Προστατευτέες περιοχές και περιφερειακή Ζώνη: Άµεση εξάρτηση σε υγροτοπικά είδη πουλιών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Προστατευτέες περιοχές και περιφερειακή Ζώνη: Άµεση εξάρτηση σε υγροτοπικά είδη πουλιών"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τοµέας ιαχείρισης Οικοσυστηµάτων Εργαστήριο ιαχείρισης Βιοποικιλότητας Πτυχιακή Εργασία: Προστατευτέες περιοχές και περιφερειακή Ζώνη: Άµεση εξάρτηση σε υγροτοπικά είδη πουλιών Γέρου Ελευθερία Τίγκα Ιφιγένεια Επιβλέπων καθηγητής : Τ.Ακριώτης ΜΥΤΙΛΗΝΗ Σεπτέµβριος 2003

2 Ευχαριστίες Θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε πρώτα τον επιβλέποντα καθηγητή µας κ. Τριαντάφυλλο Ακριώτη για την βοήθεια που µας προσέφερε τόσο στην επιλογή του θέµατος όσο και στην ολοκλήρωση της εργασίας µας. Ευχαριστούµε επίσης τους, κ. Κώστα Θεοδώρου και τον κ Παναγιώτη ηµητρακόπουλο που δέχτηκαν να είναι τα µέλη της τριµελούς επιτροπής. Ιδιαίτερα ευχαριστούµε τον κ. Π. ηµητρακόπουλο που προσφέρθηκε να µας βοηθήσει όταν του το ζητήσαµε. Επίσης, θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε τον κ. Σωτήρη Κουκούλα για της συµβουλές και υποδείξεις του σχετικά µε το πρόγραµµα Arc View και το Λευτέρη Κακαλή για την παραχώρηση κάποιων δεδοµένων που αφορούσαν δικές του παρατηρήσεις. Ένα µεγάλο ευχαριστώ στην Βαγγελιώ Σταυροπούλου για την συνεργασία της, την παρέα της και την εµψύχωση της. Σε ευχαριστούµε πολύ για όλα! Προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια µου και τον Θοδωρή για την κατανόηση που έδειξαν όλο αυτό το διάστηµα καθώς επίσης την Ιφιγένεια και την Βαγγελιώ που προσπαθούσαν να µου φτιάξουν την διάθεση και να δηµιουργήσουν ευχάριστη ατµόσφαιρα όταν τα πράγµατα δεν πήγαιναν και τόσο καλά µε την εργασία. εν θα µπορούσα να ξεχάσω βέβαια και τους φίλους µου, Αλίκη, Αναστασία, Μαρία, Νίκη και Βασίλη που ανέχθηκαν τα νεύρα µου και µε στήριξαν ψυχολογικά. Σας ευχαριστώ για τις όµορφες στιγµές που περάσαµε όλο αυτό τον καιρό! Καλή σας τύχη! Ελευθερία Από την πλευρά µου, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελευθερία και την Βαγγελιώ για όλα όσα µοιραστήκαµε µε αυτή την εργασία. Ένα µεγάλο ευχαριστώ στην Αγγελική που είναι πάντα δίπλα µου, στη Στελλίνα για τις συµβουλές της και τις συζητήσεις µας και στην ωραία παρέα για όλα τα όµορφα που περάσαµε µαζί. Χριστίνα, Ιωάννα, Χριστίνα θα θυµάµαι τις εκδροµές µας! Καλή τύχη αστεράκια! Ευχαριστώ την οικογένεια µου για την στήριξη τους σε αυτήν την προσπάθεια και την ενθάρρυνση τους σε ότι κάνω. Ιφιγένεια

3 Περίληψη Οι προστατευτέες περιοχές συνήθως εξαρτώνται ως προς τη λειτουργία τους και το σκοπό τους σε σηµαντικό (αλλά ποικίλο) βαθµό από τις ζώνες που βρίσκονται περιφερειακά των ορίων τους. Στη παρούσα εργασία καλούµαστε να αξιολογήσουµε τη σηµασία της περιφερειακής αυτής ζώνης για την προστατευτέα περιοχή. Προτείνεται να επικεντρωθεί στην ορνιθοπανίδα σε µεσογειακού τύπου υγρότοπους, όπου η εξάρτηση αυτή φαίνεται να παίζει ιδιαίτερα σηµαντικό ρόλο.

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά περί προστατευτέων περιοχών Ορισµοί (προστατευτέα περιοχή περιφερειακή ζώνη) Σχεδιασµός προστατευτέων περιοχών Σηµασία της περιφερειακής ζώνης Νοµοθετικά καθεστώτα προστασίας των υγροτόπων Σηµασία προστατευτέων περιοχών Στόχοι της παρούσας εργασίας Υγροβιότοπος Κόλπου Καλλονής Νήσου Λέσβου Περιγραφή ευρύτερης περιοχής Καθεστώτα προστασίας του Κόλπου Καλλονής Πιθανοί κίνδυνοι στο οικοσύστηµα του Κόλπου της Καλλονής Αλυκή Καλλονής Γενικά Περιγραφή διαµόρφωσης και λειτουργίας Η Αλυκή της Καλλονής ως προνοµιούχος χώρος για τη διατήρηση του περιβαλλοντικού συστήµατος του Κόλπου Καλλονής Η σηµασία της Αλυκής Καλλονής για την ορνιθοπανίδα Αναφορά των ειδών που χρησιµοποιούν την Αλυκή Καλλονής Ανάλυση των ειδών που παρακολουθήθηκαν Sterna hirundo (Ποταµογλάρονο) Sterna albifrons (Νανογλάρονο)..19

5 1.5.3 Egretta alba (Αργυροτσικνιάς) Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς) Ciconia nigra (Μαυροπελαργός) Phalacrocorax carbo (Κορµοράνος).23 2 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Γλαρόνια Χαρακτηριστικά επισκέψεων Μέθοδος καταγραφής Ερωδιοί Χαρακτηριστικά επισκέψεων Μέθοδος καταγραφής Καταγραφή της ακτογραµµής του Κόλπου Καλλονής ιασπορά ερωδιών Χαρακτηριστικά επισκέψεων Μέθοδος καταγραφής Μαυροπελαργοί Εργαλεία Χαρτογράφηση του Κόλπου Καλλονής µε την βοήθεια των Συστηµάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) Στατιστική ανάλυση οκιµασία χ 2 (test x 2 ) οκιµασία του Fisher (Fisher s exact test) υαδική Λογιστική Παλινδρόµηση Περιγραφή µεταβλητών Το Μοντέλο της υαδικής Λογιστικής Παλινδρόµησης ηµιουργία των Μοντέλων.39

6 2.8 Βιβλιογραφική αναφορά των πουλιών της Ελλάδας και των οικοτόπων που προτιµούν για τροφή και φώλιασµα.40 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Γλαρόνια Ποταµογλάρονα 42 Στατιστική ανάλυση Νανογλάρονα Ερωδιοί Αργυροτσικνιάδες.50 Στατιστική ανάλυση Σταχτοτσικνιάδες..52 Στατιστική ανάλυση Λευκοτσικνιάδες Μαυροπελαργοί Κόλπος Καλλονής Καταγραφή τύπου ακτής του Κόλπου Καλλονής Κατανοµή ερωδιών και Μαυροπελαργών κατά µήκος του Κόλπου Καλλονής Παρουσία Κορµοράνων στην θαλάσσια περιοχή του Κόλπου Καλλονής...65 Στατιστική ανάλυση ( υαδική Λογιστική Παλινδρόµηση) 3.5 Πουλιά της Ελλάδας 73 4 ΣΥΖΗΤΗΣΗ.74 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I..82 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II...87 Βιβλιογραφία..97

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικά περί προστατευτέων περιοχών Κατά ένα µεγάλο µέρος, οι ρυθµιστικές ζώνες προτάθηκαν για να προστατέψουν τα είδη των υγροτόπων βασισµένες στη µελέτη των ειδών και των ενδιαιτηµάτων τους.(leedy et al 1978,Roman &Good 1985, Brown et al 1989, Diamond & Nilson 1988, New Jersey Department of environmental regulation 1988, Brady & Buchsbaum, 1989). Παρόλα αυτά, οι υγροτοπικές περιοχές µπορεί να προστατεύονται (ή να προτείνονται για προστασία) αλλά όχι η περιφέρεια τους. Όσο αφορά τους παραλιακούς υγρότοπους, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η δηµιουργία ρυθµιστικής ζώνης φαίνεται να είναι ιδιαίτερης σηµασίας για τα ενδιαιτήµατα τους. Επιµέρους τµήµατα υγροτοπικών αλλά και άλλων περιοχών (κατατµήµατα) µπορεί να αλληλεπιδρούν µε τη µορφή δικτύου ιδιαίτερα για τα πουλιά που χαρακτηρίζονται από µεγάλη ευκολία στις µετακινήσεις σε σύγκριση (συγκρινόµενα) µε άλλα σπονδυλωτά. Πολλά είδη που ζουν στους υγροτοπους εξαρτώνται άµεσα από την ευρύτερη περιοχή για κάλυψη, φώλιασµα, για µια εναλλακτική περιοχή τροφής και για την χρήση της ως διάδροµο αποδηµίας. Πολλά πουλιά και θηλαστικά τρέφονται µε τα άφθονα ασπόνδυλα και τα ψάρια ενός αλµυρού έλους αλλά απαιτούν την ευρύτερη περιοχή για φώλιασµα ή ως καταφύγιο κατά την διάρκεια παλιρροιών (Kent,D.M,1994) Ορισµοί (προστατευτέα περιοχή περιφερειακή ζώνη) Εξαρχής είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι αναφερόµαστε σε προστατευτέες και όχι προστατευόµενες περιοχές, προσπαθώντας να αποδώσουµε την έννοια του «protected area» στα ελληνικά. Η ελληνική γλώσσα δίνει δυο λέξεις που θα µπορούσαν να αποδώσουν τον όρο αυτό, µε διαφορετικές όµως ερµηνείες για την κάθε µία. Χρησιµοποιώντας τον όρο «προστατευτέες περιοχές» αναφερόµαστε σε περιοχές που οφείλουν να προστατευτούν, ανεξάρτητα αν τις προστατεύουµε ή όχι. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων, κρίνει κάποιες φυσικές περιοχές της χώρας µας, ως «προστατευόµενες»,αλλά η εµπειρία µας έχει δείξει ότι οι περιοχές αυτές δεν προστατεύονται πραγµατικά (Μπάκας Μ.,2000) Η προστασία ενδιαιτηµάτων, τα οποία εµπερικλείουν εύρωστες και µη διαταραγµένες βιολογικές κοινότητες αποτελεί τον αποτελεσµατικότερο τρόπο προστασίας της βιολογικής ποικιλότητας. Το κρίσιµο βήµα στην προστασία των βιολογικών κοινοτήτων είναι η εγκαθίδρυση προστατευτέων περιοχών, οι οποίες θα διέπονται από 1

8 σαφές νοµικό πλαίσιο, το οποίο θα ρυθµίζει το βαθµό εµπορικής εκµετάλλευσης των πόρων τους, τη χρήση του χώρου από τους κατοίκους των περιοχών και τις δυνατότητες αναψυχής. Ο όρος Προστατευτέα Περιοχή, σύµφωνα µε Ι.U.C.Ν., αναφέρεται σε κάθε χερσαία ή υδάτινη έκταση, στην οποία ο βασικός σκοπός είναι η προστασία και διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και των φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Η διαχείριση της πραγµατοποιείται διαµέσου θεσµικών ή άλλων αποτελεσµατικών µέσων. Η οριοθέτηση του προστατευτέου αντικειµένου εντός των τόπων πρέπει να εκφράζει τον καλύτερο δυνατό συµβιβασµό, ο οποίος επιτρέπει την διατήρηση των φυσικών τύπων οικοτόπων και των ενδιαιτηµάτων των ειδών σ ένα τόπο όπου ασκούνται ανθρώπινες δραστηριότητες λιγότερο ή περισσότερο συµβατές. Έτσι, κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη η χρήση µιας εσωτερικής ζώνωσης επιτρεπόµενων δραστηριοτήτων. Βασιζόµενη στην αναγνώριση των εκτάσεων που καταλαµβάνουν οι τύποι οικοτόπων και τα ενδιαιτήµατα των ειδών, η ζώνωση θα επιτρέψει την διάκριση περιοχών πυρήνων (core areas), ρυθµιστικών ζωνών (buffer zones) και µεταβατικών ζωνών (transition areas) στο εσωτερικό κάθε τόπου που συνδέεται µέσω διαδρόµων (habitat corridors). Έτσι, λοιπόν γύρω από τον πυρήνα βρίσκεται η περιφερειακή ζώνη η οποία αποτελείται από µια ή περισσότερες ρυθµιστικές ζώνες (buffer zones).αυτές µπορεί να είναι µίγµα δηµόσιας και ιδιωτικής γης στις οποίες επιτρέπονται δραστηριότητες συµβατές µε την προστασία του κεντρικού πυρήνα. Αυτές θα µπορούσαν να περιλάβουν κατευθυνόµενη έρευνα, εκπαίδευση, επανεποίκηση ενδιαιτηµάτων, οικοτουρισµό και παραδοσιακή χαµηλής έντασης χρήση γης. Εξωτερικά της ρυθµιστικής ζώνης χωρίς ορατά σύνορα είναι η συνέχεια της περιφερειακής ζώνης, η µεταβατική ζώνη (transition area), η οποία τοπικά µπορεί να περιλάβει ανθρώπινες εγκαταστάσεις και συναφείς δραστηριότητες όπως ψάρεµα, ξυλεία, γεωργία και άλλες αειφορικά οικονοµικές δραστηριότητες συµβατές µε την προστασία της περιοχής του πυρήνα (Σχήµα 1.1). Οι µεταβατικές ζώνες µπορούν να εκτείνονται αόριστα και να συνδέουν διάφορα συστήµατα διατήρησης σε µια περιοχή.(meffe G. et al, 1999). 2

9 Σχήµα 1.1. Το γενικό σχήµα µιας προστατευτέας περιοχής όπως προτείνεται απο το MAB περιλαµβάνει την περιοχή πυρήνα (Undisturbed core area, λευκό χρώµα) η οποία περικλείεται απο την ρυθµιστική ζώνη (Buffer zone, ανοιχτό γκρί χρώµα).στην ζώνη αυτή οι ανθώπινες δραστηριότητες ελέγχονται και επιτρέπονται επιστηµονικές ερευνες. Τέλος η µεταβατική ζώνη (transition zone, σκούρο γκρί χρώµα) επιτρέπει την αειφορική ανάπτυξη και την επιστηµονική έρευνα. Υπάρχουν τρεις τύποι ρυθµιστικών ζωνών, (α) ρυθµιστική ζώνη ορίζεται ως η περιοχή που διευρύνει τα ενδιαιτήµατα µερικών ειδών, επιτρέποντας έτσι µεγαλύτερους αναπαραγόµενους πληθυσµούς.(mackinnon et al,1986) (β) οι οικολογικές ρυθµιστικές ζώνες οι οποίες βοηθούν να διατηρηθεί η οικολογική ακεραιότητα της προστατευτέας περιοχής και (γ) οι κοινωνικό ρυθµιστικές ζώνες, οι οποίες επιτρέπουν την συνδυασµένη χρήση από την τοπική κοινωνία και την διατήρηση της άγριας ζωής, (Spellerberg, I.F.1992). Η περιφερειακή ζώνη είναι, δηλαδή, περιοχές διαχείρισης, οι οποίες στοχεύουν στην ρύθµιση της διακύµανσης αβιοτικών, βιοτικών και ανθρωπογενούς προέλευσης παραγόντων στις παρακείµενες ενός φυσικού υπολείµµατος περιοχές το οποίο σχεδιάστηκε ως περιοχή προστασίας Σχεδιασµός προστατευτέων περιοχών Ο σχεδιασµός προστατευτέων περιοχών οφείλει να εξετάσει πέντε κύριες συνιστώσες οι οποίες είναι σηµαντικές για την επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής για την προστασία της φύσης. Αυτές είναι : το µέγεθος των αποθεµάτων, η ελαχιστοποίηση των επιδράσεων των άκρων του κατακερµατισµού, η αποτελεσµατική προστασία των ειδών, η συνδετικότητα και η οικολογία τοπίου και σχεδιασµός φυσικών αποθεµάτων. 3

10 Μέγεθος αποθεµάτων Κατά γενική οµολογία οι στρατηγικές για το µέγεθος του αποθέµατος εξαρτώνται από την οµάδα των υπό εξέταση οργανισµών. Γενικά, είναι αποδεκτό ότι τα µεγάλα σε σχέση µε τα µικρά αποθέµατα είναι καλύτερα για να διατηρήσουν πολλά είδη εξαιτίας των µεγάλων πληθυσµιακών µεγεθών τους και της µεγαλύτερης ποικιλίας των ενδιαιτηµάτων. Ωστόσο, καλά διευθετηµένα µικρά φυσικά αποθέµατα έχουν αξία ιδιαίτερα για την προστασία πολλών φυτικών ειδών, ασπόνδυλων και µικρών σπονδυλόζωων. Το αποτελεσµατικό µέγεθος ενός υγροτόπου µπορεί να αυξηθεί µε την δηµιουργία ρυθµιστικών ζωνών. Οι ρυθµιστικές ζώνες θα πρέπει να εγκαθίστανται, µελετώντας τον τύπο του εδάφους, τον τύπο της βλάστησης στις υπόψη ρυθµιστικές ζώνες τις παρακείµενες χρήσεις γης, την κλίση, την απορροή, την ποιότητα του υγροτοπου και τα ιθαγενή είδη. Καταλήγοντας, µια ρυθµιστική ζώνη 200 µέτρα πλάτος φαίνεται να είναι αρκετή στις περισσότερες περιπτώσεις για την αποφυγή της άµεσης ενόχλησης και για να µειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του νερού από τυχόν µολυσµένα ύδατα. Όσο αφορά την ενόχληση ο Brown et al (1989) µε µια αυστηρή προσέγγιση συµπέρανε ότι οι χωρικές απαιτήσεις και τα είδη ενδεικτες καθόρισαν ότι οι ρυθµιστικές ζώνες θα πρέπει να είναι από 98 έως 224 µέτρα πλάτος. Παρόλο αυτά δεν υπάρχει µια σαφής διατύπωση που να προτείνει µια σχέση ανάµεσα στην απόσταση της ενόχλησης και της ταξινοµικής οµάδας του είδους, του µεγέθους του σώµατός του ή την οικολογική του θέση. Η ρυθµιστική ζώνη επίσης αποµονώνει τα είδη από την ενόχληση και από αναπτυξιακές δραστηριότητες στην περιφέρεια του υγροτοπου. Μια απόσταση 90 µέτρων έχει προταθεί ότι παρέχει µια ρυθµιστική ζώνη ενάντια της ενόχλησης γύρω από τα καταφύγια άγριας ζωής και τις περιοχές προστασίας.( Diamond and Nilson, 1988). Ελαχιστοποίηση των επιδράσεων των άκρων και του κατακερµατισµού Όσο αφορά την ελαχιστοποίηση των επιδράσεων των άκρων και του κατακερµατισµού τα φυσικά αποθέµατα θα πρέπει να διαχειρίζονται σε ένα περιφερειακό πλαίσιο για να προάγουν ροές γονιδίων και µεταναστεύσεις µεταξύ των πληθυσµών και να εξασφαλίζουν επαρκή αντιπροσώπευση ειδών και ενδιαιτηµάτων. Η προστασία ενός κινδυνεύοντος είδους θα πρέπει να περιλαµβάνει το σύνολο του εύρους κατανοµής του, γιατί διαφορετικά θα συνεχίζει να παρουσιάζει πληθυσµιακή µείωση. Το σηµείο αυτό είναι κρίσιµο για τα µεταναστευτικά είδη. 4

11 Αποτελεσµατική προστασία των ειδών Ο αποτελεσµατικός σχεδιασµός φυσικών αποθεµάτων απαιτεί λεπτοµερή γνώση της φυσικής ιστορίας των σηµαντικών ειδών της κατανοµής των βιολογικών κοινοτήτων. Πληροφορίες σχετικά µε τις διατροφικές απαιτήσεις, τις ηµερήσιες και εποχιακές µετακινήσεις, τη συµπεριφορά κατά το φώλιασµα, τους δυνητικούς θηρευτές και ανταγωνιστές και ευπάθεια στις αρρώστιες βοηθούν στον προσδιορισµό αποτελεσµατικών στρατηγικών διατήρησης σε φυσικά αποθέµατα που σχεδιάζονται για να περιλάβουν όσο περισσότερες βιοτοπικές απαιτήσεις για κάθε είδος είναι δυνατό. Συνδετικότητα Η σύνδεση αποµονωµένων προστατευταιων περιοχών επιτυγχάνεται διαµέσου διαδρόµων (habitat corridors). Οι διάδροµοι είναι στενές λωρίδες γης που διαφέρουν από το υπόβαθρο που τις περιβάλλει και από τις δυο πλευρές τους. Υπάρχουν τρεις τύποι διαδρόµων διαχωρισµένοι µε βάση τη δοµή τους. Αυτοι είναι : 1)οι γραµµικοί διάδροµοι τεχνητοί διάδροµοι 2)οι διάδροµοι διάνοιξης και 3) τα ρέµατα. Οι διάδροµοι επιτρέπουν τη διασπορά φυτών και ζωών µεταξύ των κατατµηµάτων, προάγοντας τις ροές γονίδιων και την εποίκιση ευνοϊκών θέσεων. Οι διάδροµοι επίσης παρέχουν προστασία σε ζώα τα οποία µεταναστεύουν εποχιακά (ή µετακινούνται σε ηµερήσια βάση) µεταξύ διαφορετικών ενδιαιτηµάτων ή (κατατµηµάτων). Επίσης, στους διαδρόµους κυριαρχούν τα συνοριακά και τα γενικευµένα είδη, ενώ τα σπάνια και τα κινδυνεύοντα είδη δεν υπάρχουν σε αυτούς εκτός αν οι διάδροµοι συνιστούν τα µόνα υπολείµµατα φυσικής βλάστησης στην περιοχή ή εκτός και αν οι διάδροµοι διαθέτουν εσωτερική περιοχή. Συνοψίζοντας, τα πλεονεκτήµατα των οικολογικών διαδρόµων είναι : 1. οι υψηλότεροι ρυθµοί εποικισµού 2. η παροχή µεγαλύτερης επιφάνειας για την διατροφή ευρέως διαδεδοµένων ειδών 3. η κάλυψη από τους θηρευτές κατά την µετακίνηση µεταξύ των ενδιαιτηµάτων 4. η ποικιλία ενδιαιτηµάτων και περιβαλλοντικών συνθηκών για τα είδη που έχουν τέτοιες απαιτήσεις ενώ τα πιθανά µειονεκτήµατα είναι : 1. ότι οι υψηλότεροι ρυθµοί εποικισµού µπορεί να ευνοήσουν την εξάπλωση ασθενειών, επιβλαβών εντοµών, εξωτικών ειδών και ζιζανίων. 2. η ευκολότερη εξάπλωση διαταραχών (π.χ. φωτιά) 3. η έκθεση της άγριας ζωής σε κυνηγούς και θηρευτές 5

12 4. το κόστος και οι πιθανές συγκρούσεις µε στρατηγικές διατήρησης της γης. Οι υγροτοποι για µεταναστευτικά είδη πουλιών δεν απαιτούν διαδρόµους. Παρόλο αυτά, οι σχεδιαστές υγρότοπων για τα αποδηµητικά είδη πουλιών θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η αειφορικοτητα των εποχιακών πληθυσµών εξαρτάται από έναν ή περισσότερους υγροτοπους εκατοντάδες µέτρα ή ακόµη και χιλιόµετρα µακριά. Οι διάδροµοι θα πρέπει να εξετάζονται υπό το πρίσµα της επανένωσης κατακερµατισµένων αποθεµάτων. εν υπάρχει µια γενική απάντηση για το ποιο θα είναι το ιδανικό µέγεθος ή σχήµα τους. Η απάντηση εξαρτάται : 1) από τις µορφές των έµβιων όντων που πρόκειται να προστατευτούν, 2) την κινητικότητα τους, 3) την απόσταση µεταξύ των αποθεµάτων που πρόκειται να προστατευτούν, 4) την αναµενόµενη επίδραση του ανθρώπου που θα ασκηθεί σε αυτούς και 5) την διαθεσιµότητα ενδιαιτηµάτων που µπορούν να γίνουν διάδροµοι. Η γνώση του µεγέθους του µέσου ζωτικού χώρου των ειδών θα µπορούσε να βοηθήσει για την εκτίµηση του ελάχιστου εύρους που απαιτείται για την λειτουργία του διαδρόµου. Οικολογία τοπίου και σχεδιασµός φυσικών αποθεµάτων Η οικολογία τοπίου µελετά τα µορφώµατα των χρήσεων γης σε περιφερειακή κλίµακα και την επίδραση τους στις κατανοµές των ειδών και των οικοσυστηµικων διεργασιών. Πολλά είδη δεν περιορίζονται σε ένα ενδιαίτηµα, αλλά µετακινούνται µεταξύ αυτών ή διαβιούν στα όρια δυο τύπων ενδιαιτηµάτων. Για τα είδη αυτά, τα µορφώµατα των τύπων ενδιαιτηµάτων σε περιφερειακή κλίµακα είναι κρίσιµης σηµασίας Σηµασία της περιφερειακής ζώνης Ο φυσικός και οικολογικός ρόλος της περιφερειακής ζώνης Η περιφερειακή ζώνη αναµένεται να υπηρετήσει άµεσους οικολογικούς στόχους που σχετίζονται µε την ελαχιστοποίηση των επιδράσεων του κατακερµατισµού του τοπίου και της αποµόνωσης των περιοχών πυρήνων. Έτσι : εξασφαλίζει χώρο για ευρέως διαδεδοµένα είδη αλλά και για σπάνια είδη για τα οποία οι περιοχές πυρήνες είναι µικρές για να υποστηρίξουν ένα βιώσιµο µέγεθος πληθυσµού. αποτελεί µια στρατηγική που στοχεύει στον αποκλεισµό των πυρήνων από επιπρόσθετες µικροκλιµατικές αλλαγές. 6

13 συµβάλλει στην διόρθωση του σχήµατος του πυρήνα µε σκοπό : (1) να ελαχιστοποιήσει τις εξωτερικές επιδράσεις και να διατηρήσει τα επίπεδα των πόρων εντος των περιοχών περισσότερο αποτελεσµατικά (2) να προάγει τις αλληλεπιδράσεις µε τα παρακείµενα οικοσυστήµατα και µε τα περισσότερο αποµακρυσµένα τµήµατα του τοπίου και (3) να διορθώσει την κλίση (ή προσανατολισµό) του άξονα ενός πυρήνα σχετικά µε τις ροές (νερού,θρεπτικών, ατόµων) στο τοπίο. Αυτό το γνώρισµα της περιφερειακής ζώνης γίνεται όλο και περισσότερο σηµαντικό καθώς το µέγεθος των πυρήνων µειώνεται.( ηµητρακόπουλος, 2003) Λειτουργικότητα της περιφερειακής ζώνης Η περιφερειακή ζώνη είναι απαραίτητη σε µια περιοχή, καθώς αυτή, µπορεί να απαιτεί επιπρόσθετες περιοχές για να επιτυγχάνεται επαρκής έλεγχος. Η διαχείριση των παραγόντων που άµεσα επηρεάζουν τις οικολογικές συνθήκες µιας τοποθεσίας είναι πρωταρχικής σηµασίας. Για παράδειγµα, τα επίπεδα του νερού µέσα σε µια προστατευτέα περιοχή µπορεί να διαχειρίζονται σε µια κλίµακα µεγαλύτερη από αυτή της περιοχής. Σε αυτή την περίπτωση η δηµιουργία της περιφερειακής ζώνης είναι απαραίτητη. Η διαχείριση των παρακείµενων των προστατευταίων περιοχών εκτάσεων επηρεάζει τις προστατευτέες περιοχές (π.χ εµπλουτισµός σε θρεπτικά). Η περιφερειακή ζώνη αποτρέπει απειλές που προέρχονται από αναπτυξιακές δραστηριότητες και δεν είναι συµβατές µε το τοπίο της περιοχής Νοµοθετικά καθεστώτα προστασίας των υγρότοπων Η ελληνική νοµοθεσία για την προστασία της φύσης περιλαµβάνει νόµους και νοµοθετικά διατάγµατα που µπορούν να ταξινοµηθούν σε τρεις κατηγορίες και αφορούν την προστασία ειδών, την προστασία ειδών και ενδιαιτηµάτων και τη διαχείριση του φυσικού χώρου και των πόρων (Λαζαρέτου 1995). Ν. 1650/1986: προστασία του περιβάλλοντος. Ν. 2055/1992: κυρώνει τη σύµβαση διεθνούς εµπορίας απειλουµένων ειδών της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας (Σύµβαση ΟΙΤΕ5). Ν : τόποι ιστορικοί και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Ν.. 996/1971: εθνικοί δρυµοί, αισθητικά δάση και διατηρητέα µνηµεία της φύσης. 7

14 Ν.. 191/1974: κυρώνει τη διεθνή Σύµβαση Ραµσάρ που υπογράφηκε από την Ελλάδα στις Ν. 177/1975: καταφύγια θηραµάτων. Ν. 1335/1986: κυρώνει τη διεθνή Σύµβαση Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης. Ν. 2204/1994: κυρώνει τη σύµβαση για τη βιολογική ποικιλότητα, που υπογράφηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο σας , και την Απόφαση 93/626/ΈΟΚ του Συµβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ν. 998/1979: προστασία δασών και δασικών εκτάσεων. Ν. 1337/1983: επέκταση πολεοδοµικό^ σχεδίων και πολεοδοµικής ανάπτυξης. Ν. 1739/1987: διαχείριση υδατικών πόρων. Πολύ σηµαντική είναι η έκδοση δύο Κοινοτικών Οδηγιών, της 79/409/ΕΟΚ για τη διατήρηση των αγρίων πουλιών και της 92/43/ΕΟΚ ( ίκτυο Φύση 2000-Natura 2000) για τη διατήρηση των φυσικών ενδιαιτηµάτων και των ειδών άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας. Το ανωτέρω νοµικό πλαίσιο συµπληρώνεται από διάφορες άλλες κανονιστικές πράξεις που αφορούν την απόθεση αποβλήτων, απαγορεύσεις κυνηγιού κ.λπ. Στις περιοχές του δικτύου Natura 2000 κύριος στόχος είναι να διαφυλαχθούν οι οικότοποι και τα είδη προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ αλλά και να διασφαλιστεί η διατήρηση και αποκατάσταση όλων των τύπων οικοτόπων και οικοτόπων των ειδών της Οδηγίας στη φυσική τους περιοχή, θέτοντας όρους και περιορισµούς στην ενάσκηση των δραστηριοτήτων. Οι περιοχές του δικτύου Natura 2000, όπως έχουν οριοθετηθεί σήµερα από τους υπεύθυνους του προγράµµατος ΗΡΕ '95 (ΕΚΒΥ-Πανεπιστήµια της χώρας) δεν αποτελούν περιοχές απόλυτης προστασίας δεδοµένου ότι δεν υπάρχει λεπτοµερής αναγνώριση των εκτάσεων που καταλαµβάνουν οι τύποι οικοτόπων και είδη προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Κατά καιρούς εκδίδονται Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και Προεδρικά ιατάγµατα για τους Υγροτοπους του Καταλόγου Ραµσάρ που καθορίζουν τα όρια των προστατευόµενων ζωνών και τα διαχειριστικά µέτρα Η σύµβαση Ραµσάρ, που ως το τέλος του 1995 είχε υπογράφει από 90 χώρες, είναι η µόνη διεθνής σύµβαση που αφορά υγροτοπους. Οι χώρες που υπογράφουν τη Σύµβαση Ραµσάρ πιστεύουν ότι οι υγρότοποι είναι αναντικατάστατος πόρος µε µεγάλη οικονοµική, πολιτιστική και επιστηµονική αξία καθώς και αξία αναψυχής και ως εκ τούτου επιθυµούν να αποτρέψουν απώλειες υγροτόπων τώρα και στο µέλλον µε εθνική και διεθνή δράση. 8

15 Η Ελλάδα έχει εντάξει τους εξής 11 υγροτοπους της στον Κατάλογο Ραµσάρ : 1. έλτα Έβρου 2. Λίµνη Ισµαρίδα και λιµνοθάλασσες Ροδόπης (παλιότερη ονοµασία : λίµνη Μητρικού και σύµπλεγµα λιµνών) 3. Λίµνη Βιστονίδα Πόρτο Λάγος 4. έλτα Νέστου 5. Τεχνητή λίµνη Κερκίνη 6. Λίµνες Βόλβη και Κορώνεια (Λαγκαδά) 7. έλτα ποταµών Αξιού Αλιάκµονα και Αλυκή Κίτρους Πιερίας 8. Λίµνη Μικρή Πρέσπα. 9. Αµβρακικό κόλπο. 10. Λιµνοθάλασσα Μεσολογγίου. 11. Λιµνοθάλασσα Κοτύχι και δάσος Στροφυλιάς Σηµασία προστατευτέων περιοχών Ένα σύστηµα από προστατευτέες περιοχές αποτελεί τον πυρήνα για κάθε πρόγραµµα που στοχεύει τόσο στην διατήρηση της ποικιλότητας των οικοσυστηµάτων, των ειδών και των φυσικών γενετικών οικοσυστηµάτων όσο και στη προστασία των σηµαντικών φυσικών περιοχών όχι µόνο των εγγενών αξιών αλλά και λόγω της έµπνευσης και της αναψυχής που προσφέρουν στον άνθρωπο. Ένα σύστηµα από προστατευτέες περιοχές διασφαλίζει : Τα φυσικά και ηµιφυσικά οικοσυστήµατα που είναι απαραίτητα για την συντήρηση των οικολογικών λειτουργιών, την διατήρηση των άγριων ειδών και των περιοχών µε ιδιαίτερα υψηλή ποικιλότητα ειδών, την προστασία εγγενών αξιών και πηγών έµπνευσης και την υποστήριξη της επιστηµονικής έρευνας. Τα τοπία που έχουν σηµαντική πολιτιστική αξία συµπεριλαµβανοµένων των τόπων που αναδεικνύουν αρµονικές σχέσεις µεταξύ ανθρώπων και φύσης-, τα ιστορικά στοιχεία και την πολιτιστική κληρονοµιά σε δοµηµένες περιοχές. Την αειφόρο χρήση χλωρίδας και πανίδας σε ηµιφυσικά οικοσυστήµατα. Τις παραδοσιακές, αειφόρους χρήσης των οικοσυστηµάτων σε ιερές περιοχές ή σε περιοχές από τις οποίες εξαρτώνται άµεσα οι αυτόχθονες πληθυσµοί. Την αναψυχή και την εκπαίδευση σε φυσικά, ηµιφυσικά και τεχνητά οικοσυστήµατα. Οι προστατευόµενες περιοχές µπορεί να είναι ιδιαίτερα σηµαντικές για την ανάπτυξη όταν : 9

16 Προστατεύουνε το έδαφος και τα νερά σε περιοχές που παρουσιάζουν µεγάλη διάβρωση λόγω, π.χ. καταστροφής ή υποβάθµισης της φυσικής βλάστησης, ιδιαίτερα σε απόκρηµνες πλαγιές και σε όχθες ποταµών. Ρυθµίζουν ποσοτικά την ροή του νερού, ιδιαίτερα µέσα από την προστασία υγροτόπων και δασών. ιασφαλίζουν τους ανθρώπους από φυσικές καταστροφές,όπως πληµµύρες και καταιγίδες, ιδιαίτερα µέσα από την προστασία των δασών, σε λεκάνες απορροής, και των παραποτάµιων και παράκτιων υγροτόπων. Συντηρούν σηµαντική φυσική βλάστηση σε εδάφη που από την φύση τους δεν προσφέρονται για καλλιέργεια. Προστατεύουν είδη και φυτικούς ή ζωικούς πληθυσµούς που είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην όχληση από ανθρώπους. Αποτελούν κρίσιµο ενδιαίτηµα για την αναπαραγωγή, διατροφή ή ανάπαυση συγκεκριµένων ειδών που είτε τα εκµεταλλεύεται ο άνθρωπος είτε είναι αποδηµητικά είτε απειλούνται µε εξαφάνιση. Προσφέρουν εισόδηµα και θέσεις εργασίας στον τοπικό πληθυσµό, ιδιαίτερα από τον τουρισµό. 1.2 Στόχοι της παρούσας εργασίας Ο βασικός στόχος της παρούσας εργασίας είναι να δείξουµε ότι πέρα των έµµεσων σχέσεων (ρύπανση κ.λ.π.) µεταξύ των οικοσυστηµάτων παραλιακών υγροτόπων υπάρχουν και άµεσες συνδέσεις µεταξύ συστηµάτων που θεωρούνται προστατευτέα και σε άλλα που δε θεωρούνται, τουλάχιστον στον ίδιο βαθµό. Συχνά κάποιες λειτουργίες των πουλιών (όπως και άλλων ζωικών οργανισµών) επιτελούνται σε διαφορετικά σηµεία του χώρου και συχνά ο χωρικός αυτός διαχωρισµός συµπίπτει µε τον διαχωρισµό του χώρου σε διακριτά ενδιαιτήµατα. Χρησιµοποιώντας αυτήν την αναµβισβητητα, σε κάποιο βαθµό, απλουστευτική προσέγγιση, εξετάζουµε το βαθµό εξάρτησης που υπάρχει µεταξύ διαφορετικών κατατµηµάτων από ποικίλα ενδιαιτήµατα για ορισµένα είδη πουλιών. Στην περίπτωσή µας επιλέγουµε τον υγροβιότοπο του Κόλπου Καλλονής ο οποίος διαθέτει πλούσια ορνιθοπανίδα αλλά και ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, σε σύγκριση µα άλλες υγροτοπικές περιοχές της Ελλάδας, το γεγονός ότι συνίσταται από µια οµάδα µικρών παραλιακών υγροτοπικών υποπεριοχών, κατά µήκος των ακτών του κόλπου, που περιβάλλονται από µη υγροτοπικά ενδιαιτήµατα. Στοχεύουµε στο να τεκµηριώσουµε την 10

17 άµεση εξάρτηση που παρατηρείται σε κάποια είδη πουλιών µεταξύ υγροτοπικών ενδιαιτηµάτων και της περιφερειακής τους ζώνης (τον ευρύτερο χώρο). Ειδικότερα από το σύνολο των πιθανών εξαρτήσεων επιλέξαµε να µελετήσουµε τις πλέον εµφανείς στην περιοχή µελέτης, οι οποίες είναι οι εξής : Εξάρτηση µεταξύ θέσεων φωλιάσµατος και χώρων εύρεσης τροφής. Εξάρτηση µεταξύ θέσεων ανάπαυσης και χωρών εύρεσης τροφής. Αυτές οι εξαρτήσεις µπορεί να υπάρχουν µεταξύ σηµείων (περιοχών) εντός ή εκτός κάποιου υγροτοπικού συστήµατος και έτσι προκύπτουν τέσσερις συνδυασµοί (εντός και εκτός ως προς φώλιασµα / ανάπαυση και εύρεση τροφής). Για να πετύχουµε το σκοπό αυτό χρησιµοποιήσαµε είδη πουλιών στα οποία είναι πιθανό να υπάρχουν τέτοιες εξαρτήσεις (για την διαδικασία επιλογής τους βλ. Μεθοδολογία). 1.3 Υγροβιότοπος Κόλπου Καλλονής Νήσου Λέσβου Περιγραφή ευρύτερης περιοχής Ο υγροβιότοπος του Κόλπου Καλλονής περιλαµβάνει όλη την παράκτια ζώνη του οµώνυµου κόλπου, η οποία µαζί µε τη θαλάσσια αβαθή έκταση του κόλπου αποτελεί ένα οικοσύστηµα σηµαντικού οικολογικού ενδιαφέροντος. Ο Κόλπος της Καλλονής είναι ο µεγαλύτερος φυσικός κόλπος της νήσου Λέσβου. Το εµβαδόν του εκτιµάται σε 110 τετρ. χιλιόµετρα, ενώ το βάθος του υπολογίζεται στα 18 µέτρα κατά µέγιστη τιµή και στα 10 µέτρα κατά µέση τιµή. Χαρακτηρίζεται αβαθής και ηµίκλειστος κόλπος µε µήκος περίπου 20 χιλιόµετρα και πλάτος περίπου 10 χιλιόµετρα (Κατσίκι 1990, Τάσσος 1989). Συνδέεται µε τα ανοιχτά νερά του Αιγαίου πελάγους µε δίαυλο µήκους 4 χιλιοµέτρων περίπου. Γεωγραφικά τοποθετείται στο νοτιο-δυτικό τµήµα της νήσου Λέσβου µε γεωγραφικές συντεταγµένες, ΓΜ ' και ΓΠ Ο Κόλπος της Καλλονής δέχεται τα εκπλύµατα της λεκάνης απορροής, η οποία καταλαµβάνει έκταση περίπου στρεµµάτων µε καλλιέργειες αροτριαίες, κηπευτικές, δενδρώδεις, αµπέλια, αγραναπαύσεις. ιοικητικά υπάγεται στη Νοµαρχία Λέσβου και εκτείνεται στους δήµους και κοινότητες Βασιλικών, Λισβορίου, Πολιχνίτου, Αγίας Παρασκευής, Αρίσβης, Καλλονής, Κεραµίου και Παρακοίλων συνολικού πληθυσµού κατοίκων περίπου. Μετά βεβαίως τις συνενώσεις του σχεδίου «Καποδίστριας», τα όρια των δήµων έχουν διαµορφωθεί, αλλά ακόµη χρησιµοποιούνται τα όρια και τα ονόµατα των παλαιών κοινοτήτων και δήµων. Το σύνολο των γεωργικο- 11

18 κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων της λεκάνης απορροής καθώς επίσης και οι οικισµοί επηρεάζουν την ποιότητα των νερών του Κόλπου της Καλλονής. Η Νήσος Λέσβος από κλιµατική άποψη κατά Thornthwaite (Καρρά, 1973), ανήκει στο µεσογειακό τύπο, µε κλίµα ξηρό που αποκλίνει προς ηµίυγρο, µε µέτριο πλεόνασµα νερού κατά το χειµώνα. Το θερµικό κλίµα της περιοχής είναι µεσόθερµο και υποδηλώνει ότι η γειτονική θαλάσσια περιοχή εξασκεί µεγάλη επίδραση στη διαµόρφωση του θερµικού χαρακτήρα της περιοχής. Στο βόρειο και νοτιοανατολικό τµήµα του Κόλπου της Καλλονής υπάρχει σηµαντικός αριθµός υγρότοπων σε ποικιλία µεγεθών και µε διαφορετικά χαρακτηριστικά οι κυριότεροι των οποίων είναι οι Αλυκές Καλλονής, Αλυκές Σκάλας Πολιχνίτου, Αχλαδερή, περιοχή ιχθυοτροφείου Βούβαρη, Κεραµειό, Παράκοιλα, υγρότοπος προς Αχλαδερή Βούβαρη Κρυονέρι, η περιοχή των οποίων αποτελεί υγροβιότοπο µιας ιδιαίτερα πλούσιας ποσοτικά και ποιοτικά ορνιθοπανίδας. Η χερσαία ζώνη του Κόλπου της Καλλονής, µε τις θερµοπηγές Πολιχνίτου και Λισβορίου και τα ρέµατα και τους χείµαρρους, είναι η πλουσιότερη σε υδατικό δυναµικό περιοχή της νήσου Λέσβου. Στον Κόλπο Καλλονής εκβάλλουν τα ρέµατα : Αγίου Γεωργίου, Μυλοποτάµου, Καλαµίου, Κρυονέριου, Βούβαρη, Αχλαδερής και Ρεύµατος. Οι περιοχές αυτές είναι σηµαντικές για αναπαραγωγή αλλά και αναζήτηση τροφής για τα απειλούµενα και προστατευόµενα είδη στους υγρότοπους του Κόλπου Καλλονής. Συχνά περιλαµβάνουν µίγµα υγροτόπων, δάσους και καλλιεργειών οπότε τέτοιοι βιότοποι είναι στενά αλληλένδετοι, δηλαδή η ύπαρξη κάποιων προστατευόµενων πουλιών εξαρτάται από τη συνύπαρξη δύο ή περισσότερων τύπων βιοτόπων Καθεστώτα προστασίας του Κόλπου Καλλονής Ο Κόλπος Καλλονής περιλαµβάνεται στον ευρωπαϊκό κατάλογο µε τις Σηµαντικές Περιοχές για τα πουλιά (Important Bird Areas in Europe) και επιπλέον στο δίκτυο Φύση 2000 (Natura 2000).Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούµενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας αναφέρει δυο από τα είδη που µελετούµε στην παρούσα εργασία ως ιδιαίτερα προστατευόµενα είδη και αυτά είναι ο Μαυροπελαργός (C.nigra) και ο Αργυροτσικνιας (E.alba). Επίσης, ο υγροβιότοπος του Κόλπου Καλλονής ανήκει στις Σηµαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Σ.Π.Π) γιατί φιλοξενεί το 1% βιογεωγραφικού είδους υδρόβιου πουλιού ή υδρόβια πουλιά (κατηγορία 1γ). Ακόµη, η περιοχή φιλοξενεί είδος ή υποείδος απειλούµενο σε µεγάλη έκταση ή σε όλη την Ευρώπη και είναι µια από τις πέντε 12

19 σηµαντικότερες περιοχές του υπό συζήτηση γεωγραφικού χώρου (εάν η κατανοµή του είδους είναι ευρεία, τότε σηµαντική είναι µια περιοχή που περιλαµβάνεται στις δέκα σπουδαιότερες για το είδος ή το υποείδος) είτε µια από τις εκατό σηµαντικές περιοχές της Ευρώπης (κατηγορία 3) Πιθανοί κίνδυνοι στο οικοσύστηµα του Κόλπου της Καλλονής Οι πιθανοί κίνδυνοι για τον Κόλπο της Καλλονής προέρχονται κυρίως από φυσικά αιτία και από ανθρωπογενείς επιδράσεις ενώ συγχρόνως απειλείται και η ορνιθοπανίδα της περιοχής. Αναλυτικότερα : Όσο αφορά τα φυσικά αιτία, το στενό και άβαθες στόµιο του κόλπου δηµιουργεί συνθήκες βραδείας ανανέωσης του νερού του. Έτσι, υπάρχει κίνδυνος να δηµιουργηθούν : α) ευτροφικες καταστάσεις λόγω συγκεντρώσεων φωσφορικών και αζωτούχων ενώσεων (λιπάσµατα) που προέρχονται από την λεκάνη απορροής και β) ανοξικές καταστάσεις λόγω έλλειψης οξυγόνου. Επίσης, η ειδική σύσταση και προέλευση των πετρωµάτων της λεκάνης απορροής (ηφαιστειακά πετρώµατα και περιδοτίτες) έχουν ως αποτέλεσµα τον εµπλουτισµό των νερών µε βαριά µέταλλα. Στις ανθρωπογενείς επιδράσεις, η έντονη γεωργική δραστηριότητα και η αλόγιστη χρήση λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων στους ελαιώνες, δηµιουργούν πιέσεις στον υγροβιότοπο του Κόλπου Καλλονής. Επιπλέον, τα τοξικά φυτοφάρµακα µπορούν να δράσουν αρνητικά τόσο στην αναπαραγωγική ικανότητα της άγριας πτερωτής ορνιθοπανίδας όσο και στην πλούσια ιχθυοπανίδα του κόλπου. Οι περιοχές της Καλλονής και του Πολιχνίτου δέχονται ισχυρές πιέσεις επέκτασης των οικιστικών περιοχών, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί η ύπαρξη όλο και µεγαλύτερων πιέσεων από την βιοµηχανία που έχει την τάση να συγκεντρώνεται κατά µήκος των δυο κυρίων οδικών αξόνων Μυτιλήνης Καλλονής και Μυτιλήνης Πλωµαρίου. Απειλή για τον Υγρότοπο των Μέσων αποτελούν, επίσης, η αµµοληψία και η πίστα carting που διαµορφώνεται τώρα. Η βόσκηση στον υγροβιότοπο ανατολικά της Σκάλας Καλλονής καθώς επίσης και στην ζώνη βλάστησης µεταξύ της περιφερειακής τάφρου της Αλυκής Καλλονής και της δηµοσίας οδού, η οποία ρυθµίζει και προστατεύει τον υγρότοπο, έχει υποβαθµίσει αισθητά το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Στην ίδια περιοχή (ζώνη βλάστησης Αλυκής Καλλονής), εµφανής είναι και ο κίνδυνος από επεκτάσεις γειτονικών καλλιεργειών. Γενικά, για τον Κόλπο Καλλονής οι κίνδυνοι που απειλούν το οικοσύστηµά του είναι οι εξής : 13

20 Η ελάττωση της στάθµης των υδροφόρων στο εσωτερικό των προστατευταίων περιοχών και αντλήσεις εκτός αυτών, Οι απορρίψεις µπαζών και σκουπιδιών στην περιοχή των υγροτόπων, Η απόρριψη ανεπεξέργαστων οικιακών, κτηνοτροφικών και βιοµηχανικών απόβλητων των ελαιοτριβείων και των τυροκοµείων στο οικοσύστηµα του κόλπου, Το χωρίς περιορισµούς κυνήγι στην περιοχή του υγροβιότοπου, εκτός του ελεγχόµενου χώρου των Αλυκών, καθώς δεν υπάρχει καµία ειδική απαγόρευση για το κυνήγι στην ευρύτερη περιοχή, ούτε κάποιο άλλο µέτρο που να διασφαλίζει την προστασία των σπάνιων ειδών και Η µη ορθολογική αλιευτική διαχείριση στον Κόλπο της Καλλονής που έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των ιχθυοαποθεµάτων. Οι απειλές για την ορνιθοπανίδα είναι ορατές και από την οικιστική δραστηριότητα, όπου υπάρχουν κατοικίες ή τουριστικές εγκαταστάσεις επάνω στο όριο ή ακριβέστερα εντός των φυσικών ορίων των υγροβιότοπων ή άλλων σηµαντικών περιοχών. Επιπλέον, η έντονη ανθρώπινη παρουσία στα όρια ακριβώς των µικρότερων υγρότοπων (Αλυκές Καλλονής, Αλυκές Πολιχνίτου) µειώνει την ελκυστικότητα για τα πιο ευαίσθητα είδη πουλιών (αρπακτικά, φλαµίγκο και αλλά µεγαλόσωµα είδη). Τέλος, η κατασκευή δρόµου προς Αχλαδερή και Πολιχνίτο, ο οποίος ουσιαστικά µοιράζει στα δύο τον υγρότοπο της περιοχής, και αναµφίβολα είναι πηγή ενόχλησης. 1.4 Αλυκή Καλλονής Γενικά Οι αλυκές αποτελούν ηµιτεχνητά οικοσυστήµατα και βρίσκονται σε περιοχές σε στενή γειτνίαση µε τη θάλασσα, σε µέρη όπου πριν την ανθρώπινη επέµβαση υπήρχαν υπεραλατούχες λίµνες, υπεράλµυροι λειµώνες ή λιµνοθάλασσες. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά µιας περιοχής που θα µπορούσε να µετατραπεί σε αλυκή είναι η µεγάλη επίπεδη παράλια έκταση, µε εδαφικό υλικό µη υδατοπερατό. Τα παραπάνω εξασφαλίζουν αντίστοιχα τη δαπάνη κατά το δυνατόν λιγότερης ενέργειας για τη διακίνηση του νερού και τις µειωµένες στο ελάχιστο απώλειες νερού προς το έδαφος. Σηµαντικό είναι, επίσης, το κλίµα της περιοχής να χαρακτηρίζεται από τις κατάλληλες µετεωρολογικές συνθήκες ώστε το υδατικό ισοζύγιο να είναι αρνητικό. Αυτό σηµαίνει ότι η εξάτµιση πρέπει να υπερισχύει της βροχόπτωσης, αν όχι συνολικά κατά τη 14

21 διάρκεια του έτους, κατά το διάστηµα µέσα στο οποίο είναι δυνατό να ολοκληρωθεί µια καλλιεργητική περίοδος Περιγραφή διαµόρφωσης και λειτουργίας Μια αλυκή αποτελείται από ένα σύστηµα λεκανών, τα όρια των οποίων καθορίζονται µε κατάλληλα διαµορφωµένα αναχώµατα και που επικοινωνούν µεταξύ τους µε ανοίγµατα,τις πόρτες. Το νερό της θάλασσας περνώντας διαδοχικά µέσα από αυτό το σύστηµα καταλήγει, µετά από τη σταδιακή συµπύκνωση που υφίσταται, να καθιζάνει στον πυθµένα των τελευταίων λεκανών. Εξωτερικά σε µια αλυκή βρίσκεται η περιµετρική τάφρος, η οποία κύριο στόχο έχει την συλλογή των επιφανειακών υδάτινων µαζών που καταλήγουν και επηρεάζουν το περιµετρικό ανάχωµα. Αναλυτικότερα το νερό της θάλασσας εισάγεται στην πρώτη λεκάνη της σειράς, συνήθως µε άντληση και κατόπιν συνεχίζει να περνά από τις λεκάνες που ακολουθούν είτε µε τη βοήθεια της βαρύτητας, λόγω της συµπύκνωσης που διατελείτε µε τη βοήθεια της εξάτµισης, είτε µε υδραυλική προώθηση µε τη χρήση αντλιών. Η διάρκεια της παραµονής του νερού σε κάθε λεκάνη είναι διαφορετική και ρυθµίζεται παράλληλα µε τη βοήθεια θυροφραγµάτων στα ανοίγµατα µεταξύ κάποιων λεκανών. Οι λεκάνες εξάτµισης αυτές ονοµάζονται θερµάστρες (A1-A8, B1-B5 και C1-C7) (Σχήµα 1.2). Μετά τη διέλευση της άλµης από κάποιο απαιτούµενο αριθµό θερµαστρών και αφού επιτευχθεί κορεσµένο διάλυµα, εισέρχεται αυτή κατά τακτά χρονικά διαστήµατα σε υποσύστηµα ειδικών λεκανών για την σταδιακή απόθεση του αλατιού που περιέχει, σε κορεσµένη µορφή στον πυθµένα τους. Οι λεκάνες αυτές ονοµάζονται κρυσταλλοπήγια ή αλοπήγια και είναι ορθογώνιες µε επίπεδο πυθµένα (Κ). Κατά το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου, δηλαδή στα τέλη Σεπτεµβρίου, στα κρυσταλλοπήγια έχει αποτεθεί στρώµα αλατιού πάχους 8-17 cm. Το υπερκείµενο στρώµα άλµης στη φάση αυτή απορρίπτεται στην περιµετρική τάφρο. Τα κρυσταλλοπήγια στη συνέχεια ξηραίνονται για περίπου δυο εικοσιτετράωρα και στη συνέχεια το στρώµα του αλατιού συλλέγεται και µεταφέρεται στη µονάδα πλύσης. Εκεί το αλάτι πλένεται για την αποµάκρυνση προσµίξεων γαιώδους προέλευσης. Τέλος, αποθηκεύεται σε µεγάλους σωρούς µέχρι την τελική διάθεση του στην αγορά. Η Αλυκή Καλλονής αποτελεί την τρίτη σε µέγεθος (2.630 στρέµµατα) και δεύτερη σε δυναµικότητα παραγωγής ( τόνοι ) αλυκή στη χώρα µας. Η Αλυκή Καλλονής βρίσκεται στα βόρεια παράλια του Κόλπου Καλλονής. Αποτελεί το µεγαλύτερο διακεκριµένο υγροτοπικό πυρήνα του ευρύτερου Υγροτόπου του Κόλπου Καλλονής. 15

22 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Α1-Α8 Β1-Β5 C1-C7 D1-D5 Κ Ε1,Ε2,Κ2 Κ1,Κ3 Θερµάστρες χαµηλής αλατότητας Θερµάστρες µεσαίας αλατότητας Θερµάστρες υψηλής αλατότητας Λεκάνες εκτός ροής Κρυσταλλοπήγια Κανάλια Τµήµατα περιµετρικού καναλιού Σχήµα 1.2. Ζώνες µελέτης Αλυκής Καλλονής. (Η ροή του νερού στις λεκάνες του εσωτερικού γίνεται µε τη σειρά που υποδεικνύει πρώτα η αλφαβητική και κατόπιν η αριθµητική τους ονοµασία.) 16

23 1.4.3 Η Αλυκή της Καλλονής ως προνοµιούχος χώρος για τη διατήρηση του περιβαλλοντικού συστήµατος του Κόλπου Καλλονής. Η αλυκή αποτελεί ένα φυσικό πάρκο, µε άριστη αρχιτεκτονική που έχει µια σηµαντική ιδιαιτερότητα, να συνδυάζει αρµονικά την παραγωγική διαδικασία του αλατιού µε τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Σχεδόν όλες οι αλυκές αποτελούν τµήµατα ενός ευρύτερου υγρότοπου. Έτσι, µια αλυκή είναι ένας προνοµιούχος χώρος για τη διαιώνιση του είδους πολλών πουλιών, σπανίων και µη, αφού, όπως έχει αποδειχτεί, σ' αυτήν βρίσκουν το ιδανικό καταφύγιο τους. Σηµαντικοί πληθυσµοί από αρκετά σπάνια, µειούµενα ή απειλούµενα µε αφανισµό, είδη πουλιών, χρησιµοποιούν την αλυκή ως χώρο αναπαραγωγής τους. Πολλά από αυτά προστατεύονται από ειδικές νοµοθεσίες. Μια αλυκή δεν παύει, όµως, να είναι και προνοµιούχος χώρος για την ανάπτυξη και διατήρηση (εκτός των πουλιών) µεγάλης ποικιλίας φυτικών, καθώς και άλλων ζωικών οργανισµών, υδρόβιων και χερσαίων (φυτοπλαγκτό, µικρά φύκη, υδρόβια έντοµα, µικρούς σκώληκες, µικρά ανόστρακα καρκινοειδή, Artemia salina, µικρά ψάρια κ.λπ.). Η προνοµιακή θέση της αλυκής σε σχέση µε άλλους βιότοπους καταδεικνύεται από τα εξής : 1. Υπάρχει πλήρης προστασία από τους κυνηγούς. Έτσι, οι αλυκές δρουν ως πόλος έλξης των πουλιών, είτε ως προσωρινό καταφύγιο καθ' όλη τη διάρκεια του έτους είτε ως χώρος διαχείµασης και αναπαραγωγής κατά την περίοδο του καλοκαιριού. 2. Η µικρή και ελεγχόµενη ανθρώπινη παρουσία σε µια αλυκή. 3. Σε µια αλυκή συνυπάρχουν τα υγροτοπικά χαρακτηριστικά µε αυτά των άκρως υπεράλµυρων λειµώνων, χαρακτηριστικά που διακυµαίνονται έντονα κατά την διάρκεια µιας χρονιάς. Αυτός ο συνδυασµός επιτρέπει την αύξηση του πληθυσµού µικρού αριθµού ειδών που αναπτύσσονται σε ακραία περιβάλλοντα και συνεισφέρει στην διεύρυνση της ποικιλότητας των οργανισµών. 4. Μια ηλιακή αλυκή είναι χωρισµένη σε θερµάστρες οι οποίες δεν είναι πλήρως αποµονωµένες αλλά επιτρέπει την κυκλοφορία και την ανταλλαγή οργανισµών. Ταυτόχρονα, όµως, τα τµήµατα αυτά είναι και αυτόνοµα έτσι ώστε το καθένα να συνιστά ένα ιδιαίτερο οικοσύστηµα. 5. Τέλος, ένας επιπλέον λόγος που οι αλυκές αποτελούν καταφύγιο για τα πουλιά είναι η πλήρης απουσία φυτοφαρµάκων ή άλλων χηµικών ενώσεων που χρησιµοποιούνται στις αγροτικές καλλιέργειες. 17

24 1.4.4 Η σηµασία της Αλυκής Καλλονής για την ορνιθοπανίδα Τα πουλιά αποτελούν την κορυφή των καταναλωτών του οικοσυστήµατος µιας αλυκής κάνουν εµφανή την παρουσία τους µε την ανάπτυξη µεγάλων συνήθως πληθυσµών. Οι παράγοντες που κάνουν ελκυστική µια αλυκή για τα πουλιά είναι πρώτα από όλα η ανεύρεση µεγάλων ποσοτήτων τροφής. Μπορεί να στηρίξει πληθυσµούς από είδη όλων των διατροφικών συνηθειών. Επίσης, ευνοϊκός παράγοντας είναι η µεγάλη έκταση που προσδίδει στα πουλιά την απαραίτητη αίσθηση ασφάλειας είτε πρόκειται να ξεκουραστούν είτε να φωλιάσουν Αναφορά των ειδών που χρησιµοποιούν την αλυκή Καλλονής. Από τα 59 είδη υδρόβιων πουλιών που καταγράφηκαν στην Αλυκή Καλλονής (πτυχιακή Γαληνού Ε.,1997), τα 20 βρέθηκαν να διαχειµάζουν, 7 να διαθερίζουν αναπαραγόµενα, 26 να διέρχονται κατά τη µεταναστευτική περίοδο και µόνο 6 να απαντώνται µόνιµα στην περιοχή. Ο λόγος αναπαραγόµενων / µονίµων προς διαχειµάζοντα / διερχόµενα είναι χαµηλός αν συγκριθεί µε το σύνολο της Ελλάδας αλλά φαίνεται να κυµαίνεται στις ίδιες περίπου τιµές µε άλλες υγροτοπικές περιοχές στη χώρα (Handrinos & Akriotis, 1997). 1.5 Ανάλυση των ειδών που παρακολουθήθηκαν Σύµφωνα µε κάποια κριτήρια (βλέπε Κεφάλαιο 2 ο : Μεθοδολογία) επιλέχθηκαν εφτά (7) είδη πουλιών για παρακολούθηση και καταγραφή τα οποία περιγράφονται αναλυτικά παρακάτω: Sterna hirundo (Ποταµογλάρονο) Όσο αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του είδους αναφέρουµε ότι ανήκει στην Τάξη Χαραδριόµορφα (Charadriiformes) και στην Οικογένεια Γλαρονίδαι (Sternidae). Η περίοδος µετανάστευσής τους είναι από αρχές Μαρτίου µέχρι µέσα Ιουνίου (κύρια µετανάστευση : τέλη Μαρτίου - αρχές Μαΐου), καθώς και από µέσα Ιουλίου µέχρι αρχές Νοεµβρίου (κυρίως : µέσα Αυγούστου - αρχές Οκτωβρίου). Η περίοδος κατά την οποία γενούν τα αυγά τους είναι από αρχές Μαΐου µέχρι µέσα Αυγούστου (κυρίως : µέσα Μαΐου - τέλη Ιουλίου). Τέλος, η περίοδος που παρατηρούµε νεοσσούς είναι από αρχές Ιουνίου µέχρι µέσα Σεπτεµβρίου (κυρίως : αρχές Ιουνίου - τέλη Αυγούστου). Περιγραφή : Μήκος σώµατος : 31 35cm, Άνοιγµα φτερούγων : 77 98cm. Γκριζωπό πάνω µέρος µε λευκό κάτω και στέµµα µαύρο. Η ουρά είναι βαθιά διχαλωτή. Το ράµφος 18

25 και τα πόδια είναι κόκκινα, µε τα τελευταία να γίνονται πορτοκαλόχρωµα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το χειµώνα το στέµµα γίνεται άσπρο µπροστά. Βιότοπος : Κατά µήκος χερσονήσων και θαλάσσιων ακτών, επίσης σε αλµυρά έλη. Φωλιάζει σε αµµώδεις ή βραχώδεις νησίδες και χερσονήσους ή και όχθες ποταµών, όπου δεν δέχονται ενόχληση. Κάποιες φορές σε υπολείµµατα φυτικά που επιπλέουν στο νερό ή σε ξερή χαµηλή υδρόβια βλάστηση (σε γλυκά ή αλµυρά νερά). Τροφή : Κυρίως θαλάσσια ψάρια, όπως επίσης και καρκινοειδή. Παρουσία στην περιοχή : Τα Ποταµογλάρονα επισκέπτονται την Αλυκή το καλοκαίρι για να αναπαραχθούν, ενώ κάποια άτοµα είναι περαστικά κατά τη µετανάστευση. Καθεστώς προστασίας : Συγκαταλέγεται στα είδη που αναπαράγονται στις Σηµαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Σ.Π.Π.) Sterna albifrons ( Νανογλάρονο ) Όσο αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του είδους αναφέρουµε ότι ανήκει στην Τάξη Χαραδριόµορφα (Charadriiformes) και στην Οικογένεια Γλαρονίδαι (Sternidae). Οι περίοδοι µετανάστευσης τους είναι από αρχές Μαρτίου µέχρι τέλη Μαΐου (κύρια µετανάστευση : αρχές Απριλίου - µέσα Μαΐου), καθώς και από µέσα Ιουλίου µέχρι αρχές Νοεµβρίου (κυρίως : µέσα Αυγούστου - αρχές Οκτωβρίου). Η περίοδος κατά την οποία γενούν τα αυγά τους είναι από αρχές Μαΐου µέχρι αρχές Αυγούστου (κυρίως : τέλη Μαΐου - τέλη Ιουλίου). Τέλος, η περίοδος που παρατηρούµε νεοσσούς είναι από αρχές Ιουνίου µέχρι αρχές Σεπτεµβρίου (κυρίως : µέσα Ιουνίου - µέσα Αυγούστου). Περιγραφή : Μήκος σώµατος : 22 24cm, Άνοιγµα φτερούγων : 48 55cm Χαρακτηριστικά είναι το άσπρο µέτωπο, το κίτρινο ράµφος µε τη µαύρη άκρη και τα πορτοκαλοκίτρινα πόδια. Στέµµα µαύρο που το χειµώνα γίνεται γκριζωπό και καταλήγει σε µαύρο σβέρκο. Βιότοπος : Παράκτιες περιοχές κατά µήκος της ξηράς -όχι τόσο σε νησιά. Επίσης, καθαρά νερά, αλµυρά ή γλυκά, όπου µπορούν να πιαστούν ψάρια κατάλληλου µεγέθους. Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου είναι κυρίως θαλάσσιο. Φωλιάζει σε ευθείες λουρίδες 19

26 βότσαλων, θαλάσσιων οστράκων ή άµµου σε γλυκό ή αλµυρό νερό, όπου υπάρχουν κοντά ψάρια. Τροφή : Μικρά ψάρια και ασπόνδυλα, ιδιαίτερα καρκινοειδή και έντοµα. Παρουσία στην περιοχή : Αναπαραγόµενος καλοκαιρινός επισκέπτης, περαστικό κατά τη µετανάστευση. Καθεστώς προστασίας : Συγκαταλέγεται στα είδη που αναπαράγονται στις Σηµαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Σ.Π.Π.) Egretta alba ( Αργυροτσικνιάς) Όσο αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του είδους αναφέρουµε ότι ανήκει στην Τάξη Πελαργόµορφα (Ciconiiformes) και στην Οικογένεια Ερωδιίδαι (Ardeidae). Οι περίοδοι µετανάστευσής τους είναι από µέσα Φεβρουαρίου µέχρι τέλη Απριλίου (κύρια µετανάστευση :το µήνα Μάρτιο), καθώς και από αρχές Ιουλίου µέχρι, περίπου, µέσα Νοεµβρίου (κυρίως : µέσα Σεπτεµβρίου - µέσα Νοεµβρίου).Η περίοδος κατά την οποία γεννούν τα αυγά τους είναι από αρχές Απριλίου µέχρι µέσα Ιουνίου (κυρίως: µέσα Απριλίου - τέλη Μαΐου). Τέλος, η περίοδος που παρατηρούµε νεοσσούς είναι από αρχές Μαΐου µέχρι µέσα Αυγούστου (κυρίως :µέσα Μαΐου - µέσα Ιουλίου). Περιγραφή : Μήκος σώµατος : cm, Άνοιγµα φτερούγων : cm. Κατάλευκος, µοιάζει µε τον προηγούµενο, αλλά είναι πολύ µεγαλύτερος. Έχει αναλογικά µακρύ και λεπτό λαιµό, κίτρινο ράµφος, λίγο µαύρο στο άκρο το καλοκαίρι. Πόδια και δάκτυλα µαυροπράσινα. Βιότοπος : Εκτεταµένοι υγρότοποι και παρόχθια τµήµατα γλυκών νερών. ιατρέφεται σε υγρά ή και ξηρά λιβάδια, έλη, βάλτους, εποχιακές µικρές λίµνες και όχθες ποταµών, ρεµάτων, καναλιών και λιµνών. Το χειµώνα τον συναντάµε σε ρηχά νερά εκβολών ή και παράκτια. Τροφή : Κατά την υγρή περίοδο τρέφεται κυρίως µε ψάρια και υδρόβια έντοµα, ενώ κατά την ξηρή κυρίως µε µικρά θηλαστικά, έντοµα και σε λιγότερη κλίµακα σαύρες, µαλάκια (σε µερικές περιπτώσεις ακόµη και µε µικρά πουλιά). 20

27 Παρουσία στην περιοχή : Ο Αργυροτσικνιάς είναι χειµερινός επισκέπτης και περαστικός κατά τη µετανάστευση. Καθεστώς προστασίας : Συγκαταλέγεται στα είδη που χρησιµοποιούν τις Σηµαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Σ.Π.Π.) για ξεχειµώνιασµα και µετανάστευση. Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούµενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας τον αναφέρει ως ιδιαίτερα προστατευόµενο είδος. Ιδιαίτερη απειλή για τον Αργυροτσικνιά αποτελεί το κυνήγι στις περιοχές διαχείµασής του Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) Όσο αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του είδους αναφέρουµε ότι ανήκει στην Τάξη Πελαργόµορφα (Ciconiiformes) και στην Οικογένεια Ερωδιίδαι (Ardeidae). Οι περίοδοι µετανάστευσης πιθανώς να αρχίζουν από τον Φεβρουάριο µέχρι τέλη Μαΐου (κύρια µετανάστευση : τους µήνες Μάρτιο και Απρίλιο), καθώς και από αρχές Ιουλίου µέχρι µέσα εκεµβρίου (κυρίως : τέλη Αυγούστου - τέλος Οκτωβρίου). Η περίοδος κατά την οποία γεννούν τα αυγά τους είναι από αρχές Μαΐου µέχρι αρχές Ιουλίου (κυρίως : µέσα Μαΐου - τέλος Ιουνίου). Τέλος, η περίοδος που παρατηρούµε νεοσσούς είναι από αρχές Ιουνίου µέχρι µέσα Αυγούστου (κυρίως : µέσα, περίπου, Ιουνίου - τέλος Ιουλίου). Περιγραφή : Μήκος σώµατος : 55 65cm, Άνοιγµα φτερούγων : 88 95cm. Κατάλευκος µε µαύρα πόδια και ράµφος και κίτρινα δάκτυλα (που το καλοκαίρι γίνονται κόκκινα). Το καλοκαίρι αναπτύσσει µακρύ κρεµαστό λοφίο και µακριά φτερά σαν µανδύα. Βιότοπος : Απαντάται συνήθως σε ρηχές λίµνες, λιµνοθάλασσες και οµαλά ρέοντα ποτάµια ή ρέµατα. Επίσης, σε υφάλµυρες εκβολές και αλµυρά παράκτια νερά, όχι πάντα προστατευµένα. Ακόµη, συχνάζει σε πληµµυρισµένες περιοχές και εφήµερους ή κυµαινόµενης στάθµης υδάτινους όγκους όπως αλυκές, ορυζώνες και αρδευόµενες περιοχές. Προτιµάει νερά ανοιχτά χωρίς καθόλου βλάστηση ή µε χαµηλή ή επιπλέουσα υδρόβια βλάστηση. Τροφή : Κυρίως µικρά ψάρια, αµφίβια, έντοµα και τις προνύµφες τους. Επίσης, µε καρκινοειδή, σαύρες, σκουλήκια, σαλιγκάρια, µικρά θηλαστικά και φίδια. 21

28 Παρουσία στην περιοχή : Ο Λευκοτσικνιάς είναι περαστικός κατά τη µετανάστευση και χειµερινός επισκέπτης. Από τη βιβλιογραφία το είδος θεωρείται ότι δε διαχειµάζει στο νησί (Handrinos & Akriotis). Καθεστώς Προστασίας : εν αναφέρεται Ardea cinerea ( Σταχτοτσικνιάς) Όσο αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του είδους πρέπει να αναφέρουµε ότι ανήκει στην Τάξη Πελαργόµορφα (Ciconiiformes) και στην Οικογένεια Ερωδιίδαι (Ardeidae). Οι περίοδοι µετανάστευσης είναι από αρχές Ιανουαρίου µέχρι µέσα Απριλίου (κύρια µετανάστευση : τους µήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο), καθώς και από µέσα Ιουνίου µέχρι τέλος εκεµβρίου (κυρίως : αρχή Σεπτεµβρίου - µέσα Νοεµβρίου). Η περίοδος κατά την οποία γεννούν τα αυγά τους είναι από µέσα Μαΐου µέχρι αρχές Ιουνίου (κυρίως : αρχή Απριλίου - αρχές Ιουνίου). Τέλος, η περίοδος που παρατηρούνται νεοσσοί είναι από µέσα Απριλίου µέχρι µέσα Αυγούστου (κυρίως : αρχή Μαΐου - µέσα Ιουλίου). Περιγραφή: Μήκος σώµατος : 90 98cm, Άνοιγµα φτερούγων : cm. Λευκό κεφάλι και λαιµός που έρχεται σε αντίθεση µε το γκριζωπό σώµα και τις φτερούγες. Στο κεφάλι παρουσιάζει µια µαύρη λωρίδα πάνω από το µάτι που συνεχίζει έως το πίσω µέρος του κεφαλιού. Επίσης, µια διπλή µαύρη λωρίδα κατεβαίνει κατά µήκος του λαιµού του. Έχει µακρύ λαιµό και µακριά καφέ πόδια. Βιότοπος: Ρηχά γλυκά νερά, ρέοντα ή στάσιµα, συµπεριλαµβανοµένων πλατιών ποταµών, στενών ρευµάτων (όχι µεγάλης ταχύτητας), δέλτα, έλη και εκβολές. Επίσης, λίµνες, πληµµυρισµένες εκτάσεις, λασπώδεις και αµµώδεις παραλίες, ενώ απαντάται και σε τεχνητούς υγρότοπους όπως φράγµατα, λιµνοδεξαµενές, ορυζώνες, κανάλια και αρδευόµενες εκτάσεις. Τροφή : Κυρίως ψάρια, αµφίβια, µικρά θηλαστικά, έντοµα και ερπετά. Περιστασιακά καρκινοειδή, µαλάκια, σκουλήκια, πουλιά και φυτικό υλικό. Παρουσία στην περιοχή : Ο Σταχτοτσικνιάς απαντάται στην Αλυκή Καλλονής σε όλες τις επισκέψεις Το είδος δεν αναπαράγεται στη Λέσβο και οι οµάδες των ατόµων που καταγράφονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ανήκουν προφανώς σε ανώριµα για αναπαραγωγή άτοµα. 22

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ Υδατικά οικοσυστήματα Στη βιόσφαιρα υπάρχουν δύο είδη οικοσυστημάτων: τα υδάτινα και τα χερσαία. Tα υδάτινα οικοσυστήματα διαχωρίζονται ανάλογα με την αλατότητα του νερού

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Μεταβατικά ύδατα (transitional waters) σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο για τα

Διαβάστε περισσότερα

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες)

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Πλούσκα βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Βιτάλι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Άνδρου. Πρόκειται για εκβολή ποταμού

Διαβάστε περισσότερα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα Περιγραφή Η εκβολή του όρμου Λεύκα βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Αρνάς (ή Άρνη) στην Άνδρο. Πρόκειται για εκβολή ρύακα σχεδόν μόνιμης ροής, που τροφοδοτεί

Διαβάστε περισσότερα

AND019 - Έλος Κρεμμύδες

AND019 - Έλος Κρεμμύδες AND019 - Έλος Κρεμμύδες Περιγραφή Το έλος Κρεμμύδες βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Κόρθι στην Άνδρο. Τροφοδοτείται από δύο ρύακες περιοδικής ροής και λόγω της απομόνωσής του

Διαβάστε περισσότερα

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος)

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) Περιγραφή Η εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βιτάλι στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην

Διαβάστε περισσότερα

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου Περιγραφή Το έλος Μεσοκάμπου βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από το Παλαιόκαστρο, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412341000 και

Διαβάστε περισσότερα

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος)

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) Περιγραφή Ο υγρότοπος των Αλυκών Λάγγερη βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Νάουσας στην Πάρο. Πρόκειται για υγρότοπο που αποτελείται από δύο εποχιακά

Διαβάστε περισσότερα

AND011 - Έλος Καντούνι

AND011 - Έλος Καντούνι AND011 - Έλος Καντούνι Περιγραφή Το έλος Καντούνι βρίσκεται νότια - νοτιοανατολικά στο όριο του χωριού Κόρθι στην Άνδρο. Πρόκειται για υποβαθμισμένη εκβολή που τροφοδοτείται από έναν ρύακα σχεδόν μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000 Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Το Δίκτυο Natura 2000 Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Οικολογικών Περιοχών το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με την

Διαβάστε περισσότερα

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Κερκητείου ρέματος βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του νέου Καρλόβασι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Η εκβολή κρατά νερό όλο

Διαβάστε περισσότερα

Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική

Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων ΚοτυχίουΚοτυχίου Στροφυλιάς Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική Ορφανού,

Διαβάστε περισσότερα

SAM003 - Έλος Γλυφάδας

SAM003 - Έλος Γλυφάδας SAM003 - Έλος Γλυφάδας Περιγραφή Το έλος Γλυφάδας βρίσκεται βορειοανατολικά του Ηραίου, στην νοτιοδυτική πλευρά του αεροδρομίου Σάμου, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412342000

Διαβάστε περισσότερα

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα)

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Μακρομάνταλο στην Άνδρο. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Σπυρίτου βρίσκεται στην παραλία Αμμουδαράκι ή Τριάδες, 5,5 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια MIL006 - Εκβολή Αγκάθια Περιγραφή Η εκβολή στα Αγκάθια βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 4,4 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή χειμάρρου σε άμεση αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας AND001 - Έλος Βιτάλι Περιγραφή Το έλος Βιτάλι βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα ανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422343000 και όνομα "Έλος

Διαβάστε περισσότερα

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή)

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) Περιγραφή H λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) βρίσκεται περίπου 2 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς

Διαβάστε περισσότερα

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής Περιγραφή Το έλος Χρυσής Ακτής βρίσκεται περίπου 1,2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του οικισμού Δρυός στην Πάρο. Πρόκειται για μικρό εποχιακό λιμνίο υφάλμυρου νερού με περιορισμένη

Διαβάστε περισσότερα

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Ποτάμι Καρλοβάσου, βρίσκεται 2,5 χιλιόμετρα βοριοδυτικά του οικισμού Λέκα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό 2010 2011 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Αννίτσα βρίσκεται περίπου 1,4 χιλιόμετρα ανατολικά - νοτιοανατολικά από τον οικισμό Άλωνες και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Αίγινας. Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα Περιγραφή Το αλμυρό λιμνίο Αδάμα βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του ομώνυμου οικισμού στη Μήλο. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο σε άμεση αλληλεπίδραση με τη

Διαβάστε περισσότερα

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές)

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) Περιγραφή Η εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του οικισμού Στενιές Άνδρου. Πρόκειται για έναν σχετικά υποβαθμισμένο υγρότοπο

Διαβάστε περισσότερα

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο»

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» «Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» 10 Οκτωβρίου 2015 Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης «Τα πουλιά: οι πρωταγωνιστές του Εθνικού Πάρκου» Εύα Κατράνα Βιολόγος Msc Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND002 - Έλος Άχλα Περιγραφή Το έλος Άχλα βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια βορειοανατολικά του οικισμού Στενιές της Άνδρου. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422345000 και

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές Προστατευόµενες Περιοχές - Χώροι Αναψυχής

Φυσικές Προστατευόµενες Περιοχές - Χώροι Αναψυχής ΕΒ ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Φυσικές Προστατευόµενες Περιοχές - Χώροι Αναψυχής ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ Θ. Παπαδημητρίου, Π. Σιδηρόπουλος, Δ. Μιχαλάκης, Μ. Χαμόγλου, Ι. Κάγκαλου Φορέας Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας

Διαβάστε περισσότερα

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Χειμερινό

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Χειμερινό Κ. Ποϊραζίδης Χειμερινό 2010 2011 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ Ενότητα 1: Εισαγωγή στους υγροτόπους 1.1. Λίμνες 1.2. Έλη 1.3. Υφάλμυρα νερά 1.4. Τρεχούμενα νερά Ενότητα 2: ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης Περιγραφή Η αλυκή ναυτικής βάσης βρίσκεται περίπου 1,3 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Σαλαμίνας. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο, του οποίου το μεγαλύτερο τμήμα έχει

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Σωτήρης Ορφανίδης Δρ. Βιολόγος-Αναπληρωτής Ερευνητής Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) Ινστιτούτο Αλιευτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ «Οι Πυρκαγιές στην προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα Νέστου» Υπεύθυνος Προγράμματος Επόπτευσης Φύλαξης ΕΠΑΜΑΘ Αλέξανδρος Χαντζάρας M.Sc. Περιβαλλοντολόγος Δέλτα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ

Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Περιεχόµενα Γενικά στοιχεία...- 3 Τι είναι υγρότοπος και ποιοι τύποι υπάρχουν...- 3 Ποια η κατάσταση των υγροτόπων στην Ελλάδα...- 5 Τι µας προσφέρουν οι υγρότοποι...-

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας

ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας Τί είναι ένα Οικοσύστημα; Ένα οικοσύστημα είναι μια αυτο-συντηρούμενη και αυτορυθμιζόμενη κοινότητα ζώντων

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ 2010 2011 1 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη

Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη Διαχείριση και αξιοποίηση ρεμάτων στο αστικό περιβάλλον. Προκλήσεις και προοπτικές, 2012 Περιεχόμενο παρουσίασης Η Ορνιθολογική

Διαβάστε περισσότερα

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά Περιγραφή Ο ρύακας Φονιάς και η εκβολή του βρίσκονται 11,3 χλμ.α-βα της Χώρας στη νήσο Σαμοθράκη. Πρόκειται στην ουσία για δύο εκβολές σε απόσταση μερικών μέτρων η μια από την

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η και αξίες των υγροτόπω 03/12/10 Εαρινό 2010 2011 Εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφόρων στρωμάτων Ρόλο παίζουν οι φυσικές ιδιότητες του εδάφους και του γεωλογικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ Η Λίμνη Παραλιμνίου είναι ένας εποχικός σημαντικός υδροβιότοπος της Κύπρου με σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας και έδωσε το όνομα και στην παρακείμενη πόλη, το Παραλίμνι.

Διαβάστε περισσότερα

THA002 - Βάλτα Ραχωνίου

THA002 - Βάλτα Ραχωνίου THA002 - Βάλτα Ραχωνίου Περιγραφή Η Βάλτα Ραχωνίου βρίσκεται περίπου 2,7 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοανατολικά του οικισμού Πρίνος, στη Θάσο και περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Εσείς Γιατί επιλέξατε το μάθημα Τι περιμένετε από τις ώρες που θα περάσετε διδασκόμενοι μαζί μας; Προτάσεις ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Ι. Οι εργασίες θα ακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ I. ιεθνείς Συµβάσεις και Κοινοτικές Κανονιστικές Πράξεις Σύµβαση Ραµσάρ: Στρατηγικό Σχέδιο 1997-2002. Σύµβαση για τη βιολογική ποικιλότητα. Σύµβαση

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου Περιγραφή Η εκβολή του χειμάρρου Βάτου δεν είναι προσβάσιμη με δρόμο από τη στεριά. Προσεγγίζεται μόνο με σκάφος και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 17 χλμ. μακριά από το λιμάνι

Διαβάστε περισσότερα

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Ποτάμι είναι το ρεύμα γλυκού νερού που κινείται από τα ψηλότερα (πηγές) προς τα χαμηλότερα μέρη της επιφάνειας της Γης (πεδινά) και

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ Μακρή Μαρία, Βιολόγος, Υπ. Διδάκτορας Βλαχόπουλος Κωνσταντίνος, Περιβαλλοντολόγος,

Διαβάστε περισσότερα

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Εαρινό

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Εαρινό Κ. Ποϊραζίδης Εαρινό 2010 2011 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ Ενότητα 1: Εισαγωγή στους υγροτόπους 1.1. Λίμνες 1.2. Έλη 1.3. Υφάλμυρα νερά 1.4. Τρεχούμενα νερά Ενότητα 2: ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1

MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 Περιγραφή Η λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 βρίσκεται περίπου 3,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για μικρό λιμνίο που

Διαβάστε περισσότερα

EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης

EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης Περιγραφή Το έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα βόρεια της Νέας Αρτάκης, στο Δήμο Χαλκιδέων. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 Τελική Έκθεση Για την Κατάσταση της Μεσογειακής φώκιας στη νήσο Γυάρο Περίληψη Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ

ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΟΙ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΛΙΕΙΑ ρ. Κώστας Παπακωνσταντίνου τ /ντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων τ. /ντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων Ελληνικό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος...11. 1. Οργανισμοί...15

Πρόλογος...11. 1. Οργανισμοί...15 Περιεχόμενα Πρόλογος...11 1. Οργανισμοί...15 1.1 Οργανισμοί και είδη...15 1.1.1 Ιδιότητες των οργανισμών...15 1.1.2 Φαινότυπος, γονότυπος, οικότυπος...17 1.1.3 Η έννοια του είδους και ο αριθμός των ειδών...19

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ξέφρενη ανάπτυξη της τεχνολογίας την τελευταία πεντηκονταετία είχε και έχει σαν επακόλουθο εκτεταµένες οικολογικές καταστροφές που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου Περιγραφή Η εκβολή Ξηροποτάμου βρίσκεται περίπου 5,4 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από τον οικισμό της Σαμοθράκης. Πρόκειται για έναν εποχικό ρύακα που δέχεται νερό από μια

Διαβάστε περισσότερα

AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού)

AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού) AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού) Περιγραφή Η εκβολή Μαραθώνα (Βιρού ή «Λίμνη») βρίσκεται περίπου 1,6 χιλιόμετρα βόρεια βορειοδυτικά από τον οικισμό Αιγηνίτισσα και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Αίγινας.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝ II, KOYΠΟΝΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κωδικός Αριθμός Κουπονιού:

ΕΠΑΝ II, KOYΠΟΝΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κωδικός Αριθμός Κουπονιού: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΡΓΟΛΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία

Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία Εισαγωγή Αποδημητικά πουλιά είναι τα πουλιά που κάθε χρόνο μεταναστεύουν, από το Νότο προς το Βορρά την άνοιξη και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΚΑΛΑΜΑ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ (ΣΥΜΒΑΣΗ RAMSAR)

ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΚΑΛΑΜΑ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ (ΣΥΜΒΑΣΗ RAMSAR) ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΚΑΛΑΜΑ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ (ΣΥΜΒΑΣΗ RAMSAR) Κωνσταντίνης Α 1, Διαμάντης Χ 1, Κόντος Κ 1, Μάντος Α 1, Μαρτίνης Α 1, Μπούκας ΑΝ 2, Πασχάλη Θ 3, Ράπτη

Διαβάστε περισσότερα

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών Περιγραφή Η Φραγμολίμνη Μαριών βρίσκεται περίπου 2,2 χιλιόμετρα βορειανατολικά του ομώνυμου οικισμού του Δήμου Θάσου. Πρόκειται για ταμιευτήρα που προέκυψε με την κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1

MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1 MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1 Περιγραφή Οι λίμνες ορυχείων Χονδρού Βουνού βρίσκονται περίπου 7 χιλιόμετρα Ανατολικά του Αδάμα στην περιοχή Κόμια στη Μήλο. Πρόκειται για λίμνες που δημιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο. Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006

Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο. Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006 Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006 Γενικά σχόλια Το κείµενο παρουσιάζεται σε γενικές γραµµές ικανοποιητικό

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Habitat: κυρίαρχη μορφή, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ένας οικότοπος Χλωρίδα (π.χ. φυτό-φύκος) Πανίδα (π.χ. ύφαλος διθύρων) Γεωλογική μορφή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού)

AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού) AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού) Περιγραφή Η εκβολή Παραπόρτι ή Μεγάλου Ποταμού βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του οικισμού της Χώρας στην Άνδρο. Πρόκειται για έναν υποβαθμισμένο υγρότοπο

Διαβάστε περισσότερα

AND003 - Λίμνη Ατένη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας

AND003 - Λίμνη Ατένη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας AND003 - Λίμνη Ατένη Περιγραφή Η λίμνη Ατένη βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρο βορειοανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422344000 και με το

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΟΛΟΓΙΑ. Αποτελεί υποσύνολο της επιστήμης της Θαλάσσιας Βιολογίας και της Ωκεανογραφίας.

ΛΙΜΝΟΛΟΓΙΑ. Αποτελεί υποσύνολο της επιστήμης της Θαλάσσιας Βιολογίας και της Ωκεανογραφίας. ΛΙΜΝΟΛΟΓΙΑ Η Λιμνολογία είναι μία σχετικά νέα επιστήμη: πρώτη αναφορά το 1895 από τον Ελβετό F. A. Forel στο βιβλίο του με τίτλο: Le Leman: Monographie limnologique. Αποτελεί υποσύνολο της επιστήμης της

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή Eαρινό 2013-2014 Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΗΣ ΔΕΗ

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΗΣ ΔΕΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΗΣ ΔΕΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από τα μέσα της δεκαετίας του 50 μέχρι σήμερα, έχουν κατασκευαστεί από τη ΔΕΗ Α.Ε. και βρίσκονται σε λειτουργία, 15 μεγάλα και 9 μικρά Υδροηλεκτρικά

Διαβάστε περισσότερα

MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου

MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου Περιγραφή Το εποχιακό αλμυρό λιμνίο Αγ. Δημητρίου βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 2,3 χιλιόμετρα περίπου βόρεια του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΣ της ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ του ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΣΚΟΠΟΣ της ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ του ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΚΟΠΟΣ της ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ του ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η Διαχείριση είναι το σύνολο των οικονομικών, τεχνολογικών, θεσμικών, κοινωνικών, εμπειρικών μέτρωνμέσων που είναι αναγκαία για την επίτευξη του στόχου, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ Υ ΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Χωροταξικός σχεδιασµός & υδατοκαλλιέργειες στον ευρωπαϊκό χώρο Μέχρι σήµερα δεν υπάρχει ολοκληρωµένο

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 9 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Εαρινό

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 9 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Εαρινό ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 03/12/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 9 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Εαρινό 2010 2011 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ 1 Ηαποκατάσταση υγροτόπων δεν έχει ένα γενικά αποδεκτό ορισμό: Με την ευρύτερη ερη

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Εθνική Νοµοθεσία Α. Νόµος 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» Εθνική Νοµοθεσία Α. Νόµος 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» Το 1986 η εθνικήνοµοθεσία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ Α. Λεγάκις Ζωολογικό Μουσείο Πανεπιστηµίου Αθηνών Η παρακολούθηση των ειδών της πανίδας µιας προστατευόµενης περιοχής είναι µια ιδιαίτερα πολύπλοκη διαδικασία γιατί ο αριθµός

Διαβάστε περισσότερα

Βιοποικιλότητα & Αγροτικά Οικοσυστήματα

Βιοποικιλότητα & Αγροτικά Οικοσυστήματα ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΑΕΙΦΟΡΑ ΑΓΡΟ- ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ Χρονική Διάρκεια: Οκτώβριος 2010 Ιούνιος 2014 Προϋπολογισμός:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΩΝ ΤΑΜΙΕΥΣΗΣ ΑΡ ΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ. ρ. Ε. Σταυρινός Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων ιοικ. Τοµέας Κοιν. Πόρων & Υποδοµών

ΕΡΓΩΝ ΤΑΜΙΕΥΣΗΣ ΑΡ ΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ. ρ. Ε. Σταυρινός Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων ιοικ. Τοµέας Κοιν. Πόρων & Υποδοµών ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΑΜΙΕΥΣΗΣ ΑΡ ΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ρ. Ε. Σταυρινός Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων µ ιοικ. Τοµέας Κοιν. Πόρων & Υποδοµών ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ειδικές περιπτώσεις περιβαλλοντικών μελετών: - Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων Ι

Διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων Ι Διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων Ι Διάλεξη : Διατήρηση και προστασία βιοποικιλότητας Επίκουρος Καθηγητής Σπυρίδων Ντούγιας Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 18:00-21:00 Ώρα για εξ αποστάσεως συνεργασία

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου»

Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου» LIFE 00 NAT/ GR/ 7198 «RESTORATION AND CONSERVATION MANAGEMENT OF DRANA LAGOON IN EVROS DELTA» Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου» Ευρωπαϊκή Ένωση/

Διαβάστε περισσότερα

Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος

Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος Πώς μπορεί να καλυφθεί η απουσία του κράτους; Κρίνα Μπελεάν Δικηγόρος ΔΣ Χανίων Περιβαλλοντολόγος, MSc Στην Ελλάδα, οι κατ εξοχήν αγροτικές περιοχές καταλαμβάνουν

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Ανοικτή Εκδήλωση Ενημέρωσης με θέμα: «Προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη» Αξός Μυλοποτάμου, 29 Μαΐου 2016 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Δρ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΡΟΜΠΟΝΑΣ Φυσικός

Διαβάστε περισσότερα

KRI148 - Εκβολή ρύακα Πλατύ

KRI148 - Εκβολή ρύακα Πλατύ KRI148 - Εκβολή ρύακα Πλατύ Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Πλατύ βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, ανατολικά από την Αγία Γαλήνη, στο Δήμο Αγίου Βασιλείου. Ο ρύακας δέχεται τα νερά από ένα σχετικά μεγάλο τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000

Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000 Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000 Αρβανίτης Παντελής Δασολόγος, PhD Δ/νση Δασών Ηρακλείου τηλ 2810264962. email: p.arvanitis@apdkritis.gov.gr NATURA 2000

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr Προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Το ΕΠΠΕΡΑΑ προστατεύει το Υδάτινο περιβάλλον βελτιώνει την Ποιότητα της Ζωής μας Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»

Διαβάστε περισσότερα

Υγρότοποι: μία ιστορία για το νησί μου. Καλουστ Παραγκαμιάν / WWF Ελλάς

Υγρότοποι: μία ιστορία για το νησί μου. Καλουστ Παραγκαμιάν / WWF Ελλάς Υγρότοποι: μία ιστορία για το νησί μου Καλουστ Παραγκαμιάν / WWF Ελλάς Υγρότοποι: μια ιστορία για το νησί μου 1 Τι είναι υγρότοποι; Καλουστ Παραγκαμιάν / WWF Ελλάς Καλούστ Παραγκαμιάν/ WWF Ελλάς Υγρότοποι:

Διαβάστε περισσότερα

Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο;

Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο; Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο; Παρουσίαση: Παναγιώτης Νύκτας Περιβαλλοντολόγος Ειδικός Επιστήµονας.Σ. Φορέα ιαχείρισης Ε.. Σαµαριάς Περιεχόµενα

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο NATURA 2000 στην Κρήτη: Υπηρεσίες οικοσυστημάτων αγροτικών περιοχών

Δίκτυο NATURA 2000 στην Κρήτη: Υπηρεσίες οικοσυστημάτων αγροτικών περιοχών Δίκτυο NATURA 2000 στην Κρήτη: Υπηρεσίες οικοσυστημάτων αγροτικών περιοχών Άγιοι Δέκα, 10-05-2017 Ελισάβετ Γεωργοπούλου Βιολόγος Πανεπιστήμιο Κρήτης Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης LIFE13 INF/GR/000188

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥ ΧΩΡΟΥ: η περίπτωση του Κόλπου Καλλονής στις αρχές της δεκαετίας του 90

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥ ΧΩΡΟΥ: η περίπτωση του Κόλπου Καλλονής στις αρχές της δεκαετίας του 90 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥ ΧΩΡΟΥ: η περίπτωση του Κόλπου Καλλονής στις αρχές της δεκαετίας του 90 Π. Παναγιωτίδης φυσιογνώστης-ωκεανογράφος Ερευνητής ΕλΚεΘΕ Σύνοψη Αφορµή της ενασχόλησης µε το

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Επιστημονικός υπεύθυνος: καθ. Χ. Κοκκώσης Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού

Διαβάστε περισσότερα

3/20/2011 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

3/20/2011 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Ι. Οι εργασίες θα ακολουθούν τη διδασκόμενη ύλη. ΙΙ. Θα γίνεται εκτενής χρήση του Διαδικτύου & άλλων ελληνικών και διεθνών ββλ βιβλιογραφικών πηγών. ΙΙΙ. Η παράδοση

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Ελένη Τρύφων Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πόσο επίκαιρο είναι το ερώτημα; Η Ε.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ Εαρινό 2010 2011 2011 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ της ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ 1 Η βλάστηση αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του υγροτοπικού συστήματος καθορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας Περιφερειακό Τμήμα Θράκης Πρόταση για τον προσδιορισμό των όρων και των ορίων των περιοχών προστασίας στους υγροβιοτόπους Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης Γ. Ανδρέου, Ι. Δάφνης,

Διαβάστε περισσότερα

MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2

MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 Περιγραφή Η λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 βρίσκεται περίπου 3,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για λιμνίο που δημιουργήθηκε

Διαβάστε περισσότερα