Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών"

Transcript

1 Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού

3 Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου

4 Χώρα και μητρική θνησιμότητα

5 Χώρα και μητρική θνησιμότητα Οι ΗΠΑ, είναι η μοναδική ανεπτυγμένη χώρα στην οποία η μητρική θνησιμότητα αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία 25 έτη Η αυξημένη ηλικία εγκυμοσύνης δεν εξηγεί την αύξηση της μητρικής θνησιμότητας, καθώς συμβαίνει και στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες Η καθοριστική διαφορά είναι ότι στις ΗΠΑ αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας με υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία, παθήσεις δηλαδή που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα θανάτου κατά τη διάρκεια της κύησης

6 Γιατί είναι απαραίτητη η έρευνα

7 Γιατί είναι απαραίτητη η έρευνα

8 Γιατί είναι απαραίτητη η έρευνα

9 Όσο δέρμα και εάν πετάξεις φίδι είσαι δεν θα αλλάξεις

10 Διεξήχθη μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή 45 γυναίκες ηλικίας ετών έλαβαν εθελοντικά μια κρέμα προσώπου για 28 ημέρες Ομάδα Αριθμός γυναικών Βελτίωση στις ρυτίδες του προσώπου (%) Κρέμα από το δηλητήριο του φιδιού Κοινή αντιγηραντική κρέμα Κρέμα με ανενεργή ουσία (placebo) 15 73

11 Νοσηλεία σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο ; Η νεογνική θνησιμότητα είναι ο αριθμός των θανάτων νεογνών στις πρώτες 4 εβδομάδες ζωής δια τον συνολικό αριθμό γεννήσεων ζωντανών νεογνών Στο μεγαλύτερο ιδιωτικό μαιευτήριο της Ελλάδας, η νεογνική θνησιμότητα το 2014 ήταν 0,9/1000 γεννήσεις, ενώ η συνολική νεογνική θνησιμότητα σε δημόσια μαιευτήρια στην Ελλάδα ήταν 2,6/1000 γεννήσεις

12 Συστηματικό σφάλμα Προσδιοριστής (ή έκθεση) Έκβαση Τυχαίο σφάλμα

13 Επιστήμες που είναι απαραίτητες για την εξαγωγή αξιόπιστων και έγκυρων συμπερασμάτων με τη διεξαγωγή των κατάλληλων μελετών Μεθοδολογία της έρευνας Επιδημιολογία Βιοστατιστική

14

15 Μεθοδολογία της έρευνας (βήματα) 1. Παρατήρηση ή βιβλιογραφία 2. Διατύπωση κατάλληλης ερευνητικής ερώτησης ή, αλλιώς, κατάλληλης ερευνητικής υπόθεσης 3. Διατύπωση κατάλληλης μηδενικής και εναλλακτικής υπόθεσης (στατιστική) 4. Σχεδιασμός μελέτης 5. Διεξαγωγή μελέτης 6. Συλλογή δεδομένων 7. Ανάλυση δεδομένων 8. Εξαγωγή αποτελεσμάτων 9. Σύγκριση και συζήτηση των αποτελεσμάτων της μελέτης με τα αποτελέσματα προγενέστερων μελετών

16 Μεθοδολογία της έρευνας

17 Επιδημιολογία Ο επιστημονικός κλάδος που μελετά τη συχνότητα εμφάνισης των εκβάσεων (νοσημάτων, θανάτων κ.ά.), καθώς και τα χαρακτηριστικά των ατόμων από τα οποία η συχνότητα αυτή εξαρτάται (συναρτάται ή σχετίζεται) Τα χαρακτηριστικά αυτά φέρονται με τον όρο προσδιοριστές, όρος που τείνει να αντικαταστήσει τον λαθεμένο όρο παράγοντες κινδύνου Διερευνά σχέσεις και πιο συγκεκριμένα τις σχέσεις μεταξύ προσδιοριστών και συχνότητας εμφάνισης των εκβάσεων Το αντικείμενό της είναι μια συνάρτηση συχνότητας (occurrence function), η οποία μπορεί να είναι αιτιογνωστική, διαγνωστική ή προγνωστική

18

19 Επιδημιολογία Ουσιαστικά, η Επιδημιολογία απαντά σε 5 ερωτήματα 1. What (τι εκβάσεις εμφανίζονται) 2. Who (ποια άτομα εμφανίζουν τις εκβάσεις) 3. Where (που εμφανίζονται οι εκβάσεις) 4. When (πότε εμφανίζονται οι εκβάσεις) 5. Why (γιατί εμφανίζονται οι εκβάσεις σε συγκεκριμένα άτομα)

20 Βιοστατιστική Ο επιστημονικός κλάδος που αφορά τη συλλογή, οργάνωση και ανάλυση δεδομένων (data analysis) στις επιστήμες υγείας που υπόκεινται σε τυχαία μεταβλητότητα Στην ουσία, η ανάλυση των δεδομένων είναι το σύνολο της μαρτυρίας ή, αλλιώς, της ένδειξης (evidence) που η εμπειρική έρευνα χρησιμοποιεί για τον έλεγχο των ερευνητικών υποθέσεων

21 Έρευνα Συστηματική συλλογή, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων για την απάντηση συγκεκριμένων ερευνητικών ερωτημάτων Συστηματική, επιστημονική και λογική αναζήτηση νέας και χρήσιμης γνώσης Χρησιμοποιείται για την εύρεση απαντήσεων στις ερωτήσεις Αφορά την πορεία από το γνωστό προς το άγνωστο Προάγει την υπάρχουσα γνώση

22

23 Η έρευνα πρέπει να είναι Συστηματική: οι μέθοδοι που εφαρμόζονται πρέπει να ακολουθούν μια συστηματική και λογική σειρά Ελεγχόμενη: πραγματοποιούνται πειραματικές μελέτες στις περιπτώσεις στις οποίες είναι εφικτό, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εύρεση αιτιακών σχέσεων

24 Η έρευνα πρέπει να είναι Λογική: οι βασικές αρχές συλλογισμού, παραγωγής (μετακινούμαστε από το γενικό στο ειδικό) και επαγωγής (μετακινούμαστε από το ειδικό στο γενικό) πρέπει να εφαρμόζονται Εμπειρική: διεξαγωγή μελετών για τη συλλογή αξιόπιστων και έγκυρων δεδομένων

25 Η έρευνα πρέπει να είναι Αυστηρώς ορισμένη: οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι συναφείς, ακριβείς, έγκυρες και κατάλληλες Επαναλήψιμη: το αποτέλεσμα μιας μελέτης πρέπει να επιβεβαιώνεται και από άλλες μελέτες

26 Η έρευνα πρέπει να είναι Αντικειμενική: απορρίπτεται η διαίσθηση και η ενόραση, αλλά επιτρέπεται η δημιουργική σκέψη. Τα επιστημονικά συμπεράσματα πρέπει να ισχύουν πέρα από το υποκειμενικό επίπεδο, να μην στηρίζονται δηλαδή στην υποκειμενική γνώση, αλλά να είναι δυνατόν να υποστούν αντικειμενικό έλεγχο

27 Σκοπός της έρευνας Εύρεση νέας γνώσης Επιβεβαίωση της υπάρχουσας γνώσης Διερεύνηση της ύπαρξης σχέσεων μεταξύ προσδιοριστών και εκβάσεων Εύρεση λύσεων σε επιστημονικά προβλήματα Εύρεση λύσεων σε προβλήματα που αφορούν την καθημερινή ζωή

28

29 Βασική έρευνα (pure, basic, fundamental research) Δεν έχει άμεση πρακτική εφαρμογή στους ανθρώπους, αλλά ενδεχομένως να έχει μελλοντική εφαρμογή Αφορά σαφώς ελεγχόμενα πειράματα Είναι απαραίτητη για τη διεξαγωγή εφαρμοσμένης έρευνας Διεξάγεται για την κατανόηση βασικών αρχών και την ανάπτυξη θεωριών

30 Εφαρμοσμένη έρευνα (applied research) Έχει άμεση πρακτική εφαρμογή στους ανθρώπους Στις επιστήμες υγείας, αφορά την πρόληψη, τη θεραπεία και την αποκατάσταση και έχει ως σκοπό την προαγωγή της υγείας ατόμων και κοινοτήτων

31 Βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Michael Faraday (Άγγλος φυσικός και χημικός, ) Ανακάλυψε το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και έθεσε τις βάσεις για την εφαρμογή του ηλεκτρισμού στην τεχνολογία, πραγματοποιώντας βασική έρευνα Στη συνέχεια, άλλοι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα ευρήματα της έρευνας του Faraday για να δημιουργήσουν πρακτικές εφαρμογές του ηλεκτρισμού (όπως π.χ. η δημιουργία του ηλεκτρικού λαμπτήρα από τον Thomas Edison), πραγματοποιώντας εφαρμοσμένη έρευνα Το 1850, ο Άγγλος πρωθυπουργός ρώτησε τον Faraday «ποια είναι η πρακτική εφαρμογή του ηλεκτρισμού;» και αυτός απάντησε «δεν είμαι σίγουρος, αλλά κάποια μέρα θα φορολογήσετε τον ηλεκτρισμό»

32 Βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Η ανάπτυξη μιας τεχνικής δειγματοληψίας στις συγχρονικές μελέτες αφορά βασική έρευνα, ενώ η εφαρμογή της τεχνικής αυτής σε μια συγκεκριμένη συγχρονική μελέτη αφορά εφαρμοσμένη έρευνα

33 Βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Η ανάπτυξη ενός εργαλείου εκτίμησης της επαγγελματικής εξουθένωσης σε επαγγελματίες υγείας που εργάζονται σε νοσοκομεία αφορά βασική έρευνα, ενώ η εφαρμογή του εργαλείου αυτού σε μια συγκεκριμένη μελέτη εκτίμησης της επαγγελματικής εξουθένωσης σε επαγγελματίες υγείας αφορά εφαρμοσμένη έρευνα

34 Βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Η ανάπτυξη ενός εργαλείου εκτίμησης συμπτωμάτων κατάθλιψης σε εφήβους αφορά βασική έρευνα, ενώ η εφαρμογή του εργαλείου αυτού σε μια συγκεκριμένη μελέτη εκτίμησης συμπτωμάτων κατάθλιψης σε εφήβους αφορά εφαρμοσμένη έρευνα

35 Έρευνα Η έρευνα στις επιστήμες υγείας (Ιατρική, Οδοντιατρική και Νοσηλευτική) που αφορούν άμεσα τους ανθρώπους είναι εφαρμοσμένη και αφορά ουσιαστικά την επιδημιολογική έρευνα

36 Έρευνα Είναι το σύνολο των μελετών επί ενός θέματος Η έρευνα που αφορά τη σχέση μεταξύ καπνιστικής συνήθειας και καρκίνου του πνεύμονα περιλαμβάνει όλες τις μελέτες που έχουν διερευνήσει τη σχέση αυτή Κάθε ερευνητική ομάδα πραγματοποιεί μια μελέτη

37

38 Μια μελέτη πρέπει να είναι Εφικτή Π.χ., είναι δυνατόν να επιτευχθεί ο αναγκαίος αριθμός συμμετεχόντων στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα διεξαγωγής της μελέτης; Π.χ., είναι διαθέσιμος ο απαιτούμενος εξοπλισμός για τη διεξαγωγή της μελέτης; Π.χ., είναι διαθέσιμοι οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι;

39 Μια μελέτη πρέπει να είναι Ηθική Π.χ., οι κλινικές δοκιμές πραγματοποιούνται αρχικά σε πειραματόζωα Π.χ., στις κλινικές δοκιμές δεν επιτρέπεται η χρήση placebo, εφόσον υπάρχει καθιερωμένη αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση Π.χ., δεν πραγματοποιούνται κλινικές δοκιμές ενός φαρμάκου σε χώρες στις οποίες είναι βέβαιο πως το φάρμακο δεν πρόκειται να εισέλθει στην αγορά των χωρών αυτών εξαιτίας υψηλού κόστους

40 Μια μελέτη πρέπει να είναι Πρωτότυπη Μια μελέτη πρέπει να παράγει νέα γνώση ή, αλλιώς, νέα πληροφορία, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν πρέπει να διεξάγονται παρόμοιες μελέτες. Η γνώση αυξάνεται προοδευτικά μέσα από τη διαδοχική διεξαγωγή μελετών. Το re στο research σημαίνει «ψάχνω ξανά» Δεν πρέπει όμως μια μελέτη να είναι πιστή αντιγραφή μιας προγενέστερης μελέτης Το ερώτημα δεν πρέπει να είναι «εάν η μελέτη έχει πραγματοποιηθεί ξανά», αλλά «εάν η μελέτη προσθέτει νέα γνώση στην υπάρχουσα γνώση» Το αποτέλεσμα μιας νέας μελέτης μπορεί (α) να είναι σύμφωνο με τα αποτελέσματα προγενέστερων μελετών, (β) να είναι αντίθετο με τα αποτελέσματα προγενέστερων μελετών ή (γ) να επεκτείνει τα αποτελέσματα προγενέστερων μελετών

41 Μια μελέτη πρέπει να είναι Ενδιαφέρουσα Μια μελέτη πρέπει να προκαλεί το ενδιαφέρον στους ερευνητές που τη διεξάγουν, στην υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα καθώς και στο ευρύ κοινό, αποσαφηνίζοντας συγκεκριμένα ερευνητικά ερωτήματα και προάγοντας τη γνώση

42 Μια μελέτη πρέπει να έχει Πρακτική εφαρμογή Έπειτα από την ολοκλήρωση της μελέτης και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της, το ερώτημα που τίθεται είναι «και τώρα τι;» Μια μελέτη πρέπει (α) να προάγει την επιστημονική γνώση, (β) να προάγει την κλινική πράξη και (γ) να βελτιώνει την πολιτική υγείας

43 Επιστήμη Προέρχεται από το ρήμα «επίσταμαι» που σημαίνει «γνωρίζω καλά» Γνωστική πνευματική δραστηριότητα με διϋποκειμενική ισχύ Διϋποκειμενική ισχύς: τα επιστημονικά συμπεράσματα ή οι θεωρίες ισχύουν πέρα από το υποκειμενικό επίπεδο, δεν στηρίζονται δηλαδή στην υποκειμενική γνώση, αλλά είναι δυνατόν να υποστούν αντικειμενικό έλεγχο Συνέπεια του κριτηρίου της διυποκειμενικότητας είναι ότι η επιστήμη δεν δέχεται πηγές γνώσης, οι οποίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με ορισμένα πρόσωπα ή με καθαρά προσωπικά στοιχεία

44 Επιστήμη Ως γνωστική δραστηριότητα η επιστήμη έχει σκοπό να αυξήσει το πληροφοριακό μας δυναμικό, άμεσα ή έμμεσα, να αυξήσει δηλαδή τις γνώσεις μας Ο σκοπός αυτός εκπληρώνεται με την κατασκευή και τον έλεγχο υποθέσεων υψηλού πληροφοριακού περιεχομένου και την χρησιμοποίησή τους για την εξήγηση και πρόβλεψη των φαινομένων της πραγματικότητας Οι επιστημονικές υποθέσεις ελέγχονται εμπειρικά με την πραγματοποίηση των κατάλληλων μελετών Εξήγηση και πρόβλεψη είναι οι δύο βασικές λειτουργίες της επιστημονικής σκέψης

45 Επιστήμη Η επιστήμη πρέπει να είναι αντικειμενική, να μην υπάρχουν δηλαδή σφάλματα, κάτι που επιτυγχάνεται με καλά σχεδιασμένες και εκτελεσμένες μελέτες Η επιστήμη πρέπει να είναι εμπειρική, να βασίζεται δηλαδή στα αποτελέσματα των μελετών

46 Επιστήμη Η επιστήμη πρέπει να βασίζεται στην επανάληψη, στη δυνατότητα δηλαδή να πραγματοποιούνται παρόμοιες μελέτες Τα αποτελέσματα μιας μελέτης πρέπει να δημοσιεύονται Όταν τα αποτελέσματα μιας μελέτης ανευρίσκονται και σε παρόμοιες μελέτες, τότε αυξάνεται η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων

47 Πρόβλεψη στις επιστήμες υγείας Πρόβλεψη της εμφάνισης της έκβασης με βάση τον προσδιοριστή Παράδειγμα: η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα είναι 10 φορές μεγαλύτερη στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές Παράδειγμα: η συχνότητα εμφάνισης του εμφράγματος είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές

48 Εξήγηση στις επιστήμες υγείας Σκοπός της επιστήμης είναι η εύρεση αιτιακής σχέσης μεταξύ προσδιοριστή και έκβασης Εντούτοις, η ύπαρξη σφαλμάτων (και ιδιαίτερα των συγχυτών) καθιστά πρακτικά αδύνατη την εύρεση αιτιακών σχέσεων στην αιτιογνωστική επιδημιολογία Στην αιτιογνωστική επιδημιολογία, η σχέση μεταξύ προσδιοριστή και έκβασης, συνήθως, είναι πιθανολογική. Π.χ., το κάπνισμα σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα Η εύρεση αιτιακών σχέσεων είναι δυνατή μόνο στην προγνωστική επιδημιολογία

49 Επιστήμες Υγείας 1. Επιστήμη (θεωρία) Αιτιόγνωση Διάγνωση Γνώση Πρόγνωση 2. Επιστημονική πράξη ή, αλλιώς, φροντίδα υγείας Πρόληψη Θεραπεία Αποκατάσταση 3. Διδασκαλία των ατόμων

50 Φροντίδα υγείας 1. Πρωτοβάθμια: αφορά την πρόληψη και είναι εξωνοσοκομειακή 2. Δευτεροβάθμια: αφορά τη θεραπεία και είναι ενδονοσοκομειακή 3. Τριτοβάθμια: αφορά την αποκατάσταση και είναι είτε ενδονοσοκομειακή είτε εξωνοσοκομειακή

51

52 Το ερώτημα που (πρέπει να) τίθεται είναι το εξής «Πως το ξέρεις αυτό;» Η απάντηση βασίζεται στην ένδειξη

53 Ένδειξη (πληροφορία)

54 «Η γνώση μας είναι περιορισμένη αλλά η άγνοια μας είναι απεριόριστη» Karl Popper (Αυστριακός φιλόσοφος, )

55 Στις επιστήμες υγείας, ποτέ δεν είμαστε βέβαιοι για τις συνέπειες των πράξεων μας. Απλώς περιορίζουμε την αβεβαιότητά μας εξάλλου «Τα μόνα βέβαια σ αυτόν τον κόσμο είναι ο θάνατος και οι φόροι» Benjamin Franklin (Αμερικάνος πολιτικός, )

56 Δημόσια υγεία Η φροντίδα υγείας (πρόληψη, θεραπεία, αποκατάσταση) που παρέχεται από το κράτος ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα Αποβλέπει στην πρόληψη των νοσημάτων και στην προαγωγή της υγείας σε πληθυσμιακό επίπεδο Η αποτελεσματική παροχή δημόσιας υγείας επιτυγχάνεται μέσω της ορθολογικής εφαρμογής των αποτελεσμάτων των μελετών

57 Πολιτική υγείας Δεν είναι επιστήμη, αλλά χρησιμοποιεί τα ευρήματα άλλων επιστημονικών κλάδων, όπως η Επιδημιολογία, η Φαρμακολογία, η Τοξικολογία, η Κοινωνιολογία, η Βιολογία, η Ανθρωπολογία, η Διατροφολογία, η Γενετική, η Βιοχημεία, η Οικονομική, η Πολιτική κ.ά. Δυστυχώς, οι αποφάσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, λαμβάνονται από άτομα που είναι ελλιπώς ενημερωμένα

58 Πολιτική υγείας Περιλαμβάνει νόμους, πρακτικές, κανονισμούς και συστάσεις που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία Αφορά τις αποφάσεις που λαμβάνονται για την επίτευξη στρατηγικών στόχων στην υγεία, καθώς και τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση των στόχων αυτών Επηρεάζει τις συνθήκες διαβίωσης και πιο συγκεκριμένα τους κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς προσδιοριστές της δημόσιας υγείας

59 Αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις στην υγεία, πρέπει να Κατανοούν το πρόβλημα και το ερευνητικό ερώτημα Αναγνωρίζουν τον κίνδυνο Αντιλαμβάνονται τις μελέτες Καταγράφουν τις πιθανές λύσεις

60 Η εφαρμογή της Επιστήμης στην Πολιτική υγείας περιλαμβάνει Κοινωνικές προτεραιότητες Οικονομικούς πόρους Ηθικές αξίες Πολιτικές Προκατάληψη

61 Φολικό οξύ και ανωμαλίες του νευρικού συστήματος των νεογνών

62 Φολικό οξύ και ανωμαλίες του νευρικού συστήματος των νεογνών Σχετικά χαμηλό κόστος για την καθημερινή λήψη χαπιού φολικού οξέως (περίπου 3 ευρώ/μήνα) Απαιτείται σύστημα επιτήρησης για την καταγραφή της συχνότητας των ανωμαλιών του νευρικού συστήματος (δηλαδή της αποδοτικότητας της παρέμβασης) και των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών της λήψης φολικού οξέως (δηλαδή της ασφάλειας της παρέμβασης)

63 Φολικό οξύ και ανωμαλίες του νευρικού συστήματος των νεογνών Αυξημένη λήψη φολικού οξέως μέσω της διατροφής (σπανάκι, μαρούλι, χόρτα, σπαράγγι, μπρόκολο, εσπεριδοειδή κ.ά.) Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής Εμπλουτισμός των τροφών

64 Φολικό οξύ και ανωμαλίες του νευρικού συστήματος των νεογνών Είναι επικίνδυνη η λήψη φολικού οξέως σε άτομα που δεν χρειάζονται αυξημένες ποσότητες (π.χ. παιδιά και υπερήλικες); Είναι επικίνδυνη η αλληλεπίδραση μεταξύ φολικού οξέως και φαρμάκων όπως τα αντιεπιληπτικά και τα χημειοθεραπευτικά; Ποια είναι η κατάλληλη δοσολογία; (όχι >1 mg/ημέρα)

65 Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (severe acute respiratory syndrome, SARS) Μεταξύ Νοεμβρίου 2002 και Ιουλίου 2003, καταγράφηκαν περιπτώσεις SARS και 916 θάνατοι παγκοσμίως (θνητότητα=10,9%) Οι πρώτες περιπτώσεις καταγράφηκαν στο Χόνγκ Κόνγκ Οι περιπτώσεις της νόσου καταγράφηκαν σε 38 χώρες παγκοσμίως 50$ δισεκατομμύρια ήταν το συνολικό κόστος της νόσου (προληπτικές παρεμβάσεις, μηχανισμοί επιφυλακής και επιτήρησης, οικονομικό πλήγμα στο εμπόριο)

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Μεθοδολογία της έρευνας (βήματα) 1. Παρατήρηση 2. Διατύπωση κατάλληλης ερώτησης ή,

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Μεθοδολογία της έρευνας (βήματα) 1. Παρατήρηση 2. Διατύπωση κατάλληλης ερώτησης ή,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Μεθοδολογία της Έρευνας ΕΙΚΟΝΑ 1-1 Μεθοδολογία της έρευνας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή Η Μεθοδολογία της Έρευνας (research methodology) είναι η επιστήμη που αφορά τη μεθοδολογία πραγματοποίησης μελετών με συστηματικό, επιστημονικό και λογικό τρόπο, με σκοπό την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;;

Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;; Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;; Διερεύνηση ενός νέου ερευνητικού ερωτήματος ή, αλλιώς, μιας νέας ερευνητικής υπόθεσης Διερεύνηση μιας υπάρχουσας ερευνητικής υπόθεσης, βελτιώνοντας όμως την ακρίβεια και

Διαβάστε περισσότερα

Απάντηση. Συγχρονική μελέτη

Απάντηση. Συγχρονική μελέτη Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Περιγράψτε συνοπτικά (εντός 100 λέξεων) τον σχεδιασμό

Διαβάστε περισσότερα

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Ο μεγάλος δρόμος για την εύρεση αιτιακών σχέσεων είναι γεμάτος σφάλματα Αιτιακή σχέση Τυχαίο σφάλμα Συγχυτές Συστηματικό σφάλμα επιλογής Συστηματικό σφάλμα Συστηματικό

Διαβάστε περισσότερα

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Αντικείμενο των αιτιογνωστικών μελετών Είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας αιτιογνωστικής μελέτης και πιο συγκεκριμένα το είδος και η ποσότητα της εμπειρικής πληροφορίας

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί;

Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί; Άσκηση Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί; 1. Οι κάτοικοι της Ελλάδας, το 2010 2. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 3. Οι νοσηλευθέντες σε ένα νοσοκομείο το 2012

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μέτρα συχνότητας (measures of frequency) Μέτρα σχέσης (measures

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί;

Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί; Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί; 1. Οι κάτοικοι της Ελλάδας, το 2010 2. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 3. Οι νοσηλευθέντες σε ένα νοσοκομείο το 2012 4.

Διαβάστε περισσότερα

Λύση. Επίπτωση-πυκνότητα κ+ =ID κ+ 0,05 (έτη) -1. Επίπτωση-πυκνότητα κ- =ID κ- 0,01 (έτη) -1. ID κ+ - ID κ- 0,05-0,01=0,04 (έτη) -1

Λύση. Επίπτωση-πυκνότητα κ+ =ID κ+ 0,05 (έτη) -1. Επίπτωση-πυκνότητα κ- =ID κ- 0,01 (έτη) -1. ID κ+ - ID κ- 0,05-0,01=0,04 (έτη) -1 Άσκηση Σ έναν μελετώμενο πληθυσμό καπνιστών και μη καπνιστών διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ καπνιστικής συνήθειας και συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Η επίπτωση-πυκνότητα μεταξύ των καπνιστών

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντικείμενο των μελετών Ο μεγάλος δρόμος για την εύρεση αιτιακών

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση. Καπνιστές Ναι Όχι Σύνολο Ανθρωπο-έτη παρακολούθησης Περιπτώσεις εμφράγματος

Άσκηση. Καπνιστές Ναι Όχι Σύνολο Ανθρωπο-έτη παρακολούθησης Περιπτώσεις εμφράγματος Σ έναν μελετώμενο πληθυσμό καπνιστών και μη καπνιστών διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ καπνιστικής συνήθειας και συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Η επίπτωση-πυκνότητα μεταξύ των καπνιστών ήταν 0,05

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;; Διερεύνηση ενός νέου ερευνητικού

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτες ασθενών-μαρτύρων

Μελέτες ασθενών-μαρτύρων Μελέτες ασθενών-μαρτύρων Η πρώτη ΜΑΜ δημοσιεύθηκε το 1920 και αφορούσε τη σχέση καπνιστικής συνήθειας και επιθηλιώματος των χειλιών (μορφή καρκίνου του δέρματος) Το 1950, δημοσιεύθηκαν οι πρώτες 4 μελέτες

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης;

Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Μελέτες σε πειραματόζωα βρήκαν ότι η αυξημένη κατανάλωση πράσινου τσαγιού σχετίζεται με μειωμένη συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε; Σε μια συγχρονική μελέτη μετρήθηκε ο δείκτης μάζας σώματος 5000 αγοριών και 5500 κοριτσιών ηλικίας 14-17 ετών. Το 15% των αγοριών και το 8% των κοριτσιών ήταν υπέρβαρα. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Κατευθύνσεις στην έρευνα των επιστημών υγείας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Έρευνα και θεωρία

Περιεχόμενα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Κατευθύνσεις στην έρευνα των επιστημών υγείας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Έρευνα και θεωρία Περιεχόμενα Σχετικά με τους συγγραφείς... ΧΙΙΙ Πρόλογος... XV Eισαγωγή...XVΙΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Κατευθύνσεις στην έρευνα των επιστημών υγείας Εισαγωγή... 1 Τι είναι η έρευνα;... 2 Τι είναι η έρευνα των επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε; Ερώτηση Σε μια συγχρονική μελέτη μετρήθηκε ο δείκτης μάζας σώματος 5000 αγοριών και 5500 κοριτσιών ηλικίας 14-17 ετών. Το 15% των αγοριών και το 8% των κοριτσιών ήταν υπέρβαρα. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε; Ερώτηση Σε μια συγχρονική μελέτη μετρήθηκε ο δείκτης μάζας σώματος 5000 αγοριών και 5500 κοριτσιών ηλικίας 14-17 ετών. Το 15% των αγοριών και το 8% των κοριτσιών ήταν υπέρβαρα. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

Ζ Σεμινάριο ΕΧΕ 24 Σεπτεμβρίου 2013

Ζ Σεμινάριο ΕΧΕ 24 Σεπτεμβρίου 2013 Κλέα Κατσουγιάννη Καθηγήτρια Βιοστατιστικής και Επιδημιολογίας Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ζ Σεμινάριο ΕΧΕ 24 Σεπτεμβρίου 2013 Μεταβλητότητα

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Αρχείο Ασθενών με Συγγενείς Ανωμαλίες στην Κύπρο. Congenital malformations in Cyprus

Εθνικό Αρχείο Ασθενών με Συγγενείς Ανωμαλίες στην Κύπρο. Congenital malformations in Cyprus Εθνικό Αρχείο Ασθενών με Συγγενείς Ανωμαλίες στην Κύπρο Congenital malformations in Cyprus Επιδημιολογική έρευνα και παρακολούθηση συγγενών ανωμαλιών και σπάνιων γενετικών νοσημάτων Για συμμετοχή και πληροφορίες:

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα. Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή. Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες

Πείραμα. Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή. Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες Πείραμα Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες Πειραματικές μελέτες Ο ερευνητής καθορίζει τις συνθήκες της μελέτης. Η έκθεση ή όχι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 2 3 ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών έρευνα ανακάλυψη εφεύρεσηκαινοτομία-επινόηση εξέλιξη 4 5 Ανακάλυψη: εύρεση αντικειμένου που προϋπήρχε, αλλά ήταν άγνωστο. Ανακάλυψη (επιστήμη):

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Αθηνά Λινού, MD, PhD, MPH Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Ινστιτούτου

Διαβάστε περισσότερα

Aιτιότητα. Ιωάννα Τζουλάκη

Aιτιότητα. Ιωάννα Τζουλάκη Aιτιότητα Ιωάννα Τζουλάκη Αιτιότητα Αναλυτική επιδημιολογία: έλεγχο υποθέσεων Συσχέτιση έκθεσης σε κάποιο παράγοντα και εμφάνιση της νόσου Συσχέτιση (στατιστική) δεν συνεπάγεται την σχέση αίτιου αποτελέσματος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΕΜΜ. ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ, PhD ΙΑΤΡΙΚHΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΕΜΜ. ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ, PhD ΙΑΤΡΙΚHΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΕΜΜ. ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ, PhD ΙΑΤΡΙΚHΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η επιστημονική έρευνα στηρίζεται αποκλειστικά στη συστηματική μελέτη της εμπειρικής

Διαβάστε περισσότερα

1. Τακτικές στατιστικές σειρές: στοιχεία με. 2. Ειδικές επιδημιολογικές έρευνες: περιγραφικές. 10/10/ Απογραφή πληθυσμού

1. Τακτικές στατιστικές σειρές: στοιχεία με. 2. Ειδικές επιδημιολογικές έρευνες: περιγραφικές. 10/10/ Απογραφή πληθυσμού ΠΗΓΕΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 1. Τακτικές στατιστικές σειρές: στοιχεία με ΠΗΓΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ανδρονίκη Νάσκα, Αναπλ. Καθηγήτρια επιδημιολογικό και βιοκοινωνικό ενδιαφέρον 2. Ειδικές επιδημιολογικές έρευνες:

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας 1 Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379603 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/pgrad_omm107/

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών τα πάντα είναι σχετικά Συνολικά λίτρα κατανάλωσης μπύρας,

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας A. Montgomery Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας Καρολίνα Δουλουγέρη, ΜSc Υποψ. Διαδάκτωρ Σήμερα Αναζήτηση βιβλιογραφίας Επιλογή μεθοδολογίας Ερευνητικός σχεδιασμός Εγκυρότητα και αξιοπιστία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ

ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ Tel.: +30 2310998051, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ - ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2018-19 ΔΕΥΤΕΡΑ 28.01.2018 ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ Η νοσηλευτική διεργασία : Αποτελεί συστηματική μέθοδο που κατευθύνει τον νοσηλευτή και τον ασθενή στον αμοιβαίο: Προσδιορισμό των αναγκών για νοσηλευτική φροντίδα σχεδιασμό και εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών Εάν το αντικείμενο μιας μελέτης είναι ο υπολογισμός του λόγου των επιπτώσεων-πυκνοτήτων του καρκίνου του πνεύμονα στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης διαβήτης και οι προβλέψεις για το μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ

ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (# 252) Ε ΕΞΑΜΗΝΟ 9 η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΛΙΓΗ ΘΕΩΡΙΑ Στην προηγούμενη διάλεξη μάθαμε ότι υπάρχουν διάφορες μορφές έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Η επιστήμη της Βιολογίας. Εισαγωγή

Η επιστήμη της Βιολογίας. Εισαγωγή Η επιστήμη της Βιολογίας Εισαγωγή Η βιολογία είναι η επιστήμη που μελετά τα φαινόμενα και τις διαδικασίες της ζωής. Ερευνά δηλαδή τους οργανισμούς στο περιβάλλον όπου ζουν ή στο εργαστήριο. Βιολογία Η

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Συστηματική περιγραφή και κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων. Η ψυχολογική έρευνα χρησιμοποιεί μεθόδους συστηματικής διερεύνησης για τη συλλογή, την ανάλυση και την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

Τετάρτη 18/1/2017. Παρασκευή 20/1/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΙ / ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΙΑ / ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ / ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΜΦ, ΝΚ1 Κα Τσιρώνη

Τετάρτη 18/1/2017. Παρασκευή 20/1/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΙ / ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΙΑ / ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ / ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΜΦ, ΝΚ1 Κα Τσιρώνη Δευτέρα 16/1/2017 17/1/2017 18/1/2017 19/1/2017 Παρασκευή 20/1/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΙ / ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΙΑ / ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ / ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι Κα Τσιρώνη ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΙΙ κ. Κολοβός ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ / ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικός ορισμός των μεταβλητών

Λειτουργικός ορισμός των μεταβλητών Λειτουργικός ορισμός των μεταβλητών Σύμφωνα με μελέτη του 2000 στις ΗΠΑ, 4.000.000 έφηβοι ήταν καπνιστές Τι σημαίνει «έφηβος»;;; Τι σημαίνει «καπνιστής»;;; Λειτουργικός ορισμός των μεταβλητών Στη συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Γ Εξάμηνο

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Γ Εξάμηνο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Γ Εξάμηνο Διδάσκοντες Χατζηγεωργιάδης Αντώνης / Zουρμπάνος Νίκος ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μορφή

Διαβάστε περισσότερα

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151)

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) Βασική (ή Καθαρή) και Εφαρμοσμένη 1 Η Βασική ή Καθαρή έρευνα δεν στοχεύει σε οικονομικά ή κοινωνικά οφέλη και δεν καταβάλλονται προσπάθειες για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Καθορισμός ερευνητικής υπόθεσης Κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο

Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο Απόστολος Γατίδης, RN, BSc, MSc, ILSP(ERC), Εργαστήριο Καθετηριασμών, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας Μιχαήλ Δρακομαθιουλάκης,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΜΗΜΑ Νοσηλευτικής ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον Τομέας Υγείας Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Τριτοβάθμια Περίθαλψη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Μεθοδολογία της Έρευνας ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Μορφή µαθήµατος.

Εισαγωγή στη Μεθοδολογία της Έρευνας ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Μορφή µαθήµατος. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ιάλεξη 1. Εισαγωγή στη Μεθοδολογία της έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2: Έλεγχοι Υποθέσεων Διαστήματα Εμπιστοσύνης

Ενότητα 2: Έλεγχοι Υποθέσεων Διαστήματα Εμπιστοσύνης ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΝΕΥΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ» «Βιοστατιστική, Μεθοδολογία και Συγγραφή Επιστημονικής Μελέτης» Ενότητα 2: Έλεγχοι Υποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΓΓΛΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 11A ΑΜΦ, ΝΚ1, ΝΚ2 Επικ. Καθ. Πανουτσόπουλος Γ.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΓΓΛΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 11A ΑΜΦ, ΝΚ1, ΝΚ2 Επικ. Καθ. Πανουτσόπουλος Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 (ακολουθεί αναλυτικός πίνακας με τις ομάδες των μαθημάτων) ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ 03.09.2018 04.09.2018. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος Νεότερες απόψεις και θεραπείες Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι η συχνότερη ορμονική πάθηση της σύγχρονης γυναίκας. Υπολογίζεται ότι περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνές Συμβούλιο Εξεταστών Συμβούλων Γαλουχίας

Διεθνές Συμβούλιο Εξεταστών Συμβούλων Γαλουχίας I. Ανάπτυξη και Διατροφή 26 A. Βρέφος 1. Διατροφικές συμπεριφορές σε διαφορετικές ηλικίες 2. Διατροφικές δυσανεξίες/αλλεργίες 3. Ανατομία βρεφών και ανατομικές ιδιαιτερότητες/ ιδιαιτερότητες στο στόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 1 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 1 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου Κάποιες έννοιες Επιστήμη : κάθε συστηματικό πεδίο μελέτης ή σύστημα γνώσης που έχει ως σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά 10 ο Κεφάλαι ο Όλοι ευχόμαστε να υπήρχε ένα μαγικό χάπι που να μας έλυνε όλα τα προβλήματα. Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας, οι

Διαβάστε περισσότερα

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Α. Παπανικολάου Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου θεσσαλονίκης Ορισμoί Θάνατος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Αθήνας Μεθοδολογία της έρευνας και Ιατρική στατιστική

ΤΕΙ Αθήνας Μεθοδολογία της έρευνας και Ιατρική στατιστική ΤΕΙ Αθήνας Μεθοδολογία της έρευνας και Ιατρική στατιστική Ενότητα 3: Έλεγχοι υποθέσεων - Διαστήματα εμπιστοσύνης Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οι ερευνητικές υποθέσεις Στην έρευνα ελέγχουμε

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία Λοιμώξεων Βασικά στοιχεία. Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Επιδημιολογία Λοιμώξεων Βασικά στοιχεία. Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Επιδημιολογία Λοιμώξεων Βασικά στοιχεία Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Επιδημία είναι κάθε κατάσταση στην οποία παρατηρείται αυξημένη συχνότητα (επίπτωση) ενός νοσήματος

Διαβάστε περισσότερα

Τετάρτη 30/08/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. 9:00-11:00 ΑΜΦ Αναπλ Καθ. Τσιρώνη Μ.

Τετάρτη 30/08/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. 9:00-11:00 ΑΜΦ Αναπλ Καθ. Τσιρώνη Μ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016-17 Δευτέρα 28/08/2017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ Σ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Τρίτη 29/08/2017 Τετάρτη 30/08/2017 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Πέμπτη 31/08/2017

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Έτος Δείκτες θνησιμότητας Δείκτες Αναπαραγωγικότητας Δείκτες Βρεφικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Κλινικές Μελέτες Πείραμα σε ανθρώπους ώστε να μετρηθούν η αποτελεσματικότητα και οι κίνδυνοι νέων θεραπευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διακοπή Καπνίσματος Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος TOB.g Tobacco Cessation Guidelines for High Risk Populations

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ Σ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2017-18 ΔΕΥΤΕΡΑ 29.01.2018 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ Σ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ Σ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΒΑΣΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία. Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων. Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου.

Επιδημιολογία. Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων. Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου. Επιδημιολογία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων Ροβίθης Μιχαήλ 2006 1 Ιπποκράτης (400 Π.Χ) Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου. «Η εμφάνιση νόσου δεν οφείλεται σε θεϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Εξεταστικής Μαθημάτων Εαρινού Εξαμήνου Ακαδημαϊκού Έτους 2014-2015

Πρόγραμμα Εξεταστικής Μαθημάτων Εαρινού Εξαμήνου Ακαδημαϊκού Έτους 2014-2015 Πρόγραμμα Εξεταστικής Μαθημάτων Εαρινού Εξαμήνου Ακαδημαϊκού Έτους 2014-2015 ΔΕΥΤΕΡΑ 8-6-2015 ΤΡΙΤΗ 9-6-2015 ΤΕΤΑΡΤΗ 10-6-2015 ΠΕΜΠΤΗ 11-6-2015 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12-6-2015 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Β ΕΞΑΜ) 11:00-13:00 ΑΜΦ, ΝΚ1

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντικείμενο των μελετών Αντικείμενο των μελετών Εάν το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2 Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2... είναι ένα εκπαιδευτικό θέμα ή ζήτημα που ένας ερευνητής παρουσιάζει και αιτιολογεί σε μία έρευνητική μελέτη θέμα πρόβλημα σκοπός - ερωτήματα Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα»

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα η παροχή υπηρεσιών υγείας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία, η αλματώδης πρόοδος της οποίας έχει αναμφίβολα δημιουργήσει νέα δεδομένα

Σήμερα η παροχή υπηρεσιών υγείας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία, η αλματώδης πρόοδος της οποίας έχει αναμφίβολα δημιουργήσει νέα δεδομένα Σήμερα η παροχή υπηρεσιών υγείας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία, η αλματώδης πρόοδος της οποίας έχει αναμφίβολα δημιουργήσει νέα δεδομένα και προτεραιότητες αναφορικά με την επιλογή, τη χρήση

Διαβάστε περισσότερα

τα πάντα είναι σχετικά

τα πάντα είναι σχετικά τα πάντα είναι σχετικά Συνολικά λίτρα κατανάλωσης μπύρας, το 2010 (απόλυτες συχνότητες) Σειρά κατάταξης Χώρα Λίτρα κατανάλωσης μπύρας (x 10 6 ) 1 Κίνα 44.683 2 ΗΠΑ 24.138 5 Γερμανία 8.787 16 Τσεχία 1.708

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντικείμενο των μελετών Αντικείμενο των μελετών Εάν το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Αθηνά Λινού Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Δρ. Αθηνά Λινού Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Αθηνά Λινού Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Έλενα Ριζά, MPH, PhD Επιδημιολόγος/ Υγιεινολόγος Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Κύριος Στόχος Αποτύπωση της υγείας του πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ. για την έρευνα. «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας»

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ. για την έρευνα. «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας» ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ για την έρευνα «Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας» Η Έρευνα - γενικά Η έρευνα αυτή αφορά τη σχεδίαση και διεξαγωγή μιας πανελλαδικής έρευνας για την καταγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 02.09.2018 03.09.2018 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018-2019 04.09.2018 05.09.2018 06.09.2018 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ (ΥΠ16314) ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ (ΥΠ008) Αν. Καθ.

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Δρ. Βασίλης Π. Αγγελίδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Δρ. Βασίλης Π. Αγγελίδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Δρ. Βασίλης Π. Αγγελίδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Περιεχόμενα Επιστημονική έρευνα Σε τι μας βοηθάει η έρευνα Χαρακτηριστικά της επιστημονικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ

Η ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ Η ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ Μ. Μπουρουτζόγλου Καθηγήτρια Εφαρμογών Τμήμα Μαιευτικής Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας & Πρόνοιας ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Μαιευτική στη σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας

Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας Σκοπός του ΚΕΒΙΕΕ Η υποστήριξη και προαγωγή της βιοϊατρικής έρευνας και εκπαίδευσης,

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Β /Στατιστική. Μέρος Β. Στατιστική. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μαθηματικών&Στατιστικής/Γ. Παπαδόπουλος (www.aua.

Μέρος Β /Στατιστική. Μέρος Β. Στατιστική. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μαθηματικών&Στατιστικής/Γ. Παπαδόπουλος (www.aua. Μέρος Β /Στατιστική Μέρος Β Στατιστική Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μαθηματικών&Στατιστικής/Γ. Παπαδόπουλος (www.aua.gr/gpapadopoulos) Από τις Πιθανότητες στη Στατιστική Στα προηγούμενα, στο

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Μεθοδολογία έρευνας Η ερευνητική διαδικασία έχει ως αφορμή ένα προβληματισμό και προσπαθεί να απαντήσει σε ένα ερευνητικό ερώτημα.

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Πρώτο στάδιο: λειτουργικοί ορισμοί της ανεξάρτητης και της εξαρτημένης μεταβλητής Επιλογή της ανεξάρτητης μεταβλητής Επιλέγουμε μια ανεξάρτητη μεταβλητή (ΑΜ), την οποία

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας: Συνεργασίες και κοινές δράσεις

Η θέση της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας: Συνεργασίες και κοινές δράσεις Η θέση της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας: Συνεργασίες και κοινές δράσεις Παναγιώτης Βίγλας, Οδοντίατρος, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία Πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Επιδημιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία Πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία Πνεύμονα Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογικά στοιχεία καρκίνου του πνεύμονα Ο καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

Τρόπος ιδασκαλίας: Προαπαιτούµενο(α) και Συναπαιτούµενο(α) Μάθηµα(τα): Προτεινόµενα/προαιρετικά µέρη του προγράµµατος: ιδασκαλία στην τάξη Κανένα Κανέ

Τρόπος ιδασκαλίας: Προαπαιτούµενο(α) και Συναπαιτούµενο(α) Μάθηµα(τα): Προτεινόµενα/προαιρετικά µέρη του προγράµµατος: ιδασκαλία στην τάξη Κανένα Κανέ Τίτλος Μαθήµατος: Βιοστατιστική και Επιδηµιολογία Κωδικός Μαθήµατος: MNU 612 Κατηγορία Μαθήµατος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόµενο) Επίπεδο Μαθήµατος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου κύκλου) Έτος Σπουδών: 1 Τετράµηνο

Διαβάστε περισσότερα

Λήψη Αποφάσεων και Πληροφορίες

Λήψη Αποφάσεων και Πληροφορίες Λήψη Αποφάσεων και Πληροφορίες Διαδικασία λήψεως αποφάσεων Δεδομένα - πληροφορίες και managers Πληροφοριακά συσυστήματα και οργανισμοί Λάθη και επιλογές κατα τη λήψη αποφάσεων 1 1 Είδη αποφάσεων - προβληµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας

Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας Οικογενειακός Προγραμματισμός Απόστολος Βανταράκης Αναπλ. Καθηγητής Υγιεινής Παν/μιο Πατρών Οικογενειακός Προγραμματισμός Αποτελεί βασικό στοιχείο της Προληπτικής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 1. Βασικές αρχές 1-1

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 1. Βασικές αρχές 1-1 Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 1 Βασικές αρχές 1-1 Σύνοψη κεφαλαίου Αναζητώντας την πραγματικότητα Τα θεμέλια της κοινωνικής επιστήμης Η διαλεκτική της κοινωνικής έρευνας Σχέδιο ερευνητικής

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Επαναληπτικής Εξεταστικής Μαθημάτων Σεπτεμβρίου Ακαδημαϊκού Έτους 2014-2015

Πρόγραμμα Επαναληπτικής Εξεταστικής Μαθημάτων Σεπτεμβρίου Ακαδημαϊκού Έτους 2014-2015 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ 11:00 13:00 ΑΜΦ, ΝΚ1 *Βιολογία του Κυττάρου Βιοχημεία ΙΙ *Βιολογία Βιοχημεία ΙΙ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ 13:00 15:00 ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ *Βιολογία του Κυττάρου Βιοχημεία ΙΙ *Βιολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Επιστημολογίας. Ρένια Γασπαράτου

Θέματα Επιστημολογίας. Ρένια Γασπαράτου Ρένια Γασπαράτου ποιες είναι; κοινωνική ανθρωπολογία κοινωνιολογία πολιτική επιστήμη γλωσσολογία (κοινωνική) ψυχολογία οικονομικά... σε τι διαφέρουν από τις φυσικές επιστήμες; σε τι μοιάζουν μεταξύ τους;

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο )

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Τμήμα Φυσικοθεραπείας Προπτυχιακό Πρόγραμμα Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) Ενότητα 1: Εισαγωγή Δρ. Χρήστος Γενιτσαρόπουλος Λαμία, 2017 1.1. Σκοπός και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. 1. Οφέλη και κίνδυνοι που συνδέονται με τη φυσική δραστηριότητα...39

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. 1. Οφέλη και κίνδυνοι που συνδέονται με τη φυσική δραστηριότητα...39 23 Περιεχόμενα ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 1. Οφέλη και κίνδυνοι που συνδέονται με τη φυσική δραστηριότητα...39 Φυσική δραστηριότητα και ορολογία που αφορά την ευρωστία...39 Προοπτική

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό μάθημα Βασικών επιδημιολογικών εννοιών. Ειρήνη Αγιαννιωτάκη

Επαναληπτικό μάθημα Βασικών επιδημιολογικών εννοιών. Ειρήνη Αγιαννιωτάκη Επιδημιολογία Επαναληπτικό μάθημα Βασικών επιδημιολογικών εννοιών Συγχυτικοί Παράγοντες Οι συγχυτικοί παράγοντες προκύπτουν όταν οι ομάδες των εκτεθέντων και των μη-εκτεθέντων (του υπό μελέτη πληθυσμού)

Διαβάστε περισσότερα