Ενα σημαντικό δεδομένο, το οποίο αναφέρεται από την ευρωπαϊκή Ένωση Παραγωγών

Transcript

1 Λάμπες Οικονομίας: η Δολοφονία τής Υγείας Πολλαπλάσιο το ενεργειακό αποτύπωμα των λαμπτήρων «οικονομίας» σε σχέση με τις λάμπες πυράκτωσης; Οι λάμπες «οικονομίας» περιέχουν φώσφορο, μεταξύ πολλών άλλων τοξικών υλικών. Στο ενεργειακό τους αποτύπωμα δεν υπολογίζεται η δαπάνη εξόρυξης φωσφόρου, και η καταστροφή τού περιβάλλοντος από αυτή τη διαδικασία. Δεν υπολογίζεται η δαπάνη εξόρυξης σπάνιων γαιών φωσφόρου και πολλών άλλων σπάνιων γαιών, όπως και άλλων υλικών και η αντίστοιχη καταστροφή τού περιβάλλοντος. Δεν υπολογίζονται τα κεφάλαια και η δαπάνη ενέργειας για τη μεταφορά και πλήρη ανακύκλωσή τους, εάν και όταν συμβαίνει κάποια ανακύκλωση. Δεν υπολογίζεται ότι τα πλαστικά τους μέρη θα μείνουν στο περιβάλλον για χιλιάδες χρόνια, όπως δεν υπολογίζονται τα κόστη ταφής και περιβαλλοντικής ρύπανσης τής υπερτοξικής «πούδρας» που βρίσκεται στο εσωτερικό τού γυάλινου περιβλήματος των λαμπτήρων. (Η φωτογραφία από ορυχείο φωσφόρου: jpg) Ενα σημαντικό δεδομένο, το οποίο αναφέρεται από την ευρωπαϊκή Ένωση Παραγωγών Ειδών Φωτισμού, (προωθεί δραστήρια τους συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού) είναι το κόστος παραγωγής τους. Σύμφωνα με τον άνω υποστηρικτικό οργανισμό, το κόστος παραγωγής μιας υδραργυρικής λυχνίας «εξοικονόμησης» είναι πέντε φορές μεγαλύτερο συγκρινόμενο με το 373

2 Χρήστος Μουσουλιώτης Ο πίνακας είναι από μελέτη μεταξύ των πολλών που διεξήχθησαν για λογαριασμό τής ΕΕ. Αποτελεί ελλιπή έρευνα που δεν έλαβε υπόψη της σημαντικά δεδομένα. Υπολογίζεται ωστόσο ως γεγονός ότι το 80% των λαμπτήρων «οικονομίας» (στις χώρες τής ΕΕ), θα πετιούνται στα σκουπίδια αντί να ανακυκλώνονται! Με βάση δεδομένα που ορισμένα είναι ατελή, άλλα είναι λάθος, και άλλα που δεν υπολογίσθηκαν καθόλου! εξήχθη το συμπέρασμα ότι η επιβάρυνση τού περιβάλλοντος με υδράργυρο από τους ΣΛΦ («οικονομικούς») είναι ελάχιστα μικρότερη (89,1) συγκριτικά με τους λαμπτήρες πυράκτωσης (96,4). Παραμένει άγνωστο ποιο θα ήταν το εξαγόμενο εάν έμπαιναν στο σακουλάκι των υπολογισμών όλα τα παραλειπόμενα δεδομένα και διορθώνονταν τα ελλιπή. (Η πρώτη στήλη αφορά τους διαφανείς λαμπτήρες πυράκτωσης και η τελευταία τους «οικονομικού;»). ( ) κόστος μιας λάμπας πυράκτωσης.(1) Αν λάβουμε υπόψη μας ότι σε αυτή την αναφορά δεν υπάρχουν παραπομπές για να είναι δυνατός ο έλεγχος τού ισχυρισμού, τότε εμπεριέχεται ένα στοιχείο αμφιβολίας. Είναι εξόχως πιθανό αντικειμενικότερη μελέτη να δείξει διαφορετικό εξαγόμενο, που θα αποκαλύπτει πολύ μεγαλύτερο κόστος, όπως φαίνεται από άλλη (φιλική) θεώρηση των οικονομικών λαμπτήρων, που εμφανίζει κόστος παραγωγής δεκαπλάσιο των συμβατικών.(2) Μια ακόμα παράδοξη «διαφήμιση», δηλαδή μια δυσμενής αναφορά συμβαίνει στην ιστοσελίδα εμπορικής ένωσης, η οποία προωθεί με ζήλο στις ΗΠΑ τους ΣΛΦ. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ύστερα από έρευνα τής υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος βγήκε το εξαγόμενο ότι το κόστος ανακύκλωσης ενός ΣΛΦ κυμαίνεται από μισό έως δύο δολάρια!(3) 1 European Lamp Companies Federation (ELC) - FLC_FQA_Nov.pdf. 2 ZVEI, (German Electrical and Electronic Manufacturers' Association)

3 Λάμπες Οικονομίας: η Δολοφονία τής Υγείας Τα κρούσματα καρκίνου έχουν αυξηθεί κατακόρυφα σε εργαζόμενους στους χώρους εξόρυξης, μεταφοράς και επεξεργασίας σπάνιων γαιών στην Κίνα. Οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται και στις λάμπες «οικονομίας». asp?artid= &ct=2&pid=2 Η ενέργεια που δαπανάται για να παραχθεί ένας λαμπτήρας «οικονομίας» είναι 40 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με έναν λαμπτήρα πυράκτωσης, λέει ο πρώην επικεφαλής τής Greenpeace στο Αμβούργο, δόκτορας Klaus Stanjek. Γι αυτό το λόγο υποστηρίζει ότι οι ΣΛΦ θα πρέπει να λέγονται αντί «λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας», «λαμπτήρες απώλειας ενέργειας».(1) Μια δανική μελέτη(2) (με σαφή μεροληπτική τοποθέτηση υπέρ των λαμπτήρων «οικονομίας»), υποστηρίζει ότι η ενέργεια που δαπανάται για να παραχθεί ένας τέτοιος λαμπτήρας, ισούται σχεδόν με την ενέργεια που απαιτείται για να παραχθούν 8 λαμπτήρες πυράκτωσης. Η ενέργεια που απαιτείται για την παραγωγή ενός ΣΛΦ είναι 1,8 kwh, ενώ η αντίστοιχη για την παραγωγή ενός λαμπτήρα πυράκτωσης είναι 0,11 kwh. Δηλαδή, 16 φορές περισσότερη ενέργεια για την παραγωγή ενός ΣΛΦ! Η δανική μελέτη (πλήρης μεροληπτικών λαθών υπέρ των λαμπτήρων «οικονομίας»,) δεν υπολογίζει πλήθος άλλων παραγόντων που ανεβάζουν κατά πολύ το τελικό εφιαλτικό ενεργειακό αποτύπωμα των λαμπτήρων «οικονομίας». Σε σχετικό θέμα έχω περιγράψει τη «σχιζοφρενική» πολιτική τής Κομισιόν σχετικά με τον υδράργυρο, καθώς θεωρώντας ότι είναι εξαιρετικό τοξικό υλικό θέσπισε οδηγίες απαγόρευσης εισαγωγής - εξαγωγής και χρήσης του από τη μια μεριά, ενώ από την άλλη τον εισάγει, μέσω των λαμπτήρων «οικονομίας». Η Κομισιόν γνωρίζει το μέγα ζήτημα τής διάβρωσης των εδαφών. Με σχετική οδηγία,(3) πληροφορεί τους Ευρωπαίους και όλους τους πολίτες τού Κόσμου για τις τεράστιες επιπτώσεις που έχει η διάβρωση των εδαφών, η οποία επιδρά καταλυτικά σε πλήθος παραμέτρων, όπως το κλίμα, για το οποίο θεσπίζει μια σειρά μέτρων για να το σώσει, όπως την έμμεσα υποχρεωτική εισαγωγή των «οικονομικών» λαμπτήρων στη ζωή μας. Ωστόσο, η διάβρωση των εδαφών αυξάνεται σημαντικά μέσω τής εξορυκτικής δραστηριότητας, η οποία όπως είναι γνωστό θα αυξηθεί σημαντικά εξαιτίας τής παραγωγής των λαμπτήρων «εξοικονόμησης», με τη δαπανηρότατη ενεργειακά και ρυπαρότατη περιβαλλοντικά εξορυκτική δραστηριότητα υλικών που περιέχονται στους ΣΛΦ, όπως ο υδράργυρος, οι σπάνιες γαίες, κ.λπ. Ενδεικτική τής σημασίας που δίνεται στην όλο και εξαπλούμενη διάβρωση τού εδάφους, είναι η ανάγκη που ώθησε τις κυβερνήσεις σε μια σπάνια παγκόσμια συνεργασία για να χρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα SoilTrEC.(4)

4 Χρήστος Μουσουλιώτης Σύμφωνα με μια αξιόλογη έρευνα τής «Compagnie Europ eenne d intelligence Strat egique», που παρουσιάστηκε από τον υπεύθυνο μελετών Oliver Zaleg, και αναδημοσίευσε η αθηναϊκή εφημερίδα «Ελευθεροτυπία»,(1) οι σπάνιες γαίες αποτελούν γεωστρατηγικό όπλο και η έλλειψή τους είναι δυνατό να θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την εθνική ασφάλεια κρατών! Σύμφωνα με την Κομισιόν οι σπάνιες γαίες «είναι δυνατό να αποτελέσουν ισχυρό διαπραγματευτικό εργαλείο, ακόμα και όπλο στο πλαίσιο οικονομικού πολέμου»,(2) ενώ... και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει, η εξορυκτική δραστηριότητα επιφέρει τρομερές καταστροφές στο περιβάλλον. Η εξόρυξη σπάνιων γαιών για να εισαχθούν στο εσωτερικό τού γυάλινου περιβλήματος των ΣΛΦ, καταστρέφει το περιβάλλον, και δημιουργεί μεγάλη ενεργειακή δαπάνη, η οποία δεν υπολογίζεται στις συγκριτικές μελέτες. Ταυτόχρονα η κατοχή τεράστιων αποθεμάτων από την Κίνα, τις μετατρέπει σε γεωστρατηγικό όπλο στα χέρια τής ασιατικής υπερδύναμης, από το έδαφος τής οποίας είναι η φωτογραφία. Το γεγονός που βρισκόταν στο σκοτάδι και αγνοούσαν οι καταναλωτές είναι ότι η πράσινη προπαγάνδα δεν ανέφερε πως για να έχουμε σήμερα λιλιπούτεια κινητά τηλέφωνα ή υπολογιστές, ή λάμπες «οικονομίας», ή τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους ακριβείας ή λέιζερ και συστήματα στρατιωτικών ή πολιτικών επικοινωνιών, για να διαθέτουμε υψηλή τεχνολογία δορυφόρων και πολλά άλλα είναι απαραίτητες οι σπάνιες γαίες. Πρόκειται για μια ομάδα δεκαεπτά μετάλλων με μοναδικές ιδιότητες, των οποίων η κατανάλωση προβλέπεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο μετά την παγκόσμια επιβολή των λαμπτήρων «οικονομίας». Ένα από τα πολλά μαύρα σημεία που αγνοούν οι καταναλωτές για αυτό το τοξικό προϊόν, είναι ότι οι σπάνιες γαίες που υπάρχουν μέσα του, αφήνουν ραδιενεργά απόβλητα στην πρωτογενή φάση τού υπερτοξικού χημικού διαχωρισμού τους από τον όγκο υλικών που τις εμπεριέχουν. Δυστυχώς η ραδιενεργός ρύπανση των εδαφών δεν είναι η μόνη περιβαλλοντική τραγωδία που συμβαίνει στη φάση τής εξορυκτικής διαδικασίας. Το περιβάλλον στην κυριολεξία βιάζεται και ταυτόχρονα θυσιάζεται η υγεία των εργαζομένων, αναφέρεται στην προαναφερθείσα γεωπολιτική μελέτη,(3) ενώ ρυπαίνεται επιπρόσθετα και το περιβάλλον των γειτονικών περιοχών. «Σήμερα πλέον η απόρριψη των αποβλήτων τής εταιρείας Baotou Steel στον Κίτρινο Ποταμό, έχει μετατραπεί σε πρόβλημα γιγάντιων διαστάσεων», τονίζε

5 Λάμπες Οικονομίας: η Δολοφονία τής Υγείας ται και αποκαλύπτεται ότι «στους εργαζόμενους των ορυχείων παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά καρκίνου»! Σύμφωνα με δεδομένα από την ΕΕ το 5% από τα υλικά των ΣΛΦ θα καταλήξουν στο έδαφος, 90% των πλαστικών μερών τους θα αποτεφρωθούν, γύρω στο 9% των πλαστικών θα ανακυκλωθεί, ενώ θα ανακυκλωθεί και το 95% των μεταλλικών ή υάλινων μερών.(1) Ξεχνώντας όλα τα άλλα ρυπαρά στάδια και διαδικασίες παραγωγής και επεξεργασίας των ΣΛΦ είναι πασιφανής η βαριά ρύπανση τού περιβάλλοντος από την αποτέφρωση τού 90% των πλαστικών μερών τους, δεδομένου ότι δεν αναφερόμαστε σε ελάχιστους λαμπτήρες «οικονομίας» αλλά σε τρισεκατομμύρια.(2) Εξάλλου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τής Κομισιόν στα κράτη μέλη τής ΕΕ, η ανακύκλωση των ΣΛΦ θα αντιστοιχεί μόνο στο 20%.(3) Αν δεχθούμε αυτό το υπεραισιόδοξο νούμερο, τότε θα έχουμε το υπόλοιπο 80% των υπερτοξικών λαμπτήρων «οικονομίας» να καταλήγουν στις χωματερές, ρυπαίνοντας για πάντα την ατμόσφαιρα, το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Ακριβώς αυτό! Στη βιτρίνα λαμπερή «πράσινη» τεχνολογία λαμπτήρων «εξοικονόμησης» και στο παρασκήνιο, μεγάλη δαπάνη ενέργειας, ανεπανόρθωτη ρύπανση, περιβαλλοντικές καταστροφές και θάνατοι εργαζομένων. Όλα αυτά είναι γεγονότα που εκτός από την ανυπολόγιστη σε οικονομικά μεγέθη ψυχική οδύνη που προκαλούν, επιφέρουν μεγάλη δαπάνη ενέργειας. Σε κανένα σακουλάκι υπολογισμών δεν μπαίνουν τα ανωτέρω μεγέθη για να γνωρίσουμε επιτέλους με σαφήνεια τα ψεύδη και την παραπληροφόρηση γύρω από το παραμύθι «λαμπτήρες εξοικονόμησης». Ένα ακόμα δείγμα που αποκαλύπτει τις παραλείψεις έτσι ώστε δεν αποδίδουν έτσι τη σωστή εκτίμηση ενεργειακού και περιβαλλοντικού κόστους, είναι η ανυπαρξία κάθε εκτίμησης σχετικά με τη μεγάλη δαπάνη ενέργειας (και χρημάτων) σε περίπτωση θραύσης ενός μόνο ΣΛΦ, ούτε και οι πιθανές βλάβες στην υγεία των καταναλωτών.(4) Δεν υπολογίζεται ούτε η επικινδυνότητα και η μεγάλη δαπάνη ενέργειας για τη μεταφορά τους από Κίνα και Ινδία προς κάθε άκρη τής Γης και στη συνέχεια μέσω τής ανακύκλωσης, θα έχουμε την επαναφορά των πρωτογενών υλικών τους πάλι σε Κίνα και Ινδία.(5) Δεν υπολογίζεται η συνεπαγόμενη δαπάνη ενέργειας στην προσπάθεια μείωσης τής διάχυσης των τοξικών υλικών τους στο περιβάλλον, όπως δεν υπολογίζεται η υπέρμετρη ρύπανση τού περιβάλλοντος σε περίπτωση ατυχήματος μεγάλου ή μεγίστου εύρους, όπως σεισμού, φυσικής καταστροφής, βλάβης σε εργοστάσιο παραγωγής λαμπτήρων ή σε εργοστάσια ανακύκλωσης κ.λπ.(6) Δεν υπολογίζεται η ασύλληπτη δαπάνη ενέργειας που απαιτείται για να ανακυκλωθούν τα "Χιλιάδες χρόνια η ζωή των ηλεκτρονικών σκουπιδιών από τους λαμπτήρες «οικονομίας»" on page "Καταναλωτές «κόψτε το λαιμό σας» όταν σπάει στο σπίτι σας λαμπτήρας «οικονομίας» και βάλτε βαθιά το χέρι στην τσέπη" on page "2.000 δολάρια το κόστος καθαρισμού από τυχαία θραύση λαμπτήρα «οικονομίας»" on page "Τερατώδη τα λάθη και κρίσιμες οι παραλείψεις των τεχνικών μελετών" on page 476 "Φυσικές καταστροφές: ο νέος μεγάλος κίνδυνος για το περιβάλλον από τους «οικονομικούς»" on page

6 Χρήστος Μουσουλιώτης ηλεκτρονικά τους σκουπίδια. Πιθανώς γι αυτό το λόγο ρίχνονται στο περιβάλλον όπου θα παραμείνουν για χιλιάδες χρόνια.(1) Ένα ακόμα γεγονός που αυξάνει κατά πολύ τον κύκλο δαπάνης, είναι η ανάγκη να επανέλθει στην παραγωγή το ταντάλιο ένα πανάκριβο χημικό υλικό που βρίσκεται στο ηλεκτρονικό κύκλωμα των ΣΛΦ, όπως αναφέρει σχετική μελέτη υποβληθείσα στην Κομισιόν.(2) Το κερασάκι στην τούρτα τής απόκρυψης των δαπανών είναι και ο φόρος που επιβάλλεται στο όνομα των ΣΛΦ. Για την περίπτωση τής Ελλάδας, όπως μας λέει η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε., σχετίζεται με τα εξής επιμέρους κόστη: Κόστος Μεταφοράς των ΑΗΗΕ στις Μονάδες Επεξεργασίας.(3) Κόστος Επεξεργασίας των ΑΗΗΕ. Κόστος Ευαισθητοποίησης-Ενημέρωσης Κοινού. Διοικητικό κόστος Συστήματος. Είναι ενδεικτικό αυτής τής περίεργης κατάστασης ότι ο φόρος 0,10 ευρώ για κάθε λαμπτήρα και 0,5 ευρώ για κάθε φωτιστικό που έχει τεθεί από την ΕΕ με σκοπό τη χρηματοδότηση τής ανακύκλωσης δεν εφαρμόζεται ευρέως και οργανωμένα. Το άκρως παράδοξο και ύποπτο στην ιστορία είναι ότι το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ (με υπουργό τον κ. Γ. Σουφλιά) θεωρούσε παράνομη την καθιέρωση αυτού τού φόρου...(4) Πάντως, το χάος που επικρατεί στο χώρο αποκάλυψε ερώτηση(5) 8 βουλευτών τού ΠΑΣΟΚ προς 3 υπουργούς τής πρώην κυβέρνησης τής Ν.Δ., στην οποία τονίζεται ότι υπάρχει πλήρης υπολειτουργία στο σύστημα ανακύκλωσης, αλλά και ενδεχόμενο πρόβλημα οικονομικής κακοδιαχείρησης, επειδή παραμένει άγνωστο πού κατευθύνεται το επιβληθέν τέλος φορολόγησης για τους ΣΛΦ. Το ταξιδάκι στο Βέλγιο για τη δαπανηρή «πράσινη» ανακύκλωση των λαμπτήρων «εξοικονόμησης» Η απίστευτη κατάσταση που κρύβεται πίσω από τη διαφημιστική ονομασία «οικονομικές λυχνίες φωτισμού», γεννά πολλές ερωτήσεις. Σταδιακά στο φως νέα δεδομένα, που σχετίζονται εκτός από την κατανάλωση ηλεκτρισμού, (που φαινομενικά είναι υπέρ των υδραργυρικών λαμπτήρων, αν και υπάρχουν βάσιμες αντίθετες απόψεις), με το κύκλωμα παραγωγής - διάθεσης - χρήσης - ανακύκλωσης. Υποτίθεται ότι η έκλυση αερίων τού θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, που συμβαίνει με την παραγωγή, διάθεση χρήση και ανακύκλωσή τους βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνη που συντελείται με την παραγωγή, διάθεση, χρήση και ανακύκλωση των λαμπτήρων πυράκτωσης. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει, όπως δείχνουν όλα τα δεδομένα. Στην περίπτωση τής Ελλάδας, με την ελλιπή τεχνική υποδομή (κάτι που συμβαίνει αναμφίβο- 1 "Χιλιάδες χρόνια η ζωή των ηλεκτρονικών σκουπιδιών από τους λαμπτήρες «οικονομίας»" on page Κόστος Συλλογής, Μεταφοράς και Προσωρινής αποθήκευσης των ΑΗΗΕ (σ.τ.σ.: ΑΗΗΕ σημαίνει: Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού ). 4 "Πού πάνε τα λεφτά για την ανακύκλωση των λαμπτήρων;" τής Μαίρης Λαμπαδίτη. "Πρώτο Θέμα"

7 Λάμπες Οικονομίας: η Δολοφονία τής Υγείας λα με την πλειοψηφία των χωρών τού πλανήτη), η ανακύκλωση των συμπαγών λαμπτήρων φθορισμού εμφανίζει ένα ακόμα σοβαρό ενεργειακό μειονέκτημα, επειδή δεν γίνεται σε τοπικές βιομηχανίες, αλλά όπως προανέφερα, στο Βέλγιο. Σε ιστοσελίδα(1) τού ΥΠΕΧΩΔΕ (φωτογραφία κατωτέρω), δηλώνεται ότι η επεξεργασία όλων των ηλεκτρονικών αποβλήτων «γίνεται σήμερα στη μονάδα της ΕΚΑΝ στην Κόρινθο, πλην των λαμπτήρων οι οποίοι εξάγονται στο Βέλγιο»... Το ταξιδάκι στο Βέλγιο ακολουθεί ένα μεικτό τρόπο μεταφοράς με φορτηγό πλοία, μέσα σε ειδικά κοντέινερ ασφαλείας, με τρένα και ειδικά φορτηγά. Το ζήτημα τού κόστους ενός μέρους τής ανακύκλωσης των ΣΛΦ έχει και άλλες παραμέτρους που αγνοούν οι καταναλωτές. Με στόχο να ξεκαθαρίσει κάπως το ζήτημα επικοινώνησα το 2009 με την εταιρεία Polyeco,(2) υπεύθυνη για τη μεταφορά των λαμπτήρων εκτός Ελλάδας με τελικό προορισμό τις εγκαταστάσεις τής βιομηχανίας ανακύκλωσής τους. στο Βέλγιο Τέθηκαν μέσω ηλεκτρονικής αλληλoγραφίας τέσσερα ερωτήματα και δόθηκαν οι εξής απαντήσεις από την υπεύθυνη Marketing και Επικοινωνίας κ. Νόρα Μιχαλολιάκου: Ερ.: Οι λαμπτήρες υδραργύρου που μεταφέρετε στην ΕΕ για ανακύκλωση σε τι αναλογία είναι οι παλαιάς τεχνολογίας και αντίστοιχα οι νέας τεχνολογίας; Απ.: Δεν υπάρχουν στοιχεία για τον καταμερισμό των λαμπτήρων σε νέας και παλιάς τεχνολογίας. Καθώς ο τρόπος ανακύκλωσής τους δεν εξαρτάται από την σύγχρονη ή μη κατασκευή τους, δε διαχωρίζονται με αυτό το κριτήριο. Ερ.: Με τι είδους μεταφορικό μέσο μεταφέρονται; Απ.: Οι λαμπτήρες μεταφέρονται εντός 40 freight container, με συνδυασμό οδικής (με φορτηγό) και θαλάσσιας μεταφοράς. Ερ.: Κάθε πότε μεταφέρονται και σε τι βάρος; Απ.: Το κάθε container μεταφέρει περίπου 7 τόνους λαμπτήρων. (Για την συνολική ποσότητα που συγκεντρώθηκε το 2008 και για στοιχεία τού 2009, θα πρέπει να απευθυνθείτε στην Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε.) Ερ.: Πόσο ασφαλής είναι η μεταφορά; Υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος και διαρροής τού υδραργύρου στο περιβάλλον; Απ.: Οι λαμπτήρες συσκευάζονται εντός κλειστών συσκευασιών και μέσα σε μεταλλικό freight container. Είναι ο ενδεδειγμένος και ασφαλής τρόπος συσκευασίας, σύμφωνα με τους κώδικες οδικής και θαλάσσιας μεταφοράς (ADR και IMDG). Ο κίνδυνος ατυχήματος είναι πάντα υπαρκτός αλλά με τις διαδικασίες που τηρούμε περιορίζουμε στο ελάχιστο, στο βαθμό που είναι δυνατόν, τις πιθανότητες για τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ είναι εξαιρετικά απίθανη η διαρροή των επικίνδυνων συστατικών προς το

8 Χρήστος Μουσουλιώτης περιβάλλον και κατά συνέπεια η μόλυνση αυτού Οι απαντήσεις μιλούν από μόνες τους. Αν και οι προσπάθειες τής εταιρείας για τη λήψη κάθε μέτρου προφύλαξης τού περιβάλλοντος υποθέτουμε ότι είναι οι καλύτερες, οι 7 τόνοι λαμπτήρων που βρίσκονται σε κάθε ένα από τα 40 κοντέινερ δημιουργούν προβληματισμό για την περίπτωση κάποιου ατυχήματος και τη διαφυγή αυτού τού τεράστιου φορτίου στη θάλασσα ή στην ξηρά. Εκτός τής ρύπανσης τού περιβάλλοντος που είναι δυνατό να συμβεί σε τεράστια έκταση, έχουμε το υπαρκτό ενδεχόμενο ατυχημάτων από πλήθος άλλων παραγόντων που θα προκαλέσουν πιθανώς και την απώλεια ανθρώπων. Σε σχετική έκδοση τού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία(1) ειδικευμένοι επιστήμονες σημειώνουν ότι «οι κίνδυνοι για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στα λιμάνια είναι πάρα πολλοί: ακατάλληλη φόρτωση ή στοιβασία που είναι δυνατό να οδηγήσει σε ανατροπή εμπορεύματος κιβωτίων πολλών τόνων, πτώσεις αντικειμένων ή υλικών, τραυματισμοί από κινούμενες γέφυρες, επικίνδυνες ή ολισθηρές σκάλες στα αμπάρια των πλοίων, σκόνες ή επικίνδυνες ατμόσφαιρες που προκαλούν εκρήξεις ή ασφυξία, υψηλά επίπεδα θορύβου και δονήσεων, και μειωμένα επίπεδα φωτισμού». Υφίσταται επίσης το υπαρκτό ενδεχόμενο μερικής ή ολικής καταστροφής κάποιου ή κάποιων εργοστασίων παραγωγής ή ανακύκλωσης των λαμπτήρων «οικονομίας». Ούτε αυτή η παράμετρος υπολογίζεται στο σακουλάκι των υπολογισμών που βγάζουν φιλικότερους προς το περιβάλλον τους ΣΛΦ. Επιπλέον αυτών έχουμε γεγονότα που ήδη συνέβησαν και θα συμβαίνουν με μαθηματική βεβαιότητα, όπως είναι καταστροφή εκατοντάδων χιλιάδων λαμπτήρων «οικονομίας» από φυσικές καταστροφές, με την επακόλουθη ασύλληπτη ρύπανση στο περιβάλλον και τις βλάβες στην υγεία των ανθρώπων. Ούτε αυτό το υπαρκτό γεγονός έχει εισαχθεί σε κάποιο σακουλάκι, χωρίς να υπολογίζουμε εν τέλει ότι η απόσυρση ή απαλλαγή τού περιβάλλοντος από τέτοιου είδους ρύπανση είναι σχεδόν αδύνατη.(2). Η μεταφορά τους και το περιβαλλοντικό κόστος Έρευνα τού 2009 δείχνει ότι τα εκατό χιλιάδες εμπορικά πλοία που βρίσκονται στις κλειστές θάλασσες και στους ωκεανούς τού πλανήτη, εκπέμπουν σχεδόν το μισό τής ρύπανσης με μικροσωματίδια, από την παγκόσμια κυκλοφορία των 600 εκατομμυρίων αυτοκινήτων Κοντέινερ 40 ποδών για μεταφορά ξηρού φορτίου. Εκτιμώ ότι περίπου ίδια είναι τα κοντέινερ που στοιβάζονται και μεταφέρονται στο Βέλγιο οι λαμπτήρες φθορισμού για ανακύκλωση. "Φυσικές καταστροφές: ο νέος μεγάλος κίνδυνος για το περιβάλλον από τους «οικονομικούς»" on page 489

9 Λάμπες Οικονομίας: η Δολοφονία τής Υγείας Τρένο φορτωμένο με κοντέινερ ξηρού φορτίου. Τα ατυχήματα τρένων δεν είναι συχνά αλλά συμβαίνουν. Σε ένα τέτοιο τρένο είναι δυνατό να μεταφέρονται εκατοντάδες τόνοι υδραργυρικών λαμπτήρων όπως και υδραργυρικοί λαμπτήρες «εξοικονόμησης» όπως τους έχει βαφτίσει η Greenpeace (με το διαφημιστικό τους όνομα). Επειδή τα περισσότερα πλοία βρίσκονται στα διεθνή ύδατα το φαινόμενο αυτής της απίστευτης ρύπανσης δεν είχε επισημανθεί έως τώρα. Ο καθηγητής Lack εργάστηκε μαζί με τον James Corbett από το Πανεπιστήμιο τού Delaware για σχετική έρευνα.(1) Ο δεύτερος βρήκε ότι οι εκροές των πλοίων εκτός από το κλίμα δημιουργούν σοβαρά προβλήματα υγείας σε κατοίκους παραθαλάσσιων περιοχών, ακόμα και πρόωρους θανάτους! Τα επικίνδυνα μικροσωματίδια που στέλνονται στον αέρα έχουν συντροφιά διοξείδιο τού άνθρακα, αιθάλη, και θείο. Όταν πέφτουν στο έδαφος τα μαύρα μικροσωματίδια, διευκρινίζει ο καθηγητής Corbett, επιταχύνουν το λιώσιμο τού χιονιού στους πόλους. Εάν αλληλεπιδράσουν με τους υδρατμούς τής ατμόσφαιρας, τότε παράγουν σύννεφα που διατηρούνται μεγαλύτερο χρόνο, ενώ επιπλέον απορροφούν ενέργεια και θερμότητα επηρεάζοντας το κλίμα. Στο παρελθόν, αλλά και σήμερα, πολλά πλοία με σημαίες ευκαιρίας προκαλούν τη μεγαλύτερη ρύπανση στο περιβάλλον, επειδή καίνε το χειρότερο καύσιμο, δηλαδή τον πάτο τού βαρελιού, ενώ ταυτόχρονα συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα και τους ναυτικούς. Ο καθηγητής Lack σημειώνει, ότι η εργασία τους αποκάλυψε πως τα πλοία είναι μέγιστοι ρυπαντές και για την αντιμετώπιση τής κατάστασης απαιτείται νέα νομοθεσία. Στην περίπτωση μεταφοράς των ΣΛΦ με τρένα, έχουμε μια ακόμα μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Σχετική έρευνα έδειξε ότι ότι αυτά το μεταφορικά μέσο είναι περισσότερο ρυπαρό περιβαλλοντικά ακόμα και από τα αεροπλάνα, εάν συνυπολογισθούν οι ρύποι από τα συστήματα υποδομής που τα στηρίζουν στο έργο τους. Έχουμε λοιπόν, εκτός των άλλων παραμέτρων αυξημένου κόστους παραγωγής των ΣΛΦ και ταξιδάκια «αναψυχής» για ανακύκλωσή τους στο Βέλγιο, με πλοία, τρένα και φορτηγά αυτοκίνητα, ένα γεγονός που αυξάνει αναμφίβολα την εκροή αερίων τού θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και

10 Χρήστος Μουσουλιώτης προβλήματα υγείας στους ανθρώπους. Συμπέρασμα Το συμπέρασμα εξ όσων δεδομένων υπάρχουν διαθέσιμα έως σήμερα (2010) είναι ότι δεν έχει εξαχθεί το σαφές ενεργειακό αποτύπωμα ενός λαμπτήρα «οικονομίας». Εάν είναι ακριβές ότι το ενεργειακό αποτύπωμα ενός πλαστικού μπουκαλιού νερού ισούται με το ενεργειακό ισοδύναμο 32 έως 54 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου!(1) τότε γίνεται Ηλίου φαεινότερο ότι το ενεργειακό αποτύπωμα ενός μόνο λαμπτήρα «οικονομίας είναι πολλαπλάσιο. Επίσης δεν είναι σαφές εάν είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο το συνολικό ενεργειακό αποτύπωμα ενός λαμπτήρα πυράκτωσης συγκρινόμενο με αυτό ενός λαμπτήρα «εξοικονόμησης». Το ζήτημα έχει τεράστιες προεκτάσεις στην υγεία των Ευρωπαίων πολιτών, στο περιβάλλον και την πραγματική οικονομία. Γι αυτό ελπίζω ότι δεν θα είμαστε αφελείς - εμείς οι καταναλωτές - αν απαιτούσαμε να ζητηθεί από την Κομισιόν ή κάθε άλλον που έχει τις κατάλληλες γνώσεις και την οικονομική δυνατότητα, η οργάνωση αντικειμενικότερης μελέτης, ώστε να συμπεριλάβει όλα τα μεγέθη και τις παραμέτρους που είτε έχουν παραλειφθεί είτε έχουν εισαχθεί αλλοιωμένες