Παιδαγωγικό Υπόβαθρο της Έννοιας του Γραμματισμού

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Παιδαγωγικό Υπόβαθρο της Έννοιας του Γραμματισμού"

Transcript

1 Εισαγωγή Παιδαγωγικό Υπόβαθρο της Έννοιας του Γραμματισμού Ο όρος γραμματισμός αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να διαβάζει και να γράφει. Τον 19 ο αιώνα στις δυτικού τύπου κοινωνίες ως εγγράμματο άτομο θεωρείτο εκείνο το οποίο ήταν σε θέση να διαβάζει και να γράφει το όνομά του. Στη σύγχρονη εποχή, σύμφωνα με την UNESCO, η έννοια του γραμματισμού αφορά στην ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να παράγει ένα σύντομο κείμενο για γεγονότα της καθημερινής του ζωής. Μολονότι η έννοια του λειτουργικού αλφαβητισμού επικρίθηκε έντονα, εντούτοις συνέβαλε σημαντικά στη διεύρυνση του (προσδι)ορισμού του όρου του γραμματισμού συνδέοντας τη μάθηση της κατανόησης της γλώσσας και των ικανοτήτων έκφρασης με την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν σε ό- λες τις εκφάνσεις της καθημερινής τους ζωής (Faure, 1971). Η έννοια του γραμματισμού δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως στατική, από τη στιγμή που, με την πάροδο του χρόνου, έχει σημειωθεί ένας προοδευτικός επαναπροσδιορισμός και κατά συνέπεια επέκταση του περιεχομένου της ως συνάρτηση τόσο της αλλαγής των κοινωνικο-πολιτισμικών συνθηκών όσο και της κατανόησης αυτών των αλλαγών (Felini, 2008) Οι μελέτες του Freire είναι εκείνες που κατεξοχήν ανέδειξαν την κοινωνική και πολιτική σημασία του γραμματισμού. Ο Freire βασιζόμενος στην εμπειρία του με ανθρώπους που προέρχονταν από ιδιαίτερα φτωχά κοινωνικά στρώματα της Βραζιλίας συνέδεσε τις λέξεις γραμματισμός, συνειδητοποίηση και απελευθέρωση με την καταπίεση έτσι ώστε η απόκτηση των ικανοτήτων ανάγνωσης και γραφής να συνδέεται με την απόδοση νοήματος στην πραγματικότητα και την επίγνωση του ρόλου του καθενός στην κοινωνία. Σύμφωνα με τον Freire η διαδικασία της συνειδητοποίησης σημαίνει τη μετάβαση από μια κατάσταση αδράνειας και άρνησης για αλλαγή σε μια κατάσταση ενεργοποίησης, η οποία καλλιεργεί την επιθυμία για αλλαγή των υφιστάμενων σχέσεων εξουσίας στην κοινωνία. Υπό αυτή την έννοια, ο γραμματισμός προσλαμβάνει απελευθερωτικές διαστάσεις, εφόσον στοχεύει στο να εφοδιάσει τους ανθρώπους [ 11 ]

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ με τα κατάλληλα γνωστικά εργαλεία, προκειμένου να αποκτήσουν επίγνωση της κατάστασής τους και να επιδιώξουν να την αλλάξουν. Πέρα, όμως, από αυτές τις διευρυμένες ερμηνείες του γραμματισμού που αντανακλούν την κοινωνική αλλαγή, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την εννοιολογική σημασία, η οποία χαρακτηρίζει τη χρήση της λέξης γραμματισμός, ως ενός ευρέως χρησιμοποιούμενου όρου όσον αφορά στη βασική εκπαίδευση σε κάθε γνωστικό πεδίο. Λαμβάνοντας υπόψη τη διάδοση και την πολλαπλή χρήση της λέξης γραμματισμός στην αμερικανική εκπαίδευση ο Considine (2000) διέκρινε, με μια διάθεση ειρωνείας, διάφορους γραμματισμούς οι οποίοι σχετίζονται με τη σύγχρονη κοινωνία όπως π.χ. πολιτισμικός γραμματισμός (μια προσέγγιση που ενισχύει την κυρίαρχη ιδεολογία του δυτικού πολιτισμού), πολυπολιτισμικός γραμματισμος, γραμματισμός των μέσων, πληροφοριακός γραμματισμός ή γραμματισμός σε σχέση με τον κυβερνοχώρο. Από τον Έναν Γραμματισμό στους Πολλαπλούς Γραμματισμούς Αν μείνουμε στη στοιχειώδη σύνδεση ανάμεσα στο γραμματισμό και τη γλώσσα μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε ότι ο κόσμος μας χαρακτηρίζεται από μια πολλαπλότητα γλωσσών ταυτόχρονα χρησιμοποιούμενων η οποία συνεπάγεται την αλλαγή της έννοιας του γραμματισμού. Οι Watts, Pailliotet και Mosenthal (2000) ορμώμενοι από την υπόθεση ότι «οι πολλαπλοί τύποι αναπαράστασης που είναι συμφυείς με τα κείμενα των μέσων μαζικής ενημέρωσης επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες σκέψης, τα εκπαιδευτικά προϊόντα και τους τρόπους με τους οποίους αναπαριστούμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο», προτείνουν την ανάπτυξη «νέων ορισμών της θεωρίας του γραμματισμού, της πρακτικής εξάσκησης, της μελέτης και της πολιτικής» (σελ. xxi-xxii). Η χρήση του όρου γραμματισμός των μέσων για να δείξει τη σύνδεση ανάμεσα στη μελέτη της γλώσσας και τη μελέτη των τεχνολογιών της επικοινωνίας προκάλεσε, σύμφωνα με την άποψη του Desmond (1977), σύγχυση, διότι υ- πάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στο γραμματισμό που αφορά στα έ- ντυπα μέσα και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να κατανοήσουμε ένα ο- πτικό μεσικό κείμενο, ιδιαίτερα στις περιοχές της αποκωδικοποίησης και της κατανόησης, δεδομένου ότι η κατανόηση οπτικών συμβόλων δεν σχετίζεται σε τίποτα με το γραμματισμό υπό την έννοια ότι δεν προϋποθέτει την αποκωδικοποίηση γλωσσικών συμβόλων, την αναγνώριση γραμμάτων ή τη γνώση γραμματικών κανόνων (Meyrowitz, 1998). Αυτό ήταν που οδήγησε την Tyner [ 12 ]

3 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ (1998) να υιοθετήσει, μετάξύ άλλων, τον όρο πολυγραμματισμοί 1 και να κάνει τη διάκριση ανάμεσα στους γραμματισμούς του μέσου/εργαλείου και τους γραμματισμούς της αναπαράστασης. Παρόλα αυτά, διάφοροι όροι όπως γραμματισμοί του 21 ου αιώνα, ψηφιακοί γραμματισμοί, γραμματισμοί των νέων μέσων, γραμματισμοί των ΤΠΕ, υπολογιστικός γραμματισμός που έχουν χρησιμοποιηθεί για να αποδώσουν τον τρόπο με τον οποίο το Διαδίκτυο και άλλες ψηφιακές τεχνολογίες επαναπροσδιορίζουν την έννοια του γραμματισμού, πρόσφατα τέθηκαν κάτω από την ομπρέλα νέοι γραμματισμοί. Η προδιάθεση, φυσικά, να εννοήσει κανείς το γραμματισμό με όρους καινοτομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο θεωρεί τον γραμματισμό από την άποψη της αλφαβητικής γραφής, της γνώσης λεξιλογίου και της ανάκλησης πληροφοριών ή κατά πόσο τον κατανοεί υπό την ευρύτερη έννοιά του ως αντίληψη και επικοινωνία νοημάτων που παρουσιάζονται σε πολλαπλά μέσα και διαφορετικές τροπικότητες. Ως εκ τουτου, ο χώρος των νέων γραμματισμών καθίσταται εξαιρετικά διαμφισβητούμενος. Κάποιοι μελετητές αντιλαμβάνονται τους νέους γραμματισμούς ως νέες κοινωνικές πρακτικές και συλλήψεις της ανάγνωσης και της γραφής (Street, 1998) που αναδύθηκαν με τις νέες τεχνολογίες, ενώ κάποιοι άλλοι τους αντιμετωπίζουν ως σημαντικές νέες στρατηγικές και κλίσεις που υποβάλλονται από το Διαδίκτυο (Leu et. al., 2004). Άλλοι τους βλέπουν ως νέα σημειωτικά πλαίσια (Kress, 2003 Lemke, 2002), ενώ άλλοι ως μια δομή που προσπαθεί να αντιπαραθέσει μερικές από τις πτυχές αυτών των θεωρήσεων (Lankshear & Knobel, 2003, 2006). Γλωσσικός Γραμματισμός: Η Μετάβαση από τη Γνωστική Προσέγγιση στο Τοπίο των Νέων Γραμματισμών Η τεχνολογία των πολυμέσων συνέβαλε στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος χώρου απόκτησης εμπειριών μάθησης πλούσιου σε οπτικά, ηλεκτρονικά και ψηφιακής μορφής κείμενα όπου η γλώσσα, η εικόνα και ο ήχος, διαφορετικά, δηλαδή, σημειωτικά συστήματα, αλληλεπιδρούν και συλλειτουργούν για τη δημιουργία νοήματος (Kress & Van Leeuwen, 2001 Kress et al., 2001 Kress, 2003 Unswotrh, 2001, 2002, 2003) (σχήμα 1). 1 Ο όρος πολυγραμματισμοί δημιουργήθηκε το Σεπτέμβριο του 1994, από μια ομάδα δέκα επιστημόνων από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συναντήθηκαν στην πόλη του Νέου Λονδίνου στο New Hampshire της Αυστραλίας για να συζητήσουν για το μέλλον της διδασκαλίας του γραμματισμού. Η ομάδα αυτή είναι γνωστή ως New London Group και το 1996 δημοσίευσε το πρώτο κείμενό της στο οποίο κεντρικές είναι οι έννοιες της πολυτροπικότητας και του σχεδιασμού νοήματος (New London Group, 1996). [ 13 ]

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣXHMA 1. Η ενσωμάτωση των συστημάτων δόμησης νοήματος των χωρικών διατάξεων (Cope & Kalantzis, 2000) ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ Γλωσσικός Σχεδιασμός Στοιχεία του γλωσσικού συστήματος παραγωγής νοήματος που περιλαμβάνουν: Απόδοση Λεξιλόγια & μεταφορά Τροπικότητα Μεταβατικότητα Ονομαστικοποίηση διαδικασιών Σχέσεις μερικής συνοχής Σχέσεις ολικής συνοχής Στοιχεία που περιλαμβάνουν: Μουσική Ηχητικά εφέ, κ.λ.π. Ηχητικός Σχεδιασμός Χωρικός Σχεδιασμός Οπτικός Σχεδιασμός Στοιχεία του οπτικού συστήματος παραγωγής νοήματος που περιλαμβάνουν: Χρώματα Προοπτική & βέλη Προσκήνιο & παρασκήνιο Πλαίσια, κ.λ.π. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Στοιχεία που περιλαμβάνουν: Συμπεριφορά Κινήσεις σώματος Χειρονομίες Συναισθήματα Εκφράσεις, κ.λ.π. Στοιχεία που περιλαμβάνουν: Οικοσύστημα 7 γεωγραφικές έννοιες Αρχιτεκτονικά νοήματα. κ.λ.π. Κιναισθητικός Σχεδιασμός [ 14 ]

5 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Το ενδιαφέρον των σύγχρονων ερευνητικών προσεγγίσεων στρέφεται πάνω σε αυτό που ο Kress (1996) θεωρεί ως θεμελιώδες γνώρισμα κάθε κειμένου, την πολυτροπικότητά του, με σκοπό να αναζητηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εστιάζοντας σε νέα είδη θεωριών που να μπορούν να περιγράψουν επαρκώς τις διαδικασίες της κατανόησης και της επικοινωνίας καθώς και νέων παιδαγωγικών που είναι απαραίτητες για να ανταποκριθούν στο νεοδιαμορφούμενο μαθησιακό περιβάλλον. Οι υφιστάμενες θεωρίες είναι βασισμένες στη γλώσσα, και από τη στιγμή που η γλώσσα έπαψε πλέον να συνιστά το μοναδικό ή και το πιο κεντρικό σημειωτικό σύστημα, οι θεωρίες αυτές δεν μπορούν να παρέχουν πληροφορίες παρά μόνο για ένα τμήμα του επικοινωνιακού τοπίου. Οι γνωστικές προσεγγίσεις της κατανόησης και παραγωγής του γραπτού λόγου, οι οποίες αποτελούν το αντικείμενο διαπραγμάτευσης του πρώτου μέρους αυτού του τόμου, προσπαθούν να εξηγήσουν τη διαδικασία, τα διαδοχικά, δηλαδή, στάδια που ακολουθεί κανείς προκειμένου να οικοδομήσει το νόημα ενός λεκτικού, μονοτροπικού 2 κειμένου μιας μορφής, δηλαδή, παρουσίασης στην οποία η μετάδοση των μηνυμάτων επιχειρείται μέσω ενός μόνο σημειωτικού κώδικα. Ως αποτέλεσμα, οι διαδικασίες της κατανόησης και παραγωγής του γραπτού λόγου περιγράφονται ως πολύπλοκες διεργασίες που α- παιτούν τη δραστηριοποίηση περισσότερων της μιας γνωστικών και μεταγνωσιακών λειτουργιών. Στο επίκεντρο, επομένως, αυτών των προσεγγίσεων τίθεται η έννοια της μεταγνώσης και των μεταγνωσιακών δεξιοτήτων. Σύμφωνα με τον Veenman η διάκριση μεταξύ μεταγνώσης και μεταγνωσιακών δεξιοτήτων θεωρείται απαραίτητη, δοθέντος ότι η μεταγνώση αναφέρεται στη δηλωτική γνώση, η οποία ενέχει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στο άτομο, το έργο και τα χαρακτηριστικά της στρατηγικής που αναπτύσσεται, ενώ οι μεταγνωσιακές δεξιότητες αναφέρονται στη διαδικαστική γνώση, η οποία αφορά στον τρόπο με τον οποίο το άτομο ρυθμίζει τις μαθησιακές ενέργειες και επιλύει τα προβλήματά του. Επιπλέον, οι μεταγνωσιακές δεξιότητες διαθέτουν έναν μηχανισμό ανατροφοδότησης. Το βασικό μειονέκτημα αυτών των προσεγγίσεων συνίσταται στον υπερτονισμό της φύσης της γλώσσας ως αποπλαισιωμένου συστήματος γλωσσικών μονάδων. Το νέο σημειωτικό τοπίο, το οποίο προέκυψε στις δυτικού τύπου κοινωνίες εξαιτίας των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και της ανάδυσης νέων μορφών κειμένου, καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη ανάπτυξης τέτοιου 2 Διευκρινίζεται, όπως άλλωστε θα καταδειχθεί και στη συνέχεια, ότι κανένα κείμενο δεν είναι μονοτροπικό υπό την έννοια ότι τα αποκαλούμενα ως εξωγλωσσικά στοιχεία έντονη ή πλάγια γραφή, παραγραφοποίηση κλπ. συνιστούν στοιχεία πολυτροπικότητας. [ 15 ]

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ είδους μεταγνωσιακών-μετασημειωτικών δεξιοτήτων οι οποίες αφορούν πλέον στη γνώση της φύσης των σημειωτικών συστημάτων. Η ανάγκη, επομένως, για ένα νέο είδος γραμματισμού σε σχέση με την κατανόηση πολυτροπικών-διαδικτυακών/ψηφιακών κειμένων και την μεταξύ τους διακειμενική ή/και διατροπική/διασημειωτική διασύνδεση φαίνεται να προβάλλει κάτι παραπάνω από επιτακτική, εφόσον βρίσκεται ακόμα σε υβριδική κατάσταση και συνεχίζει εν γένει να θεμελιώνεται στην παρουσία νέων ειδών κειμένων. Μολονότι η διαπίστωση κοινών συνιστωσών ανάμεσα στον παραδοσιακό γραμματισμό και τους νέους γραμματισμούς όσον αφορά στις στρατηγικές κατανόησης που αναπτύσσει ο αναγνώστης κατά τη διάρκεια α- νάλυσης πολυτροπικού-διαδικτυακού λόγου είναι προφανής, η τεχνολογική γνώση καθώς και οι μεταλειτουργικές και μετασημειωτικές λειτουργίες των μη λεκτικών σημειωτικών κωδίκων και του διαδικτύου συνιστούν τα νέα ζητήματα που προκύπτουν από τις ανάγκες των νέων γραμματισμών και δημιουργούν την απαίτηση για την ανάπτυξη νέων, εναλλακτικών στρατηγικών αναγνωστικής κατανόησης και μάθησης. Παρά τη διαφορετική προσέγγιση και επεξεργασία που επιβάλλουν οι συμβάσεις και παροχές του κάθε σημειωτικού τρόπου υπάρχουν κοινές συνιστώσες που αφορούν στη δημιουργία νοήματος. Για την κατανόηση οποιουδήποτε κειμένου απαιτείται ο αναγνώστης να συλλάβει το νόημα προκειμένου να οικοδομήσει νόημα. Είναι απαραίτητο να κατανοηθεί τόσο ο κοινωνικός σκοπός όσο και το πολιτισμικό υπόβαθρο κάθε κειμένου, έτσι ώστε αν τα στοιχεία αυτά συνδεθούν με την προθετικότητα της ανάγνωσης και την προϋπάρχουσα γνώση του αναγνώστη να είναι δυνατόν να συμπληρωθούν «τα κενά», να νοηματοδοτηθεί το μήνυμα. Ο τρόπος που κατανοείται κάθε κείμενο (οπτικό ή λεκτικό) παράγει νέες ερμηνείες, νέες αντιδράσεις και νέα νοήματα (Walsh, 2003). Ο αναγνώστης κινείται διαδραστικά και διεπιδραστικά μέσα από επαναλαμβανόμενες διαδρομές/διαδικασίες ανάμεσα στις εικόνες, στα λεκτικά κείμενα, τα διαγράμματα, διαδικασίες οι οποίες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. [ 16 ]

7 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Πίνακας 1. Ομοιότητες μονοτροπικών & πολυτροπικών κειμένων: Η διαδικασία παραγωγής νοήματος Κατανόηση του ευρύτερου κοινωνικο-πολιτισμικού περι-κειμένου. Κάθε κείμενο ανήκει σε ένα συγκεκριμένο «γένος» κειμένων (π.χ. λογοτεχνικά, πληροφοριακά, ηλεκτρονικού τύπου, κ.ά.). Ο αναγνώστης προσαρμόζει τις προσδοκίες του ανάλογα με το είδος κειμένου ή με το σκοπό του κειμένου. Ποικίλα γνωστικού τύπου σχήματα ενεργοποιούνται προϋπάρχουσα γνώση, γνώση πεδίου/θέματος, γνώση του είδους του κειμένου). Αναπτύσσεται αλληλεπίδραση ανάμεσα στον αναγνώστη και στο κείμενο για τη δημιουργία νοήματος καθώς η ερμηνεία παράγεται μέσω της αναπαραστατικής, διαπροσωπικής και κειμενικής μεταλειτουργίας της θεώρησης της γλώσσας και ο αναγνώστης εμπλέκεται πλέον ενεργά. Η κατανόηση και η ερμηνεία λαμβάνουν χώρα σε γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο (κυριολεκτικά, με εξαγωγή συμπερασμών, κριτικής ανταπόκρισης, αναλογικά). Αναπτύσσεται κριτική/αναλυτική στάση απέναντι σε ιδεολογίες και τοποθετήσεις. Ενεργοποιείται η φαντασία. Προσκτώνται πληφοροφίες. Υπάρχει ένα συγκεκριμένο περικείμενο, λόγος και συνοχή. Ο αναγνώστης πρέπει να ενεργοποιήσει συγκεκριμένες δεξιότητες που αφορούν στο είδος του κειμένου (υποθέσεις, περίληψη, συμπεράσματα, γρήγορη ανάγνωση). Πίνακας 1. Ομοιότητες όσον αφορά στην αναγνωστική διαδικασία ανάμεσα σε λεκτικά κείμενα έντυπης μορφής και σε πολυτροπικά κείμενα (Walsh, 2003). Οι διαφορές, επομένως, ανάμεσα στους δύο σημειωτικούς τρόπους (πίνακας 2) έγκεινται καθαρά στον τρόπο με τον οποίο συντελείται η επεξεργασία του κάθε τρόπου και στην ενεργοποίηση της διαδικασίας παραγωγής νοήματος για τον αναγνώστη, η οποία αναδύεται μέσα από την πολυαισθητηριακή προσέγγισή τους (Walsh, 2003). [ 17 ]

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πίνακας 2. Διαφορές μονοτροπικών και πολυτροπικών κειμένων: Η επεξεργασία των τρόπων Ανάγνωση λεκτικών κειμένων έντυπης μορφής Οι λέξεις: Οι λέξεις «λένε» μέσω του λόγου, του λεξιλογίου, των γλωσσικών μοτίβων, της γραμματικής, των παραγράφων, και των δομών των προτάσεων. Χρήση αισθήσεων: όραση (αφή) Διαπροσωπική ερμηνεία: Αναπτύσσεται μέσω της λεκτικής «φωνής» - μέσω της χρήσης διαλόγων, 1 ου, 2 ου και 3 ου προσώπου αφήγησης. Ανάγνωση πολυτροπικών κειμένων Τα οπτικά στοιχεία: Οι εικόνες «αναπαριστούν» μέσω της διάταξης των στοιχείων στη σελίδα, του μεγέθους, των χρωμάτων, των γραμμών, των γωνιών, της θέσης, της προοπτικής, της οθόνης, των εικονιδίων, των συνδέσεων, των υπερσυνδέσεων. Χρήση αισθήσεων: όραση, αφή, ακοή, κιναισθητική Διαπροσωπική ερμηνεία: Αναπτύσσεται μέσω της οπτικής «φωνής» - θέση, γωνία, προοπτική «προσφορά και παροχή» σχέσεις ανάμεσα στο θεατή/αναγνώστη Λεκτικό στυλ: Μέσω του τόνου, του επιτονισμού, του χιούμορ, της ειρωνείας, του σαρκασμού, λογοπαίγνιων, στη «χρήση των λέξεων», των τυπογραφικών χαρακτηριστικών, της σελιδοποίησης, των γραμματοσειρών, της στίξης. Λεκτική αναπαράσταση: Μέσω της περιγραφής, των εικόνων, του συμβολισμού, των μεταφορών, των ομοιοτήτων, της παρήχησης. Αναγνωστικό μονοπάτι: Κάθετο και γραμμικό κυρίως Οπτικό στυλ: Επιλογή μέσου, γραφικών, κίνησης, πλαισίων, υπερσυνδέσεων στα κείμενα. Οπτική αναπαράσταση: Μέσω της χρήσης εικόνων, μοτίβων, εικονιδίων, επανάληψης. Αναγνωστικό μονοπάτι: Μη γραμμικό, κυκλικό, διαγώνιο, σπειροειδές. Ο αναγνώστης έχει περισσότερη ελευθερία στην πορεία που θα επιλέξει και δυνατότητες για να αλληλεπιδράσει. Πίνακας 2. Διαφορές στην αναγνωστική διαδικασία ανάμεσα σε λεκτικά κείμενα έντυπης μορφής και σε πολυτροπικά κείμενα (Walsh, 2003) [ 18 ]

9 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Αν και οι διαφορές παρουσιάστηκαν αποσπασματικά, στην πραγματικότητα δεν εμφανίζονται αυτόνομα, αλλά ταυτόχρονα και παράλληλα, καθώς τα πολυτροπικά κείμενα διαμορφώνουν αυτό ακριβώς το περιβάλλον για να διεπιδράσουν όλοι οι σημειωτικοί τρόποι. Βέβαια, συγκεκριμένοι αξιοποιήσιμοι τρόποι και συνδυασμοί τρόπων είναι δυνατόν να επηρεάσουν τη διαδικασία παραγωγής νοήματος του αναγνώστη/θεατή. Το νόημα μπορεί να επηρεαστεί από τις «παροχές» του κάθε σημειωτικού τρόπου, τις εγγενείς δυνατότητές του μέσω των οποίων ο καθένας πραγματώνεται (Bearne, 2003, Kress, 2003). Πολυτροπική Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης Παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες τάξεις η ποικιλία των εκφάνσεων που προσφέρεται για τη δημιουργία νοήματος περιορίζεται στη γλώσσα, υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση ότι η μάθηση μπορεί να συντελεστεί μέσω μιας μεγάλης ποικιλίας τρόπων όπως η εικόνα, ο λόγος, ο ήχος ή η κίνηση καθώς και υλικών και μέσων όπως, για παράδειγμα, τα βιβλία, οι οθόνες, τα βίντεο, οι ιστοσελίδες, οι ταινίες ή τα τρισδιάστατα μοντέλα. Επιπροσθέτως, υ- πάρχει ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση του γεγονότος ότι διαφορετικοί τρόποι προσφέρουν διαφορετικές δυνατότητες αναπαράστασης. Η Κοινωνική Σημειωτική θεωρία ενδιαφέρεται για το πώς οι άνθρωποι δημιουργούν νόημα μέσω της χρήσης και διαμόρφωσης διάφορων σημείων πάντα σε αλληλεπίδραση με κάποιον άλλο. Κάθε γραπτό κείμενο συνιστά σημείο και ως σημείο είναι κατά κύριο λόγο πολυτροπικό. Τα σημεία εκλαμβάνονται πάντα ως συνδυασμός σημασίας (σημαινόμενο) και μορφής (σημαίνον) και δεν είναι ποτέ ουδέτερα, αλλά κοινωνικά και πολιτισμικά κινητροδοτούμενα υπό την έννοια ότι το νόημα παράγεται και γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης εντός της κουλτούρας. Αυτή η θεώρηση της επικοινωνίας ως παραγωγή σημείων έχει γίνει αντικείμενο επεξεργασίας ώστε να λαμβάνει υπόψη τα συστήματα για τη δημιουργία νοήματος πέραν της γλώσσας συμπεριλαμβάνοντας τις πηγές της μουσικής/ήχου (van Leeuwen, 1999), της κίνησης (Kress et al., 2001 Martinec, 2001), της οπτικής επικοινωνίας (Kress & van Leeuwen, 1996, 2006) και των διευθετήσεών τους ως πολυτροπικών συνθέσεων (Kress & van Leeuwen, 2001 van Leeuwen, 2005). Η εφαρμογή αυτής της θεωρίας των σημείων στη μάθηση αποκαλείται πολυτροπική κοινωνική σημειωτική προσέγγιση της μάθησης. Εκκινεί από δύο υποθέσεις. Πρώτον, ότι τα παιδαγωγικά περιβάλλοντα, εντός και εκτός σχο- [ 19 ]

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ λείου, συνιστούν σημειωτικό περιβάλλον, εφόσον διδάσκοντες και μαθητές ε- μπλέκονται με την ανάγνωση και τη δημιουργία σημείων μέσω μιας ποικιλίας κειμενικών ειδών, τρόπων και λόγων. Δεύτερον, ότι η γλώσσα δεν είναι ο μόνος τρόπος για την αναπαράσταση του νοήματος, αφού η εικόνα καθίσταται εξίσου σημαντική όσο και η γλώσσα. Επιπλέον, η έννοια του σχεδιασμού είναι θεμελιώδης. Διδάσκοντες και μαθητές γίνονται σχεδιαστές νοημάτων (Cope & Kalantzis, 2000 New London Group, 1996). Αυτό σημαίνει αφενός μεν ότι οι διδάσκοντες αποφασίζουν να κάνουν συγκεκριμένες επιλογές σχετικά με το πώς και τι θα διδάξουν, αφετέρου δε ότι οι μαθητές αναλαμβάνουν την ευθύνη λήψης αποφάσεων όσον αφορά στον τρόπο αναπαράστασης και επικοινωνίας του νοήματος από μια ποικιλία πιθανών επιλογών. Αυτές οι εκφάνσεις είναι συνεχώς διαμορφούμενες μέσα στην ιστορία μιας κουλτούρας και στις διαθέσιμες για αναπαράσταση τεχνολογίες. Το πώς οι άνθρωποι θα αναπαραστήσουν τα νοήματά τους περιορίζεται από τους σημειωτικούς πόρους που έχουν στη διάθεσή τους και από την ικανότητά τους για σχεδιασμό. Οι επιλογές αυτές παρέχουν σημαντική πληροφόρηση στους διδάσκοντες σχετικά με τη μάθηση των μαθητών και έχουν συνέπειες για τις πρακτικές διδασκαλίας και αξιολόγησης. Σύμφωνα με τους Jewiit και Kress (2003) η πολυτροπική κοινωνική σημειωτική προσέγγιση εδράζεται στις ακόλουθες υποθέσεις/παραδοχές: Όλες οι επικοινωνιακές πράξεις είναι πολυτροπικές: δεν υπάρχει μονοτροπική επικοινωνία. Οι τρόποι είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης της κουλτούρας στη διαμόρφωση των υλικών πηγές για τη δημιουργία νοήματος. Οι άνθρωποι, ως ενεργοί δημιουργοί νοήματος, διαμορφώνουν και μετασχηματίζουν τις διαθέσιμες πηγές αναπαράστασης. Οι διαφορετικοί τρόποι διαθέτουν παροχές και δυνατότητες που τους καθιστούν προσφορότερους για ορισμένα είδη εργασιών παρά για άλλα. Κατά την εναλλαγή των τρόπων (μορφοτροπισμός) τα νοήματα αλλάζουν και μετασχηματίζονται. Κάθε τρόπος είναι μερικός εν σχέσει προς το σύνολο του νοήματος. Κάθε τρόπος μπορεί να έρθει στο προσκήνιο σε μια συγκεκριμένη α- ναπαράσταση. Εν κατακλαίδι, εάν θέλουμε να μεταβούμε από το γραμματισμό στις πολλαπλές μορφές γραμματισμού απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι πολυγραμματισμοί να [ 20 ]

11 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ αποτελέσουν βασική συνιστώσα της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας. Στο χώρο του σχολείου χρειάζεται να εισχωρήσουν πραγματικές νέες μορφές μάθησης και όχι να βαφτίζουμε αυθαίρετα τις ήδη ξεπερασμένες διαδικασίες ως νέες απλά και μόνο επειδή ενδύθηκαν το ένδυμα της τεχνολογίας. Για να συμβούν όλα αυτά είναι απαραίτητο να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε βαθιά τις διαφορές μεταξύ του γραμματισμού στην παραδοσιακή του μορφή και των νέων γραμματισμών και κατόπιν να αναπτύξουμε νέες στρατηγικές μάθησης. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Bearne, E. (2003). Rethinking literacy: Communication representation and text. Reading literacy and language, 37:3, Considine, D.M. (2000). Media literacy as evolution and revolution: Ιn the culture, climate and context of American education. Στο A. Watts, Pailliotet and P.B. Monsenthal (Eds.), Reconceptualizing literacy in the media age. Stamford CT: Jai Press. Cope, B. & Κalatzis, M (Εds). Multiliteracies. Literacy learning and the design of social features. London and New York: Routledge. Desmond, R. (1997). Media literacy in the home: Acquisition versus deficit Models. Στο R. Kubey (Ed.), Media literacy in the information age: Current perspectives ( ). New Brunswick, NJ: Transaction Publishers. Faure, E. (1972). Learning to be: The world of education today and tomorrow. Paris: UNESCO. Freire, P. (1971). Pedagodia di oprimide. [Pedagogy of the oppressed]. Rio de Janeiro, Brazil: Paz Terra. Felini, D. (2008). Crossing the bridge: Literacy between school education and contemporary cultures. Στο J. Flood, S.B. Heath & D. Lapp (Eds.), Handbook of research on teaching literacy through the communicative and visual arts (vol. II). Lawrence Erlbaum Associates. Jewitt, C. & Kress, G. (2003). Multimodal literacy. New York: Peter Lang. Kress, G. (2003). Literacy in the New Media Age. London: Routledge. Kress, G. & Theo Van Leeuwen, (2006) (2 nd Edition). Reading images: The grammar of visual design, London: Routledge. Kress, G. & Van Leeuwen, T. (1996). Reading Images: The Grammar of Visual Design. Routledge. Kress, G. & Van Leeuwen, T. (2001). Multimodal discourse. London: Arnold. Kress, G., Jewitt, C., Ogborn, J. & Tsatsarelis, C. (2001). Multimodal teaching and learning: Rhetorics of the science classroom. London: Continuum. [ 21 ]

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Lankashear, C. & Knobel, M. (2003). New Literacies. Changing Knowledge and Classroom Learning. Maidenhead, U.K: Open University Press. Lankashear, C. & Knobel, M. (2006). New Literacies. Every day practices and classroom learning (2 nd ed.) Maidenhead, U.K: Open University Press. Lemke, J. (2002). Travels in hypermodality. Visaul Communiation, 1(3), Martinec, R,(2000). Construction of identity in Michael Jackson s Jam. Social Semiotics 10 (3): Meyrowich, J. (1998). Multiple media literacies. Journal of Communication, 48(1), New London Group (1996). A pedagogy of multiliteracies: Desining social futures. Harvard Educational Review, 66(1), Street, B. (1998). New literacies in theory and practice. What are the implications for language in education? Linguistics and Education, 10(1), Tyner, K. (1998).Literacy in a digital world:teaching and learning in the age of information. Malwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Unsworth, L. (2001). Teaching Multiliteracies across the Curriculum. Changing Contexts of Text and Image in Classroom Practice. Buckingham: Open University Press. Unsworth, L. (2002) Changing dimensions of school literacies. Στο The Australian journal Of language and Literacy, 25, (1), Unsworth, L. (2003), Reframing research and literacy pedagogy relating to CD narratives: Addressing radical change in digital age literature for children. Στο Issues in Educational research, 13, html Van Leeuwen, T. (2005). Introducing Social Semiotics. Routledge. Van Leeuwen, T.,(1999). Speech, music, sound. London: MacMillan. Walsh, M. (2003). Reading pictures: What do they reveal? Young children s reading of Visual Texts. Reading literacy and language, 37(3), pp [ 22 ]

3ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας. Κωνσταντίνα Παπακώστα. Φιλόλογος, 1ο Γυμνάσιο Περαίας, υπ. Διδ. Εκπαιδευτικής Πολιτικής

3ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας. Κωνσταντίνα Παπακώστα. Φιλόλογος, 1ο Γυμνάσιο Περαίας, υπ. Διδ. Εκπαιδευτικής Πολιτικής 3ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ «Πρωτάθλημα Αρχαίων Ελληνικών» Κωνσταντίνα Παπακώστα Φιλόλογος, 1ο Γυμνάσιο Περαίας, υπ. Διδ. Εκπαιδευτικής Πολιτικής ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία περιγράφει

Διαβάστε περισσότερα

Πολυτροπικότητα και διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Πολυτροπικότητα και διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Μαρία ημάση Μακρίνα Ζαφείρη Γρηγορία-Καρολίνα Κωνσταντινίδου Πολυτροπικότητα και διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Πλυτροπικότητα: η έννοια Ως πολυτροπικότητα, multimodality, ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση.

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Γραμματισμός: έννοια-παιδαγωγικές συνέπειες Σήμερα, στην αναπτυγμένη τεχνολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές πρακτικών της παιδαγωγικής του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών. Άννα Φτερνιάτη Επίκουρη Καθηγήτρια ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών

Εφαρμογές πρακτικών της παιδαγωγικής του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών. Άννα Φτερνιάτη Επίκουρη Καθηγήτρια ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών Εφαρμογές πρακτικών της παιδαγωγικής του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών Άννα Φτερνιάτη Επίκουρη Καθηγήτρια ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών Οι σύγχρονες τάσεις που κυριαρχούν στη διδακτική του γλωσσικού μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Εισήγησης: «Σχεδιασμός Παιδαγωγικού Υλικού για την Ανάπτυξη Κριτικού Οπτικού Γραμματισμού»

Θέμα Εισήγησης: «Σχεδιασμός Παιδαγωγικού Υλικού για την Ανάπτυξη Κριτικού Οπτικού Γραμματισμού» Θέμα Εισήγησης: «Σχεδιασμός Παιδαγωγικού Υλικού για την Ανάπτυξη Κριτικού Οπτικού Γραμματισμού» Μπαμπαλιούτας Δημήτρης, δάσκαλος, Med. Βόλος, Μάρτιος 2011 1 Γραμματισμός [1] (literacy) Μεταβολή-διεύρυνση

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης Διερευνώντας την ανάγνωση Νεκτάριος Στελλάκης Τι σημαίνει «ξέρω να διαβάζω»; Τι δεν μπορεί να κάνει αυτός που δεν ξέρει να διαβάζει; Υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «ξέρω» και «δεν ξέρω»; Τι

Διαβάστε περισσότερα

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Αμαραντίδου Κυριακή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70, υποψ. PhD Πουγαρίδου Παρασκευή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70,

Διαβάστε περισσότερα

Εξωσχολικές ψηφιακές πρακτικές γραμματισμού

Εξωσχολικές ψηφιακές πρακτικές γραμματισμού Εξωσχολικές ψηφιακές πρακτικές γραμματισμού Μαρία Χατζηνικολάου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια εφαρμοσμένης γλωσσολογίας Α.Π.Θ. Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την ψηφιακή πλατφόρμα Ταξίδι στον γραμματισμό Συνοπτική

Διαβάστε περισσότερα

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού.

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. ημήτρης Γουλής Ο παραδοσιακός όρος αλφαβητισμός αντικαταστάθηκε από τον πολυδύναμο

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο Μαρία Παπαδοπούλου ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η διδακτέα ύλη αντιμετωπίζεται με «ακαδημαϊκό» τρόπο. Θεωρητική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΠΟΛΥΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Σωφρ. Χατζησαββίδης ΠΟΛΥΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 1. Από το γραμματισμό στους πολυγραμματισμούς Σήμερα τα άτομα που βρίσκονται σε μία διαδικασία μάθησης και προετοιμασίας για την

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-545DL Διδακτική της Νεοελληνικής Γλώσσας 9 και των Κειμένων Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

Τα πρώιμα μοντέλα του Cummins. Α.Χατζηδάκη

Τα πρώιμα μοντέλα του Cummins. Α.Χατζηδάκη Τα πρώιμα μοντέλα του Cummins Α.Χατζηδάκη Cummins (1981, 1983, 1984) Για να μπορέσει ο/η εκπαιδευτικός να διαμορφώσει τη διδασκαλία του αποτελεσματικά, θα πρέπει να γνωρίζει ποιες γνωστικές και γλωσσικές

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης «Επιστήμες Αγωγής»

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης «Επιστήμες Αγωγής» Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης «Επιστήμες Αγωγής» Ειδίκευση B «Γραμματισμός, αφήγηση και διδασκαλία της Ελληνικής ως πρώτης και ως δεύτερης/ξένης» Στην ειδίκευση αυτή προσφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-557DL Τεχνολογία και Γραμματισμός 9 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό Κατηγορία

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Α (2014-2015)

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Α (2014-2015) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Οκτώβριος 2014 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Α (2014-2015) Γλωσσική Εκπαίδευση - Εκπαίδευση στον Γραμματισμό:

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός

Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός Αφροδίτη Οικονόμου Νηπιαγωγός afoikon@uth.gr Μαρία Παπαδοπούλου Αν. Καθηγήτρια, Π.Τ.Π.Ε., Π.Θ. mariapap@uth.gr Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την πλατφόρμα Ταξίδι

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή Το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράυησης Inspiration Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D. Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Κ. Χαλκιά Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών 2 Το διαδίκτυο: αποτελεί ένα νέο διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΌ ΤΗ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΏΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΆΞΗ Ε.ΚΟΛΈΖΑ

ΑΠΌ ΤΗ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΏΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΆΞΗ Ε.ΚΟΛΈΖΑ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΩ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 1 ΑΠΌ ΤΗ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΏΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΆΞΗ Ε.ΚΟΛΈΖΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ 1. Τι αλλαγές επιχειρούν τα νέα ΠΣ; 2 2. Γιατί το πέρασμα στην πράξη (θα)

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη Αθήνα, 14-15 Μαΐου 2010 ηρητήριο _2010 1 Τα πολυτροπικά κείμενα ως εργαλείο προώθησης της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6 πρώτο δεύτερο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I ΓΑΛ 170 e-french ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής ΓΑΛ 104 Γραπτός λόγος II ΓΑΛ 111 Φωνητική ΓΑΛ 1 Από

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #3: Νέες Σπουδές Γραμματισμού (New Literacy Studies) Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Αναστάσιος Μικρόπουλος Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση Πανεπιστήμιο Τεχνολογίες μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Γλώσσα στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Γλώσσα στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Γλώσσα στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση Μαρία Παπαδοπούλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Π.Τ.Π.Ε., Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας mariapap@uth.gr Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την πλατφόρμα

Διαβάστε περισσότερα

Κριτικοί γραμματισμοί (Κουτσογιάννης, 2013)

Κριτικοί γραμματισμοί (Κουτσογιάννης, 2013) «Μετα-επικοινωνιακή» εποχή με: α) εποικοδομιστικό προσανατολισμό στη μάθηση με έμφαση στις ατομικές ανάγκες και προτιμήσεις των μαθητών, τη διαφοροποιημένη διδασκαλία, τη διερεύνηση της μάθησης από τον

Διαβάστε περισσότερα

Η διδασκαλία της πολυτροπικότητας στο εκπαιδευτικό λογισμικό για το μάθημα της Γλώσσας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η διδασκαλία της πολυτροπικότητας στο εκπαιδευτικό λογισμικό για το μάθημα της Γλώσσας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Αναλυτικά Προγράμματα & Διδακτική ΥΠΟΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να μιλούν? Προσπαθώντας να επικοινωνήσουν Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να γράφουν? Μαθαίνoυν να γράφουν γράφοντας Η γραφή λύνει προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική και Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών: Συνύπαρξη και παιδαγωγική πρακτική. Τάσος Μικρόπουλος Ιωάννα Μπέλλου Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πληροφορική και Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών: Συνύπαρξη και παιδαγωγική πρακτική. Τάσος Μικρόπουλος Ιωάννα Μπέλλου Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Πληροφορική και Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών: Συνύπαρξη και παιδαγωγική πρακτική Τάσος Μικρόπουλος Ιωάννα Μπέλλου Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Πληροφορική και ΤΠΕ Η Πληροφορική και οι Τεχνολογίες της

Διαβάστε περισσότερα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή Τσικολάτας Αλέξανδρος Αναπληρωτής Καθηγητής, ΕΕΕΕΚ Παμμακαρίστου, tsikoman@hotmail.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία γίνεται διαπραγμάτευση του ρόλου των

Διαβάστε περισσότερα

ΤΠΕ στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας

ΤΠΕ στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΠΕ στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας Ενότητα 1: Γενική Εισαγωγή στο μάθημα Παναγιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εκπαιδευτικά υπερμεσικά περιβάλλοντα Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμική μάθηση. Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση

Πολιτισμική μάθηση. Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση Πολιτισμική μάθηση Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση Περιεχόμενο της πολιτισμικής μάθησης Πολιτισμική μάθηση είναι η διαδικασία μέσω

Διαβάστε περισσότερα

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Ενότητα 6 η : Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία Κωνσταντίνος Γ. Μπίκος

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική μεσολάβηση και ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Ευγενία Αρβανίτη, ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών earvanitis@upatras.gr

Διαπολιτισμική μεσολάβηση και ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Ευγενία Αρβανίτη, ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών earvanitis@upatras.gr Διαπολιτισμική μεσολάβηση και ο ρόλος του εκπαιδευτικού Ευγενία Αρβανίτη, ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών earvanitis@upatras.gr 1 4/30/2014 Σχολικές κοινότητες μάθησης εστιάζουν στην προσωπικότητα του μαθητή

Διαβάστε περισσότερα

Η Καινοτοµία στη Διδασκαλία των Μαθηµατικών. Ε. Κολέζα

Η Καινοτοµία στη Διδασκαλία των Μαθηµατικών. Ε. Κολέζα Η Καινοτοµία στη Διδασκαλία των Μαθηµατικών Ε. Κολέζα Κάτω υπό ποιες προϋποθέσεις το σχολείο θα αποτελέσει κέντρο δράσης και δηµιουργικότητας; 1. Εκπαίδευση των µαθητών µέσα από τη δηµιουργία «µαθησιακών

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Η σκέψη αναπτύσσεται (προϊόν οικοδόμησης και αναδόμησης γνώσεων) στα πλαίσια συνεργατικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση 10 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Εισηγητές: Απόστολος Κ. Σωτηρίου Γεώργιος Β. Παπαβασιλείου 20ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων 17&18 Μαρτίου 2009 Αλφαβητισμός Γραμματισμός Literacy Εγγραμματισμός

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης 1. MΕΘΟΔΟΣ Ο όρος μέθοδος, έτσι όπως χρησιμοποιείται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, έχει ποικίλες σημασίες. Διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, Λειτουργός Π.Ι. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας: η ίδια η γλώσσα συνιστά και ορίζεται ως κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Προλογικό σημείωμα της Επιμελήτριας... 11 Εισαγωγή... 13

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Προλογικό σημείωμα της Επιμελήτριας... 11 Εισαγωγή... 13 βιβλιο_layout 1 20/6/2014 4:43 πμ Page 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα της Επιμελήτριας... 11 Εισαγωγή... 13 ΚΕφAλαιο 1: Ένα μοντέλο αναγνωστικής κατανόησης Η εξέλιξη της έννοιας «αναγνωστική κατανόηση»...

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ Διπλωματική εργασία για τον Α Κύκλο Μεταπτυχιακών Σπουδών Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ STED Π. Καριώτογλου Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Η παρουσίαση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες

Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες α) Εξατομικευμένα προγράμματα Μοντέλα με στόχο τις φωνολογικές δεξιότητες Μοντέλα με στόχο την αποκωδικοποίηση και την ευχέρεια Μοντέλα με έμφαση στις δεξιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής Η Πληροφορική ως αντικείμενο και ως εργαλείο μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Πολλοί παιδαγωγοί και ψυχολόγοι με τις απόψεις τους έθεσαν ανά

Διαβάστε περισσότερα

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση Ημερίδα για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, Λεμεσός 23/2/13

Διαβάστε περισσότερα

Από την παιδαγωγική του γραμματισμού στους πολυγραμματισμούς: νέες τάσεις, διαστάσεις και προοπτικές στη διδασκαλία της γλώσσας.

Από την παιδαγωγική του γραμματισμού στους πολυγραμματισμούς: νέες τάσεις, διαστάσεις και προοπτικές στη διδασκαλία της γλώσσας. Σωφρ. Χατζησαββίδης Από την παιδαγωγική του γραμματισμού στους πολυγραμματισμούς: νέες τάσεις, διαστάσεις και προοπτικές στη διδασκαλία της γλώσσας. Από την Επικοινωνιακή Προσέγγιση στην παιδαγωγική των

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας

Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας στη Διδακτική των γλωσσών - Πολύγλωσσα ψηφιακά περιβάλλοντα γλωσσικής διδασκαλίας Ενότητα 5: Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 1. Σχεδιασμός στρατηγικών για διερεύνηση 1.1. Εντοπίζουν σημαντικές ανάγκες/ προβλήματα/ ερωτήματα για διερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 1: Επικοινωνία, Λόγος, Ομιλία (2ο Μέρος) Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 5: Η Έννοια της Κριτικής Συνειδητοποίησης Γιώργος Κ. Ζαρίφης

Διαβάστε περισσότερα

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Διήμερο Εκπαιδευτικού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Μαρία Δημοσθένους Μουσικοπαιδαγωγός Email: amusedcy@gmail.com Που συναντάμε τη μουσική σήμερα; Μουσική

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Βιβέτα Λυμπεράκη Ξένια Κωνσταντινοπούλου Καθηγήτριες αγγλικών ειδικής αγωγής Ποιοί μαθητές αναμένεται να αντιμετωπίσουν δυσκολία στις ξένες γλώσσες Μαθητές που: παρουσιάζουν δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου»

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» 6/Θ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΙΤΡΟΥΣ ΠΙΕΡΙΑΣ Μαρία Υφαντή (ΠΕ 11) Δαμιανός Τσιλφόγλου (ΠΕ 20) Θέμα: Μύθοι Αισώπου και διδαχές του Τάξη

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 396

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 396 Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 396 2.4. Άξονες ανάγνωσης του τρόπου διδακτικής αξιοποίησης των ψηφιακών μέσων (ΤΠΕ) στη γλωσσική εκπαίδευση: το

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1. Οι ψηφιακές τεχνολογίες ως γνωστικά εργαλεία στην υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση των πολυτροπικών κειμένων στο Μάθημα των Θρησκευτικών: Το παράδειγμα της εικόνας

Η χρήση των πολυτροπικών κειμένων στο Μάθημα των Θρησκευτικών: Το παράδειγμα της εικόνας Ζητήματα Διδακτικής των Θρησκευτικών eissn 2585-3791 Τομ. 1 Πρακτικά του Πανελληνίου Συνεδρίου Θεολόγων Η χρήση των πολυτροπικών κειμένων στο Μάθημα των Θρησκευτικών: Το παράδειγμα της εικόνας Ναζίρ-Παύλος

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Επίπεδο Γ1 Κατανόηση γραπτού λόγου Για να δείξει ο υποψήφιος ότι έχει την ικανότητα να αντιληφθεί εκτεταμένα, σύνθετα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων. Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων. Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι: υπάρχει μια συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 106

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 106 Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 3 (Κλάδος ΠΕ02) γ έκδοση 106 2.5 Ο υπολογιστής ως μέσο πρακτικής γραμματισμού και οι πολυγραμματισμοί Στις θεωρητικές αναζητήσεις που εξετάσαμε

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #5: Πολυτροπικότητα και Πολυγραμματισμοί Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Όνοµα: Τάσος Αναστάσιος Επώνυµο: Μικρόπουλος Τίτλος: Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Εφαρµογών Εικονικής Πραγµατικότητας στην Εκπαίδευση, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Η Πληροφορική στην Ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Γυμνάσιο Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Ερωτήσεις.. Πώς το παραδοσιακό διδακτικό πλαίσιο διαμορφώνει το αξιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( )

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Μάιος 2014 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ (2013-2014) Κεντρική Επιμόρφωση για Διευθυντές/ντριες & Εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή & διαχείριση πληροφορίας στο ψηφιακό περιβάλλον

Παραγωγή & διαχείριση πληροφορίας στο ψηφιακό περιβάλλον Παραγωγή & διαχείριση πληροφορίας στο ψηφιακό περιβάλλον Ενότητα: Η πληροφορία στο σύγχρονο επικοινωνιακό περιβάλλον Σταμάτης Πουλακιδάκος Σχολή ΟΠΕ Τμήμα ΕΜΜΕ Η πληροφορία για την κοινωνία Η σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 7 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: Α) να ορίζουν τον

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιο-γνωστικές παράμετροι της σχολικής ζωής

Κοινωνιο-γνωστικές παράμετροι της σχολικής ζωής Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Η Πράξη "Εκπαίδευση Αλλοδαπών & Παλιννοστούντων Μαθητών" υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Εκπαίδευση και Διά Βίου

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων

Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων 1. Θεωρίες μάθησης Το φαινόμενο της μάθησης είναι δύσκολο να περιγραφεί ως συγκεκριμένο φυσικό φαινόμενο ή ως προϊόν εργαστηριακού πειράματος. Μπορούμε να προσεγγίσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Τι είναι γνώση; Για τη γνώση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός συμφωνημένος ορισμός. Κατά έναν ορισμό είναι η θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα. Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD

Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα. Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD Τι είναι η «Εκπαιδευτική Τεχνολογία» (1) Εκπαιδευτική Τεχνολογία είναι «η εφαρμογή τεχνολογικών διαδικασιών και εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

COMPETENCIES για την ΕΑΑ και ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. Δρ. Αραβέλλα Ζαχαρίου. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012

COMPETENCIES για την ΕΑΑ και ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. Δρ. Αραβέλλα Ζαχαρίου. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012 Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ως πλαίσιο Εκπαίδευσης Νεοδιορισθέντων Εκπαιδευτικών: Ποιοτικοί Εκπαιδευτικοί για Ποιοτική Εκπαίδευση ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ/ΠΑΙΔΙ/0308(ΒΙΕ)/07 COMPETENCIES για την ΕΑΑ και

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

Του Σωφρ. Χατζησαββίδη

Του Σωφρ. Χατζησαββίδη Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΥΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΩΝ (ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ) Πρακτικά Η Πανελληνίου συνεδρίου, Η διδασκαλία της Νεοελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές μεθοδολογίες σε σύγχρονα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Διδακτικές μεθοδολογίες σε σύγχρονα τεχνολογικά περιβάλλοντα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτικές μεθοδολογίες σε σύγχρονα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 2: Mοντέλα διδασκαλίας και μάθησης Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Η ΓΛΩΣΣΑ! Η γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε με τους άλλους, αλλά και ένα μέσο με το οποίο δημιουργούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Εισαγωγή Ενεργός συμμετοχή Κοινωνική αλληλεπίδραση Δραστηριότητες που έχουν νόημα Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις Χρήση στρατηγικών Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και εσωτερική σκέψη

Διαβάστε περισσότερα