευαισθησία στο φως, δε μας παρουσιάζουν τους χρωματι-

7 Στοιχεία Χρωματομετρίας 27 σμούς όταν έχουμε μια εικόνα που φωτίζεται μέτρια. Γι αυτό το λόγο εξάλλου δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα χρώματα με χαμηλούς φωτι σμούς. Η ευαισθησία όμως των κώνων, αν και είναι μικρότερη από εκείνη των ραβδίων, δεν είναι η ίδια στα διάφορα χρώματα. Σ όλους μας είναι γνωστό ότι όταν αντικρίζουμε τα διάφορα χρώματα δεν νιώθουμε την ίδια χρωματική εντύπωση και αυτό συμβαίνει διότι η ευαισθησία του ματιού μας είναι διαφορετική σε κάθε χρώμα του οπτικού φάσματος. Μετά από πολλά πειράματα επετεύχθη η χάραξη της καμπύλης της σχετικής φασματικής ευαισθησίας του οφθαλμού, η οποία δείχνει την εξάρτηση της φωτεινής αίσθησης σε σχέση με το μήκος κύματος της προσπί πτουσας ακτινοβολίας. Η πιο κάτω καμπύλη (σχήμα 1.3.2) έχει χαραχτεί με ίση ένταση ακτινο βολίας για όλα τα μήκη κύματος. Σχήμα Καμπύλη φασματικής ευαισθησίας του οφθαλμού Όπως παρατηρούμε από την καμπύλη ο οφθαλμός είναι πιο ευαίσθητος γύ ρω από το πράσινο χρώμα (λ=550 nm). Για μήκη κύματος μικρότερα ή μεγαλύτερα παρατηρούμε ότι η ευαισθησία του ελαττώνεται. Επομένως για μήκη κύματος 510 και 610 nm είναι κατά 50% περίπου μικρότερη, ενώ στην περιοχή των υπερύθρων και υπεριωδών ακτίνων πέφτει στο μηδέν.

8 28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εξήγηση αυτού του φαινομένου Είδαμε προηγουμένως ότι το είδωλο του αντικειμένου που βλέπουμε σχηματίζεται επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα με τη βοήθεια του κρυ σταλλοειδούς φακού. Ο κρυσταλλοειδής φακός όμως, όπως και κάθε φακός, δεν παύει να είναι ένα πρίσμα που μαζί με την εστίαση προκαλεί και διά θλαση των φωτεινών ακτίνων. Η γωνία όμως διάθλασης είναι αντιστρό φως ανάλογη με το μήκος κύματος της ακτινοβολίας. Έτσι το κόκκινο χρώμα (με μεγάλο σχετικά μήκος κύματος) έχει τη μι κρότερη γωνία διάθλασης και το εστιακό του σημείο ξεπερνά την επιφά νεια του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Αντίθετα, το βαθυγάλανο χρώμα, που έχει το μικρότερο σχετικά μήκος κύματος, έχει μεγαλύτερη γωνία διάθλα σης και σχηματίζει το εστιακό του σημείο πιο μπροστά από την επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Γι αυτό ακριβώς το λόγο το μάτι μας εμφανίζει στο κόκκινο και στο μπλε μικρή ευαισθησία. Αντίθετα στο πράσινο δείχνει μεγαλύτερη ευαισθησία διότι το εστιακό του σημείο σχηματίζεται σχεδόν επάνω στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Αφού το μάτι μας λοιπόν δεν έχει την ίδια ευαισθησία σε όλα τα χρώματα, δημιουργεί ένα είδος παραμόρφωσης η οποία ονομάζεται χρωματική παραμόρφωση. 1.4 Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΤΡΙΧΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΟΡΑΣΗΣ Γύρω στο 1807 ο Άγγλος φυσικός Thomas Young διατύπωσε την θεω ρία του περί κυμάνσεων του φωτός και τη λεγόμενη θεωρία της τριχρωμικής όρασης. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, μια δεδομένη απόχρωση μπορεί να ανα παραχθεί, εάν γίνει μίξη με κατάλληλες αναλογίες των τριών βασικών φω τεινών ακτίνων. Οι τρεις αυτές φωτεινές ακτίνες έχουν χρώμα κόκκινο, πράσινο και μπλε. Η διάκριση των διαφόρων χρωμάτων από τον οφθαλμό γίνεται διότι στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού μας υπάρχουν κώνοι τριών τύπων, οι οποίοι έχουν διαφορετική φασματική ευαισθησία. Η διέγερση των κώνων του ενός τύπου δίνει την αίσθηση του κόκκινου χρώματος, η διέγερση των κώ νων του δευτέρου τύπου δίνει την αίσθηση του πράσινου, ενώ του τρίτου τύπου δίνει την αίσθηση του μπλε. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο πρώτος τύπος των κώνων είναι ευαίσθητος στο μακροκυματικό τμήμα του ορατού φάσματος (κόκκινο πορτοκαλί), ο δεύτερος τύπος στο μεσοκυματικό τμήμα του ορατού φά σματος (κίτρινο πράσινο) και ο τρίτος τύπος στο βραχυκυματικό [κυανό (γαλανό) ιώδες].

9 Στοιχεία Χρωματομετρίας 29 Σχήμα 1.4 Χαρακτηριστικές αποκρίσεις του οφθαλμού για τους τρεις τύπους κώνων Στο σχήμα 1.4 φαίνονται οι χαρακτηριστικές αποκρίσεις του οφθαλμού για τους τρεις τύπους των κώνων. Όταν το φως εισέρχεται στον οφθαλμό, ο κάθε τύπος κώνου αντιδρά σύμφωνα με την ιδιαίτερη ευαισθησία που τον χαρακτηρίζει. Ο συνδυασμός κατόπιν στον εγκέφαλο των τριών αποκρίσεων παράγει την τελική αίσθηση του χρώματος που διεγείρει τον οφθαλμό. Γενικά εκείνο που θα μπορούσαμε να πούμε είναι το εξής: κάθε χρώ μα μπορεί να θεωρηθεί ότι προκύπτει από τη μίξη σε κάποιες αναλογίες των τριών βασικών χρωμάτων, δηλαδή του κόκκινου, του πράσινου και του μπλε. Όταν μια οποιαδήποτε ακτινοβολία ενός χρώματος διεγείρει τον οφθαλμό, τότε ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το χρώμα αφού πρώτα ο οφθαλμός «αναλύσει» το χρώμα στα τρία βασικά χρώματα που περιέχει και διεγείρει τους αντίστοιχους τύπους των κώνων. Αυτοί με τη σειρά τους, ανάλογα με την απόκρισή τους, δίνουν ερεθίσματα στον εγκέφαλο και αυτός στη συνέχεια «συνθέτει» αυτά τα ερεθίσματα και δίνει την αί σθηση του χρώματος. Για να το καταλάβουμε όμως καλύτερα, ας δούμε ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα κίτρινο φως. Το κίτρινο φως μπορεί να παρα χθεί μετά από τη μίξη καθαρού κόκκινου (μήκος κύματος 610 nm) και πράσινου (μήκος κύματος 535 nm). Όταν το κίτρινο φως προ-

10 30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 σπέσει στον οφθαλμό, τότε σ αυτόν θα διεγερθούν οι κόκκινοι και οι πράσινοι κώνοι μόνο. Αυτοί με τη σειρά τους θα δώσουν τα ερεθίσματα στον εγκέφαλο, που θα αποφανθεί ότι το χρώμα είναι το κίτρινο. Σύμφωνα με την εργασία του Sir William Adney (1901), οι κώνοι της «βαθυκύανης περιοχής» αντιδρούν στο φως μήκους κύματος από 400 nm έως 560 nm, με μέγιστη τιμή γύρω στα 460 nm. Οι «πράσινοι κώνοι» αντιδρούν σε μήκη κύματος από 460 nm έως 650 nm με μέγιστη ευαισθησία γύρω στα 560 nm και τέλος οι «κόκκινοι κώνοι» αντιδρούν σε μήκη κύματος από 550 nm έως 700 nm με μέγιστη ευαισθη σία γύρω στα 600 nm. 1.5 Η ΜΙΞΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ Το βασικότερο χαρακτηριστικό των χρωμάτων, πάνω στο οποίο στηρί ζεται και η θεωρία της τρίχρωμης οράσεως, είναι η δυνατότητα παραγω γής οποιουδήποτε χρώματος με ορισμένη μίξη μόνο τριών φασματικών χρωμάτων. Τα φασματικά αυτά χρώματα, τα οποία ονομάζουμε κύρια χρώματα, είναι το κόκκινο (R=Red), το πράσινο (G=Green) και το βαθυγάλανο (Β=Βlue). Με τη μίξη των κύριων χρωμάτων σε διάφορες αναλογίες μπορούμε να πάρουμε ένα πολύ μεγάλο αριθμό άλλων χρωμάτων, ακόμη και λευκό. Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους μπορούμε να αναμίξουμε τα χρώματα. Ο πρώτος τρόπος είναι με τη μίξη έγχρωμων ακτίνων (το προ σθετικό σύστημα) ενώ ο δεύτερος είναι με την αφαίρεση των βασικών χρωμάτων από το λευκό φως (το αφαιρετικό σύστημα). Α. Προσθετική μίξη των χρωμάτων Σε όλα τα συστήματα έγχρωμης τηλεόρασης που καθιερώθηκαν, χρησιμοποιείται η προσθετική μίξη των χρωμάτων. Η μίξη αυτή μπορεί να είναι ταυτόχρονη ή διαδοχική. Στην τηλεόραση χρησιμοποιείται η ταυτό χρονη προσθετική μέθοδος με τη μίξη του κόκκινου, του πράσινου και του μπλε (βαθυγάλανο). Το ακριβές χρώμα των χρωμάτων αυτών δεν είναι απόλυτα καθορι σμένο και μπορεί να διαφέρει στις διάφορες εφαρμογές. Αν πάρουμε τα τρία αυτά χρώματα με φανάρια και τα προβάλλουμε σε μια λευκή οθόνη έτσι ώστε να επικαλύπτονται μερικώς, θα έχουμε το αποτέλεσμα που φαίνεται στο σχήμα 1.5.α. Από το σχήμα 1.5.α φαίνεται ότι αν αναμίξουμε κόκκινο και πρά σινο φως, παράγουμε κίτρινο ενώ, αν αναμίξουμε πράσινο και μπλε παράγουμε γαλανό (κυανό) χρώμα. Επίσης, με την ανάμιξη κόκκι νου και μπλε παράγουμε πορφυρό

11 Στοιχεία Χρωματομετρίας 31 χρώμα. Φαίνεται ακόμη ότι αν ανα μίξουμε τα τρία χρώματα, με ορι σμένη αναλογία πάντα, παράγου με λευκό χρώμα. Λευκό μπορούμε επίσης να πά ρουμε εάν αναμίξουμε δύο μόνο χρώματα, για παράδειγμα το πορ φυρό και το πράσινο ή το κίτρινο και το μπλε ή ακόμη το κυανό (γαλανό) και το κόκκινο. Τα χρώματα αυτού του ζεύγους, που αναμειγνυόμενα μας δίνουν το λευκό χρώμα, τα ονομάζουμε συμπληρωματικά χρώματα. ÊÏÊÊÉÍÏ (R) ÐÏÑÖÕÑÏ ( R +Â) ÊÉÔÑÉÍÏ (R+G) ÌÐËÅ (Â) ËÅÕÊÏ (R+G+B) Σχήμα 1.5.α Προσθετική μίξη χρωμάτων ÐÑÁÓÉÍÏ (G) ÃÁËÁÍÏ (G+B) Εκείνο που πρέπει να σημειώσουμε και να έχουμε υπόψη μας είναι ότι ο χρωματικός τόνος του τελικού μίγματος εξαρτάται μόνο από τη σχέση των εντάσεων των αναμειγνυόμενων χρωμάτων. Οποιαδήποτε μεταβολή στη σχέση μεταξύ των εντάσεων των μιγνυομένων χρωμάτων προκαλεί αλλαγή στο χρώμα του τελικού μίγματος. Αν όμως αυξηθεί ή ελαττωθεί η ένταση των αρχικών χρωμάτων κατά το ίδιο ποσοστό, τότε ο χρωματικός τόνος του μείγματος παραμένει αμετάβλητος και μεταβάλλεται μόνο η φωτεινότητά του. Β. Αφαιρετική μίξη των χρωμάτων Προηγουμένως είδαμε ότι για να πάρουμε λευκό φως αρκεί να αναμί ξουμε (σε κάποιες αναλογίες) τα τρία βασικά χρώματα (R, G και Β). Επί σης είδαμε ότι το κίτρινο παράγεται από την πρόσθεση κόκκινου και πρά σινου φωτός. Για να πάρουμε όμως το κίτρινο χρώμα θα μπορούσαμε αντί να προ σθέσουμε κόκκινο και πράσινο να αφαιρέσουμε από το λευκό φως το μπλε. Θα είχαμε δηλαδή τότε: Λευκό φως μπλε φως = (R+G+Β) Β = R+G = κίτρινο (Yellow) Αυτή η μέθοδος παραγωγής χρωμάτων ονομάζεται αφαιρετική, διότι το χρώμα που βλέπουμε ξεχωρίζεται από το φασματικό περιεχόμενο του φωτός.

12 32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ÊÉÔÑÉÍÏ ÐÑÁÓÉÍÏ ÊÏÊÊÉÍÏ ÃÁËÁÍÏ ÌÐËÅ MAYÑO Σχήμα 1.5.β Αφαιρετική μίξη χρωμάτων ÐÏÑÖÕÑÏ Εάν πάρουμε τρία φίλτρα, που έχουν κυκλική μορφή, κίτρινου, γαλανού και πορφυρού χρώματος και τα τοποθετήσουμε έτσι ώστε να επικαλύπτονται μερικώς και τα φωτίσουμε με λευκό φως από πί σω θα πάρουμε το αποτέλεσμα που φαίνεται στο σχήμα 1.5. β. Από το σχήμα αυτό παρατηρούμε ότι εκεί που έχουμε επικά λυψη δύο χρωμάτων παράγεται ένα βασικό χρώμα, ενώ εκεί που έχουμε επικάλυψη και από τα τρία έχουμε μαύρο χρώμα. 1.6 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ιεθνώς έχει συμφωνηθεί ότι για να ορίσουμε πλήρως την αίσθηση του φωτός ή του χρώματος είναι αρκετό να καθορίσουμε τρία βασικά χα ρακτηριστικά του, που είναι τα εξής: α) η χροιά ή απόχρωση (hue) β) ο κορεσμός (saturation) γ) η φωτεινότητα (luminance). Το πρώτο βασικό χαρακτηριστικό, η χροιά, προσδιορίζει το είδος του χρώματος, για παράδειγμα εάν είναι κόκκινο, πράσινο κ.λπ. Με άλλα λό για η χροιά ενός χρώματος καθορίζει το μήκος κύματος το οποίο κυριαρ χεί από τα υπόλοιπα του φάσματος. (Σαν φάσμα εδώ εννοούμε τα μήκη κύματος που περιέχει η ακτινοβολία που διεγείρει τον οφθαλμό μας). Για να καταλάβουμε όμως καλύτερα την έννοια της χροιάς του χρώ ματος, ας δούμε το παρακάτω παράδειγμα. Υποθέτουμε ότι έχουμε ένα λαπτήρα, ο οποίος έχει ηλεκτρική ισχύ 100 W και εκπέμπει λευκό φως πάνω σε μια λευκή επιφάνεια. Εάν τώρα πάρουμε ένα τζάμι βαμμένο με κόκκινη μπογιά και το βάλουμε μπροστά στο λαπτήρα, τότε το προσπίπτον φως στο τζάμι από το λαπτήρα εξέρχε ται παίρνοντας το χρώμα του κόκκινου. Αυτό συμβαίνει διότι το τζάμι, που είναι βαμμένο κόκκινο, αφήνει να διέλθει από μέσα του μόνο φωτεινή ενέργεια που έχει μήκος κύματος περίπου από 550 nm έως 700 nm.

13 Στοιχεία Χρωματομετρίας 33 Η υπόλοιπη ενέργεια του φάσματος απορροφάται από το γυαλί όπου και μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια. Έτσι λοιπόν, λέμε ότι η χροιά του προ σπίπτοντος φωτός επάνω στη λευκή επιφάνεια είναι κόκκινη. Το δεύτερο χαρακτηριστικό ο κορεσμός, αναφέρεται στο ποσόν της χροιάς ενός χρώματος ή στο βαθμό της απουσίας του λευκού φωτός από αυτό το χρώμα. Όταν δηλαδή λέμε «κορεσμό», εννοούμε τη διαβάθμιση του τόνου στην έντασή του. Ο κορεσμός μπορούμε επίσης να πούμε ότι μας δίνει το βαθμό καθαρότητας ενός χρώματος. Για να καταλάβουμε όμως καλύτερα την έννοια του κορεσμού, ας δούμε το πιό κάτω παράδειγμα. Έστω ότι έχουμε ένα ποτήρι με νερό και ρίχνουμε σταγόνα σταγόνα μέσα σ αυτό πράσινη μπογιά. Θα παρατηρήσουμε τότε ότι θα έρθει κά ποια στιγμή που όση πράσινη μπογιά κι αν ρίχνουμε, δεν θα έχουμε πλέον καμιά μεταβολή στο χρωματισμό του νερού. Από την στιγμή που θα συμ βεί αυτό και ύστερα, όπου δεν έχουμε πλέον μεταβολή στο χρωματισμό, λέμε ότι έχουμε φθάσει στον κόρο 100%. Φυσικά, για οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη κατάσταση, ο κορεσμός (του νερού με πράσινο χρώμα) δεν είναι πλήρης και μπορεί να εκφραστεί με ποσοστά σε σχέση φυσικά με την τιμή που έχουμε στον πλήρη κορε σμό. Εάν δηλαδή θέλουμε 100 σταγόνες για να φθάσουμε στον πλήρη κο ρεσμό, τότε στις 70 σταγόνες θα έχουμε έναν κορεσμό του νερού με πρά σινο χρώμα 70%. Το τρίτο στη σειρά βασικό χαρακτηριστικό ενός χρώματος, είναι όπως είπαμε η φωτεινότητα. Η φωτεινότητα μας δείχνει τη λαμπρότητα ενός χρώματος ή την πο σότητα της φωτεινής ανακλάσεως από ένα χρωματιστό αντικείμενο. Θα μπορούσαμε επίσης να πούμε ότι η φωτεινότητα ενός χρώματος είναι το ποσό της ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας που ακτινοβολεί το χρώμα αυτό. Για να καταλάβουμε όμως καλύτερα την έννοια της φωτεινότητας, ας επαναλάβουμε το παράδειγμα που αναφέραμε στην περίπτωση της χροι άς. Αν υποθέσουμε ότι μειώνουμε την ισχύ του λαπτήρα από 100 W σε 10 W, τότε θα παρατηρήσουμε ότι το κόκκινο χρώμα εξακολουθεί να παρα μένει κόκκινο, αλλά εμφανίζεται τώρα λιγότερο ζωηρό (μείωση της φω τεινότητας) ενώ ο βαθμός κορεσμού του παραμένει ο ίδιος. Όπως είδαμε λοιπόν, το κάθε χρώμα χαρακτηρίζεται από τη χροιά, τον κορεσμό και τη φωτεινότητα. Η χροιά και ο κορεσμός μαζί ορίζουν ένα νέο χρωματομετρικό μέγε θος, που ονομάζεται χρωματικότητα ή χρωμικότητα. ηλαδή χρωμικότητα = χροιά + κορεσμός

14 34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΡΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΧΡΟΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΡΕΣΜΟΥ Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αναπαραστήσουμε τη χροιά και τον κορεσμό ενός χρώματος. Ο απλούστερος είναι αυτός με το χρωμικό κύ κλο ή αλλιώς κύκλο του Νιούτον (σχήμα 1.7.1). Στην περιφέρεια του κύκλου φαίνονται τα καθαρά φασματικά χρώμα τα με κορεσμό 100%. Στο κέντρο του κύκλου υπάρχει πάντοτε το λευκό φως. Καθένας χρωματικός τόνος μπορεί να δοθεί από μια γωνία φ. Όλα τα σημεία που βρίσκονται πάνω στην ίδια ακτίνα R (ίδια γωνία φ) έχουν την ίδια απόχρωση, αλλά σ εκείνο που διαφέρουν είναι ο κορεσμός τους. Η πιο πάνω απεικόνιση με τον κύκλο δεν μας δίνει το χαρακτηριστικό της φωτεινότητας του χρώματος. óõìðëçñùìáôéêü êßôñéíï óçìåßï áíáöïñüò ëåõêü ðñùôåýïí êüêêéíï óõìðëçñùìáôéêü ðïñöõñü ðñùôåýïí ðñüóéíï ðñùôåýïí ìðëý óõìðëçñùìáôéêü ãáëáíü Σχήμα Κυκλική αντιπροσώπευση της χροιάς και του κορεσμού Για να καθορίσουμε λοιπόν και αυτό το χαρακτηριστικό προσθέτουμε μια ακόμη διάσταση στο προηγούμενο διάγραμμα. Έτσι σχηματίζουμε έναν κώνο (σχήμα (α)). Στην κορυφή του υποθέτουμε ότι βρίσκεται η περιοχή του μαύρου. Καθώς πηγαίνουμε προς το κέντρο της βάσης έχου με και τη μεταβολή στη φωτεινότητα. Η περιφέρεια της βάσης αντιπροσωπεύει όλα τα προηγούμενα της περίπτωσης του κύκλου. Κάθε χρώμα μπορεί να αντιστοιχηθεί και στην περιφέρεια του κώνου (σχήμα (β)), οπότε σ αυτήν την περίπτωση για να βρούμε την απόχρωση φέρουμε μια ευθεία που περνάει από την κορυφή και το υποτιθέμενο σημείο και τέμνει τη βάση σε κάποιο σημείο.

15 Στοιχεία Χρωματομετρίας 35 ìáýñï ìáýñï â óêïýñï ðñüóéíï öùôåéíüôçôá êïñåóìüò Á öùôåéíüôçôá êïñåóìüò ðñüóéíï Ä ëåõêü (á) ñïéü ëåõêü (â) ñïéü Σχήμα Κωνική αντιπροσώπευση χαρακτηριστικών χρώματος Στο σημείο που την τέμνει αντιστοιχεί και ένα χρώμα που αυτό θα εί ναι και η απόχρωση του ζητούμενου σημείου. Για τον καθορισμό του κορεσμού του βλέπουμε πόσο απέχει από τον κάθετο άξονα (άξονα συμμετρίας), ενώ για τον καθορισμό της φωτεινότη τάς του λαμβάνουμε μια οριζόντια τομή από το συζητούμενο σημείο. Αυ τή κόβει τον άξονα συμμετρίας, ενώ η απόσταση από το σημείο τομής μέ χρι τη βάση αντιστοιχεί σε μονάδες φωτεινότητας. 1.8 ΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΧΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Πολλές φορές χρειάζεται να προσδιορίσουμε τις διάφορες ποσότητες πρωτευόντων χρωμάτων που απαιτούνται για το σχηματισμό μιας δε δομένης απόχρωσης. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούμε τη μέθοδο των συντεταγ μένων. Το τρίγωνο που χρησιμοποιείται για τον σκοπό αυτό είναι ορθογώνιο, όπως φαί νεται στο σχήμα 1.8. Το πρωτεύον ερυ θρό αντιπροσωπεύε ται κατά μήκος του οριζοντίου άξονα χ ενώ το πράσινο κατά μήκος του κατακόρυφου άξονα Υ. Υποθέτουμε ότι το σύνολο των ποσοτήτων των τριών πρω τευόντων, τα οποία σχηματίζουν μια δεδομένη απόχρωση,

16 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ισούται με τη μονάδα. Επομένως το ποσόν του βαθυκύανου μέσα σε μια δεδομένη απόχρωση είναι η διαφορά του συνόλου των δύο άλλων πρωτευόντων από τη μονάδα. Άρα: Βαθυκύανο = 1 (ερυθρό + πράσινο) Σχήμα 1.8 Καθορισμός χρώματος δια συντεταγμένων Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε το ορθογώνιο τρίγωνο, προ κειμένου να υπολογίσουμε τις ποσότητες πρωτευόντων που απαιτούνται για τη δημιουργία μιας απόχρωσης Α, φαίνεται στο σχήμα 1.8. Η απόχρωση του σημείου Α περιέχει 50% ερυθρό και 20% πράσινο. Το ποσόν του πρωτεύοντος βαθυκύανου, που περιέχει η απόχρωση Α, θα είναι Βαθυκύανο = 100% (50% + 20%) = 30%. Επειδή Λευκό = Ερυθρό + πράσινο + βαθυκύανο, οι συντεταγμένες για την περιοχή του λευκού στο σημείο Λ θα είναι χ = 33, y = Η ΦΑΣΜΙΚΗ ΚΑΜΠΥΛΗ Έχει διαπιστωθεί ότι δεν είναι δυνατόν να αντιπροσωπευθούν όλα τα χρώματα με την προσθετική μίξη. Τα χρώματα που δεν μπορούν να αντι προσωπευθούν είναι αυτά που απαντώνται στο φυσικό φάσμα, τα λεγόμε να «φασμικά χρώματα». Αυτά τα χρώματα είναι περισσότερο κορεσμένα από οποιοδήποτε άλλο χρώμα προσθετικής μίξης, π.χ. το φασμικό κυανούν, μήκους κύματος 495 nm εμφανίζεται περισσότερο κορεσμένο απ ότι το αντίστοιχο κυανούν που προκύπτει από την προσθετική μίξη του πράσινου και του βαθυκύανου. Εάν υπολογίσουμε όλες τις συντεταγμέ νες χρωματικότητας και τις καταγράψουμε στους άξονες χ και y, το απο τέλεσμα θα είναι η λήψη της πεταλοειδούς καμπύλης, γνωστής σαν φα σμική καμπύλη. Αυτή φαίνεται στο σχήμα 1.9 πάνω στην οποία βρίσκονται όλα τα φασμικά χρώματα στον υψηλότερο βαθμό κορεσμού.

17 37 Στοιχεία Χρωματομετρίας Σχήμα 1.9 ιάγραμμα χρωματικότητας ΧΥΖ Τα μήκη κύματος των διαφόρων αποχρώσεων εμφανίζονται γύρω από τη φασμική καμπύλη, ενώ στη βάση δεν παρατηρείται κανένα μήκος κύματος. Ο λόγος είναι ότι η βάση της καμπύλης αντιπροσωπεύει αποχρώσεις που δεν συναντώνται στο φυσικό φάσμα και τέτοιες αποχρώσεις είναι της περιοχής του πορφυρού. Οι αποχρώσεις αυτές προκύπτουν μόνο με τη μίξη πρωτευόντων χρωμάτων. Με τη βοήθεια του χρωμογραφήματος του σχήματος 1.9 μπορούμε να καθορίσουμε τα δύο χαρακτηριστικά του χρώματος δηλαδή το χρωματικό τόνο και τον κορεσμό καθώς και τους τρόπους παραγωγής του με τη μίξη διαφόρων άλλων χρωμάτων. Για να καταλάβουμε αυτό καλύτερα, ας δούμε το πιο κάτω παράδειγμα. Έστω ότι έχουμε την πηγή Α, όπως φαίνεται στο σχήμα 1.9. Το σημείο C αντιστοιχεί στο λευκό φως. Για να βρούμε το χρωματικό τόνο και τον κορεσμό του χρώματος που αντιστοιχεί στο σημείο Α εργαζόμαστε ως εξής: Φέρουμε μια ευθεία που να διέρχεται από τα σημεία C

18 38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 και Α. Η τομή της ευθείας αυτής με την πεταλοειδή καμπύλη (σημείο Α ) μας δίνει ένα μήκος κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας 510 nm. Αυτό αντιστοιχεί στο πράσινο χρώμα. Έτσι λοιπόν ο χρωματικός τόνος του σημείου Α είναι προς το πράσινο. Ο λόγος AC A C χρησιμεύει ως μέτρο του χρωματικού κορεσμού της πηγής Α ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΡΩΜΙΚΟΤΗΤΑ Κάθε χρώμα χαρακτηρίζεται από τρία μεγέθη. Τη χροιά, ή αλλιώς απόχρωση (hue), τον κορεσμό (saturation) και τη φωτεινότητα (luminance). Η απόχρωση και ο κορεσμός, όπως έχουμε αναφέρει, ορίζουν ένα νέο μέγεθος, που ονομάζεται χρωμικότητα. ηλαδή: χρωμικότητα = απόχρωση + κορεσμός Επομένως: χρώμα = φωτεινότητα + χρωμικότητα Το ανθρώπινο μάτι έχει την ιδιότητα να βλέπει με διαφορετική φωτει νότητα τις πηγές που εκπέμπουν ίδια φωτεινή ισχύ, αλλά έχουν διαφορε τική απόχρωση. Για να βρούμε τη φωτεινότητα Υ του λευκού φωτός (που όπως έχουμε αναφέρει παράγεται από τη μίξη των R, G και Β) θα πρέπει, προτού προσθέσουμε τις επιμέρους εντάσεις των R, G και Β, να τις πολλα πλασιάσουμε με κάποιους συντελεστές. Αυτοί οι συντελεστές προκύ πτουν από την καμπύλη (σχήμα ) φασματικής ευαισθησίας του οφθαλμού και είναι για το Β, 0.3, για το G, 0.59 και για το Β, Οι τιμές αυτές προκύπτουν διαιρώντας το βαθμό ευαισθησίας κάθε βασικού χρώματος με το άθροισμα των βαθμών ευαισθησίας των βασικών χρωμάτων. Με βάση τα παραπάνω έχουμε: Για το R 0,44 1,46 = 0,30 Για το G 0,86 1,46 = 0,59 Για το B 0,16 1,46 = 0,11

19 Στοιχεία Χρωματομετρίας 39 Επομένως: Σχήμα Καμπύλη φασματικής ευαισθησίας του οφθαλμού Υ = 0.3*R *G *Β Όταν έχουμε R = G = Β = 1 έχουμε την φωτεινότητα του λευκού φω τός. Άρα: Υ = 0.3* * *1 = 1 Εάν έχουμε R = G = Β = 0.5, που πρόκειται για ουδέτερο γκρίζο, τό τε: Υ = 0.3* * *0.5 = 0.5 Για το μαύρο έχουμε R = G = Β = 0. Άρα Υ = 0. Μεταβάλλοντας δηλαδή τις τιμές των R, G, Β από 0 έως 1 ταυτόχρονα και ανάλογα παίρνουμε ολόκληρη τη διαβάθμιση της φωτεινότητας για το λευκό φως. Για να δούμε όμως τώρα ποια είναι η τιμή της φωτεινότητας Υ για κά θε ένα από τα βασικά χρώματα με κορεσμό 100%. Για το κόκκινο έχουμε R = 1, G = 0, Β = 0. Άρα:

20 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Υ = 0.3* * *0 = 0.3 Για το πράσινο έχουμε R=0, G=1, Β=0, Άρα: Υ = 0.3* * *0 = 0.59 Για το μπλε έχουμε R=0, G=0, Β=1. Άρα: Υ = 0.3* * *1 = 0.11 Για ένα συμπληρωματικό χρώμα, έστω το πορφυρό (με κορεσμό 100%), για το οποίο έχουμε R = 1, G=0 και Β = 1, η φωτεινότητα είναι: Υ = 0.3* * *1 = 0.41 Εάν ο κορεσμός του πορφυρού χρώματος είναι 75%, (R = 0.75, G = 0, Β = 0.75), τότε θα έχουμε: Υ = 0.3* * *0.75 = 0.3 Από τα πιο πάνω είναι προφανές πως τη μεγαλύτερη φωτεινότητα ή αλλιώς λαμπρότητα έχει το λευκό φως με R = G = Β = 1. Άλλες τιμές μεγαλύτερες από αυτές δεν πρέπει να υπάρχουν. Εάν ξέρουμε λοιπόν τη φωτεινότητα του κάθε χρώματος και την αφαι ρέσουμε από αυτό, βρίσκουμε τη χρωμικότητα του χρώματος, δηλαδή: R Υ = R (0.3*R *G *Β)= 0.7*R 0.59*G 0.11*Β G Υ = G (0.3*R *G *Β) = 0.3*R *G 0.11*B Β Υ = Β (0.3*R *G *Β) = 0.3*R 0.59*G *Β Από τις πιο πάνω εξισώσεις εάν θέσουμε R = G = Β = 1 (λευκό φως), βρίσκουμε ότι: R Υ = G Υ = Β Υ = 0 Το λευκό φως έχει δηλαδή μηδενική χρωμικότητα. Το ίδιο ισχύει και όταν πάρουμε το γκρίζο ή το μαύρο. Συνεπώς, για το άσπρο και τις διαβαθμίσεις του γκρι έχουμε χρωμικότητα μηδέν και μεταβαλλόμενη φωτεινότητα

21 Στοιχεία Χρωματομετρίας 41 Μπορούμε να ορίσουμε ένα ορθογώνιο σύστημα συντεταγμένων, όπου στον άξονα των τετμημένων υπάρ χουν οι τιμές χρωμικότητας Β Υ και στον άξονα των τε ταγμένων οι τιμές χρωμικό τητας R Υ. Για κάθε σημείο χρώματος στο επίπεδο χρω μάτων που ορίζουν οι συντε ταγμένες, μπορεί να ορισθεί η χρωμικότητα ως εξής. ö 1 R -(B-Y) (R-Y) ö 0.7 (B-Y) Έστω ότι ζητείται η χρωμικότητα του κόκκινου. Για το κόκκινο έχουμε: -(R-Y) R=1, G=0 και Β=0 οπότε Υ=0,30* + 0,59*0 + 0,11*0 = 0,3 R Υ = 1 0,3 = 0,7 Β Υ = 0 0,3 = 0,3 Σχήμα Παράσταση της χρωμικότητας του κόκκινου στο επίπεδο B-Y/R-Y Το σημείο που έχει αυτές τις συντεταγμένες στο επίπεδο R Υ/Β Υ ορί ζει ένα διάνυσμα όπως φαίνεται στο σχήμα Το μέτρο αυτού του διανύσματος R είναι: το οποίο καθορίζει τον κορεσμό του χρώματος, ενώ η γωνία φ, όπου: είναι χαρακτηριστική της χροιάς του χρώματος.

22 42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Πιο κάτω φαίνεται ένας πίνακας όπου περιέχει τους προαναφερθέντες υπολο γισμούς για τα παρακάτω χρώματα. ΧΡΩΜΑ R G Β Υ R Υ B Υ φ CHR ΠΟΡΦΥΡΟ I 0,83 ΚΟΚΚΙΝΟ ,76 ΚΙΤΡΙΝΟ ,9 ΠΡΑΣΙΝΟ ,83 ΚΥΑΝΟ ,76 ΜΠΛΕ ,9 Στο σχήμα φαίνεται η θέση των διανυσμάτων των πιο πάνω χρωμάτων στο επίπεδο (R Υ)/(Β Υ). 1 (R-Y) êüêêéíï 0,8 113 o ðïñöõñü 0,6 45 o 0,4 êßôñéíï 173 o -(B-Y) 0,2 0,2 0,4 0,6 0,8 1 (B-Y) -1-0,8-0,6-0,4-0,2-0,2-0,4 353 o ìðëý 225 o ðñüóéíï -0,6-0,8 ãáëáíü 293 o -1 -(R-Y) Σχήμα Θέση των διανυσμάτων χρωμικότητας διαφόρων χρωμάτων στο επίπεδο Β-Υ/R-Υ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ.Π. Γ Λυκείου / Το Φως 1. Η υπεριώδης ακτινοβολία : a) δεν προκαλεί αμαύρωση της φωτογραφικής πλάκας. b) είναι ορατή. c) χρησιμοποιείται για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων. d) έχει μήκος κύματος

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Πολυμέσων. Ενότητα 4: Θεωρία Χρώματος. Θρασύβουλος Γ. Τσιάτσος Τμήμα Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Συστήματα Πολυμέσων. Ενότητα 4: Θεωρία Χρώματος. Θρασύβουλος Γ. Τσιάτσος Τμήμα Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Θεωρία Χρώματος Θρασύβουλος Γ. Τσιάτσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας. Παρουσίαση 12 η. Θεωρία Χρώματος και Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας. Παρουσίαση 12 η. Θεωρία Χρώματος και Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Παρουσίαση 12 η Θεωρία Χρώματος και Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων Εισαγωγή (1) Το χρώμα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας περιγραφής, που συχνά απλουστεύει κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Β ΘΕΜΑΤΑ ΦΩΣ» ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 04-05 ΠΟΡΕΙΑ ΑΚΤΙΝΑΣ. Β. Στο διπλανό

Διαβάστε περισσότερα

Ηχρήση του χρώµατος στους χάρτες

Ηχρήση του χρώµατος στους χάρτες Ηχρήση του χρώµατος στους χάρτες Συµβατική χρήση χρωµάτων σε θεµατικούς χάρτες και «ασυµβατότητες» Γεωλογικοί χάρτες: Χάρτες γήινου ανάγλυφου: Χάρτες χρήσεων γης: Χάρτες πυκνότητας πληθυσµού: Χάρτες βροχόπτωσης:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/9/2013 ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

προς τα θετικά του x άξονα. Ως κύμα η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (άρα και το φως) ικανοποιούν τη βασική εξίσωση των κυμάτων, δηλαδή: c = λf (1)

προς τα θετικά του x άξονα. Ως κύμα η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (άρα και το φως) ικανοποιούν τη βασική εξίσωση των κυμάτων, δηλαδή: c = λf (1) Φως 1 1 Φως 11 Η φύση του φωτός Το φως είναι το μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που διεγείρει τα κωνία και τα ραβδία του αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού μας Αυτό έχει μήκος κύματος από λ 400

Διαβάστε περισσότερα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 6ο: Διάθλαση του φωτός Φακοί & οπτικά όργανα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 6ο: Διάθλαση του φωτός Φακοί & οπτικά όργανα ΓΓ/Μ6 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 6ο: Διάθλαση του φωτός Φακοί & οπτικά όργανα ΕΚΔΟΤΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Φυσική για την Γ' Τάξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ 1 ΦΩΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές»

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ «Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» W. kandinsky Το χρώμα είναι αναπόσπαστα δεμένο με ότι βλέπουμε γύρω μας. Από τον γύρω

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΣΗΜΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ. 7.1 Τι είναι το ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο; Πως παράγεται ένα ηλεκτρομαγνητικό

ΟΡΟΣΗΜΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ. 7.1 Τι είναι το ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο; Πως παράγεται ένα ηλεκτρομαγνητικό ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα 7. Τι είναι το ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο; Πως παράγεται ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα; 7.2 Ποιες εξισώσεις περιγράφουν την ένταση του ηλεκτρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : ΤΟ ΦΩΣ,( ΚΕΦ. Γ ΛΥΚΕΙΟΥ και ΚΕΦ.3 Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την σωστή πρόταση χωρίς να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.. Οι Huygens

Διαβάστε περισσότερα

Έγχρωµο και Ασπρόµαυρο Φως

Έγχρωµο και Ασπρόµαυρο Φως Έγχρωµο και Ασπρόµαυρο Φως Χρώµα: κλάδος φυσικής, φυσιολογίας, ψυχολογίας, τέχνης. Αφορά άµεσα τον προγραµµατιστή των γραφικών. Αν αφαιρέσουµε χρωµατικά χαρακτηριστικά, λαµβάνουµε ασπρόµαυρο φως. Μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Διάλεξη 6 Μηχανισμοί επεξεργασίας οπτικού σήματος Οι άλλες αισθήσεις Πέτρος Ρούσσος Η αντιληπτική πλάνη του πλέγματος Hermann 1 Πλάγια αναστολή Η πλάγια αναστολή (lateral inhibition)

Διαβάστε περισσότερα

1) Η εξάρτηση του δείκτη διάθλασης n από το μήκος κύματος για το κρύσταλλο του ιωδιούχου ρουβιδίου (RbI) παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα.

1) Η εξάρτηση του δείκτη διάθλασης n από το μήκος κύματος για το κρύσταλλο του ιωδιούχου ρουβιδίου (RbI) παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα. 1) Η εξάρτηση του δείκτη διάθλασης n από το μήκος κύματος για το κρύσταλλο του ιωδιούχου ρουβιδίου (RbI) παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα. Για τους δείκτες διάθλασης n 1 και n 2 ισχύει: n 2 = (11 / 10)

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΦΩΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΦΩΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΦΩΣ Α] Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα Τι είναι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα Πρόκειται για μια σύνθεση που μπορεί να περιγραφεί με όρους ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου. Πράγματι τα διανύσματα

Διαβάστε περισσότερα

10. Το ορατό φως έχει μήκη κύματος στο κενό που κυμαίνονται περίπου από: α nm β. 400nm - 600nm γ. 400nm - 700nm δ. 700nm nm.

10. Το ορατό φως έχει μήκη κύματος στο κενό που κυμαίνονται περίπου από: α nm β. 400nm - 600nm γ. 400nm - 700nm δ. 700nm nm. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΟ ΦΩΣ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΘΕΩΡΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Με τον όρο ότι το φως έχει διπλή φύση εννοούμε ότι: α. είναι εγκάρσιο κύμα. β. αποτελείται από μικρά σωματίδια. γ. συμπεριφέρεται σαν κύμα και σαν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α Α1. Κατά την ανάλυση λευκού φωτός από γυάλινο πρίσμα, η γωνία εκτροπής του κίτρινου χρώματος είναι:

Διαβάστε περισσότερα

είναι τα μήκη κύματος του φωτός αυτού στα δύο υλικά αντίστοιχα, τότε: γ. 1 Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

είναι τα μήκη κύματος του φωτός αυτού στα δύο υλικά αντίστοιχα, τότε: γ. 1 Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Β.1 Μονοχρωματικό φως, που διαδίδεται στον αέρα, εισέρχεται ταυτόχρονα σε δύο οπτικά υλικά του ίδιου πάχους d κάθετα στην επιφάνειά τους, όπως φαίνεται στο σχήμα. Οι χρόνοι διάδοσης του φωτός στα δύο υλικά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 Η ταχύτητα του φωτός στο κενό ή στον αέρα είναι σταθερή και ίση με c o =3.10 8 m/s Η ταχύτητα του φωτός οπουδήποτε αλλού είναι c και ισχύει πάντα ότι c

Διαβάστε περισσότερα

ΌΡΑΣΗ. Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη

ΌΡΑΣΗ. Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη ΌΡΑΣΗ Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη Τι ονομάζουμε όραση; Ονομάζεται μία από τις πέντε αισθήσεις Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια Αντικείμενο αντίληψης είναι το φως Θεωρείται η

Διαβάστε περισσότερα

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5 2002 5. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συµπληρώνει σωστά καθεµία από τις παρακάτω προτάσεις. γ. Η αιτία δηµιουργίας του ηλεκτροµαγνητικού κύµατος είναι η... κίνηση ηλεκτρικών φορτίων. 1. Ακτίνα

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ. Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ. Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ 1. Τα ηλεκτροµαγνητικά κύµατα: Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής α. είναι διαµήκη. β. υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας. γ. διαδίδονται σε όλα τα µέσα µε την ίδια ταχύτητα. δ. Δημιουργούνται από

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Β Β.1 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 8 Β.2 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Β Β.1 Α) Μονάδες 4  Μονάδες 8 Β.2 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 9 Β.1 O δείκτης διάθλασης διαφανούς υλικού αποκλείεται να έχει τιμή: α. 0,8 β. 1, γ. 1,4 Β. Το ηλεκτρόνιο στο άτομο του υδρογόνου, έχει κινητική ενέργεια Κ, ηλεκτρική δυναμική ενέργεια U και ολική ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΦΩΤΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΦΩΤΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΦΩΤΟΣ 1.. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ); α. Στη διάθλαση όταν το φως διέρχεται από ένα οπτικά πυκνότερο υλικό σε ένα οπτικά αραιότερο

Διαβάστε περισσότερα

Δx

Δx Ποια είναι η ελάχιστη αβεβαιότητα της ταχύτητας ενός φορτηγού μάζας 2 τόνων που περιμένει σε ένα κόκκινο φανάρι (η η μέγιστη δυνατή ταχύτητά του) όταν η θέση του μετράται με αβεβαιότητα 1 x 10-10 m. Δx

Διαβάστε περισσότερα

1ο Κριτήριο Αξιολόγησης ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ-ΑΝΑΚΛΑΣΗ, ΙΑΘΛΑΣΗ- ΕΙΚΤΗΣ ΙΑΘΛΑΣΗΣ

1ο Κριτήριο Αξιολόγησης ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ-ΑΝΑΚΛΑΣΗ, ΙΑΘΛΑΣΗ- ΕΙΚΤΗΣ ΙΑΘΛΑΣΗΣ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Φύση του φωτός - Ανάκλαση, διάθλαση - είκτης διάθλασης 2. ιασκεδασµός - Ανάλυση του φωτός από πρίσµα 3. Επαναληπτικό στο 1ο κεφάλαιο 4. Επαναληπτικό στο 1ο κεφάλαιο 11. 12. 1ο Κριτήριο

Διαβάστε περισσότερα

Η Φύση του Φωτός. Τα Β Θεματα της τράπεζας θεμάτων

Η Φύση του Φωτός. Τα Β Θεματα της τράπεζας θεμάτων Η Φύση του Φωτός Τα Β Θεματα της τράπεζας θεμάτων Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Θέμα Β _70 Β. Μονοχρωματική ακτίνα πράσινου φωτός διαδίδεται αρχικά στον αέρα. Στη πορεία της δέσμης έχουμε τοποθετήσει στη σειρά τρία

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου Φυσική των οφθαλμών και της όρασης Κική Θεοδώρου Περιεχόμενα Στοιχεία Γεωμετρικής Οπτικής Ανατομία του Οφθαλμού Αμφιβληστροειδής Ο ανιχνευτής φωτός του οφθαλμού Το κατώφλι της όρασης Φαινόμενα περίθλασης

Διαβάστε περισσότερα

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός Γεωμετρική Οπτική Φύση του φωτός Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: ΚΥΜΑΤΙΚΗ Βασική ιδέα Το φως είναι μια Η/Μ διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο Βασική Εξίσωση Φαινόμενα που εξηγεί καλύτερα (κύμα) μήκος

Διαβάστε περισσότερα

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση Κυματική οπτική Η κυματική οπτική ασχολείται με τη μελέτη φαινομένων τα οποία δεν μπορούμε να εξηγήσουμε επαρκώς με τις αρχές της γεωμετρικής οπτικής. Στα φαινόμενα αυτά περιλαμβάνονται τα εξής: Συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell, το φως είναι εγκάρσιο ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Η θεωρία αυτή α. δέχεται ότι κάθε φωτεινή πηγή εκπέμπει φωτόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης.

Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης. Ο9 Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης. 1 Σκοπός Όταν αναλύεται το φως που εκπέμπεται από ένα σώμα τότε λαμβάνεται το φάσμα του. Ειδικά το φάσμα των αερίων αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 11 η : θεωρία Χρώματος & Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 11 η : θεωρία Χρώματος & Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 11 η : θεωρία Χρώματος & Επεξεργασία Έγχρωμων Εικόνων Καθ. Κωνσταντίνος Μπερμπερίδης Πολυτεχνική Σχολή Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Σκοποί ενότητας Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά

Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά έχει σχήμα πεπλατυσμένης σφαίρας Η διάμετρος, στον ενήλικα, είναι περίπου 2,5 cm Αποτελείται από τρεις χιτώνες, το σκληρό, το χοριοειδή και τον αμφιβληστροειδή.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ. Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού

ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ. Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού Ηλεκτρομαγνητικά κύματα - Φως Θα διερευνήσουμε: 1. Τί είναι το φως; 2. Πως παράγεται; 3. Χαρακτηριστικά ιδιότητες Γεωμετρική οπτική:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 05 2 0 ΘΕΡΙΝΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ ο Οδηγία: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις -4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση..

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ 1. Εισαγωγή. Η ενέργεια, όπως είναι γνωστό από τη φυσική, διαδίδεται με τρεις τρόπους: Α) δι' αγωγής Β) δια μεταφοράς Γ) δι'ακτινοβολίας Ο τελευταίος τρόπος διάδοσης

Διαβάστε περισσότερα

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή:

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή: 54 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Φιλολάου & Εκφαντίδου 26 : Τηλ.: 2107601470 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. Πράσινο και κίτρινο φως

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΘΕΩΡΙΑ - ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΘΕΩΡΙΑ - ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΘΕΩΡΙΑ - ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ 1 2 Ισχύς που «καταναλώνει» μια ηλεκτρική_συσκευή Pηλ = V. I Ισχύς που Προσφέρεται σε αντιστάτη Χαρακτηριστικά κανονικής λειτουργίας ηλεκτρικής συσκευής Περιοδική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1: Ένα οπτικό φράγμα με δυο σχισμές που απέχουν μεταξύ τους απόσταση d=0.20 mm είναι τοποθετημένο σε απόσταση =1,20 m από μια οθόνη. Το οπτικό φράγμα με τις δυο σχισμές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία

Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία Eukaryotic cells Microscope Cancer Μικροσκόπια Microscopes Ποια είδη υπάρχουν (και γιατί) Πώς λειτουργούν (βασικές αρχές) Πώς και ποια μικροσκόπια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Φωτοτεχνία. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Φωτομετρία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Φωτοτεχνία. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Φωτομετρία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Φωτοτεχνία Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Φωτομετρία Γεώργιος Χ. Ιωαννίδης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΕΧΩΝ ΦΑΣΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΗΣ & ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΣΤΕΡΕΟΥ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΕΧΩΝ ΦΑΣΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΗΣ & ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΣΤΕΡΕΟΥ 1 ο ΕΚΦΕ (Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ) Δ Δ/ΝΣΗΣ Δ. Ε. ΑΘΗΝΑΣ 1 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΕΧΩΝ ΦΑΣΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΗΣ & ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΣΤΕΡΕΟΥ Α. ΣΤΟΧΟΙ Η παραγωγή λευκού φωτός με τη χρήση λαμπτήρα πυράκτωσης. Η χρήση πηγών φωτός διαφορετικής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΤΑΛΙΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΝΕΣΗ ΛΕYΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΘΕΟΥ

ΦΩΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΤΑΛΙΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΝΕΣΗ ΛΕYΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΘΕΟΥ ΦΩΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΤΑΛΙΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΝΕΣΗ ΛΕYΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΘΕΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ-ΦΩΣ ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ ΠΟΥ ΗΣΟΥΝΑ ΦΩΣ ΜΟΥ ΠΥΛΗΤΟΥΗΧΟΥ ΤΟΦΩΣΤΟΥΗΛΙΟΥ SOUNDTRACK ΑΠΌ ΜΑΛΛΙΑ ΚΟΥΒΑΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

6.10 Ηλεκτροµαγνητικά Κύµατα

6.10 Ηλεκτροµαγνητικά Κύµατα Πρόταση Μελέτης Λύσε απο τον Α τόµο των Γ. Μαθιουδάκη & Γ.Παναγιωτακόπουλου τις ακόλουθες ασκήσεις : 11.1-11.36, 11.46-11.50, 11.52-11.59, 11.61, 11.63, 11.64, 1.66-11.69, 11.71, 11.72, 11.75-11.79, 11.81

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής 1. To βάθος µιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας µικρότερο από το πραγµατικό, λόγω του φαινοµένου της: α. ανάκλασης β. διάθλασης γ. διάχυσης

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΘΕΜΑ Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

1 ο ΘΕΜΑ Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Φυσική Γ' Θετικής και Τεχνολογικής Κατ/σης ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Θέματα Εξετάσεων 1 ο ΘΕΜΑ Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια δύο µέσων.

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδες Το γραμμικό φάσμα του ατόμου του υδρογόνου ερμηνεύεται με

Μονάδες Το γραμμικό φάσμα του ατόμου του υδρογόνου ερμηνεύεται με Προτεινόµενα Θέµατα Γ Λυκείου Οκτώβριος 20 Φυσική ΘΕΜΑ A γενιικής παιιδείίας Στις ερωτήσεις -5 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Η υπεριώδης ακτινοβολία

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης

Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης O9 Βαθμολογία φασματοσκοπίου και προσδιορισμός φασμάτων εκπομπής και απορρόφησης 1. Σκοπός Όταν αναλύσουμε το φως που εκπέμπεται από ένα σώμα τότε λαμβάνουμε το φάσμα του. Ειδικά το φάσμα των αερίων αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες Τα άτομα και μόρια, βρίσκονται σε διακριτές ενεργειακές στάθμες και Υφίστανται μεταβάσεις μεταξύ αυτών των ενεργειακών σταθμών όταν αλληλεπιδρούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Δ ΘΕΜΑΤΑ ΦΩΣ» ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ 1. ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Οι δύο θεμελιώδεις παράμετροι προσδιορισμού της ταχύτητας του φωτός στο κενό: Διηλεκτρική σταθερά ε0 Μαγνητική διαπερατότητα μ0

Οι δύο θεμελιώδεις παράμετροι προσδιορισμού της ταχύτητας του φωτός στο κενό: Διηλεκτρική σταθερά ε0 Μαγνητική διαπερατότητα μ0 Οι δύο θεμελιώδεις παράμετροι προσδιορισμού της ταχύτητας του φωτός στο κενό: Διηλεκτρική σταθερά ε0 Μαγνητική διαπερατότητα μ0 1 c 0 0 Όταν το φως αλληλεπιδρά με την ύλη, το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1. Δυο ακίνητα σημειακά φορτία Q 1=10μC και Q 2=40μC απέχουν μεταξύ τους απόσταση r=3m.να βρείτε: A) το μέτρο της δύναμης που ασκεί το ένα φορτίο

Διαβάστε περισσότερα

Χρώµατα! τεχνολογία Οι Card χρωµατικοί splitter v3 χώροι και η τηλεόραση. Οι χρωµατικοί χώροι και η τηλεόραση

Χρώµατα! τεχνολογία Οι Card χρωµατικοί splitter v3 χώροι και η τηλεόραση. Οι χρωµατικοί χώροι και η τηλεόραση Οι Card χρωµατικοί splitter v3 χώροι και η τηλεόραση Χρώµατα! Στη φύση το φως δηµιουργεί τα χρώµατα, στην εικόνα, τα χρώµατα δηµιουργούν το φως! Τ Γράφει ο Γιώργος Κακαβιάτος α χρώµατα είναι στην πραγµατικότητα

Διαβάστε περισσότερα

EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ

EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://wwwstudy4examsgr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1: Ένα οπτικό φράγμα με δυο σχισμές που απέχουν μεταξύ τους απόσταση =0.0 mm είναι τοποθετημένο σε απόσταση =1,0 m από μια οθόνη. Το οπτικό φράγμα με τις δυο σχισμές φωτίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Επεξεργασία Χαρτογραφικής Εικόνας

Επεξεργασία Χαρτογραφικής Εικόνας Επεξεργασία Χαρτογραφικής Εικόνας Διδάσκων: Αναγνωστόπουλος Χρήστος Κώδικες μετρήσεων αντικειμένων σε εικόνα Χρωματικά μοντέλα: Munsell, HSB/HSV, CIE-LAB Κώδικες μετρήσεων αντικειμένων σε εικόνες Η βασική

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Απεικόνιση ηλεκτρονίων ατόμων σιδήρου ως κύματα, διατεταγμένων κυκλικά σε χάλκινη επιφάνεια, με την τεχνική μικροσκοπικής σάρωσης σήραγγας. Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΟΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις

Διαβάστε περισσότερα

Ο µαθητής που έχει µελετήσει το κεφάλαιο του φωτός πρέπει:

Ο µαθητής που έχει µελετήσει το κεφάλαιο του φωτός πρέπει: Ο µαθητής που έχει µελετήσει το κεφάλαιο του φωτός πρέπει: Να γνωρίζει πώς εξελίχθηκε ιστορικά η έννοια του φωτός και ποια είναι η σηµερινή άποψη. Να διατυπώνει τα βασικά σηµεία της ηλεκτροµαγνητικής θεωρίας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΥΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΚΔΟΣΗ 1 ΣΥΓΓΡΑΦΗ : Χ. ΦΑΝΙΔΗΣ -CDFAN@SCH.GR ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ 1 ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

6.1 ΜΕΛΕΤΗ ΦΑΣΜΑΤΩΝ. Φασματοσκόπιο σταθερής εκτροπής, λυχνία Hg υψηλής πίεσης, λυχνία Ne, τροφοδοτικά, πηγή 12V DC, ρυθμιστική αντίσταση.

6.1 ΜΕΛΕΤΗ ΦΑΣΜΑΤΩΝ. Φασματοσκόπιο σταθερής εκτροπής, λυχνία Hg υψηλής πίεσης, λυχνία Ne, τροφοδοτικά, πηγή 12V DC, ρυθμιστική αντίσταση. 6.1 ΑΣΚΗΣΗ 6 ΜΕΛΕΤΗ ΦΑΣΜΑΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΗ Φασματοσκόπιο σταθερής εκτροπής, λυχνία Hg υψηλής πίεσης, λυχνία Ne, τροφοδοτικά, πηγή 12V DC, ρυθμιστική αντίσταση. ΘΕΩΡΙΑ Για την εξέταση των φασμάτων και τη μέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ 1 ο ΘΕΜΑ Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ 1. Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια δύο µέσων. Όταν η διαθλώµενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική

Διαβάστε περισσότερα

Η «ενθουσιαστική διδασκαλία» στην ανάμιξη των χρωμάτων: Μια προσέγγιση για τη Μέση Παιδεία

Η «ενθουσιαστική διδασκαλία» στην ανάμιξη των χρωμάτων: Μια προσέγγιση για τη Μέση Παιδεία ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Β Πειραματική Διδασκαλία της Φυσικής Η «ενθουσιαστική διδασκαλία» στην ανάμιξη των χρωμάτων:

Διαβάστε περισσότερα

Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου

Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου 14 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΕΦ 29 Μαρτίου-1 Απριλίου 2012 Καμένα Βούρλα 1 Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου Εισαγωγή Ηλίας Καλογήρου, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Ηλείας Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Γραμμικά φάσματα εκπομπής

Γραμμικά φάσματα εκπομπής Γραμμικά φάσματα εκπομπής Η Ηe Li Na Ca Sr Cd Οι γραμμές αντιστοιχούν σε ορατό φως που εκπέμπεται από διάφορα άτομα. Ba Hg Tl 400 500 600 700 nm Ποιο φάσμα χαρακτηρίζεται ως γραμμικό; Σχισμή Πρίσμα Φωτεινή

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. Διάθλαση μέσω πρίσματος - Φασματοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσματος.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. Διάθλαση μέσω πρίσματος - Φασματοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσματος. Ο1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. Διάθλαση μέσω πρίσματος - Φασματοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσματος. 1. Σκοπός Όταν δέσμη λευκού φωτός προσπέσει σε ένα πρίσμα τότε κάθε μήκος κύματος διαθλάται σύμφωνα με τον αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας 3 ο Κεφάλαιο

φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας 3 ο Κεφάλαιο φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας 3 ο Κεφάλαιο το φως Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ 1. Ποια είναι η συμβολή του φωτός στην ύπαρξη ζωής στον πλανήτη μας; Το φως ήταν και είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή Ασπρόμαυρο Halftoning γάμμα Φως/Χρώμα Χρωματικά Μοντέλα Άλλα. 6ο Μάθημα Χρώμα. Γραφικα. Ευάγγελος Σπύρου

Εισαγωγή Ασπρόμαυρο Halftoning γάμμα Φως/Χρώμα Χρωματικά Μοντέλα Άλλα. 6ο Μάθημα Χρώμα. Γραφικα. Ευάγγελος Σπύρου Εισαγωγή Ασπρόμαυρο Halftoning γάμμα Φως/Χρώμα Χρωματικά Μοντέλα Άλλα Γραφικα Τμήμα Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ακ Έτος 2016-17 Σύνοψη του σημερινού μαθήματος 1 Εισαγωγή 2 Ασπρόμαυρο Φως 3 Halftoning

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ανάκλαση. Κάτοπτρα. Διάθλαση. Ολική ανάκλαση. Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου. Μετατόπιση ακτίνας. Πρίσματα

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ανάκλαση. Κάτοπτρα. Διάθλαση. Ολική ανάκλαση. Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου. Μετατόπιση ακτίνας. Πρίσματα ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ Ανάκλαση Κάτοπτρα Διάθλαση Ολική ανάκλαση Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου Μετατόπιση ακτίνας Πρίσματα ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ - Ανάκλαση Επιστροφή σε «γεωμετρική οπτική» Ανάκλαση φωτός ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο.

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο. ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο. Στις ερωτήσεις 1-5 επιλέξτε την πρόταση που είναι σωστή. 1) Το ηλεκτρόνιο στο άτοµο του υδρογόνου, το οποίο βρίσκεται στη θεµελιώδη κατάσταση: i)

Διαβάστε περισσότερα

Διάθλαση φωτεινής δέσμης σε διαφανές υλικό (Επιβεβαίωση, αξιοποίηση του νόμου Snell)

Διάθλαση φωτεινής δέσμης σε διαφανές υλικό (Επιβεβαίωση, αξιοποίηση του νόμου Snell) Διάθλαση φωτεινής δέσμης σε διαφανές υλικό (Επιβεβαίωση, αξιοποίηση του νόμου Snell) 1. Σκοπός Αξιοποιώντας τις μετρήσεις των γωνιών πρόσπτωσης, διάθλασης α και δ αντίστοιχα μίας πολύ στενής φωτεινής δέσμης

Διαβάστε περισσότερα

Όραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως

Όραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως Ιδιότητες των κυµάτων Όραση Α Μήκος κύµατος: απόσταση µεταξύ δύο διαδοχικών κυµατικών µορφών Συχνότητα: αριθµός κύκλων ανά δευτερόλεπτα (εξαρτάται από το µήκος κύµατος) Ορατό φως Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ. Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ. Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δρ. Δασολόγος Φωτογραμμετρία Εισαγωγή Ορισμοί Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Εφαρμογές Εισαγωγή Προσδιορισμός θέσεων Με τοπογραφικά όργανα Σχήμα Μέγεθος Συντεταγμένες

Διαβάστε περισσότερα

Ραδιομετρία. Φωτομετρία

Ραδιομετρία. Φωτομετρία Ραδιομετρία Μελετά και μετρά την εκπομπή, τη μεταφορά και τα αποτελέσματα της πρόσπτωσης ΗΜ ακτινοβολίας σε διάφορα σώματα Φωτομετρία Μελετά και μετρά την εκπομπή, τη μεταφορά και τα αποτελέσματα της πρόσπτωσης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000 Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Σύµφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Φασματοφωτομετρία. Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών.

Φασματοφωτομετρία. Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών. Φασματοφωτομετρία Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών. Το λευκό φως που φτάνει από τον ήλιο περιέχει φωτόνια που πάλλονται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

Μεγεθυντικός φακός. 1. Σκοπός. 2. Θεωρία. θ 1

Μεγεθυντικός φακός. 1. Σκοπός. 2. Θεωρία. θ 1 Μεγεθυντικός φακός 1. Σκοπός Οι μεγεθυντικοί φακοί ή απλά μικροσκόπια (magnifiers) χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση μικροσκοπικών αντικειμένων ώστε να γίνουν καθαρά παρατηρήσιμες οι λεπτομέρειες τους.

Διαβάστε περισσότερα

1. Ιδιότητες φακών. 1 Λεπτοί φακοί. 2 Απριλίου Βασικές έννοιες

1. Ιδιότητες φακών. 1 Λεπτοί φακοί. 2 Απριλίου Βασικές έννοιες . Ιδιότητες φακών 2 Απριλίου 203 Λεπτοί φακοί. Βασικές έννοιες Φακός είναι ένα οπτικό σύστημα με δύο διαθλαστικές επιφάνειες. Ο απλούστερος φακός έχει δύο σφαιρικές επιφάνειες αρκετά κοντά η μία με την

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ.

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΞΙΣΩΣΗ Η/Μ ΚΥΜΑΤΟΣ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://www.study4exams.gr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑ 4: ΟΠΤΙΚΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ AΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΠΕΙΡΑΜΑ 4: ΟΠΤΙΚΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ AΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑ 4: ΟΠΤΙΚΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ AΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ [1] ΘΕΩΡΙΑ Σύμφωνα με τη κβαντομηχανική, τα άτομα απορροφούν ηλεκτρομαγνητική ενέργεια με διακριτό τρόπο, με «κβάντο» ενέργειας την ενέργεια hv ενός φωτονίου,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ιάθλαση µέσω πρίσµατος Φασµατοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσµατος

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ιάθλαση µέσω πρίσµατος Φασµατοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσµατος Ο1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ιάθλαση µέσω πρίσµατος Φασµατοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσµατος 1. Εισαγωγή Όταν δέσµη λευκού φωτός προσπέσει σε ένα πρίσµα τότε κάθε µήκος κύµατος διαθλάται σύµφωνα µε τον αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Το φως διαδίδεται σε όλα τα οπτικά υλικά μέσα με ταχύτητα περίπου 3x10 8 m/s.

Το φως διαδίδεται σε όλα τα οπτικά υλικά μέσα με ταχύτητα περίπου 3x10 8 m/s. Κεφάλαιο 1 Το Φως Το φως διαδίδεται σε όλα τα οπτικά υλικά μέσα με ταχύτητα περίπου 3x10 8 m/s. Το φως διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα περίπου 3x10 8 m/s. 3 Η ταχύτητα του φωτός μικραίνει, όταν το φως

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση του χρώµατος στη χαρτογραφία και στα ΣΓΠ

Η χρήση του χρώµατος στη χαρτογραφία και στα ΣΓΠ Η χρήση του χρώµατος στη χαρτογραφία και στα ΣΓΠ Συµβατική χρήση χρωµάτων στους τοπογραφικούς χάρτες 1/31 Μαύρο: Γκρι: Κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο: Μπλε: Σκούρο µπλε: Ανοιχτό µπλε: βασικές τοπογραφικές

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Τάξη : Γ Λυκείου Βασικές έννοιες και σχέσεις Μήκος κύματος - Μονοχρωματική ακτινοβολία - Συμβολή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων - Κροσσοί

Διαβάστε περισσότερα

7 σειρά ασκήσεων. Για την επίλυση των προβλημάτων να θεωρηθούν γνωστά: σταθερά του Planck 6,63 10-34 J s, ταχύτητα του φωτός στον αέρα 3 10 8 m/s

7 σειρά ασκήσεων. Για την επίλυση των προβλημάτων να θεωρηθούν γνωστά: σταθερά του Planck 6,63 10-34 J s, ταχύτητα του φωτός στον αέρα 3 10 8 m/s η 7 σειρά ασκήσεων Για την επίλυση των προβλημάτων να θεωρηθούν γνωστά: σταθερά του Planck 6,63 10-34 J s, ταχύτητα του φωτός στον αέρα 3 10 8 m/s 1. Εξηγήστε γιατί, όταν φως διαπερνά μία διαχωριστική

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Νάνος Φυσικός MSc ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΙΣ & ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Φυσική. Γενικής Παιδείας.

Γιώργος Νάνος Φυσικός MSc ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΙΣ & ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Φυσική. Γενικής Παιδείας. MSc ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΙΣ & ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Φυσική Γενικής Παιδείας Γ Ενιαίου Λυκείου Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Το Φως Η θεωρία με Ερωτήσεις 1 Ερωτήσεις 4 Στρατηγική Επίλυσης

Διαβάστε περισσότερα

Στις ερωτήσεις A1 - A4, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Στις ερωτήσεις A1 - A4, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Μάθημα/Τάξη: Φυσική Γενικής Β Λυκείου Κεφάλαιο: Ηλεκτρικό ρεύμα - Φως Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 26-02-2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 80/100 Θέμα A Στις ερωτήσεις A1 - A4, να γράψετε τον αριθμό της

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδες 5. 3. Η υπεριώδης ακτινοβολία. α. με πολύ μικρό μήκος κύματος δεν προκαλεί βλάβες στα κύτταρα του δέρματος. β. δεν προκαλεί φθορισμό.

Μονάδες 5. 3. Η υπεριώδης ακτινοβολία. α. με πολύ μικρό μήκος κύματος δεν προκαλεί βλάβες στα κύτταρα του δέρματος. β. δεν προκαλεί φθορισμό. ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑ ο Στις ερωτήσεις -4 να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ-474. Ψηφιακή Εικόνα. Αντίληψη χρωμάτων Συστήματα χρωμάτων Κβαντισμός χρωμάτων

Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ-474. Ψηφιακή Εικόνα. Αντίληψη χρωμάτων Συστήματα χρωμάτων Κβαντισμός χρωμάτων Ψηφιακή Εικόνα Αντίληψη χρωμάτων Συστήματα χρωμάτων Κβαντισμός χρωμάτων Σχηματισμός εικόνων Το φως είναι ηλεκτρομαγνητικό κύμα Το χρώμα προσδιορίζεται από το μήκος κύματος L(x, y ; t )= Φ(x, y ; t ; λ)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV VIS)

ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV VIS) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV VIS) Εισαγωγή Η απορρόφηση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από ιόντα και μόρια αποτελεί τη βάση για ποιοτική ανίχνευση και για ποσοτικό προσδιορισμό των ενώσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Β ΘΕΜΑΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ» ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 0-05 ΘΕΜΑ B Σχέσεις μεταξύ κινητικής,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΖΗΚΟΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΟΥΜΠΙΩΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΡΙΓΚΑΣ ΝΙΚΟΣ

ΖΗΚΟΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΟΥΜΠΙΩΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΡΙΓΚΑΣ ΝΙΚΟΣ ΖΗΚΟΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΟΥΜΠΙΩΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΡΙΓΚΑΣ ΝΙΚΟΣ Φυσικά φαινόμενα και τεχνολογία Το λευκό φως Το ουράνιο τόξο Το πολικό σέλας Το χρώμα του ουρανού Το ηλιοβασίλεμα Οι επιγραφές ΝΕΟΝ Το χρώμα στους υπολογιστές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΑΣ ΤΟΥ PLANCK

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΑΣ ΤΟΥ PLANCK ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΑΣ ΤΟΥ PLANCK Με τη βοήθεια του φωτοηλεκτρικού φαινομένου προσδιορίσαμε τη σταθερά του Planck. Βρέθηκε h=(3.50±0.27) 10-15 ev sec. Προσδιορίσαμε επίσης το έργο εξόδου της καθόδου του

Διαβάστε περισσότερα

ιαγώνισµα α τετραµήνου στη φυσική γενικής παιδείας

ιαγώνισµα α τετραµήνου στη φυσική γενικής παιδείας ιαγώνισµα α τετραµήνου στη φυσική γενικής παιδείας 1 Το µήκος κύµατος µιας πράσινης ακτινοβολίας όταν διαδίδεται σε ένα υλικό είναι το µισό από ότι είναι στο κενό. a) Ο δείκτης διάθλασης του υλικού αυτού

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2000 Ζήτηµα 1ο Θέµατα Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου 2 Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Σύµφωνα µε το πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

Η Φύση του Φωτός. Τα Δ Θεματα της τράπεζας θεμάτων

Η Φύση του Φωτός. Τα Δ Θεματα της τράπεζας θεμάτων Η Φύση του Φωτός Τα Δ Θεματα της τράπεζας θεμάτων Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Θέμα Δ 4_2153 Δύο μονοχρωματικές ακτινοβολίες (1) και (2), που αρχικά διαδίδονται στο κενό με μήκη κύματος λ ο1 = 4 nm και λ ο2 = 6 nm

Διαβάστε περισσότερα