ΥΠΕΧΩ Ε ΜΕΟ/α/Ο/3429/Εγκ.37/95 : "Εκπόνηση Μελετών ηµοσίων 'Εργων"

Transcript

1 ΥΠΕΧΩ Ε ΜΕΟ/α/Ο/3429/Εγκ.37/95 : "Εκπόνηση Μελετών ηµοσίων 'Εργων" Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις : α) Του Ν. 716/77 "Περι µητρώου µελετών και αναθέσεως και εκπονήσεως µελετών" και των σχετικών Π. /των του. β) Του Ν. 1418/84 "για τα ηµόσια 'Εργα και ρυθµίσεις συναφών θεµάτων" όπως τροποποιήθηκε µε το Ν. 2229/94 καθώς και των εκτελεστικών τους Π... γ) Το Π.. 696/74 "Περί αµοιβών Μηχανικών και των σχετικών Προδιαγραφµών Μελετών" όπως τροποποιήθηκε µε το Π.. 515/89. δ) Των σχετικών Κοινοτικών οδηγιών καθώς και των όρων και προυποθέσεων υλοποίησης του ΙΙ Κ.Π.Σ. παρέχουµε µε την παρούσα εγκύκλιο οδηγίες, των οποίων επιβάλλεται η τήρηση από τους φορείς του πεδίου εφαρµογής του Ν. 1418/84, για την αντιµετώπιση σηµαντικών θεµάτων εκπόνησης µελετών ηµοσίων 'Εργων όλων των κατηγοριών. Ι. ΓΕΝΙΚΑ Η βελτίωση της ποιότητας και της πληρότητας των µελετών ηµοσίων 'Εργων είναι απαραίτητη προυπόθεση, προκειµένου να αποδόσουν οι προσπάθειες και να επιτευχθεί ο συνολικός στόχος για τον εκσυγχρονισµό και την εξυγίανση του συστήµατος παραγωγής των ηµοσίων 'Εργων, µε παράλληλη προσαρµογή του στα Κοινοτικά δεδοµένα. Ο στόχος αυτός προωθείται συστηµατικά µε θεσµικά και οργανωτικά µέτρα για όλα τα στάδια εκτέλεσης των έργων (σχεδιασµός - µελέτη - δηµοπράτηση - κατασκευή - επίβλεψη - έλεγχος - παραλαβή). 'Εχει διαπιστωθεί ότι οι σοβαρές ελλείψεις και ατέλειες των µελετών των προς κατασκευή έργων οφείλονται σε µεγάλο βαθµό στο γεγονός, ότι κατά την εκπόνηση των µελετών δεν διερευνάται επαρκώς η τεχνικοοικονοµική βέλτιστη λύση στα πλαίσια ενός γενικότερου σχεδιασµού. Τα προβλήµατα επιτείνονται από την ανεπαρκή χρήση υποστηρικτικών µελετών κατά τη διάρκεια του σχεδιασµού, καθώς και από την συχνή ανατροπή της σωστής αλληλουχίας µεταξύ των σταδίων της µελέτης και των υποστηρικτικών µελετών. Αποτέλεσµα των παραπάνω προβληµάτων είναι να καθίστανται πολλές από τις µελέτες ανεπίκαιρες, ή και ακατάλληλες προς εφαρµογής, γεγονός το οποίο είτε οδγεί σε επανεκπόνηση των µελετών, είτε σε προώθηση τους προς υλοποίηση, µε σοβαρές συνέπειες κατά την καστασκευή των έργων (ανατροπή προυπολογισµού, χρονοδιαγράµµατος, τροποποίηση και υποβάθµιση των προδιαγραφών του έργου. Οι σοβαρές ελλείψεις και ατέλειες των µελετών οδηγούν, όχι µόνο σε ποιοτικά υποβαθµισµένα έργα, αλλά, και µέσα από τις αναγκαίες τροποποιήσεις τους, στην ανατροπή κατά την κατασκευή του συµβατικού τεχνικού και οικονοµικού αντικειµένου, καθώς και των προθεσµιών του έργου, µε αποτέλεσµα την αλλοίωση της ταυτότητας του έργου. Είναι επίσης κύρια αίτια εκδήλωσης αθέµιτου ανταγωνισµού κατά τη δηµοπρασία, µε την εµφάνιση µεγάλων εκπτώσεων, αφού υπάρχει στους µελλοντικούς αναδόχους ή βέβαιη προσδοκία αποκόµισης αφανούς κέρδους, µέσα από την τροποποίηση των δεδοµένων του έργου κατά τη διάρκεια της κατασκευής του. Για την ελαχιστοποίηση των προβληµάτων αυτών καταρτίστηκαν γενικές οδηγίες και διαγράµµατα, που καθορίζουν τις βασικές απαιτήσεις πληρότητας των µελετών, τα επιµέρους στάδιά τους µε τις απαραίτητες υποστηρικτικές µελέτες, έρευνες και λοιπές εργασίες, καθώς και την χρονική τους αλληλουχία. Τα διαγράµµατα αυτά συνοδεύονται από επεξηγηµατικά κείµενα που καλύπτουν όλες τις κατηγορίες των µελετών και αναφέρονται στις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται ανάλογα µε την κατηγορία του έργου. ΙΙ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ 1. Η τήρηση των οδηγιών αυτών επιβάλλεται εις το εξής για όλες τις νέες µελέτες που θα ανατεθούν ή θα εκπονούνται από τις οικείες Υπηρεσίες ένα µήνα µετά τη λήψη της παρούσας εγκυκλίου, και οι οποίες έχουν αφετηρία το αρχικό στάδιο εκπόνησής τους, όπως αυτό προδιαγράφεται στο Π.. 696/74 όπως τροποποιήθηκε µε το Π.. 515/ Για τις µελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη θα τηρούνται οι σχετικές οδηγίες και τα διαγράµµατα για τα υπολειπόµενα στάδια των µελετών, µε τις εξής διευκρινίσεις : α) Αν κατά την εκπόνηση του σταδίου ή των σταδίων τα οποία έχουν ήδη ολοκληρωθεί, έχουν παραληφθεί ουσιώδεις "µελέτες υποστήριξης" ή "ειδικές µελέτες και έρευνες" των οποίων τα αποτελέσµατα ενδέχεται ναεπηρεάσουν το σωστό σχεδιασµό των έργων, οι µελέτες αυτές θα πρέπει να ενσωµατωθούν στο αµέσως επόµενο στάδιο.

2 β) Αν δεν έχει εκδοθεί απόφαση προέγκρισης χωροθέτησης του έγου, στις περιπτώσεις που αυτή επιβάλλεται, απαιτείται η ετοιµασία του σχετικού φακέλου ή η αίτηση, µε σχετική τεκµηρίωση, απαλλαγής, πριν την εκπόνηση των εποµένων σταδίων. γ) Αν το στάδιο που υπολείπεται είναι το τελικό, τότε απαιτείται να εκδοθεί η απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, πριν την έγκριση του τελικού σταδίου της µελέτης, στις πειρπτώσεις που η ΜΠΕ επιβάλλεται. 3. Για τις µελέτες των οποίων γίνεται ανάθεση σε στάδιο ή στάδια επόµενα του αρχικού σταδίου, ή των οποίων οι συµβάσεις έχουν λήξει ή σταµατήσει για οποιονδήποτε λόγο, πριν από το τελικό στάδιο, ανεξάρτητα αν υπάρχει έγκρισή τους ή όχι, για την συνέχιση και ολοκλήρωσή τους, απαραίτητη προυπόθεση πριν την έναρξη εκπόνησης του ανατιθέµενου σταδίου είναι η σύνταξη έκθεσης από τον Μελετητή ή την Υπηρεσία για τις ελλείψεις της υπάρχουσας µελέτης, σύµφωνα µε τα αντίστοιχα συνηµµένα διαγράµµατα και οδηγίες ανά κατηγορία µελέτης. 4. Για τις µελέτες που έχουν ολοκληρωθεί σε σηµατνικά προγενέστερο χρόνο µέχρι και το τελικό στάδιο πριν από τη δηµοπράτηση, και κρίνεται ότι ενδεχοµένως έχουν αλλάξει οι οικονοµικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και λοιπές συνθήκες, σε βαθµό που να επηρεάζουν την εφαρµοσιµότητα των µελετών, θα εφαρµόζονται τα ακόλουθα : α) Η υπηρεσία ή ο µελετητής (παλαιός ή νέος) µε σχετική σύµβαση θα προβαίνει στη σύνταξη σχετικής τεκµηριωµένης έκθεεσης στην οποία θα καταγράφονται (ι) οι ελλείψεις σε αναγκαίες µελέτες υποστήριξης πριν από τη δηµοπράτηση του έργου, ώστε να αποφευχθούν τυχόν ανατροπές και υπερβάσεις κατά την εκτέλεσή τους και (ιι) οι ανάγκες επικαιροποίησης των οικονοµικών στοιχείων του έργου, καθώς και οι αλλαγές των κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνθηκών που τεκµηριώνουν την ανάγκη αναθεώρησης στοιχείων της µελέτης και τυχόν προγενέστερων περιβαλλοντικών όρων, που δεν ισχυουν πλέον. β) Με βάση την παραπάνω έκθεση θα γίνεται η συµπλήρωση, η επικαιροποίηση και η αναθεώρηση, συνολικά ή µερικά, της σχετικής µελέτης, καθώς και η εκπόνηση των υποστηρικτικών µελετών που λείπουν, τηρώντας την αλληλουχία που δίνεται στα διαγράµµατα. Αν για παράδειγµα, δεν έχει εκπονηθεί η ΜΠΕ, τότε θα προηγείται της όποιας εργασίας αναθεώρησης, συµπλήρωσης ή επικαιροποίησης της κυρίως µελέτης. 5. Πέραν των ανωτέρω, για κάθε κατηγορία έργων θα τηρούνται οι σχετικές οδηγίες που αναγράφονται στο επόµενο κεφάλαιο των ειδικών διατάξεων. ΙΙΙ. ΕΙ ΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Ειδικότερα για την αντιµετώπιση των προβληµάτων που είναι δυνατόν να προκύψουν από την εφαρµογή της παρούσης εγκυκλίου ισχύουν τα παρακάτω ανά κατηγορία έργων : α) Ο ΙΚΑ ΕΡΓΑ Ι. Για τα έργα των οποίων οι µελέτες βρίσκονται σε προωθηµένο στάδιο εκπόνησης (προµελέτες ή οριστικέ ςµελέτες) και δεν είναι δυνατό να τηρηθεί η προτεινόµενη χρονική αλληλουχία των µελετών (βλέπε σχετικά Παραρτήµατος Α), απαραίτητη προυπόθεση για τη δηµοπράτηση του έργου µε τοσ ύστηµα "συµπλήρωση τιµολογίου και έλεγχος οµαλότητας των τιµών" είναι η εκπόνηση των εµελτών κυρίως του Τρίτου Σταδίου (Οροστική Μελέτη Οδού) πόου είναι οι ακόλουθες ανά κατηγορία οδού : 1. Αυτοκινητρόδροµοι και Πρωτεύον Οδικό ίκτυο 1α. Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων - 'Εγκριση περιβαλλοντικών 'Ορων 1β Γεωλογική µελέτη 1γ Οριστική Μελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού 1δ Οριστική Μελέτη Αποχέτευσης - Αποστράγγισης 1ε Γεωτεχνικά Οδού και Τεχνικών 'Εργων 1στ Προµελέτη ή Οροστική Κόµβων και Παράπλευρων 'Εργων 1ζ Προµελέτη Τεχνικών 1η Σήµανση / Ασφάλιση 1θ Κτηµατολόγιο 1ι Τεύχη 2. ευτερεύον Οδικό ίκτυο - Επαρχιακό Οδικό ίκτυο 2α Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων - 'Εγκριση

3 Περιβαλλοντικών 'Ορων 2β Γεωλογική µελέτη 2γ Οριστική Μελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού 2δ Οριστική Μελέτη Αποχέτευσης - Αποστράγγισης 2ε Γεωτεχνικά Οδού και Τεχνικών 'Εργων 2στ Προµελέτη ή Οροστική Κόµβων και Παράπλευρων 'Εργων 2ζ Προµελέτη Τεχνικών 'Εργων 2η Σήµανση / Ασφάλιση 2θ Κτηµατολόγιο 2ι Τεύχη 3. Κοινοτικοί - Αγροτικοί - ασικοί ρόµοι 3α Μελέτη Προέγκρισης Χωροθέτησης (και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εφ' όσον ζητηθεί από την Προέγκριση Χωροθέτησης) 3β Γεωλογική Αναγνώριση 3γ Οριστική Μελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού 3δ Οριστική Μελέτη Τεχνικών 'Εργων 3ε Κτηµατολόγιο 3στ Τεύχη 4. Ελεύθερες και Ταχείες Λεωφόροι - Αστικές Αρτηρίες 4α Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων - 'Εγκριση Περιβαλλοντικών 'Ορων 4β Οριστική Μελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού και κόµβων και Παράπλευρων 'Εργων 4γ Οριστική Μελέτη Αποχέτευσης - Αποστράγγισης - ΟΚΩ 4δ Γεωτεχνικών Τεχνικών 'Εργων 4ε Προµελέτη Τεχνικών 'Εργων 4στ Σηµατοδότηση 4ζ Κτηµατολόγιο- Πράξεις Αναλογισµού 4η Τεύχη 5. Συλλεκτήριοι ρόµοι 5α Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων - 'Εγκριση Περιβαλλοντικών 'Ορων (εφόσον απαιτείται) 5β Οριστική Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού και Κόµβων 5γ Οριστική Μελέτη Αποχέτευσης - Αποστράγγισης 5δ Γεωτεχνικάν Τεχνικών 'Εργων 5ε Προµελέτη ή Οριστική Τεχνικών 'Εργων 5στ Κτηµατολόγιο - Πράξεις Αναλογισµού 5ζ Τεύχη ΙΙ Για τα έργα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ΙΙ των οποίων έχει προγραµµατισθεί η δηµοπράτηση σε χρονικό σηµείο µικρότερο της διετείας από την ισχύ της παρούσας εγκυκλίου και των οποίων οι µελέτες δεν έχουν αρχίσει να εκπονούνται, ή βρίσκοντα στο αρχικό στάδιο, τα απολύτως απαραίτητα στάδια µελετών για τη δηµοπράτηση µε το σύστηµα "συµπλήρωση τιµολογίου και έλεγχος οµαλότητας των τιµών" πέραν αυτών που προσδιορίζονται ανά κατηγορία οδού στο παρόν κεφάλαιο (α) παρ. Ι είναι οι ακόλουθες : 1. Αυτοκινητόδροµοι και Πρωτεύον Οδικό ίκτυο 1α Αναγνώριση Οδού 1β Προέγκριση χωροθέτησης 1γ Προκαταρκτική κόµβων και παράπλευρων έργων 1δ Προκαταρκτική Τεχνικών 'ΕΡγων 1ε Τοπογραφικά υπόβαθρα 1στ Προµελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού.

4 2. ευτερεύον Εθνικό ίκτυο - Επαρχιακό Οδικό ίκτυο 2α Αναγνώριση οδού - θέσεις κόµβων 2β Προέγκριση χωροθέτησης 2γ Προκαταρκτική Τεχνικών 'Εργων 2δ Τοπογραφικά υπόβαθρα 2ε Προµελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού 3. Κοινοτικοί - Αγροτικοί - ασικοί δρόµοι 3α Αναγνώριση οδού 4. Ελευθέρες και Ταχείες Λεωφόροι - Αστικές Αρτηρίες 4α Τοπογραφικά υπόβαθρα 4β Προκαταρκτική Μελέτη Κυκλοφοριακών 'Εργων 4γ Προκαταρκτική Επεξεργασία Τεχνικών 'Εργων 4δ Μελέτη Προέγκρισης Χωροθέτησης (εφόσον απαιτείται) 5. Συλλεκτήριοι ρόµοι 5α Προµελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδών και Κόµβων β) Υ ΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΓΑ 1. Για τα έργα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης των οποίων οι µελέτες βρίσκονται σε προωθηµένο στάδιο εκπόνησης και έχει προγραµµατισθεί η ηµοπράτηση σε χρονικό ορίζοντα µικρότερο της διετείας από την ισχύ της παρούσας εγκυκλίου, πριν τη ηµοπρατησή τους απαιτείται τουλάχιστον να τηρηθούν τα παρακάτω : α. Να έχει εκπονηθεί το προβλεπόµενο από τις ισχύουσες διατάξεις, τελικό στάδιο µελέτης. β. Να έχει εκπονηθεί ΜΠΕ και να έχουν εκδοθεί οι περιβαλλοντικοί όροι. γ. Να έχουν συνταχθεί οι προβλεπόµενες από τα διαγράµµατα (παράρτηµα Β) µελέτες υποστήριξης, οι οποίες κατ' ελάχιστον και κατά περίπτωση έργου διαφοροποιούνται (π.χ. για τα αντιπληµµυρικά έργα : υδρολογική, τοπογραφική, γεωτεχνική µελέτη, κλπ. για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων : τοπογραφικό οικοπέδου, πλήρης γεωτεχνική µελέτης κλπ., για τα πάσης φύσεως τεχνικά έργα ή υπόγεια έργα, όπως σήραγγες, αντλιοστάσια κλπ. : γεωτεχνφική µελέτη, τοπογραφική αποτύπωση θέσης τεχνικού, κλπ.). δ. Να έχει γίνει κτηµατολόγιο σε όσες περιπτώσεις απαιτείται. ε. Να έχουν συνταχθεί Τεύχη ηµοπράτησης και Τεχνικές Προδιαγραφές. στ. Να έχει εκπονηθεί οικονοµοτεχνική µελέτη ανάλυσης κόσους - ωφελειών του έργου για την ένταξή του στα χρηµατοδοτούµενα προγράµµατα του Κ.Π.Σ. γ) ΛΙΜΕΝΙΚΑ / ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΓΑ 1) Για τα έργα των οποίων οι µελέτες βρίσκονται σε προωθηµένο στάδιο εκπόνησης (Προµελέτες ή Οριστικές µελέτες) και δεν είναι δυνατόν να τηρηθεί η προτεινόµενη αλληλουχία µελετών (βλέπε σχετικά διαγραµµατα Παραρτήµατος Γ) απαραίτητη προυπόθεση για τη δηµοπράτηση του έργου, είναι η εκπόνηση των παρακάτων µελετών ερευνών αποτυπώσεων : α) Για µελέτες παράκτιων έργων : - Τοπογραφικά και βυθοµετρικά διαγράµµατα πρόσφατα συντεταγµένα καθώς και υποβρύχια επιθεώρηση (εφόσον απαιτείται). - Γεωτρήσεις στη θέση των έργων, η πυκνότητα των

5 οποίων προσδιορίζεται στο Κεφ. Γ παρ. 2 των οδηγιών - Προέγκριση χωροθέτησης σύµφωνα µε την ΚΥΑ 69269/5387 (εφόσον αιπαιτείται). - Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. - Οριστική Μελέτη λιµενικών έργων. - Απόψεις συναρµοδίων φορέων που θα λαµβάνονται υπόψη κατά την έγκριση της µελέτης. β) Για µελέτες υποθαλάσσιων έργων : - Τοπογραφικά και βυθοµετρικά διαγράµµατα πρόσφατα συντεταγµένα καθώς και υποβρύχια επιθεώρηση και ηχοβολιστικές αναγνωρίσεις (εφόσον απαιτείται). - Γεωτρήσεις στη θέση των έργων. - Προέγκριση χωροθέτησης σύµφωνα µε την ΚΥΑ 69269/ Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. - Οριστική Μελέτη λιµενικών έργων. - Απόψεις συναρµοδίων φορέων που θα λαµβάνονται υπόψη κατά την έγκριση της µελέτης. γ) Για µελέτες έργων ανοικτής θαλάσσης : - Τοπογραφικά και βυθοµετρικά διαγράµµατα πρόσφατα συντεταγµένα καθώς και υποβρύχια επιθεώρηση. - Γεωτρήσεις στη θέση των έργων. - Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. - Οριστική Μελέτη λιµενικών έργων. - Απόψεις συναρµοδίων φορέων που θα λαµβάνονται υπόψη κατά την έγκριση της µελέτης. 2) Ειδικά για µελέτες παράκτιων έργων που χρηµατοδοτούνται από Κοινοτικά Προγράµµατα των οποίων έχει προγραµµατιστεί η ηµοπράτηση σε χρονικό σηµείο µικρότερο της διετίας από την ισχύ της παρούσας Εγκυκλίου, και δεν έχουν ανατεθεί, προκειµένου να συντοµευτεί η διαδικασία εκπόνησης για την έγκαιρη δηµοπράτηση, προτείνεται να ακολουθηθεί η διαδικασία εκπόνησης του ιαγράµµατος της Περιπτώσεως Β των Παρακτίων έργων που προβλέπει παράλειψη του ενδιάµεσου σταδίου της προµελέτης. δ) ΚΤΙΡΙΑΚΑ ΕΡΓΑ 1) Για τα έργα των οποίων οι µελέτες βρίσκονται σε στάδιο εκπόνησης προµελέτης και δεν έχει τηρηθεί η χρονική αλληλουχία του συνηµµένου διαγράµµατος (βλέπε σχετικό διάγραµµα παραρτήµατος ), απαραίτητη προυπόθεση για τη δηµοράτηση του έργου είτε µε το σύστηµα "µελέτη - κατασκευή" είτε µε το σύστηµα "συµπλήρωση τιµολογίου και έλεγχος οµαλότητας των τιµών" ειναι η εκπόνηση της οριστικής µελέτης και της µελέτης εφαρµογής, µε την υποχρέωση του µελετητή να συµπληρώσει την οριστική µελέτη µε τις µελέτες εφικτότητας που έχουν παραληφθεί στο προκαταρκτικό στάδιο. 2) Σε περίπτωση επεκτασης κτιριακών έργων η νέα έγκριση χωροθέτησης πρέπει να περιλαµβάνει και την τεκµηρίωση της ανάγκης συνέχισης της λειτουργίας του αρχικού έργου µε τις απαραίτητες συµπληρώσεις των κατά περίπτωση απαιτουµένων µελετών εφικτότητας που θα ισχύουν για τα οριστικά διαµορφούµενο έργο (π.χ. ΜΠΕ, κυκλοφοριακής επιπτώσεων κλπ.). Η παρούσα εγκύκλιος συνοδεύεται από τεύχος παραρτηµάτων µε κείµενα και διαγράµµατα ολικής αλληλουχίας ειδών και σταδίων µελετών για τις διάφορες κατηγορίες έγων.

6 Για διευκρινίσεις, επεξηγήσεις και ερωτήµατα σε σχέση µε την εφαρµογή της εγκυκλίου παρακαλούνται οι υπηρεσίες να απευθύνονται στις αρµόδιες /νσεις της Γ.Γ..Ε.. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α' : Ο ΙΚΑ ΕΡΓΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ Οι µελέτες που απαιτούνται για την κατασκευή των πάσης φύσεως έργων θα πρέπει να εντάσσονται ή να συµβαδίζουν µε τις βασικές κατευθυντήριες γραµµές που δίνονται από τις Μελέτες Βάσης ή τις Μελέτες Γενικού Σχεδιασµού, οι οποίες καθορίζουν το ευρύτερο πλαίσιο αναγκών και χαρακτηριστικών της τεχνικής υποδοµής. Με τον τρόπο αυτό αποφεύονται άσκοπες επικαλύψεις, υπερσχεδιασµοί ή και υποσχεδιασµοί των επί µέρους τεχνικών έργων και παράλληλα εξασφαλίζεται η συµπληρωµατικότητα και αλληλοεξυπηρέτησή τους. Ακόµη εξασφαλίζεται ο ορθολογικός σχεδιασµός των έργων ως προς τα λειτουργικά τους χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές κατασκευής τους. Ανεξάρτητα από το είδος του τεχνικού έργου, υπάρχουν ουσιαστικά τρία κύρια στάδια µελέτης : Το Πρώτο Στάδιο αντιστοιχεί στον Λειτουργικό Σχεδιαµό του έργου. Πιο συγκεκριµένα στο στάδιο αυτό γίνεται διερεύνηση των πιο πρόσφορων εναλλακτικών λύσεων, οι οποίες προσδιορίζονται µετά από συνεκτίµηση όλων των σχετικών µε το προς µελέτης αντικείµενο δεδοµένων και παραµέτρων, δεσµεύσεων και προοπτικών. Με την βοήθεια των απαραίτητων υποστηρικτικών µελετών και διερευνήσεων γίνεται στο στάδιο αυτό διεξοδική διερεύνηση των παραπάνω στοιχείθων, ώστε να εντοπισθούν οι πιο πρόσφορες λύσεις, καθώς και όλα τα κρίσιµα καθοριστικά στοιχεία, µε βάση τα οποία θα πρέπει να επιλεγεί η τεχνικοικονοµικά βέλτιστη λύση. Το εύτερο Στάδιο αντιστοιχεί στον Γεωµετρικό Σχεδιασµό του έργου. Πιο συγκεκριµένα στο στάδιο αυτό γίνεται λεπτοµερέστερη επεξεργασία των δεδοµένων του προβλήµατος προκειµένου να χωροθετηθεί το έργο και να προσδιορισθούν οι βασικές γεωµετρικές του διαστάσεις και τα κύρια τεχνικά στοιχεία του, καθώς και η ακριβέστερη εκτίµηση του κόστους υλοποίησης και των επιπτώσεών του στον περιβάλλοντα χώρο. Το Τρίτο Στάδιο αντιστοιχεί στον κατασκευαστικό Σχεδιασµό του έργου. Πιο συγκεκριµένα στο στάδιο αυτό γίνεται η αναλυτική επεξεργασία και όλοι οι τεχνικοί υπολογισµοί που είναι αναγκαίοι, προκειµένου να περιγραφεί µε λεπτοµέρεια στα τεύχη και στα σχέδια της µελέτης ο τρόπος κατασκευής του τεχνική έργου. Κύριος στόχος του πρώτου σταδίου είναι ο προσδιορισµός της προς εφαρµογή λύσης, µετά από τον αποκλεισµό όλων των υπόλοιπων εναλλακτικών λύσεων, οι οποίες εµφανίζονται λιγότερο πρόσφορες στα πλαίσια µιας ολοκληρωµένης αξιολόγησης µεταξύ των εναλλακτικών λύσεων. Αυτό το Πρώτο Στάδιο θα πρέπει εποµένως να έχει τον απαραίτητο βαθµό εµβάθυνσης και ευρύτητας διερεύνησης, ώστε να διασφαλίζεται η αποφυγή των οποιονδήποτε αµφισβητήσεων ή πολλαπλών διερευνήσεων στα επόµενα στάδια. Θα πρέπει εποµένως να δίνεται πολύ µεγαλύτερη βαρύτητα και σηµασία σε αυτό το Πρώτο Στάδιο διερεύνησης, τόσο ως προς τις προδαιγραφές µελέτης και το φάσµα διερεύνησης, όσο και ως προς την πληρότητα των υτποστηρικτικών µελετών, γεγονός το οποίο οδηγείται αναπόφευκτα σε αυξηµένες απαιτήσεις,

7 τόσο ως προς τον χρόνο εκπόνησης, όσο και ως προς το περιεχόµενο της µελέτης. Επισηµαίνεται εδω ότι η αυξηµένη δαπάνη και οι µεγαλύτερες απαιτήσεις χρόνου για την εκπόνηση του Πρώτου Σταδίου είναι ασύγκριτα µικρότερες, τόσο ως προς τη δαπάνη, όσο και ως προς το χρόνο σε περίπτωση που εξαιτίας ενός ατελούς πρώτους σταδίου απαιτεηθεί τροποποίηση της µελέτης ή διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων στα επόµενα στάδια µελέτης. Ακόµα µεγαλύτερες σε χρόνο και σε κόστος είναι οι συνέπειες στην περίπτωση που το έργο προωθηθεί µε λανθασµέενς επιλογές µέχρι το στάδιο της δηµοπράτησης, οπότε πλέον είτε ανατρέπεται η µελέτη στη φάση της κατασκευής, είτε κατασκευάζεται ένα απρόσφορο ή ακατάλληλο έργο. Ιδιαίτερα σηµαντική για την ορθολογική εκπόνηση µιας µελέτης είναι η Χρονική Αλληλουχία ανάµεσα στα βασικά στάσδια της µελέτης και στις διαφορες υποστηρικτικές µελέτης, που είναι αναγκαίες για την ολοκληρµωένη τεχνική προσέγγιση του προς κατασκευή έργου. Αυτή η Χρονική Αλληλουχία διαφοροποιείται τόσο σε σχέση µε την κατηγορία του τεχνικού έργου (συγκοινωνιακό, υδραυλικό, κτιριακό κλπ.) όσο και σε σχέση µε το είδος, το µέγεθος, την κλίµακα αναφοράς και το πλαίσιο ένταξης του συγκεκριµένου έργου στο ευρύτερο σύστηµα αναφοράς ως προς την τεχνική υποδοµή. 'Ετσι, για κάθε µία από τις κατηγορίες τεχνικών έργων και για τις βασικές υποκατηγορίες τους διατυπωνεται σε διαγραµµατική µορφή η διαδικασία εκπόνησης της µελέτης και η χρονική αλληλοσυσχέτιση των σταδίων µελέτης µε τις υποστηρικτικές τους µελέτες. 'Οσο πιο σηµαντικό είναι το υπό µελέτη τεχνικό έργο, τόσο αυξάνει η συνθετότητα της διερεύνησης και η ανάγκη πρόσθετων υποστηρικτικών µελετών, καθώς και η απαίτηση για εκπόνηση και των τριών βασικών σταδίων της µελέτης. Αντίθετα, στις περιπτώσεις απλών έργων, είναι δυνατός ο περιορισµός των σταδίων και η απλοποίηση της διαδικασίας εκπόνησης. Β. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΡΓΩΝ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ Οι µελέτες συγκοινωνιακών έργων γενικά και οι µελέτες οδοποίιας, ειδικότερα καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα διαφορετικών περιπτώσεων, µε ιδιαιτερότητες τόσο ως προς το περιεχόµενο των προδιαγραφών εκπόνησης της µελέτης, όσο και ως προς την ανάπτυξή τους κατά στάδια µελέτης. Είναι εποµένως ανάγκη να αναγνωριστούν καταρχή οι διαφορετικές κατηγορίες µελέτης, τόσο ως προς το είδος του έργου οδοποιίας, όσο και ως προς το πλαίσιο µέσα στο οποίο προορίζεται να ενταχθεί το υπό µελέτη έργο. Το πλαίσιο αυτό σχετίζεται αφενός µε το αφετηριακό υπόβαθρο της συναφούς οδικής υποδοµής (νέο έργο, υφιστάµενο υπό αναµόρφωση ή συµπλήρωση έργο, υποσύνολο ενός συγκοινωνιακού έργου, τµήµα ενός ευρύτερου σχήµατος κλπ.) και αφετερου µε την κλίµακα ή την σηµασία του έργου, καθώς και την σχετική του εµβέλεια, σε συσχετισµό µε το γεωγραφικό χώρο αναφοράς του έργου (εθνική κλίµακα, περιφερειακή κλίµακα, νοµαρχιακή κλίµακα, τοπική κλίµακα, αστικό περιβάλλον, υπεραστικό περιβάλλον κλπ.). Στη συνέχεια καταγράφονται οι βασικές κατηγορίες µελετών έργων οδοπιοίας, µε κύρια κριτήρια ανάλυσης σε κατηγορίες το αφετηριακό υπόβαθρο, τον χώρο ή το σύστηµα αναφοράς και την διαφοροποίηση του περιεχοµένου των τεχνικών προδιαγραφών εκπόνησης της σχετικής µελέτης.

8 Για τη ηµοπράτηση µε το σύστηµα "Συµπλήρωση Τιµολογίου και 'Ελεγχος Οµαλότητας των Τιµών" προκύπτει και η πληρότητα του φάσµατος διερεύνησης κατά στάδια και κατ' επέκταση η χρονική αλληλουχία των επιµέρους σταδίων κατ' αντιστοιχία µε το περιεχόµενο και τη συνθετότητα του έργου. Γ. ΜΕΛΕΤΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ ΙΚΤΥΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΡΟΜΩΝ - ΠΡΩΤΕΥΟΝ ΕΘΝΙΚΟ Ο ΙΚΟ ΙΚΤΥΟ Τα βασικά στάδια που περιλαµβάνονται σε µία µελέτη Υπεραστικής Οδοποιίας είναι : α. Αναγνώριση Οδού β. Προµελέτη Οδού γ. Οριστική Μελέτη Οδού Η αναγνώριση συµπίπτει µε το Πρώτο Στάδιο του λειτουργικού σχεδιασµού και είναι το βασικό στάδιο της µελέτης, στο οποίο καθορίζονται τα κύρια λειτουργικά χαρακτηριστικά του έργου όπως η πορεία όδευσης, οι θέσεις των κόµβων σύνδεσης µε το υπόλοιπο οδικό δίκτυο και τους οικισµούς της περιοχής, τα βασικά λειτουργικά χαρακτηριστικά όπως η ταχύτητα µελέτης, ο βαθµός ελέγχου προσβάσεων, καθώς και τα κύρια γεωµετρικά χαρακτηριστικά της διατοµής του. Τυατόχρονα γίνεται η πρώτη προσέγγιση στις επιπτώσεις που θα υπάρχουν στο περιβάλλον από την κατασκευή του. Σε αυτό το στάδιο προβλέπεται η χρησιµοποίηση µιας σειράς υποστηρικτικών µελετών, οι οποίες είτε υπάρχουν, είτε θα πρέπει να εκπονηθούν παράλληλα µε την αναγνωριστική µελέτη του οδικού έργου, ώστε να επιλεγεί η πιο πρόσφορη λύση και να αποφευχθούν δεσµεύσεις ή περιορισµοί όπως π.χ. διέλευση από ακατάλληλους γεωλογικούς σχηµατισµούς ή από χαρακτηρισµένους αρχαιολογικούς χώρους. Οι υποστηρικτικές µελέτες πάνω στις οποίες στηρίζεται µια εµπεριστατωµένη µελέτη αναγνώρισης των βασικών υπεραστικών οδικών έργων είναι οι ακόλουθες : α. Κυκλοφοριακή µελέτη β. Αναγνωριστική Γεωλογική µελέτη γ. Μελέτη Προέγκρισης Χωροθέτησης δ. Οικονοµοτεχνική µελέτη Η εκπόνηση της µελέτης ενός βασικού έργου υπεραστικής οδοποιίας, θα πρέπει να βασίζεται σε µία ή περισσότερες µελέτες γενικού σχεδιασµού, από τις οποίες προκύπτουν τόσο οι χωροταξικές κατευθύνσεις της περιοχής επιρροής του υπό µελέτη έργου, όσο και η αναλυση του ρόλου, τον οποίο καλείται να εξυπηρετήσει το συγκεκριµένο έργο. Αυτές οι κατευθύνσεις και τα στοιχεία γενικού σχεδιασµού προσδιορίζονται πριν από την ανάθεση της µελέτης και περιλαµβάνονται µε µορφή Συγγραφής Υποχρεώσεων στην Σύµβαση ή µε µορφή γραπτών κατευθύνσεων προς τον Μελετητή στη φάση της εγκατάστασης. Η διαγραµµατική απεικόνιση της χρονικής αλληλουχίας των βασικών σταδίων της µελέτης και του συσχετισµού τους µε τις υποστηρικτικές µελέτης παρουσιάζεται στο Α1 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ ΙΚΤΥΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΡΟΜΩΝ - ΠΡΩΤΕΥΟΝ ΕΘΝΙΚΟ Ο ΙΚΟ ΙΚΤΥΟ. Η Μελέτη Αναγνώρισης θα πρέπει να προσδιορίσει την πιο πρόσφορη όδευση, αφού εξετάσεις τυχόν εναλλακτικές οδεύσεις, οι οποίες να διαφέρουν ουσιωδώς µεταξύτους σε µία ή περισσότερες από τις 4 βασικές πτυχές που αφορούν την εξυπηρέτηση των µετακινήσεων, τα γεωλογικά δεδοµένα της ζώνης διέλευσης, τα οικονοµοτεχνικά χαρακτηριστικά των

9 λύσεων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. 'Ετσι, θα πρέπει η αξιολόγηση µεταξύ εναλλακτικών λύσεων και η επιλογή της πιο πρόσφορης λύσης να συνεκτιµήσει τα κυκλοφοριακά δεδοµένα που προκύπτουν από κυκλοφοριακή µελέτη, γα γεωλογικά στοιχεία που προκύπτουν από την γεωλογική αναγνώριση και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που διερευνώνται από τη Μελέτη Προέγκρισης Χωροθέτησης. Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία προωθείται η οικονοµοτεχνική µελέτη, στα πλαίσια της οποίας προκύπτει η τεχνικοικονοµικά βέλτιση λύση. Η έγκριση της Μελέτης Προέγκρισης Χωροθέτησηςη θα πρέπει να προηγείται της έγκριση των λοιπών µελετών του σταδίου της Αναγνώρισης (Βλέπε σχετικό διάγραµµα Α1). Μετά την ολοκλήρωση του σταδίου της Αναγνώρισης και την έγκριση της προς εφαρµογή λύσης ξενικά η εκπόνηση των µελετών του σταδίου της Προµελέτης. Οι απαραίτητες µελέτες που πρέεπι να εκπονηθούν σε αυτό το στάδιο είναι : α. Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων β. Προµελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού Οδού γ. Προµελέτης Αποχέτευσης - Αποστράγγισης δ. Οριστική Γεωλογική Μελέτη ε. Προκαταρκτική Μελέτη Κόµβων και Παράπλευρων 'Εργων στ. Προκαταρκτική Επεξεργασία Τεχνικών 'Εργων Η Προµελέτη της προκριθείσας λύσης του οδικού έργου εκπονείται πάνω σε τοπογραφικά υπόβαθρα κατάλληλης κλίµακας. Η Προµελέτη αυτή καλύπτει αφενός τον γεωµετρικό σχεδιασµό του οδικού έργου και αφετέρου την Προµελέτη αποχέτευσης και αποστράγγισης, προκειµένου να προσδιορισθούν στο σύνολό τους τα απαιτούµενα τεχνικά στοιχεία του έργου. Παράλληλα εκπονείται το πρώτο στάδιο (Προκαταρκτική Επεξεργασία) της µελέτης των τεχνικών έργων, ώστε να διαστασιολογηθούν και τα µεγάλα τεχνικά έργα. Επίσης εκπονείται η Προκαταρκτική Μελέτη των κόµβων και των παράπλευρων έργων, προκειµένου να προσδιορισθούν τόσο η γεωµετρία των έργων όσο και τεχνικά έργα, καθώς και οι συνθήκες αποχέτευσης / αποστράγγισης. Η ολοκήρωση της προµελέτης προυποθέτει την ύπαρξη λεπτοµερών γεωλογικών στοιχείων τα οποία αποκτώνται στην διάρκεια εκπόνησης αυτού του σταδίου στα πλαίσια της οριστικςη γεωλογικής µελέτης, της οποίας οι διαπιστώσεις και τα συµπεράσµατα ενσωµατώνονται στον φυσικό σχεδιασµό του έργου. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που ακολουθεί µετά την έγκριση της µελέτης Προέγκρισης Χωροθέτησης θα πρέπει να εκπονείται παράλληλα µε την Προµελέτη, προκειµένου να τροφοδοτεί µε περιβαλλοντικές παραµέτρους και να τροφοδοτείται µε τεχνικά στοιχεία, ως προς στην παράλληλα προµελέτη, καθώς και τις προκαταρκτικές µελέτες των κόµβων και των τεχνικών έργων. Στο στάδιο της Οριστικής Μελέτης που αντιστοιχεί στο στάδιο κατασκευαστικού σχεδιασµού του έργου περιλαµβάνονται οι ακόλουθες µελέτες : α. Οριστική µελέτη Γεωµετρικού Σχεδιασµού της Οδού β. Οριστική µελέτη Αποχέτευσης - Αποστράγγισης γ. Γεωτεχνικά Οδού και Τεχνικών 'Εργων δ. Προµελέτη Κόµβων και Παράπλευρων 'Εργων ε. Προµελέτη Τεχνικών 'Εργων

10 στ. Σήµανση / Ασφάλιση ζ. Εξοπλισµός οδού. Στο στάδιο αυτό γίνεται ο αναλυτικός γεωµετρικός σχεδιασµός του οδικού έργου µε βάση τα γεωτεχνικά στοιχεία που προκύπτουν από τις αναγκαίες γεωτρήσεις και γεωλογικές αξιολογήσεις ως προς το σώµα της οδού, σε συνδυασµό και µε την οριστική µελέτη των έργων αποχέτευσης / αποστράγγισης. Ταυτόχρονα εκπονούνται οι προµελέτες των κόµβων και παράπλευρων έργων, καθώς και οι προµελέτες των τεχνικών έργων, για τις ανάγκες των οποίων εκπονούνται οι απαραίτητες γεωτεχνικές έρευνες, επιπλέον των γεωτεχνικών της οδού. Η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων που επακολουθεί µετά τη διαδικασία δηµοσιοποίησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αποτελεί προυπόθεση ως προς την ολοκλήρωση του στασδίου της Οριστικής Μελέτης, δεδοµένου ότι οι όροι αυτοί θα πρέπει να ενσωµατωθούν στον αναλυτικό φυσικό σχεδιασµό του έργου. Ταυτόχρονα, οι περιβαλλοντικοί όροι συνεκτιµώνται στον σχεδιασµό της προµελέτης των τεχνικών έργων, τα οποία κατά κύριο λόγο επηρεάζονται από τα προτεινόµενα από τους περιβαλλοντικούς όρους επανορθωτικά µέτρα ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας µελέτης πραγµατοποιείται µε την οριστική µελέτη των τεχνικών έργων και την οριστική µελέτη των κόµβων και παράπλευρων έργων, οι οποίες βασίζονται στη ήδη εγκεκριµένη οριστική µελέτη της οδού. Στην φάση του σχεδιασµού συνεκτιµώνται οι εγκεκριµένοι περιβαλλοντικοί όροι της ΜΠΕ. Μετά την ολοκλήρωση του φυσικού σχεδιασµού της µελέτης ακολουθεί η σύνταξη του κτηµατολογίου και η προώθηση της διαδικασίας απόκτησης του αναγκαίου εύρους κατάληψης (απαλλοτριώσεις), ενώ παράλληλα συντάσσονται τα απαραίτητα τεύχη για την δηµοπράτηση του έργου µε το συνήθες σύστηµα των τιµών µονάδος. Η σύνταξη των τευχών δηµοπράτησης, καθώς και οι λεπτοµέρειες σχεδιασµού των κατασκευαστικών φάσεων, της εργοταξιακής σήµανσης και των τυχόν πρόσθετων τεχνικών περιγραφών που αφορούν τον τρόπο ή και τα υλικά κατασκευής συγκροτούν ένα επόµενο στάδιο µελέτης που ακολουθεί µετά τον οριστικό φυσικό σχεδιασµό του έργου και ονοµάζεται στάδιο µελέτης εφαρµογής.. ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΙΚΤΥΟΥ Η χρονική αλληλουχία των µελετών που περιλαµβάνεται σε αυτή την κατηγορία των οδών δεν διαφέρει ουσιαστικά από τη διαδικασία που περιγράφηκε προηγουµένως για τους Αυτοκινητόδρουµους και το Πρωτεύον Οδικό ίκτυο. Προβλέπονται και εδώ τα τρία βασικά στάδια µελέτης : α. Αναγνώριση οδού β. Προµελέτη οδού γ. Οριστική µελέτη οδού Λόγω της µικρότερης σπουδαιότητας αυτής της κατηγορίας των οδών, δεν περιλαµβάνονται όλα τα είδη και επιµέρους στάδια µελετών της προηγούµενης κατηγορίας. Τα απαραίτητα επιµέρους στάδια και κατηγορίες µελέτης, καθώς και η χρονική πορεία για την εκπόνηση και έγκριση τους περιγράφονται αναλυτικά στο αντίστοιχο Α2 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΙΚΤΥΟΥ.

11 Ε. ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ - ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ - ΑΣΙΚΩΝ ΡΟΜΩΝ Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται µόνο δύο βασικά στάδια µελετών : α. Αναγνώριση οδού β. Οριστική µελέτη οδού Οι απαιτήσεις για τα είδη και στάδια µελετών σε αυτή την κατηγορία των δρόµων είναι χαµηλές. 'Ετσι από το στάδιο της Αναγνώρισης πηγαίνουµε απευθείας στο στάδιο της οριστικής µελέτης, ο δε αριθµός και τα είδη των απαιτούµενων υποστηρικτικών µελετών περιορίζεται σηµαντικά. Η χρονική αλληλουχία των µελετών εµφανίζεται στο Α3 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ - ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ - ΑΣΙΚΩΝ ΡΟΜΩΝ. ΣΤ. ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑΧΕΙΕΣ ΛΕΩΦΟΡΟΙ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΡΤΗΡΙΕΣ Τα τρία κύρια στάδια που περιλαµβάνονται στις µελέτες αστικής οδοποιίας είναι : α. Προκαταρκτική µελέτη οδικού έργου β. Προµελέτη οδικού έργου γ. Οριστική µελέτη οδικού έργου Η διαγραµµατική απεικόνιση της χρονικής αλληλουχίας των βασικών σταδίων της µελετης και του συσχετισµού τους µε τις υποστηρικτικές µελέτης παρουσιάζεται στο Α4 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑΧΕΙΕΣ ΛΕΩΦΟΡΟΙ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΡΤΗΡΙΕΣ. Η Προκαταρκτική Μελέτη συµπίπτει µε το πρόωτο στάδιο του λειτουργικού σχεδιασµού του έργου και του τρόπου ένταξής του µέσα στο αστικό περιβάλλον. Στο στάδιο αυτό καθορίζονται τόσο τα κύρια λειτουργικά χαρακτηριστικά του έργου, όπως η όδευση, τα σηµεία σύνδεσης µε το υπόλοιπο αστικό οδικό δίκτυο, η ταχύτητα µελέτης, ο βαθµός ελέγχου των προσβάσεων, καθώς και τα κύρα γεωµετρικά χαρακτηριστικά της διατοµής του και η υψοµετρική του σχέση µε τον περιβάλλοντα χώρο. Οι αυξηµένες δεσµεύσεις του αστικού περιβάλλοντος οδηγούν αναγκαστικά σε σηµαντικό αριιθµό τεχνικών έργων (τοίχων αντιστήριξης, ανισόπεδων γεφυρών, ανισόπεδων διασταυρώσεων ή και σηράγγων κλπ.), που επηρεάζουν σηµαντικά το λειτουργικό σχεδιασµό του έργου. Γι' αυτό το λόγο και τα τρία στάδια µελέτης των τεχνικών έργων συµπίπτουν µε τα αντίστοιχα στάδια µελέτης του δοικού έργου. Εποµένως, βασική προυπόθεση για τον ορθολογικό λειτουργικό σχεδιασµό του αστικού οδικού έργου είναι η αρµοδική του ένταξη στο πολεοδοµικό περιβάλλον, το οποίο κατά κανόνα είναι είτε θεσµοθετηµένο, είτε προγραµµατιζόµενο, στα πλαίσια κάποιας µελέτης γενικού σχεδιασµού του αστικού χώρου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοιος σχεδιαµός ή προγραµµατισµός θα πρέεπι στο πρώτο στάδιο µελέτης ο λειτουργικός σχεδιασµός του οδικού έργου να ενταχθεί αρµονικά στο υφιστάµενο πολεοδοµικό περιβάλλον. Στην περίπτωση των αστικών οδικών έργων ο σχεδιασµός γίνεται ήδη από το πρώτο στάδιο της µελέτης πάνω σε ενηµερωµένα τοπογραφικά υπόβαθρα στα οποία απεικονίζονται όλες οι δεσµεύσεις αστικού περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, απαιτούνται τα στοιχεία των δικτύων κοινής ωφέλειας που εµπλέκονται στο εύρος κατάληψης του δρόµου. Στο στάδιο της προµελέτης απαιτούνται λεπτοµερέστερα τοπογραφικά υπόβαθρα, κατθώς και αναλυτικά γωλογικά στοιχεία µε βάση τα οποία γίνεται τόσο ο γεωµετρικός σχεδιασµός οδών και κόµβων, όσο και η προµελέτη τεχνικών

12 έργων και έργων αποχέτευσης ή και άλλων έργων διευθέτηση δικτύων Οργανισµών Κοινής Ωφέλειας (ΟΚΩ). Η έγκριση της προµελέτης προυποθέτει προηγουµένως την ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής διερεύνησης και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, που θα πρέπει να ενσωµατωθούν στο σχεδιασµό του έργου ήδη από το στάδιο της προµελέτης. Η ακρίβεια του γεωµετρικού σχεδιασµού στο στάδιο της προµελέτης θα πρέπει να είναι επαρκής ώστε να καθορίζεται επακριβώς το απαιτούµενο εύρος κατάληψης του οδικού έργου και αν είναι έτσι δυνατή η έναρξη της χρονοβόρας διαδικασίας απόκτησης της ζώνης µε τη σύνταξη του κτηµατολογίου και των πράξεων αναλογισµού, αµέσως µετά την έγκριση του σταδίου της προµελέτης. Η οριστική µελέτη που αντιστοιχεί στο στάδιο κατασκευαστικού σχεδιασµού του έργου εκπονείται στα τοπογραφικά υπόβαθρα της µελέτης και εκτός από τον αναλυτικό γεωµετρικό σχεδιασµό του οδικού έγου και τα κατασκευαστικά στοιχεία των τεχνικών έργων και του συστήµατος αποχέτευσης / αποστράγγισης/ δικτύων ΟΚΩ, περιλαµβάνει επιπλέον την σήµανση, ασφάλιση, σηµατοδότηση και εξοπλισµό της οδού. Η σύνταξη των τευχών δηµοπράτησης, καθώς και οι λεπτοµέρειες σχειδαµσού των κασκευαστικών φορέων σε συνδυασµό µε την εξυπηρέτηση της υπάρχουσας κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της κατσακευής, καθως και ο σχεδιασµός της εργοταξικής σήµανσης και οι τυχόν πρόσθετες τεχνικές προδιαγραφές που αφορούν τον τροπο ή και τα υλικά κατασκευής, συγκροτύν ένα επόµενο στάδιο µελέτης που ακολουθεί µετά τον οριστικό φυσικό σχεδιασµό του έργου και ονοµάζεται στάδιο µελέτης εφαρµογής. Ζ. ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ - ΣΥΛΛΕΚΤΗΡΙΟΙ ΡΟΜΟΙ Το δίκτυο των συλλεκτήριων δρόµων σε µία αστική περιοχή αποτελεί ουσιαστικά συµπλήρωµα του αρτηριακού δικτύου και των ελεύθερων και ταχειών λεωφόρων που τυχόν υπάρχουν. 'Ετσι, σε συνδυασµό µε την µικρότερη λειτουργική τους σηµασία και την αµεσότερη συσχέτηση τους µε τις παρόδιες δραστηριότητες αντιστοιχούν κατά το πλείστον σε µονοσήµαντες ως προς τα βασικά λειτουργικά και γεωµετρικά χαρακτηριστικά τους τεχνικές λύσεις, γεγονός που επιτρέπει την παράλειψη του σταδίου της προκαταρκτικής µελέτης. Αντίστοιχα, δεν απαιτείται το στάδιο προέγκρισης χωροθέτησης που είναι ενδεχόµενα αναγκαίο στην προηγούµενη κατηγορία οδών του κεφαλαίου ΣΤ. Η διαγραµµατική απεικόνιση των επιµέρους ειδών και σταδίων µελέτης, καθώς και η χρονική τους πορεία για την εκπόνηση και την έγκρισή τους περιγράφονται αναλυτικά στο αντίστοιχο Α5 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΣΤΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ - ΑΣΤΙΚΟΙ ΡΟΜΟΙ. (ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β' : Υ ΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΓΑ ΜΕΛΕΤΕΣ Υ ΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΓΕΝΙΚΑ Τα υδραυλικά έργα αποτελούν µια από τις κυριώτερες κατηγορίες ηµοσίων 'Εργων και ανάλογα µε τον στόχο τους διακρίνοντα σε : - έργα κοινής ωφέλειας (π.χ. ύδρευσης) - αναπτυξιακά έργα (π.χ. εγγειοβελτιωτικά)

13 - έργα πολλαπλής σκοπιµότητας (π.χ. φράγµατα) - έργα προστασίας περιβάλλοντος (π.χ. επεξεργασίας λυµάτων) Οι µελέτες των υδραυλικών έργων καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα αντικειµένων, µε σηµαντικές διαφοροποιήσεις ως προς το περιεχόµενό τους ανάλογα µε το είδος του έργου και τον εξυπηρετούµενο στόχο. Η αντιµετώπιση των διαφόρων κατηγοριών µελετών ποικίλει ανάλογα : (α) µε το είδος και το στόχο του έργου (αναπτυξιακό, προστασία περιβάλλοντος κλπ.), (β) µε την υπάρχουσα υποδοµή (νέο έργο, συµπλήρωση υφιστάµενου έργου, υποσύνολο ενός ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδίου κλπ.) και (γ) µε το µέγεθος του έργου, όπως προσδιορίζεται από την κλίµακά του (εθνική, περιφερειακή, τοπική κλπ.), χωρίς να παραγνωρίζεται ότι ορισµένα έργα τοπικής κλίµακας (π.χ. ύδρευσης Αθηνών) λόγω των ιδιαιτέρων τους χαρακτηριστικών και του µεγέθους τους δεν µπορεί να αντιµετωπίζονται µε τον ίδιο βαθµό λεπτοµέρειας, όπως µιας µικρότερης πόλης. Κάθε υδραυλικό έργο που πρόκειται να µελετηθεί πρέπει να ειναι, είτε εντεταγµένο σε ένα γενικό αναπτυξιακό στρατηγικό σχεδιο, είτε να τεκµηριώνεται η ανάγκη υλοποιίησής του µε βάση µία µελέτη σκοπίµότητας. Οι κατευθύνσεις και τα στοιχεία γενικού σχεδιασµού (δηλαδή, στραγητικό σχέδιο ή γενικό σχέδιο ανάπτυξης (Μάτερ Ρλαν), µελέτη διαχείρισης υδατικών πόρων της περιοχής, µελέτη σκοπιµότητας, αναγνωριστική µελέτη ή έκθεση για την αναγκαιότητα του έργου) που έχουν προκύψει πριν από την ανάθεση της µελέτης, θα πρέπει να περιλαµβάνονται στη Συµβαση του υπό µελέτη έργου ώστε να ληφθούν υπόψη από τον Μελετητή. Εκτός των ανωτέρω θα πρέπει να προβλέπεται ενδιάµεσα και οικονοµοτεχνική µελέτη ανάλυσης κόστους - ωφελειών του έργου, συνήθως παράλληλα µε την προµελέτη ή και νωρίτερα, αλλά πάντως όταν υπάρχει αξιόπιστος προσδιορισµός του κόστους του έργου. Η οικονοµοτεχνική µελέτη αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την ένταξη του έργου σε χρηµατοδοτούµενα προγράµµατοα. Η µελέτη αυτή, η οποία περιλαµβάνει ανάλυση κόστους ωφελειών του συγκεκριµένου έργου, δενπρέπει να συγχέεται µε την µελέτη σκοπιµότητας ή την οικονοµική σύγκριση µεταξύ διαφόρων λύσεων που γίνεται στα πλαίσια των προκαταρκτικών µελετών. Επίσης τα περισσότερα υδραυλικά έργα, σύµφωνα µε την Κ.Υ.Α /90, κατατάσσονται σε κατηγορίες, ανάλογα µε τις αναµενόµενες επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και εποµένως αποτελούν αντικείµενο περιβαλλοντικής αξιολόγησης, δηλαδή απαιτείται η ετοιµασία φακέλλου προέγκρισης χωροθέτησης και ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων). Σύµφωνα µε την κοινοτική (85/337/ΕΟΚ) και ελληνική νοµοθεσία (Ν. 1650/86) επιβάλλεται η εκπόνηση ΜΠΕ και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων πριν τη δηµοπράτηση κάθε έργου. Υπάρχουν έργα για τα οποία απαιτείται ΜΠΕ τύπου Β ή απαλλάσσονται από την υποχρέωση εκπόνησης µελέτης. Κατά κανόνα όµως για τα νέα υδραυλικά έργα απαιτείται η ετοιµασία φακέλλου προέγκρισης χωροθέτησης, η οποία θα πρέπει να γίνεται παράλληλα µε την εκπόνηση της προκαταρκτικής µελέτης, ώστε µε την έγκριση της τελευταίας να έχει εκδοθεί και η σχετική υπουργική απόφαση. Το περιεχόµενο του φακέλλου ανάλογα µε το είδος του έργου ποικίλλει και πάντως θα πρέπει να περιλαµβάνει σηµαντικό

14 µέρος πληροφοριών και αναλύσεων και γενικά να έχει µεγαλύτερη βαρύτητα από ότι η ΚΥΑ σήµερα προβλέπει. Η κυρίως ΜΠΕ θα πρέπει κατά κανόνα να εκπονείται παράλληλα µε την προµελέτη των έργων, ώστε η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, των οποίων η ενσωµάτωση µπορεί να επιφέρει αυξήσεις στο κόστος του έργου, να προηγείται σε κάθε περίπτωση της οριστικής µελέτης των έργων. Στις περιπτώσεις ορισµένων έργων που σχετίζονται µε την προστασία του περιβάλλοντος (επεξεργασία λυµάτων, χώροι υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων) η ΜΠΕ θα πρέπει να προηγείται και της προµελέτης, που άλλωστε σήµερα αποτελεί και τελικό στάδιο µελέτης πριν τη δηµοπράτηση. Στις περιπτώσεις αυτές οι περιβαλλοντικοί όροι επηρεάζουν βασικές παραµέτρους σχεδιασµού του έργου, καθιστώντας αδύνατη την εκπόνηση προµελέτης χωρίς κίνδυνο εκ των υστέρων ανατροπής της. Παρακάτω δίνονται : - Οι βασικές κατηγορίες µελετών υδραυλικών έργων µε κριτήριο τον εξυπηρετούµενο στόχο (π.χ. έργα ύδρευσης) και υποκατηγορίες µε κριτήριο τον τύπο του έργου. - ιαγράµµατα ιαδικασιών Ολοκήρωσης Τυπικών Μελετών, µε τα επί µέρους στάδια και τις απαραίτητες υποστηρικτικές µελέτες και ενέργειες για αντιπροσωπευτικές κατηγορίες µελετών υδραυλικών έργων. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Υ ΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1. 'Εργα 'Υδρευσης 1.1. Μελέτες πλήρων συστηµάτων προµήθειας υδάτων για ύδρευση 1.2. Μελέτες αποθήκευσης ύδατος Μελέτες φραγµάτων και συναφών έργων Μελέτες λιµνοδεξαµενών 1.3. Μελέτες εκµετάλλευσης υπογείων υδάτων και συναφών έργων 1.4. Μελέτες έργων µεταφοράς ύδατος Μελέτες µεγάλων επιφανειακών αγωγών ύδατος Μελέτες υπογείων έργων µεταφοράς ύδατος Μελέτες ρύθµισης ροής 1.5. Μελέτες για έργα επεξεργασίας ύδατος Μελέτες εγκαταστάσεων επεξεργασίας ύδατος Μελέτες συστηµάτων αφαλάτωσης Μελέτες ενίσχυσης ή/και συµπλήρωσης υφισταµένων εγκαταστάσεων επεξεργασίας ύδατος 1.6. Μελέτες ικτύων 'Υδρευσης Μελέτες νέων δικτύων ύδρευσης Μελέτες ενίσχυσης ή/ και συµπλήρωσης υφιστάµενων δικτύων ύδρευσης Μελέτες ανακαίνισης υφιστάµενων δικτύων ύδρευσης. 2. 'Εργα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας 2.1. Μελέτες φραγµάτων και συναφών έργων 2.2. Μελέτες σηράγγων και υπογείων νερών 2.3. Μελέτες αγωγών υπό πίεση µεγάλης κλίµακας 2.4. Μελέτες εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας 2.5. Μικρά υδροηλεκτρικά έργα 3. 'Εργα Εγγειοβελτιωτικά 3.1. Μελέτες πλήρων συστηµάτων προµήθειας υδάτων για άρδευση 3.2. Μελέτες αποθήκευσης Μελέτες φραγµάτων και συναφών έργων Μελέτες λιµνοδεξαµενών Μελέτες υδραυλικών αναχωµάτων

15 3.3. Μελέτες εκµετάλλευσης υπογείων υδάτων και συναφών έργων 3.4. Μελέτες έργων µεταφοράς ύδατος Μελέτες µεγάλων επιφανειακών αγωγών µεταφοράς ύδατος Μελέτες υπογείων έργων µεταφοράς ύδατος Μελέτες ρύθµισης ροής 3.5. Μελέτες αναδιάρθρωσης και ενίσχυσης υφισταµένων έργων 3.6. Μελέτες αντιπληµµυρικών έργων Μελέτες Πεδινών αντιπληµµυρικών έργων Μελέτες διευθέτησης ποταµών 3.7. Μελέτες αποχετευτικών έργων 3.8. Μελέτες αποστραγγιστικών έργων 3.9. Μελέτες αρδευτικών έργων Μελέτες σωληνωτών αρδευτικών συστηµάτων Μελέτες επιφανειακών αρδευτικών συστηµάτων Μελέτες αναδιάρθρωσης και ενίσχυσης υφισταµένων δικτύων Μελέτες αγροτικής οδοποιίας 3.11 Μελέτες έργων ορεινή υδρονοµίας 4. 'Εργα Αντιπληµµυρικής Προστασίας Αστικών και Βιοµηχανικών Περιοχών και Συγκοινωνιακών 'Εργων 4.1. Μελέτες έργων διευθέτησης ποταµών και ρευµάτων Μελέτες νέων έργων διευθέτησης ποταµών και ρευµάτων Μελέτες ενίσχυσης και συµπλήρωσης υφισταµένων έργων διευθέτησης ποταµών και ρευµάτων Μελέτες συστηµάτων αποχέτευσης οµβρίων Μελέτες νέω συστηµάτων αποχέτευσης οµβρίων Μελέτες ενίσχυσης ή / και συµπλήρωσης υφιστάµενων έργων αποχέτευσης οµβρίων 4.3. Μελέτες παντορροικών δικτύων Μελέτες Βελτίωσης λειτουργίας παντορροικών συστηµάτων Μελέτες έργων µετατροπής παντορροικών συστηµάτων σε χωριστικά 4.4. Μελέτες έργων αποχέτευσης και αντιπληµµυρικής προστασίας συγκοινωνιακών έργων Μελέτες αντιπληµµυρικής προστασίας συγκοινωνιακών έργων Μελέτες αποχέτευσης και αποστράγγισης καταστρωµάτων συγκοινωνιακών έργων Μελέτες έργων αποχέτευσης αστικής οδοποιίας. 5. 'Εργα προστασίας Περιβάλλοντος και ηµόσιας Υγείας 5.1. Μελέτες πλήρων συστηµάτων συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης λυµάτων 5.2. Μελέτες έργων συλλογής ακαθάρτων Μελέτες νέων δικτύων ακαθάρτων µε δεδοµένο αποδέκτη Μελέτες έργων µεταφοράς ακαθάρτων συνήθους κλίµακας Μελέτες ενίσχυσης ή / και συµπλήρωσης υφιστάµενων δικτύων ακαθάρτων Μελέτες ειδικών συστηµάτων συλλογής λυµάτων (µεµονωµένα συστήµατα, υπό πίεση, µε υποπίεση κλλπ.) Μελέτες σηράγγων και συναφών υπογείων αποχετευτικών έργων (αντλιοστάσια) µεγάλης κλίµακας

16 5.3. Μελέτες έργων επεξεργασίας λυµάτων και ιλύος Μελέτες εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυµάτων και ιλύος Μελέτες εγκαταστάσεων επεξεργασίας βιοµηχανικών αποβλήτων και ιλύος Μελέτες εγκαταστάσεων συνεπεξεργασίας αστικών και βιοµηχανικών λυµάτων και ιλύος Μελέτες συµπλήρωσης ή και επέκτασης υφιστάµενων µονάδων επεξεργασίας λυµάτων ή και ιλύος Μελέτες εγκαταστάσεων επεξεργασίας ή και διάθεση ιλύος Μελέτες έργων διάθεσης λυµάτων Μελέτες έργων διάθεσης λυµάτων στη θάλασσα Μελέτες έργων διάθεσης λυµάτων σε λίµνες, ποταµούς ή τεχνητά κανάλια Μελέτες έργων διάθεσης λυµάτων στο έδαφος ή το υπέδαφος Μελέτες έργων επαναχρησιµοποίησης λυµάτων 5.5. Μελέτες έργων υγιειονοµικής ταφής απορριµµάτων Μελέτες νέων έργων υγιειονοµικής ταφής απορριµµάτων Μελέτες αποκατάστασης χωρων διάθεσης απορριµµάτων Μελέτες επέκτασης ή και βελτίωσης λειτουργίας υφισταµένων χώρων διάθεσης απορριµµάτων (ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ' : ΛΙΜΕΝΙΚΑ (ΘΑΛΑΣΣΙΑ) ΕΡΓΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (µε στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας και πληρότητας για το Σύστηµα ηµοπράτησης µε συµπλήρωση Τιµολογίου) Α. ΟΜΑ ΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ Με βάση την αποκτηθείσα µέχρι σήµερα εµπειρία σε λιµενικά εργα, οι κατασκευές στο θαλάσσιο χώρο είναι δυνατόν να οµαδοποιηθούν ανάλογα µε το περιεχόµενο των µελετών τους σε τρεις οµάδες : Ι. ΕΡΓΑ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΙΙ. ΕΡΓΑ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΙΙΙ. ΕΡΓΑ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ, ΑΓΩΓΩΝ Αναλυτικώτερα κάθε µία από τις παραπάνω οµάδες περιλαµβάνει τα εξής : Ι. ΕΡΓΑ ΠΑΡΑΚΤΙΑ 'Εργα επί ή εγγύς της ακτογραµµής και ως τέτοια ενδεικτικά και όχι περιοριστικά θεωρούνται : - Τα πάσης φύσεως τεχνικά έργα λιµένων για την προστασία, τον ελλιµενισµό, την προσέγγιση, πρόσδεση, φορτοεκφόρτωση σκαφών µετά των αντιστοίχων λειτουργικών χώρων και εγκαταστάσεών τους. - Τα πάσης φύσεως τεχνικά έργα για την προστασία και διαµόρφωσης των ακτών για οποιαδήποτε χρήση (τουριστική, βιοµηχανική, εµπορική, αλιευτική, υδραυλική κλπ.). - Τα πάσης φύσεως τεχνικά έργα στην παράκτια ζώνη για την υποδοχή, συντήρηση, επισκευή, κατασκευή, διάλυση σκαφών και ναυπηγηµάτων µετά των αντιστοίχων λειτουργικών χώρων και εγκαταστάσεων. ΙΙ. ΕΡΓΑ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ

17 Ως τέτοια χαρακτηρίζονται εκείνα των οποίων ο σχεδιασµός ελάχιστα (έως διόλου) συναρτάται µε την ύπαρξη παράκτιας ζώνης ή ακτογραµµής. Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά τέτοια θεωρούνται : - Αγκυροβόλια και πλωτές κατασκευές µετά των επ' αυτών εγκαταστάσεων (SPM's. MBM's κλπ.). - Κατασκευές µόνιµες ή όχι φορτοεκφόρτωσης / διακίνησης υγρών φορτίων στην ανοικτή θάλασσα µετά των επ' αυτών εγκαταστάσεών τους. - Τεχνικά έργα επί του πυθµένος µακράν της ακτής (π.χ. υδροληψίες, πετρελαιοληψίες - PLEMS - κλπ.). - Πλωτές κατασκευές και ναυπηγήµατα µετά των αγκυροβολιών τους. - Φανοί και πλωτές σηµάνσεις (διαύλων, υφάλων κλπ.) επιπλέοντες αγωγοί, πλωτές ιχθυοτροφικές εγκαταστάσεις κλπ.. ΙΙΙ. ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΓΑ ΑΓΩΓΩΝ Ως τέτοια χαρακτηρίζονται τα επί ή υπό τον πυθµένα αγωγών τα οποία όταν και εφ'όσον έρχονται σε επαφή µε την ακτογραµµή επιφέρουν µικρή έως αµελητέα παρέµβαση έτσι ώστε να αιτιολογείται εφαρµογή απλούστερης διαδικασίας συντάξεως, ελέγχου και έγκρισης των µελετών τους. Τέτοια έργα ενδεικτικά και όχι περιοριστικά θεωρούνται : - Υποθαλάσσιοι αγωγοί πάσης φύσεως (π.χ. µεταφοράς υγρών προιόντων, νερού, εκβολής λυµάτων, αναρροφητικοί αγωγοί κλπ.). - Υποθαλάσσια καλώδια (ρεύµατος, οπτικών ινών, τηλεφωνικά κλπ.). Β. ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑ ΟΜΑ Α ΜΕΛΕΤΩΝ Για τη διασφάλιση της ποιότητας και της πληρότητας µιας µελέτης θαλάσσιου έργου θα πρέπει µέσα από τις παρακάτω πινακοποιηµένες, ανά οµάδα έργων, δραστηριότητες να επιλεγούν από τη /νουσα Υπηρεσία της µελέτης, και εφαρµοσθούν εκείνες που κρίνονται κατά περίπτωση απαραίτητες, αναγκαίες και εναρµονίζονται στη φύση του έργου. Οι παρακάτω πίνακες είναι ενδεικτικοί και όχι περιοριστικοί. Ι. ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ : Λιµενικές,κτιριακές, συγκοινωνιακές υδραυλικών δικτύων και συνδέσεων, Η/Μ εγκαταστάσεων και εξοπλισµού. ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ : Τοπογραφικές - βυθοµετρικές, Γ.Ι.Σ., υποβρύχιες επιθεωρήσεις, καταγραφές κλπ.. ΕΡΕΥΝΕΣ : Γεωτεχνικές, Γεωλογικές. Ρευµατοµετρήσεις Ιζηµατοµετρήσεις Κυµατοµετρήσεις Γεωφυσικές - Γεωλογικές Κυκλφοριακές µετρήσεις ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ : Μαθηµατικό ή φυσικό µοντέλλο ΦΑΚΕΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΡΓΟΥ για : α) Προέγκριση χωροθέτησης β) Καθορισµό Αιγιαλού - Παραλίας γ) 'Εκδοση Π.. Επιχώσεων δ) Καθορισµό 'Ορων δόµησης κτιρίων ε) Καθορισµό Σήµανσης

18 στ) Λήψη γνωµοδοτήσεων εκ λοιπών συναρµοδίων φορέων ζ) 'Αδεια κατασκευής η) Κτηµατολόγιο - απαλλοτριώσεων ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡ/ΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ : ηµοσιοποίηση, 'Εκδοση Απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών 'Ορων ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ : Μελέτη σκοπιµότητας και οικονοµοτεχνική µελέτη αναλύσεως κόστους - ωφελειών ΤΕΥΧΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ : Τεύχη ηµοπράτησης ΙΙ. ΕΡΓΩΝ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ : Ναυπητικές µελέτες, Λιµενικές µελέτες, Η/Μ εγκαταστάσεων και εξοπλισµού. ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ : Βυθοµετρικές αποτυπώσεις, ηχοβολιστικές αναγνωρίσεις ΕΡΕΥΝΕΣ : Γεωτεχνικές. Ρευµατοµετρήσεις Κυµατοµετρήσεις ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ : Μαθηµατικό ή φυσικό µοντέλλο ΦΑΚΕΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΡΓΟΥ για : α) Πιστοποιητικά Αξιοπλοίας κατασκευής β) Καθορισµό Σήµανσης γ) 'Αδεια εγκατάστασης / κατασκευής ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡ/ΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ : ηµοσιοποίηση, 'Εκδοση Απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών 'Ορων ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ : Μελέτη σκοπιµότητας κλπ. ΤΕΥΧΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ : Τεύχη ηµοπράτησης ΙΙΙ. ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΓΑ ΑΓΩΓΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ : Υδραυλικές, λιµενικές ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ : Τοπογραφικές - βυθοµετρικές αποτυπώσεις, υποβρύχειες αυτοψίες, ηχοβολιστικές αναγνωρίσεις, καταγραφές Side Scan Sonar ΕΡΕΥΝΕΣ : Γεωφυσικές. Ρευµατοµετρήσεις Κυµατοµετρήσεις Γεωτεχνικές ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ : Μαθηµατικό ή φυσικό µοντέλλο ΦΑΚΕΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΡΓΟΥ για : α) Προέγκριση χωροθέτησης β) Καθορισµό Αιγιαλού - Παραλίας γ) Καθορισµό Σήµανσης δ) Χορήγηση γνωµοδοτήσεων άλλων συναρµόδιων φορέων ε) 'Αδεια κατασκευής ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡ/ΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ : ηµοσιοποίηση, 'Εκδοση Απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών 'Ορων ΤΕΥΧΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ : Τεύχη ηµοπράτησης

19 Γ. ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ Κατά την εφαρµογή των διαγραµµάτων χρονική αλληλουχίας δαστηριοτήτων για τις µελέτες θαλασσίων έργων θα πρέεπι να ληφθούν υπόψη τα εξής : 1. Στα πλαίσια µιας µελέτης θαλάσσιου έργου θα πρέεπι κετός από τα αµιγή (συµβατικά) λιµενικά έργα τα οποία αντιµετώπιχαν κατά κανόνα µέχρη σήµερα οι εκπονούµενες µελέτες σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του Π.. 696/74, να προβλέπονται και να µελετώνται απαρέγκλητα, σε πρώτο στάδιο µελέτης τουλάχιστον και οι εγκαταστάσεις που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του έργου δηλαδή οι κατά περίπτωση κτιριακές, υδραυλικές, Η/Μ εγκαταστάσεις κλπ. 2. Η µελέτη οποιουδήποτε θαλάσσιου έργου θα πρέπει να βασίζεται σε πρόσφατα τοπογραφικά και βυθοµετρικά διαγράµµατα και σε γεωτρήσεις που θα πρέπει να καλύπτουν το σύνολο του έργου και σε πυκνότητα που θα καθορίζεται από την Υπηρεσία αλλά θα πρέεπι να είναι κατ' ελάχιστο : Για κρηπιδώµατα βάθους µέχρι 5,0 µ. µία γεώτρηση ανά 100 µ. µήκος Για κηρπιδώµατα βάθους µεγαλυτέρου των 5,0 µ., µία γεώτρηση ανά 50 µ. µήκος Μώλοι - πρόβολοι από λιθορριπές, µία γεώτρηση ανά 100 µ. µήκος έργου. 'Εργα επί πασσάλων, µία γεώτρηση ανά 30,0 µ. για γραµµικά έργα και για επιφάνειες µία γεώτρηση σε κάνναβο 30 Χ 30 µ. Εκβαθύνσεις λιµενολεκανών, µία γεώτρηση ανά 5 στρέµµατα εκβαθυνόµενης λιµενολεκάνης. Τα βυθοµετρικά - τοπογραφικά διαγράµµατα προκειµένου περί παράκτιων έργων θα συντάσσονται σε κλίµακα 1 : Η εκτέλεση όλων των αναφεροµένων στους προηγηθέντες πίνακες του Κεφ. Β' αποτυπώσεων, ερευνών, οµοιωµάτων µε εξαίρεση τις τοπογραφικές και βυθοµετρικές αποτυπώσεις και τις γεωτεχνικές εργασίες, για τις οποίες έγινε ήδη αναφορά στην προηγούµενη παράγραφο, θα υπόκειται στην κρίση της /νουσας το έργο Υπηρεσίας, ανάλογα µε την ιδιαιτερότητα και σοβαρότητα του έργου. Προκειµένου να διευκολυνθεί το έργο της Υπηρεσίας αναφέρονται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά τα εξής χαρακτηριστικά παραδείγµατα : α. Σε έργα προστασίας ακτών από διάβρωση σε µεγάλο µήκος, ενδείκνυται η εκτέλεση ρευµατοµετρήσεων και ιζηµατοµετρήσεων και πιθανόν µαθηµατικού ή φυσικού οµοιώµατος. β. Σε εξωτερικά έργα λιµένος µε προσβάλλοντες κυµατισµούς από διάφορες κατευθύνσεις, είναι επιθυµητή η µαθηµατική τουλάχιστον προσοµοίωση. γ. Για έργα ανοικτής θαλάσσης, εκτός των άλλων ερευνών και αποτυπώσεων, απαιτούνται κατά περίπτωση κυµατοµετρήσεις. δ. Για έργα αποκατάστασης ζηµιών υφισταµένων έργων απαιτείται υποβρύχια επιθεώρηση - βιντεοσκόπηση. ε. Για σοβαρά υποθαλάσσια έργα απαιτείται η εκτέλεση γεωφυσικών ερευνών. στ. Ποντίσεις υποβρυχίων αγωγών επιβάλλουν πλην την ακριβούς βυθοµετρικής αποτυπώσεως και υποθαλάσσια αυτοψία του άξονος της πόντισης στην ζώνη της προσαιγιαλώσεως µε βιντεοσκόπηση και ενδεχοµένως και επιφανειακή δειγµατοληψία και δοκιµές διεισδυτικότητας.

20 ζ. Για πόντιση καλωδίων ή αγωγών µεγάλου µήκους σε ανοικτή θάλασσα είναι αναγκαία η ηχοβολιστική αναγνώριση της ζώνης διέλευσης µε την µέθοδο Side scan Sonar.. ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Η µελέτη οποιουδήποτε θαλάσσιου έργου για την δηµοπράτηση του µε το σύστηµα συµπληρώσεως τιµολογίου θα εκπονείται µε βάση το διάγραµµα χρονικής αλληλουχίας δραστηριοτήτων που δίνονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α της παρούσης. Τα διαγράµµατα αναφέρονται σε δρασηριότητες και ενέργειες (τεχνικές µελέτες, αποτυπώσεις, έρευνες, οµοιώµατα, εγκριτικές αποφάσεις κλπ.) οι οποίες και εκτελούνται σε διακριτά Στάδια. Ως Στάδιο νοείται ένας αριθµός ολοκληρωµένων εργασιών, ερευνών, µελετών και ενεργειών που αποσκοπεί στην παροχή στον Εργοδότη ενός συνόλου τεχνοοικονοµικών στοιχείων προκαθορισµένης ακριβείας. Απαραίτητη προυπόθεση ολοκλήρως ενός Σταδίου είναι τα ως άνω στοιχεία να έχουν τύχει και της ΕΓΚΡΙΣΕΩΣ όλων των κατά νόµο συναρµοδίων φορέων που νοµιµοποιούνται να παρέµβουν, γνωµοδοτήσουν ή εγκρίνουν στο Στάδιο αυτό. Για τη µελέτη θαλάσσιων έργων που υπάγονται στην οµάδα των ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ προβλέπονται δύο περιπτώσεις (Α' και Β') διαγραµµάτων εκ των οποίων η Β' συνιστά την απλούστερη και συντοµώτερη διαδικασία. Για την µελέτη θαλάσσιων έργων που υπάγονται στις οµάδες ΕΡΓΩΝ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ και ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΓΑ ΑΓΩΓΩΝ, θα εφαρµόζονται τα αντίστοιχα διαγράµµατα χρονικής αλληλουχίας δραστηριοτήτων του Παραρτήµατος Α'. Οι δραστηριότητες σε όλα τα παραπάνω διαγράµµατα έχουν οµαδοποιηθεί σε ανεξάρτητα και αυτοτελή Στάδια που είναι δύο σε όλες τις οµάδες µελετών πλην του διαγράµµατος της περιπτώσεως Α' της οµάδας των ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ όπου τα Στάδια των δραστηριοτήτων είναι τρία. Ε. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ - Α' περίπτωση Στον παρόν κεφάλαιο περιγράφεται η χρονική αλληλουχία των δραστηριοτήτων του διαγράµµατος της περιπτώσεως Α' των ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ που είναι και το πλέον σύνθετο. Με βάση την περιγραφή αυτή γίνεται σασφής και κατανοητή η εφαρµογή των διαγραµµάτων και στις λοιπές οµάδες µελετών µε µόνη διαφορά ότι δεν προβλέπεται σ' αυτές η εκπόνηση τεχνικών µελετών ενδιαµέσου σταδίου (προµελετών). ραστηριότητες Σταδίου Ι - Γενικός Σχεδιασµός Κάθε προγραµµατιζόµενο νέο Παράκτιο 'Εργο ή προσθήκη αυτού θα πρέπει να προσδιορίζεται από τον Γενικό Σχεδιασµό των λιµενικών 'Εργων της Χώρας, ή της Περιφέρειας ή του Νοµού όπου έχουν αναλυθεί τα κριτήρια σκοπιµότητας του από απόψεως χωροταξικής, συγκοινωνιακής, κοινωνικής περιβαλλοντικών επιπτώσεων κλπ. - Σύµβαση Κατά τον καθορισµό του αντικειµένου της Συµβάσεως θα πρέπει µε βάση το αντίστοιχο διάγραµµα χρονικής αλληλουχίας δραστηριοτήτων που θα υιοθετηθεί, να προβλεφθούν οι απαραίτητες δραστηριότητες, ενέργειες και προς εκπόνηση έρευνες και µελέτες από τους πίνακες του κεφ. Β µε στόχο να