ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΙΛ ΕΠΙΛΕΚΤΩΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΡΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΙΛ ΕΠΙΛΕΚΤΩΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΡΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΝΙΚΟΛΕΝΑ ΑΕΜ:15296 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΓΑΛΑΖΟΥΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: 1.Η ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ H IΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΑΝΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ Η ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΕΥΚΗΝΙΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ Η ΕΥΚΙΝΙΣΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΣΤΙΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ Η ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ ΜΠΑΣΚΕΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΙΓΜΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3 1. Η ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ Λένε ότι όσα δεν φέρνει ο χρόνος τα φέρνει η ώρα. Έτσι το άθλημα που ξεκίνησε σαν διασκέδαση για τις ελεύθερες ώρες των μαθητών του Νέϊσμιθ εξελίχθηκε σε μια τεράστια παγκόσμια επιχείρηση, έγινε εθνικό σπορ στις Ηνωμένες πολιτείες και στην συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Ο Δρ. Νέϊσμιθ ο εμπνευστής του μπάσκετ αν έβλεπε σήμερα το «πνευματικό του παιδί» δεν θα πίστευε την πρόοδο του. Το μικρό γυμναστήριο της Μασαχουσέτης έχει δώσει τη θέση του σε υπερσύγχρονα γήπεδα σε όλο τον πλανήτη. Είναι ένα άθλημα που ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και εξαπλώθηκε σε κάθε γωνία του κόσμου. Το μπάσκετ που παίζεται στις Η.Π.Α Θεωρείται από πολλούς ότι βρίσκεται στο καλύτερο επίπεδο. Αλλά αυτό παράλληλα αμφισβητείτε γιατί υπάρχουν αρκετές διαφορές ανάμεσα στο στυλ παιχνιδιού του Αμερικάνικου μπάσκετ και του μπάσκετ άλλων χωρών οι οποίες επηρεάζουν τις φυσικές απαιτήσεις του αθλητή όσο και το προπονητικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα υπάρχει διαφορά στο χρόνο διάρκειας του παιχνιδιού στις ΗΠΑ όπου διαρκεί τέσσερα δωδεκάλεπτα ενώ στην Ευρώπη τέσσερα δεκάλεπτα (Douglas B.McKeag,2003). Το μπάσκετ παίζεται παντού καθώς γύρω του αναπτύχθηκε ένα τηλεοπτικό σόου εκατομμυρίων. Επίσης οι παίκτες εξελίσσονται και έχουν πολλά σωματικά προσόντα. Αυτό είναι το σύγχρονο μπάσκετ. (basket time-h Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Μπάσκετ 1995) 2. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤ: Τον Δεκέμβριο του 1891 ο Καναδός Τζέιμς Νέϊσμιθ, καθηγητής της φυσικής αγωγής στο Σπρίνγκφηλντ της Μασαχουσέτης αναζητούσε ένα καινούργιο σπορ για να κεντρίσει το ενδιαφέρον των φοιτητών που τους είχαν κουράσει τα παραδοσιακά σπορ. Ο διευθυντής του κολλεγίου ανάθεσε στο Νέϊσμιθ να βρει κάτι καινούργιο. Εκείνη την εποχή ο Νέϊσμιθ ήταν 30 3

4 χρόνων και σε μια από τις δημιουργικότερες φάσεις της ζωής του. Ξαφνικά του ήρθε μια ιδέα και σκέφτηκε τους κανόνες οι οποίοι θα ήταν ο σκελετός του παιχνιδιού που θα ακολουθούσε. Οι κανόνες είχαν ως εξής: 1) θα παίζεται με τα χέρια και με στρογγυλή μπάλα 2) Απαγορεύεται το περπάτημα των παικτών με την μπάλα 3) Οι αλλαγές θα γίνονται σε όλη την διάρκεια του παιχνιδιού 4) Δεν επιτρέπεται η σωματική επαφή με τον παίκτη που είναι κάτοχος της μπάλας 5) Ο στόχος θα είναι ανυψωμένος και σε οριζόντιο επίπεδο με το έδαφος. Τα πρώτα καλάθια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κουτιά από ροδάκινα που τα βρήκανε στην αποθήκη του κολλεγίου. Η ιστορία του μπάσκετ ξεκίνησε να γράφει τα πρώτα της βήματα όταν ο Νέϊσμιθ χώρισε τους φοιτητές του σε δύο ομάδες των 9 παικτών. Στην συνέχεια ο Νέϊσμιθ συμπλήρωσε τους κανονισμούς προσθέτοντας ακόμα οκτώ και στις 11 Μαρτίου του 1892 έγινε ο πρώτος επίσημος αγώνας, ανάμεσα στους μαθητές και στους καθηγητές του Σπρίγκφιλντ και ήδη το παιχνίδι ονομαζόταν BASKETBALL. To 1894 ποδοσφαιρικές μπάλες, με τις οποίες παιζόταν το παιχνίδι αντικαθίστανται με καινούργιες, ειδικές για μπάσκετ και καθιερώνονται και οι ελεύθερες βολές που μετρούν ένα πόντο και το καλάθι δύο πόντους. Ο πρώτος ευρωπαϊκός σύλλογος που ιδρύει ομάδα μπάσκετ είναι η γαλλική Σταντ Φρανσε. Το 1898 στις ΗΠΑ δημιουργείται η ΝΒL( National Basketball League). Στις 18 Ιουνίου του 1932 ιδρύθηκε στην Γενεύη η FIBA όπου στην ιδρυτική διακήρυξη της παγκόσμιας ομοσπονδίας υπέγραψαν και δύο Έλληνες, ο Συμεών Μαυροσκούφης και ο Γιάννης Αματζόγλου και πρώτος πρόεδρος ήταν ο Ελβετός Μουφάρ. Τέσσερα χρόνια αργότερα το μπάσκετ κάνει την πρώτη εμφάνιση του στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου με πρώτη νικήτρια την ομάδα των ΗΠΑ. Τα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα αρχίζουν το 1935 στην Γενεύη και τα Παγκόσμια κύπελλα στο Μπουένος Άιρες το Το κολεγιακό μπάσκετ ΝCAA καθιερώνεται στην Αμερική το Ένα χρόνο αργότερα μεταδίδονται για πρώτη φορά αγώνες μπάσκετ 4

5 από την τηλεόραση. Η πιο μεγάλη στιγμή που θα σηματοδοτήσει το μέλλον του μπάσκετ και θα το οδηγήσει σε άλλα επίπεδα γράφεται το 1949 με την δημιουργία του ΝΒΑ.(basket time 1995) ( O εμπνευστής του basketball O Δρ James Naismith 5

6 3. Το μπάσκετ στην Ελλάδα: Το μπάσκετ έγινε γνωστό στην Ελλάδα 28 χρόνια μετά την ανακάλυψη του. Το 1919 άρχισε να διαδίδεται στην Θεσσαλονίκη από την Χριστιανική Αδελφότητα Νέων Θεσσαλονίκης (ΧΑΝΘ) με πρωτοπόρο το Μαικλ Στεργιάδη που έτυχε να ήταν μαθητής του Νέϊσμιθ. Παράλληλα με την Θεσσαλονίκη,το μπάσκετ έγινε γνωστό και στην Σμύρνη όπου το 1920,στην προκυμαία έγινε το πρώτο τουρνουά στο οποίο πήραν μέρος πέντε ομάδες,τρείς από σμυρνιώτικους συλλόγους και δύο από στρατιωτικές. Νικήτρια ομάδα σε αυτό το τουρνουά ήταν η ομάδα του Πανιωνίου.Το ανάλογο τουρνουά διοργανώθηκε και την επόμενη χρονιά στην Αθήνα με νικητή τον Παναθηναϊκό. Η έδρα του Ελληνικού μπάσκετ παραμένει η Θεσσαλονίκη και μάλιστα από το κτήριο της ΧΑΝΘ. Το 1923 η κυβέρνηση παραχωρεί δωρεάν στην ΧΑΝΘ ένα οικόπεδο, όπου δημιουργείται το πρώτο γήπεδο του συλλόγου ο οποίος το 1924 με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας αποκτά το δικαίωμα μπάσκετ στα σχολεία. Την περίοδο υπάρχουν περίπου 15 ομάδες και 350 αθλητές και διοργανώνεται το πρώτο τοπικό πρωτάθλημα. ( Την περίοδο καθιερώνεται το πρωτάθλημα Α Εθνικής με πρώτη νικήτρια την ΑΕΚ ενώ το μπάσκετ βρίσκεται ακόμη υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ. Το 1966 ιδρύεται η Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών που αναλαμβάνει την ευθύνη για το μπάσκετ και το 1970 δημιουργείται η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης ΕΟΚ και 22 χρόνια μετά ιδρύεται η Ένωση Σωματείων Αμειβομένων Καλαθοσφαιριστών ΕΣΑΚ. (basket time 1993) 6

7 4.ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ: Παίζεται με δύο ομάδες των πέντε ατόμων σε ένα (συνήθως κλειστό, που στο έδαφός του έχει παρκέ) γήπεδο με δύο αντικριστά καλάθια. Οι παίκτες επιτρέπεται να ακουμπήσουν την μπάλα μόνο με τα χέρια (ωστόσο δε συνιστά παράβαση εάν αυτή ακουμπήσει και οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος, εκτός από τα πόδια). Σκοπός των ομάδων είναι να βάλουν με σουτ την μπάλα μέσα από το καλάθι όσο το δυνατόν περισσότερες φορές στα 40 λεπτά του αγώνα (τέσσερα δεκάλεπτα). Η ομάδα που θα πετύχει περισσότερους πόντους είναι η νικήτρια. Εάν ο αγώνας λήξει ισόπαλος, οι δύο ομάδες συνεχίζουν σε πεντάλεπτη παράταση. Κάθε ομάδα έχει 5 παίκτες ανά πάσα στιγμή μέσα στο γήπεδο, ενώ κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπορεί να χρησιμοποιήσει άλλους 7 παίκτες (που βρίσκονται στον πάγκο), πραγματοποιώντας αλλαγές. Ανάλογα με το ποια ομάδα κατέχει την μπάλα, οι παίκτες παίζουν αμυντικά ή επιθετικά. Ο συνολικός χρόνος της επίθεσης μιας ομάδας είναι 24 δευτερόλεπτα, ενώ για να περάσει μια ομάδα την μπάλα από το μισό γήπεδο έχει μόνο 8 δευτερόλεπτα. Δεν επιτρέπεται να τρέχει κάποιος κρατώντας την μπάλα (βήματα): πρέπει ή να κάνει συγχρόνως ντρίμπλα ή να σταματήσει και να δώσει πάσα. Αλλιώς η μπάλα πηγαίνει στην αντίπαλη ομάδα. Κάθε αγώνας διαρκεί 4 περιόδους ίσης διάρκειας. Ανάμεσα στην 1η και τη 2η, καθώς και ανάμεσα στην 3η και την 4η, μεσολαβεί διάλειμμα 2 λεπτών. Ανάμεσα στην 2η και την 3η, υπάρχει διάλειμμα 15 λεπτών, το λεγόμενο ημίχρονο. Κάθε προπονητής έχει το δικαίωμα να καλέσει τους παίκτες του στον πάγκο για να τους δώσει οδηγίες, τέσσερις φορές στον αγώνα. Αυτό λέγεται time-out και κατά τη διάρκειά του ο αγώνας διακόπτεται για 1 λεπτό, ενώ οι παίκτες συγκεντρώνονται στους πάγκους. Στο παρκέ υπάρχει η γραμμή του τριπόντου (στα 6.75 μέτρα στην Ευρώπη για διοργανώσεις υπό την αιγίδα της FIBA, 7.25 στο NBA, που ορίζει την αξία κάθε σουτ. Οι αθλητές μπορούν να σκοράρουν για 2 πόντους (μέσα 7

8 από τη γραμμή) ή για 3 (έξω από αυτήν, εφόσον δεν την πατούν). Για 1 πόντο μετράει η βολή, την οποία σουτάρουν οι παίκτες, κατόπιν υποδείξεως των διαιτητών (ενώ ο χρόνος έχει διακοπεί) μετά από φάουλ ή τεχνική ποινή (βλ. παρακάτω). ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ: Υπεύθυνοι για τις παραβάσεις είναι οι 3 διαιτητές. Βασικότερες παραβάσεις στο μπάσκετ είναι: το φάουλ, που είναι η βίαιη παρενόχληση ενός παίκτη από κάποιον αντίπαλό του, με τρόπο που ξεφεύγει από τα αθλητικά πλαίσια. Ο αμυνόμενος μπορεί να παρεμποδίσει τον επιτιθέμενο χρησιμοποιώντας μόνο τον κορμό του. Ο αθλητής που κάνει 5 φάουλ σε έναν αγώνα, αποβάλλεται και δεν μπορεί να επανέλθει στο γήπεδο (στα 6 φάουλ είναι η αποβολή στο NΒΑ). Τα βήματα συμβαίνουν όταν ένας παίκτης κάνει περισσότερα από 2 βήματα κρατώντας την μπάλα, χωρίς να κάνει ντρίμπλα ή όταν κουνήσει τα πόδια του αφού έχει σταματήσει, κρατώντας την μπάλα με τα δύο χέρια. Σε περίπτωση άσχημης (υβριστικής, βίαιης κλπ.) συμπεριφοράς αθλητή ή προπονητή, ο διαιτητής έχει δικαίωμα να τον τιμωρήσει με τεχνική ποινή, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις υπάρχει η τιμωρία ντισκαλιφιέ (γαλλική disqualifié), που ισοδυναμεί με αποβολή του παίκτη από τον αγώνα. Στο επιθετικό φάουλ όταν ο αμυνόμενος είναι ακίνητος και ο επιθετικός τον απωθήσει, είναι παράβαση. Το αν παίζει με πλάτη ή με πρόσωπο στο καλάθι δεν έχει σημασία, το φάουλ ισχύει και για τις δύο περιπτώσεις. Σε περίπτωση που ο επιθετικός αρνηθεί το φάουλ τιμωρείται με τεχνική ποινή από τον διαιτητή. Σε περίπτωση που ένας παίκτης σταματήσει την ντρίμπλα, τότε δεν μπορεί να ξεκινήσει να ντριπλάρει ξανά γιατί έτσι θα κάνει διπλή ντρίπλα, που ισοδυναμεί με βήματα.(el.wikipedia.org) 8

9 5. Η φυσιολογία του αθλήματος της καλαθοσφαίρισης: Οι αθλητές σε όλη την διάρκεια του παιχνιδιού βρίσκονται σε συνεχή κίνηση. Υπάρχει η μετάβαση από την επίθεση στην άμυνα και οι παίκτες πραγματοποιούν παρόμοιές κινήσεις. Οι κινήσεις αυτές διαφέρουν ως προς το είδος της δραστηριότητας τους (π.χ άλμα, περπάτημα, τρέξιμο, γλιστρήματα) και ως προς το βαθμό έντασης τους. Από μια έρευνα που έγινε στο πρωτάθλημα της Αυστραλίας υπολογίστηκε ότι κατά την διάρκεια ενός αγώνα μπάσκετ πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 1000 αλλαγές στις κινήσεις των αθλητών. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχε αλλαγή στην κίνηση κάθε 2 δευτερόλεπτα. Οι κινήσεις που περιγράφονται ως υψηλής έντασης είχαν συχνότητα εμφάνισης μια ανά 21 δευτερόλεπτα. Το 65% του αγωνιστικού χρόνου μοιραζόταν ανάμεσα σε κινήσεις που ήταν λίγο μεγαλύτερης έντασης από αυτής του περπατήματος. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι οι κινήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε αυτό τον αγώνα μπάσκετ εκτελέσθηκαν με ένταση που είναι πρωτίστως αερόβιας φύσης. Όμως, υποστηρίζεται ότι μια επιτυχημένη μπασκετική επίδοση χρειάζεται επαναλαμβανόμενες αναερόβιες κινήσεις όπως τα συνεχόμενα άλματα, οι προσποιήσεις που της χαρακτηρίζει εκρηκτικότητα και ταχυδύναμη έτσι κάποιοι χαρακτηρίζουν το άθλημα καθαρά αναερόβιο. Τα διαφορετικά αποτελέσματα που προκύπτουν οφείλονται στο γεγονός ότι υπάρχουν διαφορετικά στυλ παιχνιδιού και ο κάθε προπονητής χρησιμοποιεί της δική του φιλοσοφία και τακτική. Κάποιοι προπονητές επιλέγουν να παίξουν είτε υψηλής έντασης αγώνα είτε χαμηλής ανάλογα με τα μπασκετικά προσόντα των αθλητών του. Επίσης ανάλογα με τον αντίπαλο και τις συνθήκες του αγώνα μπορεί ο προπονητής να αλλάξει το στυλ του παιχνιδιού και έτσι να διαφοροποιηθεί ο βαθμός έντασης των μπασκετικών κινήσεων καθώς και ο αριθμός τους. (Douglas B.McKeag 2003) 9

10 6. TΑ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΘΛΗΤΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ: Τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά αναφέρονται στο ύψος, βάρος και των αναλογιών που περιλαμβάνει το ολικό μέγεθος και το μέγεθος των μελών του ανθρώπινου σώματος το λεγόμενο σωματότυπο. Ο σωματότυπος διαχωρίζεται σε τρείς κατηγορίες την ενδομορφία, την μεσομορφία και την εκτομορφία. Η πρώτη κατηγορία αξιολογεί την λιποθηρεία, η δεύτερη κατηγορία την μυοσκελετική ανάπτυξη και η τρίτη κατηγορία την έκταση της δερματικής επιφάνειας του σώματος. Η επιφάνεια αυτή είναι σχετικά πιο μεγάλη σε άτομα που έχουν σχετικά μεγάλο ανάστημα σε σχέση με το βάρος τους. Η αναλογία αυτή κάνει τα εκτομορφικά άτομα να έχουν πλεονέκτημα σε αγωνιστικές συνθήκες σε κάποια αθλήματα γιατί τα μέλη του σώματος τους μετακινούν στο χώρο ελαφρότερη σωματική μάζα και έτσι μπορεί αυτό να τα κάνει πιο γρήγορα και ευέλικτα. Ο σωματότυπος εκφράζεται με ένα τριψήφιο αριθμό που το πρώτο ψηφίο αντιστοιχεί στο βαθμό της ενδομόρφιας, το δεύτερο στην τιμή της μεσομορφίας και το τρίτο στην τιμή της εκτομορφίας. Οι τιμές αυτών των τριών κατηγοριών καθορίζονται με βάση μια κλίμακα που αρχίζει από το μηδέν και καταλήγει στο 7. Η καταγραφή του σωματότυπου γίνεται σε ειδικό διάγραμμα, που λέγεται σωματόγραμμα. Με βάση τις διάφορες έρευνες που έχουν γίνει κατά καιρούς βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι καλαθοσφαιριστές παρουσιάζουν υψηλό σωματικό ανάστημα και ο σωματότυπος τους είναι έκτο-μεσομορφικός. Οι διαφορές που παρατηρούνται οφείλονται στις διάφορες αγωνιστικές θέσεις που υπάρχουν στο μπάσκετ όπως center,forward και guard( Χατζηεμανουήλ et al, 2005). Ακόμα μια έρευνα που έγινε σε υψηλού επιπέδου αθλήτριες καλαθοσφαίρισης είχε ως στόχο να μελετήσει το σωματότυπο και το μέγεθος τους. Στη έρευνα συμμετείχαν 168 αθλήτριες από 14 ομάδες που παρευρέθηκαν στο παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ της Αυστραλίας το 10

11 1994. Η μελέτη έγινε για κάθε θέση ξεχωριστά και το δείγμα συμπεριλάμβανε 64 guards,57 forwards και 47 centers. Tα αποτελέσματα της έρευνας ήταν τα πιο κάτω: Guards Μέσοι όροι: ηλικία 25.4±3.4 χρονών, ύψος 1.72±0.06 m, βάρος 66.1±6.2kg, σωματότυπος = Forwards Μέσοι όροι: ηλικία 25.2±3.8 χρονών, ύψος 1.81±0.06 m, βάρος 73.3±5.9kg, σωματότυπος= Centers Mέσοι όροι: 24.1±3.1 χρονών, ύψος 1.90±0.06 m, βάρος 82.6±8.2kg. σωματότυπος= Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προκύπτουν,παρατηρούμε ότι οι αθλήτριες μπάσκετ έχουν μέσο-εκτομορφικό σωματότυπο. Τα guards έχουν μεγαλύτερη μεσομορφία από τα centers και λιγότερη εκτομορφία από τα forwards και τα centers.(carter et al.2005) Mιά άλλη έρευνα που έγινε σε καλαθοσφαιρίστριες έδειξε ότι τα centers είχαν τις μεγαλύτερες τιμές σε σωματομετρικά χαρακτηριστικά και σωματική σύσταση ακολουθημένες από τα forwards και τα guards. Πιο συγκεκριμένα τα centers είχαν μεγαλύτερο σωματικό ανάστημα, μακρύτερα μέλη σώματος,πιο πλατιά ισχία και ήταν πιο μυώδεις (Bale 1991). Επίσης, σε μια παρόμοια έρευνα βρέθηκε ότι τα centers είχαν το μεγαλύτερο ποσοστό λίπους σε σχέση με τις άλλες αγωνιστικές θέσεις, ενώ το μικρότερο ποσοστό το είχαν τα guards. Ακόμα στην ίδια έρευνα παρατηρήθηκε ότι όσο αυξανόταν το ύψος τόσο αυξανόταν και το ποσοστό σωματικού λίπους (Matkowic et al.1994) 11

12 7. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΣΤΡΙΑ Η καλαθοσφαίριση είναι ένα άθλημα το οποίο προσελκύει και αρκετά κορίτσια εκτός από αγόρια. Έχουν ασχοληθεί πολλά κορίτσια και γυναίκες με την καλαθοσφαίριση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάποιες γυναίκες ξεκίνησαν να ασχολούνται με το μπάσκετ ένα χρόνο μετά την δημιουργία του και με το πέρασμα του χρόνου περισσότερες εμπλάκηκαν στο άθλημα αφού είχαν περισσότερες ευκαιρίες συμμετοχής και ο αριθμός τους συνεχιζόταν να αυξάνεται. Κάποια στοιχεία από την Εθνική Κολεγιακή Αθλητική Ομοσπονδία δείχνουν ότι την περίοδο το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών έχει αυξηθεί κατά 69% σε σχέση με τους άνδρες που το ποσοστό συμμετοχής αυξήθηκε κατά 13%.Στις μέρες μας όμως δεν μπορούμε να μιλάμε για τα ίδια δεδομένα γιατί το γυναικείο μπάσκετ έχει υποτιμηθεί και οι γυναίκες καλαθοσφαιρίστριες δεν έχουν τα ίδια κίνητρα που είχαν στο παρελθόν. Για να διορθωθεί αυτό θα πρέπει να δοθούν γερές βάσεις από τις ακαδημίες με σωστή στελέχωση από καταρτισμένους προπονητές και στελέχη ομάδων για να ανεβεί σημαντικά το επίπεδο του γυναικείου μπάσκετ και να πάρει μια δεύτερη ευκαιρία την οποία αξίζει. Οι θετικές επιδράσεις της καλαθοσφαίρισης και γενικά του αθλητισμού είναι πολλές. Ενθαρρύνεται ο υγιές τρόπος ζωής και μειώνεται το ρίσκο για εμφάνιση παχυσαρκίας, υπέρτασης, διαβήτη και διάφορων άλλων νοσημάτων. Επίσης για τις νεαρές αθλήτριες έχουν αναφερθεί μικρότερα ποσοστά εφηβικής εγκυμοσύνης, χρήσης ναρκωτικών και προβλήματα κατάθλιψης και άγχους. Ακόμα, η καλαθοσφαίριση έχει θετική επίδραση στην προσωπικότητα των αθλητριών αφού βελτιώνει την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού των νεαρών κοριτσιών που προχωρούν στην ενηλικίωση. 12

13 Οι γυναίκες καλαθοσφαιρίστριες δεν διαφέρουν πολύ σε θέματα κακώσεων με τους άνδρες καλαθοσφαιριστές. Ίσως κάποιες φορές οι γυναίκες να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη επίπτωση παρά οι άνδρες. Σε θέματα όμως όπως η διατροφή και η φυσιολογία διαφέρουν αρκετά από τους άνδρες και σε κάποια μοναδικά θέματα για την γυναίκα(εγκυμοσύνη και γυναικεία αθλητική τριάδα) χρειάζονται ειδική μεταχείριση. (Douglas B.McKeag, 2003) 8. ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ: Το basketball ως επίσημο Ολυμπιακό άθλημα υπάγεται στην Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης - Ε.Ο.Κ. Στην Ελλάδα η Ε.Ο.Κ. έχει σχεδιάσει τη ανάπτυξη του αθλήματος που περιέχει τόσο Πανελλήνιες διοργανώσεις στις ηλικίες ανάπτυξης, όσο και το δικό της αναπτυξιακό πρόγραμμα, δημιουργώντας κλιμάκια σε όλες τις Ενώσεις, με παιδιά ηλικιών, και Οι επίσημες Πανελλήνιες διοργανώσεις στις κατηγορίες ανάπτυξης είναι αυτές που υπάρχουν και στη FIBA. Μίνι μπάσκετ διεξάγεται υπό την αιγίδα των Ενώσεων και Τοπικών Επιτροπών. Πρωταθλήματα Παίδων Κορασίδων, Εφήβων Νεανίδων. Η παιδαγωγική αξία του μπάσκετ είναι πολύ μεγάλη, είναι ένα παιχνίδι που σύμφωνα με τις παιδαγωγικές αντιλήψεις αποτελεί θαυμάσιο μέσο για τη φυσική αγωγή των παιδιών. Η προσφορά του συνίσταται στην ανάπτυξη των στοιχείων της κοινωνικότητας, συντροφικότητας, φυσικής βελτίωσης, θάρρους και αυτοπεποίθησης. Συνδυάζει την άθληση και το παιχνίδι. Οι οργανικές και ψυχικές βελτιώσεις πηγάζουν μέσα από την χαρά του παιχνιδιού. Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα υιοθετούμε την άποψη ότι, η καλύτερη ηλικία για τις νευρομυϊκές, φυσικές, νοητικές και κοινωνικές προσαρμογές του ατόμου, είναι το διάστημα από 6-15 ετών και ιδιαίτερα Τότε το παιδί αποκτά κινητικές συνήθειες και τρόπους συμπεριφοράς που 13

14 το ακολουθούν σ όλη του τη ζωή. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την διάρκεια αυτής της ηλικίας, δεν υφίσταται μεγάλες οργανικές αλλοιώσεις, ενώ παράλληλα αναπτύσσεται το νευρομυικό σύστημα. Το μπάσκετ συγκεντρώνει δύο ακόμη βασικά στοιχεία που το διαφοροποιούν από τα άλλα αθλήματα : 1) Είναι παιχνίδι ή άθλημα καταστάσεων, αυτό σημαίνει ότι ο αθλητής αγωνιζόμενος, βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση για την έγκυρη αντίληψη, την επεξεργασία και την απόφαση ενέργειας με ταχύτατη επιλογή. Δηλαδή οι απαιτήσεις από το νευρικό σύστημα είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Δίπλα στην αντίδραση προβάλλει συνεπώς και η πρόβλεψη, που είναι πνευματική λειτουργία πρόγνωσης των καταστάσεων. Η πρόβλεψη υποβοηθάει την αντίδραση. Πιστεύουμε ότι το μπάσκετ σαν άθλημα ευθυγραμμίζεται απόλυτα με την σύγχρονη ζωή και τα προβλήματά της. 2) Είναι ομαδικό άθλημα με μικρή κατοχή της μπάλας, γεγονός που εμποδίζει την ατομικότητα και προάγει την ομαδικότητα. Το μπάσκετ γυμνάζει αμφίπλευρα τον αθλητή, αφού συμμετέχουν συμμετρικά και τα δύο ημιμόρια του σώματός του, σε ενέργειες επί του εδάφους και στον αέρα, εξασφαλίζοντας ολική γύμναση. Πρωταρχική αγωνιστική μορφή του μπάσκετ, είναι το μίνι μπάσκετ, που αποτελεί προσαρμογή στις ανάγκες και δυνατότητες του νεαρού αθλητή. Το μίνι μπάσκετ αποτελεί ένα τέλειο μέσο αγωγής και μύησης στον αθλητισμό αλλά και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση του μπάσκετ. Η πιο κατάλληλη ηλικία για να αρχίσει ένα παιδί το μίνι μπάσκετ, είναι η ηλικία των 8-10 ετών, που αντιστοιχεί στην 4 η 5 η Δημοτικού και που φτάνει συνήθως μέχρι την ηλικία των 12 ετών.( 14

15 8.1 Το αναπτυξιακό πρόγραμμα στην ΕΛΛΑΔΑ: Βασικό μέρος του Αναπτυξιακού προγράμματος αποτελούν οι αγώνες μεταξύ των μικτών ομάδων των Ενώσεων της Ε.Ο.Κ. Οι ομάδες αυτές στελεχώνονται από τους καλύτερες αθλήτριες κάθε Ένωσης που επιλέγονται, από τους Ομοσπονδιακούς και Περιφερειακούς προπονητές. Σκοπός των αγώνων είναι η καταγραφή των αθλητριών κυρίως της περιφέρειας για την αξιοποίηση τους και την μελλοντική στελέχωση και ενδυνάμωση των ομάδων τους και των Εθνικών συγκροτημάτων. Υπεύθυνος της κάθε ομάδας είναι ο Περιφερειακός Προπονητής ο οποίος καθ' όλη την διάρκεια επιβλέπει το αγωνιστικό πρόγραμμα της Ένωσης του ή Τοπικής Επιτροπής, σε συνεργασία με τον Ομοσπονδιακό Προπονητή, αξιοποιεί κάποια ταλέντα δουλεύοντας τα με ατομική προπόνηση και ενημερώνει μηνιαίως το Γραφείο του Αναπτυξιακού Προγράμματος σχετικά με τις επισκέψεις του δίνοντας ολοκληρωμένη εικόνα της έκβασης του προγράμματος. Οι στόχοι του Αναπτυξιακού Προγράμματος έχουν κατεύθυνση την τεχνική κατάρτιση και εξέλιξη των αθλητών, που φυσικά είναι ο κύριος στόχος του. Για την επίτευξη του κεντρικού αυτού στόχου απαιτείται η ανάδειξη των παραγόντων εκείνων που θα αναλάβουν την υλοποίηση της λειτουργίας του Αναπτυξιακού Προγράμματος που έχει ως αντικείμενο την τεχνική κατάρτιση και αγωνιστική διαμόρφωση των μικρών αθλητών - αθλητριών. ( Σημαντικό να αναφέρω ότι ως ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης συνεργαστήκαμε με την ΕΚΑΣΘ (Ένωση καλαθοσφαιρικών σωματείων Θεσσαλονίκης) και πιο 15

16 συγκεκριμένα με το κλιμάκιο των επίλεκτων καλαθοσφαιριστών και καλαθοσφαιριστριών Θεσσαλονίκης. 8.2 Η προπόνηση στις αναπτυξιακές ηλικίες: Η προπόνηση στις αναπτυξιακές ηλικίες είναι πολύ σημαντική γιατί οι φάσεις ωρίμανσης των παιδιών σε αυτές τις ηλικίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξη τους στο χώρο του αθλητισμού και συγκεκριμένα σε αυτή την περίπτωση στην καλαθοσφαίριση. Η προπόνηση στις αναπτυξιακές ηλικίες χωρίζεται σε πέντε στάδια μακροχρόνιου προγραμματισμού ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο ωρίμανσης του παιδιού. Τα πέντε στάδια είναι τα πιο κάτω: 1) 5-7 χρόνων :Απόκτηση πολύπλευρων κινητικών δεξιοτήτων 2) 8-10χρόνων :Εκμάθηση βασικών στοιχείων τεχνικής 3) χρόνων: Εξειδίκευση βασικών στοιχείων τεχνικής 4) χρόνων: Εξειδίκευση βασικών στοιχείων τεχνικής σε αγωνιστικές συνθήκες και εισαγωγή στην τακτική 5) χρόνων: Σταθεροποίηση και τελειοποίηση τεχνικής σε αγωνιστικές συνθήκες Η διαμόρφωση ολοκληρωμένων παικτών στα ομαδικά αθλήματα είναι μια πολύπλοκη περίπτωση η οποία παρουσιάζει πολλές δυσκολίες και πολλοί παράγοντες πρέπει να συμπεριληφθούν υπόψη για την σωστή αθλητική ανάπτυξη των παιδιών. Είναι κοινή διαπίστωση ότι σε πολλές περιπτώσεις νεαροί αθλητές πολύ ικανοί στην ατομική τεχνική δεν καταφέρνουν να αποδώσουν ανάλογα στον αγώνα, γιατί δεν έχουν αναπτύξει την δεξιότητα να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις του παιχνιδιού και αυτό ίσως πηγάζει από έλλειψη εκπαίδευσης σε αυτό το τομέα. Από την άλλη υπάρχουν και παραδείγματα αθλητών οι οποίοι αν και υστερούν στις ατομικές δεξιότητες, 16

17 είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στις ομάδες τους γιατί μπορούν να παίρνουν τις σωστές αποφάσεις και να λειτουργούν επιτυχημένα στο πλαίσιο των απαιτήσεων της ομάδας τους και των συνθηκών που έχει δημιουργηθεί στον αγώνα. Η δυνατότητα προσαρμογής στις συνθήκες του αγώνα είναι μια δεξιότητα που αναπτύσσεται και είναι εντελώς διαφορετική από τις ικανότητες, οι οποίες απαιτούνται για να αναπτύξει ένας καλαθοσφαιριστής τις αναγκαίες δεξιότητες. Οι ικανότητες στο μεγαλύτερο τους βαθμό είναι γενετικά προκαθορισμένες και ελάχιστα τροποποιούνται από την εξάσκηση ή την εμπειρία. Αντίθετα, οι δεξιότητες είναι επίκτητες και κυρίως αναπτύσσονται μέσα από την εξάσκηση (Schmidt,1991).Το αμυντικό ριμπάουντ για παράδειγμα και η αποφυγή του σκριν είναι καλαθοσφαιρικές δεξιότητες που προϋποθέτουν ένα αριθμό ικανοτήτων για να εκτελεστούν, όπως π.χ ταχύτητα, χρόνο αντίδρασης κ.λ.π. Ο βαθμός ύπαρξης και η κατάλληλη χρήση των απαιτούμενων ικανοτήτων για τις καλαθοσφαιρικές δεξιότητες είναι αυτό που προσδιορίζει την απόδοση σε αυτές. Ο τύπος και το είδος των ικανοτήτων που καθορίζουν την υψηλή απόδοση στις καλαθοσφαιρικές δεξιότητες διαφοροποιούνται όσο προχωρά η εξάσκηση και η φάσης μάθηση σε αυτές. Η υψηλή απόδοση στα αρχικά στάδια μάθησης δεν εξασφαλίζει απαραίτητα υψηλά επίπεδα απόδοσης στα επόμενα στάδια και το αντίθετο για αυτό οι προπονητές θα πρέπει να είναι πολύ επιφυλακτικοί και να μην βιάζονται να χαρακτηρίσουν τους παίκτες «ταλέντα». Σημαντικό για το άθλημα της καλαθοσφαίρισης και την προπόνηση στις αναπτυξιακές ηλικίες είναι η ταξινόμηση των καλαθοσφαιρικών δεξιοτήτων και ο τρόπος ανάπτυξής τους αφού είναι απαραίτητο για την συνεχή βελτίωση με στόχο την ολοκλήρωση του καλαθοσφαιριστή-καλαθοσφαιρίστριας. Για τα καλύτερα αποτελέσματα στην εξάσκηση πρέπει να έχουμε ολοκληρωμένη 17

18 εικόνα των δεξιοτήτων που απαιτούνται και πρέπει να αναπτυχθούν μακροπρόθεσμα. Ποιο κάτω παραθέτεται μια κατηγοριοποίηση των δεξιοτήτων της καλαθοσφαίρισης: α) Απλές ατομικές δεξιότητες (π.χ. ντρίπλα, σουτ). β)σύνθετες δεξιότητες, οι οποίες προκύπτουν από την σύνθεση δύο ή περισσότερων απλών ατομικών δεξιοτήτων (π.χ. lay up, crossover dribble and reverse lay up). γ) Ομαδικές δεξιότητες (π.χ συνεργασία πολλών παικτών στην εφαρμογή ενός play ή ενός συστήματος). δ) Δεξιότητες λήψης αποφάσεων ή επιλογής τακτικής (π.χ. η απόφαση εκδήλωσης επίθεσης ή ελέγχου του ρυθμού). ε) Δεξιότητες προσαρμογής στην ομάδα (π.χ. η αποδοχή και ανάληψη ενός ρόλου που είναι αναγκαίος για την καλύτερη δυνατή λειτουργία της ομάδας). Με την κατηγοριοποίηση αυτών των δεξιοτήτων διευκολύνεται ο σχεδιασμός των προπονητικών μονάδων για πιο ουσιαστικό προπονητικό έργο. Οι ατομικές δεξιότητες στην καλαθοσφαίριση χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες α) σταθεροποίησης: π.χ. πίβοτ, θέση άμυνας, αξονική περιστροφή β)μετακίνησης π.χ. τρέξιμο, γλίστρημα, άλματα γ)χειρισμού π.χ. πάσα, σουτ, ντρίπλα. (Gallahue, 1996) 18

19 9. H ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ: Σημαντικό κομμάτι στην απόδοση στην καλαθόσφαιρα παίζει η φυσική κατάσταση. Δεν πρέπει να δίνετε έμφαση μόνο στην τεχνικοτακτική ανάπτυξη καθώς θα πρέπει να δουλεύονται σε ικανοποιητικό βαθμό και οι παράμετροι της φυσικής κατάστασης που επηρεάζουν τις ικανότητες του καλαθοσφαιριστή στις μπασκετικές κινήσεις από τις αναπτυξιακές ακόμα ηλικίες ετών. Κατά την διάρκεια της χρονιάς οι επαγγελματίες καλαθοσφαιριστές και καλαθοσφαιρίστριες έχουν ένα απαιτητικό πρόγραμμα προπονήσεων και παιχνιδιών τα οποία χρειάζονται μακροχρόνιο σχεδιασμό με συγκεκριμένους στόχους για βελτιστοποίηση της απόδοσης καθώς και διατήρηση της φυσικής κατάστασης. Οι τρείς φάσεις μακροχρόνιου προγραμματισμού είναι η περίοδος προετοιμασίας, η αγωνιστική περίοδος και η μεταβατική περίοδος. Σε κάθε φάση, έμφαση δίνεται στα τέσσερα βασικά στοιχεία που κρίνουν την απόδοση, φυσική κατάσταση, τεχνική, τακτική και ψυχολογική κατάσταση. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι μεταξύ αυτών των στοιχειών,η φυσική κατάσταση είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει θετικά η αρνητικά την απόδοση καθώς μέσα από τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου αθλήματος πρέπει να τεθούν οι πρωταρχικοί στόχοι για βελτίωση κάποιων παραμέτρων. Στην καλαθόσφαιρα αυτοί οι παράμετροι είναι η ευκινησία, η δύναμη(αντοχή στην δύναμη, ταχυδύναμη), στην αγγλική γλώσσα: agility,strength and conditioning. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις φάσεις του μακροχρόνιου σχεδιασμού, σε κάθε ημερήσιο πρόγραμμα, μηνιαίο και ετήσιο διαφοροποιώντας τον όγκο προπόνησης και την ένταση αναλόγως της περιόδου (προετοιμασίας, αγωνιστική, μεταβατική) ακλουθώντας τις αρχές της προπονητικής επιβάρυνσης. Υποστηρίζεται ότι αυτές οι πληροφορίες για σχεδιασμό πλάνου βοηθάνε τους προπονητές να αυξήσουν την απόδοση των παικτών και να γίνουν οι προπονήσεις πιο ποιοτικές και αποτελεσματικές. (NASM 2009) 19

20 ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΠΑΡΑΘΕΤΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑ: -μέγιστη δύναμη ΔΥΝΑΜΗ -ταχυδύναμη (αλτική δύναμη) -αντοχή στην δύναμη ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΑΝΤΟΧΗ ΔΥΝΑΜΗ -αερόβια -αναερόβια(αγαλακτική, γαλακτική) -ειδική αντοχή(αερόβια, αναερόβια) ΤΑΧΥΤΗΤΑ 1) -άκυκλη (προσποίηση, άλματα) - κυκλική (δρομική ταχύτητα) ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ -ευκαμψία, ευλυγισία (Κέλλης Σπ. 2010) 20

21 Η 10. ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ(ΑGILITY) ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ: Ευκινησία μπορεί να χαρακτηριστεί ως η ικανότητα των παικτών να μετακινούνται στο παρκέ και να αλλάζουν κατεύθυνση γρήγορα και αποτελεσματικά με ακρίβεια Η ευκινησία στο μπάσκετ είναι απαραίτητη για να βελτιωθεί η δουλεία των ποδιών και η ταχύτητα τους καθώς επίσης να βελτιωθεί και η καρδιοαναπνευστική αντοχή. Ακόμα η προπόνηση ευκινησίας είναι βασικός παράγοντας για την μείωση τραυματισμών στους καλαθοσφαιριστές.(ναsm,national association of sports medicine 2009) Η καλαθόσφαιρα είναι ένα πολύ δυναμικό άθλημα που απαιτεί κινήσεις με πολλαπλούς συνδυασμούς καθώς και εναλλαγές όπως από το χαλαρό τρέξιμο στο γρήγορο με μέγιστη ταχύτητα καθώς σε άλματα. Η ικανότητα να αποφύγεις γρήγορα τους αμυνόμενους, να μειώσεις την ταχύτητα σου για να πάρεις το jump shoot ή ακόμα να πηδήξεις για rebound είναι οι δεξιότητες που χρειάζεσαι για να παίξεις αποτελεσματικά μπάσκετ. 1T10.1 Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΕΥΚΗΝΙΣΙΑ: Ερευνητικά έχει βρεθεί ότι η ταχύτητα και ευκινησία βασίζονται στην εξειδίκευση. Δηλαδή χρειάζονται συγκεκριμένες και στοχευόμενες προπονήσεις για την ταχύτητα και άλλες για την ευκινησία. Κάποιοι πιστεύουν ότι αν βελτιώσεις την ευκινησία θα βελτιωθεί η ταχύτητα ή και το αντίθετο. Αυτό δεν έχει σημαντικά αποτελέσματα στην βελτίωση των δυο αυτών παραμέτρων.h ταχύτητα και η ευκινησία πρέπει να προπονούνται σαν δύο ξεχωριστά αντικείμενα για να προπονηθεί το καθένα από αυτά στο μέγιστο δυνατό βαθμό. H ταχύτητα είναι η ικανότητα μετακίνησης σε ευθεία γραμμή προς τα μπρος όσο πιο γρήγορα γίνεται. Έχει αποδειχθεί ότι μέσα σε 8 εβδομάδες προπόνησης ταχύτητας βελτιώνεται σημαντικά η φάσης 21

22 επιτάχυνσης στα μέτρα και μέσα από προπόνηση ταχύτητας με αντίσταση(προσθέτοντας βάρος-pulling a sled weighted with a 5 kilogram load) αυξάνεται η φάση επιτάχυνσης της ταχύτητας στα 10 μέτρα. Ακολούθως η προπόνηση ευκινησίας βοήθησε για γρηγορότερη και πιο αποτελεσματική αλλαγή κατεύθυνσης. Ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο που προκύπτει είναι ότι συγκεκριμένα προγράμματα προπόνησης ευκινησίας και ταχύτητας μειώνουν το ενδεχόμενο τραυματισμού, ειδικά στα κάτω άκρα. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι το ότι το σώμα προπονείτε και προσαρμόζεται στο σωστό εύρος κίνησης με βιομηχανική θέση και αυτό μειώνει την υπερβολική ένταση που δέχονται οι αρθρώσεις και οι τένοντες. (NASM 2009) 10.2 Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Η ευκινησία η οποία μετρήθηκε στις επίλεκτες παίκτριες αναπτυξιακών ηλικιών για αυτή την εργασία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που καθορίζει της απόδοση των παικτών ή των παικτριών σε μεγάλο βαθμό καθώς οι μπασκετικές κινήσεις χαρακτηρίζονται από εκρηκτικότητα και συνεχή επανάληψη συνεπώς με την βελτίωση της ευκινησίας οι καλαθοσφαιριστές είναι σε θέση να κινούνται με λιγότερη δαπάνη ενέργειας και με καλύτερη αποτελεσματικότητα στις κινήσεις τους. Το μπάσκετ είναι ένα γρήγορο άθλημα συνεπώς η ευκινησία χρειάζεστε συνεχώς κατά την διάρκεια του αγώνα. Χρειάζεται στους αιφνιδιασμούς (fast breaks),στην άμυνα, στις διεισδύσεις για καλάθι, στο να προλάβεις τον επιθετικό που μαρκάρεις, με λίγα λόγια σε όλες τις κινήσεις του μπάσκετ. Σε μια έρευνα που έγινε σε γυναίκες καλαθοσφαιρίστριες ηλικίας 24±4 και μετρήθηκε η ευκινησία με το t-test, βρέθηκε ότι τα guards είναι πιο ευκίνητα από τα forwards και τα centers, και τα forwards πιο ευκίνητα από τα centers. 22

23 (Delextrat, A and Cohen, D. Strength, power, speed, and agility of women basketball players according to playing position. J Strength Cond Res 23(7): , 2009) Επίσης ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο καίριας σημασίας είναι οι κατευθύνσεις μετακίνησης στην καλαθόσφαιρα καθώς οι παίκτες έχουν να διανύσουν αποστάσεις και να τρέξουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις, όχι μόνο μπροστά αλλά όπισθεν με πίσω βήματα καθώς και διαγώνια. Τα αποτελέσματα της πιο πάνω έρευνας έδειξαν ότι τα guards ήταν αρκετά πιο γρήγορα από τα centers στο test ευκινησίας (διαφορά 6,9%). Προηγούμενοι ερευνητές έχουν βρει το ίδιο καθώς σημειώθηκε η συγκεκριμένη διαφορά στην ευκινησία μεταξύ guards και centers στις γυναίκες (διαφορά 7.3%). Αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει λόγω των απαιτήσεων της θέσης των guards. Πράγματι τα guards στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κοντύτερα και είναι τα κύρια υπεύθυνα για την μετακίνηση της μπάλας κατά την διάρκεια του παιχνιδιού καθώς επίσης έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερες καταστάσεις πιεστικής άμυνας στην θέση που παίζουν και να 23

24 πραγματοποιήσουν πλάγιες και διαγώνιες μετακινήσεις διανύοντας μεγαλύτερες αποστάσεις από τα centers.oπότε η ευκινησία είναι βασικό στοιχείο για την φυσική κατάσταση στα guards και πρέπει να εφαρμόζονται επιλεγμένα προγράμματα και προπονήσεις για την συγκεκριμένη θέση. Eίναι εμφανές ότι ο σωματότυπος των παικτών που απαρτίζουν τις συγκεκριμένες θέσεις παίζει ρόλο καθώς τα centers που συνηθίζεται να είναι πιο ψηλά και πιο εύσωμα από τους υπόλοιπους παίκτες φάνηκε να είναι τα λιγότερο ευκίνητα. Αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους προπονητές ως σημείο κλειδί για ειδικευμένη προπόνηση ευκινησίας στους ψηλούς παίκτες γιατί ίσως εκεί μπορεί να γίνει η μεγάλη διαφορά και να αυξηθεί η απόδοση της ομάδας, καθώς η ομάδα με ευκίνητα centers ίσως να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες και να τις δίνει μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των άλλων σε πολλά σημεία καθώς η ευκινησία επηρεάζει πολλούς παράγοντες απόδοσης στο μπάσκετ. (Ζiv & Lindor, Journal of sports medicine 2009) 10.3 Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ ΣΤΙΣ ΚΑΛΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ Για την ευκινησία στις καλαθοσφαιρίστριες αναπτυξιακών ηλικιών δεν υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία. Σύμφωνα με κάποιες έρευνες τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα αποτελέσματα που έγιναν στις γυναίκες καλαθοσφαιρίστριες. Σε μια έρευνα που μετρήθηκαν 65 επίλεκτα κορίτσια ηλικίας 14 χρόνων από την Ευρώπη χωρισμένα σε τρείς ομάδες αναλόγως της θέσης παιχνιδιού τους φάνηκε ότι το βάρος και το ύψος επηρέαζαν τις κινητικές τους δεξιότητες καθώς και την ευκινησία. Αν η κινητική δεξιότητα απαιτούσε υψηλό ποσοστό τεχνικής κατάρτισης με την μπάλα τότε το βάρος και το ύψος επηρεάζει περισσότερο την απόδοση των παικτριών στις τρεις κατηγορίες guards,forwards,centers και εκεί διαπιστώνοντα οι πιο μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Oι διαφορές δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της διαφοράς 24

25 στο ύψος ή στο βάρος, αλλά του διαφορετικού ρόλου παιχνιδιού της κάθε παίκτριας και την τεχνική γνώση και κατάρτιση που έχει για την συγκεκριμένη θέση παιχνιδιού. Ως εκ τούτου στα τεστ ευκινησίας που έγιναν φάνηκε ότι τα guards ήταν πιο ευκίνητα από τα forwards και τα forwards πιο ευκίνητα από τα centers.(ercuji et al 2009). Ο πίνακας δείχνει τις διαφορές στις κινητικές δεξιότητες μεταξύ των τριών κατηγοριών guards, forwards, centers. Η ευκινησία έγινε με το τεστ s 6x5 με ντρίπλα και χωρίς ντρίπλα Η ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ : Ερευνητικά έχει αποδειχθεί ότι η προπόνηση ευκινησίας βοηθάει τους παίκτες να βελτιώσουν σημαντικά την απόδοση τους καθώς έχει θετικές επιδράσεις στο νευρομυικό κομμάτι καθώς επίσης βοηθάει και στην πρόληψη τραυματισμών αφού οι μύες προπονούνται για να είναι πιο δυνατοί και οι τένοντες πιο ανθεκτικοί. ΗΗΗΗ ομάδα του Wojitys et al (1996)σε μια έρευνα που έγινε για να φανεί η επίδραση της προπόνησης ευκινησίας στους τετρακέφαλους και γαστροκνήμιους μύες βρήκε ότι η μυϊκή ροπή αυξήθηκε στους 25

26 τετρακέφαλους στα άτομα που είχαν παρακολουθήσει προπόνηση ευκινησίας. Η προπόνηση ευκινησίας φαίνεται να παράγει επιδράσεις που βελτιώνουν τον μυϊκό χρόνο αντίδρασης σε αυτούς τους δυο μυς σε σχέση με την ισοκινητική προπόνηση ειδικά στο γαστροκνήμιο μυ που φαίνεται αρκετά μεγάλη διαφορά μεταξύ αυτών των δυο μεθόδων προπόνησης στην μυϊκή ροπή. (The American journal of sports medicine, 1996). 26

27 10.5 ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΕΥΚΗΝΙΣΙΑΣ From "Agility Drills" by Chip Sigmon, FIBA Assist Magazine, 17, 2005, p62 27

28 11. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ O σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει το προφίλ επίλεκτων καλαθοσφαιριστριών αναπτυξιακής ηλικίας (14 χρόνων) μέσα από τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, τα ποσοστά ευκινησίας και την ταχύτητα ντρίπλας με δεξί και αριστερό χέρι και να παρουσιάσει τις διαφορές σε αυτά τα χαρακτηριστικά μεταξύ της θέσης παιχνιδιού τους (guards, forwards, centers). Αποσκοπεί επίσης σε σύγκριση αυτών το δεδομένων με μελλοντικές μετρήσεις. Επίσης αυτή η εργασία θέλει να τονίσει την σημαντικότητα της ευκινησίας στην καλαθοσφαίριση γιατί ειδικά στην Ελλάδα κάποιοι δεν της δίνουν την σημασία που της αρμόζει ιδού και η έλλειψη ελληνικής βιβλιογραφίας και ερευνητικής δουλείας σχετικά με την ευκινησία σε Έλληνες παίκτες και παίκτριες ΔΕΙΓΜΑ: Συγκεκριμένα μετρήθηκαν 59 επίλεκτα κορίτσια γεννηθέντες το 1998,1999,2000 που λάμβαναν μέρος στο πρωτάθλημα της ΕΚΑΣΘ (ΕΝΩΣΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ). Μετρήθηκαν 22 guards, 26 forwards, 11 centers. Μετρήθηκε το ύψος, το βάρος και το άνοιγμα χεριών. Στην συνέχεια μετρήθηκε η ευκινησία και ταχύτητα ντρίπλας με δεξί και αριστερό χέρι 6 επίλεκτων παικτριών που απάρτιζαν την δωδεκάδα στο κλιμάκιο της Θεσσαλονίκης για επιλογή τους στην εθνική κορασίδων.στο δείγμα αυτό έγινε λιπομέτρηση σε 4 περιοχές (μηριαίο, υποπλάτιο, κοιλία και τρικέφαλο) καθώς και μέτρηση ύψους, βάρους και άνοιγμα χεριών. 28

29 11.2 MEΘΟΔΟΣ: Το βάρος μετρήθηκε με ζυγαριά, το ύψος με μέτρο καθώς και το άνοιγμα χεριών. Η ευκινησία : Μετρήθηκε χρησιμοποιώντας το Τ-test και με την χρήση φωτοκύτταρων. Στο Agility T-Test όπως φαίνεται και στο σχεδιάγραμμα: - χρησιμοποιείται μπροστινό τρέξιμο, πλάγιο και πίσω τρέξιμο. -χρησιμοποιούμε: tape measure, marking cones, stopwatch (φωτοκύτταρα) Η αφετηρία είναι η θέση Α όπως δείχνει και το διάγραμμα. Στην συνέχεια με κατευθύνεται με τρέξιμο στο σημείο Β, με πλάγια βήματα χωρίς να σταυρώνουν τα πόδια στο σημείο c,και ακολούθως στο D. Στην συνέχεια με πίσω βήματα τερματίζει στο Α. Η κάθε παίκτρια πραγματοποίησε ένα δοκιμαστικό και μετά μια προσπάθεια. Όλες οι παίκτριες έκαναν την ίδια προθέρμανση για να υπάρχει αξιοπιστία στο τεστ 29

30 Η ταχύτητα ντρίπλας Μετρήθηκε μέχρι το κέντρο του γηπέδου από την τελική γραμμή. Πραγματοποιήθηκε μια μέτρηση με το δεξί χέρι και μια με το αριστερό χέρι. Μετρήθηκε με φωτοκύτταρα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: ΤΑ ΑΝΘΟΠΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΗΡΙΣΤΙΚΑ Τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά που μετρήθηκαν είναι το ύψος,το βάρος και το άνοιγμα χεριών. Ακολουθεί πίνακας με τα στοιχειά αυτά. ΘΕΣΗ ΒΑΡΟΣ(kg) ΥΨΟΣ (m) GUARD(n=22) FORWARD(n=26) CENTER(n=11) ΑΝΟΙΓΜΑ ΧΕΡΙΩΝ(m) OΛΕΣ ΟΙ ΠΑΙΚΤΡΙΕΣ(n=59)

31 Σχ 1. Το βάρος και οι θέσεις παιχνιδιού των παικτριών. Σχ 2. Το ύψος και το άνοιγμα χεριών των παικτριών στις τρεις θέσεις παιχνιδιού. 31

32 Η ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ και η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΝΤΡΙΠΛΑΣ -Η ευκινησία μετρήθηκε με το t-test χρησιμοποιώντας φωτοκύτταρα. - Η ταχύτητα ντρίπλας μετρήθηκε με δεξί χέρι και αριστερό μέχρι το κέντρο του γηπέδου χρησιμοποιώντας φωτοκύτταρα. Παίκτριες t-test Δεξί χέρι (seconds) Αριστερό χέρι(sec) 1.Forward Guard Forward Forward Guard Forward Total Μean Total mean of Guards Total mean of Forwards Δυνατό χέρι. 32

33 Σχ. 3. Η ευκινησία σε όλες τις παίκτριες και ξεχωριστά στα guards και forwards. Σχ 4. Η ταχύτητα ντρίπλας με δεξί και αριστερό χέρι. 33

34 11.4 ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην καλαθόσφαιρα υπάρχουν τρία κύρια είδη παικτών. Γενικά τα χωρίζουμε σε guards, forwards και centers αναλόγως των ατομικών τους προσόντων και τους ρόλους που έχουν μέσα στο γήπεδο ή και την θέση τους στην επίθεση. Λόγω του ότι ο ρόλος του κάθε παίκτη μέσα στο παιχνίδι διαφέρει υπάρχουν κάποιες βασικές διαφορές μεταξύ του προφίλ τους στις τρεις συγκεκριμένες θέσεις. Οι μεγάλες διαφορές είναι κυρίως μεταξύ των μορφολογικών τους χαρακτηριστικών και της δυναμικής των κινήσεων τους όπως η εκρηκτική δύναμη, η αλτικότητα, η ταχύτητα και η ευκινησία. Αυτές οι ικανότητες επηρεάζουν περισσότερο την απόδοση έτσι παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο για το προφίλ των καλαθοσφαιριστριών και των καλαθοσφαιριστών γενικά, έτσι θα πρέπει οι προπονητές να γνωρίζουν τις νόρμες που υπάρχουν στην βιβλιογραφία σχετικά με τα χαρακτηριστικά του προφίλ των καλαθοσφαιριστών για να μπορούν να δουλεύουν κάποιους παράγοντες που θα κάνουν τους παίκτες πιο αποτελεσματικούς. Στην έρευνα μας ήταν αναμενόμενο ότι σε επίλεκτες νεαρές παίκτριες θα βρίσκαμε διαφορές μεταξύ της θέσης παιχνιδιού τους σε σχέση με το βάρος και το ύψος καθώς και στο άνοιγμα χεριών (σχ.1, σχ. 2). Όπως περιμέναμε οι ψηλότερες και βαρύτερες παίκτριες ήταν τα centers ακολουθημένες από τα forwards. Τα guards ήταν τα κοντύτερα και τα ελαφρύτερα. Αυτές οι αξιόλογες διαφορές στο ύψος σχετικά με την θέση παιχνιδιού αποτελούν συγκεκριμένο προφίλ για το κάθε είδος παίκτη και μπορεί να χρησιμοποιούνται από τους προπονητές σαν κατευθυντήρια γραμμή για την επιλογή παικτριών σύμφωνα με τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά καθώς και σε ποια ποσοστά ευκινησίας και ταχύτητας ντρίπλας πρέπει να φτάσουν για να θεωρούνται παίκτριες υψηλού επιπέδου. Τα αποτελέσματα μας συμφωνούν με τις προηγούμενες έρευνες των Erculji et al 2009 και Bale et al 1991, οι οποίες έδειξαν ότι τα centers είχαν τις μεγαλύτερες τιμές σε σωματομετρικά χαρακτηριστικά και σωματική σύσταση ακολουθημένες από τα 34

35 forwards και τα guards. Η έρευνα του Bale et al 1991 συμφωνεί ότι τα centers είχαν μεγαλύτερο σωματικό ανάστημα και μακρύτερα χέρια (άνοιγμα χεριών) όπως βρήκαμε και εμείς. Σχετικά με την ευκινησία μέσα από την εργασία αυτή φάνηκε ότι τα guards είναι πιο ευκίνητα από τα forwards και αυτό σχετίζεται με το ύψος και το βάρος. Δηλαδή οι πιο κοντές και ελαφριές παίκτριες είναι πιο ευκίνητες από τις πιο ψηλές και βαριές. Επίσης τα guards έχουν πιο γρήγορη ντρίπλα από τα forwards και με το δεξί αλλά και με το αριστερό χέρι. Ακόμα, βλέποντας τα αποτελέσματα της εργασίας μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το ύψος και το σωματικό βάρος επηρεάζει σημαντικά την ταχύτητα της επιτάχυνσης πχ ταχύτητα ντρίπλας καθώς και την ευκινησία σε επίλεκτες παίκτριες.τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά επηρεάζουν και την κυκλική ταχύτητα αλλά και την άκυκλη στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης. Ο τύπος του κάθε παίκτη διαφέρει σε ύψος και βάρος αλλά και στα τεστ με την μπάλα και χωρίς την μπάλα ακόμα και σε επίλεκτες παίκτριες. Ο Erculji et al 2011, πιστεύει ότι οι διαφορές αυτές στην ευκινησία και στην ταχύτητα επιτάχυνσης με την μπάλα και χωρίς την μπάλα έχουν να κάνουν καθαρά με το ύψος και το βάρος και λιγότερο με τις διαφορετικές θέσεις παιχνιδιού της κάθε παίκτριας που απαιτεί συγκεκριμένη τεχνική γνώση. Αυτή η άποψη έρχεται σε αντίφαση με τον Χατζηεμανουήλ et al 2005 o oποίος αναφέρει ότι οι διαφορές που παρατηρούνται οφείλονται στις διάφορες αγωνιστικές θέσεις που υπάρχουν στο μπάσκετ όπως center,forward και guard και την διαφορετικότητα του ρόλου σε κάθε θέση. Στηριζόμενοι στα αποτελέσματα τις δικής μας έρευνας σχετικά με την ευκινησία και την ταχύτητα ντρίπλας καθώς και των Erculji et al 2011, όπου βρήκαμε ότι τα guards είναι πιο ευκίνητα και έχουν πιο γρήγορη ντρίπλα επειδή τους βοηθάει ο σωματότυπος τους περισσότερο από ότι στα centers 35

36 και τα forwards είναι καλό να τονίσουμε την σημαντικότητα της προπόνησης ευκινησίας και συντονισμού στις ψηλές παίκτριες (forward-center). Θα πρέπει να έχουν άριστη τεχνική για να αντισταθμίζουν τις αδυναμίες που έχουν στην ταχύτητα και στην αδυναμία εκτέλεσης πολύπλοκων μπασκετικών κινήσεων λόγω του ύψους και του βάρους τους. Η βελτίωση αυτών των παραμέτρων στις ψηλές παίκτριες και η εκτέλεση των κινήσεων με πιο γρήγορο ρυθμό λόγω βελτίωσης του συντονισμού σίγουρα θα είναι πλεονέκτημα για αυτές και τις ομάδες τους αφού θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην περιφέρεια όπου πλέον στο σύγχρονο μπάσκετ αυτό είναι το ζητούμενο και έχει γίνει μόδα. Οι ψηλές παίκτριες που έχουν τέτοια χαρακτηριστικά είναι δυσεύρετες έτσι η ομάδα και ο προπονητής που θα έχει τέτοια ψηλή παίκτρια ίσως να υπερτερεί κατά πολύ έναντι των άλλων ομάδων. Συμπερασματικά,σημαντικότητα θα πρέπει να δοθεί στην προπόνηση των ψηλών παικτριών ως προς την ταχύτητα και την ευκινησία επειδή ούτως η αλλιώς φαίνεται στην δική μας εργασία αλλά και σε άλλες ότι υστερούν σε αυτά τα προσόντα λόγω των ανθρωπομετρικών τους χαρακτηριστικών. Έτσι οι προπονητές θα ήταν καλό να δουλεύουν την ταχύτητα και την ευκινησία στις ψηλές παίκτριες και να μην στηρίζονται μόνο σε συγκεκριμένη προπόνηση για την θέση τους κάτω από το καλάθι αλλά δουλεύοντας πολυπλευρικά. 36

37 12. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Bale P. Anthropometric body composition and performance variables of young elite female basketball players. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness 31, , (1991). Carter J.E.L., Arckland T.R.,Kerr D.A.,Stapff A.B. Somatotype and size of elite female basketball players. Journal of Sports Sciences, 23(10), , (2005). Delextrat A. and Cohen D. Strength, power, speed, and agility of women basketball players according to playing position. J Strength Cond Res 23(7): , (2009). Douglas B.McKeag. Handbook of Sports Medicine and Science - Basketball. Blackwell Science Ltd. (2003). Edward M., Wojtys MD., Huston L., Taylor P., Bastian D. Neuromuscular Adaptations in Isokinetic, Isotonic and Agility Training Programs. The American Journal of Sports Medicine, vol. 24, No 2, (1996). Erculj F., Blas M. and Bracic M. Physical demands on young elite European female basketball players with special reference to speed, agility, explosive strength and take off power. J strength Cond Res (2010). Erculji F., Blas M., Coh M. and Bracic M. Differences in motor abilities of various types of European young elite female basketball players. Journal of Kinesiology (2009). Erculji F., Bracic M. and Jakovljevic S. The Level of speed and agility of different types of elite female basketball players. University of Ljubliana, Slovenia. Faculty of Sport and University of Belgrade, Faculty of Sport and Physical Education, (2011). 37

38 Gallahue, D. Developmental physical education for today s children. New York: Brown & Benchmark, (1996). Sigmon C., (2005). "Agility Drills" FIBA Assist Magazine, 17, p62, Matkowic B., Matkowic R. and Vanek M. Morphological characteristics of female basketball players. Biology of Sport, (1994). Ζiv G. & Lidor R. Vertical jump in female and male basketball players-a review of observational and experimental studies. Journal of Science and Medicine in Sport, , (2010). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Basket time-h Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Μπάσκετ 1995 Ε. ΚΙΟΥΜΟΥΡΤΖΟΓΛΟΥ, ΜΑΡΙΟΣ ΓΟΥΔΑΣ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2003 ΚΕΛΛΗΣ Σ., (2012): Σημειώσεις Προπονητικής -ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ Xατζημανουήλ Δ., Οξύζογλου Ν., Χατζημανουήλ Α., Πάντος Π., Ρίζος Σ., (2005): Ανθρωπομετρικά Χαρακτηριστικά Επίλεκτων Αθλητών Ομαδικών Αθλημάτων. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή &τον Αθλητισμό 3(2) ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ: