Газет 2005 жылдың 7 қаңтарынан шыға бастады

Transcript

1 18 (590) 6 ммыр ҰЛТТЫҚ АПТАЛЫҚ Гзет 2005 жылдың 7 қңтрынн шығ бстды vk.com.jasqazaq Jasqazaq 2016 жыл Жс қзқ КӨКЕЙКЕСТІ Соңғы күндері қызу тлқығ түскен Жер кодексіндегі бірқтр нормлрғ морторий жриялнды. Бұл жөнінде Елбсы кеше Ақордд өткен жиынд мәлімдеді. Күн тәртібіндегі өзекті тқырып тлқылнғн кеңеске Президент әкімшілігі, прлмент плтлрының төрғлры және үкімет мүшелері қтысты. КӨКШЕТАУ: СУ БАР, БІРАҚ ЖАРАМСЫЗ й и р о т Мор лнды я и р ж Президент лқлы жиынд «Хлыққ уыл шрушылығы жерінің стылмйтынын түсіндіру керек еді. Егер қзқстндықтр қбылднғн шешімге сенбесе, түсінбесе, онд ол дұрыс емес. Біз мұның брлығын хлық үшін істейміз. Қоғмд бірқтр зңнмлық норм бойынш күмән туды. Сондықтн д мен мындй шешім қбылдймын: Жер кодексінің қоғмдық резоннс тудырғн бірқтр нормлры, нқты йтқнд, былтырғы енгізілген т&рт нормны күшіне енгізуге морторий жриялймын», деді. ( 2- ҰЛТТЫҢ «ҰЛАНЫ» ) з ы с ы қ л Ж м ы л ғ ҚТАРЫ ҚЫЗЫҚСТАН ҚЫЗЫ Т ХБА Ұ С ЕЛ ЖЕД ес, м е ын нд б С ой м ет НЕСИЕ ХИКАЯСЫ ( 2- БИРЖАМЕТР МҰНАЙ (brent) 46,10 DOLLAR 333 EURO 383 РУБЛЬ 5,1 ) Сіз хтыңызд келтірген ғылыми-зерттеу институттрынд қнш йдн бері еңбекқы берілген жоқ? Мрт МОЛДАБЕКОВ: Бізде қзір 24 мың дм бр. Олрдың брлығы, әрине, ғылым дмы емес. Ғылым дмы шммен 3 500дей. Бұлрдың ортш йлық еңбекқысы шммен 100 мың теңгенің йнлсынд деп йтуғ болды. ( 3- on the web arda.com.kz 4 5 7

2 2 ww 168 САҒАТ Көкейкесті Морторий жриялнды (Бсы 2-бетте) КОМИССИЯ ҚҰРЫЛАДЫ Елбсы «Хлыққ ұнмйтын зңның бізге керегі жоқ», дей келе «Ауыл шрушылығындғы мәселені егін егіп, мл жйып отырғн дм біледі. Асфльтт жүріп йқйлғндр емес. Үкімет жнынн вице-премьер Бқытжн Сғынтев жетекшілік ететін комиссия құруды тпсырмын. Ол комиссия мемлекеттік және қоғмдық оргндрмен мын шруны тлқылп, нқты түсіндіріп, Жер кодексіндегі дулы мәселелерге қтысты ұстнымдрды йқындп, прлментке ұсыныстр беріп, прлментпен бірге қйт қрймыз. Түсінбей жүрген дмдрды шқыру керек. «Нұр Отн» пртиясы мен демокртиялық күштердің біріккен колициясы бірлесе отырып, уқымды түсіндіру жұмыстрын жүргізуі керек. Оғн брлық пртиялр, қоғмдық ұйымдр, бұқрлық қпрт құрлдрын трту қжет», деді. АПТАНЫҢ АЙЛАСЫ ҚОС МИНИСТРЛІК ТҮСІНДІРЕ АЛМАДЫ Нұрсұлтн Нзрбев Ауыл шрушылығы және Ұлттық экономик министрліктерінің з ұстнымдрын хлыққ дұрыс түсіндіре лмғнын тп тті. Елбсы «Екі мемлекеттік оргн Ауыл шрушылығы министрлігі мен Ұлттық экономик министрлігі АПТАНЫҢ АЙТАРЫ 92 отбсы Шығыс Қзқстн облысынд ляққ жем болды 400 келі дәрі-дәрмекті Қытйдн елімізге контрбндлық жолмен лып өтпекші болғн 6000 рет Алмтыд экологиялық норм бұзылды Құжт бойынш САБЫН Қзқ-қырғыз шекрсындғы «Қрсу-вто» бекетінен елімізге сбын орнын ет лып өтпек болғн змт ұстлды. ҰҚК бспс з қызметі хбрлғндй, ұстлғн змт МАN жүк к лігінде сбын тиелген деген құжт к рсетіпті. Алйд тексеру брысынд шекршылр сбын орнын 7 тонн ет німін тәркілеген. Айлсы іске спғн змт қмуғ лынды. Жер кодексіне қтысты жұмыст з міндеттерін дұрыс орындй лмды. Бұл екі оргнның жұмысын түгел жмн деп отырғн жоқпын. Бірқ Жер кодексіне енгізілген згерістерге қтысты з ұстнымын түсіндіруге келгенде ослдық тнытты», деді. Жиын брысынд з жұмысын дұрыс тқрмғны үшін Ұлттық экономик министрінің орынбсры Қйырбек скенбев қызметінен бостылды. Ал Ұлттық экономик министрі Ерболт Досев пен Ауыл шрушылығы министрі Асылжн Ммытбековке қтң с гіс берілді. Президент жиынд еліміздегі уыл шрушылығы әр гектрдн 400 доллр лтынын, л Фрнцияд бұл к рсеткіш 5 мың доллрғ жететінін йтты. Мемлекет бсшысы «Болшқт уыл шрушылығы бізге зге ресурстрды лмстыруы мүмкін» дей келе, Кнд мен АҚШтың осылй жұмыс істейтініне тоқтды. Ал Фрнция Еуропдғы зық-түліктің жртысын қмтмсыз етеді. Елбсы «Сондықтн бізге осындй қиындықтрды еңсеріп жтырмыз», деді. МИНИСТР ЖУРНАЛИСТЕН ҚАШАДЫ Елбсы «Біз Экономиклық ынтымқтстық және дму ж ніндегі ұйымның стндрттрын тлпынып, әлемдегі ең дмығн 30 елдің қтрын қосылмыз деген мқст ұстнып отырмыз. Бұл ұйымдғы, жлпы, дмығн Өзекті мәселе Михил Альшинецкий, мәскеулік ветеринр дәрігер: Білім реформсын САРАПТАМА Білім слсын қтысты реформ слмқты срптн өткізілуі тиіс. Бұл турлы Елбсы кеше Ақордд өткен жиынд мәлімдеді. Мемлекет бсшысы оқушылрдың жзғы демлысын қысқртып, үш тілде білім беру жүйесін енгізуге қтысты мәселеде де үкіметтің қоғм пікіріне құлқ суы тиіс екенін тп өтті. Осы мәселені тлқылуғ қоғмдық кеңестер тртылып, шық пікіртлс лңдрын құру көзделіп отыр. АН И ТЕЗА «2016 жылы нурызд түскен рентген түсірілімін, тлдуын қрп шықтым. Жнур зыптозып, өлімнің з-қ лдынд тұр. Қозғлыс жоқ. Ыдыстғы тмққ жқындғн д жоқ. Оның өмірін ршлп қлу мүмкін емес. Сол себептен оны дәрі беріп өлтіру керек. Қнт тлдуы көрсеткендей, лейкоциттер төмендеп кеткен. Соңғы екі йд уру жнурдн қн тлдуы лынбғн. Зерттеу жұмыстры жүргізілмеген. Жнурды емдеуге мүлде көмегі тимейтін дәрілік зттр пйдлнылғн» елдердің ең бір жқсы стндрты Үкімет хлық лдын күнде шығды. Үкімет мүшелерінің брлығы қоғм лдынд құрдй жорғлйды. Ол елдердің министрлері бір мәселе туындй қлс, жедел пікір білдіреді. Ал, бізде қлй? Менің йтрым, брифингке келіп, журнлистердің лдынд қғзғ жзылғн мәтінді оқып беру - қпрттық жұмыс емес. Біздің министрлер брифингте журнлистерден қшқнд, лдын жн слмйды. Қрпйым сұрққ жуп бермейді», деп қдп йтты. Мемлекет бсшысының пікірінше, қзір әрбір министрлік з слсындғы сястты түсіндіретін қпртты оргнғ йнлғн. Сондықтн, қоғмнн «тығылу» тиімсіз жұмыстың бсты себебі. АҚПАРАТ МИНИСТРЛІГІ ҚҰРЫЛАДЫ Бұқрлық қпрт құрлдрының з министрлігі болды. Елбсы кеше Ақордд ткен кеңесте қпрт және коммуникциялр министрлігі құрылтынын хбрлды. Мемлекет бсшысы қпрт сясты мәселелерінің қзір зге министрліктің құзырынд екенін йт келе, осы слғ б лінген қржы қлй жұмслғнын Үкіметте бқылнбйтынын тп тті. Жң министрлік мемлекеттің қпрт сястын жетілдіру мқстымен түрлі бғыттр бойынш жұмыс істейді. (өз тілшіміз) Ақбй ӘЖІБАЕВ, Алмты хйунттр бғы директорының орынбсры: «Жнур отырып, кейде тұрып тмқ ішеді. Өзіне берілген 4 келі етті түгелдей жеп қояды. Жғдйдың дұрыстлып келе жтқнын өз көзіммен көріп тұрып, біреудің йтқнын не үшін көнуіміз керек? Михил Влерьевичті бұрыннн тнимын. Жқсы дәрігер, мықты ммн. Мен оның біліктілігіне еш күмән келтірмеймін. Бірқ мен келіспеймін» леумет. t 0 Абйлңыз, қуіпті! Біз тұрқты түрде німдер қуіпсіздігіне мониторинг жсймыз. Бсқрмд «Азықтүлік німдері қуіпсіздігінің мониторингі» деген қызмет түрі бр. Осы тексерудің шеңберінде умқтық депртменттер суд желісі ныснын рлп, бюджет қржысын нім стып лды. Биылғы мониторинг ясынд «Али Кпс» және «Селекс Форте» биологиялық белсенді қосплрын (ББҚ) стып лып, зертхнлық зерттеу жүргіздік. Құзырлы комитеттің дәрі-дәрмекті зерттеу ортлығы тлғн ББҚ-ның құрмынн 11,5 мг/ кпсулдн бстп 18,84 мг/ кпсулғ дейін «Тдлфил» дәрісінің тбылғнын нықтды. «Тдлфил» бұл дәрілік зт. Негізінен, ББҚның құрмынд қндй д бір дәрілік зттың болуын тыйым слынғн. йткен себебі, бұл німді дм күнделікті тұтынтын дәрумен, минерлдық зт секілді тмққ қосып ішеді. Қынжылрлығы сол, биологиялық белсенді қоспны ндіруші Ресейдің Снкт-Петербор қлсындғы «ВИС» ЖШҚ-ы бізге мемлекеттік тіркеу турлы құжтын жібергенде қоспның құрмынд дәрілік зттың брын к рсетпеген. Айт кетейін, ББҚ-ны мемлекеттік тіркеуден Денсулық сқту және әлеуметтік дму министрлігі өткізеді. Дәрідәрмекке, ББҚ-ғ бқылу жүргізетін құзырлы мекеменің Ескерту Ұзын құрық қтелігі қоспның құрмын тексермегені. Ендеше, «Али Кпс», «Селекс Форте» сияқты биологиялық қоспның дм денсулығын қншлықты қуіпті екенін құзырлы министрлік ммны йтсын. Айтпқшы, биологиялық белсенді қоспдн дәрінің тбылуы лғш рет тіркеліп отыр. Зертхнлық зерттеудің қорытындысы бойынш Тұтынушылрдың құқығын қорғу комитеті «Али Кпс» және «Селекс Форте» ББҚның мемлекеттік тіркеу куәлігін қйтрып лды. С йтіп оның күшін жойды. лбетте біз зертхнлық зерттеу нәтижесі турлы Снкт-Петербордғы Сестрорецк қлсынд орнлсқн «ВИС» компниясының бсшылығын, тлғн німнің еліміздегі дистрибьюторын хбрдр еттік. Атлғн ББҚ-ның тіркеу куәлігі қйтрылып, күшін жойғны ж нінде «Атмекен» ұлттық кәсіпкерлер плтсын, кеден қызметі оргнын, зіміздің умқтық депртменттерге хбрлдық. Яғни лдғы уқытт ндірушінің бұл німді к терме бғмен де, дәріхнлр жүйесі рқылы б лшек бғмен де стуғ ешқндй құқы жоқ. Зәуре АХМЕТОВА, Тұтынушылрдың құқығын қорғу комитетінің зертхнлық қызметті дмыту бсқрмсының бсшысы Әскери шеру өтпейді Дегенмен әскери шеру лдғы қыркүйек йындтәуелсіздігіміздің 25 жылдығын рнлды. Енді әскери шеру тек йтулы мерекеге орй ткізіледі. Кпустянский құтылмды Еліміздің Бс прокуртурсы Біріккен Арб мірліктерінде бой тслп жүрген 28 жстғы Николй Кпустянскийдің елге қйтрылғнын хбрлды. Ол 2013 жылы Алмтыд коммерциялық ұйымның 5 млн теңгесін ляқтық әрекетпен иемденіп, ізін жсырғн болтын. Арб елінде жсырынып жүрген Н.Кпустянский енді қылмыстық жупқ тртылды.

3 Білім және ғылым министрінің нзрын..! Мәселенің мәнісін білмек ниетте біз Мрт Молдбековке қоңыру шлдық. Министрге жолдғн өтініш хтыңыздн құлғдрмыз. Соғн жуп л лдыңыздр м? (Бсы 1-бетте) Ғлым жлқысыз жүр Жуп келген жоқ әлі. Соны күтіп отырмыз. Олр бізге: «Сіздің хтыңызды лдық» деп йтты. Бірқ жуп әлі келген жоқ. Жлпы, сіз хтыңызд келтірген ғылымизерттеу институттрынд қнш йдн бері еңбекқы берілген жоқ? Бізде қзір 24 мың дм бр. Олрдың брлығы, әрине, ғылым дмы емес. Ғылым дмы шммен дей. Бұлрдың ортш йлық еңбекқысы шммен 100 мың теңгенің йнлсынд деп йтуғ болды. Бүгінгі күнге дейін қнш йдың еңбекқысы берілген жоқ? Бізге қзір 4 йдың еңбекқысы берілген жоқ. Жыл бсынн бері. Міне, осы ймен бесінші й болды. Еңбекқыны, ғылыми жоб мен бғдрлмлрды қржылндыру Білім мен ғылымд кезекті реформны жсймыз деп жүргенде ғлымдр ұмыт қлыпты. Алмтыдғы ғылыми-зерттеу институттрының ммндры 4 йдн бері жлқысыз жүр. Олрғ ғылыммен йнлыспқ түгілі, қоғмдық көлікпен жұмысқ жетудің өзі мұңғ йнлғн. Онсыз д йлығы шйлығынн ртылмйтындр бүгінде күнделікті зық-түлік өніміне ғн емес, әртүрлі бнктерге несие жғынн д қрызғ белшеден бтқн. Ең сорқысы білікті ғлымдр ғылым слсынн біртіндеп кетіп жтыр. Ғылым, инновция және білім беру мекемелерінің сллық кәсіптік одғы ҚБ ортлық комитетінің төрғсы Мрт Молдбеков министр Ерлн Сғдиевке рнйы хт жолдп, осы жғдйдн хбрдр етті. мәселесі бұғн дейін неше рет кешіктірілді? Бізде қзір, міне, төрт й көлемде кешіктіріліп жтыр еңбекқы. Мұндй жғдй бізде бірінші рет болып жтыр. Ал қңтр, қпн және нурыз йынд қржы мәселесінің кешігуі жыл сйын болып тұрды. Мрт МАМАНБАЙ ҚОҒАМ Өзекті лия уылынд млдың жппй қырылуы бойынш еліміздің Ауыл шрушылығы министрлігі бейсенбіде шұғыл қпрт тртты. 13 бс ірі қр пстереллез бен листерелезден лген деген лдын л болжм бр. лия уылын ммндр рнйы брып, бүгінде Ұлттық референтті ортлыққ тексеру үшін мтерилдр жолдды. Сонымен бірге Қзқ ғылымиұлттық зерттеу ветеринрлық институт т тексеру жұмыстрын қолғ лды. Ірі қрның қырылуын қтысты хлықрлық эпидемиологиялық бюро д тексеру жұмыстрын жүргізбек. Министрліктің ветеринрлық бқылу және қдғлу комитеті т рғсының орынбсры Тұрсын Қбдұлдновтың хбрлуынш, пстереллез бен листерелезге қтысты тексеру шрлры қолғ лынуд. Оның йтуынш, қндй д бір шектеу қою жергілікті 18 (590) 6 ммыр 2016 жыл 3 Ақтөбе облысынд былтыр киік қырылды, биыл ірі қр жппй өліп жтыр. Оның себебін ммндр нықтуд. Ырғыз удны бсшылығы дл жнуры көшінің бғытын өзгертуді ойлстырып отыр. Ауыл мңынд улы шөп болуы мүмкін деген болжмдр д жоқ емес. Снулы күн бұрын Қобд уднының тұрғындры дбыл қғ бстды. Үй жнурлры белгісіз дерттен өліп жтыр. тяуд есеп берген Ырғыз уднының әкімі Мирхн Дунбеков қызыл кітпқ енген жнурлр лімінің лдын лу үшін шрлр қолғ лып жтқнын жеткізген болтын. Киіктердің қырылуын қтысты удн бсшысы пстереллезді қозғушы күштің не екені белгісіз болды. Аумқтғы брлық ірі қр млғ, жылқылрғ вкцин жслғн. Биылғы жылғы киіктердің жүретін з жолдры бр. Мирхн Дунбековтің телефон рқылы хбрлуынш, соңғы снқ бойынш бүгінде удн умғынд 8 мыңдй киік бр. Ммыр йының бсынд олр лқтй бстйды. Жппй қырылудың лдын лу үшін олрдың жолының бғытын згерту керек. Ырғыз-Торғй резервтының ммндры киіктің жолын бқылйтын болды. кімнің йтуынш, ертеректе қзқтр үй жнурының д жолын згертіп отырс керек. Біздің сұхбт Жс қзқ: Абылй ғ, жер мәселесі қоғмд қызу тлқығ түсті. Сол жерді пйдлнуғ қтысты бқылуды қлй күшейтуге болды? Абылй Мырзхметов: Меніңше, жлғ берілетін жерді бқылудың екі жолы бр. Біріншіден, инвестормен жслтын келісімде жерді пйдлнуғ қтысты тлптр нқты к рсетілуі керек. Мыслы, жерді қндй техникмен ңдейтіні, қндй тыңйтқыш қолднтыны, толық пйдлнтыны және т.б. Жңрғн зңд егер жерді бүлдіріп, жртысын ңдемейтін болс, оны үкіметтің тртып лтын құзыреті бр екені жзылғн. Сол құзыретті күшейтейік. Ол үшін қоғмдық комиссия келісімнің әр трмғының қтң орындлуын бқылйды. Жерге лңдғн хлық: «Шенеунік ертең бірдеңеге қызығып, жерді біреуге стды» деп қорқды. Осы Абылй МЫРЗАХМЕТОВ: қорқыныштың бұлтын сейілту үшін, қоғмдық комиссияның құзыретін зңмен белгілейік. Оның құрмын уыл қсқлдры, жер-жердегі «Атмекен» ҰКП-сының кілдері, беделді кәсіпкерлер кіреді. Сонд зімізге зіміз сенбейміз бе? Себебі қоғмдық комиссия 1 жылд жерді пйдлнушының жұмысын мониторинг жсп, ол тлпқ сй келмесе, жерді мемлекет меншігіне қйтрып лды. Яғни инвестор грохимияны дұрыс жсмй, жердің күтіміне қрмс, оны мемлекет тртып лтын мехнизм болуы тиіс. Сол мехнизм екіжқты келісімде нық к рсетілгені ж н. Екіншіден, громониторинг жүйесі енгізіледі. Српшы ммндр жлғ берілген жерді й сйын осы жүйенің к мегімен бқылйды. Ауыл шрушылығы министрлігінің қрмғынд громониторинг жүргізетін мекеме бр дм жұмыс істейтін мекеменің күшқуты сәл кемдеу. Сондықтн әр уднд громониторинг жсйтын бір-бір мекеме құрылуы қжет. Ол тек мемлекет құзырынд болды. Сәрсенбі күні «Атмекен» ұлттық кәсіпкерлер плтсының бсқрм төрғсы Абылй Мырзхметов Жер кодексіне енгізілген өзгерістерге қтысты бұқрлық қпрт құрлдры өкілдерімен кездесті. Ол осы жүздесуден кейін Жер кодексіне қтысты жұртты толғндырғн кейбір мәселелер бойынш гзетімізге сұхбт берді. Жергілікті бизнес қуымдстық шетел инвесторының жұмысын жыл сйын бғ береді. Сондй-қ әр уднд «Атмекен» гроортлығы шуд. Оғн 1 млрд теңге қржт б лінді. Осы ортлықтр громониторинг жүргізетін мекемемен жұмылып жұмыс істейді. Жс қзқ: «Кімнің қнш жері бр?» деген сул соңғы кездері жиі қойылып жүр? Абылй Мырзхметов: Біз жқынд кәсіпкерліктің кртсын жсдық. кініштісі, әуелі орысш және ғылшынш нұсқсы жслды. Қзір қзқшғ удрып жтырмыз, ол, әрине, біздің кемшілік. Осы кртд брлық кәсіпкерлердің тізімі бр. Не ндіретіні, немен йнлыстыны ж нінде толыққнды қпрт бр. Менің болжуымш, 2016 жылдың яғын дейін Ұлттық экономик министрлігі жерге қтысты д осындй электрондық крт жсйды. Біз оғн ұсыныс йттық. Сол кртд еліміздегі әрбір уднд кімнің қнш гектр жері бр, соның ішінде қншсы үкіметтікі, қншсы бос, қншсы егістік, қншсы жйылым жер брлығы шық к рсетіледі. Ертең жерге инвестор кірсе, міндетті түрде ол кртдн к рініп тұруы тиіс. Оның нендей тірлікпен йнлысып жтқнын топосурет рқылы д білуге болды. Жс қзқ: Ауылдғы ғйынның: «Жйылымды жлғ бермеу керек» деген пікірімен келісесіз бе? Абылй Мырзхметов: Иә, келісемін. Меніңше, жйылым жер ортқ болуы керек. Жйылымды жлғ берсек, млды қйд жямыз? Керісінше, оғн к ңіл б ліп, жйылым жерді к бейткен бзл. кініштісі, жйылымғ су жетпей жтыр. Кеңес змнынд жйылымды жерде құдық к п болтын. Сол құдықтрды қлпын келтірсек құб-құп. Себебі жйылым мен қорд скен млдың німі екі б лек. Мыслы, Қытй қзір бізден мың тоннғ дейін қой етін стып луғ дйын. Ал біз бржоғы 12 мың тонн етті экспортқ шығрып жтырмыз. Оғн қос, жйылымд скен қой етінің бғсы пйызғ қымбтырқ. Тбиғи нім. Меніңше, біз Қытйдың лып тұтыну нрығын пйдлнып қлуымыз керек. Жс қзқ: ткенде Мңғысту облысының әкімі Алик Айдрбев «Атмекен» ҰКП-сы жсғн «Іскерлік рейтингтің» жлғндығын әшкереледі. Сонд сіздер мұндй «тәуелсіз» рейтингті қлй жүргізгенсіздер? Абылй Мырзхметов: Осындй рейтингті бірінші рет мемлекеттік тпсырыспен лып, жсдық. Дәлірек йтсм, оны біз жсғн жоқпыз. Жлдп лғн бір институт жсды. Одн зге де социологиялық топтр, «Шнс» секілді компниялр тендер ұтып Жйылым жер ОРТАҚ БОЛУЫ ТИІС лып, зерттеуге қтысты. 6 мыңнн стм кәсіпкерге сұру слдық. Одн б лек БАҚ-трд жриялнғн қпрттрғ зерттеу жүргіздік. лемдік тәжірибеге сй, әдістеменің бәрі қрлды. Ал зерттеуге қтысты қрсы пікір білдірудің зі қоғмдық қдғлудың күшейгенін к рсетті. Мңғысту облысының әкімі Алик Айдрбев зімнің к ңілімнен шығды. Кәсіпкерлікке деген к ңілі де ерекше. Елге жншыр змт. ңірге бизнес жсймын деп келген жоқ. рбірден соң: «Мын әкім келіп, туғн-туысын жинп лды» деп ешкім йт лмйды. Меніңше, біз осы рейтинг рқылы әкімдерге жемқорлық қй слд ршіп отырғнын ой слдық. Мыслы, былық-шылықтың бәрі жер б лу мен құрылыс слсынд шоғырлнғн. Облыс бсшысынн т мен тұрғн шенеуніктер к п қой. Оның бәріне үлкен бсшы қлй жуп береді. Сол себептен А.Айдрбевтың жнын бтқнын түсінуге болды. Сұхбттсқн Төлен ТІЛЕУБАЙ, Астн Киік қырылмсын десек тқру оргндрының құзырынд. Сиырлрдың узынн к бік ғып, темпертурлры жоғрылғн. Тек екі тәулікте шммен 300-ге трт ірі қр пышққ ілігіпті. Ммндр сиыр етінің пйдлнуғ болтынын сенімді. Оны стып лып жтқндр д бр. Жлпы, мұндй жйт к ршілес Атыру облысынд д болғн. Мхмбет уднының Алғ уднынд 39 ірі қр пстереллезге шлдықты деген күдік бр. Жоғрыд йтқнымыздй, биыл Ақт бе облысының умғынд киік қырылуы мүмкін деген қуіп бр. «Ақт бе қпрт» ортлығынд Сөз-жебе Тұсукесер Мәселен, уылдың бір шетінде мл леді, екінші шетінде жйылғн мл мн. Сондықтн тлрымыз млдың рісін згертіп отыруы д мүмкін. Үлкендер күші 15 тәулікке жететін ерекше сімдіктің брын йтып отыртын. Бәлкім, ткен жолы қыстн әлсіреп шыққн жнурлр сондй улы сімдікпен қоректенген болуы мүмкін, дейді удн бсшысы. Айт кетейік, былтыр ммырмусым йлрынд Ырғыз уднынд 8 мыңғ трт киік лді. Асқр АҚТІЛЕУ, Ақтөбе Ивн САУЭР, «Родин» грофирм» ЖШС директоры: «Мені мын мәселе толғндырды. Көптеген жерді иемденіп, игере лмй отырғндр бр. Қзіргі тңд уыл шрушылығынд бизнесті жңдн бстғысы келетіндерге мүмкіндік жоқ. Себебі ыңғйлы жер тппйды. Ал шын мәнінде, миллиондғн гектр жйылым бос жтыр. Бірқ бәрінің иесі бр. Менің ойымш, бүгінгі жғдй сол миллиондғн гектр жерінен йырылып қлудн қорқтындрдың әрекетінен туындп отыр» Жер турлы білгің келсе Қзқ және орыс тілдеріндегі осы сйттн жер мәселесіне қтысты брлық сулғ жуп тб лсыз. «Жер турлы зң», «Қрпйым жуп», «Инфогрфик», «Сттистик», «БАҚ», «леуметтік желі», «Сіздің сулыңыз», «Бейне» деп тлтын 7 йдры бр қпрттық ресурс 4 ммырдн бстп іске қосылды. Онд жерге қтысты қпрт ғыны, српшы-ммн пікірі, ресми құжт және т.б. ең қжетті мәлімет бр. Мыслы, онд уыл тұрғынын жерді қлй стып лтыны турлы түсінікті мәлімет берілген. Төлен ТІЛЕУБАЙ Астн

4 4 КӨКЕЙКЕСТІ Түйткіл Жнйқй Шруны сндлтқн ӘКІМДІК Мәртөк удны әкімдігі ветеринрлықснитрлық срптм жсйтын қолд бр жбдықты пйдлнбй, шрулрды Блм, үйде бір қсық су жоқ, деді Аңғл қсқл немересі Жнкелдіге, жүгіріп брып екі шелекпен Шғллыдн су әкеле қойшы. Шғллы зені уылдн екі шқырым қшықтықт. Ағып жтқн зен болс д суы тз емес. йткені, жоғры жқтғы Чглинк, Айдбол тәрізді уыл-селолрдың мл қорлры, тіпті шошқ бзлры д зенге жқын орнлсқн. К ктемдегі қр суы мл қорлрындғы қиды ғызып, зенге әкеледі. Содн жз ортсын дейін Шғллының суы нәжіспен рлсып ғды. ншейінде мйд толқындры бірін-бірі қулп, еркелеп ғтын зен де дмдрдың осы ісіне қорлнғндй лыстн қрғнд қруытып, түсі қшып тұрды. Биыл 7-сыныпт оқитын Жнкелдінің су тсудн әбден зықысы шыққн. Атсының су әкел деген дусын естігенде ерқшты болғн т құсп иығын қиқң еткізе түседі. Брмймын деп кесіп йт лмйды. Ендігі жылы жетпіске толтын тсынн ұят. Брйын десе, зені бр болғыр тым лыс. Брмқ жеңіл, қйтпқ бейнет. Тілерсегі мйысып әрқйсысы 7-8 литрлік екі шелек суды мойынғшпен тсу зпты шру. Жолд келе жтып, үйінде т рбсы бр бллрғ қтты қызығды. Олр мұндй бейнет к ріп жүрген жоқ. Былтыр үлкендерден естіген Зеренді уднын қрсты облыс ортлығы К кшету қлсынн небры жиырм шқырым жерде орнлсқн здерінің Айдрлы уылын су құбырын трту үшін 216 миллион теңге қш б лініпті. Атсы Аңғл қсқл д қ түйенің қрны жрылғндй қунғн. Ауылдың брлық дмдры д. Бұл уылдың жерін қнш метр қзс д, су шықпйды. Кешегі кеңес змнынд д тсып ішкен. Қйт ол кезде кеңшр рнйы мшин б летін. Қзір әркім з бетінше тсып ішеді. Жыл он екі й бойы уыз суды тсып ішу дм йтқысыз қияптты шру. Тртылғн құбыр бр болғны бір й ғн жұмыс істеді. Содн соң ққғн қыстың күні құбыры қтып қлды. Тендерді ұтып лғндр з ісіне жупкершілікпен қрмғн. Оның үстіне жергілікті билік қосып жзғн. Солтүстіктегі Көкшету: Су бірқ жрмсыз бр, яздың күшін ескермей, құбырды жердің бетімен ткізген. Жер үстіндегі құбыр түгіл жеті қт жердің сты д қтып жтды емес пе?! Жнкелді бл болғн соң білмейді ғой. йтпесе сусыз отырғн жлғыз Айдрлы уылы ғн емес, Ерейменту уднындғы Новомрковк және Қорғлжын уднындғы Кеңбидйық уылдры әлі күнге дейін суды тсып ішеді. Новомрковк уылынд құрылыс жұмыстры 2013 жылы бстлғн. Мұндғы жұмысты «Асыл қзын НС» серіктестігі жүргізуде. Жоб бойынш былтыр уыл тұрғындры уызсумен қмтмсыз етілуі керек еді. Алйд жұмыс спсыз тқрылып, қншм қшғ тртылғн су құбырлрының бір-бірімен жлғнғн тұстрынн су ғып кетіп, бүкіл жұмыс рәсу болғн. Мемлекеттің қржысы текке шшылып, құбырдн ққн судй ғып кетіп жтқндығы ешкімді ойлнттын емес. Мәселен, Жқсы уднындғы Зпорожье уылы былтырғы қыст су құбыры қтып қлып, су збын тртты. Алғшқы яз түскеннен к ктемге дейін сусыз отырды. Бүгінгі тңд облыст брлығы 614 елді мекеннің 57,5 пйызы ғн ортлықтндырылғн сумен қмтмсыз етілген. Облыстық құрылыс бсқрмсының б лім бсшысы Брйд Бғмновтың йтуын қрғнд, бғдрлм жылдрғ лйықтлып жслғндықтн, бұл мәселені әлі де тосуғ тур келеді. Брйд Бғмнов «Ақбұлқ» бғдрлмсы қолғ лынғннн бері уыл-село тұрғындрын сплы уызсумен қмтмсыз ету шрлрын қырур қржы б лініп отыр. Ауылдық жерлерге брлығы 15,4 миллирд теңге б лінген. Оның 12,4 миллирд теңгесі республиклық бюджеттің есебінен болс, қлғны облыстық бюджеттен. Қзіргі кезде 27 уыл уыз суды тсып ішсе, 234 уыл уыз суын құдықтн ішіп отыр», дейді. Үйдегі ойды бзрдғы нрық бұзып кетпесе, Бурбй уднындғы Ақылбй уылы, Еңбекшілдер уылындғы Ммй уылы ортлықтндырылғн су құбырын қосылмқ. Бірқ к ңіл күпті. йткені, уыз Су бр, бірқ жрмсыз облыс ортлығын сенделтіп қойғн. Аудндғы прокуртур қызметкерлерінің йтуын қрғнд, мұндй срптмны жергілікті зертхнд д жсй лды. Ал онсыз д млдн ннын йырып отырғн шру бр шығынды з қлтсынн жұмсғн. Қдғлу оргны қызметкерлері іске рлсқнд, қымбт құрл-жбдықтр бірден іске қосылғн. Сонымен бірге Мәрт к билігі былтыр бруцеллезге шлдыққн жнурлрдың шығынын теуге сықпғнғ ұқсйды. Шру бр тлпты орындс д, зңмен белгіленген шығынды темепті. Ақт бе облыстық прокуртурсының бсқрм бсшысы Мртбек Мырзмұртовтың йтуынш, 85 мл иесіне 5 миллион теңгеден стм темқы т ленген. Ал з жұмысын немқұрйдылықпен қрғн лузымды тұлғлр тәртіптік жупкершілікке тртылғн. Асқр АҚТІЛЕУ, Ақтөбе су проблемсы йғйлп йтылып келе жтқлы тбны күректей он жыл уқыт тті. Бұл проблемны брлығы біледі. Бірқ спсыз жүргізілген құрылыс, су жүйелерін спсыз пйдлну әлі де орын лып отыр. Тіпті облыс ортлығы К кшету қлсындғы тұрғындрды сумен қмтмсыз ету мәселесі де зекті тқырып. Қл тұрғындрының түгелге жуығы ортлықтндырылғн судың спсы жрмсыз болғндықтн, құдықтн тсып ішеді. Яғни жерсты су к здерінен лды. Бұл рд тғы бір түйткілді мәселе бр. Ммндрдың йтуын қрғнд, тпсырыс беру кезінде суды пйдлнушылрдың тізімімен қос, су пйдлну к лемі де к рсетіледі. Ол құжтт елді мекендегі хлықтың, мл мен үй құстрының снын дейін мұқият есептеліп, к рсетіледі екен. Міне, осы жерде жергілікті билік кілдері уылғ су к бірек келсін деген «ізгі мқстпен» құжттғы к рсеткіштерді нқты жғдйдн әлденеше есе сырып жіберетін к рінеді. Жоб жсушылр лдғы жылды, тіпті 50 жылдн соң келетін жғдйды ойш түйіндеп, су пйдлнушылрдың снын тіптен сырып жібереді. Міне, осындй жлғн қпрттың слдрынн суды пйдлну м лшері седі. Демек, з кезегінде су құбырын слу жұмыстрының к лемі әлдеқйд ртып кетеді. Бұл д қосымш шығын. Оның үстіне сумен жбдықту нысндрын слу кезінде кеңестік кезеңде қбылднғн тлп-нормтивтер қолднылды. Біздіңше, лдғы уқытт ел экономиксын қырур шығын мен злл келтіретін мұндй іске тыйым слғн дұрыс. Ал спсыз судың денсулыққ зиян екені йтпс д түсінікті. ткенде бір әріптесіміз тіндегі тсын лдырды. Жеті тс шығыпты. зі болс жеті қсиетті сн деп қояды. лгі тстр біреу қолмен егегендей жып-жылмғй, жып-жылтыр. тінің қбы жұқрып, қлй жрылып кетпегеніне зінің де тңы бр. Жлғыз әріптесіміз ғн емес жрты К кшету қзір осындй уруғ душр. К шеде келе жтып тыңдсң, сылдыр-сылдыр, сыңғыр-сыңғыр етеді....жнкелді Аңғл тсының бұйрық рйлы тінішін орындп, тірсегі мйысып, сегіз шелек су тсыды. Бүгінгіге осы д жетеді. Ертеңгісін құдй қут берсе, тғы тсымқ. Жлғыз зі к рген бейнет пе, ғлры д тсығн, олр түгілі әкесі де тсығн. Соңғы екі шелек суды босғғ қоя бергенде т рде шй ішіп отырғн тсын к зі түсті. Мңдйы тершіп отыр екен. Күнімен су тсығн Жнкелдінің де мңдйы терлеп тұр еді. Апыр-й, деп ішінен ойлп қойды. Тсығн мен ішкен бірдей болды екен ғой. Бйқл БАЙӘДІЛОВ, Ақмол облысы Мәселе Сол кезде-қ қпрт құрлдры «уыз су қорын мұнйшылр лйлйды», деп дбыл қққн болтын. Бекер бйблм слмғн секілді. Сол үрей к п күттірмеді. Бүгінде К кжиде құмы лйлн бстды. Ал сол құмның қойнуынд тз, мол уыз су қоры бр. Ал қр лтынғ қызыққндр сол суды йнлып тіп, т менгі қбтындғы мұнйды йдуын доғрр емес. лі күнге 4 бірдей мұнй компниясы ұңғымлрын орнтып, жерсты бйлығын игеріп жтыр. К кжиде құмының лйлн бстғны турлы Ақт бе ңірлік геология және жер қойнуын пйдлну инспекциясының бсшысы Ерен Жекеевтен білдік. Дегенмен ол мрдымды ештеңе йт қоймды. Тек узынн үзіпжұлып білгеніміз «лия және Ко» деген ты к пке тныс емес Бүгінде мұнй бғсы судн д рзн бол бстды. Бірқ снулы жыл бұрын мұндйдың болрын ешкім сене қоймс еді. Сол себепті де, Ақтөбе облысының Мұғлжр уднындғы керемет уыз су қоры бр Көкжиде құм қойнуын лып, мұнй компниялры игере бстды. компния мониторинг жүргізіпті. Сол тексерудің нәтижесі бір отырыст йтылыпты-мыс. Суреттері к рсетілген. Сонымен болды. Қнш жылдн бері йтылып келе жтқн құм қойнуының лстнуын естіген шенділер енді не істемек? Ерен Жекеевтен оны д білу мүмкін болмды. Ол «кінішке қрй, мен ештеңе йт Көкжиденің құмы лй лмймын» деп қысқ қйырды. Жлпы, біз Е.Жекеев жетекшілік етіп отырғн құрылымның мқстын д түсінбедік. Бүгінде К кжиде құмынд Қытйдың «СНПС-Ақт бемұнйгз» компниясы мұнй йдйды. Сонымен бірге іріліұсқты «Урихту Operatіng», «КМК- Мұнй» және «Фирм Ад Ойл» компниялры шм-шрқы келгенше жұмыс істеп жтыр. Экологтрдың осығн дейін жер-жерде қйт-қйт жлықпй йтып жүргеніне қрғнд, жерсты суын з қолымызбен құрдымғ жіберіп жтқн сыңйымыз бр. Кейбіреулер тіршілік к зін мұнйдн емес, судн лтынымызды ұмытқн сыңйлы. Ақт бе ңірінің умғынд мұнй қоры з емес. Алйд мұнйшылр мен брлушылр неге екені белгісіз, К кжидеге шүйлікті де қлды. Ешқйсысының зге кен орындрын іздеп әлекке түскілері жоқ п? Экологтрдың йтулрын қрғнд, сону кеңес жылдрынд К кжидеде мұнй қоры тбылды дегеннің ертеңіне ол жерде 7 мұнй компниясы з жұмысын бстп кеткен. рі олрдың ешбірі «біз қоршғн ортны лстп жтырмыз» деп мойындп отырғн жоқ. Осығн дейін де шын тәуелсіз экологиялық мониторинг жүргізілмей келеді. Рс, тпсырыс бойынш к рсеткіш толтыртындр д тбылды. Жерсты бйлығын игерушілер ммн не мекеме жлдйды. Ал олр з кезегінде, «брлық жғдй жслғн» дегенге сятын қорытындығ келеді. «Қндй керемет қолйлы жғдй жслынғн десеңізші?!». «Мұнй ндірісі қоршғн ортғ еш зиянын тигізбейді». «Тигізетін зиянның м лшері болмшы ғн!». Міне, мониторинг жүргізушілердің қорытындысы осындй. Жсыртыны жоқ, К кжиде суы те керемет, бірегей. Біздің облыс ортлығындғы уыз суғ қрғнд К кжиде суы лты есе тз, лты есе жұмсқ. Бірқ жуырд одн д йырылып қлтын түріміз бр. Асқр АҚТІЛЕУ, Ақтөбе Ескеретін жәйт Елімізге Қырғыз елінен келетін кртопқ тыйым слынды. Бұл турлы Ауыл шрушылығы министрлігінің бспсөз қызметі хбрлды. Қырғыз кртобы қуіпті йткені, жыл бсынн бері к рші елден жеткізілген кртоптн қуіпті жұмыр құртының кездесуі жиілеп кеткен. Ағымдғы жылдың қңтрынн бері 79 оқиғ тіркеліп, 1 мың тонндн стм жрмсыз кртоп кері қйтрылғн. Осыдн кейін еліміз Еурзия экономиклық одғы турлы келісімді, хлықрлық крнтин және сімдік қорғу турлы конвенцияны негізге л отырып, 4 ммырдн бстп қырғыз кртобын тсуғ уқытш тыйым слды. Ансы мен блсы есірткі судлғн Оңтүстік Қзқстнд героин стумен йнлысқн отбсы қолғ түсті. Бұл жолы Т ле би уднын есірткімен қмтмсыз етіп келген егде жстғы әйел мен оның блсын уылдсы ұстп беріпті. Су етіп келген полицейлер мен рнйы жсқ дивн стынн героин тол пкеттерді туып лды. Ktk.kz сйтының хбрлуынш, 62 жстғы әйел мен 40 жстғы ұлы түйіншектерде не бр екенін, тіпті мұнд қлй пйд болғнын ұмытып қлыпты-мыс. Зейнет жсындғы әйел мен оның ұлы бұрын д есірткі стумен йнлысқны үшін соттлғн екен. Бұл жолы тәркіленген турдың қр бзрдғы құны 80 миллион теңге.

5 Нмыс ҚОРҒАН 5 Өткен жылы Алмты облысынд орын лғн ұрлнғн қыз оқиғсы елімізді дүр сілкіндірген еді. Ешкім ештеңе білмеген, ешкім ештеңе түсінбеген сол бір оқиғғ қтрдғы қрпйым офицер рлспғнд, осыну дүрбелең соңының немен яқтлтынын д ешкім болжмғн. Әйтеуір бәрі де сәтті яқтлып, дм ұрлығын қтысты тышулы оқиғғ Ұлттық ұлнның жуынгері нүкте қойды. Ұрлнғн қыз Алмтыдн лпыс шқырымдй жердегі Қпшғй мңынн тбылды. Біз, қзқ елінің қрпйым змты, негізі, к п нәрсені оншмұнш біле бермейді екенбіз. сіресе еліміздің әскери қызметі слсын қтысты к птеген керек деректі білмейміз. Ал бірқ білуге тиіспіз. йткені, қоғмымыздың қуіпсіздігін қмтмсыз ететін, екі күннің бірінде мірі қыл үстінде жүретін қрпйым змттрды д білуге тиіспіз. Олр здерін жрнмлмйды. Жұмысы сондй. Сондықтн д біз олр турлы к п ештеңе білмейміз. Кеш те болс, осындй олқылықтың орнын толтыру мқстынд біз Ұлттық ұлнғ қрсты Алмты қлсындғы 5571 әскери б лімінің тблдырығын ттғн едік. Кіреберісте полковник күтіп лды. ңінен әскери дмғ тән ресмилік бйқлып тұрс д, қрпйым қзқтың бірі сияқты. Дегенмен, қысқ д нұсқ с йлейді екен. Жылдр бойын ждын сіңген әскери әдеті болс керек. рбір минутсекунды снулы екенін ескертті де, зін тныстырды. Нұрбй Бектұрсынов, Қзқстн Республиксы Ұлттық ұлны «Оңтүстік» өңірлік қолбсшылығы қолбсшысының тәрбие және әлеуметтікқұқықтық жұмыстры жөніндегі орынбсры: Нұреке, біздің к пшілігіміз Ұлттық ұлн турлы жлпылм білгенімізбен, мұның нқты қндй әскери б лім екенін жқсы біле бермейміз. Ал бірқ білгіміз келеді. Негізі, Ұлттық ұлнның трихы тым әріде жтыр. Бірқ мен сіздерге бір уыз сөзбен өзіміздің егемендігімізді лғннн кейінгі трихымызды йтйын. Сол дұрыс болр, солй м? Құлғымыз сізде. Біздің жуынгерлік трихымыз 1992 жылдың қңтрынн бсту лды. Сол кезден бстп еліміздегі Ішкі әскердің рнйы құрмы болып есептелеміз. Міндетіміз берілген тпсырмны лйықты орындп, жеке дм мен змттың конституциялық құқығын, оның қуіпсіздігін, мемлекеттің тұрқтылығы мен тыныштығын кез келген қуіп-қтерден жн-жқты қорғу болып тбылды. Ұлттық ұлн сонд Ішкі әскер құрмын кіре ме? Иә. Еліміздің құқық қорғу оргны жүйесіне кіретін кешегі Ішкі әскердің, бүгінгі Ұлттық ұлнның Алмты қлсындғы жеке құрмы өзі құрылғн 24 жыл ішінде қзіргі змнуи тлпқ сй толық қлыптсты деп нық сеніммен йт лмын. Ал енді қзіргі тумызғ келетін болсқ, 2014 жылдың 21 сәуірі күні Президенттің Жрлығымен еліміздің Ішкі әскері Ұлттық ұлн болып қйт құрылды. О Ұлттың Ж н екен. йтсе де біздің бір түсінбей тұрғнымыз Ішкі әскердің Ұлттық ұлн болып қйт құрылуын қндй негіз бр? Ұлттық ұлн деген ту әлемдік тәжірибеде бұрыннн бр. Еуроп елдерін йтпғн күннің өзінде, лпуыт Америкд д Ұлттық ұлн бр. Осындй негізді срлй келе, біздің елімізде де Ішкі әскердің зңды ізбсры ретінде Ұлттық ұлн дүниеге келді. Біздің солтүстік көршіміз Ресей ішкі әскері де жқынд Ұлттық ұлн болып қйт құрылды. Осы жерде менің бір түсінгенім, Нұреке, мекеме туы згергеннен кейін оның міндеті де, яғни тқртын функциясы д згерген болр. лде олй емес пе? Дұрыс түсінгенсіз (полковник жымиып күлді). Ату өзгергеннен кейін оғн жүктелетін міндет ясы д кеңейтілді. Бұғн дейін Ішкі әскер құрмы мемлекеттегі құқықтық тәртіпті күзететін, стртегиялық мңызды нысндрды қорғйтын әскер күші болып есептеліп келді. Енді, соңғы өзгерістерге сәйкес, әртүрлі төтенше жғдй кезінде құтқру шрсын тікелей жүзеге сыру д біздің құрылым тқртын көп міндеттің біріне йнлды. Мұнн өзге, тғы бір тп йт кетерлік мәселе Ұлттық ұлн спынд рнйы жсқтлғн бітімгерлік әскери бөлімшесі бр. Бұл бөлімше Ұжымдық қуіпсіздік келісімшрт ұйымын мүше мемлекеттердің жедел әрекет етуші Күштерінің негізгі құрмын кіреді. Яғни Қзқстн Республиксы трпынн хлықрлық бітімгерлік міндетті де тқрумен йнлысды. Рс, кез келген дм әскери б лімнің змнуи техниклық жғынн жбдықтлуын, негізгі құрмдғы жуынгерлер мен комндирлер турлы білгісіқ келер. Дегенмен, мұндй мәселені біз тәптіштеп сұруды ж н к рмедік. Бәрібір біле лмс едік. «Буынсыз жерден пышқ» ұрудың д қжеті жоқ, йткені, әскери қызмет болғн жерде «Л қжетті құпияның д А болтынын бұрыннн жқсы білеміз. Ал бүгінгі білгеніміз Ұлттық ұлн құрмын лынтын болшқ жуынгер белгілі бір тлпқ Н сй болуы тиіс екен. Денсулығы жғынн д, морльдықпсихологиялық жғынн д. йткені, зге әскери б лімдер сияқты емес, мұндғы тлп мүлде бсқш. Ы» ңгімеміздің бсы ұрлнғн қыз оқиғсынн бстлып еді. Осы оқиғның бсты қһрмны болғн қрпйым қзқ офицерінің осы б лімде қызмет тқртынын біліп, тнысуғ сықтық. Срт-сұрт берілген бұйрық уғ трп үлгергенше-қ лдымызд сыптй болып офицер жігіт тұрды. Рүстем Сердлинов, Солтүстік Қзқстн облысының тумсы. Петропвл қлсындғы мемлекеттік университеттің түлегі жылы міндетті әскер қтрын шқырылып, содн бері келісімшрт негізінде қызмет тқруд. Ұрлнғн қыз блны тбу кезінде к рсеткен йрықш әрекеті үшін Ұлттық ұлн қолбсшысы, генерл-лейтеннт Руслн Жқсылықов «Ұлттық ұлн үздігі» медлімен мрпттғн. Кезектен тыс ғ лейтеннт шенін лғн. Бірнеше спорт түрінің шебері. Рүстем, ұрлнғн қыз, естуімізше, сенің кәсіби шеберлігіңнің рқсынд тбылғн к рінеді. Қлй тпқныңды әңгімелеп бере лсың б? Енді... деп төтесінен қойылғн сұрғымызғ жс офицер тңднып қлды. Сосын дереу жинқылнды. Енді... әңгімелеп йтрдй мұның пәлендей қызықты оқиғ емес екені белгілі ғой. Бұл біріншіден. Екіншіден біз кез келген осындй оқиғны тез рд әрі жнжқты зерттейміз. Тктиклық, морльдық тұрғыдн брлығын есептеп, қылмыстық оқиғны қолымыздн келгенше ың-шыңсыз тқрғнды жөн көреміз. Ең бстысы мұндйд дм шығынын жол бермеуге тырысмыз. Үшіншіден біз өзіміздің әдіс-тәсілімізді жлғнғ жр слып жриялуғ тырыспймыз. Бұл қжет те емес. Керек десеңіз, бұл әскери құпияғ жтды. Сондықтн біздің күнделікті жоспрымыз турлы сұрғыңызды жупсыз қлдырсм деймін. Мұның д дұрыс екен. Ал жлпы, қзіргі жстр рсынд Отн лдындғы әскери борышын теу мәселесіне жупсыз қрйтындр к п. Бұл турсындғы сенің з ойың қлй? Еліміздің кез келген змты әскери қызметтің бстпқы бсплдқтрын болс д, жүріп ткені дұрыс деп есептеймін. Ер-змт отнын қорғу үшін жрлғн. Алл бетін улқ қылсын, әрине, егер ел шетіне жу тие қлс, еліміз ер-змтын қрйды. Сондықтн менің йтрым, әскер қтрынд болып, «екі қолғ бір втомт» деген қзіргі қғидны еліміздің кез келген жс жігіті іс жүзінде бсынн ткергені дұрыс деп ойлймын. К п с зге жоқ ғ лейтеннт әңгімесін қысқ қйырды д, рұқст сұрп, шлт бұрылды. Осы сәтте қрсы лдымыздғы қзрм есігінен сымбтты қзқ қызы шығ келді. скери киімдегі қыз бл к зімізге тңсық емес пе, жсыртын несі бр. Жндлбслп дереу тнысуғ ұмтылдық. Фрид Мңғтев, Алмты облысының Есік қлсынд туғн. Тлғр медицин колледжінің түлегі, ғ сержнт: Фрид, қыз блның, әсіресе қзқ қызының әскери киіммен к зге к рінуі сирек екенін жқсы білеміз. Сіздің әскер қтрынд, оның ішінде Ұлттық ұлн қтрынд қызмет етуіңізге қндй д бір себеп болды м? Жоқ. Ешқндй себеп болғн жоқ (лғшқыд түсі суық көрінген тлдырмш қыз жымиып күлді). Тлғрдғы медицин колледжін бітірген соң бірз жыл ммндығым бойынш жұмыс істедім де, кейіннен әскери қызметке ңсрым уды д кетті. Сөйтіп, Ұлттық ұлн қтрынн бір-қ шықтым. скери қызметті тңдғныңызғ т-нңыз қрсы болғн жоқ п? Бсынд өзім де солй ойлғнмын. Бірқ бәрі керісінше болып шықты. Менің ойымды нм д, әкем де бірден құптды. Ол кісілер тек құптп қн қойғн жоқ, әлі күнге дейін қолду көрсетіп келеді. Біздің қзқт әскери қызмет қыз блғ қол емес деген түсінік бр. Бұл турлы сіздің жеке пікіріңіз қндй? Иә, оны білемін. Дегенмен, змн бсқ, зң бсқ. Өйткені, қыз блның әскери қызметте болуының жғымды д, жғымсыз д жқтры бр. Бірқ өз бсым мұның брлығы д әйел блсының тбиғтын бйлнысты деп ойлймын. Мғн, міне, он жыл болды әскери қызметке келгеніме. Қиын әрі қызық. Алғшқыд бәрі де қиын болғнмен, енді мен өз өмірімді әскери қызметсіз көз лдым елестете лмймын. Ең бстысы ел іргесі мн болып, егемен еліміздің шекрсы бұзылмсын деп тілейік. Мрт МАМАНБАЙ Адмзт жүрегіне йықпс жр слғн екінші дүниежүзілік соғыстың яқтлғнын 71 жыл өтсе де, отты жылдрдың елесі әлі хлық жүрегінен өшпегені белгілі. Ол уқытт длдық, елдік мінез бен ерлік қсиеттер сынғ түсті. Тғзым Еңбегі мен ерлігі есте Жсғн ерлігін мқтн етпей, міндетім, прызым деп түсінген жуынгердің бірі менің тм бділхқ Оспнов болтын. Екінші дүниежүзілік соғыстың лғшқы күнінен бстп Бтыс, Ортлық, Укрин, Белоруссия мйдндрындғы шйқсқ қтысқн. Қтрдғы жуынгерден кіші сержнт дәрежесіне к терілген бділхқ тм Қызыл Тулы Суворов тындғы дивизияның 354 тқыштр полкінің 1203 тқыштр ротсынд б лім комндирі болғн. кеміз бділқдыр «ттең, әкем зінің соғыс кезінде үшінші мәрте жуынгерлік «Қызыл Жұлдыз» орденімен мрпттлғнын білмей кетті. Ол кісі те қрпйым еді. р нәрсені «зімнің прызым, міндетім» деп білетін. Уқыт ткен сйын әке бейнесі к леңдеп к з лдың келе береді екен, деп бстйтын әңгімесін. Атмды з к зіммен к ру бқыты бұйырмғнымен, әкем ол кісі турлы үнемі есіне лып, йтып отыртын. кем мен брлық туыс-туғндрымыз сыл тмызды еске жиі лып отырды. Жеңістің 70 жылдығын рнп уднд энциклопедиялық кітп шығрылды. кем тмыздың соғысқ қлй қтысқнын, мірбянын жқсы біледі. Тек соғыс жылдры ғн жуынгерлік ерлігі үшін т рт орден, бірнеше медль лғн. Стлиннің «Алғыс хтынд» есеп жоқ болтын. Осы орденмедльдры турлы деректі рхив құжттрын тексеріп отырып, әкесінің соғыс кезінде үш бірдей «Қызыл Жұлдыз» орденімен, бірінші және екінші дәрежелі «Ұлы Отн соғысы» орденімен, ІІІ-дәрежелі «Дңқ» орденімен, үш жуынгерлік медльмен мрпттлғнын нықтды. ДЕРЕКТЕР СЫР ШЕРТСЕ Әбділхқ ОСПАНОВ 11 қпн 1916 жылы Семей облысы Аягөз удны Нрын уылдық кеңесіне қрсты Шыңқож уылынд дүниеге келген жылы 27 қыркүйекте әскерге шқырылып, Семей облысы Аягөз удны Нрын уылдық кеңесіне қрсты «Крсный Октябрь» колхозынн әскерге ттнды. Әскери міндетін бтыс ймқт 19 БАО әскери бөлімде тқрғн. Әскери қызметін спер болып бстп, соғыс соңынд 12 тқыштр полкінің тқыштр бөлімінің комндирі кіші сержнт дәрежесінде яқтғн. Фин соғысын қтысқн. Соғыс кезінде Кеңес Одғының мршлы Рокоссовский бсқрғн 65 рмия 354 дивизия 1103/1203/ полктер құрмынд соғыст болып, Бтыс, Ортлық, Оңтүстік, Укрин, Белрусь, 1-ші және 2-ші Белрусь мйдндрынд соғыстың 1-ші күнінен яғын дейін ерлікпен шйқсты. Әбділхқ тм 5 рет жрқт лғн. ТҮЙІН Кезінде «Қызыл Ту», «Қызыл Жұлдыз» ордені тек нғыз бтырғ ғн берілетін. Ал үш дәрежелі «Дңқ» орденін, үш мәрте «Қызыл жұлдыз» орденін лғндрды Кеңес Одғының Бтырын теңестіріп жтды. Ұлғтты өмір белестеріндегі Ұлы жеңісті жқындту жолындғы змттық ұстнымынн йнымғн Әбділхқ Оспнов тмды жнқиярлық еңбегі мен ерлігі змндстрының узынд ңыз болып йтылды. Кейінгі ұрпққ мқтныш, үлгілі әке, бтыр т болып жүрегімізде мәңгі қл бермек. Осындй ержүрек змттың ұрпғы болғнымды мқтн тұтып, бтыр тмның ерлігінің лдынд мәңгілікке бс иемін. Жнсәуле ӘБДІЛХАҚОВА Игі іс Ұлы Жеңістің 71 жылдығы қрсңынд «Алту Жрық Компниясы» АҚ энергетик слсын сүбелі үлес қосқн ҰОС рдгерлері мен тыл еңбеккерлерін құттықтп, мерекелік жиын өткізді. Айтулы шр брысынд с з лғн Бсқрм т рғсы Мұхит Үмбетов «...Ардгерлеріміздің ерен ерліктері рқсынд біз бүгін бейбіт мір, бқытты ғұмыр кешудеміз. Ардгерлерге құрмет Сіздердің ерліктеріңіз біздің жүрегімізде мәңгі сқтлды. Біз әрқшнд Жеңіс күнін және ғ буынның Отнғ деген шексіз сүйіспеншілігін жстрды ерлік пен птриотизмге тәрбиелеудің лшеусіз негесі деп білеміз...» деп рдгерлерге құрмет білдірді. Компния үшін үрдіске йнлғн бұл шрның бсты мқсты скелең ұрпқты Жеңісті жқындтқн тлрымыздың ерліктерімен тныстырып, ортмызд жүрген рдгерлерге құрмет к рсету болып тбылды. Алмты қлсы мен облысының 2,5 миллионнн стм тұрғынын электр қутымен қмтмсыз етіп отырғн ірі мекеме «Алту Жрық Компниясы» АҚ-д, қзіргі тңд 6 ҰОС рдгері және 24 тыл еңбеккері бр. Шр брысынд Отн қорғп, шпес ерлік к рсеткен қрт мйднгерлерге компния ұжымы сый-сияпт жсп, мтерилдық к мек к рсетті. «АЖК» АҚ Бспсөз қызметі

6 6 АЙМАҚ Серпін МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТКЕРГЕ ҚОЯР ТАЛАП ЖОҒАРЫ кімнің йтуынш, лдымен «Кәсіби мемлекеттік ппртты қлыптстыру» реформсы ясындғы 15 қдмды қмтитын іс-шрлр «Мемлекеттік қызмет турлы» жң зңғ сәйкес жүргізілуде. Жыл бсынн бері 537 дм мемлекеттік қызметке орнлсу үшін тест тпсырып, 297-сі, яғни 55%-ы шектік межені бғындырып, оң нәтиже к рсетті. Оғн қос 16 ішкі конкурс тіп, 6 дм жоғры мемлекеттік қызметке тғйындлды. Мемлекеттік қызметтен үміті бр жс ммндрдың әрқйсысын тәжірибелі тәлімгер бекітіліп, күрделі жң істің қыр-сырын үйретеді. Қызметке бірінші рет қбылднушы жстрғ міндетті түрде сынқ мерзімі беріліп, еңбекқы жұмыс нәтижесі бойынш т ленеді. Осы күндері 32 мемлекеттік қызметші сынқ мерзімінен туде. Аймқ бсшысы Болт Бқуовтың йтуынш, облыст брлық мемлекеттік оргндрд бқылу әдістемесі бекітілген. «Б» корпусы қызметшілерінің жұмыс спсы жылдық жеке жоспр бойынш бғлнды. Осы жылдың бірінші тоқснынд 2380 мемлекеттік қызметші бғлудн тті. Оның қорытындысы бойынш, 7 дм жоғры, 1488 дм «тиімді», 884 дм «қнғттнрлықсыз» деген бғ лды. Мемлекеттік бсқру қызметін жетілдіру және змнуи бсқрудың тиімді тетігін қлыптстыру жолынд к птеген жоспр мен жоблр бр. Бсты мқст кәсіби мемлекеттік ппрт құруғ бғыттлғн. Сол себептен мемлекеттік қызметшілердің этиклық тлптр ясынд қызмет етіп, қрымқтынс орнтуы д бсты нзрд. Тіпті этик бойынш рнйы институт құрылғн. Бұл ұйым мемлекеттік қызметшілердің құқығын қорғп, әдептілік тлптрын сқтмғндрғ қрсы тәртіптік немесе әкімшілік шр қолднуды қрстырды. Мемлекеттік оргнд жұмыс істейтін змттрдың немқұрйдылығы мен д рекілігін бйқғн облыстың кез келген тұрғыны тлғн институтқ шғым түсіре лды. ЗА ТАЛАБЫН ОРЫНДАУ БАСТЫ МІНДЕТ Реформғ сәйкес зңның орындлуын қмтмсыз ету және тұрғындр мен облыстғы брлық қызмет түрлерінің зң тлптрын мұқият қруын бсымдық беру. Бұл орйд, облыс әкімшілігі зң лдынд ел змттрының брлығы тең дәрежеде екендігін қмтмсыз ете отырып, бірнеше шрны қолғ лды. Судьялрды іріктеу жүйесін жетілдіру мқстынд рнйы Кеңес құрылды. Консульттивтік кеңестік оргн құрмынд әртүрлі әлеуметтік топ кілдері, мәслихт депутттры мен отствкдғы рдгер судьялр бр. Кеңес мүшелері үміткерлердің әрқйсысымен әңгімелескеннен кейін ғн шешім қбылдйды. ңірдегі «Қоғмдық келісім» ұйымының жнынн Медиция ортлығы құрылып, іске кірісті. Сонымен қтр әрбір удндық пен уылдық округтері де медиция кбинеттері шылды. Сол рқылы бірнеше трп рсынд ушыққн істі сотқ жеткізбей шешу мүмкін болып отыр. Сот жүйесінің шықтығы қмтмсыз етілуде. Бүгінде облыс бойынш 92 сот злы удиобейне-жзб құрылғылрымен жбдықтлғн. Атлғн жүйені қолднудың нәтижесінде Пвлодр еліміздің өндірісті өңірінің бірі ретінде республик экономиксын қосып отырғн үлесі мол. Елбсының «100 қдм» Ұлт жоспрынд қойғн жң мқст, тлп, тпсырмлрын жүзеге сыру бғытынд облыст қрқынды жұмыс тқрылуд. Пвлодрлық өңірлік коммуникциялр қызметінде брифинг өткізген облыс әкімі Болт Бқуов Ұлт жоспры шеңберінде өңірде тқрылғн жұмыстрғ шолу жсп, лд орындлтын келелі істерге тоқтды. бітімгершілікпен яқтлғн істер сны 28 есе ртқн. Зң үстемділігін қмтмсыз ету және құқық бұзушылықтың лдын лу мқстынд жергілікті полиция жұмысын бстды. Осы орйд, жергілікті полиция қызметінің мтерилдық-техниклық жбдықтлуын бс нзр удрылуд. Бұл з кезегінде облыстғы құқық сқту слсын оң әсерін беруде. Биылғы жылдың лғшқы тоқснынд қоғмдық орындрдғы қылмыс сны 9 пйызғ, к шедегі қылмыс 16,6 пйызғ зйғн. Сондй-қ жол-к лік оқиғсы бойынш к рсеткіш 0,7 пйызғ және жол птынн қйтыс болғндр сны 40 пйызғ т мендегені бйқлды. Бұдн б лек, жергілікті полиция қызметкерлері уылдық жердегі мл ұрлу мәселесіне ерекше мән беруде. Жергілікті әкімшілік, шру қожлығының бсшысы және млшы рсынд ресми түрде шрт жслып, еңбекқы белгіленеді. Облыст уылдрдың кртсын құру жоспрлнуд. Сонымен бірге республиклық «Қылмыстық құқық бұзушылық кртсы» ясынд интернетпортл құрылып, облыс соғн қосылды. Тұрғындр портл рқылы қылмыстық хул турлы пікірлерін жеткізе лды. Бұл жұмыс үшін облыстық бюджеттен 28 миллион тенге б лінді. Жң зң тлптрын сәйкес, жергілікті полиция кілдері хлықпен жүздесіп, тқрылғн жұмыс турлы есеп беріп тұруы тиіс. Биыл осындй 221 есептік кездесу ұйымдстырылып ткізілді. Қоғмдық тәртіпті сқту және қылмыстың лдын лу мқстындғы жұмыс әлі де тқрыл бермек. ИНВЕСТИЦИЯ ЭКОНОМИКАНЫ ІЛГЕРІ ҚОЗҒАУШЫ КҮШ Пвлодр облысы ндіріс орындры к п шоғырлнғн ңір. Инвесторлрдың облыс экономиксын инвестиция құйып, з ісін дмытуғ қолйлы. Мұнд жң кәсіп шуғ мол мүмкін жслғн. Былтыр облысқ 450 миллирд теңге инвестиция тртылып, Пвлодр облысы республикд к ш бстды. Бұл ретте ңдеу неркәсібіне бғыттлғн инвестиция к лемі 230 миллирд теңгеден стм қржыны құрды. Бүгінде облыс 1,2 триллион теңгеден стм қржығ 31 жобны жүзеге сыруғ мүдделі. ӨНДІРІСІ қрыштғн өлке Биыл 24 миллирд теңгеге 11 жобны іске қосу жоспрлнып отыр. Осының рқсынд 700-ге жуық жұмыс орны құрылмқ. Жлпы, облыст инвестор трту мәселесіне бс к ңіл б лінеді жылы ңірде Инвестиция трту ж ніндегі генттік құрылды. Облыстық инвесторлр кеңесі жұмысқ кірісті. Соңғы жылдры ңірде «Ертіс Инвест» инвестициялық форумы ұйымдстырылып келеді. Атлғн форум ясынд 2014 жылы жлпы құны 39 миллирд теңгеден стм қржы болтын коммерциялық құжтқ қол қойылс, былтыр 500 миллирд теңгеге келісім жслды. Биыл облысқ инвестиция слу мқстынд жұмыс спрымен Нидерлндтр, Чехия мемлекеттерінің елшілері және АҚШ елшілігінің кілдері келді. «Пвлодр рнйы экономиклық ймғынд» химия-метллургиялық кешенін құру қытйлық компниялрмен жұмыс жүргізілуде. Жң үш жобны жүзеге сыру жұмысы жлғсуд. Олр электролиз ндірісін кеңейту, «Еурозиттық энергетиклық корпорциясын» қрсты 2-і энергоблокты жңғырту және вток лік ндірісіне қжетті люминий дискілерін шығру жоблры. Инвестор тртуғ бғыттлғн негізгі нүкте «Пвлодр рнйы экономиклық ймғы» болып тбылды. Бүгінде экономиклық ймқт 40 миллирд теңгеден стм инвестиция слынғн 4 кәсіпорын жұмыс істеп тұр. Арнйы ймқтың инфрқұрылым құрылысын б лінген 3 миллирд теңге игеріліп, қжетті нысндр слынды. Бюджеттің 1 теңгесіне 13 теңгеден жеке инвестиция тртылуд. Арнйы ймқтғы кәсіпорындр шығртын нім к лемі 14 миллирд теңгеден сты. Былтыр «Арнйы экономиклық ймқ турлы» Қзқстн зңын згерістер мен толықтырулр енгізілген болтын. Бұл экономиклық ймқтың жұмысын тың серпін берді. Нәтижесінде 400 миллирд теңгеге тғы д 8 жобны жүзеге сыру к зделуде. Олрдың екеуі осы жылы пйдлнуғ беріледі. Облыст туристік клстерді дмыту бғытынд д кешенді жоспр әзір. 57-қдмды орынду мқстынд әрі EXPO-2017 к рмесі қрсңынд хлықрлық туристерге рнлғн бес мршрут нқтылп, туристік компниялрмен келісімдер жслып, Бянуыл ұлттық тбиғи пркінде екі демлыс үйі шылмқ. Облыс бсшысы Болт Бқуов жоғры тлғндрдың брлығы ймқтың экономиклық серпін луын оң әсер беретінін сенімді екенін йтты. БІРЛІК БАР ЖЕРДЕ ТІРШІЛІК БАР «Мәңгілік ел» хлқымыздың бірлігі мен келісімін дәріптеуге бғыттлғн бсты құндылық. Бүгінде ймқ к лемінде этносрлық, тілдік және діни қрымқтынстрды сқту және нығйту үшін ңірде 24 облыстық, 83 қллық және удндық этномәдени бірлестіктер жұмыс істейді. Қзқстн хлқы Ассмблеясының қсынн құрылғн ғылыми-срптмлық топ мүшелері «Мәңгілік ел» идеясының құндылықтрын түсіндіруде. Облыст 2 мыңнн стм дмды қмтығн 30-дй ісшр ұйымдстырылды. Ассмблеяның жң бғыты медиция, яғни қйырымдылық және қоғмдық бқылу. Бүгінде удндр мен қллрд, уылдық округтерде 43 қоғмдық келісім кеңесі жұмыс істейді. Облыс ортлығындғы Достық үйінде мерейтойлық жылғ бсту болғн «Үлкен ел үлкен отбсы» кциясы ткізілді. Елбсының қтысуымен ғымдғы жылғы нурыз йынд Жлпығ ортқ Еңбек Қоғмын құру шеңберінде еңбек ұжымдрының республиклық форумын 4 мыңнн стм жұмысшы ммндығының кілдері қтысты. «Үлкен ел үлкен отбсы» жлпыұлттық жобсының шеңберінде облыст қйырымдылық жұмыстры ұйымдстырылуд. ңірде отбсылрғ қолду к рсету ж ніндегі 134 қызмет бр. Сондй-қ «Отбсым тірегім» жс отбсылр клубы д жемісті жұмыс істейді. «Қйырымдылық керуені» және «Қйырымдылық» кциялрын брлық меншік нысндрындғы ұйымдр, этномәдени бірлестіктер белсенді қтысып, әлеуметтік з қмтылғн отбсылрғ, рдгерлерге, мүмкіндіктері шектеулі дмдрғ к мек к рсетіледі. Сонымен қтр «Қмқорлық», «Мейірім керуені», «Мектепке жол» кциялры ткізіліп тұрды. Мәселен, «Қмқорлық» кциясы ясынд 10 мыңғ жуық мектеп оқушысын 33 миллион теңгеге мтерилдық к мек к рсетілді. Облыс әкімі мұндй игі істер қрым-қтынстың нығюын, жқсылық жсуғ ынтлндыртынын йтып, лд д сбқтстық үзілмейтінін тп тті. Брифингті қорытындылй отырып, Пвлодр облысының әкімі ңірдегі мемлекеттік қызметшілерді «100 нқты қдм» Ұлт жоспрының орындлуын жупкершілікпен тқруғ шқырды. Мұхит ОМАРОВ, Пвлодр облысы ҮШ АҚПАР Депутттр өңірге ттнды «Новороссийское», «Рублевк», «Минское»... Елімізде әлі күнге дейін туы өзгертілмеген уылдр бр. Бұл турлы Gonzo.kz сйтын блогер Лур Есенбев жзды. Новороссийское мен Рублевк уылы Солтүстік Қзқстн облысынд. Ал Минское Ақмол облысы Ақк л удны Қрсй уылдық округінің құрмын кіреді. Ерлікті есірткіге теңегендер Осы птд әдеттегідей Мәжілісте лқлы жиын өткен жоқ. Төменгі плтның бспсөз қызметі сейсенбі күні жлпы отырыстың болмйтынын хбрлғн еді. Бірқ оның не себептен болмйтынын шық йтпды. С йтсек, депутттр Жер кодексіне енгізілген згерістерді түсіндіруге ңірлерге ттнып кетіпті. кініштісі сол, құзыретті мемлекеттік оргндр д, депутттр д ткен жылдн бері жерге қтысты жңлықты хлыққ дұрыстп түсіндіре лмй жүр. Төлен ТІЛЕУБАЙ, Астн «Рублевк» «Новороссийское» «Минское» Екінші дүниежүзілік соғысының рдгеріне тиесілі 30 шқты медль мен «Қызыл Жұлдыз» орденін ұрылр небəрі 50 мың теңгеге бғлпты. Осыдн екі жыл бұрын қйтыс боп кеткен рдгер Григорий Яйковтың ұлының үйін тонғн ұрылр есірткіге қжет қшны осылйш тппқ болғн. Құқық қорғушылрдың йтуын сүйенсек, қолғ түскен екі жс жігіттің тғы бір пəтер ұрлығын қтысы бры нықтлды. Пəтерден жоғлғн қымбт тұрмыстық техник мен скутер де солрдн тбылғн. Қылмысы дəлелденген жғдйд екеуі де 3 жылдн 7 жылғ дейін бс бостндығынн йырылуы мүмкін.

7 Олег СМОЛЯКОВ, Ұлттық Бнк төрғсының орынбсры: Елімізде 5 миллионғ жуық дм әртүрлі төлемқы бойынш бнкке қрыз. Оның миллионғ жуығының қрыз болғн уқыты 90 күннен сып кеткен. Дәлірек йтр болсқ, 662 мың дм. ТІРШІЛІК 18 (590) 6 ммыр 2016 жыл 7 Деректі әңгіме рқылы-қ несиеңіздің бр-жоқ екенін тексеріп қойғныңыз ртық болмс. Рс-у..! Айменкүн де несиесінің бр екенін білмеген ғой. Мүлде білмеген. Осылй ойлуым мұң екен, тезірек бнк тулыны дқтп, несиемнің бр-жоғын тез рд тексергім келіп кетті. Кім біледі? ӘЛҚИССА: Менікі емес... Менікі емес... Менікі емес... Екі к зін трс жұмып лып, зімен- зі күбірлей с йлескен қрторы келіншекке тңдн қрдым. Былй қрсң рс, «қуып отырғн» дмғ онш ұқсмйды. Бет-әлпеті де әп-әдемі. Сәнді киінген. Тәуір-қ келіншекке ұқсйды. Тек уық-уық ел нзрын удрып, зімен- зінің с йлесетіні болмс. рі-беріден кейін пәленбй метр тереңдіктегі метро шіркініңе «қуып жүретіндер» опоңй кіре лмс керек-ті. йткені, з бсым бсқны білмесем де, метро полициясының қлй жұмыс істейтінін жқсы білемін. Жғдйы жқсы емес болс керек, деді жнымд отырғн бұжыр бет еркек бұқ мойнын мен жққ әрең бұрып, әйтпесе к рікті-қ келіншек екен. Мен енді «зімен- зі с йлескіш» келіншекке емес, бұжыр бетке тңдндым: Жғдйының жқсы емес екенін қйдн білдіңіз? Қтырсыз сіз де. Ол үшін «прпесір» болу шрт емес, деп бұжыр бет бүкіл вгон ішіндегілерді зіне қртып, қрқылдй күлді. Естімедің бе, күбірлеп йтып отырғн с здерінің ішінде «кредит-кредит» деген с здер к п естіліп қп жтыр ғой. Соғн қрғнд, мойнынд миллиондғн кредиті бр сылқым болды, бұл келіншек. Кредитте тұрғн ештеңе жоқ. Қзқтың бәрі кредитпен мір сүріп жтыр. Сізде де бр шығр ондй бәлекет? дедім мен. Қрп отырып, бұжыр бетке тиіскім келді. Неге екенін қйдм, әйтеуір «қуып отырғн» келіншекті бұжыр беттен қорғғым келді. Осы кезде мндн бері ел нзрын зіне удрып отырғн әдемі келіншек селк етіп, к зін шып лды. Сосын қрқттй қп-қр к здерімен йнлсын ң-тң боп, ңтрыл қрды. Аңтрыл қрды д бсқлрғ емес, мғн ғн жымиып күлді: Кешіріңіз. Мзңызды лдым б? «Қутын дмғ» рсымен ұқсмйды екен. йткені, ондй дм бұлй с йлемесе керек-ті. Жқынырқ тнысқым д келді зімен. Мүмкін, бұжыр бет йтқндй, шынымен де несие жғынн проблемсы бр шығр? Жо-жоқ, мзмды лғн жоқсыз, дедім мен жүз жыл к рмеген жқын дмын жер стынд кездестіргеніне жүрегі жрылрдй боп қтты қунғн дмның түрін бйқтып. Бірқ осы кезде метро пойызы д соңғы бекетке ысылдй кеп тоқтды. Жердің стынн жердің үстіне әдемі келіншек екеуміз қол ұстспсқ т, әзілдесе с йлесіп, бірге шықтық. БҰЖЫР БЕТ БІЛІП АЙТЫПТЫ Метро вгонынд қрқылдй күліп, үлкенкішінің бәрін зіне қртқн бұжыр бет шынынд д біліп йтыпты: демі келіншектің несиесі бр екен. Алмтыдғы Абй мен Ггриннің қиылысындғы шғын сябққ келіп, тізе бүккен едік. Сол жерде тныстық т. демі келіншекті күндіз күлкіден, түнде ұйқыдн йырғн несие хикясын д тур осы жерде естідім. Айтуынш, Айменкүн ешқшн несие лып к рмеген. Тіпті зі з болып, ес біліп, етек жинғлы бнк дегенмен бйлнысып т к рмепті. «Қрызыңыз пәлен пйызғ сіп кетті, түген миллион т леуіңіз керек» деген бір жпырқ бнк блнкісі қолын тиген кезде, жүрегінің тс т бесіне шыққны д рс. Содн зуылдп отырып, бнкке келмей ме, екі кпесін қолын лып. йтеуір, бырой болғнд, осыну шет-шегі жоқ бнк-несие хикясын жқын рд нүкте қойылтынғ ұқсйды. Қызық екен, ә? Бұл зі қлй болғны, бнк несиені сіздің құжтыңызбен рәсімдеген бе? Иә, йн-қтесіз менің құжтыммен рәсімдепті, деп жң ғн ждырп отырғн Айменкүннің әдемі к здері қйтдн мұңдн қлды, жеке бс куәлігімді пйдлныпты. Алмты қлсындғы Бостндық удндық ішкі істер бсқрмсының қызметкерлері 24 жстғы өзбекстндық змтты қолғ түсірді. Жлғн құжтпен несие рәсімдеп, бнк тулыны «тптл түсте тонп» жүрген жс жігіт әзірге 4 эпизод бойынш күдікті болып отыр. Ресми мәліметке жүгінсек, жс жігітті жлғн несие рәсімдеуге мәжбүрлеп келген үш-төрт дм із жсырып үлгерген көрінеді. Енді... мәселенің осындй мхинция болып шыққны белгілі болғн соң бнк те сізді мзлуын қойғн шығр? Алңдмңыз. Мәселе осынд болып тұр ғой. Аляқтрғ қтысты тергеу жұмыстрының жүргізіліп жтқнын біліп тұрып, бнк мғн «қрызыңызды т леңіз» деп қғз жіберуін қояр емес. Бнк тініш жсғн екі бірдей коллекторлық генттіктің кілдері де кейінгі кездері мзмды мй ішкендей, шрштып жіберді. Бұл қлй сонд, Айменкүн? Аляқтық әрекеттің орын лғнын, тіпті соғн қтысты тергеу жұмысының д жүріп жтқнын біліп тұрып, бнк неге жлғн құжтпен рәсімделген несие келісімшртын бұзбйды? Құқық қорғу мекемесі немесе сот оргны түпкілікті шешім қбылдғнш бнк келісімшрт күшін жоя лмйды екен. Қызық екен. Бұл не деген с з,? Бұл... деп Айменкүн спнғ қрп, лқнын жйды, несие мәселесі біржқты болғнш менің мойнымдғы қрыз пйызы күн снп се береді деген с з. Несиені лғн дмның сіз емес екенін біліп тұрып, бнк сонд д сізді мзлй бере ме, қлй сонд? Иә. Бнк сонд д мені мзлй береді. «Менікі емес» деп күніне мың мәрте түсіндірсем де, мені мзлуын тоқттпй-қ қойды. Кейінгі кездері ұйықтп жтып, «миллиондғн несие менікі емес» деп қлй болс солй с йлей беретін делқұлы дәрежеге жеттім. Адмды осылйш згертіп жіберетін несие дегеннің сиқыры керемет енді. зіңіздің бнкте несиеңіз жоқ п еді? Жо-жоқ, деп мен ссқлқтп қлдым, құдй әзірге ондйдн сқтп жүр ғой. Бйқңыз, деп күлді Айменкүн, лғшқы кезде құдй мені де жп-жқсы сқтп жүрген. Дегенмен де, бнк рлп, уқытыңызды кетіргіңіз келмесе, интернет АЛТЫНТАНА ДА ӘЛЕК БОЛҒАН Кәкір-шүкір жұмыстрмен Хлыққ қызмет к рсету ортлығын кірген Алтынтн бнкке қрызы бр екенін естіп, жүрегі тоқтп қл жздды. Жоқ. Жлғн емес. Бәрі де дұп-дұрыс. К зімен к ріп, қолымен сиплп ұстп отыр. Алтынтн Айбекқызының тынд тұп-тур 1 млн теңге несие бр екен. «Просрочксының» зі 266 күннен сып кетіпті. ЦОН-нн берілген нықтм қғзындғы мәліметтің бір де бірі дұрыс емес, дейді Алтынтн Айбекқызы, тек толық ты-ж нім ғн дұрыс жзылғн. Ал қлғны тұрғылықты жерім, жұмыс істейтін орным, телефон н мірім түгелдей тірік. Бнкке брып, тексерттіңіз бе? рине, брдым. Тиісті қызметкер ішкі тергеуін жүргізіп кеп жіберіп еді, бәрі де дұпдұрыс болып шығ келді. Түсінбедім. Несі дұп-дұрыс болып шығ келді? Менің тым рәсімделген несиенің бр екенін йтмын д. Яғни құжт бойынш мен несие лғн екенмін. Ал бірқ мен лғн жоқпын ғой. Түсінесіз бе? Түсініп тұрмын. Сосын не болды? НЕСИЕ ХИКАЯСЫ Коллж: Ғлия ҚАЛИЕВА Не болғны қлй? деп Алтынтн Айбекқызы мғн ңыря қрды. Сіз несие лмғн болсңыз, оны қлй дәлелдеп бердіңіз дегенім ғой. йтпесе бнк дегеніңіз қққнд қныңызды, сыққнд с ліңізді лмйтын б еді? А--, деп жң ғн ждырп отырғн Алтынтн келіншектің к ңіл-күйі қйт бұзылғндй болды, зіңнің бнк несиесіне еш қтысыңның жоқ екенін дәлелдеу де оңйоспқ шру емес. Мыслы, з бсым жеті прқ түсіндірме жздым. Түсіндірме? Ол қндй түсіндірме? Грфологиялық срптм деген болды екен, деп Айбекқызы әңгіме рнсын қйт түскендей болды. Оның қорытындысының зін бір немесе бір жрым йдй күтуге тур келеді. Ал бұл уқытт мойныңдғы несиенің қрыз пйызы д зуылдп сіп жтды. Қысқсынн қйырғнд, тиісті оргн қызметі ляқты ұстп, оның былықтырғн тірлігінің әрқйсысы жекежеке эпизод бойынш дәлелденгенше, с йтіп оғн сот үкімі шыққнш б тен біреудің қрызы сіздің мойныңызд «ілініп» тұрды. Сонд қлй? Тергеу жұмысы бітіп, қылмыстық іске сот нүкте қойғнш сіз бнкке қрыз дм ретінде «қр тізімде» тұр бересіз бе? Онд тұрғн не бр екен? деп енді Алтынтн тңднды, сот қ-қрсын нықтғнш мен бәрібір бір тиын д т лемеймін ғой. Бір тиын д т лемейсіз, оныңыз рс. Бірқ бнкке пәленбй миллион қрыз дм ретінде «қр тізімде» тұрсыз ғой. Ал «қр тізімге» енген дм ешқндй бнктен несие л лмйды. Шетелге де шығ лмйды? -ә, йтпқшы, ондйы д бр екен ғой, деп Алтынтнның к зі жыпылықтды, шынынд д солй екен-у?! Алтынтнғ қойғн сұрғымызды біз Алмты қлсы Бостндық удндық ішкі істер бсқрмсы тергеу б лімінің бсшысы Еділхн Бйғревті к лденең тртқн едік. Б тен біреудің несиелік «тұтқынын йнлғысы» келмеген дм әрдйым зінің жеке бс құжтын мұқият болғны ж н, деді ол бізге, кез келген змт зінің жеке бс куәлігін немесе т лқұжтын ешкімге, еш жерге қлдырмуғ дғдылнуы тиіс. Оны құжт тлп еткен жерде к рсетуге болр, әрине, л бірқ қлдырып кетуге, тіпті де болмйды. Сонн соң змттрымызғ тғы бір ескертерім ғлмторғ құжт к шірмесін слуғ әдеттенбегендері ж н. Ондй к шірмеден су жң құжт істеп лтын «бесспп ммндр» қй кезде болс д, оңй тбылды. Түсінікті. Ал енді ляқтың кесірінен бнктің «қр тізіміне» еніп кеткен дм қйтпек? Оның ешқндй кінәсі жоқ емес пе? рине, бұл те күрделі мәселе. йтсе де ляққ лднғн змт мұндй жғдйд бнк бсшылығын шғымднып, зінің несиелік трихын (кредитня история) тез рд түзетуді тлп ете лды. М-м-м, д. К ңілсіз к рініс, янышты әңгіме әлбетте. Бірқ деректің ты дерек. Бйғревтн шыққнд менің миым: «Осы несие хикясы кімге тиімді,?» деген сул срт ете қлды. Ойлнтын мәселе, шынымен-қ. БАНК ҚАТЕЛЕСЕ МЕ? Бнкке брдым. Тексерттім. Есебім дұрыс екен. Айменкүннің жғдйын қтысты бнк қызметкерлерінен сұрп едім, жуп бермеді. Содн кейін мір бойы бнк слсының «ннын жеп», сол слдн зейнетке шыққн құдйы к ршім бр еді. Сулым жуп іздеп, қрия кісіні мзлғным ыңғйсызднсм д, мл жоқ, сол кісіге брдым. С йтсем, сғт түгілі, минутты «қлй лтіруді» білмей отырғн эксбнкир әңгімелесетін дмның яқ стынн тбыл кеткеніне қтты қунып қрсы лды мені. Ағсы, бнк слсынд проблемлық несие деген термин бр. Мұны білемін. Осы мәселені зінің «оң жмбсын» келтіре отырып шешу үшін бнк бсқ дмдрдың тын «жлғн несие» дегенді «іліп» жіберуі мүмкін бе? лбетте мүмкін. Дегенмен, мұндй жғдй те сирек кездеседі. Кез келген бнк ең лдымен зінің репутциясын ойлйды. Дұрыс қой. Ал бірқ осы бнк бсшылығы з қызметкерін тексере ме негізі? Мыслы, қолының сұғнқтығы бр қызметкер белгісіз біреудің тын миллиондғн несие рәсімдеп жіберіп, сосын зінің сол миллионмен із жсырып кетуі де мүмкін ғой, қлй ойлйсыз? рине, мүмкін. йтсе де кез келген бнктің жң келген қызметкерді тексеретін з «тәртібі» болды. Сондықтн бұл жйынд пәлен-түген деп жрпзндп жтудың қжеті шмлы. Содн кейін мынндй д мәселе бр: бнк қызметкері несие лушы турлы мәліметті жүйеге енгізеді. Бітті. Оның қолынн бсқ еш нәрсе келмейді. Тиісті мәлімет жүйеге енгізілгеннен кейін несие беріле ме, жоқ п оны сол жүйе нықтйтын болды. Сонд бнк трпынн қтелесу дегеніміз мүлде болмй м? Болды, әрине. Бнк те қтелеседі. Сндық технология қтты дмығн қзіргі кезде бнкте, мыслы, скорингтік жүйе деген бр. «Клиентке несие беру керек пе, жоқ п?» деген мәселені осы жүйе шешеді. Ал рнйы бғдрлммен жұмыс істейтін мұндй жүйенің қтелесуі, тіпті де мүмкін емес. Қтелесетін де шығр, кім біледі? Бірқ з бсым: «Скорингтік жүйе қтелесіп, б тен біреудің мойнын несие іліп жіберіпті» дегенді мүлде естіген емеспін. Міне, құрметті оқырмн, 24-қ жстғы збекстндық змттың бнк слсындғы ляқтығымен жқын тнысмыз деп жүріп, осындй д осындй жқсы мәліметке қнықтық. Ал енді негізгі кейіпкерімізге келетін болсқ, жлғн құжтпен бірнеше бнктің «бсын йнлдырғн збекстндық Остп Бендермен» жоғрыд тлғн уднның тергеу б лімі йнлысуд. зірге бұл жігіт 4 эпизод бойынш тергеп-тексеріліп жтыр. Қылмыстық іс брысынд бсқ д белгісіз жәйттердің «сорп бетіне» қлқып шығуы ғжп емес. P.S. Мемлекеттік несиелік бюро мәліметіне жүгінсек, елімізде 5 миллионнн стм дмның несиесі бр. Биылғы жылдың бсынн бері соның 1 миллион 102 мыңы несиесін төлей лмй жүрген көрінеді. Мрт МАМАНБАЙ

8 8 ЖЕЗҚОҢЫРАУ ww МӘССАҒАН Skype бетшр ОҚЫРМАН КЛУБЫ Мрлбек Бзылбеков, оқырмндр клубының модерторы: Армысыздр, қдірлі достр! Келіскеніміздей, мінеки, бүгін «ке» повесін тлдмқпыз. Шығрмд қым-қуыт оқиғлр рқылы әкем мен бл рсындғы сбқтстық пен ұлттық құндылықтрымыздың бетбейнесін жзушы дұрыс ш білген деп ойлймын. Кім не түйді, втордың йтпқ ойы не? Нзерке Мұхтрқызы, ҚызМПУ студенті: Шығрм трихқ тұнып тұр жылдрдғы Кеңес үкіметінің орнуы, змт соғысы, 1927 жылдн кейінгі ұжымдстыру, одн кейінгі тәркілеу, жылғы шршылық, 1930 жылдн бстп «Қзқ жу» деп зиялылрымызды түрмеге жуып, 1937-ден бстп жппй жзлу, 1941 жылы бстлғн Ұлы Отн соғысы болды. Шығрмд осы оқиғлрдың брлығы қмтылғн. Оқи отыр сол кезеңді к з лдың лып келеді. Соңынд «лдеқлй к ңілім босп, к зіме ыстық жс тірелді. Бірқ әкемнің қзсын жылғм жоқ. Бсқ бірдеңеге. Бсқ...» дейді Сйлу. Меніңше, ол лып кетпек болғнд әкесінің неге қлғ брмғнын түсініп, зі де ел ішінде мір сүруді қлп, к зіне жс лғн тәрізді... Айсұлу Сүлейменов, ҚызМПУ студенті: Сүйінші бұрыннн келе жтқн дәстүріміз ғой. Шығрмд Тйшық Сйлудн келген хтты ты кешігіп әкеліп, нсынн нн сүйінші сұрйды. С йтеді де, ж нсіз дүниені бстп: «Арғыңды құй, бірдеңе әкелдім!» деп дурығды. Осы бір-қ уыз с з бүкіл ұлтқ т ніп тұрғн қуіпті к рсетіп тұрғн секілді. Шығрмның сюжеті бойынш д рқ турлы с з болғннн соң қйғылы оқиғлр бстлып кетеді... Ерден Серікхнұлы, студент: мір үш кезеңнен тұрды: ткен кезең, қзіргі уқыт, болшқ. Менің ойымш, мұнд екі кезең қмтылғн, ткен және қзіргі. Үшінші кезең, яғни болшқ ұмытылып кетті. Меніңше, шығрм әлі яқтлмғн. йткені, ешқндй шешім йтылмйды, әкесінің лгені тек кульминция ғн. Оқырмн ойлнуы керек, Сйлу ры қрй не істейді?.. Повестің жзылу түрі ромн формсын жқын. йткені, шығрмд кейіпкерлердің сны тым к п және жнм кейіпкерлерге нқты ешқндй сипттм бермейді. Ол кім? Қйдн келді? деген сияқты. сіресе, ситуцияны беру формсы мені ерекше бурп лды. кесінің уырып жтқнын сипттп, сол жерге шиеленіс лып келуге болтын еді. Автор олй істеген жоқ. ҚЫЗЫҚСТАН ҚЫЗЫҚТАРЫ «Жс қзқ» гзетінде жң йдр. «Оқырмн клубы!» Жыл бсынн бері Алмтыдғы Ұлттық кітпхнд «Оқырмндр клубы» өз жұмысын бстғн еді. Екі пт бұрын жзушының кітбы тңдлып, отырыст қызу тлқығ түседі. Бұл жолы клуб мүшелері көрнекті қлмгер Төлен Әбдіковтің «Әке» повесіне қтысты өз ойын йтқн. Төменде Оқырмндр клубынд йтылғн пікір жиынтығын ұсынып отырмыз. Кітп talk Қлдғы ұлын лып келді. Яғни жң кейіпкерді қосу рқылы сюжет желісін ін рбітті. кесі мен ұлы рсындғы ққтығыс, бұл бұрынғы змн мен қзіргі змнның ққтығысы ретінде к рініс тпқн. Сонымен қтр Сйлудың обрзы рқылы змн ғымын түскен дмның, жлпы қоғмның к рінісін берген. Әйгерім Серікбй, ҚзҰПУ студенті: Шығрмның ұнғн жері Сейсеннің жмғйынының к термеген әйелі «босныпты» дегенді естіп к зіне жс луы. йткені, біреудің қунышын шын тілектес болу бізде сирек кездесетін дүние. Ал «Алмтыдн туысымыз келетін, екі блны ғн ертіп келетін» деген тұсынд кею бр. «Екі блдн ртық к тере лмды м? йел дм зінің денсулығын құртып лм, блбсты болып кетем, қызық к ре лмй қлмын деп ойлйды», дейді. Блдн ртық қндй қызық бр бұл дүниеде деген терең ойды тстп отыр. Сосын, біз «лдғы күзде, лдғы жылы» деген белгілі бір рмнмен мір сүреміз де, қзіргі уқытты, қолдғы бқытты ұмытып ып кетеміз. Соны бғлй білуге үйретеді. Серік ҮРКІНБАЕВ, Bilim Media Group компниясының қызметкері: Кітпты «оқығнд ең әуелі тқырып пен идеяғ нзр удрушы едім. Ең әуелі идея мен тқырыптың ржігін жыртып лйық. Бұл зі әдебиет зерттеушілерінің ің рсынд тртыс туғызып отырғн нәрсе. Біреулер олрды б лек десе, енді біреулері бірге лып қрстырды. Рсул Ғмзтовтың мындй с зі бр екен: «Егер идея, дмның ой-сезімі, яғни жол болтын болс, тқырып сол жол пртын шһр». Т лен бдіковтің «кесі» мен Қржубй Омровтың «ке» повесін слыстырып оқысңыз, Т лен бдіковте әкенің нқты мінезі к рсетілмегенімен, оның биік тұлғ екендігіне к з жеткізесіз. Яғни пртын мқст бсқ болс керек. Ал Қржубй Омровтың «кесінде» блғ жоғлып кетсе де, шлғы жоғлып кетсе де, блсын «тппсң үйге кірмейсің» деп тлп қоятын әкенің қтл бейнесі, тәртібі берілген. Повест тұнып тұрғн қзқтың этногрфиялық «Атыруский понт» Атыру облысындғы Құрмнғзы уднының әкімі Амнгелді Брқтов өңір бсшысы Нұрлн Ноғевқ «нстоящий Атыруский понт» көрсетпек болғнғ ұқсйды. Яғни уднғ спрлй брғн облыс әкімін лдын және ртын екі елдің Ресей мен еліміздің мемлекеттік н мірі жпсырылғн шетелдік вток лікпен күтіп лды. Аудн әкімі мінген жпон к лігіндегі «прықсыз понтты» бірден бйқғн Ноғев жүргізушіге қтысты дереу хттм толтыруғ тпсырм берді. Аудн әкімі мініп жүрген к лік иесінің зң тлбын рескел бұзуын к з жұм қруғ болды деп кім йтты? деді ол жергілікті полиция б лімінің бсшысын. Мын к лік иесі шұғыл жзғ тртылсын. Алдғы уқытт мұндйғ жол берілмейтін болсын. Облыс әкімі Нұрлн Ноғев Құрмнғзы уднын жң әкім Бибоз Шяхметовті тғйындуғ брғн болтын. Мрт МАМАНБАЙ тұрмысының к рінісі. Нғыз мәдениет, нғыз әдептілік, нғыз жылылық қзқтың уылдғы ортсы. Бұл шығрмд қзқты жоқту бр, қзқтың слтын жоқту бр, дәстүрін жоқту бр. Сіздер қлдн уылдғыдй дмдрғ деген жылылықты бйқй лмйсыздр. Бұл жерде негізгі тқырып әке емес, осыну тұрмыс тіршіліктің шытынй ыдырп бр жтқн к рінісін берсе керек. Тілек Ырысбекұлы, ҚзҰУ студенті: Мғн Сейсеннің бтылдығы ұнды. Повесте біреудің сын беретін дм секілді: «Жылдық сымды здерің ыңғйлстырыңдр», деп йтып теді. Содн кейін жетісіне, қырқын қндй мл сою керектігін мнттйды. Ондғы бтылдық қзқ змттрын керек жғымды қсиет болс, қр бсының қмы үшін Нұржнды стып кететін Ест ренің жғымпз бейнесі рқылы керексіз қсиетті керемет суреттеген. Аяулым Әбдіреш, ҚызМПУ студенті: Мен бұл шығрмны Оноре де Бльзктың «Горио тйының» мзмұнын ұқсттым. Онд екі қыз бен әке бейнеленсе, мұнд ұл мен әке рсындғы Қрғндыд күйеу жігіт пен қлыңдықсыз той өтті. Той иелері АҚШ-т білім лып жтқндықтн, елде өткізілген тойғ келе лмды. Ең қызығы, тойдың бетшр, неке қию сынды рәсімдері скйп рқылы онлйн режимде өтті. Бұл турлы тойд опертор болғн Facebook қолднушысы Бекзт Рымқұлов мәлімдеп, тойдн бейнежзб жүктеген болтын. қрм-қйшылық бйқлды. р уқытт ұрпқтр к зқрсының лшқтығы болды, ол ешқшн згермейді. Ұлттық құндылықтрымызды сқту үшін біз жһнднудың к шіне ілеспеуіміз керек деп есептеймін. Мрлбек Бзылбеков, оқырмндр клубының модерторы: Бс-яғы 50 шқты оқырмн жинлғн бсқосуд Т лен бдіковтің «ке» повесі жн-жқты тлднды. Оқырмндр келесі кездесуде тлду үшін ұсынылғн 5 кітптың біреуін Бердібек Соқпқбевтың «лгендер қйтып келмейді» ромнын тңдп лды. Әзірлеген Блнұр ҚОЖАГЕЛДІ М.Әуезов тындғы Қзқ мемлекеттік кдемиялық дрм тетрынд ммыр йының 7, 17 жұлдызынд У.Шекспирдің «Король Лир» пьессының желісі бойынш «Лир птш» тргедиясы схнлнды. птш Лир ПРЕМЬЕРА Директор Бс редктор Срйыл СМАЙЫЛ Редкция лқсы: Елдос ӨМІРЗАҚҰЛЫ Бс редктордың бірінші орынбсры Төлен ТІЛЕУБАЙ Бс редктордың орынбсры Астн қлсы кілдігінің жетекшісі Жрс КЕМЕЛЖАН жупты хтшы Ғлия ҚАЛИЕВА компьютер ортлығының жетекшісі Бөлiм редкторлры: Мрт МАМАНБАЙ қоғм және әлеумет Мқпл НОҒАЙБАЕВА өнер және рухният Руслн ДОСТАЕВ рнулы тілші Кәмшт ТӨЛЕШОВА терiмшi Мехмет СЕМЕРЖИ фототілші Аймқтғы меншiктi тiлшiлер: Бйқл БАЙ ДІЛОВ Ақмол және Солтүстік Қзқстн облыстры ( ) Шынргүл ОҢАШБАЙ Алмты облысы ( ) Асқр АҚТІЛЕУ Ақт бе облысы ( ) Фрид МҰҢАЛҚЫЗЫ Мңғысту облысы ( ) Дүйсенбек АЙБЕКОВ Жмбыл облысы ( ) Айхн БАШТАШ Осло, Норвегия mahmutba@online.no Ұлдй САРИЕВА Бтыс Қзқстн облысы ( ) Кезекшi редктор Мқпл НОҒАЙБАЕВА Шығрушы: «Амнт Меди» ЖШС Директордың орынбсры Мейрмбек ҚҰЛМҰХАМЕДОВ Бс есепшi Рсим ӘКIМБЕКОВА Редкцияның мекенжйы: , Алмты қлсы, Ггрин дңғылы, 93-үй (Абй дңғылының қиылысы) Телефондр: 8(727) ; фкс: Бухглтерия: тел.фкс: 8(727) (жрнм б лiмiнің ішкі н мірі 108) Гзет «Дәуір» ЖШС РПИК (Алмты қлсы, Қлдяқов к шесі, 17-үй) тел: (727) , Тпсырыс 2097; Бғсы келiсiм бойынш Айлық трлымы дн Гзет 2004 жылғы 14 желтоқснд ҚР Мәдениет, қпрт және спорт министрлiгiнде тiркелiп, бұқрлық қпрт құрлын есепке қою турлы 5710-Г куәлiгi берiлген. Мқл вторының пiкiрi редкция к зқрсын бiлдiрмейді. Жрнм мәтініне тпсырыс беруші жупты. Гзетте жриялнғн мтерилдр мен суреттердi сiлтемесiз к шiрiп бсуғ болмйды. Гзет Қзқстнның брлық ймқтрынд трлды, сондй-қ «AirAstana», «Etihad Air ways», «Turkish Airlines», «BMI», «QazaqAir» əуежолдрының ұшқтрынд бр.