ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α

Transcript

1 ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α Τῶ φυτῶ τὰ διαφορὰ κα ὶ τὴ ἄλλη φύσι ληπτέο κατά τε τ ὰ μέρη κα ὶ τ ὰ πάθη κα ὶ τὰ γεέσει κα ὶ τοὺ βίου ἤθη γὰρ κα ὶ πράξει οὐκ ἔχουσι ὥσπερ τ ὰ ζῶα. εἰσ ὶ δ' α ἱ μὲ κατ ὰ τὴ γέεσι κα ὶ τ ὰ πάθη κα ὶ τοὺ βίου εὐθεωρητότεραι κα ὶ ῥᾴου, α ἱ δ ὲ κατ ὰ τ ὰ μέρη πλείου ἔ χουσι ποικιλία. αὐτ ὸ γὰρ τοῦτο πρῶτο οὐχ ἱκαῶ ἀφώρισται τ ὰ ποῖα δε ῖ μέρη κα ὶ μ ὴ μέρη καλεῖ, ἀλλ' ἔχει τι ὰ ἀπορία. Τ ὸ μὲ οὖ μέρο ἅτε ἐκ τῆ ἰδία φύσεω ὂ ἀε ὶ δοκε ῖ διαμέει ἢ ἁπλῶ ἢ ὅ τα γέηται, καθάπερ ἐ τοῖ ζώοι τ ὰ ὕστερο γεησόμεα, πλὴ ε ἴ τι δι ὰ όσο ἢ γῆρα ἢ πήρωσι ἀποβάλλεται. τῶ δ' ἐ τοῖ φυτοῖ ἔια τοιαῦτ' ἐστὶ ὥστ' ἐπέτειο ἔχει τὴ οὐσία, οἷο ἄ θο βρύο φύλλο καρπό, ἁπλῶ ὅσα πρ ὸ τῶ καρπῶ ἢ ἅμα γίεται τοῖ καρποῖ ἔτι δ ὲ αὐτὸ ὁ βλαστό αἰε ὶ γὰρ ἐπίφυσι λαμβάει τ ὰ δέδρα κατ' ἐιαυτὸ ὁμοίω ἔ τε τοῖ ἄω κα ὶ ἐ τοῖ περ ὶ τὰ ῥίζα ὥστε, ε ἰ μέ τι ταῦτα θήσει μέρη, τό τε πλῆθο ἀόριστο ἔσται κα ὶ οὐδέποτε τὸ αὐτ ὸ τῶ μορίω ε ἰ δ' α ὖ μ ὴ μέρη, συμβήσεται, δι' ὧ τέλεια γίεται κα ὶ φαίεται, ταῦτα μ ὴ εἶ αι μέρη βλαστάοτα γὰρ κα ὶ θάλλοτα κα ὶ καρπὸ ἔχοτα πάτα καλλίω κα ὶ τελειότερα κα ὶ δοκε ῖ καὶ ἔστι. α ἱ μὲ οὖ ἀπορίαι σχεδό εἰσι αὗται. Τάχα δ ὲ οὐχ ὁμοίω ἅπατα ζητητέο οὔτε ἐ τοῖ ἄλλοι οὔθ' ὅσα πρὸ τὴ γέεσι, αὐ τά τε τ ὰ γεώμεα μέρη θετέο οἷο τοὺ καρπού. οὐδ ὲ γὰρ τ ὰ ἔμβρυα τῶ ζώω. ε ἰ δ ὲ ἐ τ ῇ ὥρᾳ ὄψει τοῦτό γε κάλλιστο, οὐδὲ σημεῖο, ἐπε ὶ κα ὶ τῶ ζώω εὐθεε ῖ τ ὰ κύοτα. Πολλ ὰ δ ὲ κα ὶ τ ὰ μέρη κατ' ἐιαυτὸ ἀποβάλλει, καθάπερ ο ἵ τε ἔλαφοι τ ὰ κέρατα κα ὶ τὰ φωλεύοτα τ ὰ πτερ ὰ κα ὶ τρίχα τετράποδα ὥστ' οὐδὲ ἄτοπο ἄλλω τε κα ὶ ὅμοιο ὂ τῷ φυλλοβολεῖ τ ὸ πάθο. Ὡσαύτω δ' οὐδ ὲ τ ὰ πρὸ τὴ γέεσι ἐπε ὶ κα ὶ ἐ τοῖ ζώοι τ ὰ μὲ συεκτίκτεται τ ὰ δ' ἀποκαθαίρεται καθάπερ ἀλλότρια τῆ φύσεω. ἔοικε δ ὲ παραπλησίω κα ὶ τ ὰ περ ὶ τὴ βλάστησι ἔχει. ἡ γάρ τοι βλάστησι γεέσεω χάρι ἐστ ὶ τῆ τελεία. Ὅλω δ ὲ καθάπερ εἴπομε οὐδ ὲ πάτα ὁμοίω κα ὶ ἐπ ὶ τῶ ζώω ληπτέο. δι' ὃ κα ὶ ὁ ἀριθμὸ ἀόριστο παταχ ῆ γὰρ βλαστητικὸ ἅτε κα ὶ παταχ ῆ ζῶ. ὥστε ταῦτα μὲ οὕ τω ὑποληπτέο ο ὐ μόο εἰ τ ὰ ῦ ἀλλ ὰ κα ὶ τῶ μελλότω χάρι ὅσα γὰρ μ ὴ οἷό τε ἀφομοιοῦ περίεργο τ ὸ γλίχεσθαι πάτω, ἵα μ ὴ κα ὶ τὴ οἰκεία ἀποβάλλωμε θεωρία. ἡ δ ὲ ἱστορία τῶ φυτῶ ἐστι ὡ ἁπλῶ εἰπεῖ ἢ κατ ὰ τ ὰ ἔξω μόρια κα ὶ τὴ ὅλη μορφὴ ἢ κατ ὰ τ ὰ ἐτό, ὥ σπερ ἐπ ὶ τῶ ζώω τ ὰ ἐκ τῶ ἀατομῶ. Ληπτέο δ' ἐ αὐτοῖ ποῖά τε πᾶσι ὑπάρχει ταὐτ ὰ κα ὶ ποῖα ἴδια καθ' ἕκαστο γέο, ἔτι δὲ τῶ αὐτῶ ποῖα ὅμοια λέγω δ' οἷο φύλλο ῥίζα φλοιό. ο ὐ δε ῖ δ ὲ οὐδ ὲ τοῦτο λαθάει ε ἴ τι κατ'

2 ἀαλογία θεωρητέο, ὥσπερ ἐπ ὶ τῶ ζώω, τὴ ἀαφορὰ ποιουμέου δῆλο ὅτι πρὸ τὰ ἐμφερέστατα κα ὶ τελειότατα. κα ὶ ἁπλῶ δ ὲ ὅσα τῶ ἐ φυτοῖ ἀφομοιωτέο τ ῷ ἐ τοῖ ζώοι, ὡ ἄ τί τ ῴ γ' ἀάλογο ἀφομοιο ῖ. ταῦτα μὲ οὖ διωρίσθω τὸ τρόπο τοῦτο. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ, 1-11 [1] Περ ὶ δ' αἰσθήσεω α ἱ μὲ πολλα ὶ κα ὶ καθόλου δόξαι δύ' εἰσί ο ἱ μὲ γὰρ τ ῷ ὁμοί ῳ ποιοῦσι, οἱ δ ὲ τ ῷ ἐατί ῳ. Παρμείδη μὲ κα ὶ Ἐμπεδοκλῆ κα ὶ Πλάτω τ ῷ ὁμοί ῳ, ο ἱ δ ὲ περ ὶ Ἀ αξαγόρα κα ὶ Ἡράκλειτο τ ῷ ἐατί ῳ. τ ὸ δ ὲ πιθαὸ ἔλαβο ο ἱ μὲ ὅτι τῶ ἄλλω τε τ ὰ πλεῖστα τῇ ὁμοιότητι θεωρεῖται κα ὶ ὅτι σύμφυτό ἐστι πᾶσι τοῖ ζῴοι τ ὰ συγγε ῆ γωρίζει, ἔτι δ' ὡ τ ὸ μὲ αἰσθάεσθαι τ ῇ ἀπορροί ᾳ γίεται, τ ὸ δ' ὅμοιο φέρεται πρὸ τ ὸ ὅμοιο. [2] ο ἱ δ ὲ τὴ αἴ σθησι ὑπολαμβάοτε ἐ ἀλλοιώσει γίεσθαι κα ὶ τ ὸ μὲ ὅμοιο ἀπαθὲ ὑπ ὸ το ῦ ὁμοίου, τ ὸ δ' ἐ ατίο παθητικό, τούτ ῳ προσέθεσα τὴ γώμη ἐπιμαρτυρεῖ δ ὲ οἴοται κα ὶ τ ὸ περ ὶ τὴ ἁφὴ συμβαῖο τ ὸ γὰρ ὁμοίω τ ῇ σαρκ ὶ θερμὸ ἢ ψυχρὸ ο ὐ ποιεῖ αἴσθησι. καθόλου μὲ οὖ περὶ αἰσθήσεω αὗται παραδέδοται δόξαι. περ ὶ ἑκάστη δ ὲ τῶ κατ ὰ μέρο ο ἱ μὲ ἄλλοι σχεδὸ ἀπολείπουσι, Ἐμπεδοκλῆ δ ὲ πειρᾶται κα ὶ ταύτα ἀάγει εἰ τὴ ὁμοιότητα. [3] [Pαρμείδου] Παρμείδη μὲ γὰρ ὅλω οὐδὲ ἀφώρικε ἀλλ ὰ μόο ὅτι δυοῖ ὄ τοι στοιχείοι κατ ὰ τ ὸ ὑπερβάλλο ἐστὶ ἡ γῶσι. ἐὰ γὰρ ὑπεραίρ ῃ τ ὸ θερμὸ ἢ τ ὸ ψυχρό, ἄ λλη γίεσθαι τὴ διάοια, βελτίω δ ὲ κα ὶ καθαρωτέρα τὴ δι ὰ τ ὸ θερμό ο ὐ μὴ ἀλλ ὰ κα ὶ ταύτη δεῖσθαί τιο συμμετρία ὡ γὰρ ἑκάστοτε φησί ἔχει κρᾶσι μελέω πολυπλάγκτω, τὼ όο ἀθρώποισι παρέστηκε τ ὸ γὰρ αὐτό ἔστι ὅπερ φροέει μελέω φύσι ἀθρώποισι κα ὶ πᾶσι κα ὶ πατί τ ὸ γὰρ πλέο ἐστ ὶ όημα. [4] τ ὸ γὰρ αἰσθάεσθαι κα ὶ τ ὸ φροεῖ ὡ ταὐτ ὸ λέγει, δι ὸ κα ὶ τὴ μήμη κα ὶ τὴ λήθη ἀπὸ τούτω γίεσθαι δι ὰ τῆ κράσεω ἂ δ' ἰσάζωσι τ ῇ μίξει, πότερο ἔσται φροεῖ ἢ ο ὔ, κα ὶ τί ἡ διάθεσι, οὐδὲ ἔτι διώρικε. ὅτι δ ὲ κα ὶ τ ῷ ἐατί ῳ καθ' αὑτ ὸ ποιε ῖ τὴ αἴσθησι φαερό, ἐ οἷ φησι τὸ εκρὸ φωτὸ μὲ κα ὶ θερμο ῦ κα ὶ φωῆ οὐκ αἰσθάεσθαι δι ὰ τὴ ἔκλειψι το ῦ πυρό, ψυχρο ῦ δ ὲ κα ὶ σιωπῆ κα ὶ τῶ ἐατίω αἰσθάεσθαι, κα ὶ ὅλω δ ὲ πᾶ τ ὸ ὂ ἔχει τι ὰ γῶ σι. οὕτω μὲ οὖ αὐτὸ ἔοικε ἀποτέμεσθαι τ ῇ φάσει τ ὰ συμβαίοτα δυσχερ ῆ δι ὰ τὴ ὑπόληψι. [5] Πλάτω δ ὲ ἐπ ὶ πλέο μὲ ἧπται τῶ κατ ὰ μέρο, ο ὐ μὴ εἴρηκέ γε περ ὶ ἁπασῶ, ἀλλὰ

3 μόο περ ὶ ἀκοῆ κα ὶ ὄψεω. κα ὶ τὴ μὲ ὄψι ποιε ῖ πυρό (δι ὸ κα ὶ τ ὸ χρῶμα φλόγα τι' ἀπ ὸ τῶ σωμάτω σύμμετρα μόρια τ ῇ ὄψει ἔχουσα), ὡ ἀπορροῆ τε γιομέη κα ὶ δέο συαρμόττει ἀλλήλοι ἐξιοῦσα μέχρι τιὸ συμφύεσθαι τ ῇ ἀπορρο ῇ κα ὶ οὕτω ὁρᾶ ἡμᾶ ὥσπερ ἂ εἰ τὸ μέσο τιθεὶ τὴ ἑαυτο ῦ δόξα τῶ τε φασκότω προsπίπτει τὴ ὄψι κα ὶ τῶ φέρεσθαι πρὸ αὐτὴ ἀπ ὸ τῶ ὁρατῶ. [6] ἀκοὴ δ ὲ δι ὰ τῆ φωῆ ὁρίζεται φωὴ γὰρ εἶαι πληγὴ ὑπ' ἀ έρο ἐγκεφάλου κα ὶ αἵματο δι' ὤτω μέχρι ψυχῆ, τὴ δ' ὑπ ὸ ταύτη κίησι ἀπ ὸ κεφαλῆ μέχρι ἥ πατο ἀκοή. περ ὶ δ ὲ ὀσφρήσεω κα ὶ γεύσεω κα ὶ ἁφῆ ὅλω οὐδὲ εἴρηκε, οὐδ ὲ ε ἰ παρ ὰ ταύτα ἄ λλαι τιέ εἰσι, ἀλλ ὰ μᾶλλο ἀκριβολογεῖται περ ὶ τῶ αἰσθητῶ. [7] Ἐμπεδοκλῆ δ ὲ περ ὶ ἁπασῶ ὁμοίω λέγει καί φησι τ ῷ ἐαρμόττει εἰ τοὺ πόρου τοὺ ἑκάστη αἰσθάεσθαι δι ὸ κα ὶ ο ὐ δύασθαι τ ὰ ἀλλήλω κρίει, ὅτι τῶ μὲ εὐρύτεροί πω, τῶ δὲ στεώτεροι τυγχάουσι ο ἱ πόροι πρὸ τ ὸ αἰσθητό, ὡ τ ὰ μὲ οὐχ ἁπτόμεα διευτοεῖ, τ ὰ δ' ὅ λω εἰσελθεῖ ο ὐ δύασθαι. πειρᾶται δ ὲ κα ὶ τὴ ὄψι λέγει, ποία τί ἐστι κα ὶ φησ ὶ τ ὸ μὲ ἐτὸ αὐτῆ εἶαι πῦρ <κα ὶ ὕδωρ>, τ ὸ δ ὲ περ ὶ αὐτ ὸ γῆ κα ὶ ἀέρα, δι' ὧ διιέαι λεπτὸ ὂ καθάπερ τ ὸ ἐ τοῖ λαμπτῆρσι φῶ. τοὺ δ ὲ πόρου ἐαλλὰξ κεῖσθαι το ῦ τε πυρὸ κα ὶ το ῦ ὕδατο, ὧ τοῖ μὲ τοῦ πυρὸ τ ὰ λευκά, τοῖ δ ὲ το ῦ ὕδατο τ ὰ μέλαα γωρίζει ἐαρμόττει γὰρ ἑκατέροι ἑ κάτερα. φέρεσθαι δ ὲ τ ὰ χρώματα πρὸ τὴ ὄψι δι ὰ τὴ ἀπορροή. [8] συγκεῖσθαι δ' οὐχ ὁμοίω, *** τὰ δ' ἐκ τῶ ἀτικειμέω, κα ὶ ταῖ μὲ ἐ μέσ ῳ, ταῖ δ' ἐκτὸ εἶαι τ ὸ πῦρ, δι ὸ κα ὶ τῶ ζῴω τ ὰ μὲ ἐ ἡμέρ ᾳ, τ ὰ δ ὲ ύκτωρ μᾶλλο ὀξυωπεῖ ὅσα μὲ πυρὸ ἔλαττο ἔχει μεθ' ἡμέρα ἐπαισοῦ σθαι γὰρ αὐτοῖ τ ὸ ἐτὸ φῶ ὑπ ὸ το ῦ ἐκτό ὅσα δ ὲ το ῦ ἐατίου ύκτωρ ἐπααπληροῦσθαι γὰρ καὶ τούτοι τ ὸ ἐδεέ. ἐ δ ὲ τοῖ ἐατίοι < ἐατίω> ἑκάτερο ἀμβλυωπεῖ μὲ γὰρ κα ὶ οἷ ὑ περέχει τ ὸ πῦρ, ἐπε ὶ αὐξηθὲ ἔτι μεθ' ἡμέρα ἐπιπλάττει κα ὶ καταλαμβάει τοὺ το ῦ ὕδατο πόρου οἷ δ ὲ τ ὸ ὕδωρ, ταὐτ ὸ τοῦτο γίεσθαι ύκτωρ καταλαμβάεσθαι γὰρ τ ὸ πῦρ ὑπ ὸ το ῦ ὕδατο. *** ἕ ω ἂ τοῖ μὲ ὑπ ὸ το ῦ ἔξωθε φωτὸ ἀποκριθ ῇ τ ὸ ὕδωρ, τοῖ δ' ὑπ ὸ το ῦ ἀέρο τ ὸ πῦρ ἑ κατέρω γὰρ ἴασι εἶαι τ ὸ ἐατίο. ἄριστα δ ὲ κεκρᾶσθαι κα ὶ βελτίστη εἶαι τὴ ἐξ ἀμφοῖ ἴ σω συγκειμέη. κα ὶ περ ὶ μὲ ὄψεω σχεδὸ ταῦτα λέγει. [9] τὴ δ' ἀκοὴ ἀπ ὸ τῶ ἔ ξωθε γίεσθαι ψόφω. ὅτα γὰρ ὑπ ὸ τῆ φωῆ κιηθ ῇ, ἠχεῖ ἐτό ὥσπερ γὰρ εἶαι κώδωα τῶ ἴσω ἤ χω τὴ ἀκοὴ ἣ προσαγορεύει σάρκιο ὄζο κιουμέη δ ὲ παίει τὸ ἀέρα πρὸ τ ὰ στερε ὰ καὶ ποιεῖ ἦχο. ὄσφρησι δ ὲ γίεσθαι τ ῇ ἀαπο ῇ δι ὸ κα ὶ μάλιστα ὀσφραίεσθαι τούτου, οἷ σφοδροτάτη το ῦ ἄσθματο ἡ κίησι ὀσμὴ δ ὲ πλείστη ἀπ ὸ τῶ λεπτῶ κα ὶ τῶ κούφω ἀπορρεῖ. περ ὶ δ ὲ γεύσεω κα ὶ ἁφῆ ο ὐ διορίζεται καθ' ἑκατέρα οὔτε πῶ οὔτε δι' ἃ γίγοται, πλὴ τ ὸ κοιὸ ὅτι τ ῷ ἐαρμόττει τοῖ πόροι αἴσθησί ἐστι ἥδεσθαι δ ὲ τοῖ ὁ μοίοι κατά τε μόρια κα ὶ τὴ κρᾶσι, λυπεῖσθαι δ ὲ τοῖ ἐατίοι. [10] ὡσαύτω δ ὲ λέγει κα ὶ περ ὶ φροήσεω καὶ ἀγοία. τ ὸ μὲ γὰρ φροεῖ εἶαι τοῖ ὁμοίοι, τ ὸ δ' ἀγοεῖ τοῖ ἀομοίοι, ὡ ἢ ταὐτὸ ἢ

4 παραπλήσιο ὂ τ ῇ αἰσθήσει τὴ φρόησι. διαριθμησάμεο γὰρ ὡ ἕκαστο ἑκάστ ῳ γωρίζομε ἐπ ὶ τέλει προσέθηκε ὡ ἐκ τούτω <γὰρ> πάτα πεπήγασι ἁρμοσθέτα κα ὶ τούτοι φροέουσι κα ὶ ἥδοτ' ἠδ' ἀιῶται. δι ὸ κα ὶ τ ῷ αἵματι μάλιστα φροεῖ ἐ τούτ ῳ γὰρ μάλιστα κεκρᾶσθαί ἐστι τ ὰ στοιχεῖα τῶ μερῶ. [11] ὅσοι μὲ οὖ ἴσα κα ὶ παραπλήσια μέμικται κα ὶ μ ὴ δι ὰ πολλο ῦ μηδ' α ὖ μικρ ὰ μηδ' ὑπερβάλλοτα τ ῷ μεγέθει, τούτου φροιμωτάτου εἶαι κα ὶ κατ ὰ τὰ αἰσθήσει ἀ κριβεστάτου, κατ ὰ λόγο δ ὲ κα ὶ τοὺ ἐγγυτάτω τούτω, ὅσοι δ' ἐατίω, ἀφροεστάτου. κα ὶ ὧ μὲ μα ὰ καὶ ἀραι ὰ κεῖται τ ὰ στοιχεῖα, ωθροὺ κα ὶ ἐπιπόου ὧ δ ὲ πυκ ὰ κα ὶ κατ ὰ μικρ ὰ τεθραυσμέα, τοὺ δ ὲ τοιούτου ὀξέω φερομέου κα ὶ πολλοῖ ἐπιβαλλομέου ὀλίγα ἐπιτελεῖ δι ὰ τὴ ὀξύτητα τῆ το ῦ αἵματο φορᾶ. οἷ δ ὲ καθ' ἕ τι μόριο ἡ μέση κρᾶσί ἐστι, ταύτ ῃ σοφοὺ ἑκάστου εἶαι διὸ τοὺ μὲ ῥήτορα ἀγαθού, τοὺ δ ὲ τεχίτα, ὡ τοῖ μὲ ἐ ταῖ χερσί, τοῖ δ ὲ ἐ τ ῇ γλώττ ῃ τὴ κρᾶσι οὖσα ὁμοίω δ' ἔχει κα ὶ κατ ὰ τὰ ἄλλα δυάμει.

5 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΦΡΟΔΙΣΕΩΣ ΠΕΡΙ ΚΡΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΕΩΣ, 213 ss. * * * πῶ δ' ἂ παραδέξαιτό τι τ ὸ ἐ τ ῇ τοιαύτ ῃ κράσει τῶ σωμάτω ἕκαστο τῶ κιραμέω φυλάττει δύασθαι τὴ οἰκεία ἐπιφάεια, ὡ ὁμο ῦ μὲ μηδ ὲ τ ὸ τυχὸ αὐτο ῦ μόριο εἶ αί [τε] καθ' αὑτ ὸ κεχωρισμέο θατέρου, ὁμο ῦ δ ὲ φυλάττει ἕκαστο αὐτῶ τὴ ἐπιφάεια τὴ ἑαυτο ῦ, ἣ εἶχε κα ὶ πρ ὸ τῆ κράσεω; τοῦτο γὰρ ὑπεραίρει κα ὶ τὰ ἐ τοῖ μύθοι παραδοξολογία, ὃ τίθησι Χρύσιππο ὅσο ἐ τούτ ῳ τ ὸ δύασθαι τ ὰ κεκραμέα χωρίζεσθαι πάλι. το ῦ τε γὰ ρ λέγει δύασθαι χωρίζεσθαι τ ὰ κεκραμέα, ἀλλ ὰ κα ὶ το ῦ μηδ' ὅλω κιρᾶσθαί τια δύασθαι λέγει μακρῷ παραδοξότερο κα ὶ παρ ὰ τὰ ἁπάτω ἐοία τ ὸ λέγει ὁμο ῦ μὲ δι' ὅλω ἀλλήλω χωρεῖ τια σώματα, ὡ μηδὲ αὐτῶ μόριο εἶαι καθ' αὑτό, ὁμο ῦ δ' ἕκαστο αὐτῶ ὑπ ὸ τῆ οἰ κεία ἐπιφαεία περιέχεσθαι, ὑφ' ἧ περιείχετο κα ὶ πρ ὸ τῆ μίξεω. τό τε οὖ σῶμα δι ὰ σώματο οὐδεμιᾶ ἐλάττω διαφορὰ ἔχει συμβέβηκε τῶ κατ ὰ φιλοσοφία δογμάτω κα ὶ τῶ περ ὶ μίξεώ τε κα ὶ κράσεω λόγω. ο ὐ γὰρ μόο διηέχθησα πρὸ ἀλλήλου περ ὶ τοῦδε το ῦ δόγματο ο ἱ μία ὕλη ὑποκεῖσθαι πᾶσι τοῖ ἐ γεέσει σώμασι λέγοτε πρὸ τοὺ ἐκ διωρισμέω τε καὶ κεχωρισμέω σωμάτω ποιοῦτα αὐτή ( ὧ ο ἱ μὲ ἄτομα σώματα ἄπειρα τ ῷ πλήθει, κατ ὰ σχῆ μα κα ὶ μέγεθο μόο τὴ πρὸ ἄλληλα διαφορὰ ἔχοτα, τὰ ἀρχὰ κα ὶ τ ὰ στοιχεῖά φασι εἶαι, καὶ τ ῇ τούτω συθέσει τε κα ὶ ποι ᾷ περιπλοκ ῇ ἔτι τε τάξει κα ὶ θέσει τἆλλα γίεσθαι ἐφ' ἧ δόξη πρῶτοι μὲ Λεύκιππό τε κα ὶ Δημόκριτο γεέσθαι δοκοῦσι, ὕστεροι δ ὲ Ἐπίκουρό τε κα ὶ ο ἱ τὴ αὐτὴ τούτ ῳ τραπέτε ο ἱ δ ὲ αὐτῶ, οὐκ ἀτόμου, ὁμοιομερ ῆ δέ τιά φασι ἄπειρα εἶ αι σώματα, ἐξ ὧ ἡ τῶ αἰσθητῶ γέεσι σωμάτω γιομέη κατ ὰ σύγκρισι κα ὶ σύθεσι, ἧ δόξη Ἀαξαγόρα τε κα ὶ Ἀρχέλαο δοκοῦσι γεγοέαι ἤδη δέ τιε κα ὶ ἀμερ ῆ τια σώματα τὰ ἀρχὰ καὶ στοιχεῖα τῶ πάτω προήχθησα εἰπεῖ ἔστι δέ τι δόξα κα ὶ ἐξ ἐπιπέδω τὴ γέεσι ποιοῦσα τῶ σωμάτω κα ὶ ἐξ ἀριθμῶ τι ἄλλη), ο ὐ δ ὴ πρὸ ἀλλήλου μόο, ὡ ἔφη, οὗτοι διηέχθησα κατὰ τὴ πρὸ τὰ ἀρχὰ διαφόρου οὔσα ἀκολουθία κα ὶ τὰ κράσει διαφόρω γίεσθαι λέγοτε, ἀλλ ὰ κα ὶ αὐτῶ τῶ ἡωμέη τὴ ὕλη λεγότω κα ὶ πάλι α ὖ τῶ διωρισμέη τε καὶ κεχωρισμέη ἐστί τι πρὸ ἀλλήλου διαφωία. αἰτία δ' αὐτοῖ τῆ διαστάσεω τῆ τοσῆσδε ἡ χαλεπότη το ῦ δόγματο. <τ ῷ> μὲ γὰρ ἐαργὲ εἶαι κιρᾶσθαί τια τῶ σωμάτω πρὸ ἄ λληλα πάτε σχεδὸ ο ἱ περ ὶ φύσεώ τε κα ὶ τῶ γιομέω φύσει φιλοσοφοῦτε ἦλθο ἐπ ὶ τ ὸ ζητεῖ τὴ αἰτία αὐτο ῦ, τ ῷ δ' εἶαι χαλεπή τε αὐτο ῦ τὴ εὕρεσι κα ὶ ἑκάστ ῃ τῶ ἀποδιδομέω αἰτιῶ οἰκεία τιὰ ἕπεσθαι δυσχερεία ἄλλο ἄλλ ῃ ἀπετράπετο. Δι ὸ ο ὐ χεῖρο κα ὶ ἡμᾶ περ ὶ αὐτῆ διαλαβεῖ κα ὶ μηῦσαι τ ὰ δοκοῦτα ἡμῖ εὐ λογώτερα λέγεσθαι τῶ περ ὶ κράσεω εἰρημέω το ῦ δοκεῖ οὕτω ἔχει παρεχομέου τὰ αἰτία. Δημόκριτο μὲ οὖ ἡγούμεο τὴ λεγομέη κρᾶσι γίεσθαι κατ ὰ παράθεσι σωμάτω,

6 διαιρουμέω τῶ κιραμέω εἰ μικρ ὰ κα ὶ τ ῇ παρ' ἄλληλα θέσει τὴ μῖξι ποιουμέω, οὐδ ὲ τὴ ἀρχή φησι εἶαι πρὸ ἀλήθειά τια κεκραμέα, ἀλλ' εἶαι τὴ δοκοῦσα κρᾶ σι παράθεσι σωμάτω ἀλλήλοι κατ ὰ μικρ ὰ σωζότω αὐτῶ ἑκάστου τὴ οἰκεία φύσι, ἣ εἶχο κα ὶ πρ ὸ τῆ μίξεω δοκεῖ δ' αὐτ ὰ κεκρᾶσθαι τ ῷ τὴ αἴσθησι δι ὰ μικρότητα τῶ παρακειμέω μηδεὸ αὐτῶ αἰσθάεσθαι δύασθαι μόου. φιλαλήθω τε κα ὶ φιλοσόφω οὐκ ὤκησε εἰπεῖ τ ὸ ἑ πόμεο τοῖ οὕτω τὰ κράσει λέγουσι γίεσθαι. παραθέσει δ ὲ τοιαύτ ῃ τὰ κράσει ἀάπτουσι κα ὶ ο ἱ τὰ ὁμοιομερεία ὕλη εἶαι τῶ γιομέω λέγοτε. Ἐπίκουρο δ ὲ φεύγει βουλόμεο τ ὸ ὑπ ὸ Δημοκρίτου ῥηθὲ ἕπεσθαι [βούλεται] τοῖ παραθέσει τῶ κιραμέω τὴ κρᾶσι γίεσθαι λέγουσι παραθέσει μέ τιω σωμάτω κα ὶ αὐτὸ τὰ κράσει γίεσθαι λέγει, ἀλλ' οὐκ αὐτῶ τῶ μιγυμέω σωμάτω σωζομέω ἐ τ ῇ διαιρέσει, ἀλλ' ἀαλυομέω εἰ τ ὰ στοιχεῖα κα ὶ τὰ ἀτόμου, ἐξ ὧ ἕκαστο αὐτῶ συγκείμεό πω τ ὸ μὲ οἶο ἦ, τ ὸ δ ὲ ὕδωρ, τ ὸ δ ὲ μέλι, τ ὸ δ ὲ ἄλλο τι, ἔπειτα ποι ᾷ τούτω τῶ σωμάτω, ἐξ ὧ ἦ τὰ κιράμεα πρὸ ἄλληλα, συθέσει γεώτω τ ὸ κεκραμέο σῶμα, συμμιγυμέω <οὐχ> ὕ δατό τε κα ὶ οἴου, ἀλλ ὰ τῶ ὑδροποιῶ ἀτόμω, ὡ ἂ εἴποι τι, ταῖ οἰοποιοῖ, φθορ ᾷ τε κα ὶ γεέσει τιῶ τὴ κρᾶσι γίεσθαι λέγω < ἡ> γὰρ εἰ τ ὰ στοιχεῖα ἀάλυσι ἑκάστου κα ὶ ἡ ἐκ τῶ στοιχείω σύθεσι αὐτῶ <τ ὸ μὲ γέεσι>, τ ὸ δ ὲ φθορά. τούτω μὲ οὖ οὔτε ο ἱ τὴ παράθεσι αἰτιώμεοι τῆ κράσεω οὔθ' ο ἱ τὴ εἰ τ ὰ στοιχεῖα ἀάλυσι τὴ περ ὶ τῆ κράσεω σώζουσι πρόληψι, ε ἴ γε ἡ μὲ κρᾶσι εἶαι δοκε ῖ ἐ ἑώσει τῶ κεκραμέω, ὡ μηδὲ μόριο τοῦ κράματο ἄμικτο εἶαί τιο τῶ σωμάτω, ἐξ ὧ τ ὸ κεκραμέο, οὔτε δ ὲ ἡ παράθεσι ἕ ωσι, οὔτε ἡ φθορά τε κα ὶ ἀαστοιχείωσι μῖξί ἐστι ἡ γὰρ μῖξι σωζομέω γεέσθαι δοκε ῖ. ο ὐ γὰ ρ αὐτ ὰ μιγύουσι ο ἱ τοῦτο τὸ τρόπο τὴ κρᾶσι γίεσθαι λέγοτε, ἀλλ' ἐξ ὧ ἐστι ταῦτα ἐκεῖ α μιγύουσι. ε ἰ δ ὲ ἐκ τῶ αὐτῶ στοιχείω οἷό τε κα ὶ ὕδωρ κα ὶ οἶο γεέσθαι τ ῇ ποι ᾷ συθέσει τε κα ὶ περιπλοκ ῇ τῆ τῶ γιομέω ἐξ αὐτῶ διαφορᾶ γεωμέη, οὐδ' ὅλω ἂ ἔτι κρᾶ σι τούτω γίοιτο τ ῷ τ ῇ ἀαστοιχειώσει φθείρεσθαι ταῦτα, καθ' ἃ ἡ κρᾶσι τῶ κιραμέω γίεται. γίεται μὲ γὰρ ἡ κρᾶσι διαφερότω τιῶ κατ ὰ ποιότητα, ἀαιρεῖται δ ὲ ἡ κατ ὰ τοῦτο διαφορ ὰ τοῖ ἔχουσι αὐτὴ ἐ τ ῇ τῶ αὐτῶ ποι ᾷ συθέσει τῆ συθέσεω αὐτῶ ἀαιρεθείση. ὃ ἴσω δὲ κα ὶ τοῖ ἐξ ἐπιπέδω γεῶσι τ ὰ σώματα ἡ κρᾶσι γίεται κατ ὰ ἀαστοιχείωσί τια. ε ἰ μὲ οὖ ἦ ἔχουσά τι ἥδε ἡ περ ὶ τῶ ἀρχῶ δόξα εὔλογο, ἴσω ἐπ ὶ πλέο ἔδει τὴ ἐξέτασι ποιεῖσθαι τῆ τοῦτο τὸ τρόπο γίεσθαι λεγομέη κράσεω, ἐλεγχομέη δ ὲ ἐκείη περιττὸ τ ὸ ζητεῖ ἔτι, εἰ κατ ὰ παράθεσι μερῶ ἢ μῖξι ἀτόμω ἢ ἐπιπέδω ἢ ἀμερῶ τιω σωμάτω ἡ κρᾶσι γίεται. διὸ περ ὶ μὲ τῆ τῶ τοιαύται ἀρχαῖ χρωμέω διαφωία τε πρὸ ἀλλήλου κα ὶ δόξη περ ὶ κράσεω οὐδὲ δε ῖ μηκύει τὸ λόγο. ο ὐ γὰρ ἐπίδειξι ἡμῖ ἱστορία κα ὶ πολλῆ γώσεω τ ὸ προκείμεο, ἀλλ' ἐξέτασί τε κα ὶ ζήτησι το ῦ, πῶ ἄ τι λέγω γίεσθαι τὰ κράσει τῶ σωμάτω συμφώω

7 λέγοι ταῖ περ ὶ αὐτῶ αἰσθήσεσί τε κα ὶ κοιαῖ προσλήψεσι. Μετέλθωμε δ ὲ ἐπ ὶ τοὺ κοιῶ ἡῶσθαι τὴ ὕλη λέγοτα κα ὶ μία πᾶσι τοῖ γιομέοι κα ὶ τὴ αὐτὴ ὑποθέτα, ὧ κα ὶ αὐτῶ παραιτησάμεοι τὰ ἐπιπολαιότερό τε κα ὶ προχειρότερο εἰρημέα τὰ μάλιστα δοκούσα ἔχεσθαί τιο λόγου αὐτὰ ἐξετάσωμε προχειρισάμεοι. τῶ δὴ ἡῶσθαι τὴ ὕλη λεγότω δοκοῦσι μάλιστά τε κα ὶ περ ὶ κράσεω ο ἱ ἀπ ὸ τῆ Στοᾶ περ ὶ κράσεω διαλαμβάει. οὔση δ ὲ κα ὶ ἐ τούτοι πολυφωία ( ἄλλοι γὰρ ἄλλω αὐτῶ τὰ κράσει γίεσθαι λέγουσι), ἡ μάλιστα δοκοῦσα δόξα εὐδοκιμεῖ παρ' αὐτοῖ περ ὶ κράσεώ ἐστι ἡ ὑπ ὸ Χρυσίππου λεγομέη. τῶ γὰρ μετ' αὐτὸ ο ἱ μὲ Χρυσίππ ῳ συμφέροται, ο ἱ δέ τιε αὐτῶ τῆ Ἀ ριστοτέλου δόξη ὕστερο ἀκοῦσαι δυηθέτε πολλ ὰ τῶ εἰρημέω ὑπ' ἐκείου περ ὶ κράσεω κα ὶ αὐτοὶ λέγουσι ὧ εἷ ἐστι κα ὶ Σωσιγέη, ἑταῖρο Ἀτιπάτρου οἷ ο ὐ δυάμεοι πάτ ῃ συμφέρεσθαι διὰ τὴ ἐ τοῖ ἄλλοι διαφωία ἐ πολλοῖ αὑτοῖ λέγοτε εὑρίσκοται μαχόμεα. ἔστι δ ὲ ἡ Χρυσίππου δόξα περ ὶ κράσεω ἥδε ἡῶσθαι μὲ ὑποτίθεται τὴ σύμπασα οὐ σία, πεύματό τιο δι ὰ πάση αὐτῆ διήκοτο, ὑφ' ο ὗ συέχεταί τε κα ὶ συμμέει κα ὶ σύμπαθέ ἐστι αὑτ ῷ τ ὸ πᾶ, τῶ δ ὲ μιγυμέω ἐ αὐτ ῇ σωμάτω τὰ μὲ παραθέσει μίξει γίεσθαι λέγει, δύο τιῶ ἢ κα ὶ πλειόω οὐσιῶ εἰ ταὐτὸ συτεθειμέω κα ὶ παρατιθεμέω ἀλλήλαι, ὥ φησι, καθ' ἁ ρμή, σωζούση ἑκάστη αὐτῶ ἐ τ ῇ τοιαύτ ῃ παραθέσει κατ ὰ τὴ περιγραφὴ τὴ οἰκεία οὐσία τε κα ὶ ποιότητα, ὡ ἐπ ὶ κυάμω φέρε εἰπεῖ κα ὶ πυρῶ ἐ τ ῇ παρ' ἀλλήλου θέσει γίεται, τὰ δέ τια συγχύσει δι' ὅλω τῶ τε οὐσιῶ αὐτῶ κα ὶ τῶ ἐ αὐταῖ ποιοτήτω συμφθειρομέω ἀλλήλαι, ὡ γίεσθαί φησι ἐπ ὶ τῶ ἰατρικῶ φαρμάκω κατ ὰ σύμφθαρσι τῶ μιγυμέω, ἄλλου τιὸ ἐξ αὐτῶ γεωμέου σώματο τὰ δέ τια γίεσθαι μίξει λέγει δι' ὅλω τιῶ οὐσιῶ τε κα ὶ τῶ τούτω ποιοτήτω ἀτιπαρεκτειομέω ἀλλήλαι μετ ὰ το ῦ τὰ ἐξ ἀρχῆ οὐσία τε κα ὶ ποιότητα σώζει ἐ τ ῇ μίξει τ ῇ τοιᾷδε, ἥτια τῶ μίξεω κρᾶσι ἰδίω εἶαι λέγει. τὴ γὰρ δύο ἢ κα ὶ πλειόω τιῶ σωμάτω ὅλω δι' ὅλω ἀτιπαρέκτασι ἀλλήλοι οὕτω, ὡ σώζει ἕκαστο αὐτῶ ἐ τ ῇ μίξει τῇ τοιαύτ ῃ τή τε οἰκεία οὐσία κα ὶ τὰ ἐ αὐτ ῇ ποιότητα, λέγει κρᾶσι εἶαι μόη τῶ μίξεω. εἶαι γὰρ ἴδιο τῶ κεκραμέω τ ὸ δύασθαι χωρίζεσθαι πάλι ἀπ' ἀλλήλω, ὃ μόω γίεται τῷ σώζει ἐ τ ῇ μίξει τ ὰ κεκραμέα τὰ αὑτῶ φύσει. τ ὸ δ ὲ ταύτα τὰ διαφορὰ εἶαι τῆ μίξεω πειρᾶται πιστοῦσθαι δι ὰ τῶ κοιῶ ἐοιῶ, μάλιστα δ ὲ κριτήρια τῆ ἀληθεία φησὶ ἡμᾶ παρὰ τῆ φύσεω λαβότα. ἄλλη γοῦ φατασία ἔχει ἡμᾶ τῶ καθ' ἁρμὴ συγκειμέω, κα ὶ ἄ λλη τῶ συγκεχυμέω τε κα ὶ συεφθαρμέω, κα ὶ ἄλλη τῶ κεκραμέω τε κα ὶ ἀλλήλοι δι' ὅ λω ἀτιπαρεκτειομέω οὕτω, ὡ σώζει ἕκαστο αὐτῶ τὴ οἰκεία φύσι. ἣ διαφορὰ φατασιῶ οὐκ ἂ εἴχομε, ε ἰ πάτα τ ὰ ὁπωσοῦ μιγύμεα παρέκειτο ἀλλήλοι καθ' ἁρμή. τὴ δ ὲ τοιαύτη ἀτιπαρέκτασι τῶ κιραμέω ὑπολαμβάει γίεσθαι χωρούτω δι' ἀλλήλω τῶ κιραμέω σωμάτω, ὡ μηδὲ μόριο ἐ αὐτοῖ εἶαι μ ὴ μετέχο πάτω τῶ ἐ τ ῷ τοιούτ ῳ κεκραμέῳ

8 μίγματι. οὐκέτι γὰρ ἄ, ε ἰ μ ὴ τοῦτο εἴη, κρᾶσι, ἀλλ ὰ παράθεσι τ ὸ γιόμεο εἶαι. Το ῦ δ ὲ τοῦτο οἴεσθαι γίεσθαι πίστει φέρουσι ο ἱ προιστάμεοι τῆσδε τῆ δόξη τό τε πολλὰ τῶ σωμάτω σώζει τὰ ἑαυτῶ ποιότητα ἐπί τ' ἐλαττόω ἐαργῶ ὄγκω κα ὶ ἐπ ὶ μειζόω ὄτα ( ὡ ὁρᾶ ἔστι ἐπ ὶ το ῦ λιβαωτο ῦ, ὃ ἐ τ ῷ θυμιᾶσθαι λεπτυόμεο ἐπ ὶ πλεῖστο τὴ αὑτοῦ φυλάσσει ποιότητα), ἔτι τε τ ὸ πολλ ὰ εἶαι, ἃ καθ' ἑαυτ ὰ μ ὴ οἷά τε ὄτα ἐπί τι ἐλθεῖ μέγεθο ὑ π' ἄλλω βοηθούμεα ἐπ' αὐτ ὸ πρόεισι. τὸ γοῦ χρυσὸ ὑπό τιω μιγυμέω φαρμάκω ἐπὶ πλεῖστο χεῖσθαί τε κα ὶ λεπτύεσθαι, ἐφ' ὅσο καθ' αὑτὸ ἐλαυόμεο οὐκ ἐδύατο. κα ὶ ἡμεῖ δέ, ἃ καθ' αὑτοὺ ὄτε οὔκ ἐσμε οἷοί τε ἐεργεῖ, σὺ ἄλλοι ἐεργοῦμε. τού τε γὰρ ποταμοὺ διαβαίομε ἀλλήλω ἐφαπτόμεοι, οὓ οὐχ οἷοί τέ ἐσμε διαβαίει καθ' αὑτού. κα ὶ βάρη τιὰ φέρομε μετ' ἄλλω, ὧ τ ὸ ἐπιβάλλο ἡμῖ μέρο μόοι γεόμεοι φέρει ο ὐ δυάμεθα. κα ὶ ἄ μπελοι δ ὲ καθ' αὑτὰ ἵστασθαι μ ὴ δυάμεαι ἀίσταται ἀλλήλαι ἐμπλεκόμεαι. Fuentes: Theophrastus. Enquiry into plants, 2 vols., A. HORT, ed., Cambridge, Mass., Harvard University Press, 1916, rep. 1:1968;2:1961. Doxographi Graeci, H. DIELS, ed., Berlín, Reimer, 1879, rep Alexandri Aphrodisiensis praeter commentaria scripta minora, ed. I. BRUNS, Berlín, Reimer, 1892; Commentaria in Aristotelem Graeca, supl. 2.2