Μορφές εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών

Transcript

1 Μορφές εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών Ημερίδα ΔΝΥ Ιωάννα Δ. Σισμανίδη

2 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών H δικαστική οδός δεν είναι η πλέον αποτελεσματική για την επίλυση διαφορών ιδιωτικού δικαίου Λύση: Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών (ADR) «Εναλλακτικοί» τη δικαστική οδό Στόχος: η ρύθμιση της διαφοράς μέσω της παρέμβασης τρίτου προσώπου το οποίο προτείνει ή επιβάλλει μια λύση.

3 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών - Πλεονεκτήματα Πλεονεκτήματα: αυτόνομος τρόπος επίλυσης ετερόνομος τρόπος επίλυσης από τα Δικαστήρια χαμηλό ή ανύπαρκτο κόστος δαπανηρή δικαστική οδός ταχεία και ευέλικτη διαδικασία χρονοβόρος δίκη συνεργασία αντιδικία, διαμάχη εμπιστευτικότητα και εχεμύθεια δημοσιότητα και διαφάνεια της δημόσιας δίκη εξειδίκευση: ανάλογα με τη φύση της διαφοράς επιλέγεται ο ουδέτερος τρίτος η δεσμευτικότητα εξαρτάται από τη συμφωνία των μερών δεσμευτικότητα της δικαστικής αποφάσεως.

4 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών - Μειονεκτήματα Μειονεκτήματα: προϋποθέτουν καλόπιστη προσέγγιση εκ μέρους των μερών ανυπαρξία ένδικων μέσων για επανέλεγχο, σε περίπτωση δεσμευτικότητας διπλή προσπάθεια: αν δεν επιτευχθεί συμφωνία είναι πιθανή η προσφυγή στα Δικαστήρια ή στη Διαιτησία ζητήματα εκτελεστότητας: - σε περίπτωση μη δεσμευτικότητας - σε περίπτωση δεσμευτικότητας και μη περιαφής συμβολαιογραφικού τύπου

5 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών - Μορφές Διαμεσολάβηση (Mediation) (Ν. 3898/2010): Καθαρά ιδιωτικός τρόπος επιλύσεως διαφορών Κατόπιν πρωτοβουλίας των μερών. Μηδεσμευτικήηλύσηγιαταμέρη, εκτός αντιθέτου συμφωνίας Συμφιλίωση (Conciliation): πιο θετικός ο ρόλος του ουδέτερου τρίτου. Διαμεσολάβηση-Διαιτησία (Med-Arb) Διαδικασία επίλυσης σε 2 φάσεις. Μίνι-δίκη (Μini-trial): Διαδικασία ενώπιον υψηλόβαθμων στελεχών των επιχειρήσεων με επικεφαλής ουδέτερο τρίτο πρόσωπο. Φιλικός Διακανονισμός Συνήγορος του Πολίτη και Συνήγορος του Καταναλωτή (Ν. 3297/2004): Ανεξάρτητα όργανα: προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία Αυτεπάγγελτα ή κατόπιν ενυπόγραφης αναφοράς

6 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών - Μορφές Διαιτησία (Arbitration): Εξωδικαστικόςτρόποςεπίλυσηςδιαφορών Ωστόσο, δεν εντάσσεται στους «Εναλλακτικούς Τρόπους Επίλυσης Διαφορών»: - δεσμευτική η κρίση του διαιτητή Διακρίσεις: - εσωτερική (ΚΠολΔ) διεθνής (Ν.2735/1999) - ad hoc (συμφωνία των μερών) θεσμοποιημένη (ICC/Λονδίνο) - μόνιμη διαιτησία στη ΡΑΕ (Ν. 4001/2011)

7 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών Ευρωπαϊκή Ένωση Καθοριστικός ο ρόλος της εμπιστοσύνης του καταναλωτή στην ενιαία αγορά για την ομαλή λειτουργία της: Δύο Συστάσεις (98/257/ΕΚ και 2001/310/ΕΚ): Θεσπίζονται οι ελάχιστες εγγυήσεις που θα πρέπει να σέβονται τα όργανα εξώδικης επίλυσης καταναλωτικών διαφορών: - Ανεξαρτησία - Διαφάνεια - Αμεροληψία - Ελευθερία - Αποτελεσματικότητα Σχέδιο Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Δύο δίκτυα (ECC-NET και FIN-NET) που διευκολύνουν την πρόσβαση των καταναλωτών στους Εναλλακτικούς Μηχανισμούς Επίλυσης Διαφορών.

8 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας Οδηγία 2009/72/ΕΚ: ρητώς προβλέπει την ανάγκη θέσπισης από τα Κράτη μέλη ενός ανεξάρτητου μηχανισμού. Γερμανία: Ενεργειακός Διαμεσολαβητής - είτε με ιδιωτική πρωτοβουλία (ο υφιστάμενος) - είτε με πρωτοβουλία δημόσιας αρχής - Μέλη: οργανώσεις καταναλωτών, ενεργειακοί πάροχοι και διαχειριστές δικτύου. - Σκοπός: επίλυση διαφορών σχετικών με τη σύνδεση στο δίκτυο, την προμήθειας ενέργειας και τις σχετικές μετρήσεις. - Προϋπόθεση: άσκηση προσφυγής ενώπιον του προμηθευτή υποχρέωση απάντησης εντός 1 μηνός. - Έπειτα, ο καταναλωτής δύναται είτε να απευθυνθεί στα Δικαστήρια είτε στον Ενεργειακό Διαμεσολαβητή: υποχρέωση έκδοσης απόφασης εντός 3 μηνών: 1 μήνας + 3 μήνες = 4 μήνες. - Απόφαση: δεσμευτική για τους παρόχους μη δεσμευτική για τον καταναλωτή

9 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας Αυστρία: Εθνική Ρυθμιστική Αρχή - Απόφαση: εντός 6 εβδομάδων διαφορετικά, προσφυγή στα Δικαστήρια Δανία: Ιδιωτικός Ανεξάρτητος φορέας - εγκεκριμένος από τα αρμόδια υπουργεία - χρηματοδότηση: αγορά ενέργειας Σουηδία: Δημόσια Αρχή (Εθνικό Συμβούλιο) - Αρμοδιότητα: όταν η διαφορά > 220 όταν αφορά θέματα γενικών αρχών ανεξαρτήτως ποσού - Απόφαση: μη δεσμευτική Μάλτα: Συμβουλευτικό όργανο επίλυσης διαφορών Ενεργειακός Διαμεσολαβητής Διαιτησία

10 Νόμος 4001/2011: Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας Ελλάδα Φιλική Διευθέτηση των Διαφορών μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών (α. 50) - Πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 30 ημερών από την ημέρα αποστολής της πρόσκλησης για Φιλική Διευθέτηση. - Τα αποτελέσματά είναι δεσμευτικά για τα μέρη Συνήγορος του Καταναλωτή (α. 50) Καταγγελία στη ΡΑΕ (α. 34) - Η ΡΑΕ οφείλει να απαντήσει εντός 3 μηνών εντός 6 μηνών αν κριθεί αναγκαία η παράταση

11 Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών Αγορά Η/Ε - Ελλάδα Μόνιμη Διαιτησία στη ΡΑΕ (α. 37) -Υπαγωγή κατόπιν έγγραφης συμφωνίας των μερών η έλλειψη τηρήσεως έγγραφου τύπου θεραπεύεται αν τα μέρη εμφανισθούν και λάβουν ανεπιφύλακτα μέρος στη διαδικασία - Αρμοδιότητα: διαφορές μεταξύ εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας διαφορές μεταξύ των εταιρειών αυτών και των καταναλωτών - Δύο Διαιτητές και 1 Επιδιαιτητής - Διάρκεια διαδικασίας: δημοσίευση της απόφασης εντός 6 μηνών από την έναρξη της διαδικασίας. αν τούτο δεν είναι δυνατό, ο Πρόεδρος της ΡΑΕ τάσσει εύλογη προθεσμία - Απόφαση: λαμβάνεται με πλειοψηφία, αν δεν υπάρξει ομοφωνία δεσμευτική για τα μέρη