ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ «ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ 138» ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 1

Transcript

1 ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΓΕΝΙΚΑ 3 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ 6 ΣΚΟΠΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 7 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 7 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ 9 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΛΩΡΙΔΑΣ 13 Ι. Φυτά αναφερόμενα στο παράρτημα IΙ της 92/43/EEC 13 ΙΙ. Άλλα σημαντικά είδη φυτών 13 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ 14 Ι. Είδη αναφερόμενα στο άρθ. 4 της 2009/147/ΕΚ & στο παρ. ΙΙ της 92/43/ΕΟΚ14 ΙΙ. Άλλα σημαντικά είδη πτηνών 16 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΝΙΔΑΣ 90 Ι. Είδη αναφερόμενα στο άρθ. 4 της 2009/147/ΕΚ & στο παρ. ΙΙ της 92/43/ΕΟΚ 90 ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ 90 ΕΡΠΕΤΑ 98 ΙΙ. Άλλα σημαντικά Είδη πανίδας 104 ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ της 79/409/EEC ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 105 ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ της 92/43/EEC ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 108 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 108 ΠΗΓΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 109 WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 2

3 ΓΕΝΙΚΑ Η παρούσα ειδική οικολογική αξιολόγηση αφορά το έργο «ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ WIND ΕΛΛΑΣ με την ονομασία «ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ» και κωδικό 138. Το έργο υφίσταται, στη θέση Βουνό εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Αλονήσου, Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, Περιφέρειας Θεσσαλίας. Το έργο βρίσκεται εντός των ορίων περιοχής του δικτύου NATURA, με την ονομασία «ΕΘΝΙΚΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΑΡΚΟ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ - ΒΟΡΕΙΩΝ ΣΠΟΡΑΔΩΝ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΚΟΠΕΛΟΣ» με κωδικό GR Περιοχή psci (Τόποι Κοινοτικής Σημασίας). Η ευρύτερη περιοχή αποτελεί το Εθνικό θαλάσσιο πάρκο Αλοννησου - Βορειων Σποραδων. Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων είναι το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό θαλάσσιο πάρκο και το πρώτο στην Ελλάδα. Οι προσπάθειες για την προστασία της περιοχής ξεκινούν από τις αρχές του Στις 31 Αυγούστου του 1986, υπεγράφη η πρώτη απόφαση από το νομάρχη Μαγνησίας για την προστασία της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus) και των βιοτόπων της. Το 1988 ακολουθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση για την προστασία της μεσογειακής φώκιας η οποία στη συνέχεια ανανεώθηκε το Το Μάιο του 1992, με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, η περιοχή ανακηρύχθηκε «Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο». Τελικά τον Ιούνιο του 2003 με Κοινή Υπουργική Απόφαση (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Υπ. Γεωργίας, Υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας και Υπ. Ανάπτυξης) τέθηκε το διαχειριστικό πλαίσιο για την περιοχή και δημιουργήθηκε ο Φορέας Διαχείρισης ο οποίος καθίσταται υπεύθυνος, για την προετοιμασία και εφαρμογή του Διαχειριστικού Σχεδίου του Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. Το Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. περιλαμβάνει, θαλάσσιες και χερσαίες εκτάσεις που δημιουργούν ένα σημαντικό οικοσύστημα με μεγάλη βιοποικιλότητα, με σημαντικά γεωμορφολογκά και πολιτιστικά στοιχεία (αρχαιολογικά, ιστορικά κ.λπ.). Η νομοθεσία που διέπει την ίδρυση και λειτουργία του Πάρκου στοχεύει στην προστασία και τη διατήρηση των σπάνιων ειδών και των βιοτόπων τους, της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και της ανάπτυξης της περιοχής μέσω της αειφορικής διαχείρισης των φυσικών της πόρων. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 3

4 Xλωρίδα: Τα νησιά καλύπτονται από μεσογειακά δάση κωνοφόρων όπως ο πεύκος, μακία βλάστηση με θάμνους όπως η κουμαριά, το σχίνο, το φιλλύκι, το ρείκι, ο ράμνος και το πουρνάρι, συχνά σε μορφή δενδρώδη. Ακόμη συναντούμε αειθαλή, όπως το κρητικό σφενδάμι, η αγριελιά, το θαμνοκυπάρισσο και το σπάνιο δεντράκι Amelanchier chelmea. Συνηθισμένα είναι ακόμη τα φρύγανα σε μεγάλη ποικιλία ειδών. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η χασμοφυτική χλωρίδα, με αρκετά ενδημικά φυτά, όπως η Campanula reiseri, η Campanula rechingeri, το Linum gyaricum, η Areanaria phitosiana, κ.λ.π. Τα υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanicae), τα οποία είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την αναπαραγωγή άλλων οργανισμών αλλά και τη συγκράτηση και ανακύκλωση διαφόρων ουσιών στο θαλάσσιο περιβάλλον, είναι εκτεταμένα και διατηρούνται σε άριστη κατάσταση. Πανίδα: Η περιοχή του Πάρκου είναι ένας σημαντικός βιότοπος για πολλά είδη ψαριών (περίπου 300), πτηνών (περισσότερα από 80 είδη), ερπετών και επίσης θηλαστικών. H μεσογειακή φώκια (Monachus monachus), το κόκκινο κοράλι (Coraliu mrubrum), ο μαυροπετρίτης (Falco eleonorae),ο αιγαιόγλαρος (Laru saudouinii), ο θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis) και το αγριοκάτσικο των Γιούρων (Capra aegagrus)είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά σπάνια είδη που απαντούνται στη περιοχή. Μερικά από τα πτηνά που διαβιούν στο Πάρκο είναι ο σπιζαετός (Hieraetus fasciatus), o κορμοράνος (Phalacrocorax carbo) και ο ασημόγλαρος (Larus cacchinans), και οι σταχτάρες (Apus apus και Apus melba). Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει επίσης τα είδη της οικογένειας Sylvidae, όπως οι τσιροβάκοι Sylvia melanocephala και Sylvia articapilla.επίσης μεγάλη ποικιλομορφία παρουσιάζει η υποβρύχια πανίδα με πολλά βενθικά και πελαγικά είδη. Δελφίνια καθώς και μερικά είδη φαλαινών απαντώνται στην περιοχή. Τα πιο συνηθισμένα είδη δελφινιών και φαλαινών είναι το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), o φυσητήρας (Physeter macrocephalus) και ο ζιφιός (Ziphius cavirostris). Η νομοθεσία που διέπει το Πάρκο και η οποία περιλαμβάνει τα ρυθμιστικά μέτρα και το γενικό διαχειριστικό πλαίσιο της περιοχής, είναι η κοινή Υπουργική Απόφαση με αριθμ. φύλλου 621/23537/2003. Η βασική φιλοσοφία οργάνωσης του Πάρκου συνίσταται στο χωρισμό του σε δύο κύριες ζώνες προστασίας (Α και Β). Η θέση του έργου βρίσκεται στην Ζώνη Β4. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 4

5 ΘΕΣΗ WIND ΥΠΟΜΝΗΜΑ Περιοχές NATURA psci (Τόποι Κοινοτικής Σημασίας) Περιοχές NATURA SPA (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) Καταφύγια Άγριας Ζωής Στο παραπάνω απόσπασμα χάρτη φαίνονται τα όρια των περιοχών Natura, τα όρια των καταφυγίων Άγριας Ζωής και η θέση του έργου. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 5

6 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Η παρούσα έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, συντάχθηκε με βάση τις παρακάτω νομοθετικές διατάξεις: Ν. 1650/86 Για την προστασία του περιβάλλοντος (ΦΕΚ 160/Α/ ) Ν. 4014/ Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου περιβάλλοντος Ν. 3937/ Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις ΚΥΑ 8353/276/Ε103/2012 (ΦΕΚ 415/Β/ ) «Τροποποίηση και συµπλήρωση της υπ. αρ /1807/2010 Κ.Υ.Α. «Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας οικοτόπων/ενδιαιτηµάτων της,..»(β 1495), και των σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, όπως κωδικοποιήθηκε µε την οδηγία 2009/147/ΕΚ». ΚΥΑ 37338/1807/Ε103/2010 Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, «Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών», του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/ΕΚ. Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί της διατηρήσεως των άγριων πτηνών ΚΥΑ /1985 «Μέτρα διαχείρισης της άγριας πτηνοπανίδας» ΚΥΑ 14849/853/Ε103/2008 Τροποποίηση των υπ' αριθμ /3028/1998 κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 1289) και υπ' αριθμ /1510/2005 κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 992), σε συμμόρφωση με διατάξεις της οδηγίας 2006/105 του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΚΥΑ 33318/1998 (φεκ 1289/β/ ) «καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων), της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας ΠΔ 67/1981 (ΦΕΚ 23 Α ) «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ αυτών». WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 6

7 ΣΚΟΠΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Σκοπός της παρούσας είναι η καταγραφή των στοιχείων του βιοτικού περιβάλλοντος της περιοχής του έργου, με έμφαση στα προστατευτέα είδη της περιοχής Natura στην οποία βρίσκεται το έργο. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Όνομα Περιοχής: ΕΘΝΙΚΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΑΡΚΟ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ - ΒΟΡΕΙΩΝ ΣΠΟΡΑΔΩΝ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΚΟΠΕΛΟΣ Κωδικός Περιοχής: GR Συντεταγμένες: Έκταση: Longitude: Latitude: Ηa Περιγραφή: Οι Βόρειες Σποράδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών που βρίσκεται στο ΒΔ Αιγαίο, βόρεια της Εύβοιας και ανατολικά του Πηλίου. Η περιοχή περιλαμβάνει το νοτιοανατολικό τμήμα της Σκοπέλου και την Αλόννησο, που είναι τα μόνα κατοικούμενα τμήματά της, και μικρότερα νησιά και νησίδες που δεν κατοικούνται, με εξαίρεση κάποιους φύλακες και περιστασιακούς βοσκούς. Το μεγαλύτερο τμήμα της προτεινόμενης περιοχής (94%) καλύπτεται από θάλασσα. Όσον αφορά στη γεωλογία τους, στα περισσότερα νησιά επικρατούν τα ασβεστολιθικά πετρώματα με εξαίρεση την Ψαθούρα, που έχει καθαρά ηφαιστειογενή προέλευση. Κοντά στην Ψαθούρα βρίσκεται ένα ανενεργό ηφαίστειο. Στη Σκόπελο σχηματίζονται κοιλάδες με απότομες πλαγιές και χείμαρροι. Η βλάστηση αποτελείται κυρίως από δάση χαλεπίου πεύκης, μακκί Quercus coccifera, ένα μικρό δάσος Quercus ilex, μακκία Oleo-Ceratonion, οπωροφόρα δέντρα και ελαιώνες. Η βλάστηση στην Αλόννησο αποτελείται κυρίως από πυκνό μακκί με Quercus coccifera, Q. ilex, Arbutus unedo, Juniperus phoenicea, δάση χαλεπίου πεύκης και φρύγανα (Sarcopoterium spinosum). Το πευκοδάσος στη Σκόπελο και στην Αλόννησο έχει αντικαταστήσει τα είδη βελανιδιάς που επικρατούσαν παλαιότερα. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της ευνόησης των πευκοδασών, γιατί το ξύλο τους χρησιμοποιείται στην κατασκευή πλοίων. Τύποι Οικοτόπων: Εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (Ποσειδώνιες), Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι, Ύφαλοι, Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο (με ενδημικά Limonium spp.), Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες, Μεσογειακά εποχικά τέλματα, Υψηλοί θαμνώνες με Juniperus phoenicea, Χαμηλές διαπλάσεις με Euphorbia κοντά σε απόκρημνες βραχώδεις ακτές, Διαπλάσεις ή σχηματισμοί ή θαμνώδεις φυτοκοινωνίες με Euphorbia dendroides, Φρύγανα Sarcopoterium WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 7

8 spinosum, Ψευδοστέπα με αγρωστώδη και μονοετή φυτά (Thero -Brachypodietea), Δάση σκληρόφυλλων που χρησιμοποιούνται για βοσκή (dehesas) με Quercus ilex, Ασβεστολιθικά βράχια του Αιγαίου, Σπήλαια των οποίων δεν γίνεται τουριστική εκμετάλλευση, Θαλάσσια σπήλαια εξολοκλήρου ή κατά το ήμισυ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, Παρόχθια δάση-στοές της θερμής Μεσογείου (Nerio - Tamaricetea), Δάση με Quercus ilex, Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου με Pinus halepensis. Είδη φυτών: Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τα είδη φυτών της περιοχής Είδη ζώων: Rhinolophus euryale, Tursiops truncatus, Monachus monachus, Capra aegagrus, Testudo marginata, Testudo graeca, Caretta caretta, Elaphe quatuorlineata, Elaphe situla. 'Aλλα σημαντικά είδη: -Χλωρίδα: 28B, 1C, 11D -Πανίδα: 3A, 10B, 19C, 36D Επιπτώσεις/Δράσεις: -Θετική: 165, 607 (IN), -Ουδέτερη: 100, 170, 210, 211, 401, 403, 501, 502, 504, 506, 511, 622, 961, 965(IN) -Αρνητική: 110, 120, 140, 212, 230, 421, 520, 608, 621, 623, 690, 710, 730, 946, 966 (IN) / 790 (AR) Καθεστώς προστασίας: -Εθνικό και Περιφερειακό επίπεδο: εθνικό θαλάσσιο πάρκο, ελεγχόμενη κυνηγετική περιοχή, καταφύγιο θηραμάτων. -Διεθνές επίπεδο: περιοχή Σύμβασης Βαρκελώνης, ΣΠΠ. Σπουδαιότητα: Το τμήμα των Βορείων Σποράδων που συμπεριλαμβάνεται στην περιοχή, περιλαμβάνει το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο και αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό σύμπλεγμα χερσαίων και θαλάσσιων μεσογειακών οικοτόπων. Περιλαμβάνει πολλούς τύπους βλάστησης μεταξύ των οποίων θαλάσσιους οικοτόπους προτεραιότητας με άριστη αντιπροσωπευτικότητα. Επίσης, φιλοξενεί πολλά είδη φυτών και ζώων μεταξύ των οποίων και ενδημικά, σπάνια ή προστατευόμενα είδη καθώς επίσης και taxa στο νοτιότερο ή βορειότερο άκρο εξάπλωσής τους. Το νησί Πιπέρι είναι περιοχή προστατευόμενη από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης. Εκτός από το επιστημονικό και εκπαιδευτικό της ενδιαφέρον, η προτεινόμενη περιοχή έχει και μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, καθώς στα νησιά υπάρχουν ευρήματα και μνημεία των προϊστορικών, κλασικών και βυζαντινών χρόνων (σπηλαιολογικά ευρήματα, ναυάγια πλοίων, παλιά μοναστήρια και εκκλησίες). Οι πολυάριθμες σπηλιές και οι παραλίες που σχηματίζονται μεταξύ των απότομων βραχωδών ακτών αποτελούν ιδανικά καταφύγια της μεσογειακής φώκιας, της οποίας ο πληθυσμός στην περιοχή εκτιμάται ως ο σημαντικότερος της Μεσογείου. Το Πιπέρι, η πιο σημαντική περιοχή αναπαραγωγής της μεσογειακής φώκιας, αποτελεί και τον πυρήνα του θαλάσσιου πάρκου των Β Σποράδων. Ένας απομονωμένος πληθυσμός του Capra aegagrus WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 8

9 ssp. dorcas ζει αποκλειστικά στη Γιούρα. Επίσης αξιόλογη είναι η ερπετοπανίδα της περιοχής που περιλαμβάνει σπάνια και προστατευόμενα είδη. Η ορνιθοπανίδα είναι πλούσια σε είδη και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό μεταναστευτικών πουλιών καθώς και πολλά είδη που αναπαράγονται στην προτεινόμενη περιοχή. Η πανίδα των ασπόνδυλων είναι επίσης σημαντική καθώς περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη ισοπόδων, ιδιαίτερα στη σπηλιά του Κύκλωπα, στη Γιούρα. Η θαλάσσιοι βιότοποι χαρακτηρίζονται από αφθονία ειδών σε καλούς πληθυσμούς. Η υψηλή ποικιλότητα των θαλάσσιων ειδών οφείλεται κατά ένα μέρος στην ποικιλότητα των θαλάσσιων οικοτόπων (όπως τα άριστα λιβάδια Posidonia, οι ύφαλοι κ.λπ.) και στην έλλειψη ρύπανσης. Το γεγονός αυτό κάνει την προτεινόμενη περιοχή σημαντική από συστηματική και ζωογεωγραφική άποψη. Εδώ, έχουν επίσης καταγραφεί 170 είδη ψαριών, 70 είδη αμφιπόδων και 40 είδη σπόγγων. Η πλούσια χασμοφυτική βλάστηση που περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη, έχει μεγάλο φυτογεωγραφικό και οικολογικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν είδη που εξαπλώνονται στο Ν Αιγαίο, για τα οποία η Γιούρα αποτελεί το βορειότερο άκρο εξάπλωσής τους. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ Φυσικοί οικότοποι (ενδιαιτήματα) ονομάζονται οι χερσαίες περιοχές ή οι υγρότοποι που διακρίνονται χάριν στα βιοτικά και αβιοτικά χαρακτηριστικά τους. Οι περιοχές αυτές μπορεί να είναι είτε εξ ολοκλήρου φυσικές, είτε ημιφυσικές. Ο ορατός κίνδυνος εξαφάνισης πολλών ειδών οργανισμών και αλλοίωσης της σύνθεσης και υποβάθμισης πολλών οικοσυστημάτων, με αποτέλεσμα τη μείωση της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, οδήγησαν στη διακήρυξη της Διάσκεψης του Ρίο το 1992 και στην έκδοση της Οδηγίας 92/43 από μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σκοπός της έκδοσης αυτής της Οδηγίας είναι τόσο η διατήρηση της βιοποικιλότητας στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της προστασίας ορισμένων φυσικών τύπων οικοτόπων (habita ts) κοινοτικού ενδιαφέροντος, όσο και ορισμένων ειδών φυτών και ζώων, επίσης κοινοτικού ενδιαφέροντος. Στην θέση του έργου υφίσταται ο οικότοπος με την ονομασία «Ελληνικά δάση Πρίνου» και τον κωδικό 934A. Πρόκειται για δενδρώδεις σχηματισμούς στους οποίους κυριαρχεί το πουρνάρι (Quercus coccifera). Οι πρινώνες εμφανίζονται σε όλη την Ελλάδα στη μεταβατική ζώνη, αν και συχνά είναι υποβαθμισμένοι, λόγω της υπερβόσκησης. Απαντώνται σε κάθε τύπου γεωλογικό υπόστρωμα, με ιδιαίτερη συχνότητα εμφάνισης σε σκληρό ασβεστόλιθο. Τα εδάφη συνήθως είναι άγονα και σκελετικά. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 9

10 Όσον αφορά στο υψόμετρο, απαντώνται από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι περίπου τα m. Η σύνθεση του οικοτόπου περιλαμβάνει είτε αμιγείς συστάδες με Quercus coccifera είτε μικτές με Quercus coccifera και Phillyrea latifolia. Οι συστάδες αυτές κυμαίνονται από πολύ ψηλούς, δενδρώδεις μέχρι διάσπαρτους και υποβαθμισμένους θαμνώνες. Ο ποώδης υπόροφος μπορεί να είναι πολύ φτωχός στις πυκνές συστάδες και πλουσιότερος στις ανοικτές. Σε θέσεις όπου εξαπλώνεται ο παρών οικότοπος συναντώνται είδη όπως τα Quercus coccifera (κυρίαρχο είδος), Pistacia lentiscus, Phillyrea latifolia, Arbutus unedo, Crocus biflorus subsp. melantherus, Crataegus monogyna, Moenchia mantica, Galium peloponnesiacum, Prunus cocomilia, Ranunculus millii, Pteridium aquilinum, Geranium lucidum, Acer sempervirens, Genista acanthoclada, Erica manipuliflora, Cistus salviifolius, Pistacia lentiscus, Asparagus acutifolius, Smilax aspera, Cercis siliquastrum, Clematis flammula κ.ά. Σημαντικότητα Σπανιότητα: Πρόκειται για ελληνικό τύπο οικοτόπου, που ανήκει στην ομάδα οικοτόπων «Δάση» και πιο συγκεκριμένα στην υπο-ομάδα «Μεσογειακά δάση σκληροφύλλων». Η εξάπλωση του οικοτόπου 934Α στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 είναι ευρεία. Ο βαθμός ευθύνης για τη διατήρησή του από την Ελλάδα χαρακτηρίζεται με τους κωδικούς L, E, C και Τ που συνεπάγεται ότι πρόκειται για ευρέως εξαπλωμένο οικότοπο, σημαντικό για ενδημικά είδη. Οι συστάδες του είναι εκτεταμένες και αντιπροσωπευτικές και μάλιστα στο κέντρο της γεωγραφικής του εξάπλωσης. Σημαντική είναι η έμμεση (διατήρηση υδατικού ισοζυγίου, συγκράτηση πολύτιμου εδάφους, εδαφογένεση), αλλά και η οικονομική αξία του οικοτόπου (βοσκοτόπια, απόληψη καυσόξυλων). Κατάσταση διατήρησης Απειλές: Τα δάση Πρίνου βρίσκονται σε καλή έως μέτρια κατάσταση διατήρησης. Σε αρκετές περιοχές η σύνθεση αυτού του τύπου βλάστησης είναι ικανοποιητικά αντιπροσωπευτική. δέντρων Κυριότερες απειλές για το συγκεκριμένο οικότοπο αποτελούν η υλοτόμηση με συγκεκριμένη λειτουργία, η εντατική βόσκηση, οι πυρκαγιές, οι εκχερσώσεις, τα κατασκευαστικά έργα και η εκτροπή πηγών και, δευτερευόντως, η εξάντληση δασικών πόρων. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 10

11 ΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ Στο παραπάνω απόσπασμα χάρτη φαίνονται οι οικότοποι της περιοχής και η θέση του έργου. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 11

12 ΥΠΟΜΝΗΜΑ WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 12

13 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΛΩΡΙΔΑΣ Στα τυποποιημένα δελτία του δικτύου Natura για την περιοχή, αναφέρονται τα παρακάτω είδη χλωρίδας: Ι. Φυτά αναφερόμενα στο παράρτημα IΙ της 92/43/EEC Δεν αναφέρονται ΙΙ. Άλλα σημαντικά είδη φυτών Scientific Name Filago cretensis ssp. cretensis Malcolmia flexuosa ssp. naxensis Centaurea rechingeri Trigonella rechingeri Callitriche brutia Stachys tetragona Arenaria litoralis Pilularia minuta Scabiosa hymettia Campanula chalcidica Linum gyaricum Evax contracta Crocus sieberi ssp. atticus Scutellaria sporadum Campanula reiseri Linum leucanthum Galium reiseri Silene multicaulis ssp. genistifolia Carduus macrocephalus ssp. sporadum Arenaria phitosiana Amelanchier chelmea Filago aegaea ssp. aristata Silene fabaria Cephalaria squamiflora Erysimum senoneri ssp. senoneri Pancratium maritimum Atriplex recurva Cat. C R V P P P P P P P P P P P P P C P P P P P P P P P P P P P P WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 13

14 Lythrum borysthenicum Fritillaria sporadum P P Κατηγορία (Cat.): C = κοινό, R = σπάνιο, V = πολύ σπάνιο, P = παρόν ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ Σύμφωνα με το τυποποιημένο δελτίο του δικτύου Natura, στην περιοχή απαντώνται τα παρακάτω είδη πτηνών: 92/43/ΕΟΚ Ι. Είδη αναφερόμενα στο άρθ. 4 της 2009/147/ΕΚ & στο παρ. ΙΙ της Species Population in the site Code Scientific Name T Size Unit Cat. Min Max A094 Pandion haliaetus c R A023 Nycticorax nycticorax c R A214 Otus scops r C A256 Anthus trivialis c C A251 Hirundo rustica r C A229 Alcedo atthis w R A438 Hippolais pallida r R A014 Hydrobates pelagicus c R A309 Sylvia communis c R A315 Phylloscopus collybita c C A282 Turdus torquatus w R A275 Saxicola rubetra c R A310 Sylvia borin c R A087 Buteo buteo r R A232 Upupa epops c R A304 Sylvia cantillans c C A162 Tringa totanus c R A093 Hieraaetus fasciatus p R A338 Lanius collurio c C A228 Apus melba r C WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 14

15 A226 Apus apus r C A097 Falco vespertinus c R A103 Falco peregrinus p C A266 Prunella modularis c C A231 Coracias garrulus c R A273 Phoenicurus ochruros c R A274 Phoenicurus phoenicurus c C A243 Calandrella brachydactyla c C A252 Hirundo daurica r R A181 Larus audouinii c i A392 Phalacrocorax aristotelis desmarestii p A339 Lanius minor c R A440 Sylvia rueppelli c R A278 Oenanthe hispanica r C A285 Turdus philomelos w R A379 Emberiza hortulana c R A299 Hippolais icterina c R A177 Larus minutus c R A253 Delichon urbica r C A262 Motacilla alba r R A439 Hippolais olivetorum r R A210 Streptopelia turtur r R A086 Accipiter nisus c R A317 Regulus regulus c R A230 Merops apiaster c R A078 Gyps fulvus c R A026 Egretta garzetta c R A257 Anthus pratensis w C A181 Larus audouinii r P A080 Circaetus gallicus r P A306 Sylvia hortensis r R A010 Calonectris diomedea r C A261 Motacilla cinerea r R A113 Coturnix coturnix c R A032 Plegadis falcinellus c R A029 Ardea purpurea c R A081 Circus aeruginosus c R A269 Erithacus rubecula c C WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 15

16 A277 Oenanthe oenanthe r R A013 Puffinus puffinus r C A447 Emberiza caesia r R A260 Motacilla flava c C A337 Oriolus oriolus c R A382 Emberiza melanocephala r C A259 Anthus spinoletta c R A268 Cercotrichas galactotes c R A359 Fringilla coelebs r R A145 Calidris minuta c R A250 Ptyonoprogne rupestris r R A212 Cuculus canorus c C A224 Caprimulgus europaeus r R A100 Falco eleonorae r C A316 Phylloscopus trochilus c C A255 Anthus campestris c R A355 Passer hispaniolensis r R A005 Podiceps cristatus c R A311 Sylvia atricapilla c R A271 Luscinia megarhynchos c R A313 Phylloscopus bonelli c R A085 Accipiter gentilis c R A095 Falco naumanni c R A319 Muscicapa striata c C A307 Sylvia nisoria c R A341 Lanius senator r C A019 Pelecanus onocrotalus c V A077 Neophron percnopterus c R A024 Ardeola ralloides c R Τύπος (Τ): p = μόνιμο, r = αναπαραγωγής, c = συγκέντρωση, w = διαχείμαση Μονάδα (Unit): i = άτομα, p = ζεύγη Κατηγορία (Cat.): C = κοινό, R = σπάνιο, V = πολύ σπάνιο, P = παρόν ΙΙ. Άλλα σημαντικά είδη πτηνών Δεν αναφέρονται WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 16

17 Accipiter gentiles - Διπλοσάϊνο Έχει χοντρά, φαρδιά φτερά, επίμηκες σώμα και φαρδύ στήθος, που φαίνεται λευκό από απόσταση. Στη διαδικασία προσγείωσης, ανοίγει σαν βεντάλια την ουρά του και κατεβάζει τα πόδια του. Η κατασκευή του σώματός του (με δυνατές κοντές και φαρδιές φτερούγες, μακριά ουρά και δυνατά μακριά πόδια) είναι έτσι ώστε να μπορεί να ελλίσεται ανάμεσα στα κωνοφόρα δέντρα και στους πυκνούς θάμνους του δάσους κυνηγόντας το θήραμά του. Το Διπλοσάινο ανήκει στην οικογένεια των αστούριων όπως και το Ξεφτέρι sparowhawk (Αccipiter nisus) και το Σαΐνι (Αccipiter brevipes). Το μέγεθός του σε βάρος ξεκινάει από 650γρ. για το αρσενικό μέχρι και 1.250γρ. για το θηλυκό και με άνοιγμα φτερών από 1μ για το αρσενικό ως και 1.20μ. για το θηλυκό. Το διπλοσάινο θεωρείται από τις ποιο τέλειες ιπτάμενες φονικές μηχανές και ξεχωρίζει από την εξαιρετική του ταχύτητα, δύναμη και μεγάλη επιμονή στο να σκοτώσει, τόσο, που είναι ικανό να σκοτώνει θηράματα πολύ ποιο μεγάλα σε μέγεθος και βάρος από το ίδιο. Σαν κοντοφτέρουγο γεράκι που είναι, το κυνήγι του δεν βασίζεται στην εφόρμηση όπως τα μακρυφτέρουγα π.χ Πετρίτης, κυνηγογέρακας κ.α) αλλα στην άμεση καταδίωξη όπως τα πλατυφτέρουγα (π.χ Har ris hawk και κοκινόουρη γερακίνα - Red tailed) Στην άγρια φύση είναι από τα γεράκια που δεν συμπαθεί την παρουσία του ανθρώπου για αυτό και είναι σπάνιο να τύχει να συναντήσουμε κάποιο εντελώς τυχαία. Έιναι πουλί δασόβιο, ζει απομονωμένο βαθιά σε κωνοφόρο δάσος συνήθως αλλά τυχαίνει να κυνηγάει κάποιες φορές και στο σύνορο του δάσους με τις αγροτικές περιοχές, Είναι επίσης πολύ σπάνιο να το δούμε να γυροπετάει όπως π.χ μία Γερακίνα (buteo buteo). Η κατασκευή του σώματός του (με δυνατές κοντές και φαρδιές φτ ερούγες, μακριά ουρά και δυνατά μακριά πόδια) είναι έτσι ώστε να μπορεί να ελλίσεται ανάμεσα στα κωνοφόρα δέντρα και στους πυκνούς θάμνους του δάσους κυνηγόντας το θήραμά του. Φτιάχνουν τις φωλιές τους σε δάση ώριμων φυλλοβόλων και κωνοφόρων δέντρων. Γεννούν μέχρι 5 αυγά από τα τέλη Μαρτίου μέχρι τις αρχές Μαΐου. Η επώαση διαρκεί μέρες. Οι νεοσσοί βγαίνουν από τα αυγά στα τέλη Ιουνίου και τον Ιούλιο και μένουν γύρω από τη φωλιά για περίπου 7 εβδομάδες. Κατόπιν διασκορπίζονται προς όλες τις κατευθύνσεις, αλλά ποικίλλει η απόσταση στην οποία ταξιδεύουν. Για την Ιερακοθηρία Θεωρείται ένα από τα καλύτερα γεράκια γιατί χρησιμοποιείται για όλα σχεδόν τα αξιόλογα θηράματα ( φασιανό, πάπια, πέρδικες, φάσες, ορτύκια, λαγός, αγριοκούνελο, (και ο μεγάλος σκίουρος στην Αμερική) κ.α ) αλλά συγχρόνως και από τα ποιο δύσκολα, δύστροπα και απαιτητικά γεράκια και αυτό, γιατί λόγω της νευρικότητάς του έχει τόσο πολύ στρες, που μπορεί πετώντας το σε μία απλή πτήση WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 17

18 να χαθεί χωρίς να έχουμε καταλάβει καν τι μπορεί να έχει συμβεί, ή πιάνοντας ένα θήραμα στο κυνήγι να μην μας επιτρέψει να το πλησιάσουμε, παίρνοντας το θήραμα και πετώντας μακριά μας, αλλά ακόμα και με τα γραμμάρια της τροφής του είναι πολύ ριψοκίνδυνο να παίξει κάποιος με μικρή εμπειρία για το λόγω ότι μπορεί να λιμοκτονήσει απροσδόκητα, πράγμα που το καθιστά εντελώς ακατάλληλο για έναν αρχάριο. Πάντως ένα τέτοιο αρπακτικό στα χέρια ενός έμπειρου γερακάρη γίνεται ένας τέλειος κυνηγός με αξιοζήλευτο κυνήγι και αξιολάτρευτο θέαμα. Accipiter nisus Ξεφτέρι, Τσιχλογέρακο Γενικά χαρακτηριστικά: Διμορφικό. Το αρσενικό είναι σκούρο γκρίζο στο πάνω μέρος και άσπρο με κοκκινόξανθες οριζόντιες ρίγες από κάτω. Το ίδιο χρώμα υπάρχει στο κάτω μέρος του λαιμού και στα μάγουλα. Το θηλυκό και τα νεαρά μοιάζουν πολύ με τα αντί στοιχα του Σαϊνιού. Το μάτι των ενηλίκων είναι κίτρινο ενώ το κήρωμα και τά πόδια σ' όλες τις ηλικίες είναι κίτρινο. Τα θηλυκά είναι πάντα μεγαλύτερα από τα αρσενικά, σχεδόν διπλάσια σε βάρος και μέγεθος. Είναι ένας μικρός αλλά πολύ γρήγορος και ευκίνητος άστούριος. Προτιμάει να κάθεται κρυμμένος στα φυλλώματα, άπ' οπου και εφορμάει αστραπιαία στην λεία του. Τα κοντά και στρογγυλωπά φτερά του τον βοηθάνε να αναπτύσ σει μεγάλη ταχύτητα σε μικρές αποστάσεις. Κυνηγάει συνήθως μόνος. Οικότοπος: Συχνάζει σε δάση, Όχι όμως πολύ πυκνά. Πολύ συχνά και ειδικά τον χειμώνα, τον βρίσκουμε κοντά σε χωριά, σε μεγάλα πάρκα πόλεων ή' σε ανοιχτά μέρη πάντα όμως μέσα σε συστάδες δένδρων ή μεγάλων θάμνων. Βιολογία: Ή κύρια τροφή του αποτελείται από μικρά πουλιά το θηλυκό όμως μπορεί να σκοτώσει και πουλιά στο μέγεθος της Φάσσας Τα μεγάλα έντομα αποτελούν το 20% της λείας του, ενώ τα μικρά θηλαστικά το 6%. Χτίζει τη φωλιά του σε δάση, κατά προτίμηση κωνοφόρα και σε ύψος μ. πάνω από το έδαφος. Μόνο το θηλυκό κλωσάει για 35 περίπου ημέρες τα 3-7 αυγά, πού γεννιούνται αργά τον Απρίλη. Τα μικρά φεύγουν από την φωλιά μετά ήμερες και μετά 10 ήμερες ανεξαρτητοποιούν ται τελείως. Κατάσταση στην Ελλάδα: Το Ξεφτέρι είναι ένα από τα πιο κοινά Ελληνικά αρπακτικά, κυρίως όμως τον χειμώνα, οπότε πολλά άτομα από την Β. Ευρώπη έρχονται εδώ για να ξεχειμωνιάσουν. Πολλά ζευγάρια φωλιάζουν ιδίως στην Κ. Ελλάδα, πουθενά όμως ό ενδημικός πληθυσμός δεν παρουσιάζει μεγάλη πυκνό τητα. Σταθερό. Alcedo atthis Αλκυόνη Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Απαντάται όλο το χρόνο. Σε μεγάλο πλήθος κατά τη φθινοπωρινή περίοδο που μεταναστεύει νότια και μαζικά. Σε μικρότερο WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 18

19 πλήθος το Χειμώνα και τέλος σε ακόμη μικρότερο κατά τη θερινή περίοδο το οποίο και φωλιάζει. Ο πληθυσμός της Αλκυόνης στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Οικολογία - απειλές. Η αλκυόνη απαντάται στις όχθες λιμνών, ποταμών και παράκτιων υγροτόπων. Φιάχνει τη φωλιά της σκάβοντας βαθειές τρύπες σε σχετικά μαλακό έδαφος σε απότομα πρανή των οχθών υδατορευμάτων ή λιμνών. Έχει λίγο πολύ σταθερές επικράτειες και συγκεκριμένα πλεονεκτικά σημεία (συνήθως προεξέχοντα κλαδιά δέντρων ή πασσάλους) απ όπου εφορμά για τροφή (μικρά ψάρια) που πιάνει με απότομες βουτιές. Δεν απειλείται ιδιαίτερα παρά μόνον από τους περιοδικούς «καθαρισμούς» των οχθών ποταμών και κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Anthus campestris - Ωχροκελάδα Καθεστώς παρουσίας πληθυσμός: Είναι μεταναστευτικό είδος που φωλιάζει σε ξηρά βραχώδη λιβάδια μεσαίου και μεγάλου υψομέτρου. Οικολογία: Χαρακτηριστικό είδος των βοσκοτόπων της ημιορεινής ζώνης με βασικές απαιτήσεις σε ενδιαίτημα την παρουσία λιβαδικών εκτάσεων μαζί με θαμνώνες και γυμνά απόβλάστηση τμήματα. Εμφανίζεται και σε φρυγανικά οικοσυστήματα. Τρέφεται κυρίως με ασπόνδυλα. Απειλές: Η σοβαρότερη άμεση απειλή για το είδος θεωρείται ότι είναι η υποβάθμιση και συρρίκνωση των ενδιαιτημάτων της που προέρχεται κυρίως από τις αλλαγές χρήσεων γης (εγκατάλειψη της εκτατικής και νομαδικής κτηνοτροφίας, μετατροπή βοσκοτόπων και εκτατικών καλλιεργειών σε εντατικές καλλιέργειες, αναδασώσεις βοσκοτόπων, εγκατάλειψη ορεινών καλλιεργειών με επακόλουθη δάσωση εγκατάσταση πυκνής θαμνώδους βλάστησης). Έμμεση αλλά σημαντική απειλή είναι η μείωση των πληθυσμών των ασπονδύλων που συνιστούν τη λεία του είδους εξαιτίας της χρήσης γεωργικών φαρμάκων και εντομοκτόνων στη σύγχρονη γεωργία. Οι πληθυσμοί της Χαμοκελάδας έχουν μειωθεί στην Ευρώπη κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Anthus pratensis - Λιβαδοκελάδα, Χωραφογαλούδι Η Λιβαδοκελάδα είναι από τα πιο κοινά πουλιά το χειμώνα στα χωράφια και τις ανοιχτές εκτάσεις. Έχει μήκος μόλις 15 εκατοστά, είναι μικρό χερσόβιο πουλί που επισκέπτεται την Ελλάδα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η ράχη της είναι λαδίκαστανή, έχει ανοιχτόχρωμο στήθος με πολλές λεπτές ραβδώσεις και πόδια καστανωπά με ένα μακρύ νύχι στο πίσω δάκτυλο και το ράμφος είναι λεπτό και μυτερό. Τα εξωτερικά φτερά της ουράς είναι λευκά. WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 19

20 Διανομή και ενδιαίτημα: Βρίσκεται στις περισσότερες περιοχές του βόρειου μισού της Ευρώπης και της νοτιοδυτικής Ασίας. Στη νότια Ευρώπη, τη βόρεια Αφρική και τη νοτιοδυτική Ασία είναι συνήθως ενδημικό. Διατροφή: κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών τρέφετε κυρίως με έντομα και αρθρόποδα όλων των ειδών, κατά τους χειμερινούς μήνες, επιπλέον των αρθρόποδων και με διάφορους σπόρους. Αναπαραγωγή: Η φωλιά χτίζεται στο έδαφος από ξερά χόρτα και βρύα και εσωτερικά είναι επενδεδυμένη με πούπουλα. Γεννάει συνήθως 4 έως 6 αυγά ανοικτό γκρι χρώματος. Το θηλυκό επωάζει τα αυγά για 13 ημέρες. Στη διατροφή των νεοσσών συμμετέχουν και οι δύο γονείς για 12 έως 14 ημέρες. Συχνά στη φωλιά της Λιβαδοκελάδας προτιμά να εναποθέτει το αυγό του ο Kούκος (Cuculus canorus). Anthus spinoletta - Νεροκελάδα Έχει μέγεθος 17εκ. με σκουρόχρωμο μακρύ ράμφος και σκουρόχρωμα πόδια. Ανήκει στα είδη που παρουσιάζουν άλλο φτέρωμα το χειμώνα και άλλο την άνοιξη και το καλοκαίρι (εποχικός διμορφισμός). Συγκεκριμένα το χειμώνα το πάνω μέρος του φτερώματος είναι σκούρο καστανό ενώ το κάτω είναι υπόλευκο με σκούρες καστανές ραβδώσεις. Επίσης οι φτερούγες παρουσιάζουν δύο λεπτές άσπρες ρίγες. Την άνοιξη το πάνω μέρος του φτερώματος γίνεται σταχτοκάστανο, το κεφάλι παίρνει σταχτί χρώμα και εμφανίζεται λευκό φρύδι. Οι ραβδώσεις του στήθους χάνονται αποκτώντας μια ρόδινη απόχρωση. Anthus trivialis - Δενδροκελάδα, Δενδρογαλούδι Η Δενδροκελάδα έχει μέσο μήκος σώματος 15 εκατοστά περίπου, οι φτερούγες φτάνουν στα αρσενικά κατά μέσο όρο τα 90 χιλιοστά, ενώ στα θηλυκάπερίπου τέσσερα έως πέντε χιλιοστά μικρότερες. Το βάρος του σώματος της Δενδροκελάδας κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής είναι περίπου 22 έως 24 γραμμάρια κατά την έναρξη της μετανάστευσης το φθινόπωρο είναι συχνά βαρύτερη και μπορεί να ζυγίζει περίπου 30 γραμμάρια. Στην επιστροφή μετά από τη διαχείμαση στην Αφρική ζυγίζει μόλις 16 γραμμάρια. Το φτέρωμα δεν έχει διαφορές μεταξύ των φύλων. Ο βασικός χρωματισμός στο πάνω μέρος του σώματος είναι κίτρινος έως λαδοκαφέ με σκούρες ραβδώσεις ιδιαίτερα στο κεφάλι. Το κάτω μέρος είναι άσπρο έως κιτρινωπό με έντονες σκούρες ραβδώσεις στο στήθος, οι ραβδώσεις στις πλευρές είναι λεπτότερες. Έχει πιο έντονο κίτρινο χρώμα στο λαιμό, στο στήθος και στις πλευρές του λαιμού. Τα εξωτερικά φτερά της ουράς είναι άσπρα. Πάνω από το μάτι έχει ανοιχτόχρωμο φρύδι συχνά δυσδιάκριτο. Η ίριδα είναι σκούρο καφέ, το WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 20