Τεχνολογίες WEB GIS. Νίκος Ανδρουλακάκης, Δρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ

Transcript

1 Τεχνολογίες WEB GIS Νίκος Ανδρουλακάκης, Δρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ

2 Σκοπός Σκοπός της παρουσίασης είναι: Να παρουσιάσει τις τεχνoλογίες WEB GIS για τη διάχυση γεωχωρικών δεδομένων στο διαδίκτυο Να εξετάσει αυτή τη διάχυση των γεωχωρικών δεδομένων από εκπαιδευτική σκοπιά, αναλύοντας τις βασικές αρχές της Να θέσει προβληματισμούς και απόψεις σχετικά με αυτή τη διάχυση των γεωχωρικών δεδομένων. Να καταθέσει την άποψη πως με τη διάθεση ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων μπορεί να δημιουργηθεί ανάπτυξη

3 Διάχυση χωρικών δεδομένων στο Διαδίκτυο Είναι οι κοινή χρήση χαρτών, γεωχωρικών δεδομένων και διαδικασιών γεωεπεξεργασίας, μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου, με τη χρησιμοποίηση απλών ή πολύπλοκων τεχνικών του Παγκόσμιου Ιστού (WEB), όπως HTML, JAVASCRIPTS, XML κλπ Η διάχυση των χωρικών δεδομένων μπορεί να γίνει μέσω 1. Στατικών χαρτών (Jpg,tiff κλπ) 2. PDF Αρχείων (Adobe 9.1, ArcGIS 9.3) 3. Τηλεφόρτωση αρχείων σε κοινά αποδεκτή μορφή (shp, DXF,KML,GML) 4. Χαρτογραφικών Υπηρεσιών (Map Services)

4 Μαζική Υστερία Στο φαινόμενο αυτό που παρομοιάζεται σαν ένα φαινόμενο μαζικής υστερίας από μη χρήστες των ΓΣΠ, οδήγησε το γεγονός της εύκολης πρόσβασης στο προγραμματιστικό περιβάλλον διασύνδεσης με το Google Earth, το λεγόμενο GOOGLE API η υιοθέτηση της δομής των αρχείων του Google, KML από το Open Geospatial Consortium γνωστό με το ακρωνύμιο OGC. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

5 Αναγκαιότητα για ανοικτά δεδομένα Εκτός όμως από την υστερία, υπάρχει έντονη ζήτηση χωρικών δεδομένων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν (ανοικτά). ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θεωρεί τα δεδομένα κτήμα του Καμία σύνδεση μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών Άγνοια και έλλειψη πολιτικής βούλησης ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ESRI (Digital Chart of World) Google ( Google Earth) Microsoft (Bing Map) ΔΙΚΤΥΑ ΧΡΗΣΤΩΝ Open street, MapQuest

6 open by default Ανοικτά Δεδομένα στην Ελλάδα Νομικό πλαίσιο 3882/2010, 4305/2014 δεδομένα τα οποία τίθενται δωρεάν στη διάθεση όλων για περαιτέρω χρήση τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς Καταγραφή του συνόλου των δεδομένων κάθε δημόσιου φορέα Έκδοση απόφασης από κάθε δημόσιο φορέα σχετικά με τα δεδομένα που κατέχει και τη μορφή διάθεσής τους Ελεύθερη διάθεση των δεδομένων αν οι δημόσιοι φορείς αδρανήσουν και παρέλθουν οι προθεσμίες Απλοποίηση διαδικασίας διοικητικής και δικαστικής προστασίας σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης Κτηματολόγιο ( /) Υδροσκόπιο ( Ρυθμιστική αρχή ενέργειας ( Geodata gov ( Data gov (

7 Κακά νέα Η διάχυση των χωρικών δεδομένων γίνεται κυρίως από προγραμματιστές και όχι από άτομα με γνώσεις ΓΣΠ Η διάχυση περιορίζεται στην εμφάνιση χαρτών και εντοπισμό θέσεων Αγνοούνται βασικές έννοιες των ΓΣΠ όπως Ακρίβεια Συνεκτικότητα Γεωδαιτικά Συστήματα αναφοράς Χωρική ανάλυση Χαρτογραφικές έννοιες Υπάρχει ή λανθασμένη άποψη ότι η εμφάνιση ενός ξενοδοχείου ή ενός εκλογικού κέντρου σε μία ιστοσελίδα, αποτελεί ανάπτυξη μίας εφαρμογής ΓΣΠ

8 Καλά νέα Μεγάλος αριθμός χρηστών που ασχολούνται, με συνεχόμενη αυξητική τάση (10 περίπου νέες ιστοσελίδες τη μέρα) Είναι γεγονός ότι για να χρησιμοποιήσετε αυτή την τεχνολογία δεν χρειάζεται κανένας ακριβός εξοπλισμός, ούτε να έχετε κάποιο διδακτορικό στους υπολογιστές Έτσι πάρα πολύ εύκολα πλέον ο καθένας από εμάς μπορεί να δημοσιεύσει στο διαδίκτυο ένα ή περισσότερα γεωγραφικά επίπεδα που διαθέτει, χωρίς την ενδιάμεση παρεμβολή των γκουρού του προγραμματισμού Εύκολη εύρεση διαθέσιμων χωρικών δεδομένων στο διαδίκτυο

9 Εφαρμογές που δημιουργήθηκαν ΤΟΠΣΑ ΠΑΜΕ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ e- Smyrniotis Cocoon Solidarity Network Around Athens NISYROS GEOTOURISM

10 Πλατφόρμα δημιουργίας εφαρμογών

11 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ Υπηρεσίες Παγκόσμιου Ιστού (Web Services) Εφαρμογές ΓΣΠ Παγκόσμιου Ιστού(Web GIS) Ανοικτά Δεδομένα

12 Υπηρεσίες Παγκόσμιου Ιστού Web Services Μία υπηρεσία στον παγκόσμιο Ιστό, είναι μία αναπαράσταση ενός διαθέσιμου πόρου Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, συμβατής με τις τεχνολογίες XML και την οποία ένας εξυπηρετητής την διαθέτει σε άλλους υπολογιστές στο τοπικό δίκτυο ή στο διαδίκτυο. Οι πελάτες που καλούν μία υπηρεσία του χαρτογραφικού κόμβου, τις περισσότερες φορές εκτελούν τις ίδιες διεργασίες σαν να είχαν ένα αντίγραφο του διαθέσιμου πόρου στον δικό τους υπολογιστή Η ανάκτηση των γεωγραφικών δεδομένων από ένα εξυπηρετητή είτε χειροκίνητα από τον χρήστη, είτε αυτόματα με μία εφαρμογή απαιτεί τη γνώση κάποιων παραμέτρων. Οι παράμετροι αυτοί είναι Διεύθυνση του εξυπηρετητή Πχ Διάφοροι παράμετροι όπως ονόματα θεματικών επιπέδων, και μορφές που απαντώνται πχ WMS, KLM κλπ Αν οι υπηρεσίες μεταφέρονται από τον εξυπηρετητή στο διαδίκτυο σε μορφή XML ή GML αρχείων. Στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί κάποιος οπτικοποιητής από την μεριά του φυλλομετρητή του χρήστη.

13 Υπηρεσίες Παγκόσμιου Ιστού κατά OGC Το Open Geospatial Consortium είναι ένας διεθνής οργανισμών προτύπων, ο οποίος έχει προδιαγράψει τους βασικούς τρόπους διάθεσης χωρικών δεδομένων, διανυσματικών και ψηφιδωτών με ορισμένες υπηρεσίες, όπως είναι τα WMS, WFS και WCS. Η βασική λειτουργία των υπηρεσιών του OGC είναι ότι ο πελάτης διατυπώνει στον εξυπηρετητή κάποια αιτήματα, τα οποία ο εξυπηρετητής επεξεργάζεται, ανακτά τα δεδομένα είτε από το τοπικό του δίσκο ή ενδεχομένων και από άλλους εξυπηρετητές του διαδικτύου και τα επιστρέφει πίσω στον φυλλομετρητή του πελάτη με την αποστολή ενός κειμένου τεχνολογίας XML ή GML. Τα συνήθη αιτήματα του πελάτη προς τον εξυπηρετητή είναι GetCapabilities Με αυτό το αίτημα στην ουσία ο πελάτης ζητά από τον εξυπηρετητή να τον ενημερώσει με τα διαθέσιμα του γεωγραφικά επίπεδα GetMAp Με το αίτημα αυτό ο πελάτης πλέον ζητά από τον εξυπηρετητή ένα συγκεκριμένο χάρτη, ο οποίος εμφανίζεται στον φυλλομετρητή του ανάλογα με τις παραμέτρους που έχει δώσει ο πελάτης. Ο χάρτης που επιστρέφεται είναι σε μορφή εικόνας, όπως GIF,PNG,JPEG κλπ GetCoverage Είναι παρόμοιο με το GetMap, μόνο που τα γεωγραφικά επίπεδα είναι δορυφορικές εικόνες με διάφορα κανάλια. Ο χάρτης που επιστρέφεται είναι σε μορφή εικόνας, όπως GIF,PNG,JPEG κλπ GetFeature Με το αίτημα αυτό ο πελάτης ζητά από τον εξυπηρετητή αντί για χάρτη να του επιστρέψει διανυσματικά δεδομένα. Τα δεδομένα επιστρέφονται στον φυλλομετρητή του χρήστη σε μορφή GML, οπότε χρειάζεται κάποιος οπτικοποιητής GML για να εμφανισθεί στην οθόνη του χρήστη η γεωμετρία των δεδομένων GetFeatureInfo Με το αίτημα αυτό ο πελάτης ζητά από τον εξυπηρετητή τις τιμές των περιγραφικών δεδομένων (attributes) που συνοδεύουν τα χωρικά επίπεδα αντικειμένων, τα οποία ο εξυπηρετητής τα επιστρέφει σε μορφή αρχείου XML.

14 GetCapabilities επιστρέφει ένα έγγραφο XML το οποίο περιγράφει την υπηρεσία και τις συνοπτικές περιγραφές των θεματικών επιπέδων που οι πελάτες μπορούν να ζητήσουν. DescribeCoverage επιτρέπει τους πελάτες να ζητήσουν μια πλήρη περιγραφή ενός ή περισσότερων θεματικών επιπέδων που εξυπηρετούνται από έναν ιδιαίτερο κεντρικό υπολογιστή WCS. Ο κεντρικός υπολογιστής αποκρίνεται με ένα έγγραφο XML που περιγράφει πλήρως τα προσδιορισμένα θεματικά πεδία. GetCoverage τρέχει κανονικά αφότου οι λειτουργίες GetCapabilities και DescribeCoverage έχουν απαντήσει ποια αιτήματα επιτρέπονται και ποια στοιχεία είναι διαθέσιμα. Η λειτουργία GetCoverage επιστρέφει ένα θεματικό επίπεδο (δηλαδή τιμές ή ιδιότητες ενός συνόλου γεωγραφικών θέσεων), που κωδικοποιείται με ένα γνωστό σχήμα. Υπηρεσίες Παγκόσμιου Ιστού κατά OGC Web Map Service (WMS) Μια υπηρεσία χαρτών Ιστού (WMS) παράγει χάρτες χωρικών δεδομένων δυναμικά από τις γεωγραφικές πληροφορίες. Απεικονίζει δηλαδή στην οθόνη του υπολογιστή του χρήστη τη γεωγραφική πληροφορία σαν ένα αρχείο εικόνας. Ο χάρτης δεν είναι τα ίδια τα χωρικά δεδομένα. Η υπηρεσία WMS δημιουργεί χάρτες οι οποίοι γενικά αποδίδονται με γραφική μορφή όπως το PNG, το GIF ή JPEG Αυτό το διεθνές πρότυπο καθορίζει τρεις διαδικασίες: Η μία επιστρέφει μεταδεδομένα σε επίπεδο υπηρεσιών (GetCapabilities) H άλλη επιστρέφει έναν χάρτη του οποίου οι γεωγραφικές και οι χωρικές παράμετροι είναι καθορισμένες με σαφήνεια (GetMap) και μια προαιρετική τρίτη λειτουργία επιστρέφει τις πληροφορίες για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που παρουσιάζονται σε έναν χάρτη (GetFeatureInfo). Web Feature Service (WFS) H υπηρεσία αντικειμένων Ιστού (WFS) του OGC επιτρέπει σε έναν χρήστη πελάτη να ανακτήσει και να ενημερώσει χωρικά δεδομένα τα οποία είναι κωδικοποιημένα στη γλώσσα σήμανσης γεωγραφίας GML Η υπηρεσία WFS δηλαδή επιστρέφει διανυσματικά δεδομένα σε μορφή GML, ενώ αντίθετα η υπηρεσία WMS επιστρέφει χάρτες σε μορφή εικόνας Web Coverage Service (WCS) H υπηρεσία WFC επιστρέφει θεματικά επίπεδα που αντιπροσωπεύουν φυσικά φαινόμενα μεταβαλλόμενα στον χώρο που συσχετίζουν μια χωροχρονική περιοχή με μία (ενδεχομένως πολυδιάστατη) σειρά των ιδιοτήτων(δορυφορικές εικόνες LandSat για παράδειγμα). Η υπηρεσία WCS παρέχει τρεις διαδικασίες: GetCapabilities, DescribeCoverage, και GetCoverage.

15 Σύνοψη Web Services Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι υπηρεσίες του παγκόσμιου ιστού έχουν ένα διττό σκοπό. Αφενός μεν τη διάχυση των χωρικών δεδομένων στο διαδίκτυο και αφετέρου τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των επί μέρους εφαρμογών του διαδικτύου με τη χρησιμοποίηση του πρωτοκόλλου HTTP και των τεχνολογιών της XML. Οι υπηρεσίες που παρέχει ένας χαρτογραφικός εξυπηρετητής είναι σε διάφορες μορφές, όπως υπηρεσίες χαρτογραφικές, γεωκοδικοποίησης (geocoding), χωρικών βάσεων δεδομένων (geodata), γεωεπεξεργασίας(geoproccessing), ανάλυσης δικτύων, γεωμετρίας (geometry) κλπ. Η ανάκτηση των γεωγραφικών δεδομένων από ένα εξυπηρετητή είτε χειροκίνητα από τον χρήστη, είτε αυτόματα με μία εφαρμογή απαιτεί τη γνώση κάποιων παραμέτρων. Οι υπηρεσίες αυτές εμφανίζονται βάσει κάποιων θεσμοθετημένων τυποποιήσεων όπως SOAP, REST, WMS, WFS, WCS, KML κλπ Αντίθετα με τις εφαρμογές του παγκόσμιου ιστού, οι υπηρεσίες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν απευθείας από τους χρήστες, αφού δεν διαθέτουν ένα περιβάλλον διαδραστικότητας. Οι υπηρεσίες λοιπόν αυτές θα πρέπει να είναι κρυμμένες κάτω από διάφορες εφαρμογές γραμμένες σε κώδικα HTML και Javascripts, είτε σε προγραμματιστικά περιβάλλοντα σε συνδυασμό με έτοιμες βιβλιοθήκες όπως είναι το Flex της Adobe και το Silverlight της Microsoft.

16 Χαρτογραφικοί εξυπηρετητές Αρχιτεκτονική GIS server Ο εξυπηρετητής ΓΣΠ φιλοξενεί τα διαθέσιμα ΓΣΠ όπως χάρτες, τρισδιάστατους χάρτες, εντοπιστές διευθύνσεων και τα εκθέτει σαν υπηρεσίες στις εφαρμογές του χρήστη. Web server Είναι ο εξυπηρετητής παγκόσμιου Ιστού ο οποίος φιλοξενεί τις εφαρμογές WEB και τις υπηρεσίες οι οποίες τρέχουν στον εξυπηρετητή ΓΣΠ. Συνήθως είναι ο Internet Information Server (IIS) ή ο Apache Tomcat. Data server Ο εξυπηρετητής δεδομένων περιέχει τα διαθέσιμα του ΓΣΠ τα οποία έχουν δημοσιευθεί σαν υπηρεσίες στον εξυπηρετητή. Τα διαθέσιμα αυτά αντιστοιχούν σε έγγραφα χάρτη, τρισδιάστατα έγγραφα χάρτη, εντοπιστές διευθύνσεων, γεωβάσεις και εργαλειοθήκες.

17 Εφαρμογές ΓΣΠ Παγκόσμιου Ιστού(Web GIS) Όπως προείπαμε οι υπηρεσίες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν απευθείας από τους χρήστες, αφού δεν διαθέτουν ένα περιβάλλον διαδραστικότητας. Το περιβάλλον αυτό δημιουργείται από κάποιες εφαρμογές Οι εφαρμογές δημιουργούνται με τους παρακάτω τρόπους Συνήθως το λογισμικό του χαρτογραφικού εξυπηρετητή διαθέτει ένα πρωτόλειο δημιουργό εφαρμογών με οθόνες βημάτων. Δημιουργούνται ιστοσελίδες.aspx Χρήση έτοιμων βιβλιοθηκών σε JAVA όπως είναι τα openlayers. Χρήση του ArcGIS SERVER JAVASCRIPTS API Mε χρήση προγραμμάτων όπως Visual Studio και των ArcGIS Server API για Silverlight και Adobe Flex

18 Βήματα Διάχυσης χωρικών δεδομένων με τον ArcGIS Server Για να δημοσιεύσετε Χωρικά δεδομένα στο ArcGIS Server θα πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω τρία βήματα 1 ο Βήμα Δημιουργία του διαθέσιμου πόρου ΓΣΠ με το ArcGIS Desktop (ArcMap) 2 ο Βήμα Δημοσίευση του διαθέσιμο πόρου ΓΣΠ με το ArcGIS Server (Manager, ArcCAtalog) 3 ο Βήμα Δημιουργία μίας εφαρμογής πελάτη (Manager, Javascript API, Microsoft Silverlight, Adobe Flex) ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ 4 ο Βήμα Χρήση των υπηρεσιών από προϊόντα της ESRI (ArcCatalog, ArcMap, ArcGIS Explorer) 5 ο Βήμα Χρήση των υπηρεσιών από OPEN SOURCE GIS (QUANTUM GIS)

19 Συμπεράσματα To WEB GIS είναι προ των πυλών, με το μέλλον να βρίσκεται στην ανάπτυξη χαρτογραφικών υπηρεσιών (Web services) Μέχρι στιγμής υπερτερούν οι χαρτογραφικές εφαρμογές και οι εφαρμογές εντοπισμού θέσης. Οι διαδικασίες γεωεπεξεργασίας είναι ελάχιστες. Επικρατούντα λογισμικά χαρτογραφικών εξυπηρετητών ArcGIS Server, Geoserver,UMN MapServer Postegres / POSTGIS, MySQL spatial, εμφανίζονται να παίρνουν μεγάλο μερίδιο της αγοράς των χωρικών βάσεων δεδομένων, έναντι των Oracle και Microsoft SQL server Η μαζική υστερία ανάπτυξης ιστοσελίδων χαρτογραφικών εφαρμογών, δημιουργεί ανάγκες εκπαίδευσης βασισμένης στις αρχές της διαλειτουργικότητας και τις βασικές αρχές των ΓΣΠ. Για μία ακόμη φορά περνάμε στη φάση πλέον, που όσοι ασχολούνται με τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, παύουν να είναι ανεξάρτητοι και εξαρτώνται πάλι από τους προγραμματιστές. Τα μαθήματα που διδάσκονται σχετικά με τα ΓΣΠ, θα πρέπει το συντομότερο δυνατόν να εκσυγχρονιστούν με την σημερινή πραγματικότητα. Θα πρέπει να δημιουργηθούν προγραμματιστές μέσα από αυτές τα μαθήματα.

20 Τα ανοικτά δεδομένα μοχλός ανάπτυξης Τα ανοικτά δημόσια δεδομένα αποτελούν μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης με διαφόρους τρόπους ως αυτοτελές οικονομικό αγαθό (δημιουργία υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας σε διάφορους τομείς όπως εκπαίδευση, Τουρισμό, Επιχειρηματικότητα) ως επικουρικό μέσο για τη μείωση του κόστους και την αύξηση της παραγωγικότητας στη δημόσια διοίκηση (με τη συλλογή, διάθεση και διαρκή δημόσια αξιολόγηση οικονομικών δεδομένων από διάφορες δημόσιες υπηρεσίες,) ως στοιχείο για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς (δημοσιοποίηση των όρων και της προόδου των δημοσίων συμβάσεων).

21 Τα ανοικτά δεδομένα μοχλός ανάπτυξης Περιφέρεια Αττικής Παράδειγμα 1 ΠΏΣ ΝΑ ΠΑΩ Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας

22 Απόσπασμα από την ιστοσελίδα της Περιφέρειας Αττικής Παροχή κυκλοφοριακών στοιχείων Τα κυκλοφοριακά στοιχεία, ιστορικά αλλά και δυναμικά (σε πραγματικό χρόνο) διατίθενται σε «τρίτους» έναντι τιμήματος υπέρ Ελληνικού Δημοσίου. Τα στοιχεία αυτά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για μελέτες, ερευνητικά προγράμματα αλλά και για ανάπτυξη τηλεματικών εφαρμογών πληροφόρησης χρηστών οδικού δικτύου, πλοήγησης κ.λ.π. Ο τρόπος διάθεσης τους έχει καθορισθεί με σχετική Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 600/Β'/ ). Αν τα δεδομένα αυτά διατεθούν ελεύθερα βάσει του νόμου 4305/2014 θα δημιουργηθούν νέες εφαρμογές, νέες θέσεις εργασίας και νέες επιχειρήσεις

23 Τα ανοικτά δεδομένα μοχλός ανάπτυξης Περιφέρεια Αττικής Παράδειγμα 2 Ανοικτά δεδομένα Κομμωτήρια Περιφέρεια Αττικής Δημογραφικά δεδομένα ΕΛΣΤΑΤ Συγκοινωνίες ΟΑΣΑ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΝΟΙΞΩ ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ Νέες δραστηριότητες, νέες εφαρμογές Προστασία επένδυσης

24 Τα ανοικτά δεδομένα μοχλός ανάπτυξης

25 Διάχυση μέσω Υπηρεσιών Παγκόσμιου Ιστού

26 Τηλεφόρτωση αρχείων

27 Διάχυση μέσω PDF Αρχείων

28 Διάχυση μέσω στατικών χαρτών

29 Παράδειγμα Μαζικής Υστερίας Πριν από πέντε χρόνια απόγευμα, Ιούνιο μήνα σε ένα χωριό, στο οροπέδιο Λασιθίου στην Κρήτη, ονόματι Μαρμακέτο, πίναμε τον καφέ μας σε ένα καφενείο και δίπλα μας δύο μεσήλικες Κρητικοί συζητούσαν μεγαλόφωνα, ώστε εμείς δεν κάναμε καμία προσπάθεια για να φανούμε αγενείς. Τσε ήντα να κάνω Μανολιώ δα; Τσε ζιάντα μωρέ Σήφη δεν μπαίνεις στο Ιντερνέτ. Οψάργας εμπήκα στο Γκούγκλι τσε θόρουνα τη γεώτρησή μου, ωσάν νάμουνα στο χωράφι μου..

30 Βήμα 1 Δημιουργία διαθέσιμου πόρου (ArcMap)

31 Βήμα 2 Δημοσίευση διαθέσιμου πόρου σαν υπηρεσία ArcCatalog Manager Μόνο μέσω Τοπικού Δικτύου (LAN) και σύνδεση στο Add ArcGIS Servers σαν Διαχειριστής Μέσω διαδικτύου με σύνδεση διαχειριστή, είτε τοπικά στον διαχειριστή

32 Βήμα 3 Δημιουργία εφαρμογής για εμφάνιση της υπηρεσίας Manager Δημιουργία Ιστοσελίδας.aspx

33 Βήμα 4 Εμφάνιση υπηρεσίας με προϊόντα ESRI Εμφάνιση υπηρεσιών με πρωτόκολλο REST από το ArcCatalog Εμφάνιση υπηρεσιών WMS από το ArcCatalog Εμφάνιση υπηρεσιών WMS από το ArcMap Εμφάνιση υπηρεσιών WFS από το ArcCatalog Εμφάνιση υπηρεσιών WFS από το ArcMap Εμφάνιση υπηρεσιών από το Arc Explorer

34 Βήμα 5 Εμφάνιση Υπηρεσίας μέσω Quantum GIS

35 ADOBE FLEX API

36 Silverlight API

37 JAVASCRIPTS API

38 OPEN LAYERS

39 Σελίδες.aspx

40 ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Η διεύθυνση του χαρτογραφικού εξυπηρετητή για απευθείας πρόσβαση στην χρήση της υπηρεσίας WMS είναι η παρακάτω

41 DATA.GOV.GR

42 GEODATA.GOV.GR

43 Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας

44 ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ

45 1 η Εφαρμογή ΠΑΜΕ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ

46 2 η Εφαρμογή e - smyrniotis

47 3 η Εφαρμογή Cocoon Solidarity Network

48 4 η Εφαρμογή Around Athens

49 5 η Εφαρμογή NISYROS GEOTOURISM