ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Ι - ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΟΔΗΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Ι - ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΟΔΗΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ Σύγγραμμα: Harvey R., Φαρμακολογία, 3 η Έκδοση Ύλη: Κεφάλαια 1-7, 16-20, 22-24, 40 Μέθοδος εξέτασης: Πολλαπλής Επιλογής/ Σύντομης Ανάπτυξης Προσοχή: Χρειάζονται σημειώσεις για την Συνταγογραφία SOS Φάρμακα Πάντος Χολινεργικοί Αγωνιστές: Βητανεχόλη, Πιλοκαρπίνη, Φυσοστιγμίνη Χολινεργικοί Ανταγωνιστές Ατροπίνη, Κουράριο, Τριμεθαφάνη Αδρενεργικοί Αγωνιστές Επινεφρίνη, Νορεπινεφρίνη, Ισοπροτερενόλη, Φαινυλεφρίνη, Ντοπαμίνη, Δοβουταμίνη Αδρενεργικοί Ανταγωνιστές Ατενολόλη, Πραζοσίνη, Προπανολόνη, Διγοξίνη Αναστολείς Ca ++ Νιφεδιπίνη, Διλτιαζέμη, Βεραπαμίνη Αναστολείς Κ + Αμιωδαρόνη Αναστολείς Νa + Λιδοκαΐνη, Ξυλοκαΐνη Αναστολείς Ρενίνης-Αγγειοτενσίνης Λοσαρτάνη, Καπτοπρίλη Διουρητικά Φουροσεμίδη, Θειαζίδες, Αμιλορίδη

2 Παλαιότερα Θέματα Σεπτέμβριος Αναφέρατε και εξηγείστε σύντομα τους κυριότερους παράγοντες που ευθύνονται για τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών από τη λήψη φαρμάκων σε παιδιά και άτομα 3 ης ηλικίας. 2. Σ/Λ: α) Η διάρκεια δράσης του φαρμακολογικού αποτελέσματος μπορεί να περιοριστεί σημαντικά από την εκτεταμένη σύνδεση του φαρμάκου με τις πρωτεΐνες του πλάσματος, β) Το φαινόμενο του μεταβολισμού της πρώτης διόδου επηρεάζει ελάχιστα τη βιοδιαθεσιμότητα του φαρμάκου, γ) Σε καρδιακή ανεπάρκεια ο χρόνος ημιζωής μπορεί να αυξηθεί (αιτιολόγηση-γ), δ) Στις αντιδράσεις σύζευξης που αφορούν φάρμακα ή μεταβολίλτες τους δεν συμμετέχει το ηπατικό σύστημα του κυτοχρώματος P Να γραφεί συνταγή δισκίων σπειρονολακτόνης 25mg. Τι οδηγίες θα δώσετε στον ηλικιωμένο ασθενή κατά τη χορήγηση; 4. Φάρμακα που αντενδείκνυνται σε υπερτροφία του προστάτη είναι: α) νεοστιγμίνη (αιτιολόγηση), β) Σκοπολαμίνη, γ) Νορεπινεφρίνη, δ) Μουσκαρίνη, ε) Ατροπίνη 5. Η προπανολόνη: α) Ενδείκνυται σε βρογχικό άσθμα, β) Μπορεί να προκαλέσει αντανακλαστική ταχυκαρδία (αιτιολόγηση), γ) Μπορεί να επιδεινώσει συì - φορητική καρδιακή ανεπάρκεια, δ) Αντενδείκνυται σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, ε) Δεν επιτρέπεται να χορηγείται μαζί με θειαζιδικά διουρητικά. 6. Η νορεπινεφρίνη: α) Μπορεί να προκαλέσει βραδυκαρδία με άμεση δράση στο φλεβόκομβο, β) Η δράση της στον κολποκοιλιακό κόμβο μοιάζει με εκείνη της δακτυλίτιδας (αιτιολόγηση), γ) Ενδείκνυται σε συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, δ) Η δράση της στη συναπτική σχισμή διαρκεί λίγο, κυρίως επειδή μεταβολίζεται από τη ΜΑΟ, ε) Προκαλεί αγγειοσύσπαση στο δέρμα 7. α) Κυριότερες ενδείξεις και ανεπιθύμητες ενέργειες των θειαζιδικών διουρητικών. β) Με ποιο στόχο και σε ποιες περιπτώσεις δίνεται η ασπιρίνη ως αντιθρομβωτικό; 8. α) Πώς εκδηλώνονται οι αναφυλακτικές αντιδράσεις και ποιος ο ρόλος των σχετικών μεσολαβητών. β) Ποια φάρμακα χορηγούνται για την αντιμετώπισή τους και πώς δρουν. 9. Αντιόξινα φάρμακα: Θεραπευτικές χρήσεις, ανεπιθύμητες ενέργειες και μηχανισμοί αλληλεπιδράσεών τους με άλλα φάρμακα. 10. Σ/Λ, Αιτιολόγηση β,γ,δ. Η εργοταμίνη: α) Προκαλεί αγγειοδιαστολή, β) Είναι χρήσιμη στη θεραπεία της οξείας ημικρανιακής κεφαλαλγίας, γ) Διατηρεί το μυϊκό τόνο της μήτρας, δ) Είναι αποτελεσματική σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, ε) Σε συνδυασμό με καφεΐνη έχει καλύτερη δράση. Φεβρουάριος Πώς ο παράγοντας νόσος επηρεάζει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου; 2. Σ/Λ: Ένα φάρμακο Χ έχει πολύ μικρότερη βιοδιαθεσιμότητα όταν δίνεται per os σε σύγκριση με την ενδοφλέβια χορήγηση. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι: α) Καταστρέφεται από το HCl του στομάχου, β) Συνδέεται σε μεγάλο ποσοστό με τα λευκώματα του πλάσματος (αιτιολόγηση), γ) Παρουσιάζει φαινόμενο πρώτης

3 διόδου, δ) Είναι λιποδιαλυτό, ε) Υπάρχουν ενδογενείς ανταγωνιστές των υποδοχέων του. 3. Να γραφεί συνταγή ενέσιμου διαλύματος υδροχλωρικής διφαινυδραμίνης (50mg/ml Η1 ανταγωνιστής). Τι οδηγίες θα δώσετε στον ασθενή κατά τη χορήγηση; 4. Σ/Λ - Αιτιολόγηση: α) Η σουματριπτάνη ενδείκνυται για την θεραπεία της ο- ξείας κρίσης της ημικρανίας, β) Η εργοταμίνη είναι χρήσιμη κατά την κύηση γιατί διατηρεί τον μυϊκό τόνο της μήτρας, γ) Η εργοταμίνη αντενδείκνυται σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο ή περιφερική αγγειοπάθεια, δ) Τνιτροπρωσσικό νάτριο ενισχύει την αγγειοδιαστολή της εργοταμίνης. 5. Ποιοι οι θεραπευτικοί στόχοι στην αντιμετώπιση της ρινίτιδας και της ρινόρροιας και με ποια φάρμακα επιτυγχάνονται (απλή αναφορά σε αντιπροσωπευτικά φάρμακα); 6. Για κάθε φάρμακο επιλέξτε την αντίστοιχη περιγραφή Αιτιολόγηση: Σιμετιδίνη Μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση άλλων φαρμάκων Διφαινολυξάτη Προστατεύει το γαστρικό βλεννογόνο Μισοπροστόλη Προκαλεί μεταβολική αλκάλωση Na 2 CO 3 Προκαλεί γυναικομαστία Σουκραλφάτη Προκαλεί εξάρτηση Αντιόξινα με ενέσεις Αργιλίου Προκαλεί διάρροια και αποβολή κυήματος 7. Σ/Λ: Η νεοστιγμίνη: α) Δεν έχει δράση στους βρόγχους, β) Η δράση της στον κολποκοιλιακό κόμβο μοιάζει με εκείνη της δακτυλίτιδας, γ) Η μυϊκή παράλυση που ενδεχομένως προκληθεί από τη χορήγησή της μπορεί να αντιμετωπισθεί με αύξηση της δόσης (αιτιολόγηση), δ) Η χορήγηση αντενδείκνυται σε βαριά μυασθένεια, ε) Είναι κατάλληλη για τη θεραπεία της υπέρτασης. 8. Σ/Λ: Σε ένα άτομο που πάσχει από αρτηριακή υπέρταση και βρογχικό ά- σθμα: α) Τα διουρητικά δεν είναι κατάλληλη αντιϋπερτασική αγωγή, β) Αν χορηγηθεί ως αντιϋπερτασικό ένας α-ανταγωνιστής δεν υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί ταχυκαρδία (αιτιολόγηση), γ) Ο κίνδυνος σε χορήγηση β-ανταγωνιστών είναι η εμφάνιση ορθοστατικής υπότασης, δ) Η χορήγηση της ατροπίνης μπορεί να προκαλέσει βρογχόσπασμο, ε) Η χορήγηση της ατροπίνης έχει ικανοποιητική α- ντιϋπερτασική δράση. 9. Σ/Λ: Τα διουρητικά της αγκύλης: α)μπορούν να προκαλέσουν υποκαλιαιμία, β) Δεν υπάρχει κίνδυνος αυξημένων παρενεργειών όταν δίνονται μαζί με δακτυλίτιδα (αιτιολόγηση), γ) Προκαλούν αποβολή υπότονων ούρων, δ) Το αν είναι περισσότερο αποτελεσματικά από τα θειαζιδικά ή όχι εξαρτάται κάθε φορά από τη χορηγούμενη δόση, ε) Η χορήγησή τους αντενδείκνυται σε συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. 10. Σ/Λ: α) Η ασπιρίνη χρησιμοποιείται ως αντιθρομβωτικό γιατί ενεργοποιεί το πλασμινογόνο, β) Τα αντιχολινεστερασικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το γλαύκωμα, γ) Η δακτυλίτιδα μειώνει τη διεγερσιμότητα του μυοκαρδίου των κόλπων και γι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κολπικές ταχυκαρδίες (αιτιολόγηση), δ) Οι β-ανταγωνιστές μειώνουν τη διεγερσιμότητα του μυοκαρδίου των κόλπων και για αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κολπικές ταχυκαρδίες, ε) Οι β-αγωνιστές προκαλούν μείωση των περιφερικών αντιστάσεων στην κυκλοφορία.

4 Φεβρουάριος Σημειώστε με Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) τα παρακάτω και δικαιολογήστε τους χαρακτηρισμούς Σ ή Λ για τα γ και δ. Ο θεραπευτικός δείκτης είναι: α. ανάλογος της ED50, β. ανάλογος της LD50, γ. απόλυτο και μοναδικό μέτρο της ασφαλούς χορήγησης ενός φαρμάκου, δ. σχετικό μέτρο της ασφαλούς χορήγησης ενός φαρμάκου, ε. μέτρο της φαρμακοκινητικής συμπεριφοράς ενός φαρμάκου. 2. Σημειώστε με Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) τα παρακάτω και δικαιολογήστε τις απαντήσεις που χαρακτηρίσατε ως Σωστές: Ο μεταβολισμός ενός φαρμάκου στον οργανισμό: α. διευκολύνει όλα τα φάρμακα να αποβάλλονται από τους νεφρούς, β. διευκολύνει τα περισσότερα φάρμακα να αποβάλλονται από τους νεφρούς, γ. διευκολύνει τα περισσότερα φάρμακα να διέρχονται τον αιματοπλακουντικό φραγμό, δ. δε διευκολύνει τα περισσότερα φάρμακα να διέρχονται τον αιματοπλακουντικό φραγμό. 3. Η αμφεταμίνη έχει βασικές ιδιότητες και pκa=9,8. Το κανονικό ph των ούρων είναι κατά μέσο όρο περίπου 6,8. Εξηγήστε γιατί, αν χορηγηθεί σε ένα άτομο διττανθρακικό νάτριο, η φαρμακολογική δράση της αμφεταμίνης μπορεί να παραταθεί. 4. Ι. Σημάνατε με Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) τις παρακάτω προτάσεις, μόνες και σε συνδυασμό. i)α. Τα φυσικά αλκαλοειδή (παρασυμπαθομιμητικά) δε χρησιμοποιούνται για συστηματική θεραπεία...διότι... β αποδομούνται ταχέως από τη χολινεστεράση, α. και β. μαζί... διότι... ii)α. Η νεοστιγμίνη προκαλεί χάλαση των λείων μυϊκών ινών των βρόγχων διότι... β. Η νεοστιγμίνη αναστέλλει την ακετυλοχολινεστεράση διότι α. και β. μαζί... διότι iii) α. Η ακετυλοχολίνη προκαλεί πτώση της πίεσης...διότι... β. Η ακετυλοχολίνη προκαλεί χάλαση των λείων μυϊκών ινών των αρτηριολίων διότι α. και β. μαζί διότι iv) α. Οργανοφοσφωρικές ενώσεις, όπως η φθοριοστιγμίνη, δρουν παρασυμπαθολυτικά... διότι.. β.τα οργανοφωσφορικά συνδέονται μη ανατάξιμα με την χολινεστεράση και έτσι παρεμποδίζουν παρασυμπαθητική διέγερση, μέσω Ach διότι α. και β. μαζί διότι II. Η πυριδοστιγμίνη: α. διεγείρει την τελική κινητική πλάκα (Τ.Κ.Π.) άμεσα, β. έχει τεταρτοταγές άζωτο στο μόριο της και επομένως έχει περιορισμένη δίοδο στο Κ.Ν.Σ.. γ. είναι αναστολέας της χολινεστεράσης. δ. αποκλείει την απελευθέρωση της Ach από την Τ.Κ.Π.. Διαλέξατε τους σωστούς συνδυασμούς: i. τα α, β, γ είναι σωστά ii. τα α, γ είναι σωστά iii. τα β, γ είναι σωστά

5 iv. το δ σωστό. v. όλα είναι σωστά. 5. Ι. Τα συμπαθομιμητικά δρώντας στους β2-υποδοχείς προκαλούν: α. Βρογχοδιαστολή, β. ελάττωση των περιφερικών αντιστάσεων, γ. ατονία της μήτρας, δ. αντιδραστική βραδυκαρδία. Διαλέξατε τους σωστούς συνδυασμούς: vi. το δ σωστό. vii. τα α, γ είναι σωστά viii. τα β, δ είναι σωστά ix. τα α, β, γ είναι σωστά. x. όλα είναι σωστά. II.Παρατηρείται αύξηση της ευαισθησίας των οργάνων εκείνων που ελέγχονται από το συμπαθητικό όταν χορηγηθεί συστηματικά ναραδρεναλίνη (iv., im.ή sc.) επί: α. λήψης κοκαΐνης, β. χρόνιας διατομής των μεταγαγγλιακών συμπαθητικών ευρώνων, γ. αναστολή της Μ.Α.Ο.. δ. αποκλεισμού των α1-αδρενεργικών υποδοχέων. Διαλέξατε τους σωστούς συνδυασμούς i. το δ σωστό. ii. τα α, γ είναι σωστά, iii. τα β, δ είναι σωστά, iv. τα α, β, γ είναι σωστά, v. όλα είναι σωστά. III. Κυκλώστε τη σωστή ή τις σωστές απαντήσεις. Οι β-αναστολείς: α. ελαττώνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με υπέρταση, β. ελαττώνουν τον κίνδυνο εμφράγματος σε ασθενείς με υπέρταση, γ. βελτιώνουν την α- πόδοση των δρομέων, δ. την αντιυπερτασική δράση τους ανταγωνίζονται τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη, ε. μπορεί ο συνδυασμός με θειαξιδικά διουρητικά να αποβεί αποτελεσματικότερος. 6. Ι. Οι β-αναστολείς αντενδείκνυνται σε: α. Άσθμα, β. καρδιακή ανεπάρκεια, γ. κολποκοιλιακό αποκλεισμό β' βαθμού, δ. διαχωριστικό θωρακικό ανεύρυσμα, ε. ημικρανία. II. Οι β-αναστολείς αντενδείκνυνται: α. στο σπασμό των στεφανιαίων, β. στο β' βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό, γ, σε άσθμα που απαντά στη σαλβουταμόλη, δ. σε ανεύρυσμα της αορτής, ε. στη νόσο Reynaud. III. Η ταχυφυλαξία που παρατηρείται μετά τη χορήγηση έμμεσου συμπαθομιμητικού, π.χ, εφεδρίνης, οφείλεται: α. στον αποκλεισμό των υποδοχέων, β. στην κένωση των αποθηκών των μεταβιβαστών, γ. στον αποκλεισμό της νευρικής μεταβίβασης στις τελικές απολήξεις του αδρενεργικού συστήματος δ. σε έμμεση απάντηση του παρασυμπαθητικού, ε. σε αυξημένο ρυθμό αποδομής των κατεχολαμινών. 7. Ι. Η σύνθεση της νοραδρεναλΐνης στις αδρενεργικές τελικές απολήξεις α. αναστέλλεται από την κοκαΐνη, β. εξαρτάται από την οξειδωτική απαμίνωση της ντοπαμίνης, μέσω της μονό-αμινο-οξειδάσης, γ. καταλύεται από την κατεχαλ-oμεθυλτρανσφεράση, δ. αποκλείεται από την τυροσίνη, ε. παρεμποδίζεται από τη μεθυλντόπα. II. Ποια από τις κάτωθι οδούς απομάκρυνσης της νoραδρεναλίνης δεν ισχύει; α. Αποθήκευση στις μεταγαγγλιακές τελικές απολήξεις του συμπαθητικού. β. Με Ο-μεθυλίωση. γ. Με οξειδωτική απαμίνωση. δ. Με σύζευξη με γλυκουρονΐδια και

6 σουλφσομάδες. ε. Αποκλεισμό της αγγειοσυσπαστικής δράσης της νοραδρεναλΐνης. III. Αναγράψατε συνταγή δισκίων προπρανολόλης 40 mg και αναγράψατε τις κλινικές εφαρμογές. IV. Ποιες από τις ακόλουθες δράσεις της ακετυλοχολίνης δεν είναι δυνατόν να ανασταλούν με ατροπίνη; α. Διάταση των αγγείων των σπλάγχνων. β. Βρογχοσυστολή. γ. Συστολή του ακτινωτού μυός. δ. Νευρομυϊκή μεταβίβαση στις Τ.Κ.Π. ε. Βραδυκαρδία. 8. Να σημειώσετε με κύκλο τις σωστές απαντήσεις. Ι. Σε ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια και σημαντικά μειωμένη αρτηριακή πίεση θα χορηγηθεί: α. ντοπαμίνη σε υψηλή συγκέντρωση, β. ντοπαμίνη σε χαμηλή συγκέντρωση, γ. Φουροσεμίδη, II. Φάρμακο που προκαλεί θετική ινότροπο δράση και βραδυκαρδία είναι η: α. δακτυλίτιδα, β. Επινεφρίνη, γ. νορεπινεφρίνη. Σεπτέμβριος α. Πώς ταξινομούνται τα αντιασθματικά φάρμακα ανάλογα με τη δράση τους; Απλή αναφορά κατηγορίας και φαρμάκων. β. Σε πάσχοντα από βρογχικό άσθμα, ποια φάρμακα δεν πρέπει να χορηγήσετε και γιατί; γ. Γράψτε συνταγή ενός α- ντιασθματικού φαρμάκου και καθορίστε τη σχετική ένδειξη. 2. Σημειώστε Σωστό ή Λάθος σε κάθε πρόταση και δικαιολογήστε γιατί θεωρήσατε Σ ή Λ τις β και δ: Η εργοταμίνη: α. είναι χρήσιμη στη θεραπεία της οξείας κρίσης της ημικρανίας, β. προκαλεί αγγειοδιαστολή και πτώση της αρτηριακής πίεσης, γ. απορρροφάται καλύτερα με καφεΐνη, δ. είναι χρήσιμη αν χορηγείται κατά τη διάρκεια της κύησης, ε. ασκεί τις δράσεις της συνδεόμενη με ειδικούς υ- ποδοχείς εργοταμίνης. 3. Ι. Σημειώστε τις Σωστές ή Λάθος προτάσεις: α. τα καθαρτικά ενδείκνυνται σε παχυσαρκία. β. το παραφινέλαιο ανήκει στα μαλακτικά των κοπράνων καθαρτικά. γ. τα αντιόξινα είναι περισσότερο αποτελεσματικά από τους αναστολείς της α- ντλίας πρωτονίων στην αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. ΙΙ. Ταιριάξτε σωστά τα ζεύγη: a. Ομεπραζόλη Γυναικομαστία, σεξουαλική ανικανότητα b. Μετοκλοπραμίδη Αναστολέας αντλίας πρωτονίων c. Σιμετιδίνη Αντιντοπαμινεργική δράση d. Ενώσεις βισμούθιου Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού 4. Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί ένα φάρμακο Α να ανταγωνίζεται τη δράση ε- νός φαρμάκου Β, χωρίς να δρα στους ίδιους υποδοχείς με αυτό; 5. Τι είναι θεραπευτικός δείκτης; Τι σημασία έχει για τον κλινικό ιατρό η γνώση ότι ένα φάρμακο έχει μικρό θεραπευτικό δείκτη; 6. Σημειώστε τη σωστή απάντηση σε κάθε φάρμακο: Ι. Η πιλοκαρπίνη: α. διασπάται από την ακετυλοχολινεστεράση, β. συνδέεται ε- κλεκτικά με τους νικοτινικούς υποδοχείς, γ. αναστέλλει εκκρίσεις, όπως ο ιδρώτας και το σάλιο, δ. χρησιμοποιείται για την ελάττωση της ενδοφθάλμιας πίεσης στο γλαύκωμα. ΙΙ. Η σαλουταμόλη (ή αλβουτερόλη): α. αναστέλλει εκλεκτικά τους β 2 -υποδοχείς, β. διεγείρει τους β 2 -υποδοχείς, γ. διεγείρει τους Η 2 -υποδοχείς.

7 ΙΙΙ. Η αδρεναλίνη κάνει όλα τα παρακάτω εκτός: α. Μπορεί να χορηγηθεί υποδορίως, β. προκαλεί χάλαση στις λείες μυϊκές ίνες του βρογχικού δέντρου, γ. συσπά τους σφιγκτήρες, δ. αυξάνει τη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου. 7. Ποιες είναι οι κυριότερες διαφορές ανάμεσα στις θειαζίδες και στα διουρητικά της αγκύλης, ως προς το μηχανισμό δράσης, τις ανεπιθύμητες ενέργειες και τις ενδείξεις; Γράψτε συνταγή ενέσεων φουροσεμίδης (20 mg) και δικαιολογήστε τη χορήγησή της. 8. Σημειώστε τις Σωστές ή Λάθος προτάσεις, και εξηγείστε γιατί θεωρήσατε έτσι τις β,γ: α. Σε αιμορραγία από βαρφαρίνη χορηγούμε πλάσμα αίματος ή παράγωγα του πλάσματος, β. σε αιμορραγία από ηπαρίνη χορηγούμε βιταμίνη Κ, γ. σε τοξική δράση δακτυλίτιδας πρέπει να περιορίζεται η πρόσληψη καλίου. Σεπτέμβριος Πότε λέμε ότι ένα φάρμακο Α είναι περισσότερο ισχυρό (έχει μεγαλύτερη ι- σχύ) από ένα φάρμακο Β με παρόμοια δράση; Πότε λέμε ότι το Α είναι περισσότερο αποτελεσματικό (έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από το Β; (Προσέξτε να είναι οι απαντήσεις σας ακριβείς και σαφείς). Δώστε από ένα παράδειγμα τέτοιων φαρμάκων (από ένα ζεύγος για κάθε μια από τις δυο παραπάνω περιπτώσεις). 2. Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους ένα φάρμακο μπορεί να έχει σε ένα άτομο Α πολύ εντονότερη δράση από αυτή που έχει σε ένα άτομο Β; (Τα άτομα Α και Β είναι του ιδίου φύλου, έχουν την ίδια ηλικία, ίδιο σωματικό βάρος, και το φάρμακο δίνεται και στα δύο στο ίδιο δοσολογικό σχήμα. 3. Ποιες είναι οι δράσεις της δακτυλίτιδας α) στο φλεβόκομβο, β) στον κολποκοιλιακό κόμβο, γ) στο μυοκάρδιο των κοιλιών; Για κάθε μια από τις παραπάνω δράσεις αναφέρατε ένα φάρμακο του ΑΝΣ που έχει παρόμοια και ένα που έχει αντίθετη δράση. 4. Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους η νιτρογλυκερίνη και οι β-ανταγωνιστές ως αντιστηθαγχικά φάρμακα; Γράψτε συνταγή υπογλωσσίων δισκίων νιτρογλυκερίνης (0.3 mg) 5. Ποιες είναι οι κυριότερες ενδείξεις των διουρητικών; Ποιες άλλες ουσίες (εκτός από αυτές που κατατάσσονται στα διουρητικά) μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη διούρηση; 6. Δίπλα σε κάθε μία από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατίθενται πιο κάτω, γράψτε ένα φάρμακο (που χρησιμοποιείται θεραπευτικά) και έχει αυτή την α- νεπιθύμητη ενέργεια: α. διάρροια, β. ξηροστομία, γ. μείωση έντασης καρδιακής συστολής, δ. υπεργλυκαιμία, ε. βραδυκαρδία, στ. υποκαλιαιμία, ζ. Κολποκοιλιακός αποκλεισμός, η. μυδρίαση, θ. μείωση της αιμάτωσης των άκρων, ι.κεφαλαλγία Φεβρουάριος Τι είναι βιοδιαθεσιμότητα και ποια είναι η σημασία της; 2. Τι είναι θεραπευτικός δείκτης; Τι σημασία έχει για τον κλινικό γιατρό η γνώση ότι ένα φάρμακο έχει μικρό θεραπευτικό δείκτη;

8 3. Αναφέρετε δύο (από τις κυριότερες) ενδείξεις των β-ανταγωνιστών. Για κάθε μια από αυτές τις ενδείξεις: α) προσδιορίστε μια άλλη ομάδα φαρμάκων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ίδια παθολογική κατάσταση, β) συγκρίνετε αυτή την ομάδα φαρμάκων με τους β-ανταγωνιστές ως προς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους για τη συγκεκριμένη ένδειξη (αποτελεσματικότητα της θεραπείας, ανεπιθύμητες ενέργειες, άλλα ενδεχομένως προβλήματα κλπ) 4. Ποιες είναι οι κυριότερες ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στην ατροπίνη και την ισοπροτενόλη, ως προς τις δράσεις τους α) στην καρδιά, β) στα αγγεία, γ) στους βρόγχους, δ) στο πεπτικό σύστημα. 5. Προσδιορίστε (με συντομία, αλλά ακρίβεια) το θεραπευτικό στόχο α) της η- παρίνης, β) της βαρφαρίνης (κουμαρινικών), γ) της ασπιρίνης, ως αντιθρομβωτικών (σε τι ακριβώς αποσκοπούμε, όταν δίνουμε κάθε μια από αυτές τις ουσίες;) Γράψτε συνταγή ασπιρίνης (200 mg) ως αντιθρομβωτικού. 6. Ποια είναι τα κυριότερα φάρμακα (ομάδες φαρμάκων) που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση μιας κρίσης βρογχικού άσθματος (που έχει εμφανιστεί). Για κάθε ομάδα αναφέρετε σύντομα: α) μηχανισμό δράσης, β) κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. 7. Σε ποιες καταστάσεις (που έχουν κλινική σημασία) φαίνεται να παίζει ρόλο η σεροτονίνη; Γράψτε συνταγή δισκίων σουματριπτάνης (100 mg), αναφέροντας και την ένδειξη, για την οποία χορηγείται η συνταγή. Φεβρουάριος 1999 (β ομάδα) 1. Τι είναι βιοϊσοδυναμία και ποια είναι η σημασία της; 2. Τι είναι αποτελεσματικότητα (efficacy) και τι η ισχύς (potency) ενός φαρμάκου; Ποιά από τις δυο ιδιότητες θα προτιμούσατε να έχει σε μεγαλύτερο βαθμό ένα φάρμακο και γιατί; 3. Ποια από τα φάρμακα του Α.Ν.Σ. προκαλούν αύξηση της έντασης της συστολής της καρδιάς; Συγκρίνετε τα φάρμακα αυτά με τη δακτυλίτιδα (ομοιότητες και διαφορές τους) ως προς τις δράσεις τους ( επιθυμητές και ανεπιθύμητες ) στην καρδιά και ως προς τη θεραπευτική εφαρμογή τους. Γράψτε συνταγή δισκίων διγοξίνης (0.25 mg) 4. Ποια είναι τα κυριότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα α) των β- ανταγωνιστών, β) των αναστολέων ΜΕΑ ως αντιϋπερτασικών φαρμάκων; 5. Αναφέρατε ομάδες φαρμάκων που προκαλούν δράσεις που οφείλονται σε διέγερση (συγχρόνως) και των μουσκαρινικών και των νικοτινικών υποδοχέων. Έχουν σημαντικές κλινικές εφαρμογές αυτά τα φάρμακα (και ποιες); Ποιοι είναι οι κυριότεροι κίνδυνοι από τη χρήση τους; 6. Ποια είναι τα κυριότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στο βρογχικό άσθμα για την πρόληψη παροξυσμών; Για κάθε ομάδα αναφέρετε σύντομα α) πιθανό μηχανισμό δράσης, β) κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. 7. Αναστολείς αντλίας πρωτονίων: μηχανισμός δράσης, ενδείξεις, ανεπιθύμητες ενέργειες. Γράψτε συνταγή ομεπραζόλης (20 mg σε κάψουλες με εντερικό περίβλημα). Σεπτέμβριος Αναπτύξατε τις αρχές που θα λάβετε υπ όψιν σας για τη συνταγογράφηση στους ηλικιωμένους.ποιες κατηγορίες φάρμακων πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα;

9 2. Να γραφούν οι κάτωθι συνταγές και να δικαιολογηθεί η χορήγησή τους: α)εισπνοές αλβουταμόλης(0,1%) β)κολλύριο τιμολόλης(0,5%) γ)ενέσεις ατροπίνης(1mg/ml) δ)υπόθετα ινδομεθακίνης(100 mg) 3. α)σε 2 σωληνάρια αίματος το ένα περιέχει βαρφαρίνη και το άλλο ηπαρίνη. Σε ποιο σωληνάριο θα πήξει το αίμα και γιατί; β)μηχανισμός δράσης,παρενέργειές και χρήσεις παρακεταμόλης. 4. Μηχανισμός δράσης,παρενέργειες και ενδείξεις αντιισταμινικών φαρμάκων. 5. Μυοχαλαρωτικά σκελετικών μυών.μηχανισμός δράσης,παρενέργειες και κατηγοριές. 6. Ενδείξεις χορήγησης και παρενέργειες α)διγοξίνης β)νιφεδιπίνης 7. Να σχηματιστούν τα ζεύγη: ναπροξένη ανταγωνιστής α και β υποδοχέων ιωδιούχος εχοθειοφάτη αγωνιστής α2 υποδοχέων βεκλομεθαζόνη σύνδρομο Adam-Stokes χρωμογλυκικό νάτριο φάρμακο κατα της ουρικής αρθρίτιδας εφεδρίνη χρόνιο γλαύκωμα χλωριούχο νάτριο αντιαλλεργικό,αποφρακτική πνευμονοπάθεια ιπρατρόπιο χρόνιο βρογχικό άσθμα κλονιδίνη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια εναλαπρίλη αναστολείς ΜΕΑ λαμπεταλόλη διάγνωση βαρειάς μυασθένειας Ιούλιος 98(πτυχίο) 1. Ποιες αλλαγές λειτουργιών σ ένα άτομο 75 ετών θα επηρεάσουν τη φαρμακοδυναμική. 2. α)άτομο που έφαγε κουκιά εμφάνισε αιμολυτική αναιμία,γιατί; β)να γραφεί συνταγή υποθέτων γλυκερίνης.να δικαιολογηθεί η χορήγηση. 3. Τοξικότητα από υπερδοσολογία περιλαμβάνει αϋπνία,αρρυθμίες,σπασμούς α)θεοφυλλίνη β)επινεφρίνη γ)χρωμολύνη δ)ιπρατρόπιο ε)ατροπίνη 4. Αντιστηθαγχικά φάρμακα.κατηγορίες,μηχανισμος δράσης,παρενέργειες. 5. Σκευάσματα δακτυλίτιδας και παρενέργειες. Επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις. 6. Να σχηματισθούν τα ζεύγη: προπρανολόλη καλιοσυντηρητικό διουρητικό βαρφαρίνη διάγνωση βαριας μυασθένειας μινοξιδίλη εκπολωτικό διουρητικό καρβαχόλη αντιυπερλιπιδαιμικό σιμετιδίνη δηλητηρίαση με παραθείο χλωριούχο εδροφώνιο αντιυπερτασικό(λείες μυικές ίνες) πραλιδοξίμη μη εκλεκτικός β-αναστολέας λοβαστατίνη per os αντιπηκτικό αμιλορίδη ανταγωνιστής Η2 υποδοχέων 7. Διουρητικά αγκύλης(μηχανισμοί δράσης,θεραπευτική χρήση,παρενέργειες) 8. Τι ξέρετε για την α)ονδανστερόνη β)τουβοκουραρίνη 9. Αντιδιαρροϊκά φάρμακα. Ιανουάριος Να γραφούν οι κάτωθι συντάγες και να δικαιολογηθεί η χορήγησή τους

10 α)ενέσεις ατροπίνης(1 mg/ml) β)υπόθετα ινδομεθακίνης(100 mg) γ)υπογλώσσια δισκία νιφεδιπίνης(10 mg) 2. Με ποιο φάρμακο θα κάνεται διαφορική διάγνωση μεταξύ μυασθενικής και χολινεργικής κρίσεως και γιατί; 3. Φάρμακα κατά του βρογχικού άσθματος,εκπρόσωποι,μηχανισμοί δράσεως, ανεπιθύμητες ενέργειες. 4. Η χορήγηση ατροπίνης σε ηλικιωμένους μπορεί να είναι επιβλαβής επειδή: α)μπορεί να αυξήσει την ενδοφθάλμια πίεση σε ασθενείς με γλαύκωμα β)συχνά προκαλεί κοιλιακή ταχυκαρδία γ)κατακράτηση ούρων μπορεί να συμβεί στις γυναίκες δ)οι ηλικιωμένοι είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη επικίνδυνης υπερθερμίας ε)προκαλει συχνά έντονη αγγειοδιαστολή και υπόταση στους ηλικιωμένους 5. Τυπικά συμπτώματα ττηα δηλητηριάσεως με αντιχολινεστερασικά φάρμακα περιλαμβάνουν ολα τα παρακάτω εκτός από: α)ναυτία,έμετος,διάρροια β)σιαλόροια,δακρύροια γ)μύση δ)παράλυση σκελετικών μυών ε)παράλυση προσαρμογής 6. Ένας φίλος σας ρωτά γιατί το φάρμακο που του συνέστησε ο γιατρός για την πίεση του προκαλεί ορθοστατική και κατα την άσκηση υπόταση,κάποια διάρροια προβλήματα με την εκσπερμάτιση κατα τη διάρκεια του sex.ποιο από τα παρακάτω φάρμακα έλαβε:a)προπρανολόλη β)γουανεθιδίνη γ)πραζοσίνη δ)υδραλαζίνη ε)καπτοπρίλη 7. Αντιστηθαγχικά φάρμακα,κατηγορίες,εκπρόσωποι,μηχανισμοί δράσεως, ανεπιθύμητες ενέργειες 8. Δακτυλίτιδα,μηχανισμός δράσης,ανεπιθύμητες ενέργειες,ενδείξεις. 9. Διαφορές μεταξύ αλλεργίας και ιδιοσυγκρασίας.παραδείγματα φαρμάκων που προκαλούν τη μια ή την άλλη.μέτρα πρόληψης. 10. Αγωνιστές και ανταγώνιστες σεροτονίνης.κλινική χρήση αυτής. Σεπτέμβριος Θεραπευτικές χρήσεις παρασυμπαθομιμητικών φαρμάκων. 2. Τι γνωρίζετε για την α)σκοπολαμίνη β)α-μεθυλντόπα. 3. Τερματισμός της δράσης ενος νευροδιαβιβαστή του αυτόνομου ΝΣ μπορεί να γίνει με:α)αδρανοποίησή του απο διάφορα ένζυμα, β)επαναπρόσληψή του απ τις νευρικές απολήξεις, γ)σύνθεση ειδικών ουσιών που τον ανταγωνίζονται, δ)απομάκρυνσή του απ τον τόπο δράσεώς του με την κυκλοφορία. 4. Φάρμακα για την αντιμετώπιση ημικρανίας α)οξεία προσβολή β)προφύλαξη.εξηγείστε το μηχανισμό δράσης τους. 5. α)σχηματίστε τα ζεύγη. Βεραπαμίλη άμεση δράση στις λείες μυικές ίνες των αγγείων διγιτοξίνη κοιλιακές αρρυθμίες μετά από εμφράγματα τερβουταλίνη διουρητικό,υποκαλιαιμία υδροχλωροθειαζίδη β-αναστολέας,ένδειξη σε γλαύκωμα στρεπτοκινάση ενδοφλέβιο αντιπηκτικό βαρφαρίνη β2-αγωνιστής ιρουδίνη Να-Κ ΑΤΡάσης,αύξηση ενδοκυτταρίου Ca λιδοκα ί νη θρομβολυτικά

11 τιμολολή μινοξιδίλη ανταγωνιστής Ca,αντιαρρυθμικό per os αντιπηκτικά,μέτρηση χρόνου προθρομβίνης κατά QL β)γιατί δεν πρέπει να διακόπτεται απότομα η χορήγηση προπρανολόλης. 6. α)γιατί σε μέτριους-ανεκτούς πόνους δεν χορηγούμε ΜΣΑΦ; β)τι πρέπει να πείτε κυρίως στον ασθενή όταν λαμβάνει ινδομεθακίνη γ)ποιοι οι 3 μεγαλύτεροι κίνδυνοι από ΜΣΑΦ για άτομα τρίτης ηλικίας; δ)ποια η κλινική σημασία του χρόνου ημίσειας ζωής όσον αφορά τα ΜΣΑΦ; 7. Συνταγή καψουλών α)ομεπραζόλης(20 mg),β)λορεπαμίδης(2 mg).ενδείξεις χορηγήσεων,παρενέργειες,αντενδείξεις. 8. Μεγάλος όγκος κατανομής για ένα φάρμακο σημαίνει: α)αφυδάτωση,β)σύνδεση του φαρμάκου με πρωτε ί νες ιστού γ)μειωμένη απέκκριση, δ)μεγάλη λιποδιαλυτότητα 9. Ένα φάρμακο χορηγείται σε 2 ομάδες ασθενών με 2 διαφορετικά σχήματα.στην α ομάδα σε εφάπαξ ημερήσια δόση 1gr και στην δεύτερη ομάδα σε 4 δόσεις των 250mg ανα 8 ώρες.αναφέρατε πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε δοσολογικού σχήματος.