ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 302 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ένα δικαιότερο και αποδοτικότερο σύστημα φορολόγησης των εταιρειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση: 5 νευραλγικοί τομείς δράσης {SWD(2015) 121 final} EL EL

2 Εισαγωγή Προτεραιότητα της Ευρώπης σήμερα αποτελεί η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και των επενδύσεων στο πλαίσιο μιας βαθύτερης και δικαιότερης ενιαίας αγοράς. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα πλαίσιο δίκαιης και αποτελεσματικής φορολόγησης των εταιρικών κερδών, για την ισότιμη κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και των επενδύσεων, τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της. Η φορολογία των εταιρειών αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα ενός δίκαιου και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος. Είναι σημαντική πηγή εσόδων για τα κράτη μέλη και καθοριστικός παράγοντας στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, παραδείγματος χάρη, για επενδύσεις και δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης. Οι ισχύοντες κανόνες για τη φορολόγηση των εταιρειών δεν είναι πλέον κατάλληλοι για το σύγχρονο πλαίσιο. Τα εταιρικά εισοδήματα φορολογούνται σε εθνικό επίπεδο, όμως το οικονομικό περιβάλλον έχει καταστεί περισσότερο παγκοσμιοποιημένο, κινητό και ψηφιακό. Τα επιχειρηματικά μοντέλα και οι εταιρικές δομές έχουν γίνει πιο περίπλοκα, πράγμα που διευκολύνει τη μεταφορά των κερδών. Το γεγονός αυτό καθιστά δυσχερέστερο τον καθορισμό της χώρας που θα φορολογήσει το εισόδημα μιας πολυεθνικής επιχείρησης. Ορισμένες εταιρείες εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να μεταφέρουν τεχνητά τα κέρδη τους στην περιοχή δικαιοδοσίας με τον χαμηλότερο φόρο και να ελαχιστοποιήσουν τη συνολική φορολογική εισφορά τους. Το γεγονός ότι ορισμένες κερδοφόρες πολυεθνικές φαίνεται να καταβάλλουν πολύ χαμηλούς φόρους σε σχέση με το εισόδημά τους, ενώ πολλοί πολίτες πλήττονται σημαντικά από τις προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής, έχει προκαλέσει δημόσια δυσαρέσκεια. Αυτή η φαινομενική έλλειψη αμεροληψίας απειλεί το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ των κυβερνήσεων και των πολιτών τους και μπορεί να έχει επιπτώσεις ακόμη και στη γενική φορολογική συμμόρφωση. Είναι έντονη η ανάγκη να αντιμετωπιστούν αυτές οι καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές των εταιρειών και να επανεξεταστούν οι κανόνες φορολόγησης των εταιρειών με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Ταυτόχρονα, άλλες εταιρείες εξακολουθούν να υπόκεινται σε διπλή φορολόγηση των εισοδημάτων τους από περισσότερα του ενός κράτη μέλη. Οι περίπλοκοι και αδιαφανείς φορολογικοί κανόνες είναι αναποτελεσματικοί. Εξαιτίας τους, οι μικρότερες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Οι κανόνες αυτοί δημιουργούν αβεβαιότητα τη στιγμή που οι επιχειρήσεις χρειάζονται νομική σαφήνεια για να επενδύσουν. Η αύξηση της ήδη υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη. Τα φορολογικά συστήματα που ευνοούν την προσφυγή στο δανεισμό σε βάρος της χρηματοδότησης με ίδια κεφάλαια αποθαρρύνουν τις εταιρείες από το να δημιουργήσουν ισχυρή επάρκεια ιδίων κεφαλαίων και να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές. Η τρέχουσα έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη φορολογία των εταιρειών δημιουργεί εμπόδια στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ενιαία 2

3 αγορά, καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν 28 διαφορετικές φορολογικές βάσεις όσον αφορά τη φορολόγηση των εταιρειών, γεγονός που δημιουργεί μεγάλο κόστος συμμόρφωσης και διοικητικό φόρτο επιζήμιο για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Παρέχει επίσης τη δυνατότητα στις εταιρείες να εκμεταλλεύονται τις ασυμφωνίες. Ο έντονος ανταγωνισμός για τις κινητές φορολογικές βάσεις δημιούργησε νέες ευκαιρίες επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, ενώ άλλες εταιρείες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διπλή φορολόγηση. Στις 18 Μαρτίου, η Επιτροπή πρότεινε δέσμη μέτρων για την επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας στη φορολογία των εταιρειών στην ΕΕ. Στην παρούσα ανακοίνωση καθορίζεται μια πιο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη φορολογία των εταιρειών. Στόχοι και προκλήσεις Ιστορικό πλαίσιο Τα ισχύοντα σήμερα συστήματα φορολογίας των εταιρειών δημιουργήθηκαν σε μεγάλο βαθμό στον απόηχο του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Εκείνη την εποχή, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις ήσαν ως επί το πλείστον βιομηχανικές επιχειρήσεις οι οποίες πωλούσαν συγκεκριμένα προϊόντα. Τα επιχειρηματικά μοντέλα ήσαν σε μεγάλο βαθμό αποκεντρωμένα, ενώ οι διαδικασίες παραγωγής σαφώς διαχωρισμένες μεταξύ μητρικών και θυγατρικών επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό κατέστησε σχετικά απλή την εφαρμογή της φορολόγησης στην πηγή, βάσει της οποίας τα κέρδη φορολογούνται εκεί όπου προκύπτουν. Για να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή των φορολογικών εσόδων μεταξύ των χωρών, και παράλληλα να αποφευχθεί η διπλή φορολογία, εφαρμόστηκαν οι τιμές μεταβίβασης σύμφωνα με την αρχή του πλήρους ανταγωνισμού (ΑΠΑ). Η ΑΠΑ διασφάλιζε ότι η τιμή των συναλλαγών στο εσωτερικό του ομίλου ήταν συγκρίσιμη με τις αγοραίες τιμές, παρέχοντας κατ αυτόν τον τρόπο ένα σαφές μέσο κατανομής κερδών εντός μιας πολυεθνικής επιχείρησης. Για την επίλυση των διασυνοριακών διαφορών σχετικά με την εταιρική φορολόγηση, προτιμήθηκε η σύναψη διμερών συνθηκών αντί μιας πολυμερούς προσέγγισης. Συνολικά, αυτό το διεθνές πλαίσιο για την εταιρική φορολόγηση λειτούργησε ικανοποιητικά σε μια εποχή με πιο περιορισμένη διασυνοριακή δραστηριότητα και με παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα. Οι ρωγμές στο σύστημα άρχισαν να εμφανίζονται μόνο με την εξέλιξη της οικονομίας και την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου. Στην ΕΕ, η συζήτηση γύρω από τη φορολογία των εταιρειών άρχισε ήδη από τη δεκαετία του 1960, καθώς η οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση οδήγησε στην αύξηση της διασυνοριακής δραστηριότητας. Ορισμένα προβλήματα που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς, όπως η διπλή φορολόγηση, διογκώθηκαν. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, άρχισε να δίνεται έμφαση στην πρόληψη τέτοιων φορολογικών εμποδίων, και για τον σκοπό αυτό θεσπίστηκε η οδηγία 3

4 για τις μητρικές και τις θυγατρικές επιχειρήσεις 1 καθώς και η οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα 2. Επί πολλά έτη, ο μη δεσμευτικός Κώδικας συμπεριφοράς για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων θεωρήθηκε αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του φορολογικού ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο εταιρικός φορολογικός σχεδιασμός έχει γίνει πιο πολύπλοκος και έχουν αυξηθεί οι ανταγωνιστικές δυνάμεις μεταξύ των κρατών μελών, τα εργαλεία για την εξασφάλιση θεμιτού φορολογικού ανταγωνισμού εντός της ΕΕ έχουν φθάσει στα όριά τους. Οικονομικό πλαίσιο Ο επιζήμιος φορολογικός ανταγωνισμός έχει καταστεί παγκόσμιο φαινόμενο 3. Οι διαφορές στη φορολόγηση των εταιρειών μεταξύ των χωρών είναι η κινητήρια δύναμη της μεταφοράς εταιρικών κερδών. Η ενιαία αγορά προσφέρει μοναδικά πλεονεκτήματα σε πολίτες και επιχειρήσεις. Έχει αυξήσει την ευημερία χάρη στη μείωση των τιμών και στην αύξηση των επιλογών. Έχει βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές, να αξιοποιήσουν νέες πηγές χρηματοδότησης και να κατανέμουν τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με τις οικονομικές τους ανάγκες. Ωστόσο, η συνύπαρξη 28 διαφορετικών φορολογικών συστημάτων σε μια ολοκληρωμένη αγορά έχει επίσης ως αποτέλεσμα τον έντονο φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη έχουν σταδιακά μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές των εταιρειών, για να προστατεύσουν τις φορολογικές βάσεις τους και να προσελκύσουν άμεσες ξένες επενδύσεις. Το διάγραμμα 1 δείχνει ότι η γενική μείωση των εκ του νόμου προβλεπόμενων φορολογικών συντελεστών είναι ιδιαίτερα έντονη στη ζώνη του ευρώ και σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ οι αρχές της ελεύθερης κυκλοφορίας στην ενιαία αγορά επιτρέπουν ακόμη μεγαλύτερη κινητικότητα φορολογικών βάσεων και κερδών Οδηγία 90/435/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 1990 σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών, η οποία καταργήθηκε με την οδηγία 2011/96/ΕΕ του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2011 Οδηγία 2003/49/ΕΚ του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 2003, για την καθιέρωση κοινού συστήματος φορολόγησης των τόκων και των δικαιωμάτων που καταβάλλονται μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων διαφορετικών κρατών μελών. Η παγκόσμια διάσταση, η οποία τονίστηκε από εκτεταμένες εργασίες του ΟΟΣΑ/G20, τεκμηριώνεται λεπτομερώς στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 4

5 Διάγραμμα 1: Θεσμοθετημένοι συντελεστές φορολογίας εταιρειών ΕΕ28 ΕΖ-18 ΟΟΣΑ-7 ΒΡΙΚ Όπως αναφέρεται στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2015, η διεύρυνση των φορολογικών βάσεων, η απλούστευση και η ενισχυμένη διαφάνεια μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της αποδοτικότητας του φορολογικού συστήματος και στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, καθώς και στην καταπολέμηση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού 4. Αν και οι περισσότερες κυβερνήσεις έχουν διευρύνει τη φορολογική βάση ώστε να αντισταθμίσουν τουλάχιστον εν μέρει τους χαμηλότερους συντελεστές, ορισμένες εξ αυτών παρέχουν στοχευμένα καθεστώτα ή αποφάσεις που προβλέπουν σημαντικά χαμηλότερους συντελεστές για ορισμένους τύπους εισοδημάτων ή επιχειρήσεων. Επίσης, η πλειονότητα των συστημάτων φορολογίας εταιρικών εισοδημάτων ευνοούν την προσφυγή στον δανεισμό σε βάρος των ιδίων κεφαλαίων, επιτρέποντας την έκπτωση των τόκων από τον φόρο ενώ δεν παρέχουν παρόμοια μεταχείριση στα ίδια κεφάλαια. Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε υπερβολική εξάρτηση των επιχειρήσεων από το χρέος, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τις επενδύσεις. Ακόμη και αν έχουν μειωθεί οι φορολογικοί συντελεστές των εταιρειών, η φορολόγηση των επιχειρήσεων εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για κάθε κράτος μέλος. Το 2012, ποσοστό 6,5% των φορολογικών εσόδων που εισπράχθηκαν προήλθε από εταιρείες στην ΕΕ των 27 (2,6 % του ΑΕΠ). 4 COM(2014) 902 final της , σ

6 Διάγραμμα 2: Ποσοστό ΦΕΕ των συνολικών φορολογικών εσόδων, ΕΕ Αύξηση ΑΕΠ σταθμισμένο Παρά τη σταθερότητα των εταιρικών εισοδημάτων, πολλοί παράγοντες υποδηλώνουν ότι τα έσοδα από την εταιρική φορολογία θα πρέπει να έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου. Πρώτον, οι πολιτικές για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης έχουν αντισταθμίσει εν μέρει τις επιπτώσεις των χαμηλότερων συντελεστών. Δεύτερον, η σύσταση εταιρειών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια γεγονός που οδήγησε στην αύξηση της συνολικής βάσης. Τέλος, τα σχετικά χαμηλά επιτόκια των τελευταίων ετών έχουν περιορίσει την έκπτωση των τόκων από τη βάση φορολογίας των εταιρειών, γεγονός που επίσης οδήγησε στη διεύρυνση της βάσης. Τα αποτελέσματα αυτά όχι μόνον εξηγούν τη σταθερότητα των φορολογικών εσόδων, αλλά θέτουν όντως το ερώτημα γιατί δεν έχει αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου το μερίδιο των εσόδων από την εταιρική φορολόγηση επί του συνόλου των εσόδων. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες καταβάλλουν πολύ λιγότερα από τον θεσμοθετημένο φορολογικό συντελεστή, ακόμη και αν καταφεύγουν σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό. Για να αντισταθμιστεί ο αντίκτυπος των χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών επί των εταιρειών και η εταιρική φοροαποφυγή, ορισμένες κυβερνήσεις αύξησαν τη φορολογική επιβάρυνση των λιγότερο κινητικών επιχειρήσεων και της εργασίας. Το μέτρο αυτό υπονομεύει την αποτελεσματικότητα και τον ευνοϊκό για την ανάπτυξη χαρακτήρα των φορολογικών τους συστημάτων. Η αυξημένη φορολογική επιβάρυνση της εργασίας δημιουργεί αντικίνητρα για εργασία και για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση των λιγότερο κινητικών επιχειρήσεων αυξάνει το κόστος κεφαλαίου και μειώνει την επενδυτική ικανότητά τους. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα ή την προθυμία να προβούν σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό έχουν επίσης ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των άλλων επιχειρήσεων. Από την άποψη αυτή, ιδιαίτερα επηρεάζονται οι ΜΜΕ. Πέραν των εσόδων, υπάρχει ανάγκη εξέτασης των μακροοικονομικών επιπτώσεων των διαφορών που υπάρχουν στα κράτη μέλη όσον αφορά τα συστήματα φορολόγησης των εταιρειών για μια νομισματική ένωση, καθώς και του τρόπου με τον οποίο η φορολογία θα πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο της βαθύτερης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης της Ένωσης και της ζώνης του ευρώ. Από πολιτική άποψη, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν μια διπλή πρόκληση όταν πρόκειται για την φορολόγηση των εταιρειών. Αφενός, ισχυρή είναι η απαίτηση των 6

7 πολιτών για δικαιότερη φορολόγηση. Αφετέρου, τα κράτη μέλη υφίστανται έντονες πιέσεις για να θεσπίσουν συστήματα φορολόγησης εταιρειών που να είναι ελκυστικά για τους πολυεθνικούς επενδυτές και ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο. Ως εκ τούτου, οι χώρες εξακολουθούν να διευρύνουν τα όρια του τι θεωρείται αποδεκτό στον τομέα του φορολογικού ανταγωνισμού, παρά τις απόπειρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ/G20 για την αντιμετώπιση επιζήμιων φορολογικών καθεστώτων. Αν και ο θεμιτός φορολογικός ανταγωνισμός θεωρείται συχνά μέσο για την προώθηση ευνοϊκών για τους επενδυτές φορολογικών καθεστώτων, και τα ίδια τα φορολογικά συστήματα πρέπει να εξασφαλίζουν από την πλευρά τους διατηρήσιμα έσοδα, με τρόπο δίκαιο και αποτελεσματικό. Η κατάχρηση του φορολογικού ανταγωνισμού με στόχο την εταιρική φοροαποφυγή εξασθενεί τη νομιμότητά του, κατακερματίζει την ενιαία αγορά και παρεμποδίζει τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση. Χρειάζεται, συνεπώς, μια νέα προσέγγιση για να εξασφαλιστεί ότι η φορολόγηση των εταιρειών μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη και να είναι δίκαιη και διαφανής. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά το πλαίσιο της εταιρικής φορολογίας στην ΕΕ. Συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου εταιρικής φορολογίας στην Ευρώπη και την αναθεώρηση του τρόπου αλληλεπίδρασης των εθνικών φορολογικών συστημάτων. Προσέγγιση της ΕΕ σε παγκόσμιο πλαίσιο Η αναθεώρηση του πλαισίου εταιρικής φορολογίας στην ΕΕ θα αποτελέσει επίσης τη βάση για συνεκτικότερη και ανταγωνιστικότερη προσέγγιση της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε διεθνές επίπεδο, ο ΟΟΣΑ επεξεργάζεται ένα σχέδιο σχετικά με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά κερδών (BEPS) σκοπός του οποίου είναι να κλείσουν τα νομοθετικά κενά («παραθυράκια») που διευκολύνουν την φοροαποφυγή και να εξευρεθούν λύσεις στα σημερινά φορολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκύπτουν από την ψηφιακή οικονομία. Η ΕΕ μπορεί να αξιοποιήσει τις διεθνείς αυτές μεταρρυθμίσεις και πρέπει να εξετάσει τον καλύτερο τρόπο ενσωμάτωσης των αποτελεσμάτων του σχεδίου BEPS σε επίπεδο ΕΕ 5. Ορισμένοι παράγοντες οι οποίοι είναι μοναδικοί στην ΕΕ πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ανάπτυξη αποτελεσματικών λύσεων. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται τα μοναδικά στοιχεία της ενιαίας αγοράς και της ζώνης ενιαίου νομίσματος. Οι Συνθήκες ορίζουν ότι πρέπει να γίνονται σεβαστές οι θεμελιώδεις ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας εγκατάστασης. Ως εκ τούτου, οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν στο πλαίσιο της ΕΕ και να αποκαταστήσουν τις ανακολουθίες σε επίπεδο ΕΕ. Από την άποψη αυτή, το πλεονέκτημα της ΕΕ είναι η δυνατότητα θέσπισης νομοθεσίας. Μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ θα ενισχύσει την ενιαία αγορά στο σύνολό της και θα την προστατεύσει από τη διάβρωση της φορολογικής βάσης. Οι λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την υλοποίηση των μέτρων του σχεδίου BEPS του ΟΟΣΑ, καθώς και οι πρόσθετες πρωτοβουλίες για την πάταξη της φοροαποφυγής θα πρέπει να επικεντρωθούν 5 Βλ. παράρτημα 4 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, όσον αφορά τη σύνδεση με το σχέδιο BEPS του ΟΟΣΑ. 7

8 σταθερά στην πρόληψη της μεταφοράς σε άλλη χώρα των κερδών που έχουν παραχθεί στην ΕΕ χωρίς να έχουν φορολογηθεί σε καμία χώρα της ΕΕ. Στόχοι Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση της εταιρικής φορολογίας στην ΕΕ για την επίτευξη του στόχου της δίκαιης και αποτελεσματικότερης φορολόγησης και της αποτελεσματικής αντιμετώπισης της εταιρικής φοροαποφυγής. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να επιδιώκει τους ακόλουθους στόχους: 1. Να επαναπροσδιορίσει τη σχέση μεταξύ φορολογίας και των τομέων οικονομικής δραστηριότητας. 2. Να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αξιολογούν σωστά την εταιρική δραστηριότητα στην περιοχή δικαιοδοσίας τους. 3. Να δημιουργήσει ένα ανταγωνιστικό και ευνοϊκό για την ανάπτυξη περιβάλλον εταιρικής φορολόγησης για την ΕΕ, που θα οδηγήσει σε έναν πιο ανθεκτικό επιχειρηματικό τομέα, σύμφωνα με τις συστάσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. 4. Να προστατεύσει την ενιαία αγορά και να διασφαλίσει σταθερή προσέγγιση της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής εταιρικής φορολογίας, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για την εφαρμογή του σχεδίου BEPS του ΟΟΣΑ, για την αντιμετώπιση μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας σε φορολογικά θέματα και για την αύξηση της φορολογικής διαφάνειας. 8

9 Οι πέντε νευραλγικοί τομείς δράσης Το παρόν σχέδιο δράσης περιλαμβάνει σειρά μέτρων για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Τα μέτρα επικεντρώνονται σε τομείς στους οποίους η δράση της ΕΕ θα ήταν ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης των προκλήσεων εταιρικής φορολογίας και συγκεκριμένων τύπων κατάχρησης. Περιλαμβάνουν την εξέταση μηχανισμών που θεωρείται, τόσο εντός της ΕΕ όσο και παγκοσμίως, ότι είναι πιθανό να διευκολύνουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό, όπως οι τιμές μεταβίβασης, τα ευνοϊκά προς τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας φορολογικά καθεστώτα και το χρέος 6. Συνολικά, τα μέτρα αυτά προσφέρουν ένα πιο συντονισμένο περιβάλλον εταιρικής φορολόγησης στην ΕΕ, με αποτέλεσμα δίκαιη φορολογία, σταθερότερα έσοδα και καλύτερο κλίμα για τις επιχειρήσεις. Θα συμβάλουν επίσης σε μια συνεκτικότερη προσέγγιση της ΕΕ έναντι τρίτων χωρών. 1. ΚΕΒΦΕ: ΜΙΑ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ Η κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών (ΚΕΒΦΕ), την οποία πρότεινε η Επιτροπή το 2011, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο για την επίτευξη του στόχου για δικαιότερη και αποδοτικότερη φορολόγηση. Η ΚΕΒΦΕ αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά το επιχειρηματικό περιβάλλον στην ΕΕ. Πρόκειται για μία από τις πρωτοβουλίες του προγράμματος REFIT της Επιτροπής που αποσκοπεί στη μείωση του διοικητικού φόρτου και στην απλούστευση της ενιαίας αγοράς για τις επιχειρήσεις. Η ΚΕΒΦΕ αναμένεται να μειώσει την πολυπλοκότητα και το κόστος συμμόρφωσης των διασυνοριακών επιχειρήσεων, οι οποίες θα πρέπει να τηρούν ένα μόνο σύνολο κανόνων για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους, αντί να αντιμετωπίζουν 28 διαφορετικά συστήματα. Επιπλέον, η ενοποίηση παρέχει στους ομίλους το σημαντικό πλεονέκτημα να μπορούν να αντισταθμίζουν τη ζημία σε ένα κράτος μέλος με τα κέρδη σε ένα άλλο. Παράλληλα, η ΚΕΒΦΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της μεταφοράς των κερδών και των εταιρικών φορολογικών καταχρήσεων στην ΕΕ. Η κοινή βάση θα εξαλείψει τις ασυμφωνίες μεταξύ των εθνικών συστημάτων, τα οποία συχνά εκμεταλλεύονται οι εταιρείες επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, και θα καταργήσει τη δυνατότητα χρήσης προτιμησιακών καθεστώτων για τη μεταφορά κερδών. Η δυνατότητα παραποίησης των τιμών μεταβίβασης θα εξαλειφθεί, εφόσον δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι ενδοομιλικές συναλλαγές και τα κέρδη του ομίλου θα κατανέμονται με βάση μαθηματικό τύπο. Η ΚΕΒΦΕ θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει χρήσιμο μέσο για την αντιμετώπιση της ευνοϊκής μεταχείρισης του χρέους. Επιπλέον, η κοινή βάση θα εισαγάγει πλήρη διαφάνεια όσον αφορά τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή κάθε περιοχής δικαιοδοσίας, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το πεδίο για την άσκηση επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού. Επιπλέον, η ΚΕΒΦΕ θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν κοινή προσέγγιση έναντι τρίτων χωρών και να προστατεύσουν την ενιαία αγορά από τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα έχουν ενιαία αντίδραση σε 6 Βλ. παράρτημα 4 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, όσον αφορά τη σύνδεση των δράσεων με το σχέδιο BEPS του ΟΟΣΑ. 9

10 ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες, για την πρόληψη της μεταφοράς κερδών προς τις μη συνεργάσιμες σε φορολογικά θέματα περιοχές δικαιοδοσίας. Δεδομένων των δυνάμει πλεονεκτημάτων της ΚΕΒΦΕ, και λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις των κρατών μελών, των επιχειρήσεων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, η Επιτροπή αποφάσισε να δρομολογήσει εκ νέου την ΚΕΒΦΕ. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η ΚΕΒΦΕ για να αντιμετωπίζει τις τρέχουσες προκλήσεις στην εταιρική φορολογία. Οι βασικές αλλαγές είναι οι εξής: 1.1. Να καταστεί η ΚΕΒΦΕ υποχρεωτική Η υφιστάμενη πρόταση αφορά μια προαιρετική ΚΕΒΦΕ. Αυτό θα περιόριζε την αποτελεσματικότητά της ως εργαλείου για την πρόληψη της μεταφοράς κερδών, δεδομένου ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις που ελαχιστοποιούν τα φορολογητέα κέρδη τους μέσω του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού θα ήταν απίθανο να επιλέξουν να υπαχθούν στην ΚΕΒΦΕ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα εκπονήσει πρόταση για να καταστεί η ΚΕΒΦΕ υποχρεωτική, τουλάχιστον για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις Ανάπτυξη σταδιακής προσέγγισης για την εφαρμογή της ΚΕΒΦΕ Η ΚΕΒΦΕ αποτελεί εξαιρετικά φιλόδοξη πρωτοβουλία. Οι συζητήσεις στο πλαίσιο του Συμβουλίου κατέδειξαν ότι δεν θα εγκριθεί στο σύνολό της. Οι δύσκολες συζητήσεις επί των πλέον πολύπλοκων πτυχών καθυστερούν την πρόοδο που μπορεί να υπάρχει όσον αφορά τα άλλα σημαντικά στοιχεία της πρότασης. Επομένως η Επιτροπή τάσσεται υπέρ μιας σταδιακής προσέγγισης προς την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τις διάφορες πτυχές της ΚΕΒΦΕ. Η ενοποίηση υπήρξε η πιο δύσκολη πτυχή στις διαπραγματεύσεις των κρατών μελών σχετικά με την ΚΕΒΦΕ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει την αναβολή των εργασιών για την ενοποίηση έως ότου συμφωνηθεί και εφαρμοστεί η κοινή βάση. Πρωταρχικός στόχος θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της κοινής φορολογικής βάσης. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει τα στοιχεία της προτεινόμενης βάσης, ώστε να αντανακλούν τις μέχρι σήμερα συζητήσεις των κρατών μελών και να εξασφαλίζουν τη συμβολή της στο θεματολόγιο για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην ΕΕ. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα εξετάσει κατά πόσον θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω στην παρούσα πρόταση η προνομιακή μεταχείριση των δαπανών για την έρευνα και την ανάπτυξη, και να αντιμετωπιστεί η ευνοϊκή μεταχείριση των εταιρικών κεφαλαιακών απαιτήσεων προκειμένου να ενισχυθεί η ένωση κεφαλαιαγορών. Η Επιτροπή θα υποβάλει νέα νομοθετική πρόταση του χρόνου, με ανάλογη προσαρμογή της βάσης, καθιερώνοντας το υποχρεωτικό στοιχείο και προβλέποντας μια σταδιακή προσέγγιση προς την ΚΕΒΦΕ. Η πρόταση θα περιλαμβάνει αρχικά ελαφρύνσεις για διασυνοριακή ζημία, έως την καθιέρωση της ενοποίησης σε μεταγενέστερο στάδιο. 10

11 2. ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΚΕΡΔΗ Οι εταιρείες που επωφελούνται από την ενιαία αγορά και παράγουν κέρδη θα πρέπει να καταβάλλουν φόρο επί των κερδών αυτών εντός της ΕΕ, στον τόπο δραστηριότητας. Ωστόσο, ορισμένες εταιρείες εκμεταλλεύονται τις διαφορές των εθνικών φορολογικών διατάξεων για τη μεταφορά κερδών. Μεταφέρουν τα κέρδη από τον τόπο όπου προκύπτουν σε κράτη μέλη που παρέχουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και προτιμησιακά καθεστώτα, καθώς και σε τρίτες χώρες, χωρίς να υπάρχει καμία σύνδεση με τον τόπο όπου παράγεται η αξία. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία για τη φορολογία των εταιρειών 7, μπορεί να παρεμποδιστεί η φορολόγηση εταιρικών εισοδημάτων από ένα κράτος μέλος όταν τα εν λόγω εισοδήματα μεταφέρονται σε άλλο κράτος μέλος. Ως εκ τούτου, αποδεικνύεται ότι ορισμένες πολυεθνικές επιχειρήσεις υπόκεινται σε εξαιρετικά χαμηλή πραγματική φορολόγηση (ή δεν καταβάλλουν κανένα φόρο) στον τόπο της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας, ακόμη και αν παράγουν στον τόπο αυτό σημαντικά κέρδη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη διατυπώνουν όλο και πιο έντονα το αίτημα να αντιμετωπιστεί το εν λόγω ζήτημα και να διασφαλιστεί ότι τα κέρδη που παράγονται στην ΕΕ φορολογούνται στον τόπο όπου λαμβάνει χώρα η πραγματική επιχειρηματική δραστηριότητα. Το γεγονός αυτό απηχεί τις τρέχουσες συζητήσεις σε διεθνές επίπεδο στο πλαίσιο του σχεδίου BEPS του ΟΟΣΑ Φορολογία πιο κοντά στον τόπο όπου πραγματοποιούνται τα κέρδη και διασφάλιση της πραγματικής φορολόγησης των κερδών Η πλήρης εφαρμογή της ΚΕΒΦΕ θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ της φορολογίας και του τόπου στον οποίο πραγματοποιούνται κέρδη. Ενώ ετοιμάζεται η νέα πρόταση, θα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες στο πλαίσιο της πρότασης, η οποία επί του παρόντος εξετάζεται από το Συμβούλιο, σχετικά με ορισμένες διεθνείς πτυχές της κοινής βάσης που συνδέονται με το σχέδιο BEPS. Παραδείγματος χάρη, η κοινή βάση θα περιλαμβάνει την προσαρμογή του ορισμού της «μόνιμης εγκατάστασης» έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μην μπορούν με τεχνητό τρόπο να αποφεύγουν να έχουν φορολογητέα παρουσία στα κράτη μέλη στα οποία ασκούν οικονομική δραστηριότητα 8, καθώς και τη βελτίωση της νομοθεσίας περί ελεγμένων αλλοδαπών εταιρειών 9, η οποία εξασφαλίζει την ουσιαστική φορολόγηση των κερδών που μεταφέρονται σε χώρες με χαμηλό ή μηδενικό φόρο. Για τα στοιχεία αυτά αναμένεται να επιτευχθεί συναίνεση στο πλαίσιο του Συμβουλίου εντός 12 μηνών, και θα πρέπει να καταστούν νομικά δεσμευτικά πριν από την επίτευξη συμφωνίας για την αναθεωρημένη ΚΕΒΦΕ. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει μια συνεκτική προσέγγιση της ΕΕ στην εφαρμογή των νέων διεθνών προτύπων που απορρέουν από το σχέδιο BEPS του ΟΟΣΑ, η οποία θα εξασφαλίσει συνέπεια για τις επιχειρήσεις και την αποφυγή αποσπασματικής προσέγγισης στην ενιαία αγορά. 7 8 Οδηγία για τις μητρικές και τις θυγατρικές επιχειρήσεις και οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα Σε διεθνές επίπεδο πραγματοποιούνται αλλαγές στον ορισμό της μόνιμης εγκατάστασης (ΜΕ), ώστε να αποτρέπεται η τεχνητή αποφυγή του καθεστώτος ΜΕ σε σχέση με το σχέδιο BEPS, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης μεσιτικών διακανονισμών και εξαιρέσεων για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. 9 Σε διεθνές επίπεδο, καταβάλλονται προσπάθειες για την εξέταση της BEPS με τη χρήση νομοθεσίας για τις ελεγμένες αλλοδαπές εταιρείες (ΕΑΕ). Πολλές χώρες έχουν ήδη θεσπίσει κανόνες για τις ΕΑΕ, αλλά οι εν λόγω κανόνες δεν αντιμετωπίζουν πάντα την BEPS με σφαιρικό τρόπο. 11

12 Επιπλέον, ορισμένα άλλα μέτρα μπορούν επίσης να επιδιωχθούν προκειμένου να αποκατασταθεί ο σύνδεσμος μεταξύ της φορολόγησης και της οικονομικής δραστηριότητας, ώστε να εξασφαλιστεί δικαιότερη φορολόγηση στην ΕΕ. Η Επιτροπή θα εξετάσει τον τρόπο διασφάλισης της αποτελεσματικής φορολόγησης των κερδών, λαμβανομένης παράλληλα υπόψη της ανάγκης για ένα ανταγωνιστικό και ευνοϊκό για την ανάπτυξη εταιρικό φορολογικό περιβάλλον. Η Επιτροπή θα διερευνήσει συγκεκριμένα μέτρα που θα εξασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων αυτών, αρχής γενομένης, για παράδειγμα, από τον Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των εταιρειών. Η Επιτροπή συνιστά να τροποποιηθούν τα κριτήρια του Κώδικα ώστε η Ομάδα να δώσει προτεραιότητα στην εξασφάλιση πραγματικής φορολόγησης. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης με ποιο τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί ότι η ενωσιακή νομοθεσία για τη φορολογία των εταιρειών που αποσκοπεί στην αποφυγή της διπλής φορολόγησης δεν θα οδηγήσει εκ παραδρομής σε διπλή μη φορολόγηση. Η τρέχουσα αναδιατύπωση της οδηγίας για τους τόκους και τα δικαιώματα είναι μια πρώτη ευκαιρία για ενέργειες στο πλαίσιο του Συμβουλίου. Θα πρέπει να τροποποιηθεί η νομοθεσία, έτσι ώστε τα κράτη μέλη να μην υποχρεούνται να παρέχουν προνομιακή μεταχείριση σε πληρωμές τόκων και δικαιωμάτων, εφόσον δεν υπάρχει πραγματική φορολόγηση σε άλλη χώρα της ΕΕ. Με βάση το αποτέλεσμα των εν λόγω διαπραγματεύσεων, και σε δεύτερο στάδιο, η Επιτροπή θα μπορούσε να ευθυγραμμίσει την οδηγία για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες με την αναδιατυπωμένη οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα. Το τελικό αποτέλεσμα αυτών των μέτρων θα πρέπει να είναι η διασφάλιση των δικαιωμάτων των κρατών μελών στα φορολογικά έσοδα που προκύπτουν στην ενιαία αγορά και η μείωση της ικανότητας ορισμένων επιχειρήσεων να φοροδιαφεύγουν Βελτίωση του πλαισίου τιμών μεταβίβασης στην ΕΕ Οι κανόνες για τις τιμές μεταβίβασης έχουν στόχο να διασφαλίσουν ότι η τιμή των συναλλαγών στο εσωτερικό του ομίλου είναι συγκρίσιμη με τις αγοραίες τιμές και ότι τα κέρδη κατανέμονται με δίκαιο τρόπο μεταξύ περιοχών δικαιοδοσίας στις οποίες δραστηριοποιείται μια πολυεθνική επιχείρηση. Ωστόσο, είναι σαφές ότι το ισχύον σύστημα τιμών μεταβίβασης δεν είναι πλέον αποτελεσματικό στη σύγχρονη οικονομία. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι φορολογικές διοικήσεις θεωρούν ότι το ισχύον σύστημα είναι πολύπλοκο. Επιπλέον, το σύστημα μπορεί να παραποιηθεί από τις επιχειρήσεις για να μεταφέρουν τα κέρδη τους σε περιοχές δικαιοδοσίας με χαμηλό ή μηδενικό φόρο. Στο πλαίσιο του σχεδίου BEPS του ΟΟΣΑ, διατυπώθηκαν κατευθυντήριες γραμμές με στόχο να εξασφαλιστεί ότι το αποτέλεσμα της εφαρμογής των κανόνων σε θέματα τιμών μεταβίβασης αντικατοπτρίζει τη δημιουργία αξίας. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα είναι, ωστόσο, αρκετά γενικές ώστε να αντανακλούν τις ανάγκες περισσότερων μελών του ΟΟΣΑ/G20. Συνεπώς, η Επιτροπή θα αρχίσει εργασίες με τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις για την αξιοποίηση των εν λόγω κανόνων και την ανάπτυξη συντονισμένης και πιο συγκεκριμένης εφαρμογής τους στο εσωτερικό της ΕΕ, η οποία θα αντικατοπτρίζει την οικονομική πραγματικότητα της ενιαίας αγοράς. Για παράδειγμα, οι πρόσφατες προτάσεις του ΟΟΣΑ και της ΕΕ με στόχο την αύξηση της διαφάνειας θα παρέχουν νέα στοιχεία που μπορούν να δώσουν στις φορολογικές διοικήσεις τη δυνατότητα να εντοπίζουν ενδοομιλικές συναλλαγές που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση. Η Επιτροπή 12

13 θα μπορούσε να παρέχει καθοδήγηση και να προτείνει ειδικά εργαλεία για την καλύτερη χρησιμοποίηση των πληροφοριών αυτών από τις φορολογικές διοικήσεις Σύνδεση προτιμησιακών καθεστώτων με τον τόπο όπου παράγεται αξία Ορισμένα προτιμησιακά φορολογικά καθεστώτα θεωρείται ότι διευκολύνουν τη φοροαποφυγή αντί να ενθαρρύνουν στην πράξη την οικονομική δραστηριότητα για την οποία παρέχεται το φορολογικό πλεονέκτημα. Παραδείγματος χάρη, μια εταιρεία μπορεί να εγκαταστήσει την πνευματική ιδιοκτησία σε χώρα διαφορετική από εκείνη όπου ασκεί τις δραστηριότητες Ε&Α και με τον τρόπο αυτό να ωφελείται από την προτιμησιακή φορολογική μεταχείριση, ιδίως για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Το 2014, η Ομάδα του Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των εταιρειών συμφώνησε ότι, για την αντιμετώπιση του προβλήματος, τα προτιμησιακά καθεστώτα, όπως για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, θα πρέπει να βασίζονται στην «τροποποιημένη προσέγγιση βάσει αιτιώδους συνδέσμου 10». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει άμεσος σύνδεσμος μεταξύ των φορολογικών πλεονεκτημάτων και των σχετικών δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής καθεστώτων για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σύμφωνα με τη νέα προσέγγιση, ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν θα είναι επιζήμια, και θα παρακολουθεί προσεκτικά την εν λόγω εφαρμογή. Εάν εντός 12 μηνών η Επιτροπή κρίνει ότι τα κράτη μέλη δεν εφαρμόζουν με συνέπεια τη νέα αυτή προσέγγιση, θα εκπονήσει δεσμευτικά νομοθετικά μέτρα για να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή της. 3. ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κάθε αναθεώρηση του πλαισίου εταιρικής φορολογίας στην ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις και δίνει ώθηση για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ενιαία αγορά. Όπως περιγράφεται ανωτέρω, ο άκρατος φορολογικός ανταγωνισμός, που διευκολύνει τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό ορισμένων επιχειρήσεων, δημιουργεί στρεβλώσεις του ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, παρεμποδίζει την ευνοϊκή για την ανάπτυξη φορολογία και κατακερματίζει την ενιαία αγορά. Για τη δημιουργία ευνοϊκότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην ΕΕ, πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της φορολογικής πολιτικής, και να ληφθούν μέτρα για τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης, του κόστους συμμόρφωσης και των φορολογικών εμποδίων στην ενιαία αγορά. Ορισμένα από τα μέτρα που προβλέπονται στο παρόν σχέδιο δράσης συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού. Η αναθεώρηση των τιμών μεταβίβασης ή των κανόνων μόνιμης εγκατάστασης ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στη σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα μπορεί, για παράδειγμα, να αποφέρει έμπρακτα οφέλη για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο στην ΕΕ

14 Η ΚΕΒΦΕ, όπως προτείνεται από την Επιτροπή, θα αποτελούσε σημαντικό βήμα προς ένα καλύτερο φορολογικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Εάν, ωστόσο, η ενοποίηση καθυστερήσει κατά το πρώτο στάδιο της νέας προσέγγισης όσον αφορά την ΚΕΒΦΕ, άλλες πρωτοβουλίες θα πρέπει να βελτιώσουν το φορολογικό περιβάλλον της ΕΕ για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προτίθεται να δρομολογήσει δύο σημαντικές νέες πρωτοβουλίες Αντιστάθμιση ζημιών σε διασυνοριακό επίπεδο Η Επιτροπή θα προτείνει, έως την πλήρη ενοποίηση της ΚΕΒΦΕ, να μπορούν οι οντότητες του ομίλου να αντισταθμίζουν κέρδη και ζημίες που πραγματοποιούν σε διαφορετικά κράτη μέλη. Με τον τρόπο αυτό θα αρθεί ένα σημαντικό φορολογικό εμπόδιο στην ενιαία αγορά για τις επιχειρήσεις, δεδομένου ότι θα έχουν προσωρινή διασυνοριακή φορολογική ελάφρυνση λόγω ζημιών, ούτως ώστε να πληρώνουν φόρο επί των καθαρών κερδών τους στην ΕΕ. Για να εξασφαλιστεί ότι ένα κράτος μέλος δεν φέρει το βάρος ζημιών που έχουν προκύψει σε άλλο κράτος μέλος, θα υπάρχει μηχανισμός για την ανάκτηση των χαμένων εσόδων μόλις η οντότητα του ομίλου πραγματοποιήσει νέα κέρδη. Η Επιτροπή σχεδιάζει να συμπεριλάβει την πρωτοβουλία αυτή ως ένα από τα στάδια στην αναθεωρημένη της πρόταση για την ΚΕΒΦΕ Βελτίωση μηχανισμών επίλυσης διαφορών διπλής φορολόγησης Διπλή φορολόγηση υπάρχει όταν περισσότερα του ενός κράτη μέλη φορολογούν τα ίδια εισοδήματα. Αυτό μπορεί να αποτελέσει σοβαρό φορολογικό εμπόδιο για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται άσκοπες δαπάνες και διοικητικές επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις. Η διπλή φορολόγηση στην ενιαία αγορά έχει αρνητικές συνέπειες στις διασυνοριακές επενδύσεις και οδηγεί σε οικονομικές στρεβλώσεις και αναποτελεσματικότητα. Η κοινή βάση της πρότασης για την ΚΕΒΦΕ θα εξαλείψει τον κίνδυνο διπλής φορολόγησης στην ΕΕ. Ωστόσο, έως ότου εγκριθεί, χρειάζονται άλλες λύσεις. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν συνάψει διμερείς φορολογικές συμφωνίες μεταξύ τους για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης, και, όταν προκύπτουν διαφορές, υπάρχουν διαδικασίες επίλυσής τους. Οι διαδικασίες αυτές είναι ωστόσο χρονοβόρες, δαπανηρές και δεν καταλήγουν πάντοτε σε συμφωνία 11. Η πολυμερής σύμβαση διαιτησίας μεταξύ των κρατών μελών για την επίλυση διαφορών μεταξύ των κρατών μελών προβλέπει κάποιες απαλλαγές. Το πεδίο εφαρμογής της σύμβασης διαιτησίας περιορίζεται στις διαφορές των τιμών μεταβίβασης και δεν υπάρχει τρόπος άσκησης προσφυγής κατά της ερμηνείας των κανόνων. 11 Για παράδειγμα, βλ. απαντήσεις στη δημόσια διαβούλευση για τις συμβάσεις κατά της διπλής φορολόγησης και την εσωτερική αγορά, 14

15 Για να δημιουργηθεί μεγαλύτερη βεβαιότητα για τις επιχειρήσεις, η Επιτροπή θα προτείνει τη βελτίωση των υφιστάμενων μηχανισμών επίλυσης διαφορών διπλής φορολόγησης στην ΕΕ μέχρι το καλοκαίρι του Στόχος είναι να υιοθετηθεί συντονισμένη προσέγγιση της ΕΕ στη διαδικασία επίλυσης διαφορών, με σαφέστερους κανόνες και αυστηρότερα χρονοδιαγράμματα, βάσει των ήδη υφιστάμενων συστημάτων. Το έργο αυτό θα επανεξετάσει αν το πεδίο εφαρμογής της σύμβασης διαιτησίας θα πρέπει να επεκταθεί στο εσωτερικό της Ένωσης και κατά πόσον η μετατροπή της σε πράξη της ΕΕ θα την καταστήσει πιο αποτελεσματική για τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς. 4. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ Η διαφάνεια είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση δικαιότερης φορολόγησης, τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς. Είναι σημαντική για την καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών και για να εξασφαλιστεί ότι η φορολογία ανταποκρίνεται στον τομέα της οικονομικής δραστηριότητας. Η Επιτροπή δίδει προτεραιότητα στη βελτίωση της φορολογικής διαφάνειας στην ενιαία αγορά και έχει ήδη προωθήσει ορισμένες σημαντικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, η πρόταση για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις διασυνοριακές φορολογικές συμφωνίες, που υποβλήθηκε τον Μάρτιο του 2015, θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια και συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών και καλύτερη προστασία των φορολογικών βάσεων από τις κυβερνήσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν χωρίς καθυστέρηση την ανωτέρω πρόταση, έτσι ώστε να μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2016, όπως προβλέπεται. Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή έχει προσδιορίσει άλλα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η διαφάνεια, τόσο στην ΕΕ όσο και σε σχέση με τρίτες χώρες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν κοινή προσέγγιση των μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας, καθώς και τη συνέχιση των εργασιών εκτίμησης επιπτώσεων σχετικά με άλλες επιλογές. Επιπλέον, η Επιτροπή συνεργάζεται με άλλους διεθνείς εταίρους για την προώθηση της διαφάνειας, μεταξύ άλλων μέσω της πρωτοβουλίας για τη διαφάνεια των εξορυκτικών βιομηχανιών (ΠΔΕΒ). Τονίζει επίσης τη σημασία της εφαρμογής του σχεδίου δράσης BEPS. Οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να ενισχύσουν την ανάπτυξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τη φορολόγηση πολυεθνικών εταιρειών, και στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεδομένου ότι είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή σε παγκόσμιο επίπεδο Εξασφάλιση πιο κοινής προσέγγισης όσον αφορά τις μη συνεργάσιμες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας τρίτων χωρών Το 2012, η Επιτροπή εξέδωσε συστάσεις 12 σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και την ενθάρρυνση τρίτων χωρών να εφαρμόζουν ελάχιστα πρότυπα χρηστής διακυβέρνησης σε φορολογικά 12 C(2012)8806 και C(2012)

16 θέματα, και δεσμεύτηκε να υποβάλει έκθεση για την εφαρμογή τους εντός τριών ετών. Στόχος των συστάσεων ήταν να δημιουργηθεί μια κοινή προσέγγιση για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ισχυρή στάση της ΕΕ έναντι αυτών. Η εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων παρακολουθείται μέσω της πλατφόρμας για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα, η οποία δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτό. Σε αυτή τη βάση, προσδιορίστηκαν περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και την ενίσχυση της προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά τις μη συνεργάσιμες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας. Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή προέβη άμεσα στη δημοσίευση ενός πανευρωπαϊκού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας τρίτων χωρών, που έχουν καταχωριστεί σε μαύρες λίστες των κρατών μελών οι οποίες συζητήθηκαν στην πλατφόρμα για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα, τον Δεκέμβριο του Οι εν λόγω περιοχές δικαιοδοσίας που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κατάλογο προσδιορίστηκαν από τουλάχιστον 10 κράτη μέλη. Ο κατάλογος, ο οποίος δημοσιεύεται στον ιστότοπο της Επιτροπής 13, παρέχει στα κράτη μέλη ένα διαφανές εργαλείο για τη σύγκριση των εθνικών καταλόγων τους και την προσαρμογή των αντίστοιχων προσεγγίσεών τους όσον αφορά τις μη συνεργάσιμες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας, όπου χρειάζεται. Στο μέλλον, η Επιτροπή θα τροποποιεί τον εν λόγω κατάλογο σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να αποτυπώνονται σε αυτόν οι αλλαγές στους εθνικούς καταλόγους των κρατών μελών. Η εξέταση των τρίτων χωρών για εκτίμηση της συμμόρφωσης με τα πρότυπα χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα θα πρέπει να γίνεται με βάση τον εν λόγω κατάλογο. Η Ομάδα του Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των εταιρειών θα ήταν το πλέον κατάλληλο φόρουμ για το σκοπό αυτό, με βάση την προηγούμενη εμπειρία της σε αυτόν τον τομέα 14. Η εξέταση θα πρέπει να αρχίσει με τις χώρες που εμφανίζονται συχνότερα στους καταλόγους των μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας των κρατών μελών, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα του παρόντος σχεδίου δράσης, με στόχο τη συνδρομή των εν λόγω περιοχών δικαιοδοσίας στη βελτίωση των προτύπων χρηστής διακυβέρνησης. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει το έργο των κρατών μελών στον τομέα, το οποίο θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών. Ως δεύτερο βήμα, η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να συντονίσει πιθανά αντίμετρα έναντι μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας για την αντιμετώπιση περιπτώσεων έλλειψης συμμόρφωσης με την αρχή της χρηστής διακυβέρνησης σε φορολογικά θέματα Συνέχιση των εργασιών για τη φορολογική διαφάνεια των εταιρειών, όπως π.χ. επιλογές κοινοποίησης στοιχείων ανά χώρα Όπως αναγγέλθηκε στη δέσμη μέτρων για τη φορολογική διαφάνεια, του Μαρτίου 2015, η Επιτροπή αξιολογεί εάν θα πρέπει να καθιερωθούν πρόσθετες υποχρεώσεις κοινοποίησης ορισμένων εταιρικών φορολογικών στοιχείων. Παράλληλα με το παρόν Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσε με επιτυχία τον διάλογο σε θέματα φορολογίας εταιρειών με την Ελβετία, η οποία δρομολόγησε την άρση πέντε ελβετικών φορολογικών καθεστώτων που θεωρήθηκαν επιζήμια. Παρόμοιος διάλογος βρίσκεται επί του παρόντος σε εξέλιξη με το Λιχτενστάιν και τον Μαυρίκιο. 16

17 σχέδιο δράσης, η Επιτροπή δρομολογεί δημόσια διαβούλευση 15 σχετικά με διάφορες πιθανές επιλογές, η οποία θα ληφθεί υπόψη στην εκτίμηση των επιπτώσεων που αναμένεται να ολοκληρωθεί το αργότερο το πρώτο τρίμηνο του ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΕ Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει τη διοικητική συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών των κρατών μελών και καθορίζει σειρά μέσων που θα τις βοηθήσουν να συνεργαστούν για την είσπραξη των οφειλόμενων φορολογικών εσόδων. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η αποτελεσματική χρήση αυτών των μέσων δεν είναι σήμερα η βέλτιστη δυνατή και ότι τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την καλύτερη εκμετάλλευσή τους. Υπάρχουν επίσης διάφορες ομάδες που εξετάζουν φορολογικά θέματα σε επίπεδο ΕΕ. Πρόκειται για σημαντικά εργαλεία για την εξασφάλιση της συνεργασίας, του συντονισμού και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και για τη διαβούλευση με διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς επί βασικών θεμάτων. Δύο ομάδες συγκεκριμένα, η Ομάδα του Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία εταιρειών και η πλατφόρμα για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη φορολογική πολιτική της ΕΕ. Ωστόσο, πρέπει να αναθεωρηθούν προκειμένου να διασφαλιστεί η θετική και αποτελεσματική συμβολή τους στο μέλλον Βελτίωση του συντονισμού των κρατών μελών επί φορολογικών ελέγχων Η οδηγία για τη διοικητική συνεργασία προβλέπει συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τους φορολογικούς ελέγχους, και ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των φορολογικών αρχών. Ωστόσο, τα μέσα αυτά δεν έχουν ακόμη πλήρως αξιοποιηθεί, ενώ οι αποκλίνουσες εθνικές προσεγγίσεις στον έλεγχο εταιρειών έρχονται σε αντίθεση με τις εξαιρετικά οργανωμένες τεχνικές φορολογικού σχεδιασμού ορισμένων επιχειρήσεων. Συνεπώς, η Επιτροπή θα ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα αυτό. Θα ξεκινήσει συζήτηση με τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της πλατφόρμας για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα, για να καθορίσει τον τρόπο πρακτικής εφαρμογής μιας περισσότερο στρατηγικής προσέγγισης για τον έλεγχο των διασυνοριακών επιχειρήσεων Μεταρρύθμιση του Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία επιχειρήσεων και της Πλατφόρμας για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα Η Ομάδα του Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών για την αντιμετώπιση του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού στην ΕΕ, με μη δεσμευτικό τρόπο, με βάση την άσκηση πίεσης από ομοτίμους. Ορισμένα κράτη μέλη και ενδιαφερόμενα μέρη υποστήριξαν την ιδέα επέκτασης της εντολής της Ομάδας του Κώδικα και αλλαγής των μεθόδων εργασίας της, ώστε να μπορεί να αντιδρά αποτελεσματικότερα σε περιπτώσεις ζημιογόνου φορολογικού ανταγωνισμού. Η Ομάδα θα πρέπει επίσης να παρέχει κατευθύνσεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής μη νομοθετικών μέτρων της ΕΕ για την πάταξη της εταιρικής φοροαποφυγής. Η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για την εισαγωγή των εν λόγω μεταρρυθμίσεων στον Κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων, σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη

18 Η πλατφόρμα για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα αποτελεί φόρουμ στο οποίο τα κράτη μέλη, οι επιχειρήσεις και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις μπορούν να προβαίνουν σε διαβουλεύσεις για θέματα φορολογικής πολιτικής και να επανεξετάζουν την επιτευχθείσα πρόοδο για ένα ευρύ φάσμα μέτρων, περιλαμβανομένου του σχεδίου δράσης του 2012 για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής. Μέχρι σήμερα το έργο της υπήρξε πολύ χρήσιμο. Η Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει την εντολή της πλατφόρμας, η οποία επρόκειτο να λήξει το Επέκτεινε επίσης το πεδίο εφαρμογής της πλατφόρμας και βελτίωσε τις μεθόδους εργασίας της. Ως εκ τούτου, η πλατφόρμα μπορεί να συμβάλει στην εφαρμογή του νέου σχεδίου δράσης, να διευκολύνει τις συζητήσεις σχετικά με φορολογικές συμφωνίες των κρατών μελών τύπου «tax ruling» υπό το πρίσμα των προτεινόμενων νέων κανόνων ανταλλαγής πληροφοριών, και να παρέχει ανατροφοδότηση για τις νέες πρωτοβουλίες καταπολέμησης της φοροαποφυγής. Συμπέρασμα Το παρόν σχέδιο δράσης αποτελεί τη βάση ενός δίκαιου και ευνοϊκού για την ανάπτυξη εταιρικού φορολογικού πλαισίου της Ένωσης. Τα προτεινόμενα μέτρα θα συμβάλουν στην εξασφάλιση της σταθερότητας των εσόδων, στην ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων και στην εξασφάλιση ενός δίκαιου και θεμιτού ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Το παρόν σχέδιο δράσης προσδιορίζει τους βασικούς τομείς εργασίας βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Η εναρμόνιση των φορολογικών συντελεστών για τις εταιρείες δεν αποτελεί μέρος του σχεδίου δράσης. Στόχος είναι ο συντονισμός των φορολογικών συστημάτων των κρατών μελών για καλύτερη καταπολέμηση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Βραχυπρόθεσμα, θα είναι χρήσιμο να συζητηθούν ορισμένα ζητήματα σχετικά με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά κερδών. Πρέπει επίσης να εξεταστεί το ζήτημα της πραγματικής φορολόγησης των κερδών στην ενιαία αγορά. Η Επιτροπή καλεί την τρέχουσα προεδρία και τις μελλοντικές προεδρίες να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην επίτευξη προόδου στα θέματα αυτά, στο πλαίσιο των υφιστάμενων νομοθετικών προτάσεων και με τη μεταρρύθμιση του κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Η Επιτροπή αναμένει θετικά αποτελέσματα στην ΕΕ εντός των επόμενων 18 μηνών, σύμφωνα με το σχέδιο BEPS. Μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, η αναθεωρημένη πρόταση για την ΚΕΒΦΕ θα προσφέρει ένα ισχυρό εργαλείο για την καθιέρωση δίκαιης, προβλέψιμης και αποτελεσματικής φορολόγησης επιχειρήσεων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του τελικού στόχου της ενοποίησης. Ο στόχος αυτός θα υλοποιηθεί μόνον εάν τα κράτη μέλη δεσμευτούν και επενδύσουν επαρκώς στη νέα πρόταση. Θα χρειαστεί ισχυρή πολιτική δέσμευση για να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα επί ενός προγράμματος για τη φορολογία των επιχειρήσεων μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου BEPS. Το παρόν σχέδιο δράσης θα αποτελέσει τη βάση για τις εργασίες της Επιτροπής σε θέματα φορολογίας επιχειρήσεων κατά τα προσεχή έτη. Οι εργασίες θα εξελιχθούν; ώστε να ληφθεί υπόψη η συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των λοιπών θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας BEPS του ΟΟΣΑ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη σημειούμενη πρόοδο. 18

19 Σε τελική ανάλυση, το κλειδί της μεταρρύθμισης της φορολογίας των επιχειρήσεων στην ΕΕ, που θα την καταστήσει δικαιότερη και αποδοτικότερη, βρίσκεται στα χέρια των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη πρέπει να ξεπεράσουν τις διαφορές τους προς χάρη της δίκαιης μεταχείρισης, της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας. Ήρθε επομένως η στιγμή να προχωρήσουμε. 19