Βίκυ Χατζηβασιλείου. Μαστογραφία. Προϊόντα Ενυδάτωσης. Επικοινωνία σε... κρίση. Πόσο απαραίτητη είναι τελικά;

Transcript

1 ΙΜΗΝΙAIΑ EΚ ΟΣΗ / ΤEYΧΟΣ 9 / ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 ΙΑΝEΜΕΤΑΙ ΩΡΕAΝ ΜEΣΩ ΣΥΝΕΡΓΑΖOΜΕΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕIΩΝ Βίκυ Χατζηβασιλείου «Πρέπει να ζούµε την κάθε στιγµή µε ευγνωµοσύνη» Μαστογραφία Πόσο απαραίτητη είναι τελικά; Προϊόντα Ενυδάτωσης Πώς λειτουργούν και ποιά είναι τα καλύτερα της αγοράς; Επικοινωνία σε... κρίση Υπάρχει τρόπος να συνεννοηθούµε;

2

3

4 π ε ρ ι ε χ ό µ ε ν α 10 ίαιτες «εξπρές»: Πόσο «λεπτά» είναι τα όρια; συνέντευξη Μαστογραφία: ιαγνωστικός Θρίαµβος ή.. Θυσία στο Βωµό της Πρόληψης; 18 Λουόµενες σε...απόγνωση: Ποιο αντηλιακό είναι το κατάλληλο; 24 Συνέντευξη: Βίκυ Χατζηβασιλείου 30 Προϊόντα Ενυδάτωσης: Πώς λειτουργούν; υγεία Ξεδιψάστε το σώµα σας... µε τα best off moisturizers της αγοράς 40 Cranberry: Το πιο healthy cocktail του καλοκαιριού 46 Μήπως κρύβεστε απο τον ίδιο σας τον εαυτό; Ο µηχανισµός της απώθησης αισθητική30 50 Τρόµος στους αιθέρες: Η ψυχολογία ενός αεροφοβικού ατόµου 54 Επικοινωνία σε κρίση; Υπάρχει τρόπος! 58 Μικροί κατασκηνωτές εν δράσει! Τα «πρέπει», τα «πως» και τα «γιατί» ψυχολογία 46 ΙΜΗΝΙΑΙΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚ ΟΣΗ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα Τηλ: , Fax: ΕΚ ΟΤΗΣ Μιχάλης Πιτσιλίδης ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ Νινέττα Βατικιώτη ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Νάνσυ Χρηστίδη ΣΥΝΤΑΞΗ Έλενα Κιουρκτσή Ειρήνη Νικολάου Χαριτωµένη Βόντα ART DIRECTOR Νικολέττα Παπαϊωάννου GRAPHIC DESIGNER Έµµη Mίσου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιώργος Παναγόπουλος ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταµάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ειρήνη Πιτσιλίδη Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Μιχάλης Πιτσιλίδης Credit: VisualPhotos.com Το Thita τυπώνεται σε αντίτυπα και διανέµεται δωρεάν µέσω 600 συνεργαζόµενων φαρµακείων 2

5

6 e d i t o r i a l ΝΑΝΣΥ Χ. ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Πρίν απο µερικές ηµέρες, ανακοινώθηκε το αποτέλεσµα της ψηφοφορίας που διεξάγονταν επί ένα χρόνο σχεδόν, µε σκοπό να αναδειχθεί ο µεγαλύτερος Έλληνας όλων των εποχών. Με περίπου ψήφους, µεγαλύτερος Έλληνας όλων των εποχών θεωρείται πια ο Μέγας Αλέξανδρος. Όπως ήταν αναµενόµενο, η ανακοίνωση του αποτελέσµατος βρήκε όλους τους Έλληνες να εκφράζουν -τι άλλο;- αντιρρήσεις. Μας αντιπροσωπεύει το αποτέλεσµα ή όχι; Μας τιµά σαν λαό ή όχι; Για να µην αναφερθώ σε «παραληρήµατα» για το αν το έντονο αντιαµερικανικό και ευρύτερα αντιιµπεριαλιστικό πνεύµα που διακατέχει τον Έλληνα, συνάδει µε την ανάδειξη του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως µεγαλύτερου Έλληνα όλων των εποχών... και άλλες αναλόγου ύφους υπερβολές. Την ώρα που εµείς παραληρούσαµε, µια οµάδα 230 διακεκριµένων Ακαδηµαϊκών από τις ΗΠΑ -το Πρίνστον, το Γέιλ και το Χάρβαρντ-, την Αγγλία, τη Γερµανία, τη Φινλαδία και αλλού, υπέγραφαν επιστολή µε παραλήπτη τον Μπάρακ Οµπάµπα, ζητώντας του να ξεκαθαρίσει ένα µείζονος σηµασίας Σας παραθέτω τµήµα της επιστολής αυτής: θέµα, µια «ιστορική ανακρίβεια», όπως τη χαρακτήρισαν, η οποία παραµένει περιρέουσα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, από την προηγούµενη ηγεσία του Λευκού Οίκου. «Στις 4 Νοεµβρίου του 2004, δυο µόλις ηµέρες µετά την επανεκλογή του Τζορτ Μπους στην προεδρεία των ΗΠΑ, η κυβέρνησή του αναγνώρισε ως επίσηµη ονοµασία του κράτους των Σκοπίων, το «ηµοκρατία της Μακεδονίας». Η πράξη αυτή, εκτός του ότι αποτελεί ακύρωση γεωγραφικών και ιστορικών γεγονότων, έχει προκαλέσει µια επικίνδυνη επιδηµία ιστορικού ρεβιζιονισµού, βασικό σύµπτωµα του οποίου είναι η κατάχρηση από την κυβέρνηση των Σκοπίων ενός από τους διασηµότερους Μακεδόνες, τον Μέγα Αλέξανδρο. Πιστεύουµε ότι αυτή η κουταµάρα έχει παρατραβήξει και η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει καµία δουλειά να υποστηρίζει την υπονόµευση της Ιστορίας. Ας δούµε λίγο τα γεγονότα, ως έχουν: Η χώρα, µε σύγχρονη πρωτεύουσα της τα Σκόπια, αποκαλούνταν Παιονία στην αρχαιότητα... Αν και αποτελεί ιστορική αλήθεια ότι οι Παίονες είχαν υποταχθεί από τον βασιλιά Φίλιππο Β, πατέρα του Αλέξανδρου, το 358 π.χ., δεν ήταν Μακεδόνες, ούτε ζούσαν στη Μακεδονία. Με τον ίδιο τρόπο, για παράδειγµα, οι Αιγύπτιοι που είχαν επίσης υποταχθεί απο τον Αλέξανδρο, συµπεριλαµβανοµένης και της Κλεοπάτρας, δεν ήταν ποτέ οι ίδιοι Μακεδόνες, ούτε και η Αίγυπτος αποκαλούνταν Μακεδονία... εν µπορούµε να κατανοήσουµε γιατί οι σύγχρονοι κάτοικοι της αρχαίας Παιονίας, που µιλούν σλάβικα... αξιώνουν τον Μέγα Αλέξανδρο ως ήρωά τους. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν αδιαµφησβήτητα Έλληνας». Και αναρωτιέµαι... Γιατί εµείς να µην µπορούµε να είµαστε «ωραίοι» ως σύγχρονοι 4

7

8 m e m o ΕΙΡΗΝΗ Π. Η ΘΕΡΙΝΗ... ΝΑΡΚΗ ΜΟΥ Ήφύση σίγουρα ξύπνησε. Μαζί µε τη φύση, ξύπνησαν και τα ευγενή έντοµα και ερπετά. Η µέρα έχει µεγαλώσει αισθητά. Οι παραλίες γεµίζουν και ο ήλιος καίει. Οι περισσότεροι νιώθουν το κύµα της αισιοδοξίας να τους παρασύρει σε σκέψεις διακοπών, παρέας, ανεµελιάς και πάθους. Έγω, πάλι, θέλω να κλειστώ στο καβούκι µου και να ανοίξει η γη να µε καταπιεί -αν αυτά µπορούσαν, δε, να γίνουν ταυτόχρονα θα ήταν ακόµα καλύτερα. Ήµουν περίπου 10 ετών, όταν έζησα το τελευταίο «τέλειο» καλοκαίρι της παιδικής µου ηλικίας. Όσες έχουν ζήσει αντίστοιχα καλοκαίρια, πιστεύω πως θα ταυτιστούν: 3 γεµάτοι µήνες διακοπών, ατελείωτες ώρες στην παραλία -χωρίς αντηλιακά µε δείκτη προστασίας , αλµύρα στο δέρµα, ατελείωτο παιχνίδι στη γειτονιά, πολυάριθµα τραύµατα σε γόνατα, αστραγάλους, αγκώνες και κεφάλι, υποχρεωτικός µεσηµεριανός ύπνος, πολλά παγωτά και πατάτες τηγανιτές για βραδινό -ως επιβράβευση, όταν η συµπεριφορά ήταν κοσµιοτάτη. Έχουν περάσει πολλά καλοκαίρια από τότε, αλλά στην ψυχή και στη µνήµη µου υπάρχει κάτι που παραµένει σταθερό. Με το ξύπνηµα του καλοκαιριού ξυπνούν όλες αυτές οι αναµνήσεις που, εδώ και καιρό, δεν έχω ζήσει, αλλά τόσο έντονα βιώνω κάθε φορά. Από τότε, οι δικοί µου άνθρωποι έχουν δώσει τον καλύτερό τους εαυτό να µου προσφέρουν αξιοζήλευτα καλοκαίρια αλλά, δυστυχώς, όπου και να ήµουν το δροσερό αεράκι του σούρουπου µε το άρωµα των νυχτολούλουδων µε «χτύπαγε» µε δύναµη και µε µετέφερε εκεί απ όπου ξεκίνησα. Ακόµα και σήµερα συµβαίνει αυτό. Κλείνω τα µάτια για να δω πιο καθαρά τον εαυτό µου 10 ετών να ξαπλώνει µε το βρεγµένο µαγιό και να νανουρίζεται µε την υπέροχη µελωδία των τζιτζικιών, εισπνέοντας όσα περισσότερα καλοκαιρινά αρώµατα µπορεί. Όταν ανοίγω τα µάτια συνήθως απογοητεύοµαι, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται, και τότε θέλω να (ξανα)πέσω στη θερινή νάρκη µου... ε µελαγχολώ! Νοσταλγώ! Λατρεύω τη ζέστη και θα ήθελα πολύ να ζω ένα ατελείωτο καλοκαίρι. Ωστόσο, όταν αυτό έρχεται, εγώ αντί να το καλοδεχτώ τρέχω µακριά του µέχρι, τελικά, να σταµατήσω, να γυρίσω και να το αγκαλιάσω γιατί, τώρα που µεγάλωσα σωµατικά- έχω αρχίσει να µαθαίνω πως τις αναµνήσεις µου τις δηµιουργώ, κατά κύριο λόγο, εγώ! Άλλωστε, πολλές φορές για να πας µπροστά, πρέπει να κρυφοκοιτάξεις πίσω... για να θυµηθείς! 6

9

10 ψ ι θ υ ρ ι σ τ ά ΝΙΝΕΤΤΑ Β. ΠΟΤΕ ΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ Aλήθεια, πόσες φράσεις χρησιµοποιούµε στην καθηµερινή µας ζωή που έχουν µέσα τους τη λέξη «ποτέ»; Εγώ ποτέ δεν χάνω τη ψυχραιµία µου. Ποτέ δεν θα µαλώσω µε τη φίλη µου. Ποτέ δεν θα φερθώ αλαζονικά στα παιδιά µου. Ποτέ δεν θα τους επιβάλλω τιµωρία. Ποτέ δεν θα µιλήσω άσχηµα στο σύντροφό µου.... Κι άλλες τέτοιες βαρύγδουπες δηλώσεις που, τις περισσότερες φορές, δεν τηρούµε. εν υπάρχει όµως, µόνο η αρνητική έννοια της συγκεκριµένης λέξης, έννοια που παραπέµπει σε κάτι που µπορεί εύκολα να ανατραπεί. Υπάρχει και η θετική της διάσταση, αυτή που µπορεί να µας αφυπνίσει, να µας κάνει να δούµε πράγµατα που θέλαµε και δεν κάναµε, προσπάθειες που δεν ολοκληρώσαµε, ευχές και όνειρα που δεν πραγµατοποιήσαµε. Μότο, λοιπόν, της σηµερινής µου αφήγησης θα µπορούσε να είναι η φράση, µη σταµατάς ποτέ να κυνηγάς τα όνειρά σου. Μπορεί να έχουν περάσει τα χρόνια, µπορεί να είσαι κάπου στη µέση της ζωής. Μην αφήσεις το όνειρό σου να σε προσπεράσει. Κυνήγησέ το. Ποτέ δεν είναι αργά. Κάτι ανάλογο προσπαθώ κι εγώ, τους δυο τελευταίους µήνες. Ξεκίνησα πάλι µαθήµατα πιάνου, τα οποία είχα εγκαταλείψει για δέκα περίπου χρόνια. Το πιάνο είναι ένα όργανο που µου προσφέρει χαρά, ευτυχία και συναισθηµατική πληρότητα. Από µικρό παιδί µάθαινα, εντελώς µηχανικά, να παίζω τραγουδάκια στο πιάνο µιας πολύ καλής µου φίλης. Μετά, στο σπίτι µου, σε ένα µικρό πιανάκι, κόκκινου χρώµατος, έκανα την εξάσκησή µου. Τα χρόνια πέρασαν, το όνειρο µε άφησε για να µε θυµηθεί πριν από δέκα χρόνια. Τότε άρχισα κανονικά µαθή- µατα που δεν έµελε να διαρκέσουν πολύ. Η προσπάθεια δεν στέφθηκε µε την επιτυχία που θα ήθελα. Όµως, ήµουν βέβαιη πια ότι λατρεύω το πιάνο. Τώρα πια, ώριµη γυναίκα, κάνω µια νέα προσπάθεια, την τελευταία ίσως, και νιώθω εξαιρετικά δυνατή να τα καταφέρω. Το ευχαριστιέµαι, παίζω τη µουσική που µου αρέσει, τραγουδάω και θυµάµαι πόσες φορές στη µέχρι σήµερα ζωή µας, ο σύντροφός µου µε ενθάρρυνε, λέγοντάς µου ότι ποτέ δεν είναι αργά για να κάνει κανείς πράγµατα που τον γεµίζουν και του δείχνουν τον τρόπο να κάνει τη ζωή του οµορφότερη και πιο γεµάτη µε ουσιαστικά πράγµατα. Μόνο όταν δεν παραιτούµαστε, δεν σταµατάµε να ελπίζουµε, δεν παύουµε να ανακαλύπτουµε τον ενθουσιασµό που µας δίνει το παιδί, που όλοι έχουµε µέσα µας. 8

11

12 Καλοκαιρινή περίοδος... και το γυναικείο σώµα πρωταγωνιστεί σε έντυπα και οθόνες τηλεόρασης, «υµνείται» για την αρτιότητα των αναλογιών του και την ελκυστική του εµφάνιση. Και µαζί µε τις συγκρίσεις, ξεκινά ένας παραλογισµός για θεαµατικά αποτελέσµατα, που εκτός από απογοητεύσεις, ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Κίνδυνοι... «εξπρές» Οι δίαιτες «εξπρές», που υπόσχονται θαύµατα σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, αποτελούν την πλέον επικίνδυνη επιλογή. Πρόκειται για στερητικές δίαιτες που προκαλούν προσωρινή και µόνο απώλεια βάρους, ενώ κυκλοφορούν µε διάφορα ονόµατα, πολλές φορές εξωτικά, και στηρίζονται στον αποκλεισµό ολόκληρων οµάδων τροφίµων -π.χ. απαγορεύουν το κρέας ή τα ζυµαρικά- ή συστατικών -µειώνουν τα λιπαρά ή τους υδατάνθρακες. ίαιτες «εξπρές» ΠΟΣΟ «ΛΕΠΤΑ» ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ; Πολύ συχνά, δεν καλύπτουν τις ανάγκες σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, προκαλώντας αίσθη- µα κόπωσης και ατονίας, αλλά και σοβαρότερα προβλήµατα υγείας, αν παραταθούν για µεγάλο χρονικό διάστηµα. εν συστήνονται για κανέναν, αλλά σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται αυστηρά η χρήση τους κυρίως από παιδιά, εφήβους, υπερήλικες και άτοµα µε προβλήµατα υγείας.

13 υ γ ε ί α ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙ ΕΙΑ ιαιτολόγια... από τη γειτόνισα; Η ρύθµιση του σωµατικού βάρους αποτελεί εξατοµικευµένη διαδικασία, προσαρµοσµένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του κάθε ατόµου. Για τη διαµόρφωση ενός προγράµµατος ρύθµισης βάρους απαιτείται αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών, του επιπέδου φυσικής δραστηριότητας και της σύστασης σώµατος του ατόµου. Πρέπει, επίσης, να ληφθούν υπόψη το ιατρικό ιστορικό και το αιµατολογικό προφίλ, προκειµένου να εντοπιστεί η φύση του προβλή- µατος και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες. Για τους λόγους αυτούς, αποφεύγετε να «δανείζεστε» διαιτολόγια, καθώς δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες του δικού σας οργανισµού. Το «γρήγορο» αδυνάτισµα δεν υφίσταται «Τα καλά κόποις κτώνται». υστυχώς, τίποτε καλό δεν έρχεται εύκολα, ούτε βέβαια και το ιδανικό βάρος. Το «γρήγορο» αδυνάτισµα είναι µια ψευδαίσθηση που µας δίνει πρόσκαιρη ικανοποίηση αλλά που, σχεδόν πάντα, καταλήγει σε µεγαλύτερο τελικό βάρος. εν οδηγεί στην επιθυµητή απώλεια λιπώδους ιστού, ο οποίος απαιτεί αργό και σταθερό ρυθµό µείωσης. Χαρακτηρίζεται από γρήγορη απώλεια νερού και µυϊκής µάζας. Το µεν νερό γρήγορα αναπληρώνεται. Η µείωση της µυϊκής µάζας οδηγεί σε σηµαντική επιβράδυνση του µεταβολικού ρυθµού µε αποτέλεσµα την γρήγορη επαναπρόσληψη του βάρους, όταν σταµατήσουµε τη δίαιτα. Ό,τι χάνουµε γρήγορα, το ξαναπαίρνουµε και γρήγορα. Αφαγία: τραγικές επιπτώσεις για τον οργανισµό Απουσία τροφής, ο οργανισµός µειώνει το µεταβολικό ρυθµό προκειµένου να προσαρµοστεί και να επιβιώσει. Είναι ένας θαυµαστός µηχανισµός που βοήθησε στην επιβίωση του ανθρώπινου είδους για πολλές χιλιάδες χρόνια. Στο σηµερινό όµως, «παχυσαρκογενές» περιβάλλον που ζούµε, ο µηχανισµός αυτός δρα ανασταλτικά σε προσπάθειες απότοµης µείωσης του βάρους... Όπως και οι στερητικές δίαιτες, η αφαγία δεν αποτελεί φυσιολογική κατάσταση και άρα δεν µπορεί να διατηρηθεί για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Σε άτοµα που ανήκουν στις λεγόµενες ευπαθείς οµάδες -παιδιά, υπερήλικες, ασθενείς-, η παρατεταµένη αφαγία µπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία τους, ακόµη και θάνατο. Συχνότερα λάθη Τις περισσότερες φορές παραλείπουµε γεύµατα θεωρώντας ότι έτσι, µειώνουµε τις θερµίδες που καταναλώνουµε. Ο µεταβολισµός µας, όµως, λειτουργεί καλύτερα αν η λήψη τροφής γίνεται µε µικρά και τακτικά γεύµατα, αντί ενός µεγάλου γεύµατος που συχνά οδηγεί σε υπερκατανάλωση λόγω υπερβολικής πείνας. Επίσης, παραλείπουµε από τη διατροφή µας τρόφιµα που θεωρούµε «παχυντικά», αγνοώντας ότι δεν είναι τα τρόφιµα αυτά καθ αυτά που παχαίνουν, αλλά η ποσότητα που καταναλώνουµε. Ακόµα και τα λαχανικά ή φρούτα, αν υπερκαταναλωθούν µπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους. Τέλος, «αγνοούµε» τη φυσική δραστηριότητα. Η κάθε είδους φυσική άσκηση, από το απλό περπάτηµα, το ανέβασµα στις σκάλες, το κολύµπι, το πλύσιµο του αυτοκινήτου µέχρι την έντονη άσκηση στο γυµναστήριο, συνεισφέρει καθοριστικά στη διατήρηση -ή και αύξηση- της µυϊκής µάζας, έτσι ώστε η µείωση του βάρους να προκύπτει µόνο από την απώλεια λίπους. Να έχετε κατά νου... Θα ήταν καλύτερο, από το να αρχίσετε µια δίαιτα απώλειας βάρους, να προτιµήσετε ένα πρόγραµµα ρύθµισης του βάρους. Ποια η διαφορά; Οι δίαιτες αναφέρονται µόνο σε αλλαγές στη διατροφή µας και είναι συνυφασµένες µε στέρηση τροφών και πείνα. Ένα σωστά δοµηµένο πρόγραµµα ρύθµισης βάρους στοχεύει στην διόρθωση λανθασµένων συνηθειών, δίνοντας έµφαση σε θέµατα διατροφής και φυσικής δραστηριότητας. Συνεπώς, αυτό που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι ξεκινούν ένα πρόγραµµα ρύθµισης βάρους είναι ότι καταρχήν, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί µικρές µεν αλλά µόνιµες αλλαγές. Θα πρέπει να θέσουν εφικτούς στόχους και να µην έχουν παράλογες απαιτήσεις. Μείωση του βάρους -λίπους- κατά 10% είναι µια µεγάλη επιτυχία, αν διατηρηθεί για πάντα. Τέλος, καλό είναι να θυµόµαστε, όχι µόνο για το βάρος αλλά γενικά στη ζωή µας, να είµαστε ευχαριστηµένοι για αυτά που έχουµε και πετύχαµε - και τα οποία πολλές φορές θεωρούµε δεδοµένα- και όχι δυσαρεστηµένοι για αυτά που δεν έχουµε. Ευχαριστούµε τον κ. Λάµπρο Συντώση, Αναπληρωτή Καθηγητή ιατροφής «Χαροκόπειου» Πανεπιστηµίου. της Έλενας Κιουρκτσή 11

14 Μαστογραφία & Καρκίνος του Μαστού ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΘΡIΑΜΒΟΣ Ή ΘΥΣIΑ ΣΤΟ... ΒΩΜO ΤΗΣ ΠΡOΛΗΨΗΣ;

15

16 υ γ ε ί α Εκστρατείες ενηµέρωσης, λεωφορεία µε φορητούς µαστογράφους που εξορ- µούν σε ανυποψίαστες γειτονιές και ηχηρά µηνύµατα, έχουν δηµιουργήσει τα τελευταία χρόνια την εντύπωση ότι, ο Καρκίνος του Μαστού αποτελεί µια επιδηµία που «µαστίζει» το γυναικείο πληθυσµό και µπορεί να θεραπευτεί επιτυχώς µε την έγκαιρη διάγνωση. Ακόµα και οι πιο απαισιόδοξες µελέτες συµφωνούν ότι, η µαστογραφία µειώνει το ποσοστό θνησιµότητας από Καρκίνο του Μαστού από 15 έως 20%, ενώ οι πιο αισιόδοξες κάνουν λόγο για ελάττωση των πιθανοτήτων θανάτου από την ασθένεια κατά 30%. Πώς θα αντιδρούσε µια γυναίκα στο άκουσµα µιας τέτοιας επιστηµονικής διαπίστωσης; Προφανώς, σπεύδοντας να κλείσει ραντεβού -δεν είναι λίγο να είσαι µια απο τις τρεις στις δέκα γυναίκες που θα σωθούν. Και όµως, στις αρχές του 2009, δηµοσιεύτηκε στο British Medical Journal ένα άρθρο του Peter Gotzsche, διευθυντή του εν υποβάλλονται σε µαστογραφία οι Ελληνίδες, διαπιστώνουν απελπισµένες και έντροµες οι στήλες υγείας των πιο έγκριτων εφηµερίδων µας. Το ύφος των συγκεκριµένων ειδήσεων θυµίζει αυστηρό δάσκαλο, που αναγκάζεται να µαλώσει τα παιδιά του, επειδή απλώς τα...αγαπάει. Βάλτε στη θέση των παιδιών τις Ελληνίδες και στη θέση του δασκάλου-τύραννου τους γιατρούς και έχετε αποτυπώσει το νεοελληνικό µαστογραφικό τοπίο. Η µαστογραφία, άλλωστε, θεωρείται σήµερα ο κύριος πυλώνας της αντικαρκινικής πρόληψης στις γυναίκες. Νέες κλινικές µελέτες, όµως, «πυροδότησαν» έναν κύκλο αµφισβητήσεων γύρω από την αναγκαιότητά της. Που βρισκόµαστε και τι πρέπει τελικά να κάνουµε εµείς οι γυναίκες; Nordic Cochrane Centre -ενός ανέζικου ανεξάρτητου οργανισµού αξιολόγησης θεραπευτικών µεθόδων, που χαίρει ιδιαίτερης αναγνώρισης διεθνώς-, όπου υποστηρίζει ότι οι συστάσεις για προληπτική µαστογραφία είναι επιστηµονικά αθεµελίωτες και ότι οι κίνδυνοι της µεθόδου συστηµατικά αποσιωπούνται. Σύµφωνα µε τον κορυφαίο ανό επιδηµιολόγο τα στοιχεία που αποκρύπτονται είναι τα εξής: 1. Σε µαστογραφία πρέπει να υποβάλλονται γυναίκες επί 10 χρόνια, για να σωθεί η ζωή µιας απ αυτές. 2. Για να σωθεί η παραπάνω µια γυναίκα, θα πρέπει άλλες 10 υγιείς γυναίκες να διαγνωστούν εσφαλµένα µε καρκίνο, λόγω υπερδιάγνωσης και να υποβληθούν αναίτια σε αντικαρκινική θεραπεία, δηλαδή ακτινοβολία, µαστεκτοµή (ριζική ή µερική) και χηµειοθεραπεία. 3. Λόγω ψευδώς θετικής διάγνωσης, 200 από τις γυναίκες θα πανικοβληθούν άδικα και θα υποβληθούν σε απερίγραπτη ψυχική ταλαιπωρία, επειδή καταρχάς η µαστογραφία θα διαγνώσει πιθανή κακοήθεια, η οποία ακολούθως, π.χ. µετά από βιοψία, θα διαψευσθεί. Οι ανοί ερευνητές εκτίµησαν ότι, η µαστογραφία ελαττώνει την θνησιµότητα από Καρκίνο του Μαστού κατά 15%. Πώς είναι δυνατόν αυτό το σχετικά «αισιόδοξο» 15%, να µετατρέπεται στο αποκαρδιωτικό 1 στις 2.000; Τα πάντα είναι θέµα δηµιουργικής στατιστικής και επιλογής µεθόδου παρουσίασης στοιχείων... Ας δούµε ένα υποθετικό παράδειγµα: φανταστείτε ότι γυναίκες υποβάλλονται κάθε χρόνο σε προληπτική µαστογραφία και άλλες αγνοούν τα κελεύσµατα των γιατρών και δεν κάνουν τίποτα. Αν µετά από 10 χρόνια έχουν 14 της Νάνσυ Χρηστίδη

17 ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ πεθάνει στην οµάδα της µαστογραφίας από Καρκίνο του Μαστού 100 γυναίκες και στην άλλη οµάδα 115, τότε προκύπτει ότι η µαστογραφία ελαττώνει την θνησιµότητα κατά 15%. Το 15% είναι πραγµατικό νούµερο, όµως δεν παύει να είναι ένα σχετικό µέγεθος που προκύπτει, αν κάποιος επικεντρωθεί στις γυναίκες που θα πεθάνουν από καρκίνο µέσα σε αυτά τα 10 χρόνια. Αν κάποιος δεν επιλέξει να ξεχάσει τις υπόλοιπες υγιείς γυναίκες και αποφασίσει να επικεντρωθεί στο σύνολο των γυναικών, τότε προκύπτει ότι για κάθε γυναίκες που υποβάλλονται σε µαστογραφία επί 10 χρόνια, σώζεται, χάρη στην πρώιµη µαστογραφική διάγνωση, µόνο µια απ αυτές. Το µέγεθος αυτό είναι απόλυτο, πιο ρεαλιστικό από το σχετικό 15% και αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών, που είναι υγιείς. Άρα λοιπόν, ανάλογα µε τις επιδιώξεις του παρουσιαστή, τα οφέλη της µαστογραφίας µπορούν να εµφανισθούν ως ιατρικός θρίαµβος, ή ως ασήµαντη βελτίωση. Υπερδιάγνωση: Όσα θέλατε να µάθετε για την µαστογραφία και τολµούσαν να σας πουν! Το σηµαντικό της ανασκόπησης του Nordic Cochrane Center δεν είναι αν σώζονται 1, 2 ή 3 γυναίκες στις Έτσι κι αλλιώς, το νούµερο αυτό είναι µικρό. Το σηµαντικό είναι ότι για πρώτη φορά σε συστηµατική ανασκόπηση δηλώθηκε ότι, το ποσοστό της υπερδιάγνωσης Καρκίνων του Μαστού, λόγω προληπτικής µαστογραφίας, φτάνει το 30%! ΤΙ ΛEΝΕ ΟΙ Ο ΗΓIΕΣ; Με τον όρο υπερδιάγνωση εννοούµε την ανίχνευση όγκων, οι οποίοι είναι τόσο αργής ανάπτυξης, που αν δεν ανιχνεύονταν µε την µαστογραφία, δεν θα εκδηλώνονταν ποτέ στη διάρκεια της ζωής της γυναίκας και δε θα αποτελούσαν ποτέ πραγµατικό λόγο κλινικής ανησυχίας. Αν τα στοιχεία του Nordic Cochrane Center αληθεύουν, τότε περίπου 1 στους 3 «καρκίνους» που ανιχνεύεται µε µαστογραφία δεν είναι απειλητικός για τη ζωή της γυναίκας. Παρόλ αυτά η µαστογραφία, λόγω υπερδιάγνωσης, έχει οδηγήσει σε αύξηση των µαστεκτοµών και των ακτινοβολιών κατά 20 και 30% αντίστοιχα. Και όλα αυτά, παρά τις αφελείς προσδοκίες και αυτάρεσκες διαβεβαιώσεις των υγειονοµικών αρχών ότι, η πρώιµη διάγνωση, λόγω εντοπισµού καρκίνων του µαστού σε αρχική µορφή, θα οδηγούσε σε µείωση των πιο επιθετικών µορφών θεραπείας. Ένα άλλο πρόβληµα είναι ότι, η πρώιµη ανίχνευση όγκων δηµιουργεί την εξαιρετικά παραπλανητική εντύπωση ότι, η µαστογραφία προφυλάσσει από τον Καρκίνο του Μαστού. Πάρτε για παράδειγµα δύο γυναίκες που ανέπτυξαν καρκίνο το 2000 και θα πεθάνουν από αυτόν το Αν η µια το µάθει, κατόπιν µαστογραφίας το 2005, τότε θεωρητικά επιβίωσε µε καρκίνο για διάστη- µα 5 χρόνων. Αν η άλλη το µάθει λόγω κλινικών συµπτωµάτων (π.χ. αυτοεξέταση) το 2007, τότε θα φανεί ότι επιβίωσε για 3 χρόνια, δηµιουργώντας τεχνη- Οι οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας (ΕΕΜ, είναι σαφείς: κάθε γυναίκα άνω των 40 ετών πρέπει να υποβάλλεται κάθε χρόνο σε προληπτική µαστογραφία. Οι συστάσεις αυτές είναι εκτός γραµµής µε αυτές της Συµβουλευτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πρόληψη του Καρκίνου, η οποία από τον εκέµβριο του 1999 έχει συστήσει ως ηλικία έναρξης της µαστογραφίας, τα 50 χρόνια. Όπως αναφέρεται στη παράγραφο του κειµένου, «οι δυσµενείς συνέπειες της µαστογραφίας σε γυναίκες ηλικίας ετών, ίσως να µην είναι αµελητέες, λόγω της χαµηλής διαγνωστικής αξίας της µαστογραφίας σ αυτήν την ηλικιακή οµάδα, την πιθανή ανίχνευση µη εξελισσόµενων καρκίνων και τον υψηλό κίνδυνο που ενέχει η ακτινοβολία». Στις συστάσεις προς τα κράτη µέλη αναφέρεται ρητά ότι «όταν προσφέρεται προσυµπτωµατικός έλεγχος µε µαστογραφία πρέπει να καλούνται µόνο γυναίκες ηλικίας ετών». Οι συγκεκριµένες οδηγίες υπάρχουν και στο πρόσφατο κείµενο του Συµβουλίου «Αναφορά επί της υλοποίησης των συστάσεων της Επιτροπής», που κυκλοφόρησε στις Βρυξέλλες τον Μάιο του

18 υ γ ε ί α τά µια ψευδή αύξηση της επιβίωσης της πρώτης γυναίκας κατά 2 χρόνια. Η πρώιµη ανίχνευση ενός διηθητικού καρκίνου θα είχε νόηµα, µόνον αν υπήρχαν και τα αντίστοιχης αποτελεσµατικότητας θεραπευτικά µέσα. Ελλείψει αυτών, ο καρκινοπαθής απλώς ζει περισσότερα χρόνια γνωρίζοντας ότι έχει καρκίνο, πράγµα που ισοδυναµεί µε παράταση της αγωνίας και όχι µε παράταση της επιβίωσης, όπως θα ήθελαν να πιστεύουν διάφοροι υποστηρικτές της προληπτικής ιατρικής. Αυτοϊαση: Μακάριοι οι αγνοούντες! Στο φάσµα της υπερδιάγνωσης, πέραν των αργά εξελισσόµενων καρκίνων, πρέπει να προστεθούν και αυτοί που έτσι κι αλλιώς θα υποχωρούσαν από Η µαστογραφία οδηγεί σε χιλιάδες αναίτιες χειρουργικές επεµβάσεις, µαστεκτοµές, ακτινοβολίες και χηµειοθεραπείες µε σοβαρότατες ψυχολογικές, σωµατικές και οικονοµικές συνέπειες για χιλιάδες οικογένειες µόνοι τους! Οι επιστήµονες αδυνατούν να ξεχωρίσουν αυτούς τους όγκους από τους πραγ- µατικά απειλητικούς καρκίνους, µε αποτέλεσµα όσες γυναίκες τους έχουν, να αναγκάζονται να υποβληθούν αναίτια σε επιθετική αντικαρκινική «θεραπεία», µόνο και µόνο επειδή η πρόσκαιρη παρουσία αυτών των µικρών όγκων έγινε αντιληπτή εξ αιτίας της µαστογραφίας. Επειδή κάθε Καρκίνος του Μαστού που ανιχνεύεται υποβάλλεται άµεσα σε θεραπεία, το µέγεθος αυτού του προβλήµατος δεν µπορούσε να εκτιµηθεί ποσοτικά και συνεπώς έµενε βολικά απών ή στρατηγικά υποεκτιµηµένο. Η «βόµβα» έσκασε τα τέλη του 2008 όταν βρέθηκε ότι, το 20% των διηθητικών καρκίνων που ανιχνεύονται µε µαστογραφία θα υποχωρούσαν από µόνοι τους. Νορβηγοί επιστήµονες βρήκαν έναν ευφυή τρόπο έµµεσου προσδιορισµού αυτού του µακάβριου φαινοµένου, εκµεταλλευόµενοι το Πρόγραµµα Εθνικής Μαστογραφίας που εισήχθη στη Νορβηγία το

19 Οι ερευνητές συνέκριναν τα περιστατικά Καρκίνου του Μαστού σε ένα δείγµα γυναικών ηλικίας ετών που για έξι χρόνια υποβάλλονταν, ανά διετία, σε µαστογραφία, µε ένα άλλο παρόµοιο δείγµα γυναικών, που έκανε µόνο µια µαστογραφία στο τέλος της εξαετίας. Ενώ αναµένονταν ότι στο τέλος της εξαετίας ο αριθµός των ανιχνευόµενων Καρκίνων του Μαστού θα ήταν ο ίδιος και στις δύο οµάδες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στην οµάδα της ανά διετία µαστογραφίας ανιχνεύτηκαν 345 περισσότεροι καρκίνοι. Οι συγγραφείς του άρθρου Per-Henrik Zahl και Jan Maehlen του Τµήµατος Επιδηµιολογίας του Νορβηγικού Ινστιτούτου ηµόσιας Υγείας καθώς και o σεβάσµιος Gilbert Welch ήταν σαφείς: αυτό που συνέβη ήταν ότι, στην πρώτη οµάδα, λόγω µαστογραφίας, ανιχνεύτηκαν 345 καρκίνοι σε πρώιµο στάδιο, οι οποίοι διαφορετικά θα εξαφανίζονταν απο µόνοι τους. Επειδή οι όγκοι αυτοί δεν µπορούν να διακριθούν απο αυτούς που δεν αυτοϊώνται, η µαστογραφία οδηγεί σε χιλιάδες αναίτιες χειρουργικές επεµβάσεις, µαστεκτοµές, ακτινοβολίες και χηµειοθεραπείες µε σοβαρότατες ψυχολογικές, σωµατικές και οικονοµικές συνέπειες για χιλιάδες οικογένειες. Όσο και αν τα παραπάνω δείχνουν τις τραγικές αδυναµίες µιας ευρύτατα διαδεδοµένης εξέτασης, θα µπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι, «δεν έχουµε κάποια καλύτερη µέθοδο». Τέτοιες απόψεις είναι αντιεπιστηµονικές και παραβλέπουν ότι, οι διαγνωστικές µέθοδοι εφαρµόζονται σε υγιείς ανθρώπους, οι οποίοι δε νοσούν και δεν πρέπει επ ουδενί λόγω να υποφέρουν, ώστε να επωφεληθεί µια άλλη µειοψηφία που φέρει τη συγκεκριµένη νόσο. Αν οι κίνδυνοι αποκρύπτονται για λόγους κοινωνικής αλληλεγγύης, αυτό θα έπρεπε να κοινοποιηθεί στα υποψήφια θύµατα, µια και µόνο τότε η θυσία τους θα είχε νόηµα. Αν όχι, τότε πρέπει να επανεξεταστεί όλος ο σχεδιασµός της πολιτικής πρόληψης του καρκίνου του µαστού. Ευχαριστούµε τους κ.κ. Μιχάλη Πιτσιλίδη και Γρηγόρη Λάσκαρη για την πολύτιµη βοήθειά τους στην συγγραφή του εν λόγω άρθρου.

20 Λουόµενη... σε απόγνωση ΤΙ ΕΙΚΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΝΑ «ΦΟΡΕΣΩ»;

21 Σταυρόλεξο... για δυνατούς λύτες έχουν γίνει οι επισηµάνσεις στις συσκευασίες των αντηλιακών, προκαλώντας σύγχυση σε όλες µας, που αναζητούµε µεν το ασφαλέστερο προϊόν που θα «συνοδεύσει» τις εξορµήσεις µας στην παραλία, δεν ξέρουµε δε µε ποια κριτήρια να το επιλέξουµε. Παρά το γεγονός ότι, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε προ διετίας ένα βελτιωµένο σύστηµα επισήµανσης -απλό και χωρίς παραπλανητικούς όρους, όπως sunblock ή ολική προστασία που δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια-, νέα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, µε απατηλά υψηλές ενδείξεις SPF, έρχονται να µετατρέψουν σε...σπαζοκεφαλιά την επιλογή του κατάλληλου αντηλιακού. Ήρθε η ώρα να βάλουµε τα πράγµατα στη σωστή τους βάση...

22 υ γ ε ί α ΗΑµερικανίδα ερµατολόγος, Dr Μπάρ- µπαρα Τζίλχρεστ, µας δίνει άλλοθι, αφού όπως υποστηρίζει, «είναι απολύτως λογικό τα υψηλά SPF να προσελκύουν τους καταναλωτές, που είναι τροµαγµένοι από την έξαρση των κρουσµάτων µελανώµατος, ενώ παράλληλα ανησυχούν για την πρόωρη γήρανση της επιδερµίδας τους». Αυτό που απλά θέλει να πει η γιατρός είναι ότι, πάνω απο µια συγκεκριµένη τιµή, οι διαφορές στην ένδειξη SPF είναι ασή- µαντες, αφού ένα προϊόν µε SPF 100 προστετεύει κατά 99% από την ακτινοβολία UVB, ενώ ένα άλλο µε SPF 30 προστατεύει κατά 96,7%, δηλαδή κατά 2,3% λιγότερο. Επειδή τέτοιου είδους ποσοστά αντικατοπτρίζουν απλώς στατιστικές διαφορές και όχι ουσιαστικές, οι Οργανισµοί Φαρµάκων των ΗΠΑ και της Ευρώπης -FDA και EMEA, αντίστοιχα-, εξέδωσαν το 2007 οδηγία, σύµφωνα µε την οποία οι δείκτες στα αντηλιακά δεν πρέπει να ξεπερνούν το 50 και συνεπώς, οποιαδήποτε µεγαλύτερη ένδειξη θα πρέπει να αναφέρεται για λόγους απλοποίησης ως 50+. Μήπως έχετε απορίες; Τι σηµαίνει SPF; Ο παράγοντας Sun Protector Factor (SPF), κοινώς δείκτης προστασίας, αναφέρεται στην προστασία από την ακτινοβολία UVB. Αυτός προσδιορίζεται από τον βαθµό στον οποίο το αντηλιακό πολλαπλασιάζει το χρόνο έκθεσης, που θα επιφέρει αποτέλεσµα ίδιο µε αυτό που θα προκληθεί χωρίς τη χρήση αντηλιακού. Έτσι, αν χωρίς αντηλιακό µπορούµε για µια συγκεκριµένη περιοχή, να παραµείνουµε στον ήλιο χωρίς κίνδυνο εγκαύµατος, π.χ. για 20 λεπτά, ένα αντηλιακό µε SPF 10 εξασφαλίζει παραµονή χωρίς κίνδυνο εγκαύ- µατος για 200 λεπτά. Φυσικά, οι µετρήσεις έχουν γίνει µε ιδανικές συνθήκες και στην πράξη παρουσιάζουν σηµαντικές αποκλίσεις. Γι αυτό, είναι προτιµότερο να προτιµάτε αντηλιακά µε δείκτη προστασίας από 15 και πάνω, καθώς ο SPF 15 µπλοκάρει περίπου το 93% της UVB ακτινοβολίας, ενώ ο SPF 30 µπλοκάρει περίπου το 97%. Για να παρέχει πλήρη προστασία από την UVA ακτινοβολία, ένα προϊόν θα πρέπει να αναγράφει στην ετικέτα του, τη φράση «ευρέος φάσµατος». Ειδικότερα, για γυναίκες µε τύπο δέρµατος Ι και ΙΙ, κρίνεται σκόπιµη η χρήση αντηλιακού µε SPF 30 και πάνω. Για να είναι αποτελεσµατικό ένα αντηλιακό, πρέπει να απλώνετε µια ποσότητα περίπου 28 γραµ- µαρίων σε όλο το σώµα, ειδικά όταν βρίσκεστε έξω από το νερό για µεγάλα χρονικά διαστήµατα. Τι σηµαίνει UVB; Κάθε άνθρωπος στην επιφάνεια της γης δέχεται: Την άµεση ηλιακή ακτινοβολία. Την ακτινοβολία που προέρχεται από τον ουρανό, η οποία οφείλεται σε φαινόµενα αντανάκλασης και διάθλασης και εξαρτάται από το µήκος κύµατος της ακτινοβολίας και το µέγεθος των σωµατιδίων που αιωρούνται στην ατµόσφαιρα. Την αντανακλώµενη από το έδαφος ακτινοβολία. Στην επιφάνεια της γης δεν φτάνει το σύνολο του φάσµατος της ακτινοβολίας που εκπέµπεται από τον ήλιο. Ουσιαστικά, µέχρι την στρατόσφαιρα φτάνουν µόνο τµήµα του υπεριώδους φάσµατος (UVA και UVB), το ορατό φως και µοίρες του υπέρυθρου φάσµατος. Το στρώµα του όζοντος απορροφά µέρος της ηλιακής ενέργειας, αποκόπτοντας έτσι ένα τµήµα του φάσµατος UVB, αλλά όχι το σύνολο αυτού. Όσο αραιότερο το στρώµα όζοντος, τόσο πιο πολύ ακτινοβολία τύπου UVB περνά προς την επιφάνεια της γης. Τι τύπος δέρµατος είστε; Η φυλή καθορίζει µε γενετικό τρόπο τον τύπο δέρµατος που έχουµε, τη µόνιµη, εκ της κατασκευής µας δηλαδή, προστασία, έναντι της ηλιακής ακτινοβολίας. Ανάλογα µε την άµεση απάντηση του δέρµατος ενός ατόµου στον ήλιο (έγκαυµα, µαύρισµα ή και τα δυο), υπάρχουν 6 τύποι δέρµατος (επιστηµονικά: φωτότυποι κατά Fitz Patrick): Τύπος Ι: Πάντα έγκαυµα 20 της Νάνσυ Χρηστίδη

23 ΕΙ ΙΚO ΘEΜΑ ποτέ µαύρισµα Τύπος ΙΙ: Πάντα έγκαυµα κάποιες φορές µαύρισµα Τύπος ΙΙΙ: Κάποιες φορές έγκαυµα κάποιες φορές µαύρισµα Τύπος ΙV: Κάποιες φορές έγκαυ- µα πάντα µαύρισµα Τύπος V: Ποτέ έγκαυµα πάντα µαύρισµα Τύπος VI: Μαύρη φυλή Είναι εύλογο ότι, ο τύπος του δέρµατος καθορίζει και το βαθ- µό προστασίας που χρειαζόµαστε. Έτσι, για κάποιους, η προστασία δεν πρέπει να περιορίζεται µόνο στην παραλία, αλλά µπορεί να είναι απαραίτητη και κατά τις καθηµερινές, ακόµη και για κάποιες από τις χειµερινές, δραστηριότητες. Τι είναι τα αντηλιακά; Τα αντηλιακά είναι παρασκευάσµατα, που κυκλοφορούν µε την µορφή κρέµας, αλοιφής, γαλακτώµατος, αφρού και εκνεφωνήµατος, τα οποία στοχεύουν στην προστασία του δέρ- µατος από τις βραχυχρόνιες και µακροχρόνιες επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας. Τα αντηλιακά περιέχουν δύο ειδών αντηλιακά φίλτρα, τα χηµικά και τα φυσικά. Τα χηµικά φίλτρα είναι, συνήθως, αρωµατικές ενώσεις άχρω- µες, που φιλτράρουν και απορροφούν µόνο την υπεριώδη ακτινοβολία. Η απορρόφηση αυτή αλλάζει την ενεργειακή κατάσταση του µορίου και το καθιστά ανενεργό. Κατά την διάρκεια αυτής της αντίδρασης εκπέµπονται ακτίνες χαµηλής ενέργειας µε την µορφή θερ- µότητας πάνω στο δέρµα. Τα φυσικά φίλτρα αντανακλούν όλο το φάσµα της ηλιακής ακτινοβολίας. Τα φυσικά αντηλιακά δεν ξεπλένονται µε το νερό, αλλά λιώνουν µε την θερµοκρασία και καθίστανται ανενεργά µετά την παρατεταµένη έκθεση στον ήλιο. Τα φυσικά φίλτρα, παρά το γεγονός ότι δίνουν µια άσπρη χροιά στο δέρµα και απλώνονται δύσκολα, είναι απαραίτητα, γιατί παρέχουν πλήρη προστασία έναντι όλης της ηλιακής ακτινοβολίας, γι αυτό θεωρούνται αποτελεσµατικότερα για τα παιδιά. Συχνότερα Προβλήµατα στη Χρήση Αντηλιακών Πρόβληµα 1 «Τα αντηλιακά κολλάνε στο δέρµα» Ένας από τους συνηθέστερους λόγους που δεν αρεσκόµαστε στη χρήση αντηλιακών, είναι επειδή κολλάνε στο δέρµα. Γιατί συµβαίνει αυτό; Πολλά από τα χηµικά δραστικά συστατικά των αντηλιακών είναι έλαια, συνεπώς κολλάνε. Συνήθως, ένα αντηλιακό συνδυάζει τουλάχιστον 2 έως 3 τέτοια δραστικά συστατικά, για να επιτύχει κάλυψη ευρύτερου φάσµατος. Ο δείκτης προστασίας αυξάνεται όσο αυξάνεται και η συγκέντρωση δραστικών ουσιών. Έτσι, τα προϊόντα µε υψηλότερο δείκτη προστασίας, συνήθως, κολλάνε περισσότερο στο δέρµα (τα αντηλιακά µε δείκτη προστασίας 30 και πάνω, συνήθως κολλάνε περισσότερο από εκείνα µε δείκτη προστασίας 15 και κάτω). Πρόβληµα 2: «Τα αντηλιακά µε ζεσταίνουν ακόµη περισσότερο στον ήλιο» Παρότι αυτό µπορεί να αληθεύει εν µέρει, αφού χρησιµοποιούµε τα αντηλιακά, όταν είµαστε στον ήλιο και κάνει ζέστη, οι χηµικές ουσίες που παρέχουν την προστασία από την ακτινοβολία, στην πραγµατικότητα, λειτουργούν µετατρέποντας την UVB ακτινοβολία σε θερµική ενέργεια. Η παραγωγή θερµότητας από το αντηλιακό συµβάλλει στην αίσθηση ζέστης στο δέρµα. Αυτό, όµως, δεν πρέπει να αποτρέπει την χρήση αντηλιακών. Η επιλογή του κατάλληλου προϊόντος µπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση αυτού του προβλήµατος. Πρόβληµα 3: «Τα αντηλιακά προκαλούν ακµή» Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι, τα αντηλιακά προκαλούν ακµή, Πάνω απο µια συγκεκριµένη τιµή, οι διαφορές στην ένδειξη SPF είναι ασήµαντες, αφού ένα προϊόν µε SPF 100 προστετεύει κατά 99% από την ακτινοβολία UVB, ενώ ένα άλλο µε SPF 30 προστατεύει κατά 96,7%, δηλαδή κατά 2,3% λιγότερο 21