Διαβούλευση σχετικά με μια νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα

Transcript

1 Διαβούλευση σχετικά με μια νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα Η Επιτροπή εξέδωσε τον Δεκέμβριο του 2012 μέτρα για τον εκσυγχρονισμό των ενωσιακών κανόνων περί αφερεγγυότητας: πρόταση κανονισμού για την τροποποίηση του κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας και ανακοίνωση σχετικά με "Μια νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα". Οι πτωχεύσεις αποτελούν σύνηθες φαινόμενο σε μια δυναμική, σύγχρονη οικονομία. Η επιβίωση των μισών περίπου επιχειρήσεων δεν ξεπερνά τα 5 χρόνια από τη σύστασή τους, πράγμα που σημαίνει ότι κατά μέσο όρο επιχειρήσεις πτωχεύουν κάθε χρόνο σε όλη την ΕΕ, με αποτέλεσμα να χάνονται άμεσα 1,7 εκατ. θέσεις εργασίας τον χρόνο. Περίπου το ένα τέταρτο αυτών των πτωχεύσεων έχει διασυνοριακό χαρακτήρα. Συνεπώς, η εφαρμογή σύγχρονης νομοθεσίας και αποτελεσματικών διαδικασιών θα συμβάλει ώστε οι επιχειρήσεις που διαθέτουν οικονομικές δυνατότητες να μπορούν να αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους δυσκολίες, και θα δώσει μια δεύτερη ευκαιρία σε έντιμους επιχειρηματίες. Οι διαδικασίες θα πρέπει να είναι ταχείες και αποτελεσματικές, προς το συμφέρον τόσο των οφειλετών όσο και των πιστωτών, ώστε αυτοί να προστατεύουν τις θέσεις απασχόλησης, να βοηθούν τους προμηθευτές να διατηρούν την πελατεία τους και τους ιδιοκτήτες να προασπίζουν την αξία βιώσιμων επιχειρήσεων. Η παροχή σε έντιμους επιχειρηματίες μιας δεύτερης ευκαιρίας για επανεκκίνηση μιας βιώσιμης επιχείρησης και η διασφάλιση της απασχόλησης αποτελούν βασικά στοιχεία της νέας ευρωπαϊκής προσέγγισης για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα. Η προσέγγιση αυτή έχει ως στόχο να τονώσει καθοριστικά την ευρωπαϊκή επιχειρηματική δραστηριότητα στην εσωτερική αγορά. Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Νοεμβρίου 2011, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τις διαδικασίες αφερεγγυότητας στο πλαίσιο του εταιρικού δικαίου της ΕΕ, εντοπίζει διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών για την πτώχευση και την αναδιάρθρωση, οι οποίες δημιουργούν εμπόδια, ανταγωνιστικά μειονεκτήματα ή δυσκολίες για επιχειρήσεις με διασυνοριακές δραστηριότητες ή ιδιοκτησία εντός της ΕΕ. Τέτοιες διαφορές μπορούν να εμποδίσουν την επιτυχή αναδιάρθρωση αφερέγγυων εταιρειών, η οποία θα συνέβαλε στη συνέχιση της λειτουργίας τους. Με το ψήφισμά του, το Κοινοβούλιο ζήτησε την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών της εθνικής νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας. Τα κύρια οφέλη που αναμένονται από μια τέτοια εναρμόνιση θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής: προστασία της αξίας των στοιχείων ενεργητικού της επιχείρησης, ώστε να μην ζημιώνονται οι πιστωτές και οι μέτοχοι μείωση του κόστους διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων αύξηση της δυνατότητας πρόγνωσης για τους πιστωτές και τους μετόχους, με αποτέλεσμα την προώθηση της παροχής μεγαλύτερου κεφαλαίου κίνησης και τον περιορισμό της μετεγκατάστασης επιχειρήσεων που έχουν οικονομικές δυσκολίες σε άλλες χώρες με ευνοϊκότερη νομοθεσία απόψεις, όπως η διατήρηση της απασχόλησης. ("forum shopping") γενικότερα οφέλη και από άλλες Η ανακοίνωση της Επιτροπής του Δεκεμβρίου 2012 υπογραμμίζει ορισμένους τομείς στους οποίους οι διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών περί αφερεγγυότητας μπορεί να εμποδίσουν τη θέσπιση ενός αποτελεσματικού νομικού πλαισίου για την αφερεγγυότητα στην εσωτερική αγορά. Επιδιώκει να επισημάνει τα θέματα στα οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί η νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα, ώστε να αναπτυχθεί μια κουλτούρα διάσωσης και ανάκαμψης σε όλα τα κράτη μέλη. Περιγράφει, επίσης, ορισμένα οφέλη τα οποία θα μπορούσε να αποφέρει η εναρμόνιση συγκεκριμένων τομέων των εθνικών νομοθεσιών περί αφερεγγυότητας. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Επιτροπή προτίθεται να εμβαθύνει την ανάλυσή της για τον αντίκτυπο των διαφορών στις εθνικές νομοθεσίες περί αφερεγγυότητας. Για τον σκοπό αυτόν, ξεκινά δημόσια διαβούλευση ώστε να συγκεντρωθούν οι απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών για τομείς στους οποίους θα μπορούσε να είναι χρήσιμη η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας. Οι απαντήσεις σας στο ερωτηματολόγιο θα βοηθήσουν την Επιτροπή να προσδιορίσει τους τομείς της νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας στους οποίους υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη να αναλάβει δράση η Ένωση και ποιος θα ήταν ο καταλληλότερος τρόπος δράσης. Το ερωτηματολόγιο αυτό μπορεί να συμπληρωθεί ηλεκτρονικά. Έχετε επίσης τη δυνατότητα να

2 τηλεφορτώσετε έγγραφο με τις παρατηρήσεις σας στο τέλος του ερωτηματολογίου. Δεν χρειάζεται να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις (με εξαίρεση τις γενικές πληροφορίες). Στις ερωτήσεις που σημειώνονται με αστερίσκο * πρέπει να δοθεί οπωσδήποτε απάντηση. I. Γενικές πληροφορίες Η διαβούλευση αυτή απευθύνεται σε ένα όσο το δυνατό ευρύτερο κοινό, καθώς έχει καθοριστική σημασία η συγκέντρωση απόψεων και σχολίων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους φορείς. Για την καλύτερη ανάλυση των απαντήσεων που θα ληφθούν, χρειαζόμαστε ορισμένες γενικές πληροφορίες για τους συμμετέχοντες. Δηλώστε τον ρόλο σας στην παρούσα διαβούλευση* Ιδιώτης ή αυτοαπασχολούμενος Εταιρεία Τράπεζα, πιστωτικό ίδρυμα ή εταιρεία χαρτοφυλακίου επενδύσεων Δικαστής Σύνδικος πτωχεύσεως Άλλος επαγγελματίας του νομικού κλάδου Σύμβουλος επιχειρήσεων ή οργάνωση στήριξης επιχειρήσεων Δημόσια αρχή Πανεπιστημιακός Άλλο Δηλώστε το μέγεθος της επιχείρησής σας: * μεγάλη (πάνω από 250 υπάλληλοι) μεσαία (κάτω από 250 υπάλληλοι) μικρή (κάτω από 50 υπάλληλοι) πολύ μικρή (κάτω από 10 υπάλληλοι)

3 * Είχατε ποτέ πρακτική εμπειρία με τις διαδικασίες αφερεγγυότητας και, εάν ναι, με ποια ιδιότητα;* Εάν ναι, * ως πιστωτής ως υπάλληλος σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη μου ως επιχειρηματίας ή διευθυντής αφερέγγυας επιχείρησης ως υπερχρεωμένος ιδιώτης ή καταναλωτής ως δικαστής ως σύνδικος πτωχεύσεως ως άλλος επαγγελματίας του νομικού κλάδου ως σύμβουλος επιχειρήσεων ή οργάνωση στήριξης επιχειρήσεων άλλο *

4 Σε ποια χώρα κατοικείτε/έχετε την έδρα σας * Αυστρία Γερμανία Πολωνία Βέλγιο Ελλάδα Πορτογαλία Βουλγαρία Ουγγαρία Ρουμανία Κροατία Ιρλανδία Σλοβακία Κύπρος Ιταλία Σλοβενία Τσεχική Δημοκρατία Λετονία Ισπανία Δανία Λιθουανία Σουηδία Εσθονία Λουξεμβούργο Ηνωμένο Βασίλειο Φινλανδία Μάλτα Άλλο Γαλλία Κάτω Χώρες * Παρακαλείσθε να δώσετε στοιχεία επικοινωνίας (όνομα/επωνυμία, διεύθυνση και ηλεκτρονική διεύθυνση) * ΙΙ. Επιλεγμένοι τομείς στους οποίους οι διαφορές των εθνικών νομοθεσιών μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στην εσωτερική αγορά 1. Δεύτερη ευκαιρία για τους έντιμους επιχειρηματίες σε περίπτωση

5 πτωχεύσεων Χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες πτώχευσης μπορούν να περιορίσουν ουσιαστικά μια δεύτερη ευκαιρία. Σε πολλά κράτη μέλη, οι έντιμοι πτωχεύσαντες επιχειρηματίες υπόκεινται συνήθως στους ίδιους περιορισμούς στους οποίους υπόκεινται οι δόλιοι επιχειρηματίες. Αυτό συνεπάγεται όχι μόνο τον κίνδυνο κοινωνικού στιγματισμού λόγω πτώχευσης των έντιμων επιχειρηματιών που απέτυχαν, αλλά και την ύπαρξη νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ανάληψη νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι δυσκολίες όσον αφορά την εξεύρεση χρηματοδότησης θεωρούνται το κύριο πρόβλημα των επιχειρηματιών που θέλουν να κάνουν μια νέα αρχή. Οι επιχειρηματίες όμως αυτοί έχουν μάθει από τα λάθη τους και, συνήθως, οι επιχειρήσεις τους αναπτύσσονται ταχύτερα από ό,τι οι νέες επιχειρήσεις. Τον Μάιο του 2011 το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας κάλεσε τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την παροχή μιας δεύτερης ευκαιρίας στους επιχειρηματίες περιορίζοντας, στο μέτρο του δυνατού, τον χρόνο αποκατάστασης και εκκαθάρισης οφειλών για έντιμους επιχειρηματίες που πτωχεύουν. Ως έντιμη επιχειρηματική αποτυχία νοείται η αποτυχία που δεν οφείλεται σε σφάλμα του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή της, αλλά σε λόγους πέρα από τον έλεγχο της διοίκησης της επιχείρησης, και έγινε με έντιμο τρόπο, σε αντίθεση με τις περιπτώσεις στις οποίες η πτώχευση είναι δόλια ή οφείλεται σε ανευθυνότητα της διοίκησης. Σήμερα στις χώρες όπου εφαρμόζεται η έννοια της "δόλιας" αποτυχίας, τα δικαστήρια μπορούν να εξετάζουν διάφορα κριτήρια για τον σκοπό αυτόν, όπως για παράδειγμα τη μεταφορά των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη σε φορολογικούς παραδείσους, την προκαταβολή σε έναν μόνο πιστωτή ή υπερβολικές δαπάνες ιδιωτικής φύσεως. Μέτρα διευκόλυνσης της παροχής δεύτερης ευκαιρίας Ο χρόνος που απαιτείται για να κλείσει μια αποτυχημένη επιχείρηση ποικίλλει σημαντικά στην ΕΕ, και κυμαίνεται από 4 μήνες στην Ιρλανδία μέχρι πάνω από έξι χρόνια στην Τσεχική Δημοκρατία. Μια μακρά περίοδος εκκαθάρισης μπορεί να λειτουργεί αποτρεπτικά για μια νέα αρχή. Ταχείες διαδικασίες για έντιμους επιχειρηματίες θα μπορούσαν να διορθώσουν αυτή την κατάσταση. Εξάλλου, το στίγμα που συνοδεύει την αποτυχία σε πολλά κράτη μέλη συχνά οδηγεί σε διακρίσεις εις βάρος των επιχειρηματιών που κάνουν μια νέα αρχή, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και δημόσιες συμβάσεις. Η διακριτική μεταχείριση τέτοιων επιχειρηματιών θα πρέπει να περιοριστεί. Επίσης, οι επιχειρηματίες που επιχειρούν ένα δεύτερο ξεκίνημα συχνά στερούνται στοχευμένης στήριξης για τη σύσταση της νέας τους επιχείρησης. Τα τυχόν υποστηρικτικά προγράμματα για τη δημιουργία νέας επιχείρησης θα πρέπει να είναι διαθέσιμα στους έντιμους πτωχεύσαντες επιχειρηματίες, χωρίς, ωστόσο, αυτοί να έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση από τους μη πτωχεύσαντες επιχειρηματίες. 1. Ποια από τα ακόλουθα μέτρα θεωρείτε ότι είναι αποτελεσματικότερα για τη διευκόλυνση της παροχής μιας δεύτερης ευκαιρίας στους έντιμους επιχειρηματίες; Η εξάλειψη του στίγματος της πτώχευσης και ο περιορισμός της διακριτικής μεταχείρισης των επιχειρηματιών που ενδεχομένως έχουν αποτύχει Ο καθορισμός και η εφαρμογή ταχείας διαδικασίας εκκαθάρισης σε περίπτωση πτώχευσης έντιμων επιχειρηματιών Εκπόνηση και επέκταση προγραμμάτων για την καθοδήγηση, την κατάρτιση, την παροχή συμβουλών και τη στήριξη των επιχειρηματιών που κάνουν μια νέα αρχή Άλλο

6 Περίοδοι πτωχευτικής αποκατάστασης που διευκολύνουν μια δεύτερη ευκαιρία Ένα σημαντικό ζήτημα για την υποστήριξη μιας αποτελεσματικής δεύτερης ευκαιρίας είναι ο χρόνος αποκατάστασης, δηλ. ο χρόνος από τη στιγμή που ένας επιχειρηματίας εισέρχεται σε διαδικασία πτώχευσης μέχρις ότου να είναι σε θέση να ξαναρχίσει την επιχειρηματική δραστηριότητά του. Η πτωχευτική αποκατάσταση θεωρείται συχνά ως στοιχείο καθοριστικής σημασίας για τη δυνατότητα επανεκκίνησης. Σήμερα, ο χρόνος αποκατάστασης ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένες χώρες, στους έντιμους πτωχεύσαντες επιχειρηματίες χορηγείται αυτοδικαίως έγκριση αποκατάστασης αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης. Σε άλλες, οι πτωχεύσαντες επιχειρηματίες πρέπει να υποβάλουν αίτηση αποκατάστασης, ενώ σε κάποιες άλλες αυτοί δεν μπορούν να επιτύχουν καμία αποκατάσταση. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν το 2011 στην ανάγκη εναρμόνισης του χρόνου αποκατάστασης, με ανώτατο όριο τα τρία χρόνια. Πράγματι, είναι σημαντικό η επιχειρηματικότητα να μην καταλήγει σε "ισόβιες κυρώσεις" αν υπάρξει μια αποτυχία. 2. Συμφωνείτε με τον ευρωπαϊκό στόχο για περιορισμό της περιόδου αποκατάστασης και εκκαθάρισης οφειλών σε τρία χρόνια το πολύ, ώστε να διευκολυνθεί η παροχή δεύτερης ευκαιρίας; Αιτιολογήστε 2. Προϋποθέσεις για την έναρξη διαδικασιών αφερεγγυότητας Δοκιμή αφερεγγυότητας και χρονοδιάγραμμα Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κριτηρίων για την έναρξη μιας διαδικασίας αφερεγγυότητας. Σε ορισμένα κράτη μέλη οι διαδικασίες αφερεγγυότητας μπορούν να ξεκινήσουν μόνο για οφειλέτες που έχουν ήδη οικονομικές δυσκολίες και είναι αφερέγγυοι. Σε άλλα, οι διαδικασίες μπορούν να ξεκινήσουν για φερέγγυες επιχειρήσεις των οποίων αναμένεται αφερεγγυότητα στο άμεσο μέλλον. Περαιτέρω διαφορές μπορεί να βρεθούν με βάση τις δοκιμές αφερεγγυότητας (όπως η δοκιμή ρευστότητας ή ισολογισμού) που θεσπίζονται από

7 τις νομοθεσίες των κρατών μελών. Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να μην έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να εφαρμόσουν διαδικασία αναδιάρθρωσης αρκετά νωρίς ώστε να επιλύσουν οικονομικά προβλήματα και να αποφύγουν την εκκαθάριση. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις προθεσμίες τις οποίες ο οφειλέτης πρέπει να τηρήσει, όταν η υπαγωγή σε διαδικασία αφερεγγυότητας είναι υποχρεωτική από δύο εβδομάδες έως δύο μήνες, ξεκινώντας από διάφορα γεγονότα. Ωστόσο, το χρονικό περιθώριο μπορεί να επηρεάζει την ικανότητα του οφειλέτη να επιλύσει κάποιες οικονομικές δυσκολίες. 3. Πιστεύέτε ότι οι διαφορές των εθνικών νομοθεσιών ως προς την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας (δοκιμή αφερεγγυότητας ή/και χρονοδιάγραμμα) δημιουργούν προβλήματα στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά; Οντότητες που είναι επιλέξιμες ως οφειλέτες και οι οποίες δύνανται να ζητούν την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας Οι νομοθεσίες των κρατών μελών διαφέρουν ως προς τις δυνατότητες που χορηγούνται στους πιστωτές για την έναρξη διαδικασιών αφερεγγυότητας. Ορισμένα κράτη μέλη περιορίζουν τη δυνατότητα ενός πιστωτή να ξεκινήσει διαδικασία αφερεγγυότητας κατά του οφειλέτη σε ορισμένους τύπους διαδικασίας ή επιβάλλουν όρους, όπως ένα ελάχιστο ποσό απαίτησης. Οι διαφορές των εθνικών νομοθεσιών σχετικά με το δικαίωμα του πιστωτή να ξεκινήσει διαδικασία αφερεγγυότητας μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορετική αντιμετώπιση των πιστωτών ανάλογα με το κράτος ή τα κράτη μέλη στα οποία έχει κινηθεί η κύρια διαδικασία αφερεγγυότητας. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη χορηγούν σε ειδικούς δημόσιους φορείς το δικαίωμα να ζητούν την έναρξη διαδικασιών αφερεγγυότητας.

8 Οι εθνικές νομοθεσίες διαφέρουν επίσης ως προς την ικανότητα συγκεκριμένων οντοτήτων ή προσώπων να υπόκεινται σε διαδικασίες αφερεγγυότητας. Για παράδειγμα, σε ορισμένα κράτη, δεν είναι δυνατόν να ξεκινήσει διαδικασία αφερεγγυότητας κατά ιδιωτών και μικρών επιχειρηματιών. Σε άλλα κράτη, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου δεν μπορούν να υπόκεινται σε τέτοια διαδικασία. 4. Πιστεύετε ότι οι διαφορές των εθνικών νομοθεσιών σχετικά με τα παρακάτω ζητήματα δημιουργούν προβλήματα; Δυνατότητα των πιστωτών να κινούν πτωχευτικές διαδικασίες; Δυνατότητα ειδικών δημόσιων φορέων να κινούν πτωχευτικές διαδικασίες; Δυνατότητα κίνησης διαδικασιών αφερεγγυότητας κατά ορισμένων οντοτήτων; 3. Εθνικά νομικά πλαίσια για τα σχέδια αναδιάρθρωσης

9 Οι κανόνες που ισχύουν για τα σχέδια αναδιάρθρωσης (συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου αλλά και συναφών δικονομικών ζητημάτων) παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την επιτυχή αναδιάρθρωση στο πλαίσιο διαδικασιών αφερεγγυότητας. Άκαμπτοι και ανέφικτοι κανόνες ενδέχεται να παρεμποδίζουν τις δυνατότητες θέσπισης ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης, μην προβλέποντας καμία άλλη εναλλακτική λύση εκτός από την εκκαθάριση της επιχείρησης. Ωστόσο οι εθνικοί κανόνες διαφέρουν σημαντικά ως προς τον καθορισμό των συμβαλλομένων μερών που μπορούν να λειτουργήσουν ως φορείς υλοποίησης του σχεδίου. Μολονότι, σύμφωνα με τις νομοθεσίες των κρατών μελών, εναπόκειται γενικώς στον οφειλέτη και τον σύνδικο της πτώχευσης να προτείνουν ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης, οι κανόνες σχετικά με το αν οι πιστωτές μπορούν επίσης να προτείνουν το σχέδιο ή να επηρεάσουν την εκπόνησή του ποικίλλουν. Υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές στους κανόνες σχετικά με τη διαδικασία έγκρισης του σχεδίου, π.χ. ως προς το κατά πόσον οι πιστωτές διακρίνονται σε κατηγορίες (κοινοί, προνομιούχοι, ενέγγυοι πιστωτές) και ως προς τις απαιτούμενες πλειοψηφίες για την έγκριση του σχεδίου. Οι εθνικές νομοθεσίες διαφέρουν επίσης ως προς τα πρότυπα που εφαρμόζουν τα δικαστήρια κατά την έγκριση του σχεδίου, καθώς και ως προς τη δυνατότητα προσβολής μιας τέτοιας έγκρισης. Σύμφωνα με ορισμένες νομοθεσίες, τα δικαστήρια έχουν ευρύτατες διακριτικές εξουσίες, ενώ σύμφωνα με άλλες νομοθεσίες, οι εξουσίες αυτές είναι πιο περιορισμένες. 5. Πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη να εξαλειφθούν όλες ή ορισμένες από τις διαφορές των εθνικών κανόνων που διέπουν τα σχέδια αναδιάρθρωσης; Προσδιορισμός των μερών που μπορούν να προτείνουν ένα σχέδιο Σύνθεση των κατηγοριών των πιστωτών Απαιτούμενες πλειοψηφίες για την έγκριση του σχεδίου/ κανόνες ψηφοφορίας Πιθανό περιεχόμενο του σχεδίου Κριτήρια για την έγκριση του σχεδίου από το εποπτεύον δικαστήριο Δυνατότητες προσφυγής κατά σχεδίου Άλλο

10 4. Ειδικές ρυθμίσεις για τις ΜΜΕ Η αναδιάρθρωση μπορεί να είναι εξαιρετικά δαπανηρή για τις ΜΜΕ και, ως εκ τούτου, συχνά μόνο η πτώχευση είναι βιώσιμη επιλογή. Θα πρέπει να βρεθούν λύσεις μείωσης του κόστους αναδιάρθρωσης για τις ΜΜΕ. Η θέσπιση ανώτατων ορίων στις σχετικές δαπάνες μπορεί να είναι μια λύση. Θα πρέπει να καθιερωθούν εναλλακτικές διαδικασίες ώστε επαρκείς λύσεις να είναι διαθέσιμες για όλους τους τύπους των ΜΜΕ. Οι διαδικασίες θα πρέπει να είναι ανάλογες προς το μέγεθος της επιχείρησης. Οι εξωδικαστικές διαδικασίες θα πρέπει να είναι ανοικτές σε όλους τους τύπους οφειλετών, ανεξάρτητα από τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους. Ενώ ο μέσος χρόνος των εξωδικαστικών διαδικασιών είναι σχετικά σύντομος, το ποσοστό επιτυχίας συμβιβασμών ξεπερνά το 50% στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Μολονότι σε πολλά κράτη μέλη οι εξωδικαστικοί συμβιβασμοί και οι προ-πτωχευτικές διαδικασίες είναι μηχανισμοί που θεσπίστηκαν προσφάτως, χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τις ΜΜΕ στην ΕΕ. Γενικότερα, η ορθή διαχείριση των διαδικασιών αφερεγγυότητας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της λειτουργίας των εμπλεκόμενων φορέων (δικαστήρια, σύνδικοι π τ ω χ ε ύ σ ε ω ς ή / κ α ι ά λ λ ο ι δ ι α μ ε σ ο λ α β η τ έ ς ). Οι ΜΜΕ μπορεί επίσης να επηρεάζονται από οικονομικές δυσκολίες όταν επέχουν θέση πιστωτών. Υποστηρίζεται ότι οι πολύ μικρές επιχειρήσεις ως πιστωτές χάνουν ένα αδικαιολόγητο ποσοστό των εκκρεμουσών απαιτήσεών τους στις διαδικασίες αφερεγγυότητας λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών και των εθνικών κανόνων προτεραιότητας. 6. Υπάρχει στη χώρα σας απλουστευμένο και αποτελεσματικό ως προς το κόστος καθεστώς αφερεγγυότητας για τις ΜΜΕ; Εάν ναι, μήπως θέλετε να διατυπώσετε σχόλια ή προτάσεις για το πώς μπορούν να βελτιωθούν τα εν λόγω καθεστώτα;

11 Εάν όχι, η έλλειψη τέτοιων καθεστώτων έχει δημιουργήσει προβλήματα;. Γνωρίζετε τυχόν προβλήματα που συναντούν οι ΜΜΕ όταν επέχουν θέση πιστωτών; Εάν ναι, διευκρινίστε. 7. Γνωρίζετε αν οι ΜΜΕ της χώρας σας έχουν πρόσβαση στους παρακάτω τύπους διαδικασιών; Εξώδικη επίλυση και ρυθμίσεις σε εθελοντική βάση Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και προ-πτωχευτικές διαδικασίες Ταχείες διαδικασίες Καθεστώτα αφερεγγυότητας και πτώχευσης φυσικών προσώπων Θυρίδες ενιαίας εξυπηρέτησης με πολυτομεακές δεξιότητες για την παροχή συμβουλών και βοήθειας σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες 8. Ποιο από τα παρακάτω θα πρέπει να βελτιωθεί, ώστε να γίνουν αποδοτικότερες και αποτελεσματικότερες οι διαδικασίες αφερεγγυότητας για τις ΜΜΕ; η προτεραιότητα των απαιτήσεων; το κόστος των διαδικασιών (δικαστικά έξοδα, έξοδα συνδίκου πτωχεύσεως); η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα του συνδίκου πτωχεύσεως; η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ δικαστηρίων και διαδίκων; η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των εξώδικων διαδικασιών;

12 Περιγράψτε τον τρόπο με τον οποίο αυτή η πτυχή θα πρέπει να βελτιωθεί ως προς τις ΜΜΕ. Εάν όχι, πιστεύετε ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν τέτοια καθεστώτα; 5. Καθεστώς, εξουσία και εποπτεία των συνδίκων Δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000, ο σύνδικος παίζει βασικό ρόλο στη διαχείριση των διαδικασιών αφερεγγυότητας. Ο κανονισμός παρέχει στον σύνδικο της κύριας διαδικασίας ειδικές εξουσίες και του αναθέτει καθήκοντα συνεργασίας και ενημέρωσης σε διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας. Ωστόσο, το κράτος έναρξης της διαδικασίας είναι αυτό που καθορίζει τις γενικές εξουσίες του συνδίκου καθώς και τους κανόνες όσον αφορά τα προσόντα του, τον διορισμό και την εποπτεία του. Η πρόταση τροποποίησης του κανονισμού ενισχύει τα καθήκοντα και τις εξουσίες του συνδίκου, αλλά οι βασικές διατάξεις που αφορούν τους συνδίκους εξακολουθούν να διέπονται από το εθνικό δίκαιο. Η νομοθεσία των κρατών μελών περιέχει διαφορετικούς κανόνες σχετικά με τα προσόντα και την επιλεξιμότητα για τον διορισμό, την αδειοδότηση, τη ρύθμιση του επαγγέλματος, την εποπτεία και την επαγγελματική δεοντολογία και συμπεριφορά των συνδίκων της πτωχεύσεως. Η λειτουργία της ενιαίας αγοράς μπορεί να παρεμποδιστεί από αυτήν την πολυμορφία. Ένας βαθμός εναρμόνισης στον τομέα αυτόν θα ενίσχυε τη στενότερη συνεργασία των συνδίκων και τη συγκρισιμότητα των επαγγελματιών του κλάδου 9. Θεωρείτε ότι οι διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών όσον αφορά τα παρακάτω θέματα έχουν δημιουργήσει προβλήματα σε διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας; τα απαιτούμενα προσόντα του συνδίκου; η διαδικασία αδειοδότησης (αν υπάρχει); τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τον διορισμό συνδίκου σε συγκεκριμένη υπόθεση; οι προϋποθέσεις για την παύση του διαχειριστή; οι εξουσίες του συνδίκου; οι κανόνες που αφορούν την εποπτεία του συνδίκου και το πειθαρχικό καθεστώς (εάν υπάρχουν); το καθεστώς αποδοχών του συνδίκου;

13

14 6. Καθήκοντα και ευθύνη των διευθυντικών στελεχών και απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος Καθήκοντα και ευθύνη των διευθυντικών στελεχών σε επιχειρήσεις που βρίσκονται στα όρια της πτώχευσης Σε μια επιχείρηση, τα διευθυντικά στελέχη ασκούν διοικητικά καθήκοντα. Η εξουσία αυτή περιλαμβάνει καθήκοντα φροντίδας ή αφοσίωσης καθώς και το καθήκον κίνησης διαδικασίας αφερεγγυότητας ή παύσης των δραστηριοτήτων, όταν η επιχείρηση αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Σε όλα τα κράτη μέλη τα διευθυντικά στελέχη έχουν ορισμένα καθήκοντα όταν η επιχείρησή τους βρίσκεται στα όρια της πτώχευσης. Αν και οι στρατηγικές οι οποίες διαφαλίζουν ότι τα συμφέροντα των πιστωτών λαμβάνονται δεόντως υπόψη σε περίπτωση αφερεγγυότητας επιχειρήσεων διαφέρουν, φαίνεται ότι αυτές παρέχουν παρόμοια κίνητρα και στα διευθυντικά στελέχη. Μετά την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας από κάποια επιχείρηση εντοπίζονται συχνά προβλήματα σε σχέση με την εκτέλεση των καθηκόντων των διευθυντών. Οι σύνδικοι της πτωχεύσεως μπορεί να μην έχουν κίνητρο να επιδιώξουν την ικανοποίηση απαιτήσεων έναντι των διευθυντών. Επιπλέον, το κόστος και η διάρκεια των διαδικασιών ενώπιον των δικαστηρίων μπορεί να αποθαρρύνουν τους συνδίκους να εγείρουν αξιώσεις αποζημίωσης. 10. Πιστεύετε ότι υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά την εκτέλεση αξιώσεων έναντι των διευθυντών αφερέγγυων επιχειρήσεων εντός της ΕΕ; : Ένα άλλο πρόβλημα αφορά ενδεχόμενα κενά στο καθεστώς ευθύνης. Το πρόβλημα αυτό οφείλεται στις διαφορές ως προς τον καθορισμό από το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο των καθηκόντων των διευθυντών σε περίπτωση

15 αφερεγγυότητας. Τα καθήκοντα αυτά θεωρείται ότι διέπονται εν μέρει από τη νομοθεσία περί αφερεγγυότητας, εν μέρει από το εταιρικό δίκαιο και εν μέρει από το δίκαιο περί αδικοπραξιών. Σε μια εγχώρια υπόθεση, και οι τρεις δέσμες κανόνων εφαρμόζονται συμπληρωματικά. Ωστόσο, ενδέχεται να ανακύψουν προβλήματα σε περίπτωση που η καταστατική έδρα της επιχείρησης βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο που αποτελεί το κέντρο των κυρίων συμφερόντων της, στο οποίο και ξεκινά η διαδικασία αφερεγγυότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού περί αφερεγγυότητας. Σε μια τέτοια περίπτωση, εφαρμόζεται η νομοθεσία περί αφερεγγυότητας του κράτους μέλους στο οποίο ξεκίνησε η διαδικασία αφερεγγυότητας, ενώ το εταιρικό δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε επιλογή του ευνοϊκότερου καθεστώτος (ρυθμιστικό αρμπιτράζ), υπό την έννοια ότι οι διευθυντές μπορεί να μπουν στον πειρασμό να συστήσουν την επιχείρηση σε κράτος με εταιρικό δίκαιο που προβλέπει σχετικά χαλαρό καθεστώς ευθύνης, και να μεταφέρουν το κέντρο συμφερόντων της σε κράτος μέλος με νομοθεσία περί αφερεγγυότητας που προβλέπει επίσης σχετικά χαλαρό καθεστώς ευθύνης. Τα διευθυντικά στελέχη μπορούν εξάλλου να βρεθούν αντιμέτωπα με αντιφατικούς κανόνες περί ευθύνης σε περίπτωση μεταφοράς των κύριων συμφερόντων της επιχείρησης σε άλλο κράτος μέλος, λόγω των διαφορετικών καθεστώτων ευθύνης που ισχύουν βάσει της τοπικής νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας (υπερβολικά αποτρεπτικά μέτρα). 11. Πιστεύετε ότι τα κανονιστικά κενά στο καθεστώς ευθύνης, τα οποία περιγράφονται παραπάνω, οδηγούν σε προβλήματα στην πράξη; σε τι είδους προβλήματα (ρυθμιστικό αρμπιτράζ, δυσκολίες συμμόρφωσης των διευθυντικών στελεχών με διαφορετικούς κανόνες περί ευθύνης,...): Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος επίλυσης των προβλημάτων αυτών; Απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος στο πλαίσιο διαδικασιών αφερεγγυότητας Η απαγόρευση άσκησης των διευθυντικών καθηκόντων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε διασυνοριακό επίπεδο. Δεν

16 υπάρχουν σήμερα κανόνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που να διασφαλίζουν ότι οι διευθυντές στους οποίους έχει απαγορευθεί η άσκηση καθηκόντων σε ένα κράτος μέλος, π.χ. λόγω δόλιας συμπεριφοράς, δεν θα συστήσουν μια νέα επιχείρηση ή δεν θα διοριστούν ως διευθυντές επιχείρησης σε άλλο κράτος μέλος. Προς το παρόν, δεν διασφαλίζεται καν η πρόσβαση των κρατών μελών σε πληροφορίες σχετικά με την έκπτωση διευθυντών από τα καθήκοντά τους σε άλλο κράτος μέλος όταν αυτός καταχωρίζει τη νέα επιχειρηματική του δραστηριότητα. 12. Πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη να ληφθούν μέτρα σε επίπεδο ΕΕ ώστε οι διευθυντές στους οποίους έχει απαγορευθεί η άσκηση των καθηκόντων τους να αποκλείονται από την ανάληψη διευθυντικών καθηκόντων σε επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε άλλο κράτος μέλος; θα πρέπει να διασφαλίζεται η πρόσβαση των αρμοδίων αρχών άλλων κρατών μελών σε πληροφορίες σχετικά με εθνικές αποφάσεις για απαγόρευση άσκησης καθηκόντων; θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις για απαγόρευση άσκησης καθηκόντων που εκδίδονται σε ένα κράτος μέλος αναγνωρίζονται σε όλα τα άλλα κράτη μέλη; 7. Ακυρωτική αγωγή Οι κανόνες που διέπουν πράξεις επιβλαβείς για το γενικό συμφέρον των πιστωτών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Οι διαφορές αφορούν καταρχάς όλες τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να ακυρωθεί μια επιβλαβής πράξη καθώς και το πώς ερμηνεύουν τις εν λόγω προϋποθέσεις τα εθνικά δικαστήρια. Έτσι, για παράδειγμα, ενώ συγκριτικά η γερμανική νομοθεσία διευκολύνει την ακύρωση, η αγγλική νομοθεσία επιβάλλει σχετικά αυστηρούς όρους για την ακύρωση μιας πράξης. Οι εθνικές νομοθεσίες διαφέρουν επίσης όσον αφορά την προθεσμία εντός της οποίας μπορεί να προσβληθεί μια επιβλαβής πράξη. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το γερμανικό, το ισπανικό και το αγγλικό δίκαιο, οι πράξεις μεταξύ μερών που σχετίζονται μεταξύ τους μπορούν να προσβληθούν, εφόσον συνήφθησαν δύο έτη πριν από την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας. Η εν λόγω προθεσμία είναι τρία χρόνια στην Τσεχική Δημοκρατία και πέντε χρόνια στην Εσθονία, αλλά μόνο τρεις μήνες στην Ουγγαρία. Οι διαφορές αυτές ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλήματα, διότι βάσει του άρθρου 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000, ένα τρίτο μέρος μπορεί να αντιταχθεί σε ακυρωτική αγωγή με βάση το ότι το δίκαιο που διέπει την πράξη δεν επιτρέπει κανένα μέσο προσβολής της. Ως αποτέλεσμα, τα μέρη είναι δυνατόν να επιλέγουν για μια πράξη το δίκαιο κράτους μέλους, το οποίο ευνοεί λιγότερο την ακύρωση ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες ακύρωσής της. Αν και από την αξιολόγηση του κανονισμού περί αφερεγγυότητας δεν προέκυψε καμία συγκεκριμένη περίπτωση κατάχρησης στο πλαίσιο αυτό, η δυνατότητα θεωρητικά υπάρχει και γι'αυτό απαιτείται η ανάληψη σχετικής δράσης από την Ένωση. 13. Πιστεύετε ότι οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις προϋποθέσεις, υπό τις οποίες μπορεί να ακυρωθεί μια επιβλαβής πράξη, δημιουργεί προβλήματα;

17 Πιστεύετε ότι όλες ή ορισμένες από τις προϋποθέσεις που αφορούν τις ακυρωτικές αγωγές, όπως ισχύουσες προθεσμίες, θα πρέπει να εναρμονιστούν; III. Άλλα ζητήματα 14. Κατά την άποψή σας, υπάρχουν άλλα ζητήματα όπου οι διαφορές των εθνικών νομοθεσιών δημιουργούν προβλήματα στην εσωτερική αγορά; Θέλετε να τηλεφορτώσετε ένα αρχείο;