Ηµερίδα ΤΕΕ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ. Εκπροσώπου ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

Transcript

1 Ηµερίδα ΤΕΕ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ Εκπροσώπου ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κας ΞΥΡΟΤΥΡΗ 5 εκεµβρίου 2007, Αθήνα

2 2 Αγαπητοί συνάδελφοι, να ευχαριστήσω και από πλευράς του Κόµµατός µου και εγώ προσωπικά για την πρόσκληση που µας κάνατε. Και βέβαια να συγχαρώ για άλλη µια φορά το Τεχνικό Επιµελητήριο για τις πολύ σηµαντικές εκδηλώσεις, επιστηµονικές βέβαια, αλλά παράλληλα έχουν ένα ευρύτερα κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα. Και συµβάλλουν ουσιαστικά στην διαµόρφωση ενός ορθού σχεδιασµού αναπτυξιακού και µιας ορθής πολιτικής, για θέµατα τα οποία αφορούν την προστασία του πολίτη, την ποιότητα της ζωής του, την ανάπτυξή του µε όρους αειφορίας και βιωσιµότητας. Καταρχήν, όσον αφορά την Οδηγία την οποία συζητάτε σήµερα, το πρώτο µέρος των εισηγήσεων αναφέρεται σε αυτήν, θα µπορούσε να την χαρακτηρίσει κανείς σαν µια θυγατρική οδηγία της βασικής Οδηγίας 2000 για την διαχείριση των υδάτων, η οποία ενσωµατώθηκε στο εθνικό µας πλαίσιο µε το Ν. 3199/03. Μια οδηγία, στην οποία εµείς είχαµε συµφωνήσει, όσον αφορά τις απαιτήσεις για τον σχεδιασµό, για τον καθορισµό των λεκανών απορροής, για τα όργανα κλπ. και για τις υποχρεώσεις που έθετε για την κάθε χώρα για τα θέµατα διαχείρισης των υδάτων. εν συµφωνήσαµε όµως µε τον τρόπο που η Οδηγία αυτή αφήνει να εννοηθεί ότι χειρίζεται αυτό το αγαθό που λέγεται νερό, το οποίο εµείς θεωρούµε ότι είναι ένα δηµόσιο αγαθό. Και δεν είναι ένα αγαθό που µπορεί να έχει και αυτό επιτέλους στοιχεία εµπορευµατοποίησης και ιδιωτικοποίησης. Ο νόµος του 2003, θα έλεγα ότι ήταν πιο ελαστικός, απέναντι σε αυτή την διαχείριση του νερού ως εµπόρευµα, από ότι ήταν η ίδια η Οδηγία. Και πέρα από αυτό βέβαια, εκτός από τη µεγάλη καθυστέρηση να γίνει αυτός ο νόµος, αυτή τη στιγµή θα µπορούσε να τον χαρακτηρίσει κανείς ότι είναι ανενεργός. εν έχουν ακόµη λειτουργήσει είτε το σχήµα ήταν επιτυχηµένο µε τις περιφερειακές δοµές είτε όχι, γιατί είχαµε και αυτό το ανορθόδοξο επιστηµονικά γεγονός, να καθορίσουµε τις λεκάνες απορροής ως είναι οι περιφέρειες της χώρας. Οι διοικητικές περιφέρειες. Και ένα σωρό άλλα πράγµατα. Και για αυτό υπάρχουν πάρα πολλές αδυναµίες και πάρα πολλές καθυστερήσεις. Αυτές όµως οι καθυστερήσεις πλέον γίνονται ουσιαστικές γιατί και έντονα φαινόµενα λειψυδρίας από τη µια πλευρά βιώνουµε και θα βιώνουµε ακόµη περισσότερο και µε τα θέµατα και τις επιπτώσεις από τη µεταβολή του κλίµατος. Και από την άλλη πλευρά έχουµε τα έντονα φαινόµενα, τις έντονες πληµµυρικές παροχές, που και επιπτώσεις έχουν στους οικισµούς, τις καλλιέργειες κλπ., και από την άλλη πλευρά χρειάζονται ένα πολύ µεγάλο κόστος για να αποκαταστήσουµε τις περιοχές, οι οποίες έχουν υποστεί την καταστροφή των πληµµύρων. Η Οδηγία λοιπόν τι θέλει να κάνει; ιαπίστωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση ότι υπάρχει µια µεγάλη ανάγκη και για την πρόληψη των πληµµύρων και για µια ολοκληρωµένη, θα έλεγε κανείς, διαχείριση αυτού του θέµατος. Της πρόληψης και της αποκατάστασης, όταν συµβαίνουν αυτά τα φαινόµενα. Έχουν καταγράψει ότι οι πληµµύρες στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια είχαν 700 θανάτους, είχαν µετατόπιση µισού εκατοµµυρίου ανθρώπων και 25 δις Ευρώ, και αυτό τους τσούζει περισσότερο, οικονοµικές απώλειες από ασφάλειες. Έτσι λοιπόν, θεώρησαν αναγκαία αυτή την Οδηγία. Συνεκτιµούν και τις επιπτώσεις από την κλιµατική αλλαγή. Η οποία προβλέπει τρία βασικά στάδια, και θα τελειώσω µε τη οδηγία, σε αυτό. Τις προκαταρκτικές εκτιµήσεις των λεκανών απορροής και των παράκτιων ζωνών κλπ., την σύνταξη χαρτών κινδύνων για τις πληµµύρες και µετά τα σχέδια διαχείρισης.

3 3 Ένα θέµα το οποίο η χώρα µας, αυτά τα τρία πράγµατα δεν κατέφερε να τα κάνει σε κανέναν σχεδιασµό. εν κατάφερε να καταγράψει ποτέ την κατάσταση, θέλετε στα χωροταξικά, στα οικιστικά; Εκεί που τα καταφέρνει κάπως και µε τη βοήθεια του Επιµελητηρίου είναι όταν συµβαίνουν σεισµοί να έχει καταγράψει ακριβώς τα πάντα εκεί. Να έχει ένα, θα έλεγα, καλό πλαίσιο. Σε όλα τα άλλα λοιπόν, της λείπει η καταγραφή. Της λείπει η σύνταξη των χαρτών, να πάµε στην περιβόητη ιστορία, θέλουµε να προφυλάξουµε τα δάση µας να έχουµε αντιπυρική προστασία κλπ.; Να σταµατήσουµε την αυθαίρετη δόµηση και όλα αυτά; Λοιπόν, γιατί δεν φτιάχνουµε το δασολόγιο και τους δασικούς χάρτες; εν έχουµε λοιπόν σύνταξη. Γιατί δεν φτιάχνουµε τις λεκάνες απορροής; Γιατί δεν προχωράµε στην εφαρµογή της οδηγίας 2000 για τα νερά; Λοιπόν, ετούτη εδώ η Οδηγία θέλει και χάρτες κινδύνων από τις πληµµύρες κλπ. Και βέβαια, το τρίτο και µεγάλο θέµα, πως θα διαχειριστούµε αυτά τα πράγµατα. Πως θα τα διαχειριστούµε λοιπόν; Με ποιο συνεκτικό σχέδιο; Καταρχήν, αυτά τα µεγάλα θέµατα, τα οποία αφορούν την προστασία του πολίτη, όπως όλοι οι οµιλητές τόνισαν, είναι θέµα ενός ενιαίου, ολοκληρωµένου σχεδιασµού. Ως να είναι ένα µεγάλο δηµόσιο έργο, το οποίο σχεδιάζεται κατά φάσεις και κατά στάδια, για το οποίο βρίσκονται οι πηγές χρηµατοδότησης και για το οποίο καλούνται οι φορείς, οι κεντρικές υπηρεσίες, οι περιφέρειες και η τοπική Αυτοδιοίκηση να δράσουν. υστυχώς, συνάδελφοι και συναδέλφισσες, αυτή η λειτουργική διασύνδεση µεταξύ των τριών επιπέδων της διοίκησης δεν υπάρχει στη χώρα µας. εν υπάρχει ούτε στα θέµατα του σχεδιασµού, ούτε µετά στα θέµατα που καλούνται, αφού δεν υπάρχει πρόληψη, είναι πολύ ασθενής η πρόληψη σε όλα αυτά τα φαινόµενα, καλούνται µετά να συνεργαστούν στην καταστολή ή στην αποκατάσταση. Τα πράγµατα εκεί γίνονται πάρα πολύ δύσκολα και δυστυχώς για τη χώρα µας οι φονικές, οι καταστροφικές πυρκαγιές έδειξαν αυτή την αδυναµία. Μια αδυναµία πολύ µεγάλη είναι -και φάνηκε από τις περσινές πληµµύρες και στη Θεσσαλονίκη, στο δικό µου νοµό, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας- ότι τελικά το πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεων, µε τις µειώσεις που υφίσταται κάθε φορά, µε την µετατόπιση πολλών έργων στα έργα των συµβάσεων παραχώρησης, τα ελκυστικά λεγόµενα έργα, τα οποία και αυτά δεν γίνονται, τα µικρά και µεσαία έργα, αυτά που αποτελούν δηλαδή τα έργα πρόληψης και υποδοµών για την ποιότητα ζωής και την προστασία της ζωής του πολίτη και την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιµετώπιση όλων αυτών των φαινοµένων, αυτά τα έργα, λοιπόν, δεν έχουν τύχη ούτε στο πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεων και ούτε βέβαια στα κοινοτικά προγράµµατα. Συνήθως έχουν τύχη τα έργα των οδικών µεταφορών κλπ. και αυτά τα έργα τα οποία είναι ελκυστικά, ούτως ώστε να µπορέσουν να βοηθήσουν την πολιτεία µε τις συµβάσεις παραχώρησης να εκτελέσει αυτόν τον σχεδιασµό. Έχουµε ένα µεγάλο πρόβληµα το οποίο συνεχώς κατά τη δική µας άποψη γίνεται ακόµη µεγαλύτερο. Τώρα, τα προβλήµατα όµως για την προστασία της ζωής των πολιτών και του περιβάλλοντος θα γίνονται ακόµη περισσότερο και για τη χώρα µας και για τον πλανήτη. Η πρόσφατη αναφορά της διακυβερνητικής επιτροπής του ΟΗΕ λέει και το έχουν διαπιστώσει όλοι, είναι κοινή διαπίστωση, ότι θα υπάρξει αύξηση της θερµοκρασίας του πλανήτη από 1,1 έως 6,4 βαθµούς Κελσίου έως το Αυτό θα έχει το βασικό επακόλουθο της ανόδου της στάθµης της θάλασσας, κύµατα, καύσωνες, ισχυρές βροχοπτώσεις που θα πλήττουν συχνότερα τον πλανήτη, τροπικούς κυκλώνες, τυφώνες. Όλα αυτά τα θέµατα δεν αφήνουν για εµάς, και πολύ καλά κάνετε αυτή την Ηµερίδα, δεν αφήνουν κανέναν εφησυχασµό.

4 4 Και θα έλεγα ότι αυτή την ηµερίδα πρέπει να την συνδέσετε µε την παγκόσµια διάσκεψη του ΟΗΕ στο Μπαλί, µε κεντρικό θέµα το τι θα κάνουµε µε την κλιµατική αλλαγή. Θα πρέπει να την συνδέσετε µε την κινητοποίηση όλων, που και εσείς νοµίζω και το Επιµελητήριο και άλλοι φορείς και εµείς σαν κόµµα θα συµµετάσχουµε, της 8 ης εκεµβρίου για αυτή την ηµέρα δράσης για να µπορέσουµε να δούµε πως θα αντιµετωπίσουµε την κλιµατική αλλαγή. Γιατί η αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής δεν είναι µόνο θέµα λήψης τεχνικών µέτρων κλπ. και αυτό χρειάζεται, αλλά είναι θέµα ότι πρέπει όλοι να αλλάξουµε. Να αλλάξουµε πολιτική, να αλλάξουµε τρόπο ζωής για να αντιµετωπίσουµε αυτά τα µεγάλα θέµατα. Και θα ήθελα να τελειώσω µε το πολύ µεγάλο θέµα που θέτει και η Ηµερίδα σας σήµερα, µια προσπάθεια που και το Τεχνικό Επιµελητήριο την κάνει συγκροτηµένα, για να δούµε το πώς οι πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές θα ανασυγκροτηθούν µε ένα βιώσιµο τρόπο. Θα ανασυγκροτηθούν µε έναν σχεδιασµό που θα τους εξασφαλίζει και το να µείνουν στις περιοχές τους και να έχουν τα δίκτυά τους, και να έχουν την αντιπληµµυρική προστασία, και να έχουν την αντιπυρική θωράκιση και να έχουν ένα νέο οικιστικό και πολεοδοµικό σχεδιασµό, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να λειτουργήσουν καλύτερα και να αναπτυχθούν καλύτερα και να επουλώσουν γρηγορότερα τις πληγές τους. Και θα τους δώσει και µια προστασία, θα έλεγα, µαζί µε την αντιπληµµυρική, γιατί πάνε αυτά µαζί. Και προστασία και σταθεροποίηση των εδαφών τους γιατί βλέπουµε τώρα τα φαινόµενα τα οποία υπάρχουν. Και για αυτό µιλάµε και νοµίζω ότι είναι και θέση του Τεχνικού Επιµελητηρίου, ότι αυτή η ανασυγκρότηση των περιοχών θα πρέπει να αντιµετωπιστεί ως ένα συνολικό έργο µέσα από ένα βιώσιµο σχεδιασµό το οποίο θα αντιµετωπιστεί ως ένα µεγάλο δηµόσιο έργο που θα έχει ισχυρό προϋπολογισµό. εν είναι τα χρήµατα αυτά της ελεηµοσύνης, ή τα χρήµατα που θα µπουν ή δεν θα µπουν στο ΕΣΠΑ κλπ., δεν είναι προγραµµατισµός αυτός της Κυβέρνησης. Και κύριε Τρυφωνίδη, παρόλο που τα έχουµε και τα λέµε πάρα πολλά χρόνια αυτή τη στιγµή δεν υπάρχει σχέδιο, δεν υπάρχει προϋπολογισµός κατά φάσεις, άµεσα, ενδιάµεσα µέτρα και µακροπρόθεσµα για αυτή την βιώσιµη ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών. Όσον αφορά τα ειδικότερα θέµατα της αντιπληµµυρικής προστασίας. Τα πρώτα έργα προχωρούν αλλά δείχνουν ότι δεν προχωρούν γρήγορα. Και δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να σταµατήσουµε στα πρώτα έργα της άµεσης αντιπληµµυρικής προστασίας όπως και στα άλλα άµεσα µέτρα. Αλλά θα πρέπει µε ολοκληρωµένες µελέτες να γίνει και εκτίµηση των κινδύνων και των αιτιών πληµµύρων και των κατολισθήσεων στις πληγείσες περιοχές, να προωθηθούν ρυθµίσεις χωροταξικές, πολεοδοµικές, κτηµατογράφησης κλπ. Και να υλοποιηθούν έργα για µια ολοκληρωµένη αντιπληµµυρική προστασία για την αντιµετώπιση των κινδύνων κατολισθήσεων. Και γενικότερα για να µπορέσουµε µέσα σε ένα πλέον αποκατεστηµένο περιβάλλον και µάλιστα µε βάση τις καινούργιες αρχές και απαιτήσεις που επιβάλουν τα πράγµατα, να κρατήσουµε αυτούς τους ανθρώπους στον τόπο τους. Και να αποτελέσει αυτή η ανασυγκρότηση ένα παράδειγµα, ένα πρώτο παράδειγµα από τις καµένες περιοχές να βγει επιτέλους για αυτή τη χώρα µας ένας τρόπος ολοκληρωµένου σχεδιασµού και µιας ενιαίας αντιµετώπισης λειτουργικής διασύνδεσης των τριών επιπέδων της διοίκησης και απαίτησης από την πολιτεία να

5 5 χρηµατοδοτεί τελικά αυτά τα έργα, αυτή είναι η βασική της υποχρέωση, που αφορούν τη ζωή των πολιτών και την προστασία του περιβάλλοντος. Ευχαριστώ.