ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων /0255(APP) ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (COM(2013)0534 C7-0000/ /0255(APP)) Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Εισηγητής: Salvatore Iacolino PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_Consent_Interim ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 PE v /3 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (COM(2013)0534 C7-0000/ /0255(APP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου (COM(2013)0534), έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού σχετικά με τη σύσταση της Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Δικαστική Ποινική Συνεργασία (Eurojust) (COM(2013)0535), έχοντας υπόψη την οδηγία σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης μέσω του ποινικού δικαίου (COM(2012)0363), έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της 30ής Νοεμβρίου 2009 σχετικά με έναν οδικό χάρτη για την ενίσχυση των δικονομικών δικαιωμάτων των υπόπτων ή κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες: συστάσεις για δράσεις και πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν (τελική έκθεση) 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 86 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 218 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 81 παράγραφος 3 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την προσωρινή έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A7-0000/2013), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εγκληματικότητα και ιδιαίτερα η οργανωμένη, προσλαμβάνει όλο και πιο διασυνοριακό χαρακτήρα και ότι η μοναδική αποτελεσματική απάντηση είναι μια ευρωπαϊκή απάντηση που θα δίνει προστιθέμενη αξία στις κοινές ενέργειες όλων των κρατών μελών Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αποτελεί τη μοναδική πράξη σε σχέση με την ποινική δικαιοσύνη για την οποία δεν εφαρμόζεται η τρέχουσα νομοθετική διαδικασία Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση του κανονισμού για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας συνδέεται έμμεσα με την πρόταση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης μέσω του ποινικού δικαίου και με την πρόταση κανονισμού για την υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την 1 Κείμενο που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0444. PR\ doc 3/7 PE v01-00

4 ποινική δικαστική συνεργασία (Eurojust) που υπόκεινται στην τρέχουσα νομοθετική διαδικασία Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των κανόνων που άπτονται του κράτους δικαίου πρέπει να αποτελεί κατευθυντήρια αρχή για το σύνολο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ιδίως όσον αφορά τη δικαιοσύνη και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του προσώπου και με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται οι αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας 1. θεωρεί ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση ενός χώρου ευρωπαϊκής ποινικής δικαιοσύνης 2. καλεί το Συμβούλιο να εμπλέξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις νομοθετικές του εργασίες με μια σταθερή ροή πληροφοριών και μια συνεχή διαβούλευση με το ίδιο το Κοινοβούλιο που θα επιτρέψει την επίτευξη ενός κατ ουσίαν κοινός αποδεκτού αποτελέσματος 3. καλεί τον ευρωπαίο νομοθέτη, θεωρώντας τη συνοχή της συνολικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της δικαιοσύνης μια απαραίτητη αξία προκειμένου η δικαιοσύνη αυτή να είναι αποτελεσματική, να αντιμετωπίσει την πρόταση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη και τις άλλες που συνδέονται έμμεσα με αυτήν, όπως την πρόταση οδηγίας για την καταπολέμηση της απάτης που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης μέσω του ποινικού δικαίου και την πρόταση κανονισμού για τη σύσταση της υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την δικαστική ποινική συνεργασία (Eurojust), με σκοπό να εξασφαλιστεί η πλήρης συμβατότητα και η συνεπής εφαρμογή 4. ζητεί από το Συμβούλιο, επικαλούμενο τον βαθύτερο σεβασμό για το κράτος δικαίου, να λάβει υπόψη τις ακόλουθες συστάσεις: i) η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να λειτουργήσει τηρώντας αυστηρότατα την αρχή του φυσικού δικαστή που επιβάλλει να καθίστανται σαφή και γνωστά εκ των προτέρων τα μη χαρακτηριζόμενα από διακρίσεις κριτήρια που προσδιορίζουν τη δικαιοδοσία του αρμόδιου δικαστή ii) το πλαίσιο αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας πρέπει να προσδιορίζεται επακριβώς να προσδιορίζοντα εκ των προτέρων οι συγκεκριμένες εγκληματικές υποθέσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα αυτή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει μια προσεκτική αναθεώρηση των ορισμών που περιλαμβάνονται στο άρθρο 13 της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με την παρεπόμενη αρμοδιότητα iii) τα μέσα διεξαγωγής έρευνας στη διάθεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας πρέπει να είναι ομοιογενή, επακριβώς προσδιορισμένα και συμβατά με όλα τα δικαστικά συστήματα των κρατών μελών iv) το αποδεκτό των αποδείξεων και η αξιολόγησή τους αποτελούν βασικά στοιχεία για την εξακρίβωση της ενοχής. Ο σχετικός τομέας πρέπει να είναι σαφής, ομοιόμορφος οπουδήποτε εκτείνεται η αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και να ανταποκρίνεται πλήρως στο σεβασμό των εγγυήσεων ως προς την υπεράσπιση του προσώπου PE v /3 PR\ doc

5 v) όλες οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τον Ευρωπαίο Εισαγγελέα πρέπει να υπόκεινται σε μέσα προσφυγής ενώπιον μιας δικαστικής αρχής υπερκείμενης αυτού. Υπό αυτό το πρίσμα, οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο της Εισαγγελίας, όπως εκείνες που περιγράφονται στα άρθρα 27, 28 και 29 σχετικά με την αρμοδιότητα, τη θέση της υπόθεσης στο αρχείο ή τον συμβιβασμό, θα έπρεπε λογικά να υπόκεινται σε προσφυγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου 5. ζητεί επίσης από το Συμβούλιο, επικαλούμενο τον βαθύτερο σεβασμό των θεμελιωδών αρχών, από τις οποίες προέρχονται άμεσα η δίκαιη δίκη και οι εγγυήσεις υπεράσπισης στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, να λάβει υπόψη τις ακόλουθες συστάσεις και να φροντίσει ως εκ τούτου: i) όλες οιδραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να συμμορφούνται μετις υψηλότερες δυνατές προδιαγραφές σε σχέση με τα δικαιώματα της υπεράσπισης. Επισημαίνεται ότι ο χάρτης πορείας για τις εγγυήσεις στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 30 Νοεμβρίου 2009 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και ότι η πρόταση περιορίζεται στο να παραπέμπεται στην εθνική νομοθεσία η ευχέρεια μη απάντησης, η αρχή της μη ενοχής, το ευεργέτημα πενίας και οι έρευνες της υπεράσπισης ii) να διασφαλίζεται ο σεβασμός της αρχής του δεδικασμένου (ne bis in idem) iii) η άσκηση της ποινικής διαδικασίας να λαμβάνει υπόψη τη βεβαιότητα δικαίου με την προστασίας των προσωπικών δεδομένων 6. ζητεί από το Συμβούλιο να λάβει υπόψη τις ακόλουθες συστάσεις, υπενθυμίζοντας την ανάγκη να ενεργήσει εις τρόπον ώστε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να συγκροτηθεί από μια ευέλικτη, αποτελεσματική και σε θέση να επιτυγχάνει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα δομή: i) προκειμένου να εξασφαλίζεται η αίσια έκβαση των ερευνών και ο συντονισμός τους, πρέπει εκείνοι που καλούνται να διεξάγουν τις έρευνες αυτές να έχουν μια σε βάθος γνώση των νομικών συστημάτων των εμπλεκομένων χωρών. Για το σκοπό αυτό το επίπεδο, τουλάχιστον έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος ii) ταυτόχρονα, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται άμεσα και με αποτελεσματικότητα, πρέπει η διαδικασία λήψης αποφάσεων να μπορεί να αναπτύσσεται από το γραφείο του Ευρωπαίου Εισαγγελέα με τη βοήθεια των εντεταλμένων εθνικών εισαγγελέων οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τις συγκεκριμένες υποθέσεις iii) προκειμένου τέλος να εξασφαλίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα μπορεί να εγγυάται υψηλές προδιαγραφές ανεξαρτησίας, αποτελεσματικότητας, εμπειρίας και επαγγελματισμού, το προσωπικό της πρέπει να είναι αρτιότατα εκπαιδευμένο και να διασφαλίζει την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο παρόν ψήφισμα. Το προαναφερθέν προσωπικό θα μπορεί ιδιαίτερα να προέρχεται από τη δικαστική αρχή και από άλλους κλάδους στους οποίους θα έχει αποκτήσει την προαναφερθείσα πείρα και επαγγελματισμό. Υπό αυτήν την έννοια, τα αναφερόμενα από την Επιτροπή στο σημείο 4 της επεξήγησης της πρότασης όσον αφορά το συνολικό κόστος πρέπει να PR\ doc 5/7 PE v01-00

6 συνδυάζονται με τις ουσιαστικές ανάγκες αποτελεσματικότητας και λειτουργικότητας της ίδιας της Εισαγγελίας 7. υπενθυμίζει στο Συμβούλιο και την Επιτροπή ότι έχει τεράστια σημασία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως συν-νομοθέτης επί ποινικών θεμάτων ουσιαστικά και διαδικαστικά, να παραμείνει στενά συνδεδεμένο με τη διαδικασία δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η δε θέση του να λαμβάνεται δεόντως υπόψη σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας για το σκοπό αυτό προτίθεται να διατηρήσει συχνές επαφές με την Επιτροπή και το Συμβούλιο με στόχο μια καρποφόρα συνεργασία υπό την έννοια αυτή έχει πλήρη επίγνωση της πολυπλοκότητας του θέματος και της ανάγκης ευλόγου χρόνου για την υλοποίησή του, δεσμεύεται να διατυπώσει τη θέση του, εάν χρειάζεται με περαιτέρω προσωρινές εκθέσεις, σχετικά με τις μελλοντικές εξελίξεις όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία 8. αναθέτει στον πρόεδρό του να ζητήσει να συνεχιστεί η εξέταση με το Συμβούλιο 9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή. ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αποτελεί ένα βήμα προς τα εμπρός στο πλαίσιο της διαδικασίας συνεργασίας των κρατών μελών όσον αφορά την ποινική δικαιοσύνη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να εκφέρει γνώμη επί μιας νομοθετικής πρότασης που ερμηνεύει, σε μια φάση εξυγίανσης των δημοσίων λογαριασμών, τη συγκεκριμένη ανάγκη των πολιτών τα προστατεύονται τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξάλλου, τα 500 εκατομμύρια ευρώ που αφαιρούνται ετησίως από το κράτος προνοίας για τις υπηρεσίες για το σύνολο αξίζουν μια ευρωπαϊκή απάντηση. Το παρόν έγγραφο προτίθεται σύμφωνα με τους τρόπους που προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας να επεξεργαστεί μια σειρά προτάσεων και να παράσχει ακριβείς ενδείξεις πολιτικού χαρακτήρα επί του κειμένου που προτείνει η Επιτροπή, το οποίο θα αποτελέσει αντικείμενο προσεκτικής αξιολόγησης εκ μέρους του Συμβουλίου. Ο εισηγητής επιθυμεί ευρεία συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συζήτηση και τον προσδιορισμό της υπό εξέταση πρότασης καθώς και μια τακτική εξέταση εκ μέρους του συν-νομοθέτη των παρατηρήσεων και των λύσεων που προσδιορίζονται. Ο εισηγητής θεωρεί εξάλλου ότι ο συντονισμός με τις υπηρεσίες Eurojust, OLAF και Europol θα είναι λειτουργικός και συμπληρωματικός της ποινικής δράσης με προοπτική την πλήρη δικαστική συνεργασία επί ποινικών θεμάτων που θα συνενώνει σε έναν ενιαίο οργανισμό τις σημαντικές εθνικές εμπειρίες, με τη συμμετοχή, όπου τούτο είναι δυνατόν, όλων των κρατών μελών. Επισημαίνεται ιδιαίτερα η ανάγκη να επανεξεταστούν τα ένδικα μέσα για τον προσδιορισμό της αρμόδιος αρχής, για τις ποινικές υποθέσεις που εμπίπτουν στη βοηθητική αρμοδιότητα της Εισαγγελίας, για τα μέτρα διεξαγωγής ερευνών, για το παραδεκτό των αποδείξεων καθώς και για την αρχειοθέτηση των ερευνών. PE v /3 PR\ doc

7 Εξάλλου, όσον αφορά τις διαδικαστικές εγγυήσεις, υπενθυμίζεται μια σειρά αρχών και δικαιωμάτων που ενισχύουν την προστασία των ατόμων που αποτελούν αντικείμενο έρευνας χωρίς τούτο να εξασθενεί τις ενέργειες εξακρίβωσης και κολασμού των αδικημάτων. Τέλος, ο εισηγητής προτείνει μια ευέλικτη δομή που θα διασφαλίζει υψηλές προδιαγραφές ανεξαρτησίας, εμπειρίας και επαγγελματισμού, συμφιλιώνοντας την ανάγκη ταχείας λήψης αποφάσεων με τις προσεκτικές έρευνες και τη γνώση της πραγματικότητας που επικρατεί στα εθνικά περιβάλλοντα όπου διεπράχθησαν τα αδικήματα. PR\ doc 7/7 PE v01-00