ΓΔΧΠΟΝΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΘΖΝΧΝ ΣΜΗΜΑ ΔΠΙΣΗΜΗ ΦΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΔΠΗΣΖΜΔ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΦΤΣΟΠΡΟΣΑΗΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ

Transcript

1 ΓΔΧΠΟΝΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΘΖΝΧΝ ΣΜΗΜΑ ΔΠΙΣΗΜΗ ΦΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΔΠΗΣΖΜΔ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΦΤΣΟΠΡΟΣΑΗΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΡΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΟΝ ΥΩΡΟ ΣΩΝ ΔΝΣΟΜΟΚΣΟΝΙΩΝ ΜΤΟΚΣΟΝΙΩΝ ΑΠΟΛΤΜΑΝΔΩΝ ΣΟΝ ΑΣΙΚΟ ΥΩΡΟ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Παξαζθεπόπνπινο Κ. Γεώξγηνο ΔΞΔΣΑΣΙΚΗ ΔΠΙΣΡΟΠΗ: Νηθόιανο Δκκαλνπήι, Καζεγεηήο Γ.Π.Α. (επηβιέπσλ) Γεψξγηνο Παπαδνχιεο, Καζεγεηήο Γ.Π.Α. Γηνλχζηνο Πεξδίθεο, Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Γ.Π.Α. Αζήλα, Φεβξνπάξηνο 2013

2 2 ΓΔΧΠΟΝΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΘΖΝΧΝ ΣΜΗΜΑ ΔΠΙΣΗΜΗ ΦΤΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΔΠΗΣΖΜΔ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΦΤΣΟΠΡΟΣΑΗΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΡΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΟΝ ΥΩΡΟ ΣΩΝ ΔΝΣΟΜΟΚΣΟΝΙΩΝ ΜΤΟΚΣΟΝΙΩΝ ΑΠΟΛΤΜΑΝΔΩΝ ΣΟΝ ΑΣΙΚΟ ΥΩΡΟ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Παξαζθεπόπνπινο Κ. Γεώξγηνο ΔΞΔΣΑΣΙΚΗ ΔΠΙΣΡΟΠΗ: Νηθόιανο Δκκαλνπήι, Καζεγεηήο Γ.Π.Α. (επηβιέπσλ) Γεψξγηνο Παπαδνχιεο, Καζεγεηήο Γ.Π.Α. Γηνλχζηνο Πεξδίθεο, Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Γ.Π.Α. Αζήλα, Φεβξνπάξηνο 2013

3 3 Δπραξηζηίεο Φηάλνληαο ζην ηέινο ηεο κεηαπηπρηαθήο κειέηεο ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί ην γεγνλφο φηη ρσξίο ηελ ζπλδξνκή νξηζκέλσλ αλζξψπσλ ε εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο ζα ήηαλ εμαηξεηηθά πην ρξνλνβφξα θαη κε πνιχ πεξηζζφηεξα εκπφδηα. Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνλ Καζεγεηή ηνπ Γεσπνληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ θ. Νηθφιαν Δκκαλνπήι, ν νπνίνο είρε δηάζεζε λα θάλεη ζε θάζε πεξίπησζε φηη ήηαλ δπλαηφ ψζηε λα είλαη νκαιή ε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο. Δπηπιένλ, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηα ππφινηπα µέιε ηεο ηξηµεινχο εμεηαζηηθήο επηηξνπήο µνπ, ηνλ Καζεγήηε θ. Γεψξγην Παπαδνχιε θαη ηνλ Δπίθνπξν Καζεγεηή θ. Γηνλχζην Πεξδίθε γηα ηνλ ρξφλν πνπ αθηέξσζαλ γηα ην δηάβαζκα θαη αμηνιφγεζε ηεο εξγαζίαο. Δπηπιένλ, έλα κεγάιν επραξηζηψ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο κειέηεο πξέπεη δηθαίσο λα δνζεί ζε φζνπο ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα θαη αθηέξσζαλ ρξφλν απφ ηηο επαγγεικαηηθέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο γηα λα απαληήζνπλ ζηα εξσηεκαηνιφγηα θαη ηηο πξνζσπηθέο ζπλεληεχμεηο. Σέινο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο γνλείο κνπ Κψζηα θαη Καηεξίλα, θαζψο θαη ηνλ αδεξθφ κνπ Λάδαξν πνπ ζηάζεθαλ αξσγνί ησλ πξνζπαζεηψλ κνπ.

4 4 Πεξίιεςε ηελ παξνχζα κεηαπηπρηαθή κειέηε εξεπλήζεθε ην ζέκα ησλ απεληνκψζεσλ, απνιπκάλζεσλ θαη κπνθηνληψλ ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν. Ζ κειέηε απηή πεξηειάκβαλε ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ θιάδνπ (επηρεηξήζεηο/εηαηξείεο κε άδεηα θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο), ηηο εηαηξείεο εκπνξίαο βηνθηφλσλ θαη άιισλ εηδψλ Γεκφζηαο Τγείαο, ην χλδεζκν Δηαηξεηψλ Απεληνκψζεσλ Μπνθηνληψλ Διιάδαο θαη ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ. πληάρζεθαλ εηδηθά εξσηεκαηνιφγηα θαη ε ζπκπιήξσζε απηψλ απφ ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο έγηλε κε επηζθέςεηο ζην ρψξν πνπ βξίζθνληαη νη επηρεηξήζεηο κε ηελ κνξθή πξνζσπηθψλ ζπλεληεχμεσλ ή κέζσ αθνχ πξψηα ελεκεξψζεθαλ γηα ην πεξηερφκελν ηεο έξεπλαο. Οη πιεξνθνξίεο απφ ην.δ.α.μ.δ., ηηο εηαηξείεο εκπνξίαο πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο θαη ην Τπ.Α.Α.Σ. ζπιιέρζεθαλ κέζσ πξνζσπηθήο ζπλέληεπμεο έπεηηα απφ ζπλελλφεζε. Απνηέιεζκα ηεο αμηνιφγεζεο θαη ηεο αλάιπζεο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ θαη ησλ ζπλεληεχμεσλ είλαη ε πξνζέγγηζε ηεο ζεκεξηλήο θαηάζηαζεο ζηνλ θιάδν ησλ απεληνκψζεσλ, απνιπκάλζεσλ, κπνθηνληψλ ζηελ Διιάδα. Ζ επηζηεκνληθή πεξηνρή πνπ θηλείηαη ε έξεπλα θαη δηαπξαγκαηεχεηαη ε παξνχζα κειέηε είλαη ν ηνκέαο ησλ θαηαπνιεκήζεσλ εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο. Λέμεηο θιεηδηά: Απεληνκψζεηο,κπνθηνλίεο, ηξσθηηθά

5 5 Abstract The purpose of the current graduate survey was to study the subject of pestcontrol management all around Greece. This paper contains the Pest Control Operators, the companies that trade in products used in pest-control, Pest Control Companies Assotiation and The Ministry of Rural Development and Food. The filling of the questionnaire took place by visiting the location of each business and by personal interview with professionals that are responsible for the actions during a pest control application. From the other 3 factors the information were taken by personal interview. As a result of the evaluation and the analysis of the questionnaires and the interviews is the effort to approach the today s conditions in the field of pest control management in Greece. The scientific area of the current study includes the management of insects and rodents in urban areas. Key words: Pest-Control, rodents, urban insects

6 6 Περιεχόμενα... 2 Δπραξηζηίεο... 3 Πεξίιεςε... 4 Abstract... 5 ΓΔΝΗΚΟ ΜΔΡΟ Ο ξφινο ησλ αξζξνπφδσλ ζηελ δεκφζηα πγεία Κπξηφηεξα αξζξφπνδα πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο Αξζξφπνδα απνζεθεπκέλσλ πξντφλησλ Κπξηφηεξα αξζξφπνδα απνζεθεπκέλσλ ηξνθψλ-πξνηφλησλ Ξπινθάγα έληνκα Κπξηφηεξα μπινθάγα έληνκα Αξνπξαίνη Δπίκπεο - Πνληηθνί Ο ξφινο ησλ ηξσθηηθψλ ζηε δεκφζηα πγεία Σξσθηηθά θαη απνζεθεπκέλα πξντφληα Άιιεο δεκηέο απφ ηξσθηηθά Καηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζηελ Διιάδα χλδεζκνο Δηαηξεηψλ Απεληνκψζεσλ Μπνθηνληψλ Διιάδνο (.Δ.Α.Μ.Δ.) ΔΗΓΗΚΟ ΜΔΡΟ θνπφο ηεο κειέηεο Τιηθά θαη κέζνδνη - ρεδηαζκφο θαη κέζνδνο έξεπλαο Δπαγγεικαηίεο απεληνκσηέο Δηαηξείεο εκπνξίαο-δηάζεζεο πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο χλδεζκνο Δηαηξεηψλ Απεληνκψζεσλ Μπνθηνληψλ Διιάδνο (.Δ.Α.Μ.Δ.) Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ Απνηειέζκαηα - πδήηεζε Δπαγγεικαηίεο απεληνκσηέο Αλάιπζε δείγκαηνο (Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία) Αλάιπζε ζπρλνηήησλ ησλ απαληήζεσλ ηνπ 2 νπ κέξνπο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ (εηδηθά ζηνηρεία)... 40

7 7 3.2 Δηαηξείεο εκπνξίαο-δηάζεζεο πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο ΓΑΦΝΖ Agrotrade: ΠΡΟΣΔΚΣΑ Α.Δ.: AGROZA ΓΔΧΣΔΥΝΗΚΖ E.Π.Δ.: BASF ΔΛΛΑ ΑΒΔΔ: FARMA-CHEM SA: Δ.Α.Δ.Μ.Δ Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ Αλαθεθαιαίσζε - πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο Βηβιηνγξαθία Διιεληθή Βηβιηνγξαθία Ξελφγισζζε Βηβιηνγξαθία Παξάξηεκα Η Παξάξηεκα ΗΗ Παξάξηεκα III Δπξεηήξην Γηαγξακκάησλ

8 8 ΓΔΝΙΚΟ ΜΔΡΟ 1. Ο ξόινο ησλ αξζξνπόδσλ ζηελ δεκόζηα πγεία Σα δηάθνξα αξζξφπνδα κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ αζζέλεηεο άκεζα («δηκεξείο ζρέζεηο») ζε άιινπο νξγαληζκνχο, ή έκεζα κε ην λα απνηεινχλ κεηαθνξείο, θνξείο ή μεληζηέο παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ («ηξηκεξείο ζρέζεηο»). Σα αξζξφπνδα πνπ είλαη κεηαθνξείο παζνγφλσλ αληηπξνζσπεχνπλ ηελ πην ζεκαληηθή πιεπξά γηα ηε ζρέζε κεηαμχ αξζξνπφδσλ θαη ζπνλδπισηψλ δψσλ. ε πνιιέο ηέηνηεο πεξηπηψζεηο ην αξζξφπνδν ζπκκεηέρεη σο μεληζηήο θαη νξηζκέλεο θνξέο σο πξσηεχσλ γηα ην παζνγφλν. Έηζη πεξηζηαηηθά πξφθιεζεο αιιεξγηψλ θαη κνιχλζεσλ (δεπηεξνγελψλ) πνπ κπνξεί λα πξνθιεζνχλ θαη νθείινληαη ζε ακπρέο θάπνηαο πξνζβεβιεκέλεο πεξηνρήο ηνπ δέξκαηνο, ηδηαίηεξα επαίζζεησλ αηφκσλ φπσο κηθξά παηδηά, ζπλδένληαη κε ηα αζξφπνδα. Γεληθά, γηα πνιινχο αλζξψπνπο ηα αξζξφπνδα είλαη απερζή. Ζ έκθπηε απηή απνζηξνθή πξνο απηά δελ επηηξέπεη ζε πνιινχο λα ραξνχλ ηε δσή ζηελ χπαηζξν θαη ηε θχζε. Ζ θνβία γηα θάκπηεο, κέιηζζεο θαζψο θαη γηα άιια αξζξφπνδα φπσο νη αξάρλεο, δελ είλαη πάληα δηθαηνινγεκέλε. Δλ ηνχηνηο ππάξρνπλ νξηζκέλα είδε πνπ ην λχγκα ή δήγκα ηνπο είλαη ηδηαίηεξα επίπνλν θαη νη πιεγέο πνπ δεκηνπξγνχληαη κπνξεί λα κνιπλζνχλ δεπηεξνγελψο θαη λα δεκηνπξγήζνπλ επηπινθέο κε ζνβαξφηεξα πξνβιήκαηα. Ο ηξφπνο πνπ επεξεάδνπλ ηα αξζξφπνδα ηελ πγεία ησλ αλζξψπσλ αιιά θαη άιισλ ζπνλδπισηψλ πνηθίιιεη. Μειέηεο δηεμάγνληαη ψζηε λα πξνζδηνξηζηεί ε κνξθή ηεο βιάβεο πνπ πξνθαινχλ ηα δηάθνξα αξζξφπνδα, θαζψο επίζεο θαη ην ξφιν ηνπο σο παξάζηηα ζπνλδπισηψλ. Χο παξάζηην νξίδεηαη έλαο νξγαληζκφο ν νπνίνο δεη πάλσ ή κέζα ζε άιινπο νξγαληζκνχο νη νπνίνη νλνκάδνληαη μεληζηέο. Σν παξάζηην πξνζιακβάλεη φια ηα απαξαίηεηα ζξεπηηθά ζπζηαηηθά απφ ηνλ μεληζηή. Χο παζνγφλνο νξίδεηαη ν κηθξννξγαληζκφο πνπ κε ηελ παξνπζία ηνπ ζε άιινπο νξγαληζκνχο (θπηά, δψα, άλζξσπν) δχλαηαη λα πξνθαιέζεη θάπνηα αζζέλεηα. Σα παζνγφλα θαη ηα παξάζηηα είλαη φξνη πνπ αιιειεπηθαιχπηνληαη, αλ θαη ζπλήζσο ηα πξσηφδσα θαη αξζξφπνδα ηνπνζεηνχληαη ζηα παξάζηηα, ελψ νη ηνί, νη ξηθέηηζηεο, νη

9 9 κχθεηεο θαη ηα βαθηήξηα ζπγθαηαιέγνληαη ζηα παζνγφλα. Έηζη ηα δηάθνξα αξζξφπνδα σο παξάζηηα, κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ δηάθνξεο βιάβεο εξρφκελα ζε επαθή κε ηνπο μεληζηέο ηνπο (δάγθσκα, λχγκα, άλνηγκα ζηνψλ ζην δέξκα θ.ιπ.). Οη παξαπάλσ παξαζηηηθέο δξαζηεξηφηεηεο έρνπλ σο απνηέιεζκα νξηζκέλεο θνξέο δηάθνξεο παζνινγηθέο θαηαζηάζεηο φπσο γηα παξάδεηγκα εξεζηζκνχο ηνπ δέξκαηνο ή αθφκε θαη ζνβαξφηεξεο φπσο θαηαζηξνθή δσηηθψλ νξγάλσλ κε απνηέιεζκα ηνλ ζάλαην. Έηζη ηα δηάθνξα αξζξφπνδα αλάινγα κε ηε βιάβε πνπ πξνθαινχλ ζε αλζξψπνπο θαη δψα κπνξνχκε λα ηα θαηαηάμνπκε ππεχζπλα γηα: Όριεζε: Σα δηάθνξα έληνκα, γίλνληαη ελνριεηηθά ζηνλ άλζξσπν ζηηο δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλαπηχζζεη. Γίλεηαη ελνριεηηθή ε παξνπζία ηνπο φηαλ, πεηνχλ γχξσ απφ ηνλ άλζξσπν, κε ηνπο ήρνπο πνπ παξάγνπλ, κε ηελ παξνπζία ηνπο ζην αλζξψπηλν ζψκα, πξνζεγγίδνληαο ηα αλζξψπηλα κάηηα ή απηηά, ελαπνζέηνληαο ηα απγά ηνπο ζην αλζξψπηλν ζψκα ή ζηα θαηνηθίδηα δψα, θαη αθήλνληαο πίζσ ηνπο δπζάξεζηεο νζκέο θαη γεχζεηο απφ ηα εθθξίκαηά θαη ηα απνρσξήκαηα ηνπο. Άιια παξαδείγκαηα απφ ηελ φριεζε πνπ πξνθαινχλ ηα δηάθνξα αξζξφπνδα είλαη ε δπζάξεζηε νζκή πνπ αθήλνπλ νη θαηζαξίδεο ζε δηάθνξα καγεηξηθά ζθεχε θαη ηξαπέδηα, ηδηαηηέξσο εζηηαηνξίσλ πνπ δε ηεξνχλ ηνπο θαλφλεο πγηεηλήο, θαη ε νδήγεζε κε ηελ παξνπζία θάπνηνπ εληφκνπ κέζα ζην απηνθίλεην (π.ρ. κέιηζζεο). Ζ αλάπηπμε εληφκσλ ζε δηάθνξα κέξε ηνπ αλζξψπηλνπ ζψκαηνο (ξνπζνχληα, απηηά, ζηνκάρη) κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθά πξνβιήκαηα, αιιά ηα παξαπάλσ απνηεινχλ ζπάληεο πεξηπηψζεηο. Σα νηθφζηηα δψα ππνθέξνπλ ζπρλά απφ πξνζβνιέο Γηπηέξσλ πνπ ελαπνζέηνπλ πάλσ ζην ζψκα ηνπο απγά. Χο απνηέιεζκα ηα δψα δηαθαηέρνληαη απφ παληθφ, αλεζπρία θαη εηδηθφηεξα βννεηδή θαη άινγα ζπρλά αθεληάδνπλ ράλνληαη ή πξνθαινχλ δεκηέο (αββνπνχινπ θ.α., 2011). Ζ ζπζηεκαηηθή φριεζε αλζξψπσλ απφ αξζξφπνδα (φπσο π.ρ. ςχιινη θαη θνξηνί) κπνξεί λα πξνθαιέζεη ςπρνπαζεηηθέο δηαηαξαρέο (παξαηζζεζηαθή παξαζίησζε). ε απηήλ ηελ πεξίπησζε ν άλζξσπνο δηαθαηέρεηαη απφ παληθφ, ληψζεη θαγνχξα, θαη κεξηθέο θνξέο θαληάδεηαη έληνκα επάλσ ηνπ. Σέηνηεο πεξηπηψζεηο πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη κε σξηκφηεηα απφ ηνλ επαγγεικαηία πνπ έρεη αλαιάβεη ην πξφβιεκα (Bennet et al., 1988)

10 10 Γειεηεξηάζεηο: Γειεηεξίαζε είλαη ε εηζαγσγή δειεηεξίνπ ή άιισλ ηνμηθψλ νπζηψλ κε λχγκα ή δήγκα αξζξνπφδσλ. Οη ηνμίλεο είλαη νπζίεο πνπ παξάγνληαη απφ δηάθνξνπο νξγαληζκνχο θαη ζπρλά είλαη πξσηεΐλεο πνπ πξνθαινχλ δειεηεξηάζεηο ζε άιινπο δστθνχο νξγαληζκνχο. Σα δειεηήξηα είλαη επίζεο ηνμίλεο αιιά εθθξίλνληαη ζπλήζσο απφ αξζξφπνδα θαη άιια δψα, φπσο θίδηα. θήθεο, κέιιηζεο, αξάρλεο θαη ζθνξπηνί είλαη αξζξφπνδα πνπ παξάγνπλ δειεηήξηα. Ζ δειεηεξίαζε είλαη κηα επίπνλε θαηάζηαζε, πνπ πξνθαιεί άιγνο (πφλν) θαη δηάθνξα άιια ζπκπηψκαηα φπσο δαιάδεο, ιηπνζπκίεο θ.ιπ.. Σν αλζξψπηλν ζψκα κπνξεί λα δειεηεξηαζηεί κε ηνπο εμήο ηξφπνπο : Μέζσ ηνπ θεληξίζκαηνο, φηαλ δειαδή ην δειεηήξην εηζέξρεηαη απφ ην δέξκα ηνπ αλζξψπνπ, κέζσ ελφο νξγάλνπ (θεληξί) πνπ βξίζθεηαη ζην άθξν ηεο θνηιηάο ηνπ εληφκνπ, θαη ην ρξεζηκνπνηεί είηε γηα άκπλα, είηε γηα επίζεζε. Μέζσ δήγκαηνο απφ ηα ζηνκαηηθά κφξηα ηνπ εληφκνπ, φηαλ θαηά θαλφλα αθήλεη δειεηήξην ζην ζήξακά ηνπ γηα λα δηαζθαιίζεη ηελ ηξνθή ηνπ. πάληα ρξεζηκνπνηείηαη σο κέζν άκπλαο, θη απηφ κφλν φηαλ ζεσξήζεη ην αξζξφπνδν πσο απεηιείηαη. Έπεηηα απφ θέληξηζκα κε δειεηήξην θεξφκελν ζε ηξίρεο απφ ζψκα πξνλπκθψλ (ζπλήζσο Λεπηδνπηέξσλ). Σν θέληξηζκα ζην δέξκα γίλεηαη κε ηελ επαθή ηνπ αλζξψπνπ κε θάπνην θπηφ πνπ θέξεη ηελ πξνλχκθε επάλσ ηνπ. Έπεηηα απφ θαηάπνζε απφ δψα εληφκσλ πνπ θέξνπλ δειεηήξην, κέζσ ηεο ηξνθήο ή ηπραία. Σα πεξηζζφηεξν επψδπλα ηζηκπήκαηα, πξνθαινχληαη απφ έληνκα πνπ έρνπλ λχζζνληνο κπδεηηθνχ ηχπνπ ζηνκαηηθά κφξηα. Σν λχγκα ηνπο ζπλνδεχεηαη κε έγρπζε δειεηεξίνπ ην νπνίν έρεη ρεκηθή δξάζε. Ο πφλνο πνπ πξνθαιείηαη θάζε θνξά ζην ζχκα, είλαη απνηέιεζκα ηεο ηνμηθφηεηαο ηνπ δειεηεξίνπ ζηνπο ηζηνχο ηνπ. Αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο - αλαθπιαμίεο:

11 11 Κχξηα ηξνθή πνιιψλ εληφκσλ θαη άιισλ αξζξνπφδσλ απνηειεί ην αίκα ηνπ μεληζηή ηνπο. Μέζσ απηήο ηεο δηαδηθαζίαο ιήςεο ηνπ αίκαηνο, εηζάγνπλ ζηνπο ηζηνχο ηνπ μεληζηή νπζίεο πνπ πξνθαινχλ ζνβαξφ εξεζηζκφ. Σα αξζξφπνδα πνπ παξάγνπλ δειεηήξην είλαη πάξα πνιιά, ιίγα είλαη φκσο απηά πνπ κπνξνχλ λα παξάγνπλ ηφζν ψζηε κε έλα λχγκα λα επηθέξνπλ ην ζάλαην. ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο κεγάιν πξφβιεκα απνηειεί ε πξφθιεζε ζπζηεκηθψλ αιιεξγηθψλ αληηδξάζεσλ (αλαθπιαθηηθέο ή ππεξεπαηζζεζίαο) πνπ ζπρλά έρνπλ σο απνηέιεζκα ην ζάλαην. Σέηνηεο αληηδξάζεηο ππεξεπαηζζεζίαο δελ ζρεηίδνληαη κε ηελ ηνμηθφηεηα ηνπ δειεηεξίνπ, αιιά είλαη απνηέιεζκα ηεο αληίδξαζεο ηνπ αλνζνπνηεηηθνχ ζπζηήκαηνο ηνπ νξγαληζκνχ, είηε κε ηελ πξσηεΐλε πνπ πεξηέρεηαη ζην δειεηήξην ή ζε θάπνηνλ ζπλδπαζκφ ελφο ζπζηαηηθνχ ηνπ δειεηεξίνπ κε θάπνηα θπζηθή πξσηεΐλε. Χο αληηγφλν θαιείηαη κηα μέλε νπζία πνπ κπαίλεη ζε θάπνηνλ νξγαληζκφ θαη ηνλ πξνθαιεί ζε παξαγσγή αληηζσκάησλ. Σα πεξηζζφηεξα αληηγφλα είλαη πξσηεΐλεο. Σα αληηγφλα πνπ πξνθαινχλ πνιχ έληνλεο αληηδξάζεηο νλνκάδνληαη αιιεξγηνγφλα θαη ε θαηάζηαζε πνπ νδεγνχλ αιιεξγία. Ζ επαλεηιεκκέλε έθζεζε ζην ίδην αληηγφλν πξνθαιεί αιιεξγία. πκπησκαηνινγηθά θαηά ηελ αιιεξγία εκθαλίδνληαη θλεζκφο, εξχζεκα νίδεκα, θ.α.. Σα δηάθνξα δειεηήξηα ησλ αξζξνπφδσλ κπνξεί λα δξάζνπλ σο αληηγφλα. παληφηεξα κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε αλαθπιαμίεο, πνπ αλ δελ αληηκεησπηζηνχλ έγθαηξα θαη κε ηνλ θαηάιιειν ηξφπν κπνξεί λα επέιζεη αθφκα θαη ν ζάλαηνο. Σα αθάξεα ηεο ζθφλεο πξνθαινχλ ζνβαξέο αιιεξγίεο ζηνλ άλζξσπν. Σα λχγκαηα απφ θνπλνχπηα κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο, θαζψο εηζάγνπλ ζηειφ πνπ πεξηέρεη αληηγφλα. Ζ κέιηζζα απνηειεί ην πην ζπρλφ αίηην ηέηνησλ αληηδξάζεσλ. Σα θιηληθά ζπκπηψκαηα εθδειψλνληαη κε ηελ πάξνδν κεξηθψλ ιεπηψλ έπεηηα απφ ηε λχμε ή ην δήγκα θαη πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη άκεζα. Σα αιιεξγηθά άηνκα πξέπεη λα έρνπλ πιήξε εηθφλα ηεο επαηζζεζίαο ηνπο, θαηφπηλ ζπλελλφεζεο κε εηδηθφ γηαηξφ θαη λα έρνπλ πάληα καδί ηνπο ηα θαηάιιεια αληηζηακηληθά θάξκαθα. Δθηνπαξαζηηψζεηο: Οη εθηνπαξαζηηψζεηο πξνθαινχληαη έπεηηα απφ επαθή θάπνηνπ αξζξνπφδνπ κε ηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο ηνπ μεληζηή ηνπ. Ζ δηαηξνθή κε

12 12 αίκα, ε ζπλάζξνηζε ζε ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο ζηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο θαη ε δεκηνπξγία ζηνψλ θάησ απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο ηνπ μεληζηή πξνθαινχλ βιαβεξέο αληηδξάζεηο. Παξαδείγκαηα εηδψλ κε ηέηνηα δξάζε απνηεινχλ νη ςχιινη, νη ςείξεο, νη θνξηνί θαη νη θξφησλεο θ.ι.π.. Ζ δξάζε ηέηνησλ εηδψλ επάλσ ζην ζψκα δψσλ θαη αλζξψπσλ είλαη ηδηαίηεξα επίπνλε θαη αλππφθνξε. Πνιιά έληνκα αθήλνπλ ηα απγά ηνπο, θαη δνπλ επάλσ ζηνλ μεληζηή ηνπο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ βηνινγηθνχ ηνπο θχθινπ θαη ζε ζπλερφκελεο γελεέο. Γελ ηνλ εγθαηαιείπνπλ πνηέ, παξά κφλν έπεηηα απφ ελζηηθηψδεηο κεηαθηλήζεηο πξνο λεαξφηεξνπο μεληζηέο ή απφ λεθξά ζε δσληαλά άηνκα. Δλδνπαξαζηηψζεηο: Σα ελδνπαξάζηηα ζηα αλψηεξα δψα είλαη αηζζεηά ιηγφηεξα απφ ηα εθηνπαξάζηηα αιιά παξ φια απηά είλαη πνιχ πην επηθίλδπλα. Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά πεξλνχλ κφλν έλα κέξνο ηεο δσήο ηνπο κέζα ζην ζψκα ηνπ μεληζηή ηνπο, εθηφο απφ κεξηθέο εμαηξέζεηο. Οη πξνλχκθεο πνπ πξνήιζαλ έπεηηα απφ εθθνιάςεηο απγψλ πνπ είραλ απνηεζεί απφ δηάθνξα έληνκα, επάλσ ζην ζψκα ηνπ μεληζηή ηνπο είλαη πνιχ ελνριεηηθά. Πξνλχκθεο νξηζκέλσλ εηδψλ δνπλ πάλσ ή κέζα ζε πιεγέο θάζε είδνπο, ή ζε δηάθνξεο θνηιφηεηεο ηνπ ζψκαηνο, φπσο ηα ξνπζνχληα θαη πξνθαινχλ ζπκπηψκαηα φπσο θαηαξξνή, δχζπλνηα. Δπίζεο πξνθαινχλ κνιχλζεηο ζε δηάθνξεο πιεγέο, πνπ ζπρλά θάλνπλ αδχλαηε ηελ επνχισζή ηνπο. Σέηνηνπ είδνπο κνιχλζεηο εκθαλίδνληαη ζπάληα ζηνλ άλζξσπν. Άιια είδε, είηε ιφγσ ζπκπεξηθνξάο είηε ηπραία, δνπλ ζηνλ πεπηηθφ ζσιήλα δηαθφξσλ δψσλ. Σέηνηα έληνκα, πνπ λα εθθξάδνπλ παξφκνηα ζπκπεξηθνξά ζην αλζξψπηλν ζψκα δελ ππάξρνπλ. Όκσο, κπνξεί ηπραία λα θαηαπνζνχλ κέζσ ηεο θαηαλάισζεο λεξνχ ή ηξνθήο. Σν απνηέιεζκα απηήο ηεο ηπραίαο δηαδηθαζίαο πξνθαιεί ζπκπηψκαηα λαπηίαο, ππξεηνχ θαη εκεηνχ θ.ιπ.. Άιια αξζξφπνδα, κπαίλνπλ ζε ηζηνχο ή ζσκαηηθέο θνηιφηεηεο δηαθφξσλ ζπνλδπισηψλ. Γηα παξάδεηγκα ε κχδεζε αίκαηνο απφ ην είδνο ηνπ ςχιινπ Tunga penetrans έρεη σο απνηέιεζκα ηελ παξακφξθσζε ηζηψλ πνπ πεξηβάιινπλ ηηο ζέζεηο δηαηξνθήο ηνπο (αββνπνχινπ θ.α.,2011). Δπίζεο, ζε δηάθνξα ζπνλδπισηά δψα θαη ζπαληφηεξα ζηνλ άλζξσπν πξνθαινχληαη κπηάζεηο. Με ηνλ φξν απηφ ελλννχκε ηελ πξνζβνιή δψσλ θαη ζπαληφηεξα

13 13 αλζξψπσλ κε πξνλχκθεο Γηπηέξσλ νη νπνίεο ηξέθνληαη απφ ηζηνχο ηνπ ζψκαηνο γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα (Δκκαλνπήι, 1999) Αξζξφπνδα σο κεηαθνξείο ή θνξείο αζζελεηψλ: Ο ρεηξφηεξνο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν βιάπηνπλ ηα αξζξφπνδα ηνλ άλζξσπν είλαη κε ηελ κεηαθνξά παξαζίησλ θαη παζνγφλσλ νξγαληζκψλ. ε πεξηνρέο κε πςειφ βηνηηθφ επίπεδν απηή ε επηβιαβήο δξάζε ησλ αξζξνπφδσλ έρεη εμαιεηθηεί ή είλαη ζε ακειεηέα επίπεδα. Ηζηνξηθά φκσο θαηά ην παξειζφλ ε κάζηηγα ησλ αξζξνπνδν-κεηαθεξφκελσλ αζζελεηψλ είρε πάξεη ηε κνξθή επηδεκίαο. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ αζζελεηψλ είλαη ν ηχθνο, ε βνπβσληθή παλψιε, ν θίηξηλνο ππξεηφο, ε αζζέλεηα ηνπ χπλνπ ζηελ Αθξηθή θαη ε εινλνζία. Σα απνηειέζκαηα ηέηνησλ αζζελεηψλ ήηαλ ε παξεκπφδηζε επνηθηζκψλ πνιχ κεγάισλ εθηάζεσλ ζε ηξνπηθέο πεξηνρέο, αιιαγή ζηελ έθβαζε πνιέκσλ, πηψζε απηνθξαηνξηψλ, ζάλαηνο θαη αληθαλφηεηα δηζεθαηνκκπξίσλ αλζξψπσλ. Κάζε αζζέλεηα γηα λα ζπλερίζεη λα ππάξρεη θαη λα δηαηεξείηαη, πξέπεη λα ππάξρεη ζπλερψο ζε λένπο μεληζηέο θαη ηνχην δηφηη κεηά ηνλ ζάλαην ηνπ μεληζηή ηα παξάζηηα πνπ ππάξρνπλ ζε απηφλ, ράλνληαη θη απηά. Μεηαμχ ησλ κεζφδσλ κεηαθνξάο λφζσλ, φπσο κέζσ ηεο ζσκαηηθήο επαθήο, βξψζε πξνζβεβιεκέλεο ηξνθήο, ιήςε κνιπζκέλνπ λεξνχ, επαθή κε ην έδαθνο, επαθή κε ξνχρα, θ.α., θακία δελ είλαη ηφζν δξαζηηθή φζν κέζσ ησλ εληφκσλ ή άιισλ αξζξνπφδσλ. Πνιιά παζνγφλα ιφγσ επαηζζεζίαο ηνπο είλαη αδχλαην λα επηβηψζνπλ φηαλ δελ θέξνληαη ζε θάπνηνλ άιιν νξγαληζκφ. Έηζη ηα δηάθνξα αξζξφπνδα πνπ ηα κεηαθέξνπλ ηνπο δίλνπλ ηηο ηδαληθέο ζπλζήθεο γηα λα επηβηψζνπλ. Σα αξζξφπνδα, παξέρνπλ εθιεθηηθή θαη αζθαιή κεηαθνξά παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ ζηα δηάθνξα κέξε ηνπ ζψκαηνο ηνπο φπσο ζηα πφδηα, ηηο πηέξπγεο, ηα ζηνκαηηθά ηνπο κφξηα θ.ιπ.. Δπίζεο κπνξνχλ λα βξνχλε θαηαθχγην θαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ ζψκαηνο ησλ αξζξνπφδσλ, ζε ζεκεία φπσο ηνλ πεπηηθφ ηνπο ζσιήλα, ηελ θνηιφηεηα ζψκαηνο, ηνπο ζηεινγφλνπο αδέλεο, ηνπο κχεο, ηνπο ζσιήλεο Malpighi, ην ιίπνο ηνπ ζψκαηνο θ.α. Σα δηάθνξα παζνγφλα, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ πξνο λέν μεληζηή βξίζθνληαη αζθαιή πάλσ ή κέζα ζην ζψκα ησλ αξζξνπφδσλ. ε φιε ηε δηάξθεηα πνπ δνπλ ζηα δηάθνξα αξζξφπνδα, έρνπλ ηε δπλαηφηεηα αθφκε θαη λα δηαρεηκάζνπλ (κεραληθνί κεηαθνξείο) θαη επίζεο λα πνιιαπιαζηαζηνχλ ή

14 14 λα ππνζηνχλ κεηακνξθψζεηο πεξλψληαο ζπγθεθξηκέλα ζηάδηα ηνπ θχθινπ ηνπο ζην ζψκα ησλ αξζξνπφδσλ (βηνινγηθνί κεηαθνξείο), πνπ δε ζα κπνξνχζαλ λα πεξάζνπλ ζε άιιν είδνο δψνπ ή ζε νπνηαδήπνηε άιιε θαηάζηαζε. ε απηή ηελ πεξίπησζε ην έληνκν, απνηειεί ππνρξεσηηθφ μεληζηή ηνπ παζνγφλνπ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηέηνηνπ παζνγφλνπ είλαη απηνχ πνπ πξνθαιεί ηελ εινλνζία. Σν παζνγφλν κεηαθέξεηαη κέζσ ηνπ μεληζηή (θνπλνχπη πνπ είλαη κνιπζκέλνο θνξέαο ηνπ παζνγφλνπ), αιιά ν μεληζηήο δελ εκθαλίδεη ζπκπηψκαηα κφιπλζεο θαη απιά κεηαδίδεη ηνλ παζνγφλν νξγαληζκφ. Όηαλ θάπνην έληνκν λχζζεη αλζξψπνπο ή δψα, ην παζνγφλν δχλαηαη λα πεξάζεη κέζσ ησλ ζηνκαηηθψλ κνξίσλ ζην αίκα ή ηε ιέκθν, ή κπνξεί λα απνηεζεί ζην δέξκα ζε έλα δεθηηθφ ζεκείν (ρείιε ή κάηηα), ή ζε κηθξέο πιεγέο, ή ζε ακπρέο, ή κέζσ απνρσξεκάησλ ή εκεζζφκελν (Γίπηεξα) ή αθφκε θαη κέζσ θαηάπνζεο νιφθιεξνπ ηνπ εληφκνπ θνξέα. Ζ κεηαθνξά παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ είλαη έλα πνιχπινθν πξφβιεκα θαη ηνχην δηφηη ην παζνγφλν κπνξεί λα έρεη έλαλ επξχ θχθιν μεληζηψλ. Ο πξψηνο μεληζηήο είλαη απηφο πνπ ηνλ κεηαθέξεη αιιά κπνξεί λα έρεη δχν επηπιένλ. Απηφλ ζηνλ νπνίν ζα εθδειψζεη ηελ αζζέλεηα (π.ρ. ζηνλ άλζξσπν), θαη έλαλ αθφκε ν νπνίνο θαίλεηαη λα κελ είλαη πξνζβεβιεκέλνο θαη απνηειεί δεμακελή ή απνζεκαηηθφ μεληζηή γηα ην παζνγφλν. Σέηνην παξάδεηγκα παζνγφλνπ είλαη απηφ πνπ πξνθαιεί ηνλ ζηηθηφ ππξεηφ ησλ Βξαρσδψλ Οξέσλ. Ο θξφησλαο Dermacentor andersoni θαη άιινη θξφησλεο, είλαη νη κεηαθνξείο ηνπ παζνγφλνπ, ν άλζξσπνο είλαη ην ζχκα ηεο αζζέλεηαο, θαη άιια δψα φπσο πνληίθηα θαη θνπλέιηα είλαη απνζεκαηηθνί μεληζηέο ηεο αζζέλεηαο. Δπίζεο νη απφγνλνη ηνπ εληφκνπ πξψηνπ μεληζηή - κέρξη θαη 4 εο γελεάο - είλαη κνιπζκέλνη κε ην παζνγφλν, κέζσ θιεξνλφκεζεο, ρσξίο λα έρνπλ εθηεζεί ζε απηφ. Έηζη ην πξφβιεκα κεηαθνξάο ησλ παζνγφλσλ κέζσ ησλ αξζξνπφδσλ γίλεηαη αθφκε πνιππινθφηεξν. (αββνπνχινπ θ.α., 2011) 1.1 Κπξηόηεξα αξζξόπνδα πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο ΚΛΑΖ ΔΝΣΟΜΑ Σάμε DIPTERA :

15 15 Οηθνγέλεηα CULICIDAE: ε απηήλ ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ ηα θνπλνχπηα. Δίλαη αηκνκπδεηηθά έληνκα δηαδεδνκέλα ζε θάζε πεξηνρή ηνπ θφζκνπ. Απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο, ήηαλ θαη εμαθνινπζνχλ λα είλαη πνιχ ζεκαληηθά έληνκα θαζψο είλαη ν κνλαδηθνί θνξείο ησλ παζνγφλσλ ηεο εινλνζίαο, ηνπ θίηξηλνπ θαη δάγθεηνπ ππξεηνχ ζηνλ άλζξσπν. Δπίζεο κεηαθέξνπλ θαη κεηαδίδνπλ ηνλ ηφ ηνπ δπηηθνχ Νείινπ, θαη είλαη θνξείο ηνπ ηνχ πνπ πξνθαιεί ηνλ ππξεηφ Chikungunya. Οηθνγέλεηα TABANIDAE: ε απηήλ ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ νη κεγάιεο κχγεο πνπ ιέγνληαη «ηαβάληα» ή αινγφκπγεο. Δίλαη δηαδεδνκέλα έληνκα, αηκνκπδεηηθά, κε επξεία εμάπισζε ζε φιν ηνλ θφζκν, θαη ε νηθνγέλεηα αξηζκεί πάλσ απφ θαηαγεγξακκέλα είδε. Απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο, ηα ηαβάληα είλαη ππεχζπλα γηα ηε κεηάδνζε δηαθφξσλ παζνγφλσλ βαθηεξίσλ θαη πξσηφδσσλ ζηα αγξνηηθά δψα. Αζζέλεηεο πνπ πξνθαινχληαη ζε δψα έπεηηα απφ λχμε απφ είδε ηεο νηθνγέλεηαο είλαη ε αζζέλεηα ηνπ άλζξαθα, ε ινηκψδεο αλαηκία ησλ ηππνεηδψλ, ε αλαπιάζκσζε, ε ηνπιαηξαηκία θαη δηάθνξεο ηξππαλνζσκηάζεηο. ηνλ άλζξσπν ε ζνβαξφηεξε αζζέλεηα πνπ κεηαδίδνπλ είλαη ε ινΐαζε ζηνπο νθζαικνχο, απφ ην λεκαηψδε Loa loa πνπ πεξλά κέξνο ηνπ βηνινγηθνχ ηνπ θχθινπ ζην ζψκα απηψλ ησλ Γίπηεξσλ. Οηθνγέλεηα SIMULIDAE: Απηή ε νηθνγέλεηα απαξηζκεί πεξηζζφηεξα απφ είδε. Σα έληνκα απηά, είλαη ηδηαίηεξα ελνριεηηθά γηα ηνλ άλζξσπν θαη ηα δψα. Σν λχγκα ηνπο γηα ιήςε αίκαηνο είλαη πνιχ επψδπλν θαη ζπκπησκαηνινγηθά εκθαλίδνληαη θλεζκφο θαη ηνπηθφο εξεζηζκφο γηα πνιιέο εκέξεο. Ζ ζνβαξφηεξε αζζέλεηα πνπ πξνθαινχλ ζηνλ άλζξσπν είλαη ε λφζνο νλρνθεξθίαζε. ηα αγξνηηθά-θηελνηξνθηθά δψα κπνξεί λα πξνθαιέζεη κείσζε γνληκφηεηαο ζηα αξζεληθά, απνβνιέο ζηα ζειπθά, αδπλακία, αλνξεμία, θαη νηδήκαηα. Δπίζεο πξνθαινχλ κεησκέλε γαιαθηνπαξαγσγή, θξεαηνπαξαγσγή θαη σνπναξαγσγή έπεηηα απφ έληνλεο πξνζβνιέο. Οηθνγέλεηα CERATOPOGONIDAE: Ζ νηθνγέλεηα απηή αξηζκεί πάλσ απφ 60 γέλε θαη πεξίπνπ είδε. ηνλ άλζξσπν είλαη ηδηαίηεξα ελνριεηηθά κε ηε λχμε ηνπο θαη εκπνδίδνπλ ηηο ππαίζξηεο δξαζηεξηφηεηεο. ηα βννεηδή θαη ηα πξφβαηα, κεηαδίδεη ηνλ ηφ ηνπ θαηαξξντθνχ ππξεηνχ (bluetongue) πνπ επηθέξεη αθφκα θαη ην ζάλαην. Οηθνγέλεηα PSYCHODIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα πεξηιακβάλνληαη νη θιεβνηφκνη πνπ είλαη αηκνκπδεηηθά είδε. Έρνπλ κεγάιε πγεηνλνκηθή ζεκαζία θαζψο ελεξγνχλ σο ελδηάκεζνη μεληζηέο γηα ην πξσηφδσν ηνπ γέλνπο Leismania, πνπ πξνθαιεί ηηο γλσζηέο ιετζκαληάζεηο ζηνλ άλζξσπν θαη ζηνπο ζθχινπο. Δθηφο απφ ηηο

16 16 ιετζκαληάζεηο πξνθαινχλ ζηνλ άλζξσπν θαη ηνλ αξκπνηφ ηνπ ηξηήκεξνπ ππξεηνχ θαη κπαξηνλέιισζε πνπ νθείιεηαη ζηε ξηθέηζηα Bartonella daciliformis. ηελ Διιάδα δελ ππάξρνπλ δσναλζξσπφθηια είδε θιεβνηφκσλ, θη έηζη ε κεηάδνζε ησλ ιετζκαληάζεσλ απφ ην ζθχιν ζηνλ άλζξσπν δελ πξαγκαηνπνηείηαη. Οηθνγέλεηα MUSCIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα πεξηιακβάλνληαη θαη Γίπηεξα αηκνκπδεηηθά, αιιά ηα πεξηζζφηεξα είδε ηεο πξνθαινχλ φριεζε ζηνλ άλζξσπν. ηα αηκνκπδεηηθά ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ 2 είδε. Σν Haematobia irritans πνπ απνηειεί ζεκαληηθφ πξφβιεκα ζηε βννηξνθία (επψδπλν λχγκα, κεησκέλεο απνδφζεηο ζε γάια θαη θξέαο, δεπηεξνγελείο κνιχλζεηο ζηηο πιεγέο απφ βαθηήξηα). Σν Stomoxys calcitrans πνπ πξνθαιεί πξνβιήκαηα ζε αλζξψπνπο θαη δψα. Κχξηα ζχκαηά ηνπ είλαη ηα άινγα, βννεηδή, αηγνπξφβαηα, ρνίξνη, ζθχινη, γάηεο, πνπιεξηθά θαζψο θαη ν άλζξσπνο. ηα δψα πξνθαιεί κείσζε ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο, πνπ θαηά αθξαίεο πεξηπηψζεηο θηάλεη έσο θαη ην 15%, θαη ζπαληφηεξα αθφκα θαη ην ζάλαην. Με ην έληνκν απηφ κπνξεί λα κεηαδνζεί κεραληθά ε αλαηκία ησλ αιφγσλ, ελψ θαη ν ηφο ηεο ρνιέξαο ησλ ρνίξσλ κπνξεί επίζεο λα κεηαδνζεί κε ην λχγκα ηνπ. Σα θπξηφηεξν είδνο ηεο νηθνγέλεηαο MUSCIDAE πνπ πξνθαιεί φριεζε ζηνλ άλζξσπν είλαη ε κχγα, Musca domestica. Σν Musca domestica απνθαιείηαη θαη νηθηαθή κχγα. Ζ κχγα απηή δελ είλαη απιά θαη κφλν αλππφθνξε κε ηελ παξνπζία ηεο ζηνλ άλζξσπν αιιά ε δπλαηφηεηα πνπ έρεη λα κεηαθέξεη κηθξννξγαληζκνχο θαη άιια παξάζηηα ηελ θαζηζηά επηθίλδπλε θαη γηα ηελ δεκφζηα πγεία. Πάλσ απφ 100 κηθξννξγαληζκνί έρεη βξεζεί πσο κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ απφ απηήλ θαη λα πξνθαιέζνπλ δηάθνξεο αζζέλεηεο. Μεξηθνί απφ απηνχο είλαη, ηα βαθηήξηα Salmonella πνπ πξνθαινχλ ηξνθηθή δειεηεξίαζε, ηα Shigella πνπ πξνθαινχλ δηάξξνηα θαη άιια πνπ πξνθαινχλ αζζέλεηεο φπσο ε ακνηβαδηθή ή κηθξνβηαθή δπζεληεξία, ηπθνεηδή ππξεηφ (ρνιέξα), άλζξαθα, ηέηαλν, πνιηνκπειίηηδα, βνπβσληθή παλψιε, ζεςαηκία, γάγγξαηλα, επηπεθπθίηηδα θ.α.. Οηθνγέλεηα OESTRIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ ηξία γέλε ηα νπνία πξνθαινχλ κπηάζεηο, ην Hypoderma, ην Oestrus θαη ην Rhinoestrus. Ζ παξνπζία εηδψλ ηνπ γέλνπο Hypoderma ηξνκνθξαηεί ηνλ μεληζηή ηνπ. Σα βννεηδή ζηε πξνζπάζεηά ηνπο λα απαιιαγνχλ απφ ηα έληνκα απηνχ ηνπ γέλνπο ηξέρνπλ αθεληαζκέλα κε απνηέιεζκα λα ππάξρνπλ ζπρλά ηξαπκαηηζκνί. Ζ δηάλνημε νπψλ ζην δέξκα ησλ δψσλ κεηψλεη ηελ αμία ηνπο, θαη ε πξνζβνιή ηνπ δψνπ κεηψλεη ηελ αμία

17 17 ηνπ θξέαηνο. Πξνλχκθεο ηνπ είδνπο O. οvis ζε κεγάιεο ζπγθεληξψζεηο αλά δψν κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ αθφκε θαη ζάλαην. ε κηθξέο ζπγθεληξψζεηο ην έληνκν πξνθαιεί αλεζπρία θαη αλνξεμία. Δίδε ηνπ γέλνπο Rhinoestrus πξνζβάινπλ ηα άινγα αιιά έρνπλ αλαθεξζεί θαη πξνζβνιέο ζε αλζξψπνπο. Σα ζειπθά ηνπ είδνπο O. ovis γελνχλ πξνλχκθεο ζηα ξνπζνχληα ή ζηα κάηηα θαη ζηε δεχηεξε πεξίπησζε ε πξνζβνιή, κπνξεί λα εμειηρζεί ζε νμεία θιεγκνλή θαη λα νδεγήζεη αθφκε θαη ζηελ ηχθισζε. Οηθνγέλεηα GASTEROPHILIDAE: Σα δηάθνξα είδε ηεο νηθνγέλεηαο απηήο πξνθαινχλ κπηάζεηο θαη πξνζβάινπλ ηα άινγα, αιιά έρνπλ αλαθεξζεί θαη πξνζβνιέο ζηνλ άλζξσπν. ηα άινγα κπνξνχλ πξνλχκθεο ηεο νηθνγέλεηαο λα θηάζνπλ κέρξη θαη ην ζηνκάρη ηνπο πξνθαιψληαο εξεζηζκφ ηνπ βιελλνγφλνπ, έιθε, πεξηηνλίηηδα, δηάηξεζε ζηνκάρνπ, θσιηθνχο, κεραληθή απφθξαμε θ.α.. Ο άλζξσπνο ζπάληα πξνζβάιιεηαη απφ ηηο πξνλχκθεο ησλ εηδψλ ηεο νηθνγέλεηαο απηήο, αιιά έρνπλ αλαθεξζεί πεξηπηψζεηο φπνπ πξνλχκθεο αλαπηχζζνληαη ππνδνξίσο. Οηθνγέλεηα CALLIPHORIDAE: Σα δηάθνξα είδε ηεο νηθνγέλεηαο απηήο κνηάδνπλ κε ηελ νηθηαθή κχγα αιιά πξνθαινχλ κπηάζεηο. Δίλαη θπξίσο ζαπξνθάγα είδε θαη αλαπηχζζνληαη ζε νξγαληθή χιε πνπ βξίζθεηαη ζε απνζχλζεζε φπσο λεθξά δψα, απνρσξήκαηα ή απεθθξίκαηα απηψλ, ζε εθηεζεηκέλν καγεηξεπκέλν ή σκφ θξέαο, ζε αλνηθηέο πιεγέο ή αθφκα θαη ζε δσληαλά δψα. Οηθνγέλεηα SARCOPHAGIDAE: Απηή ε νηθνγέλεηα πξνθαιεί κπηάζεηο θαη ηα έληνκα πνπ αλήθνπλ ζε απηή είλαη γλσζηά σο θξεαηφκπγεο. Σα πεξηζζφηεξα είδε ηεο νηθνγέλεηαο ηξέθνληαη κε έληνκα, αιιά κεξηθά κπνξεί λα βξεζνχλ ζε πηψκαηα, πιεγέο θαη ζσκαηηθέο θνηιφηεηεο δψσλ θαη αλζξψπσλ. Οηθνγέλεηα DROSOPHILIDAE: Μεγάινη πιεζπζκνί ελειίθσλ θαη πξνλπκθψλ απηήο ηεο νηθνγέλεηαο ζπλαληψληαη λα ζπλαζξνίδνληαη ζε κέξε φπνπ ππάξρνπλ εθηεζεηκέλα θξνχηα θαη ιαραληθά ζε απνζχλζεζε, δνρεία κε μχδη, ηνπξζί, αιθννινχρα πνηά θ.α.. Απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο είλαη αθίλδπλα. Οηθνγέλεηα EPHYDRIDAE: Σα είδε απηήο ηεο νηθνγέλεηαο είλαη αθίλδπλα απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο, αιιά είλαη ηδηαίηεξα ελνριεηηθά γηα ηνλ άλζξσπν φηαλ ν πιεζπζκφο ηνπο είλαη κεγάινο.

18 18 Οηθνγέλεηαο PIOPHILIDAE: Οη πξνλχκθεο απηνχ ην είδνπο κπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ ζε ηπξί θαη θξέαηα θαζψο θαη ζε άιιεο πξσηετλνχρεο ηξνθέο. Οηθνγέλεηα RHAGIONIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα έρνπλ πξνζδηνξηζηεί πάλσ απφ 400 είδε. Σα έληνκα ηεο νηθνγέλεηαο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε δαζψδεηο πεξηνρέο, θαη πνιιά είδε ηεο είλαη αηκνκπδεηηθά θαη πξνζειθχνληαη απφ ηνλ άλζξσπν θαη γίλνληαη αληηιεπηά απφ ην ηδηαίηεξα επίπνλν λχγκα ηνπο. Γελ κεηαδίδνπλ αζζέλεηεο κε ην ηζίκπεκά ηνπο. Οηθνγέλεηα HIPPOBOSCIDAE: ηελ νηθνγέλεηα πεξηιακβάλνληαη αηκνκπδεηηθά είδε ζειαζηηθψλ θαη πηελψλ, πνπ φκσο πνιχ ζπάληα κπνξεί λα βξεζνχλ ζηνλ άλζξσπν. ην είδνο Melophagus onivus εθηφο απφ ηελ φριεζε πνπ πξνθαινχλ ηα ελήιηθα άηνκα, νη πξνλχκθεο ηνπ είδνπο κπνξεί ζπάληα θαη θαηά ηχρε λα πξνθαιέζνπλ κπηάζεηο. Σάμε SIPHONAPTERA: ε απηή ηελ ηάμε αλήθνπλ νη ςχιινη. Ζ παξνπζία ηνπο απνηειεί ςπρνθζφξα δηαδηθαζία πνπ κπνξεί λα νδεγήζεη κέρξη θαη ζηελ παξαηζζεζηαθή παξαζίησζε. Σν λχγκα ηνπο είλαη επίπνλν θαη κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζνβαξέο αζζέλεηεο θαζψο είλαη μεληζηέο εικηλζψλ ή είλαη κεηαθνξείο άιισλ κηθξννξγαληζκψλ. Αζζέλεηεο πνπ κεηαθέξνπλ θαη κεηαδίδνπλ είλαη ε Παλψιε (κέζσ παξαζίησζεο ζε ηξσθηηθά), ν ελδεκηθφο ηχθνο, ηνγελείο ινηκψμεηο (εγθεθαιίηηδα θαη ιεκθνθπηηαξηθή ρνξηνκεληγγίηηδα), ε ηνπιαξαηκία, ε ζαικσλέιισζε θ.α.. Οθνγέλεηα PULICIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ν ςχιινο πνπ έρεη θχξην μεληζηή ηνλ άλζξσπν (Pulex irritans L.) αιιά κπνξεί λα βξεζεί θαη ζε δψα. Σα είδε απηήο ηεο νηθνγέλεηαο πνπ έρνπλ μεληζηή ην ζθχιν θαη ηε γάηα αληίζηνηρα είλαη ηα Ctenocephalides felis (Bouche) θαη C. canis (Curtis). Δπίζεο ππάξρεη ν ςχιινο ησλ ηξσθηηθψλ Xenopsylla cheopis (Rothschild) θαη ησλ πνπιεξηθψλ Echidnophaga gallinacea (Westwood). Σάμε HEMIPTERA: Οηθνγέλεηα CIMICIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ν θνξηφο, ν νπνίνο ηξέθεηαη κε ην αλζξψπηλν αίκα. ηε ρψξα καο ζπλαληάηαη κφλν ην είδνο Cimex lectularius. Αλαθνξηθά κε ηηο αζζέλεηεο πνπ κεηαθέξνπλ, έρεη απνδεηρηεί φηη κφλν κεραληθά κπνξνχλ λα κεηαδψζνπλ ηελ επαηίηηδα B.

19 19 Σάμε DICTYOPTERA: ηελ ηάμε απηή αλήθνπλ νη θαηζαξίδεο. Οη θαηζαξίδεο απνηεινχλ έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θαη ζπρλφηεξα ζε εκθάληζε ζηηο νηθίεο έληνκα. Γελ είλαη κφλν ην αίζζεκα απνζηξνθήο πνπ πξνθαινχλ, αιιά είλαη θαη κεηαθνξείο πνιιψλ παζνγφλσλ θαζψο επίζεο θαη αηηία γηα πνιιέο αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο. Οη θαηζαξίδεο κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ ηξνθηθέο δειεηεξηάζεηο, δπζεληεξία, δηάξξνηα θαη γαζηξεληεξίηηδα. Οηθνγέλεηα BLATTIDAE: ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ δχν είδε. Σν Blatta orientalis Linnaeus θαη ην Periplaneta americana (Linnaeus). Δπίζεο ζε απηήλ ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ε γεξκαληθή θαηζαξίδα Blattela germanica (Linnaeus). Σάμε PHTHIRAPTERA: ε απηή ηελ ηάμε αλήθνπλ νη ςείξεο θαη απφ πιεπξάο δεκφζηαο πγείαο ε ππφηαμε Αnoplura θαη ε νηθνγέλεηα PEDICULIDAE παξνπζηάδνπλ εμαηξεηηθφ ελδηαθέξνλ. Οηθνγέλεηα PEDICULIDAE: ε απηή πεξηιακβάλνληαη ηξία είδε. Ζ ςείξα ηεο θεθαιήο (Pediculus humanuscapitis DeGeer), ηνπ ζψκαηνο (Pediculus humanuscorporis) θαη ηνπ εθεβαίνπ (Phthirus pubis L.). Απφ πγεηνλνκηθήο πιεπξάο, νη ςείξεο σο αηκνκπδεηηθά έληνκα είλαη ηδηαίηεξα ελνριεηηθά, θαη πξνθαινχλ εξεζηζκφ, θλεζκφ κε ζπλέπεηα αιιεξγηθή δεξκαηίηηδα, κνιχλζεηο, έθδεκα θ.α.. Ζ ςείξα ηνπ ζψκαηνο πξνθαιεί επηδεκηθφ ηχθν, θζεηξνγελή ππφζηξνθν ππξεηφ θαη ηνλ ππξεηφ ησλ ραξαθσκάησλ. ΚΛΑΖ ΑΡΑΥΝΗΓΗΑ ΤΠΟΚΛΑΖ ACARI ΣΑΞΖ METASTIGMATA: Οηθνγέλεηα IXODIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ νη ζθιεξνί θξφησλεο πνπ ηα είδε ηεο ηξέθνληαη κε αίκα. Απφ πγεηνλνκηθήο πιεπξάο είλαη ηδηαίηεξα επηθίλδπλνη θαη κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ αλαηκία. Δίλαη ππεχζπλα γηα ηελ θξνησληθή παξάιπζε αλζξψπσλ θαη δψσλ θαη κεηαδίδνπλ ηελ αζζέλεηα ηνπ Lyme. Δπίζεο κεηαθέξνπλ ηνλ ηφ πνπ πξνθαιεί ηελ αζζέλεηα ηνπ αηκνξξαγηθνχ ππξεηνχ Κξηκαίαο-Κνγθφ, κεηαδίδεη ην ζηηθηφ ππξεηφ ησλ βξαρσδψλ Οξέσλ, ηελ ηνπιαξαηκία, ην κειηηαίν ππξεηφ, ηνλ ηφ ηεο εαξηλνζεξηλήο θαη ηελ θξνησγελή εγθεθαιίηηδα.

20 20 Οηθνγέλεηα ARGASIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ νη καιαθνί θξφησλεο. Οη καιαθνί θξφησλεο κε ην λχγκα ηνπο κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θξνησληθή παξάιπζε. Απφ πιεπξάο αζζελεηψλ πνπ κπνξεί λα κεηαδψζνπλ, ε κφλε ζνβαξή είλαη ν ππφζηξνθνο ππξεηφο. ΣΑΞΖ MESOSTIGMATA: Οηθνγέλεηα DERMANYSSIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή αλήθεη ην Dermanyssus gallinae (DeGeer). Παξαζηηεί ζε βάξνο ησλ πηελψλ αιιά κπνξεί λα βξεζεί ζηνλ άλζξσπν θαη ζε άιια ζειαζηηθά. Απφ πιεπξάο πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο πξνθαιεί δεξκαηίηηδα, θαη είλαη θνξέαο ηνπ ηνχ ηεο εγθεθαιίηηδαο ηνπ St. Louis ζηα πηελά. Οηθνγέλεηα MACRONYSSIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή αλήθεη ην Ornithonyssus (Liponyssus) bacoti πνπ απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο είλαη παξάζηην ησλ πνληηθψλ αιιά κπνξεί λα κεηαθεξζεί θαη ζηνλ άλζξσπν κέζσ επαθήο. Έπεηηα απφ ηε λχμε ηνπ κπνξεί λα πξνθιεζεί δεξκαηίηηδα, ελψ κεηαθέξεη θαη παζνγφλα πνπ πξνθαινχλ κηα κνξθή ηχθνπ θαη λεκαηψδεηο πνπ πξνθαινχλ θηιαξίαζε. ΣΑΞΖ ASTIGMATA: Οηθνγέλεηα SARCOPTIDAE: Σα κέιε απηήο ηεο νηθνγέλεηαο δνπλ πάλσ ή κέζα ζην δέξκα ησλ μεληζηψλ ηνπο, πξνθαιψληαο ζηα ζειαζηηθά ςψξα θαη ζηα πηελά ηελ απψιεηα ηνπ πηεξψκαηνο. Οηθνγέλεηα ACARIDAE: Σα κέιε απηήο ηεο νηθνγέλεηαο ηξέθνληαη κε νξγαληθή νπζία ζε απνζχλζεζε. Απνηεινχλ ζνβαξνχο ερζξνχο γηα ηα απνζεθεπκέλα πξντφληα. ηνλ άλζξσπν θαη ηα δψα δνπλ ζην πεπηηθφ ζχζηεκα πξνθαιψληαο παζνινγηθά ζπκπηψκαηα. Οηθνγέλεηα PYROGLYPHIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ ηα αθάξεα ηεο ζθφλεο. Απφ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο πξνθαινχλ αιιεξγηθή ξηλίηηδα θαη δχζπλνηα ζηνλ άλζξσπν, έπεηηα απφ εηζπλνή λεθξψλ αθάξεσλ ή απνρσξεκάησλ ηνπο. 2. Αξζξόπνδα απνζεθεπκέλσλ πξντόλησλ Με ηνλ φξν έληνκα θαη αθάξεα απνζεθεπκέλσλ πξντφλησλ, ραξαθηεξίδνπκε ηα αξζξφπνδα πνπ παξαζηηνχλ ζε βάξνο εδψδηκσλ θαη κε πξντφλησλ πνπ βξίζθνληαη ζην ζηάδην ηεο απνζήθεπζεο ή επεμεξγαζίαο ηνπο. Ζ πξνζβνιή απφ ηέηνηνπ είδνπο

21 21 αξζξφπνδα κπνξεί λα γίλεη είηε απεπζείαο ζηελ απνζήθε, είηε λα μεθηλήζεη ζηνλ αγξφ πξηλ ηελ ζπιινγή ηνπ πξντφληνο θαη λα κεηαθεξζεί καδί κε ην πξντφλ ζηελ απνζήθε ψζηε λα ζπλερίζεη εθεί ην βηνινγηθφ ηνπ θχθιν (Smith θαη Whitman, 2007). ε απηή ηελ θαηεγνξία ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη ηα αξζξφπνδα πνπ πξνζβάινπλ θαη πξνθαινχλ δεκηέο ζε κνπζεηαθέο ζπιινγέο (βαιζακσκέλα δψα, εληνκνινγηθέο ζπιινγέο, ζηνιέο, θνξεζηέο, πθάζκαηα, ηαπεηζαξίεο θ.ι.π.). Σα είδε ηνλ αξζξνπφδσλ ησλ απνζεθψλ αλέξρνληαη ζε δεθάδεο. Πιεξνθνξίεο ζπιιεγκέλεο απφ ηνλ FAO, αλαθέξνπλ πσο νη απψιεηεο ζε εδψδηκνπο ζπφξνπο ιφγσ πξνζβνιψλ απφ έληνκα θαη αθάξεα απνζεθψλ πνπ έρνπλ νη ιηγφηεξν αλαπηπγκέλεο ρψξεο είλαη πεξί ηνπο 810 εθαηνκκχξηα ηφλνπο. Δπίζεο, ην 10% ηεο παγθφζκηαο παξαγσγήο δεκεηξηαθψλ θάζε έηνο ράλεηαη εμαηηίαο ηνπο. Ζ Αηζηνπία θαη ε Νηγεξία, ππνινγίδεηαη πσο ράλνπλ ην 30% ηεο παξαγσγήο ηνπο ζε θαιακπφθη, ελψ ε Ηηαιία ην 5% ηεο παξαγσγήο ησλ δεκεηξηαθψλ ηεο, θάζε ρξφλν απφ έληνκα ησλ απνζεθψλ. (ηακφπνπινο, 1995) 2.1 Κπξηόηεξα αξζξόπνδα απνζεθεπκέλσλ ηξνθώλ-πξνηόλησλ Σάμε COLEOPTERA Οηθνγέλεηα ANOBIIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα πεξηιακβάλνληαη ηα είδε Lasioderma serricorne θαη Stegobium paniceum. Σν πξψην έρεη σο θχξην μεληζηή ηνλ απνζεθεπκέλν θαπλφ θαη ηα πξντφληα ηνπ (ηζηγάξα, πνχξα θ.ιπ). Μπνξεί επίζεο λα πξνζβάιιεη ζπφξνπο θαη πξντφληα απηψλ, μεξά θξνχηα, μεξά γιπθίζκαηα (κπηζθφηα θ.ιπ.), κπαραξηθά αιιά θαη πθάζκαηα. Σν Stegobium paniceum ζπλαληάηαη θπξίσο ζε αξηνζθεπάζκαηα θαη δπκαξηθά αιιά θαη ζε απνζεθεπκέλνπο ζπφξνπο θαη πξντφληα απηψλ, ζε ειενχρνπο πιαθνχληεο, ζε μεξά θξνχηα, ζε παιηά βηβιία θαη ζε κπαραξηθά. Οηθνγέλεηα CURCULIONIDAE: Αληηπξνζσπεπηηθφ είδνο ηεο νηθνγέλεηαο απηήο είλαη ην Sitophilus granarius. Σφζν ηα αθκαία φζν θαη νη πξνλχκθεο ηνπ είδνπο απηνχ πξνζβάιινπλ ηνπο ζπφξνπο ζηηεξψλ ξπδηνχ θ.ιπ. ζηνπο ρψξνπο απνζήθεπζήο ηνπο αιιά θαη ζπκπαγή ακπινχρα πξντφληα φπσο θξπγαληέο θαη δπκαξηθά. Μπνξεί επίζεο λα ηξαθεί αιιά φρη λα αλαπαξαρζεί ζε άιεπξα θαη πίηπξα. Δπίζεο ηξέθεηαη αιιά πεζαίλεη ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα ζηα θαζφιηα, κπηδέιηα, ινχπηλα, αξαρίδα θαη ακχγδαια.

22 22 Οηθνγέλεηα BRUCHIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα ζπλαληψληαη 4 είδε πνπ πξνζβάινπλ ηα θαζφιηα, ηα κπηδέιηα, ηα θνπθηά θαη ηελ θαθή. Απηά αληίζηνηρα είλαη ηα Acanthoscelides obtectus, Bruchus pisorum, Bruchus rufimanus θαη Bruchus lentis. Οηθνγέλεηα SYLVANIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ην είδνο Oryzaephilus surinamensis θαη ζπλαληάηαη πνιχ ζπρλά θπξίσο ζε απνζήθεο ζηηαξηνχ, θξηζαξηνχ θαη ξπδηνχ ελψ πξνζβάιεη θη άιιεο ηξνθέο. ε θαηνηθίεο κπνξεί λα πξνζβάιιεη ζνθνιάηεο θαη θχβνπο δσκψλ. Οηθνγέλεηα DERMESTIDAE: Σα είδε απηήο ηεο νηθνγέλεηαο ηξέθνληαη θαηά θχξην ιφγν κε πιηθά δσηθήο πξνέιεπζεο, ελψ ε ζπλήζεηεο ηνπο λα ηξέθνληαη κε θπηηθά πιηθά πξέπεη λα ζεσξείηαη δεπηεξνγελψο απνθηεζείζα. Σν Trogoderma granarium είλαη αδεθάγν είδνο ηεο νηθνγέλεηαο κε πξνηίκεζε ζηνπο απνζεθεπκέλνπο ειαηνχρνπο ζπφξνπο θαη ηα πξντφληα ηνπο. Σν Dermestes lardarius πξνζβάιεη θπξίσο πιηθά δσηθήο πξνέιεπζεο φπσο δέξκαηα, γνχλεο, θνπθνχιηα κεηαμνζθψιεθα θαη λεθξά έληνκα. Οη πξνλχκθεο ησλ εηδψλ Attagenus piceus θαη Attagenus pellio ηξέθνληαη κε ηξίρσκα γνχλαο αιιά θαη κε δεξκάηηλα θαη κάιιηλα πθάζκαηα. Οη πξνλχκθεο ηνπ είδνπο Anthrenus fasciatus πξνζβάινπλ επίζεο είδε δσηθήο πξνέιεπζεο (γνχλεο, δέξκαηα, κάιιηλα πθάζκαηα) κε ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ζηα απνμεξακέλα θέξαηα δψσλ. Δπίζεο νη πξνλχκθεο ησλ εηδψλ Anthrenus museorum θαη Anthrenus verbasci ηξέθνληαη κε γνχλεο, δέξκαηα θαη άιια πιηθά δσηθήο πξνέιεπζεο αιιά θαη κνπζεηαθψλ εθζεκάησλ (βαιζακσκέλα πνπιηά θαη δψα). Σν ηειεπηαίν ηξέθεηαη θαη κε πξντφληα κεηαμηνχ. Οηθνγέλεηα CUCUJIDAE: Έληνκα ηεο νηθνγέλεηαο απηήο ζπλαληψληαη ζπλήζσο ζε θνξηία πινίσλ πξνεξρφκελα απφ ηξνπηθέο ρψξεο πνπ έρνπλ φκσο έζησ κηα κηθξή πξνζβνιή απφ κχθεηεο. Σα πξντφληα πνπ πξνζβάινπλ είλαη ειαηνχρνη ζπφξνη, ζηαθίδα, θαθάν θαη θαθέο. Οηθνγέλεηα PTINIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή ζπκπεξηιακβάλνληαη είδε πνπ θαηαζηξέθνπλ απνζεθεπκέλα πξντφληα φπσο ζπφξνπο θαη άιεπξα αιιά θαη βηβιία δέξκαηα, γνχλεο θαη πθάζκαηα.

23 23 Οηθνγέλεηα CLERIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή αλήθεη ην N. rufipes πνπ κπνξεί λα βξεζεί ζε θνξηία δσνηξνθψλ, ειαηνχρσλ ζπφξσλ θαη ζπφξσλ θαθάν πξνεξρφκελα απφ ηξνπηθέο ρψξεο. Οηθνγέλεηα TENEBRIONIDAE: Ηδηαίηεξε ζεκαζία έρεη ην έληνκν Tribolium confusum. Πξνλχκθεο θαη ελήιηθα ηξέθνληαη ζε απνζεθεπκέλνπο ζπφξνπο αξαρίδαο, θερξηνχ, ζφξγνπ, ζε άιεπξα ζηηεξψλ, πίηπξα, ζνπζάκη, ζνθνιάηα θαη θαξκαθεπηηθά πξντφληα. Αθφκε ηα Tenebrio molitor θαη Tenebrio obscurus αλήθνπλ ζηελ ίδηα νηθνγέλεηα θαη ηξέθνληαη κε ακπιψδε πξντφληα φπσο θξπγαληέο, δπκαξηθά, αξηνζθεπάζκαηα θαη πίηπξα. Οηθνγέλεηα BOSTRYCHIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή αλήθεη ην Rhyzopertha dominica ην νπνίν ηξέθεηαη κε απνζεθεπκέλνπο ζπφξνπο ζηηαξηνχ, ξπδηνχ θαη θαιακπνθηνχ πνπ έρνπλ απνζεθεπηεί γηα καθξάλ δηάξθεηα. Σάμε LEPIDOPTERA Οηθνγέλεηαα PYRALIDAE: Δλδηαθέξνλ ζε απηή ηελ νηθνγέλεηα παξνπζηάδνπλ 4 είδε. Σν Ephestia elutella αλήθεη ζε απηή ηελ νηθνγέλεηα θαη πξνθαιεί δεκηέο ζε πξντφληα θαη πιηθά θπηηθήο πξνέιεπζεο. Δίλαη ζνβαξφο ερζξφο ηνπ θαπλνχ. Πξνζβάιιεη επίζεο μεξνχο θαξπνχο, ζνθνιάηεο, μεξά θξνχηα θαη δπκαξηθά. Σν Anagasata kuehniella πξνθαιεί δεκηέο θπξίσο ζε αιεπξφκπινπο ή απνζήθεο αιεχξσλ, ελψ ζπαληφηεξα θάλεη δεκηέο ζε απνζεθεπκέλνπο ζπφξνπο. Σα εθδχκαηα ησλ πξνλπκθψλ αιιά θαη ηα κεηάμηλα λήκαηα θαη απεθξίκκαηα ηνπ εληφκνπ ππνβαζκίδνπλ πνηνηηθά ην πξντφλ θαη πξνζδίδνπλ δπζάξεζηε νζκή ζε απηφ. Σν Plodia interpuctella είλαη έληνκν πνιπθάγν θαη κπνξεί λα πξνζβάιεη θαη λα πξνθαιέζεη δεκηέο ζε ζπφξνπο, μεξά ιαραληθά, απνμεξακέλα θξνχηα, μεξνχο θαξπνχο, ζνθνιάηεο θαη άιια πξντφληα ακχινπ. Σν έληνκν θαηά ηηο εθδχζεηο ηνπ αθήλεη απνρσξήκαηα πάλσ ζηα πξντφληα ππνβαζκίδνληαο ηελ πνηφηεηά ηνπο. Σέινο ην Cadra cautella πξνζβάιεη επίζεο απνμεξακέλα θξνχηα θπξίσο, αιιά θαη δσνηξνθέο, ζνθνιάηεο θαη άιια ακπινχρα πξντφληα. Οηθνγέλεηα GELECHIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή αλήθεη ην Sitotroga cerealella ηνπ νπνίνπ νη πξνλχκθεο ηξέθνληαη κε ζπφξνπο κέζα ζηνπο νπνίνπο νινθιεξψλνπλ ην πξνλπκθηθφ θαη λπκθηθφ ζηάδην.

24 24 Σάμε THYSANURA Οηθνγέλεηα LEPISMATIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ην Lepisma sacharina. Σν έληνκν απηφ πξνθαιεί δεκηέο ζε βηβιία, ηαπεηζαξίεο, κνλσηηθά πιηθά, πθάζκαηα θαη ζε άιιεο ακπινχρεο ηξνθέο. Σάμε PSOCOPTERA Οηθνγέλεηα LIPOSCELIDAE: εκαληηθφηεξν είδνο ηεο νηθνγέλεηαο απηήο πνπ πξνζβάιεη ηα απνζεθεπκέλα πξντφληα είλαη ην Liposcelis divinatorius. Πξνθαιεί δεκηά ζε ακπινχρεο ηξνθέο, ζπφξνπο, εληνκνινγηθέο ζπιινγέο. Ζ δεκηά φκσο θπξίσο είλαη πνηνηηθή θαη ιηγφηεξν πνζνηηθή ιφγσ ηεο παξνπζίαο πνιιψλ αηφκσλ θαη ησλ απνρσξεκάησλ ηνπο. ΚΛΑΖ ΑΡΑΥΝΗΓΗΑ ΤΠΟΚΛΑΖ ACARI ΣΑΞΖ ASTIGMATA Οηθνγέλεηα ACARIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή ζηα απνζεθεπκέλα πξντφληα ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ 3 είδε. Σν Acarus siro απαληάηαη θπξίσο ζηα άιεπξα δεκεηξηαθψλ. Καηαλάισζε πξνζβεβιεκέλσλ πξντφλησλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη δηαηαξαρέο ζηελ πγεία αλζξψπσλ θαη δψσλ. Σν Tyrophagus putrescentiae ηξέθεηαη κε άιεπξα, ελψ ζπλαληάηαη θχξηα ζε ηπξηά. Σα 2 παξαπάλσ κπνξνχλ επίζεο λα κεηαθέξνπλ κχθεηεο απν κνιπζκέλα ζε πγηή πξντφληα. Σέινο ην Aleuroglyphus ovatus εκθαλίδεηαη ζε πίηπξα, ζηηάξη, ηξνθέο πνπιεξηθψλ, παζηά ςάξηα θαη άιεπξα. Δπίζεο έρεη βξεζεί ζε ζηνέο πνληηθψλ. ΣΑΞΖ PROSTIGMATA Οηθνγέλεηα TARSONEMIDAE: Δίδε ηεο νηθνγέλεηαο απηήο ηξέθνληαη θπξίσο κε ζπφξνπο νη νπνίνη είλαη ήδε πξνζβεβιεκέλνη απφ κχθεηεο ηνπ γέλνπο Aspergillus. Οηθνγέλεηα PYEMOTIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ην Pyemotes tritici ην νπνίν πξνθαιεί δεξκαηίηηδεο ζε φζνπο έξρνληαη ζε επαθή κε ζπφξνπο πνπ παξαζηηίζηηθαλ απφ απηφ. Δπίζεο ζε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθεη ην Acarophenax tribollii ην νπνίν είλαη εθηνπαξάζηην ηνπ Tribolium confusum πνπ πξνζβάιεη απνζεθεπκέλα πξντφληα.

25 25 3. Ξπινθάγα έληνκα Σν μχιν απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο θαη πξψηνπο πφξνπο ηνπ αλζξψπνπ ζηελ ηζηνξία ηνπ. ήκεξα ε ρξήζε ηνπ είλαη επξεία γηα ηελ θαηαζθεπή πιηθψλ θαηνηθηψλ θαη επίπισλ. Σν μχιν πξνζβάιιεηαη απφ πνιιά είδε εληφκσλ γλσζηά σο ζαξάθηα, αιιά θαη απφ ηεξκίηεο θαη άιια έληνκα. ηηο πξνζβνιέο μχιηλσλ θαηαζθεπψλ ή αληηθεηκέλσλ απφ έληνκα νη ηδηνθηήηεο ηνπο δεηνχλ ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπο, ή ηελ νηθνλνκηθή ηνπο απνδεκίσζε. Αξθεηέο θνξέο κάιηζηα ππάξρεη θαη ε πξνζθπγή ηνπο ζε δηθαζηήξηα εάλ δελ ππάξμεη ζπκθσλία κε ηνλ θαηαζθεπαζηή ή πξνκεζεπηή. Ζ απφδνζε επζπλψλ φκσο είλαη αζαθήο θαζψο ζηελ Διιάδα δελ ππάξρνπλ αθφκε πξνδηαγξαθέο γηα ηελ ηππνπνίεζε ηεο μπιείαο αιιά νχηε θαη ζρεηηθή λνκνζεζία. ε πεξίπησζε πνπ ε πξνζβνιή ζε θαηνηθεκέλν ρψξν πξνέξρεηαη απφ παιηφ πξνζβεβιεκέλν μχιν πνπ πξνυπήξρε ζε απηφλ, ηφηε ε επζχλε βαξχλεη ηνλ ίδην ηνλ ηδηνθηήηε. ε πεξίπησζε πνπ ε πξνζβνιή πξνέξρεηαη απφ θαηλνχξηα μπιεία ε νπνία ήξζε ζηνλ θαηνηθεκέλν ρψξν πξνζβεβιεκέλε ηφηε ηελ επζχλε ηελ έρεη αθέξαηα ε βηνκεραλία πνπ εκπνξεχηεθε ηελ μπιεία κε έρνληαο πάξεη ηα απαξαίηεηα κέηξα πξηλ ηελ εθνδηάζεη ζηελ αγνξά. Οη μπινβηνκεραλίεο ζα πξέπεη λα παξέρνπλ πηζηνπνηεηηθφ ζην νπνίν ζα αλαθέξεηαη πσο ε «παξηίδα» πνπ αγνξάζηεθε είλαη απαιιαγκέλε εληφκσλ (Μπνπρέινο, 2003). 3.1 Κπξηόηεξα μπινθάγα έληνκα Σάμε COLEOPTERA Οηθνγέλεηα CERAMBYCIDAE: Σν πην ζεκαληηθφ έληνκν ηεο νηθνγέλεηαο είλαη ην Hylotrupes bajulus ην νπνίν πξνηηκά ηα καιαθά μχια, κε ρακειή πεξηεθηηθφηεηα ζε πγξαζία, ηα πεχθα θαη ηα έιαηα ελψ πξνζβάιιεη απνθιεηζηηθά ην ζνκθφ μχιν. Οηθνγέλεηα ANOBIIDAE: Σα είδε ηεο νηθνγέλεηαο ραξαθηεξίδνληαη γηα ηελ επθνιία κε ηελ νπνία κεηαθηλνχληαη απφ θαηνηθία ζε θαηνηθία θαη απφ δάζε ζε θαηνηθίεο. Ζ επθνιία λα πξνζβάιινπλ μχια ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο νθείιεηαη ζηελ ηθαλφηεηα ηνπο λα ηξέθνληαη κε μπιεία κεγάινπ θάζκαηνο ειηθίαο θαη πεξηεθηηθφηεηαο ζε πγξαζία. Σα θπξηφηεξα Anobiidae είλαη ηα Anobium puctatum, Xestobium

26 26 rufovillosum, Euvrilleta peltata, Ptilinus pectinicornis, Nicobium castaneum, Ernobius mollis θαη Anobium pertinax. Οηθνγέλεηα LYCTIDAE: Οη πξνλχκθεο ηεο νηθνγέλεηαο απηήο ηξέθνληαη κε μεξφ ή επεμεξγαζκέλν μχιν πςειήο πεξηεθηηθφηεηαο φκσο ζε άκπιν. ηηο θαηνηθίεο ζπλήζσο απαληψληαη ζε θαπζφμπια, ζε μχιηλα δηαθνζκεηηθά εζσηεξηθψλ ρψξσλ, έπηπια θαη θαηαζθεπέο κπακπνχ, ελψ είλαη δπλαηφλ λα πξνζβάιινπλ πιαίζηα θνξληδψλ. Σα μχιηλα πξνζβεβιεκέλα αληηθείκελα είλαη δπλαηφλ λα παξαζηηηζηνχλ απφ πνιιέο γελεέο ηνπ εληφκνπ κέρξη ηελ νιηθή εζσηεξηθή θαηαζηξνθήο ηνπο. εκαληηθφηεξα είδε ηεο νηθνγέλεηαο απηήο είλαη ηα Lyctus brunneus, Lyctus linearis, Lyctus africanus, Lyctus planicollis, Trogoxylon parallelopipedum θαη Lyctus discedens. Οηθνγέλεηα CURCULIONIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή ελδηαθέξσλ παξνπζηάδνπλ ηα είδε Euophryum confine θαη Pentarthrum huttoni ηα νπνία πξνζβάιινπλ μπιεία ζηελ νπνία ππάξρνπλ ήδε πξνζβνιέο απν ηνλ μπινζεπηηθφ κχθεηα Coniophora cebrella. Σν Pentarthrum huttoni πξνζβάιιεη θαη ζθιεξά θαη καιαθά μχια. Οηθνγέλεηα BOSTRYCHIDAE: Σα πεξηζζφηεξα είδε δελ πξνζβάιινπλ ην μεξφ μχιν, πιελ ηνπ Bostrychus capucinus ην νπνίν έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα αλαπηχζζεηαη ζε θαηεξγαζκέλε μπιεία κε ζπλέπεηα πνιιέο θνξέο λα βξίζθεηαη ζε θαηνηθεκέλα ζπίηηα. Άιια είδε ηεο νηθνγέλεηαο είλαη ηα Scobicia chevrieri, Scobici adeclivis θαη είδε ηνπ γέλνπο Dinoperus. Σάμε Hymenoptera Οηθνγέλεηα SIRICIDAE: Σα ζεκαληηθφηεξα είδεο απηήο ηεο νηθνγέλεηαο είλαη ηα Sirex juvencus, Urocerus gigas θαη Xeris spectrum. Ζ δεκηά πνπ πξνθαινχλ νη ζθήθεο είλαη θπξίσο ζε ζνκθφ μχιν αιιά θαη ην θαξδηφμπιν λεθξψλ ε απνδπλακσκέλσλ δέλδξσλ. Έηζη κπνξνχλ λα βξεζνχλ ζε νπνηαζδήπνηε κνξθήο μχιηλεο θαηαζθεπήο θαζψο ηέηνηνπ ηχπνπ μπιεία απνηειεί πεγή θζελήο μπιείαο. Οηθνγέλεηα ANTHOPHORIDAE: ηελ νηθνγέλεηα απηή ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε μπινθάγνο κέιηζζα Xylocopa violacea, είδνο ην νπνίν πξνζβάιιεη θπξίσο λεθξά θιαδηά δέλδξσλ, θνξκνχο αιιά θαη θαηεξγαζκέλε μπιεία.

27 27 Οηθνγέλεηα FORMICIDAE: ε απηή ηελ νηθνγέλεηα αλήθνπλ ηα μπινθάγα κπξκήγθηα ηα νπνία πνιιέο θνξέο εγθαζίζηαληαη ζηα μχιηλα κέξε ησλ θαηνηθηψλ θαη πξνθαινχλ ζεκαληηθέο δεκηέο. Πξνζβάιινπλ ηδηαίηεξα ηα πγξά μχια. Σα θπξηφηεξα είδε είλαη ηα Crematogaster scutellaris, Messe rbarbarus, Lasius fuliginosus, Camponotus ligniperda θαη Formica rufa. Σάμε Isoptera ηελ ηάμε απηή αλήθνπλ νη ηεξκίηεο νη νπνίνη είλαη νη ζνβαξφηεξνη ερζξνί ηνπ μχινπ ζε αγξνηηθέο θαη θαηνηθεκέλεο πεξηνρέο. Αλάινγα κε ηηο ζπλήζεηέο ηνπο δηαθξίλνληαη ζε «ππφγεηνπο», «ζεξηζηέο», «μεξνχ μχινπ» θαη «πγξνχ μχινπ». Οη θπξηφηεξεο νηθνγέλεηεο είλαη νη RHINOTERMIDAE, KALOTERMITIDAE θαη TERMITIDAE. ηελ Διιάδα πεξηζζφηεξνη θνηλνί είλαη νη ηεξκίηεο μεξνχ μχινπ. 4. Αξνπξαίνη Δπίκπεο - Πνληηθνί Σα ηξσθηηθά ζπγθαηαιέγνληαη ζηα πιένλ δηάζεκα ζειαζηηθά ηνπ πιαλήηε θαη πεξηιακβάλνπλ κηθξφζσκα δψα κε νλπρνθφξα ζθαπηηθά δάρηπια θαη ηζρπξνχο θνπηήξεο. Οη αξνπξαίνη νη επίκπεο θαη νη πνληηθνί, ρξνλνινγνχληαη πεξίπνπ 2-4 εθαηνκκχξηα ρξφληα πξηλ. Πξνζαξκφδνληαη πάξα πνιχ εχθνια ζε δηάθνξα πεξηβάιινληα, θη έηζη έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα απνηθίδνπλ πνιινχο δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο εδαθψλ ζηνλ πιαλήηε. ε επλντθέο ζπλζήθεο γηα απηά, αλαπαξάγνληαη κε ηάρηζηνπο ξπζκνχο. Δπίζεο δηαζέηνπλ λνεκνζχλε, ψζηε λα πξνθπιάζζνληαη απφ ηνπο ερζξνχο ηνπο. (Mallis et al., 1990) ηελ Διιάδα δχν νηθνγέλεηεο παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ. Απηέο είλαη νη: Arvicolidae θαη Muridae. ηελ πξψηε αλήθνπλ νη αξνπξαίνη θαη νη αλαβνιηνί νη νπνίνη είλαη αγξνδίαηηνη θαη πξνθαινχλ δεκηέο ζε θαιιηέξγεηεο. ηε δεχηεξε αλήθνπλ ηα πνληίθηα θαη νη επίκπεο πνπ δνπλ θαη ζηνπο αγξνχο, αιιά θπξίσο είλαη δξαζηήξηνη ζε απνζήθεο θαη ζην αζηηθφ πεξηβάιινλ γεληθφηεξα. (Δκκαλνπήι, 2001) 4.1 Ο ξόινο ησλ ηξσθηηθώλ ζηε δεκόζηα πγεία Σα ηξσθηηθά ιφγσ ηεο ζπκπεξηθνξάο, ηεο βηνινγίαο θαη ηεο κνξθνινγίαο ηνπο έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα κεηαθέξνπλ θαη λα κεηαδίδνπλ αζζέλεηεο. Απηφ

28 28 απνδεηθλχεηαη θαη ηζηνξηθά, θαζψο είλαη ππεχζπλα γηα ην μέζπαζκα ησλ κεγαιχηεξσλ επηδεκηψλ φισλ ησλ επνρψλ. Πάλσ απφ 10 εθαηνκκχξηα άλζξσπνη, πέζαλαλ ηνλ πεξαζκέλν αηψλα, απφ αζζέλεηεο πνπ κεηέθεξαλ ηξσθηηθά. Παζνγφλνη κηθξννξγαληζκνί κπνξεί λα κεηαθεξζνχλ απεπζείαο κέζσ δαγθψκαηνο απφ ηξσθηηθά. Οη πνληηθνί θαη νη επίκπεο ζπρλά δαγθψλνπλ αλζξψπνπο. Δηδηθά ζε πεξηνρέο πνπ νη πιεζπζκνί ησλ ηξσθηηθψλ είλαη ηδηαίηεξα κεγάινη θαη δνπλ θνληά ζε πεξηνρέο πνπ δηακέλνπλ άλζξσπνη ην θαηλφκελν είλαη ζπρλφηεξν. Οη πεξηζζφηεξεο επηζέζεηο ζπκβαίλνπλ ζε βξέθε, ζε ειηθησκέλνπο θαη ζε αζηέγνπο. Δπίζεο κπνξνχλ λα κεηαδψζνπλ αζζέλεηεο, φηαλ κεηαθέξνπλ επάλσ ηνπο έληνκα ή αθάξεα πνπ είλαη πξσηνγελείο μεληζηέο παζνγφλσλ. Σέινο κπνξεί ηα ηξσθηηθά λα κνιχλνπλ αλζξψπνπο φηαλ ζε πξντφληα πνπ πξφθεηηαη λα θαηαλαισζνχλ απφ ηνπο δεχηεξνπο, έρνπλ αθήζεη πεξηηηψκαηα ή νχξα. Σα ηξσθηηθά ζήκεξα, ιφγσ ηεο κνληέξλαο πγηεηλήο πνπ αθνινπζείηαη, ησλ λέσλ αληηβηνηηθψλ θαη ηηο πξνφδνπο πνπ ζεκεηψζεθαλ ζηελ θαηαπνιέκεζή ηνπο, πιένλ δελ απνηεινχλ ηφζν ζεκαληηθφ πξφβιεκα φπσο παιαηφηεξα. Παξ φια απηά, επεηδή ν άλζξσπνο πεξηβάιιεηαη απφ ηξσθηηθά πνιιψλ εηδψλ, θαη είλαη πηζαλφλ λα κεηαθέξνπλ πάξα πνιινχο κηθξννξγαληζκνχο θαη εθηνπαξάζηηα κεξηθά απφ ηα νπνία κεγάιεο πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζπλερήο ελεκέξσζε θαη πξφιεςε γηα ηηο πηζαλέο αζζέλεηεο θαη θηλδχλνπο πνπ απηά κεηαθέξνπλ θαη εγθπκνλνχλ. (Mallis et al., 1990) πλνπηηθά, νη αζζέλεηεο πνπ κεηαθέξνπλ, κεηαδίδνπλ θαη πξνθαινχλ ηα ηξσθηηθά είλαη αιιεξγηθφ άζζκα θαη ξηλίηηδα, ελδεκηθφο ηχθνο (Rickettsia mooseri), επηδεκηθφο ηχθνο (Rickettsia prowazeki), ε αζζέλεηα Weil ή ηθηεξναηκνξξαγηθή ζπεηξνραηηίαζε, ιεπηνζπείξσζε (Leptospira icterohaemorrhagie), δηάθνξεο ζαικνλέιεο, ηξηρηλέιισζε θ.α. (Ν. Δκκαλνπήι θαη Υ. Δκκαλνπήι, 2000). 4.2 Σξσθηηθά θαη απνζεθεπκέλα πξντόληα ε παγθφζκηα θιίκαθα είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί ε πνζφηεηα ηεο ηξνθήο πνπ θαηαλαιψλεηαη ή ξππαίλεηαη απφ ηα ηξσθηηθά. Σν 1982 ν Οξγαληζκφο Σξνθίκσλ θαη

29 29 Γεσξγίαο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γλσζηνπνίεζε πσο πεξηζζφηεξνη απφ 42 εθαηνκκχξηα ηφλνη ηξνθίκσλ αμίαο 30 δηζεθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ θαηαζηξάθεθαλ απφ αξνπξαίνπο. Έρεη αμηνινγεζεί πσο ην 1/5-1/3 ηεο παγθφζκηαο παξαγσγήο ηξνθίκσλ δελ θηάλεη πνηέ ζην ηξαπέδη πξνο βξψζε θαζψο θαηαλαιψλεηαη ή θαηαζηξέθεηαη απφ ηα ηξσθηηθά. ε δηάθνξεο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ, θαιιηέξγεηεο πνπ πξννξίδνληαλ πξνο θαηαλάισζε απφ αλζξψπνπο θαηαζηξάθεθαλ νιηθφο φηαλ ππήξραλ εμάξζεηο πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ. ε αλεπηπγκέλεο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ, απηφ πνπ πξνθαιεί πξνβιεκαηηζκφ αλαθνξηθά κε ηα ηξσθηηθά ζε ζρέζε κε ηελ ηξνθή πνπ θαηαλαιψλνπλ έρεη λα θάλεη κε ηε θζνξά θαη ηε ξχπαλζε - κφιπλζε πνπ πξνθαινχλ ζε απηή, παξά κε ηελ θαηαλάισζε θαη ηελ πνζνηηθή ηεο απψιεηα (Meehan, 1984). 4.3 Άιιεο δεκηέο από ηξσθηηθά Σα ηξσθηηθά πξνθαινχλ δεκίεο ζε θηήξηα, εμνπιηζκνχο, ζπζθεπέο θαη κέζα κεηαθνξάο. Οη πνληηθνί θαη νη αξνπξαίνη θαηαλαιψλνπλ ην 2% ησλ εκεξήζησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο, ξνθαλίδνληαο δηάθνξα θπζηθά ή ηερλεηά πιηθά. Σα ηξσθηηθά κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξέο δεκηέο ζε θηήξηα φηαλ ξνθαλίδνπλ ηελ μπιεία ησλ θεληξηθψλ δνθψλ ηνπο. Δπίζεο έρνπλ αλαθεξζεί θαηαζηξνθέο ζε θαιψδηα ζε βαζκφ πνπ αθφκε θαη πφιεηο νιφθιεξεο έρνπλ κείλεη ρσξίο ειεθηξηθφ ξεχκα, έπεηηα απφ θαηαζηξνθέο ζε ζηαζκνχο παξαγσγήο ελέξγεηαο. Σέινο, ηξσθηηθά είλαη ππεχζπλα γηα θαηαζηξνθή ειεθηξηθψλ ζπζηεκάησλ αεξνπιάλσλ, κε απνηέιεζκα ηα ηειεπηαία λα παξακέλνπλ ζην έδαθνο κε ηεξάζηην νηθνλνκηθφ θφζηνο. Όια ηα παξαπάλσ απνηεινχλ παξαδείγκαηα δξάζεο ησλ ηξσθηηθψλ εηο βάξνο ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ. (Mallis et al.,1990) 5. Καηαπνιέκεζε εληόκσλ θαη ηξσθηηθώλ ζηελ Διιάδα ηελ Διιάδα γηα λα αζθήζεη θάπνηνο ην επάγγεικα ηεο θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο, ζχκθσλα κε ηνλ λ. 3919/2011 (ΦΔΚ Α 32) ζα πξέπεη λα πιεξνί θάπνηεο ζεζκνζεηεκέλεο πξνυπνζέζεηο. Οη ππεχζπλνη επηζηήκνλεο ζα πξέπεη λα θαηέρνπλ πηπρίν: Γεσπφλνπ ή Υεκηθνχ ή Υεκηθνχ Μεραληθνχ ή Κηεληάηξνπ ή Ηαηξνχ ή Φαξκαθνπνηνχ Α.Δ.Η. ηεο εκεδαπήο ή πηπρίν ηνπ Σκήκαηνο Φπηηθήο Παξαγσγήο ή ηνπ Σκήκαηνο Θεξκνθεπηαθψλ Καιιηεξγεηψλ θαη Αλζνθνκίαο ηεο ρνιήο Σερλνινγίαο Γεσπνλίαο ησλ Σ.Δ.Η. ή ηνπ Σκήκαηνο

30 30 Γεκφζηαο Τγηεηλήο ηεο ρνιήο Δπαγγεικάησλ Τγείαο θαη Πξφλνηαο ησλ Σ.Δ.Η. ηεο εκεδαπήο ή ηζφηηκν πηπρίν ή δίπισκα αληίζηνηρσλ εηδηθνηήησλ ηεο εκεδαπήο ή ηεο αιινδαπήο. Έπεηηα απφ ηνλ λέν λ. 3919/2011 (ΦΔΚ Α 32) δελ εθδίδεηαη απφ ηελ αξκφδηα αξρή έληππε δηνηθεηηθή άδεηα θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο (φπσο γηλφηαλ πξηλ ηελ 2 α Ηνπιίνπ 2011), αιιά γίλεηαη αλαγγειία έλαξμεο αζθήζεσο ηνπ επαγγέικαηνο. Αληί ηεο έληππεο άδεηαο πνπ ρνξεγνχζε ε αξκφδηα αξρή ηνπ Τπ.Α.Α.Σ., πιένλ αλαξηά ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Τπεξεζίαο κηα ιίζηα κε ηα νλφκαηα ησλ επαγγεικαηηψλ πξνο ελεκέξσζε ησλ ίδησλ ησλ επαγγεικαηηψλ, ησλ αξκνδίσλ αξρψλ θαη ηνπ επξχηεξνπ θνηλνχ. Με ηελ θαηαρψξεζε ηνπ εθάζηνηε επαγγεικαηία ζε απηή ηε ιίζηα πηζηνπνηείηαη ε άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο. Δπίζεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα αηνκηθήο εκθάληζεο θάζε επαγγεικαηία ζηε ιίζηα απηή, ψζηε λα δηεπθνιχλεηαη ε εθηχπσζε απφ ηελ ηζηνζειίδα ηεο ζπγθεθξηκέλεο θαηαρψξηζεο, ε νπνία επέρεη ρξήζε πηζηνπνηεηηθνχ λφκηκεο άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο. ε πεξηπηψζεηο πνπ δελ ζπγθεληξψλνληαη νη λφκηκεο πξνυπνζέζεηο ή δελ πξνθχπηεη ε ζπλδξνκή ηνπο απφ ηα ππνβιεζέληα ζηνηρεία ε Τπεξεζία απνζηέιιεη εγγξάθσο θαη κε απφδεημε παξαιαβήο ηελ αηηηνινγεκέλε απαγφξεπζε θαη δελ θαηαρσξεί ηνλ επαγγεικαηία ζηε ιίζηα. Σν Τπ.Α.Α.Σ. απηή ηε ζηηγκή απαξηζκεί 838 ελεξγέο άδεηεο/αλαγγειίεο. ην Γηάγξακκα 1 θαηαλέκνληαη αξηζκεηηθά νη εηδηθφηεηεο πνπ ηηο αζθνχλ (ΔΓΚΤΚΛΗΟ Η Τπ.Α.Α.Σ., 2011). 6. ύλδεζκνο Δηαηξεηώλ Απεληνκώζεσλ Μπνθηνληώλ Διιάδνο (.Δ.Α.Μ.Δ.) Ο.Δ.Α.Μ.Δ. ηδξχζεθε ζηελ Διιάδα ην 1985 κε έδξα ηελ Αζήλα θαη απνηειεί θνξέα εθπξνζψπεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο, φπσο επίζεο θαη ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ παξάγνπλ θαη εκπνξεχνληαη βηνθηφλα θαη εμνπιηζκφ γηα ζπλεξγεία θαηαπνιεκήζεσλ. Ο.Δ.Α.Μ.Δ. αξηζκεί 29 κέιε. Μέιε ηνπ ζπλδέζκνπ κπνξνχλ λα γίλνπλ κφλν νη επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ηελ λφκηκε άδεηα απφ ην Τπ.Α.Α.Σ. γηα ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ, θαη πνπ κε γξαπηή ππεχζπλή ηνπο δήισζε απνδέρνληαη θαη εθαξκφδνπλ ηηο βαζηθέο αξρέο ηνπ ηξφπνπ δηαρείξηζεο παξαζίησλ, φπσο απηέο έρνπλ νξηζηεί απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην θαη ηελ Γεληθή πλέιεπζε ηνπ ζπλδέζκνπ. (.Δ.Α.Μ.Δ., 2012)

31 Γεωπόνοι (43%) Τετνολόγοι γεωπόνοι θσηικής παραγωγής (21%) 37 Τετνολόγοι γεωπόνοι θερμοκηπιακών καλλιεργειών και ανθοκομίας (5%) Επόπηες δημόζιας σγείας (13%) Χημικοί (8%) Χημικοί μητανικοί (8%) Κηηνίαηροι (1 %) Φαρμακοποιοί (0,7%) Γιαηροί (0,3 %) Γηάγξακκα 1: Σν πιήζνο ησλ αδεηνύρσλ θαηαπνιέκεζεο εληόκσλ θαη ηξσθηηθώλ αλά εηδηθόηεηα ζηελ Διιάδα

32 32 ΔΙΓΙΚΟ ΜΔΡΟ 1. θνπόο ηεο κειέηεο Αληηθεηκεληθφο ζθνπφο ηεο παξνχζαο έξεπλαο είλαη ζπιινγή ζηνηρείσλ θαη ε εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ γηα κηα ζεηξά ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηνλ θιάδν ησλ απεληνκψζεσλ απνιπκάλζεσλ κπνθηνληψλ ζηελ Διιάδα. Ζ έξεπλα έιαβε ρψξα ζην δηάζηεκα Φεβξνπάξηνο Φεβξνπάξην Αλαιπηηθφηεξα ηα ειεγρζέληα ζέκαηα αθνξνχζαλ: 1. Δπαγγεικαηίεο Απεληνκσηέο: ηελ θαηεγνξία απηή έγηλε αλάιπζε ζε ζέκαηα ηερλνγλσζίαο ησλ επαγγεικαηηψλ, πξνζδηνξηζκφο ησλ ερζξψλ ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο (ππφ ηελ νπηηθή γσλία ησλ εξσηεζέλησλ αλάινγα κε ηε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ ερζξψλ θαη ηε δεκηά πνπ πξνθαινχλ) θαη ησλ πξνβιεκάησλ ηνπ θιάδνπ (ππφ ηελ νπηηθή γσλία ησλ εξσηεζέλησλ). 2. Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο Σξνθίκσλ: ε απηήλ ηε θαηεγνξία έγηλε αλάιπζε ηνπ ηξφπνπ ειέγρνπ θαη ηεο επηβνιήο θπξψζεσλ ζηνπ παξαβάηεο επαγγεικαηίεο ηνπ θιάδνπ θαη αλαθνξά πηζαλψλ αιιαγψλ ζην λνκνζεηηθφ πιαίζην. 3. Δηαηξείεο εκπνξίαο δηάζεζεο πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο: ε απηή ηελ θαηεγνξία έγηλε αλαθνξά ππφ ηελ νπηηθή γσλία ησλ εηαηξεηψλ απηψλ ζε ζέκαηα εξεπλψλ πνπ δηεμάγνπλ, πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνπλ ζηελ εηζαγσγή λέσλ πξντφλησλ ζηελ εγρψξηα αγνξά, ηνπο ηξφπνπο ελεκέξσζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο θαη ηηο πξννπηηθέο ηεο θάζε εηαηξείαο γηα ην κέιινλ ζηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο. 4. χλδεζκνο Δηαηξεηψλ Απεληνκψζεσλ Μπνθηνληψλ Διιάδνο (.Δ.Α.Μ.Δ.): ε απηή ηελ θαηεγνξία έγηλε αλάιπζε ηνπ ξφινπ θαη ηνπ ζθνπνχ ηνπ.δ.α.μ.δ. ζηνλ θιάδν ησλ απεληνκψζεσλ απνιπκάλζεσλ κπνθηνληψλ ζηελ Διιάδα. 2. Τιηθά θαη κέζνδνη - ρεδηαζκόο θαη κέζνδνο έξεπλαο 2.1 Δπαγγεικαηίεο απεληνκσηέο 1. ρεδηαζκόο εξσηεκαηνινγίνπ Ο ζρεδηαζκφο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ απνηέιεζε ηελ πξψηε ελέξγεηα γηα ηε δηαδηθαζία ζπιινγήο ησλ ζηαηηζηηθψλ δεδνκέλσλ ηεο έξεπλαο. Σν εξσηεκαηνιφγην (Παξάξηεκα Η) απνηειείηαη απφ 2 ελφηεηεο. Ζ πξψηε

33 33 πεξηιακβάλεη 10 εξσηήζεηο δεκνγξαθηθψλ ζηνηρείσλ, θαη ε δεχηεξε 11 εξσηήζεηο εηδηθψλ ζηνηρείσλ. 2. ρεδηαζκόο δεηγκαηνιεςίαο: Ο ζρεδηαζκφο ηεο δεηγκαηνιεςίαο θηλήζεθε ζε ηέηνην πιαίζην ψζηε ην δείγκα λα επηιεγεί απφ πνιιέο πεξηνρέο ηεο Διιάδνο. Έηζη πάξζεθαλ ζπλεληεχμεηο απφ φια ηα γεσγξαθηθά δηακεξίζκαηα ηεο Διιάδνο ψζηε ην δείγκα λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην αληηπξνζσπεπηηθφ θαη αληηθεηκεληθφ. Οη επηρεηξήζεηο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα ήηαλ 100 θαη βξέζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Τπ.Α.Α.Σ. ζηηο θαηαρσξήζεηο ππεχζπλσλ επηζηεκφλσλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ σο θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα. Αλαιπηηθφηεξα απν θάζε γεσγξαθηθφ δηακέξηζκα πάξζεθαλ νη παξαθάησ ζπλεληεχμεηο: Θξάθε: 5 η.διιάδα: 47 Κξήηε: 4 Μαθεδνλία: 19 Θεζζαιία: 4 Νεζηά Ηνλίνπ: 2 Ήπεηξνο: 2 Πεινπφλλεζνο: 10 Νεζηά Αηγαίνπ: 7 3. Μέζνδνη ζπιινγήο δεδνκέλσλ- δπζθνιίεο Γηα ηε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ επηιέρζεθαλ ελ ηέιεη δηάθνξνη ηξφπνη νη νπνίνη αλαθέξνληαη παξαθάησ: Απηνπξφζσπε ζπκπιήξσζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κε πξνζσπηθή ζπλέληεπμε Σειεθσληθή ζπλέληεπμε Απνζηνιή θαη ζπκπιήξσζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κέζσ Όζνλ αθνξά ηελ πξνζσπηθή ζπλέληεπμε ν ρξφλνο πνπ απαηηήζεθε γηα ηελ πιήξε ζπγθέληξσζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θπκαηλφηαλ θαηά κέζν φξν απφ ιεπηά. Ζ ηειεθσληθή ζπλέληεπμε δε ρξεζηκνπνηήζεθε ζε επξεία θιίκαθα ελψ ε δηάξθεηα ηεο ήηαλ πεξίπνπ ιεπηά. Oη πεξηζζφηεξνη ππεχζπλνη επηζηήκνλεο ησλ επηρεηξήζεσλ πξνηηκνχζαλ είηε ηελ πξνζσπηθή ζπλέληεπμε είηε ηελ απνζηνιή θαη απάληεζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κέζσ .

34 34 Ζ ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηεο ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο ήηαλ ε ηξίηε κέζνδνο ζπιινγήο δεδνκέλσλ. πλήζσο ε κέζε δηάξθεηα ζπκπιήξσζεο ήηαλ 6-7 εκέξεο έσο 2-3 εβδνκάδεο ελψ αξθεηέο επηρεηξήζεηο δελ έρνπλ απαληήζεη αθφκα θαη ζήκεξα. ηα πξνβιήκαηα πνπ έπξεπε λα μεπεξαζηνχλ ψζηε ε έξεπλα λα νινθιεξσζεί ήηαλ θαη ε δπζθνιία πξφζβαζεο θαη ε απφζηαζε ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ βξίζθνληαλ εθηφο ησλ Ννκψλ Αηηηθήο θαη Θεζζαινλίθεο. Έγηλε κία ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα ψζηε λα γίλεηαη επίζθεςε ζε φιεο ηηο επηρεηξήζεηο γηα λα ππάξρεη πξνζσπηθή ζπλέληεπμε αιιά απηφ ην ζελάξην ιφγσ θπξίσο νηθνλνκηθήο θαη ρξνληθήο αδπλακίαο καηαηψζεθε θαη πξνηηκήζεθε ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ήηαλ εθηφο ησλ 2 απηψλ λνκψλ ε απνζηνιή ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ ( ) θαη δεπηεξεπφλησο ε ηειεθσληθή ζπλέληεπμε. Δπίζεο ζην άθνπζκα ζπκκεηνρήο ζε έξεπλα ηνπ θιάδνπ, πνιινί επαγγεικαηίεο απέθεπγαλ επγεληθά ηε ζπκκεηνρή ηνπο, κε ηελ δηθαηνινγία έιιεηςεο ρξφλνπ, παξά ηηο δηεπθξηλήζεηο πσο ηα εξσηεκαηνιφγηα ήηαλ αλψλπκα. Σέινο, ην γεγνλφο φηη δελ ππήξρε θάπνηνο γλψξηκνο κέζα ζε κηα επηρείξεζε, ε αληαπφθξηζε ζε νπνηαδήπνηε κνξθήο έξεπλα αληηκεησπηδφηαλ αξλεηηθά απφ πνιινχο επαγγεικαηίεο θαη πξνθαινχζε επηπξφζζεηα πξνβιήκαηα ζηελ πξνζπάζεηα ζπλελλφεζεο γηα θιείζηκν πξνζσπηθήο ζπλέληεπμεο ή απνζηνιήο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κέζσ δηαδηθηχνπ. πλνιηθά γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο ζπιινγήο ησλ 100 εξσηεκαηνινγίσλ πξνζεγγίζηεθαλ πεξίπνπ 200 επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο. 4. ρεδηαζκόο βάζεο δεδνκέλσλ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζπλεληεύμεσλ επεμεξγαζία θαη αλάιπζε δεδνκέλσλ Ο ζρεδηαζκφο ηεο βάζεο δεδνκέλσλ γηα ηε δηαρείξηζε θαη αμηνιφγεζε ησλ απαληήζεσλ ησλ εξσηεκαηνινγίσλ έγηλε ζην ζηαηηζηηθφ πξφγξακκα SPSS. Έπεηηα πξαγκαηνπνηήζεθε κία πεξηγξαθηθή ζηαηηζηηθή αλάιπζε κε ηελ θαηαλνκή ηεο ζπρλφηεηαο ησλ απαληήζεσλ πνπ δφζεθαλ απφ ηηο επηρεηξήζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ηεο κειέηεο θαη ηεο ζπκπιήξσζεο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Οπζηαζηηθά ζηα απνηειέζκαηα εκθαλίδεηαη ε ζπρλφηεηα θάζε απάληεζεο ζην ζχλνιν ησλ 100 εξσηεκαηνινγίσλ.

35 35 Πην αλαιπηηθά δηαγξάκκαηα πνπ αλαδεηθλχνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο αθνινπζνχλ ζην επφκελν θεθάιαην. 2.2 Δηαηξείεο εκπνξίαο-δηάζεζεο πξντόλησλ δεκόζηαο πγείαο 1. Καζνξηζκόο ζπλάληεζεο γηα ηε ζπιινγή ησλ πιεξνθνξηώλ Οη πιεξνθνξίεο πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ηηο εηαηξείεο εκπνξίαο θαη δηάζεζεο πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο πάξζεθαλ κέζσ πξνζσπηθήο ζπλέληεπμεο. Ζ θάζε ζπλέληεπμε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα γξαθεία ηεο θάζε εηαηξείαο απφ ζηέιεγρνο (γεσπφλν) ηνπ ηκήκαηνο ησλ πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο έπεηηα απφ ηειεθσληθή επηθνηλσλία γηα ηελ ελεκέξσζε πεξί ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη, ηε ζπλελλφεζε ηνπ ηφπνπ θαη ηεο ψξα δηεμαγσγήο ηεο. Ζ δηάξθεηα ησλ ζπλεληεχμεσλ θπκάλζεθε απφ 40 ιεπηά έσο 1 ψξα. 2. Δηαηξείεο πνπ ζπκκεηείραλ Οη εηαηξείεο πνπ πήξαλ κέξνο ζηελ έξεπλα θαηά αιθαβηηηθή ζεηξά είλαη: ΓΑΦΝΖ Agrotrade Μ.Δ.Π.Δ., ΠΡΟΣΔΚΣΑ Α.Δ., AGROZA Δ.Π.Δ., BASF ΔΛΛΑ A.E.B.E., FARMA-CHEM SA. 3. Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ ζηηο ζπλεληεύμεηο Αλαιπηηθφηεξα, ζε θαη ηδίαλ ζπλαληήζεηο κε ηνλ εθπξφζσπν ηεο θάζε εηαηξείαο - απφ ην ηκήκα ησλ Πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο πνπ ζπκκεηείρε ζηελ έξεπλα - ηέζεθαλ εξσηήζεηο αξρηθά γηα ην πξνθίι ηεο εηαηξείαο γηα ινγαξηαζκφ ηεο νπνίαο εξγάδνληαη, θαη έπεηηα αθνινχζεζαλ ηα παξαθάησ εξσηήκαηα θαηά ζεηξά: 1. Σα πνζνζηά ησλ πξντφλησλ πνπ εκπνξεχνληαη (Φπηνπξνζηαηεπηηθά- Γεκφζηαο Τγείαο). 2. Σελ έξεπλα ηελ νπνία δηεμάγεη ζηα πξντφληα Γεκφζηαο Τγείαο. 3. Σα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ γηα ηελ εηζαγσγή λέσλ πξντφλησλ ζηελ αγνξά. 4. Σνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ελεκεξψλεη ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ θιάδνπ γηα ηα ππάξρνληα ή λέα πξντφληα ηεο θαη λέεο ηερληθέο.

36 36 5. Σηο πξννπηηθέο πνπ ππάξρνπλ ζηνλ θιάδν, απφ πιεπξάο ησλ πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο πνπ εκπνξεχνληαη (εηζαγσγή λέσλ θαηλνηφκσλ κεζφδσλ θαη πξντφλησλ θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ). 2.3 ύλδεζκνο Δηαηξεηώλ Απεληνκώζεσλ Μπνθηνληώλ Διιάδνο (.Δ.Α.Μ.Δ.) 1. Καζνξηζκόο ζπλάληεζεο γηα ηε ζπιινγή πιεξνθνξηώλ Ζ ζπλέληεπμε πάξζεθε απηνπξνζψπσο απφ ηνλ Ά αληηπξφεδξν ηνπ Γ.. ηνπ.δ.α.μ.δ., έπεηηα απφ ηειεθσληθή επηθνηλσλία φπνπ ελεκεξψζεθε ν ίδηνο γηα ην πεξηερφκελν ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη θαη έγηλε ε ζπλελλφεζε γηα ηνλ ηφπν δηεμαγσγήο ηεο ζπλέληεπμεο. Ζ ζπλέληεπμε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ επαγγεικαηηθή ζηέγε ηνπ ίδηνπ, ζην Ν. Ζξάθιεην Αηηηθήο θαη δηήξθεζε πεξίπνπ 1 ψξα. 2. Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ θαηά ηε ζπλέληεπμε ηνλ αληηπξφεδξν ηνπ.δ.α.μ.δ. ηέζεθαλ νη παξαθάησ εξσηήζεηο θαηά ζεηξά: 1. Σνλ ζθνπφ θαη ηα αηηήκαηα ηνπ ζπλδέζκνπ 2. Σα πξνβιήκαηα πνπ δηαπηζηψλεη ν ζχλδεζκνο ζηνλ θιάδν 3. Σε ζέζε ηνπ ζπλδέζκνπ γηα ηελ αλάζεζε κεγάισλ έξγσλ κεηνδνηηθψλ δηαγσληζκψλ (π.ρ. θαηαπνιέκεζε θνπλνππηψλ αλά πεξηθέξεηεο) 4. Σηο πξνηάζεηο πνπ έρεη ν ζχλδεζκνο γηα αιιαγέο ζηελ λνκνζεζία ζηνλ θιάδν 2.4 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ 1. Καζνξηζκόο ζπλάληεζεο γηα ηε ζπιινγή πιεξνθνξηώλ Σν αξκφδην ηκήκα ηνπ Τπ.Α.Α.Σ. γηα ηελ αλαγγειία ηεο άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ είλαη απηφ ησλ Γεσξγηθψλ Φαξκάθσλ πνπ ππάγεηαη ζηε Γηεχζπλζε Πξνζηαζίαο Φπηηθήο Παξαγσγήο. Έηζη νη πιεξνθνξίεο πάξζεθαλ απφ ππάιιειν ηνπ ππνπξγείνπ πνπ ππεξεηεί ζην παξαπάλσ ηκήκα κέζσ πξνζσπηθήο ζπλέληεπμεο. Ζ ζπλέληεπμε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα γξαθεία ηεο Γηεχζπλζεο Πξνζηαζίαο

37 37 Φπηηθήο Παξαγσγήο ηνπ Τπ.Α.Α.Σ. ζηελ Αζήλα έπεηηα απφ ηειεθσληθή επηθνηλσλία θαη ελεκέξσζε γηα ην αληηθείκελν ηεο έξεπλαο. Ζ δηάξθεηα ηεο ζπλέληεπμεο ήηαλ πεξίπνπ 1 ψξα. 2. Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ ζηελ ζπλέληεπμε ηνλ ππάιιειν ηνπ ππνπξγείνπ ηέζεθαλ ηα εμήο εξσηήκαηα θαηά ζεηξά: 1. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ειέγρεη ε αξκφδηα ππεξεζία ηνπ ππνπξγείνπ ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο 2. Κάπνηα ελδεηθηηθά παξαδείγκαηα παξαπησκάησλ απφ επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο θαη νη θπξψζεηο πνπ ηνπο επηβιήζεθαλ 3. Σν ελδερφκελν αλαπξνζαξκνγήο ηεο λνκνζεζίαο θαη πηζαλέο αιιαγέο πνπ πξφθεηηαη λα ζπκβνχλ ζε απηήλ

38 38 3. Απνηειέζκαηα - πδήηεζε 3.1 Δπαγγεικαηίεο απεληνκσηέο Αλάιπζε δείγκαηνο (Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία) ηελ έξεπλα ζπκκεηείραλ 100 θάηνρνη άδεηαο θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο. Απφ απηνχο, νη 76 πέξαλ ηεο ηδηφηεηαο ηνπ ππεχζπλνπ επηζηήκνλα είλαη θαη ηδηνθηήηεο ησλ επηρεηξήζεσλ/εηαηξεηψλ πνπ έρνπλ αληηθείκελν ηηο απεληνκψζεηο απνιπκάλζεηο κπνθηνλίεο, ελψ νη 24 είλαη εξγαδφκελνη (πιήξνπο θαη απνθιεηζηηθήο απαζρφιεζεο) ππεχζπλνη επηζηήκνλεο (εξψη. 1). ηo παξαθάησ δηάγξακκα (Γηάγξακκα 2) θαίλεηαη ε θαηαλνκή ηνπ δείγκαηνο πνπ ζπκκεηείρε ζηελ έξεπλα αλά γεσγξαθηθφ δηακέξηζκα (κε βάζε ηελ έδξα ηεο εηαηξείαο/επηρείξεζεο). Σν δείγκα απνηέιεζαλ 66 άλδξεο θαη 34 γπλαίθεο (εξψη. 3) θαη ε ειηθηαθή θαηαλνκή ηνπο θαίλεηαη ζην Γηάγξακκα 3. ηελ έξεπλα ζπκκεηείραλ ππεχζπλνη επηζηήκνλεο 7 εηδηθνηήησλ/ηίηισλ ζπνπδψλ (Γηάγξακκα 4). To 23% ηνπ δείγκαηνο θαηέρεη ηίηιν κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ (Παξάξηεκα II). ηελ εξψηεζε 6 πνπ αθνξνχζε ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ εηδηθνχ επηζηήκνλα ζε ζρεηηθά ζεκηλάξηα, ην 93% απάληεζε «Ναη» ελψ ην ππφινηπν 7 «Όρη».

39 39 ηελ εξψηεζε 8 ην 74% ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε πσο έρεη αλαπηχμεη δξαζηεξηφηεηεο θαη ζε άιινπο λνκνχο απφ ηελ έδξα ηεο επηρείξεζεο/εηαηξείαο ελψ ην ππφινηπν 26% δξαζηεξηνπνηείηαη κφλν εληφο ηνπ λνκνχ φπνπ εδξεχεη.

40 40 ηελ εξψηεζε 9 ηίζεηαη ην εξψηεκα γηα ην αλ ε επηρείξεζε/εηαηξεία έρεη σο κνλαδηθφ αληηθείκελν ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο. Σν 54% απάληεζε «λαη». Σν ππφινηπν 46% αλέθεξε ζαλ δξαζηεξηφηεηεο ηα παξαθάησ: 1) θαηαζθεπέο-ζπληεξήζεηο θήπσλ, 2)εκπνξία βηνθηφλσλ, γεσξγηθψλ πξντφλησλ θ.ιπ, 3) εκπνξία πεηξειαίνπ, έθδνζε θνηλνρξήζησλ, ππξνζβεζηήξεο 4) βηνθαζαξηζκνί, 5) Μειέηεο ππνβνιή θαθέισλ ζε δεκφζηεο ππεξεζίεο, 6) Δπηζθεπέο πδξαπιηθψλ, 7) θαηαζθεπέο, 8) θαζαξηζκνχο θηεξίσλ, 9) θηεληαηξηθέο ππεξεζίεο. ηελ ηειεπηαία εξψηεζε ηνπ πξψηνπ κέξνπο (Δξψηεζε 10) ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ πνπ αθνξά ζηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία, ηίζεηαη ην εξψηεκα γηα ην αλ ε εηαηξεία απαζρνιεί θη άιια άηνκα ζην πξνζσπηθφ. Σν 36 % ηνπ δείγκαηνο απάληεζε αξλεηηθά. Σν ππφινηπν 64% νκαδνπνηεκέλα απαζρνιεί: 58 (πελήληα νθηψ) επηρεηξήζεηο/εηαηξείεο: 1-5 άηνκα, 5 (πέληε) επηρεηξήζεηο/εηαηξείεο: 6-10 άηνκα θαη 1 (κία) επηρείξεζε/εηαηξεία: 20 άηνκα Αλάιπζε ζπρλνηήησλ ησλ απαληήζεσλ ηνπ 2 νπ κέξνπο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ (εηδηθά ζηνηρεία) ΔΡΧΣΖΖ 1: Βαζκφο εκθάληζεο (κηθξφο-κέηξηνο-κεγάινο) πιεζπζκψλ εληφκσλ/αξζξνπφδσλ αλά επνρή

41 41

42 42 ηελ εξψηεζε 1 νη απαληήζεηο δείρλνπλ έληνλε παξνπζία ησλ εληφκσλ θαη άιισλ αξζξνπφδσλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο θαηά ηηο εκεξνινγηαθέο πεξηφδνπο πνπ έρνπκε πςειέο ζεξκνθξαζίεο. Δηδηθφηεξα θαηά ηελ επνρή ηνπ θαινθαηξηνχ παξαηεξείηαη ε κεγαιχηεξε παξνπζία ηνπο βάζε ηνπ δείγκαηνο. Σν 95% ζεσξεί κεγάιν ηνλ βαζκφ εκθάληζεο θαη 5% ηνλ ζεσξεί κέηξην θαηά ην θαινθαίξη (Γηάγξακκα 7). Αθνινπζεί ε επνρή ηεο άλνημεο (Γηάγξακκα 6) κε 47% κεγάιν βαζκφ εκθάληζεο, 50% κέηξην θαη 3% κηθξφ. Σν θζηλφπσξν (Γηάγξακκα 8) ην 24% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε κεγάιν βαζκφο εκθάληζεο αξζξνπφδσλ, «κέηξην» ην 69% θαη «κηθξφ» ην 7%. Σέινο ην ρεηκψλα (Γηάγξακκα 5) παξαηεξείηαη ε κηθξφηεξε παξνπζία ησλ αξζξνπφδσλ θαζψο ην 89% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε «κηθξφ» βαζκφ εκθάληζεο θαη 11% «κέηξην». ΔΡΧΣΖΖ 2: Βαζκφο εκθάληζεο (κηθξφο-κέηξηνο-κεγάινο) πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ αλά επνρή:

43 43

44 44 Σα δηαγξάκκαηα 9, 10, 11 θαη 12 πεξηγξάθνπλ ηελ εξψηεζε 2 πνπ αθνξά ζηελ παξνπζία πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ θαηά ηηο 4 επνρέο. Ο κεγαιχηεξνο βαζκφο εκθάληζεο πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ παξαηεξείηαη θαηά ηελ θαινθαηξηλή πεξίνδν (71% κεγάινο βαζκφο εκθάληζεο) θαη αθνινπζεί ην θζηλφπσξν θαη ε άλνημε (49% θαη 48%

45 45 αληίζηνηρα κεγάινο βαζκφο εκθάληζεο πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ). Σέινο ην ρεηκψλα ην δείγκα απάληεζε θαηά 47% φηη είλαη κηθξφο ν βαζκφο εκθάληζεο, 42% κέηξηνο βαζκφο εκθάληζεο θαη 11% κεγάινο βαζκφο εκθάληζεο ηξσθηηθψλ. ΔΡΧΣΖΖ 3: πρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ ζπρλά) δηαθφξσλ ζπζθεπψλ απεληφκσζεο:

46 46

47 47 ηελ εξψηεζε 3 ην δείγκα θαιείηαη λα αμηνινγήζεη ηε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία ρξεζηκνπνηεί δηάθνξεο ζπζθεπέο ζηηο εθαξκνγέο θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη άιισλ αξζξνπφδσλ. Ο ςεθαζηήξαο (Γηάγξακκα 13) είλαη ε ζπζθεπή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν θαζψο ην 91% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο ην ρξεζηκνπνηεί «πνιχ ζπρλά» θαη αθνινπζνχλ ην πηζηφιη gel (Γηάγξακκα 16) κε ην 53% ηνπ δείγκαηνο λα ην ρξεζηκνπνηεί «πνιχ ζπρλά», ν ςπρξφο εθλεθσηήο (Γηάγξακκα 14) κε 28% ηνπ δείγκαηνο λα ην ρξεζηκνπνηεί «ζπρλά» θαη 9% «πνιχ ζπρλά», ε ειεθηξηθή ζθνχπα εηδηθνχ ηχπνπ7% «ζπρλά», 1% «πνιχ ζπρλά» (Γηάγξακκα17) θαη ηέινο ν ζεξκφο εθλεθσηήο 3% «ζπρλά» (Γηάγξακκα 15). Δπίζεο ην 3% ηνπ δείγκαηνο πξφζζεζε πσο ρξεζηκνπνηεί ςεθαζηηθφ κεράλεκα κεγάινπ φγθνπ, ηo 5% Dusters θαη ζπζθεπή ζεξκήο επεμεξγαζίαο (heat-treatment) ην 2%. ΔΡΧΣΖΖ 4: Μέζνδνο θαηαπνιέκεζεο ηξσθηηθψλ θαη ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο ηεο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ ζπρλά)

48 48

49 49 Ζ εξψηεζε 4 αθνξά ζηνλ ηξφπν θαηαπνιέκεζεο ησλ ηξσθηηθψλ (φρη ρεκηθά ζθεπάζκαηα). Οη πιαζηηθνί δνισκαηηθνί ζηαζκνί ρξεζηκνπνηνχληαη «πνιχ ζπρλά» απφ ην 78% ηνπ δείγκαηνο θαη «ζπρλά» απφ ην 22% (Γηάγξακκα 20). Αθνινπζνχλ νη θνιιεηηθέο παγίδεο φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ην 45% ηνπ δείγκαηνο «ζπρλά» θαη απφ ην 17% «πνιχ ζπρλά» (Γηάγξακκα 21). Σν 21% ηνπ δείγκαηνο ρξεζηκνπνηεί ρχδελ δνιψκαηα «ζπρλά» θαη ην 9% «πνιχ ζπρλά» (Γηάγξακκα 18). Οη κεηαιιηθνί

50 50 δνισκαηηθνί ζηαζκνί βάζεη ηνπ δείγκαηνο δελ ρξεζηκνπνηνχληαη πνιχ (Γηάγξακκα 19) θαζψο ην 68% ηνπ δείγκαηνο δε ρξεζηκνπνηεί «θαζφινπ», 18% «ιίγν» θαη απφ 7% «ζπρλά» θαη «πνιχ ζπρλά». Δπίζεο κεραληθέο παγίδεο (θάθεο) ρξεζηκνπνηεί ην 7% ηνπ δείγκαηνο, ην 5% ρξεζηκνπνηεί δνισκαηηθνχο ζηαζκνχο ζχιιεςεο ηξσθηηθψλ ηχπνπ multi-catch θαη 1% ηνπ δείγκαηνο ρξεζηκνπνηεί ράξηηλνπο δνισκαηηθνχο ζηαζκνχο. ΔΡΧΣΖΖ 5: Δληνκνθηφλα θαη ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζήο ηνπο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ ζπρλά)

51 51

52 52 Ζ εξψηεζε 5, αθνξά ζηε ρεκηθή νκάδα εληνκνθηφλσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ην δείγκα. Ππξεζξίλεο ρξεζηκνπνηεί ην 95% ηνπ δείγκαηνο «πνιχ ζπρλά» θαη ην ππφινηπν 5% «ζπρλά» (δηάγξακκα 22). Σα λενληθνηηλνεηδή εληνκνθηφλα (Γηάγξακκα 23) ρξεζηκνπνηνχληαη «πνιχ ζπρλά» απφ ην 32% ηνπ δείγκαηνο θαη «ζπρλά» απφ ην 34%. Σα θαξβακηδηθά εληνκνθηφλα (Γηάγξακκα 26) ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά 14% «ιίγν» θαη θαηά 3% «ζπρλά» απφ ην δείγκα. ηα νξγαλνθσζθνξηθά (Γηάγξακκα 24) θαη ζηα νξγαλνρισξηνκέλα (Γηάγξακκα 25) εληνκνθηφλα ε πιεηνλφηεηα ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε πσο δελ ηα ρξεζηκνπνηνχλ «θαζφινπ» (60% θαη 89% αληίζηνηρα), ππήξμαλ εξσηεζέληεο φκσο πνπ απάληεζαλ πσο θάλνπλ ρξήζε ηνπο (3% «πνιχ ζπρλά», 7% «ζπρλά» θαη 30% «ιίγν» ζηα νξγαλνθσζθνξηθά θαη 1% «ζπρλά» θαη 10% «ιίγν» ζηα νξγαλνρισξηνκέλα). Αμηνζεκείσην είλαη πσο δελ ππάξρνπλ εγθεθξηκέλα βηνθηφλα ζθεπάζκαηα απφ ηελ νκάδα ησλ νξγαλνρισξηνκέλσλ. Σέινο ην 15% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο ρξεζηκνπνηεί θαηλπινππξαδνιηθά εληνκνθηφλα θαη ην 5% ξπζκηζηέο αλάπηπμεο θαη εμέιημεο εληφκσλ (IGRs).

53 53 ΔΡΧΣΖΖ 6: Σξσθηηθνθηφλα ζθεπάζκαηα θαη ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο ηνπο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ ζπρλά)

54 54 Ζ εξψηεζε 6 αθνξά ζηηο νκάδεο νπζηψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηξσθηηθψλ. Καηά θχξην ιφγν νη εξσηψκελνη ρξεζηκνπνηνχλ ηξσθηηθνθηφλα βξαδείαο δξάζεο. Δηδηθφηεξα ην δείγκα θαηά 89% ρξεζηκνπνηεί αληηπεθηηθέο ελψζεηο 2 εο γεληάο «πνιχ ζπρλά» θαη θαηά 11% «ζπρλά». Αληηπεθηηθέο ελψζεηο 1 εο γεληάο ρξεζηκνπνηνχληαη κφλν απφ ην 25% ηνπ δείγκαηνο. Απφ ηνπο εξσηψκελνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ αληηπεθηηθέο ελψζεηο 1 εο γεληάο νη 18 ηηο ρξεζηκνπνηνχλ «ιίγν», νη 5 «ζπρλά» θαη νη 2 «πνιχ ζπρλά». Με αληηπεθηηθέο ελψζεηο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ ηξσθηηθψλ ρξεζηκνπνηεί ην 8% ηνπ δείγκαηνο. Απηφ ην 8% απάληεζε πσο ρξεζηκνπνίεη θσζθίλε θαη απσζεηηθά ηξσθηηθψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζή ηνπο. ΔΡΧΣΖΖ 7: Σχπνο εληνκνθηφλσλ ζθεπαζκάησλ θαη ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζήο ηνπο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ -ζπρλά)

55 55

56 56

57 57 Ζ εξψηεζε 7 ζρεηίδεηαη κε ηνλ ηχπν ησλ βηνθηφλσλ ζθεπαζκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη εξσηεζέληεο θαηά ηηο εθαξκνγέο θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ/αξζξνπφδσλ. Σα ελαησξήκαηα (SC) (Γηάγξακκα 33), είλαη ν ηχπνο ηνπ ζθεπάζκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ην δείγκα. To 63% ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε πσο ρξεζηκνπνηεί ηα ελαησξήκαηα «πνιχ ζπρλά» θαη ην 15% «ζπρλά» ελψ κφλν ην 5% ηνπ δείγκαηνο δελ ηα ρξεζηκνπνίεη «θαζφινπ». Γεχηεξνο ηχπνο ζθεπαζκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε κεγάιε ζπρλφηεηα είλαη ηα Gel (Γηάγξακκα 34). Σν 59% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο ηα ρξηζεκνπνηεί «πνιχ ζπρλά» θαη ην 31% «ζπρλά». Σξίηνο ηχπνο ζθεπαζκάησλ ζε ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο είλαη ηα γαιαθηψκαηα (EC) (Γηάγξακκα 30). Σν 42% ηνπ δείγκαηνο ρξεζηκνπνηεί ζθεπάζκαηα ηχπνπ (EC) «πνιχ ζπρλά», ην 26% «ζπρλά», ην 19% «ιίγν» θαη ην 13% θαζφινπ. Οη βξέμηκεο ζθφλεο (WP) (Γηάγξακκα 31) ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά «πνιχ ζπρλά» απφ ην 27% ηνπ δείγκαηνο θαηά 41% «ζπρλά» θαη «ιίγν» απφ ην 19%, ελψ ην 13% δελ ηηο ρξεζηκνπνηεί «θαζφινπ». Πέκπηα ζε ρξήζε ζθεπάζκαηα είλαη ηα ππνθαπληζηηθά (Γηάγξακκα 35) θαζψο ην 3% ηνπ δείγκαηνο ηα ρξεζηκνπνηεί «πνιχ ζπρλά» ην 8% «ζπρλά», ην 49% «ιίγν» θαη ην 40% «θαζφινπ». Σέινο, ηα αεξνιχκαηα (Γηάγξακκα 32) δελ ρξεζηκνπνηνχληαη «θαζφινπ» απφ ην 44% ηνπ δείγκαηνο, ελψ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά 48% θαη 8% «ιίγν» θαη «ζπρλά» αληίζηνηρα.

58 58 Δξψηεζε 8: Υαξαθηεξηζκφο ερζξψλ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο (αζήκαληνο- ιηγφηεξν ζεκαληηθφο-ζεκαληηθφο-πιένλ ζεκαληηθφο) αλάινγα κε ηε ζπρλφηεηα εκθάληζήο ηνπο.

59 59 Σα δηαγξάκκαηα 36, 37 θαη 38 απεηθνλίδνπλ ηε ζεκαζία ησλ εληφκσλ κεηαμχ ηεο ηάμεο πνπ αλήθνπλ νη θαηζαξίδεο (DICTYOPTERA). Καηά ην 73% ηνπ δείγκαηνο ε Γεξκαληθή θαηζαξίδα Blattela germanica είλαη «πιένλ ζεκαληηθφο» ερζξφο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο (Γηάγξακκα 38). Αθνινπζεί ε Ακεξηθαληθή θαηζαξίδα Periplaneta americana κε ην 56% ηνπ δείγκαηνο λα ην ζεσξεί «πιένλ ζεκαληηθφ» ερζξφ (Γηάγξακκα 36) θαη ηέινο ε Αλαηνιηθή (Γηάγξακκα 37) κε ην Blatta orientalis θαη ην 24% ηνπ δείγκαηνο λα ην ραξαθηεξίδεη ην είδνο σο «πιένλ ζεκαληηθφ».

60 60 Σα Γηαγξάκκαηα 39 θαη 40 αθνξνχλ ζε 2 έληνκα ηα νπνία ηξέθνληαη κε αίκα. Οη ςχιινη (Γηάγξακκα 40) θαηά ην 18% ηνπ δείγκαηνο ραξαθηεξίδνληαη σο «πιένλ ζεκαληηθφο» ερζξφο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο ελψ ην 56% ην ραξαθηεξίδεη σο «ζεκαληηθφ». Οη θνξηνί (Γηάγξακκα 39) ραξαθηεξίδνληαη απφ ην 45% ηνπ δείγκαηνο σο «ιηγφηεξν ζεκαληηθφο» ερζξφο, ελψ κφλν ην 16% ηνπ δείγκαηνο ην θαηαηάζζεη σο «πιένλ ζεκαληηθφ» θαη ην 35% σο «ζεκαληηθφ».

61 61 Σα δηαγξάκκαηα 41 θαη 42 αλαθέξνληαη ζε έληνκα ηεο Σάμεο ησλ Γηπηέξσλ (DIPTERA). Σα θνπλνχπηα πξνζδηνξίζηεθαλ σο κείδνλ ζεκαζίαο ερζξφο. Δηδηθφηεξα ην 54% ηνπ δείγκαηνο ζεσξεί ηα θνπλνχπηα σο «πιένλ ζεκαληηθφ» ερζξφ ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ην 39% «ζεκαληηθφ» θαη κφλν ην 7% «ιηγφηεξν ζεκαληηθφ» (Γηάγξακκα 41). ην Γηάγξακκα 42 ην δείγκα απεηθνλίδεη ηε ζεκαζία άιισλ Γίπηεξσλ (θιεβνηφκνπο, ηαβάληα, κε αηκνκπδεηηθά Γίπηεξα, κχγεο θ.ιπ.). Σν 41% ηνπ δείγκαηνο ηα θαηαηάζζεη ζηνπο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο» ερζξνχο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ζηνπο «αζήκαληνπο» ην 13%. Αληίζεηα «ζεκαληηθνχο» ερζξνχο ηα ζεσξεί ην 39% ηνπ δείγκαηνο.

62 62 ηα Γηαγξάκκαηα 43 θαη 44, απεηθνλίδνληαη νη απαληήζεηο γηα ηα μπινθάγα έληνκα. Δηδηθφηεξα ζην Γηάγξακκα 43 ε πιεηνλφηεηα ηνπ δείγκαηνο ραξαθηεξίδεη ηνπο ηεξκίηεο σο «ιηγφηεξν ζεκαληηθφ» κε πνζνζηφ 39% θαη σο «αζήκαλην» κε 23%. εκαληηθφ ερζξφ ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο ηνπο ζεσξεί ην 29% ηνπ δείγκαηνο θαη σο «πιένλ ζεκαληηθφ» ην 9%. Σα άιια μπινθάγα έληνκα (Γηάγξακκα 44) ραξαθηεξίδνληαη σο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνί» ερζξνί απφ ην κηζφ δείγκα (50%), ελψ «αζήκαληα» ηα ραξαθηεξίδεη ην 13% ηνπ δείγκαηνο. Μφλν ην 12% ησλ εξσηεζέλησλ ηα ραξαθηεξίδεη σο «πιένλ ζεκαληηθνχο» θαη ην 25% «ζεκαληηθνχο» ερζξνχο γηα ην αζηηθφ πεξηβάιινλ.

63 63 Γηάγξακκα 45 αλαθέξεηαη ζηα κπξκήγθηα. Σν 14% ηνπ δείγκαηνο ηα ραξαθηεξίδεη σο «πιένλ ζεκαληηθφ» θαη ην 51% σο «ζεκαληηθφ» ερζξφ ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Αληίζεηα ην 31% ηα θαηαηάζζεη ζηνπο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο» θαη ην 4% ζηνπο «αζήκαληνπο» ερζξνχο ησλ θαηνηθεκέλσλ ρψξσλ. Σα έληνκα ησλ ηξνθίκσλ πξνζδηνξίζηεθαλ σο «πιένλ ζεκαληηθφο» ερζξφο απφ ην 25% ηνπ δείγκαηνο, σο «ζεκαληηθφο» απφ ην 40%, σο «ιηγφηεξν ζεκαληηθφο» απφ ην 23% θαη σο «αζήκαληνο» απφ ην 12%.

64 64

65 65 Σα Γηαγξάκκαηα 47, 48, 49 θαη 50 απνηππψλνπλ ηνπο θπξηφηεξνπο ερζξνχο θαηνηθεκέλσλ ρψξσλ απφ ηελ θιάζε ΑΡΑΥΝΗΓΗΑ. Γεληθά ην δείγκα ηα θαηέηαμε ζηνπο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο» ερζξνχο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Δηδηθφηεξα ηνπο ζθνξπηνχο (Γηάγξακκα 47) ην 48% ηνπ δείγκαηνο ηνπο ζεσξεί «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο» ερζξνχο, θαη ην 33% σο «αζήκαληνπο». Σν 12% ζεσξεί ηνπο ζθνξπηνχο «ζεκαληηθνχο» θαη κφλν ην 7% «πιένλ ζεκαληηθνχο». ην ίδην πιαίζην είλαη πεξίπνπ θαη νη αξάρλεο (Γηάγξακκα 48). Σν 47% ησλ εξσηεζέλησλ ζεσξεί φηη είλαη «ιηγφηεξν ζεκαληηθφο» ερζξφο θαη ην 33% «αζήκαληνο». Σν 18% απάληεζε πσο είλαη «ζεκαληηθφο ερζξφο» θαη κφλν ην 2% ζεσξεί ηηο αξάρλεο «πιένλ ζεκαληηθφ» ερζξφ ησλ θαηνηθεκέλσλ ρψξσλ. Σα ηζηκπνχξηα (Γηάγξακκα 49) ην 56% ησλ εξσηεζέλησλ ην θαηαηάζζεη ζηνπο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο» ερζξνχο, ην 24% ζηνπο «αζήκαληνπο», ην 17% ζηνπο «ζεκαληηθνχο» θαη κφλν ην 3% ζηνπο «πιένλ ζεκαληηθνχο». Σα άιια αθάξεα (Γηάγξακκα 50) πξνζδηνξίζηεθαλ σο ηα ζεκαληηθφηεξα κεηαμχ ησλ ΑΡΑΥΝΗΓΗΧΝ αιιά εηδηθφηεξα θη απηά απνηέιεζαλ ειάζζνλνο ζεκαζίαο ερζξφ. Σν 52% ηα ζεσξεί «ιηγφηεξν ζεκαληηθφ» θαη ην 17% «αζήκαλην». Σν 25% ηνπ δείγκαηνο ηα ζεσξεί «ζεκαληηθφ» θαη κνλάρα ην 6% ηα θαηαηάζζεη ζηνπο «πιένλ ζεκαληηθνχο» ερζξνχο.

66 66

67 67 Σα Γηαγξάκκαηα 51, 52, 53 θαη 54 αθνξνχλ ζηνπο άιινπο ερζξνχο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ θαηνηθεκέλσλ ρψξσλ. Ζ θαηάηαμή ηνπο απφ πιεπξάο ζεκαληηθφηεηαο: 1) Σξσθηηθά, 2) Δξπεηά, 3) Πεξηζηέξηα, 4) Νπρηεξίδεο. Δηδηθφηεξα, ηα ηξσθηηθά (Γηάγξακκα 51) απφ ην 85% ησλ εξσηεζέλησλ θαηαηάρζεθαλ ζηνπο

68 68 «πιένλ ζεκαληηθνχο» ερζξνχο, θαηά 14% ζηνπο «ζεκαληηθνχο» θαη κφλν θαηά ην 1% ζηνπο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο». Σα εξπεηά (Γηάγξακκα 52) ραξαθηεξίζηεθαλ σο «πνιχ ζεκαληηθνί» ερζξνί απφ ην 12% ηνπ δείγκαηνο, σο «ζεκαληηθνί» απφ ην 36%, σο «ιηγφηεξν ζεκαληηθνί» απφ ην 18% θαη σο «αζήκαληνη» απφ ην 14%. Σξίηνο ζε ζεκαληηθφηεηα ερζξφο απφ ηνπο 4 παξαπάλσ είλαη ηα πεξηζηέξηα φπνπ ην 43% ηα θαηαηάζζεη ζηνπο «ιηγφηεξνπο ζεκαληηθνχο» ερζξνχο θαη ην 18% ζηνπο «αζήκαληνπο». Σειεπηαίεο νη λπρηεξίδεο (Γηάγξακκα 54), ζεσξνχληαη «αζήκαληνο» ερζξφο απφ ην 65% ηνπ δείγκαηνο θαη «ιηγφηεξνο ζεκαληηθφο» απφ ην 35%. ΔΡΧΣΖΖ 9: Υψξνη θαη ζπρλφηεηα επέκβαζεο (θαζφινπ- ιίγν- ζπρλά- πνιχ ζπρλά)

69 69

70 70

71 71 Σα Γηαγξάκκαηα 55, 56, 57, 58, 59 θαη 60 απνηππψλνπλ κέξε «θνηλσληθήο ζπλάζξνηζεο» θαη ε ζπρλφηεηα επέκβαζεο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα ζε απηά. Ο ζπλεζέζηεξνο ηφπνο επέκβαζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα είλαη ζε θαηνηθίεο. Καηά 75% απάληεζαλ πσο εξγάδνληαη «πνιχ ζπρλά» ζε θαηνηθίεο (Γηάγξακκα 55), 21% «ζπρλά» θαη κφλν 2% «ιίγν» θαη 2% «θαζφινπ». Πνιχ ζπρλή είλαη θαη ε επέκβαζε ζε ρψξνπο εζηίαζεο (Γηάγξακκα 58) θαζψο ην 46% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο εξγάδεηαη ζε ηέηνηνπο ρψξνπο «πνιχ ζπρλά», θαηά 41% «ζπρλά», θαη θαηά 13% «ιίγν». Σελ απάληεζε «θαζφινπ» δε ηελ επέιεμε θαλέλαο ζε απηφ ην εξψηεκα. Σν δείγκα επίζεο απάληεζε πσο επεκβαίλεη ζε μελνδνρεία (Γηάγξακκα 56) αξθεηά ζπρλά. Δηδηθφηεξα, θαηά 18% επεκβαίλνπλ ζε μελνδνρεία «πνιχ ζπρλά» θαη θαηά 31% «ζπρλά». «Λίγν» επεκβαίλεη ην 40% ηνπ δείγκαηνο θαη «θαζφινπ» ην 11%. Δπεκβάζεηο ζε ρψξνπο εθπαηδεπηεξίσλ (Γηάγξακκα 57) ζε ζπρλφηεηα «πνιχ ζπρλά» απάληεζε ην 7% ηνπ δείγκαηνο, «ζπρλά» ην 25%, «ιίγν» ην 57% θαη «θαζφινπ» ην 11%. Σέινο ζε κνπζεία ην 71% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο δελ έρεη εξγαζηεί «θαζφινπ», ην 24% «ιίγν», ην 4% «ζπρλά» θαη κφλν ην 1% «πνιχ ζπρλά». Σν δείγκα παξνπζίαζε εμεηδίθεπζε ζε επεκβάζεηο ζηα κέζα καδηθή κεηαθνξάο (Γηάγξακκα 60). Μφλν ην 2% ηνπ δείγκαηνο επεκβάηλεη «πνιχ ζπρλά» ζε ηέηνηνπο ρψξνπο, θαη ην 3% επεκβαίλεη «ζπρλά». To 16% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο έρεη εξγαζηεί «ιίγν», ελψ ην ππφινηπν 79% απάληεζε πσο δελ έρεη εξγαζηεί «θαζφινπ».

72 72

73 73 Σα Γηαγξάκκαηα 61, 62 θαη 63 έρνπλ λα θάλνπλ κε ζπρλφηεηα επέκβαζεο ζε επαγγεικαηηθνχο ρψξνπο παξαγσγήο. ε κνλάδεο παξαγσγήο ηξνθίκσλ (Γηάγξακκα 61) «πνιχ ζπρλά» δήισζε πσο εξγάδεηαη ην 22% ηνπ δείγκαηνο, «ζπρλά» ην 36%, «ιίγν» ην 17% ελψ θαζφινπ ην 25%. ε βηνκεραληθέο κνλάδεο «πνιχ ζπρλά» εξγάδεηαη ην 17% ηνπ δείγκαηνο, «ζπρλά» ην 25%, «ιίγν» ην 20% ελψ θαζφινπ ην 38%. ε εξγνζηάζηα δσνηξνθψλ εξγάδεηαη «ζπρλά» ην 6% ηνπ δείγκαηνο, «ζπρλά» ην 10%. «Λίγν» εξγάδεηαη ην 24%, ελψ «θαζφινπ» δελ έρεη εξγαζηεί ην 60%.

74 74 Σα Γηαγξάκκαηα 64 θαη 65 πεξηγξάθνπλ ηε ζπρλφηεηα επέκβαζεο ζε απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο. ε απνζήθεο ηξνθίκσλ (Γηάγξακκα 64) «πνιχ ζπρλά» εξγάδεηαη ην 15% ηνπ δείγκαηνο, ελψ «ζπρλά» εξγάδεηαη ην 25%. «Λίγν» επεκβαίλεη ζε ηέηνηνπο ρψξνπο ην 29% ησλ εξσηεζέλησλ θαη «θαζφινπ» ην 31%. ηνπο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο ησλ Silos (Γηάγξακκα 65) «πνιχ ζπρλά» εξγάδεηαη κφλν 5% ηνπ δείγκαηνο θαη «ζπρλά» ην 4%. «Λίγν» ην 17% ελψ «θαζφινπ» δελ έρεη εξγαζηεί ε πιεηνλφηεηα ησλ εξσηεζέλησλ θαζψο ην 74% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε έηζη. ε θηελνηξνθηθέο κνλάδεο (Γηάγξακκα 66) ην 9% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο επεκβαίλεη γηα εθαξκνγέο «πνιχ ζπρλά» θαη ην 13% ζπρλά. Σν 23% ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε «ζπρλά» θαη ην 55% «θαζφινπ».

75 75 Άιινη ρψξνη πνπ επηζεκάλζεθαλ γηα εθαξκνγέο απφ ηνπο εξσηεζέληεο ηεο έξεπλαο ήηαλ: βηβιηνζήθεο (2%), αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο (1%), ρψξνη πγείαο (7%), ζηξαηφπεδα (1%) θαη θπιαθέο (1%). ΔΡΧΣΖΖ 10: Ζ εξψηεζε 10 απνηειείηαη απφ 7 ππνεξσηήκαηα κε απάληεζε «λαη» ή «φρη». Τπνεξψηεκα 1: Παξέρεηε βεβαίσζε εξγαζηψλ κεηά ην πέξαο ηεο εθαξκνγήο; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 100% απάληεζε θαηαθαηηθά (ΝΑΗ). Τπνεξψηεκα 2 (Γηάγξακκα 67): Έρεηε ζπλαληήζεη πεξηζηαηηθά εληνκνθνβίαο; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 67% απάληεζε «Ναη» θαη 33% «Όρη». Απφ απηνχο πνπ απάληεζαλ ζεηηθά νκαδνπνηεκέλα ηα πεξηζηαηηθά εληνκνθνβίαο πνπ ζπλαληήζεθαλ είλαη : 1-10: 55 πεξηπηψζεηο, 11-20: 5 πεξηπηψζεηο, 21-30: 3 πεξηπηψζεηο, 31-40: 3 πεξηπηψζεηο, 41-50:1 πεξίπησζε. Τπνεξψηεκα 3 (Γηάγξακκα 68): Έρεηε δηαπηζηψζεη θζνξά-θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο θαηά ηε ρξήζε εληνκνθηφλσλ;

76 76 Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 11% απάληεζε «Ναη» θαη ζε 89% «Όρη». Αξηζκεηηθά νη πεξηπηψζεηο φπνπ ππήξμαλ θζνξέο ήηαλ 1-5. Τπνεξψηεκα 4 (Γηάγξακκα 69): Έρεηε θάλεη ρξήζε Φσζθίλεο; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 43% απάληεζε «Ναη» θαη ζε 57% «Όρη». Οη ρψξνη πνπ έγηλαλ νη εθαξκνγέο ήηαλ: Καηνηθίεο, απνζήθεο, εξγνζηάζηα, μχιηλα έπηπια, εθθιεζίεο, θαη ζε ρσξάθηα γηα ηξσθηηθά.

77 77 Τπνεξψηεκα 5 (Γηάγξακκα 70): Έρεηε ζπλεξγαζηεί κε άιιε απεληνκσηηθή επηρείξεζε; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 67% απάληεζε «Ναη» θαη ζε 33% «φρη». Τπνεξψηεκα 6 (Γηάγξακκα 71): Πηζηεχεηε φηη ε δεκηνπξγία δηαεπαγγεικαηηθνχ ζσκαηείνπ ζα βνεζνχζε ζηελ θαηνρχξσζε ησλ ζπκθεξφλησλ θαη ηελ εμπγίαλζε ηνπ θιάδνπ; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 90% απάληεζε «Ναη» θαη ζε 10% «Όρη».

78 78 Τπνξψηεκα 7: Αλήθεηε ζε θάπνην δηαεπαγγεικαηηθφ ζσκαηείν; Σν δείγκα ζε πνζνζηφ 9% απάληεζε «Ναη» θαη ζε 91% «Όρη». ΔΡΧΣΖΖ 11 ηελ εξψηεζε 11 ηέζεθαλ επηά (7) πξνβιήκαηα ηνπ θιάδνπ ψζηε λα ηαμηλνκεζνχλ απφ ην 1-7 θαηά ζεηξά ζεκαληηθφηεηαο. ηνλ Πίλαθα 1 παξαηίζεληαη ηα αζξνίζκαηα πνπ ζπγθέληξσζαλ ηα 7 πξνβιήκαηα ζην ζηαηηζηηθφ πξφγξακκα SPSS. Έηζη ην πξφβιεκα πνπ ζπγθέληξσζε ην κηθξφηεξν άζξνηζκα είλαη ην ζεκαληηθφηεξν θαη αθνινχζσο ηα αζξνίζκαηα κέρξη ην κεγαιχηεξν είλαη ηα πξνβιήκαηα θαηά ζεηξά ειάζζνλνο ζεκαζίαο.

79 79 Προβλήμαηα Αθροίζμαηα Πίλαθαο 1: Αζξνίζκαηα απαληήζεσλ εξώηεζεο 11 Έιιεηςε ελεκέξσζεο θνηλνχ ζην αληηθείκελν Αθξηβφ θφζηνο Τςειή ηηκή εθαξκνγήο ζθεπαζκάησλ (εξγαηηθά) Έιιεηςε ειέγρνπ επαγγεικαηηψλ ηνπ θιάδνπ απφ ηνλ αξκφδην θνξέα Με ζαθήο λνκνζεζία Αδηαθάλεηα θαηά ηελ αλάζεζε έξγσλ Με ηήξεζε επαγγεικαηηθψλ πξαθηηθψλ Έγθπξα Διιηπή Sum 349,00 537,00 482,00 276,00 413,00 459,00 284,00 χκθσλα κε ηνλ παξαπάλσ πίλαθα (Πίλαθαο 1), ηα πξνβιήκαηα ηνπ θιάδνπ θαηά ζεηξά ζεκαληηθφηεηαο είλαη: 1 ν Πξφβιεκα: Έιιεηςε ειέγρνπ επαγγεικαηηψλ ηνπ θιάδνπ απφ ηνλ αξκφδην θνξέα 2 ν Πξφβιεκα: Με ηήξεζε επαγγεικαηηθψλ πξαθηηθψλ (κε πγηήο αληαγσληζκφο) 3 ν Πξφβιεκα: Έιιεηςε ελεκέξσζεο θνηλνχ ζην αληηθείκελν 4 ν Πξφβιεκα: Με ζαθήο λνκνζεζία 5 ν Πξφβιεκα: Αδηαθάλεηα θαηά ηελ αλάζεζε εξγαζηψλ κεηνδνηηθψλ δηαγσληζκψλ (πξνθεξχμεσλ) 6 ν Πξφβιεκα: Τςειή ηηκή ζθεπαζκάησλ 7 ν Πξφβιεκα: Αθξηβφ θφζηνο εθαξκνγήο (εξγαηηθά) Δπίζεο 3 εξσηεζέληεο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα ζπκπιήξσζαλ ζηα 7 πξνβιήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θιάδνπ ηα αθφινπζα: - Γχζθνιε εμεχξεζε αμηφινγνπ πξνζσπηθνχ - Ληαληθή πψιεζε ζθεπαζκάησλ ζε ηδηψηεο (κε επαγγεικαηίεο) - Κνηλσληθή απαμίσζε ηνπ θιάδνπ

80 80 ην Παξάξηεκα III παξαηίζεληαη ηα δηαγξάκκαηα κε ηελ θαηαλνκή ηνπ θάζε πξνβιήκαηνο απφ ην δείγκα θαηά ζεηξά ζεκαληηθφηεηαο (1 ν,2 ν,...θ.ιπ.) 3.2 Δηαηξείεο εκπνξίαο-δηάζεζεο πξντόλησλ δεκόζηαο πγείαο Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ ζηηο ζπλεληεύμεηο Αλαιπηηθφηεξα, ζε θαη ηδίαλ ζπλαληήζεηο κε ηνλ εθπξφζσπν ηεο θάζε εηαηξείαο - απφ ην ηκήκα ησλ Πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο πνπ ζπκκεηείρε ζηελ έξεπλα - ηέζεθαλ εξσηήζεηο αξρηθά γηα ην πξνθίι ηεο εηαηξείαο γηα ινγαξηαζκφ ηεο νπνίαο εξγάδνληαη, θαη έπεηηα αθνινχζεζαλ ηα παξαθάησ εξσηήκαηα θαηά ζεηξά: 1. Σα πνζνζηά ησλ πξντφλησλ πνπ εκπνξεχνληαη (Φπηνπξνζηαηεπηηθά- Γεκφζηαο Τγείαο). 2. Σελ έξεπλα ηελ νπνία δηεμάγεη ζηα πξντφληα Γεκφζηαο Τγείαο. 3. Σα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ γηα ηελ εηζαγσγή λέσλ πξντφλησλ ζηελ αγνξά. 4. Σνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ελεκεξψλεη ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ θιάδνπ γηα ηα ππάξρνληα ή λέα πξντφληα ηεο θαη λέεο ηερληθέο. 5. Σηο πξννπηηθέο πνπ ππάξρνπλ ζηνλ θιάδν, απφ πιεπξάο ησλ πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο πνπ εκπνξεχνληαη (εηζαγσγή λέσλ θαηλνηφκσλ κεζφδσλ θαη πξντφλησλ θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ) ΓΑΦΝΗ Agrotrade: Ζ εηαηξεία Γάθλε Agrotrade είλαη ηδησηηθή εηαηξεία πνπ εδξεχεη ζηελ πφιε ηεο Αζήλαο θαη δξαζηεξηνπνηείηαη ζε φιε ηελ Διιάδα απφ ην Δκπνξεχεηαη πξντφληα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε νξγαληζκψλ πνπ πιήηηνπλ ηε Γεκφζηα Τγεία (αξζξφπνδα-ηξσθηηθά) θαη ηελ αζθάιεηα ηξνθίκσλ. 1. Σν 99% ησλ πξντφλησλ ηεο είλαη βηνθηφλα (Γεκφζηαο Τγείαο), ελψ ην ππφινηπν 1% είλαη πξντφληα γηα ηνλ έιεγρν παξνπζίαο ησλ ερζξψλ ησλ απνζεθψλ θαη ησλ ζεξκνθεπηαθψλ θαιιηεξγεηψλ. 2. Σα πξντφληα πνπ δηαζέηεη είλαη φια δηθά ηεο, έπεηηα απφ ηελ απφθηεζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπο γηα απνθιεηζηηθή δηαλνκή ζηελ Διιάδα απφ δηάθνξεο πνιπεζληθέο εηαηξείεο. Οη πνιπεζληθέο εηαηξείεο κε ηηο νπνίεο ζπλεξγάδεηαη ε

81 81 Γάθλε είλαη νη Sumitomo, Chemtura, Kwizda, Quimica, Mylva θαη Russell IPM. Ζ Γάθλε Agrotrade πνξεχεηαη κε ηελ έξεπλα (ζηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο) πνπ δηεμάγνπλ νη παξαπάλσ πνιπεζληθέο κε ηηο νπνίεο έρεη αλαπηχμεη ζπλεξγαζία. ηελ Διιάδα ε εηαηξεία δηεμάγεη απνδεηθηηθά πεηξάκαηα γηα ηα πξντφληα ηεο, πνπ ζθνπφ έρνπλ ηελ πξνψζεζή ηνπο. 3. Αλαθνξηθά κε ηελ εηζαγσγή λέσλ πξνηφλησλ ζηελ αγνξά, φπσο ζε φιε ηελ Δπξψπε, έηζη θαη ζηελ Διιάδα, είλαη κηα ρξνλνβφξα δηαδηθαζία κέρξη ηελ ηειηθή απφθηεζε ηεο έγθξηζεο θπθινθνξίαο ελφο λένπ ζθεπάζκαηνο απν ην Τπ.Α.Α.Σ.. 4. Ζ ελεκέξσζε θαηάξηηζε ηεο εηαηξείαο γηα ηα πξντφληα πνπ δηαζέηεη ζηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο γίλεηαη κε θαη ηδίαλ ζπλαληήζεηο, ελψ ζηελ ηζηνζειίδα ηεο ζην δηαδχθηην ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο θαη ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξντφλησλ ηεο. 5. Αλαθνξηθά κε ην κέιινλ ηεο Γάθλεο Agrotrade ζηα πξντφληα Γεκφζηαο Τγείαο, κέζσ ησλ ζπλεξγαζηψλ πνπ έρεη αλαπηχμεη κε πνιπεζληθέο εηαηξείεο ηνπ θιάδνπ, ζα έρεη ηελ αζθάιεηα θαη ηελ πξννπηηθή λα εηζάγεη ζπλερψο λέα πξντφληα θαη ζθεπάζκαηα θαζψο θαη λέεο θαηλνηφκεο κεζφδνπο θαηαπνιέκεζεο. (Λαγηψηεο, 2012) ΠΡΟΣΔΚΣΑ Α.Δ.: 1. Ζ ΠΡΟΣΔΚΣΑ Α.Δ. ηδξχζεθε ην 1994 κε έδξα ηελ πφιε ηεο Αζήλαο θαη δξαζηεξηνπνηείηαη έθηνηε ζε φιε ηελ Διιάδα. Απνθιεηζηηθφ αληηθείκελν ηεο εηαηξείαο είλαη ε εκπνξία πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο. 2. Σα είδε πνπ εκπνξεχεηαη είλαη είηε πξντφληα εηαηξεηψλ πνπ έρεη αλαιάβεη ηελ εκπνξηθή δηάζεζε ηνπο, είηε πξντφληα εηαηξεηψλ ηνπ εμσηεξηθνχ πνπ έρεη απνθηήζεη ηα απνθιεηζηηθά δηθαηψκαηα γηα ηελ δηαλνκή ηνπο ζηελ Διιάδα. Ζ ΠΡΟΣΔΚΣΑ δελ αλαπηχζζεη έξεπλα γηα λέα δξαζηηθά, φκσο γηα ηα πξντφληα ησλ νπνίσλ ηα δηθαηψκαηα έρεη απνθηήζεη, πνξεχεηαη κε ηα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλψλ πνπ δηελεξγνχλ νη πξνκεζεχηξηεο εηαηξείεο. Πξνθεηκέλνπ λα ρνξεγεζεί ε έγθξηζε θαη ε άδεηα θπθινθνξίαο γηα απηά ηα πξντφληα ε εηαηξεία πξαγκαηνπνηεί ηα απαξαίηεηα πεηξάκαηα φπσο επηβάιιεη ε αξκφδηα ππεξεζία ηνπ Τπ.Α.Α.Σ.. 3. Αλαθνξηθά κε ηελ εηζαγσγή λέσλ πξντφλησλ ζηελ εγρψξηα αγνξά, παξά ηελ άςνγε ζπλεξγαζία κε ηηο ππεξεζίεο ηνπ Τπ.Α.Α.Σ., απνηειεί κηα ρξνλνβφξα

82 82 δηαδηθαζία ε ππνβνιή ηνπ θαθέινπ γηα έλα λέν ζθεχαζκα κέρξη ηελ ηειηθή απφθηεζε ηεο έγθξηζεο θπθινθνξίαο ηνπ. 4. Ζ ΠΡΟΣΔΚΣΑ ελεκεξψλεη θαη θαηαξηίδεη ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο γηα ηα πξντφληα πνπ εκπνξεχεηαη (ηνλ ηξφπν ρξήζεο ησλ ζθεπαζκάησλ θαη ηηο κεζφδνπο θαηαπνιέκεζεο γηα κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα θαη αζθάιεηα γηα ηνλ ρξήζηε θαη ηνλ πειάηε-θαηαλαισηή) κέζσ ζεκηλαξίσλ πνπ νξγαλψλεη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο. Δπίζεο παξέρεη δηαδηθηπαθή ππνζηήξημε ζηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο κέζσ ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο γηα ηα πξντφληα πνπ εκπνξεχεηαη. 5. ε φηη αθνξά ηελ πξννπηηθή ηεο ΠΡΟΣΔΚΣΑ ζηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο γηα ην κέιινλ έρεη σο ζηφρν ηελ εηζαγσγή λέσλ πξντφλησλ ζηελ Διιεληθή αγνξά καθξνπξφζεζκα, ελψ βξαρππξφζεζκα πξφθεηηαη λα εηζάγεη 4 λέα ζθεπάζκαηα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε επηβιαβψλ νξγαληζκψλ ζηελ Γεκφζηα Τγεία. (Λεθθφο, 2012) AGROZA ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΗ E.Π.Δ.: Ζ εηαηξεία AGROZAΓΔΧΣΔΥΝΗΚΖ E.Π.Δ. ηδξχζεθε ην 1983 ζηελ Διιάδα κε ζθνπφ ηελ εκπνξία παξαζηηνθηφλσλ θαη ηελ δηελέξγεηα επξείαο θιίκαθαο απεληνκψζεσλ. Δθηφο απφ ηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο ε AGROZA εκπνξεχεηαη θαη θπηνπξνζηαηεπηθά, εηδηθά πξντφληα ζξέςεο θπηψλ θαη δηάθνξα άιια (π.ρ. παγίδεο εληφκσλ, ζηαζκνχο ηξσθηηθψλ θ.ιπ.) 1. Πνζνζηηαία πεξίπνπ ην 55% ησλ πξντφλησλ πνπ εκπνξεχεηαη είλαη Γεκφζηαο Τγείαο θαη ηα ππφινηπα απνηεινχλ ηα θπηνπξνζηαηεπηηθά πξντφληα ζξέςεο θ.ιπ. 2. Ζ AGROZA απφ ην 1983 αλέπηπμε ηελ παξαγσγή ηξσθηηθνθηφλσλ δνισκάησλ ζε επίπεδν βηνηερλίαο κε ηελ ίδξπζε ηεο εηαηξείαο Aggress. Ακέζσο κεηά ηελ ίδξπζε ηεο ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Ηζξαειηλή εηαηξεία PAZCHEM, ε AGROZA πήξε άδεηεο θπθινθνξίαο γηα έλα αξηζκφ εληνκνθηφλσλ απφ ην Τπ.Α.Α.Σ. Σέινο εκπνξεχεηαη ηα θσζθηλνχρα ζθεπάζκαηα ηνπ Γεξκαληθνχ νίθνπ DETIA-DEGESCΖ, ηνπ νπνίνπ είλαη απνθιεηζηηθή δηαλνκέαο ζηελ Διιεληθή αγνξά. Ζ εηαηξεία ζην θνκκάηη ηεο έξεπλαο, πνξεχεηαη κε απηήλ πνπ δηελεξγνχλ νη εηαηξείεο κε ηηο νπνίεο έρεη αλαπηχμεη ζπλεξγαζίεο γηα απνθιεηζηηθή δηαλνκή ησλ πξντφλησλ ηνπο ζηελ Διιεληθή αγνξά. 3. Ζ δηαδηθαζία εηζαγσγήο λέσλ πξντφλησλ ζηελ αγνξά, απνηειεί κηα ρξνλνβφξα θαη γξαθεηνθξαηηθή δηαδηθαζία. Δπίζεο ε κνλνπψιεζε ησλ πνιπεζληθψλ εηαηξεηψλ ηνπ θιάδνπ ηελ θάλεη αθφκα δπζθνιφηεξε.

83 83 4. Ζ εηαηξεία ελεκεξψλεη ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο γηα ηα πξντφληα ηεο κε θαη ηδίαλ ζπλαληήζεηο κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο, ελψ παξάιιεια νξγαλψλεη επηδείμεηο γηα ηελ πξνβνιή ηνπ ηξφπνπ ρξήζεο θαη δξάζεο ησλ ζθεπαζκάησλ ηεο ζηε πξάμε κε ηνπο ηνκεάξρεο γεσπφλνπο ηεο. 5. Ζ AGROZA ΓΔΧΣΔΥΝΗΚΖ Δ.Π.Δ. ζε φηη αθνξά ην κέιινλ, βιέπεη ζεηηθά ηνλ θιάδν, κε πξννπηηθέο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο εθφζνλ ππάξμνπλ αιιαγέο ζηελ λνκνζεζία γηα ηνλ ηξφπν εηζαγσγήο θαηλνχξγησλ πξντφλησλ ζηελ εγρψξηα αγνξά. (Βηηζαμάθεο, 2012) BASF ΔΛΛΑ ΑΒΔΔ: Ζ BASF ΔΛΛΑ ΑΒΔΔ είλαη ζπγαηξηθή ηνπ νκίινπ BASFSE, Germany θαη ιεηηνπξγεί βάζε ησλ πξνηχπσλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ νξίδεη ε κεηξηθή εηαηξεία. 2. Σα πξντφληα ηεο εηαηξείαο είλαη απνηέιεζκα ηεο έξεπλαο πνπ ε ίδηα δηεμάγεη ζε δηθέο ηεο εγθαηαζηάζεηο ζε φιν ηνλ θφζκν. Ο ηνκέαο ηεο Γεκφζηαο Τγείαο ηεο BASF δηαζέηεη δχν (2) εξεπλεηηθά θέληξα, έλα ζηε Widnes ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ, φπνπ δηεμάγνληαη έξεπλεο γηα ηα ηξσθηηθνθηφλα θαη έλα ζην Limburgerhof ηεο Γεξκαλίαο, φπνπ δηεμάγνληαη νη έξεπλεο γηα ηα εληνκνθηφλα. 3. Ζ δηαδηθαζία εηζαγσγήο λέσλ πξντφλησλ ζηελ ειιεληθή αγνξά είλαη αξθεηά ρξνλνβφξα. Ζ νινέλα θαη κεγαιχηεξε πηνζέηεζε ησλ Δπξσπατθψλ λνκνζεηηθψλ νδεγηψλ, ζα βειηηψζνπλ θαη επηηαρχλνπλ ζαθψο πεξηζζφηεξν ηελ δηαδηθαζία έγθξηζεο ησλ λέσλ πξντφλησλ. 4. Ζ ελεκέξσζε ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο ησλ πξντφλησλ ζπλήζσο γίλεηαη κε ηξεηο ηξφπνπο. 1. Μέζσ ηνπ εηδηθνχ ηζηνηφπνπ Παξνπζηάδνληαη πιήξεηο ηερληθέο νδεγίεο & νδεγίεο ρξήζεο γηα θάζε πξντφλ θαζψο θαη ηα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα (εηηθέηα, δειηία δεδνκέλσλ αζθαιείαο MSDS, έγθξηζε θπθινθνξίαο θιπ). Αθφκε, ν εηδηθφο ηζηνηφπνο απνηειεί θέληξν ελεκέξσζεο θαη παξνρήο ζπκβνπιψλ γηα ηελ θαιχηεξε αληηκεηψπηζε ερζξψλ ηεο Γεκφζηαο Τγείαο (ηξσθηηθά, έληνκα).

84 84 2. ε ζπλεξγαζία κε εηδηθφ έληππν ηχπν αιιά θαη κε εηαηξείεο εκπνξίαο θαη δηάζεζεο πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο νξγαλψλνληαη ελεκεξσηηθέο εθδειψζεηο γηα παξνπζίαζε ησλ πξντφλησλ ζε επαγγεικαηίεο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ θαηαπνιέκεζε εληφκσλ. Δηδηθφηεξα, γηα ηα λέα πξντφληα πξαγκαηνπνηνχληαη θεληξηθέο εθδειψζεηο παξνπζίαζεο ηνπο. 5. Αλαθνξηθά κε ηηο κειινληηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηελ πξννπηηθή ηεο εηαηξείαο BASF ζηνλ ηνκέα ησλ Πξντφλησλ Γεκφζηαο Τγείαο, ε εηαηξεία ζηνρεχεη ζηελ αλάπηπμε λέσλ θαη θαηλνηφκσλ πξντφλησλ θαζψο θαη ζηελ εηζαγσγή λέσλ εξγαιείσλ θαη κεραληζκψλ εθαξκνγήο ησλ πξντφλησλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξν έιεγρν εληφκσλ πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο θαη ηξσθηηθψλ.(κιεηηζηλάξεο, 2012) FARMA-CHEM SA: Ζ FARMA-CHEM SA είλαη ηδησηηθή εηαηξεία κε έδξα ηε Θεζζαινλίθε. Γξαζηεξηνπνηείηαη ζηελ Διιάδα απφ ην Δίλαη εμεηδηθεπκέλε ζηελ παξαζθεπή, ηππνπνίεζε, ζπζθεπαζία θαη εκπνξία θπηνπξνζηαηεπηηθψλ πξντφλησλ, ιηπαζκάησλ, θαη πξντφλησλ δεκφζηαο πγείαο. 1. Πνζνζηηαία ην 80% ησλ πξντφλησλ ηεο απνηεινχλ ηα θπηνπξνζηαηεπηηθά, θαη ην ππφινηπν 20% ηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο. 2. ηα πξντφληα δεκφζηαο πγείαο αλαπηχζζεη έξεπλα γηα λέα ζθεπάζκαηα ηα νπνία πξφθεηηαη λα δηαθηλήζεη ζηελ αγνξά. Σν 90% ησλ πξντφλησλ ηεο (απφ ηα Γεκφζηαο Τγείαο) είλαη δηθά ηεο γελφζεκα ζθεπάζκαηα. Σν ππφινηπν 10% είλαη πξντφληα άιισλ εηαηξεηψλ, ηα νπνία έρεη αλαιάβεη πξνο εκπνξηθή δηάζεζε ζηελ Διιεληθή αγνξά. 3. ε φηη αθνξά ηα λέα πξντφληα, ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 40%, αληηκεησπίδνπλ πξφβιεκα θαζπζηέξεζεο γηα ηελ ιήςε έγθξηζεο απφ ην Τπ.Α.Α.Σ. θαζψο πξνθχπηνπλ πξνβιήκαηα ζην λνκνζεηηθφ πιαίζην. 4. Ζ εηαηξεία θαηαξηίδεη- ελεκεξψλεη ηνπ επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο γηα ηα πξντφληα ηεο, αξρηθά κε ηειεθσληθή ή δηαδηθηπαθή επαθή θαη έπεηηα κε πξνζσπηθή ζπλάληεζε εθπξνζψπνπ ηεο εηαηξείαο κε ηνλ ελδηαθεξφκελν. Παξάιιεια ηα πξντφληα πνπ δηαζέηεη ππάξρνπλ θαη ζηνλ ηζηνρψξν ηεο εηαηξείαο.

85 85 5. Αλαθνξηθά κε ην κέιινλ, ε εηαηξεία FARMA-CHEMSA βιέπεη ζεηηθά ηνλ θιάδν κε πξννπηηθή πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ηνπ, επελδχνληαο θαη εηζάγνληαο ζπλερψο λέα πξντφληα ζηε εγρψξηα αγνξά. (εξκπέδε, 2012) 3. 3.Δ.Α.Δ.Μ.Δ. Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ θαηά ηελ ζπλέληεπμε ηνλ αληηπξφεδξν ηνπ.δ.α.μ.δ. ηέζεθαλ νη παξαθάησ εξσηήζεηο θαηά ζεηξά: 1. Σνπο ζθνπνχο ηνπ ζπλδέζκνπ 2. Σα πξνβιήκαηα πνπ δηαπηζηψλεη ν ζχλδεζκνο ζηνλ θιάδν 3. Σε ζέζε ηνπ ζπλδέζκνπ γηα ηελ αλάζεζε κεγάισλ έξγσλ κεηνδνηηθψλ δηαγσληζκψλ (π.ρ. θαηαπνιέκεζε θνπλνππηψλ αλά πεξηθέξεηεο θ.ιπ.) 4. Σηο πξνηάζεηο πνπ έρεη ν ζχλδεζκνο γηα αιιαγέο ζηελ λνκνζεζία πνπ εθπνλείηαη απφ ην Τπ.Α.Α.Σ.. Απαληήζεηο ζπλέληεπμεο 1. Οη ζθνπνί ηνπ.δ.α.μ.δ. είλαη: Ζ εθπξνζψπεζε ηνπ επαγγεικαηηθνχ θιάδνπ ζηα ηνπηθά, πεξηθεξεηαθά θαη θεληξηθά φξγαλα δηνίθεζεο κε ζηφρν ηελ ζσξάθηζε ηνπ κε ζπκθσλίεο θαη λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο. Ζ εθπξνζψπεζε ηνπ θιάδνπ ζηνπο Δπξσπατθνχο θαη Γηεζλείο νξγαληζκνχο δηαρείξηζεο παξαζίησλ. Ζ ζπκβνιή ζηελ νπνηαδήπνηε πξσηνβνπιία αλαβάζκηζεο ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, πνπ ζα πξνζηαηεχεη ηελ νξζή ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ θιάδνπ θαη ηελ εθαξκνγή ηεο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ησλ παξαζίησλ. Ζ δηνξγάλσζε εθδειψζεσλ πνπ ζθνπφ έρνπλ ηελ επίιπζε θιαδηθψλ πξνβιεκάησλ, ηελ ελεκέξσζε ησλ επαγγεικαηηψλ θαη ηελ επαγγεικαηηθή αλαβάζκηζε ηνπ θιάδνπ. Ζ αλάπηπμε ηεο ζπλαδειθηθφηεηαο θαη ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ. Παξνρή ππεξεζηψλ ζηα κέιε ηνπ, φπσο απνδειηίσζε ηνπ ηχπνπ, δηαθήκηζε ζηνλ έληππν θαη ειεθηξνληθφ ηχπν ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα θαη ηε ζεκαζία ηεο δηαρείξηζεο παξαζίησλ ζηε δεκφζηα πγεία. 2. Σν γεγνλφο φηη ν θιάδνο δελ έρεη αλαπηπρζεί αθφκα αξθεηά, κε ζαθή πξνζδηνξηζκφ ηεο ζεκαζίαο ηνπ ζην επξχ θνηλφ απνηειεί ίζσο ην ζεκαληηθφηεξν πξφβιεκα. Ζ «αλσξηκφηεηα» απηή ηνπ θιάδνπ έρεη σο αληίθηππν ηελ γεληθφηεξε

86 86 απαμίσζε ηνπ, ηελ έιιεηςε ζεβαζκνχ θαη ηελ δπζθνιία θαηαμίσζεο ηνπ ζηελ θνηλσλία. Ο ζθιεξφο θαη θάπνηεο θνξέο αζέκηηνο αληαγσληζκφο κεηαμχ ησλ επαγγεικαηηψλ είλαη αθφκε έλα πξφβιεκα. Οη ηηκέο πνπ ππάξρνπλ ζηελ αγνξά, γηα ίδηεο εθαξκνγέο παξνπζηάδνπλ ηεξάζηηεο απνθιίζεηο. Λφγσ ηεο θχζεο ηεο ππεξεζίαο ηεο δηαρείξηζεο παξαζίησλ ηα απνηειέζκαηα ησλ δηαθφξσλ εθαξκνγψλ δελ είλαη άκεζα ζαθή θαη κεηξήζηκα αιιά γίλνληαη αληηιεπηά εθ ησλ πζηέξσλ. πκβαιινκέλεο θαη ηεο παξνχζαο νηθνλνκηθήο θξίζεο, ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο επαγγεικαηηψλ πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο θαη παξέρνπλ ππεξεζίεο θαηψηεξεο πνηφηεηαο ζε πνιχ ρακειέο ηηκέο κε απνηέιεζκα ηελ ππνβάζκηζε ηνπ θιάδνπ. Έλα άιιν πξφβιεκα πνπ πεγάδεη απφ ηελ απαμίσζε ηνπ θιάδνπ είλαη ε ξεπζηφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ. ηελ αγνξά πνιιέο θνξέο δελ ππάξρεη ηήξεζε ησλ ζπκθσλεζέλησλ ηηκψλ θαη θαζπζηέξεζε πιεξσκψλ ζηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο. Έηζη πνιιέο επηρεηξήζεηο θαζεκεξηλά βξίζθνληαη ζε πνιχ δπζρεξή ζέζε (αδηέμνδν). Σέινο πξφβιεκα απνηειεί ε έιιεηςε εκπεηξίαο θαη εθπαίδεπζεο ζε πνιιέο επηρεηξήζεηο/εηαηξείεο ηνπ θιάδνπ. Ζ απνπζία θνξέσλ γηα ηελ ζηήξημε εηδηθά λέσλ επηζηεκφλσλ ζε ηερληθά ζέκαηα αιιά θαη ε απνπζία ειέγρνπ ησλ επηρεηξήζεσλ/εηαηξεηψλ απφ ην Τπ.Α.Α.Σ. γεληθφηεξα είλαη παξάγνληεο πνπ ππνβαζκίδνπλ ηνλ θιάδν. 3. Οη πεξηπηψζεηο αλάζεζεο έξγσλ κέζσ κεηνδνηηθψλ δηαγσληζκψλ απνηεινχλ ηδηαίηεξεο πεξηπηψζεηο. Ζ κείσζε ηεο ηηκήο θάζε εθαξκνγήο ιεηηνπξγεί εηο βάξνο ηεο πνηφηεηαο ηεο. Έηζη νη κεηνδνηηθνί δηαγσληζκνί ζα πξέπεη λα γίλνληαη έπεηηα απφ θαζνξηζκφ ησλ πξνδηαγξαθψλ ηεο εθάζηνηε εθαξκνγήο θαη κε πξαγκαηνπνίεζε ειέγρσλ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο. Δθηφο ησλ παξαπάλσ ε αλάζεζε ηέηνησλ έξγσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε δηαθαλή θξηηήξηα. 4. Αξρηθά κείδνλνο ζεκαζίαο είλαη ε δεκηνπξγία επαγγεικαηηθνχ πεξηγξάκκαηνο ηνπ θιάδνπ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ επζπλψλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ επαγγεικαηηψλ αιιά θαη θαζνξηζκφ ηνπ πιαηζίνπ νξζήο πξαθηηθήο γηα φιεο ηηο πξαγκαηνπνηνχκελεο εξγαζίεο Θεσξνχκε επίζεο ζθφπηκν ηνλ αλαπξνζδηνξηζκφ ηνπ αληηθεηκέλνπ ησλ εξγαζηψλ «Καηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο» ζε «Γηαρείξηζε παξαζίησλ ζε θαηνηθεκέλνπο, επαγγεικαηηθνχο θαη βηνκεραληθνχο ρψξνπο».

87 87 Δπίζεο λα ππάξμεη αιιαγή απφ ηελ έθδνζε κηαο εληαίαο άδεηαο ζε ηέζζεξεηο (4), αλάινγα κε ηνλ ρψξν θαη ηελ ζεκαζία ηεο εθαξκνγήο πνπ θαιχπηεη ε θάζε κία. Δηδηθφηεξα, λα ππάξρεη ε «ΒΑΗΚΖ» (Α) άδεηα πνπ αθνξά εξγαζίεο ρακεινχ θηλδχλνπ θαη πεξηιακβάλεη εθαξκνγέο δηαρείξηζεο εληφκσλ, ηξσθηηθψλ, πνπιηψλ, εξπεηψλ θαη κηθξψλ άγξησλ δψσλ ζε θαηνηθίεο θαη ινηπνχο επαγγεικαηηθνχο θαη εκπνξηθνχο ρψξνπο. Ζ δεχηεξε θαηεγνξία αδεηψλ λα είλαη γηα «ΣΡΟΦΗΜΑ ΚΑΗ ΔΤΑΗΘΖΣΑ ΠΡΟΗΟΝΣΑ» (Β) θαη λα πεξηιακβάλεη εξγαζίεο δηαρείξηζεο παξαζίησλ ζε βηνκεραλίεο ηξνθίκσλ, δσνηξνθψλ, θαξκάθσλ, ρψξνπο ελδηαίηεζεο, μελνδνρεία, ρψξνπο ελδηαίηεζεο ζε πινία θ.ιπ.. Ζ ηξίηε θαηεγνξία αδεηψλ κε ηίηιν «ΥΧΡΧΝ ΚΟΗΝΧΝΗΚΖ ΖΜΑΗΑ» (Γ) λα πεξηιακβάλεη εξγαζίεο δηαρείξηζεο παξαζίησλ ζε ρψξνπο πνπ ππάξρνπλ επηπηψζεηο ζηε δεκφζηα πγεία ιφγσ έθζεζεο ησλ πνιηηψλ. Σέηνηνη ρψξνη είλαη ηα λνζνθνκεία, ηα ζρνιεία, νη παηδηθνί ζηαζκνί, δηάθνξα ηδξχκαηα, νη ζηξαηψλεο, νη αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ηα πάξθα, νη νηθηζκνί θαη νη ζηαζκνί κεηαθνξηθψλ κέζσλ. ε απηήλ ηελ θαηεγνξία ζα εληάζζνληαη θαη νη εξγαζίεο θαηαπνιέκεζεο δηδαλίσλ, ππηηνθάκπεο αιιά θαη ε θαηαπνιέκεζε θνπλνππηψλ ζε επξεία θιίκαθα. Σέινο, ε ηέηαξηε θαηεγνξία λα αθνξά ηελ ρξήζε ππνθαπληζηηθψλ θαη λα έρεη ηίηιν «ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΤΠΟΚΑΠΝΗΣΗΚΧΝ» (Γ). Αλαθνξηθά κε ηηο πξνυπνζέζεηο απφθηεζεο ησλ δηαθφξσλ αδεηψλ, δηθαίσκα απφθηεζεο λα έρνπλ φιεο νη εηδηθφηεηεο πνπ έρνπλ θαη ζήκεξα πιελ ησλ ηαηξψλ αιιά θάζε ππεχζπλνο επηζηήκνλαο λα πηζηνπνηείηαη ζε πξνθαζνξηζκέλε γλσζηηθή χιε ε νπνία ζα θαζνξίδεηαη απφ επηηξνπή πνπ ζα απνηειείηαη απφ κέιε ηνπ Τπ.Α.Α.Σ., ηνπ Δ.Φ.Δ.Σ., Παλεπηζηεκηαθψλ Ηδξπκάησλ, ηνπ.δ.α.μ.δ., ηνπ ΔΛ.Ο.Σ. ή άιισλ θνξέσλ πηζηνπνίεζεο. Κάζε επηζηήκνλαο πνπ απαζρνιείηαη ζε επηρεηξήζεηο δηαρείξηζεο παξαζίησλ ζα πξέπεη λα είλαη πιήξνπο θαη απνθιεηζηηθήο απαζρφιεζεο, ελψ δπλαηή ζα είλαη ε απφθηεζε πέξαλ ηεο κίαο άδεηαο γηα ινγαξηαζκφ ησλ επηρεηξήζεσλ/εηαηξεηψλ. Ζ επαγγεικαηηθή ζηέγε θάζε επηρείξεζεο/εηαηξείαο ζα πξέπεη λα πιεξνί θάπνηεο πξνδηαγξαθέο (ππνρξεσηηθά λα ππάξρεη γξαθείν θαη απνζήθε) ελψ ζα ππάξρεη θάιπςε αζθάιεηαο αζηηθήο ή επαγγεικαηηθήο επζχλεο. Δπίζεο φιεο νη εηαηξείεο/επηρεηξήζεηο ζα πηζηνπνηνχληαη βάζε ηνπ πξνηχπνπ ISO9001 εληφο πεληαεηίαο εθηφο απφ απηέο πνπ αζρνινχληαη κε εθαξκνγέο πνπ θαιχπηνληαη απφ ηελ πξψηνπ ηχπνπ άδεηα (Α) θαη ζα πηζηνπνηνχληαη πξναηξεηηθά.

88 88 ηηο ππνρξεψζεηο ηεο θάζε εηαηξείαο/επηρείξεζεο ζα είλαη ε έθδνζε πηζηνπνηεηηθνχ εξγαζηψλ ζην νπνίν ζα αλαθέξνληαη ε εκεξνκελία θαη νη ρψξνη ηεο εθαξκνγήο, ηα ζθεπάζκαηα θαη νη δφζεηο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη ηα αληίδνηα απηψλ θαζψο θαη ηα κέηξα πξνθχιαμεο θαη πξνζηαζίαο. Αλαθνξηθά κε ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ πξνζσπηθνχ θάζε εηαηξείαο, ν ππεχζπλνο επηζηήκνλαο ζα πξέπεη λα παξίζηαηαη ππνρξεσηηθά ζηηο εξγαζίεο πνπ θαιχπηεη ε ηξίηε ηχπνπ άδεηα (Γ), ελψ θέξεη επζχλε γηα ηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ αζθάιεηα ηνπ πξνζσπηθνχ, ηελ επηινγή ηνπ ζθεπάζκαηνο ηεο θάζε εθαξκνγήο, ηελ αζθάιεηα θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εθαξκνγψλ. Οη εξγνδεγνί θαη νη ηερληθνί εθαξκνγψλ ζα εθπαηδεχνληαη θαη ζα πηζηνπνηνχληαη έπεηηα απφ παξαθνινχζεζε ζεκηλαξίσλ πνπ ζα ιακβάλνπλ γλψζε γηα α) ηνλ βηνινγηθφ θχθιν θαη ηελ θαηαπνιέκεζε παξαζίησλ, β) ησλ κέζσλ αηνκηθήο πξνζηαζίαο, γ) ηελ αζθαιή απνζήθεπζε θαη κεηαθνξά πιηθψλ εθαξκνγψλ, δ) ηελ ρξήζε θαη ηηο δνζνινγίεο ζθεπαζκάησλ, ε) ηελ δηαρείξηζε ζπζθεπαζηψλ θαη ππνιεηκκάησλ ζθεπαζκάησλ, ζη) ηα αληίδνηα θαη ηηο πξψηεο βνήζεηεο θαη ηέινο δ) ηελ πξνζηαζία ησλ σθέιηκσλ νξγαζκψλ κε ζηφρσλ. Οη πηζηνπνηήζεηο ζα αλαλεψλνληαη αλά πεληαεηία ψζηε λα ππάξρεη ζπλερήο ελεκέξσζε ζηα λέα δεδνκέλα. Οη πηζηνπνηεκέλνη εξγνδεγνί ζα κπνξνχλ λα ελεξγνχλ ρσξίο ηελ απηνπξφζσπε παξνπζία εηδηθνχ επηζηήκνλα ζηηο εξγαζίεο πνπ θαιχπηνπλ νη άδεηεο ηχπνπ Α Β θαη Γ, ελψ νη πηζηνπνηεκέλνη ηερληθνί ζηηο εξγαζίεο ηχπνπ Α. Κάζε εξγνδεγφο ζα κπνξεί λα έρεη ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ ζε εθαξκνγέο κέρξη 5 ηερληθνχο. Ζ εθπαίδεπζε κέζσ ζεκηλαξίσλ ζα γίλεηαη απφ εγθεθξηκέλνπο εθπαηδεπηέο, ελψ ε γλσζηηθή χιε θάζε ζεκηλαξίνπ ζα θαιχπηεη δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ άδεηα. Γηα ηελ απφθηεζε άδεηαο ζα απαηηνχληαη 5 εκέξεο εθπαίδεπζεο ζην αληίζηνηρν ζεκηλάξην. Γηα ηελ αλαλέσζε θάζε άδεηαο ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζπλνιηθή εθπαίδεπζε 5 εκεξψλ ηνπ δηθαηνχρνπ ζε ρξνληθή πεξίνδν 5 εηψλ. Οη έιεγρνη γηα ηελ ηήξεζε ηεο λνκνζεζίαο ζηηο επηρεηξήζεηο/εηαηξείεο ζα πξαγκαηνπνηνχληαη δεηγκαηνιεπηηθά απφ ην Τπ.Α.Α.Σ. Σέινο ν.δ.α.μ.δ. ζα αλαιάβεη ην ξφιν ηνπ ζπκβνχινπ θαη αξσγνχ ηεο πνιηηείαο ζηα δεηήκαηα ηνπ θιάδνπ θαη ζα κπνξεί λα δηελεξγεί εηήζην έιεγρν αδεηψλ, δηνξγάλσζε ζεκηλαξίσλ, ζπκκεηνρή ζην θαζνξηζκφ ηεο δηδαθηέαο χιεο θ.ιπ. (Μεηζέαο, 2013)

89 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ 1.Δξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ ζηελ ζπλέληεπμε ηνλ ππάιιειν ηνπ Τπνπξγείνπ ηέζεθαλ ηα εμήο εξσηήκαηα θαηά ζεηξά: 1. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ειέγρεη ε αξκφδην ππεξεζία ηνπ ππνπξγείνπ ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο 2. Κάπνηα ελδεηθηηθά παξαδείγκαηα παξαπησκάησλ απφ επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο θαη νη θπξψζεηο πνπ ηνπο επηβιήζεθαλ 3. Σν ελδερφκελν αλαπξνζαξκνγήο ηεο λνκνζεζίαο θαη πηζαλέο αιιαγέο πνπ πξφθεηηαη λα ζπκβνχλ ζε απηήλ Απαληήζεηο 1. Ο ζρεδηαζκφο ηαθηηθνχ πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ ησλ επαγγεικαηηψλ ηνπ θιάδνπ απφ ηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο δελ είλαη εθηθηφο ιφγσ ηεο θχζεο ηνπ επαγγέικαηνο (επνρηθφηεηα δηελέξγεηαο απεληνκψζεσλ ζε κεγάιε θιίκαθα). Έηζη πξαγκαηνπνηείηαη έπεηηα απφ επψλπκεο θαηαγγειίεο πνιηηψλ, είηε απφ άιιεο πεγέο ελεκέξσζεο ησλ αξκνδίσλ αξρψλ φπσο ε Αζηπλνκία θαη ν ΔΦΔΣ. Έπεηηα απφ ηελ θαηαγγειία, δηελεξγείηαη έιεγρνο απφ ηηο Γηεπζχλζεηο Αγξνηηθήο Οηθνλνκίαο θαη Κηεληαηξηθήο πεξηθεξεηαθψλ ελνηήησλ ή απφ ηα Πεξηθεξεηαθά Κέληξα Πξνζηαζίαο Φπηψλ ή απφ ηηο Γηεπζχλζεηο Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο ησλ Ννκαξρηαθψλ Απηνδηνηθήζεσλ ζηνλ ρψξν πνπ έγηλε ε απεληφκσζε θαη ζην ζπλεξγείν πνπ ηελ έθαλε ψζηε λα εμαθξηβσζεί ε λνκηκφηεηα ηνπ. Οη παξαπάλσ ππεξεζίεο είλαη ππεχζπλεο γηα ηελ εχξεζε ησλ παξαβάζεσλ θαηά πεξίπησζε. Πνζνζηηαία ην 95% ησλ παξαβάζεσλ είλαη απιέο πεξηπηψζεηο (θαηαπνιεκήζεηο ρσξίο άδεηα/αλαγγειία), ελψ ην 5% είλαη ζνβαξφηεξεο, θαη εκπεξηέρνπλ θηλδχλνπο αηπρήκαηνο ή δειεηεξηάζεσλ ζε βάξνο ηεο πγείαο ησλ πνιηηψλ. ε φηη αθνξά ηηο θπξψζεηο απηέο επηβάιινληαη κε βάζε ηνλ λέν Νφκν 4036/2012 (ΦΔΚ Α 8),άξζξν 49, φπνπ θαηαξγνχληαη νη πνηληθέο θπξψζεηο αιιά παξακέλεη ζηαζεξφ ην χςνο ησλ πξνζηίκσλ γηα κε αδεηνδνηεκέλν ζπλεξγείν, γηα απνπζία ππεχζπλνπ επηζηήκνλα ή γηα έιιεηςε άιισλ κέηξσλ αζθάιεηαο θαηά ηελ δηελέξγεηα ηεο απεληφκσζε θαη γίλεηαη έσο θαη 5 ρξφληα ε αθαίξεζε δηθαηψκαηνο δηελέξγεηαο απεληνκψζεσλ. Δπίζεο γίλεηαη λνκηθά απαξαίηεηνο ν δηπιαζηαζκφο ηνπ πξνζηίκνπ ζε πεξίπησζε ππνηξνπήο ηνπ παξαβάηε θαη ηηκσξείηαη πιένλ κε ξεηή δηάηαμε ε απνπζία ηνπ ππεχζπλνπ επηζηήκνλα.

90 90 Αλαθνξηθά κε ηνπο παξαβάηεο γηα ρξεζηκνπνίεζε κε εγθεθξηκέλνπ ή ιεγκέλνπ ζθεπάζκαηνο ηζρχεη φηη θαη κε ηνλ παιαηφηεξν λφκν (Νφκνο 2538/1997), φπνπ νξίδεηαη ρξεκαηηθφ πξφζηηκν έσο θαη επξψ θαη πνηληθέο θπξψζεηο. 2. Παξαδείγκαηα Παξαβάζεσλ ηελ Αζήλα, ζε θξαηηθνχο ρψξνπο πνπ εξγαδφηαλ ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ ην νπνίν δελ είρε αλαγγείιεη ηελ έλαξμε άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο, επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ θαη ζηέξεζε απφθηεζεο αλαγγειίαο γηα 2 έηε. ηελ Αζήλα, ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ πνπ ελεξγνχζε ρσξίο ηελ παξνπζία ππεχζπλνπ επηζηήκνλα επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ. ην λνκφ Μαγλεζίαο, ζε ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ πνπ δελ είρε αλαγγείιεη ηελ έλαξμε ηνπ επαγγέικαηνο επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ. ηελ Αζήλα, ζε ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ πνπ ελεξγνχζε ρσξίο ηελ παξνπζία ππεχζπλνπ επηζηήκνλα επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν 1000 επξψ. ηνλ Πεηξαηά θαη ηελ Θεζζαινλίθε, ζε ζπλεξγεία θαηαπνιεκήζεσλ πνπ δελ είραλ αλαγγείιεη ηελ έλαξμε άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν1.000 επξψ. ηα Γσδεθάλεζα, ζε ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ πνπ ελεξγνχζε ζε ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ζεκαζίαο δίρσο ηελ παξνπζία ππεχζπλνπ επηζηήκνλα επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ. ηελ Ξάλζε, ζε ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ, πνπ ιεηηνπξγνχζε ρσξίο λα έρεη αλαγγείιεη ηελ έλαξμε ηνπ επαγγέικαηνο επηβιήζεθε πξφζηηκν 300 επξψ. ε ζπλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ, πνπ έθαλε κπνθηνλία ζε παηδηθφ ζηαζκφ θαη δελ έιαβε ηα κέηξα αζθαιείαο πνπ έπξεπε (βξέζεθαλ ρχδελ αηκνιπηηθά δνιψκαηα, θαη φρη αζθαιηζκέλα ζε θαηάιιεινπο δνισκαηηθνχο ζηαζκνχο) επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ. πλεξγείν θαηαπνιεκήζεσλ πνπ ρξεζηκνπνίεζε θαπλνγφλν ζθεχαζκα πνπ έρεη άδεηα κφλν γηα απεληφκσζε ζε απνζεθεπκέλα πξντφληα, ζε θαηνηθεκέλν ρψξν επηβιήζεθε ρξεκαηηθφ πξφζηηκν επξψ. 3. Μέζα ζην έηνο 2013, ζα ππάξμεη αιιαγή ζηε ππάξρνπζα λνκνζεζία, κε ζθνπφ ηνλ αλαπξνζδηνξηζκφ ηνπ θιάδνπ, γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο δεκφζηαο πγείαο, αθξηβή πξνζδηνξηζκφ ησλ εξγαζηψλ πνπ θαιχπηνληαη θαη πξνζαξκνγή ζηα Δπξσπατθά δεδνκέλα.

91 91 Με ηελ ζεκεξηλή λνκνζεζία ε αλαθνξά ηνπ θιάδνπ γίλεηαη σο «θαηαπνιέκεζε εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ». Με ηελ παξαπάλσ αλαθνξά έλα επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ πνπ έρεη λα θάλεη κε ηελ απψζεζε θηδηψλ ή πηελψλ κέλεη αθάιππην. Αθφκε, ε παξνχζα λνκνζεζία γηα ηελ ρξήζε θσζθίλεο, ρξήδεη αλαπξνζδηνξηζκνχ (ιφγσ επηθηλδπλφηεηαο ησλ εθαξκνγψλ θαη αηπρεκάησλ πνπ έρνπλ ζπκβεί θαηά ην παξειζφλ). Έηζη, ππάξρεη πξνζαλαηνιηζκφο ζηελ αληηθαηάζηαζε ηεο αλαθνξάο ηεο «θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ» κε κηα πιεξέζηεξε φπσο «δηαρείξηζε παξαζίησλ» ή «Δπαγγεικαηηθή εθαξκνγή βηνθηφλσλ». Οη αιιαγέο πνπ ζα ζπκβνχλ έρνπλ σο ζηφρν ηνλ αθξηβή πξνζδηνξηζκφ, κε ζαθήλεηα γηα φιεο ηηο εθαξκνγέο πνπ θαιχπηνληαη απφ επαγγεικαηίεο ηνπ θιάδνπ ησλ απεληνκψζεσλ. Δπίζεο, ππάξρεη ζθέςε γηα θαηεγνξηνπνίεζε ησλ εθαξκνγψλ ζε απιέο θαη ζχλζεηεο, πνπ θαη επέθηαζε ζα ζπκπεξηιακβάλνπλ ηελ παξνπζία ή φρη ηνπ ππεχζπλνπ επηζηήκνλα δε ηεξείηαη ζρνιαζηηθά ε παξνπζία ηνπ κε ηελ ζεκεξηλή λνκνζεζία, παξ φηη λνκνζεηηθά επηβάιιεηαη - θαη δηαρσξηζκφ ησλ εθαξκνγψλ ζε επαίζζεηνπο ρψξνπο (κνλάδεο παξαγσγήο ηξνθίκσλ, λνζνθνκεία, ζρνιεία θ.ιπ.) θαη κε, ψζηε λα εθδίδεηαη θαη ε αληίζηνηρε άδεηα αλαιφγσο ηνπ θάζκαηνο ησλ εθαξκνγψλ πνπ πεξηιακβάλεη. Έηζη κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ αδεηψλ ζα αιιάμεη θαη ν ηξφπνο αλαλέσζεο ή έθδνζεο ησλ. Γηα ηελ απφθηεζε ηεο θάζε άδεηαο, αλάινγα ηνπ βαζκνχ δπζθνιίαο ησλ εθαξκνγψλ πνπ πεξηιακβάλεη ζα απαηηνχληαη ηα αληίζηνηρα δηθαηνινγεηηθά (ηεθκεξίσζε εκπεηξίαο, πξναπαηηνχκελε εθπαίδεπζε γηα ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγέο). Δπίζεο κε ηελ αιιαγή ηεο λνκνζεζίαο, ζα ππάξμνπλ θαη αιιαγέο ζηνλ έιεγρν ησλ επαγγεικαηηψλ απφ ηηο αξκφδηεο αξρέο. Γηεπθξηλίδεηαη πσο νπνηαδήπνηε αιιαγή επέιζεη ζα γίλεη κε γλψκνλα ηελ πξνζηαζία θαη θαηαμίσζε ηνπ θιάδνπ. Γελ ππάξρεη αθφκε ην ηειηθφ θείκελν ηεο λνκνζεζίαο, θαη ε ππνβνιή πξνηάζεσλ είλαη αλνηρηή πξνο νπνηνλδήπνηε. (Βιάρνο, 2012)

92 Αλαθεθαιαίσζε - πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο πκπεξάζκαηα θνπφο ηεο παξνχζαο κειέηεο απνηέιεζε ε δηεξεχλεζε ηνπ θιάδνπ ησλ θαηαπνιεκήζεσλ εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο ζηελ Διιάδα. Σαπηφρξνλα γηα λα είλαη πην ζθαηξηθή θαη αληηθεηκεληθή ε έξεπλα, έγηλε πξνζπάζεηα λα ζπιιερζνχλ πιεξνθνξίεο φρη κφλν απφ ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο αιιά θαη απφ εηαηξείεο απφ ηηο νπνίεο νη επαγγεικαηίεο πξνκεζεχνληαη ζθεπάζκαηα θαη άιια πιηθά γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ εθαξκνγψλ, απφ ηνλ χλδεζκν Δηαηξεηψλ Απεληνκψζεσλ Μπνθηνληψλ Διιάδνο, θαη ηέινο απφ ηελ Αξκφδηα Τπεξεζία ηνπ Τπνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ πνπ είλαη ππεχζπλε γηα ηελ έθδνζε ησλ Αδεηψλ Καηαπνιέκεζεο Δληφκσλ θαη Σξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο. Ζ παξνπζία επηβιαβψλ εηδψλ ζηελ Γεκφζηα Τγεία θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ είλαη κεγαιχηεξε θαηά ηηο ζεξκέο πεξηφδνπο. Ζ ζεξκνθξαζία επεξεάδεη πεξηζζφηεξν ηελ αλάπηπμε θαη ηνλ κεηαβνιηζκφ ησλ εληφκσλ, πνπ είλαη πνηθηιφζεξκα δψα, παξά ηα ηξσθηηθά πνπ είλαη νκνηφζεξκα. Δηδηθφηεξα ηα δηάθνξα αξζξφπνδα εκθαλίδνληαη θπξίσο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ θαινθαηξηνχ, ηεο άλνημεο θαη ηνπ θζηλνπψξνπ, ελψ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα ε παξνπζία ηνπο είλαη ζρεδφλ ακειεηέα. ε φηη αθνξά ηα ηξσθηηθά ε παξνπζία ηνπο ζηνλ αζηηθφ πεξηβάιινλ δηαπηζηψλεηαη θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο αιιά θαη πάιη θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ζεξκψλ επνρψλ ζε κεγαιχηεξε θιίκαθα κε θνξχθσζε ην θαινθαίξη, θαη ηελ κηθξφηεξε αιιά φρη ακειεηέα παξνπζία ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα. Οη ζπζθεπέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηζζφηεξν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε αξζξνπφδσλ είλαη απηέο πνπ είλαη απινχζηεξεο ζηελ ρξήζε (ςεθαζηήξεο, πηζηφιηα γηα ρξήζε gel) ελψ ζπζθεπέο φπσο ςπρξφο-ζεξκφο εθλεθσηήο θαη ειεθηξηθή ζθνχπα εηδηθνχ ηχπνπ πνπ είλαη αθξηβφηεξεο ζε θφζηνο εμεηδηθεπκέλεο εθαξκνγέο δελ ηπγράλνπλ επξείαο ρξήζεο. θαη θαηαζθεπαζκέλεο γηα Ζ ρεκηθή νκάδα εληνκνθηφλσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ηελ πιεηνλφηεηα ησλ επαγγεικαηηψλ είλαη απηή ησλ ππξεζξηλνεηδψλ θαη αθνινπζεί ησλ λενληθνηηλνεηδψλ. Απηφ γηαηί ηα πεξηζζφηεξα εγθεθξηκέλα βηνθηφλα ζθεπάζκαηα πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο αλήθνπλ ζηηο 2 παξαπάλσ ρεκηθέο νκάδεο. Δπίζεο είλαη ηδαληθά γηα θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο θαζψο ραξαθηεξίδνληαη απφ πνιχ κηθξή ηνμηθφηεηα ζηα ζειαζηηθά θαη αθφκε νη ππξεζξίλεο ραξαθηεξίδνληαη απφ

93 93 κεγάιε εληνκνηνμηθή δξάζε (knockdown effect). Σα νξγαλνθσζθνξηθά, ηα θαξβακηδηθά θαη ηα θαηλπινππξαδνιηθά εληνκνθηφλα ρξεζηκνπνηνχληαη ζε πνιχ κηθξφηεξε θιίκαθα. Ο ζπλεζέζηεξνο ηχπνο ζθεπαζκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο εθαξκνγέο είλαη ησλ ελαησξεκάησλ (SC) πνπ είλαη ν θαηαιιειφηεξνο ηχπνο ζηελ θαηεγνξία ησλ βηνθηφλσλ. Δπίζεο ηα gel έρνπλ επξεία δηάδνζε ζηηο θαηαπνιεκήζεηο εληφκσλ θαζψο είλαη ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθά ιφγσ ησλ ηξνθνειθπζηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηνπο. Σα γαιαθηψκαηα (EC) θαη νη βξέμηκεο ζθφλεο (WP) δελ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ πνιινχο ρξήζηεο θαζψο πεξηέρνπλ νξγαληθνχο δηαιχηεο θαη αδξαλνχο ζηεξενχο θνξείο αληίζηνηρα, νπζίεο νη νπνίεο πξνζδίδνπλ έληνλε νζκή ζην ρψξν εθαξκνγήο ή αθφκα κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θζνξά ζηηο επηθάλεηεο φπνπ εθαξκφζηεθαλ αθήλνληαο ζηίγκαηα. Σα ππνθαπληζηηθά ρξεζηκνπνηνχληαη ζε πνιχ κηθξή ζπρλφηεηα θαη θιίκαθα ίζσο ιφγσ ηεο δπζθνιίαο θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ εκπεξηέρνπλ θαηά ηελ εθαξκνγή θαη δξάζε ηνπο. Αμηνζεκείσην είλαη πσο δελ παξαηεξείηαη θζνξά ζε αληηθείκελα απφ ηελ ρξήζε εληνκνθηφλσλ ζθεπαζκάησλ, παξά κφλν ζε ειάρηζηεο πεξηπηψζεηο. Ζ ρξήζε πιαζηηθψλ δνισκαηηθψλ ζηαζκψλ είλαη ε ζπλεζέζηεξε ζηελ θαηαπνιέκεζε ηξσθηηθψλ θαζψο ε ζεξκνθξαζία εζσηεξηθά ζηνπο κεηαιιηθνχο δνισκαηηθνχο ζηαζκνχο κπνξεί λα απμεζεί πνιχ θάλνληαο ηνπο δπζπξφζηηνπο ζηα ηξσθηηθά. Δπίζεο νη θνιιεηηθέο παγίδεο ζχιιεςεο ηξσθηηθψλ θαη ε κπνθηνλία κε ξίςε δνισκάησλ ρχδελ είλαη κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο εθαξκνγέο κπνθηνληψλ. Σα ηξσθηηθνθηφλα ζθεπάζκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη θπξίσο αληηπεθηηθέο ελψζεηο 2 εο γεληάο. Δλ αληηζέζεη νη αληηπεθηηθέο ελψζεηο 1 εο γεληάο δελ απνηεινχλ ζπλήζε ζθεπάζκαηα ζηελ θαηαπνιέκεζε ησλ ηξσθηηθψλ θαζσο γηα λα επέιζεη ην απνηέιζκα ηνπ ζαλάηνπ ησλ ηξσθηηθψλ πξέπεη λα θαηαλαισζεί πνιχ κεγαιχηεξε πνζφηεηα δνιψκαηνο απν απηά, ζε ζρέζε κε ηα αηκνιπηηθά ηεο 2 ε γεληάο πνπ είλαη ελφο γεχκαηνο. Δλαιιαθηηθά γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπο ρξεζηκνπνηνχληαη απσζεηηθά θαη Φσζθήλε (PH 3 ) ζε πνιχ κηθξή θιίκαθα. Οη ζνβαξφηεξνη ερζξνί ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαηά ζεηξά ζεκαληηθφηεηαο (ζπζρέηηζε ζπρλφηεηαο εκθάληζεο πξνθαινχκελεο δεκηάο) είλαη ηα Σξσθηηθά, ε Γεξκαληθή Καηζαξίδα, ε Ακεξηθάληθε Καηζαξίδα, ηα Κνπλνχπηα, ηα Έληνκα πνπ

94 94 πξνζβάιινπλ ηα Σξφθηκα, ε Αλαηνιηθή Καηζαξίδα, νη Φχιινη, νη Κνξηνί θαη ηα Μπξκήγθηα. Αλαθνξηθά κε ηελ ζνβαξφηεηα ησλ ερζξψλ ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο παξαηεξνχληαη πνιιέο θνξέο πεξηζηαηηθά εληνκνθνβίαο. Οη ζπλεζέζηεξνη ρψξνη δηεμαγσγήο εθαξκνγψλ είλαη νη θαηνηθίεο, νη ρψξνη εζηίαζεο (Cafe εζηηαηφξηα θ.ιπ.) θαη νη κνλάδεο παξαγσγήο ηξνθίκσλ. Οη ιηγφηεξν ζπλεζέζηεξνη ρψξνη δηεμαγσγήο εθαξκνγψλ θαηαπνιεκήζεσλ είλαη ηα μελνδνρεία, νη βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο, νη απνζήθεο ηξνθίκσλ θαη ηα εθπαηδεπηήξηα. Σέινο νη ρψξνη φπνπ ε ζπρλφηεηα εθαξκνγήο είλαη ειάρηζηε - ίζσο ιφγσ ηεο πνιππινθφηεηαο ησλ εθαξκνγψλ θαη ηεο εμεηδίθεπζεο πνπ απαηηνχλ - είλαη νη θηελνηξνθηθέο κνλάδεο, ηα εξγνζηάζηα δσνηξνθψλ, ηα Silos, ηα κέζα κεηαθνξάο (πινία, αεξνπιάλα θ.ιπ.) θαη νη κνπζεηαθνί ρψξνη. Αλαθνξηθά κε ηνλ επαγγεικαηηζκφ ησλ εξσηεζέλησλ, ζην ζχλνιν ηνπο παξέρνπλ φινη βεβαίσζε εξγαζηψλ κεηά ην πέξαο θάζε εθαξκνγήο. Δπίζεο ε πιεηνλφηεηα απηψλ έρεη ζπλεξγαζηεί κε άιιε επαγγεικαηηθή επηρείξεζε/εηαηξεία θαζψο επίζεο έρεη παξαθνινπζήζεη επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα ψζηε λα παξακέλνπλ ελήκεξνη γηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηνλ θιάδν. Ζ ζπληξηπηηθή πιεηνλφηεηα ζεσξεί πσο ε δεκηνπξγία ελφο δηαεπαγγεικαηηθνχ ζσκαηείνπ ζα βνεζνχζε ζηελ εμπγίαλζε ηνπ θιάδνπ, ελψ παξάιιεια ειάρηζηνη αλήθνπλ θαη ζπκκεηέρνπλ ζε θάπνην. Ο.Δ.Α.Μ.Δ. είλαη ν κνλαδηθφο ζχλδεζκνο πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηελ Διιάδα, έρνληαο θαηαζέζεη επίζεκα ηελ πξφηαζε ηνπ γηα ηελ επηθείκελε αιιαγή ζην παξφλ λνκνζεηηθφ πιαίζην ζην Τπ.Α.Α.Σ.. Οη εηαηξείεο πνπ εκπνξεχνληαη πξντφληα δεκφζηαο πγείαο, επελδχνπλ ζπλερψο είηε άκεζα είηε έκκεζα ζε λέα πξντφληα ελψ παξάιιεια ελεκεξψλνπλ θαη πιεξνθνξνχλ ηνπο επαγγεικαηίεο απεληνκσηέο γηα ηα λέα ή ηα ππάξρνληα πξντφληα ηνπο. Μνλαδηθφ «εκπφδην» ζηελ εηζαγσγή ησλ λέσλ απηψλ πξντφλησλ απνηειεί ε θαζπζηέξεζε ζηελ έγθξηζε θπθινθνξίαο απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζία ηνπ Τπ.Α.Α.Σ Πξνηάζεηο χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο θαη ηελ βνήζεηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη ησλ πξνζσπηθψλ ζπλεληεχμεσλ απφ ηνλ.δ.α.μ.δ. θαη ην Τπ.Α.Α.Σ. πξνθχπηεη

95 95 πσο ν θιάδνο παξνπζηάδεη ειιείςεηο θαζψο θαη αζάθεηεο ζηελ λνκνζεζία πνπ ηνλ δηέπεη. Αξρηθά ζα πξέπεη λα ηνληζηεί ζην επξχ θνηλφ ε ζεκαζία ησλ εθαξκνγψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε επηβιαβψλ εηδψλ πνπ πιήηηνπλ ηελ Γεκφζηα Τγεία. Απηφ κπνξεί λα γίλεη κέζσ ζπλεξγαζίαο ηεο Αξκφδηαο αξρήο ηνπ Τπ.Α.Α.Σ. θαη ηνπ ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ. γηα ηελ ζεκαζία ησλ απεληνκψζεσλ είηε ζε επξεία θιίκαθα (π.ρ. θαηαπνιέκεζε θνπλνππηψλ) είηε ζε κηθξφηεξε (π.ρ. ζρνιεία θαη άιινπο επαίζζεηνπο ρψξνπο ή αθφκε θαη ζε νηθαθφ επίπεδν). Δπίζεο κηα άιιε νπζηψδεο ζπλεξγαζία ηέηνηνπ ηχπνπ ζα ήηαλ κε ηνλ Δ.Φ.Δ.Σ. γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο ζπρλφηεηαο εθαξκνγψλ ζε ρψξνπο παξαγσγήο θαη κεηαπνίεζεο ηξνθίκσλ. Έηζη κε ηελ αιιαγή ηνπ πξνθίι ηνπ ν θιάδνο ζα αληηκεησπίδεηαη δηαθνξεηηθά απφ ηελ θνηλσλία θαη ζα ηνπ δίδεηαη ε ζεκαζία πνπ ηνπ πξέπεη. Δπίζεο ε αιιαγή πνπ πξφθεηηαη λα γίλεη ζηελ παξνχζα λνκνζεζία κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζηελ αλαδηάξζξσζε ηνπ θιάδνπ. Δηδηθφηεξα ε εληαηηθνπνίεζε ησλ ειέγρσλ ζηνπο επαγγεικαηίεο κε πξαγκαηνπνίεζε ηαθηηθψλ θαη έθηαθησλ ειέγρσλ κε παξάιιειε επηβνιιή απζηεξφηεξσλ θπξψζεσλ ζα βνεζνχζε ζηελ ζπκκφξθσζε ηνπο θαη ζηελ κείσζε ησλ παξαβάζεσλ. Αθφκε ε ζέζπηζε ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο γηα ηελ ζπλερή θαηάξηηζε θαη ελεκέξσζε ζα πξνάγεη ηνλ επαγγεικαηηζκφ ησλ εηαηξεηψλ/επηρεηξήζεσλ κε παξάιιειε αλαβάζκηζε ηνπ ξφινπ ηνπ ππεχζπλνπ επηζηήκνλα. Ζ κειέηε ηνπ θιάδνπ άιισλ Δπξσπαηθψλ θξαηψλ ζα βνεζνχζε επίζεο ζηε ζπιινγή πιεξνθνξηψλ γηα ηελ βειηίσζε ηνπ θιάδνπ. Σέινο ε ζχκπξαμε ησλ επαγγεικαηηψλ γηα ηελ βειηίσζε ηνπ θιάδνπ είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο. Ζ αλάπηπμε θνηλνχ νξάκαηνο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ/εηαηξεηψλ κέζσ επίδεημεο ζπλαδειθηθφηεηαο θαη πγεηνχο αληαγσληζκνχ ζα βνεζήζεη ζηελ εμπγήαλζε ηνπ.

96 96 Βηβιηνγξαθία Διιεληθή Βηβιηνγξαθία Βηβιία - αββνπνχινπ Μ., Αλδξεάδεο. θαη νπιηάλε Υ ΔΝΣΟΜΑ ΚΑΗ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΟΠΟΓΑ ΤΓΔΗΟΝΟΜΗΚΖ ΖΜΑΗΑ. Δθδφζεηο Publish city, Θεζζαινλίθε. ει Δκκαλνπήι Ν Γ.Π.Α., ΓΗΠΣΔΡΑ ΤΓΔΗΟΝΟΜΗΚΖ ΖΜΑΗΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΓΔΧΡΓΗΚΖ ΕΧΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΔΝΣΟΜΟΛΟΓΗΑ, Αζήλα. ζει ηακφπνπινο Γ Έληνκα απνζεθψλ θαιιηεξγεηψλ θαη ιαραληθψλ. Δθδφζεηο ΕΖΣΖ, Θεζζαινλίθε. ζει Μπνπρέινο Κ Γ.Π.Α. ΞΤΛΟΦΑΓΑ ΔΝΣΟΜΑ ΚΑΣΟΗΚΖΜΔΝΧΝ ΥΧΡΧΝ, Αζήλα. ζει. 95. Άξζξα ζε πεξηνδηθά - Δκκαλνπήι, Ν Οινθιεξσκέλε Αληηκεηψπηζε ησλ Σξσθηηθψλ. Γεσπνληθά Δκκαλνπήι, Ν., Δκκαλνπήι, Υ Υεκηθή Καηαπνιέκεζε ησλ Σξσθηηθψλ. Γεσπνληθά Γηαδηθηπαθή

97 97 Δγθχθιηνη - ΔΓΚΤΚΛΗΟ I Αξηζκ. Πξση , «Γηαδηθαζία γηα ηελ αλαγγειία έλαξμεο αζθήζεσο ηνπ επαγγέικαηνο θαηαπνιέκεζεο εληφκσλ θαη ηξσθηηθψλ ζε θαηνηθεκέλνπο ρψξνπο ζε εθαξκνγή ηνπ λ. 3919/2011 (ΦΔΚ Α 32)» Πξνζσπηθέο πλεληεχμεηο - Γηψξγνο Λαγηψηεο (Γεσπφλνο, Γάθλε, Αζήλα 28/11/2012) - Λεθθφο Μηράιεο (Γηεπζχλσλ ζχκβνπινο ΠΡΟΣΔΚΣΑ Α.Δ., Γεσπφλνο, Αζήλα 10/12/2012) - Βηηζαμάθεο Γεψξγηνο (Γεσπφλνο, Agroza, Αζήλα 11/12/2012) - Παλαγηψηεο Κιεηηζηλάξεο (Τπεχζπλνο BASF Pest Control Solutions, Διιάδα & Κχπξν, Αζήλα, 12/11/2012) - Αλαζηαζία εξκπέδε (Σνκεάξρεο Πσιήζεσλ FARMACHEM SA,,Θεζζαινλίθε30/10/2012) - Θαλάζεο Μεηζέαο (Ά Αληηπξφεδξνο.Δ.Α.Μ.Δ., Αζήλα, 8/1/2013) - Γηνλχζεο Βιάρνο (Γεσπφλνο MsC, ηκήκα Γ Γεσξγηθψλ Φαξκάθσλ, Αζήλα, 18/10/2012) Ξελόγισζζε Βηβιηνγξαθία - Mallis, A., Handbook of pest control. 7 th Edition. Corrigan p Smith and Whitman, NPMA FIELD GUIDE to Structural pests. 2 nd Edition. - Bennett, G., Truman s Scientific Guide To Pest Control Operations. 4 th Edition. p Meehan, A., Rats and Mice Their biology and control. The Rentokill Librady. p. 383.

98 98 Παξάξηεκα Ι ΜΔΡΟ ΠΡΧΣΟ ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ 1) Ο ππεχζπλνο επηζηήκσλ ηεο επηρείξεζεο/ εηαηξίαο είλαη α) Ο ηδηνθηήηεο ηεο β) άιιν πξφζσπν 2) Ζιηθία ππεχζπλνπ επηζηήκνλα επηρείξεζεο : 3) Φχιιν ππεχζπλνπ επηζηήκνλα: α) Άλδξαο β) Γπλαίθα 4) Δηδηθφηεηα ππεχζπλνπ επηρείξεζεο: α) Γεσπφλνο ζη) Υεκηθφο Μεραληθφο β) Δπφπηεο Γεκφζηαο Τγείαο δ) Κηελίαηξνο γ) Υεκηθφο ε) Ηαηξφο δ) Φαξκαθνπνηφο ζ)σερλ. Γεσπ. Φπηηθήο Παξαγσγή ε) Σερλ. Γεσπ. Θεξκνθεπηαθψλ Καιιηεξγεηψλ 5) Μεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο α) Ναη β) Όρη αλ «Ναη», ηίηινο κεηαπηπρηαθνχ θαη επηζηεκνληθφ πεδίν 6) Δθπαίδεπζε εηδηθνχ επηζηήκνλα επηρείξεζεο ζε ζρεηηθά ζεκηλάξηα: α) Ναη β) Όρη 7) Έδξα επηρείξεζεο Ννκφο: Πφιε: 8) Γξαζηεξηφηεηεο εθηφο λνκνχ α) Ναη β) Όρη αλ «Ναη» ζε πνηνπο 9) Ζ επηρείξεζε δξαζηεξηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά κε απεληνκψζεηο- κπνθηνλίεοαπνιπκάλζεηο; α) Ναη β) Όρη Αλ «Όρη», πνηεο είλαη νη άιιεο δξαζηεξηφηεηεο; 10) ηνλ ηνκέα ησλ απεληνκψζεσλ- απνιπκάλζεσλ- κπνθηνληψλ ηεο επηρείξεζεο/εηαηξίαο απαζρνινχληαη θη άιια άηνκα; α) Ναη β) Όρη Αλ «Ναη» πφζα ζε: i) ηερληθή ππνζηήξημε ii) γξακκαηεηαθή ππνζηήξημε iii) άιιν (πξνζδηνξίζηε)

99 99 ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ΔΗΓΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ 1) Βαζκφο εκθάληζεο πιεζπζκψλ εληφκσλ θαη άιισλ αξζξνπφδσλ αλά επνρή: Μηθξή Μέηξηα Μεγάιε Υεηκψλαο Άλνημε Καινθαίξη Φζηλφπσξν 2) Βαζκφο εκθάληζεο πιεζπζκψλ ηξσθηηθψλ αλά επνρή: Μηθξή Μέηξηα Μεγάιε Υεηκψλαο Άλνημε Καινθαίξη Φζηλφπσξν 3) Δίδνο θαη ζπρλφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο ζπζθεπψλ απεληφκσζεο θαηά ηηο επεκβάζεηο ζαο: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ ζπρλά Φεθαζηήξαο Φπρξφο Δθλεθσηήο Θεξκφο Δθλεθσηήο Πηζηφιη Gel Ζιεθηξηθή θνχπα (εηδηθνχ ηχπνπ) Άιιε *( ) Άιιε *( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 4) ηελ θαηαπνιέκεζε ηξσθηηθψλ ρξεζηκνπνηείηε: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ πρλά Υχδελ Γνιψκαηα Μεηαιιηθνχο Γνισκαηηθνχο ηαζκνχο Πιαζηηθνχο Γνισκαηηθνχο ηαζκνχο Κνιιεηηθέο Παγίδεο Άιινπ Σχπνπ *( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ

100 100 5) Δληνκνθηφλα πνπ ρξεζηκνπνηείηε: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ πρλά Ππξεζξηλνεηδή Νενληθνηηλνεηδή Οξγαλνθσζθνξηθά Οξγαλνρισξηνκέλα Καξβακηδηθά Άιια *( ) * ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 6)Σξσθηηθνθηφλα πνπ ρξεζηκνπνηείηε: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ πρλά Αηκνιπηηθά 1 εο γεληάο Αηκνιπηηθά 2 εο γεληάο Με αηκνιπηηθά *( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 7)Σχπνο ζθεπαζκάησλ εληνκνθηφλσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηε: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ πρλά Γαιαθηψκαηα (EC) Βξέμηκεο θφλεο (WP) Αεξνιχκαηα (ΑΔ) Δλαησξήκαηα (SC) Gel Τπνθαπληζηηθά Άιιν *( ) Άιιν *( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 8) Κπξηφηεξνη ερζξνί αζηηθνχ πεξηβάιινληνο: Αζήκαληνο Καηζαξίδα (Ακεξηθάληθε) Καηζαξίδα (Αλαηνιηθή) Καηζαξίδα (Γεξκαληθή) Κνξηνί Κνπλνχπηα Ληγφηεξν εκαληηθφο εκαληηθφο Πιένλ εκαληηθφο

101 101 Άιια Γίπηεξα Φχιινη Σζηκπνχξηα Άιια Αθάξεα Μπξκήγθηα Αξάρλεο Σεξκίηεο Άιια μπινθάγα Έληνκα ηξνθίκσλ Πεξηζηέξηα Δξπεηά Πνληίθηα θνξπηνί Νπρηεξίδεο Άιιν *( ) Αζήκαληνο Ληγφηεξν εκαληηθφο εκαληηθφο Πιένλ εκαληηθφο Άιιν *( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 9) Υψξνη θαη ζπρλφηεηα επέκβαζεο ζαο σο ηψξα: Καζφινπ Λίγν πρλά Πνιχ ζπρλά Καηνηθίεο Ξελνδνρεία Δθπαηδεπηήξηα Υψξνη εζηίαζεο (εζηηαηφξηα, cafe θιπ) Μνλάδεο παξαγσγήο ηξνθίκσλ Βηνκεραληθέο κνλάδεο Απνζήθεο ηξνθίκσλ Δξγνζηάζηα δσνηξνθψλ Μέζα κεηαθνξάο (πινία, αεξνπιάλα θιπ) Κηελνηξνθηθέο κνλάδεο Silos Μνπζεία Άιιν *( )

102 102 Άιιν *( ) Άιιν *( ) * ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ 10)ΑΠΑΝΣΖΖ ΜΔ ΝΑΗ Ζ ΟΥΗ Α) Παξέρεηε βεβαίσζε εξγαζηψλ κεηά ην πέξαο ηεο εθαξκνγήο; Β) Έρεηε ζπλαληήζεη πεξηζηαηηθά εληνκνθνβίαο; * Γ) Έρεηε δηαπηζηψζεη θζνξά- θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο θαηά ηελ ρξήζε εληνκνθηφλσλ; ** Γ) Έρεηε θάλεη ρξήζε θσζθίλεο *** Δ) Έρεηε ζπλεξγαζηεί κε άιιε απεληνκσηηθή επηρείξεζε; Σ) Πηζηεχεηε φηη ε δεκηνπξγία δηεπαγγεικαηηθνχ ζσκαηείνπ ζα βνεζνχζε ζηελ θαηνρχξσζε ησλ ζπκθεξφλησλ θαη ηελ εμπγίαλζε ηνπ θιάδνπ; Ε) Αλήθεηε ζε θάπνην δηαεπαγγεικαηηθφ ζσκαηείν; ΝΑΗ ΟΥΗ *Β) Αλ λαη πφζα ζε αξηζκφ; **Γ) Αλ λαη πφζεο θνξέο; ***Γ) Αλ λαη, θάλαηε ρξήζε ζε (δπλαηφηεηα επηινγήο πιένλ ηεο κηαο απάληεζεο): i) Καηνηθίεο ii) Δξγνζηάζηα iii) Απνζήθεο iv) Αιινχ (πξνζδηνξίζηε ) 11)Καηαηάμηε θαηά ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο (1 νλ, 2 νλ,3 νλ,θιπ) ηα πξνβιήκαηα ηνπ θιάδνπ: Έιιεηςε ελεκέξσζεο θνηλνχ ζην αληηθείκελν Αθξηβφ θφζηνο εθαξκνγήο (εξγαηηθά) Τςειή ηηκή ζθεπαζκάησλ Έιιεηςε ειέγρνπ επαγγεικαηηψλ ηνπ θιάδνπ απφ ηνλ αξκφδην θνξέα Με ζαθήο λνκνζεζία Αδηαθάλεηα θαηά ηελ αλάζεζε εξγαζηψλ κεηνδνηηθψλ δηαγσληζκψλ (πξνθεξχμεσλ) Με ηήξεζε επαγγεικαηηθψλ πξαθηηθψλ (κε πγηήο αληαγσληζκφο) Άιιν*( ) Άιιν*( ) *ΠΡΟΓΗΟΡΗΣΔ Δπηζπκείηε λα ζαο θνηλνπνηεζνχλ ηα απνηειέζκαηα απηήο ηεο έξεπλα; Α) Ναη Β) Όρη (Αλ λαη γξάςηε ηε δηεχζπλζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ζαο ηαρπδξνκείνπ) Α ΔΤΥΑΡΙΣΩ

103 103 Παξάξηεκα ΙΙ Μεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο επηζηεκόλσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα: 1) Δπηζηήκε θαη ζχγρξνλα ζπζηήκαηα θπηηθήο παξαγσγήο, θαηεχζπλζεο θπηνπξνζηαζίαο (5 άηνκα). 2) Γεσξγία θαη πεξηβάιινλ (2 άηνκα). 3) ΜΒΑ, Γηνίθεζε επηρεηξήζεσλ (2 άηνκα). 4) Marketing Αγξνηηθψλ πξντφλησλ (1 άηνκν). 5) Γηαζθάιηζε πνηφηεηαο ηξνθίκσλ (1 άηνκν). 6) Γεσξγηθέο θαηαζθεπέο (1 άηνκν). 7) Δπηζηήκεο ηξνθίκσλ θαη δηαηξνθή (1 άηνκν). 8) Πξνζηαζία θαη δηαρείξηζε πεξηβάιινληνο (1 άηνκν). 9) Γηαρείξηζε παξαγσγηθψλ δψσλ θαη παξαγσγή πξντφλησλ (1 άηνκν). 10) Μηθξνβηνινγία πγηεηλή ηξνθίκσλ (1 άηνκν). 11) χγρξνλε θπηνπξνζηαζία (1 άηνκν). 12) Αξρηηεθηνληθή ηνπίνπ (1 άηνκν). 13) Αγξνηηθή θαη πεξηβαιινληηθή επηζηήκε (1 άηνκν). 14) Απηνκαηηζκνί ζηηο αξδεχζεηο ηηο γεσξγηθέο θαηαζθεπέο θαη εθκεράληζε ηεο γεσξγίαο (1 άηνκν). 15) Υεκεία ηξνθίκσλ (1 άηνκν). 16) Γηαρείξηζε πνηφηεηαο (1 άηνκν). 17) Πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή θαη νινθιεξσκέλε αλάπηπμε ηεο ππαίζξνπ (1 άηνκν).

104 104 Παξάξηεκα III Γηαγξάκκαηα ζεκαληηθφηεηαο (Δξψηεζε 11): θαηαλνκήο ηνπ θάζε πξνβιήκαηνο απφ ην δείγκα θαηά ζεηξά

105 105

106 106

107 107