5-21 ΙΟΥΝΙΟΥ. Η πολιτεία του βιβλίου ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΙΘ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΜΑΙΟΣ 21 Μαρτίου - 30 Ιουνίου 2009

Transcript

1 Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Ν Ο Ι Ξ Η Τ Η Σ Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΙΘ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΜΑΙΟΣ 21 Μαρτίου - 30 Ιουνίου 2009 Η πολιτεία του βιβλίου 5-21 ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

2 Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Η π ο λ ι τ ε ί α τ ο υ β ι β λ ί ο υ Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς

3 21 Mαρτίου - 30 Ιουνίου 2009 ΙΘ Πνευματικός Μάιος «Η Πολιτιστική Άνοιξη της Θεσσαλονίκης» ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Θεοφίλου Θεσσαλονίκη Τηλ.: Fax: sekve@otenet.gr TO ΔIOIKHTIKO ΣYMBOYΛIO TOY ΣYNΔEΣMOY EKΔOTΩN BOPEIAΣ EΛΛAΔAΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Χαράλαμπος Μπαρμπουνάκης ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Α Γιώργος Μαραντέλος ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Β Δημήτρης Τζιαμπίρης ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Γιώργος Μπίμπης ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Νίκος Παπαδόπουλος TAMIAΣ Λευτέρης Ντουρανίδης ΜΕΛΟΣ Iωάννης Λιαρμακόπουλος ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Υπό την αιγίδα των Υπουργείων: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ 28 χρόνια Φεστιβάλ Βιβλίου 5-21 Ιουνίου 2009 Τηλ. Γραμματείας: Ώρες Λειτουργίας Φεστιβάλ Βιβλίου Καθημερινά: Κυριακή: &

4 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΝΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΕΝΤΑ ΧΩΡΟΣ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ-ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΕΔΡΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ 1-17 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΧΩΡΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ, μικρή εξέδρα ΘΕΡΜΑΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΕΚΔΟΤΩΝ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ 1-2. ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ 3. ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 4. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΘΕΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, (TV100, FM 100, FM 101, FM 100,6 ΛΟΓΟΥ&ΤΕΧΝΗΣ) 5. ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 6. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΡΑΦΑΗΛ-ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΕΙΡΗΝΗΣ, ΑΝΩ ΜΕΤΕΩΡΩΝ 7. ΑΣΤΑΡΤΗ 8. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 9. ΜΟΤΙΒΟ ΤΟΠΟΣ ΤΡΑΥΛΟΣ 12. ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ - ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ 13. ΦΕΡΕΝΙΚΗ-ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ 14. ΕΡΩΔΙΟΣ ΚΥΡΟΜΑΝΟΣ 15. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ - ΚΑΔΜΟΣ 16. ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 17. ΕΞΑΝΤΑΣ 18. ΕΣΤΙΑ - ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ 19. ΨΥΧΑΛΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΜΙΛΗΤΟΣ - ΕΦΕΣΟΣ 22. ΚΑΤΣΑΝΟΣ 23. ΙΝΔΙΚΤΟΣ 24. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ- ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ 25. ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 26. ΤΟ ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 27. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 28. ΕΡΜΗΣ- ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΠΑΤΑΚΗΣ 31. ΣΤΕΡΕΩΜΑ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΠΙΜΠΗΣ 32. ΒΙΒΛΙΟΦΟΡΟΣ- ΠΛΑΤΥΠΟΥΣ 33. ΑΙΓΑΙΟ- ΕΡΙΑΝ-ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ 34. ΑΡΣΕΝΙΔΗΣ 35. ΘΥΡΑΘΕΝ - ΕΠΙΛΟΓΗ 36. ΛΥΧΝΑΡΙ- ΑΛΚΙΜΑΧΟΝ 37. ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ 40. ΧΑΤΖΗΘΩΜΑΣ 41. ΣΟΚΟΛΗ - ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ 42. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ 43. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ 44. ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ 45. ΤΖΙΑΜΠΙΡΗΣ - ΠΥΡΑΜΙΔΑ 46. ΚΑΛΟΚΑΘΗΣ- ΣΤΑΓΑΚΗ 47. ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ - ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ 48. ΒΑΣΔΕΚΗΣ 49. ΦΥΤΡΑΚΗΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ 52. ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΠΑΣΧΑΛΗΣ) 53. GRAFO - GRAMMA 54. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 55. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡ. - ΣΕΙΡΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 56. ΜΙΝΩΑΣ - ΣΕΙΡΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 57. ΧΑΡ. ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ ΑΓΡΑ 60. ΑΤΛΑΣ-ΔΙΑΓΟΡΑΣ 61. ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ - ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΣΠΑΝΙΑΣ - ΔΙΔΥΜΟΙ 62. ΚΙΡΚΗ 63. ΜΠΟΥΚΟΥΜΑΝΗΣ 64. ΚΕΔΡΟΣ 65. ΦΛΟΥΔΑΣ 66. ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ - ΩΓΥΓΙΑ 67 ΔΙΟΠΤΡΑ 68. ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ 69. ΓΝΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ 70. ΜΑΓΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΒΑΡΔΙΑ 71. ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ - ΗΡΙΔΑΝΟΣ 72. ΚΑΡΑΚΩΤΣΟΓΛΟΥ 73. ΑΝΑΤΟΛΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΘΗΤΗΣ 74. ΖΗΤΡΟΣ 75. ΩΚΕΑΝΙΔΑ 76. ΑΜΜΟΣ - ΚΥΚΕΩΝ 77. PRINTA ΡΟΕΣ PARSEC- ΣΜΙΛΗ 78. SUSAETA - ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ 79. ΓΕΡΜΑΝΟΣ 80. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 81. ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΖΩΗ - MULTIMEDIA 82. ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΖΩΗ MULTIMEDIA - ΧΑΤΖΗΙΑΚΩΒΟΥ 83. ΚΑΛΕΝΤΗΣ 84. ΑΙΓΑΙΟ ΕΡΙΑΝ ΙΡΙΔΑ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΣ 85. ΣΑΒΒΑΛΑΣ 86. ΚΟΧΛΙΑΣ 87. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ Ι.Τ.Ε. 88. ΒΛΑΣΣΗ 89. ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ - POLARIS 90. ΝΙΚΑΣ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ 91. ΖΗΤΗ 92. OPERA 93. ΜΕΛΙΣΣΑ 94. ΝΗΣΙΔΕΣ - ΑΓΝΩΣΤΟ 95. UNIVERSITY STUDIO PRESS 96. ΔΙΟΝ ΨΑΡΑΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 97. ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ - ΓΟΡΔΙΟΣ 98. ΗΛΙΑΔΗΣ - ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ 99. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΔΡΥΜΑ Μ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 100. ΑΡΧΕΤΥΠΟ - ΜΕΤΑΕΚΔΟΤΙΚΗ 101. ΓΡΗΓΟΡΗ - ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 102. ΔΙΑΠΛΑΣΗ 103. ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΨΑΡΑΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 104. ΑΡΜΟΣ 105. ΓΛΑΡΟΣ ΥΠΟΔΟΜΗ 106. ΘΥΜΑΡΙ 107. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 108. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ - ΕΝΑΛΙΟΣ 109. ΡΕΚΟΣ 110. ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ - ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΛΕΞΑΚΗ 111. ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ - ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ 112. ΣΑΛΤΟΣ 113. MODERN TIMES 114. ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗΣ 115. ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ - Ο ΣΩΤΗΡ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ 116. ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ -ΚΙΝΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ 117. ΑΓΚΥΡΑ 118. ΥΨΙΛΟΝ ΒΙΒΛΙΑ 119. ΕΜΠΕΙΡΙΑ 120. ΟΞΥ 121. ΩΡΙΩΝΑΣ 122. ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ 123. ΜΠΑΧΑΡΑΚΗΣ 124. ΔΩΔΩΝΗ 125. ΕΝΤΟΣ 126. ΚΑΚΤΟΣ 127. ΑΚΡΙΤΑΣ 128. ΑΠΟΠΕΙΡΑ 129. HELM - ANUBIS 130. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ 131. ΔΙΑΠΛΟΥΣ - ΩΡΙΩΝ 132. ΡΩΣΣΗ - ΓΙΑΛΛΕΛΗΣ 133. ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 134. ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ 135. ΑΙΟΛΟΣ 136. ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ - ΚΕΡΚΥΡΑ 137. ΜΑΜΟΥΘ COMICS - ΧΑΡΛΕΝΙΚ 138. ΙΑΜΒΟΣ 139. ΑΛΚΥΩΝ - ΚΡΙΤΟΝΟΥ 140. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΙΣ-ΕUROBOOKS 141. ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ - ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ 142. ΕΝΑΛΙΟΣ - ΩΚΕΑΝΟΣ 143. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΛΟΓΟΣΟΦΙΑ ΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ 144. ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ 145. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ 146. ΔΙΑ ΒΙΟΥ 147. OTHERWISE 148. ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΧΑΜΑΜΤΖΗΣ 149. ΜΑΙΣΤΡΟΣ ΝΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ Π Ε Ρ Ι Π Τ Ε Ρ Α Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Τ Ω Ν 1-2 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3 ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 4 ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Ι ΡΥΜΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ 5 ΕΝΩΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ 6 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ Α ΕΛΦΟΤΗΣ ΟΡΘΟ ΟΞΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 7 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 8 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ 9 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ 10 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΜΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ 11 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 12 ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ CITY ΗΜΟΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ & ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 13 ΣΩΜΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΣΑΜΑΡΕΙΤΩΝ ΙΑΣΩΣΤΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΑΓΟΣΩΣΤΩΝ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΟΜΑ Α ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΡΙΣΕΩΝ 14 ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΑΛΛΙΝΟΣΟΥΝΤΩΝ 15 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΩΝ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΗΜΕΡΑ 16 GREENPEACE ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣΣΛΟΝΙΚΗΣ 17 ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΣΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Ε Ι Ι Κ Ο Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α : Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Ο Κ Ο Ι Ν Ο Β Ο Υ Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Γ Ι Α Τ Η Ν Ε Λ Λ Α Α

5 To 28o Φεστιβάλ Βιβλίου είναι αφιερωμένο στους: Ελευθέριο Βενιζέλο για τα 100 χρόνια από τον ερχομό του στην Ελλάδα, Κωστή Παλαμά για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του, Παντελή Πρεβελάκη για τα 100 από τη γέννηση του Ελευθέριος Βενιζέλος Ο Ελευθέριος Βενιζέλος (Μουρνιές Χανίων, 23 Αυγούστου 1864 Παρίσι, 18 Μαρτίου 1936) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας. Πρωταγωνίστησε στην αυτονομία της Κρητικής Πολιτείας και την οριστική ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, συνέβαλε στην απελευθέρωση της Μακεδονίας, στην είσοδο της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, και στην οργάνωση της χώρας στα πρότυπα αστικού κράτους διατελώντας πάρα πολλές φορές πρωθυπουργός. Κρητική Επανάσταση Στις 3 Σεπτεμβρίου 1895 ξέσπασε επανάσταση, που δεν βρήκε σύμφωνο το Βενιζέλο, ο οποίος θεωρούσε ότι οι Κρητικοί δεν έπρεπε να ενεργούν αυτοβούλως αλλά σε συνεννόηση με την ελληνική κυβέρνηση στην Αθήνα. Πίστευε ότι το κίνημα τη συγκεκριμένη στιγμή και αποτέλεσμα δεν θα είχε και την νεοσχηματισθείσα κυβέρνηση της Αθήνας θα έφερνε σε δύσκολη θέση καθώς είχε να αντιμετωπίσει και το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας που μόλις πριν από λίγο είχε κηρύξει πτώχευση. Όντως τελικά το κίνημα των Κρητικών προσωρινά ανεστάλη. Το κρητικό ζήτημα φαινόταν να οδεύει προς λύση μετά την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων που είχαν υπογράψει τη Συνθήκη του Βερολίνου και ήθελαν τώρα να επιβάλουν στην Υψηλή Πύλη ν' αναγνωρίσει την αυτονομία του νησιού. Ενώ τον Ιανουάριο του 1897 γίνονταν σφαγές στα Χανιά και στο Ρέθυμνο, ο Βενιζέλος που περιόδευε στο νησί, έσπευσε στη Μαλάξα, κοντά στα Χανιά όπου είχαν συγκεντρωθεί περισσότεροι από επαναστάτες και τέθηκε επικεφαλής τους. Πρότεινε να επιτεθούν μαζί με άλλους επαναστάτες που ήταν στο Ακρωτήρι, στους Τούρκους και να τους εκτοπίσουν από την πεδιάδα (η Μαλάξα είναι σε κάποιο υψόμετρο). Πέρασε ο ίδιος νύχτα στο Ακρωτήρι όπου ύψωσε την ελληνική σημαία. Οι Τούρκοι ζήτησαν τη βοήθεια των ξένων ναυάρχων και επιτέθηκαν στους επαναστάτες. Προκλήθηκε γενικευμένη σύγκρουση. Τα ευρωπαϊκά πολεμικά χτύπησαν με τα πυροβόλα τους, τους επαναστάτες στο Ακρωτήρι, ρίχνοντας τη σημαία που υψώθηκε αμέσως πάλι υπό τις θυελλώδεις ζητωκραυγές των πληρωμάτων των ελληνικών πολεμικών που ναυλοχούσαν στ' ανοιχτά αλλά δεν μπορούσαν να επέμβουν ενώ στο θωρηκτό "Ύδρα" γινόταν ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου. Το ίδιο βράδυ του βομβαρδισμού, ο Βενιζέλος συνέταξε διαμαρτυρία προς τους ξένους ναυάρχους, την οποία προσυπέγραψαν όλοι οι οπλαρχηγοί που βρίσκονταν στο Ακρωτήρι. Στους ναυάρχους την μετέφερε ο επικεφαλής της ελληνικής ναυτικής μοίρας Ράινεκ. Τους έγραφε ότι οι επαναστάτες θα κρατούσαν τις θέσεις τους μέχρι να σκοτωθεί κι ο τελευταίος από τις οβίδες των ευρωπαϊκών πολεμικών προκειμένου να μην αφήσουν τους Τούρκους να πάρουν το Ακρωτήρι. Ο βομβαρδισμός αυτός χριστιανικών πλοίων εναντίον Χριστιανών που ήθελαν την ελευθερία τους, προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έγιναν διαδηλώσεις συμπαράστασης στους επαναστάτες ενώ το προεδρείο της Βουλής των Ελλήνων στην Αθήνα έπαιρνε πλήθος τηλεγραφήματα από διασημότητες της εποχής που συνιστούσαν στην ελληνική κυβέρνηση να τηρήσει πιο αποφασιστική στάση υπέρ των Κρητικών. Η επανάσταση οδήγησε στον άτυχο Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 κατά τον οποίο τα τουρκικά στρατεύματα νίκησαν κατά κράτος τα αντίστοιχα ελληνικά στο Θεσσαλικό μέτωπο. Το όνειρο της ένωσης του νησιού με την μητέρα Ελλάδα φαινόταν να απομακρύνεται. Στις 25 Αυγούστου 1897, ο Βενιζέλος έστειλε διακοίνωση στον αρχηγό του ευρωπαϊκού στόλου, αναφέροντας ότι η μόνη σωστή λύση του Κρητικού ζητήματος θα ήταν η ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Αφού όμως η Ελλάδα απέσυρε τη στρατιωτική δύναμη που είχε στο νησί, αναγνωρίζοντας την αυτονομία του, θα έπρεπε και η Κρήτη, για να μην φέρει σε δύσκολη θέση την Αθήνα, να δεχθεί ως προσωρινή λύση την αυτονομία, εναποθέτοντας τις ελπίδες για οριστική λύση στις Μεγάλες Δυνάμεις. Οι Τούρκοι πρότειναν να γίνει ανταλλαγή της Κρήτης με τη Θεσσαλία που την κατείχε ο στρατός τους. Η πρόταση αυτή

6 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς απορρίφθηκε καθώς θεωρήθηκε εμπαιγμός και για τους Κρητικούς και για τις Μεγάλες Δυνάμεις. Την κυβέρνηση Δηλιγιάννη διαδέχθηκε η κυβέρνηση Ράλλη κι αυτήν η κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη, που υπέγραψε στην Κωνσταντινούπολη συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία. Κατόπιν οι Μεγάλες Δυνάμεις ξεκίνησαν τη διαδικασία διακανονισμού του Κρητικού ζητήματος, που όμως τραβούσε μακριά. Προτάθηκαν για τη θέση του Γενικού Διοικητή του νησιού οι Δροζ, Σέφερ, ο Μαυροβούνιος Πέτροβιτς Μπόζα, ο πρίγκιπας Βάττεμβεργ ενώ οι Τούρκοι ήθελαν γι' αυτή τη θέση τον Ανθόπουλο πασά. Η Ρωσία υπέδειξε τον γιό του βασιλιά των Ελλήνων Γεωργίου του Α, τον πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος και επελέγη τελικά. Στις 21 Ιανουαρίου 1898, η κρητική συνέλευση, μέσα σε ζητωκραυγές ενέκρινε πρόταση του Βενιζέλου να κάνει το προεδρείο της τα αναγκαία διαβήματα. Η Γερμανία και η Αυστρία, επειδή δεν ήθελαν να φανεί ότι αντιτίθενται στις τουρκικές απαιτήσεις, αποχώρησαν από τον συνασπισμό των ευρωπαϊκών δυνάμεων, ο οποίος έγινε πλέον τετραμελής. Εκλέχθηκε μια εκτελεστική επιτροπή, με τη συμμετοχή του Βενιζέλου, που εκτελούσε χρέη κυβέρνησης και είχε τις επαφές με τους Ευρωπαίους ναυάρχους. Άρχισε να εφαρμόζει το προσωρινό πολίτευμα, αλλά οι Μουσουλμάνοι, υποκινούμενοι από τους Τούρκους, ξεσηκώθηκαν. Οι Κρητικοί άρχισαν να συγκεντρώνουν ένοπλα τμήματα και η εκτελεστική επιτροπή προέβη σε διαβήματα διαμαρτυρίας, με συνέπεια να επισπευσθεί η εκλογή του πρίγκιπα Γεωργίου, που εκκρεμούσε επί εννεάμηνο. Ο Βενιζέλος στην Ελλάδα Τον Αύγουστο του 1909 ξέσπασε στην Αθήνα στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί. Παραιτήθηκε η κυβέρνηση Ράλλη και σχηματίσθηκε καινούργια υπό τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. Όμως, επειδή είχε δημιουργηθεί πολιτικό αδιέξοδο, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος (η οργάνωση των αξιωματικών που είχε κάνει την επανάσταση), ο οποίος είχε απόλυτη εξουσία, προσκάλεσε τον Βενιζέλο από την Κρήτη να αναλάβει την πρωθυπουργία. Ήλθε λοιπόν στην 10 Αθήνα ο Βενιζέλος και, αφού είχε διαβουλεύσεις με τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο και με εκπροσώπους του πολιτικού κόσμου, εισηγήθηκε τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης και τη σύγκληση μεταρρυθμιστικής Βουλής. Η Βουλή αυτή, όμως, θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για το καθεστώς. Ο Βενιζέλος σταμάτησε τότε όλες τις επαφές του κι ετοιμαζόταν να γυρίσει στην Κρήτη. Ο Γεώργιος Α, φοβούμενος κλιμάκωση της κρίσης, συγκάλεσε συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, οι οποίοι του συνέστησαν να δεχθεί τη λύση Βενιζέλου. Ο βασιλιάς, μετά από πολλές αναβολές, συμφώνησε και ανέθεσε στον Στέφανο Δραγούμη (ήταν υπόδειξη του Βενιζέλου) να σχηματίσει κυβέρνηση που θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Ο Βενιζέλος έφυγε ταξίδι στην Ελβετία, έγιναν εκλογές στις 8 Αυγούστου 1910 και εξελέγη σχεδόν παμψηφεί βουλευτής Αττικής. Ο Δημήτριος Ράλλης υπέδειξε στον βασιλιά να βάλει τον Βενιζέλο στην κυβέρνηση. Στις 5 Σεπτεμβρίου ήλθε στην Αθήνα ο Βενιζέλος όπου έτυχε θερμής υποδοχής από τον λαό. Σε ομιλία του, παρουσίασε τις πολιτικές του θέσεις, τόνισε δε ότι η χώρα χρειαζόταν αναθεωρητική Βουλή ενώ ο κόσμος από κάτω φώναζε "Συντακτική". Η κυβέρνηση Δραγούμη, που δεν είχε τη δύναμη στη Βουλή ώστε να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούσε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, παραιτήθηκε. Στις 19 Οκτωβρίου 1910 ο Βενιζέλος έγινε πρωθυπουργός. Επειδή, όμως, δεν είχε την πλειοψηφία στη Βουλή, στις 21 τη διέλυσε και προκήρυξε εκλογές, στις οποίες δεν πήραν μέρος τα παλιά κόμματα. Η καινούργια Βουλή αναθεώρησε το Σύνταγμα, διαλύθηκε κατόπιν και προκηρύχθηκαν νέες εκλογές. Βαλκανικοί Πόλεμοι Στο μεταξύ, υπήρχαν διπλωματικές επαφές, με στόχο να γίνουν μεταρρυθμίσεις στη Μακεδονία και τη Θράκη προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των εκεί χριστιανικών πληθυσμών. Σε περίπτωση αποτυχίας των μεταρρυθμίσεων, σχεδιαζόταν να διωχθεί η Τουρκία από τα Βαλκάνια. Αυτό το τελευταίο φαινόταν εφικτό, επειδή μετά την εισαγωγή συντάγματος, ο διοικητικός μηχανισμός της Τουρκίας είχε αποδιοργανωθεί, δεν είχε στόλο για να μεταφέρει δυνάμεις από τη Μικρά Ασία στην Ευρώπη ενώ ο ελληνικός στόλος κυριαρχούσε στο Αιγαίο. Ο Βενιζέλος δεν ήθελε να γίνουν άμεσα κινήσεις από τις βαλκανικές χώρες, προκειμένου να αναδιοργανωθεί στρατιωτικά η χώρα (προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από την τελευταία κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη). Πρότεινε στην Τουρκία να αναγνωρίσει στους Κρητικούς το δικαίωμα να στέλνουν βουλευτές στην ελληνική Βουλή, ούτως ώστε να κλείσει το Κρητικό Ζήτημα. Οι Νεότουρκοι (που είχαν πάρει αέρα μετά τη νίκη της Τουρκίας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897) απειλούσαν ότι θα κάνουν στρατιωτικό περίπατο μέχρι την Αθήνα, αν η τελευταία επέμενε σε τέτοιες αξιώσεις. Ήταν λοιπόν μονόδρομος για τον Βενιζέλο η συμμαχία με τις άλλες βαλκανικές χώρες, Σερβία, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο. Έπεισε τον διάδοχο Κωνσταντίνο να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα σε κάποια βασιλική γιορτή στη Σόφια και οργάνωσε επίσκεψη στην Αθήνα Βουλγάρων φοιτητών, το 1911, που έγινε σε πολύ καλό κλίμα. Τον Μάιο του 1912 Ελλάδα και Βουλγαρία υπέγραψαν συνθήκη. Αλλά οι σφαγές των Κοτσάνων και της Μπράνας επέσπευσαν τις εξελίξεις. Η Σερβία και η Βουλγαρία που είχαν υπογράψει μεταξύ τους μυστική συνθήκη συμμαχίας, προσκάλεσαν την Ελλάδα τις τελευταίες μέρες του Σεπτεμβρίου 1912 να πάρει μέρος μαζί τους στον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας. Ο Βενιζέλος είχε προσεγγίσει χωρίς αποτέλεσμα τους Τούρκους για το Κρητικό Ζήτημα και, επιπλέον, δεν ήθελε να την πάθει η Ελλάδα όπως το 1877 με τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο (τότε παρέμεινε αδρανής ενώ οι άλλοι βαλκανικοί λαοί πολέμησαν με αποτέλεσμα να μην έχει λόγο μετά στη συνθήκη ειρήνης). Έτσι, στις 30 Σεπτεμβρίου 1912 κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία. Ήταν ο Α Βαλκανικός Πόλεμος. Την 1 Οκτωβρίου, συνήλθε σε τακτική σύνοδο η Βουλή, όπου αναγγέλθηκε η κήρυξη του πολέμου, έγιναν δεκτοί οι Κρητικοί βουλευτές που τους προσφώνησε ο Βενιζέλος και κηρύχθηκε η ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Ο ελληνικός λαός υποδέχθηκε τις εξελίξεις αυτές με μεγάλο ενθουσιασμό. Ο στρατός, με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο, προήλασε προς τη Μακεδονία, επιτυγχάνοντας αλλεπάλληλες νίκες και στις 26 Οκτωβρίου 1912 κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη. Σ' αυτή την περίοδο σημειώθηκε και η γνωστή διαφωνία με τον διάδοχο Κωνσταντίνο Α', για την πορεία που έπρεπε να ακολουθήσει ο στρατός και ποιες πόλεις θα έπρεπε να απελευθερωθούν πρώτα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, προβλέποντας τα προβλήματα που θα εμφανιζόταν μετά την απελευθέρωση της πόλης στον τομέα της αστυνόμευσής της και γνωρίζοντας ότι οι Βούλγαροι σύμμαχοι μας αλλά και οι μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις θα προωθούσαν μία εικόνα άναρχης πόλης και μίας Ελληνικής πολιτείας ανίκανης να επιβάλλει την τάξη, φρόντισε, από τις 24 Οκτωβρίου, πριν ακόμη απελευθερωθεί η πόλη, να διατάξει την μεταφορά δυνάμεως της Κρητικής χωροφυλακής στη Θεσσαλονίκη.Στις 20 Νοεμβρίου, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Βουλγαρία υπέγραψαν ανακωχή με την Τουρκία. Η Ελλάδα συνέχιζε τον πόλεμο στο μέτωπο της Ηπείρου. Ακολούθησε συνδιάσκεψη στο Λονδίνο, όπου η Ελλάδα πήρε μέρος αν και δεν είχαν τελειώσει οι επιχειρήσεις στην Ήπειρο. Η συνδιάσκεψη αυτή κατέληξε στη Συνθήκη του Λονδίνου μεταξύ των συμμάχων και της Τουρκίας. Την επομένη της νίκης, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Ιβάν Γκέσωφ, ενώ γινόταν δοξολογία στη Σόφια για τη συμμαχική νίκη, έστειλε το παρακάτω τηλεγράφημα στο Βενιζέλο: "Είμαι ευτυχής, αναγγέλλων υμίν την συγκινητικήν ταύτην τελετήν, κατά την οποίαν η αγία ημών Εκκλησία ηυλόγησε γεγονός το οποίον διά πρώτην φοράν η ιστορία θα αναγράψη εν τη βαλκανική χερσονήσω και σας παρακαλώ να ευαρεστηθήτε όπως δεχθήτε όλα τα συγχαρητήριά μου και τας ειλικρινείς ευχάς, τας οποίας εκφράζω, όπως εν καλόν και ευτυχές τέλος επιστέψη το έργον, του οποίου η πρωτοβουλία τα μέγιστα οφείλεται εις την υμετέραν εξοχότητα και την Κυβέρνησιν, της οποίας προϊστασθε". Γρήγορα, εντούτοις, οι Βούλγαροι, οι οποίοι ήθελαν να γίνουν ηγεμονική δύναμη στα Βαλκάνια προέβαλαν υπερβολικές αξιώσεις. Και η Σερβία ζητούσε περισσότερα εδάφη απ' όσα είχε προσυμφωνήσει με τους Βουλγάρους, επειδή τους βοήθησε στη Θράκη πέρα απ' όσο είχε συμφωνηθεί. Κι ο Βενιζέλος ξεκαθάρισε στον στη συνδιάσκεψη του Λονδίνου ότι η Θεσσαλονίκη ήταν της Ελλάδας, αφού άλλωστε πρώτος την κατέλαβε ο ελληνικός στρατός. Η ρήξη μεταξύ των συμμάχων λόγω της τακτικής των Βουλγάρων και ειδικότερα υπό τον Στογιάν Δάνεφ, (που είχε στο μεταξύ αντικαταστήσει τον Γκέσωφ στη πρωθυπουργία), ήταν αναπόφευκτη. Έτσι βρέθηκε η Βουλγαρία απέναντι σ' ένα ενιαίο μέτωπο Ελλάδας - Σερβίας, οι οποίες στις 19 Μαΐου 1913 υπέγραψαν σύμφωνο συμμαχίας στη Θεσσαλονίκη. Στις 19 Ιουνίου 1913 κηρύχθηκε ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος. Ο βασιλιάς πλέον Κωνσταντίνος έδιωξε τις βουλγαρικές δυνάμεις από τη Θεσσαλονίκη, κατήγαγε δε κατόπιν αλλεπάλληλες νίκες επί του βουλγαρικού στρατού. Νικημένοι από τους Έλληνες και τους Σέρβους κι ενώ ο ρουμανικός στρατός προήλαυνε προς τη Σόφια, οι Βούλγαροι ζήτησαν ανακωχή. Ο Βενιζέλος πήγε στο Χατζή Μπεϊλίκ, έδρα του ελληνικού στρατηγείου, όπου προσδιόρισε μαζί με τον Κωνσταντίνο ποιές θα ήταν οι εδαφικές αξιώσεις της Ελλάδας στη συνδιάσκεψη της ειρήνης. Κατόπιν ανεχώρησε για το Βουκουρέστι, όπου συνήλθε η συνδιάσκεψη. Στις 28 Ιουνίου 1913 υπογράφτηκε συνθήκη ειρήνης από την Ελλάδα, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και τη Ρουμανία αφενός και από τη Βουλγαρία αφετέρου. Οι αξιώσεις της Ελλάδας έγιναν όλες δεκτές. Ο Βενιζέλος γνωστοποίησε αυθημερόν με τηλεγράφημα στον βασιλιά την υπογραφή της συνθήκης. 11

7 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Η απάντηση του Κωνσταντίνου ήταν η εξής: "Ευχαριστώ υμάς επί τη αναγγελία της υπογραφής της ειρήνης. Ο Θεός πλουσιοπαρόχως ηυλόγησε τας προσπαθείας ημών. Εν ονόματι του έθνους και εμού εκφράζω υμίν τας βασιλικάς μου ευχαριστίας. Νέα και ένδοξος εποχή διανοίγεται ενώπιον ημών. Εις πίστωσιν δε της ευγνωμοσύνης και της προς υμάς υπολήψεώς μου απονέμω υμίν τον Μεγαλόσταυρον του βασιλικού μου Τάγματος του Σωτήρος. Η πατρίς σάς είναι ευγνώμων". Και η απάντηση του Βενιζέλου: "Βαθύτατα συγκεκινημένος από το τηλεγράφημα της υμετέρας μεγαλειότητος, παρακαλώ αυτήν ευλαβώς να δεχθή την έκφρασιν της αναλλοιώτου μου ευγνωμοσύνης διά την επιεική εκτίμησιν των υπηρεσιών μου. Με το ευτυχές τέρμα και του δευτέρου πολέμου υπό τον μέγαν στρατηλάτην βασιλέα, όστις διά του ξίφους του εμεγάλωσε την Ελλάδα, η φιλτάτη πατρίς καταλαμβάνει την ανήκουσαν αυτή θέσιν εν τω κόσμω και με σταθερόν βήμα θέλει χωρήσει εις ευρύτατον μέλλον, ασφαλίζουσα το μεγαλείον και την ευημερίαν αυτής". Παραίτηση Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την επανάσταση του 1922, ο Βενιζέλος δέχθηκε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη διάσκεψη της Λωζάννης όπου στις 24 Ιουλίου 1923 υπέγραψε τη συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία. Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 έγιναν εκλογές για συντακτική συνέλευση από τις οποίες απέσχε η αντιπολίτευση. Ο Βενιζέλος εκλέχθηκε βουλευτής στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές (το επέτρεπε το εκλογικό σύστημα) κι επέστρεψε στην Ελλάδα, έγινε δε πρόεδρος της Βουλής με την ψήφο όλων των βουλευτών. Διαφώνησε όμως με την πολιτική παράταξη που είχε ταχθεί στο πολιτειακό υπέρ της Δημοκρατίας (την επομένη των εκλογών απομακρύνθηκε προσωρινά ο βασιλιάς Γεώργιος Β ), παραιτήθηκε από την προεδρία της Βουλής και σχημάτισε κυβέρνηση στις 11 Ιανουαρίου 1924, θέλοντας να συμβιβάσει τα πράγματα. Όμως, η ανάμειξη ξένων στοιχείων στην πολιτική και ένα πρόβλημα στην υγεία του τον υποχρέωσαν να παραιτηθεί στις 4 Φεβρουαρίου, να υποδείξει ως διάδοχό του τον Γεώργιο Καφαντάρη και να φύγει και πάλι στο Παρίσι. Δεν άκουσε τους οπαδούς του που του ζητούσαν να επανέλθει και να αναλάβει και πάλι την ηγεσία του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Στο Παρίσι επιδόθηκε στη μετάφραση των "Ιστοριών" του Θουκυδίδη. Η μετάφραση αυτή είναι 12 ένα μνημειώδες έργο και αποτελεί λαμπρή συνεισφορά στο εγχείρημα της μεταφοράς των κειμένων της αρχαιότητας στα νέα ελληνικά. Νέα άνοδος Αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Πάγκαλου ο Γεώργιος Κονδύλης στις 22 Αυγούστου 1926, ορκίστηκε Πρωθυπουργός και έκανε εκλογές, στις οποίες δεν συμμετείχε ο ίδιος, ουτε ο Βενιζέλος που δεν θέλησε να είναι υποψήφιος. Βοήθησε όμως να σχηματιστεί οικουμενική κυβέρνηση από τον Αλέξανδρο Ζαΐμη με στόχο την γεφύρωση των πολιτικών διαφορών και την εθνική συμφιλίωση. Η κυβέρνηση αυτή παραιτήθηκε και σχηματίστηκε νέα στην οποία δεν συμμετείχε το Λαϊκό Κόμμα. Ο Βενιζέλος γύρισε τότε στην Ελλάδα, διαφώνησε ωστόσο με την κυβέρνηση επί της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής. Η διαφωνία του οδήγησε στη διάσπαση του Κόμματος των Φιλελευθέρων, του οποίου ανέλαβε την ηγεσία. Στις 5 Ιουλίου 1928 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Ζαϊμη. Ο Βενιζέλος έγινε πρωθυπουργός και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Αυγούστου Τις κέρδισε το Κόμμα των Φιλελευθέρων που πήρε τις 228 από 250 έδρες της Βουλής. Ο Βενιζέλος κυβέρνησε μέχρι το Εξωτερική πολιτική Κύριος στόχος του Βενιζέλου την περίοδο αυτή υπήρξε να αποφύγει την εξάρτηση της Ελλάδας από μία μόνο μεγάλη δύναμη. Προσπάθησε λοιπόν, να δημιουργήσει φιλικές σχέσεις τόσο με τις γειτονικές χώρες όσο και με αυτές που κυριαρχούσαν στη Μεσόγειο. Έτσι, η πρώτη διπλωματική κίνηση του Βενιζέλου ήταν η υπογραφή συμφώνου φιλίας, συνδιαλλαγής και δικαστικού διακανονισμού με την Ιταλία στις 23 Σεπτεμβρίου Βαλκάνια Εν συνεχεία, ο Βενιζέλος στράφηκε στη Γιουγκοσλαβία, η οποία από καιρό είχε διεκδικήσεις για μία «ελεύθερη ζώνη» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ο Βενιζέλος αποδέχτηκε ορισμένες από τις γιουγκοσλαβικές απαιτήσεις και αφού απομακρύνθηκε αυτό το εμπόδιο, στις 17 Μαρτίου 1929 υπογράφτηκε το ελληνογιουγκοσλαβικό πρωτόκολλο στη Γενεύη. Με τη Βουλγαρία η κατάσταση ήταν πιο περίπλοκη: οι Βούλγαροι απέρριψαν την προσφορά του Βενιζέλου για δημιουργία «ελεύθερου λιμανιού» στη Θεσσαλονίκη ή την Αλεξανδρούπολη, καθώς διατηρούσαν αλυτρωτικές βλέψεις για τις περιοχές αυτές. Έτσι, ο Βενιζέλος περιορίστηκε στην επανάληψη πλήρων διπλωματικών σχέσεων με τη γείτονα χώρα. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Κωστής Παλαμάς Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, Αθήνα, 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859 από γονείς που κατάγονταν από το Μεσολόγγι. Η οικογένεια του πατέρα του ήταν οικογένεια λογίων, με αξιόλογη πνευματική δραστηριότητα: Ο προπάππος του Παναγιώτης Παλαμάς ( ) είχε ιδρύσει στο Μεσολόγγι την περίφημη "Παλαμαία Σχολή" και ο παππούς του Ιωάννης είχε διδάξει στην Πατριαρχική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης. Όταν ο ποιητής ήταν 6 χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών (Δεκέμβριος 1864-Φεβρουάριος 1865). Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας: τον μικρότερο αδερφό του η αδερφή της μητέρας του και εκείνον και τον μεγαλύτερο αδερφό του ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε από το 1867 ως το 1875, σε ατμόσφαιρα μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική του ηλικία. Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1875, όπου γράφτηκε στην Νομική Σχολή. Σύντομα όμως εγκατέλειψε τις σπουδές του αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Το πρώτο του ποίημα το είχε γράψει σε ηλικία 9 ετών, "ποίημα για γέλια", όπως το χαρακτήρισε αργότερα ο ίδιος. Από το 1875 δημοσίευε σε εφημερίδες και περιοδικά διάφορα ποιήματα και το 1876 υπέβαλε στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό την ποιητική συλλογή Ερώτων Έπη, σε καθαρεύουσα, με σαφείς τις επιδράσεις της Α' Αθηναϊκής Σχολής. Η συλλογή απορρίφθηκε με τον χαρακτηρισμό "λογιωτάτου γραμματικού ψυχρότατα στιχουργικά γυμνάσματα". Η πρώτη του αυτοτελής έκδοση ήταν το 1878 το ποίημα "Μεσολόγγι". Από το 1898 εκείνος και οι δύο φίλοι και συμφοιτητές του Νίκος Καμπάς (με τον οποίο μοιραζόταν το ίδιο δωμάτιο) και Γεώργιος Δροσίνης άρχισαν να συνεργάζονται με τις πολιτικές-σατιρικές εφημερίδες "Ραμπαγάς" και "Μη χάνεσαι". Οι τρεις φίλοι είχαν συνειδητοποιήσει την παρακμή του αθηναϊκού ρομαντισμού και με το έργο τους παρουσίαζαν μια νέα ποιητική πρόταση, η οποία βέβαια ενόχλησε τους παλαιότερους ποιητές: τους αποκαλούσαν περιφρονητικά "παιδαρέλια" ή ποιητές της "Νέας Σχολής". Το 1886 δημοσιεύτηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή Τραγούδια της Πατρίδος μου στη δημοτική γλώσσα, η οποία εναρμονίζεται απόλυτα με το κλίμα της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Το 1887 παντρεύτηκε την συμπατριώτισσά του Μαρία Βάλβη, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο Λέανδρος Παλαμάς. το 1889 δημοσιεύτηκε ο Ύμνος εις την Αθηνάν, αφιερωμένος στη γυναίκα του, για τον οποίο βραβεύτηκε στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό την ίδια χρονιά. Ένδειξη της καθιέρωσής του ως ποιητή ήταν η ανάθεση της σύνθεσης του Ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων, το Το 1898, μετά τον θάνατο του γιού του Άλκη σε ηλικία τεσσάρων 13

8 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς ετών, δημοσίευσε την ποιητική σύνθεση "Ο Τάφος". Το 1897 διορίστηκε γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου αποχώρησε το Από την ίδια χρονιά (1897) άρχισε να δημοσιεύει τις σημαντικότερες ποιητικές του συλλογές και συνθέσεις, όπως οι "Ίαμβοι και Ανάπαιστοι" (1897), "Ασάλευτη Ζωή" (1904), "ο Δωδεκάλογος του Γύφτου" (1907), "Η Φλογέρα του Βασιλιά" (1910). Το 1918 του απονεμήθηκε το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ από το 1926 αποτέλεσε βασικό μέλος της Ακαδημίας των Αθηνών, της οποίας έγινε πρόεδρος το Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943, έπειτα από σοβαρή ασθένεια, 40 ημέρες μετά τον θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση). Η κηδεία του έμεινε ιστορική καθώς, μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμος τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Α νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου. Όταν εκείνος έφυγε από την Πάτρα, το σπίτι ενοικίασε η οικογένεια Σεράο από την Ιταλία και εκεί γεννήθηκε η μεγάλη Ιταλίδα πεζογράφος Ματθίλδη Σεράο. Σήμερα στεγάζεται εκεί το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά. Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές καθώς και θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια, συγκρικές μελέτες και βιβλιοκριτικές. Το ποιητικό του έργο είναι μεγάλο σε έκταση και σε σημασία και είχε τεράστια απήχηση στην εποχή του. Διαμετρικά αντίθετες πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες όπως ο Κωνσταντίνος Τσάτσος και ο Νίκος Ζαχαριάδης αισθάνθηκαν την ανάγκη να τοποθετηθούν απέναντι στον Δωδεκάλογο του Γύφτου. Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει πει 14 ότι ο Παλαμάς είχε μεγαλύτερη επιρροή από 10 Πρωθυπουργούς. Το ενδιαφέρον για το έργο του μειώθηκε στην μεταπολεμική Ελλάδα όταν αφενός επικράτησαν διαφορετικά αισθητικά ρεύματα και αφετέρου υποχώρησε το ενδιαφέρον για την ποίηση γενικότερα. Οι δύο πρώτες του συλλογές, Τραγούδια της πατρίδος μου και Τα μάτια της ψυχής μου είχαν ακόμα απηχήσεις του ρομαντισμού της Α' Αθηναϊκής Σχολής και κάποια κατάλοιπα καθαρεύουσας. Η πρώτη σημαντική στάση στο έργο του ήταν η συλλογή Ίαμβοι και Ανάπαιστοι (1897), κυρίως για την ανανεωμένη μετρική της, με την εναλλαγή ιαμβικού και αναπαιστικού ρυθμού (ο ίδιος επισήμανε ότι παρακινήθηκε από την μετρική του Κάλβου), αλλά και για την εκφραστική λιτότητα και σαφήνεια. Το επόμενο έργο του, ο Τάφος (1898), αποτελείται από ποιήματα - μοιρολόγια για τον θάνατο του γιού του Άλκη. Η πρώτη περίοδος της δημιουργίας του κλείνει με την συλλογή Ασάλευτη Ζωή (1904), η οποία περιέχει υλικό από όλα τα προηγούμενα χρόνια της δράσης του. Κεντρική θέση στη συλλογή έχουν τα ποιήματα Η Φοινικιά (αναγνωρίζεται ως το καλύτερο ίσως έργο του), Ασκραίος και Αλυσίδες (συναποτελούν την ενότητα "Μεγάλα οράματα") και η ενότητα σονέτων Πατρίδες. Η κορυφαία έκφραση της "λυρικής σκέψης" του Παλαμά είναι Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (1907). Στο πνευματικό του ταξίδι ο Γύφτος θα γκρεμίσει και θα ξαναχτίσει τον κόσμον όλο. Θα απαρνηθεί τη δουλειά, την αγάπη, τη θρησκεία, τους αρχαίους, τους βυζαντινούς και όλες τις πατρίδες αλλά και θα τα αναστήσει όλα μέσα από την Τέχνη, μαζί και τη μεγάλη χίμαιρα της εποχής, τη Μεγάλη Ιδέα. Θα υμνήσει τον ελεύθερο λαό του, αλλά θα τραγουδήσει και έναν νιτσεϊκό αδάκρυτο ήρωα. Θα καταλήξει προσκυνώντας τη Φύση και την Επιστήμη. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Παντελής Πρεβελάκης Ο Παντελής Πρεβελάκης (Ρέθυμνο 18 Φεβρουαρίου Αθήνα 15 Μαρτίου 1986) ήταν Κρητικός λογοτέχνης και μελετητής της Τέχνης. Έγραψε ποίηση, θεατρικά έργα, δοκίμια, μελέτες, αλλά είναι κυρίως γνωστός ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πεζογραφικής γενιάς του Βίος Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1909 στο Ρέθυμνο. Εκεί έζησε μέχρι 17 ετών. Το 1926 μετακόμισε στην Αθήνα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1928 μεταγράφηκε στη Φιλοσοφική Σχολή και το 1930 αναχώρησε για σπουδές στο Παρίσι. Εκεί φοίτησε στη Σχολή Γραμμάτων της Σορβόννης και στο Ινστιτούτο Τέχνης και Αρχαιολογίας. Μετά της επιστροφή του στην Ελλάδα το 1932 ασχολήθηκε με τη διδακτορική διατριβή του, που υποβλήθηκε το 1935 στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα διεκδίκησε την έδρα της Ιστορίας της Τέχνης στο ίδιο Πανεπιστήμιο και την ίδια χρονιά εξελέγη στην έδρα Ιστορίας της νεότερης Τέχνης, ο διορισμός του όμως δεν εγκρίθηκε για πολιτικούς λόγους. Το 1937 διορίστηκε στη Διεύθυνση Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας, το 1938 άρχισε να διδάσκει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και το 1939 εξελέγη καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Στον πόλεμο του 1940 υπέβαλε δύο φορές το αίτημα να καταταγεί ως εθελοντής, αλλά απορρίφθηκε. Εξέφρασε όμως με τον δικό του τρόπο την αντίστασή του: αγωνίστηκε για τη διάσωση των εκθεμάτων των Μουσείων και διέκοψε τη δημοσιοποίηση έργων του. Μετά τον πόλεμο συνέχισε την ακαδημαϊκή διδασκαλία και την πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα. Κατά τη διάρκεια της επταετίας αρνήθηκε διάφορες θέσεις και διακρίσεις που του απένειμε η δικτατορική κυβέρνηση και διέθετε να νέα έργα του εκτός εμπορίου (Νέος Ερωτόκριτος, Αντίστροφη Μέτρηση). Το 1977 βραβεύθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών και την ίδια χρονιά έγινε ακαδημαϊκός. Πέθανε στην Αθήνα το Το έργο Ο Παντελής Πρεβελάκης πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία ως ποιητής, το 1928, με το επύλλιο Στρατιώτες, που αναφέρεται στους κρητικούς στρατιώτες που πολέμησαν στην Μικρασιατική εκστρατεία. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε και το δεύτερο έργο του, θεατρικό αυτή τη φορά, το μονόπρακτο Ο μίμος. Τα επόμενα χρόνια ως το 1937 διέκοψε προσωρινά τη λογοτεχνική του δράση: ήταν τα χρόνια που σπούδαζε στο Παρίσι ( ), εκπονούσε τη διδακτορική διατριβή του και προσπαθούσε να αποκατασταθεί επαγγελματικά στο Πανεπιστήμιο. Κατά το διάστημα εκείνο εξέδωσε τις μελέτες Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1930) και Δοκίμιο γενικής εισαγωγής στην ιστορία της τέχνης (1934). Το 1937 πραγματοποίησε συγγραφική στροφή προς την πεζογραφία, με Το χρονικό μιας Πολιτείας. Έκτοτε ασχολήθηκε συστηματικά με τον πεζό λόγο και έγραψε συνολικά 11 μυθιστορήματα, δεν εγκατέλειψε όμως ούτε την ποίηση ούτε το θέατρο: δημοσίευσε άλλες τρεις ποιητικές συλλογές και την ποιητική σύνθεση Νέος Ερωτόκριτος και 9 θεατρικά έργα. Εργογραφία Ποίηση Στρατιώτες, επύλλιο (1928) Η γυμνή ποίηση (1939) Η πιο γυμνή ποίηση (1941) Ο Νέος Ερωτόκριτος (1973) Πεζογραφία Το χρονικό μιας πολιτείας (1938) Ο θάνατος του Μέδικου (1939) Παντέρμη Κρήτη, Χρονικό του Σηκωμού του 66 (1945) Η τριλογία του Κρητικού. Περιλαμβάνει τα έργα: -Ο Κρητικός, Το δέντρο (1948) -Ο Κρητικός, Πρώτη Λευτεριά (1949) -Ο Κρητικός, Η Πολιτεία (1950) Οι δρόμοι της δημιουργίας. Τριλογία με τα έργα -Ο ήλιος του θανάτου (1959) -Η κεφαλή της Μέδουσας, Ένα έτος μαθητείας στον αιώνα μου (1963) -Ο άρτος των αγγέλων. Περιπέτεια στην Ιθάκη (1966) Ερημίτες και αποσυνάγωγοι. Ημιτελής τριλογία με τα έργα -Ο άγγελος στο πηγάδι. Μια Μεγαλοβδομάδα. (1970) -Η αντίστροφη μέτρηση (1974) Θέατρο Ο μίμος (1928) Μοναξιά (1937) Το ιερό σφάγιο (1952) Τα χέρια του ζωντανού Θεού (1955) Ο Λάζαρος (1954) Το ηφαίστειο (1962) Το χέρι του σκοτωμένου (1971) Δύο κρητικά δράματα, Η δεύτερη εντολή, Το τρελό αίμα (1974) Μουσαφιραίοι στο Στεπαντσίκοβο (1972) Δοκίμιο Έγραψε πολλές μελέτες για θέματα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά. Κάποιες από αυτές είναι: Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Συνολική θεώρηση του έργου του. Άγγελος Σικελιανός. Τρία κεφάλαια βιογραφίας Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ιστορική μονογραφία Ο Γκρέκο στη Ρώμη, δοκίμιο μορφολογίας Θεοτοκόπουλος, τα βιογραφικά. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια 15

9 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας εδώ και 28 χρόνια προσφέρει σε όλους τους Βορειοελλαδίτες τη μεγαλύτερη γιορτή του βιβλίου και του Πολιτισμού. Στόχος μας είναι και φέτος να ξεπεράσουμε τον μέχρι τώρα αριθμό των επισκεπτών που υπολογίζεται σε πάνω από συμπολίτες μας, αλλά και από την ερύτερη περιοχή του Βορειοελλαδικού χώρου. Το Φεστιβάλ Βιβλίου είναι σταθμός στην πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης και η βαρύτητά του υπογραμμίζεται κάθε χρόνο με ανάγλυφο εντυπωσιακό τρόπο από τη συμμετοχή των ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης, εκφράζοντας έτσι το ζωντανό κύταρρο του πολιτισμού της πόλης μας. Έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα να αναδείξουμε αλλά και να προβάλλουμε το ντόπιο δυναμικό μέσα από τις εκδηλώσεις και τις δράσεις στα πλαίσια του Πνευματικού Μαίου και κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Άνοιξης της Θεσσαλονίκης δίδοντας τη δυνατότητα να συμμετέχουν όλοι οι άνθρωποι του πολιτισμού του πολεοδομικού μας συγκροτήματος. Το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου που πραγματοποιείται από τις 5 έως τις 21 Ιουνίου είναι αφιερωμένο στα εκατό χρόνια από τον ερχομό του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Ελλάδα και στα 150 χρόνια από τη γέννηση του Εθνικού μας Ποιητή Κωστή Παλαμά και στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Λογοτέχνη Παντελή Πρεβελάκη. Ο ΙΘ Πνευματικός Μάιος Η Πολιτιστική Άνοιξη της Θεσσαλονίκης είναι αφιερωμένος στα 50 χρόνια από το θάνατο του γλωσσολόγου Μανόλη Τριανταφυλλίδη και στα 30 χρόνια από το θάνατο του θεατρολόγου Σωκράτη Καραντινού ιδρυτή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και περιλαμβάνει πλήθος εκδηλώσεων λόγου, θεάτρου, μουσικής, χορού, εικαστικών και παρουσιάσεις βιβλίων. Ένα από τα θετικά σημεία της φετινής διοργάνωσης που μας καθιστούν αισιόδοξους για τη πορεία του θεσμού είναι η συμμετοχή όλων των φορέων της Θεσσαλονίκης. Το ενωτικό πνεύμα και η αγάπη που για ακόμη μια φορά εκδηλώνεται από τους ανθρώπους της πόλης μας μας χαλυβδώνουν να συνεχίσουμε αυτόν τον τόσο πετυχημένο θεσμό. Δε θα μπορούσε άλλωστε να καταγραφούν άλλα δεδομένα αφού το Φεστιβάλ Βιβλίου ξεκίνησε από την πόλη μας και τους ανθρώπους της μέσα από αντίξοες καιρικές συνθήκες και άλλα προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία του, αποδεικνύωντας έτσι ότι η πόλη, οι φορείς και οι άνθρωποι της μπορούν να δημιουργούν και να λειτουργούν από μόνοι τους κορυφαίους θεσμούς. Είμαστε σίγουροι ότι και φέτος οι Θεσσαλονικείς θα επισκεφτούν το Φεστιβάλ Βιβλίου και θα συμμετέχουν στις εκδηλώσεις του Πνευματικού Μαΐου, και όλοι μαζί θα γίνουμε η μεγαλύτερη συντροφιά του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης. Χαράλαμπος Μπαρμπουνάκης Πρόεδρος Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας 16 17

10 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς To 28o Φεστιβάλ Βιβλίου χαιρετίζει με μήνυμά του ο Πρωθυπουργός Το Φεστιβάλ Βιβλίου του Συνδέσμου Εκδοτών της Βόρειας Ελλάδας είναι ένας πολιτιστικός θεσμός καθιερωμένος στη συνείδηση των αναγνωστών της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας. Είναι μια ακόμη αξιέπαινη δράση που συμβάλλει στην προώθηση της βιβλιοφιλίας, τη γνωριμία των συγγραφέων με το κοινό τους, την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε πολιτιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Η σταθερή αύξηση της αναγνωσιμότητας μεταξύ των Ελλήνων αλλά των ελληνικών τίτλων που εκδίδονται κάθε χρόνο είναι μια ηχηρή υπογράμμιση του δυναμισμού του σύγχρονου πολιτισμού μας. Ενός δυναμισμού που οφείλουμε όλοι η πολιτεία, ο εκδοτικός κόσμος, το αναγνωστικό κοινό να στηρίξουμε έμπρακτα και ουσιαστικά. Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι κάθε επιτυχία στο φετινό φεστιβάλ και ευρύτερα στον Πνευματικό Μάιο που εμπλουτίζει δημιουργικά τη ζωή της πόλης μας. Κώστας Καραμανλής 18 19

11 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς To 28o Φεστιβάλ Βιβλίου χαιρετίζει με μήνυμά του ο Πρόεδρος του ΠAΣOK Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, Για άλλη μια χρονιά, καλωσορίζω την ετήσια συνάντηση του κόσμου του βιβλίου με την ευρύτερη κοινωνία της Θεσσαλονίκης, με αφορμή τις εκδηλώσεις του 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου. Το ΠΑΣΟΚ στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που φέρνει τον κόσμο των ιδεών και των βιβλίων πιο κοντά στην ευρύτερη κοινωνία. Η διάδοση της βιβλιοφιλίας και η διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού, με την ουσιαστική συνδρομή της πολιτείας, αποτελούν μέρος της πολιτικής μας πρότασης για τη δημιουργία μιας ανθρώπινης και στοχαστικής κοινωνίας. Στις μέρες που διανύουμε, η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, είναι βασικό προαπαιτούμενο για διέξοδο της κοινωνίας μας από την πολλαπλή κρίση που τη μαστίζει. Με αυτές τις σκέψεις, σας εύχομαι και εφέτος κάθε επιτυχία στις εκδηλώσεις σας. Γιώργος Α. Παπανδρέου 20 21

12 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς To 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου χαιρετίζουν με μηνύματά τους Αλέκα Παπαρήγα, Γενική Γραμματέας της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. Αλέκος Αλαβάνος, Πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. Γεώργιος Kαρατζαφέρης, Πρόεδρος του ΛA.O.Σ. Δημήτριος, Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Αντώνης Σαμαράς, Yπουργός Πολιτισμού Άρης Σπηλιωτόπουλος, Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Σταύρος Καλαφάτης, Yπουργός Μακεδονίας Θράκης Γιάννης Ιωαννίδης, Υφυπουργός Πολιτισμού Αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, Υφυπουργός Εσωτερικών για θέματα Μ.Μ.Ε. Χρύσα Αράπογλου, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Γιάννης Ζιώγας, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Γιάννης Μαγκριώτης, Bουλευτής A Θεσσαλονίκης Γιώργος Oρφανός, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Έλενα Ράπτη, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Λουκάς Ανανίκας, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης Γιώργος Τσιότρας, Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτης Ψωμιάδης, Nομάρχης Θεσσαλονίκης Bασίλης Παπαγεωργόπουλος, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Βασίλης Γάκης, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού-Nεολαίας Δήμου Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Μάνθος, Πρύτανης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Hλίας Κουσκουβέλης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Mακεδονίας Γιώργος Κασιμάτης, Διευθυντής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα 22

13 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Αξιότιμοι κύριοι, Εκ μέρους του ΚΚΕ χαιρετίζω το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης που δίνει τη δυνατότητα επαφής με το βιβλίο σε ένα ευρύτερο κοινό, απ αυτό που συνήθως επισκέπτεται τα βιβλιοπωλεία. Όλοι μιλάμε για το καλό βιβλίο ως πολιτιστικό αγαθό, εκτιμάμε τη γνώση που προσφέρει, την τέρψη που η ανάγνωση δίνει. Όμως η πραγματικότητα που ζούμε δε συμβάλλει στην αναγνωσιμότητα. Η ίδια η εκπαίδευση σπρώχνει πλατιά τμήματα της νεολαίας, σπρώχνει τους εργαζόμενους μακριά από τη μελέτη, την κατάκτηση της γνώσης. Από την άλλη, υπάρχουν τα γνωστά προβλήματα της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης πλατιών λαϊκών στρωμάτων που επίσης επηρεάζουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο βιβλίο, το οποίο στον καπιταλισμό αποτελεί εμπόρευμα που υπόκειται στους νόμους του κέρδους. Οι εργαζόμενοι, η νεολαία, πρέπει να διεκδικήσουν πρόσβαση σε αυτό το αγαθό, να κάνουν το καλό βιβλίο όπλο για την πάλη τους, για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Πρέπει ο εργάτης, ο κάθε εργαζόμενος, να επιδιώκει την απόκτηση της γνώσης που του στερούν. Η πάλη για τα λαϊκά δικαιώματα, οι ριζικές αλλαγές στην εξουσία και στην οικονομία, χρειάζονται γνώση μαζί με τον αγώνα. Αγαπητοί φίλοι, Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω το φετινό Φεστιβάλ Βιβλίου του Συνδέσμου σας και τον ΙΘ Πνευματικό Μάιο, μια σειρά αξιόλογων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων για την προβολή του βιβλίου και της ανάγνωσης, που φτάνει αισίως τα 30 χρόνια ζωής. Ιδιαίτερη αξία έχουν τα φετινά σας αφιερώματα σε λογοτέχνες, πολιτικούς και διανοούμενους που άφησαν πίσω τους έργο με μεγάλη πνευματική και πολιτιστική σημασία. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές των εκδηλώσεων για την συνέπεια, τον ζήλο και το μεράκι που επιδεικνύουν κάθε χρόνο και στους πολίτες της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας που με την αγάπη τους και υποστήριξή τους αγκαλιάζουν τις πρωτοβουλίες και συντελούν στην μακροβιότητά τους. Εύχομαι επιτυχία στο Φεστιβάλ Βιβλίου και τις άλλες εκδηλώσεις σας. Με εκτίμηση Αλέξανδρος Αλαβάνος Πρόεδρος ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. Με αυτές τις σκέψεις ευχόμαστε καλή επιτυχία στο Φεστιβάλ. Αλέκα Παπαρήγα ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ 24 25

14 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Ως δημοσιογράφος και συγγραφέας, η σχέση μου με το βιβλίο και το γραπτό λόγο γενικότερα, είναι σχέση ζωής. Με ιδιαίτερη χαρά αλλά και τιμή προπάντων, ως βουλευτής Θεσσαλονίκης, χαιρετίζω το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου που διοργανώνεται και φέτος στην παραλία του Λευκού Πύργου. Ζηλευτή η περίσταση και ο τόπος για μια τέτοια διοργάνωση! Το να περιδιαβαίνει κανείς τα περίπτερα του πνεύματος και να σηκώνει που και που το βλέμμα και να ατενίζει το Θερμαϊκό, είναι σίγουρα κάτι το αξιομνημόνευτο, κάτι που οξύνει τη σκέψη και τις αισθήσεις του βιβλιόφιλου κοινού. Είναι σημαντικό στην Ελλάδα να διαβάζουμε και να ακούμε. Πολιτισμός γεννιέται κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή με το γραπτό λόγο. Γιατί πολιτισμός είναι το πώς πορεύεται κάποιος στην καθημερινότητά του, πολιτισμός είναι πόσο ψηλά στοχεύει κάποιος αγγίζοντας τα ιδανικά του και πολιτισμός είναι η γνώση που θα αποκομίσει στο διάβα της ζωής του και θα μεταδώσει στους γύρω του. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο αριθμός των συμμετοχών σ αυτό το Φεστιβάλ. Πέρα βέβαια απ τον πλουραλισμό και την εκδοτική πρωτοπορία στην οποία και παραπέμπει ο αριθμός αυτός μας δείχνει επίσης την πείσμονα ανάπτυξη του εκδοτικού χώρου και της βιβλιογραφίας σε ένα αντίξοο για την εποχή περιβάλλον εξαιτίας του ηλεκτρονικού καταιγισμού παραγωγής αντι-πολιτιστικών προϊόντων. Με χαρά έλαβα την είδηση του επικειμένου 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης στα πλαίσια του ΙΘ Πνευματικού Μαΐου «Πολιτιστική Άνοιξη Θεσσαλονίκη», το οποίο διοργανώνει ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδος. Το ενδιαφέρον για το βιβλίο είναι δείκτης πολιτισμού για έναν λαό. Το γεγονός ότι στην εποχή της ραγδαίας εξελίξεως των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του Διαδικτύου υπάρχει σημαντική ζήτηση καθώς και προσφορά βιβλίων είναι επλιδοφόρο. Είναι επίσης ενθαρρυντικό διότι αποδεικνύει τα επίπεδα αντιστάσεως του λαού μας στις έξωθεν ενίοτε αρνητικές επιδράσεις της παγκοσμιοποιήσεως. Σας αξίζουν πολλά συγχαρητήρια διότι συμβάλλετε και εσείς στην καλή αυτή προσπάθεια που συνδέεται με το βιβλίο. Εύχομαι σε εσάς, τους συνεργάτες και τις οικογένειές σας πάσαν παρά Χριστού Αναστάντος ευλογία. Είθε ο Θεός να σας χαρίσει πλουσίως τα δώρα Του ώστε να συνεχίζετε το δημιουργικό σας έργο. Μετ ευχών και τιμής, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος Και ενώ πράγματι το μέλλον φαίνεται βρίσκεται στις νέες τεχνολογίες, την ενέργεια και το περιβάλλον, αυτό το μέλλον θα φαντάζει άψυχο και κενό χωρίς το αντίστοιχο πολιτιστικό υπόβαθρο. Η χώρα μας είναι ιστορικά συνειδητός παραγωγός πολιτισμού και εκεί και θα πρέπει να αντιτάξει μια σώφρονα, ανθρώπινη ανάπτυξη για ένα πνευματικά εμπλουτισμένο μέλλον. Ευχή μου είναι να τιμήσουν το Φεστιβάλ με την παρουσία τους όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες αλλά κυρίως θέλω να δω νέους ανθρώπους να περιδιαβαίνουν το χώρο του Φεστιβάλ γιατί μόνο με την επαφή με το βιβλίο μπορούν να απελευθερωθούν από το μηχανισμό που παιδεύει την καθημερινότητά τους και ταυτόχρονα να κατακτήσουν και αυτοί τη δική τους Ελευθερία. Γιώργος Καρατζαφέρης Πρόεδρος ΛΑΟΣ 26 27

15 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Θερμά συγχαίρουμε το Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας για την ωραία πρωτοβουλία του να διοργανώσει και εφέτος το 28ο, στη σειρά, Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης, το οποίο και καθιερώθηκε ήδη ως ένας ξεχωριστός και καταξιωμένος πολιτιστικός θεσμός. Όλοι αντιλαμβανόμαστε τη σημασία και τη σπουδαιότητα που έχει το βιβλίο γενικά στη ζωή μας. Πέρα από τη συμβολή του στην πνευματική και πολιτιστική πρόοδο και ανέλιξη της κοινωνίας, τούτο διδάσκει γνωσιολογικά, μορφώνει ηθοπλαστικά και βοηθεί στην ολοκλήρωση του ανθρώπου ως ελεύθερης προσωπικότητας, που δημιουργήθηκε κατ εικόνα Θεού. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας, γιατί το Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπηρετεί με επιτυχία τους πιο πάνω σκοπούς. Συμβάλλει, ακόμη, στην προαγωγή της μάθησης και ευρύτερα του όλου εκπαιδευτικού και επιστημονικού έργου. Συγχαίροντας και πάλι τους διοργανωτές, και γενικά όλους τους συντελεστές του Φεστιβάλ, ευχόμαστε κάθε επιτυχία σ αυτό. Ευχέτης προς Κύριον + Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, 7 Μαΐου 2009 Η βιβλιοφιλία είναι η κεντρική πολιτική επιλογή μας για το χώρο του βιβλίου. Κεντρική, γιατί απ αυτήν εξαρτάται η ίδια η επαφή της κοινωνίας μας με το Λόγο και το Νόημα, μ αυτό δηλαδή που ονομάζουμε Πολιτισμό. Σε μιαν εποχή όπου η επικοινωνία μας γίνεται όλο και περισσότερο προφορική, το βιβλίο είναι η καλύτερη αντίσταση του Λόγου, του γραπτού Λόγου. Σε μιαν εποχή όπου ο Πολιτισμός μας γίνεται εικονικός, το βιβλίο είναι η καλύτερη αντίσταση του Νοήματος. Κι είναι πολιτική επιλογή, διότι το βιβλίο υφίσταται επίθεση και η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη να το στηρίξει. Και να το βοηθήσει να αντέξει τον σκληρό ανταγωνισμό των νέων μέσων. Βαθύτερη πεποίθησή μου είναι ότι το βιβλίο θα προσαρμοστεί και θα αντέξει. Όπως έμεινε όρθιο τόσες φορές στο παρελθόν παρά την εμφάνιση νέων επικοινωνιακών μέσων. Πιστεύω ακόμα ότι η στήριξη της Πολιτείας είναι «αναγκαία», αλλά όχι «ικανή» προϋπόθεση. Είναι απαραίτητη αλλά δε φτάνει... Χρειάζεται επίσης και η συνεργασία των ανθρώπων του βιβλίου, των δημιουργών, των εκδοτών κι εκείνων που τα φέρνουν κοντά στο κοινό. Απαιτείται, λοιπόν, μια επιμελητηριακή στρατηγική για τον κλάδο του βιβλίου, που θα εκμεταλλεύεται όλες τις συνέργειες των ανθρώπων που ασχολούνται επαγγελματικά μαζί του. Οι συνέργειες αυτές και η στήριξη της Πολιτείας αποτελούν τη βάση μιας νικηφόρας στρατηγικής. Για την προώθηση της βιβλιοφιλίας, για τη στήριξη του βιβλίου Το πεδίο για την συγκρότηση μιας τέτοιας στρατηγικής έχει δύο σκέλη: -- Πρώτον, μεγάλες ετήσιες εκθέσεις βιβλίου στην περιφέρεια. Ώστε νέες εκδόσεις και κλασικοί τίτλοι να φτάνουν παντού, να γίνονται γνωστοί σε όλη την Ελλάδα και να δημιουργούν νέο κοινό, να κερδίζουν το κοινό των νέων και να στηρίζουν τις περιφερειακές επιχειρήσεις του κλάδου. Ένα τέτοιο πανελλήνιο δίκτυο βιβλιογνωσίας και βιβλιοφιλίας είναι η μεγάλη «δύναμη κρούσης» που θα μας επιτρέψει να κερδίσουμε τη μάχη. -- Δεύτερον, η συστηματική δημιουργία ενός δικτύου περιφερειακών βιβλιοθηκών, με την ενίσχυση αυτών που υπάρχουν, με την ενθάρρυνση τους να συνενωθούν εκεί που βρίσκονται κατακερματισμένες, με την αναβάθμιση και τη δικτύωσή τους. Ώστε τα βιβλία να γίνουν προσιτά στον καθένα. Αυτή η δικτύωση βιβλιοθηκών πανελλαδικά είναι η μεγάλη εφεδρεία για να κερδίσουμε τον Πόλεμο του βιβλίου. Ο Σύλλογος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας έχει παρόμοια προσέγγιση με τη δική μας. Και ίδιες επιδιώξεις. Και ταυτόσημες αντιλήψεις προτεραιοτήτων. Είμαστε λοιπόν κοντά του. Βρίσκουμε ένα πολύτιμο στήριγμα στο Σύλλογο και εκείνος είμαστε βέβαιοι ότι θα βρει έναν πολύτιμο συμπαραστάτη σε μας. Είμαστε βέβαιοι ότι το βιβλίο θα κερδίσει και τη μάχη και τον Πόλεμο. Αντώνης Σαμαράς Υπουργός Πολιτισμού

16 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Στην εποχή μας, όπου οι σύγχρονοι ρυθμοί δεν ευνοούν την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, η ανάγκη για ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες, ικανούς να αντιλαμβάνονται τα σημαντικά προβλήματα των καιρών και, κυρίως, να ενεργούν με στόχο την επίλυσή τους, είναι μεγάλη. Είναι μεγάλη η ανάγκη να δημιουργήσουμε, πάνω απ όλα, πολίτες με ισχυρή αυτοεκτίμηση, κριτική και διαλεκτική ικανότητα, συνεργατική διάθεση και γνώση της πολιτισμικής και γλωσσικής τους ταυτότητας. Τον σκοπό αυτό υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο το βιβλίο, το οποίο βοηθά στην ωρίμανση της προσωπικότητας του ανθρώπου, στην απόκτηση κοινωνικής ευαισθησίας και ηθικής συνείδησης. Παράλληλα, προβάλλει πρόσωπα προς ταύτιση, πρότυπα και τρόπους σχέσεων και συμπεριφοράς. Διότι, τα βιβλία, στο μαγικό κόσμο των οποίων έχουμε «ταξιδέψει» οι περισσότεροι απ εμάς, είναι αναμφισβήτητα, εκείνα που, αναπτύσσουν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την έκφραση, ενώ παράλληλα μπορούν να μας οδηγήσουν στη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας. Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω τη πρωτοβουλία διοργάνωσης του 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βορείου Ελλάδας, το οποίο φέτος είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τον ερχομό του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Ελλάδα και στα 150 χρόνια από τη γέννηση του Εθνικού μας Ποιητή Κωστή Παλαμά. Μια λαμπερή γιορτή που αναδεικνύει τον πολιτισμό μας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και προωθεί τη βιβλιοφιλία, δίνοντας τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να περιηγηθούν στον απέραντο χώρο της γνώσης και της φαντασίας που μπορεί να προσφέρει η ανάγνωση και η ενημέρωση γύρω από τον κόσμο του βιβλίου. Τέτοιες πρωτοβουλίες προάγουν την κριτική σκέψη, παράγουν πολιτισμό και διαμορφώνουν πολίτες με αυτοπεποίθηση και υπευθυνότητα, συμβάλλοντας σημαντικά στις δικές μας προσπάθειες για την εκπαίδευση και την παιδεία της νέας γενιάς. Διότι, από τέτοιους πολίτες έχουμε ανάγκη. Θα ήθελα να ευχηθώ αυτή η σημαντική έκθεση να είναι καλοτάξιδη. Είναι χρέος όλων μας να κατανοήσουμε τον σημαίνοντα ρόλο της νέας γενιάς και να την «οπλίσουμε» με όλα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να προβεί στις κατάλληλες επιλογές. Επιλογές που θα της εξασφαλίσουν μεν προσωπική επιτυχία, θα συμβάλλουν όμως παράλληλα και στην ολόπλευρη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε νέου και κάθε νέας ξεχωριστά, καθιστώντας χρήσιμη και αποτελεσματική την παρουσία τους στο κοινωνικό σύνολο. Άρης Σπηλιωτόπουλος Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία η οποία διέρχεται μια σοβαρή οικονομική κρίση, εξελισσόμενη σε κοινωνική. Ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι με την ανατροπή στερεοτύπων και την ανάγκη ευελιξίας και προσαρμογής των πολιτικών που οφείλουμε να εφαρμόσουμε. Προτάσσουμε τη διατήρηση του βιοτικού μας επιπέδου, διατηρώντας τις αναγκαίες ισορροπίες με το πολιτιστικό μας επίπεδο. Η επένδυση στον Πολιτισμό απελευθερώνει από τα δεσμά της αμάθειας και αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κριτικής σκέψης. Και η κριτική σκέψη είναι η απάντηση στον επαναπροσδιορισμό των στόχων και των αξιών μας. Σε μια σύγχρονη κοινωνία, όπου η επικοινωνία είναι κατά κύριο λόγο ηλεκτρονική και προφορική, το βιβλίο αποτελεί ασπίδα προστασίας του Γραπτού λόγου. Η διάδοση της βιβλιοφιλίας είναι αναγκαίο να συμπορευθεί της απαραίτητης τεχνολογικής ανάπτυξης, που δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατη εις βάρος της πνευματικής καλλιέργειας. Το βιβλίο δεν είναι πολυτέλεια, είναι ενδυνάμωση των προσωπικών και ηθικών μας αντιστάσεων. Και η βιβλιοφιλία αξίζει να γίνει τρόπος ζωής, ιδιαίτερα στα παιδιά μας, τη νέα γενιά που γοητεύεται από ηλεκτρονικούς διαύλους επικοινωνίας και πρόσληψης γνώσης. Ο Πολιτισμός είναι βασική προτεραιότητα της Πολιτείας. Με ενεργούς συμπαραστάτες τους διανοούμενους, τους ανθρώπους της Τέχνης και των Γραμμάτων, τους εκδότες και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, θα κερδίσουμε τη μάχη για ένα καλύτερο αύριο, που ευαγγελίζεται την απελευθέρωση του πνεύματος. Το Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι ένα θεσμός καταξιωμένος στο χώρο και το χρόνο. Με εμβέλεια που ξεπερνά τα όρια της πόλης μας και με παράλληλες εκδηλώσεις, που διαχέουν τις αξίες του βιβλίου στην περιφέρεια. Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδος, ασκώντας τη δική του κλαδική πολιτική έθεσε ως άμεση προτεραιότητα τη διάδοση του βιβλίου. Και το πέτυχε, ανοίγοντας τα κλειστά σχήματα παλαιότερων εποχών. Διευρύνοντας το κοινό που ενδιαφέρεται για τις εκδόσεις, για τις Τέχνες και τα Γράμματα. Προσελκύοντας τους μαθητές, τα παιδιά μας στο μαγικό κόσμο του διαβάσματος. Θέλω να συγχαρώ τους Θεσσαλονικείς που αγαπούν και στηρίζουν το Φεστιβάλ Βιβλίου, που το επισκέπτονται και δεν το προσπερνούν. Που ξεφυλλίζουν τις σελίδες νέων αλλά και παλαιότερων εκδόσεων, περιδιαβάζοντας τα περίπτερα. Είμαι βέβαιος, ότι και φέτος, ο περίπατός μας στην παραλία της Θεσσαλονίκης θα μετατραπεί σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα βιβλιοφιλική εμπειρία. Σταύρος Καλαφάτης Υπουργός Μακεδονίας - Θράκης 30 31

17 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Με μεγάλη χαρά χαιρετίζω το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίο, που για ακόμη μια φορά βρίσκεται κοντά στους αναγνώστες, κοντά στο βιβλιόφιλο κοινό της Βόρειας Ελλάδας, ένα πολιτιστικό θεσμό που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην παραλία του Λευκού Πύργου, στη Θεσσαλονίκη. Το φεστιβάλ βιβλίου, συμβάλλει ουσιαστικά στην περαιτέρω διάδοση του βιβλίου. Ιδιαίτερα φέτος, που είναι αφιερωμένο σε επετείους που σχετίζονται με τον εθνάρχη πολιτικό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον εθνικό μας ποιητή Κωστή Παλαμά, αναμένεται εμπλουτισμός του είδους και του αριθμού των τίτλων. Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο που παράλληλα με το φεστιβάλ διοργανώνεται πλήθος καινοτόμων δράσεων οι οποίες σχετίζονται με το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών όπως ο Πνευματικός Μάιος, αφιερωμένος στο γλωσσολόγο Μανόλη Τριανταφυλλίδη και το θεατρολόγο Σωκράτη Καραντινό. Το βιβλίο αποτελεί μέσο για την απόκτηση γνώσεων, αλλά και μέσο για την διεύρυνση και ανάπτυξη της σκέψης των ανθρώπων. Παράλληλα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με έννοιες όπως ελευθερία, επικοινωνία, διάδοση ιδεών, διαλογισμός στοιχεία απαραίτητα για τη συγκρότηση σκεπτόμενων, καλλιεργημένων και ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων. Η αξία του βιβλίου είναι διαχρονική, παραμένει δε το καλύτερο δώρο για γνωστούς και αγαπημένα πρόσωπα. Εύχομαι καλή επιτυχία στο Φεστιβάλ Βιβλίου και καλή ανάγνωση στο βιβλιόφιλο κοινό. Γιάννης Ιωαννίδης Υφυπουργός Πολιτισμού αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού Για 28η συνεχόμενη χρονιά ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδας μας καλεί όλους σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο της γνώσης, της φαντασίας, της δημιουργικότητα στον κόσμου του βιβλίου. Στην παραλία του Λευκού Πύργου συγγραφείς, εκδότες και αναγνώστες, πιστοί στο καθιερωμένο πλέον ραντεβού τους, συναντώνται, συζητούν και επικοινωνούν με έναν ξεχωριστό, μοναδικό μεταξύ τους τρόπο. Σε μια εποχή, στην οποία η επιβολή των τεχνολογικών-επικοινωνιακών μέσων σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς μας δημιούργησε μια νέα ηλεκτρονική πραγματικότητα, το βιβλίο εξακολουθεί να αντιστέκεται και να διατρανώνει την αξία του για την πνευματική και ηθική συγκρότηση και προαγωγή του ανθρώπου. Χιλιάδες βιβλία, ποικίλα ενδιαφέροντα, αναρίθμητες εικόνες και αμέτρητοι επισκέπτες ξανά και πάλι παραλία της Θεσσαλονίκης μας, μιας Θεσσαλονίκης στην οποία οι Τέχνες, τα Γράμματα και ο Πολιτισμός βρίσκουν πάντοτε γόνιμο έδαφος. Ραντεβού, λοιπόν, στην «Πολιτεία του βιβλίου». Εκεί, όπου ο μύθος συναντά την πραγματικότητα και η φαντασία την αλήθεια, εκεί όπου η γνώση, η ψυχαγωγία, η συγκίνηση και η συντροφιά συνδυάζονται αρμονικά για να διευρύνουν τους πνευματικούς μας ορίζοντές μας και να καλλιεργήσουν τον ψυχικό κόσμο μας! Εκεί ακριβώς βρίσκεται η δύναμη και η σπουδαιότητα του βιβλίου. Θερμά συνχαρητήρια προς όλους τους συντελεστές της διοργάνωσης του 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου. Εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία. Φιλικότατα, Ένας Θεσσαλονικιός φανατικός αναγνώστης. Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας Υφυπουργός Εσωτερικών, Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης 32 33

18 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Βιώνουμε την εποχή της ταχύτητας, των ρυθμών και της ραγδαίας ανάπτυξης των ηλεκτρονικών μέσων μαζικής επικοινωνίας. Την εποχή που κυριαρχεί η πληροφορία, η εικόνα, το εφήμερο, οι εύκολες εντυπώσεις. Πολλοί είναι αυτοί που, εδώ και χρόνια, ισχυρίζονται ότι η ολοένα αυξανόμενη αυτοματοποίηση των πάντων θα πλήξει και τη σχέση του ανθρώπου με το βιβλίο, όπως έπληξε, σε μεγάλο βαθμό, τη σχέση του με την ανάγνωση εφημερίδων. Κι όμως, το βιβλίο και οι αναγνώστες του αντιστέκονται. Η μαγεία της ανάγνωσης ενός βιβλίου δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα. Γιατί το βιβλίο αποτελεί πηγή γνώσεων και μόρφωσης, ικανοποιεί ευρύτερα ενδιαφέροντα και ψυχαγωγεί. Συντελεί στη διακίνηση των ιδεών και στη διαμόρφωση απόψεων και στάσεων απέναντι στα μεγάλα προβλήματα της ζωής, καλλιεργεί την αίσθηση του ωραίου, βοηθά στην κατανόηση της ουσίας των καταστάσεων και μας καθοδηγεί να αντικρίσουμε κριτικά τον κόσμο. Είναι πολλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κανείς για την παραγωγή, την έκδοση και την κυκλοφορία ενός βιβλίου, με κυριότερο αλλά μη αντιμετωπίσιμο, το πρόβλημα της περιορισμένης γλωσσικά αγοράς. Γι αυτό και κρίνεται αναγκαία η χάραξη μιας εθνικής πολιτικής βιβλίου. Πολιτικής που θα ξεκινά από τους όρους παραγωγής και θα καταλήγει στη πλατιά διάδοσή του, στη διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού. Πολιτικής που θα περιλαμβάνει μέτρα για τον έλεγχο της τιμής του χαρτιού, για την ενίσχυση των βιβλιοπωλείων, για την διευκόλυνση της διάδοσής του, για την εξοικείωση του παιδιού από μικρή ηλικία με τον κόσμο του βιβλίου. Πολιτικής που θα διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην απόλαυση του βιβλίου, την αναβάθμιση της λειτουργίας των βιβλιοθηκών, τη δημιουργία νέων και την ενίσχυση αυτών που υπάρχουν σε σχολεία, συλλόγους και δήμους, ιδιαίτερα στην περιφέρεια και στις ακριτικές περιοχές. Το Φεστιβάλ Βιβλίου είναι πλέον ένας καταξιωμένος θεσμός, άρρηκτα συνδεδεμένος με την πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα της Θεσσαλονίκης και παραμένει ο κορυφαίος σε συμμετοχή του κόσμου πολιτιστικός θεσμός της πόλης μας. Από την πρώτη διοργάνωσή του - το 1982, όταν Υπουργός Πολιτισμού ήταν η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη - και μέχρι σήμερα, η καθιερωμένη βόλτα των Θεσσαλονικέων, και όχι μόνο, στην παραλία με τα βιβλία, στο Φεστιβάλ Βιβλίου, συνεχίζεται με ολοένα αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών. Σ αυτή του την πορεία και με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας, γεννήθηκαν και αξιόλογοι παράλληλοι θεσμοί που έδωσαν το δικό τους στίγμα στην πολιτιστική κίνηση της περιοχής, όπως τα περιφερειακά Φεστιβάλ Βιβλίου, ο «Πνευματικός Μάιος», το «Τρένο του Βιβλίου», η «Γιορτή της Ποίησης» κ.α. Όσο για την παράδοση που θέλει ξαφνικά μπουρίνια να ξεσπούν κάθε χρόνο την περίοδο διοργάνωσης του Φεστιβάλ, ας ελπίσουμε ότι φέτος θα σπάσει Με αυτές τις σκέψεις, χαιρετίζω τη διοργάνωση του 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου πιστεύοντας ότι και φέτος θα γίνει πόλος έλξης χιλιάδων συμπολιτών μας και εύχομαι να αποκτήσει πολλούς νέους επισκέπτες που θα διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες μέσω των χιλιάδων βιβλίων των εκδοτών που συμμετέχουν. Πολλοί λένε πως ζούμε στην εποχή της εικόνας κι ότι έφτασε το τέλος του βιβλίου. Άλλοι έχουν προδιαγράψει τη νέα του μορφή: το «ηλεκτρονικό βιβλίο». Μπορούμε όμως να καθορίσουμε τη «μοίρα» του βιβλίου, χωρίς να γνωρίζουμε ποια ζωτική ανάγκη ώθησε και συνεχίζει να ωθεί τον άνθρωπο να γράψει και διαβάσει βιβλία; Η αξία του βιβλίου συνίσταται στο ότι είναι έμμεση γνώση. Με μια έννοια συμβάλλει στη συνάντηση του ατόμου με το είδος του, ανθρωποποιεί τον άνθρωπο. Όποιος διαβάζει γίνεται μια πολυδύναμη και πολυάνθρωπη προσωπικότητα, γιατί ενσωματώνει στη σκέψη του όλους εκείνους τους συγγραφείς που αφομοίωσε διαβάζοντας. Βιβλίο σημαίνει ξεπέρασμα της περιορισμένης δυνατότητας της άμεσης εμπειρίας. «Κάθε βιβλίο ανοίγει έναν ορίζοντα, όχι αναγκαστικά της θάλασσας, των μακρινών χωρών της Ασίας ή της Ωκεανίας, του ήλιου της Αφρικής... όχι αναγκαστικά» έλεγε ο Αραγκόν. Άλλωστε η εικόνα από μόνη της δημιουργεί και την εσφαλμένη εντύπωση του «αυτόπτη μάρτυρα», αφού με ευκολία κάποιος ισχυρίζεται ότι «το είδε με τα μάτια του», ξεχνώντας κάθε φορά ότι αν δε μπορεί να διακρίνει αίτια και αφορμές βλέπει και κρίνει υποκειμενικά, ανάλογα με τις γνώσεις και την κρίση του και επίσης ανάλογα με τους σκοπούς εκείνων που του δείχνουν τις εικόνες. Εκείνοι για παράδειγμα που διευθύνουν τη διαμόρφωση των ειδήσεων αλλά και των γεγονότων, τίποτα που να μη θέλουν να του δείξουν δε θα το δει και αντίθετα μόνο ό,τι θέλουν θα δείξουν. Κανένας δεν πρόκειται φυσικά να υπερασπιστεί μια επιστροφή στην προ ηλεκτρονικού λόγου εποχή ή στον αποκλεισμό της εικόνας σα μια άλλη μέθοδο συλλογής πληροφοριών αλλά και γνώσης. Όμως η συζήτηση γεννάται από μια συγκεκριμένη επιλογή ζωής που, εφ' όσον καταργεί στην πράξη τον έντυπο λόγο, στη συνέχεια άμεσα ή έμμεσα επιχειρεί να φέρει στα μέτρα της όλη τη γνωστική διαδικασία και τη διαμόρφωση της συνείδησης. Αυτό δεν είναι προσαρμογή στις απαιτήσεις των καιρών αλλά προσαρμογή στη μιζέρια και στην αποξένωση που σκόπιμα επιβάλλεται, προκειμένου να αρπάζει τη σκέψη και να την κατευθύνει στο πουθενά Αντιμετωπίζουμε το βιβλίο σαν μέσο προβληματισμού, οργάνωσης της σκέψης στην κατεύθυνση της πράξης, της επαναστατικής πράξης. Το βιβλίο συμβάλλει αποφασιστικά στην καταξίωση του ανθρώπου, στο να σταθεί στο ύψος της ανθρωπιάς του όχι για να απομονωθεί αλλά για να παλέψει για την αλλαγή αυτής της κοινωνίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η πάλη για την οργάνωση μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από την εκμετάλλευση ανθρώπου από ανθρώπου είναι συνυφασμένη με τον αγώνα για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και της αγραμματοσύνης, αγώνας για την άνοδο του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου του λαού. Από αυτή την άποψη, η μελέτη του βιβλίου είναι πράξη επαναστατική γιατί δεν αρκεί να εξηγήσουμε τον κόσμο, αλλά οφείλουμε να τον αλλάξουμε. Γιάννης Ζιώγας Βουλευτής ΚΚΕ Α Θεσσαλονίκης 34 Χρύσα Αράπογλου Βουλευτής ΠΑ.ΣΟ.Κ. Α Θεσσαλονίκης 35

19 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Αγαπητοί φίλοι και φίλες, Για μια ακόμα φορά, πιστοί στο ραντεβού μας, θα δώσουμε όλοι το παρόν στο 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου, που διοργανώνει με μεράκι και αγάπη ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδος, για όλους εμάς τους αναγνώστες, αλλά και με συνέπεια και αφοσίωση σε όλους δημιουργούς της Βορείου Ελλάδος. Η Θεσσαλονίκη, η Μακεδονία μέσα από το Φεστιβάλ Βιβλίου, δίνει για μια ακόμα φορά τα χρώματά της μέσα από χιλιάδες σελίδες παλιών και νέων συγγραφέων, με την ελπίδα και την πίστη πως η σκέψη είναι πιο δυνατή από κάθε βία, κάθε συμβιβασμό. Χρώματα πολιτισμού που αναζητούν μέσα στα εγώ και στις αγωνίες μας, την ποθητή ισορροπία σε έναν κόσμο παράλογο, πολλές φορές ακατανόητο και τόσο όμορφο μαζί. Κάθε βιβλίο είναι μια συνειδητή προσφορά, μια κατάθεση ψυχής, μια στάση ζωής. Κάθε συγγραφέας είναι μια πηγή δημιουργίας και γνώσης. Το βιβλίο για τους αναγνώστες, για όλους εμάς που προσπαθούμε να κλέψουμε λίγο χρόνο, από το καθημερινό κυνήγι «του προγράμματος», για να δραπετεύσουμε με ένα βιβλίο, είναι καταφύγιο, είναι παρέα και προπαντός είναι ένα μεγάλο ταξίδι αυτοσυγκέντρωσης, γνώσης, βαθιάς κατανόησης της σημασίας των γραμμάτων και ωρίμανσης. Είναι μια απόλαυση και παράλληλα μια μυστική λειτουργία, ένα δώρο στον εαυτό μας που βγαίνει πάντα πιο κερδισμένος, πιο δυνατός και πιο σίγουρος. Στα 28 χρόνια προσφοράς του Συνδέσμου Εκδοτών Βορείου Ελλάδος, προσθέτουμε κι εμείς με τη σειρά μας άλλα τόσα χρόνια αγάπης για το βιβλίο, συμμετοχής και αναζήτησης σε ένα ταξίδι που μόνο ένα βιβλίο μπορεί γενναιόδωρα να μας χαρίσει. Τέλος θα σταθώ ιδιαίτερα στην αφιέρωση του φετινού Φεστιβάλ, όπως και του πνευματικού Μάη, στους Ελευθέριο Βενιζέλο, Κωστή Παλαμά, Μανώλη Τριανταφυλλίδη και Σωκράτη Καραντινό. Τέσσερα πρόσωπα τέσσερεις διαφορετικοί κόσμοι που συναντώνται στον κοινό τόπο της προσφοράς της ευθύνης και του χρέους. Αξίες και στόχοι ζωής, για κάθε πολίτη, που τον διακρίνει το αίσθημα της ατομικής και συλλογικής αξιοπρέπειας. Για κάθε πολίτη που δεν εφησυχάζει και επιζητά να χαράξει το δικό του θετικό ίχνος στα γεγονότα. Αγαπητές Φίλες, Αγαπητοί Φίλοι, Το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου αποτελεί αναμφισβήτητα διαχρονική αξία της πόλης της Θεσσαλονίκης και ολόκληρης της Βορείου Ελλάδος. Προάγει τον πολιτισμό μας και αφυπνίζει τις μνήμες για την ιστορία του τόπου. Φέτος είναι αφιερωμένο σε δυο Μεγάλους Έλληνες τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κωστή Παλαμά. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, γέννημα θρέμμα της πανέμορφης Κρήτης, μέσα από αντίξοες συνθήκες διήνυσε μια έντονη πολιτική πορεία μέχρι και το 1936, όπου και πέθανε εξόριστος στο Παρίσι. Ο ερχομός του στην Ελλάδα σήμανε την ανάδειξη της χαρισματικής του προσωπικότητας, κυρίως της αγωνιστικότητάς του και του ανεξάντλητου στοχασμού του. Ο Κωστής Παλαμάς, χαρακτηρίστηκε ως Εθνικός ποιητής, άγγιξε τις καρδιές των Ελλήνων με το ποιητικό, πεζογραφικό, θεατρικό και κριτικό του έργο. Με μοναδικό διαχρονικό τρόπο περικλείει την ιστορία, το όραμα και το συναίσθημα των Ελλήνων σε μόλις λίγες γραμμές. Θα ήταν πολύ φτωχά οποιαδήποτε λόγια για να περιγράψω τη ζωή, το έργο τους και την προσφορά τους στην πατρίδα. Αποτελούν σύμβολο πολιτισμού του τόπο μας και δίδαγμα για γενιές και γενιές Ελλήνων. Είμαι βέβαιος για την επιτυχία της φετινής διοργάνωσης. Με εκτίμηση Γιώργος Ορφανός Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας Α Θεσσαλονίκης Γιάννης Μαγκριώτης Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Α Θεσσαλονίκης 36 37

20 Ι Θ Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Μ Α Ι Ο Σ Η Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή Ά ν ο ι ξ η τ η ς Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ς Για μια ακόμη χρονιά, γνώση και επιστήμη, φαντασία και ρεαλισμός, λογοτεχνία και ποίηση, παιδικές εικόνες και διηγήματα, εκδόσεις έντυπες και ηλεκτρονικές μας φέρνουν σε έναν κόσμο μαγικό, στo 28o Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Το διάβασμα παραμένει μια σταθερή αξία, ένας ξεναγός στο παρελθόν, ένας οδηγός στο μέλλον. Ας μείνουμε κοντά στο βιβλίο. Και ας διδάξουμε το ίδιο και στα παιδιά μας. Έλενα Ράπτη Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας Α Θεσσαλονίκης Το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης συνεχίζει μια μακρά παράδοση στην πνευματική και πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Η προσφορά ενός τόσο σημαντικού θεσμού είναι ανεκτίμητη για τους πολίτες της Θεσσαλονίκης καλύπτοντας την ανάγκη τους για γνώση και πληροφόρηση. Με την ακούραστη φροντίδα των ανθρώπων του Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας, που όχι μόνο το εμπνεύστηκαν, αλλά πολύ περισσότερο το στήριξαν και το διατήρησαν, το Φεστιβάλ Βιβλίου αποτελεί πλέον έναν θεσμό που έχει καταξιωθεί στη συνείδηση των Βορειοελλαδιτών. Το βιβλίο είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός, ένα παράθυρο στον κόσμο της γνώσης και της φαντασίας, ένα μέσο που μεταδίδει πολιτισμικές αξίες. Το βιβλίο αποκτά έναν ιδιαίτερα γοητευτικό χαρακτήρα, καθώς συνδυάζει τη μαγεία των λέξεων και τη σοφία της πένας των συγγραφέων. Η γνώση που παρέχεται μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου είναι μια απτή απόδειξη της ανθρώπινης δημιουργικότητας η οποία μεταλαμπαδεύεται μέσω των αιώνων σε γενιές και γενιές συντηρώντας τη διαδικασία της δια βίου μάθησης. Το αναγνωστικό κοινό της Βόρειας Ελλάδας και όχι μόνο, αναμένει με ανυπομονησία την έναρξη του Φεστιβάλ Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, όπου εκτός των άλλων δίνεται η ευκαιρία στους δημιουργούς να παρουσιάσουν την νέα βιβλιογραφική παραγωγή στην Ελλάδα και στον κόσμο αλλά και να έρθουν σε επαφή με το αναγνωστικό κοινό κάθε ηλικίας και κοινωνικής κατάστασης. Εύχομαι το 28ο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης να συνεχίσει την πορεία του στο χρόνο με αυξανόμενη κάθε φορά επιτυχία. Στην πορεία αυτή θα μας βρει ένθερμους υποστηρικτές και αρωγούς. Λουκάς Ανανίκας Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης 38 39