Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
|
|
- Ἀρχιμήδης Μελετόπουλος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γενικευμένη Γεωμετρία, που θα αναπτύξουμε στα παρακάτω κεφάλαια, είναι μία «Νέα Γεωμετρία», η οποία προέκυψε από την ανάγκη να γενικεύσει ορισμένα σημεία της Ευκλείδειας Γεωμετρίας, όπως π.χ. να γενικεύσει τον ορισμό της παραλληλότητας καθώς και διαφόρων άλλων μαθηματικών εννοιών, όπως αυτές ορίζονται στην Ευκλείδειο Γεωμετρία. Τα βασικά σημεία της Γενικευμένης Γεωμετρίας, είναι τα εξής: 1. Η έννοια της παραλληλότητας (όπως αυτή ορίζεται στην Ευκλείδειο Γεωμετρία) στη Γενικευμένη Γεωμετρία, επεκτείνεται και συμπεριλαμβάνει οποιοδήποτε σημειοσύνολο, (σημείο, σχήμα, κ.λ.π.). Έτσι π.χ. μερικές αδυναμίες της Ευκλείδειας Γεωμετρίας είναι οι εξής: a. Εάν υποθέσουμε ότι, π.χ. στο επίπεδο, έχουμε ένα σημείο Α και ένα άλλο σημείο Μ εκτός αυτού, τότε σύμφωνα με την Ευκλείδειο Γεωμετρία, δεν υπάρχει ο τρόπος με τον οποίο, από το σημείο Μ να φέρουμε παράλληλο προς το σημείο Α. b. Εάν υποθέσουμε ότι, π.χ. στο επίπεδο, έχουμε ένα τρίγωνο ABC και ένα σημείο Μ εκτός αυτού, τότε σύμφωνα με την Ευκλείδειο Γεωμετρία, δεν υπάρχει ο τρόπος με τον οποίο από το σημείο Μ να φέρουμε παράλληλο προς το τρίγωνο ABC. c. Ας υποθέσουμε ότι, π.χ. στο επίπεδο, έχουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ και ένα σημείο Μ εκτός αυτού. Τότε, όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με την Ευκλείδειο Γεωμετρία, από το σημείο Μ, φέρεται μία και μόνο μία παράλληλος προς το ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ (το γνωστό μας Ευκλείδειο αίτημα). Αντίθετα όμως, σύμφωνα με τη Γενικευμένη Γεωμετρία, από το σημείο Μ, φέρονται άπειρες παράλληλες προς το ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ. Εκτός από τις παραπάνω αυτές τρεις περιπτώσεις (a), (b) και (c), μπορούμε να αναφέρουμε και πολλές άλλες περιπτώσεις αδυναμιών της Ευκλείδειας Γεωμετρίας, σε ότι αφορά την έννοια της παραλληλότητας. Συνεπώς, όπως θα δούμε αμέσως παρακάτω, η έννοια της παραλληλότητας, όπως αυτή ορίζεται στην Ευκλείδειο Γεωμετρία, είναι μία μερική περίπτωση της έννοιας της παραλληλότητας, όπως αυτή ορίζεται στη Γενικευμένη Γεωμετρία. 2. Όπως είναι γνωστό, στην Ευκλείδειο Γεωμετρία, οι κορυφές των διαφόρων γεωμετρικών σχημάτων (π.χ. τριγώνου, τετράπλευρο, κ.λ.π.) είναι γεωμετρικά σημεία, (ήτοι, είναι μονομελή σημειοσύνολα). Αντίθετα, στη Γενικευμένη Γεωμετρία, οι κορυφές των διαφόρων γεωμετρικών σχημάτων, μπορούν να είναι διάφορα σημειοσύνολα (ευθείες, περιφέρειες κύκλων, ευθύγραμμα τμήματα, κ.λ.π.). Τα γεωμετρικά αυτά σχήματα θα τα ονομάζουμε, γενικευμένα γεωμετρικά σχήματα, π.χ. γενικευμένο τρίγωνο, γενικευμένο τετράγωνο, κ.λ.π. Συνεπώς, τα γνωστά μας γεωμετρικά σχήματα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας, είναι μια μερική περίπτωση των γενικευμένων γεωμετρικών σχημάτων της Γενικευμένης Γεωμετρίας.
2 3. Όπως θα δούμε παρακάτω, η Γενικευμένη Γεωμετρία, προβαίνει σε μια επέκταση των γνωστών Ευκλείδειων και μη Ευκλείδειων χώρων. Συνεπώς, οι γνωστοί μας Ευκλείδεια και μη Ευκλείδειοι χώροι, είναι μια μερική περίπτωση των Γενικευμένων Ευκλείδειων και μη Ευκλείδειων χώρων της Γενικευμένης Γεωμετρίας. Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΩΝ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΩΝ ΧΩΡΩΝ Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΟΡΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο «ακρογωνιαίος λίθος» της Γενικευμένης Γεωμετρίας, είναι ο νέος ορισμός της έννοιας της παραλληλότητας. Ο ορισμός αυτός, έχει ως εξής: ΟΡΙΣΜΟΣ: Δύο οποιαδήποτε σημειοσύνολα Α και Β (στο επίπεδο ή στο χώρο) και σε οποιονδήποτε χώρο (Ευκλείδειο ή μη Ευκλείδειο) είναι παράλληλα, τότε και μόνο τότε, όταν, κάθε σημείο του σημειοσυνόλου Α απέχει από το σημειοσύνολο Β την ίδια απόσταση d και αντιστρόφως, κάθε σημείο του σημειοσυνόλου Β απέχει από το σημειοσύνολο Α την ίδια επίσης απόσταση d. Τα σημειοσύνολα Α και Β μπορούν να είναι οτιδήποτε σημειοσύνολα (μονομελή, πολυμελή, συνεκτικά, μη συνεκτικά, ανοικτά, κλειστά, συμπαγή, κ.λ.π.). Ο παραπάνω αυτός νέος ορισμός της παραλληλότητας, συμπληρώνει πολλά «κενά» της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και παίζει, βασικότατο ρόλο στην όλη δομή της Γενικευμένης Γεωμετρίας. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΗΜΕΙΟΣΥΝΟΛΩΝ Σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό, τα σημειοσύνολα χωρίζονται στις παρακάτω τρεις κατηγορίες: 1. Παράλληλα σημειοσύνολα. 2. Τεμνόμενα σημειοσύνολα. 3. Ασύμβατα σημειοσύνολα. Ορισμός Ι: Δύο σημειοσύνολα Α και Β είναι παράλληλα, όταν γι αυτά ισχύει ο ορισμός των παραλλήλων σημειοσυνόλων που αναφέραμε παραπάνω. Ορισμός ΙΙ: Δύο σημειοσύνολα Α και Β είναι τεμνόμενα, όταν έχουν τουλάχιστο ένα κοινό σημείο. (Σημείωση: Στη Γενικευμένη Γεωμετρία τα εφαπτόμενα σημειοσύνολα, είναι τεμνόμενα σημειοσύνολα, σύμφωνα με τον ορισμό αυτό). Ορισμός ΙΙΙ: Δύο σημειοσύνολα Α και Β είναι ασύμβατα, όταν δεν έχουν κανένα κοινό σημείο και δεν είναι παράλληλα.
3 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Α. Παράλληλα σημειοσύνολα, είναι: 1. Δύο σημεία Α και Β του επιπέδου, σχ. 1. σχ Τα άκρα Α και Β, ενός ευθυγράμμου τμήματος ΑΒ, σχ. 2 σχ Το κέντρο Α ενός κύκλου και η περιφέρεια του Β, σχ. 3 σχ Οι απέναντι πλευρές ΑΒ και CD ενός τετραγώνου ABCD, σχ. 4
4 σχ Οι περιφέρειες Α και Β δύο ομοκέντρων κύκλων, σχ. 5 σχ Οι επιφάνειες Α και Β δύο ομοκέντρων σφαιρών, σχ. 6 σχ Δύο παράλληλες ευθείες Α και Β του επιπέδου, σχ. 7 σχ Οι τρεις κορυφές Α, Β, C ενός ισοπλεύρου τριγώνου ΑΒC, είναι μεταξύ τους παράλληλες, σχ. 8 σχ. 8
5 9. Στα παρακάτω σχήματα, τα σημειοσύνολα Α και Β είναι παράλληλα μεταξύ τους, σχ. 9 σχ. 9 Και διάφορα άλλα πολλά παράλληλα σημειοσύνολα Α και Β, που μπορούμε να αναφέρουμε.
6 Β. Τεμνόμενα σημειοσύνολα. 1. Δύο αλληλοκαλυπτόμενα συμπαγή σημειοσύνολα Α και Β, σχ. 10 σχ Οι περιφέρειες Α και Β δύο τεμνόμενων ή εφαπτόμενων κύκλων, σχ. 11 σχ Δύο τεμνόμενες ευθείες Α και Β, σχ. 12 σχ Το κάλυμμα C ενός κλειστού ευθύγραμμου τμήματος [ΑΒ] και το σημείο Α, σχ. 13 σχ Το κάλυμμα C ενός κύκλου και το σύνορο του (η περιφέρειά του) Β, σχ. 14 σχ. 14
7 6. Στον άξονα ox των πραγμάτων αριθμών το κλειστό διάστημα Α = [1,10] και το κλειστό διάστημα Β = [4,15], σχ. 15 σχ. 15 Και διάφορα άλλα πολλά τεμνόμενα σημειοσύνολα, που μπορούμε να αναφέρουμε. C. Ασύμβατα σημειοσύνολα, είναι: 1. Στο επίπεδο μία ευθεία Α και ένα σημείο Β, εκτός αυτής, σχ. 16 σχ Στο επίπεδο οι απέναντι πλευρές ΑΒ και CD ενός παραλληλογράμμου ABCD, σχ. 17. (Σημείωση: Στην Ευκλείδειο Γεωμετρία οι πλευρές ΑΒ και CD θεωρούνται παράλληλες, ενώ σύμφωνα με τον ορισμό της παραλληλότητας της Γενικευμένης Γεωμετρίας, οι πλευρές ΑΒ και CD δεν είναι παράλληλες). σχ Στο επίπεδο, η περιφέρεια Α μιας έλλειψης και μία εστία Β αυτής, σχ. 18 σχ. 18
8 4. Το σύνορο (η περιφέρεια) Α ενός κύκλου και το εσωτερικό του Β, σχ. 19 σχ Στον άξονα του ox πραγμάτων αριθμών το κλειστό διάστημα Α = [5,8] και το σύνολο Β, όλων των όρων της ακολουθίας a n =5n-1, σχ Δύο όμοια τρίγωνα Α και Β, σχ. 21 σχ. 20 σχ. 21 Και άλλα πολλά παραδείγματα, ασύμβατων συνόλων που μπορούμε να αναφέρουμε. ΤΟ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΣ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Το θεμελιώδες θεώρημα της Γενικευμένης Γεωμετρίας, έχει ως εξής: ΘΕΩΡΗΜΑ Από ένα σημείο Μ, το οποίο βρίσκεται εκτός ενός σημειοσυνόλου Α ή δεν φέρεται ποτέ καμία παράλληλος (Ν = 0) ή φέρεται μία και μόνο μία (Ν = 1) ή φέρονται άπειρες παράλληλες ( = ), προς αυτό. N Απόδειξη Ας πάρουμε το σύνολο S όλων των σημειοσυνόλων. Τότε, σύμφωνα με τον ορισμό των παραλλήλων σημειοσυνόλων που αναφέραμε στα προηγούμενα:
9 1. Υπάρχουν σημειοσύνολα, στα οποία δεν μπορούμε ποτέ να φέρουμε παράλληλο προς αυτά από ένα σημείο Μ. (π.χ. όταν το σημείο Μ βρίσκεται στο εσωτερικό (κυρτό) μέρος μιας γωνίας x oy του επιπέδου) και διάφορα άλλα παραδείγματα. 2. Υπάρχουν σημειοσύνολα, στα οποία μπορούμε να φέρουμε, μία και μόνο μία παράλληλο προς αυτά από ένα σημείο Μ. (π.χ. όταν στο επίπεδο, το σημείο Μ βρίσκεται εκτός μίας ευθείας x x, (το γνωστό αίτημα του Ευκλείδη)) και διάφορα άλλα παραδείγματα. 3. Υπάρχουν σημειοσύνολα στα οποία μπορούμε να φέρουμε άπειρες παράλληλες προς αυτά από ένα σημείο Μ. (π.χ. όταν στο επίπεδο το σημείο Μ βρίσκεται εκτός, ενός σημείου Α, οπότε στη περίπτωση αυτή (σύμφωνα με τα γνωστά), τα άπειρα τόξα κύκλου, ο οποίος γράφεται με κέντρο το σημείο Α και ακτίνα R = (MA) είναι παράλληλες προς το σημείο Α). Συνεπώς, μετά τα παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, υπάρχουν σημειοσύνολα, τα οποία δεν δέχονται ποτέ καμία παράλληλο (Ν = 0), υπάρχουν σημειοσύνολα τα οποία δέχονται μία και μόνο μία παράλληλο (Ν = 1) και τέλος υπάρχουν σημειοσύνολα, τα οποία δέχονται άπειρες παράλληλες ( N = ). Θα αποδείξουμε τώρα ότι: Ένα σημειοσύνολο Α από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός αυτού, όταν δέχεται περισσότερες από μία παράλληλες (Ν > 1) τότε θα δέχεται άπειρες παράλληλες ( N = ). Ας υποθέσουμε σχ. 22, ότι στο επίπεδο έχουμε ένα σημειοσύνολο Α, (π.χ. μία ημικαμπύλη ox), το οποίο από ένα σημείο Μ που βρίσκεται εκτός αυτού, δέχεται περισσότερες από μία παράλληλες, (Ν > 1). σχ. 22 Αφού λοιπόν, το σημειοσύνολο Α δέχεται περισσότερες από μία (Ν > 1) παράλληλες θα δέχεται υποχρεωτικά, τουλάχιστον δύο (Ν = 2), παράλληλες. Έστω λοιπόν, ότι η μία παράλληλος είναι η ημικαμπύλη B 1 x και η δεύτερη παράλληλος είναι η ημικαμπύλη B 2 x.
10 Στην περίπτωση αυτή, επειδή οι δύο παράλληλες B 1 x και B 2 x είναι διαφορετικές (δηλαδή δεν ταυτίζονται), τότε η μία παράλληλος είναι υποσύνολο της άλλης παραλλήλου. Συνεπώς θα υπάρχει ένα σημειοσύνολο S = (B 2 B 1 ) το οποίο θα ανήκει στη παράλληλο B 2 x και δεν θα ανήκει στην παράλληλο B 1 x. Επειδή όμως, το σημειοσύνολο S, αποτελείται από άπειρα σημεία B 1, B 2, B 3 τα οποία ανήκουν στην παράλληλο B 2 x, αυτό συνεπάγεται ότι, από το σημείο Μ φέρονται άπειρες παράλληλες προς το σημειοσύνολο Α, ήτοι οι παράλληλες B x, B x 1 2, B 3x,... Συνεπώς, από το σημείο Μ, όταν φέρονται περισσότερες από μία (Ν > 1), παράλληλες, τότε θα φέρονται υποχρεωτικά άπειρες παράλληλες προς το σημειοσύνολο Α. Άρα λοιπόν, μετά τα παραπάνω αποδείχθηκε το δοθέν θεώρημα, ήτοι: Από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός ενός σημειοσύνολου Α, ή δεν φέρεται ποτέ καμία παράλληλος (Ν = 0) ή φέρεται μία και μόνο μία παράλληλος (Ν = 1) ή φέρονται άπειρες παράλληλες (N = ), προς αυτό. Επίσης, άμεση συνέπεια του θεωρήματος αυτού, είναι το θεώρημα, ότι: ΘΕΩΡΗΜΑ: Από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός ενός σημειοσυνόλου Α δεν μπορούμε ποτέ να φέρουμε ένα συγκεκριμένο αριθμό Ν παραλλήλων, όπου Ν = ακέραιος και θετικός αριθμός (Ν > 1). Μετά τα παραπάνω, μπορούμε τώρα να διατυπώσουμε τα παρακάτω θεωρήματα, οι αποδείξεις των οποίων είναι πολύ απλές: ΘΕΩΡΗΜΑ: Στο επίπεδο από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό, ενός κυρτού ευθυγράμμου σχήματος (π.χ. εντός πενταγώνου), δεν φέρεται ποτέ παράλληλος (Ν = 0) προς την περίμετρό του. ΘΕΩΡΗΜΑ: Στο επίπεδο από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός (στο μη κυρτό μέρος) μιας γωνίας x oy, φέρεται μία και μόνο μία (Ν = 1) παράλληλος Α προς αυτή, σχ. 23. σχ. 23
11 ΘΕΩΡΗΜΑ: Στο επίπεδο από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός ενός ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ φέρονται άπειρες παράλληλες (N = ) προς αυτό, ήτοι οι παράλληλες A 1 x, A 2 x, A 3 x, A 4 x,, σχ. 24. Από τις άπειρες αυτές παράλληλες, μόνο μία είναι κλειστή παράλληλος η C και καμία άλλη. σχ. 25. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στο θεώρημα αυτό φαίνεται καθαρά η διαφορά μεταξύ της Ευκλείδειας και της Γενικευμένης Γεωμετρίας, διότι σύμφωνα με την Ευκλείδεια Γεωμετρία, από ένα σημείο Μ που βρίσκεται, εκτός ενός ευθυγράμμου τμήματος ΑΒ, φέρεται μία και μόνο μία παράλληλος προς αυτό (το γνωστό αίτημα του Ευκλείδη). Αντίθετα όμως, στη Γενικευμένη Γεωμετρία το αίτημα αυτό του Ευκλείδη για το ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ δεν ισχύει. σχ. 24 σχ. 25 και διάφορα άλλα πολλά θεωρήματα που μπορούμε να αναφέρουμε. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ 1. Δίδεται στο χώρο μια ευθεία x x και ένα σημείο Μ εκτός αυτής, το οποίο απέχει από την ευθεία x x απόσταση d. Στη περίπτωση αυτή, από το σημείο Μ, φέρονται άπειρες παράλληλες (N = ), προς την ευθεία x x. Οι άπειρες αυτές παράλληλες (επιφάνειες) είναι υποσύνολα της κλειστής επιφάνειας του κυλίνδρου, ο οποίος έχει άξονα την ευθεία x x και ακτίνα R = d. 2. Από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εντός μιας κωνικής (κύκλου, έλλειψης, παραβολής, υπερβολής), μπορεί να φέρεται αλλά μπορεί και να μην φέρεται παράλληλος προς αυτή. Αυτό εξαρτάται από την απόσταση d του σημείου Μ από την περιφέρειά τους (το σύνορό τους). 3. Από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό ενός κύβου, πυραμίδος, τετραέδρου, κ.λ.π. δεν φέρεται ποτέ παράλληλος προς την επιφάνειά τους.
12 4. Στο επίπεδο από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός, ενός συμπαγούς σημειοσυνόλου (π.χ. δίσκου S) δεν φέρεται ποτέ παράλληλος προς το κάλυμμά του ή το εσωτερικό του. Ενώ αντίθετα, (όταν φέρεται), φέρεται μία και μόνο μία παράλληλο προς το σύνορό του C η οποία είναι πάντοτε κλειστή παράλληλος, σχ. 26. σχ Σε ένα κανονικό τετράεδρο ABCD, η κάθε κορυφή του, είναι παράλληλος προς το σημειοσύνολο των υπολοίπων τριών άλλων κορυφών του, σχ. 26 (α) σχ. 26 (α) 6. Δύο τοπολογικές επιφάνειες Α και Β διαφορετικού γένους n δεν μπορεί ποτέ να είναι παράλληλες μεταξύ τους, σχ. 27. σχ. 27
13 7. Στο επίπεδο δύο όμοια ευθύγραμμα σχήματα Α και Β, δεν μπορεί ποτέ να είναι παράλληλα μεταξύ τους. π.χ. δύο όμοια τρίγωνα Α και Β, σχ. 28 σχ. 28 και διάφορα άλλα πολλά παραδείγματα που μπορούμε να αναφέρουμε. Επίσης, ένα πολύ ενδιαφέρον πρόβλημα της Γενικευμένης Γεωμετρίας είναι, το εξής: ΠΡΟΒΛΗΜΑ Δίδεται στο επίπεδο, σχ. 28 (a) μία λεία και συνεχής καμπύλη C, με άκρα Α και Β. Ζητείται να βρεθεί ποια είναι η μέγιστη απόσταση d max ενός σημείου Μ του επιπέδου, που βρίσκεται εκτός της καμπύλης C από το οποίο μπορούμε να φέρουμε τη κλειστή παράλληλο προς την καμπύλη C. σχ. 28 (a) ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Ας πάρουμε για λόγους απλότητας την Ευκλείδεια Γεωμετρία του Επιπέδου. Όπως είναι γνωστό, στην Ευκλείδεια Γεωμετρία ένα ευθύγραμμο σχήμα (κυρτό), ορίζεται από τις κορυφές του Α, Β, Γ, Δ,. Ν, οι οποίες είναι σημεία, δηλαδή μονομελή σημειοσύνολα. Αντίθετα, στη Γενικευμένη Γεωμετρία, οι κορυφές των γενικευμένων ευθύγραμμων γεωμετρικών σχημάτων, μπορούν να είναι οποιοδήποτε σημειοσύνολο π.χ. μονομελές, πολυμελές, συνεκτικό, μη συνεκτικό, συμπαγές, μη συμπαγές, κ.λ.π.
14 ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ ΤΡΙΓΩΝΟ Ας λάβουμε π.χ. στο επίπεδο τρία σημειοσύνολα, ήτοι μία έλλειψη Α, ένα ευθύγραμμο τμήμα Β και μία παραβολή C, τα οποία είναι ασύμβατα μεταξύ τους. Στη Γενικευμένη Γεωμετρία τα τρία αυτά σημειοσύνολα Α, Β, C ορίζουν, ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC, με πλευρές a, b, c σχ. 29. σχ. 29
15 Στο σχ. 30 βλέπουμε διάφορα γενικευμένα τρίγωνα ABC με τις πλευρές τους a, b, c.
16
17 σχ. 30
18 ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ Τα στοιχεία ενός γενικευμένου τριγώνου ABC, είναι αντίστοιχα, με τα στοιχεία ενός Ευκλείδειου τριγώνου. Αναλυτικά, τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής: 1. Πλευρές, σχ. 31 a. Η απόσταση μεταξύ των σημειοσυνόλων (κορυφών) Α και Β, ορίζουν την πλευρά c. b. Η απόσταση μεταξύ των κορυφών B και C, ορίζουν την πλευρά a. c. Η απόσταση μεταξύ των κορυφών C και Α, ορίζουν την πλευρά b. 2. Διάμεσοι, σχ. 32 σχ. 31 a. Η απόσταση από την κορυφή Α και το μέσον Μ 1 της πλευράς a, ορίζουν την διάμεσο μ a. b. Η απόσταση από την κορυφή Β και το μέσον Μ 2 της πλευράς b, ορίζουν την διάμεσο μ b. c. Η απόσταση από την κορυφή C και το μέσον Μ 3 της πλευράς c, ορίζουν την διάμεσο μ c. 3. Ύψη, σχ. 33 σχ. 32 a. Η απόσταση από την κορυφή Α και την ευθεία που ορίζεται από την πλευρά a, είναι το ύψος U a. b. Η απόσταση από την κορυφή B και την ευθεία που ορίζεται από την πλευρά b, είναι το ύψος U b.
19 c. Η απόσταση από την κορυφή C και την ευθεία που ορίζεται από την πλευρά c, είναι το ύψος U c. σχ Γωνίες, σχ. 34 a. Η προέκταση των πλευρών b και c, ορίζουν την γωνία της κορυφής A. b. Η προέκταση των πλευρών c και a, ορίζουν την γωνία της κορυφής B. c. Η προέκταση των πλευρών a και b, ορίζουν την γωνία της κορυφής C. 5. Διχοτόμοι, σχ. 35 σχ. 34 a. Το ευθύγραμμο τμήμα, που κείται επί της διχοτόμου της γωνίας A και περιέχεται μεταξύ της κορυφής Α και της ευθείας που ορίζεται από την πλευρά a, είναι η διχοτόμος δ a. b. Το ευθύγραμμο τμήμα, που κείται επί της διχοτόμου της γωνίας B και περιέχεται μεταξύ της κορυφής Β και της ευθείας που ορίζεται από την πλευρά b, είναι η διχοτόμος δ b.
20 c. Το ευθύγραμμο τμήμα, που κείται επί της διχοτόμου της γωνίας C και περιέχεται μεταξύ της κορυφής C και της ευθείας που ορίζεται από την πλευρά ac, είναι η διχοτόμος δ c. 6. Εμβαδόν, σχ. 36 σχ. 35 Το χωρίο το οποίο περιέχεται μεταξύ των κορυφών Α, Β, C και των πλευρών a, b, c είναι το εμβαδόν Ε. σχ Εγγεγραμμένος κύκλος, σχ. 37 Ο κύκλος του οποίου η περιφέρεια του p, εφάπτεται και των τριών ευθειών που ορίζονται από τις πλευρές a, b, c είναι ο εγγεγραμμένος κύκλος.
21 σχ Περιγεγραμμένος κύκλος, σχ. 37 Ο κύκλος του οποίου η περιφέρειά του p, διέρχεται από τα σημεία τομής A 1, B1, C1 των ευθειών E 1, E2, E3 οι οποίες ορίζονται αντιστοίχως από τις πλευρές a, b, c είναι ο περιγεγραμμένος κύκλος. 9. Παρεγγεγραμμένος κύκλος, σχ. 37 a. Ο κύκλος του οποίου η περιφέρεια του p, εφάπτεται της ευθείας Ε 1 που ορίζεται από την πλευρά a και οι ευθείες Ε 2 και Ε 3 είναι εξωτερικές εφαπτόμενες αυτής, είναι ο παρεγγραμμένος κύκλος της πλευράς a. b. Αντίστοιχα, το ίδιο ισχύει και για τον παρεγγεγραμμένο κύκλο της πλευράς b και της πλευράς c. ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Σύμφωνα με αυτά που αναφέραμε παραπάνω, ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC, είναι: 1. a. Ορθογώνιο, όταν η μία γωνία του είναι ορθή. b. Ισόπλευρο, όταν και οι τρεις πλευρές του a, b, c είναι ίσες ήτοι a = b = c. c. Ισοσκελές, όταν έχει δύο πλευρές ίσες. 2. Όπως είναι γνωστό, στην Ευκλείδεια Γεωμετρία ένα τρίγωνο ABC, έχει τρεις πλευρές, τρία ύψη, τρεις διαμέσους, τρεις διχοτόμους κ.λ.π. Αντίθετα στα γενικευμένα τρίγωνα ABC αυτό δεν ισχύει πάντοτε και μπορεί να έχουμε περισσότερες από τρεις πλευρές, ύψη, διαμέσους, διχοτόμους, κ.λ.π. 3. Στην Ευκλείδειο Γεωμετρία, σε ένα τρίγωνο ABC το εμβαδόν του Ε είναι πάντοτε θετικός αριθμός διάφορος του μηδενός, E 0. Αντίθετα στα γενικευμένα τρίγωνα αυτό δεν ισχύει πάντοτε και μπορεί να έχουμε ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC του οποίου οι πλευρές του να είναι όλες μηδέν, ήτοι a = b = c = 0 και το εμβαδόν του να είναι διάφορο του μηδενός, Ε > 0, (π.χ. τρεις περιφέρειες κύκλων A, B, C οι οποίες εφάπτονται εξωτερικώς). 4. Τα διάφορα θεωρήματα, πορίσματα, ιδιότητες κ.λ.π. που ισχύουν σε ένα ευκλείδειο τρίγωνο ABC, είναι μερική περίπτωση των αντιστοίχων θεωρημάτων, πορισμάτων, ιδιοτήτων, κ.λ.π. που ισχύουν σε ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC.
22 Δηλαδή, τα θεωρήματα, πορίσματα, ιδιότητες κ.λ.π. που ισχύουν σε ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC, εάν οι κορυφές A, B, C του γενικευμένου τριγώνου ABC γίνουν σημεία (δηλ. μονομελή σημειοσύνολα), τότε προκύπτουν αμέσως τα αντίστοιχα θεωρήματα, πορίσματα, ιδιότητες, κ.λ.π. των γνωστών ευκλείδειων τριγώνων. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΑ Διαγώνιος: Η απόσταση μεταξύ δύο μη διαδοχικών πλευρών είναι η αντίστοιχη διαγώνιος του Γενικευμένου πολυπλεύρου. Στο σχ. 38, βλέπουμε τις διαγώνιες, ενός τετραπλεύρου. ABCD και ενός πενταπλεύρου ABCDE. σχ. 38 ΙΣΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Ορισμός: Δυο γενικευμένων ευθύγραμμα σχήματα (τρίγωνα, τετράπλευρα, κ.λ.π.) είναι ίσα, όταν το ένα τιθέμενο επί του άλλου, όλα τα στοιχεία τους ταυτίζονται ένα προς ένα. ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Ορισμός: Δύο γενικευμένα ευθύγραμμα σχήματα (τρίγωνα, τετράπλευρα, κ.λ.π.) είναι όμοια, όταν όλα τα γεωμετρικά στοιχεία του ενός είναι όμοια προς τα αντίστοιχα γεωμετρικά στοιχεία του άλλου και οι αντίστοιχες γωνίες τους, είναι ίσες μεταξύ τους. ΑΝΑΓΩΓΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΑΓΩΓΑ ΣΗΜΕΙΟΣΥΝΟΛΑ Ορισμός: Ένα οποιοδήποτε σημειοσύνολο Α του επιπέδου θα το ονομάζουμε ανάγωγο, όταν δεν υπάρχει κανένα σημείο Μ του επιπέδου από το οποίο μπορούμε να φέρουμε παράλληλο προς το σημειοσύνολο Α. Στο σχ. 39 βλέπουμε διάφορα ανάγωγα σημειοσύνολα Α.
23 σχ. 39 Ορισμός: Ένα οποιοδήποτε σημειοσύνολο Α του επιπέδου θα το ονομάζουμε μη ανάγωγο, όταν υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείο Μ του επιπέδου από το οποίο μπορούμε να φέρουμε παράλληλο προς το σημειοσύνολο Α. Στο σχ. 40 βλέπουμε διάφορα μη ανάγωγα σημειοσύνολα Α. σχ. 40 ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Ορισμός: Στο επίπεδο την κλειστή παράλληλο C o που φέρεται από ένα σημείο Μ το οποίο βρίσκεται εκτός, ενός ευθυγράμμου ευκλείδειου σχήματος D o θα την ονομάζουμε, παράλληλο γενικευμένο σχήμα C o του σχήματος D o. Στο σχ. 41, βλέπουμε διάφορα παράλληλα γενικευμένα σχήμα C o των ευκλείδειων σχημάτων D o.
24 σχ. 41 Ορισμός: Οι κορυφές ενός γενικευμένου παράλληλου σχήματος C o, είναι τα καμπύλα τμήματα της κλειστής παραλλήλου C o, τα οποία αντιστοιχούν στις κορυφές του ευκλείδειου ευθυγράμμου σχήματος D o, π.χ. τα τόξα A, B, C είναι οι κορυφές του παράλληλου γενικευμένου τριγώνου A B C, κ.λ.π. Τα παράλληλα γενικευμένα σχήματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Γενικευμένη Γεωμετρία. Έτσι π.χ. στα γενικευμένα τρίγωνα A B C, (C o ) του σχ. 41, βρίσκοντας όλα τα γεωμετρικά του στοιχεία) π.χ. πλευρές, ύψη, διαμέσους, κ.λ.π.) τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα γεωμετρικά στοιχεία του ευκλείδειου τριγώνου ABC, (D o ) και βρίσκουμε τις μεταξύ τους σχέσεις. Στο σημείο αυτό μπορούμε να πούμε ότι, τα παράλληλα γενικευμένα σχήματα, είναι η «γέφυρα» μεταξύ της Ευκλειδείου και της Γενικευμένης Γεωμετρίας. Τέλος, στα παράλληλα γενικευμένα σχήματα, μπορούμε να διατυπώσουμε διάφορα ενδιαφέροντα θεωρήματα, πορίσματα, ιδιότητες, κ.λ.π. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ Αντίστοιχα με αυτά που αναφέραμε για την Γενικευμένη Γεωμετρία του επιπέδου, ισχύουν και για το χώρο. Έτσι π.χ. το κέντρο Α μιας σφαίρας και η επιφάνεια της Β, είναι παράλληλα σημειοσύνολα, σχ. 41 (a). Επίσης, η επιφάνεια Β μιας «κάψουλας» και ο άξονας της Β, είναι παράλληλα σημειοσύνολα, σχ. 41 (a). Ομοίως, ο άξονας Α ενός κυλίνδρου και η επιφάνεια του Β, σχ. 41 (a).
25 σχ. 41 (a) Επίσης, στο σχ. 41 (b) βλέπουμε διάφορα γενικευμένα τρίγωνα ABC του χώρου. σχ. 41 (b) ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Στο κεφάλαιο αυτό θα αναφέρουμε μερικά παραδείγματα για να δώσουμε τον τρόπο, με τον οποίο συνδυάζεται η Αναλυτική με τη Γενικευμένη Γεωμετρία. Ο τομέας αυτός, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι μπορούμε να διατυπώσουμε διάφορα αξιόλογα θεωρήματα, πορίσματα, κ.λ.π. Προφανώς, ο τομέας αυτός αποτελεί αντικείμενο ευρύτερης μαθηματικής έρευνας.
26 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ 1. Στο σύστημα συντεταγμένων xoy, δίδονται: Ο κύκλος A : x + y = 4 2 Η παραβολή B : y = 10x Το σημείο C :(15,0). Ζητείται να βρεθούν οι πλευρές και τα ύψη του γενικευμένου τριγώνου ABC. 2. Στον άξονα x x των πραγματικών αριθμών να βρεθούν οι πλευρές και οι διάμεσοι του γενικευμένου τριγώνου ABC, το οποίο έχει κορυφές τα σημειοσύνολα: A :, 2 B : C : ( ] [ 3,8] [ 10, + ] 3. Στο σύστημα συντεταγμένων xoy, δίδεται η έλλειψη: 2 2 x y A : + = με εστίες Β και C. Στο γενικευμένο τρίγωνο ABC να βρεθούν οι πλευρές του a, b, c και το εμβαδόν Ε. 4. Στον άξονα x x των πραγματικών αριθμών δίδονται: Α: Το σύνολο των όρων της ακολουθίας, a n = 1 10n 1 Β: Το σύνολο των όρων της ακολουθίας, an = 1 2 n 2 C: Το σύνολο των όρων της ακολουθίας, an = 2n + 1 Ζητείται στο γενικευμένο τρίγωνο ABC να βρεθούν οι πλευρές του. 5. Στο σύστημα συντεταγμένων xoy, δίδεται η εξίσωση: x 2 + 6x + 5 = 0 (1) όπου: A = x 1 + x 2 B = x 1 x 2 x 1 C = x 2 Στο γενικευμένο τρίγωνο ABC να βρεθούν οι διάμεσοι του, όπου x 1, x 2 είναι οι ρίζες της δοθείσας εξίσωσης (1). 6. Στο μιγαδικό επίπεδο, ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC έχει κορυφές: Α = 5 + 3i Β = 5 + 8i C = 5 10i
27 Ζητείται να βρεθούν οι διάμεσοι του. 7. Στο σύστημα συντεταγμένων xoy δίδονται οι ευθείες: x y Α: + = x y Β: + = x y C: + = Στο γενικευμένο τρίγωνο ABC να βρεθούν οι πλευρές του a, b, c και το εμβαδόν του Ε. Β. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΜΗ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΩΝ ΧΩΡΩΝ Στη Γενικευμένη Γεωμετρία, των μη Ευκλείδειων χώρων η συλλογιστική, είναι η ίδια με αυτή των Ευκλείδειων χώρων που αναφέραμε στα προηγούμενα κεφάλαια. Έτσι π.χ. επάνω σε μια επιφάνεια, μπορούμε να έχουμε παραλλήλους, γενικευμένα τρίγωνα, κ.λ.π. τα οποία έχουν πλευρές, ύψη, διαμέσους, κ.λ.π. Στο σχ. 42 βλέπουμε διάφορα γενικευμένα τρίγωνα ABC επάνω σε διάφορες επιφάνειες (S). σχ. 42 προφανώς οι πλευρές a, b, c των γενικευμένων τριγώνων ABC είναι οι γεωδαισιακές γραμμές που ενώνουν τις κορυφές A, B, C μεταξύ τους.
28 ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ Α. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΟΙ ΧΩΡΟΙ 1. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΥΠΟΥG. E, I Ας υποθέσουμε σχ. 43 ότι, έχουμε ένα Ευκλείδειο μετρικό χώρο δύο διαστάσεων π.χ. το επίπεδο (Ε), το οποίο θεωρούμε ευθειογενές. σχ. 43 Θεωρούμε τώρα ένα γενικευμένο τρίγωνο ABC του οποίου οι κορυφές του A, B, C είναι τρεις τυχαίες παράλληλες ευθείες A, B, C του επιπέδου (Ε). Σύμφωνα με τα γνωστά, οι πλευρές του γενικευμένου τριγώνου ABC είναι a, b, c. Όπως παρατηρούμε στο σχ. 43, από το σύνολο S των γενικευμένων τριγώνων A B C, (i = 1, 2, 3, ) από τα οποία αποτελείται το επίπεδο (Ε), οποιαδήποτε και i i i να είναι μεταξύ τους η θέση των κορυφών A, B, C σε όλα τα γενικευμένα αυτά τρίγωνα, η κάθε μία από τις τρεις πλευρές τους είναι πάντοτε μικρότερη ή ίση του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Έτσι π.χ. στο σχ. 43 για το γενικευμένο τρίγωνο ABC, είναι b = a + c c < a + b (A) a < c + b Στην περίπτωση λοιπόν αυτή, σύμφωνα με αυτά που αναφέραμε παραπάνω θα λέμε ότι, ο Ευκλείδειος χώρος (Ε) σχ. 43 είναι ένας Γενικευμένος Ευκλείδειος χώρος δύο διαστάσεων τύπου G, του οποίου τα στοιχεία του, είναι οι παράλληλες E, I ευθείες A B C. i i i Μετά από αυτά που αναφέραμε παραπάνω, καταλήγουμε στο παρακάτω βασικό ορισμό: ΟΡΙΣΜΟΣ: Δια μια δεδομένη διαμέριση Δ, ένας ευκλείδειος χώρος n διαστάσεων θα ονομάζεται, Γενικευμένος Ευκλείδειος χώρος n διαστάσεων τύπου G, τότε και μόνο τότε, όταν για κάθε γενικευμένο τρίγωνο A B C (i = 1, E, I i i i 2, 3, ) του οποίου οι κορυφές του A,B, C είναι στοιχεία της διαμέρισης Δ, η i i i
29 κάθε μία από τις τρεις πλευρές του, είναι μικρότερη ή ίση του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Στα παρακάτω σχήματα, βλέπουμε διάφορους Γενικευμένους Ευκλείδειους χώρους δύο διαστάσεων, τύπου G, με την αντίστοιχη διαμέριση τους Δ. E, I σχ. 44
30 2. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΟΙ ΧΩΡΟΙ, ΤΥΠΟΥ G E, II Ας υποθέσουμε σχ. 45 ότι, έχουμε ένα Ευκλείδειο μετρικό χώρο δύο διαστάσεων, π.χ. το επίπεδο (Ε). σχ. 45 Διαμερίζουμε το επίπεδο (Ε) με παράλληλες ζώνες π.χ. του αυτού πλάτους d. Λαμβάνουμε τώρα ένα τυχαίο γενικευμένο τρίγωνο ABC του οποίου οι κορυφές του A, B, C είναι αντιστοίχως τρεις από τις παράλληλες αυτές ζώνες. Όπως παρατηρούμε στο σχ. 45, από το σύνολο S των γενικευμένων τριγώνων A B C, (i = 1, 2, 3, ) από τα οποία αποτελείται το επίπεδο (Ε), οποιαδήποτε και να i i i είναι μεταξύ τους η θέση των κορυφών A, B, C σε όλα αυτά τα γενικευμένα, από τις τρεις πλευρές του η μία μόνο πλευρά τους, είναι πάντοτε, μεγαλύτερη του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Έτσι π.χ. στο σχ. 45 για το γενικευμένο τρίγωνο ABC, είναι: b > a + c c < b + a a < b + c ( B) Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με αυτά που αναφέραμε παραπάνω θα λέμε ότι, ο Ευκλείδειος χώρος (Ε), σχ. 45 είναι ένας γενικευμένος Ευκλείδειος χώρος δύο δυο διαστάσεων τύπου G, του οποίου τα στοιχεία του είναι οι παράλληλες ζώνες E, II A,B, C. i i i Μετά από αυτά που αναφέραμε παραπάνω, καταλήγουμε στο παρακάτω βασικό ορισμό: ΟΡΙΣΜΟΣ: Δια μια δεδομένη διαμέριση Δ, ένας Ευκλείδειος χώρος n διαστάσεων θα ονομάζεται Γενικευμένος Ευκλείδειος χώρος n διαστάσεων τύπου G, τότε και μόνο τότε, όταν για κάθε γενικευμένο τρίγωνο A B C, (i= 1, 2, 3, E,II i i i ) είναι στοιχεία της διαμέρισης Δ, η μία μόνο πλευρά του, είναι μεγαλύτερη του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του.
31 Στα παρακάτω σχήματα, βλέπουμε διάφορους Γενικευμένους Ευκλείδειους χώρους δύο διαστάσεων τύπου G, με την αντίστοιχη διαμέριση τους Δ, (με ζώνες πλάτους E, II d). σχ. 46 Β. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ RIEMANN 1. ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ RIEMANN, ΤΥΠΟΙ I R, G Με την ίδια συλλογιστική που εργάσθηκε παραπάνω για τους Γενικευμένους Ευκλείδειους χώρους δύο διαστάσεων, εργαζόμαστε και για τους Γενικευμένους χώρους Riemann δύο διαστάσεων. Ένα απλό παράδειγμα είναι το εξής: Θεωρούμε σχ. 47 την επιφάνεια S μιας σφαίρας την οποία διαμερίζουμε με παράλληλους κύκλους.
32 Λαμβάνουμε τώρα, ένα τυχαίο γενικευμένο τρίγωνο ABC του οποίου οι κορυφές του A, B, C είναι αντιστοίχως, τρεις από τους παραπάνω αυτούς κύκλους. Όπως παρατηρούμε στο σχ. 47 από το σύνολο P των γενικευμένων τριγώνων A B C, (i = 1, 2, 3, ) από τα οποία αποτελείται η επιφάνεια S της σφαίρας, i i i οποιαδήποτε και να είναι μεταξύ τους η θέση των κορυφών A, B, C σε όλα αυτά τα γενικευμένα τρίγωνα η κάθε μία από τις τρεις πλευρές τους, είναι πάντοτε μικρότερη η ίση του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Έτσι π.χ. στο σχ. 47 για το σφαιρικό γενικευμένο τρίγωνο ABC, είναι: b = c + a c < a + b a < c + b Στην περίπτωση αυτή θα λέμε ότι, ο χώρος Riemann δυο διαστάσεων (δηλαδή, η επιφάνεια S της σφαίρας) σχ. 47 είναι ένας γενικευμένος χώρος Riemann δύο διαστάσεων τύπου G του οποίου τα στοιχεία του, είναι οι παράλληλοι κύκλοι. A,B, C. i i i R, I ( c) σχ. 47 Μετά από αυτά που αναφέραμε παραπάνω καταλήγουμε στο παρακάτω βασικό ορισμό: ΟΡΙΣΜΟΣ: Δια μια δεδομένη διαμέριση Δ, ένας χώρος Riemann n διαστάσεων θα ονομάζεται Γενικευμένος χώρος Riemann n διαστάσεων τύπου G, τότε και R, I μόνο τότε, όταν για κάθε γενικευμένο τρίγωνο A B C, (i = 1, 2, 3, ) του οποίου i i i οι κορυφές του A,B, C είναι στοιχεία της διαμέρισης Δ, η κάθε μία από τις i i i τρεις πλευρές του είναι, μικρότερη ή ίση του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Στο παρακάτω σχ. 48 βλέπουμε διαφόρους γενικευμένους χώρους Riemann δύο διαστάσεων τύπου G, επάνω σε διάφορες επιφάνειες. R, I
33 σχ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ RIEMANN, ΤΥΠΟΥ G R, II Ας υποθέσουμε σχ. 49 ότι, έχουμε χώρο Riemann δύο διαστάσεων π.χ. την επιφάνεια (S) μιας σφαίρας. σχ. 49 Διαμερίζουμε την επιφάνεια (S) με παράλληλες ζώνες π.χ. του αυτού πλάτους d.
34 Λαμβάνουμε τώρα, ένα τυχαίο γενικευμένο τρίγωνο ABC του οποίου οι κορυφές του A, B, C, είναι αντιστοίχως τρεις από τις παράλληλες αυτές ζώνες. Όπως παρατηρούμε στο σχ. 49 από το σύνολο S των γενικευμένων τριγώνων A B C, (i = 1, 2, 3, ) από τα οποία αποτελείται η επιφάνεια (S), οποιαδήποτε και i i i να είναι μεταξύ τους η θέση των κορυφών A, B, C σε όλα τα γενικευμένα αυτά τρίγωνα, η μια μόνο πλευρά τους, είναι μεγαλύτερη του αθροίσματος των δυο άλλων πλευρών του. Έτσι π.χ. στο σχ. 49 για το γενικευμένο τρίγωνο, ABC είναι: b > a + c c < b + a a < b + c Στη περίπτωση αυτή σύμφωνα με αυτά που αναφέραμε παραπάνω θα λέμε ότι, ο χώρος Riemann (S), σχ. 49 είναι ένας Γενικευμένος χώρος Riemann δύο διαστάσεων, τύπου G του οποίου τα στοιχεία του είναι οι παράλληλες ζώνες A,B, C. R, II i i i Μετά από αυτά που αναφέραμε παραπάνω, καταλήγουμε στο παρακάτω βασικό ορισμό: ΟΡΙΣΜΟΣ: Δια μια δεδομένη διαμέριση Δ, ένας χώρος Riemann n διαστάσεων θα ονομάζεται, Γενικευμένος χώρος Riemann n διαστάσεων, τύπου G τότε και R, II μόνο τότε, όταν για κάθε γενικευμένο τρίγωνο A B C, (i = 1, 2, 3, ) του οποίου i i i οι κορυφές του A,B, C, είναι στοιχεία της διαμέρισης Δ, η μία μόνο πλευρά του i i i είναι μεγαλύτερη του αθροίσματος των δύο άλλων πλευρών του. Στο παρακάτω σχ. 50 βλέπουμε διάφορους Γενικευμένους χώρους Riemann δύο διαστάσεων, τύπου G, επάνω σε διάφορες επιφάνειες. R, II ( B)
35 σχ. 50 ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Όπως είναι φανερό, ο τομέας αυτός των Μαθηματικών, ήτοι: 1.Των Γενικευμένων Ευκλείδειων χώρων, τύπου G και G, και E, I E, II 2. Των Γενικευμένων χώρων Riemann, τύπου G και G, αποτελεί R, I R, II αντικείμενο, ευρείας μαθηματικής έρευνας από την οποία, μπορούν να προκύψουν πολύ ενδιαφέροντα μαθηματικά συμπεράσματα. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η Γενικευμένη Γεωμετρία που αναπτύξαμε στα προηγούμενα κεφάλαια, είναι μία «Νέα Γεωμετρία» Στα προηγούμενα κεφάλαια, δώσαμε τις βασικές αρχές και τον τρόπο συλλογιστικής του νέου αυτού τομέα των Μαθηματικών. Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης, το πεδίο έρευνας της Γενικευμένης Γεωμετρίας, είναι πάρα πολύ μεγάλο, όπου μπορούμε να διατυπώσουμε νέα Θεωρήματα, πορίσματα, ορισμούς, ιδιότητες, συμπεράσματα, κ.λ.π. Στη φάση αυτή, η Γενικευμένη Γεωμετρία βρίσκεται ακόμη στην «αρχή του δρόμου». Όμως, ο χρόνος θα δείξει, ποια θα είναι η συμβολή της Γενικευμένης Γεωμετρίας στην εξέλιξη της Μαθηματικής επιστήμης. Copyright 2007: Christos A. Tsolkas Χρήστος Α. Τσόλκας Ιούνιος 2007
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Τα αξιώματα είναι προτάσεις που δεχόμαστε ως αληθείς, χωρίς απόδειξη: Από δύο σημεία διέρχεται μοναδική ευθεία. Για κάθε ευθεία υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείο
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ Ευθύγραμμο τμήμα είναι το κομμάτι της ευθείας που έχει αρχή και τέλος. Ημιευθεια Είναι το κομμάτι της ευθείας που έχει αρχή αλλά όχι
Διαβάστε περισσότερα2 Β Βάσεις παραλληλογράµµου Βαρύκεντρο Γ Γεωµετρική κατασκευή Γεωµετρικός τόπος (ς) Γωνία Οι απέναντι πλευρές του. Κέντρο βάρους τριγώνου, δηλ. το σηµ
1 ΛΕΞΙΚΟ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΟΡΩΝ Α Ακτίνιο Ακτίνα κύκλου Ακτίνα σφαίρας Άκρα ευθύγραµµου τµήµατος Αµβλεία γωνία Αµβλυγώνιο Ανάλογα ευθύγραµµα τµήµατα Αντιδιαµετρικό σηµείο Αντικείµενες ηµιευθείες Άξονας συµµετρίας
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με μεταβλητές (γράμματα) και αριθμούς καλείται αλγεβρική, όπως για παράδειγμα η : 2x+3y-8
ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο 1. Τι ονομάζουμε αριθμητική και τι αλγεβρική παράσταση; Να δώσετε από ένα παράδειγμα. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με αριθμούς, καλείται αριθμητική παράσταση,
Διαβάστε περισσότεραΓεωμετρία. 63. Σε περίπτωση που η αρχή, το σημείο Ο, βρίσκεται πάνω σε μια ευθεία χχ τότε η
Γεωμετρία Κεφάλαιο 1: Βασικές γεωμετρικές έννοιες Β.1.1 61.Η ευθεία είναι βασική έννοια της γεωμετρίας που την αντιλαμβανόμαστε ως την γραμμή που αφήνει ο κανόνας (χάρακας).συμβολίζεται με μικρά γράμματα
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τι είναι ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ; Πώς ονομάζονται τα σημεία Α και Β; 1 ος ορισμός : Είναι η «ίσια» γραμμή που ενώνει τα δύο σημεία Α και Β. 2 ος ορισμός : Είναι
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΦΑΚΑΙΟ 3 ο -ΤΡΙΓΩΝΑ
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Α ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ (ΘΕΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ) Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ - ΛΑΘΟΥΣ ΚΕΦΑΚΑΙΟ 3 ο -ΤΡΙΓΩΝΑ 1. Ένα τρίγωνο είναι οξυγώνιο όταν έχει
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Η διαίρεση καλείται Ευκλείδεια και είναι τέλεια όταν το υπόλοιπο είναι μηδέν.
ΑΛΓΕΒΡΑ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. Τι είναι αριθμητική παράσταση; Με ποια σειρά εκτελούμε τις πράξεις σε μια αριθμητική παράσταση ώστε να βρούμε την τιμή της; Αριθμητική παράσταση λέγεται κάθε
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ 1)Τι ονομάζεται διχοτόμος μιας γωνίας ; Διχοτόμος γωνίας ονομάζεται η ημιευθεία που έχει αρχή την κορυφή της γωνίας και τη χωρίζει σε δύο ίσες γωνίες. 2)Να
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος )
Πυθαγόρειο ενικό Λύκειο Σάμου ΕΠΝΛΗΨΗ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος ) Να βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα του σχολικού σας βιβλίου το ζητούμενο της κάθε ερώτησης που δίνεται παρακάτω και να το γράψετε στο τετράδιό
Διαβάστε περισσότεραΒ.1.8. Παραπληρωματικές και Συμπληρωματικές γωνίες Κατά κορυφήν γωνίες
Β.1.6. Είδη γωνιών Κάθετες ευθείες 1. Ορθή γωνία λέγεται η γωνία της οποίας το μέτρο είναι ίσο με 90 ο. 2. Οξεία γωνία λέγεται κάθε γωνία με μέτρο μικρότερο των 90 ο. 3. Αμβλεία γωνία λέγεται κάθε γωνία
Διαβάστε περισσότεραΓραμμή. Σημείο. κεφαλαίο γράμμα. Κάθε γραμμή. αποτελείται. Ευθεία κι αν αρχή και χωρίς. τέλος! x x
1. Οι Πρωταρχικές Γεωμετρικές Έννοιες Σημείο Γραμμή Δεν έχει διαστάσεις!! Υπάρχει μόνο στο μυαλό μας. Συμβολίζεται με κεφαλαίο γράμμα. Κάθε γραμμή αποτελείται από άπειρα σημεία. Ευθεία Δεν είναι εύκολο
Διαβάστε περισσότεραΙωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός
1 Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο Ερώτηση 1 : Ποιες είναι οι ιδιότητες της πρόσθεσης των φυσικών; Το άθροισμα ενός φυσικού αριθμού με το 0 ισούται με τον ίδιο αριθμό. α+0=α Αντιμεταθετική ιδιότητα. Με βάση την οποία
Διαβάστε περισσότεραΕπαναληπτικά συνδυαστικα θέµατα
Επαναληπτικά συνδυαστικα θέµατα A. Αν α, β i. αβ Θέµα ο µη µηδενικά διανύσµατα και ισχύει α+ β + α β =, τότε να δείξετε ότι: και ii. Αν α β τότε ισχύει α + β =. B. Να βρεθούν οι τιµές του λ ώστε η εξίσωση
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΠΝΛΗΨΗ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 Σε τρίγωνο με > και ορθόκεντρο Η να δείξετε ότι: Δίνεται τρίγωνο στο οποίο ισχύει: α β γ βγ Να δείξετε ότι: A 10 Δίνεται τρίγωνο με πλευρές α, β, γ και διάμεσο μα ν ισχύει η
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ
ΥΛΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2014-15 ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Από το βιβλίο «Ευκλείδεια Γεωμετρία Α και Β Ενιαίου Λυκείου» των Αργυρόπουλου Η., Βλάμου
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: 1. ΑΛΓΕΒΡΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: 1. ΑΛΓΕΒΡΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Από προηγούμενες τάξεις γνωρίζουμε ότι το τετράγωνο οποιουδήποτε πραγματικού αριθμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο: ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΈΝΝΟΙΑ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΜΙΓΑΔΙΚΩΝ ΣΥΖΥΓΕΙΣ ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ i ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΟι γωνίες και που ονομάζονται «εντός εναλλάξ γωνίες» και είναι ίσες. «εντός-εκτός και επί τα αυτά μέρη γωνίες» και είναι ίσες.
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΘΑΛΗΣ» ΤΑΞΗ Α ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Μεσοκάθετος ενός ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ ονομάζεται η ευθεία που είναι κάθετη
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος )
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος ) Ερωτήσεις Θεωρίας Να βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα του σχολικού σας βιβλίου το ζητούμενο της κάθε ερώτησης που δίνεται παρακάτω και να το γράψετε στο τετράδιό
Διαβάστε περισσότεραΚΩΝΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ. Κεφάλαιο 4ο: Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό - Λάθος» k R
Κεφάλαιο 4ο: ΚΩΝΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ Α. ΚΥΚΛΟΣ Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό - Λάθος» 1. * Η εξίσωση ( x x ) + ( y y ) = k, k R είναι πάντοτε εξίσωση κύκλου. o o. * Η εξίσωση x + y + Ax + By + Γ = 0 παριστάνει κύκλο
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΥΚΛΟΥ 11.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΓΩΝΟΥ 11.2 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΥΚΛΟΥ 11.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΓΩΝΟΥ 11. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΘΕΩΡΙΑ 1 (Ορισμός κανονικού πολυγώνου) Ένα πολύγωνο λέγεται κανονικό, όταν έχει όλες τις πλευρές
Διαβάστε περισσότερα1. Γενικά για τα τετράπλευρα
1. ενικά για τα τετράπλευρα Ένα τετράπλευρο θα λέγεται κυρτό αν η προέκταση οποιασδήποτε πλευράς του αφήνει το σχήμα από το ίδιο μέρος (στο ίδιο ημιεπίπεδο, όπως λέμε καλύτερα). κορυφές γωνία εξωτερική
Διαβάστε περισσότεραΕυκλείδεια Γεωμετρία
Ευκλείδεια Γεωμετρία Γεωμετρία Γεω + μετρία Γη + μετρώ Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες γεωμετρικών γνώσεων ανάγονται στην τρίτη με δεύτερη χιλιετία π.χ. και προέρχονται από τους λαούς της αρχαίας Αιγύπτου
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου. Άλγεβρα...
Ερωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου Άλγεβρα 1.1 Β: Δυνάμεις πραγματικών αριθμών. 1. Πως ορίζεται η δύναμη ενός πραγματικού αριθμού ; Η δύναμη με βάση έναν πραγματικό αριθμό α και εκθέτη ένα
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Θετικής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β Λυκείου
Μαθηματικά Θετικής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β Λυκείου Κεφάλαιο ο : Κωνικές Τομές Επιμέλεια : Παλαιολόγου Παύλος Μαθηματικός ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο : ΚΩΝΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ Ένας κύκλος ορίζεται αν
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΑ 1 ΜΑΘΗΜΑ 1 ο +2 ο ΕΝΝΟΙΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ Διάνυσμα ορίζεται ένα προσανατολισμένο ευθύγραμμο τμήμα, δηλαδή ένα ευθύγραμμο τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΠαράλληλες Ευθείες. Αθανασίου Δημήτριος (Μαθηματικός)
Παράλληλες Ευθείες Αθανασίου Δημήτριος (Μαθηματικός) asepfreedom@yahoo.gr 1 4.1 Εισαγωγή 2 ΟΡΙΣΜΟΣ Δυο ευθείες ε 1 και ε 2 που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο και δεν έχουν κοινό σημείο λέγονται παράλληλες
Διαβάστε περισσότεραΆλγεβρα Α ΕΠΑΛ Εξεταστέα ύλη Από το βιβλίο «Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων Α Γενικού Λυκείου» Εισαγωγικό κεφάλαιο E.2. Σύνολα Κεφ.
Άλγεβρα Α ΕΠΑΛ Από το βιβλίο «Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων Α Γενικού Λυκείου» Εισαγωγικό κεφάλαιο E.2. Σύνολα Κεφ.2ο: Οι Πραγματικοί Αριθμοί 2.1 Οι Πράξεις και οι Ιδιότητές τους 2.2 Διάταξη Πραγματικών
Διαβάστε περισσότεραΚωνικές Τομές: Η Γεωμετρία των Σκιών. Κοινή εργασία με τους Σπύρο Στίγκα και Δημήτρη Θεοδωράκη
Κωνικές Τομές: Η Γεωμετρία των Σκιών Κοινή εργασία με τους Σπύρο Στίγκα και Δημήτρη Θεοδωράκη Ιστορικά Η μεταφορά αντικειμένων του Χώρου των τριών διαστάσεων στο επίπεδο έχει τις ρίζες της στην προϊστορική
Διαβάστε περισσότερα1 ΘΕΩΡΙΑΣ...με απάντηση
1 ΘΕΩΡΙΑΣ.....με απάντηση ΑΛΓΕΒΡΑ Κεφάλαιο 1 0 Εξισώσεις Ανισώσεις 1. Τι ονομάζεται Αριθμητική και τι Αλγεβρική παράσταση; Ονομάζεται Αριθμητική παράσταση μια παράσταση που περιέχει πράξεις μεταξύ αριθμών.
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 6 Παράλληλες Ευθείες και Τετράπλευρα Ορισμός. Δύο ευθείες ονομάζονται παράλληλες όταν ανήκουν στο ίδιο επίπεδο και δεν τέμνονται. Δύο παράλληλες ευθείες ε και ζ συμβολίζονται ε ζ. Γωνίες δύο ευθειών
Διαβάστε περισσότεραΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Β' ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ. «Ευκλείδης» Ημερομηνία: 4/03/2017 Ώρα εξέτασης: 10:00-14:30
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Β' ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ «Ευκλείδης» Ημερομηνία: 4/03/2017 Ώρα εξέτασης: 10:00-14:30 ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Να λύσετε όλα τα θέματα αιτιολογώντας πλήρως τις απαντήσεις σας. 2.
Διαβάστε περισσότεραΒασικές Γεωμετρικές έννοιες
Βασικές Γεωμετρικές έννοιες Σημείο Με την άκρη του μολυβιού μου ακουμπώντας την σε ένα κομμάτι χαρτί αφήνω ένα σημάδι το οποίο το λέω σημείο. Το σημείο το δίνω όνομα γράφοντας πάνω απ αυτό ένα κεφαλαίο
Διαβάστε περισσότεραΑ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ I.
Γεωμετρία Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ I. Εισαγωγή Η διδασκαλία της Γεωμετρίας στην Α Λυκείου εστιάζει στο πέρασμα από τον εμπειρικό στο θεωρητικό τρόπο σκέψης, με ιδιαίτερη έμφαση στη μαθηματική απόδειξη. Οι
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαιο 9ο: Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό-Λάθος»
ΕΩΜΕΤΡΙΑ Β ΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαιο 9ο: ΜΕΤΡΙΚΕ ΧΕΕΙ Ερωτήσεις του τύπου «ωστό-άθος» Να χαρακτηρίσετε με (σωστό) ή (λάθος) τις παρακάτω προτάσεις. 1. * Αν σε τρίγωνο ΑΒ ισχύει ΑΒ = Α + Β, τότε το τρίγωνο είναι:
Διαβάστε περισσότεραΣε τρίγωνο ΑΒΓ το τετράγωνο πλευράς απέναντι από οξεία γωνία ισούται με το άθροισμα των τετραγώνων των άλλων δύο πλευρών ελαττωμένο κατά το διπλάσιο τ
ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΤΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΘΟΓΩΝΙΑ ΤΡΙΓΩΝΑ Το τετράγωνο μιας κάθετης πλευράς είναι ίσο με την υποτείνουσα επί την προβολή της πλευράς στην υποτείνουσα. ΑΒ 2 = ΒΓ ΑΔ ή ΑΓ 2 = ΒΓ ΓΔ Σε κάθε
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Α' Γυμ. - Ερωτήσεις Θεωρίας 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. (1) Ποιοι είναι οι φυσικοί αριθμοί; Γράψε τέσσερα παραδείγματα.
Μαθηματικά Α' Γυμ. - Ερωτήσεις Θεωρίας 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (1) Ποιοι είναι οι φυσικοί αριθμοί; Γράψε τέσσερα παραδείγματα. (2) Ποιοι είναι οι άρτιοι και ποιοι οι περιττοί αριθμοί; Γράψε από τρία παραδείγματα.
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά προσανατολισμού Β Λυκείου
Μαθηματικά προσανατολισμού Β Λυκείου Συντεταγμένες Διανύσματος wwwaskisopolisgr wwwaskisopolisgr Συντεταγμένες στο επίπεδο Άξονας Πάνω σε μια ευθεία επιλέγουμε δύο σημεία Ο και Ι, έτσι το διάνυσμα i OI
Διαβάστε περισσότεραΤρίγωνα. Αθανασίου Δημήτρης (Μαθηματικός)
Τρίγωνα Αθανασίου Δημήτρης (Μαθηματικός) www.peira.gr asepfreedom@yahoo.gr 1 3.1 Στοιχεία και είδη τριγώνων 2 Ένα τρίγωνο ΑΒΓ έχει τρεις κορυφές Α, Β, Γ, τρεις πλευρές ΒΓ, ΓΑ, ΑΒ και τρεις γωνίες Β ΑΓ,
Διαβάστε περισσότεραΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο - Α ( απόδειξη θεωρήματος) 1 ) Να αποδειχθεί ότι : «Οι διαγώνιοι ορθογωνίου είναι ίσες». ( 5.3 σελ 100 ) 2 ) Να αποδειχθεί ότι τα εφαπτόμενα τμήματα κύκλου
Διαβάστε περισσότερα3 o ΓΕ.Λ. ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ. ΖΟΥΖΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Μαθηματικός 2013 2014 EΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
3 o ΓΕ.Λ. ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ Μαθηματικός 2013 2014 EΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1) ΘΕΩΡΙΑ... 2 2) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ... 5 2.1. ΤΡΙΓΩΝΑ... 5 2.1.1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Σωστού - Λάθους στα τρίγωνα... 5 2.1.2.
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΥΚΛΟΥ 11.3 ΕΓΓΡΑΦΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΣΕ ΚΥΚΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΥΚΛΟΥ 113 ΕΓΓΡΑΦΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΣΕ ΚΥΚΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥΣ ΘΕΩΡΙΑ Θα ασχοληθούμε με την εγγραφή μερικών βασικών κανονικών πολυγώνων σε κύκλο και θα υπολογίσουμε
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΑΛΓΕΒΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α.1. 1) Ποιοι φυσικοί αριθμοί λέγονται άρτιοι και ποιοι περιττοί; ( σ. 11 ) 2) Από τι καθορίζεται η αξία ενός ψηφίου σ έναν φυσικό αριθμό; ( σ. 11 ) 3) Τι
Διαβάστε περισσότεραΕ Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Ω Ρ Ι Α Σ.
Μ Ν Σ Υ Κ Σ Ε Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Ω Ρ Ι Σ. 1. Να γράψετε τους τύπους του εμβαδού των : (α) τετραγώνου (β) ορθογωνίου παραλληλογράμμου (γ) παραλληλογράμμου (δ) τριγώνου (ε) ορθογωνίου τριγώνου (στ) τραπεζίου.
Διαβάστε περισσότερα2.3 ΜΕΤΡΟ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΠΑΥΛΟΣ.ptetragono.gr Σελίδα. ΜΕΤΡΟ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ Να βρεθεί το μέτρο των μιγαδικών :..... 0 0. 5 5 6.. 0 0. 5. 5 5 0 0 0 0 0 0 0 0 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ : ΜΕΤΡΟ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ Αν τότε. Αν χρειαστεί
Διαβάστε περισσότεραΑΛΓΕΒΡΑ Α Τάξης Ημερησίου ΓΕΛ
ΑΛΓΕΒΡΑ Α Τάξης Ημερησίου ΓΕΛ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ Ι. Εισαγωγή Το μάθημα «Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων» περιέχει σημαντικές μαθηματικές έννοιες, όπως, της απόλυτης τιμής, των προόδων, της συνάρτησης κ.ά.,
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ 76 ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ο ΘΑΛΗΣ 14 Νοεμβρίου 2015. Ενδεικτικές λύσεις Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Πανεπιστημίου (Ελευθερίου Βενιζέλου) 34 06 79 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Εleftheriou
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΛΙΟ 1 Ο ΕΩΜΕΤΡΙ 1.1 ΙΣΟΤΗΤ ΤΡΙΩΝΩΝ 1. Ποια ονομάζονται κύρια και ποια δευτερεύοντα στοιχεία τριγώνων; Κύρια στοιχεία ενός τριγώνου ονομάζουμε τις πλευρές και τις γωνίες του. Δευτερεύοντα στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραx 2 + y 2 x y
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Εαρινό Εξάμηνο 014-15 Τμήμα Μαθηματικών και Διδάσκων: Χρήστος Κουρουνιώτης Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΜΕΜ0 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Φυλλάδιο Προβλημάτων Κύκλος, Ελλειψη, Υπερβολή, Παραβολή
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος )
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος ) Ερωτήσεις Θεωρίας Να βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα του σχολικού σας βιβλίου το ζητούμενο της κάθε ερώτησης που δίνεται παρακάτω και να το γράψετε
Διαβάστε περισσότεραΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αμυραδάκη 20, Νίκαια (210-4903576) ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΤΑΞΗ... Β ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ...
Αμυραδάκη 0, Νίκαια (10-4903576) ΤΑΞΗ... Β ΛΥΚΕΙΟΥ... ΘΕΜΑ 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 013 Α. Να αποδείξετε ότι σε κάθε ορθογώνιο τρίγωνο, το τετράγωνο του ύψους που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα του ισούται με το γινόμενο
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Ο ΕΜΒΑΔΑ 10.5 ΛΟΓΟΣ ΕΜΒΑΔΩΝ ΟΜΟΙΩΝ ΤΡΙΓΩΝΩΝ - ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ 10.6 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΓΩΝΟΥ ΣΕ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΤΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 0 Ο ΕΜΒΑΔΑ 0.5 ΛΟΓΟΣ ΕΜΒΑΔΩΝ ΟΜΟΙΩΝ ΤΡΙΓΩΝΩΝ - ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ 0.6 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΓΩΝΟΥ ΣΕ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΤΟΥ ΘΕΩΡΙΑ Αν θεωρήσουμε δύο τρίγωνα ΑΒΓ και Α Β Γ με εμβαδά Ε και Ε αντίστοιχα. Τότε είναι:
Διαβάστε περισσότεραΓεωμετρία. I. Εισαγωγή
I. Εισαγωγή Γεωμετρία Η διδασκαλία της Γεωμετρίας στην Α Λυκείου εστιάζει στο πέρασμα από τον εμπειρικό στο θεωρητικό τρόπο σκέψης, με ιδιαίτερη έμφαση στη μαθηματική απόδειξη. Οι μαθητές έχουν έρθει σε
Διαβάστε περισσότερα3 ΚΩΝΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΚΩΝΙΚΕ ΤΟΜΕ ΕΡΩΤΗΕΙ ΑΞΙΟΟΓΗΗ ΕΡΩΤΗΕΙ ΑΞΙΟΟΓΗΗ 1. Να σημειώσετε το σωστό () ή το λάθος () στους παρακάτω ισχυρισμούς: 1. Η εξίσωση + = α (α > 0) παριστάνει κύκλο.. Η εξίσωση + + κ + λ = 0 µε κ, λ 0 παριστάνει
Διαβάστε περισσότεραΑν ο κύκλος έχει κέντρο την αρχή των αξόνων Ο(0,0) τότε έχει εξίσωση της μορφής : x y και αντίστροφα. Ειδικότερα Ο κύκλος με κέντρο Ο(0,0)
. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ Ένας κύκλος ορίζεται αν γνωρίζουμε το κέντρο του, και την ακτίνα του ρ. Αν ο κύκλος έχει κέντρο την αρχή των αξόνων Ο, τότε έχει εξίσωση της μορφής : και αντίστροφα. Ειδικότερα
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ
ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ Ορισμός: Δύο ευθύγραμμα σχήματα ονομάζονται όμοια, αν έχουν τις πλευρές τους ανάλογες και τις γωνίες που σχηματίζονται από ομόλογες πλευρές τους ίσες μία προς μία. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΡΙΓΩΝΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ. 1 o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1
ΩΜΤΡΙ ΛΥΚΙΟΥ ΩΜΤΡΙ ΘΜ o ΙΩΝΙΣΜ. Να αποδείξετε ότι : Ι) διάμεσος που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα ορθογωνίου τριγώνου είναι ίση με το μισό της υποτείνουσας. ΙΙ) ν μια διάμεσος τριγώνου είναι ίση με το μισό
Διαβάστε περισσότεραΓεωμετρία Βˊ Λυκείου. Κεφάλαιο 9 ο. Μετρικές Σχέσεις
Γεωμετρία Β Λυκείου Κεφάλαιο 9 Γεωμετρία Βˊ Λυκείου Κεφάλαιο 9 ο Μετρικές Σχέσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΜΕΤΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΕ ΟΡΘΟΓΩΝΙΑ ΤΡΙΓΩΝΑ Μετρικές σχέσεις ονομάζουμε τις σχέσεις μεταξύ των μέτρων των στοιχείων
Διαβάστε περισσότεραΠΩΣ ΕΙΧΝΩ ΟΤΙ ΥΟ ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ 1. είχνω ότι τέµνονται από τρίτη ευθεία και σχηµατίζονται γωνίες
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΑ στη γεωµετρία της Α τάξης ΠΩΣ ΕΙΧΝΩ ΟΤΙ ΥΟ ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΕΤΕΣ 1. είχνω ότι η γωνία τους είναι 90 ο 2. είχνω ότι είναι διχοτόµοι δύο εφεξής και παραπληρωµατικών γωνιών. 3. είχνω ότι
Διαβάστε περισσότεραB τάξη Γυμνασίου : : και 4 :
Τηλ. 10 6165-10617784 - Fax: 10 64105 Tel. 10 6165-10617784 - Fax: 10 64105 ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΑΒΒΑΤΟ, 18 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 014 B τάξη Γυμνασίου Να βρείτε τους αριθμούς 0 4 1 1 77 16 60 19 7 : 000 : και 4 : 4 9
Διαβάστε περισσότερα«Η Ευκλείδεια γεωμετρία και η διδασκαλία της» Λύσεις Θεμάτων Εξέτασης
Τομέας Παιδαγωγικής Ιστορίας, και Φιλοσοφίας των Μαθηματικών «Η Ευκλείδεια γεωμετρία και η διδασκαλία της» Λύσεις Θεμάτων Εξέτασης 01-0-016 ΘΕΜΑ 1α [] Σε τυχαίο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ ( Α=90 Ο ) η διχοτόμος
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου Στάμου Γιάννης
Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου Στάμου Γιάννης Αναλυτική θεωρία Λυμένα παραδείγματα Ερωτήσεις κατανόησης Ασκήσεις Επαναληπτικά διαγωνίσματα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο ο : Διανύσματα Ενότητα I: Η έννοια
Διαβάστε περισσότεραΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Ερώτηση 1 η Ποια καλούνται κύρια και ποια δευτερεύοντα στοιχεία ενός τριγώνου; Τι ονομάζεται τριγωνική ανισότητα; Κύρια στοιχεία ενός τριγώνου είναι οι πλευρές και οι γωνίες του. Οι
Διαβάστε περισσότεραI. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. math-gr
I ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ i e ΜΕΡΟΣ Ι ΟΡΙΣΜΟΣ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Α Ορισμός Ο ορισμός του συνόλου των Μιγαδικών αριθμών (C) βασίζεται στις εξής παραδοχές: Υπάρχει ένας αριθμός i για τον οποίο ισχύει i Το σύνολο
Διαβάστε περισσότερατ και τ' οι ημιπερίμετροι των βάσεων, Β και β τα εμβαδά των βάσεων, υ το ύψος και υ' το παράπλευρο ύψος της πυραμίδας.
ΣΤΕΡΕΑ ΜΑΘΗΜΑ 12 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ 1. Αν τυχαία πυραμίδα τμηθεί με επίπεδο παράλληλο στη βάση της, έχουμε: KA/KA' = KB/KB' = ΚΓ/ΚΓ' = ΚΗ/Κ'Η' = λ και ΑΒΓ Α'Β'Γ' με λόγο ομοιότητας λ. 2. Μέτρηση κανονικής πυραμίδας:
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου
Ερωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου Άλγεβρα 1.1 Β : Δυνάμεις πραγματικών αριθμών. 1. Πως ορίζεται η δύναμη ενός πραγματικού αριθμού ; Η δύναμη με βάση έναν πραγματικό αριθμό α και εκθέτη ένα
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΛΓΕΒΡΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Α, Β ΤΑΞΕΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΛΓΕΒΡΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Α, Β ΤΑΞΕΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Διδακτέα -εξεταστέα
Διαβάστε περισσότεραΓενικό Ενιαίο Λύκειο Γεωμετρία - Τάξη Α
ενικό νιαίο Λύκειο εωμετρία - Τάξη 61 Θέματα εξετάσεων περιόδου Μαΐου-Ιουνίου στην εωμετρία Τάξη! Λυκείου ενικό νιαίο Λύκειο εωμετρία - Τάξη 6. Να αποδείξετε ότι διάμεσος τραπεζίου είναι παράλληλη προς
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ. Κεφάλαιο 13: Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό-Λάθος»
Κεφάλαιο 13: ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό-Λάθος» 1. * Θεωρούµε ένα επίπεδο p, µια κλειστή πολυγωνική γραµµή του p και µια ευθεία ε που έχει µε το p ένα µόνο κοινό σηµείο. Από κάθε σηµείο
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ Να βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα του σχολικού σας βιβλίου το ζητούμενο της κάθε ερώτησης που δίνεται παρακάτω και να το γράψετε στο τετράδιό σας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Να συμπληρώσετε
Διαβάστε περισσότεραΤο επίπεδο του ημιεπιπέδου σ χωρίζει το χώρο σε δύο ημιχώρους. Καλούμε Π τ τον ημιχώρο στον οποίο βρίσκεται το ημιεπίπεδο τ Επίσης, το επίπεδο του
ΣΤΕΡΕΑ ΜΑΘΗΜΑ 10 Δίεδρες γωνίες Δύο επίπεδα α και β που τέμνονται, χωρίζουν τον χώρο σε τέσσερα μέρη, που λέγονται τεταρτημόρια. Ορίζουν επίσης σχήματα ανάλογα των γωνιών που ορίζουν δύο τεμνόμενες ευθείες
Διαβάστε περισσότεραΤο εγχειρίδιο αυτό, δεν είναι απλό τυπολόγιο αλλά μία εγκυκλοπαίδεια όλων των μαθηματικών του ενιαίου λυκείου.
Τυπολόγιο Μαθηματικών Πρόλογος Το εγχειρίδιο αυτό, δεν είναι απλό τυπολόγιο αλλά μία εγκυκλοπαίδεια όλων των μαθηματικών του ενιαίου λυκείου. Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Λυκείου Άλγεβρα 001 018 Γεωμετρία 019
Διαβάστε περισσότεραΣυνοπτική Θεωρία Μαθηματικών Α Γυμνασίου
Web page: www.ma8eno.gr e-mail: vrentzou@ma8eno.gr Η αποτελεσματική μάθηση δεν θέλει κόπο αλλά τρόπο, δηλαδή ma8eno.gr Συνοπτική Θεωρία Μαθηματικών Α Γυμνασίου Αριθμητική - Άλγεβρα Γεωμετρία Άρτιος λέγεται
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. Τι είναι η Ευκλείδια διαίρεση; Είναι η διαδικασία κατά την οποία όταν δοθούν δύο φυσικοί αριθμοί Δ και δ, τότε βρίσκουμε άλλους δύο φυσικούς αριθμούς π και υ,
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Σελίδα 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΥΚΛΟΥ 11.6 ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΑΔΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΜΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΠΟΛΥΓΩΝΑ 11.7 ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΥΚΛΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 11.8 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΥΚΛΟΥ ΘΕΩΡΙΑ 1 (Εμβαδόν κυκλικού δίσκου) Θεωρούμε
Διαβάστε περισσότεραx ax by c y a x b y c
Γεωμετρία Affine - Εφαρμογές Δόρτσιος Κων/νος, Μαθηματικός mail:kdortsi@sch.gr Τσίντσιφας Γεώργιος, Μαθηματικός mail :gtsintsifas@yahoo.com Εισαγωγή Η Γραμμική Γεωμετρία περιέχει τρία είδη Μετασχηματισμών
Διαβάστε περισσότεραΛΥΣΕΙΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 08/04/10
ΥΣΙΣ ΙΑΩΝΙΣΜΑ ΩΜΤΡΙΑ Α ΥΚΙΟΥ ΘΜΑ ο 08/04/0 Α. Να αποδείξετε ότι η διάµεσος ορθογωνίου τριγώνου που φέρουµε από την κορυφή της ορθής γωνίας είναι ίση µε το µισό της υποτείνουσας. Θεωρία σχολικό βιβλίο σελ.09
Διαβάστε περισσότεραΤάξη A Μάθημα: Γεωμετρία
Τάξη A Μάθημα: Γεωμετρία Η Θεωρία σε Ερωτήσεις Ερωτήσεις Κατανόησης Επαναληπτικά Θέματα Επαναληπτικά Διαγωνίσματα Περιεχόμενα Τρίγωνα Α. Θεωρία-Αποδείξεις Σελ.2 Β. Θεωρία-Ορισμοί..Σελ.9 Γ. Ερωτήσεις Σωστού
Διαβάστε περισσότεραΚόλλιας Σταύρος 1 ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΕΡΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
Κόλλιας Σταύρος http://users.sch.gr/stkollias 1 ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΕΡΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 7 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Θέμα 1 Α. Να αποδείξετε ότι κάθε σημείο της διχοτόμου
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ
Επιμέλεια: Καραγιάννης Β. Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Σχολικό Έτος: 016-017 Μαθηματικός Περιηγητής:
Διαβάστε περισσότεραΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ : 2 Ώρες Υπογραφή :
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2018 2019 ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΜΑΘΗΜΑ : Μαθηματικά ΤΑΞΗ : Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 5 / 6 / 2019 ΧΡΟΝΟΣ : 2 Ώρες Βαθμός : Ολογράφως
Διαβάστε περισσότερα3 ΚΩΝΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Νρεθεί η εξίσωση του κύκλου σε καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις: α) έχει κέντρο την αρχή των αξόνων και ακτίνα β) έχει κέντρο το σημείο (3, - ) και ακτίνα 5 γ) έχει κέντρο το σημείο
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτέα-εξεταστέα ύλη μαθηματικών Ημερησίου και Εσπερινού ΓΕ.Λ. Ο Δ Η Γ Ο Σ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ-ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
Ο Δ Η Γ Ο Σ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ-ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ Γενική Επιμέλεια: Καραγιάννης Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικός Περιηγητής 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Διδακτέα-εξεταστέα
Διαβάστε περισσότερα24 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο. ΘΕΜΑ 2 Ο : Δίνεται ΑΒΓ ισοσκελές (ΑΒ=ΑΓ) τρίγωνο.αν ΒΔ και ΓΕ οι διχοτόμοι των γωνιών Β και
ΔΙΩΝΙΣΜ 1 Ο ΘΕΜ 1 Ο : ) Να αποδείξετε ότι : Το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει τα μέσα τα των δύο πλευρών τριγώνου είναι παράλληλο προς την τρίτη πλευρά και ίση με το μισό της.(13 μονάδες) ) Να χαρακτηρίσετε
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Παραλληλόγραµµα - Τραπέζια
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Παραλληλόγραµµα - Τραπέζια 184 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ 1. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της στήλης (Α) µε ένα µόνο στοιχείο της στήλης (Β): στήλη (Α) τετράπλευρα
Διαβάστε περισσότεραΗ Γεωμετρία της Αντιστροφής Η βασική θεωρία. Αντιστροφή
Αντιστροφή Υποθέτουμε ότι υπάρχει ένας κανόνας ο οποίος επιτρέπει την μετάβαση από ένα σχήμα σε ένα άλλο, με τέτοιο τρόπο ώστε το δεύτερο σχήμα να είναι τελείως ορισμένο όταν το πρώτο είναι δοσμένο και
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ Α. 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΜΕΡΟΣ Α ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Τι ονομάζεται Αριθμητική και τι Αλγεβρική παράσταση; Ονομάζεται Αριθμητική παράσταση μια παράσταση που περιέχει πράξεις μεταξύ αριθμών. Ονομάζεται αλγεβρική παράσταση μια παράσταση
Διαβάστε περισσότεραΕπαναληπτικά συνδυαστικα θέµατα
Επαναληπτικά συνδυαστικα θέµατα Θέµα ο A. Αν α, β µη µηδενικά διανύσµατα και ισχύει α+ β + α β =, τότε να δείξετε ότι: i. αβ και ii. Αν α β τότε ισχύει α + β =. 4 4 B. Να βρεθούν οι τιµές του λ ώστε η
Διαβάστε περισσότερα66 Γεωμετρία Σχήμα 11.1: Το ΜΝ είναι κοινό μέτρο των και ΓΔ. τόσο ανατρεπτική που απαγόρευσαν να διαδοθεί αυτή η γνώση. Οταν μάλιστα ο *** παρέβει την
Κεφάλαιο 11 Αναλογίες, Ομοιότητα Η έννοια του λόγου ορίζεται στο πέμπτο βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη ως εξής: Λόγος εστί δύο μεγεθών ομογενών η κατά πηλικότητά ποια σχέσις Λόγον έχειν προς άλληλα
Διαβάστε περισσότερα(1) (2) A ΑE Α = AΒ (ΑΒΕ) (Α Ε)
9. Τα τρίγωνα και έχουν κοινή γωνία, άρα: () () A E AB A E A (1) Όµοια τα τρίγωνα και, άρα: () () A E AB A A () E Όµως από το θεώρηµα του Θαλή: A A () ( // ) () () πό (1), (), () έχουµε. () () Άρα () ()
Διαβάστε περισσότεραΜεθοδολογία Υπερβολής
Μεθοδολογία Υπερβολής Υπερβολή ονομάζεται ο γεωμετρικός τόπος των σημείων, των οποίων η απόλυτη τιμή της διαφοράς των αποστάσεων από δύο σταθερά σημεία Ε και Ε είναι σταθερή και μικρότερη από την απόσταση
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ σε word! ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΟΛΚΑΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ σε word! ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΟΛΚΑΣ Ένα «ανοικτό» αρχείο, δηλαδή επεξεργάσιμο που όλοι μπορούν να συμμετέχουν είτε προσθέτοντας είτε διορθώνοντας υλικό. Μετά
Διαβάστε περισσότεραΑ Γυμνασίου, Μέρο Β, Γεωμετρία, Κεφάλαιο 2, Συμμετρία
Α Γυμνασίου, Μέρο Β, Γεωμετρία, Κεφάλαιο 2, Συμμετρία Περιοδική Έκδοση για τα Μαθηματικά Γυμνασίου Μαθηματικά Α Γυμνασίου Μέρο Β - Κεφάλαιο 2, Β. 2.2. Άξονα συμμετρία σχήματο ονομάζεται η ευθεία που χωρίζει
Διαβάστε περισσότερα6.5 6.6. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 134. Ερωτήσεις Κατανόησης
6.5 6.6 σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 34 ρωτήσεις Κατανόησης. Σε ένα εγγεγραµµένο τετράπλευρο i) Τα αθροίσµατα των απέναντι γωνιών του είναι ίσα Σ Λ ii) Κάθε πλευρά φαίνεται από τις απέναντι κορυφές
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά θέματα στη ροπή αδράνειας του στερεού.
Ειδικά θέματα στη ροπή αδράνειας του στερεού Η συνική ροπή αδράνειας ως άθροισμα επί μέρους ροπών αδράνειας Έστω το τυχαίο στερεό του σχήματος που αποτελείται από επιμέρους τμήματα Α,Β,Γ,Δ Η ροπή αδράνειας
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ Αρχή και Πέρας Φορέας Διεύθυνση (Συγγραμμικά διανύσματα) Μέτρο Κατεύθυνση (Ομόρροπα Αντίρροπα διανύσματα)
Διαβάστε περισσότερα2ο ΓΕΛ ΣΥΚΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ : Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ. ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΠΑΥΛΟΣ ΧΑΛΑΤΖΙΑΝ 2ο ΓΕΛ ΣΥΚΕΩΝ
ο ΓΕΛ ΣΥΚΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ : Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 013-014 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΠΑΥΛΟΣ ΧΑΛΑΤΖΙΑΝ ο ΓΕΛ ΣΥΚΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΟΡΙΣΜΟΣ: Έστω Ε και Ε δύο σημεία του
Διαβάστε περισσότερα