1.Προκαταρτικά 2. 2.Ακτινόγραμμα 3

Transcript

1 Περιεχόμενα 1.Προκαταρτικά 2 2.Ακτινόγραμμα 3 3.Φάση 1 η Διαθεματικότητα με Γεωγραφία και Ιστορία 3.1. Δραστηριότητα 1 η -Κλίμα και το χώμα Δραστηριότητα 2 η Ιστορικά στοιχεία Φάση 2 η Διαθεματικότητα με Γεωγραφία 4.1. Δραστηριότητα 1 η Ποτά απο άλλες χώρες Δραστηριότητα 2 η Πείραμα Το νερό εξαφανίζεται Φάση 3 η Διαθεματικότητα με Φυσική 4.1. Δραστηριότητα 1 η Πείραμα βρασμού-απόσταξη-εξάτμιση Φάση 3 η Διαθεματικότητα με Οικιακή Οικονομία Δραστηριότητα 1 η -Διαφήμιση Δραστηριότητα 2 η Αινίγματα Δραστηριότητα 3 η Παροιμίες Φάση 4 η Διαθεματικότητα με Λαογραφία, Θρησκευτικά και Μυθολογία 5.1. Δραστηριότητα 1 η Γιορτή του κρασιού Δραστηριότητα 2 η Ο Θεός Διόνυσος Δραστηριότητα 3 η Ο οίνος στον Χριστιανισμό Συμπέρασμα Βιβλιογραφία 37 1

2 1.Προκαταρτικά Προσχέδιο διδασκαλίας Θέμα:Τα δύο κυπριακά παραδοσιακά ποτά,η ζιβανία και η κουμανταρία,με παιδαγωγική προσέγγιση θα είναι ένα πρόγραμμα της ευέλικτης ζώνης.βασικό στοιχείο είναι να αποκοπούμε απο τα στενά περιθώρια της τάξης, να αναπτύξουν δεξιότητες έξω από αυτήν και να αναπτυχθεί ένα κλίμα ομαδικότητας. Συμμετέχοντες είναι οι μαθητές μιας τάξης της ΣΤ Δημοτικού με υπεύθυνο δάσκαλο εμένα. Χρόνος προγράμματος: 5 Φάσεις,5 σαρανταπεντάλεπτα μαθήματα Εισαγωγή:Το φθινόπωρο πολλά σχολεία επιλέγουν να επισκεφτούν χώρους επεξεργασίας σταφυλιών για να δουν τα παιδιά πώς γίνεται ο μουστός και ποια τα παράγωγά του. λόγος είναι διότι η έναρξη της σχολικής χρονιάς συμπίπτει με την επεξεργασία του τρύγου. υτή η ενδιαφέρουσα επίσκεψη θα δώσει την αφορμή για ένα πολύπλευρο σχέδιο διδασκαλίας με πολλές βιωματικές δραστηριότητες. Το θέμα αυτό πιστεύω θα αγγίξει τους μαθητές γιατί με την αμπελουργία ασχολούνται πολλές οικογένειες στη Κύπρο ενώ παράλληλα έχει μεγάλη οικονομική σημασία στον τόπο μας.η ζιβανία και η κουμανταρία,τα οποία είναι δύο ποτά κατεξοχήν κυπριακά,περιέχουν θέματα τα οποία προσφέρονται για διαθεματική προσέγγιση για όλες τις τάξεις (ανάλογα με την τάξη όμως βασιζόμαστε στις προηγούμενες γνώσεις τους και το βαθμό δυσκολίας).η επεξεργασία του θέματος μπορεί να αφορά τόσο την μελέτη του περιβάλλοντος,όσο στην γλώσσα,στα λαογραφία,στα εικαστικά,στη μουσική,στην ιστορία και αλλού.υπάρχουν πολλές δραστηριότητες τις οποίες μπορούν να αναλάβουν οι μαθητές. Εκπαιδευτικές ανάγκες:το στοιχείο που θα εκμεταλλευτούμε εδώ είναι η έλλειψη γνώσης που έχουν τα παιδιά για τα δύο ποτά αι να τους κινήσουμε την περιέργεια για να μάθουν περισσότερα πράγματα για τον τόπο τους μέσα απο την δυνατότητα που έχουν τα δύο αυτά ποτά,να τα ενεργοποιήσουμε για να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα τους αλλά συγχρώνος και τις γνώσεις τους,που σίγουρα θα φανούν χρήσιμες στο μέλλον.θα μάθουν τον τρόπο που παράγονται αυτά τα ποτά, τα κυριότερα ιστορικά στοιχεία, η σχέση τους με τη μυθολογία και με την θρησκεία προσεγγίζοντας τα διαθεματικά. Γενικοί στόχοι -Έγερση ενδιαφέροντος για τα παραδοσιακά εδέσματα της Κύπρου και όχι μόνο. -Τα παιδιά να γνωρίσουν καλύτερα την παράδοση τους και μέσα απ' τη σχέση που θα δημιουργηθεί να νιώσουν την ανάγκη να το προστατεύσουν. -Κατανόηση του αμπελιού ως πηγή ζωής,έπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. -Ανάπτυξη ικανότητας ομαδοσυνεργασίας και προσπάθεια ανάκλασης προηγούμενων γνώσεων και βιωμάτων. -Ανάπτυξη ικανοτήτων ανταλλαγής απόψεων,κριτικής σκέψης,γραπτής και προφορικής έκφρασης,διατύπωσης συμπερασμάτων και λήψης αποφάσεων. Το πρόγραμμα θα βασιστεί σε αυτό το ακτινόγραμμα 2

3 2.Ακτινόγραμμα -Ζωγραφική Εικαστικά -Κατασκευές με διάφορα υλικά Οικιακή Οικονομία Οι συνέπειες του αλκοολισμού -Διαφήμιση Φυσική -Διδακτική ενότητα: Βρασμός Εξάτμιση- Απόσταξη Γεωγραφία -Σε ποιά μέρη γίνεται και τί κλίμα χρειάζεται για την καλλιέργεια αμπελιών. Δύο κυπριακά παραδοσιακά ποτά:η ζιβανία και η κουμανταρία. Θρησκευτικά -Ο οίνος στον Χριστιανισμό. Ιστορία -Η ιστορία των δύο ποτών μέσα απο τους αιώνες. Θεατρική Αγωγή -Θεατρικό παιχνίδι με αναπαραστάσεις απο τις εμπειρίες που απόκτησαν. Μυθολογία -Η ιστορία του Διόνυσου 3

4 3.0.1 η Φάση Διαθεματικότητα με Γεωγραφία και ιστορία Μέθοδος :Διαλογική Μέσα: Εικόνες Γενικός σκοπός Ως πρώτη φάση θα ήταν καλύτερα να καταλάβουν γιατί έχουν τόση μεγάλη σημασία τα ποτά αυτά για τον τόπο τους. Έτσι η πρώτη δραστηριότητα θα αφορά τη Γεωγραφία και την Ιστορία. Επιμέρους σκοποί Να κατανοήσουν τη σημασία που έχει το κλίμα και το έδαφος. Να μάθουν πώς είναι το έδαφος της Κύπρου. Να γνωρίσουν την ιστορία της ζιβανίας και της κουμανταρίας μέσα απο τους διάφορους αιώνες. Την σειρά των κατακτητών στην Κύπρο καθώς και την περίοδο που κυριάρχησαν. Να γνωρίσουν τον χάρτη της Κύπρου και συγκεκριμένα τα χωριά στα οποία παράγονται τα ποτά αυτά, αλλά κυρίως το έδαφος. 3.1.Δραστηριότητα 1 η Αφόρμηση 5 Μόλις γίνει η επίσκεψη ζητάμε απο τα παιδιά να μας πούν πρώτα πως τους φάνηκε η επίσκεψη,τις εντυπώσεις τους,τις απορίες τους,τι τους παρεξένεψε και τι καινούριο μάθανε. Ξεκινούμε με τις λέξεις ζιβανία και κουμανταρία ως κεντρική ιδέα,δείχνοντας συγχρώνος τις αντίστοιχες εικόνες. Στον πίνακα θα γράψω την φράση που είπε ο συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουέι Το κρασί δείχνει τον πολιτισμό ενός τόπου. Στη συνέχεια ζητώ από τα παιδιά να μου πουν πώς καταλαμβαίνουν αυτή τη φράση. Έπειτα αφού διατυπωθούν οι ιδέες τους τοποθετώ στον πίνακα ένα παγκόσμιο χάρτη και δίπλα ένα χάρτη της Κύπρου.Δείχνω στα παιδία τις έξι επαρχίες της Κύπρου και μετά τους δείχνω πού βρίσκεται το οινοπιοίο που επισκεφτήκαμε.ακολούθως συζητάμε για το πώς είναι έδαφος της Κύπρου παρατηρώντας το χάρτη. 4

5 Προσφορά 5 Στην αρχή τους δείχνω μια εικόνα ενώς αμπελιού (όπου φαίνονται τα βουνά από πίσω) και ενός κλήματος και ζητάω από τους μαθητές να μου περιγράψουν τις εικόνες. Επεξεργασία 5 Στο τέλος της συζήτησης βγάζουμε ένα συμπέρασμα το οποίο είναι το ακόλουθο. Για την καλλιέργεια των αμπελιών απαιτείται ξερό και θερμό κλίμα για αυτό οι χώρες που βρέχονται από την μεσόγειο είναι γνωστές για τις αμπελοκαλλιέργειες. Παρόλα αυτά σε όλες τις ηπείρους καλλιεργούνται αμπέλια εκτός από την Ανταρκτική,αλλά και σε αυτές τις περιοχές που καλλιεργούνται κυριαρχεί το απαιτούμενο κλίμα. Δηλαδή στην Αφρική μπορούμε να βρούμε αμπέλια στις περιοχές κοντά στη Μεσόγειο αλλά και στην Αργεντινή,Βραζιλία κ.α. και τέλος στην Αυστραλία και στην Νέα Ζηλανδία. Σημαντικό να αναφέρω πως υπήρξε προσπάθεια να φυτέψουν στις Η.Π.Α. αλλά μετά από ένα χρόνο ξέραναν. Από δω καταλαβαίνουμε τη μεγάλη σημασία καθώς και το ρόλο του κλίματος. Επίσης το χώμα πρέπει να είναι υγρό από πάνω αλλά σκληρό από μέσα για αυτό και τα συναντάμε στις ορεινές περιοχές. Το αμπέλι είναι φυτό πολυετές,φυλλοβόλο και αναρηχιτικό,δηλαδή βρίσκεται πάνω στα βουνά. Τα φύλλα του είναι καρδιόσχημα,σκισμένα σε τρεις ή πέντε λοβούς,μερικές φορές είναι ακέραια,φέρουν στις περιφέρειες τους δόντια και βγαίνουν εκεί που σχηματίζονται γόνατα. Τα άνθη του είναι μικρά ενώ ο καρπός του το σταφύλι αποτελείται από ράγες γλυκειές, είναι σαρκώδης με 2-4 κουκούτσια και το χρώμα του διαφέρει αναλόγως της ποικιλίας από βαθύ κόκκινο μέχρι πρασινοκίτρινο. 5

6 3.2.Δραστηριότητα 2 η Στη δραστηριότητα αυτή θα συζητήσουμε για την ιστορία της κουμανταρίας μέσα από του διάφορους κατακτητές που πέρασαν από την Κύπρο. Προσφορά 10 Τους δίνουμε το πιο κάτω φύλλο και μετά τους το διαβάζουμε αφού δοθούν σε όλους. Ιστορικά Χαρακτηριστικά Η Κουμανταρία είναι κυπριακό εύγευστο, γλυκό, γνήσιο κρασί, που παράγεται χωρίς ξένες γλυκαντικές ουσίες ή προσθήκη χρώματος, από μείγμα μαύρων ή άσπρων σταφυλιών ή χωριστά μόνο από μαύρα ή μόνο από άσπρα σταφύλια. Κύρια χαρακτηριστικά της κουμανταρίας, που προσφέρεται ως επιδόρπιο κρασί, είναι η εξαιρετική γεύση και το θαυμάσιο άρωμα. Όταν η κουμανταρία παρασκευάζεται μόνο από άσπρα σταφύλια έχει ωραιότατο χρώμα και άρωμα αλλά είναι λιγότερο γλυκιά. Όταν προέρχεται από μαύρα σταφύλια είναι πολύ γλυκιά αλλά υστερεί σε χρώμα. Έτσι για την παρασκευή ειδικού τύπου τελειοποιημένης και τυποποιημένης κουμανταρίας, σύμφωνα με καθορισμένες επίσημες προδιαγραφές, οι οινοβιομηχανίες προβαίνουν σε ανάμειξη των δυο πιο πάνω τύπων σταφυλιών. Ετοιμολογία Το όνομα κουμανταρία, δόθηκε στο κόκκινο γλυκό κυπριακό κρασί, από τους Ιωαννίτες ιππότες του Αγίου Ιωάννου των Ιεροσολύμων (τους αργότερα ιππότες της Ρόδου και της Μάλτας), που ήταν ένα από τα στρατιωτικοθρησκευτικά τάγματα που εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο μετά την εκχώρηση του νησιού στους Λουζινιανούς το 1192 μ.χ. Το τάγμα αυτό είχε τη στρατιωτική διοίκησή του, Commanderie ή Commandaria, στο Κολόσσι. Στο τάγμα των Ιωαννιτών ανήκε και η γύρω από το Κολόσσι εύφορη περιοχή που περιλάμβανε μεγάλες εκτάσεις φυτεμένες με σιτάρι, βαμβάκι, ζαχαροκάλαμο και αμπέλια. Σε αυτή την περιοχή παραγόταν και το γνωστό γλυκόπιοτο κρασί του νησιού, την παραγωγή του οποίου υιοθέτησαν και τελειοποίησαν οι Ιωαννίτες ιππότες δίνοντας σε αυτό το όνομα κουμανταρία από την ομώνυμη στρατιωτική τους διοίκηση, αν και αυτό το είδος κρασιού παραγόταν στην Κύπρο και πιο πριν. Κατακτητές Οι Ιωαννίτες ιππότες, γνώστες του καλού κρασιού και της τεχνικής παραγωγής του, προήγαγαν σε εξαιρετικό βαθμό το εμπόριο της κουμανταρίας, η οποία απέκτησε τεράστια φήμη ανά τους αιώνες και είναι πιθανώς το αρχαιότερο όνομα κρασιού που βρίσκεται ακόμα σε χρήση. Η κουμανταρία έχαιρε ιδιαίτερης φήμης και ήταν περιζήτητη στα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου. Στη Βενετία η κουμανταρία απαλλασσόταν από τον εισαγωγικό δασμό γιατί εθεωρείτο τονωτικό. Είναι γνωστό ότι το 1363 στη διάρκεια συμποσίου, γνωστού ως «Δεξίωση των πέντε βασιλέων» που διοργανώθηκε από το δήμαρχο του Λονδίνου, προς τιμήν του Πέτρου Α τότε βασιλιά της Κύπρου, και τεσσάρων άλλων 6

7 βασιλιάδων, του Εδουάρδου Γ της Αγγλίας, του Δαυίδ της Σκοτίας, του Ιωάννη της Γαλλίας και του Ουελτεμάρ της Δανίας, προσφέρθηκε κουμανταρία, η οποία άρεσε σε όλους πάρα πολύ. Ένας πίνακας που βρίσκεται στο Royal Exchange του Λονδίνου απεικονίζει ζωηρά το χρώμα και τη λαμπρότητα της όλης δεξίωσης. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ( ) και της Βενετοκρατίας ( ) τα κρασιά της Κύπρου με επικεφαλής την κουμανταρία συνέχιζαν να εξάγονται σε όλα τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της εποχής. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι τον 15ο αιώνα τα κρασιά από την Κύπρο, εξάγονταν στην Madeira της Ισπανίας, όπου παράγονταν τα γνωστά κρασιά Madeira. Τα Κυπριακά κρασιά εξάγονταν επίσης στη Βενετία και τη Ραγούζα, δύο από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου. Όσο αφορά για τη ζιβανία το παράξενο είναι ότι παρόλο που ο αποστακτήρας ή άμβυκας ή αλαμπίκου ήταν επινόηση της Αλεξανδρινής εποχής, ωστόσο τελειοποιήθηκε το 12 αιώνα. Στην Κύπρο η μέθοδος της απόσταξης άρχισε στα χρόνια της Βενετοκρατίας ( ),όταν δηλαδή άρχιζαν να εμφανίζονται οι πρώτοι αλχημιστές.μάλιστα οι Βενετοί αλχημιστές που εργάζονταν στην Κύπρο δούλευαν σε μυστικά εργαστήρια για να μη διαδοθεί τέχνη τους σε άλλους. Η ζιβανία, ή ρακή (διαφορετικά τσικουδιά), αλλά και το τσίπουρο, είναι προιόντα πολύ όμοια, τόσο ως προς τον τρόπο παραγωγής όσο και ως προς τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (άρωμα, γεύση), αν και μικροδιαφορές υπάρχουν. Τόσο η ζιβανία όσο και η ρακή παράγονται από απόσταξη στεμφύλων (φλούδες σταφυλιών που έχουν απομείνει από την οινοποίηση). Στην Κύπρο τα στέμφυλα λέγονται "ζίβανα", γι' αυτό και "ζιβανία", στην Κρήτη καλούνται "τσίκουδα" ή "ρακή", σε άλλες περιοχές "τσίπουρα". Όσο για την αναγνώριση ως ΠΟΠ (Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης), αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι και τα τρία αυτά αποστάγματα παράγονταν με διαφορετικά ονόματα σε διαφορετικές περιοχές, γι' αυτό και η αναγνώρισή τους κατέστη δυνατή σε κάθε περίπτωση. Ανάλογο είναι το παράδειγμα των μπράντι, όπου στη Γαλλία ονομάζονται κονιάκ, λόγω της ομώνυμης περιοχής, ενώ αλλού καλούνται απλώς μπράντι. Με το χωρισμό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σε ανατολικό και δυτικό η Κύπρος γίνεται τμήμα του Ανατολικού που είναι γνωστό ως Βυζάντιο. Κατά τη Βυζαντινή εποχή λοιπόν οι Έλληνες επένδυσαν πολύ στις αμπελοκαλλιέργειες. Ως τον 5 ο αιώνα η αμπελοκαλλιέργεια αυξήθηκε,με την παραγωγή μάλιστα εξαιρετικών ποικιλιών σταφυλιού. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ( ) λόγω της ψηλής φορολογίας που είχε επιβληθεί στην παραγωγή της κουμανταρίας και των άλλων κρασιών τόσο η παραγωγή, όσο και εξαγωγή των κυπριακών κρασιών είχε μειωθεί αισθητά. Η μείωση της ετήσιας παραγωγής συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας ( ). Αύξηση στην παραγωγή της κουμανταρίας άρχισε να σημειώνεται από το

8 Παραγωγή Η κουμανταρία παράγεται σε ορισμένα χωριά της επαρχίας Λεμεσού που βρίσκονται σε ημιορεινές ή ορεινές περιοχές, στην Πιτσιλιά, στις νότιες προσβάσεις του Τροόδου σε μέσο υψόμετρο 1000 περίπου μέτρων πάνω από τη θάλασσα. Τα 14 χωριά που έχουν το πατροπαράδοτο προνόμιο της παραγωγής της κουμανταρίας είναι: το Καλό Χωριό (Αγρού), η Ζωοπηγή, ο Άγιος Κωνσταντίνος Αγρού, ο Δωρός, το Μονάγρι, η Λάνια, ο Άγιος Γεώργιος Σιλίκου, η Σιλίκου η Αψιού, η Γεράσα, ο Λουβαράς, το Καπηλειό και ο Άγιος Μάμας. Πουθενά αλλού δεν παράγεται κουμανταρία στην Κύπρο. Ο Mariti αναφέρει ότι τον 18ο αιώνα την καλύτερη ποιότητα κουμανταρίας παρήγε ο Αγρός η δε τιμή της κυμαινόταν από 1 μέχρι 3 γρόσια ανάλογα με την παλαιότητά της. Η διαφορά που έχει η κουμανταρία από το κανονικό κρασί είναι η επεξεργασία που δέχεται αφού μαζευτούν τα σταφύλια.στο κρασί όταν γίνει το μάζεμα μετά ακολουθεί το άλεσμα των σταφυλιών ή το πάτημα των σταφυλιών,μετά γίνεται η ζύμωση η οποία διαρκεί περίπου 2 βδομάδες και μετά παίρνουμε το ζουμί από τα τσίπουρα,δηλαδή το κρασί. Στην περίπτωση της κουμανταρίας τα αφήνουμε πρώτα τα σταφύλια στον ήλιο περίπου 10 μέρες για να γίνει αφυδάτωση ούτως ώστε να συλλέξουμε όσο το δυνατό περισσότερο σακχαρο.στη συνέχεια ακολουθεί το άλεσμα και περιμένουμε να γίνει η ζύμωση.στην ζύμωση οι βαθμοί Μπωμέ πρέπει να έρθουν μεταξύ βαθμούς. Άλλο κριτήριο επίσης είναι το άρωμα και η γεύση. Μετά την διαδικασία αυτή,σειρά παίρνει το φιλτράρισμα ή πιο σωστά η διήθηση.τέλος ακολουθεί η αποθήκευση μέσα σε βαρέλια των 500λ. Όπως και στην ζιβανία η παραγωγή της κουμανταρίας από το καιρό του 60 όταν άρχισε η καταμέτρηση της εξαγωγής της σε άλλες χώρες, σημείωσε αύξηση,τόσο στον αριθμό εξαγωγής όσο και στην τιμή της. Μετά τους δείχνουμε στον χάρτη τα χωριά που λέει το κείμενο. 8

9 Επεξεργασία 15 Το σχετικό φυλλάδιο με την ιστορία το δίνουμε στους μαθητές το οποίο περιέχει ένα αριθμό ερωτήσεων αναφορικά με το θέμα τις οποίες ανακαλούν να τις απαντήσουν, καθένας μόνος του. Οι ερωτήσεις είναι οι εξής: Α)To 1213 o ποιητής Henri d Angeli αναφέρει σε ένα έργο του ότι Στον αγώνα των κρασιών ( The battles of wine),που ήταν ένας διαγωνισμός που διοργανώθηκε από τον Βασιλιά της Γαλλίας για να αναδειχθεί το καλύτερο κρασί,πως η κουμανταρία έλαψε σαν αστέρι και σωστά κατέκτησε τη πρώτη θέση.μπορείτε να πείτε το λόγο.τί καλό μπορεί να έχει η Κύπρος απ αυτό Β)Αυτό είναι ένα κυπριακό γραμματόσημο.μαντέψτε τί αντιπροσωπεύει (ποιός είναι ο άνθρωπος, τι κάνει,ποιό είναι το κτήριο πίσω του ) σύμφωνα με αυτά που διαβάσατε για τον τρόπο προέλευσης της. 9

10 Γ)Αντιστοιχίστε τις λέξεις τις πρώτης στήλης με τη δεύτερη έτσι ώστε να βγάζουν νόημα. Απόσταξη Τουρκοκρατία Φραγκοκρατία Ιωαννίτες ιππότες Ζιβανία Υψηλή φορολογία Λουζινιανοί Κουμανταρία Βενετοκρατία Κρασί Αγγλοκρατία Διήθηση Αύξηση παραγωγής Δ)Μέσα στην προσπάθεια να τους κάνω να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να μάθουν καλύτερα την νομοθεσία θα τους κάνω την πάρακατω ερώτηση. Εξηγήστε τους ορισμούς Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης,Προστατευμένη Γεωγραφική Ένδειξη,Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν Ως «Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον, που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία λαμβάνουν χώρα στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Ως «Γεωγραφική Ένδειξη» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η συγκεκριμένη ποιότητα, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορούν να αποδοθούν στη γεωγραφική αυτή καταγωγή και του οποίου η παραγωγή ή/και μεταποίηση ή/και η επεξεργασία πραγματοποιούνται στην οριοθετημένη περιοχή. Το «Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν» είναι γεωργικό προϊόν ή τρόφιμο που διαθέτει εγγενή χαρακτηριστικά που το διακρίνουν σαφώς από άλλα παρεμφερή της ίδιας κατηγορίας και έχει αποδεδειγμένα χρησιμοποιηθεί στην Κοινοτική αγορά για περίοδο που καταδεικνύει μετάδοση μεταξύ γενεών. Τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά που διαθέτει το προϊόν αυτό μπορεί να αφορούν τα φυσικά, τα χημικά μικροβιολογικά ή οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ή ακόμη τη μέθοδο ή τις συνθήκες παραγωγής του. Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του συνίσταται στη χρησιμοποίηση πρώτων υλών, στην σύσταση, τον τρόπο παραγωγής ή και μεταποίησης του. Πέραν των παραπάνω για να καταχωριστεί ένα όνομα στο μητρώο, θα πρέπει το όνομα να είναι ιδιότυπο ή να εκφράζει τον ιδιότυπο χαρακτήρα του προϊόντος. 10

11 Αξιολόγηση 10 Μετά θα γίνει διόρθωση των ασκήσεων στην τάξη. 4.0.Φάση 2 η Διαθεματικότητα με Γεωγραφία Προηγούμενες γνώσεις Να ξέρουν να χειρίζονται το διαδύκτιο ως μηχανή αναζήτησης. Να ξερόυν να χρησιμοποιούν το power point. Στόχος Να μάθουν για παραδοσιακά ποτά άλλων χωρών. Να μάθουν να χρησιμοποιούν το Power Point για να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα εργασιών. Να ξέρουν να κάνουν μορφοποίηση του κειμένου (μορφοποίηση κ.α.) Να αναζητούν πληροφορίες χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο. Να αναζητούν πληροφορίες σε απλές βάσεις δεδομένων. Μέθοδος :Ομαδοσυνεργατική Απαραίτητα μέσα :Αίθουσα πληροφορικής,χάρτης της Κύπρου και παγκόσμιος. Το μάθημα θα γίνει στην αίθουσα πληροφορικής Τα παιδιά είναι χωρισμένα σε 4 ομάδες των 6 ατόμων. 4.1.Δραστηριότητα 1 η Αφόρμηση 5 Λέω στα παιδιά ότι όπως η Κύπρος έχει τα δικά της ξεχωριστά ποτά έτσι έχουν και άλλες χώρες. Τους λέω να αναζητήσουν μια πληροφορία για κάθε ποτό που το κάνει χαρακτηριστικό.κάθε ομάδα θα έχει θα ασχοληθεί με 2 ποτά 11

12 Έτσι μοιράζω σε κάθε ομάδα τα ποτά από τα οποία θα πρέπει να βρει πληροφορίες. Επεξεργασία 20 Οι πληροφορίες που πρέπει να περιέχονται στην παρουσίαση είναι αυτές Σκωτία Ιαπωνία ρυζιού Βραζιλία ζαχαροκάλαμων Ελλάδα Ουίσκι Προέρχεται από απόσταξη πολτοποιημένων σιτηρών Σάκε Το παραδοσιακό ποτό της Ιαπωνίας παρασκευάζεται από τον καρπό του Κατσάκια Το εθνικό ποτό της Βραζιλίας είναι το αποτέλεσμα απόσταξης Τσίπουρο Ούζο από σταφύλια Περού Χιλή Πίσκο Είναι λικέρ το οποίο παράγεται από μία συγκεκριμένη ποικιλία Λικέρ λέγονται τα γλυκά αλκοολούχα ποτά με έντονο άρωμα από φρούτα, άνθη, φύλλα ή άλλον αρωματικό παράγοντα.σταφυλιού του Περού Σκανδιναβία Άκβαβιτ Μοιάζει αρκετά με τη βόντκα, καθώς και αυτό αποτελεί απόσταγμα είτε σιτηρών είτε πατάτας. Τσεχία Άψεντι Το αψέντι είναι το μοναδικό ποτό στην ιστορία που έχει υποστεί απαγόρευση σε διάφορες χώρες λόγω των παρενεργειών που έχει η κατανάλωσή του. Παράγεται από τρία βότανα, την αψιθιά, τον γλυκάνισο και τον μάραθο Ταιβάν Taiwan Beer Η μπύρα της Ταϊβάν είναι η μοναδική στον κόσμο που παράγεται από ρύζι, και μάλιστα την τοπική ποικιλία που απαντάται μόνο στη συγκεκριμένη χώρα Ρωσσία Βότκα Vodka σημαίνει «νεράκι» (από το voda = νερό). Μπορούμε να πούμε ότι είναι απόσταγμα φυτικών προϊόντων, κυρίως δημητριακών. Στην Ανατολική Ευρώπη αναζητούσαν ένα αλκοολούχο ποτό για τους ατέλειωτους παγωμένους χειμώνες. Το κρασί και η μπίρα δεν άντεχαν. Πάγωναν! Μόλις τελειώσουν παρουσιάζει η κάθε ομάδα την εργασία της. 12

13 Αξιολόγηση 15 Μετά στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε τα παιδιά τα χωρίζω σε ομάδες των 5 ατόμων και τους δίνω από ένα χάρτη σε κάθε ομάδα.στόχος είναι να παίξουμε ένα μικρό παιχνίδι μνήμης όπου τα παιδιά καλούνται να δουν από που προέρχεται το κάθε ποτό για 15 δευτερόλεπτα και ύστερα να κολλήσουν τις καρτέλες των ποτών στις αντίστοιχες χώρες από τις οποίες προέρχονται.το τελικό αποτέλεσμα θα είναι αυτό. Παιχνίδι μνήμης 13

14 4.2.Δραστηριότητα 2 η Προσφορά 2 Στην προσπάθεια μας για να ετοιμαστούμε για την επόμενη φάση που θα γίνει την επόμενη μέρα θα τους χωρίσω σε ομάδες και θα τους βάλω να κάνουν την αρχή ενός μικρού πειράματος του οποίου τα αποτελέσματα θα τα δούν την επόμενη ημέρα. Το νερό εξαφανίζεται Τι χρειάζονται -δύο ίδια ποτήρια -ένα πιατάκι -ένα μαρκαδόρο -νερό Επεξεργασία 3 Τι πρέπει να κάνουν 1.Γεμίζουν τα δύο ποτήρια με νερό ώστε να έχουν την ίδια στάθμη και το σημειώνουν με ένα μαρκαδώρο. 2Σκεπάζουν το ένα απο τα δύο ποτήρια με ένα πιατάκι. 3.Βάζουν τα δύο ποτήρια στο καλοριφέρ ή στον ήλιο. Την επόμενη μέρα θα περιμένουμε αποτελέσματα. Επίσης τους ζητάμε στο σπίτι τους να βάλουν στον καταψύκτη ένα άδειο ποτήρι και να μας πουν την επόμενη ημέρα την παρατήρηση τους. 14

15 5.0.Φάση 3η Διαθεματικότητα με Φυσική ΜΑΘΗΜΑ: «Βρασμός-Εξάτμιση-Απόσταξη» Εκπαιδευτικές ανάγκες:οι μαθητές πρέπει να καταλάβουν ότι όλα τα σώματα είναι ομοιογενές μίγματα τα οποία αλλάζουν φάσεις ανάλογα με τη θερμότητα που τους προσφέρεται και ανάλογα με τη ποσότητα που που τους προσφέρεται.επίσης πρέπει να μάθουν πως γίνεται τι είναι βρασμός απόσταξη-εξάτμιση για να καταλάβουν και άλλα φυσικά φαινόμενα (π.χ. ο κύκλος της βροχής,γκάιζερ,ομίχλη) και που τα χρησιμοποιούμε στην κοινωνία μας (π.χ.απόσταξη ζιβανίας). Ο λόγος είναι ότι τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν ότι ο αέρας έχει υλική υπόσταση,βάρος και μάζα,χαρακτήρα προσωρινό,πότε αλλάζουν φάσεις τα σώματα και πόση θερμότητα χρειάζονται. Γνωστικό υπόβαθρο:θερμότητα Θερμοκρασία Προηγούμενες γνώσεις Να έχει διδαχτεί ο μαθητής τις έννοιες «θερμότητα» και «θερμοκρασία». Να γνωρίζει τις τρεις καταστάσεις της ύλης(στερεή, υγρή, αέρια). Γενικός στόχος:να μάθουν τι είναι βρασμός-εξάτμιση-απόσταξη και να το συνδέσουν με τη κατασκευή του παραδοσιακού ποτού της ζιβανίας. Επιμέρους στόχοι: Να κατανοήσει ότι ένα σώμα μπορεί να υπάρξει στις τρεις φυσικές καταστάσεις σαν στερεό, σαν υγρό και σαν αέριο ανάλογα με τη θερμοκρασία στην οποία βρίσκεται. Να παρατηρήσει το φαινόμενο του βρασμού και να διαπιστώσει ότι κατά τη διάρκεια της μεταβολής από μια κατάσταση σε άλλη, από υγρό σε αέριο για παράδειγμα, η θερμοκρασία του σώματος παραμένει σταθερή. Να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στις έννοιες θερμοκρασία και θερμότητα καθώς κατά τη διάρκεια της αλλαγής της φυσικής κατάστασης, ενώ το σώμα θερμαίνεται, η θερμοκρασία του παραμένει σταθερή. 15

16 Να αναπτύξει την κοινωνικότητα, την ομαδικότητα και τη συνευθύνη. Να αναπτύξει θετική στάση και συμπεριφορά με την αλληλοβοήθεια, την ευγενική άμιλλα, την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, την τόνωση της αυτοπεποίθησης. Να μάθουν να συναρμολογούν τη πειραματική διάταξη για το βρασμό εξάτμιση-απόσταξη Να περιγράφουν συνοπτικά το πείραμα που έκαναν. Εφαρμογή κανόνων ασφαλείας και συντήρησης. Να γνωρίσουν τα μέρη του καζανιού. Να χρησιμοποιήσει τις δεξιότητες που απόχτησε στην επίλυση διάφορων προβληματικών καταστάσεων της καθημερινότητας. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Ανακαλυπτική μέθοδος. Χώρος:Αίθουσα Φυσικής Μέσα:Φύλλο εργασίας,θερμόμετρο,λυχνία,ψυκτήρας,2 σφαιρικές φιάλες,αλατόνερο,σταφίδες. 5.1.Δραστηριότητα 1 η Φάση του προσανατολισμού 7 Αρχικά θα ρωτήσω τα παιδιά εάν θυμούνται τις έννοιες θερμότητα και θερμοκρασία και ποιές οι διαφορές τους.δηλαδή ότι η θερμοκρασία είναι ένας αριθμός που μας δείχνει πόσο θερμό η ψυχρό είναι ένα σώμα και ότι η θερμότητα είναι ενέργεια που μεταφέρεται από ένα θερμό σώμα σε ένα ψυχρότερο.επίσης τους λέω πως σήμερα θα ασχοληθούμε με κάποιες καινούριες έννοιες.στη συνέχεια θα τους δείξω μια εικόνα ενός καζανιού,οπού φαίνονται μέσα τα διάφορα μέρη της και τον τρόπο που αποκτούμε τη ζιβανία.σκοπός μας βέβαια εδώ είναι να τους κινήσουμε το ενδιαφέρον αφού θα αναρωτιούνται τι σχέση έχει το καζάνι και η κατασκευή της ζιβανίας με τις έννοιες αυτές. Δείχνουμε στα παιδιά μια εικόνα ενός καζανιού 16

17 και δίπλα τοποθετούμε μια άλλη εικόνα όπου φαίνονται τα διάφορα μέρη του καζανιού. Τα μέρη του είναι α. Κλίβανος (φούρνος ή καμινάδα). β. Ο λέβητας,το καζάνι δηλαδή που προορίζονται τα ζίβανα για απόσταξη. γ. Το καπάκι που εφαρμόζεται στο καζάνι και έχει σχήμα σφαιρικό. δ. Ο μοχλός με τη βοήθεια του οποίου το καζάνι γέρνει προς τα εμπρός και στηρίζεται σε δύο σχάρες όσες φορές θέλει ο αμπελουργός να εκκενώσει και να γεμίσει πάλι το καζάνι. ε. Ο απαγωγός χάλκινος σωλήνας,ο λουλλάς που συνδέει το κύριο καζάνι με το ψυκτήρα.. 17

18 ζ. Η δάνη που λειτουργεί ως ψυγείο. θ. Η σερπετίνα που έχει σχήμα οφιοειδής. ι.τέλος το δοχείο το μεταλλικό ή πλαστικό στο οποίο ρέει η ζιβανία Καλό είναι το στόμιο του δοχείου να είναι όσο το δυνατό μικρότερο για να μη γίνει περαιτέρω εξάτμιση της ζιβανίας. Στη συνέχεια ζητώ απο τα παιδιά να μας πουν πώς πιστεύουν γίνεται η διαδικασία αυτή με δικά τους λόγια.εγώ ενθαρρύνω τα παιδιά για οποιαδήποτε απάντηση έστω κι αν είναι λάθος και το σημαντικότερο δεν τους διορθώνουμε για κανένα λόγο αφού σκοπός μας είναι να τους δημιουργήσουμε γνωστική σύγκρουση,δηλαδή να συγκρουστεί αυτή η γνώση που έχουν τώρα με την νέα και να καταλάβουν καλύτερα το νέο φαινόμενο. Φάση αναδόμησης των ιδεών 3 Πριν να αρχίσουν το πείραμα θα τους 2-3 ερωτήσεις με σκοπό να τα συνδέσω το πείραμα με δικές τους εμπειρίες. Δηλαδή τους ρωτώ αν ποτέ έχουν παρατηρήσει τη μητέρα τους όταν μαγειρεύει να ανοίγει την κατσαρόλα και πάνω στο καπάκι σχηματίζονται κάποιες σταγόνες. Από πού προέρχονται τα σύννεφα. Πώς ξεκινάει η βροχή. Πείραμα 20 Α. Συνεχίζουμε το πείραμα που ξεκινήσαμε την προηγούμενη ημέρα. Λέμε στην κάθε ομάδα να μας πει έχοντας ένα εκπρώσοπο τις παρατηρήσεις τους. Θα παρατηρήσουν ότι η στάθμη του νερού στο ακάλυπτο ποτήρι είναι χαμηλότερη ενώ στο άλλο σχεδόν ίδια. Γιατί; Το νερό που περιέχεταιστο ακάλυπτο ποτήρι εξαιτίας της θερμότητας εξατμίστηκε δηλαδή μετατράπηκε σε μικροσκοπικές αόρατες σταγονίτσες.νά γιατί τα ρούχα στεγνώνον στον ήλιο. 18

19 Το ποτήρι στο καταψύκτη τι έπαθε. Θάμπωσε ενώ συγχρώνος σχηματίστηκαν μικρές σταγόνες. Γιατί; Οι υδρατμοί που περιείχε το ποτήρι μετατράπηκαν σε μικρές σταγόνες νερού Σε αυτή τη φάση θα χωρίσω τα παιδιά σε ομάδες των 4-5 ατόμων για να κάνουν το πείραμα βρασμός εξάτμιση απόσταξη σε μια προσπάθεια να κατασκευάσουν ένα μικρό καζάνι και να προεκτείνουν τις σκέψεις τους ή αναλόγως να τις αντικαθιστήσουν. Δίνουμε στα παιδιά λοιπόν το παρακάτω φύλλο εργασίας και τους καθοδηγώ όπου χρειάζονται βοήθεια. Τα βήματα που θα ακολουθήσουν είναι τα εξής Α.Να συναρμολογήσουν προσεκτικά την πιο κάτω πειραματική διάταξη. Β.Στη διαδικασία αυτή θέτουν σε εφαρμογή το πείραμα ανάβοντας τη λυχνία και ανοίγοντας τη βρύση για να λειτουργήσει ο ψυκτήρας (κρύο νερό μπαίνει και βγαίνει).κατόπιν απαντούν σε ερωτήσεις που αφορούν παρατηρήσεις όπως 19

20 Μόλις θέσατε σε εφαρμογή το πείραμα έγινε απευθείας καμιά αλλαγή; Μετά από λίγα μερικά λεπτά έχει γίνει καμία διαφορά;αν ναι τότε τί; Σε ποια θερμοκρασία γίνεται η αλλαγή; Τι περνά μέσα από τον ψυκτήρα; Τι βγαίνει από τον ψυκτήρα; Στο τέλος του πειράματος έχει μείνει τίποτα στην σφαιρική φιάλη;αν ναι τότε τι είναι.δοκιμάστε το Μετά από ένα εικοσάλεπτο διορθώνουμε την άσκηση ; Σκοπός μας μετά είναι να βγάλουμε τα συμπεράσματα τα οποία είναι -Το νερό βράζει στους 100 βαθμούς κελσίου -Ψύχεται στους 0 βαθμούς κελσίου -Το νερό είναι ένα ομοιογενές μίγμα που έχει 3 φάσεις (στερεό υγρό αέριο) -Σειρά έχει να μάθουν την απαραίτητη ορολογία για να εξηγούν το φαινόμενο,όπως φαίνεται πιο κάτω. Βρασμός-Το φαινόμενο κατά το οποίο το νερό αλλάζει φυσική κατάσταση και από υγρό γίνεται αέριο. Εξάτμιση- Η μετατροπή ενός υγρού σε αέριο. Απόσταξη-Η μέθοδος κατά την οποία απομονώνεται ένα καθαρό υγρό από ένα μίγμα. Θα παρατηρήσουν όμως προφανώς ότι ο όρος για την εξάτμιση και για τον βρασμό είναι παρόμοιος.θα τους πω πως όταν βρέχει έξω και η βροχή αφού πέσει μετά εξατμίζεται.άρα ποιά η διαφορά αυτών τον δύο. Αν δεν γνωρίζουν την απάντηση την δίνουμε εμείς. Τα δύο βασικά χαρακτηριστικά της εξάτμισης που την διαφοροποιούν από το βρασμό είναι τα εξής: 1. Η εξάτμιση γίνεται σε οποιαδήποτε θερμοκρασία. 2. Η εξάτμιση γίνεται μόνο από την επιφάνεια του υγρού. Στο βρασμό έχουμε τη δημιουργία φυσσαλίδων αερίου σε όλο τον όγκο του υγρού. 20

21 Μετά λέμε στα παιδιά να βάλουν στη θέση του αλατόνερου 5-6 σταφίδες.τους ρωτάμε τί πιστεύουν ότι θα πάρουμε.η απάντηση είναι βέβαια ζιβανία.έτσι συσχετίζουμε και το πείραμα με την απόσταξη της ζιβανίας. Θα απαντήσουν στις ίδιες ερωτήσεις που απαντήσαν προηγουμένως.το συμπέρασμα που θα βγάλουμε θα είναι ότι κάθε σώμα έχει το δικό του σημείο βρασμού. Το επόμενο στάδιο είναι να συσχετίσουμε το πείραμα αυτό με την απόσταξη της ζιβανίας και σε αυτή τη φάση μαθαίνουν τις καινούριες έννοιες βρασμός-εξάτμιση-απόσταξη. Ερωτήση ανάδειξης των αντιλήψεων των μαθητών 5. Εξηγήστε τον κύκλο του νερού όπως παρουσιάζεται στην εικόνα με βάση την ορολογία που έμαθαν. Ο κύκλος του νερού 21

22 6.0.Φάση 4 η Διαθεματικότητα με οικιακή οικονομία Εκπαιδευτικές ανάκγες Οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να καταλαμβαίνουν τη δύναμη της διαφήμισης στην εποχή μας και να μην παρασίρονται εύκολα.. Ένα βασικό στοιχείο αυτής της έρευνας περιλαμβάνει την κατανόηση των συνεπειών της κατανάλωσης οινοπνεύματος - την αρνητική πλευρά της χρήσης αλκοόλ που σαφώς δεν παρουσιάζονται στις διαφημίσεις. Μέθοδος : Ομαδοσυνεργατική Μέσα:Διαφημίσεις,εικόνες. Σκοποί Να ανακαλύψουν το χάσμα μεταξύ της αλήθειας σχετικά με τη χρήση αλκοόλ και τα μηνύματα που θέλουν οι διαφημιστές τον καταναλωτή να πιστέψει-τα ψευδή μηνύματα για την κατανάλωση που υπεισέρχονται στις διαφημίσεις Να καταλάβουν τα ηθικά ζητήματα γύρω από τη διαφήμιση αλκοόλ. Οι λόγοι που είναι επιβλαβής για τον οργανισμό σας-. τις αρνητικές συνέπειες του αλκοόλ (Αυτό θα γίνει έμμεσα). Οι φοιτητές θα αναγνωρίσουν ότι οι διαφημιστές προσπαθούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Να παραθέσουν τους τρόπους που οι διαφημιστές προσπαθούν να κάνουν τα προϊόντα τους επιθυμητή. 6.1.Δραστηριότητα 1 η Αφόρμηση 6 Ανοίγουμε το μάθημα με κάποια βασικά στοιχεία που αφορούν το σημερινό μάθημα.το αλκοόλ πηγαίνει γρήγορα στο αίμα και, στη συνέχεια ταξιδεύει σε όλα τα μέρη του σώματος. Θα κάνει τους 22

23 ανθρώπους να αισθάνονται ζάλη, και να τους κάνει να μπορούν να δουν καθαρά. Μπορεί να έχουν πρόβλημα με τα πόδια ευθεία ή να θυμάστε πράγματα. Οι άνθρωποι μπορούν ακόμη και να γίνει αναίσθητο και μπορεί ακόμη και να πεθάνουν. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο, το συκώτι και η καρδιά. Όταν λαμβάνεται μαζί με άλλα φάρμακα ή ναρκωτικά, το αλκοόλ είναι πολύ επικίνδυνη. Τα παιδιά δεν μπορούν να αγοράσουν την μπύρα, κρασί ή ποτό. Εάν ένα πρόσωπο έχει πιει αλκοόλ, είναι παράνομο για ένα πρόσωπο να οδηγεί. Ακόμα κι αν αλκοόλ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, είναι πολύ επιβλαβής για την υγεία ενός ατόμου. Συζητήσουν και να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις. Προσφορά 4 Μετά τους λέμε πώς θα ασχοληθούμε με την διαφήμιση.τους χωρίζουμε σε 5 ομάδες και τους μοιράζουμε 5 μύθους σε κάθε ομάδα όπου στον κάθε μύθο πρέπει να εξηγήσουν τη σημασία του. Στην τάξη, συζητούν επτά κοινούς μύθους για την κατανάλωση και τις διαφημιστικές στρατηγικές που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία να διαιωνίζουν αυτούς τους μύθους. Επεξεργασία 15 Μύθος # 1 Εδώ είναι διαφημίσεις που υποστηρίζουν την ιδέα ότι η κατανάλωση οινοπνεύματος είναι μια ακίνδυνη δραστηριότητα. Τι μηνύματα δίνει; * Μπορείτε να πιείτε όσο θέλετε - στην πραγματικότητα, πίνει περισσότερο, όχι λιγότερο, ενθαρρύνεται («Pour" και "Shake your night») * Η βία και η κατανάλωση δεν είναι συνδεδεμένα - στην πραγματικότητα, οι διαφωνίες μπορούν λυθούν πιο εύκολα με ποτό.("δεν υπάρχει καμία διαφωνία ότι η πάλη χεριού δεν μπορεί να επιλύσει") * Το ποτό σας κάνει να νιώθεις σέξι, και κάνει μια συνάντηση με κάποιον που μόλις συνάντησες σε ένα μπαρ πιο συνηθές ("Ονόματα προαιρετικά») Μύθος # 2 Τώρα θα πάμε να δούμε κάποιες διαφημίσεις που ενισχύουν την ιδέα ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ποτό.ποια είναι τα μηνύματα εδώ; * Το αλκοόλ κάνει τη ζωή σας πιο ενδιαφέρουσα και συναρπαστική («επικεφαλής μιας πιο πολύχρωμη ζωή") * Το ποτό ενισχύει ό, τι κάνετε. Είτε πρόκειται για τη διασκέδαση με τους φίλους ή παίζοντας σπορ, το αλκοόλ σε κάνει πιο πολλές φορές καλύτερα ("Real φίλους. Real μπέρμπον.") * Το αλκοόλ είναι ο φίλος σας ("Real φίλους.") * Το αλκοόλ θα σας κάνει πιο συναρπαστικό - θα γίνει το κέντρο της προσοχής (Sky βότκα) * Το αλκοόλ είναι κάτι που πρέπει να λατρεύεται σαν θρησκεία («ο κ. Jack Daniel δεν ήταν άγιος») 23

24 Μύθος # 3 Εδώ είναι μερικές διαφημίσεις που ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι συμπεριφορές του ποτού είναι φυσιολογικές. Μπορείτε να προσδιορίσετε αυτά τα μηνύματα; * Είναι καλό να πίνουν κάθε μέρα («Το τέλος μιας τέλεια μέρα") * Είναι εντάξει να πίνεις, μέχρι το σημείο όπου δεν μπορεί να λειτουργήσει ("Smirnoff μισή μέρα off") * Είναι συνιθισμένο να πίνετε άφθονο αλκοόλ («... εμείς πάντα στάση για ένα διπλό») * Είναι συναρπαστικό να είσαι παθιασμένος με ποτό ("Λογιστική ήταν η ζωή μου...") Μύθος # 4 Τι λέτε για αυτές τις διαφημίσεις που θα σας μετατρέψουν; * Το αλκοόλ θα σας κάνει να φαίνεται να είναι λαμπερό, όμορφο, πλούσιο και προσεγμένο (Sky Blue) * Το αλκοόλ θα σας κάνει πιο συναρπαστική και ελκυστική στο αντίθετο φύλο («Σας κάνει να ηλεκτρικό") * Το αλκοόλ είναι όλα σχετικά με τη στάση, το στυλ, όντας νέος, δροσερό και τη διασκέδαση ("Kahlua Black ρωσικά») * Το αλκοόλ σας χωρίζει από το συνηθισμένο, βαρετό ανθρώπους ("όχι μέσο πλήθος σου") Μύθος # 5 Η βιομηχανία οινοπνεύματος δαπανά εκατομμύρια δολάρια για την αντιστοίχιση του παίζω και παρακολουθώ αθλητικά με το οινόπνευμα. Πώς είναι αυτή η αντιστοίχιση ενισχύεται εδώ; * Το αλκοόλ είναι μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής («Κόψε το καρμπυρατέρ. Δεν είναι η γεύση.") * Η κατανάλωση αλκοόλ θα σας κάνει πιο αθλητική («Κόψε το καρμπυρατέρ. Δεν είναι η γεύση.") * Η αγαπημένη σου ομάδα χόκεϊ... έφερε σε σας από την αγαπημένη σας μπύρα! (Molson καναδική λογότυπο χόκεϊ) * Η μπύρα είναι ένα σημαντικό αντικείμενο για να παρακολουθήσετε σπορ («... Είμαστε τόσο εκεί") * Το αλκοόλ παρέχει συντροφικότητα και τα μερίδια τον ενθουσιασμό σας για τον αθλητισμό («... Είμαστε τόσο εκεί") * Sports TV / news / διαγωνισμούς... έφερε σε σας από την αγαπημένη σας μπύρα! (Lite Miller, ESPN) 24

25 Αξιολόγηση 15 Μετά η κάθε ομάδα παρουσιάζει τα στοιχεία που βρήκε και ουσιαστικά παρουσιάζουμε μια ολοκληρωμένη εργασία. Μετά την παρουσίαση τους που θα κάνουν χρησιμοποιόντας την τεχνική την ιδεοθύελλας καταγράφουμε τους τρόπου διαφήμισης όπως παρουσιάστηκαν στην τάξη Τρόποι διαφήμισης. * Βάζουν διάσημους ή μαρτυρες. * Σου πραγματοποιεί τα όνειρα και σε κάνει να ξεχνάς ανασφάλειες. * Σου ανεβάζει την ανδρελανίνη. * Χρήση του σεξαπίλ. * Προώθηση φιλίας, διασκέδαση και του ενθουσιασμού. * Κάνοντας το να φαίνεται σαν κάτι που το κάνουν όλοι. * Κάνοντας το να φαίνεται δροσερό. * Υπερβολή των πλεονεκτημάτων του προϊόντος και όχι των μειονεκτημάτων. * Χρήση του χιούμορ. * Χρησιμοποιώντας το ιδανικό τους ανθρώπους / μοντέλα. * Σου καλυτερεύει το στυλ. * Μιλούν για ατομικότητα αυτοσυγκέντρωση. Κατά τη διάρκεια τη συζήτησης μπορεί να ειπωθούν κι άλλα. Μετά στη συνέχεια τους λέω κάποια αινίγματα και παροιμίες στην προσπάθεια να τους χαλαρώσω αλλά και στην προσπάθεια να μάθουν για την λαογραφία της Κύπρου 6.2.Δραστηριότητα 2 η Προσφορά 2 25

26 Επεξεργασία Δραστηριότητα 3 η Προσφορά 2 Παροιμίες 26

27 Οι παροιμίες αφορούν όλες τις διαδικασίες για την παραγωγή του τρύγου (από το φύτευμα μέχρι τη συλλογή), ενώ επίσης τονίζεται η οινομική αξία τους.η σημασία τους βέβαια θέλει κυρίως να δείξει την σκληρή δουλειά. Επεξεργασία7 27

28 6.0..Φάση 4 η Διαθεματικότητα με Θρησκευτικά και Μυθολογία Μέθοδος :Διαλογική Μέσα:Φύλλο εργασίας,εικόνες. Σκοπος της φάσης αυτής είναι να πάρουν ιδέες για την επόμενη φάση που θα είανι τα εικαστικά,δηλαδή στόχο έχει να τους επνεύσει. Επιμυέρους σκοποί:να μάθουν για την γιορτή του κρασιού. Να μάθουν για τη σχέση που έχει το κρασί και η εκκλησία. Να γνωρίσουν της φάσεις της αμπελοκομίας. Να συνδέσουν το κρασί με το θεό Διόνυσου Αφόρμηση 4 Ρωτάμε τα παιδιά αν ξέρουν κάποια γιορτή που σχετίζεται με το κρασί.η απάντηση που περιμένουμε είναι βέβαια η γιορτή του κρασιού.επίσης ρωτάμε εάν θυμούνται τι ακριβώς περιέχει η γιορτή Προσφορά 20 Μοιράζω στην τάξη το πάρακάτω κείμενο και μετά τους το διαβάζω. 28

29 Η αμπελοκομία αποτελείται από τρεις φάσεις,στην ουσία όμως είναι δύο. Η πρώτη είναι το φύτευμα δεύτερη το κλάδεμα που γίνεται το χειμώνα από το Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο, αλλά ο πιο κατάλληλος μήνας είναι ο Ιανουάριος και η τρίτη το τρύγο,δηλαδή το μάζεμα των σταφυλιών που γίνεται τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο. Να αναφέρω πως χρειάζεται και στο κλάδεμα γνώση και τεχνική καθώς από αυτό εξαρτάται και η επιτυχία του τρύγου. Για τους αμπελουργούς είναι γνωστό ότι για να είναι τα σταφύλια έτοιμα για τρυγητό πρέπει να είναι τελείως ώριμα. Μια κανονική ωρίμανση θα δώσει πλούσιο σε σάκχαρο μουστό,ώστε όταν αυτό ζυμωθεί κατάλληλα θα δώσει οίνο με μεγάλη περιεχτηκότητα σε οινόπνευμα. Βασικά η συλλογή τρυγήτου είναι ζήτημα προσωπικής πείρας ενός καλού αμπελουργού και στηρίζεται στην ποικιλία των σταφυλιών,τις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες την ανάλογη χρήση των σταφυλιών κ.τ.λ. Σε μερικές Ευρωπαϊκές χώρες η συλλογή καθορίζεται από τις τοπικές αρχές με σχετική ονομασία Η πλήρης ωρίμανση των σταφυλιών φαίνεται από την όψη του βότρυος από τον μίσχο όταν αποσπάται εύκολα από την ράγα, το χρώμα της ράγας κ.α. Είναι ουσιώδες να γνωρίζει ο αμπελουργός ότι τα σταφύλια που προορίζονται για ζιβανία δεν θα πρέπει να είναι υπερώριμα για τους λόγους που θα αναφέρω στην οινοποίηση. Μετά την κανονική ωρίμανση τα σταφύλια αν θα εξακολουθήσουν να μένουν επί των πρέμνων (κουζούπων ) χάνουν μέρος του νερού τους αλλά και μέρος του ζακχάρου. Επίσης πρέπει να είναι υγιής απαλλαγμένα από ασθένειες κυρίως από την ευδεμίδα (λιώσιμο) ούτως ώστε η ζύμωση να πραγματοποιηθεί κανονικά χωρίς να συμβεί αζύμωτο ζάκχαρο. Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά δοχεία χωρητικότητας 20 κιλών. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Κάτι που συναντούμε στην Κύπρο αλλά το βλέπουμε και στην ελληνική ύπαιθρο είναι ότι το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα. 29

30 Ρωτάω τους μαθητές εάν γνωρίζουν μια γιορτή που έχει σχέση με τα κυπριακά ποτά.στη συνέχεια τους λέω ότι η γιορτή για την οποία αναφέρομαι είναι η γιορτή του κρασιού και στη συνέχεια τους διαβάζω τα σημαντικότερα γεγονότα για την ιστορία της. Γιορτή του κρασιού Η Κύπρος πριν από την τούρκικη εισβολή το 74 για 3 μεγάλα γλέντια περηφανευόταν. Το καρναβάλι που γίνεται για ψυχολογική εισαγωγή στην περίοδο της νηστείας και προετοιμασίας για τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, του Πάσχα, το Η πόλη ήταν γνωστή για τα εσπεριδοειδή της και κυρίως τους πορτοκαλεώνες της. Κάθε χρόνο μάλιστα γινόταν, όπως και στην Αμμόχωστο, η γιορτή πορτοκαλιού που κρατούσε δύο εβδομάδες και την Γιορτή του κρασιού που γίνεται στη Λεμεσό Η Γιορτή του κρασιού ξεκίνησε το 61,ένα χρόνο μετά την ανακύρηξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και από τότε γίνεται κάθε χρόνο και διαρκεί μια βδομάδα. μπορεί να θεωρηθεί, κατά κάποιο τρόπο, σαν μια παραλλαγή, σαν την αναβίωση των εορταστικών εκδηλώσεων λατρείας προς τιμή του Διόνυσου, Περιέχει καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όπως θέατρο, χορό,τραγούδι,ζωγραφιές με θέμα το κρασί και τις χαρές που προσφέρει. Σημαντικό να αναφέρουμε πως πιο παλιά γινόταν διαγωνισμός για αυτές τις εκδηλώσεις ακόμα και για το διαφημιστικό. Το χαρακτηριστικό της γιορτής όμως είναι ο βρακάς και το σύνθημα που είναι συνδεδεμένο με τη γιορτή Πίννε κρασί να σιής ζωήν, δηλαδή πίνε κρασί για να έχεις ζωή! 30

31 Ο βρακάς, σύμβολο της γιορτής του κρασιούκαιη σχετική αφίσα της πρώτης γιορτής Τους ρωτάω μετά τι τους έκανε εντύπωση Επίσης θέτω το ερώτημα με αυτά που ακούσαν μέχρι τώρα ποιά επαγγέλματα συσχετίζονται με τη ζιβανία και την κουμανταρία. Συνέχεια έχει η μυθολογία καθώς η λέξη κρασί συνδέεται με το όνομα του Διόνυσου του Διόνυσου. Στη δραστηριότητα αυτή τους δίνω φωτοτυπίες και διαβάζει ένας ένας το κείμενο 6.3.Μυθολογία Ο Δίας είδε μια μέρα ψηλά από τον Όλυμπο την όμορφη Σεμέλη μιαν από τις κόρες του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας, και την αγάπησε. Κατέβηκε λοιπόν σκοτεινή νύχτα από τον Όλυμπο και κοιμήθηκε μαζί της. Η Ήρα μη μπορώντας να κάνει κακό στον Δία, εκδικείται τη Σεμέλη. Το έξι μηνών έμβρυο που κυοφορούσε, κρύβει στον μηρό του ο Δίας και μετά τρεις μήνες γεννιέται ο Διόνυσος (Διο(σ) νυσος = γιος) ο πυριγενής, μηρορραφής, διμήτωρ και δισσότοκος. Ο οποίος όμως καταδιώκεται από τη γέννησή του ακόμη από την Ήρα. Στην Νύσα (Διος - Νύσα Διόνυσος ) επιτέλους μεγαλώνει με τη βοήθεια των Νυμφών. Στα ταξίδια του και τις περιπέτειές του βρίσκει ποικίλες υποδοχές και έχει μόνιμη συνοδεία τις μαινάδες, τους σατύρους και τις νύμφες. Όπου τον υποδέχονται ευχαρίστως, τους μαθαίνει την αμπελοκαλλιέργεια (Αιτωλεία βασιλεύς Οινέας, Αττική Ικάριος βασιλιάς του ομώνυμου Δήμου, 31

32 σημερινού Διόνυσου), όπου δεν τον πιστεύουν τιμωρούνται και τρελαίνονται. Έτσι με τον πρότυπο «ιερό γάμο» του Δία και της Σεμέλης δηλαδή του Ουρανού και της Γης εξηγείται η επίδραση των μετεωρολογικών φαινομένων στην αμπελοκαλλιέργεια. Η μανία του Διόνυσου και των μαινάδων δηλώνουν την οργιαστική λατρεία, την έκσταση, τις παραισθήσεις από την επήρεια της μέθης και του χορού. Η σημασία του Θεού για την καλλιέργεια και τη βλάστηση καταφαίνεται από τα επίθετά του: Ανθεύς, Άνθιος, Κισσοφόρος, Κισσοχονίτης, Δενδρίτης και ειδικότερα για την αμπελοκαλλιέργεια από τα ονόματα των γιων του: Άμπελος, Στάφυλος, Οινέας, Οινοπίωνας. Τέλος αναφέρεται η συμφιλίωση του Θεού με την Ήρα και η ανάδειξη του σε διάδοχο του Δία από τον ίδιο τον πατέρα των Θεών, που τον αναδεικνύει σε βασιλιά των Θεών. Γιορτές των Αρχαίων Ελλήνων προς τιμήν του Διόνυσου Ιερουργίες Ιερουργίες για την εξασφάλιση και αύξηση της ετήσιας συγκομιδής ήταν «ΤΑ ΚΑΤ ΑΓΡΟΥΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑ», που γιορτάζονταν στην καρδιά του χειμώνα. Οι Αθηναίοι αγρότες αλλά και οι άλλοι πάνω στις αγροτικές άμαξες, τα κάρα μεταφοράς αγροτικών προϊόντων, με βαμμένα πρόσωπα και μασκαρέματα εκστομίζουν εναντίον γνωστών και αγνώστων «σκώμματα εξ αμάξης». Φαλλικά σύμβολα και άσματα είναι χαρακτηριστικά αυτής της γιορτής της γονιμότητας και απ εδώ ξεκινά το αρχαίο δράμα. Τα ΔΙΟΝΥΣΙΑ γίνονται «ΕΝ ΆΣΤΕΙ» ή ΜΕΓΑΛΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ επί Πεισίτρατου λαμβάνουν χώρα μέσα στην πόλη, την άνοιξη. «Προάγωνες» για τα δραματικά έργα που θα ανέβουν επί σκηνής, φαλλικά σύμβολα, νυχτερινή διασκέδαση με τραγούδια και πειράγματα στους δρόμους, και η κορύφωσή τους με το τετραήμερο των δραματικών παραστάσεων αγώνων στο Διονυσιακό θέατρο των Αθηνών. Τα ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ, τριήμερη διονυσιακή γιορτή με εύθυμο και μελαγχολικό χαρακτήρα. Γιορτάζονται τα πρώτα άνθη αλλά τιμάται και η μνήμη των ψυχών των νεκρών (αναθέσσασθαι = ανάκληση ψυχών). Περιλάμβανε : τα «Πιθοίγια» (1 η μέρα) που άνοιγαν τα πιθάρια με τα καινούρια κρασιά. Αυτή τη μέρα πίνουν όλοι μαζί, ακόμη και οι δούλοι. Ακολουθούν χοροί, τραγούδια και σπονδές στον Θεό και την δεύτερη μέρα «Χόες» δηλαδή αναπαράσταση του «ιερού γάμου»(δια και ΣΕΜΕΛΗΣ), αγώνες οινοποσίας και ασκωλιασμοί (δηλαδή αγώνες δρόμου και ισορροπίας πάνω σε λαδωμένα, φουσκωμένα 32

33 ασκιά). Την Τρίτη μέρα είναι οι «Χύτροι», ανάκληση ψυχών και προσφορές στους νεκρούς τελετές ανάλογες με τα δικά μας Ψυχοσάββατα ( κόλλυβα, σπόροι, όσπρια, κρασί) και έθιμο της αιώρας. Εκτός όμως από τα Ανθεστήρια υπήρχαν και μικρότερες γιορτές όπως: Λήναια : οργιαστικού χαρακτήρα γιορτή του Διόνυσου, με πομπή και χορό μαινάδων (ληνών) στο Λήναιο των Αθηνών και με δραματικό αγώνα. Χειμωνιάτικη γιορτή άσχετη με τους ληνούς πατητήρια. Αλώα : αγροτική γιορτή προς τιμήν της Δήμητρας, της Κόρης και του Διονύσου, για την ευόδωση της βλάστησης ( Αλωές = αμπελώνες ή καλά χωράφια με σιτηρά). Βάκχες, γυμνές συχνά, εταίρες συνήθως έστηναν μεγάλους πήλινους φαλλούς στους καλλιεργημένους χώρους, σκώμματα και οινοποσία όλων ήταν απαραίτητη. Οσχοφόρια ή Ωσχοφόρια : Ευχαριστήρια γιορτή στο τέλος του τρυγητού όπου νέοι ντυμένοι με μακρό ιερατικό χιτώνα κρατούν «ώσχας μεστάς ευθαλών βοτρύων» και ψάλλουν σε πομπή «εν Λίμναις» από το ιερό του Διόνυσου ως το ιερό της Αθηνάς στο Φάληρο. Σε αγώνες δρόμου εφήβων ο πρώτος πίνει ένα μίγμα από : κρασί, λάδι, μέλι, τυρί, κριθάλευρο. Κάρνεα : Μεγάλη λακωνική γιορτή που σημειώνει το τέλος του τρυγητού. Οι «καρνεάτες νέοι» που διοργανώνουν τη γιορτή είναι αντιπρόσωποι όλων των φυλών ή φατριών. Ο στολισμένος εκφωνητής των ευχών της «καλοχρονιάς» τρέχει και οι «σταφυλοδρόμοι» κρατώντας μεγάλα τσαμπιά σταφύλια τον κυνηγούν. Αν τον πιάσουν η χρονιά είναι καλότυχη αν όχι είναι κακότυχη. Στη Μεγάλη Ελλάδα, η γιορτή συνδέεται πιο στενά με τις Μαινάδες και τους σατύρους. Όσων αφορά την Κύπρο υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι γιορταζόταν κι ο Διόνυσος εκεί. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ψηφιδωτά που ανευρέθηκαν μετά από ανασκαφές στην Κάτω Πάφο, στην Οικία του Διονύσου. Από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία επίσης είναι το κολοσσιαίο πιθάρι το οποίο μεταφέρθηκε από την Κύπρο τον καιρό της Τουρκοκρατίας το 1865 στο μουσείο του Λούβρου, καθώς και η ερυθρόστυλβη στάμνα,το αρχαιότερο δείγμα παραγωγής κρασιού Ο οίνος στον Χριστιανισμό Ο οίνος εξυμνείται στην Αγία Γραφή «οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου» στην καλή του χρήση και συνιστάται από τον Απόστολο των Εθνών Παύλο στον μαθητή Του Τιμόθεο «μηκέτι υδροπότει αλλ οίνω ολίγω χρώ, δια τον στομάχόν σου και τας πυκνάς σου ασθενείας», Άλλοτε δε αποδοκιμάζεται και καλείται όφις και βασιλίσκος και χλευαστής και πηγή πολλών κακών «ο γαρ οίνος αυτούς συγκαύσει»,, όταν υπάρχει κατάχρησή του, την οποία απαγορεύει ο Παύλος, «μην μεθύσκεσθε οίνω εν ω εστίν ασωτία» 33

34 Κατά την Π. Διαθήκη ο Νώε, γενόμενος μετά τον καταυλισμό ο πρώτος γεωργός της γης, «εφύτευσεν αμπελώνα και έπιεν εκ του οίνου και εμεθύσθη και εγυμνώθη εν τω οίκω αυτού», Έτσι η πρώτη αναφορά οίνου στην Αγ. Γραφή συνδέεται με την μέθη και την καταισχύνη, όπως και στην αναφορά της μέθης του Λώτ. Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός αρχίζει τα θαύματά του με την μετατροπή νερού σε κρασί στο γάμο της Κανά. Όταν η Παναγία Μητέρα του, του ανακοινώνει «οίκον ουκ έχουσι». Εκείνος φροντίζει και «το ύδωρ, οίνον γεγενημένον» γεύεται ο αρχιτρίκλινος και μάλιστα απορεί για την εξαιρετική του ποιότητα «πας άνθρωπος πρώτον τον καλόν οίνον τίθησι, και όταν μεθυσθώσι, τότε τον ελάσσω συ τετήρηκας τον καλόν οίνον έως άρτι». Κυρίως όμως ο οίνος ευλογείται και καθαγιάζεται στον μυστικό Δείπνο διότι χρησιμοποιείται στην πρώτη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας : «Τούτο το ποτήριον η καινήν διαθήκην εν τω αίματί μου, το υπέρ υμών εκχυνόμενον», και στο κατά Ματθαίον «και λαβών το ποτήριον και ευχαριστήσας έδωκε αυτούς λέγων, πιέτε εξ αυτού πάντες, τούτο γαρ εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον είς άφεσιν αμαρτιών», Αλλά συγχρόνως δίδει και την μεγάλην υπόσχεση. «Λέγω δε υμίν, ότι ου μην πιω απ άρτι, εκ τούτου του γεννήματος της αμπέλου, έως της ημέρας εκείνης, όπου αυτό πίνω μεθ υμών καινόν εν της βασιλείας του Πατρός μου». Υπάρχουν όμως και Σταχυολογήματα από την Βίβλο για την κακήν του χρήση, κάτι που είναι λογικό καθώς το κρασί όταν γίνεται κατάχρηση έρχεσε σε κατάσταση μέθης και χάνεις τον έλεγχο του εαυτού σου καθώς επίσης σου προκαλεί προβλήματα στην υγεία όταν ξεπερνάς το μέτρο Στην Εκκλησία μας ο οίνος χρησιμοποιείται σε ποικίλες λειτουργικές χρήσεις. Κυρίως όπως προαναφέρθηκε σαν ένα από τα δύο συστατικά της Θ. Ευχαριστίας αναμεμιγμένος με νερό και μεταβαλλόμενος σε αίμα Χριστού. Γι αυτό ανέκαθεν προτιμάται ερυθρός οίνος για να προσομοιάζει στο αίμα Κυρίου ( Χρυσόστομος, ομιλία στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο). Στην λειτουργία της Εκκλησίας μας, λίγο πριν την μετάληψην, γίνεται ανάμειξις και ζέοντος ύδατος στο καθαγιασμένο ποτήριον, το οποίο συμβολίζει όχι μόνο του ζών και θερμόν αίμα του Κυρίου αλλά και την ζώσαν και θερμήν πίστη των κοινωνούντων. Εξ άλλου ο οίνος συμβολίζει τον Χριστόν, 34

35 κατά τον Κυπριανό, και το ύδωρ τους πιστούς, κατά άλλους το αίμα και ύδωρ που έρευσαν από την πληγείσα πλευρά του Ιησού πάνω στο Σταυρό και επίσης δια του οίνου καθαριζόμαστε από την αμαρτία, δια του ύδατος απαλλασόμεθα από την τιμωρία (Ιερώνυμος). Στις διάφορες εκκλησίες : οι υδροπαραστάτες χρησιμοποιούν μόνον νερό στην Θ.Ευχαριστία, οι Αρμένιοι μόνον οίνον, οι Αιθίοπες χρησιμοποιούν γλεύκος, παρεκκλίσεις οι οποίες αποκυρήχθησαν από την εν Τρούλλω σύνοδον άρθρο 32. Εκτός της Θ. Ευχαριστίας στο μυστήριο του γάμου προσφέρεται στους νεόνυμφους κοινόν ποτήριον οίνου που δηλώνει την συμμετοχήν στις χαρές και τις λύπες της συμβίωσης. Στην αρτοκλασία μαζί με τους άρτους παρατίθενται φιάλαι ελαιόλαδου και κρασιού. Η εξήγηση είναι ότι παλιότερα οι αρτοκλασίες ετελούντο κατά τας αγρυπνίας και προς ενίσχυσην των αδελφών εδίνετο τεμάχιον άρτου μετά κρασοβόλιου οίνου ως πρόχειρος τροφήν. Τέλος οίνος χρησιμοποιείται κατά τα εγκαίνια ναού προς απόπλυνσιν της Αγίας Τραπέζης καθώς και στην πλύσιν των νεκρών λαϊκών. Η κατάλυσις οίνου επιτρέπεται μετά του ελαίου στις μη νηστίσιμες μέρες και κατά την σαρακοστή στις γιορτές. Μετά τους δείχνω αυτές τις εικόνες και τους ζητώ να μου τις περιγράψουν. 35

36 Ψηφιδωτά στην Κάτω Πάφο, Οικία του Διόνυσου. αρουσιάζουν τον Διόνυσο,το μάζεμα των σταφυλιών καθώς και τους πρώτους οινοπιόντες Στην προσπάθεια να ενισχύσουμε τη φαντασία τους,τους δείχνουμε μια εικόνα με μια ευθρόστυβλη στάμνα που θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα παραγωγής κρασιού αλλά και το κολοσσιαίο πυθάρι που μεταφέρθηκε το καιρό της Τοθρκοκρατίας στο Λούβρο. 36

37 Ο σκοπός μας εδώ είναι να πάρουν ιδέες για να τους χωρίσω στο μάθημα των εικαστικών σε ομάδες των 2 ατόμων και να χρησιμοποιήσουν διάφορα υλικά έχοντας σαν θέμα τους το αμπέλι καθώς επίσης βάζουμε ιδέες για την ανερχόμενη παράσταση του σχολείου. Στον υπόλοιπο χρόνοπου απομένη θα ασχόληθούν με τις κατασκευές τους και του αξιολογώ με βάση τη προσπάθεια που βάζουν ή αν είανι σε ομάδες την ομαδικότητα. 7.Συμπέρασμα Η οινοποιία είναι συνδεδεμένη με την τεχνολογία και συγκεκριμέβνα έχει ένα εργαλειακό εξοπλισμό και κάποιες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ποτών.σωστά όμως θεωρείται λαογραφικό φαινόμενο κάτι που φαίνεται και απο το έργο του Δημήτριου Λυκόπουλου στο οποίο έργο φαναιρώνεται η μηχανή ώς μια προσπάθεια του ανθρώπου για προέκταση της σκέψης του για να συνδεθεί με τη φύση Εκτός απο το ότι η κατασκευή ζιβανίας και κουμανταρίας είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση ο σκοπός αυτής της εργασίας ήταν να δείξουμε γιατί θεωρούνται παραδοσιακό αυτά τα ποτάλαογραφικά,για να θεωρείται λαογραφικό ένα φαινόμενο πρέπει να είναι ομαδικό,αυθόρμητο η παραδοσιακό δηλαδή να συνεχίζεται μέσα απο του αιώνες.εδώ ισχύουν όλα εκτός το αυθόρμητο και σίγουρα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα δύο αυτά ποτά είανι στενά συνδεδεμένα με τη ζωή του κυπριακού λαού καθώς επίσης με την χαράκαι την ευτυχία.γιατί όπως είπε ο συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεη Το κρασί δείχνει το πολιτισμό ενώς λαού. 8.Βιβλιογραφία Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια,εκδόσεις Φιλόκυπρος,τόμοι 1,2,7 λήμματα αμπέλι,ζιβανία,κρασί. Παροιμίες ελληνικές και άλλων βαλκανικών λαών,μ.γ.μερακλής. Πειράματα,διασκεδάζω με την επιστήμη,εκδόσεις μοντέρνοι καιροί,σ.58,το νερό μεταμορφώνεται. Διδακτική των φυσικών επιστημών,διδακτικές σημειώσεις,μιχάλης Σκουμιός. Διαδύκτιο λήμματα Κύπρος,ζιβανία,κρασί,Κάτω Πάφος.Διόνυσος. Συνέντευξη απο τον ζιβανάρη Γιαννάκη Ιωλαννου απο το χωριό Κάμπος. Άθρο του περιοδικού Boyz,τεύχος Ιουλίου Απο το περιοδικό Χρονικό,τεύχος 31 Νοεμβρίου 2008, Η ιστορία της Γιορτής του κρασιού, και τεύχος 30 Οκτωμβρίου, Η ιστορία του κρασιού στην Κύπρο. Μιχαήλ Γ.Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία Β έκδοση,σελ