ΤΟ ΚΕΫΝΣΙΑΝΟ ΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΟ ΚΕΫΝΣΙΑΝΟ ΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ"

Transcript

1 ΤΟ ΚΕΫΝΣΙΑΝΟ ΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΙΟΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Οι ιδέες των οικονομολόγων και των πολιτικών φιλοσόφων, είτε είναι σωστές ή όχι, είναι ισχυρότερες από ό,τι συνήθως πιστεύεται. Πράγματι, ο κόσμος επηρεάζεται ελάχιστα από οτιδήποτε άλλο. John Maynard Keynes, Η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος, 1936 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν κείμενο πραγματεύεται το κεϋνσιανό στατικό μακροοικονομικό υπόδειγμα. Σκοπός του είναι να αποτελέσει μία σύντομη, αλλά περιεκτική, εισαγωγή, για πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι κατέχουν την ύλη του impson (1986), στη μακροοικονομική ανάλυση. Η δομή του κειμένου είναι η ακόλουθη: Στην Ενότητα Ι εκτίθενται οι σχέσεις του υποδείγματος. Η Ενότητα ΙΙ συνιστά μία περιγραφή-ανάλυση των σχέσεων και των ενεχομένων του υποδείγματος. Το υπόδειγμα επιλύεται στην Ενότητα ΙΙΙ και αναλύεται (συγκριτικά στατικά) στην Ενότητα ΙV. Η Ενότητα V εστιάζει στις επιπτώσεις και στην αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής. Οι έννοιες του πληθωρισμού ζητήσεως και προσφοράς εισάγονται στην Ενότητα VI. Τέλος, η Ενότητα VII συνοψίζει τα γενικά χαρακτηριστικά και τη σημασία του υποδείγματος, επισημαίνει τις ελλείψεις του, και υποδεικνύει τους διαθέσιμους, στη βιβλιογραφία, τρόπους ολοκλήρωσής του. Το παρόν γράφτηκε για τους φοιτητές του μαθήματος Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία, με τη σκέψη ότι θα τους φανεί χρήσιμο καθόλη τη διάρκεια των σπουδών τους. Μία πρώτη εκδοχή του παρουσιάστηκε σε εργαστήριο της Ομάδας Μελέτης Σραφφαϊανών Οικονομικών, στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου, τον Ιανουάριο του 29. Ευχαριστώ την Ελευθερία Ροδουσάκη, τον Νικόλαο Ροδουσάκη και τον Γιώργο Σώκλη, για παρατηρήσεις, προτάσεις και σκέψεις. 1

2 Ι. ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Θεωρούμε ένα οικονομικό σύστημα, χωρίς εξωτερικό τομέα (δηλ. εξωτερικό εμπόριο) και φόρους (αλλά με κρατικές επενδύσεις), για το οποίο υποτίθεται ότι περιγράφεται επαρκώς από τις ακόλουθες γραμμικές (χάρη απλούστευσης) σχέσεις: 1 I / p ( I G) ai (1) C p C c Y p c / ( / ), 1 (2) Αγορά Εμπορεύματος Y Y Y (3) pq (4) Y C I (5) LY ( / pi, ) B ky ( / p) hi (6) Αγορά Χρήματος M p L Y p i / ( /, ) (7) M M (8) q ( N ) b, b 1 (9) Αγορά Εργασίας w w (1) dq / dn w / p (11) N N (12) Ισότητα Παραγωγής-Προσφοράς Προϊόντος q q (13) Δυνητικό Προϊόν q Pot. ( N ) b (14) 1 Με αυτό θέλουμε να πούμε ότι είναι απολύτως δυνατόν να κατασκευάσουμε και αντίστοιχα κεϋνσιανά υποδείγματα μη γραμμικών σχέσεων. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι αυτά τα υποδείγματα είναι πιο πολύπλοκα από αλγεβρική άποψη, ενώ τα γενικά συμπεράσματα που αντλούνται από αυτά είναι ταυτόσημα με τα γενικά συμπεράσματα που αντλούνται από το παρόν υπόδειγμα (στο οποίο μόνον η σχέση (9), η περιγράφουσα τις τεχνικές συνθήκες της παραγωγής, δεν είναι γραμμική αλλά λογαριθμικά γραμμική, ήτοι ln q ln bln( N ) ). 2

3 ΙΙ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 1. Εξωγενώς Δεδομένα Μεγέθη Εξωγενώς δεδομένα μεγέθη είναι τα εξής: I, G, ac,, cbkhm,,,,,, bw,, N, τα οποία είναι, όλα, θετικοί πραγματικοί αριθμοί. Το οικονομικό νόημα αυτών των μεγεθών εξηγείται παρακάτω. 2. Άγνωστα Μεγέθη Άγνωστα μεγέθη (ή, αλλιώς, ενδογενώς προσδιοριζόμενα μεγέθη ή, αλλιώς, προς προσδιορισμό μεγέθη) είναι τα εξής: Pot. I, pic,,, Y, Y, q, LY ( / pi, ), M, q, N, wn,, q Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι συγκροτείται ένα σύστημα 14 ανεξάρτητων, μεταξύ τους, εξισώσεων με 14 αγνώστους. Όπως θα δούμε στη συνέχεια (Ενότητα ΙΙΙ), το σύστημα έχει μόνον μία οικονομικά σημαντική (δηλ. θετική) λύση Ορισμός Συμβόλων των Αγνώστων Μεγεθών Το I παριστά (ή, αλλιώς, συμβολίζει) τη ζήτηση των επιχειρήσεων για επενδύσεις σε χρηματικούς (ή, αλλιώς, ονομαστικούς) όρους (εναλλακτική διατύπωση: παριστά τη χρηματική αξία της ζήτησης των επιχειρήσεων για επενδύσεις). 3 Η εν λόγω ζήτηση σε πραγματικούς όρους (δηλ. ως υλικό ή, αλλιώς, φυσικό μέγεθος) ισούται με I / p, όπου το p παριστά την τιμή του παραγόμενου εμπορεύματος (το p καλείται και γενικό επίπεδο τιμής και κάθε συνεχής διαχρονική αύξησή του (μείωσή του) καλείται πληθωρισμός ( αντιπληθωρισμός )). 4 Το i παριστά το επιτόκιο. Το παριστά τη ζήτηση των νοικοκυριών για κατανάλωση σε χρηματικούς όρους. Η εν λόγω ζήτηση σε πραγματικούς όρους ισούται με C / p. Το C Y παριστά το συνολικό εισόδημα (income) του συστήματος σε χρηματικούς όρους. Το Y παριστά τη συνολική παραγωγή (production) προϊόντος σε χρηματικούς όρους. Το q παριστά τη συνολική παραγωγή προϊόντος σε πραγματικούς όρους. Το 2 Οι μη γραμμικές εκδοχές του υποδείγματος δύνανται να έχουν περισσότερες από μία οικονομικά σημαντικές λύσεις. 3 Γενικά, ο υπερδείκτης δηλώνει ζήτηση ( demand ), ενώ ο υπερδείκτης δηλώνει προσφορά ( supply ). 4 Στα μακροοικονομικά υποδείγματα υποτίθεται, κατά κανόνα, ότι παράγεται ένα, και μοναδικό, ομοιογενές προϊόν-εμπόρευμα, το οποίο χρησιμοποιείται τόσο για καταναλωτικούς όσο και για επενδυτικούς σκοπούς. 3

4 LY ( /, ) pi παριστά τη ζήτηση πραγματικών ρευστών διαθεσίμων ή, εν συντομία, την πραγματική ζήτηση χρήματος. Το M παριστά την προσφορά των ονομαστικών ρευστών διαθεσίμων ή, εν συντομία, την ονομαστική προσφορά χρήματος (άρα, M / p είναι η προσφορά πραγματικών ρευστών διαθεσίμων). To q παριστά τη συνολική προσφορά προϊόντος σε πραγματικούς όρους. Το N παριστά την ποσότητα της εργασίας που ζητούν να απασχολήσουν (και όντως απασχολούν) οι επιχειρήσεις. Το w παριστά το χρηματικό (ή, αλλιώς, ονομαστικό) μισθό ανά μονάδα απασχολούμενης εργασίας (εάν η ποσότητα εργασίας μετράται σε μονάδες χρόνου, π.χ. σε ώρες, τότε καλείται χρηματικό ωρομίσθιο). Τέλος, το Pot. q παριστά το δυνητικό προϊόν (potential product ή potential output) της οικονομίας σε πραγματικούς όρους Περιγραφή των Σχέσεων του Υποδείγματος 4.1. Η σχέση (1) είναι η συνάρτηση ζήτησης επενδύσεων των επιχειρήσεων (σε πραγματικούς όρους), και δηλώνει ότι η ζήτηση επενδύσεων εξαρτάται, αντιστρόφως, από το επιτόκιο: όσο υψηλότερο είναι το επιτόκιο, τόσο χαμηλότερη είναι η ζήτηση για επενδύσεις στην οικονομία. Σε τελική ανάλυση, η ερμηνεία αυτού του συσχετισμού είναι ότι υψηλό επιτόκιο συνεπάγεται υψηλό κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων και αυτό συνεπάγεται, με τη σειρά του, ότι οι επιχειρήσεις περικόπτουν τα επενδυτικά σχέδιά τους, ήτοι τη ζήτησή τους για επενδύσεις. 6 Ειδικότερα, ο συντελεστής μεταβολές του επιτοκίου. a μετρά-εκφράζει την ευαισθησία της ζήτησης επενδύσεων σε 4.2. Η σχέση (2) είναι η συνάρτηση ζήτησης κατανάλωσης των νοικοκυριών (σε πραγματικούς όρους), και δηλώνει ότι η ζήτηση για κατανάλωση εξαρτάται, ευθέως, από το πραγματικό εισόδημα, Y / p, των νοικοκυριών (αυτή η σχέση δύναται να θεμελιωθεί βάσει της μικροοικονομικής θεωρίας βλ. π.χ. impson, 1986, κεφ. 5 και 5 Ο αναγνώστης θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός απέναντι στις (και να μην συγχέει τις) έννοιες: παραγόμενο προϊόν, εισόδημα, ζήτηση προϊόντος, προσφορά προϊόντος, δυνητικό προϊόν. 6 Αυτή η ερμηνεία δύναται να θεμελιωθεί αναλυτικά, δηλ. σε οικονομικούς και αλγεβρικούς όρους (βλ. π.χ. ornbusch και Fischer, 1993, κεφ. 9, και carth, 24, κεφ. 1). Γενικά, στο μάθημα της Μακροοικονομικής πραγματοποιείται μία αυστηρή θεμελίωση των σχέσεων (1), (2) και (5) του υποδείγματος. Επειδή αυτές οι σχέσεις περιγράφουν τη συμπεριφορά των διαφόρων οικονομικών υποκειμένων που απαρτίζουν το σύστημα στο σύνολό του (ήτοι, των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και των συμμετεχόντων στην αγορά χρήματος, αντιστοίχως), καλούνται σχέσεις ή εξισώσεις συμπεριφοράς του υποδείγματος. 4

5 7-8). Ο συντελεστής c καλείται οριακή ροπή προς κατανάλωση. Δεδομένου ότι τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν το εισόδημά τους για κατανάλωση και αποταμίευση, έπεται ότι ο συντελεστής c πρέπει να είναι μικρότερος του 1. Σε αλγεβρικούς όρους έχουμε: ( Y / p) ( C / p) ( / p) (15) όπου / p η ζήτηση των νοικοκυριών για αποταμίευση σε πραγματικούς όρους. Εισαγάγοντας τη σχέση (2) στη σχέση (15), λαμβάνουμε: p C s Y p / ( / ) (16) όπου s 1 c η λεγόμενη οριακή ροπή προς αποταμίευση To G παριστά τη ζήτηση του κρατικού τομέα για επενδυτικές δαπάνες, ζήτηση η οποία υποτίθεται ανεξάρτητη από το ύψος του επιτοκίου, i, και για αυτό καλείται αυτόνομη επενδυτική ζήτηση του κρατικού τομέα. 8 Με την ίδια λογική, το I καλείται αυτόνομη επενδυτική ζήτηση του τομέα των επιχειρήσεων και το C καλείται αυτόνομη καταναλωτική ζήτηση του τομέα των νοικοκυριών. Αντιθέτως, οι όροι ( ai) (βλ. σχέση (1)) και [( cy / p )](βλ. σχέση (2)) συνιστούν στοιχεία μη αυτόνομης ζήτησης. Tο άθροισμα ( I G) C συνιστά τη συνολική αυτόνομη ζήτηση ή δαπάνη (επενδυτική και καταναλωτική, αντιστοίχως) του συστήματος. To άθροισμα I C εκφράζει τη συνολική ζήτηση, για επενδύσεις και κατανάλωση, που εκδηλώνεται σε μία ορισμένη χρονική περίοδο, και καλείται, σύμφωνα με τον Keynes, συνολική ενεργός ζήτηση ( effective demand ) Κάθε αύξηση (μείωση) του G καλείται επεκτατική (συσταλτική) δημοσιονομική πολιτική, και οδηγεί σε αύξηση (μείωση) της συνολικής ενεργού ζητήσεως. Βεβαίως, ο κρατικός τομέας της οικονομίας δεν δαπανά μόνον, αλλά και εισπράττει. Για την ακρίβεια, εισπράττει φόρους (άμεσους και έμμεσους), τους οποίους επιβάλλει στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά, και με τους οποίους 7 Παρατήρησε ότι εάν c 1, τότε s και ( / p) (πράγμα που δεν είναι οικονομικά σημαντικό). 8 Ο κρατικός τομέας δεν δαπανά μόνον για επενδύσεις (δηλ. για κεφαλαιουχικά αγαθά: κτίρια και εξοπλισμό) αλλά και για τρέχουσες ανάγκες (όπως η μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων). Γενικά, λοιπόν, ο κρατικός τομέας δαπανά για αγαθά και υπηρεσίες. Εδώ, ωστόσο, λαμβάνουμε υπόψη, χάρη απλούστευσης, μόνον τις δαπάνες του κρατικού τομέα για επενδύσεις. 5

6 καλύπτει (εν μέρει ή εξολοκλήρου) τις δαπάνες του. 9 Χάρη απλούστευσης, όμως, αντιπαρερχόμαστε αυτήν τη δραστηριότητα του κρατικού τομέα Η σχέση (4) είναι η σχέση ορισμού του Y. Η σχέση (3) δηλώνει ότι το συνολικό εισόδημα της οικονομίας ισούται, εξορισμού, με το συνολικό παραγόμενο προϊόν (αναλυτικά βλ. π.χ. ornbusch και Fischer, 1993, κεφ. 2). Πράγματι, εάν σε μία οικονομία παράγονται π.χ. 1 μονάδες προϊόντος, χρηματικής αξίας 2 νομισματικών μονάδων ανά μονάδα προϊόντος, τότε έχουμε Y pq νομ. μον. Αυτό το προϊόν αξίας 2 νομ. μον. εκφράζει, ταυτοχρόνως, και το συνολικό εισόδημα, δηλαδή, το άθροισμα των μισθών των εργαζομένων και των κερδών των ιδιοκτητών των επιχειρήσεων. Με αυτά τα δεδομένα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, προφανώς, το επιμέρους ύψος των μισθών και των κερδών, δηλ. την κατανομή (ή διανομή) του εισοδήματος, αλλά μόνον το άθροισμα αυτών των δύο μορφών εισοδήματος. Εάν π.χ. w 1 νομ. μον./μον. εργασίας και N 5 μον. εργασίας, τότε οι συνολικοί χρηματικοί μισθοί είναι W wn 5 νομ. μον. και, συνεπώς, τα κέρδη είναι P Y W 15 νομ. μον Η σχέση (5) εκφράζει τη μακροοικονομική συνθήκη ισορροπίας της αγοράς του εμπορεύματος: δηλώνει ότι η εν λόγω αγορά βρίσκεται σε ισορροπία όταν και μόνον όταν η συνολική παραγωγή προϊόντος (το αριστερό μέλος της σχέσης (5)) ισούται με τη συνολική ενεργό ζήτηση για αυτήν την παραγωγή (το δεξιό μέλος της σχέσης (5)). Αυτή η συνθήκη δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη συνήθη, μικροοικονομικής φύσεως, συνθήκη ισορροπίας της αγοράς ενός εμπορεύματος, ήτοι προσφορά = ζήτηση (συνθήκη, η οποία στο παρόν υπόδειγμα αποδίδεται, δεδομένης της σχέσης (5), με τη σχέση (13) βλ. και παρακάτω). 9 Οι φόροι συνιστούν, όπως λέγεται, το εισόδημα του κρατικού τομέα. Η διαφορά (ΔΑΠΑΝΕΣ- ΦΟΡΟΙ) καλείται κρατικός προϋπολογισμός, ενώ η διαφορά (ΦΟΡΟΙ-ΔΑΠΑΝΕΣ) καλείται αποταμίευση του κρατικού τομέα (ή, αλλιώς, δημόσια αποταμίευση ). Όταν ΔΑΠΑΝΕΣ ( ) ΦΟΡΟΙ, ο κρατικός προϋπολογισμός είναι ελλειμματικός (πλεονασματικός) ή, πράγμα που είναι το ίδιο, η αποταμίευση του κρατικού τομέα είναι αρνητική (θετική), οπότε ο κρατικός τομέας δανείζεται από τους τομείς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών (ο κρατικός τομέας δανείζει τους τομείς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών). Το έλλειμμα (πλεόνασμα) που σημειώνεται σε μία ορισμένη χρονική περίοδο αναφοράς (π.χ. έτος) ισούται, εξορισμού, με την αύξηση (μείωση) του δημοσίου χρέους κατά αυτήν τη χρονική περίοδο. Τέλος, σημειώνεται ότι επεκτατική (συσταλτική) δημοσιονομική πολιτική έχουμε και όταν μειώνονται (αυξάνονται) οι φόροι. 6

7 4.7. Η συνάρτηση LY ( /, ) pi (βλ. σχέση (6)) είναι η συνάρτηση ζήτησης πραγματικών ρευστών διαθεσίμων (καλείται, εν συντομία, και συνάρτηση ζήτησης χρήματος ). 1 Ειδικότερα, δηλώνει ότι η εν λόγω ζήτηση έχει τρεις, διακριτές συνιστώσες (βλ. και Κeynes, [1936] 21, κεφ. 15): (i) το B παριστά την αυτόνομη συνιστώσα ζήτησης χρήματος (η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί και μηδενική), (ii) o όρος [ ky ( / p )] δηλώνει ότι όσο υψηλότερο είναι το πραγματικό εισόδημα, τόσο τα άτομα επιθυμούν να διακρατούν χρήμα προκειμένου να διεκπεραιώνουν τις διάφορες συναλλαγές τους (αυτή η συνιστώσα καλείται ζήτηση χρήματος για συναλλακτικούς σκοπούς ), και (iii) o όρος ( hi) δηλώνει ότι όσο υψηλότερο είναι το επιτόκιο, τόσο τα άτομα προτιμούν να μην διακρατούν χρήμα, αλλά στρέφονται σε τραπεζικές καταθέσεις και, γενικά, στην αγορά διαφόρων περιουσιακών στοιχείων, όπως κρατικά ομόλογα, μετοχές των επιχειρήσεων κ.λπ.. (αυτή η συνιστώσα καλείται ζήτηση χρήματος για κερδοσκοπικούς σκοπούς ). 11 Η σχέση (7) εκφράζει τη συνθήκη ισορροπίας της αγοράς χρήματος, διότι δηλώνει ότι η προσφορά πραγματικών ρευστών διαθεσίμων, M / p, ισούται με τη ζήτηση πραγματικών ρευστών διαθεσίμων, LY ( /, ) pi. Τέλος, η σχέση (8) δηλώνει ότι η προσφορά ονομαστικών ρευστών διαθεσίμων (ή, αλλιώς, η ποσότητα του χρήματος ) καθορίζεται εξωγενώς (από την Κεντρική Τράπεζα), στο επίπεδο M (αναλυτικά, βλ. π.χ. Blanchard, 26, κεφ. 4). Κάθε αύξηση (μείωση) του M καλείται επεκτατική (συσταλτική) νομισματική πολιτική Η σχέση (9) ορίζει τη λεγόμενη μακροοικονομική ή, αλλιώς, συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση παραγωγής (δεξιό μέλος) και, συνεπώς, το προσφερόμενο προϊόν, q, σε πραγματικούς όρους (αριστερό μέλος). Εδώ απαιτείται μία 1 Το γράμμα L αντιστοιχεί στην αγγλική λέξη liquidity ( ρευστότητα ), η οποία σημαίνει, εδώ, ζήτηση χρήματος. 11 Ο συντελεστής h μετρά-εκφράζει την ευαισθησία της ζήτησης χρήματος για κερδοσκοπικούς σκοπούς σε μεταβολές του επιτοκίου. Σε ορισμένες εκδοχές του παρόντος υποδείγματος είναι περισσότερο βολικό (από αλγεβρική άποψη) να χρησιμοποιείται η ακόλουθη συνάρτηση ζήτησης χρήματος: LY ( / pi, ) BkY [ ( / p)] e hi όπου e είναι η βάση των φυσικών λογαρίθμων. Σε αυτήν την εκδοχή, ο συντελεστής h ισούται με την ελαστικότητα της ζήτησης χρήματος ως προς το επιτόκιο, ήτοι ( L/ i)( i/ L) h 7

8 διευκρίνηση: στα πλαίσια της παρούσης μακροοικονομικής ανάλυσης δεν λαμβάνονται υπόψη οι μεταβολές που συντελούνται στο απόθεμα κεφαλαίου, K, δηλ. η ποσότητα του αποθέματος κεφαλαίου της οικονομίας θεωρείται εξωγενώς δεδομένη και σταθερή, ήτοι K K. Έτσι, για το προσφερόμενο προϊόν μπορούμε, υποθέτοντας π.χ. μία συνάρτηση παραγωγής Cobb and ouglas (1928), να γράψουμε: ή q ( K ) ( N ) 1 b b q N ( ) b όπου 1 ( K) b και το παριστά τη λεγόμενη συνολική παραγωγικότητα ή αποδοτικότητα των συντελεστών παραγωγής ( total factor productivity (TFP)). 12 Τέλος, το ποια ποσότητα εργασίας ζητούν να απασχολήσουν (και όντως απασχολούν) οι επιχειρήσεις (δηλ. το μέγεθος N ) προσδιορίζεται από την επίλυση του προβλήματος της μεγιστοποίησης του κέρδους, στα πλαίσια του οποίου υποτίθεται ότι το χρηματικό ωρομίσθιο, w, είναι εξωγενώς δεδομένο και ίσο με w (βλ. σχέση (1)) Η σχέση (11) είναι η συνθήκη πρώτης τάξεως (ή, αλλιώς, αναγκαία συνθήκη) για τη μεγιστοποίηση του κέρδους Η σχέση (12) δηλώνει ότι η προσφερόμενη ποσότητα εργασίας, εξωγενώς δεδομένη και ίση με N. N, είναι 12 Τα υποδείγματα, τα οποία ενσωματώνουν τις μεταβολές του αποθέματος κεφαλαίου, είναι δυναμικά και καλούνται υποδείγματα οικονομικής μεγεθύνσεως και διακυμάνσεων (βλ. π.χ. Jones, 1993, Μαριόλης, 26). Γενικά, στη μακροοικονομική ανάλυση διακρίνουμε τρεις κλίμακες χρονικών περιόδων (βλ. και Blanchard, 26, σσ ): (i) τη βραχυχρόνια περίοδο, όπου το p και το K θεωρούνται εξωγενώς δεδομένα, (ii) τη μεσοχρόνια περίοδο, όπου το p προσδιορίζεται ενδογενώς (και έτσι ώστε η ζήτηση για το προϊόν, το παραγόμενο προϊόν και το προσφερόμενο να είναι όλα ίσα μεταξύ τους βλ. σχέσεις (5) και (13), εδώ), ενώ το K εξακολουθεί να θεωρείται εξωγενώς δεδομένο, και (iii) τη μακροχρόνια περίοδο, όπου το K προσδιορίζεται ενδογενώς, και η μεταβολή του, ανά μονάδα χρόνου, ισούται, εξορισμού, με τις πραγματοποιηθείσες, σε αυτήν τη μονάδα χρόνου, επενδύσεις, ήτοι net dk / dt I net gross I I net όπου το t παριστά το χρόνο και το I παριστά τις πραγματοποιηθείσες καθαρές επενδύσεις, δηλ. τις gross ακαθάριστες πραγματοποιηθείσες επενδύσεις, I, μείον τις αποσβέσεις, (από τη λέξη depreciation ), όπου οι αποσβέσεις συνιστούν τη φθορά του επενδεδυμένου κεφαλαίου στην εν λόγω μονάδα χρόνου. Συνεπώς, δύναται να λεχθεί ότι το παρόν κεϋνσιανό υπόδειγμα είναι ένα υπόδειγμα μεσοχρόνιας περιόδου. 8

9 4.11. Η σχέση (13) είναι μία συνθήκη ισορροπίας και δηλώνει ότι το όντως παραγόμενο προϊόν (το ύψος του οποίου καθορίζεται από τη συνολική ενεργό ζήτηση βλ. σχέση (5)) ισούται με το προσφερόμενο προϊόν, Η σχέση (14) προσδιορίζει το δυνητικό προϊόν του συστήματος, δηλ. εκείνη την ποσότητα προϊόντος, την οποία θα μπορούσε να παράξει-προσφέρει το σύστημα εάν απασχολούσε όλη την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας (δηλ. εάν η ανεργία N N ήταν μηδενική, ήτοι N N q. ). Το εάν, όμως, θα απασχοληθεί πράγματι όλη η προσφερόμενη ποσότητα εργασίας εξαρτάται από την αλληλεπίδραση όλων των αγορών του συστήματος: εάν το q, το οποίο προσδιορίζεται από την επίλυση του συστήματος των σχέσεων (1) έως και (13), είναι μικρότερο του Pot. q, τότε θα υπάρχουν άνεργοι (βεβαίως, δεν είναι ποτέ δυνατόν να ισχύσει Pot. q q q, αλλά πάντοτε θα ισχύει Pot. q q q, δεδομένου ότι το Pot. q έχει ορισθεί ως το δυνητικό προϊόν του συστήματος). 5. Ex-ante και Ex-post Μεγέθη: Η (Αν-)Ισορροπία της Αγοράς του Εμπορεύματος Απαιτείται μεγάλη προσοχή και δεν θα πρέπει να συγχέονται: (i) η ζήτηση επενδύσεων με τις επενδύσεις που όντως πραγματοποιούνται, (ii) η ζήτηση κατανάλωσης με την κατανάλωση που όντως πραγματοποιείται, και (iii) η ζήτηση αποταμιεύσεων με τις αποταμιεύσεις που όντως πραγματοποιούνται. Τα ζητούμενα μεγέθη καλούνται και ex-ante (εκ των προτέρων) ή, αλλιώς, σχεδιαζόμενα ή, αλλιώς, επιθυμητά (desired) μεγέθη, ενώ τα πραγματοποιηθέντα (actual) καλούνται και expost (εκ των υστέρων) μεγέθη. Σε κάθε χρονική περίοδο ισχύουν, εξορισμού, τα εξής: Y C I (Ι) Y C W P (ΙΙ) όπου τα CI,, παριστούν την ex-post κατανάλωση, ex-post επένδυση και ex-post αποταμίευση, αντιστοίχως, και τα W, P παριστούν τους ex-post μισθούς και τα expost κέρδη, αντιστοίχως. Η σχέση (Ι) δηλώνει ότι το συνολικό προϊόν δαπανάται, εξορισμού, σε κατανάλωση και επένδυση. Η σχέση (ΙΙ) δηλώνει ότι το συνολικό εισόδημα χρησιμοποιείται, εξορισμού, σε κατανάλωση και αποταμίευση, και, 9

10 ταυτοχρόνως, κατανέμεται σε μισθούς και κέρδη. Και επειδή, όπως έχουμε ήδη επισημάνει, ισχύει, εξορισμού, Y από την τελευταία σχέση και τις (Ι)-(ΙΙ) έπεται ότι I Y (ΙΙΙ) (ΙV) Οι σχέσεις (Ι) έως και (ΙV) ισχύουν πάντοτε, δηλ. είναι ταυτότητες (με την αλγεβρική έννοια του όρου), οι οποίες αναφέρονται στα ex-post μεγέθη. Παράλληλα, όπως έχουμε ήδη επισημάνει (βλ. σχέση (15)) ισχύει, εξορισμού, Y C (V) ενώ όταν, και μόνον όταν, η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται (όντως ή εξ υποθέσεως) σε ισορροπία μπορούμε να γράψουμε (βλ. σχέση (5)) Έτσι, από τις (III), (V) και (VI) έπεται Συμπεράσματα: Y C I (VΙ) I (VII) (i). Οι πραγματοποιηθείσες (ή ex-post) επενδύσεις είναι πάντοτε ίσες με τις πραγματοποιηθείσες (ή ex-post) αποταμιεύσεις. (ii). Όταν, και μόνον όταν, η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται σε ισορροπία, η ζήτηση επενδύσεων (ή, αλλιώς, οι ex-ante επενδύσεις) ισούται με τη ζήτηση αποταμιεύσεων (ή, αλλιώς, με τις ex-ante αποταμιεύσεις). (iii). Όταν δεν γνωρίζουμε εάν η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται ή όχι σε ισορροπία, δυνάμεθα να γράψουμε μόνον τα εξής (βλ. (II) και (V)): ή, δεδομένου ότι I, C C (VIII) ( ) ( ) C C I (ΙX) ( ) ( ) Από αυτές τις σχέσεις έπεται ότι όταν C C (δηλ. όταν η ex-post κατανάλωση ισούται με την ex-ante κατανάλωση), τότε και I (και vice versa, δηλ. όταν I, τότε και C C ). (iv). Έστω ότι C C και ότι η συνολική ενεργός ζήτηση είναι μεγαλύτερη (μικρότερη) από το παραγόμενο προϊόν, ήτοι Y ( ) C I, και, άρα, η αγορά 1

11 του εμπορεύματος δεν βρίσκεται σε ισορροπία αλλά σε κατάσταση υπερβάλλουσας ζήτησης (προσφοράς). Από τις σχέσεις (Ι) και (VI) έπεται: I ( ) I (Χ) πράγμα που σημαίνει ότι οι πραγματοποιηθείσες επενδύσεις είναι μικρότερες (μεγαλύτερες) από τις σχεδιασθείσες. Η διαφορά I I συνιστά τις ακούσιες (ή, αλλιώς, μη επιθυμητές) επενδύσεις του συστήματος, και όταν είναι αρνητικές (θετικές) σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις πραγματοποίησαν, τελικά, επενδύσεις, οι οποίες είναι μικρότερες (μεγαλύτερες) από αυτές που σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν. Τελικά, λοιπόν, συμπεραίνουμε ότι οι ακούσιες επενδύσεις ισούνται με το μηδέν, όταν και μόνον C C και η αγορά του εμπορεύματος είναι σε ισορροπία. 13 (v). Εάν ο τομέας των επιχειρήσεων ήταν σε θέση να γνωρίζει επακριβώς το ύψος της συνολικής ενεργού ζητήσεως που θα εκδηλωθεί για το προϊόν, τότε θα παρήγαγε τόση ποσότητα προϊόντος όση απαιτείται για να καλύψει αυτήν τη ζήτηση. Όμως, στα πλαίσια μίας οικονομίας της αγοράς, ο τομέας των επιχειρήσεων δεν είναι, εκ των πραγμάτων, σε θέση να γνωρίζει επακριβώς το ύψος της συνολικής ενεργού ζητήσεως που θα εκδηλωθεί (αλλά μόνον προβλέψεις δύναται να κάνει για αυτό το ύψος) και, έτσι, το προϊόν που παράγει είναι, κατά κανόνα, λιγότερο ή περισσότερο από αυτό που ζητείται. Σκοπός του Keynes είναι να φωτίσει τους παράγοντες που καθορίζουν την κατάσταση (αν-)ισορροπίας των αγορών του εμπορεύματος και του χρήματος και, κυρίως, να δείξει ότι ακόμα κι αν η αγορά του εμπορεύματος και η αγορά χρήματος βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας, τίποτε δεν διασφαλίζει a priori ότι και η αγορά εργασίας βρίσκεται (ή θα βρεθεί) σε κατάσταση ισορροπίας. ΙΙΙ. ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Βήμα 1. Διαιρώντας τη σχέση (5) με το p και λαμβάνοντας υπόψη τις σχέσεις (1), (2) και (3) προκύπτει: 13 Η περίπτωση κατά την οποία I I και η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται σε κατάσταση υπερβάλλουσας ζήτησης ή προσφοράς, αφήνεται στον αναγνώστη: θα διαπιστώσει την ύπαρξη αρνητικής ή, αντιστοίχως, θετικής ακούσιας κατανάλωσης. Άρα: όταν η αγορά του εμπορεύματος είναι σε κατάσταση ανισορροπίας, υπάρχει μη μηδενική ακούσια επένδυση ή/και κατανάλωση (και vice versa). 11

12 (17) Y / p ( A ai)/ s όπου το A ( I G) C παριστά τη συνολική αυτόνομη δαπάνη και το s 1 c παριστά την οριακή ροπή προς αποταμίευση. Λαμβάνοντας υπόψη την (4), η (17) γράφεται (18) q ( A ai)/ s ή, εναλλακτικά (δηλ. λύνοντας ως προς το i ), i A sq a (18α) ( )/ Παρατήρηση 1. Από τις (18) και (18α) έπεται ότι τα οικονομικά σημαντικά πεδία τιμών του επιτοκίου και του παραγόμενου προϊόντος είναι, αντιστοίχως, τα εξής: i A / a (19) (19α) q A / s (εάν παραβιάζεται η (19), τότε q, ενώ εάν παραβιάζεται η (19α), τότε i ). Παρατήρηση 2. Η (18) (ή, ισοδύναμα, η (18α)) ορίζει μία γνησίως φθίνουσα, γραμμική συνάρτηση ανάμεσα στο q και το i, και, ειδικότερα, εκφράζει τον γεωμετρικό τόπο των ζευγών ( q, i), για τα οποία η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται σε ισορροπία, δηλ. παραγόμενο και ζητούμενο προϊόν είναι ίσα μεταξύ τους. Παρατήρηση 3. Ο προαναφερθείς γεωμετρικός τόπος είναι γνωστός και ως καμπύλη I, διότι προκύπτει και μέσω της εξίσωσης της συνάρτησης ζήτησης επενδύσεων (σχέση (1)) με τη συνάρτηση ζήτησης αποταμιεύσεων (σχέση (16)). 14 Πράγματι, εξισώνοντας τα αριστερά μέλη των σχέσεων (1) και (16) και λαμβάνοντας υπόψη τις (3) και (4), προκύπτει η (18) (χωρίς να χρησιμοποιηθεί η (5)). Έτσι, συμπεραίνουμε ότι τα ζεύγη ( q, i), για τα οποία η αγορά του εμπορεύματος βρίσκεται σε ισορροπία, είναι, ταυτοχρόνως, και τα ζεύγη ( q, i), για τα οποία η ζήτηση επενδύσεων εξισώνεται με τη ζήτηση αποταμιεύσεων (βλ. και την Ενότητα ΙΙ, σημείο 5, του παρόντος). Παρατήρηση 4. Παραγωγίζοντας τη σχέση (18) λαμβάνουμε 14 Στο I, το I προέρχεται από τη λέξη investment ( επένδυση ) και το από τη λέξη saving ( αποταμίευση ). 12

13 / 1/ 1 (18β) q A s Το μέγεθος 1/s καλείται απλός πολλαπλασιαστής και μετρά τις επιπτώσεις που έχει μία αύξηση της αυτόνομης δαπάνης, A, κατά 1 μονάδα, στο παραγόμενο προϊόν, για αμετάβλητο επιτόκιο (βλ. και Keynes [1936] 21, κεφ. 1). Διαπιστώνεται, λοιπόν, ότι η εν λόγω αύξηση συνεπάγεται την αύξηση του παραγόμενου προϊόντος κατά παραπάνω από 1 μονάδα (ακριβώς επειδή ισχύει, εξορισμού, s 1). Βήμα 2. Από τις σχέσεις (6), (7) και (8) λαμβάνουμε: M p B k Y p hi / ( / ) ή λύνοντας ως προς το q, και εφόσον Y / p Y / p q, (2) q [( M / p) B hi]/ k ή, εναλλακτικά (δηλ. λύνοντας ως προς το i ) i B M p kq h (2α) [ ( / ) ]/ Παρατήρηση 5. Από την (2) έπεται ότι τα οικονομικά σημαντικά πεδία τιμών του επιτοκίου και του παραγόμενου προϊόντος είναι, αντιστοίχως, τα εξής: i [ B ( M / p)]/ h (21) (21α) q [( M / p) B]/ k Παρατήρηση 6. Η (2) (ή, ισοδύναμα, η (2α)) ορίζει μία γνησίως αύξουσα, γραμμική συνάρτηση ανάμεσα στο γεωμετρικό τόπο των ζευγών ( q, q και το i, και, ειδικότερα, εκφράζει τον i), για τα οποία η αγορά χρήματος βρίσκεται σε ισορροπία (αυτός ο γεωμετρικός τόπος είναι γνωστός, για προφανείς λόγους, και ως καμπύλη LM ). Όμως, σε αντίθεση με τον γεωμετρικό τόπο ισορροπίας της αγοράς του εμπορεύματος (βλ. σχέση (18)), ο εν λόγω γεωμετρικός τόπος εξαρτάται από το p. Παρατήρηση 7. Στα πλαίσια μίας βραχυχρόνιας ανάλυσης, 15 το p δύναται να θεωρηθεί ως εξωγενώς δεδομένο. Έτσι, το q και το i προσδιορίζονται από την επίλυση του συστήματος των (18α) και (2α), δηλ. ως το σημείο τομής των καμπυλών I και LM (βλ. Σχήμα 1, όπου παρίσταται η LM για δύο διαφορετικά, 15 Βλέπε την υποσημείωση 12 του παρόντος. 13

14 εξωγενώς δεδομένα, επίπεδα τιμής, ήτοι p 1 και p 2, με p1 p2 ). Εδώ, όμως, η ανάλυση έχει μεσοχρόνιο χαρακτήρα και όπως θα δούμε στα ακόλουθα το p προσδιορίζεται ενδογενώς (και, άρα, τα επίλυση του συστήματος των (18α) και (2α)). 16 q και το i δεν προσδιορίζονται από την i LM ( p p2 p1) LM ( p p1 ) I q Σχήμα 1. Η βραχυχρόνια ισορροπία της αγοράς του εμπορεύματος και της αγοράς χρήματος Παρατήρηση 8. Στην οριακή περίπτωση που k, το επιτόκιο προσδιορίζεται, για εξωγενώς δεδομένο p, από την (2α) και, εν συνεχεία, προσδιορίζει, μέσω της (18) το q. Σε αυτήν την περίπτωση, λοιπόν, δεν υφίσταται σχέση αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην αγορά του εμπορεύματος και την αγορά χρήματος, αλλά σχέση μονόδρομου καθορισμού της κατά σειράς πρώτης από αυτές τις αγορές από τη δεύτερη, η οποία δύναται να αποδοθεί ως εξής: (7) (1) (2),(3),(4),(5) (16) { M / pli, ( )} i ( I / p ) q p ( / ) Σχήμα 2. Περίπτωση μονόδρομου προσδιορισμού του παραγόμενου προϊόντος και των αποταμιεύσεων, βραχυχρονίως Ορισμένοι οικονομολόγοι (βλ. π.χ. τη θέση που υποστηρίζει ο Pasinetti, [1974] χ.χ, σσ. 2-22, στο σημαντικό δοκίμιό του με τίτλο The Economics of Effective 16 H ανάλυση ή υπόδειγμα I-LM προτάθηκε από τον Hicks (1937), ως προσπάθεια φορμαλιστικής έκθεσης-συμπύκνωσης του κύριου τμήματος της συμβολής του Keynes. 14

15 emand ) θεωρούν ότι αυτός τρόπος προσδιορισμού του q (και των αποταμιεύσεων) βρίσκεται πιο κοντά στο πνεύμα του ίδιου του Keynes, από ό,τι ο συμμετρικός-ταυτόχρονος προσδιορισμός (των i και καμπύλες I-LM. Βήμα 3. q ), ο οποίος βασίζεται στις Εξισώνοντας τα δεξιά μέλη των (18α) και (2α), δεδομένου ότι τα αριστερά μέλη τους είναι ίσα, και λύνοντας, εν συνεχεία, ως προς το q, προκύπτει: [( / ) ( / ) ]/[ ( / )] (22) q M p B h a A k hs a ή, εναλλακτικά (δηλ. λύνοντας ως προς το p ), p M /{ B [ k ( hs/ a)] q ( h/ a) A} (22α) Τέλος, εισαγάγοντας την (22) στην (18α), λαμβάνουμε i ( A / a){1 [ sh/( ak sh)]} [ B ( M / p)][ s/( ak sh)] (23) Παρατήρηση 9. Η σχέση (22) ή η (22α) ορίζει μία γνησίως φθίνουσα συνάρτηση (με μορφή υπερβολής) ανάμεσα στο p και το γεωμετρικό τόπο των ζευγών ( q, q και, ειδικότερα, εκφράζει τον p), για τα οποία η αγορά του εμπορεύματος και η αγορά χρήματος βρίσκονται σε ισορροπία. Αυτός ο γεωμετρικός τόπος καλείται μακροοικονομική ή συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση ζητήσεως ( A βλ. Σχήμα 3). Βήμα 4. Παραγωγίζοντας την (9), εισαγάγοντας το αποτέλεσμα στην (11) και λύνοντας ως προς N, εξάγεται η συνάρτηση ζήτησης εργασίας, ήτοι 1/(1 b) N [( b ) /( w/ p)] (24) Εισαγάγοντας την (1) στην (24) και το αποτέλεσμα που λαμβάνουμε στην (9), προκύπτει μία γνησίως αύξουσα συνάρτηση ανάμεσα στο p και το q, η οποία καλείται μακροοικονομική ή συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση προσφοράς ( A ), ήτοι q [ b/( w / p)] (25) 1/(1 b) b/(1 b) ή, εναλλακτικά (δηλ. λύνοντας ως προς το p ), 1/ b (1 b)/ b [ /( )]( ) (25α) p w b q 15

16 Για την ακρίβεια, επειδή το προσφερόμενο προϊόν δεν μπορεί, εξορισμού, να υπερβεί το Pot. q, το οποίο προσδιορίζεται από την (14), η μακροοικονομική συνάρτηση προσφοράς έχει τη μορφή που εμφανίζεται στο Σχήμα 4 (όπου υποθέτουμε, χωρίς σημαντική βλάβη της γενικότητας, ότι b 1/2 και, άρα, η συνάρτηση είναι γραμμική). Βήμα 5. Από τις (13), (22α) και (25α) προσδιορίζεται το q q και το p (βλ. Σχήμα 5). 17 Δεδομένων αυτών, εύκολα προσδιορίζονται, στη συνέχεια, όλες οι υπόλοιπες ενδογενείς μεταβλητές του συστήματος. p p A A Σχήμα 3. Η συνάρτηση A q Pot. q Σχήμα 4. Η συνάρτηση A q p A A p q Pot. q q, q Σχήμα 5. Προσδιορισμός της τιμής και της ποσότητας ισορροπίας 17 Επειδή η (22α) είναι γνησίως φθίνουσα και η (25α) είναι γνησίως αύξουσα, έπεται ότι το σύστημα των εξισώσεων (22α), (13) και (25α) έχει, κατανάγκην, μοναδική θετική λύση (ενώ εάν έχει και άλλη πραγματική, δηλ. μη μιγαδική, λύση, τότε αυτή είναι, κατανάγκην, αρνητική). 16

17 IV. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Προκειμένου να μελετήσουμε συγκριτικά στατικά το υπόδειγμα αρκεί να εστιάσουμε στους παράγοντες που καθορίζουν τη θέση των καμπυλών A και A στο επίπεδο της τιμής και των ποσοτήτων. Κατά σειρά, λοιπόν, έχουμε: 1. Μετατοπίσεις της καμπύλης Α Από τη θεώρηση της σχέσης (22α), έπεται ότι η καμπύλη A μετατοπίζεται προς τα δεξιά (δηλ. έτσι που σε κάθε q να αντιστοιχεί ένα μεγαλύτερο p) όταν αυξάνεται ένα, τουλάχιστον, εκ των A, M, c ή μειώνεται ένα, τουλάχιστον, εκ των B, k. Για παράδειγμα, παραγωγίζοντας την (22α) ως προς A (θεωρώντας το λαμβάνουμε: όπου E B [ k ( hs/ a)] q ( h/ a) A q σταθερό), 2 p / A [ M( h/ a)]/ E (26). Επίσης, από την (22α) (και με τον ίδιο τρόπο), προκύπτουν Κατά συνέπεια, έχουμε (βλ. και σχέση (19α)): p / h M ( s/ a)[ q ( A / s)]/ E (27) 2 p / a M ( sh/ a )[ q ( A / s)]/ E (28) 2 2 p h q A s (27α) / / p a q A s (28α) / / πράγμα που σημαίνει ότι μεταβολές του h ή του a έχουν αμφιλεγόμενες συνέπειες στη θέση της καμπύλης A. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τη σχέση (19α), συμπεραίνουμε ότι μία αύξηση του h (μία αύξηση του a ) μετατοπίζει προς τα δεξιά (προς τα αριστερά ) εκείνο το τμήμα της A καμπύλης, το οποίο βρίσκεται στο οικονομικά σημαντικό διάστημα τιμών του 2. Μετατοπίσεις της Καμπύλης A q. Από την άλλη πλευρά, από την θεώρηση της σχέσης (25α), έπεται ότι η καμπύλη A μετατοπίζεται προς τα δεξιά (δηλ. έτσι που σε κάθε q να αντιστοιχεί ένα μικρότερο p ) όταν μειώνεται το w ή αυξάνεται το (προφανώς, η κατά σειρά 17

18 πρώτη από αυτές τις μεταβολές δεν επηρεάζει το δυνητικό προϊόν, δεύτερη το επηρεάζει). 18 Pot. q, ενώ η Προφανώς, όταν μετατοπίζεται προς τα δεξιά η A, αυξάνονται (όπως εύκολα συνάγεται από το Σχήμα 5) το p και το q, ενώ όταν μετατοπίζεται προς τα δεξιά η A, μειώνεται το p και αυξάνεται το q. 19 Στην πρώτη περίπτωση (μετατόπιση της Α προς τα δεξιά ) αυξάνεται η απασχολούμενη ποσότητα εργασίας: το χρηματικό ωρομίσθιο είναι αμετάβλητο, η τιμή του εμπορεύματος αυξάνεται και, άρα, μειώνεται το πραγματικό ωρομίσθιο, πράγμα που προκαλεί την αύξηση της απασχολούμενης ποσότητας εργασίας (βλ. σχέση (24)). Για το πώς αντιδρά η απασχολούμενη ποσότητα εργασίας στην δεύτερη περίπτωση (μετατόπιση της Α προς τα δεξιά ), πρέπει να διακρίνουμε δύο υπο-περιπτώσεις: (i). Μειώνεται το w, ενώ το είναι αμετάβλητο: αφού το q αυξάνεται και αφού κάθε αύξηση του q προϋποθέτει (όταν το είναι αμετάβλητο) την αύξηση του N, έπεται ότι η απασχολούμενη ποσότητα εργασίας αυξάνεται. Έχουμε δει, επίσης, ότι σε αυτήν την περίπτωση το p μειώνεται. Αφού το N αυξάνεται, συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι το πραγματικό ωρομίσθιο μειώνεται (βλ. σχέση (24)), πράγμα που σημαίνει, τελικά, ότι το p μειώνεται ποσοστιαία λιγότερο από όσο μειώνεται το w (πράγματι: από τις σχέσεις ˆ ˆ p w pˆ και ( w ˆ/ p ) wˆ pˆ έπεται, όπου το το ^ παριστά τον ποσοστιαίο ρυθμό μεταβολής ενός μεγέθους). (ii). Αυξάνεται το, ενώ το w είναι αμετάβλητο: Από τη σχέση (25), και δεδομένου ότι το w υποτίθεται αμετάβλητο, λαμβάνουμε 18 Για την περίπτωση της μείωσης του w, βλ. και Keynes ([1936] 21, κεφ. 19). Σημειώνεται, επίσης, ότι στα πλαίσια της λεγόμενης Νέας Θεωρίας της Μεγεθύνσεως (New Growth Theory) ή, αλλιώς, Θεωρίας της Ενδογενούς Μεγεθύνσεως (Endogenous Growth Theory), η οποία αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 198 (για μία εύληπτη εισαγωγή σε αυτήν τη θεωρία, βλ. Gylfason, 1999), έχουν συγκροτηθεί υποδείγματα που επιχειρούν να ερμηνεύσουν και να απεικονίσουν τις διαχρονικές μεταβολές της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής, (βλ., όμως, και την προγενέστερη, ανεξάρτητη συμβολή του Anchishkin,[1973] 1977, ch. 8). Οικονομικές πολιτικές που στοχεύουν στην αύξηση του καλούνται διαρθρωτικές. 19 Για μία πιο γενική αλγεβρική διερεύνηση, η οποία βασίζεται στο θεώρημα των πεπλεγμένων συναρτήσεων (implicit functions) (και δεν προϋποθέτει, συνεπώς, την ύπαρξη γραμμικών σχέσεων), βλ. π.χ. Felderer και Homburg (1991, σσ ). 18

19 ˆ [1/(1 )]( ˆ ˆ) (25β) q b bp και επειδή το προϊόν αυξάνεται (όπως έχουμε ήδη διαπιστώσει), έπεται ότι το δεξιό μέλος της (25β) είναι θετικό, ήτοι ˆ bpˆ ˆ bpˆ (25γ) Από τη σχέση (24) λαμβάνουμε ˆ ˆ ˆ N [1/(1 b)]( p) (24α) Προσθέτοντας τον όρο ˆp και στα δύο μέλη της σχέσης (25γ) λαμβάνουμε ˆ pˆ (1 b) pˆ ( ), η οποία δεν μας διασφαλίζει ότι το δεξιό μέλος της (24α), ˆ ˆp, είναι θετικό. Έτσι, θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι μία αύξηση του έχει αμφιλεγόμενα αποτελέσματα στην απασχολούμενη ποσότητα εργασίας (εάν αυτή όντως μειώνεται έχουμε περίπτωση τεχνολογικής ανεργίας, δηλ. μείωσης της απασχολούμενης ποσότητας εργασίας συνεπεία τεχνολογικής προόδου). Ο λόγος αυτού του φαινομένου είναι απλός: η αύξηση του οδηγεί (όπως είδαμε) στην αύξηση του παραγόμενου προϊόντος και στην μείωση της τιμής του εμπορεύματος. Η αύξηση του παραγόμενου προϊόντος τείνει να αυξήσει την ποσότητα της απασχολούμενης εργασίας, ενώ η μείωση της τιμής του προϊόντος οδηγεί στην αύξηση του πραγματικού ωρομισθίου (αφού το w υποτίθεται αμετάβλητο) και, έτσι, τείνει να μειώσει την απασχολούμενη ποσότητα εργασίας. Άρα, αμετάβλητου του w, η αύξηση του επιδρά με δύο, αντίθετους, μεταξύ τους, τρόπους στην ποσότητα της απασχολούμενης εργασίας. 2 V. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Όπως είδαμε στα αμέσως προηγούμενα, τόσο η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική όσο και η επεκτατική νομισματική πολιτική μετατοπίζουν την A προς τα δεξιά και, άρα, οδηγούν σε αύξηση του p και του επιπτώσεις κάθε μίας από αυτές τις πολιτικές στο επιτόκιο: q. Τώρα, θέλουμε να εξετάσουμε τις 2 Ερώτημα: οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των μισθωτών πρέπει να είναι υπέρ ή ενάντια σε μία αύξηση του, η οποία συνεπάγεται την αύξηση της ανεργίας; 19

20 1. Δεδομένου ότι η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική σημαίνει την αύξηση του A και οδηγεί σε αύξηση του p, από την (23) έπεται ότι η εν λόγω πολιτική οδηγεί, κατανάγκην, σε αύξηση του επιτοκίου Δεδομένου ότι η επεκτατική νομισματική πολιτική σημαίνει την αύξηση του M και οδηγεί στην αύξηση του q, από την (22α) έπεται ότι η εν λόγω πολιτική οδηγεί στη μείωση του p / M και, άρα, στην αύξηση του M / p (συνεπώς, κάθε αύξηση του M, κατά ένα ορισμένο ποσοστό, οδηγεί σε αύξηση του p κατά ένα συγκριτικά μικρότερο ποσοστό, ήτοι pˆ ( dp / p) M ˆ ( dm / M ) ). Έτσι, συμπεραίνουμε, βάσει της (23), ότι η επεκτατική νομισματική πολιτική οδηγεί, κατανάγκην, σε μείωση του επιτοκίου. Γενικά, στην μακροοικονομική ανάλυση οι επιπτώσεις των οικονομικών πολιτικών στο προϊόν (και, άρα, στην απασχόληση) προσεγγίζονται μέσω δύο μεγεθών, τα οποία καλούνται βραχυχρόνιοι πολλαπλασιαστές της δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής (short-run multipliers of fiscal and monetary policy): διαφορίζοντας τη σχέση (22) ως προς το ( M / p ) και το A, λαμβάνουμε (29) dq mmd ( M / p) mfda όπου m M 1/[ k ( hs / a )] ο πολλαπλασιαστής της νομισματικής πολιτικής, ο οποίος μετρά την επίπτωση που έχει μία μεταβολή της πραγματικής προσφοράς χρήματος στο προϊόν (με αμετάβλητη την αυτόνομη δαπάνη, δηλ. το A ), και mf ( h/ a)/[ k ( hs/ a)] ο πολλαπλασιαστής της δημοσιονομικής πολιτικής, ο οποίος μετρά την επίπτωση που έχει μία μεταβολή των κρατικών δαπανών (ή, γενικότερα, του A ) στο προϊόν (με αμετάβλητη την πραγματική προσφορά χρήματος). 22 Όπως εύκολα διαπιστώνεται, το ενώ το m M αποτελεί γνησίως φθίνουσα συνάρτηση των ksh,, / a, m F αποτελεί γνησίως αύξουσα συνάρτηση του h/ a και γνησίως φθίνουσα 21 Παρατήρησε ότι στην (23) ο συντελεστής με τον οποίο πολλαπλασιάζεται το A / a είναι ο {1 [ sh /( ak sh)]}, ο οποίος είναι, εμφανώς, θετικός. 22 Αυτοί οι πολλαπλασιαστές δεν συνυπολογίζουν τις επιπτώσεις που έχει μία μεταβολή του M ή του A στο p, και για αυτό, ακριβώς, καλούνται βραχυχρόνιοι (βλ. υποσημείωση 12 του παρόντος). Τέλος, σύγκρινε με τη σχέση (18β). 2

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 11: Δημοσιονομική και Νομισματική Πολιτική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 11: Δημοσιονομική και Νομισματική Πολιτική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 11: Δημοσιονομική και Νομισματική Πολιτική Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 6: Η (Αν-)Ισορροπία της Αγοράς του Εμπορεύματος. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 6: Η (Αν-)Ισορροπία της Αγοράς του Εμπορεύματος. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 6: Η (Αν-)Ισορροπία της Αγοράς του Εμπορεύματος Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 9: Kεϋνσιανό Στατικό Υπόδειγμα: Διαγραματική Απεικόνιση. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 9: Kεϋνσιανό Στατικό Υπόδειγμα: Διαγραματική Απεικόνιση. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 9: Kεϋνσιανό Στατικό Υπόδειγμα: Διαγραματική Απεικόνιση Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα

Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα -Σκοπός: Εξήγηση Διακυμάνσεων του Πραγματικού ΑΕΠ - Δυνητικό Προϊόν: Το προϊόν που θα μπορούσε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΚΡΟ 1. Όταν η συνάρτηση κατανάλωσης είναι ευθεία γραµµή και υπάρχει αυτόνοµη κατανάλωση, τότε η οριακή ροπή προς κατανάλωση είναι: α. πάντοτε σταθερή, όπως και η µέση ροπή προς

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Το Υπόδειγμα IS-LM. (1) ΗΚαμπύληIS (Ισορροπία στην Αγορά Αγαθών)

Το Υπόδειγμα IS-LM. (1) ΗΚαμπύληIS (Ισορροπία στην Αγορά Αγαθών) Το Υπόδειγμα IS-LM Νομισματική και Δημοσιονομική Πολιτική σε Κλειστή Οικονομία - Ταυτόχρονη Ανάλυση Μεταβολών της Ισορροπίας στην Αγορά Αγαθών και στην Αγορά Χρήματος => Υπόδειγμα IS-LM (1) ΗΚαμπύληIS

Διαβάστε περισσότερα

Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά

Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά Συναθροιστική ζήτηση και Κεφάλαιο 31 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις Η οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

51. Στο σημείο Α του παρακάτω διαγράμματος IS-LM υπάρχει: r LM Α IS α. ισορροπία στις αγορές αγαθών και χρήματος. β. ισορροπία στην αγορά αγαθών και υπερβάλλουσα προσφορά στην αγορά χρήματος. γ. ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοτική Εκτίμηση του Μέγιστου Εφικτού Λόγου Μη Εργαζομένων προς Εργαζόμενους στην Ελληνική Οικονομία

Ποσοτική Εκτίμηση του Μέγιστου Εφικτού Λόγου Μη Εργαζομένων προς Εργαζόμενους στην Ελληνική Οικονομία Ποσοτική Εκτίμηση του Μέγιστου Εφικτού Λόγου Μη Εργαζομένων προς Εργαζόμενους στην Ελληνική Οικονομία Θεόδωρος Μαριόλης * 1. Εισαγωγή Ο λεγόμενος Λόγος Οικονομικής Εξάρτησης (Economic Dependency Ratio),

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Πρόλογος Ευχαριστίες Βιογραφικά συγγραφέων ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία 1.1 Πώς αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι τις επιλογές 1.2 Τα οικονομικά ζητήματα 1.3 Σπανιότητα και ανταγωνιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 3: Κλασικό Στατικό Υπόδειγμα: Θεωρητικό Πλαίσιο. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 3: Κλασικό Στατικό Υπόδειγμα: Θεωρητικό Πλαίσιο. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 3: Κλασικό Στατικό Υπόδειγμα: Θεωρητικό Πλαίσιο Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 19 Οδηγός περιήγησης 25 Πλαίσια 28 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 35 Βιογραφικά συγγραφέων 36 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη προσέγγιση στην ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΝΟΤΗΤΑ Νο. 1 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ : ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ & ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment

Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Προσδιορισμός Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment 1. Κεϋνσιανή θεωρία - Υπόδειγμα. Keynesian Model 1 Βασικές αρχές: Το μέγεθος του Εθνικού εισοδήματος (παραγόμενου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ 1. Οι επενδύσεις σε μια κλειστή οικονομία χρηματοδοτούνται από: α. το σύνολο των αποταμιεύσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. β. μόνο τις ιδιωτικές αποταμιεύσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση Α.1 (α) (β) www.arnos.gr info@arnos.co.gr

Ερώτηση Α.1 (α) (β) www.arnos.gr info@arnos.co.gr Ερώτηση Α.1 Σε μια κλειστή οικονομία οι αγορές αγαθών και χρήματος βρίσκονται σε ταυτόχρονη ισορροπία (υπόδειγμα IS-LM). Να περιγράψετε και να δείξετε διαγραμματικά το πώς θα επηρεάσει την ισορροπία των

Διαβάστε περισσότερα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα 13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να συνδυάσει τα δύο προηγούμενα κεάλαια και να δώσει μια συνολική εικόνα του απλού μακροοικονομικού υποδείγματος. Θα εξετάσει, επίσης,

Διαβάστε περισσότερα

26. Υποθέστε ότι μια οικονομία περιγράφεται από τις ακόλουθες συναρτήσεις κατανάλωσης, επενδύσεων, φορολογίας και δημοσίων δαπανών αντίστοιχα: C = 2000 +0,8d, I = 500 14r, T = 0,1, και G = 300. Επιπρόσθετα,

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου Κεφάλαιο 6 Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου 6.1 Σύνοψη Στο έκτο κεφάλαιο του συγγράμματος ξεκινάει η ανάλυση της μακροοικονομικής πολιτικής. Περιγράφονται

Διαβάστε περισσότερα

Εάν το ποσοστό υποχρεωτικών καταθέσεων είναι 25% και υπάρξει μια αρχική κατάθεση όψεως 2.000 σε μια εμπορική Τράπεζα, τότε η μέγιστη ρευστότητα που μπορεί να δημιουργηθεί από αυτή την κατάθεση είναι: Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΝΟΤΗΤΑ Νο. 1 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ : ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ & ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS

Μακροοικονομική. Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS Μακροοικονομική Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS 1 Η Νεοκλασική Σύνθεση Σε αυτή την διάλεξη θα αναπτύξουμε το πρώτο μέρος του IS-LM υποδείγματος To IS-LM υπόδειγμα προσπαθεί να εξηγήσει πως λειτουργεί η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Η Δυναμική του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους και η Ιδεολογία της

Η Δυναμική του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους και η Ιδεολογία της Η Δυναμική του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους και η Ιδεολογία της Θεόδωρος Μαριόλης και Κώστας Παπουλής * Στο παρόν άρθρο διερευνούμε τη μακροχρόνια μεταβολή ή, αλλιώς, «δυναμική» του ελληνικού δημοσίου χρέους

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών B1. Ποια από τις παρακάτω πολιτικές θα αυξήσει το επιτόκιο ισορροπίας και θα μειώσει το εισόδημα ισορροπίας; A. Η Κεντρική τράπεζα πωλεί κρατικά ομόλογα, μέσω πράξεων ανοικτής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΝΟΤΗΤΑ Νο. 2 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ & ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα με τις οδηγίες των εκφωνήσεων. Η διάρκεια της εξέτασης είναι 3 (τρεις) ώρες.

Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα με τις οδηγίες των εκφωνήσεων. Η διάρκεια της εξέτασης είναι 3 (τρεις) ώρες. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΜΠΣ Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής για Στελέχη Μάθημα: Οικονομική για Στελέχη Επιχειρήσεων Εξέταση Δεκεμβρίου 2007 Ονοματεπώνυμο: Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση. Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση

Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση. Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση Η Ζήτηση Χρήματος Αρχικά αναλύουμε ένα υπόδειγμα αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού στο οποίο το χρήμα εισέρχεται στη συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

1 Μερική παραγώγιση και μερική παράγωγος

1 Μερική παραγώγιση και μερική παράγωγος Περίγραμμα διάλεξης 5 Βιβλίο Chiang και Wainwright (κεφ 74,75,76) 1 Μερική παραγώγιση και μερική παράγωγος Έστω η συνάρτηση (x) όπου x R ή εναλλακτικά γράφουμε ( 1 2 ) Το διάνυσμα x περιέχει τις ανεξάρτητες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ O Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Συναθροιστική Προσφορά

Συναθροιστική Προσφορά Κεφάλαιο 10 Συναθροιστική Προσφορά 10.1 Σύνοψη Στο δέκατο κεφάλαιο του συγγράμματος παρουσιάζεται αρχικά η διαδικασία από την οποία προκύπτει η συναθροιστική προσφορά (AS). Η ανάλυση επικεντρώνεται (α)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ34. Απάντηση 2ης ΓΕ Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής. ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ 17 Περιστέρι ,

ΔΕΟ34. Απάντηση 2ης ΓΕ Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής. ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ 17 Περιστέρι , ΔΕΟ34 Απάντηση 2ης ΓΕ 2016-2017 Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής 1 Ερώτηση Α.1 α) Εάν στα πλαίσια του Κεϋνσιανού υποδείγματος ασκηθεί συσταλτική δημοσιονομική πολιτική με μείωση δημοσίων δαπανών και αύξηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι Ενότητα: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης Γιαννέλλης Νικόλαος Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ερώτηση 1: Όταν οι μεταβολές της ποσότητας του χρήματος

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Θεωρία

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Θεωρία Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Καθηγητής: Κώστας Τσεκούρας Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σκοποί ενότητας Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται και αναλύονται

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και

Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Εισαγωγή: με τι ασχολείται Ποια είναι η θέση της μακροοικονομικής σήμερα; Χρησιμότητα - γιατί μελετάμε την μακροοικονομική θεωρία; Εξέλιξη θεωρίας και σχέση με την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές 4. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ζήτηση εργασίας στο σύνολο της οικονομίας ορίζεται ως ο αριθμός εργαζομένων που οι επιχειρήσεις επιθυμούν να απασχολούν

Διαβάστε περισσότερα

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες;

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Ένα Βραχυχρόνιο Υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ KEΦAΛAIO I

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ KEΦAΛAIO I ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... iii ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ...v ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... vii KEΦAΛAIO I EIΣAΓΩΓH 1. Η οικονομική ως επιστήμη μελέτης οικονομικών φαινομένων...1 2. Μικροοικονομικά και μακροοικονομικά

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ Το διάγραμμα κυκλικής ροής της οικονομίας (κεφ. 3, σελ. 100 Mankiw) Εισόδημα Υ Ιδιωτική αποταμίευση S Αγορά συντελεστών Αγορά χρήματος Πληρωμές συντελεστών

Διαβάστε περισσότερα

12 Χρήμα και επιτόκιο

12 Χρήμα και επιτόκιο 12 Χρήμα και επιτόκιο Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι η ανάλυση της αγοράς χρήματος κατά την κλασική θεωρία. Στην ανάλυση αυτή εντάσσονται δύο καίρια για την κλασική θεωρία θέματα, Το πρώτο είναι

Διαβάστε περισσότερα

www.onlineclassroom.gr ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

www.onlineclassroom.gr ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Β.1 Διαπράττουμε το σφάλμα της σύνθεσης όταν θεωρούμε ότι: α. αυτό που ισχύει για ένα άτομο ισχύει μερικές φορές και για το σύνολο β. αυτό που ισχύει για ένα άτομο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Τα συστατικά της ζήτησης: δημόσια κατανάλωση Η δημόσια κατανάλωση,

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις

Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις Ακαδημαϊκό Έτος: 2018-2019 [Γ' εξάμηνο - Χειμερινό] Διδάσκων: Δημήτριος Σιδέρης Α. Το υπόδειγμα Συναθροιστικής Ζήτησης και Συναθροιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Πρόλογος 15

Περιεχόμενα. Πρόλογος 15 Περιεχόμενα Πρόλογος 15 ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Εισαγωγή στη μακροοικονομική 27 1.1 Ποιο είναι το αντικείμενο της μακροοικονομικής 27 Μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση 28 Οικονομικοί κύκλοι 30 Ανεργία 31 πληθωρισμός

Διαβάστε περισσότερα

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση Η Μεγάλη Ύφεση παρακίνησε πολλούς οικονοµολόγους να να αναρωτηθούν σχετικά µε µε την την εγκυρότητα της της Κλασικής Οικονοµικής Θεωρίας. Τότε Τότε δηµιουργήθηκε η πεποίθηση ότι ότι ένα ένα καινούριο υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια

5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια 5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια 1. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της συνολικής ζήτησης 2. H βραχυχρόνια ισορροπία στην αγορά προϊόντος 3. Η βραχυχρόνια ισορροπία στην αγορά περιουσιακών

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στην αγορά χρήματος) επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

8 Το εισόδημα και το επιτόκιο

8 Το εισόδημα και το επιτόκιο 8 Το εισόδημα και το επιτόκιο Σκοπός Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να συνδέσει τις αγορές προϊόντος και χρήματος, τις οποίες εξετάσαμε σε προηγούμενα κεφάλαια. Η ταυτόχρονη ανάλυση αυτών των δύο αγορών

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική Θεωρία Ι

Μακροοικονομική Θεωρία Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μακροοικονομική Θεωρία Ι Διάλεξη 1: Εισαγωγή Διδάσκων: Γιαννέλλης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

είναι η καµπύλη συνολικής ζήτησης εργασίας από τις επιχειρήσεις και η καµπύλη S

είναι η καµπύλη συνολικής ζήτησης εργασίας από τις επιχειρήσεις και η καµπύλη S 3 Ασκήσεις πολλαπλής επιλογής στην 5 η ενότητα: Αµοιβές των ΠΣ διανοµή εισοδήµατος βασικά µακροοικονοµικά µεγέθη θεωρία κατανάλωσης και επένδυσης ισορροπία εισοδήµατος. Ο πραγµατικός µισθός των εργαζοµένων

Διαβάστε περισσότερα

4 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Οι κρατικές δαπάνες και οι φόροι

4 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Οι κρατικές δαπάνες και οι φόροι 4 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Οι κρατικές δαπάνες και οι φόροι Σκοπός Το κεφάλαιο αυτό επεκτείνει την ανάλυση του προσδιορισμού του εισοδήματος προσθέτοντας δύο σημαντικές μεταλητές, δηλ. τις κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

James Tobin, National Economic Policy

James Tobin, National Economic Policy ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Ο σκοπός της οικονομίας είναι η παραγωγή αγαθών ή υπηρεσιών, σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 7 : Συνολική Προσφορά - Συνολική Ζήτηση και η μακροοικονομική ισορροπία

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 7 : Συνολική Προσφορά - Συνολική Ζήτηση και η μακροοικονομική ισορροπία Ενότητα 7 : Συνολική Προσφορά - Συνολική Ζήτηση και η μακροοικονομική ισορροπία Τμήμα Λογιστικής-Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου, Συσσώρευση Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, και Παραγωγή Νέων Ιδεών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ιοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών Θεματική Ενότητα: ΕΟ 34 - Οικονομική Ανάλυση & Πολιτική ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδ. Έτος: 2010-11 ΟΝΟΜΑ - ΕΠΩΝΥΜΟ:.

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές Ερωτήσεις - ΟΣΣ5. Τόμος Α - Μικροοικονομική

Επαναληπτικές Ερωτήσεις - ΟΣΣ5. Τόμος Α - Μικροοικονομική ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: Διοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ34 Οικονομική Ανάλυση & Πολιτική Ακαδ. έτος: 2013-2014 Επαναληπτικές Ερωτήσεις - ΟΣΣ5 Τόμος Α -

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 32 4-1 Η Ζήτηση Χρήματος Το χρήμα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Εκμάθηση από την Εμπειρία και Συσσώρευση Κεφαλαίου η τεχνολογική πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Y = C + I + G + NX. απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά

ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Y = C + I + G + NX. απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Συνολική Ζήτηση για εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ/GDP) απαρτίζεται από Y = C + I + G + NX απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά Επενδυτικές απάνες από τα νοικοκυριά

Διαβάστε περισσότερα

20 Ισορροπία στον εξωτερικό τομέα

20 Ισορροπία στον εξωτερικό τομέα 20 Ισορροπία στον εξωτερικό τομέα Σκοπός Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι η εξέταση της συνθήκης ισορροπίας του εξωτερικού τομέα. Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τον προσδιορισμό της τιμής του συναλλάγματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 9 ΜΕΡΟΣ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ... 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ...29 1.1. Εισαγωγή...30 1.2. Βασικές Έννοιες και Ορισμοί... 30 1.2.1. Οικονομικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ όταν καταθέτετε χρήματα σε μια τράπεζα, η τράπεζα δεν τοποθετεί τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Μέρος 1 Εισαγωγή 1 Εισαγωγή στη μακροοικονομική 2 Ποσοτικές μετρήσεις και διάρθρωση της εθνικής οικονομίας Μέρος 2 Μακροχρόνια οικονομική επίδοση 3 Παραγωγικότητα, προϊόν

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε:

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: 3 Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: α) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει μια οικονομία β) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική Θεωρία Ι

Μακροοικονομική Θεωρία Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μακροοικονομική Θεωρία Ι Διάλεξη 4: Το Υπόδειγμα IS-LM (Μέρος Β) Διδάσκων: Γιαννέλλης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Κεφάλαιο 3 ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Εισαγωγή Ένα από τα βασικά συμπεράσματα του απλού νεοκλασικού υποδείγματος οικονομικής μεγέθυνσης, που παρουσιάστηκε στο Κεφάλαιο, είναι ότι δεν μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οι δαπάνες απλώς σημαίνουν τη δαπάνη χρημάτων πρωταρχικά για περισσότερη

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 8: Αγορές κεφαλαίου και γης Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 8: Αγορές κεφαλαίου και γης Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 8: Αγορές κεφαλαίου και γης Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

Συναθροιστική Zήτηση στην Aνοικτή Οικονομία

Συναθροιστική Zήτηση στην Aνοικτή Οικονομία Κεφάλαιο 9 Συναθροιστική Zήτηση στην Aνοικτή Οικονομία 9.1 Σύνοψη Στο ένατο κεφάλαιο του συγγράμματος παρουσιάζεται η διαδικασία από την οποία προκύπτει η συναθροιστική ζήτηση (AD) σε μια ανοικτή οικονομία.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οι δαπάνες απλώς σημαίνουν τη δαπάνη χρημάτων πρωταρχικά για περισσότερη

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 15 Οδηγός περιήγησης 21 Πλαίσια 24 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 28 Βιογραφικά συγγραφέων 29 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 31 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Πρόκειται, κυρίως, για θέματα κλειστού τύπου από τις εξετάσεις των προηγούμενων ετών). Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το

Διαβάστε περισσότερα

Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο. Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες

Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο. Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, Αθήνα, 2016 Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

To Έλλειμμα του Προϋπολογισμού ως Δείκτης της Ασκούμενης Δημοσιονομικής Πολιτικής

To Έλλειμμα του Προϋπολογισμού ως Δείκτης της Ασκούμενης Δημοσιονομικής Πολιτικής To Έλλειμμα του Προϋπολογισμού ως Δείκτης της Ασκούμενης Δημοσιονομικής Πολιτικής (1) Το Έλλειμμα του Προϋπολογισμού (=G NT = G T + B) δεν αποτελεί απόμόνοτουκαλό δείκτη της ασκούμενης Δημοσιονομικής Πολιτικής,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Δ.Α.Π.-Ν.Δ.Φ.Κ. ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ www.dap-papei.gr 1 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση

Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση Κεφάλαιο 32 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Συναθροιστική ζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 25 Κεφάλαιο 1 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ 27 Κεφάλαιο 2 ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 43 Κεφάλαιο 3 ΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Συναθροιστική Ζήτηση, Συναθροιστική Προσφορά και η Λειτουργία του Κλασικού Υποδείγματος - Βασικές Υποθέσεις Κεϋνσιανού Υποδείγματος: (1) Οι τιμές

Συναθροιστική Ζήτηση, Συναθροιστική Προσφορά και η Λειτουργία του Κλασικού Υποδείγματος - Βασικές Υποθέσεις Κεϋνσιανού Υποδείγματος: (1) Οι τιμές Συναθροιστική Ζήτηση, Συναθροιστική Προσφορά και η Λειτουργία του Κλασικού Υποδείγματος - Βασικές Υποθέσεις Κεϋνσιανού Υποδείγματος: (1) Οι τιμές παραμένουν σταθερές. (2) Η οικονομία έχει πλεονάζοντες

Διαβάστε περισσότερα

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Πληθωρισμός,

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική Θεωρία Ι

Μακροοικονομική Θεωρία Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μακροοικονομική Θεωρία Ι Διάλεξη 3: Το Υπόδειγμα IS-LM (Μέρος Α) Διδάσκων: Γιαννέλλης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να κάνει τους τροχούς της βιομηχανίας και της γεωργίας να γυρίσουν.

Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να κάνει τους τροχούς της βιομηχανίας και της γεωργίας να γυρίσουν. ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Δημοσιονομική πολιτική Η επέμβαση του κράτους γίνεται με τη μεταβολή

Διαβάστε περισσότερα

3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες

3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες 3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Τι είναι χρήμα; 2. Προσφορά και ζήτηση χρήματος 3. Προσφορά χρήματος και συναλλαγματική ισοτιμία (βραχυχρόνια περίοδος) 1 Εισαγωγή Στην 2 η ενότητα διαλέξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Κλάδος-Ειδικότητες: ΠΕ 1820 ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΕΜΠΟΡΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 3ο. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP)

Μάθηµα 3ο. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP) Μάθηµα 3ο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP) Ορισµός Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) (Gross Domestic Product - GDP) είναι το σύνολο όλων των προϊόντων αγαθών και υπηρεσιών που παράγει µια οικονοµία

Διαβάστε περισσότερα

π = π e β(u-u n ) + ν

π = π e β(u-u n ) + ν ΗΚαµπύλη Phillips στην πιο σύγχρονη εκδοχή της υποδηλώνει ότι ο πληθωρισµός εξαρτάται από τρεις παράγοντες: 1) Τον αναµενόµενο πληθωρισµό. 2) Την απόκλιση της ανεργίας από το φυσιολογικό ποσοστό, γνωστή

Διαβάστε περισσότερα

5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια

5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια 5. Tο προϊόν και η συναλλαγματική ισοτιμία βραχυχρόνια 1. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της συνολικής ζήτησης 2. H βραχυχρόνια ισορροπία στην αγορά προϊόντος 3. Η βραχυχρόνια ισορροπία στην αγορά περιουσιακών

Διαβάστε περισσότερα

Τιμές Παραγωγής και Εργασιακές Αξίες στο Απλό Διτομεακό Υπόδειγμα

Τιμές Παραγωγής και Εργασιακές Αξίες στο Απλό Διτομεακό Υπόδειγμα Τιμές Παραγωγής και Εργασιακές Αξίες στο Απλό Διτομεακό Υπόδειγμα Θεόδωρος Μαριόλης Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης Πάντειο Πανεπιστήμιο Παράδοση: Ιστορία Οικονομικών Θεωριών, 3 ο Εξάμηνο. Υποθέσεις Υποθέτουμε

Διαβάστε περισσότερα

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές 5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές Σκοπός Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τον προσδιορισμό του εισοδήματος μίας οικονομίας χωρίς διεθνές εμπόριο, δηλαδή χωρίς να λάβουμε υπ όψιν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε το βασικό δυναµικό νεοκλασσικό υπόδειγµα επιλογής των επενδύσεων. Το

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Ενότητα 3: Προσδιορισμός του Προϊόντος και του Εισοδήματος σε μία Οικονομία. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)

Μακροοικονομική. Ενότητα 3: Προσδιορισμός του Προϊόντος και του Εισοδήματος σε μία Οικονομία. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Μακροοικονομική Ενότητα 3: Προσδιορισμός του Προϊόντος και του Εισοδήματος σε μία Οικονομία Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Στις παρακάτω 10 ερωτήσεις, να γράψετε τον αριθμό της κάθε ερώτησης στην εργασία σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Η κάθε σωστή απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

Οι οικονομολόγοι μελετούν...

Οι οικονομολόγοι μελετούν... Οι οικονομολόγοι μελετούν... Πώς αποφασίζουν οι άνθρωποι. Πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους οι άνθρωποι. Ποιες δυνάμεις επηρεάζουν την οικονομία συνολικά. Ποιο είναι το αντικείμενο της μακροοικονομικής; Μακροοικονομική:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα