Α Σ Ε Π Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ω Ν ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1

2 Α Σ Ε Π Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ω Ν ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η προσαύξηση του βαθμού της γραπτής εξετάσεως για τον προσδιορισμό του τελικού συνολικού βαθμού καθορίζεται με βάση τα κατωτέρω τρία κριτήρια: Α. Με βάση το βαθμό πτυχίου Προστίθεται ο βαθμός σε δεκάβαθμη κλίμακα του βασικού πτυχίου, ακέραιος ή κλασματικός, αφού αφαιρεθεί το 5 που αποτελεί τη βάση για την απονομή του. Αν ο βαθμός του πτυχίου είναι σε άλλη κλίμακα ανάγεται στη δεκάβαθμη κλίμακα σε άριστα το δέκα (10). Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η : Για την προσθήκη των πέραν του 5, μονάδων του βαθμού του πτυχίου και των κλασμάτων των μονάδων αυτών πρέπει στο αποστελλόμενο κυρωμένο αντίγραφο του πτυχίου να γίνεται μνεία της ακριβούς αριθμητικής βαθμολογίας. Εάν η βαθμολογία αναφέρεται σε ακέραιο αριθμό, το αντίγραφο αυτό πρέπει να συνοδεύει και βεβαίωση της οικείας σχολής περί της πραγματικής αριθμητικής βαθμολογίας και όχι της τυχόν στρογγυλοποιημένης σε επόμενη ακέραια μονάδα. Β. Με βάση τις μεταπτυχιακές σπουδές Λαμβάνονται υπόψη μόνο αναγνωρισμένοι μεταπτυχιακοί τίτλοι διάρκειας φοιτήσεως τουλάχιστον ενός ακαδημαϊκού έτους καθώς και διδακτορικό με τις επόμενες προσαυξήσεις: Μεταπτυχιακός τίτλος στην ειδικότητα του κλάδου για την οποία διαγωνίζεται ο υποψήφιος, προσαύξηση 2 μονάδες. Μεταπτυχιακός τίτλος στη διδακτική της ειδικότητας του κλάδου για την οποία διαγωνίζεται ο υποψήφιος ή στα παιδαγωγικά, προσαύξηση 3 μονάδες. Διδακτορικό στην ειδικότητα του κλάδου για την οποία διαγωνίζεται ο υποψήφιος, προσαύξηση 4 μονάδες. Διδακτορικό στη διδακτική της ειδικότητας του κλάδου για την οποία διαγωνίζεται ο υποψήφιος ή στα παιδαγωγικά, προσαύξηση 5 μονάδες. Π Ρ Ο ΣΟΧ Η : Για την απόδειξη του κριτηρίου αυτού απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο του τίτλου σπουδών. Γ. Με βάση την εκπαιδευτική προϋπηρεσία Υπολογίζεται η προϋπηρεσία ως προσωρινού αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη Σιβιτανίδειο Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων ή στις σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ. Στα Μεταλυκειακά Προπαρασκευαστικά Κέντρα, στα Ναυτικά Λύκεια ή στα Τμήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας για Μουσουλμάνους μαθητές. Η προσαύξηση δίνεται σε σχέση με τη συνολική διάρκεια προϋπηρεσίας ή υπηρεσίας ως ακολούθως: Προϋπηρεσία ή υπηρεσία τουλάχιστον 1 εξαμήνου, προσαύξηση 0,5 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 2 εξαμήνων,»» 1,0 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 3 εξαμήνων,»» 1,5 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 4 εξαμήνων,»» 2,0 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 6 εξαμήνων,»» 2,5 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 8 εξαμήνων,»» 3,0 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 10 εξαμήνων,»» 3,5 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 12 εξαμήνων,»» 4,0 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 16 εξαμήνων,»» 4,5 μονάδες. Προϋπηρεσία ή υπηρεσία»» 20 εξαμήνων,»» 5,0 μονάδες. Π Ρ Ο ΣΟΧ Η : Η προσαύξηση δίνεται σε σχέση με την ολική διάρκεια του ισοδύναμου διδακτικού χρόνου, εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας ή υπηρεσίας. Σε περιπτώσεις προϋπηρεσίας ή υπηρεσίας με μειωμένο ωράριο γίνεται αναγωγή στο υποχρεωτικό εβδομαδιαίο ωράριο διδασκαλίας. Σε περίπτωση ισοβαθμίας υποψηφίων προηγούνται όσοι έχουν υψηλότερη βαθμολογία στη δεύτερη θεματική ενότητα «Διδακτική μεθοδολογία Παιδαγωγικά θέματα» έπονται όσοι έχουν υψηλότερη βαθμολογία στο πτυχίο που απαιτείται για τον κλάδο και ακολουθούν όσοι είναι μεγαλύτεροι στην ηλικία. Πηγή: Χ. Κάτσικας, xkatsikas@xkatsikas.gr

3 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Γενική Διδακτική Μεθοδολογία - Ψυχοπαιδαγωγικά Θέματα 5-13 Ειδική Διδακτική - Προσχολική Εκπαίδευση Για τον Κλάδο των Νηπιαγωγών Ειδική Διδακτική - Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Κλάδος Δασκάλων - Διδακτική της Γλώσσας Κλάδος Δασκάλων - Διδακτική της Λογοτεχνίας Κλάδος Δασκάλων - Διδακτική των Μαθηματικών Κλάδος Δασκάλων - Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ειδική Διδακτική - Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Κλάδος Φιλολόγων - Για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Κλάδος Φιλολόγων - Για την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Κλάδος Φιλολόγων - Για τη Νεοελληνική Γλώσσα Κλάδος Φιλολόγων - Για τη Λογοτεχνία Κλάδος Μαθηματικών και Πληροφορικής Κλάδος Φυσικών και Βιολόγων 29 Κλάδος Οικονομολόγων - Κοινωνιολόγων - Καλλιτεχνικών Μαθημάτων 29-30

4 Αγαπητή υποψήφια, Αγαπητέ υποψήφιε, στο πλαίσιο των σύγχρονων θεωριών μάθησης η έμφαση πλέον δίνεται στη δραστηριότητα του εκπαιδευόμενου και όχι στη διδασκαλία του εκπαιδευτή και η γνώση θεωρείται ότι δεν είναι αποτέλεσμα παθητικής συσσώρευσης γνώσεων, αλλά προϊόν προσωπικής ευθύνης και επιλογής του εκπαιδευόμενου. Εδώ και αρκετά χρόνια τουλάχιστον από τότε που διενεργούνται οι εξετάσεις του ΑΣΕΠ οι εκδόσεις μας είναι μάρτυρες αυτής της εξέλιξης: Είμαστε ειλικρινά υπερήφανοι που τα βιβλία μας αποτελούν σταθερό αντικείμενο επίμονης αναζήτησης και επιλογής από μια ήδη μεγάλη, αλλά και διαρκώς διευρυνόμενη, κατηγορία υποψηφίων για τις εξετάσεις του ΑΣΕΠ. Με την πεποίθηση ότι για άλλη μια φορά θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο στην επιλογή βιβλίων για την προετοιμασία του υποψηφίου, σας παραδίδουμε τον βιβλιογραφικό οδηγό που κρατάτε στα χέρια σας. Τα βιβλία που περιέχονται σε αυτόν τον ειδικό κατάλογο των εκδόσεών μας προτείνονται στη βάση του ότι ενδιαφέρουν το πεδίο των υπό εξέταση γνωστικών αντικειμένων της Γενικής Διδακτικής Μεθοδολογίας και της Επιμέρους Θεματικής (ανά μάθημα) Διδακτικής. Ωστόσο, οφείλουμε να τονίσουμε ότι η επιλογή αφορά αποκλειστικώς τον υποψήφιο με βάση τις δικές του ιδιαίτερες ανάγκες προετοιμασίας, όπως επίσης και ότι διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας όσον αφορά πιθανές αλλαγές που μπορεί να επισυμβούν στην υπό εξέταση ύλη «την τελευταία στιγμή», φαινόμενο καθόλου σπάνιο. Για τον ίδιο λόγο, γνωρίζετε καλύτερα από εμάς ότι προς το παρόν δεν έχει νόημα να προβούμε και σε προτάσεις που αφορούν την ύλη βάσει της οποίας θα εξεταστεί ο βαθμός κατοχής του συγκεκριμένου κατά κλάδο ή εκπαιδευτική βαθμίδα γνωστικού αντικειμένου από τον υποψήφιο. Για τα περισσότερα βιβλία παρέχουμε διαφωτιστικά σχόλια σχετικά με το περιεχόμενό τους. Βεβαίως, όμως, μπορείτε να περιηγηθείτε και στην ιστοσελίδα μας Είμαστε βέβαιοι ότι τα βιβλία μας θα τα συμβουλεύεσθε για πολλά χρόνια ως καθηγητές, δάσκαλοι ή νηπιαγωγοί - και αφού δηλαδή θα έχετε πετύχει στις εξετάσεις. Ωστόσο, για την ώρα, με όλη μας της καρδιά σας ευχόμαστε ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Γιώργος και Κώστας Δαρδανός ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλες οι ερωτήσεις που τίθενται πριν την παρουσίαση κάθε τίτλου προέρχονται από την προκήρυξη του προηγούμενου διαγωνισμού, συνάδουν με το πνεύμα της και σκοπεύουν να διασαφηνίσουν τους λόγους που προτείνεται το συγκεκριμένο βιβλίο. Η επιλογή είναι δική σας!

5 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Στοιχεία Ψυχοπαιδαγωγικής Επιμόρφωσης και Γενικής Διδακτικής Κατάρτισης για Νέους Εκπαιδευτικούς και Υποψηφίους Διαγωνισμού ΑΣΕΠ Βέρα Παύλου Κατερίνα Λαρεντζάκη O πλήρης οδηγός μελέτης για το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Οι υποψήφιοι θα βρουν όλα τα στοιχεία σε θέματα που αφορούν την ψυχοπαιδαγωγική επιμόρφωση, όπως τα προβλήματα προσαρμογής στο σχολείο, ο ρόλος της οικογένειας και η εκπαιδευτική παρέμβαση, η σχολική αποτυχία και οι μαθησιακές δυσκολίες, όσο και την ανάλυση θεμάτων γενικής διδακτικής κατάρτισης που απαιτούνται από τις συγκεκριμένες εξετάσεις; σχεδιασμός διδασκαλίας, σχέδιο μαθήματος, στρατηγικές και οι μορφές διδασκαλίας, αξιολόγηση στο σχολείο, εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Εκτός από την έκθεση και την περιγραφή των θεωρητικών θεμάτων, στο βιβλίο υπάρχει πλήθος παραδειγμάτων που υποβοηθούν την κατανόηση της θεωρίας, ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και οι απαντήσεις τους, όπως και ερωτήσεις προηγούμενων διαγωνισμών του ΑΣΕΠ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΕπιμΕλεια : Παναγιώτης Αγγελίδης Γιώργος Μαυροειδής Αν το γνωσιοκεντρικό, δασκαλοκεντρικό σχολείο έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο, πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε την ενίσχυση της κριτικής σκέψης του μαθητή, τη δημιουργική και τη συνθετική του ικανότητα, την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και των θετικών στάσεών του απέναντι σε κάθε είδους αξίες; Μέσα από τα είκοσι τρία θεματικά αντικείμενα του παρόντος έργου, μια πλειάδα εγνωσμένου κύρους επιστημόνων και ακαδημαϊκών προσφέρουν προτάσεις για την οικοδόμηση ενός νέου σχολείου, που είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος. ΤΟΜΟΣ 1: Η διαθεματικότητα και η ευέλικτη ζώνη αλλάζουν την παιδεία και αναβαθμίζουν την ποιότητα της εκπαίδευσης - Το ολοήμερο σχολείο στην Ελλάδα: Η περιπέτεια ενός θεσμού - Φάκελος εργασιών του μαθητή: Η αυθεντική αξιολόγηση στη διαθεματική διδασκαλία - Προτεραιότητες και καινοτομίες για το νηπιαγωγείο του 21ου αιώνα - Προτάσεις για το μελλοντικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης - Τα εκπαιδευτικά συστήματα και ο τρόπος που θα γίνουν αυτό που δεν είναι σήμερα - Μάθηση και διδασκαλία του λεξιλογίου: Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση - Εκπαίδευση του μέλλοντος και γλωσσική διδασκαλία: Νέες τεχνολογίες και νέα μαθησιακά περιβάλλοντα για μια γλωσσική διδασκαλία του μέλλοντος - Αναζητώντας τις δέκα νέες χώρες της διευρυμένης Ευρώπης στο ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα της ελληνικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης: Προοπτικές για το πρόγραμμα σπουδών της νέας Ευρώπης του 21ου αιώνα - Η διά βίου εκπαίδευση-μάθηση και ο ρόλος της (νέας) τεχνολογίας. ΤΟΜΟΣ 2: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Σχεδιάζοντας ένα αειφόρο μέλλον - Το θέατρο ως δυναμικός παράγοντας στη δημιουργία μιας ανελισσόμενης εκπαίδευσης - Μεταμοντέρνα κατάσταση και διδασκαλία της επιστήμης - Η εκπαιδευτική τεχνολογία και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών - Η εκπαιδευτική έρευνα για το σχολείο του μέλλοντος - Η ηγεσία ως αναγκαίο λειτούργημα καινοτομικής δράσης και οργανωτικής αποτελεσματικότητας στα σχολεία σήμερα και αύριο - Όρια και αντοχές της διαπολιτισμικής παιδαγωγικής σε συγκρουσιακές καταστάσεις - Η εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα: Προτάσεις μιας διδακτικής προσέγγισης - Η εκπαίδευση για όλους: Μύθος ή πραγματικότητα; - Εμπλοκή των παιδιών στη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης - Η παγκόσμια διάσκεψη για την ειδική αγωγή: Η Διακήρυξη και το Πλαίσιο Δράσης για την εκπαίδευση των παιδιών με Ειδικές Εκπαιδευτικές ανάγκες. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ: Βιολογικές-Αναπτυξιακές και Συμπεριφοριστικές Προσεγγίσεις: Γνωστική Ψυχολογία Μ. Φατούρου-Χαρίτου Α. Χαντζή Μ. Νασιάκου Ειδικά προσαρμοσμένο βιβλίο στις ανάγκες στήριξης της μελέτης των κυριότερων συνιστωσών από το πεδίο της ψυχολογίας, που ενδιαφέρουν τη μαθησιακή διαδικασία και τη διδακτική μεθοδολογία. Λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο ηλικιακής ανάπτυξης του παιδιού, με ιδιαίτερη αναφορά στις έννοιες της μάθησης, της γνωστικής ψυχολογίας, της αντίληψης, της μνήμης, της σκέψης και της γλώσσας. Τέλος, γίνεται διαπραγμάτευση των κινήτρων, των συναισθημάτων και της συνείδησης. ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ Λεξικό Όρων Σύγχρονης Διδακτικής Alberto Alberti ΕπιμΕλεια: Χρήστος Φράγκος Μαριάννα Κονδύλη Συνταγμένο σε μορφή Λεξικού, αυτό το βιβλίο αποτελεί επί της ουσίας μια συνοπτική παρουσία-

6 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ση όλου του φάσματος της διδακτικής μεθοδολογίας. Ο σκοπός του είναι να φέρει τον αναγνώστη σε επικοινωνία με τις συνολικές και συναρθρωτικές αντιλήψεις που επικρατούν στο χώρο της διδακτικής. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Εγχειρίδιο για τη Δημιουργία Ομάδων Διαχείρισης Κρίσεων στο Σχολείο St. Brock - J. Sandoval - S. Lewis ΕπιμΕλεια: Χρυσή Χατζηχρήστου Πώς θα αντιμετώπιζες στην πράξη ποικίλα ζητήματα της καθημερινής σχολικής ζωής, όπως προβλήματα προσαρμογής και συμπεριφοράς στο σχολείο, προβλήματα συμπεριφοράς στη σχολική τάξη και το σχολικό χώρο; Ένα πλήρες εγχειρίδιο που αποσκοπεί στην προετοιμασία των σχολείων και των εκπαιδευτικών, ώστε να διαχειριστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά περιστατικά κρίσης που πλήττουν τα μέλη της σχολικής κοινότητας: ατυχήματα, φυσικές καταστροφές, βίαιες επιθέσεις, θάνατοι, αυτοκτονίες. Καθώς τέτοια περιστατικά δεν είναι πλέον σπάνια στα σχολεία, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη να λάβουν τα σχολεία προληπτικά μέτρα ώστε να είναι προετοιμασμένα να διαχειριστούν άμεσα τέτοιες κρίσεις. Ο παρών οδηγός ξεκινώντας από τον ορισμό της έννοιας της κρίσης και καταλήγοντας στα προγράμματα ενδοϋπηρεσιακής επιμόρφωσης, βοηθά τους σχολικούς ψυχολόγους, τους εκπαιδευτικούς και τα στελέχη της εκπαίδευσης να σχεδιάσουν αναλυτικά προγράμματα διαχείρισης κρίσεων, και να είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν άμεσες και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις. Οι συγγραφείς, χρησιμοποιώντας πραγματικά περιστατικά διαχείρισης κρίσεων, καλύπτουν όλα τα ζητήματα που αφορούν το σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης κρίσεων, την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας στα σχολεία, και τη διεξαγωγή ενός ολοκληρωμένου ενδοϋπηρεσιακού επιμορφωτικού προγράμματος που αποσκοπεί στο να εκπαιδεύσει τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς στο σχεδιασμό προγραμμάτων διαχείρισης κρίσεων και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων παρέμβασης στην κρίση. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Επικοινωνία και Κοινωνική Μάθηση στο Σχολείο Αθανάσιος Γκότοβος Πώς θα βοηθάς τους μαθητές σου να προσαρμοστούν στο σχολείο και πώς θα συμβάλλεις θετικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους; Το βιβλίο παρουσιάζει συνοπτικά ορισμένες θέσεις γύρω από την παιδαγωγική αλληλεπίδραση και την κοινωνική μάθηση. Συζητούνται παραδείγματα παιδαγωγικής αλληλεπίδρασης, ενδεικτικά για το είδος της κοινωνικής μάθησης που συντελείται στο σχολείο μέσα από τη συμμετοχή του μαθητή σε συγκεκριμένες σχολικές πρακτικές, και γίνεται μια θεωρητική εισαγωγή πάνω στις έννοιες στις οποίες στηρίζεται η παραπάνω ανάλυση. ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΚΑΙ Η ΟΜΑΔΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Σέργιος Δερβίσης Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Σε αυτό το βιβλίο αναπτύσσονται όλα εκείνα τα θέματα που αφορούν τη σύγχρονη ομαδοκεντρική διδακτική μεθοδολογία: Κατά πόσο οι μαθητές μιας τάξης αποτελούν δυναμική ομάδα; Ποια τα χαρακτηριστικά της δυναμικής ομάδας; Πώς οι μαθητές μιας τάξης οργανώνονται σε δυναμική ομάδα; Πώς λειτουργούν τα μέλη της δυναμικής ομάδας και πετυχαίνουν τους παιδαγωγικούς σκοπούς και τους διδακτικούς μαθησιακούς στόχους; Και ποια είναι η στάση των μαθητών απέναντι στην ομαδοκεντρική μορφή διδασκαλίας; Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Michael Cole, Sheila Cole ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ: Γνωστική και Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη κατά τη Νηπιακή και Μέση Παιδική Ηλικία ΕπιμΕλεια: Ζωή Μπαμπλέκου ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ: Εφηβεία ΕπιμΕλεια: Παναγιώτα Βορριά Ζαΐρα Παπαληγούρα Ποια είναι και πώς αντιμετωπίζεις τα ψυχολογικά προβλήματα που αφορούν την παιδική ηλικία; Για τους υποψηφίους του κλάδου Νηπιαγωγών και Δασκάλων: Η απόκτηση της γλώσσας - Η σκέψη στη νηπιακή ηλικία. Νησίδες ικανοτήτων - Κοινωνική ανάπτυξη στη νηπιακή ηλικία - Τα πλαίσια της ανάπτυξης στη νηπιακή ηλικία - Γνωστικά και βιολογικά επιτεύγματα στη μέση παιδική ηλικία - Σχολική εκπαίδευση και ανάπτυξη στη μέση παιδική ηλικία - Η κοινωνική ανάπτυξη στη μέση παιδική ηλικία. Ποια είναι και πώς αντιμετωπίζεις τα ψυχολογικά προβλήματα που αφορούν την εφηβική ηλικία; Βιολογικές και κοινωνικές βάσεις της εφηβείας: Οι παραδοσιακές αντιλήψεις για την εφηβεία, Σύγχρονες θεωρίες της εφηβείας, Ήβη, Η αναδιοργάνωση της κοινωνικής ζωής, Το βιοκοινωνικό πλαίσιο και η εφηβική ανάπτυξη - Τα ψυχολογικά

7 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ επιτεύγματα της εφηβείας: Έρευνες για τη σκέψη των εφήβων, Οι σκέψεις των εφήβων σχετικά με την κοινωνική τάξη, Η ολοκλήρωση του Εαυτού, Η μετάβαση στην ενήλικη ζωή - Τοποθετώντας τα όλα μαζί: Συσχετίζοντας τη θεωρία με την πράξη, Προκαταρκτικός εξοπλισμός, Χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό στην καθημερινή ζωή. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Γεώργιος Δήμου Πώς θα επιτελέσεις το διδακτικό και οργανωτικό σου έργο; Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σου; Ο συγγραφέας με το βιβλίο του επιδιώκει να προσφέρει θεωρητική και πρακτική κατάρτιση στους σπουδαστές και στους εκπαιδευτικούς πάνω σε θέματα που αφορούν την επιστημονική οργάνωση των συνθηκών μάθησης, τον τεκμηριωμένο προγραμματισμό και έλεγχο των διδακτικών ενεργειών, καθώς και την πρόβλεψη και αντιμετώπιση μορφών αποκλίνουσας συμπεριφοράς στην τάξη. Η έκδοση αυτή έχει ως βασική της επιδίωξη να προσδιορίσει τα βασικά σημεία και τους τρόπους με τους οποίους το περιβάλλον παρεμβαίνει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου. Περιβάλλον στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι τα φυσικά και κοινωνικά δεδομένα, τα οποία αποτελούν τις συνθήκες μέσα στις οποίες δραστηριοποιείται το άτομο αναγκαστικά ή θεληματικά και τα οποία παρουσιάζονται ως μια δυνατότητα και ως μια επιβεβαίωση της εξέλιξης και της συμπεριφοράς του. Είναι σαφής η επιδίωξη του συγγραφέα να επιλέξει θεωρίες είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και πρακτικά εφαρμόσιμες. ΑΠΟΚΛΙΣΗ - ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ Γεώργιος Δήμου Πώς θα αντιμετωπίζεις στην πράξη τα προβλήματα της καθημερινής σχολικής ζωής; Πώς θα βοηθάς τους μαθητές σου να προσαρμοστούν στο σχολείο και πώς θα συμβάλλεις θετικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους; Με τον τόμο αυτό, ο συγγραφέας προσφέρει μια συστηματική ανάλυση των θεωρητικών θέσεων με τις οποίες προσεγγίζονται τα προβλήματα κοινωνικής συμπεριφοράς - και, ειδικότερα, αυτά που συμβαίνουν στο χώρο του υπαρκτού σχολείου. Οι αναλύσεις και οι αξιολογήσεις που γίνονται για τις συγκεκριμένες θεωρητικές προσεγγίσεις, όπως επίσης και η αφομοιωτική θεωρητική πρόταση που διατυπώνεται, διαμορφώνουν το πεδίο απ όπου μπορούν εύκολα οι ενδιαφερόμενοι να αντλήσουν ποικίλες πληροφορίες για τα φαινόμενα της απόκλισης. Επιπροσθέτως, με το βιβλίο αυτό επιδιώκεται και η πρόκληση, στο μέτρο του δυνατού, ενός επιστημονικού διαλόγου για θέματα που είναι τόσο αναγκαία όσο και χρήσιμα. ΠΑΙΔΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Michael Goehlich ΕπιμΕλεια: Κώστας Χρυσαφίδης Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Η σημερινή κατάσταση στο σχολείο καθιστά όλο και πιο εμφανή την ανάγκη αναδιαμόρφωσης της σχολικής ζωής, δίνοντας έμφαση σε διαδικασίες που παρέχουν ευκαιρίες στα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση της μαθησιακής διαδικασίας, ενισχύοντας την αυτονομία και τη δημιουργικότητα του ατόμου και της ομάδας. Η νέα μεταρρύθμιση μπορεί επομένως να χαρακτηριστεί ως προσπάθεια παιδοκεντρικής διάστασης στη μάθηση. Ως παιδοκεντρική μάθηση εννοούμε το ενδιαφέρον και το σεβασμό για τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Στην προσπάθεια αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική η συμβολή των κλασικών μεταρρυθμίσεων (Montessori, Freinet κ.ά.), δεν είναι όμως αρκετή για να ανταποκριθεί στα σύγχρονα σχολικά προβλήματα, στο σύνολό τους. Αυτό που απαιτείται σήμερα δεν είναι η ανταπόκριση στις ανάγκες των παιδιών με βάση τα πορίσματα της μελέτης της παιδικής ηλικίας, αλλά κυρίως η ανταπόκριση στην πολυμορφία και πολυχρωμία που εμφανίζουν οι ποικίλες βιογραφίες των παιδιών. Οι σύγχρονες μεταρρυθμιστικές απόπειρες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην αυτορρύθμιση του παιδιού, στην προσπάθειά του να βρει τον εαυτό του προβάλλοντας τις ανάγκες, τις αρετές και τις ικανότητές του. Τα εκπαιδευτικά συστήματα που αναφέρονται στο παρόν βιβλίο (ανοικτό σχολείο, εναλλακτικό σχολείο, σχολείο της τοπικής κοινωνίας, παιδαγωγική του Reggio) αποτελούν οπωσδήποτε τα σπουδαιότερα παραδείγματα εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, που μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των καιρών. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θεωρητική Θεμελίωση και Πρακτική Εφαρμογή Ιωάννης Ν. Κανάκης Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Η δασκαλοκεντρική μετωπική διδασκαλία και οι εναλλακτικοί τρόποι οργάνωσης της διδασκαλίας και της μάθησης με ομάδες εργασίας, όπως και η

8 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ εφαρμογή της διδασκαλίας μάθησης με ομάδες εργασίας στη σχολική πράξη. ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ Ευθύμιος Κάκουρος - Κατερίνα Μανιαδάκη Στο βιβλίο αυτό πραγματοποιείται μια λεπτομερής παρουσίαση ολόκληρου του φάσματος της ψυχοπαθολογίας κατά τη βρεφική, παιδική και εφηβική ηλικία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM-IV. Παρουσιάζονται η επίδραση των βιολογικών παραγόντων στην ανάπτυξη της παθολογικής συμπεριφορά και η επίδραση του πλαισίου στην ανάπτυξη της παθολογικής συμπεριφοράς. Περιέχονται, επίσης, ορισμένα προβλήματα, όπως για παράδειγμα η παχυσαρκία, τα οποία δεν αναφέρονται ως αυτοτελείς διαγνωστικές κατηγορίες αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία σοβαρών προβλημάτων για τα παιδιά και τους εφήβους. Η κάθε διαταραχή περιλαμβάνεται σε ξεχωριστό κεφάλαιο, στο οποίο παρουσιάζονται η κλινική εικόνα της διαταραχής, τα διαγνωστικά κριτήρια, επιδημιολογικά στοιχεία, καθώς επίσης και οι σύγχρονες θεωρίες για την αιτιολογία της και οι βασικές θεραπευτικές μέθοδοι. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κατανόηση της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο άτομο με τη διαταραχή και στο περιβάλλον του σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο. Παρουσιάζονται επίσης οι βασικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις της ψυχοπαθολογίας, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη γνωσιακήσυμπεριφορική προσέγγιση. Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να αποτελέσει ένα βασικό εγχειρίδιο όχι μόνο για το φοιτητή της ψυχολογίας και τον επαγγελματία κλινικό παιδοψυχολόγο, αλλά και για όλους όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν και να κατανοήσουν την ψυχοπαθολογία των παιδιών και των εφήβων, μεταξύ των οποίων είναι κυρίως οι εκπαιδευτικοί. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Αχιλλέας Καψάλης Με ποιες μεθόδους και ποιες τεχνικές θα αξιολογείτε ως εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης το έργο των μαθητών σας; Το βιβλίο εξετάζει ορισμένα θέματα αξιολόγησης του μαθητή κυρίως του Δημοτικού σχολείου, τα οποία ήρθαν στην επικαιρότητα και συζητούνται πολύ τα τελευταία χρόνια με αφορμή τις επανειλημμένες ρυθμίσεις του ΥΠΕΠΘ για την αξιολόγηση στο Δημοτικό σχολείο. Διεξοδικώς μελετώνται οι παρακάτω συνιστώσες του θέματος: Εξετάσεις και βαθμοί, Ψυχολογικά και Παιδαγωγικά επιχειρήματα για τη Βαθμολογία - Η αρχή των επιδόσεων στην κοινωνία και στο σχολείο - Συνεργασία και ανταγωνισμός - Συστήματα βαθμολογίας και είδη εξετάσεων - Απόρριψη και στασιμότητα στο Δημοτικό Σχολείο. Το βιβλίο τελειώνει με μια ολοκληρωμένη πρόταση που αφορά τη βαθμολογία και την αξιολόγηση. ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Φωτεινή Κοσσυβάκη Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Σε αυτό το βιβλίο διερευνώνται η ανοικτότητα και η ευελιξία ως όροι θεσμικής οργάνωσης της σχολικής ζωής, οι οποίοι αποτελούν το πλαίσιο για τη διαμόρφωση συνθηκών ανοικτής επικοινωνίας και ισότιμης αλληλεπίδρασης, συνεργασίας και συλλογικής ευθύνης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών, καταστάσεις που είναι απαραίτητες για την αυτονομία και τη χειραφέτηση των μαθητών, όπως και για τον εξανθρωπισμό και τον εξορθολογισμό της διδακτικής πράξης. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ Προτάσεις για Μετάβαση από τη Διδακτική του Αντικειμένου στη Διδακτική του Ενεργού Υποκειμένου Φωτεινή Κοσσυβάκη Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Το βιβλίο αυτό απευθύνεται στους φοιτητές-υποψήφιους εκπαιδευτικούς, στους έμπειρους εκπαιδευτικούς και στους επιμορφωτές εξωσχολικών εκπαιδευτικών περιοχών, κυρίως δε στους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Επιχειρεί να συνδέσει τη θεωρία με την πράξη, χωρίς να υποπέσει σε συνταγολόγια και αποκλειστικότητες. Ως σύγγραμμα της Γενικής Διδακτικής, επιχειρεί να ανταποκριθεί στην εποχή της μετανεωτερικότητας, προσφέροντας πολλαπλά και αντιθετικά παραδείγματα. Ιδιαίτερος στόχος του συγκεκριμένου συγγράμματος είναι να είναι συστηματοποιημένο και ολοκληρωμένο, χωρίς να υπεισέρχεται- και να χάνεται - σε εξειδικευμένα θέματα και προβλήματα, όπως και να περιορίζεται στο ουσιώδες, προσφέροντας ταυτόχρονα συγκεκριμένα παραδείγματα και διαφωτίζοντας το ιστορικό υπόβαθρο μέσα από το οποίο γίνεται κατανοητό το παρόν. Αναλύονται διεξοδικώς η θεωρητική θεμελίωση και τα βασικά χαρακτηριστικά της Εναλλακτικής Διδακτικής του ενεργού υποκειμένου, τα Μοντέλα μεταρρύθμισης του σχολείου από τη σκοπιά της διδακτικής του ενεργού υποκειμένου, η μετάβαση από τη διδακτική του αντικειμένου στη διδακτική του ενεργού υποκειμένου, η Οργάνωση και η Δι-

9 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ άρθρωση της Διδασκαλίας, Κριτήρια οργάνωσης της διδασκαλίας και διδακτική ετοιμότητα του εκπαιδευτικού, Οι φάσεις διεξαγωγής της διδασκαλίας, Εναλλακτικά μοντέλα οργάνωσης και διεξαγωγής της διδασκαλίας: Μοντέλα άμεσης διδακτικής παρέμβασης, Μοντέλα έμμεσης διδακτικής παρέμβασης. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Στάσεις και Αντιλήψεις των Εκπαιδευτικών ως προς τη Διδακτική τους Ετοιμότητα Φωτεινή Κοσσυβάκη Ποια είναι η σχέση σχολείου και κοινωνίας, εκπαιδευτικών και κοινωνίας; Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να αναδείξει: Πρώτον, το νέο ρόλο του εκπαιδευτικού και τη διδακτική του ετοιμότητα, όπως αυτή προκύπτει από τις απαιτήσεις του μετανεωτερικού σχολείου. Δεύτερον, τη στάση των ενεργών εκπαιδευτικών απέναντι στο νέο ρόλο τους, ο οποίος τους καλεί να λειτουργούν ταυτόχρονα σε πλαίσιο νεωτερικού και μετανεωτερικού σχολείου.τρίτον, τη στροφή της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών κυρίως στην αλλαγή της εικόνας που οι ίδιοι έχουν για το καλό μάθημα, τον καλό εκπαιδευτικό και το καλό σχολείο. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ: ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ Σπύρος Κρίβας Ποια είναι η θεσμική διάσταση του σχολείου; Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της δομής και της λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος; Θεμελιώδεις απόψεις των φαινομένων της αγωγής - Η ανάπτυξη της παιδαγωγικής και η εξέλιξή της σε επιστήμη - Κατευθύνσεις της θεωρίας της επιστήμης και οι επιδράσεις τους στη διαμόρφωση παιδαγωγικών θεωριών - Η εμπειρική-αναλυτική θεωρία της επιστήμης. Κριτικός ορθολογισμός - Η ματεριαλιστική θεώρηση της επιστήμης - Κριτική θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης - Το σύγχρονο στάδιο ανάπτυξης της παιδαγωγικής επιστήμης - Τα αντικείμενα της παιδαγωγικής, μέθοδοι, επίπεδα προσέγγισης των παιδαγωγικών φαινομένων - Βασικές έννοιες της παιδαγωγικής επιστήμης - Σκοποί της αγωγής: προβληματική και βασικές έννοιες - Η σχέση της παιδαγωγικής με τις άλλες επιστήμες της αγωγής - Θεσμοί και μορφές οργάνωσης της αγωγής - Τα όρια της αγωγής - Η σχέση θεωρίας και πράξης στην παιδαγωγική - Παιδαγωγικές τάσεις στον 20ό αιώνα - Η παιδαγωγική και σύγχρονα προβλήματα: Οικολογική κρίση - ειρήνη - διαπολιτισμική αγωγή. Η ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Θεωρία και Έρευνα Αργύρης Κυρίδης Πώς θα αντιμετωπίσετε στην πράξη τα προβλήματα της σχολικής ζωής και τα προβλήματα συμπεριφοράς στη σχολική τάξη και το σχολικό χώρο; Ποιος είναι ο ρόλος σου ως εκπαιδευτικού στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου; Τα προβλήματα πειθαρχίας αποτελούν καθημερινό φαινόμενο στη σχολική τάξη και μόνιμο παράγοντα όχλησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο συγγραφέας επιχειρεί τη σύνθεση των κυριότερων θεωρητικών και ερευνητικών προσεγγίσεων του φαινομένου σε ενιαίο corpus. Το κείμενο χωρίζεται σε δύο ενότητες. Η πρώτη περιλαμβάνει την καταγραφή και ανάλυση βασικών εννοιολογικών εργαλείων, ενώ επιχειρείται η σύνδεσή τους με τις δομικές και λειτουργικές συνιστώσες του σχολείου, της σχολικής τάξης και τα προβλήματα πειθαρχίας. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται εμβάθυνση στο υπό μελέτη θέμα μέσα από τα ευρήματα των σχετικών ερευνών και τις θεωρητικές προσεγγίσεις της παιδαγωγικής. Παράλληλα, μελετώνται και οι κοινωνιολογικές συνιστώσες των πειθαρχικών προβλημάτων. ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Σκιαγράφηση των Κοινωνικοποιητικών Μηνυμάτων του Σχολείου και των Εκπαιδευτικών Χαράλαμπος Κωνσταντίνου Ποιες είναι οι επιδράσεις του σχολείου ως θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου και ποιος είναι ο ρόλος σου ως εκπαιδευτικού στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου; Στο βιβλίο αυτό σκιαγραφούνται με την τεχνική του ερωτηματολογίου και σε συνδυασμό με την ανάλυση επιλεγμένων μαθηματικών βιωμάτων οι αξίες, οι κανόνες, οι στάσεις, οι προσανατολισμοί και γενικά τα μηνύματα της σχολικής πραγματικότητας, στο πεδίο των οποίων ο μαθητής διαπαιδαγωγείται και κοινωνικοποιείται. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΩΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Χαράλαμπος Κωνσταντίνου Με ποιες μεθόδους και ποιες τεχνικές θα αξιολογείτε ως εκπαιδευτικοί το έργο των μαθητών σας; Η αξιολόγηση, ως διαδικασία και πρακτική, αποτελεί ένα αυτονόητο και επιβεβλημένο κοινωνικό

10 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ φαινόμενο, με ιδιαίτερη βαρύτητα στις οργανωμένες και συστηματικές ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως είναι η εκπαίδευση. Ειδικότερα, η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή εμφανίζεται ως ένα φαινόμενο θεωρητικό, πρακτικό, παιδαγωγικό, επιστημονικό, πολιτικό, προσωπικό και ηθικό. Αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία της συνδέεται με αρνητικά ή θετικά επακόλουθα για το ίδιο το άτομο αλλά και για το στενότερο και ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ειδικά για το μαθητή, αυτό γίνεται αντιληπτό από την πρώτη μέρα που έρχεται στο σχολείο. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με την απαίτηση του σχολείου για επίδοση, και μάλιστα για συγκεκριμένο είδος επίδοσης. Ο μαθητής δηλαδή στο σχολείο οφείλει όχι μόνο να μαθαίνει, αλλά παράλληλα και να αποδεικνύει αυτό που έμαθε. Στην παρούσα μελέτη αντικείμενο διερεύνησης αποτελούν η αξιολόγηση και η επίδοση ως έννοιες και περιεχόμενα. Ακολούθως, προσεγγίζεται το παιδαγωγικό περιεχόμενο της αξιολόγησης στις σχολικές διαδικασίες, τις τεχνικές και τα μέσα έκφρασης του αποτελέσματός της. Κλείνοντας την προσέγγιση του συνολικού θέματος, γίνεται διαπραγμάτευση του τελικού σταδίου της αξιολόγησης, που συνιστά και τον ουσιαστικό και παιδαγωγικό στόχο της, δηλαδή της ανατροφοδότησης των διδακτικών και παιδαγωγικών ενεργειών. Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Ο Αυταρχισμός ως Κυρίαρχο Γνώρισμα της Υπαρκτής Σχολικής Πραγματικότητας Χαράλαμπος Κωνσταντίνου Ποιες είναι οι επιδράσεις του σχολείου ως θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου και ποιος είναι ο ρόλος σου ως εκπαιδευτικού στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου; Κεντρικός στόχος αυτού του βιβλίου είναι να διερευνηθεί η πρακτική που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός στη διάρκεια των παιδαγωγικών και διδακτικών διαδικασιών, η οποία, σε κάθε περίπτωση, σχετίζεται με την ειδικότερη και γενικότερη στάση και συμπεριφορά του μαθητή στην εκπαιδευτική επικοινωνία και τελικά με τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του. ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 1: Θεωρία της Διδασκαλίας: Η Προσωπική Θεωρία ως Πλαίσιο Στοχαστικο-κριτικής Ανάλυσης Ηλίας Ματσαγγούρας Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Είστε σε θέση να προάγετε την κριτική σχέση με τη γνώση; Ποιες είναι οι σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις; Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σας; Πώς θα επιτελέσετε το διδακτικό και το οργανωτικό σας έργο; Αυτό το βιβλίο οικοδομεί τη θεματική και τις προτάσεις του γύρω από τρεις βασικές έννοιες: α) την προσωπική θεωρία της διδασκαλίας του εκπαιδευτικού, β) τη στοχαστικο-κριτική ανάλυση και γ) τη διλημματικότητα της διδασκαλίας. Τελικό αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας είναι ο μετασχηματισμός της διδακτικής πράξης σε διδακτική θεωρία και αντίστροφα, γεγονός που αναβαθμίζει τη διδακτική παρέμβαση. Στα περιεχόμενα του βιβλίου γίνεται διαπραγμάτευση των παρακάτω θεμάτων: Σχολές και τάσεις στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: Το στοχαστικόκριτικό μοντέλο - Η επιστήμη της διδακτικής: Σταθμοί, πρόσωπα και κατευθύνσεις - Βασικές έννοιες της διδακτικής - Η προσωπική θεωρία της διδασκαλίας: Πλαίσιο στοχαστικο-κριτικής ανάλυσης της διδασκαλίας - Πρώτο επίπεδο στοχαστικο-κριτικής ανάλυσης: τεχνοκρατική ανάλυση των δραστηριοτήτων της διδασκαλίας - Δεύτερο επίπεδο στοχαστικο-κριτικής ανάλυσης: ερμηνευτική ανάλυση των παραδοχών της διδασκαλίας - Τρίτο επίπεδο στοχαστικο-κριτικής ανάλυσης: Αξιολογική ανάλυση των συνεπαγωγών της διδασκαλίας - Κριτική αυτοδιερεύνηση: Σχήμα επίλυσης προβληματικών καταστάσεων και επαγγελματικής ανάπτυξης - Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού: Ταυτότητα, ρόλος και αυτονομία. ΤΟΜΟΣ 2: Στρατηγικές Διδασκαλίας: Η Κριτική Σκέψη στη Διδακτική Πράξη Στον δεύτερο τόμο παρουσιάζεται ένα συγκροτημένο πρόγραμμα, το οποίο προτείνει γενικές αρχές και διδακτικές πρακτικές συνύφανσης της κριτικής σκέψης στη διαδικασία, το περιεχόμενο και το πλαίσιο της καθημερινής διδασκαλίας. Ακόμη, προσαρμόζονται οι προτάσεις του συγγραφέα στους εξειδικευμένους πρακτικούς σκοπούς του αναλυτικού προγράμματος και συντίθενται με τα στοιχεία της κριτικής σκέψης συγκροτημένες στρατηγικές διδασκαλίας. Στα περιεχόμενά του παρουσιάζονται αναλυτικά οι παρακάτω άξονες: Το παιδαγωγικό-διδακτικό κίνημα της κριτικής σκέψης - Κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη - Εννοιολογική ανάλυση της ωριαίας διδασκαλίας - Προγραμματισμός της κριτικής διδασκαλίας - Διεξαγωγή της - Αξιολόγηση και βαθμολόγηση - Στρατηγική επαγωγικο-υποθετικής διδασκαλίας - Στρατηγική απαγωγικής διδασκαλίας - Στρατηγική επαγωγικο-απαγωγικής διδασκαλίας - Στρατηγική προοργανωτικής διδασκαλίας - Στρατηγική μονολογικο-διαλεκτικής διδασκαλίας - Στρατηγική νοηματικής προσέγγισης γραπτού λόγου - Στρατηγική αποτελεσματικής διδασκαλίας - Στρατηγική κατευθυνόμενης 10

11 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ διερεύνησης - Στρατηγική ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας - Γνωστικές δεξιότητες. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ Κωνσταντίνος Μπακιρτζής Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σας; Πώς θα επιτελέσετε το διδακτικό και το οργανωτικό σας έργο; Πώς θα επιτύχετε ένα από επικοινωνιακή άποψη καλό σχολικό κλίμα μέσα στην τάξη και με κάθε μαθητή; Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται η ολιστικού προσανατολισμού σύνθεση δεδομένων και αναλύσεων που προέρχονται από την ιστορία της γενικότερης παιδείας-αγωγής, καθώς και από θεωρίες, έρευνες και παιδαγωγικές εμπειρίες που συνδέονται με το έργο του κάθε παιδαγωγού και εκπαιδευτικού. Σε συνδυασμό με την εκπαιδευτική εμπειρία και πρακτική του συγγραφέα, προέκυψε ο θεωρητικός και μεθοδολογικός άξονας της προβληματικής που αναπτύσσεται συσχετίζοντας το φαινόμενο της επικοινωνίας με τις διεργασίες της αγωγής. Πρόκειται για τη διαμόρφωση του ψυχικού κόσμου μέσω της εμπειρίας επικοινωνίας με το περιβάλλον. Ως βασικά στοιχεία της διεργασίας συνάντησης και συνάρθρωσης του περιβάλλοντος, ανθρώπινου και φυσικού, με τον εσωτερικό-ψυχικό κόσμο αναγνωρίζονται το συγκινησιακό φαινόμενο και η βιωματική εμπειρία. Μέσω αυτής της συνάντησης γεννιούνται και αναπτύσσονται ο ψυχικός κόσμος, η προσωπικότητα και οι επιθυμίες, τα κίνητρα και τα ενδιαφέροντα, και αποκτώνται γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες. Υποστηρίζεται ότι η βίωση των συγκινήσεων βρίσκεται στη βάση των ψυχοσωματικών λειτουργιών, καθιστώντας δυνατή τη συνάντηση με το περιβάλλον και την ιδιοποίηση στοιχείων του. Μ αυτή την έννοια, το συγκινησιακό βίωμα αναγνωρίζεται ως η κεντρική κοινωνιοψυχο-σωματική λειτουργία για την κατανόηση της δημιουργίας και της δυναμικής τόσο του ψυχικού όσο και του κοινωνικού, του ενδοψυχικού και του διαψυχικού, μέσα από τη θεσμίζουσα και συγχρόνως θεσμιζόμενη διαλεκτική τους σχέση ως επικοινωνία, δυαδική ενότητα και κοινωνία των ψυχών, ως συνάντηση και, βασικά, ως συν-κίνηση. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σουζάνα-Μαρία Νικολάου Ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου στη σύγχρονη κοινωνία; Ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων; Με το βιβλίο αυτό επιδιώκεται η αποσαφήνιση και ανάλυση βασικών ενοτήτων του θεωρητικού και εννοιολογικού πλαισίου που χρησιμοποιείται από την Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Με την έννοια αυτή, ο βασικός στόχος επικεντρώνεται στη συλλογή και ανάλυση ιδεών και πορισμάτων από τις θεωρήσεις και αναζητήσεις κοινωνικών στοχαστών και την ενσωμάτωσή τους σε ένα ενιαίο σύνολο, που θα συμβάλει στην κατανόηση της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. Οι αξιολογήσεις που γίνονται για τις συγκεκριμένες θεωρητικές προσεγγίσεις σε θέματα όπως οι μεταβολές στο σύγχρονο κόσμο, οι φορείς κοινωνικοποίησης (οικογένεια, σχολείο), οι πρακτικές ανατροφής των παιδιών σε σχέση με τη σχολική τους επίδοση, οι ανισότητες των παιδιών στην εκπαίδευση και η ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική, διαμορφώνουν το πλαίσιο απ όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλήσουν πολλές πληροφορίες για τα σύγχρονα κοινωνιολογικά πεδία και τις εξελίξεις που έχουν λάβει χώρα. Το περιεχόμενο του βιβλίου απευθύνεται σε κοινωνιολόγους, σε εκπαιδευτικούς, σε φοιτητές των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, σε γονείς, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο, ενεργό πολίτη, που διαστηριοποιείται στο χώρο της εκπαίδευσης. ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΚΛΙΜΑ Θεωρητική Ανάλυση και Εμπειρική Διερεύνηση των Βασικών Παραμέτρων του Γεωργία Πασιαρδή Ποιο είναι το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα στο σχολικό περιβάλλον; Πώς διαμορφώνεται; Στο βιβλίο αυτό περιγράφονται το σχολικό κλίμα και η συμβολή των βασικών παραμέτρων του (επικοινωνία, συνεργασία, οργάνωση και διοίκηση και μαθητής) για τη διαμόρφωση θετικού σχολικού κλίματος, ενώ επεξηγείται και οριοθετείται το σχολικό κλίμα ως ένας από τους παράγοντες του αποτελεσματικού σχολείου και καταδεικνύεται η σημασία του για την επίτευξη των στόχων των σχολικών μονάδων. Επίσης γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τις τέσσερις βασικές παραμέτρους του σχολικού κλίματος που συμβάλλουν αποτελεσματικά στη δημιουργία και στην ανάπτυξη θετικού σχολικού κλίματος. Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ Παναγιώτης Ξωχέλλης Ποια είναι η σχέση σχολείου και κοινωνίας, εκπαιδευτικών και κοινωνίας; Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στο ρόλο και το επαγγελματικό προφίλ, στην εκπαίδευση και την αποτίμηση του έργου του εκπαιδευτικού. Το κεντρικό ερώτημα που τίθεται είναι: υπό ποιες προϋποθέσεις ο εκπαιδευτικός θα μπορέσει να επιτελέσει σήμερα το έργο του σε ένα περιβάλλον συνεχώς 11

12 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ μεταβαλλόμενο, πολυπολιτισμικό και ενταγμένο σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό πλαίσιο; Η απάντηση είναι ότι οι συνθήκες αυτές προσδίδουν μια νέα ερμηνεία στο ρόλο και απαιτούν ένα νέο προφίλ εκπαιδευτικού, τον «στοχαζόμενο εκπαιδευτικό». Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλονται κυρίως παρεμβάσεις και αλλαγές αφενός στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Πέραν αυτού όμως, ο συγγραφέας επισημαίνει τις γενικότερες αλλαγές που απαιτούνται στις ουσιαστικές παραμέτρους της εκπαίδευσης: στους στόχους και τα περιεχόμενα διδασκαλίας και μάθησης, στους τρόπους εργασίας στο σχολείο, στη σχέση εκπαιδευτικού και μαθητή και στο σύστημα αξιολόγησης του επιτελούμενου στο σχολείο εκπαιδευτικού έργου. ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Μαρία Ράπτη Ποιες είναι οι οργανωτικές αρχές της διδασκαλίας σου; Αντικείμενο διερεύνησης αυτού του βιβλίου είναι η σημασία και ο ρόλος του λάθους στη διαδικασία της μάθησης. Στο πλαίσιο της εννοιολογικής προσέγγισης του λάθους, γίνεται αναφορά στις κατηγορίες των λαθών και στα αίτια που τα προκαλούν. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η φιλοσοφική, ψυχολογική και παιδαγωγική θεώρηση του λάθους, για να γίνει κατανοητό πώς τα λάθη των μαθητών μπορούν να γίνουν παιδαγωγικό και διδακτικό εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού. ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Νικόλαος Ρέλλος Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σου; Πώς θα προάγεις την κριτική σκέψη και την κριτική αντιμετώπιση της γνώσης; Το σχολείο «καταλαμβάνει» ένα σημαντικό χρόνο στη ζωή του ατόμου και μάλιστα σε ιδιαίτερα σημαντικές φάσεις της εξέλιξής του, όπως είναι η παιδική και εφηβική ηλικία. Και στη βασική αποστολή του, να μορφώσει τον άνθρωπο στην ολότητά του, αυτό είναι «ευκαιρία και κίνδυνος». Και είναι «ευκαιρία», όταν το σχολείο ανταποκρίνεται, να καταστήσει το άτομο ικανό να πορεύεται με «ανοιχτό» νου και «ανοιχτές» αισθήσεις σ έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς. Θέλοντας να γίνει το σχολείο μια «ευκαιρία» για το παιδί, το βιβλίο αυτό κάνει μια παρουσίαση και ανάλυση των ανθρωπολογικών και κοινωνικο-πολιτιστικών προϋποθέσεων της διδασκαλίας καθώς επίσης και των δομικών στοιχείων της. Εκτός από τους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς, το βιβλίο απευθύνεται σε όλους όσους ασχολούνται με την υπόθεση της αγωγής και της μάθησης. ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ Νικόλαος Ρέλλος Με ποιες μεθόδους και ποιες τεχνικές θα αξιολογείτε ως εκπαιδευτικοί το έργο των μαθητών σας; Η αξιολόγηση είναι μια από τις βασικές αποστολές του εκπαιδευτικού κατά την άσκηση των διδακτικών του καθηκόντων. Απευθυνόμενο τόσο στο φοιτητή, ήτοι υποψήφιο εκπαιδευτικό, όσο επίσης και στον ήδη ευρισκόμενο στο επάγγελμα εκπαιδευτικό, το βιβλίο συνεισφέρει σε θεωρητική υποδομή για επιτυχή ανταπόκριση στην εκπλήρωση αυτής της αποστολής. συμβάλλοντας στην απόκτηση της ικανότητας για οργάνωση διαδικασιών ελέγχου μάθησης που, μέσα από την επακολουθούσα επεξεργασία των τιμών μέτρησης, την ερμηνεία τους και τη συν-θεώρηση των προϋποθέσεων της διδασκαλίας, οδηγούν σε επιστημονική αξιολόγηση απαλλαγμένη από τις ελλειματικές πλευρές των παραδοσιακών μορφών ελέγχου μάθησης. ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ Η Εμπειρία της Σύγχρονης Ευρώπης Δημήτριος Στασινός Πώς θα αντιμετωπίσεις μαθητές που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες; Ο χώρος των μαθησιακών δυσκολιών του παιδιού και του εφήβου συνυφαίνεται ιδιαίτερα με τη χρήση και κατανόηση του γραπτού λόγου και αποτελεί μόνιμο αντικείμενο έντονου προβληματισμού και αναζητήσεων τόσο στο επίπεδο της θεωρίας και της έρευνας όσο και στο επίπεδο της σχολικής πράξης. Η πολυμέλεια του ενδιαφέροντος των ειδικών γύρω από το χώρο αυτό πήγασε από την ιδιαιτερότητα της φύσης των μαθησιακών δυσκολιών του ατόμου σχολικής ηλικίας με κανονικό ρυθμό νοητικής ανάπτυξης αλλά και από τη βαρύτητα του γραπτού λόγου στη διεκπεραίωση της προγραμματικής σχολικής εργασίας ΠΩΣ ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Robert Siegler ΕπιμΕλεια: Στέλλα Βοσνιάδου Πώς θα επιτελέσεις το διδακτικό και οργανωτικό σου έργο; Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σου; Ένα αναλυτικό εισαγωγικό εγχειρίδιο στη Γνωστική Ανάπτυξη που καλύπτει το μεγάλο βιβλιογραφικό κενό που υπάρχει σ αυτό τον τομέα στη 12

13 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ χώρα μας. Προτείνεται σε όσους ενδιαφέρονται για μια ενδελεχή, εις βάθος μελέτη του πεδίου των θεωριών μάθησης και των θεμάτων που άπτονται τόσο της γνωστικής όσο και της εκπαιδευτικής ψυχολογίας. Αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος εξετάζει τις θεωρητικές απόψεις για τη γνωστική ανάπτυξη, όπως τη θεωρία του Piaget και την προσέγγιση της επεξεργασίας των πληροφοριών. Στο δεύτερο εξετάζονται έξι εξειδικευμένες πλευρές της σκέψης των παιδιών: αντίληψη, ομιλία, μνήμη, κατανόηση εννοιών, επίλυση προβλημάτων και την ανάπτυξη της ανάγνωσης, της γραφής και των μαθηματικών. Το τρίτο μέρος συνοψίζει τα βασικά συμπεράσματα που συνάγονται σε σχέση με διαφόρους τομείς της σκέψης των παιδιών και εντοπίζει ζητήματα για μελλοντική έρευνα. Το βιβλίο απαντάει σε δύο βασικά ερωτήματα σχετικά με τη σκέψη των παιδιών: Τι αναπτύσσεται; και Πώς συμβαίνει η ανάπτυξη; και αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς που ασχολούνται με θέματα γνωστικής ανάπτυξης. ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ Θέματα Παιδαγωγικής Ψυχολογίας, Παιδείας, Διδακτικής και Μάθησης Χρήστος Φράγκος Πώς θα επιτελέσεις το διδακτικό και οργανωτικό σου έργο; Ποιες είναι οι γενικές αρχές της διδασκαλίας σου; Το βιβλίο αυτό αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες και εξακολουθεί να παραμένει σημαντικό βοήθημα και κέντρισμα για τους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς, ώστε να πλησιάσουν ή να εισχωρήσουν στο χώρο των επιστημών της αγωγής και κυρίως σε θέματα που αφορούν την ανάπτυξη, το παιδί, τον έφηβο και τη νοημοσύνη, αλλά και τα κίνητρα, την προσωπικότητα και την προσαρμογή στο σχολείο. Αναλύει, επίσης, θέματα σχετικά με τη μάθηση και προβλήματα διδασκαλίας. ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Η Εισαγωγή της Μεθόδου Project στο Σχολείο Κώστας Χρυσαφίδης Είσαστε σε θέση να εφαρμόζετε εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής; Το ελληνικό σύστημα χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα αποξένωσης των εκπαιδευτικών και των μαθητών, με συνέπειες πολύ αρνητικές για την παραπέρα πορεία του. Οι εκπαιδευτικοί έχουν μεταβληθεί σε διαχειριστές προσχεδιασμένων μοντέλων και οι μαθητές καλούνται να συμμετάσχουν σε διδακτικές διαδικασίες που ελάχιστα παίρνουν υπόψη τους τα προβλήματα και τις ανάγκες τους. Αυτή την αρνητική εικόνα επιδιώκει να ανατρέψει η Βιωματική - Επικοινωνιακή διδασκαλία, η Μέθοδος Project, που, στηριγμένη στις αρχές της Προοδευτικής Εκπαίδευσης, τονίζει την επικοινωνιακή διάσταση της διδασκαλίας, προσπαθώντας να βοηθήσει στη δημιουργία αυτόνομων και ενεργητικών πολιτών, ικανών να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της εποχής μας. ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΛΑΔΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Τα βιβλία των εκδόσεών μας που προτείνονται για τον κλάδο των νηπιαγωγών, πέραν των θεμάτων που άπτονται της ειδικής, θεματικής διδακτικής, αφορούν την προετοιμασία σχετικά με τις δραστηριότητες του ψυχοκινητικού, του κοινωνικού συναισθηματικού, του ηθικού, του αισθητικού, του νοητικού τομέα, του τομέα δεξιοτήτων, καθώς και τους κύκλους εμπειριών και γνώσεων από το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Μια Ψυχοδυναμική Οπτική Μελανθία Κοντοπούλου Gutenberg Με αυτό το βιβλίο η συγγραφέας αισιοδοξεί να συμβάλει στην κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων των παιδιών και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, όπως και την ευνοϊκότερη αντιμετώπισή τους, με κύριο στόχο την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Πιο συγκεκριμένα, το ενδιαφέρον της εντοπίζεται στο χειρισμό προβλημάτων συμπεριφοράς που προκύπτουν κατά την αναπτυξιακή πορεία των παιδιών ή την πρόληψη δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν λόγω ιδιαίτερων συνθηκών. Στοπρώτο μέρος του βιβλίου εξετάζεται η πολυπαραγοντικότητα των προβλημάτων που εμφανίζονται σε σχέση με βασικές λειτουργίες, όπως η σεξουαλικότητα, η επιθετικότητα, η μάθηση και η τροφή. Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν από ιδιαίτερες συνθήκες ζωής, όπως ο θάνατος, η ασθένεια, το διαζύγιο, η υιοθεσία και η κακοποίηση. Το βιβλίο δεν ενδιαφέρει μόνο εκπαιδευτικούς και φοιτητές, αλλά και επαγγελματίες όλων των κλάδων που ασχολούνται με την υγιή εξέλιξη των παιδιών, όπως άλλωστε και όλους τους γονείς. 13

14 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Θεωρητικό πλαίσιο και πράξη Μαρία Μουμουλίδου ΠρΟλογος: Κώστας Χρυσαφίδης Η παιδαγωγική του σχεδίου εργασίας, προερχόμενη από το κίνημα της Νέας Αγωγής, προτείνει ένα ευρύ φάσμα πρακτικών και τεχνικών για εφαρμογή στη σχολική τάξη. Πρόκειται για μια παιδοκεντρική παιδαγωγική, στην οποία το παιδί που μαθαίνει αντιμετωπίζεται από τον εκπαιδευτικό εξατομικευμένα, καθώς η μάθηση οφείλει να προέρχεται από τα προσωπικά του σχέδια. Στο νηπιαγωγείο, αυτά παίρνουν μορφή δραστηριοτήτων με νόημα για το παιδί, οργανωμένες γύρω από έναν σκοπό, για την υλοποίηση του οποίου αναζητούνται μέσα και εφαρμόζονται συμμετοχικές διαδικασίες. Η παιδαγωγική του σχεδίου εργασίας δεν προσβλέπει μόνο στη διαφοροποιημένη και ενεργητική απόκτηση γνώσεων, αλλά χαρακτηρίζεται από τη θέληση για προσέγγιση του κοινωνικού με το σχολικό περιβάλλον. Γι αυτήν, η μάθηση είναι ένα κοινωνικό γεγονός, ο εκπαιδευτικός ένα κριτικά σκεπτόμενο άτομο, συνοδός στις μαθησιακές διαδρομές του παιδιού, ενώ το τελευταίο ένα υπό διαμόρφωση άτομο, που θέτει ερωτήματα και αναζητεί τρόπους επίλυσής τους, κοινωνικά υπεύθυνο, αυτόνομο και συνεργατικό. ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΜΕΓΑΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΗΜΑΤΑ Μαριάνα Τζεκάκη Οι θεωρητικές κι εμπειρικές γνώσεις που έχουν συγκεντρωθεί στον επιστημονικό χώρο της μαθηματικής εκπαίδευσης είναι εκτενείς και κάθε προσπάθεια διαμόρφωσης μιας νέας μαθησιακής και διδακτικής πραγματικότητας χρειάζεται απαραίτητα την αξιοποίηση όλων αυτών των δεδομένων. Ιδιαίτερα στο χώρο της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας, η επιστημονική αναζήτηση έχει διευρυνθεί και η σύνθεση των προβληματισμών και των ευρημάτων κρίνεται απαραίτητη τόσο για τους νέους ερευνητές, όσο και για τους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς. Την ανάγκη αυτό επιχειρεί να καλύψει το βιβλίο αυτό. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζει γενικά στοιχεία για τη μαθηματική εκπαίδευση, τεκμηριώνει την ανάγκη συστηματικής μαθηματικής εκπαίδευσης στις ηλικίες 4-8 χρονών, συστηματοποιεί τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και διδασκαλίας αναφορικά με τα Μαθηματικά και διερευνά την τάξη των Μαθηματικών όπως διαμορφώνεται με βάση τις νέες αυτές θεωρήσεις. Στο δεύτερο μέρος εξειδικεύει τις ερευνητικές και πρακτικές προσεγγίσεις στους συγκεκριμένους άξονες των μαθηματικών εννοιών και διαδικασιών που προτείνονται στα σύγχρονα προγράμματα σπουδών για τις ηλικίες αυτές και παραθέτει μια σύνθεση ευρημάτων και διδακτικών προτάσεων. Το πρόβλημα της αποτελεσματικής διδασκαλίας και μάθησης των Μαθηματικών είναι περίπλοκο και η διδασκαλία κάθε στοιχείου μαθηματικής γνώσης προϋποθέτει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που στηρίζεται στα συμπεράσματα των ερευνών και τις διδακτικές εφαρμογές που δοκιμάζονται τα τελευταία χρόνια. Αν και τι ειδικό πλαίσιο για τη διδασκαλία και μάθηση μαθηματικών εννοιών αναφέρεται στη συγκεκριμένη ηλικία, οι εκπαιδευτικοί των μεγαλύτερων βαθμίδων θα βρουν ενδιαφέροντα ερευνητικά στοιχεία και εφαρμογές, καθώς οι θεωρητικές βάσεις της διδασκαλίας των Μαθηματικών σε όλες τις ηλικίες έχουν κοινά χαρακτηριστικά. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Σύγχρονες Ερευνητικές και Διδακτικές Προσεγγίσεις ΕπιμΕλεια: Σοφία Αυγητίδου Το παιχνίδι αποτελεί την κύρια δραστηριότητα των παιδιών και παράλληλα κεντρικό ζήτημα στη διεπιστημονική μελέτη της παιδικής ηλικίας. Ο συλλογικός αυτός τόμος διαπραγματεύεται σύγχρονες ερευνητικές και διδακτικές προσεγγίσεις του παιχνιδιού. Τα ένδεκα άρθρα του αναφέρονται στην ελληνική και στη διεθνή εμπειρία και έρευνα, εξετάζοντας το παιχνίδι ως διαδικασία συγκρότησης της ταυτότητας της παιδικής ηλικίας, τη διαδικασία του παιχνιδιού ως πλαίσιο μάθησης και το ρόλο των εκπαιδευτικών στο παιχνίδι. Το βιβλίο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ερευνητές, ερευνήτριες,. σχολικούς συμβούλους, γονείς και φοιτητές. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Εξοικείωση με το θέατρο Hélène Beauchamp ΕπιμΕλεια: Θόδωρος Γραμματάς Η μελέτη της H. Beauchamp αποτελεί μια πρόταση, που συνδέει το παιδί με το δραματικό παιχνίδι και το θέατρο με την εκπαίδευση. Η πρότασή της στοχεύει στη διευκόλυνση της εξοικείωσης των παιδιών με το θέατρο, εξοικείωση που το δραματικό παιχνίδι καθιστά ευπρόσιτη, αφού συναντά τον «τόπο» συνάντησης θεάτρου/παιδιών. Αναφέρεται στο θέατρο για παιδιά και στο θέατρο από τα παιδιά, στη θεατρική εμψύχωση με τα παιδιά, στους προσδιορισμούς του δραματικού παιχνιδιού, στην προσέγγιση στο δραματικό παιχνίδι, στην εξοικείωση με το μύθο, στην εξοικείωση με το χώρο, στη συγγραφή και στην παράσταση. 14

15 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΙ ΠΡΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ Συμβολή στην Κατανόηση της Γνωστικής Ψυχολογίας του J. Piaget. Claude Botson - Michèle Deliegè ΕπιμΕλεια: Γεώργιος Τρούλης Σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζεται η γνωστική ψυχολογία του J. Piaget και, πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα του Piaget που σχετίζονται με τις Συγκεκριμένες Νοητικές Πράξεις (Διατήρηση, Ταξινόμηση, Σειροθέτηση, Αριθμός, Ο χρόνος, Η ταχύτητα, Η μέτρηση, Ο τοπολογικός, ο ευκλείδειος και ο προβολικός χώρος, Το τυχαίο και η αιτιότητα, Η αιτιότητα), που αποτελούν εργαλείο άμεσα χρηστικό, μιας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από το νηπιαγωγό και το δάσκαλο όσο και από το γονιό ή τον ερευνητή: από όλους όσους θα ήθελαν να γνωρίζουν το επίπεδο της γνωστικής ανάπτυξης του παιδιού και να εναρμονίσουν έτσι τις όποιες διδακτικές παρεμβάσεις τους προς την ανάπτυξη αυτή. ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ζωή Γαβριηλίδου Αυτό το βιβλίο ενδιαφέρει άμεσα όσους από τους εκπαιδευτικούς προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας θέλουν να μελετήσουν δραστηριότητες που οξύνουν τη φωνολογική συνειδητοποίηση, εξασκούν την άρθρωση των μαθητών τους και διευκολύνουν την προετοιμασία για την ανάγνωση και τη γραφή ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Θεωρητικές και Πρακτικές Εφαρμογές. Μια Άλλη Πρόταση Γιώργος Γαλάνης - Αρχοντία Γιαννάκη- Μπασέτα Το βιβλίο αυτό καλύπτει ένα ευρύ φάσμα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων της προσχολικής ηλικίας. Η θεματολογία του είναι τέτοια, ώστε ο εκπαιδευτικός να έχει στα χέρια του ένα «χρήσιμο εργαλείο», έναν πρακτικό «οδηγό» καθ όλη τη διάρκεια της προσχολικής περιόδου, ένα εξαιρετικά χρηστικό βιβλίο που συνδυάζει τις θεωρητικές προσεγγίσεις με τις πρακτικές εφαρμογές. Όλα τα παραδείγματα του τόμου, που στο σύνολό τους έχουν εφαρμοστεί και δοκιμαστεί στην πράξη, διέπονται από μία βασική αρχή: την αρχή της «ολικής μάθησης». Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στους εκπαιδευτικούς της προσχολικής αγωγής, στους φοιτητές των Παιδαγωγικών Τμημάτων (Νηπιαγωγών και Δημοτικής Εκπαίδευσης), στους γονείς, και γενικά σε όλους όσους ασχολούνται ή θέλουν να ασχοληθούν με τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Στο βιβλίο παρουσιάζεται η εξής θεματολογία: Διαδρομές - χωροχρονικές έννοιες, Χρώματα σχήματα, Το σώμα μας, Το φθινόπωρο (αέρας, σπόροι, βροχή, τρύγος), Φυσικές επιστήμες - διάστημα πλανήτες, Χειμώνας - Χριστούγεννα (απλοί τρόποι κατασκευής αστεριών - χριστουγεννιάτικων δέντρων - ψηφιδωτών), Χώρος - χρόνος - ταξινόμηση γεγονότων στο χρόνο, Μυθολογία, Απόκριες, Άνοιξη - οι άγγελοι της Άνοιξης, 25η Μαρτίου Σύμβολα του 1821-Λαϊκή τέχνη και παράδοση (υφαντική, κέντημα, ξυλογλυπτική, διακόσμηση πιάτων)-αρχαίος ελληνικός πολιτισμός-πάσχα-βυζαντινή τέχνη και παράδοση-οι αριθμητικές έννοιες μέσω λαϊκής τέχνης-μερική άποψη του χώρου του σχολείου και δημιουργίες παιδιών. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ Για παιδιά του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού Denice Chauvel - Viviane Michel Στο βιβλίο αυτό οι συγγραφείς συγκέντρωσαν κάποια παραδείγματα από καταστάσεις που παρακινούν για να τεθούν ερωτήματα: ο εκπαιδευτικός ακούει το παιδί, το παρατηρεί να αυτενεργεί, να ψηλαφεί, το συνοδεύει στις έρευνές του επιτρέποντάς του να πειραματιστεί μ όλο τον πλούτο της φαντασίας του, αναπτύσσοντας την ευφυΐα του και βοηθώντας το να δημιουργήσει ένα πνεύμα επιστημονικό. Δυο βασικοί τομείς εικονίζουν αυτές τις καταστάσεις στην τάξη: α) Οι επιστήμες της φύσης και της ζωής: η αστρονομία, τα φυτά, ο καιρός, το σώμα, η θάλασσα, το νερό της γης. β) Οι φυσικές επιστήμες: το νερό, το φως, οι μαγνήτες, οι καθρέφτες, οι δυνάμεις. Κάθε θέμα προσφέρει: α) ποικίλες καταστάσεις για το ξεκίνημα, β) μια παιδαγωγική εκμετάλλευση και γ) διάφορα παιχνίδια. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΣ Νέο Διδακτικό Μοντέλο Πρώτης Ανάγνωσης Σέργιος Δερβίσης Σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζονται οι θεωρίες για την ανάπτυξη της γλωσσικής λειτουργίας, η επικοινωνιακή λειτουργία της γλώσσας, η σχέση της γλώσσας με τη σκέψη και οι ψυχονοητικές λειτουργίες της ανάγνωσης. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι μέ- 15

16 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ θοδοι διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης και γραφής και το νέο διδακτικό μοντέλο πρώτης ανάγνωσης και γραφής, όπως και ένα μοντέλο διδασκαλίας της Νεοελληνικής γλώσσας. Τέλος, θίγονται θέματα που αφορούν τη διερεύνηση του βαθμού της μαθησιακής ετοιμότητας της πρώτης ανάγνωσης. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Εικόνες και Πράγματα Sylvie Dorance Με αυτό το βιβλίο οι νηπιαγωγοί έχουν τη δυνατότητα να οργανώσουν σωστά, με απλά υλικά μέσα, τις αυθεντικές δημιουργικές δραστηριότητες (ζωγραφική, γλυπτική, κολάζ). Κάθε θεματικός κύκλος περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους κύκλους μαθημάτων. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα παιδιά ως Ακροατές και Ομιλητές Heidi Friedrich ΕπιμΕλεια: Κώστας Χρυσαφίδης Συζητώ με τα παιδιά σημαίνει ακούω με προσοχή τι λένε, παίρνω στα σοβαρά τις ανάγκες τους να εκφραστούν και να επιτύχουν την επαφή με τους άλλους, τα αντιμετωπίζω ως συνομιλητές όπως θα ήθελα να αντιμετωπίζουν και μένα, και σκέφτομαι πάντα τη δύναμη και την επίδραση που έχουν τα λόγια και οι χειρονομίες τους. Κάτω απ αυτό το πρίσμα επιδιώκει το βιβλίο αυτό την ενίσχυση της γλώσσας στο νηπιαγωγείο. Δείχνει πόσο σημαντική είναι η παρουσία της νηπιαγωγού για τα νήπια, πλάι στους γονείς, και παρέχει βοήθεια στη νηπιαγωγό ώστε να διευρύνει και να εμβαθύνει τόσο τις προσωπικές της εμπειρίες όσο και τις επικοινωνιακές της ικανότητες. Με ένα πλήθος από παραδείγματα διαλόγων, καθιστά σαφές πώς είναι δυνατό η γλώσσα ανάμεσα στη νηπιαγωγό και τα παιδιά να δημιουργήσει μια φιλία, στο πλαίσιο της οποίας μπορεί να αναπτυχθεί μια πετυχημένη κοινωνική συμβίωση. Στο σημείο αυτό ανήκουν μεταξύ άλλων ικανότητες όπως: έκφραση και μεταδοτικότητα, ικανότητα διατύπωσης της προσωπικής γνώμης και των ενδιαφερόντων, ανταλλαγή εμπειριών και ανάπτυξη της ευαισθησίας για άλλα πρόσωπα. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται σε μια πλούσια προσφορά προτάσεων, με βάση πρακτικές εμπειρίες, για παιχνίδια και θέματα συζητήσεων κατάλληλα για παιδιά. Σε γενικές γραμμές η νηπιαγωγός βρίσκει σ αυτό το βιβλίο πλήθος ερεθισμάτων και υλικό για γλωσσική ανάπτυξη των νηπίων, που απαιτεί μια ισόρροπη ικανότητα κοινωνικής, συναισθηματικής και δημιουργικής διάστασης. Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Μια Παιδαγωγική Εργασία Μέσα από την Πράξη Σπύρος Πανταζής Στη συγκεκριμένη μελέτη παρουσιάζεται η βιωματική μέθοδος διδασκαλίας. Η μέθοδος αυτή βασίζεται κατεξοχήν σε άμεσες βιωματικές ενότητες διδασκαλίας. Μάλιστα, για να καταστεί αντιληπτή η διαφορά της μεθόδου αυτής από τη μέθοδο της παιδαγωγικής εργασίας που εφαρμόζεται γενικώς στο νηπιαγωγείο, ο συγγραφέας επιχειρεί μια συγκριτική προσέγγιση ανάμεσα στις δύο παιδευτικές διαδικασίες. Βασική επιδίωξή του είναι ασφαλώς η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων που χαρακτηρίζουν τη βιωματική προσέγγιση διδασκαλίας. ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Το Νηπιαγωγείο στο Χώρο της Ιδεολογίας και της Επιστήμης Κώστας Χρυσαφίδης Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να είναι σε θέση να τοποθετούν τη δράση τους σε ιδεολογικό πλαίσιο, προσπαθώντας να ανταποκριθούν συνειδητά και εποικοδομητικά στις υποχρεώσεις τους. Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται η αναζήτηση των επιστημολογικών θέσεων και αρχών που διαμορφώνουν την Προσχολική Εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό, τόσο στη συνειδητοποίηση των παραγόντων που παρεμβαίνουν στο εκπαιδευτικό του έργο, όσο και στην προσπάθειά του να ανταποκριθεί με διερεύνηση του παρόντος, μέσα από το πρίσμα του παρελθόντος. Παρουσιάζονται διεξοδικώς οι θεωρίες και τα μοντέλα αναλυτικών προγραμμάτων, καθώς και οι τεχνικές σχεδιασμού τους, και παρουσιάζονται τα αναλυτικά προγράμματα της προσχολικής εκπαίδευσης και του ελληνικού νηπιαγωγείου. ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Έλση Ντολιοπούλου Στο βιβλίο αυτό γίνεται πρώτα μια ιστορική αναδρομή σχετικά με την ανάπτυξη των προγραμμάτων προσχολικής αγωγής στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έπειτα περιγράφονται ορισμένα προγράμματα προσχολικής αγωγής και συγκεκριμένα: το πρόγραμμα της Μοντεσσόρι, τα συμπεριφοριστικά Bereiter-Engel-mann-Becker και της άμεσης διδασκαλίας (Distar), το αναπτυξιακό-αλληλεπιδραστικό (Bank Street), τα δομιστικά (High 16

17 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Scope) και των Kamil-de Vries, καθώς και ορισμένες προσεγγίσεις: μια προσέγγιση για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, μία προσέγγιση για την καλλιέργεια των συναισθημάτων, μία προσέγγιση διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, μια προσέγγιση δίγλωσσης εκπαίδευσης και μία προσέγγιση για την ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες σε μια κανονική τάξη. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Έλση Ντολιοπούλου Σ αυτό το βιβλίο περιγράφονται ορισμένες σύγχρονες τάσεις για την προσχολική αγωγή και συγκεκριμένα: η βιωματική προσέγγιση της μάθησης (προσέγγιση project), η προσέγγιση των δημοτικών προσχολικών κέντρων του Ρέτζιο Εμίλια της Ιταλίας, η θεωρία του Vygotsky και η εφαρμογή της στην προσχολική αγωγή, οι αναπτυξιακά κατάλληλες πρακτικές μέθοδοι, η θεωρία του Gardner για την πολλαπλή νοημοσύνη και η προσέγγιση εκπαίδευσης και αξιολόγησης για παιδιά προσχολικής ηλικίας που βασίζεται σ αυτή, το παιδικό μουσείο, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το ολοήμερο νηπιαγωγείο ή νηπιαγωγείο διευρυμένου ωραρίου. Το συγκεκριμένο βιβλίο απευθύνεται σε φοιτητές και σπουδαστές παιδαγωγικών τμημάτων, παιδαγωγούς προσχολικής ηλικίας, συμβούλους, γονείς, καθώς και σε ερευνητές που ενδιαφέρονται για την προσχολική αγωγή. Ο κάθε αναγνώστης μπορεί να αντλήσει ιδέες απ αυτό για να αναπτύξει και να εφαρμόσει προγράμματα και μεθόδους, όπου θα λαμβάνονται υπόψη η ηλικία, οι εμπειρίες, τα ενδιαφέροντα, οι ανάγκες, οι ικανότητες, οι γνώσεις και το κοινωνικο-πολιτισμικό υπόβαθρο των παιδιών για τα οποία προορίζονται. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ PROJECT ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ Έλση Ντολιοπούλου Στο βιβλίο αυτό, που αποτελείται από δύο μέρη, ένα θεωρητικό και ένα πρακτικό, επιχειρείται μια πρώτη διερεύνηση για το πώς εφαρμόζεται σε ελληνικά νηπιαγωγεία η μέθοδος project, δηλαδή η βιωματική προσέγγιση της μάθησης, η οποία αποτελεί μια νέα μέθοδο διδασκαλίας για τα ελληνικά δεδομένα. Στο θεωρητικό μέρος αρχικά γίνεται μια σύνοψη των όσων πρόκειται να ακολουθήσουν και στη συνέχεια περιγράφονται δύο έρευνες σχετικές με τον τρόπο ενασχόλησης με τα σχέδια εκπαιδευτικής δράσης (projects) σε ελληνικά νηπιαγωγεία και τις πιθανές διαφορες στη μέθοδο εργασίας των νηπιαγωγών, ως αποτέλεσμα των ποικίλων παραγόντων (είδος σχολείου, νομαρχία, αριθμός παιδιών της τάξης, σπουδές και μετεκπαίδευση της νηπιαγωγού). Στο πρακτικό μέρος αρχικά παρουσιάζονται δύο σχέδια εργασίας και ακολουθεί μια παρουσίαση από τη σύμβουλο της 35ης Περιφέρειας Σχολικού Συμβούλου Π.Α. για το πώς ξεκίνησε και αναπτύχθηκε η εφαρμογή της μεθόδου project στην περιφέρειά της. Έπειτα παρουσιάζονται οκτώ σχέδια εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από νηπιαγωγούς μιας συγκεκριμένης περιφέρειας. Στόχος του βιβλίου είναι να αποκτήσει ο αναγνώστης μια πιο σφαιρική εικόνα για την εφαρμογή της μεθόδου project στη χώρα μας και να αντλήσει ιδέες για πιθανή υλοποίηση σχεδίων εργασίας στην τάξη του, γι αυτό και πιστεύουμε ότι αποτελεί χρήσιμο εγχειρίδιο για μελλοντικούς, αλλά και εν ενεργεία, νηπιαγωγούς, σχολικούς συμβούλους, ερευνητές που ενδιαφέρονται για την προσχολική αγωγή και κυρίως για τη συγκεκριμένη μέθοδο, καθώς και για γονείς. Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ Ερευνητική Προσέγγιση Σπύρος Πανταζής Τα παιχνίδια-αντικείμενα, αν και δε μπορούν να αντικαταστήσουν το παιχνίδι με τους γονείς, είναι απαραίτητο τόσο στο σπίτι όσο και στο νηπιαγωγείο. Στο βιβλίο αυτό, αφού γίνεται ανάλυση της σημερινής κατάστασης του υλικού χώρου του νηπιαγωγείου, παρουσιάζεται μια διαφορετική προοπτική για τη διαμόρφωση του συγκεκριμένου χώρου. Δίνεται έμφαση στην παιδαγωγική επιλογή των μέσων παιχνιδιού στο νηπιαγωγείο. Τα παιχνίδια-αντικείμενα πρέπει να είναι κατάλληλα για ενεργητική συμμετοχή, για αισθητική αγωγή, για παρατήρηση, για ενασχόληση. ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Διδακτική και Γνωστική Προσέγγιση Κώστας Ραβάνης Στο πρώτο μέρος αυτού του βιβλίου παρουσιάζονται και αναλύονται τα θεωρητικά πλαίσια στα οποία θα μπορούσαμε να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε τη σκέψη και τη δράση των νηπίων όταν αντιμετωπίζουν ιδιότητες αντικειμένων και υλικών, φαινόμενα του φυσικού κόσμου και έννοιες των Φυσικών Επιστημών. Στη συνέχεια προσεγγίζονται ζητήματα σχετικά με τη συγκρότηση της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και όσες από τις βασικές της έννοιες έχουν διαστάσεις χρήσιμες για την εκπαίδευση των παιδιών της προσχολικής ηλικίας. Γίνεται αναφορά σε ορισμένα ψυχολογι- 17

18 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ κά και επιστημολογικά ρεύματα για τη μάθηση τα οποία ασκούν επιρροή στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων από τις Φυσικές Επιστήμες για τους θεσμούς της προσχολικής εκπαίδευσης. Προσδιορίζονται τα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά τριών διδακτικών στρατηγικών για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων από τις Φυσικές Επιστήμες για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας και παρουσιάζεται μια μεγάλη σειρά δραστηριοτήτων σε διαφορετικά διδακτικά αντικείμενα (τήξη, εξαέρωση, θερμική διαστολή και συστολή, φως, σκιές, εναλλαγή ημέρας-νύχτας, τριβή ολίσθησης, ελατήρια, μαγνήτες, νερό, κύλινδροι και τάβλες, διάλυση, απλά μετεωρολογικά φαινόμενα, αέρας, μετακινήσεις των αντικειμένων, μετασχηματισμοί των υλικών). Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ Στο ΝηπιαγωγεΙο και το Δημοτικο Σχολειο Βασιλική Ρήγα Η διδασκαλία της σωματικής έκφρασης στο σχολείο μπορεί να βοηθήσει το παιδί να περάσει ομαλά το δύσκολο στάδιο μετάβασης από την πράξη στη σκέψη, από το συγκεκριμένο (ό,τι έχει βιωθεί) στο αφηρημένο. Επίσης έννοιες όπως η αυτονομία, η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, η συνείδηση και ο έλεγχος του σώματος, δουλεμένες μέσα από τις δραστηριότητες της σωματικής έκφρασης, αποτελούν αναγκαία εφόδια για τη δύσκολη μετάβαση του παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο. Στο βιβλίο αυτό, οι ενδιαφερόμενοι θα βρουν μια σειρά δραστηριοτήτων σωματικής έκφρασης για παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού σχολείου. Οι δραστηριότητες αυτές σχεδιάστηκαν ακολουθώντας δυο βασικές αρχές: α) την εξελικτική πορεία των ασκήσεων, ώστε να αναπτυχθούν προοδευτικά οι βασικές ικανότητες των παιδιών, και β) την επικέντρωση της διδασκαλίας στο υποκείμενο-παιδί και όχι στη γνώση, σε ολόκληρο το είναι του παιδιού και όχι στο σώμα του ή το πνεύμα του, στο παιδί που κινείται και όχι στην αξιολόγηση της κινησή του. Η ίδια αυτή σειρά δραστηριοτήτων έχει εφαρμοστεί με επιτυχία και σε ενήλικες. ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Η Επίδραση της Μουσικής μέσα από τη Διαθεματική Μέθοδο Διδασκαλίας στην Ανάπτυξη της Προσωπικότητας των Παιδιών Λένια Σέργη Το βιβλίο αυτό, στηριγμένο πάνω σε πειραματική έρευνα που σκοπό είχε τη διερεύνηση της επίδρασης της μουσικής στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών της προσχολικής ηλικίας μέσα από τη διαθεματική μέθοδο διδασκαλίας, αποτελεί συνέχεια προηγούμενων βιβλίων της συγγραφέως, στα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά θέματα που αφορούν τη μουσική και τη μουσική παιδαγωγική ΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Μαρία Σμαραγδά-Τσιαντζή Στο βιβλίο αυτό γίνεται προσπάθεια να δοθεί μια εικόνα της εξέλιξης της αγωγής ως κοινωνικού φαινομένου. Εξετάζονται τα προβλήματα της αγωγής, όπως η φυσική αγωγή, το παιχνίδι, η νοητική αγωγή, η εργασιακή αγωγή, η ηθική πολιτιστική αγωγή, καθώς και οι σχέσεις οικογένειας, νηπιαγωγείου και σχολείου. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Μαρία Σμαραγδά-Τσιαντζή Στα δύο πρώτα κεφάλαια αυτού του βιβλίου γίνεται προσπάθεια να αναλυθούν τα γενικά προβλήματα της Παιδαγωγικής της Προσχολικής Ηλικίας (σκοπός, στόχοι, περιεχόμενο και αρχές της προσχολικής αγωγής), η δομή της παιδαγωγικής διαδικασίας και οι νομοτέλειές της, και τα γενικά χαρακτηριστικά των παιδιών αυτής της ηλικίας. Στα επόμενα πέντε κεφάλαια εξετάζεται η ουσία της έννοιας Διδακτική, καθώς και το περιεχόμενο, οι αρχές και οι μέθοδοι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως, για παράδειγμα, η μεθοδολογία της συστηματοποιημένης απασχόλησης στα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ για την ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Μαριάννα Τζεκάκη Η συγγραφέας με το βιβλίο αυτό επιθυμεί να δώσει στον εκπαιδευτικό θεωρητικά και πρακτικά εφόδια για να συνδυάσει και να συνδέσει μαθηματικές έννοιες με δραστηριότητες και να μετατρέψει απλές και γνωστές δραστηριότητες σε μαθηματικές. Προετοιμάζει έτσι ένα πλούσιο μαθηματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι μικροί μαθητές θα αναπτύξουν τις πρώτες τους μαθηματικές έννοιες ή θα σταθεροποιήσουν αυτές που έχουν ήδη αναπτύξει. Εκτός, όμως, από τη διδακτική προσέγγιση των μαθηματικών εννοιών, παρουσιάζονται αναλυτικά οι στόχοι και τα περιεχόμενα ενός προγράμματος δραστηριοτήτων. 18

19 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Καλλιέργεια Επικοινωνιακών και Προγραφικών Δεξιοτήτων Σωφρόνης Χατζησαββίδης Σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζεται μια ολοκληρωμένη πρόταση διδασκαλίας της νέας ελληνικής ως μητρικής γλώσσας στο Νηπιαγωγείο. Γίνεται αναλυτική αναφορά στις προϋποθέσεις των νηπίων, τις προδιαγραφές της οργανωμένης διδασκαλίας, τα είδη των δραστηριοτήτων γλωσσικής αγωγής και περιέχονται δείγματα δραστηριοτήτων, οδηγίες για την αξιοποίηση των δραστηριοτήτων προφορικού λόγου, δομής, λογοτεχνίας, προαναγνωστικές και προγραφικές δραστηριότητες ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕ ΟΡΓΑΝΑ Άννα Τζώρτζη ΣΠΟΥΔΗ Η ψυχοκινητική αγωγή παίζει αποφασιστικό ρόλο στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, γι αυτό και καταλαμβάνει σημαντικότατο μέρος του προγράμματος του Νηπιαγωγείου. Η επιλογή του κατάλληλου υλικού, ο καθορισμός συγκεκριμένων στόχων απ όπου δεν πρέπει να απουσιάζουν η νοητική, αισθητική και κοινωνική ανάπτυξη του νηπίου, καθώς και η ανεύρεση των προσφορότερων δραστηριοτήτων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την πετυχημένη εφαρμογή ενός ψυχοκινητικού προγράμματος. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια ευρεία συλλογή ασκήσεων, που έχουν όλες τους ελεγχθεί και στην πράξη ώστε να είναι σίγουρη η δυνατότητα της πρακτικής εφαρμογής τους και που, φυσικά, μπορούν να επεκταθούν από κάθε νηπιαγωγό ξεχωριστά, με βάση την πείρα, τις γνώσεις και τη φαντασία του. Περιλαμβάνονται ασκήσεις με τις πατούσες, με μπάλα και μπάλες, με πλάκες, ξυλοπόδαρα, γιγαντότουβλα και στεφάνια. Η ΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Πρακτική Προσέγγιση Άννα Τζώρτζη ΣΠΟΥΔΗ Η φαντασία συμβάλλει όσο ελάχιστες άλλες νοητικές ενέργειες στην πλήρη ανάπτυξη του παιδιού και η αγωγή της οφείλει ν αποτελεί έναν από τους κύριους κορμούς του προγράμματος του Νηπιαγωγείου. Βοηθώντας τα μικρά παιδιά να εξασκήσουν την ικανότητά τους για επινόηση, η ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους διευκολύνεται θεαματικά. Οι ασκήσεις που περιέχονται στο βιβλίο έχουν ήδη εφαρμοστεί πειραματικά (αποδίδοντας σε κάθε περίπτωση τα αναμενόμενα αποτελέσματα) και μπορούν να διενεργηθούν τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο, και, βεβαίως, στοχεύουν όχι μόνο στο να πραγματοποιηθούν αυτούσιες, αλλά και στο ν αποτελέσουν την αφετηρία για την εφαρμογή μιας συστηματοποιημένης αγωγής της φαντασίας στα παιδιά. Συγκεκριμένα περιέχονται ασκήσεις με συνθέσεις με διάφορα υλικά, μετατροπές σχημάτων και μορφών, ασκήσεις για την ανακάλυψη της συνέχειας, για τις χρήσεις των αντικειμένων, αποκάλυψη πρωτότυπων μορφών σε συνηθισμένα αντικείμενα, ζωντάνεμα αψύχων (ανιμισμός), κ.ά. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Άννα Τζώρτζη ΣΠΟΥΔΗ Η οργάνωση και η λειτουργία ομάδων στη σχολική τάξη αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την ολόπλευρη και ισορροπημένη ανάπτυξη του παιδιού. Σήμερα, οι ομαδικές εργασίες που γίνονται στα Νηπιαγωγεία δεν ξεπερνούν τα όρια και τις επιδιώξεις των μεμονωμένων δραστηριοτήτων, καθώς δεν υπάγονται σε κάποιο συνολικό πρόγραμμα ομαδικής αγωγής. Το βιβλίο αυτό αποτελεί την αναλυτική παρουσίαση ενός συγκεκριμένου προγράμματος όπως έχει ήδη πειραματικά εφαρμοστεί, καθώς και την κατάδειξη των ιδιαίτερα θετικών παιδαγωγικών του αποτελεσμάτων. Το πρόγραμμα αυτό αφορά το μοίρασμα εμπειριών (με όλη την ομάδα, με ζευγάρια, με τετραμελείς και εξαμελείς ομάδες), ένα πρόγραμμα κοινωνικής αγωγής, συγκρότηση και λειτουργία ομάδων (ζωγραφική, χειροτεχνία, κίνηση, λόγος, μουσική με ζευγάρια) και διομαδικές ασκήσεις. ΣΑΠΟΥΝΟΦΟΥΣΚΕΣ, ΟΥΡΑΝΙΑ ΤΟΞΑ ΚΑΙ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ Πειράματα από το Χώρο των Φυσικών Επιστημών για Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας Sam Ed Brown ΕπιμΕλεια: Μαρία Μαμαλίγκα Πώς μπορούν οι νηπιαγωγοί να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα τις Φυσικές Επιστήμες; Όχι μόνο με λόγια, αλλά και με εύκολα, διασκεδαστικά πειράματα, πραγματικά πειράματα, για τα οποία χρειάζονται απλά, καθημερινά υλικά. Σε αυτό το βιβλίο περιέχονται πειράματα με τον αέρα, με ζώα, με το περιβάλλον, με φυτά, με τις αισθήσεις και με το νερό. Ένα εξαρετικά χρήσιμο και πρωτότυπο εικονογραφημένο βιβλίο. 19

20 ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΛΑΔΟΣ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Επισημάνσεις, Παρατηρήσεις, Προοπτικές ΚεΙμενα: Δημήτρης Θ. Καραδήμος, Ναπολέων Σπ. Μήτσης, Σωφρόνης Χατζησαββίδης, Θανάσης Νάκας, Ειρήνη Πολυδώρου, Ελένη Σκούρτου, Δημήτρης Κουτσογιάννης, Μαρία Παπαδοπούλου, Αντώνης Μπέσιος ΕπιμΕλεια: Ναπολέων Μήτσης Δημήτρης Καραδήμος Με το νέο διαθεματικό και ενιαίο πλαίσιο σπουδών η επικοινωνιακή προσέγγιση της γλώσσας, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολυπολιτισμικών τάξεων και την ανάγκη αξιοποίησης των Νέων Τεχνολογιών, καθιστά επιτακτική την ανάγκη μιας πολυεπιστημονικής θεώρησης του γλωσσικού μαθήματος. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να δημιουργεί τις ανάλογες επικοινωνιακές περιστάσεις, να επιλέγει «αυθεντικά κείμενα», να επεξεργάζεται και να αξιοποιεί τα είδη λόγου, να προσεγγίζει ολιστικά το γραμματικό φαινόμενο. Στον παρόντα συλλογικό τόμο ανιχνεύονται όψεις των γλωσσικών δεξιοτήτων και της πολυεγγραματοσύνης, κατατίθενται συγκεκριμένες διδακτικές προσεγγίσεις, επισημαίνεται η δυναμική των μεικτών τάξεων μέσα από τα πολυγλωσσικά περιβάλλοντα και ερμηνεύεται η διαδραστική σχέση Νέων Τεχνολογιών και γλωσσικής εκπαίδευσης. ΑΥΤΕΝΕΡΓΩ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ Για τις Έξι Τάξεις του Δημοτικού Γ. Κυριάκου, Σ. Μουκίου, Ηλ. Μπαρλιάς ΕπιμΕλεια: Αλέξης Τότσικας Τα νέα βιβλία της Γλώσσας καθιερώνουν μια μέθοδο διδασκαλίας και μάθησης «επικοινωνιακού» τύπου. Η έμφαση δίδεται στα κείμενα και την κατανόηση του λόγου με κατάλληλες ερωτήσεις. Σε αυτά τα έξι τεύχη, ένα για κάθε τάξη του Δημοτικού, ο υποψήφιος μπορεί να βρει πλήθος συμπληρωματικών ασκήσεων εμπέδωσης στο λεξιλόγιο, τη γραμματική και το συντακτικό μέσα από τις οποίες μπορεί να επιτύχει τη συστηματική και ολοκληρωμένη κατανόηση των απαιτήσεων της ύλης των νέων διδακτικών εγχειριδίων. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Από τη Γλωσσική Θεωρία στη Διδακτική Πράξη Ναπολέων Μήτσης Ο συγγραφέας επιχειρεί, με την εργασία του αυτή, να καλύψει το κενό που υπάρχει σήμερα στον τομέα της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας, και να παράσχει στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων τα απαραίτητα στοιχεία και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις που θα τους βοηθήσουν ώστε να ανανεώσουν τη διδακτική μεθοδολογία του γλωσσικού μαθήματος και ν ανταποκριθούν πληρέστερα στο έργο τους. Το βιβλίο καλύπτει κύριες πλευρές της θεματικής όπως το υπόβαθρο της γλωσσικής θεωρίας και τη διδακτική της μητρικής γλώσσας, έως θέματα που αφορούν τη σχέση γλωσσικής διδασκαλίας και τρέχουσας γλωσσικής πραγματικότητας. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Εισαγωγή στη Θεωρία και τις Τεχνικές του Επικοινωνιακού Μοντέλου Ναπολέων Μήτσης Ο συγγραφέας παρουσιάζει τις θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές και τις αντίστοιχες τεχνικές διδασκαλίας του επικοινωνιακού μοντέλου προσαρμοσμένες στη σύγχρονη ελληνική σχολική πραγματικότητα, μιας και οι γενικότερες εξελίξεις οδηγούν και την ελληνική εκπαίδευση στην υιοθέτηση ενός επικοινωνιακού τρόπου διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος και καλλιέργειας των γλωσσικών δεξιοτήτων. Θίγονται θέματα που αφορούν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και διδακτικές εφαρμογές τους. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η Επίδραση της Γλωσσικής Επιστήμης στην Εξέλιξή της Ναπολέων Μήτσης Σε αυτό το βιβλίο τοποθετείται η Γραμματική σε ένα ανανεωμένο πλαίσιο γλωσσικής διδασκαλίας, η οποία τείνει να προσλάβει έναν χαρακτήρα όλο και περισσότερο επικοινωνιακό. Σε αυτό και σε πολλά άλλα συναφή θέματα επιχειρεί να δώσει απάντηση με την παρούσα εργασία του ο συγγραφέας, στηριζόμενος τόσο σε ιστορικά όσο και σε σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα. Η ΟΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΣΑ Στη Διδακτική της Γλωσσικής Έκφρασης για τη Δευτεροβάθμια Εκαίδευση Σμαράγδα Παπαδοπούλου Κυρίαρχο θέμα του βιβλίου αυτού είναι η διδασκαλία της γλώσσας σε παιδιά της δημοτικής 20