ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ. Ενότητα: ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Πουλιόπουλος Λεωνίδας Τμήμα Διεθνούς Εμπορίου

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ενότητα: ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Πουλιόπουλος Λεωνίδας Τμήμα Διεθνούς Εμπορίου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 ΓΕΝΙΚΑ (1/5) Ιστορική εξέλιξη: Οι αρχαίοι Έλληνες αρχικά και μετά οι Ρωμαίοι συστηματοποίησαν την λογιστική για να είναι ακριβής στους λογαριασμούς τους. Με την πτώση το Ρωμαϊκού κράτους η λογιστική παραμελείται και ξεχνιέται, λόγω του επελθόντος οικονομικού μαρασμού και της μετατροπής της οικονομίας σε κλειστή. Η λογιστική στην αρχαία Ελλάδα: Προ του 300 π.χ. η Αθήνα ίδρυσε ως θεσμό επιβλέψεως των οικονομικών του κράτους το συνέδριο των «λογιστών». Οι λογιστές αυτοί, έλεγχαν τους λογαριασμούς των δημοσίων ταμιών. Όμως εκτός από αυτούς υπήρχε και ένα Σώμα αναθεωρητών (ελεγκτών), οι οποίοι καλούντο «εύθυνοι». 4

5 ΓΕΝΙΚΑ (2/5) Για τη διαχείριση όμως και τη λογιστική των ιδιωτικών επιχειρήσεων οι πληροφορίες είναι πολύ περιορισμένες. Από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις σχετικά περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν για τη διαχείριση και λογιστική των τραπεζών στα βιβλία αυτά καταχωρούσαν το ποσό των χρημάτων που ελάμβαναν ή απέδιδαν, το όνομα αυτού που έδινε ή ελάμβανε τα χρήματα, τον χρόνο λήψης ή απόδοσης και κάθε άλλη σχετική πληροφορία. Εάν π.χ. επρόκειτο για κατάθεση με τον όρο της απόδοσης σε τρίτο πρόσωπο καταχωρούσαν και το όνομα του τρίτου αυτού προσώπου. 5

6 ΓΕΝΙΚΑ (3/5) ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ. Από τη μελέτη των πινακίδων που βρέθηκαν σε έπαυλη στην περιοχή Αγίας Τριάδας νότια της Φαιστού, οι ειδικοί ερευνητές έχουν καταλήξει στα ακόλουθα συμπεράσματα: Οι λογαριασμοί χαράσσονταν στις πήλινες πινακίδες όταν ο πηλός ήταν μαλακός. Η αποξήρανση του πηλού γινόταν είτε με ψήσιμο είτε με έκθεση στο ύπαιθρο. Στη συνέχεια οι πινακίδες συνδέονταν κατά ομοιογενείς ομάδες και τοποθετούνταν στο αρχείο. 6

7 ΓΕΝΙΚΑ (4/5) Από τα κείμενα των πινακίδων συμπεραίνεται ότι αυτά ήταν λογαριασμοί εισαγωγής και εξαγωγής διαφόρων ποσοτήτων προϊόντων. Μερικοί λογαριασμοί από αυτούς είναι σύνθεση ειδικών λογαριασμών δηλαδή είναι λογαριασμοί δευτέρου βαθμού επεξεργασίας. Επικεφαλής κάθε λογαριασμού υπάρχουν σημεία ενδεικτικά της ονομασίας του λογαριασμού. Τέλος σημειώνεται το άθροισμα των επιμέρους ποσών. 7

8 ΓΕΝΙΚΑ (5/5) Από τα αρχαία κείμενα προκύπτει ότι «λογιστές» του δημοσίου λογιστικού και «λογιστές γραφείς» του ιδιωτικού τομέα τηρούσαν λογαριασμούς απογραφής. Στο έργο του Λυσία «Κατά Εργοκλέους» αναφέρεται: «Αλλά και όταν σεις εψηφίσατε να συνταχθή κατάλογος των χρημάτων τα οποία είχον εισπραχθή από τας συμμαχικάς πόλεις, και να επανέλθουν οι διαχειρισταί δια να αποδώσουν λογαριασμόν». 8

9 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ (1/3) Η αρχή της λογιστικής, της καταγραφής δηλαδή των δοσοληψιών με συστηματικό τρόπο, χάνεται στα βάθη της ιστορίας και η εξέλιξή της συνδέεται στενά με την ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας και του εμπορίου. Η ανάγκη παρακολούθησης των συναλλαγών οδήγησε από πολύ νωρίς στην εφαρμογή συστημάτων παρακολούθησής και ελέγχου αυτών. Αποδεικτικά στοιχεία οικονομικών/λογιστικών καταγραφών έχουν βρεθεί σε κείμενα διάφορων λαών της αρχαιότητας (Σουμερίων, Βαβυλωνίων, Αιγυπτίων, Ελλήνων, Ρωμαίων κ.λπ.). «Επειδή δεν υπάρχει γραπτό κείμενο (πριν) θεωρείται ότι αρχίζει η ιστορία της διγραφίας και της λογιστικής οργανώσεως το 1494 μ.x. (σ.σ.: θεωρείται ορόσημο στην ιστορία της λογιστικής), με τη δημοσίευση του πρώτου έργου από τον φραγκισκανό μοναχό Luca di Borgo. 9

10 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ (2/3) Λογιστικές σημειώσεις σχετικές με την είσπραξη φόρων και τη διαχείριση της περιουσίας των ναών και των βασιλιάδων συναντάμε κατά την αρχαιότητα. Αργότερα οι Ρωμαίοι έμποροι χρησιμοποιούσαν ένα βιβλίο ταμείου, που αποτελούσε τη βάση για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Η Λογιστική αναπτύχθηκε ως αυτοτελής γνωστικός κλάδος γύρω στα 1500 μ.χ. στη Βενετία. Συγκεκριμένα την εποχή εκείνη ο Ιταλός μοναχός Louca Paciolo δημοσίευσε το έργο του «Summa de Aritmetica, Geometria, Proportioni e Propotionalita» στο οποίο περιλαμβάνονται οι βασικοί λογιστικοί κανόνες. To 19ο αιώνα με τη βιομηχανική επανάσταση η Λογιστική έγινε αναγκαία και άρχισε να διδάσκεται συστηματικά. Από τότε γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη γιατί εξυπηρέτησε τον κόσμο των οικονομικών μονάδων. 10

11 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ (3/3) Στις μέρες μας αποκτά ιδιαίτερη σημασία με δεδομένη τη χρήση των Η/Υ στις εργασίες της. Ο Καποδίστριας είχε ορίσει ως υποχρεωτικό το μάθημα της διπλογραφίας στο Ορφανοτροφείο Αιγίνης. Το δε βιβλιοεγχειρίδιο διδασκαλίας περί της διπλογραφικής τεχνικής, εκτυπώθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο. Το πρώτο λοιπόν Νομοθέτημα που Ελληνικού Κράτους, για το εμπόριο ήταν ο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ» 19/04/1835), η βάση του οποίου ήταν, ο «Εμπορικός Κώδικας της Γαλλίας» ο οποίος ήδη είχε ενσωματωθεί στην Νόμοθεσία του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, όπως αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο. Στον Νόμο αυτό, εκτός των άλλων γίνεται αναφορά στην τήρηση των βιβλίων και στις μορφές των Εμπορικών Εταιρειών. 11

12 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (1/7) Ερμηνεία Έννοιας Ο όρος "λογιστική" προέρχεται από το ρήμα "λογίζω", καθώς αντικείμενο της λογιστικής είναι η τήρηση λογαριασμών μέσω των οποίων αντικατοπτρίζεται ο λογισμός, δηλαδή η καταγραφήαποτύπωση, λογιστικών γεγονότων. Ο αντίστοιχος αγγλικός όρος της λογιστικής είναι "accounting" που προέρχεται από το "account" (v,n) που σημαίνει "λογίζω", "λογαριάζω>λογαριασμός", "λαμβάνω υπόψιν" καθώς η λογιστική τηρεί λογαριασμούς για την αποτύπωση των γεγονότων. 12

13 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (2/7) Αντιπαραβολή Εννοιών Η έννοια της "λογιστικής" δε θα πρέπει να συγχέεται με τον αγγλικό όρο "logistics" που έχει να κάνει με την "εφοδιαστική αλυσίδα" μιας επιχείρησης ή οργανισμού, δηλαδή τη διαχείριση των αποθεμάτων της, ούτε με παραπλήσιες λεκτικά έννοιες από το χώρο της πληροφορικής και των μαθηματικών (λογική). Λογιστική: είναι η επιστήμη που ασχολείται με την συστηματική συλλογή και παροχή κοινωνικοοικονομικών πληροφοριών, οι οποίες προέρχονται από τους οικονομικούς οργανισμούς και είναι απαραίτητες για την λήψη ορθολογικών αποφάσεων. 13

14 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (3/7) Λογιστική είναι ο κλάδος της εφαρμοσμένης Οικονομικής επιστήμης που ασχολείται με την ανάλυση, κατάταξη, καταγραφή και συσχέτιση των οικονομικών γεγονότων που πραγματοποιούνται στην επιχείρηση, με σκοπό την παροχή πληροφοριών σ' όλους εκείνους που με κάθε τρόπο επικοινωνούν με αυτή. Αυτοί που χρειάζονται τις λογιστικές πληροφορίες, πέρα από τον επιχειρηματία ή τη διοικητική ομάδα (Managers) είναι οι πελάτες, οι προμηθευτές, οι τράπεζες, το δημόσιο, οι εργαζόμενοι, οι πιθανοί επενδυτές κτλ. 14

15 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (4/7) Η επικοινωνία αυτή πραγματοποιείται με τις οικονομικές καταστάσεις που συντάσσονται από την επιχείρηση, όπως ο ισολογισμός και ο λογαριασμός Αποτελέσματα Χρήσης, που δημοσιεύονται προκειμένου να δώσουν πληροφορίες σε κάθε ενδιαφερόμενο τρίτο, αλλά και από άλλες οικονομικές καταστάσεις, όπως ισοζύγια, λογαριασμοί κτλ που συντάσσονται από το λογιστήριο και χρησιμοποιούνται κυρίως από τη Διοίκηση. Το περιεχόμενο των πληροφοριών που παρέχεται από τη Λογιστική καθορίζεται κυρίως από τους σκοπούς τους οποίους επιδιώκει. 15

16 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (5/7) H Λογιστική είναι η τέχνη της οργάνωσης της τήρησης της καταγραφής και της ανάλυσης των οικονομικών δραστηριοτήτων. Λογιστική: ονομάζεται η επιστήμη με την οποία παρακολουθείται και ελέγχεται η διαχείριση της περιουσίας μια οικονομικής μονάδας και προσδιορίζεται στο οικονομικό αποτέλεσμα που προκύπτει σ αυτή. Σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό, Λογιστική είναι η μέθοδος με την οποία: Καθορίζεται σε κάθε στιγμή η περιουσία της επιχείρησης στο σύνολο και στα μέρη της. 16

17 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (6/7) Καθορίζονται οι μεταβολές της περιουσίας και των μερών της σε μία χρονική περίοδο και προσδιορίζονται οι αιτίες των μεταβολών τους. Καθορίζονται οι αυξομειώσεις (δηλαδή τα αποτελέσματα, κέρδη ή ζημίες) της περιουσίας σε μία χρονική περίοδο και αναλύονται οι αιτίες τους. 17

18 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (7/7) Με τη λογιστική πετυχαίνονται οι παρακάτω βασικοί σκοποί: 1. Ο προσδιορισμός της οικονομικής κατάστασης (περιουσίας) της επιχείρησης σε κάθε χρονική στιγμή. 2. Η παρακολούθηση των μεταβολών των περιουσιακών στοιχείων. 3. Ο προσδιορισμός των οικονομικών αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) που προκύπτουν από τη δράση της επιχείρησης σε μια χρονική περίοδο. 4. Η δυνατότητα να ασκηθούν έλεγχοι στη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων. Οι έλεγχοι μπορεί να είναι ουσιαστικοί, τυπικοί, προληπτικοί, κατασταλτικοί, νομιμότητας κτλ. 5. Η συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων που αφορούν στη μελέτη της εξέλιξης των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης. 18

19 ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (1/3) Γενικά: Η παρακολούθηση των μεταβολών των περιουσιακών στοιχείων με τη μέθοδο των διαδοχικών ισολογισμών, αν και είναι θεωρητικά ορθή, είναι πρακτικά αδύνατη διότι: 1. Δεν είναι δυνατό να συντάσσουμε ένα πλήθος ισολογισμών καθημερινά, δηλαδή τόσων όσα είναι και τα λογιστικά γεγονότα. Π.χ. φαντασθείτε τα λογιστικά γεγονότα που συμβαίνουν καθημερινά σ' ένα πολυκατάστημα ή σ' ένα περίπτερο. 2. Αν υποτεθεί ότι εφαρμόζουμε τη μέθοδο των διαδοχικών ισολογισμών, δεν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες καθενός λογιστικού γεγονότος οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες, όπως είναι τα στοιχεία (αριθμός, ημερομηνία, ποσό) και το είδος του δικαιολογητικού (τιμολόγιο, απόδειξη κτλ.) με βάση το οποίο έγινε η λογιστική πράξη. 19

20 ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (2/3) 3. Σε περίπτωση που από κάποιο λογιστικό γεγονός δημιουργηθεί αποτέλεσμα, το αποτέλεσμα αυτό δεν μπορούμε να το εμφανίσουμε κάπου μόνο του, πριν μεταβάλλουμε το κεφάλαιο. Για τους λόγους αυτούς η λογιστική επινόησε ένα άλλο μέσο για να παρακολουθεί τα περιουσιακά στοιχεία, τους λογαριασμούς, τόσο σπουδαίο, ώστε να αποκαλείται και επιστήμη των λογαριασμών. Λογαριασμός είναι ένας πίνακας με κατάλληλη γραμμογράφηση, στον οποίον καταχωρούνται με χρονολογική σειρά και αιτιολογημένα οι μεταβολές ενός περιουσιακού στοιχείου σε ποσότητα και αξία. Επομένως, όταν αναφερόμαστε στο λογαριασμό «Πελάτες», θα εννοούμε τον πίνακα που παρακολουθεί τις μεταβολές των απαιτήσεων από αυτούς που έχουν αγοράσει υλικά αγαθά ή υπηρεσίες με πίστωση. 20

21 ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (3/3) Λογαριασμός είναι ένας πίνακας με κατάλληλη γραμμογράφηση, στον οποίον καταχωρούνται με χρονολογική σειρά και αιτιολογημένα οι μεταβολές ενός περιουσιακού στοιχείου σε ποσότητα και αξία (εμπορεύματα, προϊόντα) ή μόνο σε αξία (πελάτες, προμηθευτές κτλ.). Επομένως, όταν αναφερόμαστε στο λογαριασμό «Πελάτες», θα εννοούμε τον πίνακα που παρακολουθεί τις μεταβολές των απαιτήσεων από αυτούς που έχουν αγοράσει υλικά αγαθά ή υπηρεσίες με πίστωση. 21

22 ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (3/3) Σχήμα 1: Λογαριασμοί. Πηγή: Διδάσκων (2015). 22

23 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Η λογιστική διακρίνεται σε: α) Δημόσια και Ιδιωτική, ανάλογα με το δημόσιο ή όχι χαρακτήρα της οικονομικής μονάδας, στην οποία εφαρμόζεται. β) Λογιστική Ατομικών επιχειρήσεων και Λογιστική Εταιρειών, ανάλογα με τη νομική μορφή της επιχείρησης. γ) Γενική (Γενικές Αρχές της Λογιστικής) και Ειδική, ανάλογα με το περιεχόμενο της. Οι γενικές αρχές της λογιστικής, με τις οποίες θα ασχοληθούμε, αποτελούν το σύνολο των βασικών κανόνων, που θεωρούνται απαραίτητοι για την παρακολούθηση της οικονομικής δράσης κάθε είδους οικονομικής μονάδας.η ειδική λογιστική μελετά ειδικά θέματα που απορρέουν από τις ιδιαιτερότητες των κλάδων των οικονομικών μονάδων και διακρίνεται σε ναυτιλιακή, τραπεζική, ξενοδοχειακή κτλ. 23

24 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ (1/4) Μετά από πολλές θεωρητικές συζητήσεις που άρχισαν το 19ο αιώνα, όταν άρχισε η ανάπτυξη της οικονομικής επιστήμης, οι επιστήμονες κατέταξαν τη λογιστική στην οικονομική επιστήμη και τη θεώρησαν ως εφαρμοσμένο κλάδο της. Πράγματι η Λογιστική παράγει συγκεκριμένες πληροφορίες χρησιμοποιώντας τις αρχές της οικονομικής επιστήμης και προσφέρει τις πληροφορίες αυτές στην οικονομική επιστήμη, προκειμένου να αξιολογηθούν και να διατυπωθούν συμπεράσματα και πολιτικές. Υπάρχει δηλαδή αμφίδρομη σχέση μεταξύ τους. Όμως η λογιστική σχετίζεται και με άλλους κλάδους της επιστήμης, όπως π.χ. είναι το Δίκαιο, δεδομένου ότι η επιχείρηση είναι φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, πράγματα τα οποία καταγράφει και παρακολουθεί η λογιστική. 24

25 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ (2/4) Αν και έγινε προσπάθεια να ενταχθεί η Λογιστική στα Μαθηματικά, αυτό δίκαια δεν ευδοκίμησε, όμως δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι η επεξεργασία της λογιστικής σκέψης βασίζεται σε στοιχειώδεις βέβαια μαθηματικούς υπολογισμούς. Έχει ακόμη στενή σχέση με τη Στατιστική, μια και τα δεδομένα της είναι και στατιστικά δεδομένα. Πολλές φορές βλέπουμε στους στατιστικούς πίνακες να απεικονίζονται τα δεδομένα της λογιστικής. Άμεση επίσης σχέση έχει με την Οργάνωση και Διοίκηση των Επιχειρήσεων, αφού οι αποφάσεις που λαμβάνονται σχετικά με την πορεία της επιχείρησης στηρίζονται στις λογιστικές πληροφορίες. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί η σχέση της με την επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών. 25

26 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ (3/4) Οι Η/Υ βοηθούν αφάνταστα τους λογιστές για να παράγουν τη λογιστική πληροφορία και τους δίνουν τη δυνατότητα να ασχολούνται με τη συστηματική ανάλυσή της. Η Μακροοικονομική θέλοντας να προσδιορίσει τα περισσότερα μακροοικονομικά μεγέθη βασίζεται σε λογιστικά δεδομένα. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η αλματώδης ανάπτυξη των οικονομιών έχει καταστήσει το κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον πολύπλοκο και η γνώση της λογιστικής μπορεί να θεωρηθεί ότι βοηθάει σε κάποιο βαθμό στην παραπέρα γνώση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που επικρατούν στις ανθρώπινες κοινωνίες. 26

27 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ Ο ρόλος του Λογιστή ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ (4/4) Ο ρόλος του Λογιστή στην επιχείρηση είναι πολύ σημαντικός. Αυτό, γιατί ο Λογιστής είναι εκείνος που συλλέγει τις διάφορες πληροφορίες από τα λογιστικά βιβλία που τηρεί και είναι σε θέση να τις αξιολογεί πρώτος καθώς και να προτείνει τις καλύτερες λύσεις σε θέματα διοίκησης. 27

28 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ Ο Πίνακας του λογαριασμού δεν είναι τυποποιημένος. Η γραφική του διάταξη καθορίζεται ανάλογα με τις ανάγκες του Λογιστηρίου. Σχήμα 2: Υπόλοιπο του λογαριασμού. Πηγή: Διδάσκων (2012). 28

29 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (1/5) Στους λογαριασμούς πρέπει να καταγράφεται κάθε λεπτομέρεια σχετική με τη μεταβολή του περιουσιακού στοιχείου για το σκοπό αυτό απαιτείται ο λογαριασμός να έχει την κατάλληλη γραμμογράφηση. Κάθε λογαριασμός πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής στοιχεία: 1. Τον τίτλο του, ο οποίος δηλώνει το όνομα του περιουσιακού στοιχείου που παρακολουθεί. Π.χ. Μεταφορικά Μέσα, Εμπορεύματα, Πελάτες, Προμηθευτές κτλ. 2. Τη χρονολογία κατά την οποία έγινε η μεταβολή του περιουσιακού στοιχείου. 29

30 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (2/5) 3. Αγοράζουμε έπιπλα (2 καρέκλες μεταλλικές) προς 150 Ευρώ την καθεμία, στις 11/1/2002, από τη SATO με μετρητά. Η SATO εκδίδει το τιμολόγιο No 1507 της 11/1/2002 και την απόδειξη είσπραξης No 2743 της 11/1/ Το παραπάνω λογιστικό γεγονός αφορά το λογαριασμό. «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός» και το λογαριασμό «Ταμείο». Αγοράζουμε έπιπλα (2 καρέκλες μεταλλικές) προς 150 Ευρώ την καθεμία, στις 11/1/2002, από τη SATO με μετρητά. Η SATO εκδίδει το τιμολόγιο No 1507 της 11/1/2002 και την απόδειξη είσπραξης No 2743 της 11/1/2002. Το παραπάνω λογιστικό γεγονός αφορά το λογαριασμό. «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός» και το λογαριασμό «Ταμείο». 30

31 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (3/5) Τεχνικοί όροι τήρησης των λογαριασμών Όταν λέμε ότι ένα περιουσιακό στοιχείο μεταβάλλεται, εννοούμε ότι ή αυξάνεται ή ελαττώνεται σε ποσότητα και αξία ή μόνο σε αξία. Οι λογαριασμοί, όπως γνωρίζουμε, παρακολουθούν αυτές τις μεταβολές. Όταν η μεταβολή καταγράφεται στη χρέωση του λογαριασμού, τότε λέμε ότι ο λογαριασμός χρεώνεται όταν η μεταβολή καταγράφεται στην πίστωση, τότε λέμε ότι ο λογαριασμός πιστώνεται. Καταχώρηση σε λογαριασμό είναι η εγγραφή της μεταβολής στη χρέωση ή στην πίστωσή του. Άνοιγμα λογαριασμού είναι η δημιουργία του. 31

32 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (4/5) Κίνηση του λογαριασμού για κάποια χρονική περίοδο είναι το σύνολο των καταχωρήσεων σ' αυτόν κατά την περίοδο αυτή. Υπόλοιπο λογαριασμού λέγεται η διαφορά μεταξύ των συνολικών ποσών της χρέωσης και της πίστωσής του. Αν η χρέωση είναι μεγαλύτερη, το υπόλοιπο λέγεται Χρεωστικό, ενώ αν η πίστωση είναι μεγαλύτερη, λέγεται Πιστωτικό. Το υπόλοιπο του λογαριασμού δείχνει τη θέση του περιουσιακού στοιχείου, δηλαδή την αξία του στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που προσδιορίζεται αυτό. Εξίσωση λογαριασμού έχουμε, όταν τα ποσά της χρέωσης και της πίστωσης είναι ίσα. Κλείσιμο λογαριασμού λέγεται η οριστική του εξίσωση και σημαίνει την κατάργηση του (την παύση της λειτουργίας του). 32

33 Στοιχεία 1ου λογαριασμού ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ (5/5) ΤΙΤΛΟΣ: Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ : 11/1/2002 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΟ: Αγορά, Τιμ. 1507/ SATO ΠΟΣΟ: 300 Ευρώ. Στοιχεία 2ου λογαριασμού ΤΙΤΛΟΣ: Ταμείο ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ: 11/1/2002. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΟ: Αγορά Επίπλων, Απ. Εισπρ. 2743/ SATO ΠΟΣΟ: 300 Ευρώ. Εκτός από τα παραπάνω στοιχεία ένας λογαριασμός μπορεί να περιλαμβάνει και άλλα, ανάλογα με τις πληροφορίες που θέλουμε να έχουμε, όπως κωδικός αριθμός (Κ.Α.), ποσότητες τιμή μονάδας, υπόλοιπο. 33

34 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (1/2) 1. Δείχνει την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης σε μια δεδομένη στιγμή ενώ η κατάσταση κερδοζημιών δείχνει τα αποτελέσματα των εργασιών της επιχείρησης κατά μια διαχειριστική περίοδο. 2. Ισολογισμός ονομάζετε ο περιληπτικός πίνακας με τον οποίο εμφανίζεται η περιουσιακή κατάσταση μια επιχείρησης σε δεδομένη στιγμή και από τον οποίο προκύπτει η σχέση μεταξύ της περιουσίας της επιχείρησης και των πηγών από τις οποίες προέρχεται αυτή. 34

35 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (2/2) Μορφή του ισολογισμού. To σώμα του ισολογισμού διαιρείται σε δύο μέρη. Το ενεργητικό και το παθητικό. Τα υπόλοιπα 3 μέρη του ισολογισμού είναι: Η κατάσταση λογαρισμού Α.Χ., ο πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων και η έκθεση ορκωτών ελεγκτών. Άυλα περιουσιακά στοιχεία: Άδειες ευρεσιτεχνίας, ηλεκτρονικό λογισμικό, εμπιστοσύνη των πελατών. 35

36 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (1/4) Λογιστικά βιβλία που προβλέπονται από τον Κ.Β.Σ. Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ. Κατατάσσονται οι επιχειρήσεις που έχουν έσοδα μέχρι.και τα βιβλία που τηρούν είναι μόνο ένα, βιβλίο ΑΓΟΡΩΝ στο οποίο καταχωρούνται αυτά που αγοράζονται με μετρητά ή πίστωση εμπορεύσιμα αγαθά. Σε ιδιαίτερη στήλη ή σε χώρο του βιβλίου αγορών καταχωρείται η αξία στων αγοραζομένων αγαθών αυτών που προορίζονται για πάγια εκμετάλλευση ο φόρος προστιθέμενης αξίας αυτών καθώς και τα δάνεια που χορηγούνται ή λαμβάνονται. Οι επιστροφές των αγοραζομένων αγαθών και οι εκπτώσεις επί αγοράς που δεν αναγράφονται στα σχετικά δικαιολογητικά, καταχωρούνται κατά τον ίδιο τρόπο σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου αγορών. 36

37 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (2/4) Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ. Κατατάσσονται οι επιχειρήσεις που έχουν έσοδα μέχρι τα βιβλία που τηρούνται από αυτές είναι μόνο ένα, το βιβλίο ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ, σε χωριστές στήλες του οποίου καταχωρούνται με χρονολογία εκδόσεως η λήψεως και περίληψη του σχετικού δικαιολογητικού: 1. Τα ακαθάριστα έσοδα μετρητοίς ή επί πιστώσει. 2. Οι δαπάνες --//-- --//-- 3. Οι επιστροφές και οι εκπτώσεις. 37

38 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (3/4) Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ. Κατατάσσονται οι επιχειρήσεις που έχουν έσοδα πάνω από και τα βιβλία που τηρούνται από αυτές είναι αυτά που προβλέπονται από την διπλογραφική μέθοδο και με οποιοδήποτε λογιστικό σύστημα και κατά τις παραδεδεγμένες αρχές της λογιστικής: Δηλαδή. 1ο βιβλίο απογραφών και ισολογισμών. 2ο ημερολόγιο. 3ο γενικό καθολικό. 38

39 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (4/4) 4ο αναλυτικό καθολικό. 5ο βιβλία τάξεως. 6ο συγκεντρωτικό ημερολόγιο. 7ο αναλυτικά ημερολόγια κλπ. 39

40 ΕΝΝΟΙΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (1/3) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ : Ονομάζεται το μέρος εκείνο της περιουσίας το οποίο αποτελείται από τα κινητά και ακίνητα πράγματα τα οποία ανήκουν στην επιχείρηση άσχετα αν βρίσκονται αυτά στην κατοχή της επιχείρησης ή τρίτων για λογαριασμό της και επιπλέον από τις απαιτήσεις της επιχείρησης κατά τρίτων προσώπων και δικαιωμάτων ειδικής μορφής π.χ. μετρητά, εμπορεύματα, ακίνητα, έπιπλα, χρεώστες, γραμμάτια εισπρακτέα, πρώτες ύλες, φήμη και πελατεία κλπ. Για να μπορεί να θεωρηθεί στοιχείο του ενεργητικού ένα πράγμα θα πρέπει να ικανοποιεί δύο κριτήρια:(1) να βρίσκεται στην κατοχή του οργανισμού (2) να έχει χρηματική αξία. 40

41 ΕΝΝΟΙΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (2/3) Κυριότητα ή κατοχή: Το αποκλειστικό δικαίωμα κάποιου να κατέχει, να χρησιμοποιεί, να απολαμβάνει και να διαθέτει περιουσία. Χρηματική αξία: υπάρχει αν μπορεί να βρεθεί ένα αγοραστής πρόθυμος να καταβάλει ένα χρηματικό ποσό στον πωλητή της συγκεκριμένης περιουσίας. ΠΑΘΗΤΙΚΟ: Με τον όρο αυτό ονομάζουμε τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων. Δεδομένου ότι το παθητικό εμφανίζει τον τρόπο κατά τον οποίο σχηματίστηκε η ομάδα των περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού, από τα οποία άλλα μεν προέρχονται από τον ίδιο τον επιχειρηματία και άλλα από πρόσωπα ξένα προς την επιχείρηση, επομένως το παθητικό θα πρέπει να διακριθεί σε δύο βασικές κατηγορίες. 41

42 ΕΝΝΟΙΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (3/3) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ = ΠΑΘΗΤΙΚΟ + ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1400 = Έστω ότι η επιχείρηση δανείζετε 600 από μια τράπεζα, τότε η σχέση διαμορφώνετε ως ακολούθως: 1400 = Λογιστική εξίσωση: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ = ΠΑΘΗΤΙΚΟ + ΚΕΦΑΛΑΙΟ = ;;;;;;;; Ή ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ= ΚΕΦΑΛΑΙΟ = ;;;;;; 42

43 ΕΝΝΟΙΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (1/2) Διπλογραφικό λογιστικό σύστημα(double-entry account ing): Μέθοδος της λογιστικής σύμφωνα με την οποία για κάθε χρεωστική εγγραφή πρέπει να υπάρχει μια αντίστοιχη και ισόποση πιστωτική εγγραφή. Κάθε επιχειρηματική συναλλαγή πρέπει να αναπαρίσταται με δύο τουλάχιστον μεταβολές. Διπλογραφική ή διγραφική μέθοδος λοιπόν είναι η καταγραφή των μεταβολών που προέρχονται από ένα λογιστικό γεγονός, όπου κινούνται δύο τουλάχιστο λογαριασμοί από τους οποίους ένας ή περισσότεροι χρεώνονται και ένας ή περισσότεροι πιστώνονται και το άθροισμα των ποσών των χρεώσεων είναι πάντα ίσο με το άθροισμα των ποσών των πιστώσεων. 43

44 ΕΝΝΟΙΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ (2/2) Ημερολόγιο (journal) Ένα βιβλίο για τις αρχικές ή πρώτες εγγραφές. Το βασικό ημερολόγιο αποτελείται από δύο στήλες και χρησιμοποιείται για την καταχώριση των επιχειρηματικών συναλλαγών με χρονολογική σειρά. Σε αυτό καταγράφονται όλα τα μέρη κάθε συναλλαγής, ενώ υπάρχει πρόβλεψη και για επαρκείς επεξηγήσεις. Ισοζύγιο(trial balance): Μια κατάσταση που μπορεί να συνταχθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή για να αποδείξει την ακρίβεια των δεδομένων του καθολικού. Καθολικό(ledger): Ένα βιβλίο για τις δευτερογενείς ή τελικές εγγραφές, στο οποίο καταχωρούνται μεμονωμένοι λογαριασμοί. Ο όρος λογαριασμός καθολικού αναφέρεται σε ένα μεμονωμένο λογαριασμό του καθολικού. Το καθολικό μπορεί να έχει τη μορφή δεμένου βιβλίου, ή εκτυπώσεων υπολογιστή. 44

45 Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (1/2) Ο Ισολογισμός ως μαθηματικός τύπος: Ο ισολογισμός ως μαθηματικός τύπος παρουσιάζεται με την αλγεβρική ταυτότητα: Ε=Π ή Ε=Π+ΚΘ Η ισότητα αυτή εμφανίζεται επειδή η περιουσία της επιχείρησης προέρχεται από τους τρίτους και από τον φορέα της. Το ενεργητικό είναι το άθροισμα των μέσων δράσης της επιχείρησης: Ε = ε1+ε2+ε3.εν 45

46 Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (2/2) Το παθητικό είναι σύνολο των υποχρεώσεων της επιχείρησης προς τρίτους: Π=π1+π2+π3 πλ Η καθαρή θέση ή καθαρή περιουσία είναι το σύνολο των υποχρεώσεων της επιχείρησης στον φορέα της: ΚΘ=κθ1+κθ2+κθ3+.+κθμ Μερικά από τα στοιχεία της ΚΘ μπορεί να είναι και αρνητικά, όταν εκτός από τα κεφάλαια εμφανίζονται στο ενεργητικό του ισολογισμού και ακάλυπτες ζημίες. 46

47 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (1/6) Α) Οργανικός Θετικός και η θέση της επιχείρησης θετική, Ε=Π+ΚΠ ενεργητικό ισούται με το πραγματικό παθητικό συν την καθαρή θέση ή περιουσία. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Εμπορεύματα Κεφάλαιο (ΚΠ) ή (ΚΘ) Πελάτες Προμηθευτές (Π) Ταμείο ΣΥΝΟΛΑ

48 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (2/6) Β) Ουδέτερος, όταν το Ε=Π και δεν υπάρχει ΚΘ ή ΚΠΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Εμπορεύματα Γραμμάτια πληρωτέα Πελάτες Προμηθευτές Ταμείο Σύνολα

49 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (3/6) Γ). ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΣ ΘΕΤΙΚΟΣ Να μην υπάρχει πραγματικό παθητικό, οπότε η ισότητα γίνεται Ε=ΚΠ ή ΚΘ, δηλαδή η επιχείρηση οφείλει στον επιχειρηματία. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Ακίνητα Καθαρή περιουσία Εμπορεύματα Χρηματ. Διαθ Σύνολα

50 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (4/6) Δ). ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ. Να μην υπάρχει Ενεργητικό οπότε το Παθητικό ισούται με την καθαρή περιουσία ΚΠ και έχουμε την ισότητα: ΚΠ=Π. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Καθαρή περιουσία Γραμμάτια πληρ Σύνολα Υποχρ. Από ΦΤ

51 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (5/6) E) ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ Το ενεργητικό να μην μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις προς τρίτους, να υπάρχει δηλαδή έλλειμμα. Αρνητικός όταν το Ε<Π ή το Ε μηδέν, τότε η ΚΘ είναι αρνητική και λέγεται αρνητική ΚΘ ή αρνητική ΚΠ ή έλλειμμα ή ζημία και έχουμε την αριθμητική σχέση Ε+ΚΘ=Π ή Ε+έλλειμα=Π. 51

52 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (6/6) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Εμπορεύματα Προμηθευτές Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Ταμείο Έλλειμμα ΚΠ ΣΥΝΟΛΑ

53 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΑΝ ΘΥΜΑΣΤΕ: (1/2) Τα περιουσιακά στοιχεία αντιπροσωπεύουν οτιδήποτε βρίσκεται στην κατοχή κάποιου και έχει χρηματική αξία. Τα περιουσιακά στοιχεία οργανώνονται σε δύο μεγάλες ομάδες: 1ον στο διαθέσιμο και κυκλοφοριακό ενεργητικό(τρέχοντα περιουσιακά στοιχεία) και 2ον στα πάγια που περιλαμβάνουν τις επενδύσεις,τη γη, τις εγκαταστάσεις τον εξοπλισμό και τα άυλα περιουσιακά στοιχεία. 53

54 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ (2/2) Το κέρδος ή ζημία που απορρέει από μια συναλλαγή συνεπάγεται μια αλλαγή στο κεφάλαιο του ιδιοκτήτη. Το κεφάλαιο αναπαριστά την κυριότητα του ιδιοκτήτη επί των περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεις. Το κεφάλαιο μπορεί να χωριστεί σε δύο κατηγορίες: σε μόνιμο και προσωρινό κεφάλαιο. Το μόνιμο κεφάλαιο αναπαριστά τις επενδύσεις που κάνει ο κάτοχος στην επιχείρηση. Το προσωρινό κεφάλαιο αναπαριστά τα έσοδα, τα έξοδα ή τις αποσύρσεις που κάνει ο κάτοχος (απολήψεις ή αναλήψεις). 54

55 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Βασικοί όροι: (1/2) Ισολογισμός: (balance sheet): Οικονομική κατάσταση που παρουσιάζει την οικονομική θέση μια επιχείρησης σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή μια αναλυτική παρουσίαση των περιουσιακών στοιχείων, του παθητικού, και της καθαρής αξίας (καθαρής θέσης) της περιουσίας του κατόχου. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια αναλυτική λογιστική εξίσωση στην οποία η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων ισούται με το άθροισμα του συνόλου του παθητικού και του κεφαλαίου του ιδιοκτήτη. Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης(income statement): οικονομική κατάσταση η οποία παρουσιάζει τα έσοδα και τα έξοδα καθώς και το καθαρό κέρδος ή την καθαρή ζημία της επιχείρησης για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. 55

56 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (2/2) Κατάσταση μεταβολών στο κεφάλαιο(statement of capital): οικονομική κατάσταση που δείχνει την αλλαγή της αξίας της κυριότητας (ή κατοχής) σε μια επιχείρηση κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Η αλλαγή στο κεφάλαιο οφείλεται σε κέρδος ή ζημία και αναλήψεις(απολήψεις) που γίνονται από τον κάτοχο σε μια ορισμένη χρονική περίοδο. 56

57 ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΤΕΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΧΧΧΧ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ταμείο Εισπρακτέοι λογ/μοί Υλικά αυτοκινήτων Πολυτελή αυτοκίνητα Σύνολο ενεργητικού ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Πληρωτέοι λογ/μοί Πληρωτέα γραμμάτεια Σύνολο παθητικού Κεφάλαιο Ι. Ιωάννου Σύνολο παθητικού + ΚΘ Σχήμα 3: Ισολογισμός. Πηγή: Διδάσκων (2015). 57

58 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ (1/3) Χρέωση - Πίστωση Με τους όρους χρέωση και πίστωση, εκφράζονται οι αυξήσεις και οι μειώσεις που προκαλούν τα λογιστικά γεγονότα στα στοιχεία του Ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσης. Συγκεκριμένα η χρήση του όρου χρέωση εκφράζει: Αύξηση σε στοιχεία Ενεργητικού, εξόδου και ζημιών. Μείωση σε στοιχεία Παθητικού, εσόδων και κερδών και η χρήση του όρου πίστωση εκφράζει: Μείωση σε στοιχεία Ενεργητικού, εξόδου και ζημιών. Αύξηση σε στοιχεία Παθητικού, εσόδων και κερδών. 58

59 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ (2/3) Ισχύει ότι κάθε λογιστικό γεγονός προκαλεί ισόποσες μεταβολές σε τουλάχιστον δύο στοιχεία του ισολογισμού ή και των αποτελεσμάτων και ότι για κάθε στοιχείο τηρείται και ένας λογαριασμός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταχωρούνται σε τουλάχιστον δύο λογαριασμούς οι πληροφορίες για τις αυξήσεις και τις μειώσεις που προκαλεί ένα λογιστικό γεγονός. Αυτές οι μεταβολές στο περιεχόμενο των λογαριασμών αποδίδονται με τους όρους χρέωση λογαριασμών και πίστωση λογαριασμών. 59

60 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ (3/3) Παράδειγμα: Αν η επιχείρηση εισπράξει 100 από τον πελάτη Α, το γεγονός της είσπραξης καταχωρείται: 1. Στη χρέωση του λογαριασμού του Ενεργητικού Ταμείο, γιατί το συγκεκριμένο γεγονός προκάλεσε αύξηση των μετρητών. 2. Στην πίστωση του λογαριασμού του ενεργητικού Πελάτες, γιατί το ίδιο γεγονός προκάλεσε μείωση των απαιτήσεων της επιχείρησης έναντι του πελάτη Α. 60

61 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (1/6) Διπλογραφικό λογιστικό σύστημα (double-entry accounting): Μέθοδος της λογιστικής σύμφωνα με την οποία για κάθε χρεωστική εγγραφή πρέπει να υπάρχει και αντίστοιχη και ισόποση πιστωτική εγγραφή. Κάθε επιχειρηματική συναλλαγή πρέπει να αναπαρίσταται με δύο τουλάχιστον μεταβολές. Ημερολόγιο(journal): ένα βιβλίο για τις αρχικές ή πρώτες εγγραφές. Το βασικό ημερολόγιο αποτελείται από δύο στήλες και χρησιμοποιείται για την καταχώριση των επιχειρηματικών συναλλαγών με χρονολογική σειρά. Σε αυτό καταγράφονται όλα τα μέρη κάθε συναλλαγής, ενώ υπάρχει πρόβλεψη και για επαρκείς επεξηγήσεις. 61

62 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (2/6) Ισοζύγιο (trial balance): Μια κατάσταση που μπορεί να συνταχθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή για να αποδείξει την ακρίβεια των δεδομένων του καθολικού. Καθολικό (ledger): Ένα βιβλίο για τις δευτερογενείς ή τελικές εγγραφές, στο οποίο καταχωρούνται μεμονωμένοι λογαριασμοί. Ο όρος λογαριασμός καθολικού αναφέρεται σε ένα μεμονωμένο λογαριασμό του καθολικού. Το καθολικό μπορεί να έχει την μορφή δεμένου βιβλίου ή εκτυπώσεων μέσω υπολογιστή. Λογαριασμός (account): Μεμονωμένη εγγραφή των συγκεκριμένων στοιχείων που κατέχει (ενεργητικό) ή οφείλει(παθητικό) μια επιχείρηση, καθώς και της αναγνώρισης της κυριότητας της επιχείρησης(κεφάλαιο). 62

63 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ. ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (3/6) Ένας λογαριασμός πρέπει να έχει υπόλοιπο, το οποίο αναπαριστά την αξία του σε μια ορισμένη χρονική στιγμή.( Το υπόλοιπο αυτό μπορεί να είναι μηδενικό). Τα αρχικά υπόλοιπα των λογαριασμών των στοιχείων του ενεργητικού γράφονται στην αριστερή πλευρά (πλευρά χρέωσης) του λογαριασμού του καθολικού. Τα αρχικά υπόλοιπα των λογαριασμών του παθητικού και του κεφαλαίου του ιδιοκτήτη γράφονται στη δεξιά πλευρά (πλευρά πίστωσης) του λογαριασμού του καθολικού. 63

64 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (4/6) Αν οι λογαριασμοί του καθολικού υπολογίζονται με βάση έναν υπάρχοντα ισολογισμό τότε τα αρχικά υπόλοιπα στους μεμονωμένους λογαριασμούς γράφονται στην ίδια πλευρά όπου γράφονται οι αυξήσεις σε αυτούς τους συγκεκριμένους λογαριασμούς. Κατά συνέπεια το αρχικό υπόλοιπο ενός στοιχείου του ενεργητικού καταχωρείται σχεδόν πάντα στην πλευρά χρέωσης του λογαριασμού. Οι αυξήσεις σε αυτό το περιουσιακό στοιχείο καταχωρούνται στην ίδια πλευρά (στην πλευρά της χρέωσης). Οι μειώσεις στην αξία των περιουσιακών στοιχείων (στοιχείων του ενεργητικού) καταχωρούνται στην μεριά πίστωσης του λογαριασμού. Οι αυξήσεις σε όλους τους λογαριασμούς του παθητικού και του κεφαλαίου του ιδιοκτήτη καταχωρούνται ως πιστώσεις. Οι μειώσεις καταχωρούνται ως χρεώσεις. 64

65 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (5/6) Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ. Κάθε επιχειρηματική συναλλαγή πρέπει να ικανοποιεί τα κριτήρια του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος δηλαδή για κάθε εγγραφή χρέωσης πρέπει να υπάρχει μια αντίστοιχη εγγραφή πίστωσης με το ίδιο ποσό. Μια σύνθετη εγγραφή μπορεί να συνεπάγεται πολυάριθμες χρεώσεις ή / και πιστώσεις σε διάφορους λογαριασμούς του καθολικού. Το συνολικό ποσό των χρεωστικών υπολοίπων πρέπει να ισούται με το συνολικό ποσό των πιστωτικών υπολοίπων για κάθε συναλλαγή, έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος. 65

66 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (6/6) Οι επιχειρηματικές συναλλαγές καταχωρούνται σε δύο είδη βιβλίων. Πρώτα στο ημερολόγιο (βιβλίο αρχικών εγγραφών) και μετά μεταφέρεται στους ξεχωριστούς λογαριασμούς που αποτελούν το καθολικό (το βιβλίο των τελικών εγγραφών). ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ: Κάθε σελίδα του ημερολογίου έχει έναν αριθμό. Οι συναλλαγές καταχωρούνται με χρονολογική σειρά σε μια σελίδα. Κάθε λογαριασμός του καθολικού έχει επίσης ένα συγκεκριμένο αριθμό ο οποίος είναι μοναδικός γι αυτόν τον λογαριασμό. Οι επιχειρηματικές συναλλαγές καταγράφονται πρώτα με χρονολογική σειρά στο ημερολόγιο και μετά καταχωρούνται καθημερινά στο λογαριασμό του καθολικού με την αντίστοιχη αρίθμηση. 66

67 ΑΣΚΗΣΗ 1 Ακολουθούν παραδείγματα λυμένων και απαντημένων ασκήσεων και θεμάτων: 1. Καταρτείστε το σώμα του ισολογισμού μιας εταιρίας που παρουσιάζει στις 31/12/ 09 τα εξής λογιστικά στοιχεία, με βάση το ΕΓΛΣ. Εδαφικές εκτάσεις Εγκαταστάσεις κτιρίων Μετοχικό Κεφάλαιο Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Κέρδη χρήσης Μεταφορικά μέσα Προμηθευτές Μηχανολογικός εξοπλισμός Εμπορεύματα Υποχ. στις Τράπεζες Πελάτες Πιστωτές διάφοροι Χρεώστες διάφοροι Χρηματικά διαθέσιμα ;;;;;.Υποχρεώσεις από Φ.Τ Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές πληρωτέες Μεταβατικοί Λογ/μοί Ενεργητικού Μεταβατικοί Παθητικού

68 ΛΥΣΗ (1/2) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΕΚ/ΣΕΙΣ ΕΓΚ/ΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΗΧ/ΚΟΣ ΕΞ/ΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΠΛΑ Κ. ΛΟΙΠΟΣ ΕΞ/ΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΣ/ΚΤΕΑ ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΜΕΤΑΒ. ΛΟΓ. ΕΝΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ

69 ΛΥΣΗ (2/2) ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΠΛΗΡ ΥΠΟΧΡ. ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΥΠΟΧΡ. ΑΠΟ Φ.Τ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓ/ΜΟΙ ΜΕΤΑΒ. ΛΟΓ. ΠΑΘ ΣΥΝΟΛΟ

70 ΑΣΚΗΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ (1/2) Ζητούνται οι παρακάτω λογιστικές ενημερώσεις. α) Να γίνουν οι παρακάτω ημερολογιακές εγγραφές. 10/1/10 αγορά εμπορευμάτων από την Ινδία αξίας Ε επί πιστώσει. 31/1/10 πωλήσεις εμπορευμάτων στην Τουρκία αξίας Ε επί πιστώσει. 31/1/10 πληρωμή του προσωπικού της εταιρίας ποσού Ε. 15/2/10 πώληση εμπορευμάτων στο εσωτερικό αξίας Ε πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. 25/2/10 αγορά αναλωσίμων υλικών επί πιστώσει αξίας Ε πλέον ΦΠΑ. 20%. 70

71 ΑΣΚΗΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ (2/2) 05/03/10 αγορά γραφικής ύλης αξίας Ε πλέον ΦΠΑ 10% μετρητοίς. 15/03/10 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που πωλήθηκαν στην Τουρκία. 25/03/10 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που αγοράσθηκαν από την Ινδία. 30/03/10 πληρώθηκε η μεταφορική εταιρία για αξία μεταφορών Ε πλέον ΦΠΑ, 20%μετρητοίς. β) Να ενημερωθεί το Γενικό Καθολικό σε λογαριασμούς Τ με βάση το Ε.Γ.Λ.Σ. γ) Να καταρτισθεί το προσαρμοσμένο ισοζύγιο, λαμβάνοντας υπόψη από το 1o θέμα ότι ο ισολογισμός κλεισίματος είναι και ανοίγματος στις 1/1/10. 71

72 ΛΥΣΗ Άθροισμα Χρεώσεων Ημερολογίου = Άθροισμα Πιστώσεων Ημερολογίου = Άθροισμα Χρεώσεων Γενικού Καθολικού = Άθροισμα Πιστώσεων Γενικού Καθολικού. Α Χ Η = Α Π Η = Α Χ Γ. Κ = Α Π Γ. Κ. ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 4: Ισοζύγιο. Πηγή: Διδάσκων (2015). 72

73 ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Χ Π Χ Π 1 Εδαφικές Εκτάσεις Κτίρια-Εγκ/σεις κ.τ.ε Μηχ/κος Εξοπλισμός Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Εμπορεύματα Γραμμάτια Εισπρακτέα Πελάτες Χρεώστες διάφοροι Ταμείο Μετοχικό κεφάλαιο Κέρδη χρήσης Τράπεζες Προμηθευτές Επιταγές πληρωτέες Υποχ. Από Φ.Τ Ασφαλιστικοί οργανισμοί Πιστωτές διάφοροι Πωλήσεις Αμοιβές προσωπικού Α βοηθητικές ύλες Παροχές τρίτων Διάφορα έξοδα Μεταβατικοί Ενεργητικού Μεταβατικοί Παθητικού ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 5: Προσαρμοσμένο ισοζύγιο. Πηγή: Διδάσκων (2015). 73

74 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (1/2) Καταρτείστε το σώμα του ισολογισμού της επιχείρησης ΦΑΕΘΩΝ ΑΕ έχοντας τα παρακάτω δεδομένα. Εδαφικές εκτάσεις Εγκαταστάσεις κτιρίων Μετ. Κεφ Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Κέρδη χρήσης..; Μεταφορικά μέσα Προμηθευτές Μηχανολογικός εξοπλισμός Εμπορεύματα Υποχ. στις Τράπεζες Πελάτες Πιστωτές διάφοροι Χρεώστες διάφοροι Χρηματικά διαθέσιμα Υποχρεώσεις από Φ.Τ Ασφ/κοί Οργ/σμοί Γρ/τια εισ/τέα , επιταγές πληρωτέες

75 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (2/2) ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΕΓΚ/ΣΕΙΣ ΚΤΗΡΙΩΝ ΜΗΧ/ΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΠΛΑ κ. ΛΟΙΠΟΣ ΕΞ/ΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΣΥΝΟΛΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΠΛΗΡΩΤΕΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΟ Φ.Τ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 6: Ισολογισμός. Πηγή: Διδάσκων (2015). 75

76 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1 ΧΩΡΙΣ ΛΥΣΗ Να γίνει ο πίνακας της περιουσίας της ατομικής επιχείρησης της οποίας. Περιουσιακά στοιχεία έχουν σε Ευρώ: Γραμμάτια Εισπρακτέα , Οικόπεδα , Προμηθευτές , Κτίρια , Μηχανήματα , Γραμμάτια Πληρωτέα , Πελάτες , Καταθέσεις Όψεως , Εμπορεύματα , Ταμείο , Υποχρεώσεις από Φόρους και Τέλη , Μεταφορικά μέσα , Πιστωτές διάφοροι , Έτοιμα προϊόντα , Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας , Ασφαλιστικοί Οργανισμοί (Υποχρεώσεις στο ΙΚΑ) Πρώτες και Βοηθητικές ύλες , Δάνεια από Τράπεζες (μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις), Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός (Στο Κεφάλαιο θα βρεθεί από τη σχέση ΚΠ = Ε-Π.Π.) 76

77 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 2 ΧΩΡΙΣ ΛΥΣΗ (1/2) Να κατατάξετε τα παρακάτω περιουσιακά στοιχεία στις ομάδες του Ενεργητικού ή του Παθητικού στις οποίες ανήκουν: Χρεώστες διάφοροι -Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη, χρεόγραφα. Μεταφορικά μέσα Εμπορεύματα, Προμηθευτές -Πελάτες -Πιστωτές διάφοροι. Καταθέσεις όψεως Μακροπρόθεσμα. Οικόπεδα. Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Τραπεζικά δάνεια Κεφάλαιο. Γραμμάτια Εισπρακτέα -Γραμ/τια πληρωτέα -Γραμ/τια Πληρωτέα (μακροπρ. λήξης) (βραχυπρ. λήξης) (μακροπρ. λήξης). Γραμ/τια Εισπρακτέα(βραχυπρ.λήξης). Κτίρια. 77

78 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 2 ΧΩΡΙΣ ΛΥΣΗ (2/2) Δίνονται τα παρακάτω περιουσιακά στοιχεία της Ατομικής Επιχείρησης Β σε Ευρώ: Οικόπεδα: Ταμείο: Γραμμάτια πληρωτέα: Κτίρια: Εμπορεύματα: Προμηθευτές: Δάνεια από τράπεζες: Πελάτες: Ζητείται: α) Να συντάξετε τον Ισολογισμό και να προσδιορίσετε τη μορφή του. β) Να υποδείξετε έναν τρόπο με τον οποίο ο Ισολογισμός αυτός θα γίνει ουδέτερος. 78

79 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3 ΧΩΡΙΣ ΛΥΣΗ Δίνονται τα παρακάτω περιουσιακά στοιχεία της ατομικής επιχείρησης ΑΛΦΑ. Σε Ευρώ: Πελάτες: Εμπορεύματα: Ταμείο: Γραμμάτια Πληρωτέα: Κτίρια: Δάνεια Τραπεζών: Ζητείται α) Να συντάξετε τον ισολογισμό και να προσδιορίσετε τη μορφή του β) Να υποδείξετε ένα τρόπο με τον οποίο ο Ισολογισμός θα γίνει αρνητικός. 79

80 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ (1/5) α) Κάντε τις παρακάτω εγγραφές στο ημερολόγιο. 10/1/08 αγορά εμπορευμάτων από την Κίνα αξίας επί πιστώσει. 31/1/08 πωλήσεις εμπορευμάτων στην Ουγγαρία αξίας επί πιστώσει. 31/1/08 πληρωμή του προσωπικού της εταιρίας ποσού με ταυτόχρονη παρακράτηση φόρου εισοδήματος 10% υπέρ τρίτων. 15/2/08 πώληση εμπορευμάτων στο εσωτερικό αξίας πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. 80

81 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ (2/5) 20/02/08 Απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος. 25/2/08 αγορά αναλωσίμων υλικών επί πιστώσει αξίας πλέον ΦΠΑ. 20%. 28/02/08 πληρωμή λογαριασμών ΟΤΕ ποσού 900 πλέον ΦΠΑ 20% μετρητοίς. 05/03/08 αγορά γραφικής ύλης αξίας 600 πλέον ΦΠΑ 10% μετρητοίς. 15/03/08 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που πωλήθηκαν στην Ουγγαρία. 25/03/08 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που αγοράσθηκαν από την Κίνα. 81

82 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ (3/5) 30/03/08 πληρώθηκε η μεταφορική εταιρία για αξία μεταφορών 600 Ε πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. β) Να ενημερωθεί το Γενικό Καθολικό σε λογαριασμούς Τ με βάσει του Ε.Γ.Λ.Σ. 82

83 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ (4/5) 1 10/01/08 Εμπορεύματα Προμηθευτές (Εξ. Κίνα) /01/08 Πελάτες (Ουγγαρία) Πωλήσεις /01/08 Αμοιβές Προσωπικού Ταμείο Υποχ.από ΦΤ(Φόρος εισοδ.) /02/08 Ταμείο Πωλήσεις Υποχ. Φ.Τ. (ΦΠΑ) /02/08 Υποχ. Από Φ.Τ.(Φόρος εισοδ.) Ταμείο /02/08 Αναλώσιμα υλικά Υποχ. Από Φ.Τ Προμηθευτές 7 28/02/08 Παροχές Τρίτων (ΟΤΕ) 900 Υποχ. ΦΤ.(ΦΠΑ) Ταμείο 8 05/03/08 Διάφορα έξοδα(γρ.ύλη) 600 Υποχ.ΦΤ(ΦΠΑ) Ταμείο 9 15/03/08 Ταμείο Πελάτες(Ουγγαρία) /03/08 Προμηθευτές (Εξ. Κίνα) Ταμείο /03/08 Διάφορα έξοδα (μεταφορικά) 600 Υποχ.ΦΤ. (ΦΠΑ) Ταμείο ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 7: Ημερολογιακές εγγραφές. Πηγή: Διδάσκων (2015). 83

84 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ (5/5) ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 8: Σύνολα. Πηγή: Διδάσκων (2015). 84

85 ΑΣΚΗΣΗ 4 Καταρτείστε το σώμα του ισολογισμού έχοντας τα παρακάτω δεδομένα: Εδαφικές εκτάσεις Εγκαταστάσεις κτιρίων Μετοχικό Κεφάλαιο Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Κέρδη χρήσης..;;;;. Μεταφορικά μέσα Προμηθευτές Μηχανολογικός εξοπλισμός Εμπορεύματα Υποχρεώσεις στις Τράπεζες Πελάτες Πιστωτές διάφοροι Χρεώστες διάφοροι Χρηματικά διαθέσιμα Υποχρεώσεις από Φ.Τ Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές πληρωτέες Να καταρτισθεί ο ισολογισμός βάσει του Ε.Γ.Λ.Σ. 85

86 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΕΓΚ/ΣΕΙΣ ΕΓΚ/ΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΗΧ/ΚΟΣ ΕΞ/ΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΠΛΑ Κ. ΛΟΙΠΟΣ ΕΞ/ΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΣ/ΚΤΕΑ ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΠΛΗΡ ΥΠΟΧΡ. ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΥΠΟΧΡ. ΑΠΟ Φ.Τ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓ/ΜΟΙ ΣΥΝΟΛΟ Σχήμα 9: Ισολογισμός. Πηγή: Διδάσκων (2015). 86

87 ΑΣΚΗΣΗ 5 (1/2) α) Κάντε τις παρακάτω εγγραφές στο ημερολόγιο. 10/1/09 αγορά εμπορευμάτων από τον Καναδά αξίας Ε επί πιστώσει. 31/1/09 πωλήσεις εμπορευμάτων στην Αλβανία αξίας Ε επί πιστώσει. 31/1/09 πληρωμή του προσωπικού της εταιρίας ποσού Ε. 15/2/09 πώληση εμπορευμάτων στο εσωτερικό αξίας Ε πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. 25/2/09 αγορά αναλωσίμων υλικών επί πιστώσει αξίας Ε πλέον ΦΠΑ. 20%. 28/02/09 πληρωμή λογαριασμών ΟΤΕ ποσού Ε πλέον ΦΠΑ 20% μετρητοίς. 87

88 ΑΣΚΗΣΗ 5 (2/2) 05/03/09 αγορά γραφικής ύλης αξίας 500 Ε πλέον ΦΠΑ 10% μετρητοίς. 15/03/09 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που πωλήθηκαν στην Αλβανία. 25/03/09 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που αγοράσθηκαν από τον Καναδά. 30/03/09 πληρώθηκε η μεταφορική εταιρία για αξία μεταφορών 600 Ε πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς (2,0). β) Να ενημερωθεί το Γενικό Καθολικό σε λογαριασμούς Τ με βάσει το Ε.Γ.Λ.Σ. 88

89 ΛΥΣΗ 1 10/01/09 Εμπορεύματα (Εξωτερικού) 2 31/01/09 Πελάτες (Αλβανία) 3 31/01/09 Αμοιβές Προσωπικού 4 15/02/09 Ταμείο 5 25/02/09 Α κ. βοηθ. Ύλες Υποχ. ΦΤ (ΦΠΑ) Προμηθευτές Πωλήσεις Ταμείο Πωλήσεις Υποχ. Φ.Τ. (ΦΠΑ) Προμηθευτές(Εσωτερικού) 6 28/02/09 Παροχές Τρίτων (ΟΤΕ) Υποχ. ΦΤ.(ΦΠΑ) Ταμείο 7 05/03/09 Διάφορα έξοδα(γρ.ύλη) 500 Υποχ.ΦΤ(ΦΠΑ) Ταμείο 8 15/03/09 Ταμείο Πελάτες(Αλβανία) 9 25/03/09 Προμηθευτές (Εξωτερικού) Ταμείο /03/09 Διάφορα έξοδα (μεταφορικά 600 Υποχ.ΦΤ. (ΦΠΑ) Ταμείο ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 10: Ημερολογιακές εγγραφές. Πηγή: Διδάσκων (2015). 89

90 ΙΣΟΖΥΓΙΟ Σχήμα 11: Ισοζύγιο. Πηγή: Διδάσκων (2015)

91 ΑΣΚΗΣΗ 6 (1/2) Ο ισολογισμός ενός δήμου του Νομού Καστοριάς παρουσίαζε στις την εξής λογιστική εικόνα στο κυρίως σώμα του ισολογισμού. Έξοδα εγκατάστασης Πάγιο Ενεργητικό (Γήπεδα Οικόπεδα Κτηριακές εγκαταστάσεις Λοιπές μόνιμες εγκαταστάσεις κοινής χρήσης Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός ). Κυκλοφορούν ενεργητικό (απαιτήσεις διαθέσιμα στο ταμείο , στις τράπεζες ). Ίδια Κεφάλαια(Κεφάλαιο καταβεβλημένο , Επιχορηγήσεις επενδύσεων Αποτελέσματα εις νέο.;;;;;;;). Υποχρεώσεις (Μακροπρόθεσμες σε δάνεια τραπεζών

92 ΑΣΚΗΣΗ 6 (2/2) Βραχυπρόθεσμες σε προμηθευτές , σε Ασφαλιστικούς οργανισμούς.6.000, σε πιστωτές διάφορους ). Καταρτίστε το σώμα του ισολογισμού. 92

93 ΛΥΣΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Έξοδα ίδρυσης Α Εγκ/σης Γήπεδα οικόπεδα Κτηριακές εγκαταστάσεις Λοιπές μον. Εγκατ. Κοιν. Χρής Μεταφορικά μέσα Έπιπλα κ. λοιπός εξοπλ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ Απαιτήσεις Ταμείο Καταθέσεις Όψεως ΠΑΘΗΤΙΚΟ Καταβ/νο Κεφάλαιο Επιχορηγήσεις Αποτελέσματα εις νέον ( ) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες Δάνεια τραπεζών Βραχυπρόθεσμες Προμηθευτές Ασφαλιστικοί οργανισμοί Πιστωτές διάφοροι ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 12: Ενεργητικό -Παθητικό. Πηγή: Διδάσκων (2015). 93

94 ΑΣΚΗΣΗ 7 (1/2) Καταχωρήστε τις παρακάτω ημερολογιακές εγγραφές. 5/1/09 αγορά εμπορευμάτων από τον Καναδά αξίας επί πιστώσει. 30/1/09 πωλήσεις εμπορευμάτων στην Ρωσία αξίας επί πιστώσει. 31/1/09 πληρωμή του προσωπικού της εταιρίας ποσού με ταυτόχρονη παρακράτηση φόρου εισοδήματος 20% υπέρ τρίτων. 10/2/08 πώληση εμπορευμάτων στο εσωτερικό αξίας πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. 20/02/08 Απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος. 26/02/08 πληρωμή λογαριασμών ΟΤΕ ποσού 1000 πλέον ΦΠΑ 20% μετρητοίς. 94

95 ΑΣΚΗΣΗ 7 (2/2) 10/03/08 αγορά γραφικής ύλης αξίας 500 πλέον ΦΠΑ 10% μετρητοίς. 15/03/08 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που πωλήθηκαν στην Ρωσία. 25/03/08 γίνεται αποπληρωμή των εμπορευμάτων που αγοράσθηκαν από τον Καναδά. 30/03/08 πληρώθηκε η μεταφορική εταιρία για αξία μεταφορών 600 Ε πλέον ΦΠΑ, 20% μετρητοίς. β) Να ενημερωθεί το Γενικό Καθολικό σε λογαριασμούς Τ με βάσει το Ε.Γ.Λ.Σ. 95

96 ΛΥΣΗ 1 5/01/08 Εμπορεύματα Προμηθευτές (Εξ.Καναδά) /01/08 Πελάτες (Ρωσία) Πωλήσεις /01/08 Αμοιβές Προσωπικού Ταμείο Υποχ.από ΦΤ(Φόρος εισοδ.) 4 10/02/08 Ταμείο Πωλήσεις Υποχ. Φ.Τ. (ΦΠΑ) /02/08 Υποχ. Από Φ.Τ.(Φόρος εισοδ.) Ταμείο /02/08 Παροχές Τρίτων (ΟΤΕ) Υποχ. ΦΤ.(ΦΠΑ) Ταμείο 7 10/03/08 Διάφορα έξοδα(γρ.ύλη) 500 Υποχ.ΦΤ(ΦΠΑ) Ταμείο 9 15/03/08 Ταμείο Πελάτες(Ρωσία) /03/08 Προμηθευτές (Εξ. Καναδά) Ταμείο /03/07 Διάφορα έξοδα (μεταφορικά) 600 Υποχ.ΦΤ. (ΦΠΑ) Ταμείο ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 13: Ημερολογιακές εγγραφές. Πηγή: Διδάσκων (2015). 96

97 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 14: Ισοζύγιο. Πηγή: Διδάσκων (2015). 97

98 ΑΣΚΗΣΗ ΜΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ (1/2) Η επιχείρηση «Nauma Furs» παρουσίαζε στις 31/12/2005 αλλά και στις 01/01/06 την ακόλουθη λογιστική εικόνα. Κτίρια και τεχνικά έργα Μετοχικό Κεφάλαιο Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Κέρδη χρήσης Μηχανήματα Τεχνικές Εγκαταστάσεις Μεταφορικά μέσα Προμηθευτές Εμπορεύματα , Τράπεζες

99 ΑΣΚΗΣΗ ΜΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ (2/2) Πελάτες Πιστωτές διάφοροι Χρεώστες διάφοροι Ταμείο Υποχρεώσεις από Φ.Τ Επιταγές πληρωτέες Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Να καταρτιστεί ο ισολογισμός. 99

100 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΑ ΊΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Κτίρια και τεχνικά έργα Μετοχ.Κεφάλαιο Μηχ/τα και τεχν Κέρδη χρήσης εγκαταστάσεις Μεταφορικά μέσα ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Έπιπλα και λοιπός Τράπεζες εξοπλισμός ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ. Προμηθευτές Εμπορεύματα Επιταγές πληρωτέες Πελάτες Υποχρεώσεις από Φ.Τ Χρεώστες διάφοροι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Ταμείο Πιστωτές διάφοροι ΣΥΝΟΛΟ Σχήμα 15:Ενεργητικό- Παθητικό. Πηγή: Διδάσκων (2015). 100

101 ΑΣΚΗΣΗ 8 Στη συνέχεια η ανωτέρω επιχείρηση κατά τη διάρκεια του 2006 προέβη τις ακόλουθες εμπορικές πράξεις και συναλλαγές: 15/01/ αγορά γουνοφόρων δερμάτων από την εταιρία NAFA του Καναδά αξίας επί πιστώσει. 25/01/ πωλήσεις έτοιμων γουναρικών στη Ρωσία αξίας επί πιστώσει. 30/01/ πληρωμή του προσωπικού της εταιρίας με το ποσό των /02/2006..πώληση έτοιμων γουναρικών στο εσωτερικό αξίας πλέον ΦΠΑ, 19% μετρητοίς. 20/02/06..αγορά βοηθητικών υλικών γούνας επί πιστώσει αξίας πλέον ΦΠΑ, 19%. 101

102 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (1/2) 25/02/06.. πληρωμή λογαριασμών ΟΤΕ ποσού Ε πλέον ΦΠΑ 19% μετρητοίς. 1/03/06..αγορά γραφικής ύλης αξίας 300 Ε πλέον ΦΠΑ 19% μετρητοίς. 10/03/06..γίνεται αποπληρωμή των έτοιμων γουναρικών που πωλήθηκαν στη Ρωσία. 20/03/06..γίνεται αποπληρωμή των γουνοδερμάτων που αγοράσθηκαν από τον Καναδά. 30/03/06..πληρώθηκε η μεταφορική εταιρία για αξία μεταφορών 500 πλέον ΦΠΑ, μετρητοίς. 102

103 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (2/2) Ζητείται : α) Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές. β) Να ενημερωθεί το Γενικό Καθολικό σε ογαριασμούς Τα. γ) Να καταρτισθεί το προσαρμοσμένο ΙΣΟΖΥΓΙΟ μέχρι την 30/03/

104 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 1 15/01/06 Εμπορεύματα Προμηθευτής (Καναδά )NAFA Πωλήσεις Γουναρικών Πελάτες( Ρωσία) /01/06 Αμοιβές Προσωπικού Ταμείο 4 10/02/06 Ταμείο 5 20/02/06 Α Βοηθητικές ύλες ΦΠΑ 6 25/02/06 Παροχές τρίτων (ΟΤΕ) ΦΠΑ Πωλήσεις Γουν/κων ΦΠΑ Προμηθευτές (εσωτερ.) Ταμείο 7 1/03/06 Διάφορα έξοδα (γραφική ύλη) ΦΠΑ Ταμείο 8 10/03/06 Ταμείο Πελάτες (Ρωσία) 9 20/03/06 Προμηθευτές (Καναδά) NAFA Ταμείο 10 30/03/06 Διάφορα έξοδα (μεταφορικά) ΦΠΑ Ταμείο ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 16: Ημερολογιακές εγγραφές Πηγή: Διδάσκων (2015). 104

105 ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Χ Π Χ Π 1 Κτίρια Κ.Τ.Ε Μηχ/τα τεχ.εγκατ Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός εμπορεύματα Πελάτες Χρεώστες διάφοροι Ταμείο Μετοχικό κεφάλαιο Κέρδη χρήσης Τράπεζες Προμηθευτές Επιταγές πληρωτέες Υποχ. Από Φ.Τ Ασφαλιστικοί οργανισμοί Πιστωτές διάφοροι Πωλήσεις γουναρικών Αμοιβές προσωπικού Α βοηθητικές ύλες Παροχές τρίτων Διάφορα έξοδα ΣΥΝΟΛΑ Σχήμα 17: Προσαρμοσμένο ισοζύγιο. Πηγή: Διδάσκων (2015). 105

106 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ (1/2) Τρόπος υπολογισμού του Κ.Π. του Κ.Κ. κλπ. Υπολογισμός του Κόστους Πωληθέντων. ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ + ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩ. = ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ. (-ΜΕΙΟΝ) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΑΓΟΡΩΝ. (-ΜΕΙΟΝ) ΕΛΛΑΤΩΜΑΤΑ ΑΓΟΡΩΝ. (-ΜΕΙΟΝ) ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΑΓΟΡΩΝ. Υπολογισμός Καθαρού Κέρδους ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΚΑΘΑΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ. (-ΜΕΙΟΝ) ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ. = ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ. (-ΜΕΙΟΝ) ΓΕΝΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΕΞΟΔΑ (Έξοδα πωλήσεων + έξοδα λειτουργίας). = ΚΕΡΔΟΣ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ. (-ΜΕΙΟΝ) ΦΟΡΟΙ. = ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ. 106

107 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ (2/2) = ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΙΑ ΠΩΛΗΣΗ. (-ΜΕΙΟΝ) ΤΕΛΙΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ. = ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ. Υπολογισμός Συνόλου Καθαρών Πωλήσεων. ΛΙΑΝΙΚΗ. + ΧΟΝΔΡΙΚΗ. ΣΥΝΟΛΟ ΠΩΛΗΣΕΩΝ. (-ΜΕΙΟΝ) ΕΚΠΩΣΕΙΣ, ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ, ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ. = ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ. 107

108 ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Κ.Κ. ΜΕΣΩ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Γ.Ε (1/2) Η επιχείρηση ΖΕΥΣ Ε.Π.Ε κατά τη χρήση 2008 παρουσίασε τις εξής λογιστικές εγγραφές. Απογραφή έναρξης 01/01/ Αγορές χρήσης Αποθέματα απογραφής τέλους χρήσης 31/12/ Αμοιβές προσωπικού Αμοιβές τρίτων Διάφορα έξοδα Πωλήσεις εμπορευμάτων Έσοδα από παροχή υπηρεσιών

109 ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Κ.Κ. ΜΕΣΩ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Γ.Ε (2/2) Επιχορηγήσεις Έσοδα κεφαλαίων Να καταρτισθεί η κατάσταση γενικής εκμετάλλευσης και να υπολογιστούν τα καθαρά κέρδη. 109

110 ΛΥΣΗ ΧΡΕΩΣΗ 1. ΑΠΟ/ΜΑΤΑ ΕΝΑΡΞΗΣ Εμπορεύματα ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Εμπορεύματα ΜΕΙΟΝ ΑΠ/ΤΑ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ Αγορές και διαφορά Αποθεμάτων ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Αμοιβές προσωπικού Αμοιβές τρίτων Διάφορα έξοδα ΠΙΣΤΩΣΗ 1. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Εμπορευμάτων Υπηρεσιών ΛΟΙΠΑ ΟΡ/ΚΑ ΕΣΟΔΑ Επιχορηγήσεις Έσοδα κεφαλ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΡΔΗ ΕΚ/ΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΕΩΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΙΣΤΩΣΗΣ Σχήμα 18: Έσοδα-Έξοδα. Πηγή: Διδάσκων (2015). 110

111 ΑΣΚΗΣΗ