ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ. Ληξιπροθέσμων Υποχρεώσεων Δήμου Μαραθώνος

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Ληξιπροθέσμων Υποχρεώσεων Δήμου Μαραθώνος Μάιος 2018

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύνοψη 5 1. Εισαγωγή 8 2. Αντικείμενο Ελέγχου Περιγραφή του Φορέα Οικονομικά στοιχεία Δομή διακυβέρνησης Ευθύνη της διοίκησης Ευθύνη του Ελεγκτή Διαπιστώσεις-ευρήματα Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Χρονολογική ωρίμανση Κατηγορίες πιστωτών Τόκοι - χρηματικές ποινές Στάδιο(status) Πληρωμής Μη καταγεγραμμένες υποχρεώσεις Λοιπά Πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων Η διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα εκκαθάρισης Ένταξη στο πρόγραμμα εκκαθάρισης Αξιοπιστία δεδομένων και συστημάτων αναφοράς Συστήματα καταγραφής υποχρεώσεων Συμφωνία συστημάτων αναφοράς Αιτίες δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων Συστημικοί λόγοι συσσώρευσης ληξιπροθέσμων Συμπεράσματα Συστάσεις Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Αξιοπιστία δεδομένων και συστημάτων αναφοράς Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Πηγές δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών Συστάσεις προς το Υπουργείο Εσωτερικών Συστάσεις προς το Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής 30 6 Απαντήσεις του ελεγχομένου φορέα και τελική θέση Ομάδας Ελέγχου 30 2

3 7 Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ : ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ 362 Συντομογραφίες EΜΣ IAS INT.O.S.A.I. Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας Διεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα Διεθνής Οργανισμός Ανώτατων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων 3

4 ΔΕΠΑ Δημόσια Επιχείρηση Αερίου Α.Ε. ΕΕΤΑΑ Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ε.Σ. Ελεγκτικό Συνέδριο ΚΑΠ Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι ΚΥΑ Κοινή Υπουργική Απόφαση Μ.Δ. Μητρώο δεσμεύσεων ν. Νόμος ΟΤΑ Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΤΠΔ Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ΥΠΕΣ Υπουργείο Εσωτερικών ΦΕΚ Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης 4

5 Σύνοψη Η παρούσα έκθεση αποτυπώνει τα αποτελέσματα του ελέγχου που διενεργήθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ε.Σ.) στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δήμου Μαραθώνος προς τρίτους της περιόδου από έως Ο έλεγχος εντάσσεται στο πλαίσιο του οριζόντιου ελέγχου που διεξήγαγε το Ε.Σ. στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Φορέων Γενικής Κυβέρνησης (Φ.Γ.Κ.), οι οποίοι κατανεμήθηκαν σε 7 υποτομείς: α) Κεντρική Διοίκηση (Υπουργεία) και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, β) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού, γ) Νοσηλευτικά Ιδρύματα του Ε.Σ.Υ., δ) Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ε) Ενιαίος Οργανισμός Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), στ) Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ζ) Λοιπά Νομικά πρόσωπα. Η Ομάδα Ελέγχου που συγκροτήθηκε με τις 65286/ (2 η Ορθή Επανάληψη), 74251/ , 81450/ και 8125/ Αποφάσεις της Προέδρου του Ε.Σ. και επικουρήθηκε από ελεγκτή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, έλεγξε τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του φορέα προς τρίτους (εκτός Γενικής Κυβέρνησης) και ειδικότερα προέβη: σε εξακρίβωση της ορθής καταγραφής τους, στην ανάλυση της εφαρμογής του προγράμματος απορρόφησης των κονδυλίων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) για την εκκαθάριση των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, σε αξιολόγηση της αξιοπιστίας των δημοσιονομικών δεδομένων και του συστήματος δημοσιονομικών αναφορών, των συστημικών λόγων συσσώρευσης των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων και στην επισκόπηση των πρακτικών της Δημοσιονομικής Διαχείρισης και των διαδικασιών που προκαλούν την περαιτέρω συσσώρευση ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων. Η Ομάδα Ελέγχου ολοκληρώνοντας τον έλεγχο διατύπωσε συστάσεις για τη βελτίωση των διαδικασιών εκκαθάρισης των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων και του συστήματος δημοσιονομικών αναφορών, καθώς για την επίλυση των διαπιστωθεισών αδυναμιών. Ο έλεγχος διενεργήθηκε σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις των κειμένων δημοσιονομικών κανόνων, του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ. και στο πλαίσιο των Αρχών και Προτύπων Ελέγχου του Διεθνούς Οργανισμού των Ανωτάτων 5

6 Ελεγκτικών Ιδρυμάτων (INTOSAI). Ο έλεγχος διενεργήθηκε σε δύο (2) φάσεις, από Οκτώβριο 2017 έως 22 Δεκεμβρίου 2017 και από έως Ο έλεγχος ανέδειξε ότι ο Δήμος Μαραθώνος δεν εφαρμόζει πλήρως το οικείο κλαδικό σχέδιο με αποτέλεσμα να μην διενεργείται λογιστική καταγραφή των προβλέψεων για δικαστικές αποφάσεις. Συνοπτικά, οι διαπιστώσεις και τα ευρήματα που εντοπίστηκαν κατά τον έλεγχο και οδήγησαν στο ανωτέρω συμπέρασμα και με την επισήμανση ότι ο Δήμος Μαραθώνος δεν χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Εκκαθάρισης Ληξιπρόθεσμων Υποχρεώσεων (ΕΜΣ), αφορούν στα εξής: δεν σχηματίζονται προβλέψεις για δικαστικές αποφάσεις, που μπορεί μεν να μην είναι τελεσίδικες και άρα άμεσα εκτελεστές, όμως είναι ενδεχόμενο να επιφέρουν αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα στο Δήμο 1, Δεν υπάρχει ικανή ρευστότητα διαθεσίμων (για το οικονομικό έτος 2016, τα διαθέσιμα ταμείο και καταθέσεις όψεως- καλύπτουν μόνο το 0,94 των εκκρεμών υποχρεώσεων όπως αυτές εμφανίζονται στο ΜΔ ) 2, η Δ/ση Εσωτερικού Ελέγχου του Δήμου δεν έχει συσταθεί στον ΟΕΥ. Κατά συνέπεια, το Ε.Σ. συστήνει στη Διοίκηση του φορέα: την πιστή και πλήρη εφαρμογή των διατάξεων που αναφέρονται στο Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των ΟΤΑ α βαθμού, τον επανασχεδιασμό των διαδικασιών συλλογής και καταχώρησης των τιμολογίων προκειμένου αυτά να καταχωρούνται στο λογιστικό σύστημα έγκαιρα και με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ορθή καταγραφή της ημερομηνίας υποχρέωσης εξόφλησής τους και 1 Πρόβλεψη είναι η κράτηση ορισμένου ποσού, που γίνεται, κατά το κλείσιμο του ισολογισμού του Δήμου σε βάρος του λογαριασμού γενικής εκμεταλλεύσεως ή του λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσεως.η κράτηση αυτή αποβλέπει στη κάλυψη ζημίας ή ενδεχόμενης υποτιμήσεως στοιχείων του ενεργητικού, όταν κατά την ημερομηνία συντάξεως του ισολογισμού είναι πιθανή η πραγματοποίησή τους (βλ Λογαριασμός 44 «Προβλέψεις», Π.Δ. 315/1999 (ΦΕΚ-302 Α'). 2 Για το δείκτη βλ. μελέτη Υπουργείο Εσωτερικών Γενική Δ/νση Οικονομικών Υπηρεσιών & Δ/Υ Διεύθυνση Οικονομικών Τ.Α. Τμήμα Παρακολούθησης & Επεξεργασίας Οικονομικών Στοιχείων. ΈΚΘΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 01/01 31/12/2016 6

7 την επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης των εκκρεμών υποχρεώσεων του Δήμου, την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της τιμολόγησης των καταναλωτών/δημοτών του Δήμου αναφορικά με τους λογαριασμούς κατανάλωσης ύδατος, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται ελλείμματα εις βάρος της οικονομικής κατάστασης του Δήμου, τη σύσταση και την ενεργοποίηση της Δ/σης Εσωτερικού Ελέγχου του Δήμου με προγραμματισμό ελέγχων επί των διαδικασιών που μεσολαβούν από την παραλαβή μέχρι την εκκαθάριση και την πληρωμή των υποχρεώσεων, προκειμένου να συνδράμει με τις παρατηρήσεις της στη βελτίωση της οργάνωσης των υπηρεσιών του Δήμου με στόχο την εκμηδένιση των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων. Προς τον εμπλεκόμενο στον έλεγχο φορέα ΥΠΕΣ το Ε.Σ. συστήνει: την προώθηση των απαραίτητων ενεργειών για την σύσταση των Υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου σε όλους τους ΟΤΑ, την πλήρη λειτουργία όσων Υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου έχουν προβλεφθεί σε ΟΕΥ ΟΤΑ και μάλιστα σε όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων τους με επικέντρωση και στον τομέα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των ΟΤΑ. συστήνει: Προς το Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, το Ε.Σ. τη συστηματικότερη παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ και την επιβολή μέτρων συμμόρφωσης στις περιπτώσεις εκείνες που οι ΟΤΑ δεν τις εφαρμόζουν. Το Ε.Σ. πρόκειται να προβεί σε έλεγχο παρακολούθησης της συμμόρφωσης επί των συστάσεων (follow-up audit) και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς τους το επόμενο έτος. 7

8 1. Εισαγωγή Η παρούσα έκθεση αποτυπώνει τα αποτελέσματα του ελέγχου στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δήμου Μαραθώνος της περιόδου από έως , που διενεργήθηκε από την Ομάδα Ελέγχου και επικουρήθηκε από ελεγκτή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο έλεγχος εντάσσεται στον οριζόντιο έλεγχο που διεξήγαγε το Ε.Σ. στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι κατανεμήθηκαν στους ακόλουθους 7 υποτομείς : α) Κεντρική Διοίκηση (Υπουργεία) και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, β) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α και Β βαθμού, γ) Νοσηλευτικά Ιδρύματα του Ε.Σ.Υ., δ) Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ε) Ενιαίος Οργανισμός Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), στ) Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ζ) Λοιπά Νομικά Πρόσωπα, και αποτελεί μέρος του ελέγχου του υποτομέα των Ο.Τ.Α.. Οι Ο.Τ.Α. είναι Α βαθμού (325 Δήμοι) και Β βαθμού (13 Περιφέρειες). Η εξέλιξη των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων από το είναι η ακόλουθη: Διάγραμμα 1 * Σε εκατομ. Ευρώ. Πηγές: Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (Υπουργείο Οικονομικών), Γεν Δ/ση Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης & Αναπτυξιακής Πολιτικής (Υπουργείο Εσωτερικών) Παρατηρούμε ότι οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Δήμων είναι μεγαλύτερες από αυτές των Περιφερειών. Κατά την περίοδο οι 8

9 ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώνονται γρηγορότερα στους Δήμους από ό,τι στις Περιφέρειες, κατά την περίοδο αυξάνονται στις Περιφέρειες, ενώ οι Δήμοι εξακολουθούν να τις μειώνουν σταθερά αλλά με μικρότερο ρυθμό. Οι Περιφέρειες τις μείωσαν μετά το 2016, ενώ στις οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Δήμων ανέρχονταν σε 168,56 εκατ. Ευρώ και των Περιφερειών σε 28,9 εκατ. ευρώ. Για τον έλεγχο του υποτομέα επιλέχθηκαν 8 ΟΤΑ (6 Δήμοι και 2 Περιφέρειες) με σύνθετα κριτήρια, όπως το ύψος των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, το μέγεθος των φορέων και το εάν είχαν ήδη ελεγχθεί τα τελευταία 4 χρόνια από το Υπουργείο Οικονομικών για τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους. Το τελευταίο κριτήριο αποσκοπούσε στον εντοπισμό αυτών των ΟΤΑ που με συστηματικό τρόπο δημιουργούν διαχρονικά ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και επομένως δεν συμμορφώνονται (εκ πρώτης όψεως) στις συστάσεις για τη μη συσσώρευση αυτών. Οι επιλεγέντες προς έλεγχο φορείς είναι: οι Δήμοι Αθηναίων, Περιστερίου, Αχαρνών, Μαραθώνα, Πεντέλης και Παλλήνης (ΟΤΑ α βαθμού) και οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας (ΟΤΑ β βαθμού), οι οποίοι δεν έχουν ελεγχθεί από το Υπουργείο Οικονομικών (Γεν. Δ/νση Δημοσιονομικών Ελέγχων). Η επιλογή των Δήμων Παλλήνης και Πεντέλης, οι οποίοι έχουν μικρό ύψος ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, έγινε με τυχαίο τρόπο. Ο έλεγχος που διεξήχθη στον Δήμο Μαραθώνος με ύψος ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων στις ,35 ευρώ, ολοκληρώθηκε στις 30 Μαρτίου 2018 και προέβη: 1) στην ανάλυση του μεγέθους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελεγχόμενου φορέα προς τρίτους, 2) στην εξέταση της τήρησης των προϋποθέσεων και διαδικασιών του προγράμματος εκκαθάρισης ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων με κονδύλια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), 3) στην εξέταση της ποιότητας και αξιοπιστίας του Μητρώου Δεσμεύσεων(ΜΔ), των στοιχείων των δημοσιονομικών αναφορών και την ύπαρξη διαφορών μεταξύ των συστημάτων αναφοράς και 4) στην αξιολόγηση των πρακτικών της δημοσιονομικής διαχείρισης και των συστημικών αδυναμιών που οδηγούν σε συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Η Ομάδα Ελέγχου μετά την οριστικοποίηση των ευρημάτων του ελέγχου προέβη στη διατύπωση συστάσεων για τη βελτίωση της διαδικασίας εκκαθάρισης και πληρωμής 9

10 ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της ποιότητας του συστήματος δημοσιονομικής αναφοράς και για την επίλυση των αδυναμιών της δημοσιονομικής διαχείρισης. Η πρώτη φάση του ελέγχου ολοκληρώθηκε στις , με την αποστολή των προκαταρκτικών ευρημάτων στον ελεγχόμενο φορέα και η δεύτερη φάση ολοκληρώθηκε στις με την υποβολή της παρούσας τελικής έκθεσης ελέγχου. Ο έλεγχος αυτός θεωρείται σημαντικός διότι αναδεικνύει τις συστημικές αδυναμίες τόσο της εφαρμογής των υφιστάμενων κανόνων δημοσιονομικής διαχείρισης, όσο και της αναποτελεσματικής καταγραφής και παρακολούθησης των οικονομικών μεγεθών των ΟΤΑ. Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζεται συνοπτικά το αντικείμενο του ελέγχου, στο οποίο περιλαμβάνονται η γενική περιγραφή, βασικά οικονομικά στοιχεία και η δομή διακυβέρνησης του Φορέα. Στο κεφάλαιο 3 καταγράφονται οι κύριες διαπιστώσεις και τα ευρήματα του ελέγχου με την τεκμηρίωσή τους. Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζονται τα συμπεράσματα του ελέγχου και στο κεφάλαιο 5 οι συστάσεις προς τη Διοίκηση του φορέα και τους εμπλεκόμενους στον έλεγχο φορείς. Το τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνει την απάντηση του ελεγχόμενου φορέα επί των συστάσεων του Ε.Σ. και την τελική θέση της ομάδας ελέγχου. Πρόσθετες πληροφορίες και αναλύσεις επί των στοιχείων και των ευρημάτων που παρατίθενται στην έκθεση ελέγχου επισυνάπτονται σε αυτήν ως Παραρτήματα. Η έκθεση απευθύνεται στη Διοίκηση του Δήμου Μαραθώνος και στο Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (ως εμπλεκόμενο στον έλεγχο φορέα). Το Ε.Σ. πρόκειται να προβεί σε έλεγχο παρακολούθησης της συμμόρφωσης επί των συστάσεων (follow-up audit) και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς τους το επόμενο έτος. 10

11 2. Αντικείμενο Ελέγχου 2.1 Περιγραφή του Φορέα Ο Δήμος Μαραθώνος ανήκει γεωγραφικά στον Ανατολικό Τομέα της Περιφέρειας Αττικής, με πληθυσμό κατοίκων (Απογραφή 2011) και έκταση στρέμματα. 2.2 Οικονομικά στοιχεία Η ομάδα ελέγχου επικεντρώθηκε στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δήμου της περιόδου από έως , όπως αυτές απεικονίστηκαν στο ΜΔ, καθώς και στις αναφορές που αποστέλλει ο Δήμος στο Υπουργείο Εσωτερικών. Διάγραμμα Δήμος Μαραθώνος Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις * Σε χιλ. Ευρώ. Πηγή: Γεν Δ/ση Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Εσωτερικών) /9/2017 & Αναπτυξιακής Πολιτικής (Υπουργείο

12 Ο Δήμος Μαραθώνος, όπως φαίνεται και στο παραπάνω διάγραμμα, είχε μειώσει σημαντικά τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του μέχρι το 2014, όμως στη συνέχεια της άυξησε σημαντικά. Ο Δήμος δεν έχει εγκεκριμένο απολογισμό για τη χρήση 2016 και δεν υπάρχει σχετική έκθεση του Ορκωτού Ελεγκτή. 2.3 Δομή διακυβέρνησης Ο Δήμος Μαραθώνος διοικείται από το Δημοτικό Συμβούλιο, την Οικονομική Επιτροπή, την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, την Εκτελεστική Επιτροπή και το Δήμαρχο με διακριτές μεταξύ τους αρμοδιότητες. Ο Δήμαρχος είναι προϊστάμενος όλων των υπηρεσιών του Δήμου, εκτελεί τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, της Οικονομικής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής και συνυπογράφει τους βεβαιωτικούς καταλόγους. Το Δημοτικό Συμβούλιο είναι το ανώτατο όργανο του Δήμου, αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν στο Δήμο, εγκρίνει τα προγράμματα του Δήμου και ελέγχει την εφαρμογή τους, αποφασίζει για ζητήματα φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών, εγκρίνει τις κρατικές επιχορηγήσεις, τον ετήσιο Προϋπολογισμό και τις αναμορφώσεις του, τον Απολογισμό και τις Οικονομικές Καταστάσεις. Η Οικονομική Επιτροπή συντάσσει τον Προϋπολογισμό και τον Απολογισμό, αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων. Η δομή διακυβέρνησης που αφορά όλους τους Ο.Τ.Α., περιλαμβάνει τους εξής βασικούς φορείς: 1) το Υπουργείο Εσωτερικών, που εποπτεύει τους ΟΤΑ, 2) το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ο οποίος ελέγχει τη νομιμότητα των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, γ) το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α., το οποίο είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της ορθής εκτέλεσης του Προϋπολογισμού και της εν γένει πορείας των οικονομικών και της επιχειρησιακής δράσης των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων, καθώς και για την παροχή γνώμης στους Υπουργούς Εσωτερικών και Οικονομικών επί των σχεδίων των προϋπολογισμών των Ο.Τ.Α. με στόχο την κατάρτιση ρεαλιστικών προϋπολογισμών. 12

13 2.4 Ευθύνη της διοίκησης Η διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση των αναφορών που αφορούν στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες που καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αναφορές αυτές είναι απαλλαγμένες από ουσιώδες σφάλμα, οφειλόμενο είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Επιπρόσθετα, η διοίκηση οφείλει να διασφαλίζει ότι οι δραστηριότητες, χρηματοοικονομικές συναλλαγές και πληροφορίες που απεικονίζονται στις υπό έλεγχο αναφορές είναι σε συμμόρφωση με τις αρχές που τις διέπουν. 2.5 Ευθύνη του Ελεγκτή Ο έλεγχος διενεργήθηκε στο πλαίσιο των Διεθνών Προτύπων των Ανωτάτων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν αφενός τη συμμόρφωση με τις σχετικές απαιτήσεις δεοντολογίας, οι οποίες εγγυώνται μεταξύ άλλων την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και την αντικειμενικότητα των μελών της ομάδας ελέγχου σε σχέση με τον διενεργούμενο έλεγχο, αφετέρου το σχεδιασμό και τη διενέργεια του ελέγχου με στόχο την απόκτηση εύλογης διασφάλισης σχετικά με το εάν οι υπό έλεγχο λογαριασμοί και αναφορές είναι απαλλαγμένες από ουσιώδες σφάλμα. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων σχετικά με τα ποσά και τις πληροφορίες που δημοσιοποιούνται στις αναφορές. Η επιλογή των διαδικασιών περιλαμβανομένης και της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος στις αναφορές, που οφείλεται σε απάτη ή λάθος, επαφίεται στην κρίση του ελεγκτή. Λόγω των ενδογενών περιορισμών ενός ελέγχου και των ενδογενών περιορισμών στις εσωτερικές δικλίδες, αναπόφευκτος είναι ο κίνδυνος να μην εντοπισθούν ορισμένα ουσιώδη σφάλματα και παραλείψεις ακόμη και αν ο έλεγχος έχει σχεδιαστεί και εκτελεστεί στο πλαίσιο των Διεθνών Προτύπων Ελέγχου των Ανωτάτων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων. Κατά τη διενέργεια των εκτιμήσεων κινδύνου, εξετάστηκαν οι εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με την διαχείριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελεγχόμενου φορέα, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων 13

14 για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλίδων του φορέα. Ωστόσο, στην παρούσα έκθεση αναφέρεται κάθε σημαντική έλλειψη στις εσωτερικές δικλίδες που εντοπίστηκε σε σχέση με την διαχείριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. 3. Διαπιστώσεις-ευρήματα Το κυριότερο συμπέρασμα του ελέγχου είναι η μη πλήρης συμμόρφωση ως προς την εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων λογιστικής καταγραφής. Συγκεκριμένα, οι διαπιστώσεις της ομάδας ελέγχου είναι οι εξής: 3.1. Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Χρονολογική ωρίμανση Για τη χρονολογική ωρίμανση η Ομάδα Ελέγχου έλεγξε το ΜΔ σε συνδυασμό με τα αναλυτικά καθολικά προμηθευτών και πιστωτών, τόσο μακροχρόνια (δάνεια) όσο και βραχυπρόθεσμα, καθώς και τη συμφωνία αυτού (Μ.Δ.-σύνολο πληρωμών) με τον προσωρινό απολογισμό (πληρωθέντα έξοδα). Το σύνολο των απλήρωτων υποχρεώσεων του Μ.Δ. συμφωνεί με τον απολογισμό του 2016 (προσωρινός), δεν συμφωνούν όμως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές με αυτές που καταγράφονται στο δελτίο υποβληθέντων οικονομικών στοιχείων ημερομηνίας Δεκεμβρίου Κατόπιν, η Ομάδα Ελέγχου έλεγξε δειγματοληπτικά δαπάνες με υστέρηση εξόφλησης όλων των διαστημάτων που απεικονίζονται στο Μ.Δ. (30, 60, 90 και πλέον των 90 ημερών) και διαπιστώθηκαν διαφορές. Για το Δήμο Μαραθώνος η χρονολογική ωρίμανση που παρουσιάζεται στο Μ.Δ. είναι η παρακάτω: Α) Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους 1-30 ημ ,47 Β) Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους ημ ,92 Γ) Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους ημ ,44 Δ) Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους > 90 ημ ,85 14

15 Στο σημείο (Δ) (Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους > 90 ημ ,85) διαπιστώσαμε διαφορές μεταξύ του Μ.Δ. και του δελτίου της ΕΕΤΑΑ. Στο (Δ) πρέπει να προστεθούν και οι νόμιμες δαπάνες καθ υπέρβαση πιστώσεων, οι οποίες αφορούν δικαστικές δαπάνες (αποζημιώσεις) ύψους ,00 καθώς και λογαριασμούς ΕΥΔΑΠ 7 ος και 8 ος 2016 συνολικού ποσού ,50. Το σύνολο των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων διαμορφώνεται έτσι (στο τέλος του έτους 2016) στα ,35, συμφωνώντας με το παράρτημα δελτίου του Δήμου Μαραθώνος για το Δεκέμβριο 2016, που εκδίδεται από την εφαρμογή που αναπτύχθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης Α.Ε. ΕΕΤΑΑ- για τους ΟΤΑ. Αντίθετα, για το έτος 2017 το Μ.Δ. συμφωνεί με το δελτίο υποβληθέντων οικονομικών στοιχείων ημερομηνίας Σεπτέμβριος Από την ανάλυση των λογ/σμών της Λογιστικής 50 («Προμηθευτές»), η Ομάδα Ελέγχου συμπεραίνει ότι για το οικονομικό έτος 2016 εξοφλούνται στην πλειονότητά τους οι προμηθευτές και οι πιστωτές πλην των προαναφερόμενων εξαιρέσεων (που απεικονίζονται και στο ΜΔ). Κατά το 2016, ο Δήμος Μαραθώνος εξόφλησε συνολικά («Πληρωθέντα Εντάλματα») ,82. Από τη σύγκριση των παραπάνω μεγεθών προκύπτει ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αφορούν σημαντικό μέρος των συνολικών εξόδων (13%) Κατηγορίες πιστωτών Οι υποχρεώσεις προς τους πιστωτές του Δήμου Μαραθώνος οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες αφορούν σε μεγάλο ποσοστό οφειλές προς την ΕΥΔΑΠ - πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος πριν το 2010 καθώς και σε τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις από φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης (ρυμοτομία, μισθοδοσία). Μόνο ένα μικρό μέρος αφορά υποχρεώσεις προς ιδιώτες προμηθευτές. 15

16 3.1.3 Τόκοι 3- χρηματικές ποινές Στην περίπτωση του Δήμου Μαραθώνος δεν εντοπίστηκαν οφειλές σε τόκους ή άλλες χρηματικές ποινές Στάδιο(status) Πληρωμής Ο Δήμος Μαραθώνος είχε στις 31 Δεκεμβρίου 2016 ληξιπρόθεσμες οφειλές ,35, οι οποίες στις 30 Σεπτεμβρίου 2017 είχαν ως εξής: (+) Ληξιπρόθεσμες Οφειλές 31/12/ ,35 (-) Πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών (μέχρι τις 30/9/2017): Από Δήμο Μαραθώνος ,87 (+) Νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ,13 (+) Υπόλοιπο 30/9/ ,61 Επιβεβαιωτικές επιστολές δεν εστάλησαν από την ομάδα ελέγχου λόγω πιεσμένων χρονοδιαγραμμάτων. Λόγω ελέγχου από ορκωτούς ελεγκτές για το έτος 2016, θα χρησιμοποιηθούν οι επιβεβαιωτικές επιστολές που απεστάλησαν από τους Ορκωτούς ελεγκτές για να διασταυρωθούν τόσο τα υπόλοιπα όσο και οι απαιτήσεις τρίτων κατά του Δήμου, αλλά και οι οφειλές σε τράπεζες Μη καταγεγραμμένες υποχρεώσεις Από τον έλεγχο μας δεν κατέστη δυνατόν να επαληθεύσουμε υποχρεώσεις σε προμηθευτές συνολικού ποσού ,58 που έχουν καταχωρηθεί στον κωδικό Γ.Λ με την περιγραφή «Παραστατικά 5ετίας χωρίς νομιμοποίηση». Πρόκειται για καταγεγραμμένες υποχρεώσεις οι οποίες είτε δεν συνοδεύονται από νόμιμα παραστατικά είτε πάσχουν νομιμότητας λόγω αρνήσεως θεωρήσεως 3 Βλ. άρθρο πρώτο υποπαρ. Ζ5 ν. 4152/2013 (ΦΕΚ 107 Α ), 16

17 αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων από το Ε.Σ., ενώ δεν έχει ληφθεί απόφαση διαγραφής τους από το Δημοτικό Συμβούλιο. Υφίστανται κατά του Δήμου (α) αγωγές εργαζομένων που διεκδικούν μισθολογικές διαφορές, (β) αγωγές τρίτων που αφορούν οικονομικές απαιτήσεις οι οποίες δεν έχουν τελεσιδικήσει καθώς και (γ) Διοικητικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στο Δήμο, έχουν ασκηθεί προσφυγές και δεν έχουν εκδοθεί τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις. Επειδή η τελική έκβαση των δικαστικών αυτών υποθέσεων δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί με σχετική βεβαιότητα δεν είχε γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη στις οικονομικές καταστάσεις σε σχέση με τις υποθέσεις αυτές Λοιπά Οι οφειλές του Δήμου Μαραθώνος κατά την προς την ΕΥΔΑΠ ύψους ,8 αποτελούν ένα πρόβλημα που υφίσταται πολύ πριν από την δημιουργία του ενιαίου Καλλικρατικού Δήμου Μαραθώνος. Οι νόμιμες καθ υπέρβαση οφειλές του Δήμου Μαραθώνος στην ΕΥΔΑΠ αναλύονται ως κάτωθι: ΝΟΜΙΜΕΣ ΚΑΘ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΟΦΕΙΛΕΣ ΔΗΜΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΣΕ ΕΥΔΑΠ ΤΗΝ 31/12/2016 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ-Ν.ΜΑΚΡΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ Ν. ΜΑΚΡΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΠΟΣΟ 456, , , , , , , ,78 Αναφορικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δήμου Μαραθώνος που αφορούσαν το Δεκέμβριο του 2016 καθώς επίσης και για τις αλλαγές που επήλθαν στα υποβληθέντα οικονομικά στοιχεία στη βάση δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών και της ΕΕΤΑΑ.Α.Ε., η Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου με 17

18 το υπ αριθμ / έγγραφο της σημείωσε τα ακόλουθα: «Α. με το από 17/1/2017 Δελτίο υποβλήθηκαν αρμοδίως μέσω της στατιστικής ανταποκρίτριας τα οικονομικά στοιχεία του Δήμου Μαραθώνος που αφορούσαν το Δεκέμβριο του Το Δελτίο οριστικοποιήθηκε την 1/3/2017 και σε αυτό και συγκεκριμένα στον κωδικό 5εκα1 (στο οποίο απεικονίζεται το Μητρώο Δεσμεύσεων) ήταν καταχωρημένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους ,00. Οι οφειλές αυτές αφορούσαν: ,85 (οφειλές προς όλους τους προμηθευτές) ,30 (οφειλές προς τρίτους χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά, δηλ. υπήρχαν μόνο τα τιμολόγια χωρίς συνοδευτικά παραστατικά για την έκδοση ΧΕΠ π.χ. σύμβαση ή απόφαση Ο.Ε.) ,64 (λογ/σμός ΕΥΔΑΠ 7 ος /2016) ,21 (λογ/σμός ΕΥΔΑΠ 8 ος /2016) ,00 (λογ/σμός ΕΥΔΑΠ 9 ος /2016) Σημειώνεται ότι στο Δελτίο δεν είχαν καταγραφεί τα ποσά που αφορούσαν απαιτήσεις από δικαστικές αποφάσεις από φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης. Β. Την πρώτη εβδομάδα του μηνός Οκτωβρίου,.στα πλαίσια των προσπαθειών για την καλυτέρευση των οικονομικών του Δήμου αφενός και αφετέρoυ στην τακτοποίηση των οφειλών προς την ΕΥΔΑΠ απευθυνθήκαμε στο ΥΠΕΣ προκειμένου να τύχουμε επιχορήγησης για την εξόφληση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων και εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Κατά τον έλεγχο των υποβληθέντων δελτίων διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν περαστεί ποσά που αφορούσαν απαιτήσεις από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης. Κατόπιν των ανωτέρω και σε συνεργασία και καθ υπόδειξη των υπαλλήλων του ΥΠΕΣ (που χειρίζονται τη βάση δεδομένων) και των Προϊσταμένων (κ. Κουσιανά, Τριποσκούφη και Λαμπρακάκη) προβήκαμε σε αίτημα για άνοιγμα των περιόδων μεταξύ των οποίων και του Δεκεμβρίου του 2016 ώστε να ενημερώσουμε την βάση με τα ορθά πραγματικά στοιχεία. Έτσι στο δελτίο μηνός 12 ου 2016 και στον κωδικό 5eka1 (στο οποίο απεικονίζεται το Μητρώο Δεσμεύσεων) μετά τις διορθώσεις καταχωρήθηκαν ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους ,35. Οι οφειλές αυτές αφορούν: ,85 (οφειλές προς όλους τους προμηθευτές) 18

19 ,64 (λογ/σμός ΕΥΔΑΠ 7ος /2016) ,86 (μέρος του λογ/σμός ΕΥΔΑΠ 8ος /2016, το υπόλοιπο ποσό του λογ/σμού αποτυπώνεται στα στοιχεία ισολογισμού και στον κωδικό 5ypa, διότι κατ υπόδειξη και εφαρμογή των οδηγιών του ΥΠΕΣ, στο μητρώο δεσμεύσεων εμφανίζονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που είναι στο σύστημα και καλύπτουν το ύψος των εγγεγραμμένων πιστώσεων ανά Κ.Α. του τρέχοντος προϋπολογισμού. Οι οφειλές για τις οποίες δεν επαρκούν οι εγγεγραμμένες πιστώσεις εμφανίζονται στον ισολογισμό και στον κωδικό 5ypa και εγγράφονται στον προϋπολογισμό με αναμόρφωση) ,00 (οφειλές από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις) εκ των οποίων ποσό ,70 αφορά απαίτηση της Τράπεζας Πειραιώς για το οποίο έχουμε αιτηθεί χρηματοδότηση από το ΥΠΕΣ και ποσό ,00 αφορά δικαστικές αποφάσεις μισθολογικών απαιτήσεων που έχουν εξοφληθεί στο τρέχον οικονομικό έτος 2017 ως εξής: υπ αριθμ.475/2014 απόφαση εξοφλήθηκε την , υπ αριθμ.2067/2014 απόφαση εξοφλήθηκε την , υπ αριθμ.3277/2014 εξοφλήθηκε την , υπ αριθμ. 4085/2014 εξοφλήθηκε , υπ αριθμ.946/2008 εξοφλήθηκε την ). Επίσης σας γνωρίζουμε ότι ο Δήμος έχει συνάψει σύμβαση ρύθμισης με την ΕΥΔΑΠ ληξιπρόθεσμων οφειλών 60 δόσεων, με ημερομηνία για τους λογαριασμούς που αφορούν το χρονικό από έως και , ποσό δόσης ,51.» 3.2 Πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων Η διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα εκκαθάρισης Η διαδικασία συμμετοχής των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στο Πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων ρυθμίστηκε αρχικά με την απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών αρ. 2/57103/ΔΠΓΚ/2016 (ΦΕΚ 1932 Β / ) «Εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων», η οποία τροποποιήθηκε αργότερα με την απόφαση 19 Υπουργού Οικονομικών αρ.

20 2/48342/ΔΠΓΚ/17 (ΦΕΚ 2195 Β / ) προκειμένου να λάβει υπόψιν τις πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις (ψήφιση Π.Δ/τος 80/2016, ΦΕΚ 145 Α/ «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες») καθώς και να δώσει μεγαλύτερη ευελιξία στην επιλεξιμότητα των προς εξόφληση ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων. Με την τροποποίηση αυτή εισάγεται στον ορισμό των ληξιπροθέσμων οφειλών η έννοια των «μη χρηματοοικονομικών συναλλαγών» προκειμένου να διευκρινιστούν περαιτέρω οι καλυπτόμενες από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπροθέσμων υποχρεώσεις. Επίσης, στην υποπαράγραφο 7 της παραγράφου Β3 του μέρους Β της ως άνω 2/57103/ΔΠΓΚ/ Υπουργικής Απόφασης αναφέρονται οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες μπορεί να ανατρέπεται (ανατροπή της αρχής FIFO η σειρά εξόφλησης ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, όταν: α) αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις οι οποίες είναι εκτελεστές, β) προβλέπονται ποινές και πρόστιμα σε περίπτωση καθυστέρησης, όπως τόκοι υπερημερίας κ.λπ., γ) αφορούν στην αντιμετώπιση επιτακτικών και επειγουσών αναγκών, δ) δεν προσκομίζονται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, ε) υφίστανται κωλύματα νομιμότητας για την εξόφλησή τους. Οι παραπάνω προβλέψεις, δίνουν ευελιξία στους ΟΤΑ (καθώς και σε άλλους καλυπτόμενους από το πρόγραμμα φορείς), προκειμένου να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν περισσότερες πιστώσεις, παραμερίζοντας εκείνες τις υποχρεώσεις που για λόγους νομιμότητας ή κανονικότητας (π.χ. αδυναμία έκδοσης φορολογικής ή ασφαλιστικής ενημερότητας) δεν θα εξοφλούνταν. Το Υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε την εγκύκλιο 15/ (πριν την ανωτέρω τροποποίηση της απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών), προκειμένου να δοθούν οδηγίες στους ΟΤΑ σχετικά με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία επιχορήγησής τους στα πλαίσια του παραπάνω προγράμματος. Αν και η συγκεκριμένη εγκύκλιος δεν τροποποιήθηκε, προκειμένου να συμπεριλάβει και την κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενη ανατροπή της σειράς εξόφλησης των ληξιπροθέσμων οφειλών, παρόλα αυτά αυτές οι τροποποιήσεις εφαρμόστηκαν σε όσους Δήμους αντιμετώπιζαν ανάλογες περιπτώσεις. Η διαδικασία προβλέπει με 20

21 λεπτομερείς αναφορές τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι φορείς, από την αποστολή στοιχείων μέχρι και τις λογιστικές εγγραφές (είτε σε απλογραφικό σύστημα καταγραφής είτε σε λογιστικά βιβλία δεδουλευμένης βάσης) που απαιτούνται για την καταγραφή των ποσών που θα επιχορηγούνταν. Πρέπει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, ότι το Υπουργείο Εσωτερικών διεξάγει έλεγχο μόνο της πληρότητας των καταλόγων με τα στοιχεία των δικαιούχων, όχι όμως, και των προϋποθέσεων εξόφλησης των απαιτήσεων των τελευταίων έναντι των ΟΤΑ. Ένα εξίσου σημαντικό σημείο αποτελεί το γεγονός ότι οι ΟΤΑ δεν λαμβάνουν χρήματα για να εξοφλήσουν οι ίδιοι τις οφειλές αυτές, αλλά παρέχουν μόνο τα απαραίτητα στοιχεία στο Υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου οι πληρωμές να διενεργηθούν από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ). Το ΤΠΔ λαμβάνει εντολή πληρωμής από το Υπουργείο Εσωτερικών και καταβάλλει το καθαρό ποσό στον τελικό δικαιούχο μεταφέροντας το συνολικό ποσό των κρατήσεων στον επιχορηγούμενο φορέα για την άμεση απόδοσή τους. Μετά την ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας εξόφλησης και με βάση το extrait του ΤΠΔ πραγματοποιείται η σχετική λογιστική τακτοποίηση Ένταξη στο πρόγραμμα εκκαθάρισης Ο Δήμος Μαραθώνος, με τα υπ αριθμ.22981/ και 26553/ έγγραφά του ζήτησε επιχορήγηση για την εξόφληση ληξιπροθέσμων υποχρεώσεών ύψους ,65 και ,00 αντίστοιχα. Το Υπουργείο Εσωτερικών ενέκρινε την πρώτη αίτηση και με την 40358/24/11/2017 Απόφαση του χορήγησε στο Δήμο Μαραθώνος ,65 ποσό που προορίζεται για την εξόφληση μισθολογικών απαιτήσεων, όπως προκύπτουν από την 2584/2014 τελεσίδικη δικαστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών Τμήμα Εφέσεων. Ακολούθως, ο Δήμος Μαραθώνος υπέβαλε στο Υπουργείο Εσωτερικών μία (1) εντολή εξόφλησης υπ αριθμ. Πρωτ / , με τις οποίες παρείχε πληροφορίες για τους δικαιούχους υπαλλήλους (ονοματεπώνυμο, το ύψος της απαίτησης ανά δικαιούχο, το σύνολο των κρατήσεων που αφορά ασφαλιστικές εισφορές καθώς και τα καθαρά ποσά (εφόσον προβλέπονταν παρακρατήσεις πχ. φόροι, βεβαιωμένες οφειλές προς το 21

22 δημόσιο κτλ.). Η καταβολή του ποσού στους δικαιούχους θα γίνει μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών (ΕΑΠ). Αναφορικά με την δεύτερη αίτηση επιχορήγησης με την οποία εγκρίθηκε το ποσό των ,00 (42980/ απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών), μεγάλο μέρος της προορίζεται να καλύψει α) υποχρεώσεις που προέκυψαν από την έκδοση της 4028/2013 τελεσίδικης απόφασης και αντίστοιχη Διαταγή πληρωμής εις βάρος του Δήμου από την «ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε.» ποσού ,00 και β) υποχρεώσεις προς τρίτους που δεν εξυπηρετήθηκαν λόγω μείωσης του ύψους των βεβαιωμένων εσόδων του Δήμου, ως αποτέλεσμα της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας καθώς και της αντίστοιχης μείωσης της οικονομικής δυνατότητας των δημοτών με αποτέλεσμα τα χαμηλά ποσοστά εισπραξιμότητας. 3.3 Αξιοπιστία δεδομένων και συστημάτων αναφοράς Αναφορικά με τον έλεγχο αξιοπιστίας των δημοσιονομικών δεδομένων και του συστήματος δημοσιονομικών αναφορών διαπιστώθηκαν τα εξής: Συστήματα καταγραφής υποχρεώσεων Η Οικονομική Διεύθυνση του Δήμου Μαραθώνος καταχωρεί τα τιμολόγια των προμηθευτών-πιστωτών του, μόλις τα παραλάβει, στο απλογραφικό σύστημα παρακολούθησης μέσω λογισμικού που διαθέτει, και έπειτα με συνδέσεις των λογαριασμών του απλογραφικού με το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, ενημερώνονται αυτόματα οι λογαριασμοί του δεύτερου. Τα τιμολόγια κατά την παραλαβή τους καταχωρούνται στο γενικό πρωτόκολλο του Δήμου και στη συνέχεια διανέμονται ενυπόγραφα με εσωτερική χρέωση στο Λογιστήριο. Στην οθόνη καταχώρισης της λογιστικής εγγραφής καταχωρούνται τα εξής: α) Ολική, μερική ή καμία ενταλματοποίηση β) Ημερομηνία καταχώρησης και ημερομηνία έκδοσης (αναφοράς) παραστατικού γ) Σειρά και αριθμός παραστατικού δ) Είδος δαπάνης (κανονική, νόμιμη καθ' υπέρβαση, μη ύπαρξη Π/Υ) ε) Στοιχεία δικαιούχου στ) Αιτιολογία και σχόλια δαπάνης 22

23 ζ) Ημερ/νία εξόφλησης (μόνο για λογαριασμούς ΔΕΚΟ) η) Σύνδεση δαπάνης με συγκεκριμένη απόφαση ανάληψης δέσμευσης και ταυτόχρονα γίνεται η σύνδεση με την Υπηρεσία του Δήμου που προκαλεί τη δαπάνη. θ) ΚΑΕ και λογ/σμό Γενικής Λογιστικής γίνεται με αυτόματη ενημέρωση από το λογιστικό σύστημα Η πληροφόρηση που δίνεται στα παραπάνω πεδία ελέγχθηκε μέσα από δείγμα ενταλμάτων και δημιουργήθηκε πίνακας, στον οποίο υπολογίστηκαν τα διαστήματα που διήνυσε η δαπάνη από την έκδοση του τιμολογίου μέχρι και την εξόφλησή της. Το ποσοστό αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, οι οικονομικές υπηρεσίες δεν εξοφλούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επόμενου έτους πριν την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προηγούμενου κάθε φορά έτους, εκτός εάν υφίστανται κωλύματα νομιμότητας και κανονικότητας για την εξόφλησή τους. Η ομάδα ελέγχου διαπίστωσε τα εξής: Ι) Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων γίνεται κυρίως με χρονολογική σειρά όπως ορίζει ο νόμος. II) Όλες οι δαπάνες συνδέονται με τις αντίστοιχες πράξεις ανάληψης δέσμευσης. IΙΙ) Οι τηλεφωνικές δαπάνες πληρώνονται με συνέπεια σε σχέση με τις δαπάνες ύδρευσης. Η υποχρέωση των ΟΤΑ να καταχωρούν τα τιμολόγια σταθερής και κινητής τηλεφωνίας στο κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης « ως μέσο αναγνώρισης των υποχρεώσεών τους ελαχιστοποιεί τα περιθώρια ανεξόφλητων λογαριασμών δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται η καταχώρηση νέων λογαριασμών τηλεφωνίας όταν δεν έχουν εξοφληθεί οι προηγούμενοι. V) Οι δαπάνες δημοσίευσης της περίληψης της διακήρυξης δημοπρασίας των διαγωνισμών προμηθειών/έργων/υπηρεσιών πληρώνονται με μεγάλη καθυστέρηση, δεδομένου ότι το κόστος αυτό καλύπτεται αρχικά από το Δήμο μέχρι την ολοκλήρωση της 23

24 διαδικασίας ανάδειξης του αναδόχου ο οποίος και αναλαμβάνει να καλύψει στη συνέχεια το κόστος αυτό. Σε αρκετές περιπτώσεις κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών ανεξόφλητων υποχρεώσεων δεν πληρώθηκαν εμπρόθεσμα με αποτέλεσμα να διαγραφούν λόγω παρέλευσης πενταετίας οφειλές σε εφημερίδες ή εκδοτικές εταιρείες από διαδικασίες που δεν τελεσφόρησαν και διαγωνισμούς που δεν ολοκληρώθηκαν. VΙ) Οι επιχορηγήσεις δαπανών καθυστερούν λόγω μη έγκαιρης κατάθεσης στους λογαριασμούς του Δήμου των εγκεκριμένων επιχορηγούμενων ποσών Συμφωνία συστημάτων αναφοράς Αναφορικά με το έτος 2016, όπως αναλύθηκε ανωτέρω σε σχέση με τη χρονολογική ωρίμανση, παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ του Μ.Δ. και των μηνιαίων δελτίων που καταχωρούνται στην εφαρμογή της ΕΕΤΑΑ. 3.4 Αιτίες δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων Οι κυριότερες αδυναμίες που σχετίζονται με τη δημιουργία ληξιπροθέσμων οφειλών στο Δήμο Μαραθώνος, είναι οι εξής: α) Βασική αιτία δημιουργίας ληξιπρόθεσμων οφειλών, αποτέλεσε μετά το 2010, η μεταφορά στο νέο Καλλικρατικό Δήμο Μαραθώνος απλήρωτων υποχρεώσεων, από τις πρώην Κοινότητες Βαρνάβα, Γραμματικού, Νέας Μάκρης και Μαραθώνος. β) Αδυναμία λόγω υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου σχηματισμού προβλέψεων για οφειλές που είναι περισσότερο από πιθανό να προκύψουν από δικαστικές υποθέσεις και που θα επιβαρύνουν το Δήμο στο μέλλον, αλλά καθίστανται απλήρωτες τότε λόγω έλλειψης ρευστότητας. γ) Καθυστερήσεις και ελλείψεις κατά τη διαδικασία συλλογής και καταχώρησης των τιμολογίων οδηγούν στη δημιουργία ληξιπροθέσμων. 24

25 δ) Προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, και αφορούν στην κάλυψη του κόστους δημοσίευσης της περίληψης της διακήρυξης ενός διαγωνισμού από πλευράς Δήμου, δημιουργώντας κατ αυτόν τον τρόπο ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις οι οποίες εξοφλούνται μετά την ανάδειξη του εκάστοτε αναδόχου οπότε και ο τελευταίος καταβάλλει το κόστος αυτό στον Δήμο. ε) Καθυστερήσεις στην είσπραξη επιχορηγήσεων και ιδίων εσόδων δημιουργούν ασφυκτικά περιθώρια ρευστότητας με συνέπεια την καθυστέρηση εξόφλησης των οφειλών του Δήμου. στ) Λόγω έλλειψης διαθέσιμων πιστώσεων, κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού ο μήνας αναφοράς δεν απεικονίζει τα πραγματικά έσοδα τα οποία εμφανίζονται στο τέλος του έτους. Στο παραπάνω διάγραμμα απεικονίζονται τα χρηματικά διαθέσιμα του Δήμου Μαραθώνος. Μία ανάλυση των λογαριασμών λογιστικής κυρίως των καταθέσεων όψεως δείχνει ότι κατά τα διαστήματα Φεβρουαρίου-Μαρτίου και τον Οκτώβριο παρουσιάζονται υστερήσεις στα έσοδα. Οι διαφορές αυτές μπορούν να δημιουργήσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και αδυναμία εξόφλησής τους για μακρύ χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι ο Δήμος (όπως όλοι οι ΟΤΑ) ήδη έχει σημαντικές 25

26 ανελαστικές δαπάνες (μισθοδοσία, λογαριασμοί ΔΕΚΟ και μισθώματα) τις οποίες και εξυπηρετεί κατά προτεραιότητα έναντι των υπολοίπων προμηθευτών-πιστωτών. 3.5 Συστημικοί λόγοι συσσώρευσης ληξιπροθέσμων Από τις παραπάνω διαπιστώσεις γίνεται σαφές ότι η δημιουργία και συσσώρευση ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων στο Δήμο Μαραθώνος δεν οφείλεται μόνο σε εσωτερικές αδυναμίες των δικλείδων ασφαλείας, αλλά και στην έλλειψη συστηματοποιημένων ελέγχων από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται στις διατάξεις του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ, σχηματίζονται προβλέψεις 4 οι οποίες αποσκοπούν στην κάλυψη των μελλοντικών αναγκών εκταμίευσης ποσών για την αποπληρωμή μελλοντικών υποχρεώσεων των ΟΤΑ (όπως είναι οι εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις). Κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε αναφορικά με τις εκκρεμείς αγωγές και διεκδικήσεις τρίτων που αντιμετωπίζει ο Δήμος, ότι δεν έχουν σχηματιστεί προβλέψεις για την κάλυψη της ενδεχόμενης ζημιάς που θα προκληθεί όταν ο Δήμος κληθεί να πληρώσει τυχόν επιδικασθείσες αποζημιώσεις, με συνέπεια το ενδεχόμενο ο Δήμος να αντιμετωπίσει σημαντική οικονομική δυσκολία στην εξυπηρέτησή τους. Περαιτέρω, όπως ορίζεται 5 για την υποχρεωτική εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ (καθώς και για τις επιπτώσεις από την παραβίαση των διατάξεών του), ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης 6 πλέον και όχι ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας, επιβάλλει πρόστιμο με αιτιολογημένη απόφασή του στους ΟΤΑ Α' βαθμού της οικείας Περιφέρειας (Αποκεντρωμένης Διοίκησης), αφού ζητηθούν γραπτώς από τους υπόχρεους οι λόγοι για τους οποίους δεν εφαρμόσθηκε ή εφαρμόσθηκε πλημμελώς το παρόν Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο. Δεν βρέθηκαν κατά τον έλεγχο του Ε.Σ. ελεγκτικές δραστηριότητες άλλων εποπτευόντων φορέων των ΟΤΑ που να έχουν κινήσει την παραπάνω διαδικασία. 4 βλ Λογαριασμός 44 «Προβλέψεις», Π.Δ. 315/1999 (ΦΕΚ-302 Α'). 5 Άρθ.3 του Π.Δ. 315/1999 (ΦΕΚ-302 Α') : Περί ορισμού του περιεχομένου και του χρόνου ενάρξεως της εφαρμογής του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου Δήμων και Κοινοτήτων (Ο.Τ.Α. Α' Βαθμού) 6 Άρθ.28 παρ.1 ν.4325/2015 (ΦΕΚ-47 Α ) : Εκδημοκρατισμός της Διοίκησης Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Αποκατάσταση αδικιών και άλλες διατάξεις. 26

27 Αναφορικά με τη λειτουργία μονάδων εσωτερικού ελέγχου 7, ο Δήμος Μαραθώνος δεν έχει συστήσει στον ΟΕΥ μονάδα εσωτερικού ελέγχου. 4. Συμπεράσματα Ο Δήμος Μαραθώνος καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες μείωσης των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων όπως δείξαμε και στο διάγραμμα 2. Ο Δήμος φαίνεται (για το οικονομικό έτος 2016) να αντιμετωπίζει ζητήματα ρευστότητας όπως δείξαμε παραπάνω. Όπως δείξαμε παραπάνω, ο Δήμος δεν τηρεί τις διατάξεις του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ, οι οποίες επιβάλλουν το σχηματισμό προβλέψεων όταν διαφαίνεται στο άμεσο ή μεσοπρόθεσμο μέλλον ότι ο Δήμος θα πρέπει να πληρώσει (υποχρέωση) αποζημιώσεις. Καταυτόν τον τρόπο, όταν έρχεται η στιγμή της εκταμίευσης, και χωρίς την κάλυψη του αντίστοιχου εξόδου από ανάλογες προβλέψεις, ο Δήμος αναζητεί πόρους από άλλες πηγές για να εξυπηρετήσει την υποχρέωση αυτή, καθιστώντας στο μεσοδιάστημα την υποχρέωση αυτή ληξιπρόθεσμη. Ο Δήμος Μαραθώνος δεν έχει συστήσει Δ/ση Εσωτερικού Ελέγχου. Στις αρμοδιότητες μιας υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου περιλαμβάνεται η ανάλυση κινδύνων των λειτουργιών και των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών. Ειδικότερα, ερευνάται κατά πόσο οι υπηρεσίες έχουν σαφή αντίληψη της αποστολής και των αρμοδιοτήτων τους, αποτιμάται η απόδοση των υπηρεσιών, αξιολογούνται οι κίνδυνοι και η αποτελεσματική διαχείρισή τους, ερευνάται η ύπαρξη συστήματος οργάνωσης και επάρκειάς του σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα, ο τρόπος συνεργασίας και επικοινωνίας των υπηρεσιών μεταξύ τους αλλά και μεταξύ των υπαλλήλων, καταγράφονται οι αδυναμίες και τα προβλήματα προσωπικού (ελλιπή εκπαίδευση, αντικίνητρα, διαφωνίες κλπ), τα οποία μπορεί να οδηγούν σε αρνητικά αποτελέσματα. Επομένως, η σύσταση και η δραστηριοποίηση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου στο Δήμο στα ζητήματα των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων θα συνεισφέρει αρκετά για τη συγκράτηση και εξάλειψή τους, μέσω της βελτίωσης του 7 Βλ. άρθ.12 ν.3492/2006 (ΦΕΚ-210 Α ), και άρθ.168 ν.4270/2014 (ΦΕΚ-143 Α) 27

28 προγραμματισμού των δαπανών και των διαθεσίμων καθώς και την επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης και εξόφλησης. Τέλος, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δεν έχει παρακολουθήσει την εφαρμογή των διατάξεων του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου στους ΟΤΑ, ούτε έχει προβεί στην επιβολή μέτρων συμμόρφωσης στις περιπτώσεις εκείνες που οι ΟΤΑ δεν τις εφαρμόζουν. 5. Συστάσεις Ο Δήμος Μαραθώνος αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το ζήτημα των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, εντούτοις οφείλει να εντείνει τις προσπάθειες προκειμένου να τις μειώσει περαιτέρω. Επιπλέον, οι διαπιστούμενες εγγενείς αδυναμίες πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά προκειμένου να μην δημιουργηθούν νέες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. 5.1 Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Η ομάδα ελέγχου συστήνει στο Δήμο Μαραθώνος την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρατηρήθηκαν κατά την ενταλματοποίηση και εκκαθάριση των δαπανών, και συγκεκριμένα τις καθυστερήσεις στη συλλογή τιμολογίων καθώς και τη μη ορθή καταχώρηση όλων των απαραίτητων πληροφοριών για την καταγραφή της ημερομηνίας υποχρέωσης εξόφλησης της δαπάνης, προκειμένου να μειωθεί το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την τιμολόγηση των υποχρεώσεων του Δήμου μέχρι και την εξόφληση των προμηθευτών. Επίσης, η ομάδα ελέγχου συστήνει στο Δήμο, τη σύσταση και την ενεργοποίηση της Δ/σης Εσωτερικού Ελέγχου με προγραμματισμό ελέγχων επί των διαδικασιών που μεσολαβούν από την παραλαβή μέχρι την εκκαθάριση και την πληρωμή των υποχρεώσεων του Δήμου, προκειμένου να συνδράμει με τις 28

29 παρατηρήσεις της στη βελτίωση της οργάνωσης των υπηρεσιών του Δήμου με στόχο την εξάλειψη των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων και τη μη δημιουργία νέων. 5.2 Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Αξιοπιστία δεδομένων και συστημάτων αναφοράς Αναφορικά με τις αδυναμίες και ελλείψεις που εντοπίστηκαν κατά την εξέταση και ανάλυση της διαδικασίας καταγραφής των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων, το Ε.Σ. συστήνει στη Διοίκηση του Δήμου να μεριμνεί για τη συμφωνία μεταξύ των δελτίων της ΕΕΤΑΑ και του ΜΔ (βλ : ασυμφωνία ΜΔ με Δελτίο ΕΕΤΑΑ ). 5.3 Συστάσεις προς Δήμο Μαραθώνος: Πηγές δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών Η παράλειψη της πιστής εφαρμογής των διατάξεων του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου μπορεί να επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική κατάσταση του Δήμου. Η ομάδα ελέγχου συστήνει στο Δήμο τη συμμόρφωση με τις διατάξεις του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ αναφορικά με τις προβλέψεις. 5.4 Συστάσεις προς το Υπουργείο Εσωτερικών Το Υπουργείο Εσωτερικών, στο πλαίσιο του σχεδιασμού και διαμόρφωσης δημόσιων πολιτικών, μεταξύ άλλων, και για την προαγωγή, την υποστήριξη και τον εκσυγχρονισμό της οργάνωσης και της λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού (άρθρο 1 παρ. 1 περ. β Π.Δ/τος 141/2017,Α,180), μπορεί να συμβάλει καθοριστικά για την σύσταση Υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου σε όλους τους ΟΤΑ και την πλήρη λειτουργία όσων Υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου έχουν προβλεφθεί σε ΟΕΥ ΟΤΑ. 29

30 5.5 Συστάσεις προς το Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής Προς το Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής η ομάδα ελέγχου συστήνει τη συστηματικότερη παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των ΟΤΑ και την επιβολή μέτρων συμμόρφωσης στις περιπτώσεις εκείνες που οι ΟΤΑ δεν τις εφαρμόζουν. Στο Παράρτημα «Πίνακας συστάσεων έκθεσης ελέγχου» παρατίθενται αναλυτικά οι συστάσεις και χρονοδιάγραμμα διορθωτικών ενεργειών εκ μέρους φορέων. 6 Απαντήσεις του ελεγχομένου φορέα και τελική θέση Ομάδας Ελέγχου Το Ε.Σ. με το 82341/ έγγραφό του υπέβαλε στο Δήμαρχο Μαραθώνος την έκθεση με τα προκαταρτικά ευρήματα ελέγχου. Τα ευρήματα με τις αναλυτικές απαντήσεις των φορέων παρατίθενται στο Παράρτημα 7.1 «Πίνακας Κοινοποίησης Ευρημάτων ελέγχου» της παρούσας έκθεσης. Οι συστάσεις της ομάδας ελέγχου προς τον ελεγχόμενο και τους εμπλεκόμενους φορείς παρατίθενται στο Παράρτημα 7.2 της παρούσας έκθεσης «Πίνακας Συστάσεων Έκθεσης Ελέγχου» Το Ε.Σ, όπως ήδη έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 1, θα διενεργήσει έλεγχο συμμόρφωσης επί των ως άνω συστάσεων της παρούσας Έκθεσης Ελέγχου το επόμενο έτος. Ημερομηνία: Αθήνα, 11 Απριλίου 2018 Η επικεφαλής της Ομάδας Ελέγχου: Επίτροπος Ε.Σ. 30

31 7 Παραρτήματα

32 7.1. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ : ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ Ευρήματα Ομάδας Ελέγχου Απάντηση Ελεγχόμενου Παρατηρήσεις/Σχόλια Ομάδας Ελέγχου 3.1. Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Χρονολογική ωρίμανση Το σύνολο των απλήρωτων υποχρεώσεων του Μ.Δ.συμφωνεί με τον απολογισμό του 2016 (προσωρινός), δεν συμφωνούν όμως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές με αυτές που καταγράφονται στο δελτίο υποβληθέντων οικονομικών στοιχείων ημερομηνίας Δεκεμβρίου Κατόπιν, η Ομάδα Ελέγχου έλεγξε δειγματοληπτικά δαπάνες με υστέρηση εξόφλησης όλων των διαστημάτων που απεικονίζονται στο Μ.Δ. (30, 60, 90 και πλέον των 90 ημερών) και διαπιστώθηκαν διαφορές. Στο σημείο (Δ) (Εκκρεμείς οφειλές προς Τρίτους > 90 ημ ,85) διαπιστώσαμε διαφορές μεταξύ του Μ.Δ. και του δελτίου της ΕΕΤΑΑ. Στο (Δ) πρέπει να προστεθούν και οι νόμιμες δαπάνες καθ υπέρβαση πιστώσεων, οι οποίες αφορούν δικαστικές δαπάνες (αποζημιώσεις) ύψους ,00 καθώς και λογαριασμούς ΕΥΔΑΠ 7ος και 8ος 2016 συνολικού ποσού ,50. Το σύνολο των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων διαμορφώνεται έτσι (στο τέλος του έτους 2016) στα ,35, συμφωνώντας με το παράρτημα δελτίου του Δήμου Μαραθώνος για το Δεκέμβριο 2016, που εκδίδεται από την εφαρμογή που αναπτύχθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης Α.Ε. ΕΕΤΑΑ- για τους ΟΤΑ Από την ανάλυση των λογ/σμών της Λογιστικής 50 («Προμηθευτές»), η Ομάδα Ελέγχου συμπεραίνει ότι για το οικονομικό έτος 2016 εξοφλούνται στην πλειονότητά τους οι προμηθευτές και οι πιστωτές πλην των προαναφερόμενων εξαιρέσεων (που απεικονίζονται και στο ΜΔ). Κατά το 2016, ο Δήμος Μαραθώνος εξόφλησε συνολικά («Πληρωθέντα Εντάλματα») ,82. Από τη σύγκριση των παραπάνω μεγεθών προκύπτει ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αφορούν Δόθηκαν λεπτομερείς εξηγήσεις με το 28610/ έγγραφό μας Δόθηκαν λεπτομερείς εξηγήσεις με το 28610/ έγγραφό μας Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αποτελούν σημαντικό μέρος των συνολικών εξόδων, όμως το γεγονός αυτό δεν οφείλεται σε καθυστέρηση εξόφλησή τους από την οικονομική υπηρεσία αλλά σε καθυστέρηση αποστολής των λοιπών δικαιολογητικών ακόμα και από τους ίδιους τους δικαιούχους αφενός και αφετέρου στους μεγάλους λογ/σμους της ΕΥΔΑΠ.

33 σημαντικό μέρος των συνολικών εξόδων (13%) Κατηγορίες πιστωτών Οι υποχρεώσεις προς τους πιστωτές του Δήμου Μαραθώνος οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες αφορούν σε μεγάλο ποσοστό οφειλές προς την ΕΥΔΑΠ - πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος πριν το 2010 καθώς και σε τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις από φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης (ρυμοτομία, μισθοδοσία). Μόνο ένα μικρό μέρος αφορά υποχρεώσεις προς ιδιώτες προμηθευτές Μη καταγεγραμμένες υποχρεώσεις Από τον έλεγχο μας δεν κατέστη δυνατόν να επαληθεύσουμε υποχρεώσεις σε προμηθευτές συνολικού ποσού ,58 που έχουν καταχωρηθεί στον κωδικό Γ.Λ με την περιγραφή «Παραστατικά 5ετίας χωρίς νομιμοποίηση». Πρόκειται για καταγεγραμμένες υποχρεώσεις οι οποίες είτε δεν συνοδεύονται από νόμιμα παραστατικά είτε πάσχουν νομιμότητας λόγω αρνήσεως θεωρήσεως αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων από το Ε.Σ., ενώ δεν έχει ληφθεί απόφαση διαγραφής τους από το Δημοτικό Συμβούλιο Υφίστανται κατά του Δήμου (α) αγωγές εργαζομένων που διεκδικούν μισθολογικές διαφορές, (β) αγωγές τρίτων που αφορούν οικονομικές απαιτήσεις οι οποίες δεν έχουν τελεσιδικήσει καθώς και (γ) Διοικητικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στο Δήμο, έχουν ασκηθεί προσφυγές και δεν έχουν εκδοθεί τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις. Επειδή η Το πρόβλημα της ΕΥΔΑΠ είναι πολυσύνθετο και μακροχρόνιο. Οφείλεται κυρίως στις οφειλές που περιήλθαν στον Καλλικρατικό Δήμο από τον πρώην Δήμο Μαραθώνος κατά κύριο λόγο και δευτερεύοντος από τον πρώην Δήμο Νέας Μάκρης. Ο πρώην Δήμος Μαραθώνος δεν προέβαινε σε αναλυτικές μετρήσεις αλλά στην έκδοση λογαριασμών με πάγια κατανάλωση. Το γεγονός αυτό μετά την έναρξη του Καλλικράτη ανέδειξε ένα πολύ μεγάλο χρέος προς την ΕΥΔΑΠ, το οποίο καλύφτηκε με επιχορήγηση μέσω του Τ.Π.&Δανείων, το έτος Όμως το μεγάλο και απαρχαιωμένο δίκτυο ύδρευσης των τεσσάρων Δημοτικών Ενοτήτων, οι πολλές βλάβες και διαρροές σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος συντήρησης και την μείωση της εισπραξιμότητας εξ αιτίας της οικονομικής αδυναμίας των καταναλωτών, δημιουργεί δυσκολία στην έγκαιρη εξόφληση των λογαριασμών της ΕΥΔΑΠ. Οι υπηρεσίες του Δήμου έχουν ήδη ζητήσει από την ΕΥΔΑΠ την συνδρομή για την λύση του προβλήματος των διαρροών και των παράνομων υδροληψιών ώστε να υπάρξει μείωση των καταναλώσεων αφενός και αφετέρου γίνεται προσπάθεια σταδιακής αντικατάστασης του απαρχαιωμένου δικτύου ώστε να μειωθούν οι βλάβες και κατ επέκταση το κόστος συντήρησης Από τον έλεγχο των καταστάσεων με τα ανεξόφλητα τιμολόγια της Απογραφής και Έναρξης Χρήσης του Καλλικρατικού Δήμου προέκυψε ότι το ποσό των ,58, αφορά δαπάνες προ του έτους 2010, για τις οποίες δεν υπήρχαν νόμιμα δικαιολογητικά εκκαθάρισης. Επίσης από τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν προκύπτει να έχουν εγείρει δικαστικές αξιώσεις οι δικαιούχοι των τιμολογίων. Κατόπιν των ανωτέρω η Οικονομική Υπηρεσία θα προτείνει προς το Δ.Σ. την λήψη απόφασης για την διαγραφή των υποχρεώσεων λόγω παρέλευσης της πενταετίας Α)Όσες διεκδικήσεις κυρίως μισθολογικές κατέστησαν τελεσίδικες μέσα στο έτος 2017, εξοφλήθηκαν είτε από ιδίους πόρους είτε μέσω του προγράμματος ΑΣΚΙΑ (40358/24-11/2017 Απόφαση ΥΠΕΣ).