ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ Σ.

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ Σ."

Ασπασία Δαμασκηνός
5 χρόνια πριν
Προβολές:

3 Ο καρκίνος του όρχεως αντιπροσωπεύει το 1 1,5 % των νεοπλασιών στον άνδρα Ο πιο συχνός καρκίνος σε νέους άνδρες ετών Αύξηση συχνότητας τα τελευταία 40 έτη Μείωση θνησιμότητας μετά την εισαγωγή της χημειοθεραπείας με βάση τη σισπλατίνη 5ετής επιβίωση 99% σε αρχικό στάδιο 96% σε περιοχική νόσο Ίαση 80 90%

4 Υψηλός βαθμός ίασης Μικρή ηλικία - > 50% παντρεμένοι - 70% δεν έχει τεκνοποιήσει Διαφύλαξη της γονιμότητας - σε σχέση με τη νόσο - σε σχέση με τη θεραπεία - ολοένα πιο σημαντική

5 Γονιμότητα και ορχικός καρκίνος Υπογόνιμοι άνδρες με μη φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα κίνδυνο για ορχικό καρκίνο έως και 20Χ από το γενικό πληθυσμό επηρεασμένη σπερματογένεση πριν την εμφάνιση της νόσου Raman et al., % ασθενών παρουσιάζονται υπογόνιμοι κατά τη διάγνωση του καρκίνου 13% ΑΖΩΟΣΠΕΡΜΙΚΟΙ (απουσία σπερματοζωαρίων) Safsaf et al., 2011

6 Bλάβη της λειτουργικότητας και των δύο όρχεων, παρά την ανάπτυξη της νεοπλασίας στον έναν όρχι Αμφοτερόπλευρος καρκίνος :1-2% Η ορχική δυσλειτουργία προέρχεται από τον όγκο ή από τον όρχι (προϋπάρχει) ;

7 ΠΑΝΤΑ εκτίμηση της γονιμότητας του πάσχοντος ΠΡΙΝ από οποιαδήποτε παρέμβαση Σπερμοδιάγραμμα και ορμονικό έλεγχο Καθορισμός της δυνατότητας και του τρόπου διαφύλαξης

8 Γονιμότητα και Θεραπεία Γοναδοτοξική ( βλαπτική για τη λειτουργία των όρχεων ) επικουρική θεραπεία - Χημειοθεραπεία - Ακτινοθεραπεία

9 Χημειοθεραπεία H σισπλατίνη δρα τοξικά στα σπερματικά κύτταρα Πλειοψηφία των ασθενών αζωοσπερμία 8-12 εβδομ. από την έναρξη της Χ/Θ Τα σπερματογόνια τύπου Α επηρεάζονται λιγότερο από τα σπερματογόνια τύπου Β, τα οποία καταστρέφονται ταχύτατα

10 Σπερματογόνια τύπου Α Σπερματογόνια τύπου B

11 Αν δεν ξεπεραστούν συγκεκριμένες δόσεις Χ/Θ - ανθεκτικά σπερματογόνια επιζούν και θα αποτελέσουν τη βάση για την επανέναρξη της σπερματογένεσης - σε χαμηλές δόσεις σπερματογένεση σε 12 εβδομάδες - σε υψηλές δόσεις, αν καταστραφούν τα τύπου Α σπερματογόνια, παρατεταμένη ή μη αναστρέψιμη ΑΖΩΟΣΠΕΡΜΙΑ - Petersen et al αποκατάσταση της σπερματογένεσης έως και 9 έτη Επιπλέον η σισπλατίνη φαίνεται να αναστέλλει τη σύνθεση της τεστοστερόνης στα κύτταρα Leydig

12 Σε διάστημα πέντε χρόνων από το τέλος της θεραπείας ανάκαμψη σπερματογένεσης % των ασθενών που ήταν γόνιμοι - 15% αυτών που ήταν ήδη υπογόνιμοι πριν την θεραπεία ΔΕΝ υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί το αν, σε ποιόν και πότε θα ανακάμψει η σπερματογένεση

13 Ακτινοθεραπεία Δοσοεξαρτώμενη γοναδοτοξικότητα Άμεση ακτινοβολία του όρχι με χαμηλές δόσεις ακόμα και 200 cgy μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη σπερματογένεση διάρκειας περίπου 18 μηνών Ακτινοβολία στη παραορτική και λαγόνια περιοχή μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη σπερματογένεση λόγω της διαχεόμενης ακτινοβολίας έως και 2 χρόνια

14 1 Gy = 100 cgy

15 - 15 cgy: Αιφνίδια ολιγοσπερμία cgy: αποκατάσταση της σπερματογένεσης μετά από 1 με 2 χρόνια cgy: αποκατάσταση της σπερματογένεσης μετά από 3 χρόνια cgy: αποκατάσταση της σπερματογένεσης μετά από 5 χρόνια cgy: μη αναστρέψιμη βλάβη. Rowley MJ et al, Radiat Res 1974, 59:

16 Η δόση που συστήνεται για το σεμίνωμα σταδίου Ι είναι 24 Gy Μείωση της δόσης που λαμβάνει ο υγιής όρχις - εξαίρεση του οσχέου από το πεδίο - εφαρμογή αδιαπέραστων διαφραγμάτων Με τη δόση 24 Gy η ακτινοβολία που λαμβάνει ο υγιής όρχις υπολογίζεται σε μόλις 3 cgy Δεν μπορεί να αποκλεισθεί ενδεχόμενη βλάβη της σπερματογένεσης

17 Η επικουρική γοναδοτοξική θεραπεία θα επηρεάσει τη γονιμότητα σε όλους τους ασθενείς με ορχικούς όγκους Όλοι σχεδόν θα θεραπευθούν ή θα έχουν μακρά επιβίωση όσον αφορά την πορεία της νόσου τους Η γονιμότητά τους θα αποτελέσει σοβαρό ζήτημα αλλά και σημαντικό παράγοντα για την ποιότητα της ζωής τους Η διαφύλαξη της γονιμότητας αποτελεί ισχυρό κίνητρο για την αντιμετώπιση της ασθένειάς τους (Saito et al., 2005)

18 Επιβεβλημένη η εκτίμηση της γονιμότητας (T, FSH, LH ) Επιβεβλημένη ενημέρωση για δυνατότητα εξασφάλισης και διατήρησης γενετικού υλικού ΠΡΙΝ την έναρξη οποιασδήποτε γοναδοτοξικής θεραπείας Κατά προτίμηση πριν την ορχεκτομή, ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ πριν την έναρξη της Χημειοθεραπείας

19 Διαφύλαξη της γονιμότητας : Κρυοσυντήρηση σπέρματος κατάψυξη σπέρματος με καλά χαρακτηριστικά για σπερματέγχυση μόνη διαθέσιμη μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής φτωχά αποτελέσματα - πεποίθηση - αναποτελεσματική - δαπανηρή - χρονοβόρα διαδικασία

20 ICSI ( μικρογονιμοποίηση ) - δυνατότητα χρήσης ακόμα κι ελάχιστων σπερματοζωαρίων χρήσιμα ακόμα και πτωχά δείγματα σπέρματος κρυοσυντήρηση σπερματοζωαρίων από εκσπερμάτιση gold standard Λήψη κατά το δυνατόν περισσότερων δειγμάτων με εκσπερμάτιση

21 Ασθενείς που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα - ΑΖΩΟΣΠΕΡΜΙΑ - Εκσεσημασμένη ΟΛΙΓΟΣΠΕΡΜΙΑ - ΚΡΥΠΤΟΖΩΟΣΠΕΡΜΙΑ (ελάχιστα σπερματοζωάρια) - Μη ώριμη σπερματογένεση ή αδυναμία εκσπερμάτισης παιδιά, προεφηβική ή πρώιμη εφηβική ηλικία

22 Αρχικά - αζωοσπερμικοί - έναρξη θεραπείας χωρίς κρυοσυντήρηση - αναμονή έλεγχος για επανέναρξη σπερματογένεσης Chan et al. TESE μετά από επιτυχή Χ/Θ ανεύρεση σπερματοζωαρίων σε 9 από 17 ασθενείς Cancer Sep 15;92(6): Testicular sperm extraction combined with intracytoplasmic sperm injection in the treatment of men with persistent azoospermia postchemotherapy. Chan PT 1, Palermo GD, Veeck LL, Rosenwaks Z, Schlegel PN

23 2003 TESE : Testicular Sperm Extraction Εξαγωγή Σπερματοζωαρίων από τον όρχι

24 Εισαγωγή της ιδέας - αντιμετώπιση της αζωοσπερμίας σε ασθενείς με καρκίνο του όρχεως και αζωοσπερμία με TESE ΠΡΙΝ την έναρξη της γοναδοτοξικής θεραπείας - προτείνουν να προσφέρεται σαν θεραπευτική επιλογή για τη μελλοντική γονιμότητα σε όλους τους αζωοσπερμικούς ασθενείς με κακοήθεια

25 Πλεονεκτήματα ανάκτηση σπέρματος πριν επηρεαστεί περαιτέρω από τη γοναδοτοξική θεραπεία αποφυγή επιπλέον χειρισμών αφού θα γίνει κατά την ορχεκτομή στον όρχι με τον όγκο ή κατά τη διενέργεια της βιοψίας στον ετερόπλευρο όρχι Μειονεκτήματα δεν γνωρίζουμε αν θα θεραπευτεί ο ασθενής ενδεχόμενη αυθόρμητη ανάκτηση της σπερματογένεσης μετά τη θεραπεία

26 Ετερόπλευρη βιοψία για Intratubular germ cell neoplasia (carcinoma in situ) - ρουτίνα σε κάποιες χώρες - ετερόπλευρα: 9%, όγκος 2,5% - νοσηρότητα θεραπείας CIS - χαμηλό στάδιο ετερόπλευρων όγκων στη διάγνωση - Ετερόπλευρη βιοψία - μικρός όγκος όρχεως < 12 κ.εκ. - ιστορικό κρυψορχίας - πτωχή σπερματογένεση ( Johnson score 1-3)

27 ( ONCO TESE ) - Σε ποιους ασθενείς; - αζωοσπερμία και ορχικός καρκίνος - ετερόπλευρος αλλά και αμφοτερόπλευρος - μετάχρονος και σύγχρονος - μονήρης όρχις ( οιασδήποτε αιτιολογίας ) με ορχικό όγκο Micro TESE ( μικροχειρουργική λήψη σπερματοζωαρίων ) είναι η μέθοδος εκλογής και στην onco TESE όπως και στους μη ογκολογικούς αζωοσπερμικούς άνδρες

28 Εγκυμοσύνη σε 2 από 6 ασθενείς μετά από επιτυχή TESE και ICSI, ένας σε ετερόπλευρο και ένας σε αμφοτερόπλευρο ορχικό καρκίνο Furuhashi et al, Andrologia 2013 Γέννηση 2 υγιών ( αγόρι κορίτσι ) διζυγωτικών διδύμων μετά από επιτυχή TESE σε μονήρη όρχι με καρκίνο μετά από ορχεκτομή σε μικρή ηλικία για συστροφή Descomble et al, Ferti Steril 2008 Γέννηση υγιούς παιδιού μετά από επιτυχή TESE σε σύγχρονο αμφοτερόπλευρο ορχικό καρκίνο Roque et al, Andrologia 2015

29 Κίνδυνος να μεταβιβαστεί γενετική προδιάθεση για ορχικό καρκίνο Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που θα επέτρεπαν μια εκτίμηση για τον κίνδυνο ανάπτυξης ορχικού καρκίνου σε αγόρια που γεννήθηκαν από ICSI με χρήση σπερματοζωαρίων που προήλθαν από TESE από τον όρχι με τη νεοπλασία Προσεκτική παρακολούθηση των αγοριών αυτών για ενδεχόμενη ανάπτυξη ορχικού όγκου - ψηλάφηση - υπερηχογράφημα

31 Παιδιά, προέφηβοι, έφηβοι - αδυναμία συλλογής σπέρματος με αυνανισμό - απουσία σπερματογένεσης Χειρουργική λήψη ορχικού ιστού και κατάψυξη πριν την έναρξη της θεραπείας - κρυοσυντήρηση σπερματοζωαρίων - δυνατότητα παραγωγής σπερματοζωαρίων από προεφηβικό ορχικό ιστό

32 ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ Υπογονιμότητα μπορεί να υπάρχει ήδη κατά τη διάγνωση του καρκίνου του όρχεως Με τη διάγνωση να γίνεται άμεσα εκτίμηση της γονιμότητας Άμεση πληροφόρηση για την ανάγκη και τις επιλογές διατήρησης Λήψη πολλαπλών δειγμάτων σπέρματος και κατάψυξη αποτελεί το πρωταρχικό μέλημα και την αντιμετώπιση εκλογής Επί αδυναμίας χειρουργική λήψη σπερματοζωαρίων Προεφηβική ηλικία κατάψυξη ιστού ακόμα και επί ανώριμης σπερματογένεσης

33 ΠΡΙΝ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ( χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας )

Σχετικά έγγραφα

Λήψη σπερματοζωαρίων για εξωσωματική/ βιοψία όρχεως. Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology

Λήψη σπερματοζωαρίων για εξωσωματική/ βιοψία όρχεως Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology Πότε; - Πολύ σοβαρή ΟΑΤ - Αζωοσπερµία ( AA, MAA ) - onco TESE ( ONCO