Νέα Ελληνικά. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων Επαγγελματικών Λυκείων

Transcript

1 7 Ιουνίου 2018 Νέα Ελληνικά Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων Επαγγελματικών Λυκείων Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 1η δραστηριότητα Α1. α) Σωστό β) Λάθος γ) Λάθος δ) Λάθος Α2. Ο τίτλος του συγκεκριμένου κειμένου «Το ζώο που έγινε θεός» είναι δηλωτικός του περιεχομένου και εκφράζεται μεταφορικά. Ο χαρακτηρισμός «ζώο» αφορά την ανθρώπινη οντότητα. Ενδεικτικά, στην πρώτη παράγραφο αναφέρεται «Σήμερα ο άνθρωπος βρίσκεται στο χείλος της μετατροπής του σε θεό, έτοιμος να αποκτήσει όχι μόνο αιώνια νεότητα, αλλά και τις θεϊκές ικανότητες της δημιουργίας και της καταστροφής», στην τέταρτη παράγραφο «Αυτοδημιούργητοι θεοί, μόνο με τους νόμους της φύσης για συντροφιά μας, δεν δίνουμε λογαριασμό σε κανέναν» και στην τελευταία παράγραφο «δυσαρεστημένους και ανεύθυνους θεούς». 2η δραστηριότητα Α3. Ενδεικτικός τίτλος με μεταφορική χρήση της γλώσσας: «Το δημιούργημα πήρε τη θέση του δημιουργού». Ενδεικτικός τίτλος με κυριολεκτική χρήση της γλώσσας: «Η αρνητική στάση του ανθρώπου απέναντι στη φύση» 1

2 Α4. α) Στις χιλιετίες που ακολούθησαν, άλλαξε/ μετατράπηκε σε κυρίαρχο όλου του πλανήτη β) προκάλεσαν τεράστια/ατελείωτη δυστυχία στα άλλα ζώα. γ) Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε τουλάχιστον σημειώσει κάποια πραγματική εξέλιξη/ανάπτυξη 3η δραστηριότητα Α5. Επικοινωνιακό πλαίσιο επιστολή προς τον συγγραφέα. Χωροχρονικό πλαίσιο αναφοράς Τόπος ημερομηνία (γράφεται πάνω δεξιά) Γλώσσα κυριολεκτική. Ρηματικό πρόσωπο: α ενικό πληθυντικό, β πληθυντικό, γ ενικό πληθυντικό. Προσφώνηση και αποφώνηση. Αξιότιμε κύριε καθηγητά/harari, Πρόλογος Τόπος, χρόνος Σας αποστέλλω την παρούσα επιστολή, έχοντας προβληματιστεί από τις απόψεις σας για τη στάση του ανθρώπου απέναντι στο οικοσύστημα. Πράγματι, ο σύγχρονος άνθρωπος θέτει σε κίνδυνο τον κόσμο γύρω του προκειμένου να ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες. Είναι ανησυχητικό το γεγονός της επίδειξης δύναμης από την πλευρά του ανθρώπου καθώς και η τάση επιβολής του έναντι των άλλων. Κύριο μέρος 1 η : σκέψεις o προβληματισμός για το μέλλον της ανθρωπότητας, o ο άνθρωπος φέρεται αλαζονικά, εγωιστικά o ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί ότι είναι υπέρτατη δύναμη o αδυνατεί να ελέγξει τις επιθυμίες του o αίσθημα του ανικανοποίητου και η απληστία ωθούν τον άνθρωπο σε ενέργειες που λειτουργούν σε βάρος της ανθρωπότητας (κερδοσκοπία, εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών) 2

3 o εκμετάλλευση των ζώων o καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος: ανευθυνότητα και έλλειψη οικολογικής συνείδησης επιζήμια για το περιβάλλον. 2 η : συναισθήματα o αποτροπιασμός για την ανθρώπινη φύση o ανησυχία, φόβος, ανασφάλεια και άγχος για το μέλλον της ανθρωπότητας o θυμός, οργή και αγανάκτηση για ακραίες συμπεριφορές o τύψεις, ενοχικά συναισθήματα, εξαιτίας της «πνευματικής» τύφλωσης του ανθρώπου, που δεν τον αφήνει να ενδιαφερθεί για τα πλάσματα της φύσης. o Πόνος και οδύνη για τον όλεθρο (ανασύρονται εικόνες που μαρτυρούν την ασέβεια του ανθρώπου απέναντι στα φυσικά στοιχεία) o συμπόνια απέναντι στο ζωικό βασίλειο Επίλογος Ολοκληρώνοντας τις απόψεις μου, αξιότιμε κύριε καθηγητά, θα ήθελα να επισημάνω την ταύτισή μου με τις απόψεις σας. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι πνευματικοί άνθρωποι σαν κι εσάς αναδεικνύουν την ανθρώπινη αλαζονεία, τονίζοντας την ευαισθησία τους απέναντι στα ζώα. Μακάρι ο σύγχρονος άνθρωπος να προβληματιστεί ώστε να βελτιωθεί η θλιβερή αυτή κατάσταση. Με εκτίμηση. B. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 1 η δραστηριότητα Β1. 1. Β 2. Γ 3. Β 4. Β 5. Α 6. Β 3

4 B2. Το κείμενο αναφέρεται σ ένα ζώο, το οποίο έχει δραπετεύσει από το αφεντικό του. Είναι καθαρό και υγιές. Ξεχωρίζει για την πρόσχαρη διάθεσή του και τον αγέρωχο χαρακτήρα του («διαδήλωνε ευφροσύνη της»). Ακολουθεί τον ήρωα του κειμένου περιχαρές και με διάθεση εμπιστοσύνης. Ωστόσο, όταν αντιλαμβάνεται πως ο ήρωας δε θα το πάρει στην οικία του, στέκεται με αξιοπρέπεια και με ηρεμία απέναντι στη νέα κατάσταση. 2 η δραστηριότητα B3. Μία μεταφορά από το κείμενο είναι η εξής: «Διαδήλωνε μ αυτόν τον τρόπο την ευφροσύνη της». Ο συγγραφέας με αυτή τη μεταφορά επιδιώκει να σκιαγραφήσει το ζώο με περίτεχνο ύφος και συνάμα να τονίσει ένα στοιχείο του χαρακτήρα του ζώου, δηλαδή την αποφασιστικότητα και την ευθυκρισία του απέναντι στην νέα του ζωή. Πετυχαίνει ν αναδείξει τη συναισθηματική κατάσταση του ζώου, που νιώθει ανασφάλεια και αμφιβολία, επειδή δε γνωρίζει αν, τελικά, ο ήρωας θα το φιλοξενήσει στο σπίτι του. Το εκφραστικό μέσο της μεταφοράς τονίζει το άμεσο, οικείο και παραστατικό ύφος και επιτείνει τη συγκινησιακή ατμόσφαιρα στο κείμενο, αναδεικνύοντας το τρυφερό «ειδύλλιο» του ζώου προς τον ήρωα. B4. Ο συγγραφέας, με τη χρήση της ερωτηματικής πρότασης «Να την κάνω τι;», παραθέτει ένα ερώτημα, προκειμένου να δώσει έμφαση στις μύχιες σκέψεις του ήρωα, σχετικά με την αδυναμία του να συντηρήσει το ζώο σ ένα μικρό σπίτι. Η ερωτηματική πρόταση φανερώνει την αμηχανία του ήρωα και την ψυχολογική του κατάσταση. Διαπιστώνει τη δυσχερή θέση που έχει περιέλθει. Αν και ο ίδιος επιθυμούσε να φιλοξενήσει το ζώο, οι συνθήκες της μεγαλούπολης με τα ασφυκτικά συγκροτήματα, δεν θα ευνοούσαν μια τέτοια απόφαση. Πρόκειται, λοιπόν, για έναν εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό του, που καταδεικνύει τη βαθιά ευθύνη και τον σεβασμό του ήρωα προς το ζώο, ακόμη κι αν το πληγώνει με την απόρριψή του. 4

5 3 η δραστηριότητα Β5. Η στάση του ήρωα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εν μέρει συνετή, αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στα πολύβοα άστη, και εν μέρει σκληρή, μιας και δεν είναι αποδεκτό να αφήνουμε τα ζώα εγκαταλελειμμένα και άστεγα. Θα μπορούσε να απευθυνθεί σε κάποιο ειδικό ίδρυμα που φιλοξενεί αδέσποτα, ώστε να του παράσχουν τα αναγκαία για την ορθή επιβίωσή του (σίτιση, στέγαση, εμβολιασμό). Είναι οδυνηρό να συναντούμε ζώα να περιπλανώνται στους δρόμους άσιτα και άρρωστα. Πολλά από αυτά πέφτουν θύματα κακοποίησης και εκμετάλλευσης από τα αφεντικά τους ή από αγνώστους. Η στάση αδιαφορίας και κακοποίησης των ζώων φανερώνει τη χαμηλή πνευματική στάθμη μιας κοινωνίας. Τέτοιου είδους φαινόμενα καταστέλλουν την κοινωνική αρμονία και υπονομεύουν τη λειτουργία της κοινωνίας. 5