Τεύχος Σεπτεμβρίου Η μείωση των εξαγωγών και της κατανάλωσης οδήγησαν στη συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ το 2 ο τρίμηνο 2016

Transcript

1 ISSN: Τεύχος Σεπτεμβρίου 2016 Δρ. Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr Η μείωση των εξαγωγών και της κατανάλωσης οδήγησαν στη συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ το 2 ο τρίμηνο 2016 Σύμφωνα με τα προσωρινά μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία (ΜΕΔ) της ΕΛ.ΣΤΑΤ. ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο -0,39% το 2 ο τρίμηνο 2016 από -0,93% το 1 ο τρίμηνο Τα αντίστοιχα μεγέθη με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία (ΕΔ) ήταν της τάξης του -0,95% και -0,97%. Επιπρόσθετα, η τριμηνιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο +0,17% από -0,17% το προηγούμενο τρίμηνο. Σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (12/8/2016) τα προαναφερθέντα μεγέθη είναι ελαφρώς δυσμενέστερα. Βάσει της προσέγγισης της δαπάνης, οι εξαγωγές και η κατανάλωση είχαν αρνητική συνεισφορά στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 2 ο τρίμηνο 2016 της τάξης των -3,17 και - 0,96 ποσοστιαίων μονάδων (ΠΜ) αντίστοιχα. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκε ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου, δηλαδή οι επενδύσεις, παρουσιάζοντας θετική συνεισφορά +1,70 ΠΜ. Αυτή προήλθε από τη μεταβολή των αποθεμάτων (+0,99 ΠΜ) και από τον ακαθάριστο σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου (+0,71 ΠΜ). Τέλος, η πτώση των εισαγωγών οδήγησε στην ενίσχυση - σε λογιστικούς όρους - του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης κατά 2,21 ΠΜ. ΡΗΤΡΑ ΜΗ ΕΥΘΥΝΗΣ Το παρόν εκδόθηκε από την Τράπεζα Eurobank Ergasias A.E ("Εurobank") και δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί, κατά οποιονδήποτε τρόπο, από τα πρόσωπα στα οποία αποστέλλεται. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν συνιστούν επενδυτική ή άλλη συμβουλή, δεν αποτελούν προσφορά αγοράς ή πώλησης ούτε πρόσκληση για υποβολή προσφορών αγοράς ή πώλησης ή εν γένει προσφορά ή πρόσκληση για κατάρτιση συναλλαγών επί των χρηματοπιστωτικών μέσων που αναφέρονται. Οι επενδύσεις που αναλύονται μπορεί να είναι ακατάλληλες για επενδυτές με κριτήρια του συγκεκριμένους επενδυτικούς στόχους τους, τις ανάγκες τους, την επενδυτική εμπειρία τους και την οικονομική κατάστασή τους. Οι πληροφορίες που περιέχονται προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευθεί από την Eurobank. Οι απόψεις που διατυπώνονται ενδέχεται να μη συμπίπτουν με αυτές οποιουδήποτε μέλους της Eurobank. Καμία δήλωση ή διαβεβαίωση (ρητή ή σιωπηρή) δεν δίδεται όσον αφορά την ακρίβεια, πληρότητα, ορθότητα ή καταλληλότητα των πληροφοριών ή απόψεων, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση. Καμία απολύτως ευθύνη, με οποιονδήποτε τρόπο και αν δημιουργείται, δεν αναλαμβάνεται από την ούτε βαρύνει τη Eurobank ή τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ή τα στελέχη της ή τους υπαλλήλους της όσον αφορά το περιεχόμενο του παρόντος. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν δεν καταρτίζονται ή εγκρίνονται από την Εurobank και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συντάκτη τους και δε δεσμεύουν ούτε αντιπροσωπεύουν τις απόψεις και τη θέση της Eurobank. Για το σύνολο του 1 ου εξαμήνου 2016 η ετήσια συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο -0,64% με βάση τα ΜΕΔ στοιχεία και στο -0,96% με βάση τα ΕΔ στοιχεία. Η ιδιωτική κατανάλωση, η δημόσια κατανάλωση, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές σημείωσαν αρνητική ετήσια μεταβολή της τάξης του -1,14%, -2,60%, -12,03% και -8,83% αντίστοιχα. Το σύνολο των επενδύσεων σημείωσε αύξηση +10,39% και εξαιρουμένης της μεταβολής των αποθεμάτων καταγράφηκε ενίσχυση +2,44%. Τα κύρια συμπεράσματα έχουν ως εξής: 1 ον η ύφεση συνεχίστηκε για 4 ο συνεχή τρίμηνο λόγω της συρρίκνωσης των εξαγωγών και της ιδιωτικής κατανάλωσης. 2 ον η πτώση των εξαγωγών πηγάζει αποκλειστικά από τον τομέα των υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός, μεταφορές). 3 ον η συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ αποδείχτηκε μικρότερη του αναμενομένου λόγω της αύξησης των επενδύσεων. Η ενίσχυση του ακαθάριστου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου προήλθε από τις κατηγορίες των άλλων κατασκευών και του μεταφορικού εξοπλισμού και των οπλικών συστημάτων. 4 ον οι προσδοκίες, το τρέχον διαθέσιμο εισόδημα, η αβεβαιότητα και οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων αποτελούν πιθανούς ερμηνευτικούς παράγοντες των προαναφερθέντων μεταβολών. 5 ον λαμβάνοντας υπ όψιν την ανοδική πορεία της απασχόλησης, η καθοδική τροχιά της παραγωγικότητας της εργασίας συνεχίστηκε το 2 ο τρίμηνο 2016, ωστόσο ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής ήταν μικρότερος σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα. 6 ον η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση αποτελεί ένα θετικό στοιχείο αναφορικά με την προοπτική ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας το 2 ο εξάμηνο Τα πρώτα στοιχεία του 3 ου τριμήνου 2016 παρουσιάζουν μεικτή εικόνα (π.χ. οικονομικό κλίμα, δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή και δείκτης PMI). Γενικός Δείκτης Τιμών Χρηματιστηρίου Αθηνών (ATG) Απόδοση (%) 10ετούς Ελληνικού Κυβερνητικού Ομολόγου (GR10YT) Πηγή: THOMSON REUTERS EIKON 1

2 Βάσει των μη εποχικά διορθωμένων στοιχείων (ΜΕΔ) της ελληνικής στατιστικής αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο -0,39% το 2 ο τρίμηνο 2016 από -0,93% το 1 ο τρίμηνο Σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής (εποχικά διορθωμένα στοιχεία (ΕΔ)) το πραγματικό ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση κατά +0,17%. Στις 29 Αυγούστου 2016 η ελληνική στατιστική αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) δημοσίευσε τα προσωρινά στοιχεία (provisional data) των εθνικών λογαριασμών του 2 ου τριμήνου Είχε προηγηθεί η δημοσίευση των εκτιμήσεων (estimates) στις 12 Αυγούστου Τα προσωρινά στοιχεία αποδείχτηκαν ελαφρώς δυσμενέστερα σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις, ωστόσο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ήταν παρόμοια. Βάσει των μη εποχικά διορθωμένων στοιχείων (ΜΕΔ) ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο -0,39% από -0,93% το 1 ο τρίμηνο 2016 (βλέπε Σχήμα 1). Τα αντίστοιχα μεγέθη με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία (ΕΔ) ήταν -0,95% και -0,97%. Επιπρόσθετα, σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής το πραγματικό ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση +0,17% έπειτα από συρρίκνωση -0,17% το προηγούμενο τρίμηνο. παρουσίασε θετική ετήσια μεταβολή της τάξης του +18,05% (- 1,25% σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής) και το αντίστοιχο μέγεθος για τον ακαθάριστο σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου, δηλαδή των επενδύσεων χωρίς τη μεταβολή των αποθεμάτων, ήταν της τάξης του +6,36% (+0,99%). Τέλος, οι εισαγωγές κινήθηκαν στο αρνητικό έδαφος του -7,06% (-0,41%). Εν κατακλείδι, η εγχώρια ζήτηση είχε θετική συνεισφορά στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 2 ο τρίμηνο 2016 της τάξης των +0,72 ΠΜ (λόγω της αύξησης των επενδύσεων). Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι καθαρές εξαγωγές, δηλαδή οι εξαγωγές μείον τις εισαγωγές, με αρνητική συνεισφορά της τάξης των -0,96 ΠΜ (λόγω της μείωσης των εξαγωγών). 1 Σχήμα 2: Συνεισφορά στον Ετήσιο Ποσοστιαίο Ρυθμό Μεταβολής του Πραγματικού ΑΕΠ (σε ποσοστιαίες μονάδες) Σχήμα 1: Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ποσοστιαίος % ρυθμός μεταβολής) Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (β) Eurobank Research. Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (β) Eurobank Research. Σε ότι αφορά τις πέντε βασικές συνιστώσες του ΑΕΠ (προσέγγιση δαπάνης) η συρρίκνωση της ζήτησης για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες προήλθε από την πτώση των εξαγωγών και της κατανάλωσης. Πιο αναλυτικά, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν ετήσια συρρίκνωση -10,48% (από -14,07% το 1 ο τρίμηνο 2016), η δημόσια κατανάλωση -2,65% (από -2,55%) και η ιδιωτική κατανάλωση -0,61% (από -1,72%). Λαμβάνοντας υπ όψιν τα μερίδια ως ποσοστά επί του ΑΕΠ των προαναφερθέντων μεταβλητών το 2 ο τρίμηνο 2015, η συνεισφορά τους στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 2 ο τρίμηνο 2016 είχε ως ακολούθως: εξαγωγές -3,17 ποσοστιαίες μονάδες (ΠΜ), δημόσια κατανάλωση - 0,56 ΠΜ και ιδιωτική κατανάλωση -0,43 ΠΜ. Οι επενδύσεις και οι εισαγωγές είχαν θετική συνεισφορά της τάξης των +1,70 ΠΜ (μεταβολή αποθεμάτων +0,99 ΠΜ και ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου +0,71 ΠΜ) και +2,21 ΠΜ αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου Για το σύνολο του 1 ου εξαμήνου 2016, η ετήσια συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο -0,64% με βάση τα ΜΕΔ στοιχεία και στο -0,96% με βάση τα ΕΔ στοιχεία. Η ιδιωτική κατανάλωση, η δημόσια κατανάλωση, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές σημείωσαν αρνητική ετήσια μεταβολή της τάξης του - 1,14%, -2,60%, -12,03% και -8,83% αντίστοιχα. Το σύνολο των επενδύσεων σημείωσε αύξηση +10,39% και εξαιρουμένης της μεταβολής των αποθεμάτων καταγράφηκε ενίσχυση +2,44%. Τα κύρια συμπεράσματα που εξάγονται με βάση τα προαναφερθέντα αποτελέσματα έχουν ως εξής: 1 ον η ύφεση συνεχίστηκε για 4 ο συνεχή τρίμηνο λόγω της συρρίκνωσης των εξαγωγών και της ιδιωτικής κατανάλωσης. 2 ον η πτώση των εξαγωγών πηγάζει αποκλειστικά από τον τομέα των υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός, μεταφορές). Στην κατηγορία των αγαθών σημειώθηκε αύξηση. Τονίζουμε ότι τα εν λόγω μεγέθη είναι πραγματικά, δηλαδή το επίπεδο των τιμών διατηρείται σταθερό. Σε όρους ονομαστικών μεγεθών, δηλαδή σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές αγαθών παρουσίασαν πτώση παρόμοια με εκείνη που 1 Τα εν λόγω μεγέθη δεν αθροίζουν ακριβώς στην ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ (-0,39%). Ο λόγος είναι ότι οι εθνικοί λογαριασμοί βάσει της μεθοδολογίας των αλυσωτών δεικτών όγκου δεν είναι αθροιστικοί. Αυτό δεν ισχύει για τα αντίστοιχα μεγέθη σε τρέχουσες τιμές. 2

3 αποτυπώνεται στα στοιχεία εμπορευματικών συναλλαγών της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Συνεπώς, ο αποπληθωριστής των εξαγωγών κατέγραψε μεγάλη μείωση. Αυτό οφείλεται στην πτώση των τιμών του πετρελαίου (κατά μέσο όρο οι εξαγωγές πετρελαιοειδών προϊόντων αποτελούν το 1/3 των συνολικών εξαγωγών αγαθών της ελληνικής οικονομίας). 3 ον η συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ αποδείχτηκε μικρότερη του αναμενομένου λόγω της αύξησης των επενδύσεων. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δεν μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε τη συμμετοχή του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα στην εν λόγω μεταβολή. Η ενίσχυση του ακαθάριστου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου προήλθε από τις κατηγορίες των άλλων κατασκευών και του μεταφορικού εξοπλισμού και των οπλικών συστημάτων. 4 ον οι προσδοκίες, το τρέχον διαθέσιμο εισόδημα, η αβεβαιότητα και οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων αποτελούν πιθανούς ερμηνευτικούς παράγοντες των προαναφερθέντων μεταβολών. 5 ον λαμβάνοντας υπ όψιν την ανοδική πορεία της απασχόλησης, η καθοδική τροχιά της παραγωγικότητας της εργασίας συνεχίστηκε το 2 ο τρίμηνο 2016, ωστόσο ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής ήταν μικρότερος σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα. 6 ον η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση αποτελεί ένα θετικό στοιχείο αναφορικά με την προοπτική ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας το 2 ο εξάμηνο Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα πρώτα στοιχεία του 3 ου τριμήνου 2016 παρουσιάζουν μεικτή εικόνα (π.χ. οικονομικό κλίμα, δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή και δείκτης PMI). 3

4 Πίνακας Α1: Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Μεταβλητή: Πραγματικό ΑΕΠ, μεταβολές (%), μη εποχ. προσαρμ. για yoy%, εποχ. προσαρμ. για qoq% Το 1 ο τρίμηνο (2016) ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης ήταν -1,35% (-0,68% (2015Q4) και 0,30% (2015Q1)). Η αντίστοιχη τριμηνιαία % μεταβολή ήταν -0,49% (0,06% (2015Q4) και 0,09% (2015Q1)). Συνολική Περίοδος: 1998Q2-2016Q2 Υποπερίοδος: 2009Q3 2016Q1 Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Πραγμ. ΑΕΠ Δ (ετήσια, %) Περίοδος: 1998Q2 2016Q1 Στοιχεία: τριμηνιαία Μέσος Όρος: 0,46% Διάμεσος: 1,31% Μέγιστο: 6,85% (2004Q1) Ελάχιστο: -10,72% (2011Q4) Μεταβλητή: Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία) Το Μάιο (2016) το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 23,52% (23,48% (4/2016) και 24,99% (5/2015)) και η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή ήταν -1,47 ΠΜ (-1,79 ΠΜ (4/2016) και -2,03 ΠΜ (5/2015)). Ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε στα 3,654 εκατ. άτομα (3,670 εκατ. (4/2016) και 3,594 εκατ. (5/2015)) και των ανέργων στα 1,123 εκατ. άτομα (1,126 εκ (4/2016) και 1,197 εκατ. (5/2015)). Συνολική Περίοδος: 11/2006 5/2016 Υποπερίοδος: 9/2009 5/2016 Σημείωση: Δ = μεταβολή Δημοσίευση: 29/8/2016 (προσωρινά στοιχεία) Επομ. δημ.: 14/11/2016 (εκτιμήσεις), 29/11/2016 (προσωρινά στοιχεία) Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Ποσοστό Ανεργίας, % Περίοδος: 11/2006-5/2016 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 17,89% Διάμεσος: 18,65% Μέγιστο: 27,89% (7/2013) Ελάχιστο: 7,30% (5/2008) Σημείωση: Δ = μεταβολή, ΑΑ = αριστερός άξονας, ΔΑ = δεξιός άξονας, ΠΜ = ποσοστ. μοναδ. Δημοσίευση: 4/8/2016 Επομ. δημ.: 8/9/2016 Μεταβλητή: Εναρμονισμένος ΔΤΚ και Εθνικός ΔΤΚ, ετήσια μεταβολή (%) Τον Ιούλιο (2016) η ετήσια μεταβολή (%) του ΕνΔΤΚ ήταν στο 0,20% (0,23% (6/2016) και -1,26% (7/2015)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο -0,16% (-0,28% (6/2016) και -1,58% (7/2015)). Για τον ίδιο μήνα η ετήσια μεταβολή (%) του Εθνικού ΔΤΚ ήταν στο -1,04% (-0,71% (6/2016) και -2,23% (7/2015)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο -0,97% (-1,07% (6/2016) και -1,87% (7/2015)). Συνολική Περίοδος: 2/1999 7/2016 Υποπερίοδος: 11/2009 7/2016 Βασικά Στατιστικά Στοιχεία ΕνΔΤΚ, Δ (ετήσια, %) Περίοδος: 2/1999-7/2016 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 2,27% Διάμεσος: 2,94% Μέγιστο: 5,66% (9/2010) Ελάχιστο: -2,86% (11/2013) Σημείωση: Δ = μεταβολή Δημοσίευση: 8/8/2016 Επομ. δημ.: 9/9/2016 Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (β) Eurobank Research. 4

5 Πίνακας Α2: Εξωτερικός Τομέας (άθροισμα περιόδου 12 μηνών) Συγκεντρωτικά Ισοζύγια (10/2010-6/2016) Επί μέρους Ισοζύγια (10/2010-6/2016) Δημοσίευση: 19/8/2016 Ισοζύγιο: Αγαθών (καυσίμων, πλοίων, χωρίς καύσιμα και πλοία) Το διάστημα Ιουλίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 1,30 δις ευρώ (6/2015-5/2016: 0,80 και 7/2014-6/2015: -3,92). Το διάστημα Ιουλίου αγαθών διαμορφώθηκε στα -15,93 δις ευρώ (6/2015-5/2016: -16,00 και 7/2014-6/2015: -20,91). Ισοζύγιο: Υπηρεσιών (ταξιδιωτικό, μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών) Το διάστημα Ιουλίου υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα 15,46 δις ευρώ (6/2015-5/2016: 15,60 και 7/2014-6/2015: 18,24). Το διάστημα Ιουλίου Ιουνίου 2016 το ταξιδιωτικό ισοζύγιο διαμορφώθηκε στα 11,87 δις ευρώ (6/2015-5/2016: 11,94 και 7/2014-6/2015: 11,68). Ισοζύγιο: Πρωτογενών Εισοδημάτων (αμοιβ. & μισθ., τόκων, μερισμ. & κερδ., και λοιπ. πρωτογ. εισοδ.) Το διάστημα Ιουλίου πρωτογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα 1,82 δις ευρώ (6/2015-5/2016: 1,45 και 7/2014-6/2015: -0,30). Το διάστημα Ιουλίου τόκων, μερισμάτων και κερδών διαμορφώθηκε στα -1,17 δις ευρώ (6/2015-5/2016: -1,13 και 7/2014-6/2015: -2,59). Ισοζύγιο: Δευτερογενών Εισοδημάτων (γενικής κυβέρνησης και λοιπών τομέων) Το διάστημα Ιουλίου δευτερογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα -0,05 δις ευρώ (6/2015-5/2016: -0,26 και 7/2014-6/2015: -0,95). Το διάστημα Ιουλίου γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε στα -0,29 δις ευρώ (6/2015-5/2016: -0,45 και 7/2014-6/2015: -0,97). Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη δημοσίευση: 20/9/2016 5

6 Πίνακας Α3: Χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας από εγχώρια ΝΧΙ εκτός της ΤτΕ Συνολική Περίοδος: 10/2003-7/2016 Υποπερίοδος: 11/2009 7/2016 Δημοσίευση: 26/8/2016 Γενικό Σύνολο Χρηματοδότησης (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) το γενικό σύνολο της χρηματοδότησης ανήλθε στα 222,43 δις ευρώ (6/2016: 223,40 δις ευρώ και 7/2015: 228,68 δις ευρώ). -2,73% (6/2016: -3,11% και 7/2015: -1,12%). Χρηματοδότηση Γενικής Κυβέρνησης (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) η χρηματοδότηση της γενικής κυβέρνησης ανήλθε στα 22,29 δις ευρώ (6/2016: 22,12 δις ευρώ και 7/2015: 22,24 δις ευρώ). 0,25% (6/2016: -1,43% και 7/2015: 24,83%). Χρηματοδότηση Ιδιωτικών Επιχειρήσεων (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) η χρηματοδότηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων ανήλθε στα 94,82 δις ευρώ (6/2016: 95,71 δις ευρώ και 7/2015: 97,44 δις ευρώ). -2,68% (6/2016: -2,91% και 7/2015: -3,72%). Χρηματοδότηση Ιδιωτών και Ιδιωτικών μη Κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) η χρηματοδότηση των ιδιωτών και των ΙΜΚΙ ανήλθε στα 92,05 δις ευρώ (6/2016: 92,27 δις ευρώ και 7/2015: 95,46 δις ευρώ). -3,57% (6/2016: -3,83% και 7/2015: -3,66%). Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη Δημοσίευση: προσεγγιστικά +1 μήνα 6

7 Πίνακας Α4: Καταθέσεις και Ρέπος των μη ΝΧΙ στα Εγχώρια ΝΧΙ εκτός της ΤτΕ Συνολική Περίοδος: 10/2003-7/2016 Υποπερίοδος: 11/2009 7/2016 Δημοσίευση: 26/8/2015 Γενικό Σύνολο Καταθέσεων και Ρέπος (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) το γενικό σύνολο (κάτοικοι εσωτερικού, λοιπών χωρών ευρωζώνης και μη κάτοικοι ζώνης ευρώ) των καταθέσεων (και ρέπος) ανήλθε στα 157,20 δις ευρώ (6/2016: 154,05 δις ευρώ και 7/2015: 157,86 δις ευρώ). -0,42% (6/2016: -3,26% και 7/2015: -26,64%). Καταθέσεις και Ρέπος Γενικής Κυβέρνησης (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) της γενικής κυβέρνησης ανήλθαν στα 10,56 δις ευρώ (6/2016: 9,43 δις ευρώ και 7/2015: 8,22 δις ευρώ). 28,60% (6/2016: 13,96% και 7/2015: -48,50%). Καταθέσεις και Ρέπος Ιδιωτικών Επιχειρήσεων (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) των ιδιωτικών επιχειρήσεων (ασφαλιστικές, λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και μη χρηματοπιστωτικές) ανήλθαν στα 20,58 δις ευρώ (6/2016: 20,97 δις ευρώ και 7/2015: 17,91 δις ευρώ). 14,90% (6/2016: 16,08% και 7/2015: -36,10%). Καταθέσεις και Ρέπος Νοικοκυριών και Ιδιωτικών μη Κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων (υπόλοιπα) Τον Ιούλιο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) των νοικοκυριών και ΙΜΚΙ ανήλθαν στα 102,00 δις ευρώ (6/2016: 101,77 δις ευρώ και 7/2015: 102,92 δις ευρώ). -0,90% (6/2016: -2,30% και 7/2015: -23,87%). Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη Δημοσίευση: προσεγγιστικά +1 μήνα 7

8 Πίνακας Α5: Δείκτες Οικονομικού Κλίματος - Εμπιστοσύνης, Ελλάδα και Ευρωζώνη Συνολική Περίοδος: 2/1999-8/2016 Υποπερίοδος: 12/2009 8/2016 Δημοσίευση: 30/8/2016 Οικονομικό Κλίμα Συγκεντρωτικός Δείκτης Εμπιστοσύνης δείκτης οικονομικού κλίματος (92,5 μονάδες δείκτη (ΜΔ)) βελτιώθηκε κατά 1,6 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και βελτιώθηκε κατά 16,4 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Βιομηχανία Δείκτης Εμπιστοσύνης (Στάθμιση: 40%) δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία (-5,1 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά 2,2 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και βελτιώθηκε κατά 25,1 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Υπηρεσίες Δείκτης Εμπιστοσύνης (Στάθμιση: 30%) δείκτης εμπιστοσύνης στις υπηρεσίες (-4,0 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά 4,3 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και βελτιώθηκε κατά 38,8 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Καταναλωτής Δείκτης Εμπιστοσύνης (Στάθμιση: 20%) δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή (-70,1 ΜΔ) επιδεινώθηκε κατά -0,9 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και επιδεινώθηκε κατά -5,3 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Εμπιστοσύνης (Στάθμιση: 5%) δείκτης εμπιστοσύνης στο λιανικό εμπόριο (9,3 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά 1,1 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και βελτιώθηκε κατά 40,3 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Κατασκευές Δείκτης Εμπιστοσύνης (Στάθμιση: 5%) δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές (-52,5 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά 3,1 ΜΔ σε σχέση με τον Ιούλιο και βελτιώθηκε κατά 15,0 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) Επόμενη δημοσίευση: 29/9/2016 8

9 Ενημέρωση: 1/9/2016 Μεταβλητές Πίνακας Α6: Βασικά Μακροοικονομικά Μικροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Παρατήρηση Εποχ. Τελευταία Προηγούμενης Στοιx. Πηγή Παράθεση Διόρθ. Παρατήρηση Περιόδου Παρατηρήσεις Παρελθόντων Ετών Βασική Επισκόπηση Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν y (1), (7) Δ (yoy, %) 0.23% % % % % % 2010 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν δις Ονομαστικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Ποσοστό Ανεργίας % 24.99% 26.55% 27.51% 24.54% 17.90% 12.72% Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δ (yoy, %) 1.73% 1.31% 0.92% 1.51% 3.34% 4.71% Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 1.09% 1.39% 0.85% 1.04% 3.13% 4.70% Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος 0.62% 2.25% 2.49% 0.36% 0.81% 0.76% Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν q Όχι 0.39% 2016 Q2 0.93% 2016 Q1 1.31% 2015 Q2 0.39% 2014 Q2 3.59% 2013 Q2 8.64% 2012 Q2 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Δ (qoq, %) Ναι 0.17% 0.17% 0.15% 0.32% 0.04% 1.72% Ποσοστό Ανεργίας m % 23.52% Μαϊ % Απρ % Μαϊ % Μαϊ % Μαϊ % Μαϊ 12 Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δ (yoy, %) Όχι 1.04% Ιουλ % Ιουν % Ιουλ % Ιουλ % Ιουλ % Ιουλ 12 Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 0.20% 0.23% 1.26% 0.84% 0.46% 0.91% Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος q 1.34% 2016 Q2 0.41% 2016 Q1 0.83% 2015 Q2 3.61% 2014 Q2 1.82% 2013 Q2 0.03% 2012 Q2 Συνιστ. Πραγμ. Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος Πραγμ. Ιδιωτική Καταναλ. (Νοικοκυριά και ΜΚΙΕΝ) q (1), (7) Δ (yoy, %) Όχι 0.61% 2016 Q2 1.72% 2016 Q1 2.47% 2015 Q2 0.36% 2014 Q2 2.75% 2013 Q2 9.03% 2012 Q2 Πραγμ. Δημόσια Κατανάλωση 2.65% 2.55% 1.47% 1.94% 9.53% 6.93% Πραγμ. Επενδύσεις Παγίων (Ιδιωτικές και Δημόσιες) 6.36% 1.50% 1.50% 9.38% 12.67% 21.01% Πραγμ. Εξαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 10.48% 14.07% 2.63% 5.49% 5.43% 1.74% Πραγμ. Εισαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 7.06% 10.56% 3.23% 9.69% 2.75% 12.49% Αποτελεσματικότητα Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά άτομο) q (4), (7) Δ (yoy, %) Όχι 3.53% 2016 Q1 3.18% 2015 Q4 0.22% 2015 Q1 1.11% 2014 Q1 0.00% 2013 Q1 2.29% 2012 Q1 Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 5.50% 4.09% 0.00% 2.77% 0.22% 3.74% Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά άτομο) 3.99% 1.89% 0.11% 3.41% 6.87% 1.61% Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 3.72% 2.88% 0.68% 4.24% 5.74% 1.22% Αγορά Εργασίας Απασχολούμενοι m (1),(7) χιλ. άτομα Ναι Μαϊ Απρ Μαϊ Μαϊ Μαϊ Μαϊ 12 Άνεργοι Εργατικό Δυναμικό Μη Ενεργός Πληθυσμός Αγορά Ακινήτων Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων q (2),(7) Δ (yoy, %) Όχι 2.61% 2016 Q2 4.77% 2016 Q1 4.97% 2015 Q2 8.26% 2014 Q % 2013 Q % 2012 Q2 Συνολική Οικοδ. Δραστηριότητα (αριθμός αδειών) m (1), (7) 31.53% Μαϊ % Απρ % Μαϊ % Μαϊ % Μαϊ % Απρ 12 Βιομηχανία και Εμπόριο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) m (6), (7) ΜΔ Ναι 50.4 Αυγ Ιουλ Αυγ Αυγ Αυγ Αυγ 12 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής (1), (7) Δ (yoy, %) Όχι 7.49% Ιουν % Μαϊ % Ιουν % Ιουν % Ιουν % Ιουν 12 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία 9.43% 13.60% 12.41% 11.25% 5.60% 0.29% Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο 5.21% 7.91% 1.71% 0.45% 7.66% 9.68% Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο 3.61% 6.30% 0.41% 1.70% 7.95% 10.62% Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Χονδρικό Εμπόριο q (1),(7) 3.81% 2016 Q2 4.64% 2016 Q1 3.26% 2015 Q2 0.69% 2014 Q2 9.64% 2013 Q % 2012 Q2 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα των Αυτοκιν % 5.31% 10.06% 34.29% 0.68% 38.62% Εξωτερικός Τομέας Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (7) Σ12m δις Όχι 1.30 Ιουν Μαϊ Ιουν Ιουν Ιουν Ιουν 12 A. Ισοζύγιο Αγαθών (Α1+Α2+Α3) Α1. Καυσίμων Α2. Πλοίων Α3. Χωρίς Καύσιμα και Πλοία Β. Ισοζύγιο Υπηρεσιών (Β1+Β2+Β3) Β1. Ταξιδιωτικό Β2. Μεταφορών Β3. Λοιπών Υπηρεσιών Γ. Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων (Γ1+Γ2+Γ3) Γ1.Αμοιβών και Μισθών Γ2.Τόκων, Μερισμάτων και Κερδών Γ3. Λοιπών Πρωτογενών Εισοδημάτων Δ. Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων (Δ1+Δ2) Δ1. Γενικής Κυβέρνησης Δ2. Λοιπών Τομέων Δημοσιονομικά Στοιχεία (Γενική Κυβέρνηση) Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ y (1), (7) % 7.20% % % % % % 2010 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ 3.40% 0.40% 9.00% 3.70% 2.90% 5.30% Χρέος Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ % % % % % % Κυβέρνηση (Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού) A. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) (5), (7) δις Ιουλ Ιουν Μαϊ Απρ Μαρ Φεβ 16 B. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) Απόκλιση Έσοδα (A B) Γ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) Δ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) Απόκλιση Δαπάνες (Γ Δ) Πρωτογενές Αποτελ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) Πρωτογενές Αποτέλ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) Επιτόκια Αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Διευκόλυνση Αποδοχής Καταθέσεων (2), (7) % 0.40% 16/3/ % 9/12/ % 10/9/ % 11/6/ % 13/11/ % 8/5/13 Δημοπρασίες Σταθερού Επιτοκίου 0.00% 0.05% 0.05% 0.15% 0.25% 0.50% Διευκόλυνση Οριακής Χρηματοδότησης 0.25% 0.30% 0.30% 0.40% 0.75% 1.00% Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου και Τραπεζικά Επιτόκια Απόδοση Τίτλων Ελληνικού Δημοσίου (10 έτη) m (2), (7) % 7.99% Ιουλ % Ιουν 16 Ιουλ % Ιουλ % Ιουλ % Ιουλ 12 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (νέων) 0.42% Ιουν % Μαϊ % Απρ % Ιουν % Ιουν % Ιουν 12 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (νέων) 4.87% 4.84% 4.75% 5.17% 5.54% 6.29% Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (υφιστάμενων) 0.41% 0.42% 1.01% 1.74% 2.67% 2.80% Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (υφιστάμενων) 4.90% 4.94% 5.08% 5.46% 5.74% 6.09% Χρηματοδότηση Γενικό Σύνολο Χρηματοδότησης (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (7) δις Όχι Ιουλ Ιουν Ιουλ Ιουλ Ιουλ Ιουλ 12 A. Γενική Κυβέρνηση B. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις Γ. Ιδιώτες και ΙΜΚΙ Δ. Αγρότες, Ελευθ. Επαγγελματίες και Ατομικές Επιχ Καταθέσεις και Ρέπος Σύνολο Καταθέσεων και Ρέπος (Α+Β+Γ) m (2), (7) δις Όχι Ιουλ Ιουν Ιουλ Ιουλ Ιουλ Ιουλ 12 Α. Κάτοικοι Εσωτερικού (Α1+Α2+Α3) Α1. Γενική Κυβέρνηση Α2. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις (Α2.1+Α2.2+Α2.3) Α2.1. Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις Α2.2. Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα Α2.3. Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις Α3. Νοικοκυριά και ΙΜΚΙ Β. Κάτοικοι Λοιπών Χωρών Ευρωζώνης Γ. Μη Κάτοικοι Ευρωζώνης Δείκτες Εμπιστοσύνης Δείκτης Οικονομικού Κλίματος m (3),(7) ΜΔ Ναι 92.5 Αυγ Ιουλ Αυγ Αυγ Αυγ Αυγ 12 Βιομηχανία (στάθμιση 40%) Υπηρεσίες (στάθμιση 30%) Καταναλωτής (στάθμιση 20%) Λιανικό Εμπόριο (στάθμιση 5%) Κατασκευές (στάθμιση 5%) Πηγή: (1) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (2) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (3) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (4) Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), (5) Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), (6) Markit, (7) Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Eurobank. Σημείωση: (1) ως y, q και m ορίζουμε τα ετήσια, τριμηνιαία και μηνιαία στοιχεία αντίστοιχα, (2) ως Δ(yoy%) ορίζουμε την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή, ως Δ(qoq%) ορίζουμε την τριμηνιαία ποσοστιαία μεταβολή, ως Σ12m ορίζουμε το άθροισμα 12 μηνών και ως ΜΔ ορίζουμε τις μονάδες δείκτη, (3) ως Π ορίζουμε το πραγματοποιηθέν και ως Σ το στόχο, (4) στο πεδίο δημοσιονομικά στοιχεία (γενική κυβέρνηση) η μεταβλητή του πρωτογενούς ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης διαφέρει από το αντίστοιχο μέγεθος του ελληνικού προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, (5) στα πεδία κυβέρνηση (εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού) και επιτόκια αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα στοιχεία παρελθόντων ετών αναφέρονται στη μεν πρώτη περίπτωση στην εκτέλεση του πρϋπολογισμού κατά τους προηγούμενους μήνες, στη δε δεύτερη στις παρελθούσες ημερομηνίες κατά τις οποίες υπήρξε μεταβολή στα εν λόγω επιτόκια. 9

10 Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank Δρ. Τάσος Αναστασάτος Αναπληρωτής Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank Ιωάννης Γκιώνης: Ερευνητής Οικονομολόγος Δρ. Στυλιανός Γώγος: Οικονομικός Αναλυτής Άννα Δημητριάδου: Οικονομική Αναλύτρια Όλγα Κοσμά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος Αρκαδία Κωνσταντοπούλου: Βοηθός Ερευνητικής Ομάδας Παρασκευή Πετροπούλου: Οικονομική Αναλύτρια G10 Δρ. Θεόδωρος Σταματίου: Ανώτερος Οικονομολόγος Γαλάτεια Φωκά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος Eurobank Ergasias SA, 8 Othonos Str., Athens, tel: , fax: , contact Research@eurobank.gr Eurobank Οικονομικές Μελέτες Περισσότερες εκδόσεις μας διαθέσιμες στο Daily Overview of Global markets & the SEE Region: Ημερήσια επισκόπηση με τις βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις στην αγορά της Ελλάδας και τις παγκόσμιες αγορές Greece Macro Monitor: Περιοδική έκδοση για τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις της αγοράς της Ελλάδας Regional Economics & Market Strategy Monthly: Μηνιαία έκδοση για την οικονομία και τις εξελίξεις της αγοράς ανά περιοχή Global Economy & Markets Monthly: Μηνιαία ανασκόπηση της διεθνούς οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών Εγγραφείτε ηλεκτρονικά στο: Ακολουθήστε μας στο twitter: 10